handiG Werk Ontdek minder zichtbare competenties !
Dec. 2015
Drukwerk
Manufast Brussel Grafisch werk
Station MIR i. s. m. aika design Illustraties
Félicie Haymoz
Neem gerust contact op! Michaël Lans - Pool H Dienst Diversiteit Actiris 02 505 77 05 poolh @actiris.be www.diversite.irisnet.be
Kort Deuren openen 1–5 Aanwerven 6–8 Aanpassen 9–11 Plannen 12 Bekendmaken 13–15
Deze brochure geeft een overzicht van de bestaande maatregelen op het vlak van het beheer van handicap in een onderneming. Vijftien werkpistes worden aangereikt, die verder ingaan op het rekruteren, het aanwerven, het aanpassen van de werkomgeving en het positioneren van de onderneming. Aan bepaalde maatregelen wordt een financieel luik verbonden of ze gaan gepaard met technische ondersteuning door de bevoegde openbare diensten.
Deze zijn afhankelijk van de taalrol van de kandidaat-medewerker en/of van zijn woonplaats (voor de Brusselaars is dit de VDAB en de dienst Phare). Andere maatregelen zijn wettelijk verplicht of maken deel uit van het maatschappelijk engagement van uw bedrijf. Neem gerust contact op met de consulent bevoegd voor handicap: met de steun van een geheel aan partnerorganisaties, zorgt deze persoon mee voor de concrete uitvoering van de maatregelen uit deze brochure.
Het mannelijk of vrouwelijk taalgebruik in deze brochure is genderneutraal.
Pool H bestaat uit →→ Een gespecialiseerde consulent, met een geheel aan ondersteunende partnerorganisaties, die u met raad en daad bijstaat bij de professionele inschakeling van mensen met een handicap. →→ Dit project wordt op initiatief van de Minister van werk en economie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest uitgewerkt door de Dienst Diversiteit van Actiris samen met de Brusselse sociale partners in het kader van het antidiscriminatiebeleid en de
contact Pool H Koningsstraat 145 1000 Brussel 02 505 77 05 poolh @actiris.be
promotie van diversiteit op de Brusselse arbeidsmarkt. Opdracht: →→ Concrete antwoorden bieden op uw technische en administratieve vragen. →→ Instrumenten voorstellen rond aanwerving en behoud van werk. →→ Aangewezen partnerorganisaties aanreiken voor de professionele integratie van mensen met een handicap.
Deuren openen 1
3
Rekruteringskanalen verbreden
Rekruteerders en kaders informeren
Uw vacatures ook verspreiden via organisaties die gespecialiseerd zijn in de begeleiding van mensen met een handicap is een eerste stap. Hiermee boort u een onvermoede bron aan van alternatieve en geloofwaardige competenties. Welke kanalen u ook kiest, vermeld in de vacature de mogelijkheid om het selectieproces aan te passen.
U kunt uw wervingsverantwoordelijken en kaderpersoneel vormingen aanbieden over de specifieke aspecten die de rekrutering en integratie van mensen met een handicap met zich meebrengen.Het kan hierbij gaan over de analyse van het CV, maar ook over waar moet worden op gelet bij een selectiegesprek.
2 Selectieproeven aanpassen Risico’s op directe of indirecte discriminatie bij de selectieprocedures kunnen, met de steun van specialisten, worden vermeden. Samen kunt u nagaan of het bestaande instrumentarium neutraal is en deze procedures eventueel aanpassen, zowel logistiek-technisch als inhoudelijk.
Handicap Handicap wordt gedefinieerd door de dynamische interactie tussen:
> functiestoornissen van mentale, psychische, lichamelijke of zintuiglijke aard; > beperkingen bij de uitvoering van activiteiten;
> persoonlijke en omgevingsfactoren. Bron: Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering rond diversiteitsplannen van 7 mei 2009
4
5
Samenwerken met scholen en opleidingscentra
Beroepsverkennende stage
Of het nu gaat om gespecialiseerd secundair of hoger onderwijs of om aangepaste en kwalificerende opleidingen, Brussel biedt een waaier van organisaties aan die opgeleide stagiairs de kans willen bieden om kennis te maken met de klassieke arbeidsmarkt.
Dit laat u toe gedurende een korte periode een stagiair te ontvangen, die zo de kans krijgt om een afweging te maken tussen zijn professionele ambities, zijn reële mogelijkheden en de voorgestelde functie. De stage is onbetaald en de verzekering van de stagiair wordt gedekt door de bevoegde dienst.
