Handleiding voor Hadar s Clay

Hadar Jacobson Art in Metal Clay

[email protected] • www.hadarjacobson.com

Handleiding voor Hadar’s Clay™ Laatste update: 25 oktober 2013

Handleiding voor Hadar’s Clay™

© Vertaling Otteline Tuitel www.zilverklei.eu

1

Inhoudsopgave

Bewaren en Houdbaarheid - 3

Het Afbakken - 8

Giftigheid - 3

Kleisoort en ’basis’ afbakschema - 8

Het mengen van de klei - 3 Consistentie van de klei - 4

Afbakschema Single-Metal werkstukken - 9

Anti-plak - 4

Afbakschema Mixed-Metal werkstukken - 11

Drogen - 4

Testen afbakschema’s—14

Hergebruik van droge klei - 5

Opties voor het verkorten van het afbakschema - Pre-firing - 17

Flexibiliteit en sterkte van droge klei - 5

Post-Firing (nabehandeling) - 18

Krimp - 5 Verhitten in combinatie met kernmateriaal - 5

Combinaties van metalen - 22

Flexibele (Traditionele/Flex) klei - 6

Hoe stelt u de oven in - 26

Reparatie - 6

Checklist - 29

Afbakken in geactiveerde koolstof - 6

Het begrip Metaalklei en het Afbakproces - 30

De Actieve Kool - 7

Afbakschema’s Hadar Jacobson - 33/34

De Pan om in te verhitten - 7

Aangepast afbakschema’s Zilverklei.eu - 35 Het afbakken van twee fases in een ononderbroeken programma - 36



2

Handleiding voor Clay™ van Hadar Bewaren en Houdbaarheid De poederklei vereist geen speciale bewaarinstructies. Zolang het niet met water is gemengd heeft het een onbepaalde houdbaarheidsperiode. Eenmaal gemengde klei moet gekoeld worden bewaard, verpakt in plastic huishoudfolie in een afgesloten doos. Het is aangetoond dat de gemengde klei - mits goed verpakt - minstens enkelen maanden gekoeld bewaard kan blijven. Als u de klei langere tijd niet zult gebruiken is het raadzaam om hem in te vriezen. De houdbaarheidsperiode van nog niet afgebakken werkstukken is zeer lang . Het is dus niet nodig om werkstukken direct af te bakken.

Giftigheid Geen van de ingrediënten van Clay™ van Hadar is giftig. Het kan echter ongezond zijn om metaalpoeder te inhaleren. Gebruik een beschermend masker en beschermende bril wanneer u de poeders verwerkt. Dit geldt eveneens wanneer u met de koolstof werkt. Zorg voor een goede afzuiging tijdens het afbakken.

Het mengen van de klei Bekijk ook de videoclip www.youtube.com/artinsilver - selecteer de video met de titel „Hadar Clay™ Mixing.“ Wat u nodig hebt: Kleine metaalkom of soepkom Mes of ander mengspatel Gedestilleerd of gefiltreerd water in een vernevelflacon Olijfolie in een vernevelflacon Het mengen van de klei (net als koekjesdeeg): 1. Schud de container met metaalpoeder goed. 2. Giet de gewenste hoeveelheid poeder in de kom.



3

3. Spray kleine hoeveelheden water in het poeder en vermeng met het mes. Het poeder zal zich geleidelijk aan tot kruimels vormen. 4. Blijf bespuiten en mengen tot de kruimels loskomen van de rand van de kom. Let op dat u niet teveel water toevoegt! Indien u per ongeluk teveel vocht heeft toegevoegd dient u wederom poeder toe te voegen. Wanneer alle kruimels één massa hebben gevormd, kunt u de klei met de handpalmen (van olie voorzien) nog wat doorkneden. Het uitrollen van de klei zoals in de video wordt getoond is optioneel maar niet noodzakelijk.

Consistentie van de klei De gemengde klei is zacht, plooibaar, barst niet bij buiging en hecht zich goed. De foto rechts laat zien hoe makkelijk de klei te draperen is zonder te barsten, mits gemengd tot de juiste samenstelling.

Anti-plak De klei plakt niet aan de handen. Gebruik alleen zuivere olijfolie als losmiddel bij het gebruik van textuurplaten (niet uit een spuitbus!). Andere smeermiddelen kunnen ingrediënten bevatten die reageren met de klei en de consistentie aantasten.

Drogen Droog werkstukken direct op een warmtebron bij 95-120°C. Vlakke werkstukken van Hadar’s Traditional (Flex) Clay en alle staalklei soorten neigen krom te trekken tijdens het drogen, ook tijdens drogen aan de lucht. Blijf het werkstuk omkeren zodra zij beginnen te vervormen. Na enkele minuten zal het werkstuk vlak blijven. Bekijk de video “How to Dry Hadar’s Clay™ Steel” online op www.youtube.com/artinsilver Quick-fire koper, brons, witte brons en staal trekken normaal gesproken niet zo krom tijdens het drogen. Als het kromtrekken gebeurt bij dunne werkstukken, koel het dan enige tijd in de koelkast. Hierdoor wordt de klei weer enigszins flexibel. Maak het werkstuk voorzichtig plat en leg het ‘s nachts onder een zwaar boek.



4

Hergebruik van droge klei Werkstukken die nog niet zijn afgebakken kunt u weer hergebruiken. Gebruik altijd gedestilleerd of gefiltreerd water om klei opnieuw samen te stellen. Vermaal de gedroogde klei tot poeder in een elektrische koffiemolen en herhaal de stappen van het mengen zoals eerder omschreven. Het is niet aan te raden metaalpoeder te hergebruiken die verkregen is met schuren of vijlen van gedroogde klei. Als de klei te droog wordt, rol het uit met een kleiroller tot een dunne laag en bespuit het met wat water, vouw het een aantal malen om en rol het opnieuw uit om het vocht in te laten werken. Herhaal deze stappen totdat u tevreden bent over de consistentie.

Flexibiliteit en Sterkte van droge klei Het oppervlak van gedroogde klei leent zich uitstekend voor graveren/snijwerk en kan het best met 150 grit schuurpapier of een fijn grit schuursponsje geschuurd worden (gebruik geen middelgrof gruis!). Koel droge klei 5 minuten in de koelkast om het flexibeler te maken.

