WERK TOOLKIT
WERK TOOLKIT Competenties ontwikkelen voor optimale inzetbaarheid
1
WERK TOOLKIT Inhoudsopgave
Pagina
VOORWOORD …………………………………….………………………………………………………. 5 KORTE HANDLEIDING………………………………………………………….…………….……. KORTE HANDLEIDING VOOR BEGELEIDERS…………..………….……………..
6
1. Waarom je de EMPLOY Toolkit moet gebruiken……..………….….……… 7 2. Het gebruik van de EMPLOY Toolkit ………………………..………….….……… 7
Hoofdstuk 1 - PLANNING ……………………………………………………………………….
Persoonlijke competentiekaart ………………………………………………………… Feedbackformulier ……………………………………………………………………………. Kaart met tips en trucs ……………………………………………………………………. Kaart met tips voor sollicitatiegesprek………………………………………………
13 14 16 17 18
Hoofdstuk 2 - OEFENEN
………………………………………………………………………….. 19 Het ontwikkelen van competenties die het meest worden gevraagd door EU werkgevers
1. Positieve Houding Profiel ……………………………………………………….. Portfolio Pagina ……………………………………………..
Activiteit Activiteit Activiteit Activiteit
1 2 3 4
– – – –
14 Leren van success in het verleden ………………………………. 15 Passie en het behalen van doelen ………………………………. 16 Het effect van positief taalgebruik …………………………. 17 Denk als een winnaar …………………………………….…………….. 19
2. Probleemoplossing Profiel ………………………………………………………………. Portfolio Pagina ………………………………………………
IJsbrekers – Denk creatief/Op een leuke manier problemen oplossen Activiteit 1 – Technieken voor probleemoplossing……………….…………… Techniek 1 Stap-voor-Stap probleemoplossing ………………..…… Techniek 2 Brainstormen ……………………………………….……………….. Techniek 3 Lateraal denken: de hoeden van de Bono ……………. Activiteit 2 – Het oplossen van conflicten ……………………………….…….… Conflictmanagement stijlenquiz ….…………………..…….………………. Gaan voor Win-Win ……………………………….…………..……..…………….
3. Communicatievaardigheden Profiel ………………………………………….…... Portfolio Pagina ………………………………
21 22 23 24 27 28 29 30 33 35 38
39 Activiteit 1 – Duidelijke communicatie ………………………………………………. 40 Activiteit 2 – Feedback ………………………………………………..…………………….. 44
4. Werken onder druk/veerkracht Profiel ………………..………………………… Portfolio Pagina ………………………….
13
46
47 Activiteit 1 – Werken onder druk ………………..………………….…………………. 48 Activiteit 2 – Verschillende taken combineren…………………………..…..… 50
2
WERK TOOLKIT Veerkacht Profiel ……………………………………………………………...………………
52 IJsbrekers – ………………………………..…………………………………...……………….. 54 Activiteit 3 – Ervaringen van veerkracht: optimistisch denken ………. 55 Activiteit 4 – Veerkracht ……………………………………….…...….…………………. 61
5. Leren om te leren Profiel ……………………………..……………….….............. Portfolio Pagina ……………………………..…….………….
64 IJsbrekers – Brain Training ……..…………………………………...………………….. 65 Activiteit 1 – Wat is mijn mindset? ……………………………….…………… 66 Activiteit 2 – Mijn leerstijl ………………………………………..……………………….. 70 Activiteit 3 – Digitaal Leren……………………………………………………………….. 72 Activiteit 4 – Gaan leren…………………………………………..……………………….. 73
6. Flexibiliteit Profiel ……………………………..…………………….……….…........... Portfolio Pagina ……………………………..……………….…………..
IJsbrekers – Concentratie ……..…………………………………...….………………… Activiteit 1 – Zelfdisciplinetraining: SMART doelen …….…………………… Activiteit 2 – Zelfdisciplinetraining: Wilskracht activeren………………… Activiteit 3 – Regels en procedures volgen……….…………..………………….
8. Tijdmanagement Profiel …………………………………….……….…................ Portfolio Pagina ……………………………...….……………
Activiteit 1- De grote ‘tijdsstenen’ ………………………….…………...………….. Activiteit 2 – To-do lijst en prioriteiten stellen………………………….……… Activiteit 3 – Tijdverspillers ………………………….…………………….….………….
9. Team Work Profiel …………………………………….……….………………............ Portfolio Pagina …………………………………………...….….………
74
76 Activiteit 1 – Hoe flexible ben je? ……………………………………………………. 77 Activiteit 2 – Mijn aanpassingsvermogen ………………………………..………… 79 Activiteit 3 – Persoonlijk aanpassingsvermogen inventaris……………… 82
7. Zelfdiscipline Profiel …………………………………….……….…...................... Portfolio Pagina ……………………………...……………………….
63
IJsbreker – Effectief teamwork ……………………………...………………………….. Activiteit 1– Ben ik een teamspeler? ………………………………....……………… Activiteit 2 – Team Building: De rivier oversteken………...………….………. Activiteit 3 – Wat voor teamspeler ben ik?………...…………...…………………
10.
84 85 86 87 89 92
94 95 96 98 100
101 102 103 105 108 112
Verantwoordelijkheid Profiel …………………………………….……….….. 113 Portfolio Pagina ………………………………… 114 3
WERK TOOLKIT
IJsbreker – Verantwoordelijkheid…………….…………………………...……………. Activiteit 1 – Verantwoordelijkheid en persoonlijke waarden ……………. Activiteit 2 – Verantwoordelijkheid op het werk………………………………..… Activiteit 3 – Verantwoordelijkheid oefenen…………………………………….….
Hoofdstuk 3 - PRESENTEREN…………………………………………...….………………..
115 116 119 121
125
Netwerken ……………………………………………..................….……………………………
126 IJsbreker – Netwerken …………….…………………………...…………………………... 127 Activiteit 1 – Je eigen netwerk …………………………………………………………... 128 Activiteit 2 – De verborgen banenmarkt ……………………………….….………. 129 Activiteit 3 – Casestudy’s …………………………………………….....………………… 130
Een CV opstellen ………………………………………………………………….....….………….
133 Sollicitatiebrieven ………………………………………………………..…….....….………. 135 Activiteit 1 – Schrijf je CV ……………………………………….......….………………. 137 Activiteit 2 – Video CVs ………………………………………..……......….……………. 138
Sollicitatiegesprekken …………………………………………………….………….....….…… Activiteit 1 – Bereid je voor op een sollicitatiegesprek …….…………..… – Voorbereiden voor Skype-interviews…….………....….…… Activiteit 2 – Het sollicitatiegesprek ……………………………….………….......
139 142 143 144
Slotcompetenties beoordeling sjabloon ……………….………….....…………………
145
OPMERKING: Elke competentie begint met een profielkaart die de competentie beschrijft. De volgende pagina kan worden geprint op de achterkant van de profielkaart voor de student om in te vullen na het voltooien van één, twee of alle activiteiten voor het ontwikkelen van zijn competenties. Deze kaart kan direct worden toegevoegd aan het competentieportfolio.
The EMPLOY toolkit is a product of EMPLOY project which has been funded with support from the European Commission. This product reflects the views only of the author. The Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. LLP-Leonardo da Vinci TOI Project number: 2012-1-ES1-LEO05-48308
4
WERK TOOLKIT
FOREWORD VET systems must be attractive, inclusive, accessible and flexible in order to provide young people with the skills they need in today’s competitive job marketplace. High quality vocational education and training (VET) relevant to labour market needs is a policy priority for the European Union (EU) and central to Europe’s economic recovery. The economic slowdown has led to worryingly high levels of unemployment and underemployment particularly among young people, which is over 50% in some countries. Improvements to VET can be better targeted and more effective if there is a clear understanding of labour market trends. The aim of the EMPLOY Toolkit and Methodology (training programme) is to help students, jobseekers and the unemployed to develop the major competences that employers throughout Europe expressed as most essential or desirable in a survey carried out at the start of 2013; having a ‘Positive Attitude’ was top of the ten key transversal competences. EfVET is pleased to have been involved in the production of this Toolkit, aimed at teaching staff, careers advisors and employment service agents. The pilot, which ran in 4 countries, showed that the EMPLOY toolkit and methodology works best with students and those actively preparing for the job market and most suitable for those with an education level of EQF 4 and above. Experience with lower level educational attainment groups showed that the activities needed further adaptation if they were to be universally useable. We feel that jobseekers can be greatly supported towards employment through the EMPLOY competence building programme and wish all users of EMPLOY significant professional development and success.
Peter Hodgson, President EfVET
5
WERK TOOLKIT
Korte Handleiding
6
WERK TOOLKIT
Korte handleiding voor BEGELEIDERS 1. WAAROM JE DE EMPLOY TOOLKIT MOET GEBRUIKEN? Als je docent, student, gediplomeerde, werkzoekende, beroepsadviseur, of werkcoach bent, heb je de EMPLOY / WERK toolkit misschien al gedownload. De toolkit kan je helpen om studenten en werkzoekenden te begeleiden in het krijgen van de baan die ze willen!
De WERK toolkit is een 3-stappen programma en helpt jonge werkzoekenden op weg naar een sollicitatiegesprek en de beste kans op een mogelijke baan te plannen door het samenstellen van een competentie portfolio. Ze kunnen zo de vaardigheden ontwikkelen die het meest gevraagd worden door werkgevers en hierdoor hun zelfvertrouwen vergroten. De WERK toolkit biedt materiaal en instrumenten. De toolkit biedt: De trainer deze korte handleiding voor de instrumenten uit de toolkit, ter ondersteuning van de planning en hulp bij het werken aan de competenties door de deelnemer De deelnemer een 3-stappen programma om hun competenties tegenover werkgevers te benoemen, ontwikkelen en presenteren op basis van een goed portfolio Het uiteindelijke doel is om de nadruk te leggen op vaardigheden die bedrijven echt belangrijk vinden bij (toekomstige) werknemers en jonge werkzoekenden te motiveren om deze vaardigheden aan te leren of te verbeteren! Onderzoek wees uit dat werkzoekenden in staat moeten zijn om informatie via de nieuwe media te vinden, te selecteren en te gebruiken, vreemde talen moeten beheersen en dat essentiële vaardigheden en flexibiliteit van belang zijn om te kunnen inspelen op de steeds wisselende behoeftes van de werkvloer. Uit de bronnen bleek tevens dat het belangrijk is voor werkzoekenden om een balans op te stellen met betrekking tot psycho-sociale, organisatorische, werkgerelateerde vaardigheden en positieve waarden. Pilot ervaringen tonen dat de toolkit het best werkt bij studenten die zich al op de werkmarkt oriënteren en bij niveau 4 studenten. De instrumenten kunnen ook door deelnemers zelf van de website worden gedownload: www.employ-project.com. Alle activiteiten zijn voorzien van instructies en handleidingen en sommige activiteiten kunnen zelfstandig worden uitgevoerd. Echter, de hulp van een coach kan deelnemers motiveren om goed aan het portfolio te werken en de juiste competenties op te bouwen. Bovendien is de coach dan paraat wanneer een deelnemer wordt overweldigd door de hoeveelheid activiteiten of competenties waaraan hij wil werken. De toolkit heeft drie ontwikkelingsfases. Iedere deelnemer, groep of klas kan bepalen aan welke delen of fases met wil werken. Hieronder volgen tips over hoe er met het programma gewerkt kan worden, maar men is vrij om het training programma anders samen te stellen.
2. Het gebruik van de EMPLOY Toolkit 2.1
Voordat je begint – Introductie van EMPLOY
Het is een goed idee om het WERK programma voordat je begint bij de deelnemers te introduceren. Je kunt starten door: A. Aan het begin van de Pilot worden de deelnemers aangemoedigd om zelf te ontdekken wat hun interesses, behoeftes en verwachtingen zijn.
7
WERK TOOLKIT B. Vervolgens kan er samen worden onderzocht welke voornaamste competenties volgens hen belangrijk zijn voor werkgevers. Deze zijn o.a. te vinden in de Toolkit INDEX. Wellicht kunnen zij dit ontdekken op een meer betrokken manier, binnen een echt bedrijf, HR afdeling, bedrijfswebsites en vacatures. De coach/praktijkbegeleider zal hen kennis laten maken met de bronnen en materialen uit de WERK Toolkit waarmee ze aan de slag kunnen gaan. Dit kan bijvoorbeeld met de volgende opdrachten:
Identificeer deze competenties op een betrokken manier door contact met een echt bedrijf, afdeling personeelszaken of bedrijfswebsites en werkaanbiedingen. Doe een simpele activiteit in kleine groepen. Ze denken dat ze de eigenaren van een onderneming of beheerders van een instelling zijn. Aan één zijde van een vel, worden alle eigenschappen/houdingen genoteerd, vaardigheden die ze zouden willen zien in hun werknemers. Op de andere kant noteren ze welke eigenschappen, houdingen, gedrag ze niet zouden willen en nooit zouden kiezen om in dienst te nemen. Vervolgens bespreken ze de resultaten en hoe ze denken aantrekkelijke sollicitanten en werknemers te kunnen worden. Bekijk de resultaten van de Employ National Needs Analysis in hun eigen land en bespreek de competenties die werkgevers eisen dichtbij huis. Deze Behoeften Analyses zijn beschikbaar op de EMPLOY website. De introductie van de Toolkit
Laat de gebruikers kennismaken met de middelen en materialen die beschikbaar zijn in de EMPLOY Toolkit. De eerste fase betreft PLANNING: welke competenties moeten worden ontwikkeld? Tijdens deze fase maken de deelnemers kennis met: De Persoonlijke Competentiekaart die moet worden ingevuld (eerste kolom). Ze kunnen twee extra competenties toevoegen die belangrijk worden geacht voor hun toekomstige werkomgeving. De competentie feedbackkaarten die ze kunnen laten invullen door drie personen (tutor/docent/vriend/leidinggevende/familielid). Ze kunnen vervolgens voor de volgende bijeenkomst de feedback verwerken in hun Persoonlijke Competentiekaart. De Tips en Trucs Kaart en Beste weg naar een sollicitatiegesprek, deze kunnen worden gebruikt in fase 2 om nuttige ideeën, opgedaan tijdens de sessies en activiteiten, te registreren.