→→ Beroepsverkennende stage (30 dagen max) vzwcad.be
→→ Stage de découverte (20 dagen max) phare.irisnet.be
Gespecialiseerd secundair en hoger onderwijs : + info: www.onderwijs.vlaanderen.be + www.enseignement.be
Aanwerven 6
7
Beroepsopleiding en ervaring
Ondersteuningspremie (contract onbepaalde duur)
Twee maatregelen, afhankelijk van de taalrol van de kandidaat, bieden een reële beroepservaring en kunnen het startpunt vormen van een samenwerking op lange termijn. Er wordt een aangepast vormingsprogramma opgesteld in overleg met de werknemer en de bevoegde dienst. Onder bepaalde voorwaarden kan ook hier een financiële ondersteuning toegekend worden.
→→ Gespecialiseerde Individuele Beroepsopleiding vdab.be/arbeidshandicap
→→ Contrat d’adaptation professionnelle
Een eventueel productiviteitsverlies, als gevolg van de handicap, wordt grondig nagegaan op de werkvloer zelf en kan worden gecompenseerd met een financiële tussenkomst in het loon en de sociale lasten. De premie wordt vernieuwd zolang het productiviteitsverlies blijft bestaan om zo zowel de toegang tot als het behoud van een duurzame tewerkstelling te bevorderen.
→→ Vlaamse ondersteuningspremie vdab.be/arbeidshandicap
→→ Prime d’insertion phare.irisnet.be
We hebben besloten om Julien, 19 jaar, een gespecialiseerde individuele beroepsopleiding aan te bieden. Hij had net een administratieve opleiding achter de rug in een school gespecialiseerd in autisme. We waren onder de indruk van zijn mogelijkheden en autonomie en hebben hem snel belangrijke opdrachten toevertrouwd. We kunnen enkel maar concluderen dat we goed hebben gedaan dit te proberen. Te meer, omdat we geen financiële risico’s namen met deze stap.
Carol DEle rs, we rkge ve r
8 “ Indirect” aanwerven De Brusselse maatwerkbedrijven bieden werk aan 1500 mensen met een handicap. Ze concentreren zich op meer dan 60 diensten en producten en beantwoorden daarbij aan dezelfde commerciële logica’s als elke andere structuur. Indien nodig kunnen deze prestaties ook binnen uw bedrijf zelf geleverd worden, waarbij de werknemers begeleid worden door uw partner-maatwerkbedrijf. U kunt deze ook mee opnemen bij de uitbesteding van opdrachten en daarbij tewerk gaan zoals bij elke andere kandidaat-opdrachthouder.
Meer toegankelijke openbare aanbestedingen
Alsmaar meer organisaties, die onderworpen zijn aan de wetgeving rond openbare aanbesteding, nemen sociale clausules op in het lastenboek of nemen de sociale werkplaatsen op in hun ‘short-lists’. Door de toegang tot opdrachten via
openbare aanbestedingen open te trekken naar deze werkplaatsen steunt u tevens, indirect, de tewerkstelling van mensen met een handicap en het laat u toe een stevige samenwerking uit te bouwen in een gevarieerde sector.
Brusselse MAATWERKBEDRIJVEN www.bwtwi.be – www.apam.be -www.apreservices.be – w w w . b r o c h a g e - r e n a i t r e . b e – w w w . g r o u p e f o e s . b e www.pilifs.be – www.lesjeunesjardiniers.be – w w w . m a n u f a s t . b e www.l-ouvroir.be – www.citeco.be – www.laserreoutil.be – www.travie.be www.travco.be + info: www.onzestieluwsteun.be
Aanpassen 9 Aanpassen van de werkomgeving De werkomgeving bestaat uit materiële en logistieke aspecten, maar ook uit processen en menselijke factoren. Bepaalde organisaties kunnen raad geven op beide vlakken. Op materieel vlak wordt het totaal van de meerkost tussen het aangepaste materiaal en de ‘klassieke’ voorziening terugbetaald. Op menselijk vlak wordt een tussenkomst voorzien in de kosten rond opleiding en sensibilisering van de collega’s van een medewerker met een handicap.
→→ Tegemoetkoming arbeidsgereedschap, -kleding en arbeidspostaanpassing vdab.be/arbeidshandicap
→→ Adaptations du poste de travail →→ Prime de sensibilisation à l'inclusion phare.irisnet.be
De notie “ r edelijke aanpassing ” Gepaste maatregelen nemen in een concrete situatie, die de persoon met een handicap toelaat toegang te hebben tot, deel te nemen aan en vooruitgang te boeken in een beroepsloopbaan. De notie van ‘redelijkheid’ verwijst naar een buitengewone investering + info: www.meta.fgov.be
die nodig zou zijn om een bepaalde werkomgeving aan te passen. Deze wordt als redelijk beschouwd indien ze op een bevredigende manier wordt gecompenseerd door bestaande steunmaatregelen. Deze ‘redelijke aanpassingen’ echter weigeren, zowel op het gebied van aanwerving, selectie of elk andere
toegang tot diensten in de personeelsbeheer of in de gelijke behandeling in de werkrelaties, wordt door de wetgever gelijkgesteld met een discriminatie van een persoon met een handicap.