Krimp De krimp van elke kleisoort is afhankelijk van het gekozen afbakschema. Op het Low-Fire schema zal witte brons 10% krimpen. Op het Mid-Fire schema zullen koper en roze brons 10% krimpen, brons en brons XT 15% en Brilliant brons 23,5%. Op het High-Fire schema krimpen koper, roze brons, brons XT en Low Shrinkage Steel XT 28%. Zie tevens het document “Shrinkage Chart for Hadar’s Clay” Attentie: de hier genoemde krimppercentages zijn gebaseerd op het testen van vlakke werkstukken van een bepaalde dikte en afmeting. Het daadwerkelijke krimppercentage is afhankelijk van dikte, afmeting en het feit of werkstukken vlak, 3D of hol zijn.

Verhitten in combinatie met kernmateriaal Het is mogelijk om metaalklei met kernmateriaal - zoals kurkklei - te verhitten. Wees er zeker van dat al het kernmateriaal tijdens de eerste fase (pre-firing) volledig verbrandt alvorens over te gaan naar de 2e stookfase. Sommige kernmaterialen, zoals deegwaren, karton en Paper Clay, zullen niet in koolstof verbranden.



5

Flexibele (Traditional/Flex) Klei Het mengen van de traditionele (Flex) koperen bronsklei, Brilliant bronze, roze brons en Pearl Grey Steel XT met glycerine geeft een flexibele klei nadat deze gedroogd is. Flexibele klei maakt het mogelijk om te vlechten, vouwen en knopen met droge klei. Zie instructies voor het maken en gebruiken van flexibele klei in Hadar’s boek: The Handbook of Metal Clay - Textures and Forms, 2e uitgave. Voor een videodemonstratie surf naar youtube.com/artinsilver en selecteer de Video tab en klik op de video met titel Hadar’s Clay ™ - Mixing Instructions Krimp: Flex koper, brons , Brilliant brons en roze brons 25% op het Mid-Fire schema. Pearl Grey Steel XT 28% op het High-Fire schema. Tip: laat de flexibele plakken of stroken drogen in de lucht en bewaar ze in de koelkast.

Reparatie Na afbakken kunnen werkstukken worden hersteld en opnieuw worden verhit. In tegenstelling tot zilverklei kunnen de onedele metaalklei soorten niet worden gerepareerd met een gasbrander.

Afbakken in geactiveerde koolstof Edele metalen zoals zilver en goud kunnen in een zuurstofrijke omgeving worden afgebakken. Zij gaan op hoge temperatuur geen reactie aan met zuurstof en de aanwezige zuurstof garandeert een volledige verbranding van het bindmiddel. De onedele metaalklei soorten zoals koper, brons, witte brons, roze brons , brons XT en alle staal reageren op hoge temperatuur met zuurstof door oxiden te creëren, die het optimale sinteren (het definitieve hechten van de deeltjes) verhinderen. Om dit te voorkomen moeten zij worden afgebakken in geactiveerde koolstof, die de hoeveelheid zuurstof in de oven vermindert en de reactie met zuurstof tegengaat. Echter, de meeste organische bindmiddelen die in metaalklei worden gebruikt hebben zuurstof nodig om volledig te verbranden. Als er dus niet genoeg zuurstof is (door de aanwezige koolstof), zal het bindmiddel niet volledig verbranden en zal geen optimale dichtheid worden bereikt. Dit probleem kan worden voorkomen door het hanteren van het juiste afbakschema. Voor een uitgebreide uitleg over het afbakproces zie Hadar’s artikel Het begrip Metaalklei en het afbakproces op blz. 30.



6

De actieve kool Gebruik altijd coconut shell-based carbon, acid washed, afmeting 12 x 40. (in Nederland verkrijgbaar bij www.zilverklei.eu) Belangrijk: hetzelfde type koolstof kan per fabrikant verschillen. Als sinteren niet wordt bereikt met het voorgestelde afbakschema, probeer dan koolstof met dezelfde specificaties van een andere fabrikant. De juiste koolstof voor sinterdoeleinden produceert niet veel as en blijft niet lang heet na het afbakken.

De bak om in te verhitten De koolstof wordt bij voorkeur gegoten in een roestvrijstalen bak, hondenvoerbak of in een silica schaal/ bak. Een ronde bak geeft de beste warmte circulatie.

Roestvrijstalen bak, hondenvoerbak of silica schaal Het grote voordeel van een roestvrijstalen bak is de ronde vorm die zorgt voor een betere warmte distributie. Echter, roestvrij staal oxideert en schilfert waardoor een laag zwarte as op de bodem van de oven achterblijft (wordt vaak abusievelijk aangezien als restanten van de koolstof). Het wordt geadviseerd om de bodem van de oven van keramisch of Lava doek (verkrijgbaar bij glasfusing leveranciers) te voorzien en de oven te reinigen met een stofzuiger. Een Silica schaal (foto rechts) is gemaakt van gehard materiaal, zijn niet gevoelig voor thermische schok zoals keramiek en schilfert niet.



7

Het Afbakken 1.

Vul de bak met een laag actieve kool van 1 a 2 cm.

2.

Plaats de werkstukken horizontaal en in één laag op de koolstof. Holle vormen dienen op hun zijde (naad) geplaatst te worden om ineenzakken te voorkomen.

3.

Bedek de werkstukken met een laag actieve kool van tenminste 2 cm

4.

Plaats de bak op de vier stapelprops van 5 cm hoog. Zorg voor luchtstroom tussen de ruimtes aan de bovenkant van de bak en de bovenkant van de ovenkamer.

5.

Gebruik geen deksel. De koolstof zal in de bak blijven. Als zich na het afbakken zwarte stof in de ovenkamer bevindt, is dit vanwege het oxideren van de roestvrijstalen pan.

6.

Na het afbakken zal een klein deel van de koolstof tot as verbrand zijn. U kunt deze as verwijderen door het met een rietje weg te blazen of de in houd van de bak vanaf enige hoogte door een zeef met redelijk grote gaten in een grote metalen kom te gieten. Vergeet hierbij niet om een beschermend masker te dragen. Het grootste deel van de as zal in de lucht worden geblazen. De afgebakken werkstukken zullen in de zeef achterblijven en de resterende koolstof kan opnieuw worden gebruikt.

Kleisoort en ‘basis’ afbakschema Elke kleisoort kent een ‘basis’ afbakschema waarin het wordt afgebakken als het alleen (dus niet in combinatie met andere metaalsoorten) in een werkstuk is gebruikt. Dit kan afwijken wanneer de metaalsoort met andere metalen wordt gecombineerd. Dit wordt hieronder gedetailleerd weergegeven. • • • • •

White Bronze: Low-Firing Schema (1-fase stook) Smart Bronze: tussen Low- en Mid-Firing Schema (1-fase stook) Bronze, Brilliant Bronze, Traditional/Flex Bronze en Traditional/Flex Briljant Bronze: Mid-Firing Schema (2-fase stook) Low Shrinkage Steel XT: High-Firing Schema (1-fase stook) Bronze XT, Rose Bronze, Copper, Traditional/Flex Rose Bronze en Traditional/Flex Copper: HighFiring Schema (2-fase stook)



8

Afbakschema voor Single-Metal werkstukken De volgende afbakschema’s zijn gebaseerd op twee populaire oventypes, beide 20x20x15 cm: stenen oven (boven- of voorlader) en moffeloven (voorlader). Gebruik deze schema’s als uitgangspunt voor het testen van uw eigen oven.