2.2
Step 1 - PLANNING
In deze sectie bepalen deelnemers de competenties die ze al bezitten en degene die ze mogelijk missen. Ze worden verzocht om een 360 graden competentie evaluatie uit te voeren en bepalen zo met welke competenties ze aan de slag gaan. (De Persoonlijke Competentie Kaart nodigt uit om 2 extra competenties te selecteren die specifiek in het betreffende werkveld worden gevraagd). De deelnemers maken kennis met de: Persoonlijke Competentie Kaart die moet worden ingevuld (zie Toolkit pag. 14). KOLOM 1: In de eerste kolom geven gebruikers hun mening op een schaal van 1 tot 5 over hoe belangrijk ze deze competenties vinden voor de wereld van werk. Ze kunnen twee extra competenties toevoegen waarvan zij denken dat ze in het bijzonder relevant zijn
8
WERK TOOLKIT voor hun toekomstige professionele omgeving. Op pagina 6 worden ideeën weergegeven welke geprint kunnen worden op de achterkant van de Competentie Kaart. KOLOM 2: In deze kolom, evalueren gebruikers (van 1 tot 5) in hoeverre ze momenteel vinden dat ze de competenties demonstreren. Moedig de gebruikers aan om zo realistisch mogelijk te zijn. Als ze zichzelf een 5 geven op alles dan zou het betekenen dat ze zichzelf niet hoeven te verbeteren op welk gebied dan ook – iets ongewoons. KOLOM 3-4-5: De gebruiker legt dan de competentie kaart weg en voert een mini 360º evaluatie uit over hun competenties (van 3 andere personen) om zo de kolommen 3-4-5 compleet te maken. Om dit te doen zullen ze de Competentie Feedback Kaarten gebruiken.
De Competentie feedback kaarten (p. 16) Deze kunnen worden aangeboden aan drie personen (tutor/leraar/vriend/ hoofd/ familielid) om in te vullen. Vervolgens zullen ze de feedback registreren in hun Persoonlijke Competentie Kaart voor de volgende meeting. Om dit gedeelte van het programma te voltooien kan een week de tijd gegeven worden.
KOLOM 6: Bij de volgende meeting kunnen de 360º resultaten gedeeld worden en kan de volgende kolom worden voltooid. De deelnemers besluiten nu aan welke competenties ze willen/moeten werken. De begeleider zal groepssessies beleggen of individueel begeleiden. De laatste kolommen zullen niet worden ingevuld totdat de gebruiker Deel 2 en 3 van het programma heeft voltooid. Deze kolommen fungeren als een beoordeling en laatste evaluatie waar vooruitgang kan worden gezien.
De Tips en Trucs en De beste weg naar een sollicitatiegesprek kaarten (zie blz. 17-18) kunnen nu ook worden verspreid. Bedoeld voor Stap 2: Oefenen, om goede ideeën die tijdens de werksessies of praktijk naar boven komen te noteren.
2.3 Stap 2 - OEFENEN Activiteiten om de 10 voornaamste competenties die door werkgevers zijn genoemd te oefenen, kunnen hier worden gevonden. De meeste activiteiten werken het best met kleine groepen. Er zijn steeds minstens 3 activiteiten voor iedere competentie (Zie tabel pag. 2-4) De 10 meest gevraagde competenties uit de toolkit zijn: 1. Positieve Houding 2. Probleemoplossend vermogen 3. Communicatieve vaardigheden 4. Werken onder druk 5. Lerenom teleren 6. Flexibiliteit 7. Discipline 8. Tijdmanagement 9. Teamwork 10.Verantwoordelijkheid Deelnemers kunnen kiezen om te werken aan competenties waarvan zij vinden dat ze verbeterd moeten worden of door aan alle tien te werken in een groep aangezien de begeleider en deelnemers besluiten. Alle deelnemers wordt echter aanbevolen te beginnen, met de competentie ‘Positieve Houding’, omdat dit de competentie is die gerangschikt was als nummer 1 door werkgevers in het Europees onderzoek uitgevoerd in 2013.
9
WERK TOOLKIT Er zijn minstens 3 activiteiten per competentie, maar de activiteiten kunnen op vele manieren worden uitgevoerd.
. Aanwijzingen en Suggesties voor Competensie Ontwikkeling
Alle deelnemers hebben hun PersoonlijkeCompetentiekaart ingevuld waarop de competenties staan die ze willen verbeteren. Per10 meest gevraagde competenties zijn er 3 activiteiten. Jekunt er één, twee of drie uitkiezen. Alle deelnemers starten bij voorkeur met‘Positieve Houding, aangezien uit de Europese enquête (2013) naar voren kwam dat deze competentie als nummer 1 wordt beschouwd door werkgevers In detoolbox zijn de tien competenties of vaardigheden te vinden Iedereen begint met een profiel om de competentie of vaardigheid bij de deelnemer te introduceren. Alle Activiteiten beginnenmet een filmpje of een ‘ijsbreker; U kunt hier gebruik van maken of de activiteit op uw eigen manier introduceren. De gemiddeldetijdsduur en benodigd materialen per activiteit staat aangegeven Deelnemers kunnen zo hun eigen vooruitgang van een competentie of vaardigheid ontwerpen In de volgende sessie kan feedback op activiteiten worden gegeven
.
Feedback and Reflectie
Met behulp van de twee documenten Tips en Trucs en De beste weg naar een sollicitatiegesprek kan de deelnemer itemsverzamelen die hij/zijnodig heeft. De deelnemer beslist zelf wat hieronder wordt genoteerd. De lijsten zijn een praktische samenvatting van een goede werkwijze en kunnen worden gebruikt tijdens het zoekennaar een baan ofter voorbereiding opeen sollicitatiegesprek Als de deelnemer klaar is met het werken aan een competentie kan hij de achterkant van de Competentie Profielkaart invullen. In deze tabel geeft de deelnemer zijn vooruitgang weer of hij kan een demonstratie geven van bijvoorbeeld communicatie -of tijdmanagementcomptetenties
.
Voorbereiding voor de Presentatie van Ontwikkelde Competenties
Nadat het werken aan een competentie is voltooid, kan de deelnemer de Portfolio Pagina invullen. Op deze pagina wordt gereflecteerd en genoteerd hoe hij/zij verbeterd is en of hij/zij nu competenties zoals communicatie of tijdmanagement kan aantonen. Dit zou verklaringen en bewijzen moeten bevatten zoals “Ik ben veerkrachtig” of “Ik heb mijn veerkracht verbeterd, want als ik een tegenslag ervaar, zeg ik tegen mezelf dat dit een onderdeel van het leven is en raap ik mezelf op en ga ik verder. Bijvoorbeeld, afgelopen maand wanneer …”
De project website www.employ-project.com bevat ook overige vaardigheden met betrekking tot bepaalde competenties. Het pizza project (zie website), biedt mogelijkheden tot project werk aan diverse competenties uit het WERK progamma.
2.4 Stap 3 - PRESENTEREN Tijdens de laatste fase van het programma, heeft de deelnemer als doel zich voor te bereiden op een zelfverzekerd en succesvol sollicitatiegesprek. De presentatie fase bevat drie thema’s om aan te werken. Netwerken
10
WERK TOOLKIT
CV opstellen (inclusief Video CVs) Sollicitatievaardigheden (inclusief voorbereiding voor Skype gesprekken)
Het Competentie Portfolio De laatste fase van het programma is ook gericht op het opbouwen van het Competentie Portfolio. Het Portfolio bestaat uit de eindbeoordeling van competenties/vaardigheden welke door de deelnemer gebruikt zijn als een index om het portfolio te organiseren. De laatste kolommen van de Persoonlijke Competentie Kaart kunnen nu worden ingevuld, omdat de gebruiker nu Deel 2 en 3 van het programma heeft voltooid. Deze dienen als een beoordeling en eindevaluatie waar vooruitgang gezien kan worden. Door deze zelfevaluatie kolommen in combinatie met het portfolio te gebruiken kan er een beoordeling plaatsvinden als de Toolkit gebruikt wordt als deel van een onderwijs module 1. Een tutor kan controleren of het portfolio vooruitgang laat zien zoals vermeld staat in de laatste kolommen van de Persoonlijke Competentie Kaart. De leraar of mentor kan dit samen met de deelnemer bespreken. Het is aan de deelnemer om te besluiten wat opgenomen moet worden in het portfolio. Documenten in het portfolio zouden kunnen bevatten:
Persoonlijke Competentie Kaart (voltooid) De eindbeoordeling over de competenties/vaardigheden CV Competentie Profielen Portfolio Pagina’s: – Met aantekeningen over hoe de gebruiker deze competentie of vaardigheid bezit – Bijgevoegd bewijs van activiteiten die deze competentie of vaardigheid aantonen. – Andere bewijzen van professionele competenties, houding en kennis zoals kwalificaties/certificaten Het EMPLOY project Certificaat (ook beschikbaar op de website)
Geniet van het gebruik van de Toolkit!
1
Verdere informatie en suggesties voor het beoordelen van transversale competenties zoals die in de EMPLOY Toolkit
kunnen worden beoordeeld in het EMPLOY Internationale EQF Verslag welke ook verkrijgbaar is (in Engels) op de project website. ECVET punten kunnen worden beoordeeld door transversale werk competentie door de geïnvesteerde tijd als met andere modules en projecten.
11
WERK TOOLKIT
EMPLOY TOOLKIT
Verbeter je Inzetbaarheid
12
WERK TOOLKIT
1. Planning
13
WERK TOOLKIT Persoonlijke Competentiekaart Hoe belangrijk zijn deze vaardighe den om een baan te krijgen?
Hoe goed laat ik deze vaardighed en op het moment zien?
Feedback nr. 1 van
Feedback nr. 2 van
Feedback nr. 3 van
…………….
…………….
…………….
1 2 3 4 5*
12345
12345
12345
12345
O
12345
Communicatie
12345
12345
12345
12345
12345
O
12345
Probleemoplossing
12345
12345
12345
12345
12345
O
12345
Flexibiliteit
12345
12345
12345
12345
12345
O
12345
Werken onder druk
12345
12345
12345
12345
12345
O
12345
Leren te leren
12345
12345
12345
12345
12345
O
12345
Discipline
12345
12345
12345
12345
12345
O
12345
Teamwork
12345
12345
12345
12345
12345
O
12345
Verantwoordelijkheid
12345
12345
12345
12345
12345
O
12345
Tijdmanagement
12345
12345
12345
12345
12345
O
12345
……………............**
12345
12345
12345
12345
12345
O
12345
………….............. **
12345
12345
12345
12345
12345
O
12345
Netwerkvaardigheden
12345
12345
12345
12345
12345
O
12345
Cv schrijven
12345
12345
12345
12345
12345
O
12345
Gespreksvaardigheden
12345
12345
12345
12345
12345
O
12345
Positieve houding
Aan welke moet ik werken ?
Hoe goed zijn deze vaardigheden nadat ik eraan heb gewerkt?
Heb ik mijn doel bereikt aangaande de competentie / vaardigheid? Mijn mening
* Omcirkel de score voor deze competentie of vaardigheid, ** kies een andere competentie (voorbeelden kunnen 1 = beetje / 5 = heel goed op de achterkant worden gevonden) 3: Minder dan 3 wordt in de arbeidswereld gezien als onvoldoende (PIAAC-Rapport)
14
WERK TOOLKIT
15
WERK TOOLKIT Persoonlijk feedbackformulier
Feedbackformulier voor: ………………………………………..
Persoonlijk feedbackformulier
Feedbackformulier voor: ……………………………………….
Competentie/ vaardigheid
Hoe belangrijk zijn deze vaardigheden om een baan te krijgen?
Heeft …………… deze vaardigheden? Mening van (naam) …………….
Competentie/ vaardigheid
Hoe belangrijk zijn deze vaardigheden om een baan te krijgen?
Heeft …………… deze vaardigheden? Mening van (naam) …………….
Positieve houding
1 2 3 4 5*
12345
Positieve houding
1 2 3 4 5*
12345
Communicatie
12345
12345
Communicatie
12345
12345
Probleemoplossing
12345
12345
Probleemoplossing
12345
12345
Flexibiliteit
12345
12345
Flexibiliteit
12345
12345
Werken onder druk
12345
12345
Werken onder druk
12345
12345
Leren te leren
12345
12345
Leren te leren
12345
12345
Discipline
12345
12345
Discipline
12345
12345
Teamwork
12345
12345
Teamwork
12345
12345
Verantwoordelijkheid
12345
12345
Verantwoordelijkheid
12345
12345
Tijdmanagement
12345
12345
Tijdmanagement
12345
12345
………
12345
12345
………
12345
12345
……..
12345
12345
……..
12345
12345
Netwerkvaardigheden
12345
12345
Netwerkvaardigheden
12345
12345
Cv schrijven
12345
12345
Cv schrijven
12345
12345
Gespreksvaardigheden
12345
12345
Gespreksvaardigheden
12345
12345
(* Omcirkel de juiste score; 1 = beetje / 5 = veel)
(*Omcirkel de juiste score; 1 = beetje / 5 = veel)
16
WERK TOOLKIT MIJN TIPS EN TRUCS OM TE ONTHOUDEN Naam: Competentie
Mijn eigen tips / trucs zijn…
17
WERK TOOLKIT TIPS VOOR SOLLICITATIEGESPREKKEN Naam: Competentie
Idee
18
WERK TOOLKIT
2. Oefenen
19
WERK TOOLKIT
1. Positieve houding
Profiel Deze competentie stond bovenaan de lijst van alle werkgevers. Dat maakt dit tot een zeer belangrijke competentie om aan te werken voor mensen die een baan zoeken! Een positieve houding is: -
proactief zijn niet ontmoedigd zijn als problemen zich voordoen een gezonde, positieve zelfwaardering een innerlijke glimlach uit de buurt blijven van negatieve gedachten/mensen jezelf en anderen accepteren je gedachten en emoties met anderen delen
Het gaat over weten wat je wilt bereiken – doelen zetten – ervoor gaan (goede planning en kleine stappen nemen) – gelukkig zijn met het bereiken van een deel van jouw doel.