Bron: Wet van 10 mei 2007 – art 4 – 12°
10
11
Ondersteuning van de persoon
Coaching en peterschap
Bepaalde handicaps vragen om een punctuele of regelmatige tussenkomst van een externe professional. Denk hier bijvoorbeeld aan een doventolk of begeleiding in het woon-werkvervoer. Deze interventies kunnen ook financieel ondersteund worden.
Een interne ‘peter’ onder de collega’s aanduiden of beroep doen op een externe jobcoach hebben als doel de integratie van uw nieuwe medewerker vanaf de eerste dag in goede banen te leiden. De bevoegde diensten komen, voor een bepaalde periode, ook tussen in de kosten van één van beide initiatieven.
→→ Verplaatsingonkosten en vertalen
→→ Jobcoach
vdab.be/arbeidshandicap
vdab.be/arbeidshandicap
→→ Frais de déplacement et d'interprétation
→→ Prime de tutorat
phare.irisnet.be
phare.irisnet.be
Plannen 12 Discriminatievrij als waarde binnen de onderneming Om risico’s op pesterijen of ongelijke behandeling van mensen met een handicap tegen te gaan, behoort het tot uw verantwoordelijkheid om de geldende procedures inzake klachtenbeheer klaar en duidelijk vast te leggen. Indien uw onderneming een vertrouwenspersoon heeft aangeduid, dan kan deze een bijscholing volgen over de specifieke aspecten en risico’s verbonden aan handicap.
Een werkgever werft geen rolstoel aan maar wel de persoon die er gebruik van maakt. Vaak zien we eerst een gebrek en dan pas de efficiëntie die er achter zit. De meeste mensen worden ‘mensen met een handicap’ tijdens hun leven, na een ongeval of een invaliderende ziekte. Deze ommekeer maakt hen ook weerbaar. Om de ervaren moeilijkheden te overstijgen, ontwikkelen ze andere kwaliteiten, zoals de organisatiecapaciteit, het leren voor(uit)zien,… Telkens competenties die meer dan nodig zijn op de arbeidsmarkt en kwaliteiten waar werkgevers graag mee aan de slag gaan.
Thierry Conr ads, partner
Diversiteitsplannen De Brusselse overheid biedt u met het instrument diversiteitsplan een ondersteuning aan
om proactief een discriminatievrij beleid uit te zetten. Ook naar mensen met een handicap. Ze cofinanciert acties die zich richten op een sterkere beroepsinschakeling en ze kan specifieke maatregelen voor mensen met een
handicap aanvullen of versterken. Daarbij gaat het om acties rond werving en selectie, personeelsbeleid (met inbegrip van vorming en opleiding) en interne communicatie en externe positionering.
+ info: Dienst diversiteit Brussel 02 505 77 05
[email protected]
Bekendmaken 13
15
Toegankelijkheid
Diversiteitslabel
Van uw gebouwen: verschillende organisaties stellen hun diensten ter beschikking om, samen met u, de toegankelijkheid van uw werkruimtes te onderzoeken. Dit zowel voor uw klanten, gebruikers, leveranciers, als voor uw werknemers. Hiermee kunnen de nodige aanpassingen en hun werkelijke kost juist worden ingeschat. Dergelijke ingrepen komen vaak iedereen ten goede.
De acties die hier op een rij werden gezet, kunnen allen kaderen binnen een diversiteitsbeleid voor een onderneming, ondersteund door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Werken in en aan een diversiteitsplan kan leiden tot de toekenning van het label “Diversiteit, daar werken we mee”.
14 Uw website Slechts één op tien Belgische websites beantwoordt aan de minimale toegangsvereisten. Daarin investeren betekent zowel inzetten op een sterkere commerciële positie, als een ethische positie. Er wordt voorafgaand onderzocht welke aanpassingen noodzakelijk zijn en welke de kosten zijn om ze uit te voeren. Van uw diensten: verscheidene organisaties hebben een aanbod van opleidingen ontwikkeld gericht op uw eerstelijnspersoneel om klanten en gebruikers met een handicap op een pragmatische manier te ontvangen.