Aantekening: de letter ‘S’ in het schema-nummer staat voor Single-Metal

S1. Low-Fire Schema White Bronze - 1-fase stook

Stenen oven

Moffel oven

Ramp met 1000°C per uur naar:


690°C

718°C

Houd deze temperatuur 2:00 uur aan


Het sinteren van Witte Brons luistert vrij nauw. Kleine temperatuurverschillen kunnen ervoor zorgen dat het helemaal niet sintert of juist gaat smelten of vervormen. Daarom is het noodzakelijk om teststukken te maken voordat u begint met het afbakken van uw daadwerkelijke stukken (zie Testen pag.14). Start testen met het Low-Fire schema.

S2. Smart Bronze Fire Schema Smart Bronze - 1-fase stook

Stenen oven

Moffel oven



771°C

799°C





9

S3. Mid-Fire Schema - 2-fase stook Brilliant Bronze, Quick-fire Bronze, Traditionele/Flex Bronze, Traditionele/Flex Brilliant Bronze

Stenen oven 1e-fase

Moffel oven 1e-fase



538°C

593°C



Afkoelen naar 230°C of naar kamertemperatuur 2e-fase

2e-fase



793°C

821°C



Zie Opties voor het verkorten van het afbakschema - pag. 17

S4. High-Fire Schema - 1-fase stook Low Shrinkage Steel XT Alle andere soorten staalklei dienen niet single afgebakken te worden

Stenen oven

Moffel oven



955°C

999°C





10

S5. High-Fire Schema - 2-fase stook Bronze XT, Copper, Rose Bronze, Traditionele/Flex Rose Bronze, Traditionele/Flex Copper

Stenen oven 1e-fase

Moffel oven 1e-fase



538°C

593°C




2e-fase



927°C

971°C



Copper en Roze Bronze (inclusief Traditionele/Flex) kunnen ook afgebakken worden op schema S3 (MidFire Schema, 2-fase stook). Echter zullen ze niet zo sterk zijn en niet de volledige krimp bereiken.

Voor optimale sterkte kan Copper (inclusief Traditionele/Flex) ook afgebakken worden op schema S4 955°C (stenen oven) of 999°C (moffeloven) - met 2-fase stook

Zie Opties voor het verkorten van het afbakschema - pag. 17-18

Afbakschema’s voor Mixed-Metal werkstukken Bij het afbakken van gemengde werkstukken wordt het afbakschema gehanteerd van de kleisoort met de laagste afbaktemperatuur

Aantekening: de letter ‘M’ in het schema-nummer staat voor Mixed-Metal. De Mixed-Metal schema-nummers corresponderen met hun Single-Metal tegenhangers.



11

M1. Low-Fire Schema - 2-fase stook Alle gemengde werkstukken met White Bronze

Stenen oven 1e-fase

Moffel oven 1e-fase



538°C

593°C




2e-fase



691°C

718°C



Attentie: er is geen M2 schema aangezien Smart Bronze niet kan worden gemengd met andere metaalsoorten

M3. Mid-Fire Schema - 2-fase stook Alle gemengde werkstukken met Bronze en/of Brilliant Bronze, Copper en/of kleine hoeveelheden Steel (maar geen White Bronze) Stenen oven 1e-fase

Moffel oven 1e-fase



538°C

593°C




2e-fase



793°C

821°C





12

M4. High-Fire Schema - 2-fase stook Alle gemengde werkstukken met Copper en/of Low Shrinkage Steel XT Stenen oven 1e-fase

Moffel oven 1e-fase



538°C

593°C




2e-fase



955°C

999°C



M5. High-Fire Schema - 2-fase stook Alle gemengde werkstukken met Bronze XT als ook Copper, Roze Bronze en Steels (maar niet Quick-Fire Bronze, Brilliant Bronze en White Bronze) Stenen oven 1e-fase

Moffel oven 1e-fase



538°C

593°C




2e-fase



927°C

971°C



Zie Opties voor het verkorten van het afbakschema - pag. 17-18



13

Testen Afbakschema’s Elke oven stookt anders, ook al zijn ze qua model en leeftijd identiek. Er is geen afbakschema dat op alle ovens van toepassing is. Welke oven u ook heeft, het is raadzaam om eerst teststukken af te bakken voordat u uw kunstwerken gaat afbakken. Door enkele eenvoudige testen te doen, zult u uw oven voor u laten werken.

Het testen van de oven voor het Low-Fire Schema (S1) Bak een aantal teststukken van White Bronze: 1,5 mm / 2 mm / 2,5 mm dik Na afbakken de teststukken aan beide zijden schuren met 220 grit schuurpapier. Als het oppervlak geheel metaalkleurig is, zonder doffe (poeder-achtige) plekken, dan is de ingestelde temperatuur correct. Als je doffe poeder-achtige plekken ziet en het werkstuk kruimelt, dan is de temperatuur niet hoog genoeg (werkstuk is onderverhit). Maak nieuwe teststukken en verhoog de temperatuur met 3°C. Als het resultaat hetzelfde is, herhaal dan de vorige stap totdat de juiste temperatuur is bereikt. Als het oppervlak van je werkstuk bubbels bevat of versmolten is, dan is de temperatuur te hoog (het werkstuk is oververhit). Maak nieuwe teststukken en verlaag de temperatuur met 3°C. Als het resultaat hetzelfde is, herhaal dan de vorige stap totdat de juiste temperatuur is bereikt. Herhaal het testen niet met eerder gemaakte teststukken. Als White Bronze niet de eerste keer sintert is het niet aannemelijk dat dit bij een tweede keer afbakken wel zal gebeuren. Start het testen dus altijd met nieuwe teststukken!

Het testen van de oven voor Smart Bronze (S2) Bak een aantal teststukken Smart Bronze in de 1-fase stook af. Net als bij het testen van Low-Fire (zie hierboven) beoordeel je het werkstuk op doffe poeder-achtige plekken of bubbels. Pas de temperatuur naar boven of naar beneden aan.

Het testen van de oven voor het Mid-Fire Schema (S3) Bak een aantal teststukken van Brilliant Bronze 1,5 mm dik. Als het werkstuk onderverhit is, pas dan de temperatuur telkens met 5°C naar boven aan. Als het werkstuk oververhit is, pas dan de temperatuur telkens met 5°C naar beneden aan.