Als problemen zich voordoen, niet ontmoedigd raken of opgeven
20
WERK TOOLKIT
COMPETENTIEPORTFOLIO: Positieve houding
Ik kan bewijzen dat ik een positieve houding heb, omdat
21
WERK TOOLKIT ACTIVITEIT 1: Leer
van je successen
Duur: 30 minuten Materialen: Laptop, projector, papier Deze activiteit heeft 3 onderdelen: één in deze bijeenkomst, één individueel voor de deelnemer en een reflectieonderdeel in de volgende sessie (een korte evaluatie)
INTRODUCTIE 1. Laat een YouTube filmpje zien TITEL: BOUNDIN´ OMSCHRIJVING: Kort Disneyfilmpje van een lammetje dat erachter komt dat je houding alles kan veranderen als je niet lekker in je vel zit. TAAL: Engels TIJD: 4,43
http://www.metatube.com/en/videos/38424/Boundin-Pixar-HD-ShortFilm-Walt-Disney/ 2. Introduceer het ‘Positieve houding’ profiel
INDIVIDUEEL WERK 3. Vraag de deelnemers om te reageren op de volgende zaken: a. Maak een lijst van je laatste successen (coach/praktijkbegeleider: je kunt naar de video refereren) b. Waarom waren dit successen? c. Wat was je laatste fout/mislukking? d. Waarom was het een fout/mislukking? e. Hoe had je deze fout/mislukking kunnen voorkomen? f. Wat waren de les(sen) die je hebt geleerd?
REFLECTIE 4. Bespreek met de deelnemers wat zij denken dat ze kunnen leren van successen en fouten/mislukkingen in het verleden? 5. Laat de deelnemer(s) hun ideeën invullen op hun lijst met tips en hints…
22
WERK TOOLKIT
ACTIVITEIT 2:
Passie en het behalen van doelen
Duur: Materialen:
30 min Papier, laptop, projector
INTRODUCTIE TITEL: Steve Jobs Explains the Rules for Success OMSCHRIJVING: Waarom je moet houden van wat je doet TIJD: 1,29 TAAL: ENGELS
1. Laat het YouTube filmpje zien: http://www.youtube.com/watch?v=KuNQgln6TL0 2. Bespreek het filmpje. Waardoor bereiken sommige mensen hun doelen gemakkelijker dan anderen?
INDIVIDUEEL WERK 3. Vraag de deelnemers om een doel te kiezen waar ze zich gepassioneerd over voelen, dat ze willen bereiken in hun leven. Het kan iets zijn dat ze vanaf vandaag kunnen gebruiken en waar ze in elk geval een deel van kunnen voltooien voor de volgende bijeenkomst. 4. Laat hen stap voor stap omschrijven hoe ze dit doel plannen te bereiken (in kleine stappen). Een deel van dit plan is dat elke deelnemer elke stap die hij of zij heeft bereikt apart viert. Laat hen omschrijven hoe ze dit willen doen.
REFLECTIE 5. Bespreek met de deelnemer(s) wat ze hebben geleerd van vrienden/kennissen met passie? 6. Hoe kun je enthousiasme en passie genereren als een doel uitdagender is (of is vastgesteld door anderen)? 7. Laat deelnemer(s) items op de lijst met tips en trucs invullen…
Moedig hen aan om hun plannen vanaf vandaag in de praktijk te brengen en om elke stap die ze bereiken te vieren.
23
WERK TOOLKIT ACTIVITEIT 3:
Het effect van positief taalgebruik
Duur: Materialen:
30 min Laptop, projector, voorwerpen die geluid maken (munten, klikkende pennen…etc)
INTRODUCTIE 1. Laat het YouTube filmpje zien http://www.youtube.com/watch?v=SQIVslZIMXI goo.gl/XiYkH8 TITEL: Leren om positief te denken OMSCHRIJVING: Een jong meisje geeft zichzelf een energieke en positieve peptalk in de spiegel (humoristisch) ,49 TAAL: ENGELS
2. Introduceer het ‘positieve houding’ profiel als je dit nog niet hebt gebruikt. 3. Probeer de kracht van positieve woorden en formuleringen uit Vraag de deelnemer om te luisteren naar de verschillen tussen onderstaande zinnen en erop te reageren: - Ik kan het niet doen. Ik heb geen tijd - Ik ga het doen… Ik moet er een uurtje voor vrijmaken. - OF Ik heb besloten weg te gaan… tot ik er tijd voor kan vrijmaken - Ik kan niet uitgaan vanavond. Ik moet studeren. - Ik blijf thuis vanavond. Ik heb besloten/ervoor gekozen te studeren.
IN TWEETALLEN 4. Om de effecten van positieve en negatieve formuleringen te ervaren, laat je de deelnemers gedetailleerd over de vorige dag en/of hun plannen voor deze week/maand vertellen. De partner probeert formuleringen op te sporen zoals: -
“kan niet, ga niet, niet mogelijk” Uitdrukking van schuld Uitdrukking van verplichting Niet benadrukken van positieve handelingen of gevolgen Negatief in toon
Als hij één van deze uitdrukkingen hoort, maakt hij een geluid (schudden met muntjes, pen klikken, etc.)
24
WERK TOOLKIT Probeer deze zinnen te vervangen door nieuwe formuleringen die één van de volgende zaken uitdrukken: -
Mogelijkheden/suggesties Stimuleren van handelingen die tot positief resultaat leiden Persoonlijke keuze en besluit Begrijpen van andere standpunten
REFLECTIE 5. Bespreek met de deelnemer(s) hoe ze zich voelden tijdens het maken van de opdrachten, wat de effecten zijn (op henzelf en op anderen) van ander woordgebruik in hun leven en of er andere gedachten of woorden zijn die ze kunnen gebruiken om te zorgen dat ze zich sterk en gelukkig voelen en voelen alsof ze controle hebben over hun leven.
Op welke manier zouden onze levens en relaties veranderen als we alleen positief taalgebruik zouden gebruiken? 6. Laat de deelnemer(s) handige ideeën en reflecties invullen in de lijst met tips en trucs.
25
WERK TOOLKIT ACTIVITEIT 4: Duur: Materialen:
Denk als een WINNAAR! 30 tot 60 minuten Laptop, projector, print de hand-out op p.20
INTRODUCTIE 1. Laat het YouTube filmpje zien: TITEL: Leren om positief te denken OMSCHRIJVING: Een jong meisje geeft zichzelf een energieke en positieve peptalk in de spiegel (humoristisch) TIJD: 1,29 TAAL: ENGELS
http://www.youtube.com/watch?v=aCdtVxroAtE 2. Introduceer het ‘positieve houding’ profiel als je dit nog niet hebt gebruikt. 3. Start een gesprek over positieve houding en winnaars/verliezers. 4. Om het belang van positief denken of een positieve houding te benadrukken, deel het A4 werkblad hieronder Denk als een…WINNAAR van p.20 uit.
GROEPSWERK 5. Laat de deelnemers het blad doorlezen en moedig hen om het te bespreken in kleine groepen. 6. Elke deelnemer dient na te denken en notities te maken over de volgende zaken: -
Heb ik een positieve houding? Zijn er situaties geweest waarin positief denken mij heeft geholpen? Hoe kan ik mijn positieve houding verbeteren de komende maanden? Wat is mijn eigen peptalk, als ik in de spiegel kijk?
REFLECTIE 7. Bespreek de positieve effecten van positief denken en een positieve houding met de groep. 8. Moedig de deelnemer(s) aan om hun ideeën en reflecties in te vullen op de lijst met tips en trucs…
26
WERK TOOLKIT
Denk als een WINNAAR! Winnaars zijn mensen die bereiken wat ze willen bereiken, omdat ze deze regels voor succes respecteren
Wat zijn mijn sterke punten? (Hier is mijn bewijs…)
Interessante fouten zullen vóórkomen.
(Ik ben niet bang om fouten te maken en ervan te leren)
Geen moeite, geen resultaat!
(Niemand bereikt iets belangrijks zonder hard werk en zelfdiscipline)
Geef nooit op (nou, bijna nooit). (Zie obstakels als problemen die opgelost kunnen worden)
Ethiek en eerlijkheid moeten de regel zijn (of het is het niet waard).
Risico’s nemen is soms nodig
(maar denk eerst na, en wees voorbereid)
27
WERK TOOLKIT
2. Probleemoplossing
Profiel Probleemoplossing is één van de meest essentiële vaardigheden in het leven. Je zult obstakels en problemen tegenkomen die niet altijd kunnen worden genegeerd, ongeacht wie je bent of wat je doet. Problemen negeren is een inadequate reactie die vaak tot grotere problemen in de toekomst leidt. Problemen kunnen persoonlijk of professioneel zijn en kunnen veel verschillende vormen aannemen. Vaak bepaalt onze houding tegenover problemen hoe we de moeilijkheid ervan ervaren. Uiteindelijk gaat het erom hoe je omgaat met zulke
uitdagingen wat bepaalt hoe succesvol je bent in je leven. Probleemoplossing omvat veel verschillende andere vaardigheden en competenties zoals analytisch denkvermogen, crisis- en conflictmanagement, emotionele intelligentie, tijdmanagement, communicatie en creativiteit. Het gaat over het onderzoeken en/of vinden van meerdere, originele, intuïtieve en realistische oplossingen. We moeten ongetwijfeld gebruikmaken van onze linker hersenhelft en ons rationele denkvermogen om problemen op te lossen (plannen, gebruik maken van modellen en strategieën etc.), maar we moeten onze rechter hersenhelft ook niet vergeten (creativiteit en intuïtie etc.) die vaak de beste oplossingen levert – als we er natuurlijk naar luisteren. ONTHOUD: Problemen doen zich voor in veel verschillende vormen. Het kunnen
alledaagse problemen zijn:
Welke route neem ik naar mijn werk? Wat zal ik vanavond eten?
OF het zijn grotere, complexere problemen:
Hoe kan ik dat project oplossen dat achterloopt op schema? Hoe kan ik van een gewoon baantje veranderen naar een loopbaan waar ik gepassioneerd over ben?
28
WERK TOOLKIT
COMPETENTIEPROFIEL: Probleemoplossing
Ik kan bewijzen dat ik mijn probleemoplossingscompetentie heb verbeterd, omdat
29
WERK TOOLKIT
PROBLEEM OPLOSSING – IJSBREKERS: Geef de groepen van 3-4 mensen de volgende leuke problemen om op te lossen in een bepaalde tijd of als een wedstrijd tussen de groepen.
A. CREATIVITEIT EN LATERAAL DENKEN Bedenk en schrijf 5 vragen op die hetzelfde antwoord hebben (3 minuten)
B. OP EEN LEUKE MANIER PROBLEMEN OPLOSSEN IN TEAMS Blind een tent opzetten Materialen: - Eén tent met alle bijbehorende benodigdheden - Blinddoeken Het doel is om de tent met iedereen in de groep geblinddoekt zo snel mogelijk op te zetten
30
WERK TOOLKIT
ACTIVITEIT 1: Technieken voor probleemoplossing Duur: 60 - 90 minuten Materialen: Print het hulpmiddelenformulier op pp.33-35, post-its, pennen, papier, whiteboards, gekleurde stickers, gekleurde hoeden
1. Introductie – REFLECTIE
Wat maakt een probleem een probleem? Een probleem is het niet meteen en makkelijk kunnen bereiken van een doel. Misschien: - Weten we niet wat ons doel is (wat we willen bereiken – gebrek aan een doel) - Weten we niet hoe we het doel kunnen bereiken (gebrek aan strategie, kennis, hulpmiddelen…) - Weten we wel wat we moeten doen maar is er sprake van een gebrek aan motivatie - Weten we niet wat het probleem heeft veroorzaakt of hebben we geen duidelijk beeld van alle elementen - Hebben we echt geen controle over een resultaat, waardoor het kan zijn dat we onze doelen moeten aanpassen of nieuwe middelen tot ondersteuning moeten vinden. Het is beter om ons te focussen op wat we KUNNEN en niet op wat we niet kunnen.
GOUDEN REGEL:
Hoe we een probleem zien (als concreet en oplosbaar of bedreigend en onmogelijk) beïnvloedt onze houding en aanpak. Laat de deelnemers hun gedachten hierover delen.
Stimuleer deelnemers om actie te ondernemen en om op een positieve en creatieve manier met problemen om te gaan. 2. Leg de activiteit uit aan de deelnemers die in kleine groepen of alleen kunnen werken. Laat ze aan een probleem (A of B) van pagina 32 werken met één of meerdere veelgebruikte methodes om problemen aan te pakken.
31
WERK TOOLKIT Na afloop vertellen ze jou / de andere deelnemers hoe ze het hulpmiddel hebben gebruikt en of het heeft geholpen bij het vinden van een oplossing. Introduceer de methodes op pp.33-35
Individueel werk / Groepswerk: Problemen 3. Kies een van de onderstaande problemen en werk op een constructieve manier in stappen om het op te lossen.
A. OPENBAAR PROBLEEM: SPORTSCHOOL DREIGT TE SLUITEN De lokale, openbare sportschool waar je heengaat dreigt te sluiten. Het aantal leden is de laatste 3 jaar gedaald en mensen hebben geklaagd over de oude en slecht onderhouden faciliteiten (verwaarloosde kleedkamers – geen haardrogers, kluisjes zonder sleutels..) (zwembad heeft geen banen en zwemmen is onmogelijk zonder aanmelding voor een les). Je kan nog meer problemen bedenken. Het inschrijfgeld is omhoog gegaan, maar de service is niet verbeterd. Als de sportschool sluit moet je 15km reizen naar de dichtstbijzijnde openbare faciliteiten in een andere stad of meer betalen voor privésportscholen zonder zwembad. Jij en de rest van je gezin gaat minstens twee keer per week naar de sportschool.