14

Het testen van de oven voor het High-Fire Schema (S4) Bak een paar teststukken van Copper en Low Shrinkage Steel XT van 1,5 mm dikte af. Onderverhitting is niet waarschijnlijk. Als de stukken oververhit zijn, verlaag dan de temperatuur (telkens) met 5°C.

Het testen van de oven voor het Mid-Fire Schema (S5) Bak een paar teststukken van Bronze XT van 1,5 mm dikte af. Onderverhitting is niet waarschijnlijk. Als de stukken oververhit zijn, verlaag dan de temperatuur (telkens) met 5°C.

Het testen van de oven voor het Low-Fire Schema (M1) Testen is overbodig. Hanteer de temperatuur zoals getest bij S1.

Het testen van de oven voor het Mid-Fire Schema (M3)

Maak een paar teststukken van zowel Copper als Quick-Fire Bronze of Brilliant Bronze (niet van Smart Bronze of Bronze XT), zonder textuur. Hieronder ziet u hoe u teststukken maakt: •

Rol een plak koperklei uit van minstens 1,5 mm dik. Leg een kleine bal bronsklei op de plak koperklei.

•

verwijder de uitrolstrips en rol of druk de bal bronsklei glad met de plak koperklei

Maak een paar teststukken met koper als basis en enkele met brons als basis.

Droog de stukken, en bak ze af volgens schema M3.

Controleer de afbakresultaten op oververhitting en onderverhitting zoals hieronder beschreven.



15

Oververhitting Als de gemengde stukken gekruld zijn, of er is reliëf zichtbaar op stukken die vóór het afbakken vlak waren, of het koperdeel is (foto's B en D) verdwenen, dan was de temperatuur te hoog.

A. Vóór afbakken

B. Oververhit

Maak nieuwe teststukken en verlaag de temperatuur met 5°C in de 2e fase. Krijgt u nogmaals hetzelfde resultaat, maak dan weer nieuwe teststukken en verlaag de temperatuur nogmaals met 5°C. Herhaal het afbakken totdat koper en brons vlak zijn zoals vóór het afbakken. De foto's C en E tonen het gewenste resultaat („gehuwde metalen“). Foto F toont hetzelfde stuk nadat patina werd aangebracht om het contrast tussen de gehuwde metalen te benadrukken.

C. Goed gesinterd

E. Goed gesinterd

D. Oververhit

F. met patina

Onderverhitting Schuur het koperdeel met 220-grit schuurpapier. Als het werkstuk volledig gesinterd is, zal het oppervlak steeds meer gaan glanzen naarmate u blijft schuren. Als u blijft schuren en het koperdeel krijgt kuiltjes of wordt donkerder (foto G) in plaats van glanzend koper (foto H), dan is er sprake van onderverhitting. Maak nieuwe teststukken, verhoog de temperatuur met 5°C en bak opnieuw.

G - onderverhit

H - gesinterd

Note: het is belangrijk om nieuwe teststukken af te bakken op een hogere temperatuur. Als u namelijk dezelfde teststukken nogmaals afbakt, kan sintering plaatsvinden omdat ze voor de tweede maal worden afgebakken. Opnieuw afbakken is wel een prima manier om onderverhitte werkstukken te herstellen.

Het testen van de oven voor het High-Fire Schema (M4 en M5) Indien u S4 en S5 heeft getest, hoeft u deze test niet te herhalen.



16

Opties voor het verkorten van het afbakschema - Pre-Fire 1. Pre-Firing Het voordeel van pre-firing op deze wijze is het besparen van tijd. Het nadeel is een groter risico op breuk/barsten tijdens de prefiring en beschadiging tijdens het verplaatsen van de werkstukken tussen de afbakfases. Deze manier van pre-firing wordt niet geadviseerd voor grote en/of holle werkstukken!

De afbaktijd bij het 2-fase schema kan ingekort worden door de 1e fase anders uit te voeren (pre-firing). Dit heeft zijn voor- en zijn nadelen. Fase 1 (pre-firing) kan worden uitgevoerd op een gaspit of in de oven. In beide gevallen liggen de werkstukken op een lage actieve kool, maar worden daarmee niet bedekt. Pre-firing op een gaspit (campinggas of gasfornuis): voor een video demonstratie surf naar youtube.com/artinsilver, selecteer de video tab en klik op de video met titel Shortening the Firing Time for Base Metal Clay.

Giet een laag van ca. 2,5 cm kool in een roestvrijstalen bak. Leg de werkstukken hier bovenop zonder ze te bedekken met kool. Plaats de bak op de gaspit.

Als u deze fase in de buitenlucht uitvoert, bedek dan de bak om de hitte te bewaren. Gebruik een vezelplaat, the SpeedFire Metal Clay PreFire Cone van www.metalclaysupply.com of de Fiber Firing Container van www.pmcconnection.com. Kan ook zonder bedekking worden afgebakken. De bedekking zorgt ervoor dat de temperatuur sneller oploopt. Boor een gaatje in de vezelplaat ter grootte van een balpen punt. Gebruik een boortje en draai het gemakkelijk in de vezelplaat; de vezelplaat is zacht.

Doe het gas aan op vol vermogen. Na een paar minuten ruik je en zie je rook uit het gat van de vezelplaat/ -deken komen. Dit is van het bindmiddel dat aan het verbranden is. Het is belangrijk dat het bindmiddel langzaam verbrandt, zonder dat de stukken gaan vlammen, anders breken ze. Gaan de werkstukken toch vlammen, verlaag dan de temperatuur. Als je niet zeker bent of er rookontwikkeling is, til dan de vezelplaat/-deken op met een pincet,tang of handschoen om in de bak te kijken. Nadat de rook verdwenen is verwijdert u de vezelplaat/-deken met een tang of handschoen en kijkt in de bak. De stukken moeten nu een zwarte kleur hebben. Giet nu meer kool over de werkstukken en plaats de bak in de oven voor de 2e afbakfase.



17

Voorbakken in de oven Stel de oven in op het gewenste afbakprogramma. Als de oven de ingestelde temperatuur (stenen oven 430°C en moffeloven 650°C) bereikt heeft, open de oven om de werkstukken te beoordelen. Als de rook verdwenen is en de werkstukken zwart gekleurd zijn, draai ze om met een lepel en bedek ze met koolstof. Sluit de ovendeur en laat het programma continueren. Voorbakken in een stenen oven is makkelijker en succesvoller. Bij gebruik van een moffeloven stelt u de ramp in op 778°C per uur. Alle kleisoorten kunnen met het verkorte afbakschema 1e fase worden afgebakken, met uitzondering van witte brons. Smart Bronze en Low Shrinkage Steel XT hoeven niet voorgebakken te worden maar zullen niet beschadigen wanneer dit wel gebeurt. Na het voorbakken kan direct met de 2e afbakfase worden vervolgd, maar het kan ook op een later moment.

2. Het afbakken van de twee fases in één ononderbroken sessie Het voordeel van deze manier van afbakken is dat de oven tussen de twee fases niet opnieuw ingesteld hoeft te worden. Je programmeert je oven voor twee achtereenvolgende fases. Het spreekt voor zich dat je wel over een oven dient te beschikken die geprogrammeerd kan worden. Docenten kunnen op deze manier de werkstukken van hun cursisten ‘s nachts afbakken.

Zie verdere instructies op pagina 36

Post-Firing (Nabehandeling) Zie het document ‘Finishing Fired Metal Clay’ in onze webwinkel onder Handleidingen of in de rechterkolom van Hadar’s Blog.

White Bronze Witte Bronspoeder is een koperlegering die, na afbakken, een metaalkleur geeft die veel lijkt op dat van zilver. Het moet niet worden verward met nikkelzilver (dat ook als Duits zilver of Alpaca bekend staat). White Bronze bevat geen nikkel.



18

Volledig gesinterde stukken zijn hard, sterk en gemakkelijk te schuren. Ze zijn echter niet flexibel. Probeer de stukken niet te buigen met een tang of te hameren want ze zullen breken! Zorg er dus voor dat u alle bewerkingen doet vóór het afbakken. White Bronze is het meest geschikt om te gebruiken in combinatie met andere metalen. Dunne werkstukken zijn bros, maar dikke stukken van White Bronze en stukken in combinatie met White Bronze niet. Pasta van White Bronze kan geschilderd worden op reeds afgebakken werkstukken (met uitzondering van Steel) en opnieuw afgebakken op Low-Fire Schema (S1). Witte Brons verkleurt minder snel dan zilver. Het reageert goed op zwavellever en andere patina’s. Het reageert echter niet op Baldwin’s Patina waarmee contrasten tussen verschillende metalen in gemengde stukken wordt bereikt.

Copper en Quick-Fire Bronze / Brilliant Bronze Om het contrast tussen koper en brons in gemengde stukken (zonder textuur) te benadrukken, schuurt u het werkstuk glad, brengt u Baldwin’s Patina aan en spoelt het af met warm water. Zie Hadar’s videoclip op YouTube (ga aan www.youtube.com en selecteer de clip ‘Baldwin’s Patina on Metal Clay’) en Hadar’s boeken: Mixed Metal Jewelry from Metal Clay en Patterns of Color in Metal Clay. Baldwin’s Patina is niet bedoeld om kleur toe te voegen maar om het contrast tussen de ´married metals´ te verhogen.

Brilliant Bronze en Smart Bronze kunnen hooggepolijst worden waardoor het lijkt op glimmend goud. Zie hiervoor de Handleiding “Finishing Fired Metal Clay” in onze webwinkel onder Handleidingen of in de rechterkolom van Hadar’s Blog.

Bronze XT Bronze XT is donkerder van kleur dan Quick-Fire Bronze. Deze klei wordt bij voorkeur gebruikt als derde kleur bij het High-Fire Schema (M4) in combinatie met Low Shrinkage Steel XT en Copper. De combinatie van Bronze XT enkel met Copper resulteert in een legering waardoor het kleurcontrast verdwijnt.



19

Rose Bronze Rose Bronze heeft een roze-achtige kleur, lichter dan Copper. Rose Bronze kan het best single worden afgebakken op het High-Fire Schema (S5) of in combinatie met kleine hoeveelheden Steel op het High-Fire Schema (S5).

Staalsoorten Alle staalsoorten hebben een parelgrijze, zilverachtige kleur na afbakken. Ze zijn na afbakken erg sterk. Low Shrinkage Steel XT krimpt ongeveer 28% en wordt aanbevolen bij gebruik van staal als hoofdbestanddeel van het werkstuk. Het is smeedbaar en kan na afbakken in de gewenste vorm worden gehamerd. De andere staalsoorten, met name Pearl Grey Staal XT, kunnen gebruikt worden bij combinaties met andere metalen voor kleuraccenten. Alle Staalklei soorten zijn magnetisch!

Het kleuren van Staal Er zijn vele manieren om staal te ‘blauwen’ en tevens volop discussie over welke manier de beste zou zijn. Hieronder tref je twee manieren van ‘blauwen’. Wanneer staal op deze manier wordt behandeld alvorens het te sealen met wax, zal dit proces bijdragen aan de kwaliteit van het sealen.

Cold Bluing De blauwe kleur kan worden verkregen door het aanbrengen van een beetje Birchwood Casey Super Blue (verkrijgbaar bij Amazon). Na het kleuren dient het werkstuk afgesloten te worden met olie en was zoals hierboven beschreven.

Hot Bluing Verhit het werkstuk met een gasbrander. Wanneer de gewenste kleur verschijnt, dompel het dan onmiddellijk in koud water. Herhaal deze stappen enkele malen tot het gewenste resultaat is bereikt. Polijst het werkstuk met staalwol.



20

Deze steen werd - aan draad gelijkmatig verhit met de gasbrander tot een donkerblauwe kleur verkregen werd. Na afkoeling lijkt het op hematiet.

Baldwin’s Patina zal staal donkerder kleuren wanneer ook andere metalen in het werkstuk zijn gebruikt. Staalklei zal niet donkerder kleuren wanneer afgebakken op High-Fire Schema. Voorbeeld Baldwin’s Patina: In de rechter oorbel werd QuickFire brons gebruikt. In de linker oorbel werd Bronze XT gebruikt.

Om te voorkomen dat staal gaat roesten is het raadzaam het werkstuk te sealen met een watervaste acryllak zoals PYM II of ProtectaClear.

Het volgende overzicht geeft de combinatiemogelijkheden van diverse metalen weer, alsmede het bijbehorende afbakschema.



21

Combinatie mogelijkheden in overzicht Deel 1. Welke metaalklei soorten kunnen gezamenlijk in een werkstuk verwerkt worden, zijn in één keer af te bakken en met welk programma?

Alle kleisoorten zullen zich met elkaar verbinden als ze in een werkstuk samen worden afgebakken.

1.

Traditionele (flex) koper en brons of brilliant brons Mid-Fire afbakschema - M3

1.

Quick Fire koper en brons of brilliant brons Mid-Fire afbakschema - M3

3.