B. PROBLEEM MET OPEN EINDE: MIJN probleem – MIJN oplossing Eén van de beste manieren om je probleemoplossende competenties te ontwikkelen is om een echt probleem dat je momenteel ondervindt te identificeren en te werken aan een oplossing voor dat probleem. Om deze activiteit te doen, moet je de groep verdelen in kleine teams. Vervolgens vraag je hen om een werk gerelateerd probleem te kiezen waar ze mee worstelen en het op te lossen. Geef elke groep vijftien minuten om deze activiteit onderling te bespreken. Na deze tijd, moeten de groepsleden een presentatie geven over het ‘probleem’ dat ze hebben opgelost, hoe ze dit hebben opgelost en wat de beste oplossing is. Deze activiteit bevordert ook leiderschapsvaardigheden. Gebruik de vaardigheden uit de methodes voor probleemoplossing en neem 2030 minuten om naar een positieve oplossing toe te werken.
32
WERK TOOLKIT
REFLECTIE 4. Presenteer hoe je het gekozen probleem hebt opgelost. Heb je het opgelost? Hoe heeft je waarneming en benadering het proces en de uitkomst beïnvloedt? 5. Vul de lijst met tips en trucs aan met ideeën en reflecties
Je kan ook toegang krijgen tot de Enhance your Problem Resource blad van lifehack.org op de website www.employ-project.com voor algemene tips over hoe problemen opgelost kunnen worden.
33
WERK TOOLKIT TECHNIEK 1: SYSTEMATISCH PROBLEEMOPLOSSING
Dit is één van de meest voorkomende probleemoplossingstools die waren gebruikt. Het verdeelt het proces in 4 hoofdstappen. -
-
-
Het probleem definiëren:
vind het probleem en definieer het in zoveel mogelijk detail – de feiten, de beperkingen, de belanghebbenden, de meningen Ontwikkel mogelijke oplossingen: verzamel alle informatie, brainstorms, ontwikkel alternatieven Test de verschillende oplossingen: weeg de alternatieven af – de voors en tegens, stel prioriteiten, test vroeg. Schrijf op een vel papier/het whiteboard alle voors aan de ene kant en de tegens aan de andere kant. Geef met stickers een cijfer van 1, 2 of 3 aan elk item op de lijst. Sommigen wegen zwaarder dan anderen. Het totaal kan je helpen bij het nemen van een beslissing. Implementeer de beste: wat is gepast en haalbaar. Informeer de belanghebbenden, evalueer en monitor resultaten. Herzie regelmatig.
34
WERK TOOLKIT TECHNIEK 2: BRAINSTORMEN in GROEPEN BRAINSTORMREGELS
-
Eén gesprek tegelijk Moedig wilde ideeën aan Ga voor kwantiteit Wees visueel Headline! Blijf bij het onderwerp Bouw voort op de ideeën van anderen Oordeel niet Blokkeer niet
WAAROM BRAINSTORMEN Brainstormen is een geweldige manier om veel ideeën te bedenken die je niet zou kunnen bedenken door gewoonweg te gaan zitten met pen en papier. De bedoeling van brainstormen is om het collectieve denken van de groep samen te brengen, door met elkaar te praten, en te bouwen op elkaars ideeën. Een brainstorm uitvoeren creëert ook een uitgesproken tijdssegment als je bewust het generatieve gedeelte van je hersenen gebruikt en het evaluatiegedeelte even uit zet. Brainstormen kan worden gebruikt in een ontwerpproces (of probleemoplossingsproces) of als je probeert om ideeën te bedenken, zoals hoe je een baan kunt krijgen of persoonlijke of professionele doelen kunt bereiken, bijvoorbeeld.
HOE BRAINSTORMEN Wees je bewust van het creëren van een tijdsperiode waarin je team in de ‘brainstormmodus’ zal zitten – als het doel is om zoveel mogelijk ideeën te bedenken, en als evaluatie van die ideeën niet onderdeel zal vormen van de discussie. Investeer energie in een korte periode, zoals 15 of 30 minuten van hoge productie. Maak gebruik van een whiteboard of ga rond een tafel zitten, maar zorg dat je een actieve houding hebt en rechtop staat of zit. Blijf dichtbij elkaar. Schrijf duidelijk op wat je brainstormt. Er zijn in elk geval twee manieren om de ideeën van een brainstorm vast te leggen: 1. Opschrijver: de opschrijver schrijft de ideeën op het bord die de teamleden roepen, op een leesbare manier. Het is zeer belangrijk om elk idee op te schrijven, ongeacht je eigen gevoelens over een idee. 2. All-in: Elke persoon schrijft zijn of haar ideeën op als deze naar boven komen, en ze delen deze verbaal met de groep. Het is handig om dit te doen met post-it notities, zodat je jouw ideeën op kunt schrijven en ze op het bord kunt plakken. Volg en leg de brainstormregels op (vriendelijk) – ze zijn bedoeld om je creatieve input te vergroten. De Stepladder Brainstorm is elke person voort te bouwen op en verbetering van de ideeën van de persoon voor hen. Aangepast van het Design Thinking Handboek, beschikbaar op: http://dschool.stanford.edu/wp-content/uploads/2011/03/BootcampBootleg2010v2SLIM.pdf
35
WERK TOOLKIT TECHNIEK 3: LATERAAL DENKEN – DE HOEDEN VAN DE BONO De 6 hoeden-methode van De Bono, ontwikkeld door Dr. Edward de Bono, is een nuttige manier om creatieve oplossingen voor een probleem te bedenken vanuit verschillende invalshoeken. Bij het dragen van elke hoed wordt er steeds een andere houding of denkwijze onderzocht. Het team kan om de beurt hoeden dragen om van denkwijze te veranderen of elk lid kan een gekleurde hoed krijgen en die positie innemen bij het discussiëren over oplossingen.
The White Hat calls for information known or needed. "The facts, just the facts."
The Yellow Hat symbolizes brightness and optimism. Under this hat you explore the positives and probe for value and benefit.
The Black Hat is judgment - the devil's advocate or why something may not work. Spot the difficulties and dangers; where things might go wrong. Probably the most powerful and useful of the Hats but a problem if overused.
The Red Hat signifies feelings, hunches and intuition. When using this hat you can express emotions and feelings and share fears, likes, dislikes, loves, and hates.
The Green Hat focuses on creativity; the possibilities, alternatives, and new ideas. It's an opportunity to express new concepts and new perceptions.
The Blue Hat is used to manage the thinking process. It's the control mechanism that ensures the Six Thinking Hats guidelines are observed. http://www.debonogroup.com/edward_debono.php
36
WERK TOOLKIT ACTIVITEIT 2: HET
OPLOSSEN VAN CONFLICTEN
Duur: 60 minuten Materialen: Kopieën van de conflict management stijl quiz op p.34
Veel problemen bestaan niet alleen uit neutrale, rationele factoren die kunnen worden gedefinieerd en opgelost door middel van rationele methodes. Emotionele factoren zijn in het spel, die conflict veroorzaken, aangezien de belangen en behoeftes van een groep/persoon in het gedrang komen door die van anderen. De problemen kunnen oplopen en de betreffende issues vergroten. Het oplossen van dit soort problemen en spanningen vereist een ander soort vaardigheid: conflictoplossing.
INDIVIDUEEL WERK 1. Nodig deelnemers uit om de Conflict Management Stijl Quiz te doen om uit te vinden hoe ze omgaan met conflicten met andere mensen. Bespreek de verschillende stijlen en de resultaten met deelnemers. Je zou het Thomas Kilman Model kunnen tekenen, waardoor gebruikers de verschillende stijlen kunnen visualiseren
37
WERK TOOLKIT
GROEPSWERK 2. Nodig deelnemers uit om de Samenwerkende Stijl te proberen. Stephen Covey en anderen beschrijven deze stijl als een “Ik win – Jij wint”-oplossing, het enige mogelijke resultaat dat uiteindelijk voldoende is. Lees de tips op de Win-Win hand-out op p.32
ROLLENSPEL 3. Verdeel de groep in kleinere groepjes van 4-6 en speel één van de volgende situaties. Je moet proberen om een win-win oplossing voor het probleem te bereiken (indien mogelijk). 3-4 leden van de groep spelen de onderstaande rollen. De rest van de groep observeert het dialoog en geeft feedback.
SITUATION 1 ROL A Jullie zijn jonge studenten die bijna elke avond afspreken. Jullie vinden het leuk met vrienden te zijn, muziek te luisteren, spelletjes op de X box te spelen en iedereen die langskomt mag meedoen. De buren kijken jullie altijd wat boos aan en hebben de politie de afgelopen twee weekenden gebeld om te klagen over het lawaai.
ROLE B Buur (buren) van de 1ste verdieping. Er is veel lawaai na 10 uur ’s avonds, elke avond. Motoren die continue langsrijden en heel harde muziek die tot laat aanstaat in het weekend. Rotzooi dat voor de deur op straat is gegooid.
38
WERK TOOLKIT
SITUATION 2 ROL A Je bent een werknemer in een klein kantoor/afdeling. Je moet elke avond op tijd weg om je kind op te halen van de opvang. Dit betekent dat je bijna nooit kunt helpen met het opruimen aan het eind van de dag, maar je werkt hard om je werk elke dag op tijd af te krijgen. Je hebt het gevoel dat anderen tijd verspillen overdag, waardoor jij mogelijk niet op tijd weg kunt. Soms kom je ’s ochtends iets te laat aan omdat het verkeer bij de opvang heel hectisch is.
ROLE B Je hebt een collega die vaak te laat komt en altijd om 5 uur vertrekt, ongeacht wat er nog moet gebeuren. Je moet vaak een heleboel taken afmaken die je collega zelf niet af kan maken en je moet opruimen aan het eind van de dag, wat veel tijd kost.
REFLECTIE 4. Nodig de groepen uit om te reflecteren op het volgende:
-
Wat waren de moeilijkheden in het positief oplossen van het conflict? Waren ze duidelijk over wat ze echt nodig hadden in de situatie? Lukte het om dit goed uit te drukken? Waarom wel/niet? Hoe kon de situatie worden opgelost tot WIN-WIN tevredenheid voor beide partijen?
5. Denk eraan om handige ideeën en reflecties aan je competentie portfolio toe te voegen.
39
WERK TOOLKIT TECHNIEK 1: Conflictmanagement Stijlen Quiz Wij hebben ieder onze eigen manier voor het omgaan me conflicten. De technieken die we gebruiken zijn gebaseerd op verschillende variabelen, zoals ons basis, onderliggend temperament, onze persoonlijkheid, onze omgeving en waar we ons bevinden in onze professionele carrière. Er zijn echter vijf algemene stijlen voor conflictmanagementtechnieken in onze tool box. Om met een conflict om te gaan kunnen we gebruik maken van een samenwerkende,
concurrerende, vermijdende, harmonieuze management stijl. Geen van deze strategieën is
of
compromiserende
beter dan een andere. Hoe effectief ze zijn is afhankelijk van de context waarin ze worden gebruikt. Elke zin hieronder levert een strategie voor het omgaan met een conflict. Geef elke zin een score van 1 tot 4 die aangeeft hoe vaak je deze strategie zou gebruiken. 1 = Zelden 2 = Soms 3 = Vaak 4 = Altijd Wees er zeker van dat je de vragen beantwoordt op basis van hoe je je gedraagt, en niet op basis van hoe je je zou moeten gedragen. 1. Ik onderzoek problemen samen met anderen om een oplossing te vinden die voor iedereen goed past. 2. Ik probeer een geven-en-nemen aanpak toe te passen en te bespreken voor probleemsituaties. 3. Ik probeer om aan de verwachtingen van anderen te voldoen. 4. Ik zou voor mijn eigen zaak pleiten en aandringen op de voordelen van mijn eigen standpunt. 5. Als er meningsverschillen zijn, dan verzamel ik zoveel mogelijk informatie zodat ik de communicatie open kan houden. 6. Als ik in een conflictsituatie zit, dan zeg ik vaak erg weinig en probeer zo snel mogelijk weg te gaan. 7. Ik probeer het conflict van beide kanten te zien. Wat heb ik nodig? Wat heeft de ander nodig? Wat zijn de betreffende problemen? 8. Ik geef de voorkeur aan het bereiken van een compromis bij het oplossen van problemen en daarna gewoon verdergaan. 9. Ik vind conflicten uitdagend en opwindend; ik houd van de battle of wits die vaak ontstaat. 10. In conflict zijn met anderen maakt me vaak ongemakkelijk en gespannen. 11. Ik probeer om de wensen van mijn vrienden en familie mee te nemen. 12. Ik kan bedenken wat er moet gebeuren en ik heb meestal gelijk. 13. Om een impasse op te lossen, kom ik vaak andere mensen tegemoet. 14. Ik krijg misschien niet wat ik wil, maar ik ben bereid om die prijs te betalen voor het bewaren van de vrede. 15. Ik vermijd harde gevoelens door het voor mezelf te houden als ik het niet eens ben met anderen.
40
WERK TOOLKIT Hoe moet je de Conflictmanagement quiz scoren? Zoals hierboven is aangegeven corresponderen de 15 zinnen met de vijf conflictoplossingsstijlen. Om jouw voorkeursstijl te vinden moet je de punten in de categorieën optellen. De categorie met de hoogste score is jouw meest gebruikte strategie. Degene met de laagste score is jouw minst gebruikte strategie. Als je echter een leider bent die elke dag moet omgaan met conflicten, kan het zijn dat jouw stijl een mix van stijlen is. Zinnen die corresponderen aan een stijl: Totaal: Samenwerkend: 1, 5, 7 Concurrerend: 4, 9, 12 Vermijdend: 6, 10, 15 Harmoniserend: 3, 11, 14 Compromiserend: 2, 8, 13
_______ _______ _______ _______ _______
Korte omschrijvingen van de vijf conflictmanagementstijlen Samenwerkende stijl Problemen worden opgelost op een manier die een optimaal resultaat geeft voor alle betrokkenen. Beide kanten krijgen wat ze willen en negatieve gevoelens worden geminimaliseerd. Voordelen: Creëert onderling vertrouwen; behoudt positieve relaties; bouwt toewijding en verbondenheid. Nadelen: Tijdrovend; kost veel energie.
Concurrerende stijl De autoritaire aanpak. Voordelen: Doelgericht; snel. Nadelen: Kan resulteren in vijandigheid.