Quick Fire koper en Staalklei soorten High-Fire afbakschema - M5 De bronskleur op de rechter foto is een legering van koper en staal waar de metalen elkaar raken.

4.

Roze brons en Staalklei soorten Mid-Fire afbakschema - M3 Alhoewel deze kleisoorten ook op het High-Fire schema kunnen Worden afgebakken, wordt een beter contrast verkregen op het Mid-Fire schema.

5.

Quick-Fire Brons of brilliant brons en Pearl Grey Steel Mid-Fire afbakschema - M3



22

6.

Quick-Fire Koper, Brons of Brilliant Brons en Staalklei soorten Mid-Fire afbakschema - M3

7.

Quick-Fire Koper, Staalklei en Brons XT High-Fire afbakschema - M5

Baldwin’s Patina zal de staalklei niet verkleuren bij het gebruik van Brons XT in combinatie met koper en staal of alleen staal.

8.

Brons XT en Quick-Fire Staal XT High-Fire afbakschema - M5

9.

Brons, Brilliant Brons en Witte Brons Low-Fire afbakschema - M1

10.

Koper en Witte Brons Low-Fire afbakschema - M1



23

11.

Koper, Brons, Brilliant Brons en Witte Brons Low-Fire afbakschema - M1

12.

Witte Brons en Pearl Grey Staal Low-Fire afbakschema - M1

13.

Quick-Fire Koper, Brons, Witte Brons en Staalklei Low-Fire afbakschema - M1

14.

Low-Shrinkage Steel XT, Bronze XT en koper High-Fire afbakschema - M4

15.

Quick-Fire Koper en Zilverklei Low-Fire afbakschema - M1

* Voor canes, gradients, mokume-gane en gestreepte ontwerpen zoals in de voorbeelden hierboven, zie het 4e boek van Hadar: Patterns of Color in Metal Clay: Canes, Gradients, Mokume-Gane.



24

Deel 2. Welke metaalklei soorten kunnen gezamenlijk in een werkstuk verwerkt worden, moeten in meerdere keren afgebakken worden en met welk programma?

1.

Koper eerst afbakken (High-Fire schema - S4) en vervolgens zilver toevoegen en met gasbrander verhitten. Zilver hecht niet aan koper, zodat een mechanische verbinding nodig is.*

2.

Koper eerst afbakken (High-Fire schema - S4) en daarna witte brons toevoegen en afbakken (Low-Fire schema - S1) Witte brons hecht aan koper dus is geen mechanische verbinding vereist. De ze manier van witte brons inleggen in koper werkt niet met zilver, omdat zilver krimpt en loslaat, terwijl de witte brons wel hecht aan koper.

3.

Koper en brons eerst afbakken (Mid-Fire schema - M3) en daarna witte brons toevoegen en nog maals afbakken (Low-Fire schema S1) Dit zal niet werken met zilver omdat zilver niet hecht aan koper en omdat zilver en brons een reactie aangaan.

4.

Staalklei eerst afbakken (High-Fire schema - S4) voeg daarna zilver (gasbrander) of brons (Mid-Fire schema M3) of witte brons (Low-Fire schema - S1) toe.

5.

Staal en koper eerst afbakken (High-Fire schema - S4) voeg daarna brons toe (Mid-Fire schema - M3) of witte brons (Low-Fire schema - M1) en een tweede keer afbakken.

* Voor mechanische verbindingen zie Hadar’s boek: Mixed Metal Jewelry from Metal Clay.



25

Het programmeren van je oven

Pagina 26 Pagina 27 en Pagina 28

zijn niet in deze vertaling opgenomen Voor het programmeren van je oven verwijzen wij naar de handleiding van je eigen oven.



26






27






28

Checklist Vraag?

Het juiste antwoord!

1. Heb ik het buisje met metaalklei poeder goed geschud?

JA

2. Heb ik gedemineraliseerd water gebruikt voor het mengen van de klei?

JA

3. Heb ik ander losmiddel gebruikt dan olijfolie?

NEE

4. Steekt de thermostaat in de cabine van de oven?

JA

5. Is de thermostaat ouder dan 3 jaar? Is er roestvorming?

NEE

6. Heb ik een andere bak gebruikt om in af te bakken dan een ronde van roestvrij staal?

Eventueel moeten de temperaturen van het afbakprogramma worden aangepast.

7. Heb ik een vierkante bak gebruikt?

NEE

8. Heb ik het 2-fase schema gehanteerd waar nodig?

JA

9. Gingen de werkstukken vlammen tijdens pre-firing?

NEE

10. Waren de werkstukken zwart en was de rook verdwenen na pre-firing op actieve kool?

JA

11. Heb ik de werkstukken in de 1e fase bedekt met actieve kool bij het 2- JA fase afbakschema? 12. Heb ik de werkstukken in de 2e fase bedekt met actieve kool?

JA

13. Heb ik de werkstukken met tenminste 5 cm actieve kool bedekt?

JA

14. Heb ik de geschikte actieve kool gebruikt?

JA

15. Heb ik de bak verhoogd in de oven?

JA

16. Heb ik een deksel op de bak geplaatst tijdens de 2e afbakfase?

NEE

17. Was er voldoende luchtcirculatie rondom de bak?

JA

18. Heb ik veel werkstukken in de bak?

Verlaag de temperatuur met 10°C en houd 2:30 uur aan

19. Was er ook zilverklei in de bak?

NEE

20. Heb ik verschillende merken brons– en koperklei gebruikt?

NEE

21. Heb ik eerst teststukken afgebakken?

JA

22. Heb ik brons met witte brons of Smart bronsverwisseld?

NEE

23. Heb ik brons met brons XT verwisseld?

NEE

24. Heb ik Pearl Grey Steel XT gebruikt voor gradients en Mokume Gane

JA

25. Heb ik Low Shrinkage Steel XT gebruikt wanneer staal het hoofdbestanddeel van het werkstuk is?

JA

24. Was er veel as in de bak na iedere afbakfase?

NEE

25. Bleef de koolstof of oven nog lang heet na het afbakken?

NEE

26. Waren delen van het werkstuk zichtbaar door de actieve kool bij het einde van het afbakken?

NEE



29

Het begrip Metaalklei en het Afbakproces door Hadar Jacobson

Toen ik deze blog begon, voorspelde ik dat er binnen één jaar tijd vele merken metaalklei verkrijgbaar zouden zijn. Deze voorspelling is uitgekomen maar schijnt tot veel verwarring te leiden door verschillende instructies, diverse afbakprogramma's, enz. Instructeurs gebruiken verschillende merken en zijn vaak niet volledig op de hoogte van de eigenschappen van andere merken.