Vermijdende stijl De niet-confronterende aanpak. Voordelen: Het conflict escaleert niet; stelt moeilijkheden uit. Nadelen: Onaangepakte problemen; onopgeloste problemen.
Harmoniserende stijl Toegeven om de relaties te behouden. Voordelen: Verminderd schade als we overtroffen worden; relaties worden behouden. Nadelen: Kan wrok tot gevolg hebben; buit de zwakken uit.
Compromiserende stijl De aanpak van de gulden middenweg. Voordelen: Handig in complexe situaties die geen simpele oplossing hebben; alle partijen hebben evenveel macht. Nadelen: Niemand is echt tevreden; niet-optimale oplossingen worden geïmplementeerd.
Bron: Reginald Adkins, PhD, Elemental Truths http://elementaltruths.blogspot.com/2006/11/conflict-management-quiz.html
41
WERK TOOLKIT TECHNIEK 2: Voor WIN, WIN gaan
Door gebruik te maken van de juiste aanpak(ken) kun je op een effectieve manier omgaan met conflicten waardoor de problemen worden opgelost terwijl je positieve relaties behoudt. Dit begint met een duidelijk begrip van de problemen en de betrokken persoonlijkheden. Als je de verschillende stijlen van conflictoplossing begrijpt, dan kun je de dingen zien vanuit het oogpunt van een ander. Simpelweg empathie hebben voor het perspectief van een ander kan al heel veel oplossen in een conflict.
42
WERK TOOLKIT Stap 1: Heb een positieve houding. Je houding is essentieel voor de uitkomst. Je hebt een veel betere kans op het vinden van een oplossing waarbij meerdere belangen betrokken zijn, als je het conflict ziet als een leermogelijkheid en om een win-win uitkomst te bereiken.
Stap 2: Spreek af op een prettige plek. Vind een prettige, comfortabele en handige ruimte om af te spreken. Spreek samen af waar je samenkomt en hoeveel tijd je aan het proces wil besteden. Als het mogelijk is, los het conflict dan face-to-face op.
Stap 3: Doe je huiswerk. Maak een tijdsplanning. Je moet niet alleen de zorgen en motivaties van de ander begrijpen. Kijk ook naar het verleden of eerdere situaties die invloed kunnen hebben op de oplossing. Ken de must-haves (niet-bespreekbare items) en nice-to-haves (bespreekbare items). Bepaal de beste oplossing, een eerlijk en redelijk compromis, en een minimaal acceptabele uitkomst.
Stap 4: Ga op zoek naar gedeelde belangen. Kom aan dezelfde kant te staan door overeenkomsten te vinden. Aangezien conflicten vaak de waargenomen verschillen vergroten en de overeenkomsten minimaliseren, is het belangrijk om te zoeken naar gedeelde doelen, bedoelingen of zelfs klachten die laten zien dat jullie hier samen in staan. Richt je op de toekomst, praat over wat er moet gebeuren, en pak het probleem samen aan.
Stap 5: Handel op basis van feiten, niet emoties. Pak problemen aan, niet persoonlijkheden. Vermijd de neiging om andere mensen aan te vallen of ideeën en meningen te veroordelen. Richt je niet op het verleden en geef anderen niet de schuld. Handhaaf een rationele, doelgerichte denkwijze. Dit zal het conflict minder persoonlijk maken, de problemen van de betrokken personen scheiden en een defensieve houding voorkomen.
Stap 6: Bied alternatieven en geef bewijs. Creëer opties en alternatieven die een bereidheid tot compromissen weergeven. Overweeg toegeven in gebieden die misschien erg belangrijk zijn voor anderen, maar die minder belangrijk zijn voor jou. Definieer opties in termen van de belangen van anderen en biedt bewijs voor jouw standpunt.
Stap 7: Wees een communicatie-expert. Niets laat vastbeslotenheid voor het vinden van een goede oplossing voor beide kanten zo goed zien als uitstekende communicatievaardigheden. Stel vragen, luister, herformuleer wat je hebt gehoord om te controleren of je het hebt begrepen, en toon onvervalste interesse in de zorgen van de andere personen. Richt je op manieren waarop je tot een oplossing of compromis kunt komen.
Stap 8: Sluit af met een positieve boodschap. Doe een win-win voorstel en controleer of iedereen weggaat met het gevoel te hebben gewonnen. Schud elkaar de hand en spreek af wat de actiestappen zijn, wie verantwoordelijk is voor elke stap, hoe succes zal worden gemeten, en hoe en wanneer de oplossing zal worden geavaleerd. Als er zich een impasse voordoet aangaande niet-essentiële zaken, accepteer dat jullie het niet eens zullen worden.
43
WERK TOOLKIT
Stap 9: Geniet van het proces. Waardeer de voordelen van het leren van een anders perspectief. Mensen geven aan dat de relatie na het samen oplossen van een conflict sterker is geworden. Reflecteer en leer van elke ervaring. Bepaal de criteria om het proces en de oplossing te evalueren.
SOURCE: www.London.dalecarnegie.com
44
WERK TOOLKIT
3. Communicatie
Profiel Communicatie is één van de meest belangrijke vaardigheden die vereist zijn op het werk. Er zijn altijd minstens twee partijen in communicatie. Iemand verzendt een bericht en iemand ontvangt een bericht. Hoe eenvoudig dat ook klinkt, ontzettend veel dingen kunnen misgaan en gaan ook mis. Voor de ander is het het belangrijkste om te begrijpen wat er gecommuniceerd wordt (dit gaat soms verder dan het gesproken woord), dus het is belangrijk om je bericht zo duidelijk mogelijk te formuleren en te controleren of je bericht op de juiste manier is ontvangen. Ben je bewust van hinderlijke factoren zoals een radio die hard aanstaat; het gebruiken van de verkeerde of ongeschikte woorden; te lang aan het woord blijven (of niet duidelijk genoeg zijn); niet vragen of de ander heeft begrepen wat je hebt gezegd… De andere persoon (de toehoorder) moet zijn aandacht richten op de spreker. Op dezelfde manier moet de communicerende persoon gebaren observeren en goed luisteren naar de feedback van de ander. Sommige items die tot deze vaardigheid behoren zijn:
Empathie tonen Luisteren Feedback geven en ontvangen Vermogen om te blijven communiceren als problemen zich voordoen Excuses aanbieden Complimenten geven en ontvangen De andere partij en zijn/hun meningen respecteren Je bewust zijn van de lichaamstaal van anderen Denken aan je eigen lichaamstaal
Er is een verschil tussen zakelijke communicatie en informele communicatie. In deze toolkit is het persoonlijke sollicitatiegesprek de belangrijkste test.
45
WERK TOOLKIT
COMPETENTIEPROFIEL: Communicatie
Ik kan bewijzen dat ik mijn communcatiecompetentie heb verbeterd, omdat
46
WERK TOOLKIT ACTIVITEIT 1: Duidelijke
communicatie
Duur: 45 minuten. Materialen: Laptop, projector.
IJsbrekers 1. Laat het YouTube filmpje of plaatje zien TITEL: Monty Python: Slechte communicatie OMSCHRIJVING: Sommige wachters hebben ernstige communicatieproblemen met hun leidinggevende TIJD: 2,10 TAAL: Engels
http://www.youtube.com/watch?v=TIVDx-8kWZo&feature=player_detailpage) 2. Introduceer het Communicatieprofiel 3.
Chinese doorfluisteroefening
Het belang van het controleren van de informatie die we ontvangen van anderen wordt benadrukt in deze opdracht. Er zijn minstens vier personen voor nodig. Het doel van deze opdracht is om de ontvangen informatie met zo min mogelijk wijzigingen door te geven aan een andere persoon.
Setup
Verdeel de groep in teams van 4 of 5 personen. Deelnemers moeten in een cirkel gaan zitten, met de gezichten naar elkaar toe. Een lid uit elk team krijgt een dichtgevouwen vel papier waar een zin op staat. De person met het papier wordt gevraagd om de zin in het oor van de persoon rechts van hem/haar te fluisteren. De tweede person fluistert wat hij gehoord heeft in het oor van de person rechts van hem. Dit proces wordt herhaald en de laatste person in de cirkel schrijft op een leeg vel papier wat hij heeft gehoord. Hij vouwt het papier op en houdt het vast. Aan het einde van de opdracht lezen de personen die de zin hebben opgeschreven het resultaat voor. De uiteindelijke zinnen worden met de originele zinnen vergeleken.
4. Bespreek de verschillen tussen dagelijkse, normale communicatie en zakelijke communicatie (formele en informele communicatie). Voor meer informatie over Formele en Informele communicatie, kun je de website bezoeken: www.employ-project.com
47
WERK TOOLKIT 5. Laat de deelnemer andere voorbeelden van slechte communicatie verzinnen. Wat gaat er mis in slechte communicatie? Wat zou de oplossing zijn?
GROEPSWERK Communicatie oefenen in groepen 1. Vorm groepen van drie mensen en geef elk groepslid een observatiekaart (zie hieronder). Persoon A krijgt een rollenkaart (suggesties op p.38) en begint het gesprek. Hij/zij kan bijvoorbeeld over zijn/haar droombaan praten, over een sollicitatiegesprek dat hij/zij ooit heeft gehad, zijn/haar laatste project… (max. 4 minuten per item). Persoon A stelt een vraag, B, die een andere rollenkaart heeft, luistert; ze houden een gesprek. De derde persoon (C) is de observant die het gesprek volgt en opschrijft wat er goed of slecht gaat. De observant wordt gevraagd om commentaar te geven op de observatiekaart, waarbij hij op de volgende punten let:
Lichaamstaal Afstand tussen persoon A en B Actieve reactie van A en B Kijken ze elkaar aan tijdens het praten Begrijpen ze elkaar
2. Laat de groepen van rol wisselen totdat iedereen een nieuwe A- en B-rol heeft gehad. 3. Laat de groepen vervolgens de uitkomsten bespreken. 4. Bespreek als groep wat effectieve communicatie is. 5. Laat de deelnemer handige ideeën en reflecties invullen op de lijst met tips en trucs…
48
WERK TOOLKIT
ROLLENKAARTEN (uitprinten en uitknippen voor deelnemers)
Stil en verlegen
Met te veel gebaren
Alleen geïnteresseerd in zichzelf
Geen zelfvertrouwen
De hele tijd onderbreken
Luistert niet naar anderen
Iemand die te persoonlijk wordt
Gaat met iemand anders praten
Afmaken van iemands zinnen
Sms’en
49
WERK TOOLKIT
OBSERVATIEKAART: Communicatie Activiteit +
OK -
Opmerkingen
Lichaamstaal Afstand tussen A/B Actieve reactie van A Actieve reactie van B Visueel contact Begrip
OBSERVATIEKAART: Communicatie Activiteit +
OK -
Opmerkingen
Lichaamstaal Afstand tussen A/B Actieve reactie van A Actieve reactie van B Visueel contact Begrip
50
WERK TOOLKIT ACTIVITEIT 2: Feedback Duur: 30 minuten – 1 uur Materialen: Voorgaande communicatie materialen
Feedback geven 1. Laat het YouTube filmpje zien: http://www.youtube.com/watch?v=d_Tsq7qvgW0&feature=player_detailp age Activiteit 2: Feedback – Nederlandse vertaling van YouTube filmpje:
Feedback geven Feedback krijgen Wat is feedback? Feedback = (opmerkingen – om gedrag te sturen– om iemands doel te bereiken) Feedback ≠ kritiek of een oordeel Het doel is niet om iemand te af te branden Er zijn twee manieren om feedback te geven Positief – bevestiging en aanmoediging van positief gedrag Negatief – bekritiserend, om gedrag te veranderen Waarom feedback? Om als team te leren – om op een effectieve manier samen te werken – om betere resultaten te bereiken Voor gezonde discussies op het werk En… om iets over jezelf te leren Feedback helpt blinde vlekken te minimaliseren Hoe geef je effectieve feedback? Effectieve feedback is feedback die kan worden gehoord, begrepen en geaccepteerd 7 tips: 1. Laat resultaten je doel zijn 2. Begin met positieve feedback. Door dit te doen zal de negatieve feedback gemakkelijker te accepteren zijn. Maar wees alleen positief als je het meent! 3. Geef alleen je eigen feedback (wat ik lastig vind…, voor mij betekent dit…, dit geeft me het gevoel dat…) Gedraag je niet als iemand die alles beter weet 4. Richt je op gedrag of acties 5. Wees specifiek en concreet 6. Controleer of de ontvanger je feedback begrijpt 7. Geef de ander tijd om te reageren Hoe ga je om met feedback? Luister met interesse Neem de tijd, je hoeft niet meteen te reageren Stel vragen als je het niet begrijpt En zeg het als je het wel begrijpt Bespreek manieren om te verbeteren Hoe kunnen anderen jou helpen? En tot slot: Feedback is een zaak van geven en nemen en het helpt om de organisatie te verbeteren 2. Introduceer een oefening waarin de deelnemers in tweetallen werken.
51
WERK TOOLKIT 3. Persoon A moet persoon B één minuut lang zoveel mogelijk positieve feedback geven, terwijl hij/zij hem/haar aankijkt. (Geef een aantal voorbeelden om mee te beginnen, zoals: sterke punten die je ziet in de ander) 4. Laat de tweetallen van rol wisselen 5. Laat de tweetallen nu de resultaten bespreken 6. Bespreek de resultaten in het algemeen: wat heb je geleerd van deze opdracht? 7. Wat betekent dit voor iedereen? 8. Laat elke deelnemer opschrijven hoe hij/zij deze feedbackcompetentie gaat verbeteren (geven en nemen) 9. Laat de deelnemer dit invullen op zijn lijst met tips en trucs
52
WERK TOOLKIT
4. Werken onder druk en veerkracht
Profiel Werken onder druk omvat het omgaan met moeilijke situatie die lastig zijn op te lossen. De moeilijkheid van de situatie kan het resultaat zijn van tijdsbeperkingen, complexe problemen, onrealistische verwachtingen, tegenstrijdige vragen, beperkte hulpmiddelen, beperkte controle of een combinatie van deze moeilijkheden. Om effectief onder druk te werken, moet je rustig en beheerst blijven in veeleisende situaties en je zo goed mogelijk richten op het voltooien van je taak. De intensieve snelheid van de hedendaagse werkomgeving zorgt vaak voor zeer veeleisende situaties en stress. Om in deze omgeving te slagen, moeten mensen leren om deze eisen te beheren en om te gaan met mogelijk stressvolle situaties terwijl ze professioneel en effectief blijven. Er zijn een paar tips die zullen helpen bij het omgaan met druk:
Blijf rustig en behoud de controle in lastige situaties. Laat je emoties niet in de weg staan van je denkvermogen of je focus op de situatie. Evalueer en neem de tijd om de situaties te beoordelen en de hoofdfactoren en de mogelijke oplossingen rationeel te identificeren. Plan en ontwikkel een logisch en realistisch plan, onderverdeeld in beheersbare taken. Herken voor jezelf dat je je gestrest voelt en neem effectieve stappen om deze druk te verlichten. Overmatige stress zal een negatieve impact hebben op je prestatie en je gezondheid, dus leer om dit goed te identificeren en te beheersen.
53
WERK TOOLKIT
COMPETENTIEPROFIEL: Werken onder druk EN veerkracht
Ik kan bewijzen dat ik mijn vermogen om onder druk te werken en mijn veerkracht heb verbeterd, omdat
54
WERK TOOLKIT Activiteit 1: Werken
onder druk - Reflectie
Duur: 45 minuten Materialen: Print hand-outs van de onderstaande tabel
INTRODUCTIE Werken onder druk betekent je houden aan strakke deadlines en omgaan met meer dan één deadline – je hebt vaak het gevoel dat je verschillende taken moet combineren. Tijdmanagement is belangrijk (lees hier ook apart over).
INDIVIDUEEL WERK 1. In een sollicitatiegesprek zal je waarschijnlijk worden gevraagd hoe je hiermee omgaat, dus het nadenken over en voltooien van de vragen hieronder zullen je voorbereiden. Deze activiteit volgt de STAR-METHODE die erg nuttig is voor interviews. Om een voorbeeld van je competentie te geven beschrijf je een SITUATIE, de TAKEN/dingen die je deed in die situatie, de ACTIES die je hebt ondernomen en de RESULTATEN.
Werken onder druk 1.
Het beste voorbeeld dat ik heb van goed werken onder druk.
2.
Context: korte details van de omstandigheden die de druk of strakke deadline creëerden.
3.
Verantwoordelijkheidsniveau in dit geval. De schaal en breedte van het werk of de gebeurtenis.
4.
Persoonlijke bijdrage: wat ik deed.
5.
Welke actie ik ondernam om om te gaan met druk en stress.
55
WERK TOOLKIT 6.
Wie er nog meer bij betrokken waren – en wat zij deden. Hoe ik anderen hierbij betrok of met hen samenwerkte.
7.
Bewijs van het vermogen om met anderen samen te werken onder druk.
8.
De resultaten. In hoeverre heb ik de deadlines gehaald of het werk afgerond.
9.
Wat werkte goed in dit voorbeeld?
10. Wat heb ik geleerd van deze situatie? 11. Wat zou ik de volgende keer anders doen? 12. Hoe typisch is dit voorbeeld voor mij (komt dit dagelijks/ wekelijks/ soms/zelden voor?
2. Neem ideeën en reflecties op in de lijst van tips en trucs…
56
WERK TOOLKIT Activiteit 2: Verschillende
taken combineren
Duur: 30 minuten Materialen: Minimaal 5 anders gevormde ballen per team.
INTRODUCTIE Dit is een handige en niet-bedreigende manier om de effecten van stress en verwarring te laten zien, zeker in teams, en daarmee om de effecten van stress op productiviteit, organisatorische prestatie en gezond werken te laten zien.
GROEPSACTIVITEIT 1. Het spel: Deze activiteit wordt bij voorkeur uitgevoerd door teams van acht tot tien mensen. Verdeel de grotere groepen in teams van 8-10 mensen en wijs voor elk team een coach/praktijkbegeleider aan.
Je zult voor elk team vijf ballen van verschillende groottes, samenstellen, gewicht, vorm, etc., nodig hebben afhankelijk van de teamgrootte en het gemak waarmee het team de ballen overgooit. Vijf ballen zijn waarschijnlijk genoeg voor de meeste teams van acht mensen.
De opdracht werkt beter met zeer verschillende ballen (bijvoorbeeld, een tennisbal, een strandbal, een rugbybal, een tafeltennisbal, etc. – gebruik je verbeelding).
Zet elk team in een cirkel neer.
Het doel is dat de teamleden de bal (elke bal vertegenwoordigt een werktaak/-doel) overgooien en vangen – in elke volgorde of richting. De bal moet in beweging blijven (de coach/praktijkbegeleider kan dit gelijkstellen aan het verwerken van een taak in een werksituatie).
Laat het team hun eigen methode/patroon ontwikkelen voor het gooien van de bal als ze dit handig vinden.
57
WERK TOOLKIT
Als de bal valt, staat dit gelijk aan een mislukte taak (wat de coach/praktijkbegeleider gelijk kan stellen aan een specifiek, relevant doel). Een bal die op dezelfde plek blijft staat gelijk aan een vertraagde taak. Als het team de eerste bal goed rond kan gooien, dan introduceert de coach/praktijkbegeleider een tweede bal die ook moet worden overgegooid en gevangen terwijl de eerste bal ook rond blijft gaan.
Vergelijk de tweede bal met een extra taak, of een typische werkcomplicatie, zoals een vakantie, of een extra eis van een klant.
Introduceer telkens een extra bal (één voor één en niet te snel), en stel dit elke keer gelijk aan een werksituatie en –complicatie.
Het zal natuurlijk niet lang duren voordat het team er niet meer in slaagt om alle ballen te beheersen, en het wordt een chaos. Zorg ervoor dat je deze chaos niet te snel creëert, door niet teveel ballen te snel te introduceren in het spel.
Zorg dat het gevoel van de groeiende stress en verwarring opbouwt, in overeenstemming met het vermogen van het team om de ballen over te gooien. Als je nieuwe ballen te snel introduceert, dan zal de stress niet opbouwen.
REFLECTIE 2. Verbind de ervaringen uit het spel met de arbeidswereld, met name effectief teamwork en communicatie. Nodig de deelnemers uit om over de volgende zaken te reflecteren.
Hoe voelt te veel druk en mislukking?
Zijn deze gevoelens hetzelfde voor iedereen?
Weten we hoe anderen zich voelen en hoe zij het beste met stress en verwarring om kunnen gaan tenzij we dit vragen? ?
Hoe kunnen we deze effecten op het werk anticiperen, beheersen en vermijden? (Niet gemakkelijk, zeker als het druk van bovenaf is, wat het meestal zal zijn – maar het begrijpen van de oorzaken en effecten van stress en verwarring is de eerste stap in het oplossen ervan).
Wat helpt ons om te gaan met deze druk en wat maakt de situatie moeilijker?
Relateer dit aan werksituaties, en daarna aan mogelijke verbeteringen en veranderingen.
3. Neem ideeën en reflecties op in de lijst van tips en trucs…
58
WERK TOOLKIT
VEERKRACHT
Profiel Iedereen krijgt in zijn leven te maken met tegenslagen en moeilijkheden en overwint deze hopelijk. Dit is lastig voor veel jonge mensen, met name in hun zoektocht naar een baan. Ze besteden uren aan het goed voorbereiden van sollicitatiebrieven, om uiteindelijk een afwijzing te ontvangen, of zelfs helemaal geen reactie te krijgen. Ze kunnen worden uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek voor een baan die ze heel graag willen, maar ze zijn niet succesvol. En dit kan meer dan eens gebeuren. Ze kunnen er neerslachtig van worden en zelfs de moed verliezen en opgeven of genoegen nemen met minder dan ze kunnen. Het vermogen om terug te veren en te blijven proberen is daarom essentieel in het opbouwen en behouden van een succesvolle carrière.
Wat bedoelen we met veerkracht? Hoe helpt veerkracht ons in het vinden van werk en in ons privéleven? Wat zijn een aantal hoofdkenmerken van veerkrachtige mensen? Wat zijn dingen die we kunnen doen om onze eigen veerkracht te ontwikkelen?
Waarom is veerkracht belangrijk? Iedereen heeft obstakels om te overwinnen. We komen allemaal moeilijkheden tegen op ons pad:
Falen in examens Ziekte Relatieproblemen Teleurstellingen Oneerlijkheden Uitdagingen Die baan, dat sollicitatiegesprek, die promotie mislopen
Negatieve gevoelens kunnen maken dat we het niet meer zin zitten en opgeven – of we kunnen ervan herstellen, doorgaan en succesvol zijn. Het goede nieuws is dat we vaardigheden en strategieën kunnen leren die ons kunnen helpen om veerkrachtig te zijn in lastige tijden en situaties.
59
WERK TOOLKIT Veerkrachtige mensen worden geleid door persoonlijke waarden zoals eerlijkheid, integriteit, respect, correctheid, verantwoordelijkheid, vriendelijkheid en inclusie. Veerkrachtige mensen kunnen omgaan met hun lastige emoties zodat ze hier niet door worden overweldigd, en gebruiken positieve emoties om stress te verminderen en ervoor te zorgen dat ze het gevoel hebben controle te hebben over lastige situaties. In een situatie kan je het resultaat op twee manier bekijken. Bijvoorbeeld, voor de derde keer je rijbewijs niet halen. Hierdoor kun je het gevoel hebben dat je altijd faalt en het opgeven OF je kunt er op een andere manier naar kijken en tegen jezelf zeggen dat dit je niet klein zal krijgen en het de volgende keer zal halen.
Je perceptie en mentaliteit is van invloed op hoe je een situatie emotioneel ervaart Veerkrachtige mensen… en positief denken Veerkrachtige mensen zien de positieve kant in van situaties en hopen op een goede uitkomst, zelfs als het er niet zo goed uit ziet. Optimisme kan ons helpen om uitdagingen te overwinnen en om te gaan met moeilijkheden in het leven.
Veerkrachtige mensen… en realiteitscontroles Veerkrachtige mensen vermijden slechte gedachten die niet zijn gebaseerd op feiten. Ze controleren hun gedachten tegen het bewijs om een goed beeld van de situatie te krijgen.
Slechte gedachten
maken je overstuur en minder hoopvol. Ook kun je hierdoor problemen minder goed oplossen. En ze zijn niet gebaseerd op feiten.
Goede gedachten
maken je rustiger en hoopvoller. Ze helpen je om problemen goed op te lossen. Ze zijn gebaseerd op wat echt en bekend is.
60
WERK TOOLKIT
IJSBREKERS 1. Maak de zin af Deel je ideeën over wat het woord ‘veerkracht’ voor jou betekent met een partner. Maak de zin ’Veerkracht is …’ af op de post-its die jouw tutor je zal geven en plak deze daarna op de muur. Bespreek de reacties in een groep. Een aantal definities:
“Veerkracht is normale ontwikkeling onder moeilijke omstandigheden” (Fonaghy, 1994)
“… kwaliteiten die een person helpen om de negatieve effecten van tegenslag te weerstaan” (Gilligan, 2000) 1. Veerkrachtige mensen Kan je iemand bedenken die je gekend hebt waarbij het leek alsof die persoon alles tegen haar/hem had, maar waarmee het nu toch goed lijkt te gaan? Wat hielp deze persoon om zijn/haar moeilijke situatie te boven te komen? Deel het verhaal van die persoon en andere factoren die deze persoon hebben geholpen met een partner en daarna met de groep.
61
WERK TOOLKIT Activiteit 3: Ervaren
van veerkracht – Optimistisch denken
Duur: 45-60 minuten Materialen: Maar en print een versie van de ‘lijn’ zodat deelnemers erop kunnen staan. Print ook de veerkracht- en kwetsbaarheidskaarten en de kaart (pp.64-67) (grote afdruk beter)
INTRODUCTIE De veerkracht- en kwetsbaarheidsactiviteit benadrukt hoe levensgebeurtenissen je gedachten en gevoelens beïnvloeden; ook wordt ermee onderzocht hoe de reactie op deze gebeurtenissen varieert tussen individuen. Hierdoor wordt het makkelijker om te discussiëren en je standpunten en meningen te uiten en wordt de acceptatie van het feit dat we allemaal tegenslagen en teleurstellingen kunnen meemaken, net als successen en plezier, gestimuleerd. 1. De coach verdeelt de veerkracht- en kwetsbaarheidskaarten (één voor ieder groepslid), waarbij hij vertelt dat er op de kaarten levensgebeurtenissen staan. De deelnemers moeten op de ‘Lijn van Veerkacht en Kwetsbaarheid’ (hand-out) gaan staan al naargelang hun gevoel. De coach kan een voorbeeld geven, zoals ‘Waar zou je staan aan het begin van een nieuwe baan?’ om er zeker van te zijn dat alle deelnemers de taak begrijpen. Het is leuk om hier een fysieke activiteit van te maken. 2. De coach krijgt feedback van de deelnemers, die moeten aangeven waarom ze op een bepaalde positie op de lijn zijn gaan staan. Dit is ook een mooie mogelijkheid om de discussie met elkaar aan te gaan, omdat anderen op de lijn een ander gevoel kunnen hebben. Ze moeten worden gestimuleerd om hun meningen en andere standpunten te uiten, waarbij moet worden benadrukt dat reacties op eenzelfde situatie zijn gebaseerd op onderliggende geloofsovertuigingen en gedachten, net als eerdere ervaringen, die uiteindelijk bepalen waar mensen gaan staan. 3. Als er sprake is van een goede relatie tussen deelnemers, dan kunnen ze in paren of kleine groepen samenwerken en elkaar feedback geven over waarom ze hun positie op de lijn hebben gekozen. Ze kunnen ook een levenslijn-werkblad invullen, (zie de ‘Mijn leven tot nu toe ’hand-out) waarin ze reflecteren op de gebeurtenissen in hun leven tot nu toe en hoe ze zich daarbij voelden.