Om deze verwarring uit de wereld te helpen, dacht ik dat het niet in eerste instantie nodig is om in te gaan op de verschillen tussen de merken, maar om juist de aandacht te vestigen op wat zij met elkaar gemeen hebben. Misschien dat het begrip ´sinteren van metaalpoeder´ de individuele gebruikers zal helpen om hun eigen optimale afbakprogramma te vinden.

Ik ben geenszins een wetenschapper, en al hetgeen ik hierover vertel is enerzijds gebaseerd op het feit dat ik er veel over gelezen heb en anderzijds door ermee te experimenten. Theorie is niet zaligmakend, aangezien praktijk en theorie zelden samengaan. Dat neemt niet weg dat de dingen die ik erover gelezen heb me een idee gaven over de mogelijkheden. Testen - en fouten maken– brachten me inzicht in de materie. Dat is wat ik graag wil delen.

Sinteren betekent: het binden van de losse metaaldeeltjes door verhitting onder hun smeltpunt. (de term sinteren is niet alleen van toepassing op metaalpoeder maar ook op keramiek)

Een goede vergelijking bij het begrip ‘sinteren’ vinden we in ijsklontjes. IJs smelt bij 0°C. De temperatuur in de diepvriezer ligt hier ver onder. Wat gebeurt er als wij deze temperatuur laten oplopen zonder het smeltpunt te bereiken? De ijsklontjes zullen aan elkaar gaan plakken zodat wij ze op een gegeven moment kunnen oppakken als één stevige ijsklomp. Echter, aangezien de ijsklontjes elkaar niet op elk punt raken, ontstaan er holtes tussen de ijsklontjes waardoor de hele massa poreus is. Als metaal wordt verhit tot boven de smelttemperatuur wordt het vloeibaar, waardoor het vloeit en de poriën vult.

Het sinterproces bestaat uit 2 belangrijke fasen: 1. Verwijdering van het bindmiddel 2. Het binden van de deeltjes (Engels: Densification)

Verwijdering van het bindmiddel De rol van het bindmiddel is om het metaalpoeder de consistentie van klei te geven, zodat wij het kunnen vormen of in mallen kunnen drukken. Om de klei tot puur metaal om te vormen, dient het bindmiddel volledig verwijderd te worden voordat het sinterproces kan beginnen. Als het niet



30

volledig wordt verwijderd, verhindert overgebleven bindmiddel dat de metaaldeeltjes zich zullen verbinden. Als het bindmiddel volledig wordt verwijderd, is het type bindmiddel niet van belang voor het sinteren. Het type bindmiddel kan wel de conditie van de klei beïnvloeden, maar niet het eindresultaat.

Het binden van de deeltjes (Densification) Zodra het bindmiddel is verwijderd, kunnen de deeltjes steeds dichter bij elkaar komen. Doordat de temperatuur stijgt wordt weliswaar het contactoppervlak vergroot, maar aangezien de metaaldeeltjes niet de smelttemperatuur bereiken, kunnen zij niet vervloeien om de tussenruimten volledig te vullen. Hier is een link naar een korte videoclip die ik in 2008 op mijn blog heb geplaatst. Ongeveer halverwege de clip krijgt u een goede illustratie van ‘het binden van de deeltjes’: www.hadarjacobson.com/blog/2009/03/08/powder-metallurgy/ Zie ook: “Het Armband Sinter Project“ (geplaatst 28 april 2010): www.hadarjacobson.com/blog/2010/04/28/the-sintering-bracelet-project/ En: Introduction to Mixed Metal Clay (Presentation), te vinden in de rechterkolom van Hadar’s blog: hadarjacobson.com/blog

Wat moet er gebeuren voor een succesvol afbakproces?

Edele metalen zoals zilver en goud kunnen worden afgebakken terwijl ze in contact zijn met zuurstof. Zij reageren niet met de zuurstof in de lucht, en de zuurstof verzekert de volledige verwijdering van het bindmiddel. Onedele metaalklei soorten - zoals koper en brons - oxideren tijdens verhitting wanneer zij in contact komen met zuurstof. Oxides zijn een derde materiaal dat, net als de restanten van het bindmiddel, verhinderen dat metaaldeeltjes zich verbinden. Puur koper kan gedurende hele korte tijd in een zuurstofrijke omgeving worden verhit voordat het van binnen oxideert. Echter, door het herhaald of gedurende langere tijd blootstellen aan hitte en zuurstof zal de oxidatie toenemen en zal het koper uiteindelijk uiteenvallen. Dit geldt niet alleen voor koperklei maar ook voor ander koper, zoals koperen pijpen en plaatwerk. Brons, Witte Brons, Roze Brons en Staal kunnen niet verhit worden in een zuurstofrijke omgeving. Als zij wel in een zuurstofrijke omgeving worden afgebakken, zal een groot deel van de buitenste laag loslaten, waarmee ook de texturen en details.



31

Daarom worden onedele metalen afgebakken in geactiveerde koolstof, waarmee de hoeveelheid zuurstof in de oven afneemt en zodoende de reactie remt. Goud granulatie wordt eveneens op deze wijze uitgevoerd, aangezien bij deze techniek koper wordt gebruikt. De brandende koolstof leidt tot een verminderde atmosfeer tijdens het afbakken; bij verhitting ontstaan koolstof monoxide dampen dat zich bindt met de aanwezige zuurstof in de oven. Koolsof monoxide dampen komen ook vrij bij brandend gas, zoals propaan of natuurlijk gas. De koolstof reduceert weliswaar de hoeveelheid zuurstof in de oven, maar maakt de oven niet zuurstofvrij. Voor sommige kleisoorten, zoals White Bronze, Smart Bronze en Low Shrinkage Steel XT is de in de koolstof achtergebleven hoeveelheid zuurstof voldoende om het bindmiddel te laten verbranden, mits hiervoor voldoende tijd wordt gegeven. Voor de overige metaalklei varianten speelt de hoeveelheid tijd geen rol; langer afbakken of een langzamere ramp naar de doeltemperatuur spelen geen rol bij het verbranden van het bindmiddel. Bij deze kleivarianten kan het sinteren op twee manieren worden bereikt: het verbranden van het bindmiddel zonder gebruik van koolstof, of door de 2e afbakfase tweemaal te herhalen. Het verbranden van het bindmiddel zonder gebruik van koolstof: dit kan met behulp van een gaspit. De werkstukken liggen op een laag koolstof in een ronde roestvrijstalen pan, zodat ze makkelijk naar de oven zijn te verplaatsen na de 1e afbakfase. Het is belangrijk dat de werkstukken in de 1e afbakfase geen vlam vatten, anders kunnen ze breken. Als de rook verdwenen is en de werkstukken zwart gekleurd zijn, worden ze bedekt met een laag koolstof en in de oven geplaatst voor de 2e afbakfase (sinteren). Het hele proces mag tussen 10 en 40 minuten in beslag nemen. Er vindt geen interne oxidatie plaats, en het dunne laagje oxidatie (na de 2e fase) kan makkelijk verwijderd worden. Dit proces kan ook gedaan worden in een (professionele) oven. Bovenladers zijn in dit geval succesvoller dan voorladers.