62
WERK TOOLKIT De deelnemers zouden hun eigen scenario’s kunnen bedenken om een andere lijn te maken.
63
WERK TOOLKIT
Veerkracht- en Kwetsbaarheidskaarten
Verhuizen
Nieuwe baan
Morgen sollicitatie
Geen vertrouwen
Afspreken met vrienden
Een opleiding succesvol afsluiten
Verliefd worden
Rijbewijs halen
Een compliment krijgen
Bekritiseerd worden
Naar een yoga-les gaan
Van school veranderen
Uit eten gaan
Bezoek aan het ziekenhuis
64
WERK TOOLKIT Kerst met je familie
Ouderavond
Muziek luisteren
Het oneens zijn
Op vakantie gaan
Een cadeau krijgen
65
WERK TOOLKIT
Mijn leven tot nu toe……
66
WERK TOOLKIT
Hand-out: Lijn van Veerkracht en Kwetsbaarheid
Veerkracht
Kwetsbaarheid
Geluk & Tevredenheid Gezond Zelfvertrouwen
Bedroefdheid - Onenigheid Gestresst Onwel
67
WERK TOOLKIT Activiteit 4:
Terugveren
Duur: 30 -45 minutes Materialen: Projector, print kopieën van de “Bounce Back Resource” en Case Scenarios en video van de Bouncing sheep
GROEPSWERK/INDIVIDUEEL WERK 1. Lees het acroniem over het terugveren. Bespreek als je akkoord gaat met de ideeën. 2. Lees de 2 scenario’s hieronder door.
Moeilijke tijden zijn niet blijvend. Blijf optimistich. Andere mensen kunnen je helpen als je met ze praat. Krijg een realiteitscontrole.
Slechte gedachten maken de zaak alleen maar erger. Niemand is perfect, jij niet en anderen ook niet. Richt je op de positieve kant, hoe klein die ook is, en vergeet niet te lachen.
Iedereen krijgt te maken met verdriet, pijn, mislukking, afwijzing en tegenslag, niet alleen jij. Dit is onderdeel van het leven. Probeer het niet te persoonlijk op te vatten.
Wees eerlijk in het beschuldigen. Hoeveel van wat er gebeurde kwam door jou, hoeveel door anderen en wat was gewoon pech of was te wijten aan de omstandigheden?
Accepteer wat je niet kunt veranderen (maar probeer te veranderen wat je wel kunt veranderen).
Catastroferen vergroot je angsten. Geloof niet altijd het slechtste. Zie de dingen in perspectief. Het hoort gewoon bij het leven. Veerkrachtige mensen… gebruiken BOUNCE BACK om terug te veren! Uit: Bounce Back. Helen McGrath en Toni Noble, 2003
3. Bespreek aan de hand van het BOUNCE BACK (terugveren) acroniem (hieronder) in kleine groepjes hoe de personages in de scenario’s veerkrachtig kunnen zijn in deze moeilijke situaties.
68
WERK TOOLKIT Scenario 1: Het was zo gênant! Mario is normal gesproken opgewerkt en gezellig, maar ze is de laatste tijd stil en teruggetrokken na een gênant voorval een week geleden tijdens een sollicitatiegesprek voor een baan die ze erg graag wilde hebben. Ze had haar presentatie goed voorbereid, maar aan het begin vergat ze de naam van het bedrijf en ze werd helemaal rood. Eén van de ondervragers zei haar dat ze door moest gaan en ze hersteld zich, maar toen ze weg wilde gaan koos ze de verkeerde deur en liep ze bijna een kast in. Ze kon de ondervragers achter zich horen lachen toen ze wegging.
Scenario 2: Crash landing Tom werkte heel hard aan een eindopdracht voor een vak en hoopte op een 10. Maar de dag voordat zijn opdracht moest worden ingeleverd, crashte zijn computer en was hij een groot deel van zijn werk kwijt. Van zijn docent mocht hij de opdracht later inleveren, maar dan zou hij slechts de laagste voldoende halen – een 6. Een 10 had veel beter gestaan op zijn cv en zou zijn kans op het vinden van het werk dat hij wilde hebben vergroten.
4. Vul ideeën en reflecties in op de lijst met tips en trucs…
69
WERK TOOLKIT
5. Leren om te leren
Profiel Leren, of dit nu formeel of informeel gebeurt, is iets dat we op een natuurlijke manier doen, ons hele leven lang. Een levendig mens is iemand die nieuwsgierig blijft, en actief blijft in het leren, zowel in zijn hobby’s als in zijn professionele leven, zijn hele leven lang. ‘Leren’ als competentie is de wens om meer te weten en te begrijpen (we kunnen uitkijken naar het feit dat we nooit alles kunnen weten van een bepaald gebied!). het vereist ook een positief zelfbeeld over het vermogen om te leren. Wat volgt is het leerproces (individueel of in groepen) dat doorzettingsvermogen, discipline en het organiseren van leren wat aansluit bij jouw leerstijl en informatie of digitale geletterdheid (het vermogen om met informatie van meerdere bronnen om te gaan) omvat. Een succesvolle student is zich bewust van zijn/haar voorkeursleerstijlen en –behoeftes; hij/zij kan beschikbare leer- en begeleidingsmogelijkheden identificeren en is in staat om obstakels te overwinnen om een leerdoel te bereiken. Leren is het verkrijgen, verwerken en assimileren van nieuwe kennis en vaardigheden. Leren te leren is het bouwen op bestaande leer- en levenservaringen om kennis en vaardigheden toe te kunnen passen in verschillende contexten: thuis, op het werk, op school en in trainingen. Motivatie en vertrouwen zijn cruciaal voor een succesvolle leercompetentie.
Volgens onderzoek zijn mensen die hun hele leven lang leren vaak gezonder, leven ze langer en halen ze meer uit het leven.
70
WERK TOOLKIT
COMPETENTIEPROFIEL: Leren om te leren
Ik kan bewijzen dat ik mijn leercompetentie heb verbeterd, omdat
71
WERK TOOLKIT IJSBREKERS: Hersentraining
INTRODUCTIE Onderdeel van het leren is ongetwijfeld om onze hersenen effectief te gebruiken. Op het moment gebruiken we slechts een klein deel van het potentieel van onze hersenen en neurale verbindingen. We kunnen allemaal plezier hebben in het trainen van onze hersenen om meer (en beter) te onthouden van de dingen waar we mee in contact komen.
GROEPSSPEL Elk groepslid introduceert zichzelf op een willekeurige volgorde – naam en achternaam, en vertelt een leuk detail over zichzelf (wat wel of geen volgorde aan kan nemen) VOORBEELD: Ik ben Robert Grey en vandaag heb ik artisjokken gekocht Vandaag, toen ik ging winkelen, heb ik Robert Grey ontmoet, die artisjokken aan het kopen was. Ik ben Peter Lowe en ik kocht een tros bananen… Etc. Ieder volgend groepslid moet alle vorige groepsleden onthouden en zichzelf en een nieuw item introduceren.
Dit spel is goed voor het onthouden van namen, een handige vaardigheid voor netwerken.
REFLECTIE - Welke technieken zijn het beste voor het leren van verschillende soorten informatie? - Welke andere leertechnieken ken je als hulpmiddel bij het leren?
Voor tips voor versnelt leren, bezoek de website www.employ-project.com
72
WERK TOOLKIT ACTIVITEIT 1: WAT
IS MIJN MINDSET?
Duur: 30 -45 minuten Materials: Geprinte kopieën van de Mindset vragenlijst
INTRODUCTIE Jouw mindset of houding zal bepalen of je ervoor kiest om actief te leren of niet. Carol Dwecks belangrijke onderzoek naar cognitief leren laat zien dat wat we over onze eigen vermogens en vaardigheden denken, een dramatisch effect kan hebben op onze leervaardigheid, prestatie en motivatie. Haar onderzoek kijkt naar twee verschillende ‘mindsets’, of manieren waarop we denken over onze vermogens en vaardigheden – ‘vaste’ mindsets en ‘groei’ mindsets. 1. Leg in het kort het verschil tussen een vaste en groei mindset uit aan de deelnemers.
EEN VASTE MINDSET Als een person een vaste mindset heeft, heeft hij de neighing om te geloven dat intelligentie en vermogens niet veranderen. Hij richt zich op prestatie.
EEN GROEI MINDSET Een persoon met een ‘groei’ mindset gelooft dat hij zijn vermogens kan ontwikkelen en richt zich daarom op leren.
INDIVIDUEEL WERK 2. Laat de deelnemers de mindset-vragenlijst (p.65) invullen om te zien welke mindset ze hebben en vraag ze vervolgens om de tabel in te vullen op p.66, waarbij wordt beschreven hoe een groei mindset eruit ziet. Er staat een ingevuld exemplaar op p.67.
73
WERK TOOLKIT Vragenlijst: TEST JOUW MINDSET
Sterk mee eens
Mee eens
Mee oneens
Sterk mee oneens
1
Ik houd ervan om nieuwe dingen te leren of te doen, zelfs als ik veel fouten maak. Het is belangrijk dat mensen 2 denken dat ik goed ben in wat ik doe. Ik voel me goed als ik de enige 3 ben die iets kan doen. Wat mij motiveert om te studeren 4 of mijn werk te doen is dat ik het leuk vind. De reden dat ik doorga met mijn 5 werk, is zodat andere mensen mij niet incompetent vinden. Ik vind het leuk als dingen me 6 uitdagen of maken dat ik na ga denken. Het is belangrijk dat ik niet dom 7 overkom of iets gênants doe als andere studenten of collega’s het kunnen zien. Ik ben gemotiveerd om te leren 8 zodat ik mijn persoonlijke prestaties kan verbeteren. De reden dat ik nieuwe dingen leer 9 is om beter te worden in wat ik doe. 10 Ik ben graag beter in wat ik doe dan andere mensen en ik presteer graag beter dan zij. ---------------------------------------------------------------------------------VOUW HIER Als je het voornamelijk eens bent met zin 1, 4, 6, 8 en 9, die interne motivatie benadrukken, dan ben je gericht op leren. Je persoonlijke ontwikkeling en groei zijn de kernmotivaties voor jouw leren en werk. Je ziet fouten als mogelijkheden om feedback te verkrijgen, wat je gebruikt om te verbeteren. Als je het voornamelijk eens bent met zin 2, 3, 5, 7 en 10, die externe motivatie benadrukken, dan ben je gericht op presteren. Het is belangrijk voor jou hoe anderen op het werk jou zien, jou waarderen en evalueren. Dit kan negatieve gevolgen hebben als het gaat om leren, aangezien fouten die je maakt jouw vertrouwen en prestatie ondermijnen. Dit zorgt ervoor dat je geneigd bent om uitdagingen en mogelijkheden die je kunnen helpen groeien uit de weg te gaan. Hoe vaak heb je iemand horen zeggen dat ze niet goed zijn in wiskunde? Hebben zij misschien een vaste mindset? Recent onderzoek door de Campaign for Learning and Get On (UK) toont aan dat mensen die hun wiskundevaardigheden als benedengemiddeld of slecht zien vaker denken dat goede wiskundevaardigheden een aangeboren vaardigheid zijn, terwijl mensen die denken dat ze bovengemiddelde wiskundevaardigheden hebben dat niet denken.
74
WERK TOOLKIT
Hoe ziet een Groei Mindset eruit? Vul de tweede kolom in …
VASTE MINDSET
GROEI MINDSET
Ik geloof dat mijn vaardigheden vast staan en dat succes afhangt van die vaardigheden die ik al wel of niet heb Ik hou me bezig met de behoefte om te laten zien en te bewijzen wat ik kan Ik hou me bezig met goed presteren zoals dat is gedefinieerd door andere mensen Ik vermijd nieuwe uitdagingen of geef op als er een barrière is waardoor ik mogelijk zal falen, aangezien dit mijn vaardigheden in twijfel trekt Als een taak moeilijk is, dan kan ik opgeven omdat ik het gevoel heb dat ik niet de vaardigheden bezit om het uit te voeren (hulpeloosheid) Ik vind het moeilijk om feedback te accepteren over mijn werk, aangezien ik dit als kritiek zie Als ik niet goed heb gepresteerd dan denk ik dat het komt omdat ik niet de benodigde vaardigheden bezit en dit kan mijn werk negatief beïnvloeden Ik presteer graag beter dan anderen
BRON: http://www.campaign-forlearning.org.uk/cfl/assets/documents/OtherDocuments/Becoming%20a%20better%20lea rner.pdf
75
WERK TOOLKIT (Exemplaar voor coach/praktijkbegeleider)
VASTE MINDSET
GROEI MINDSET
Ik geloof dat mijn vaardigheden vast staan en dat succes afhangt van die vaardigheden die ik al wel of niet heb
Ik geloof dat ik kan groeien in mijn vaardigheden door middel van inzet en dat dit tot succes zal leiden.
Ik hou me bezig met de behoefte om te laten zien en te bewijzen wat ik kan
Ik hou me bezig met het ontwikkelen en verbeteren van mijn vaardigheden
Ik hou me bezig met goed presteren zoals dat is gedefinieerd door andere mensen Ik vermijd nieuwe uitdagingen of geef op als er een barrière is waardoor ik mogelijk zal falen, aangezien dit mijn vaardigheden in twijfel trekt Als een taak moeilijk is, dan kan ik opgeven omdat ik het gevoel heb dat ik niet de vaardigheden bezit om het uit te voeren (hulpeloosheid)
Ik haal voldoening uit het behalen van mijn eigen doelen Ik hou van nieuwe uitdagingen, aangezien deze mij de mogelijkheid bieden om nieuwe dingen te leren. Als een taak moeilijk is, dan denk ik na over hoe ik de dingen anders kan doen of ik probeer uit te zoeken wie me kan helpen zodat ik kan leren hoe anderen het doen
Ik vind het moeilijk om feedback te accepteren over mijn werk, aangezien ik dit als kritiek zie
Ik krijg graag feedback over mijn werk aangezien dit mij de mogelijkheid biedt om uit te zoeken hoe ik mezelf kan verbeteren Als ik niet goed heb gepresteerd dan Als ik niet goed heb gepresteerd, denk ik dat het komt omdat ik niet dan denk ik dat het komt omdat ik de benodigde vaardigheden mijn vaardigheden moet bezit en dit kan mijn werk negatief verbeteren en dit geeft mij een beïnvloeden focus op mijn werk Ik presteer graag beter dan Ik presteer graag beter dan mezelf anderen
Vul ideeën en reflecties in op de lijst met tips en trucs… Voor extra informatie over de 5 R’s (Bereidheid, Vindingrijkheid, Reflectie, Verantwoordelijkheid en Veerkracht) nodig voor succesvol leren, bezoek de website: www.employ-project.com
76
WERK TOOLKIT ACTIVITEIT 2: MIJN
LEERSTIJL
Duur: 60 minuten Materialen: Toegang tot het internet voor online quizzen
INTRODUCTIE Een andere belangrijke component van succesvol leren is het kennen van je eigen leerstijl. De theorie van meervoudige intelligenties (H. Gardner – 1983) en de leerstijlen zoals gedefinieerd door Kolb (1984) hebben duidelijk gemaakt dat we allemaal onze voorkeuren hebben aangaande wat we het beste leren (wat natuurlijk voor ons is) en hoe we het beste leren. Of we nu het beste leren door middel van visuele stimuli, luisteren of beweging, Kolb en anderen zijn het erover eens dat we het beste kunnen leren door een mix van alle verschillende leermodi.