Tweemaal afbakken: een eerste keer afbakken gedurende 1:00 uur en een tweede keer gedurende 2:00 uur, tussendoor laten afkoelen naar kamertemperatuur. In beide afbak fases zijn de werkstukken volledig bedekt met actieve kool. Het verbranden van het bindmiddel zonder actieve kool: dit geschiedt op een gaspit of in de oven. De werkstukken worden op een laag actieve kool in een ronde roestvrijstalen bak geplaatst, waarin ze gemakkelijk naar de oven worden verplaatst nadat het bindmiddel is verbrand. De werkstukken worden niet bedekt met actieve kool. Het is belangrijk dat de werkstukken geen vlam vatten waardoor ze kunnen barsten. Als de rook verdwenen is en de werkstukken zwart gekleurd zijn, worden ze bedekt met een laag actieve kool en naar de oven verplaatst voor het sinteren van de metaaldeeltjes. Dit proces neemt tussen de 10 en 40 minuten in beslag. Er vindt geen interne oxidatie plaats tijdens dit proces, en een dunne oxidelaag aan de buitenzijde van het werkstuk kan eenvoudig worden verwijderd na de 2e afbakfase.



32

Afbakschema voor stenen ovens - Single Metals Kleisoort

Afbak schema

Fases

Ramp Per uur

1e fase (1:00 uur)

White Bronze

S1 Pag. 9

1

1000°C

690°C

Smart Bronze

S2 Pag. 9

1

1000°C

771°C

Brilliant Bronze Quick Fire Bronze

S3 Pag. 10

2

1000°C

Low Shrinkage Steel XT

S4 Pag. 10

1

1000°C

Bronze XT, Rose Bronze, Copper

S5 Pag. 11

2

1000°C

538°C

2e fase (2:00 uur)

793°C

955°C

538°C

927°C

Afbakschema voor stenen ovens - Mixed Metals

Kleisoort

Afbak schema

Fases

Ramp Per uur

1e fase (1:00 uur)

2e fase (2:00 uur)

White Bronze met andere metalen

M1 Pag. 12

2

1000°C

538°C

690°C

Smart Bronze

NVT

NVT

NVT

NVT

NVT

Brilliant Bronze / Quick Fire Bronze met Copper en Steel in kleine hoeveelheden

M3 Pag. 12

2

1000°C

538°C

793°C

Low Shrinkage Steel XT en Copper

M4 Pag. 13

2

1000°C

538°C

955°C

Bronze XT, Copper en Steels

M5 Pag. 13

2

1000°C

538°C

927°C



33

Aantekening Otteline Tuitel: aangezien mijn ervaring met de afbaktemperaturen bij het gebruik van de moffelovens van Prometheus sterk afwijken van Hadar’s schema, verwijs ik tevens naar mijn aangepaste afbakschema op de volgende pagina (35).

Afbakschema voor moffel ovens - Single Metals Kleisoort

Afbak schema

Fases

Ramp Per uur

1e fase (1:00 uur)

White Bronze

S1 Pag. 9

1

778°C

718°C

Smart Bronze

S2 Pag. 9

1

778°C

799°C


S3 Pag. 10

2

778°C


S4 Pag. 10

1

778°C


S5 Pag. 11

2

778°C

593°C

2e fase (2:00 uur)

821°C

999°C

593°C

971°C

Afbakschema voor moffel ovens - Mixed Metals Kleisoort

Afbak schema

Fases

Ramp Per uur

1e fase (1:00 uur)

2e fase (2:00 uur)


M1 Pag. 12

2

778°C

593°C

718°C

Smart Bronze

NVT

NVT

NVT

NVT

NVT


M3 Pag. 12

2

778°C

593°C

821°C


M4 Pag. 13

2

778°C

593°C

999°C


M5 Pag. 13

2

778°C

593°C

971°C



34

Aangepast Afbakschema Zilverklei.eu - Otteline Tuitel Het verdient te allen tijde aanbeveling de instellingen van uw eigen oven te testen. Wellicht dat mijn ervaring met afbaktemperaturen u hierbij kan ondersteunen.

Afbakschema voor Prometheus ovens - Single Metals Kleisoort

Afbak schema

Fases

Ramp Per uur

1e fase (1:00 uur)

White Bronze

S1 Pag. 9

1

750°C

692°C

Smart Bronze

S2 Pag. 9

1

750°C

773°C


S3 Pag. 10

2

750°C


S4 Pag. 10

1

750°C


S5 Pag. 11

2

750°C

538°C

2e fase (2:00 uur)

795°C

957°C

538°C

930°C

Afbakschema voor Prometheus ovens - Mixed Metals Kleisoort

Afbak schema

Fases

Ramp Per uur

1e fase (1:00 uur)

2e fase (2:00 uur)


M1 Pag. 12

2

750°C

538°C

692°C

Smart Bronze

NVT

NVT

NVT

NVT

NVT


M3 Pag. 12

2

750°C

538°C

795°C


M4 Pag. 13

2

750°C

538°C

957°C


M5 Pag. 13

2

750°C

538°C

930°C



35

Het afbakken van de twee fases in één ononderbroken sessie Korte versie (u dient te beschikken over een programmeerbare oven)

Stenen oven • • • • • •

Ramp met 1000°C naar 538°C Hou 1:00 uur aan Ramp met 1000°C naar 230°C Hou 0:00 uur aan Ramp met 1000°C naar 793°C Hou 2:00 uur aan

Moffel oven • • • • • •

Ramp met 778°C naar 593°C Hou 1:00 uur aan Ramp met 1000°C naar 230°C Hou 0:00 uur aan Ramp met 1000°C naar 821°C Hou 2:00 uur aan

Onderstaand schema is opgesteld door Zilverklei.eu en is gebaseerd op het gebruik van de Prometheus ovens

Moffel oven • • • • • •


Ramp met 750°C naar 538°C Hou 1:00 uur aan Ramp full speed naar 230°C Hou 0:30 uur aan Ramp met 1000°C naar 795°C Hou 2:00 uur aan


36

Handleiding voor Hadar s Clay

Recommend Documents