INDIVIDUEEL SPEL/GROEPSSPEL 1. Howard Gardner´s Theory of Multiple Intelligences Kan je deze beroemde mensen aan hun natuurlijke intelligentie koppelen? Wie karakteriseert welke intelligentie? 1.Naturalist 2.Interpersoonlijke relaties 3.Intrapersoonlijke competentie 4.Ruimtelijk/Visueel 5.Taalkundig 6.Lichaam - kinesthesie 7.Muziek 8.Logica/Wiskunde
Neymar Lucian Freud Nelson Mandela David Attenborough PiNK Fibonacci Noam Chomski Paulo Coelho
Weet jij waar jouw natuurlijke talenten liggen? 2. Ontdek je natuurlijke intelligentie en de leerstijl van jouw voorkeur
77
WERK TOOLKIT Er zijn vele ONLINE QUIZZEN (ENG) om je te helpen jouw voorkeuren te overwegen en analyseren.
Om jouw natuurlijke intelligentievoorkeur te vinden, doe de quiz op edutopia: http://www.edutopia.org/multiple-intelligences-learning-stylesquiz Om uit te vinden of je visuele, auditieve, geschreven of kinesthetische/tast (beweging) input voor leren prefereert, doe de VARK Quiz: http://www.vark-learn.com/english/page.asp?p=questionnaire Deze pagina heeft ook een leergids voor jouw voorkeursleerstijl
REFLECTIE 3. Laat de deelnemers opschrijven hoe ze het beste leren en wat ze hebben ontdekt over hun natuurlijke talenten. 4. Stimuleer ze om hun ideeën en reflecties toe te voegen aan de lijst van tips en trucs…
Voor meer informatie over Auditieve, Visuele en Tactiele Leerlingen, bezoek de website www.employ-project.com 78
WERK TOOLKIT ACTIVITEIT 3: DIGITAAL LEREN Duur: 60 – 120 minuten Materialen: Toegang tot internet
1. INTRODUCTIE Tegenwoordig is het leren om gebruik te maken van digitale technologie en deze kennis bij te houden een must. Gadgets en applicaties worden continue ontwikkeld en zijn essentieel voor de meeste banen. Deze staan ons toe om informatie sneller dan ooit te vinden, beheren en manipuleren, maar de eindeloze mogelijkheden kunnen ook overweldigend zijn. Er zijn een aantal hoofdgebieden die kunnen worden toegepast in digitale technologie. Werkgevers willen werknemers die deze ontwikkelingen bij kunnen houden en effectief kunnen gebruiken.
E-learning platforms Sociale platforms, zoals Facebook, Linkedin, Orkut Wordverwerkers, Spreadsheets, databases Mobile technologies Online deeltools en documentenopslag Software presentatietools (prezi etc.) Blogging tools Videobewerking tools ICT-Communicatie tools Mobiele technologie Apps (vinden/installeren) Zoekmachines Toegevoegde realiteit tools
2. INDIVIDUELE ACTIVITEIT/GROEPSACTIVITEIT Beeld je in dat jouw werkgever heeft gevraagd om een YouTube videohandleiding te bewerken die het bedrijf volgende week nodig heeft. Het filmpje is in het Chinees. Hoe kun je leren hoe je het material op tijd kunt bewerken?
3. REFLECTIE
Hoe heb je de taak uitgevoerd? Wat/wie heeft je geholpen om de benodigde vaardigheden te leren? Welke digitale competenties moet je op korte termijn leren? Wat is de beste strategie voor het leren van een digitale competentie?
Nodig deelnemers uit om hun ideeën en reflecties toe te voegen aan de lijst van tips en trucs…
79
WERK TOOLKIT ACTIVITEIT 4: GA LEREN Duur: Persoonlijke keuze Materialen: Hangt af van het leerdoel
INDIVIDUELE ACTIVITEIT Nodig de deelnemers uit om iets uitdagends te kiezen om volgende WEEK te leren. Het kan iets van hun studie zijn, één van hun hobby’s, of iets wat zij altijd al wilden weten… Als het onderdeel is van een groter project, adviseer hen dan om een uitdagend gedeelte uit te kiezen voor deze week.
Vraag deelnemers hun leerdoel te noteren Moedig hen aan hun leerstijl te gebruiken en ook om andere technieken te integreren
MIJN leerdoel is ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________
REFLECTIE Moedig hen aan hun leerstijl te gebruiken en ook om andere technieken te integreren
Vraag hen om terug te rapporteren aan de groep hoe ze het hebben gedaan; geef een demonstratie van wat zij geleerd hebben, maar wel op de manier die bij hen en hun stijl past. Vraag hen te reflecteren over HOE ze deze vaardigheid / proces / informatie etc. hebben geleerd, met wie of welke bronnen ze hebben gewerkt, hoe ze discipline hebben uitgeoefend etc.
Nodig deelnemers uit om hun ideeën en reflecties toe te voegen aan de lijst van tips en trucs…
80
WERK TOOLKIT
6. Flexibiliteit
Profiel Aanpassingsvermogen is letterlijk het vermogen om aan te passen om op de best mogelijke manier om te gaan met veranderlijke omstandigheden. Het leven evolueert en verandert continue; niets is helemaal voorspelbaar. We kunnen niet voorspellen hoe onze relaties, belangen of persoonlijke omgeving zal evolueren over de komende 20 jaar, of zelfs in de komende 6 maanden. Dit is de aard van het universum, maar het kan er wel toe leiden dat mensen zich kwetsbaar voelen. Verandering is een constante (de seizoenen, ons lichaam, onze houding zijn allemaal onderhevig aan noodzakelijke of onvermijdelijke veranderingen). Mensen die zowel persoonlijk als professioneel succesvol zijn, zijn mensen met een positieve houding tegenover verandering en die actief op verandering kunnen reageren als voorvechters van persoonlijke groei. Ze zijn goed voorbereid – deze voorbereiding omvat het open staan voor nieuwe omstandigheden en bereid zijn om te reageren. Ze herkennen dat tegenslagen onderdeel van de weg zijn en dat dit leermogelijkheden zijn; ze herkennen dat ze hulp en hulpmiddelen nodig hebben en kunnen met anderen samenwerken om een uitdaging te overwinnen. Het goede nieuws is dat we allemaal al over aanpassingsvermogen beschikken.
81
WERK TOOLKIT We dragen geen slippers in de sneeuw – we bereiden ons voor op de winter en hebben waarschijnlijk onze snowboots al van zolder gehaald; en als het dan gaat sneeuwen, schatten we de meteorologische situatie in, evalueren we onze hulpbronnen, maken de beste keuzen en nemen gepaste actie. En dat alles in een paar seconden…
Je kunt de wind niet sturen, maar je kan je zeilen wel aanpassen
82
WERK TOOLKIT
COMPETENTIEPROFIEL: Flexibiliteit
Ik kan bewijzen dat ik mijn flexibiliteit heb verbeterd, omdat
83
WERK TOOLKIT ACTIVITEIT 1: HOE FLEXIBEL BEN JIJ?
GROEPSSPEL 1. Verdeel de deelnemers in groepen van 2-4 personen. Kies 8-10 van de Levenssituatiekaarten op p.79 uit en knip ze uit. - De groep zal in 4 teams spelen - Een kaart met een levensgebeurtenis moet worden voorgelezen – zie Werkblad (Kaarten Levensgebeurtenissen) - Het team moet de meest creatieve en flexibele reacties op de situaties geven - De coach/praktijkbegeleider en andere teams geven 0 – 5 punten, afhankelijk van de flexibiliteit in de reactie - Alle teams reageren omstebeurt op een levensgebeurtenis - Het team met de meeste punten wint - Het winnende team krijgt een prijs
REFLECTIE 2. Brainstorm wat de meest flexibele reacties Hoe zou jij Aanpassingsvermogen/Flexibiliteit definiëren?
karakteriseerde
Typische karaktereigenschappen van flexibele mensen zijn
Positieve houding tegenover de situatie Duidelijk analystisch denken Probleemoplossingsvermogen Vermogen om gebruik te maken van gepaste steun en hulpmiddelen Actieve reactie Neiging tot beslisvaardigheid als de analyse is voltooid Openheid Bereidheid om te improviseren Emotionele intelligentie (kan eigen emoties herkennen, accepteren en beheersen, met name de negatieve emoties) Bereidheid om naar anderen te luisteren Wens om te leren van situaties
3. Nodig deelnemers uit om hun ideeën en reflecties toe te voegen aan de lijst van tips en trucs…
84
WERK TOOLKIT
KAARTEN LEVENSGEBEURTENISSEN Je auto wil niet starten en je hebt over een uur een belangrijk sollicitatiegesprek
Je hebt de eindopdracht verkeerd gelezen. Het is 50% van je cijfer. Vandaag moet je de opdracht presenteren voor je klas en tutor.
Je vriendin wil in Madrid gaan studeren, maar jij werkt hier. Je wilt je baan niet opgeven, maar je wilt ook niet dat je vriendin naar Madrid verhuist. Je bent 35, een man en je doet het goed op je werk. Je moet je vaardigheden updaten en meedoen aan een training, maar je krijgt bijna een baby… Je hebt een projectdeadline voor morgen, maar je computer is stuk gegaan. Je bent bestolen; geen geld, mobiele telefoon, paspoort… en je moet naar huis. De stroom valt uit en je koelkast zit vol met eten voor een feestje.
Je lokale markt voor txakoli (een lokaal product) is aan het krimpen en de winst daalt. Het bedrijf kan nog 6 maanden overleven.
Een aantal van je vrienden willen op vakantie in Alicante, maar jij hebt een hekel aan strandvakanties. Je stoot je koffie om over je speech over flexibiliteit. Je moet de speech over 5 minuten geven. Je krijgt een lekke band en hebt geen idee hoe je dit moet repareren. Je mobiel is leeg. Je gaat naar een bruiloft; je hak breekt als je onderweg bent naar de ceremonie. Je bent een student die heel graag wil gaan interrailen: jouw familie kan dit niet betalen, want je vader heeft geen werk.
Je hebt zojuist een regionale kapperswedstrijd voor jonge kapsters gewonnen. Je hebt een medaille, maar de lokale banken willen jouw idee voor een nieuwe kapperszaak niet financieren.
Er is dit weekend een super concert, maar je hebt beloofd om op je zusje van 12 te passen.
Je bent ’s nachts buitengesloten uit je hotelkamer. Je gaat op de verkeerde dag naar een sollicitatiegesprek. Je geeft thuis een feestje, en je ouders bellen om te zeggen dat ze onverwachts over een half uur thuiskomen. Je krijgt te horen dat je plotseling op zakenreis moet, maar je bent morgen jarig en er is een feestje gepland. Je verliest al je contacten in je telefoon en je moet iemand dringend bellen. Je verliest bijna je geduld met iemand die je niet aardig vindt, maar die wel jouw meerdere is. Je krijgt gasten voor het eten, maar je ziet dat de hond aan de kip likt. Je zit in het laatste jaar van je opleiding. Je ben gezakt vorig jaar gezakt voor een aantal vakken en hebt het heel druk, maar je wordt gevraagd om een tijdschrift te produceren voor jonge mensen over een lokale rock scene. Je speelt basgitaar in een band. Je bent gevraagd om een presentatie te geven over jouw Centrum en jouw studieprogramma aan een groep van bezoekers in het Engels vanmiddag. De tutor vindt dat jij de beste persoon bent voor dit klusje.
Zie het Werkblad “Aanpassingsvermogen” op de website www.employ-project.com voor meer ideeën.
85
WERK TOOLKIT ACTIVITEIT 2: MIJN AANPASSINGSVERMOGEN Duur: 30 minuten Materialen: Print de Persoonlijk aanpassingsvermogen vragenlijst uit
INDIVIDUELE ACTIVITEIT 1. Laat de deelnemers hun eigen flexibiliteit beoordelen door de vragenlijst in te vullen. Als ze de vragenlijst hebben ingevuld, laat je ze in discussie gaan met een partner over de vraag wanneer en hoe ze zich flexibel/nietflexibel voelden in situaties vergelijkbaar met de situaties beschreven in de vragenlijst. Als je de quiz wil doen en feedback wil ontvangen (ENG), ga dan naar: http://www.quizmoz.com/quizzes/Personality-Tests/h/How-adaptable-areyou.asp
REFLECTIE 2. Vraag de deelnemers om over de volgende zaken na te denken:
Wanneer en hoe heb je je aangepast (of kon je dat juist niet) in de situaties die omschreven zijn in de vragenlijst? Hoe denk je dat het is om een ‘positief aanpassingsvermogen’ te hebben? Hoe denk je dat aanpassen jouw leven gemakkelijker of succesvoller kan maken? Welk advies zou je iemand geven die een verandering meemaakt of iets meemaakt waar ze bang voor zijn?
3. Nodig deelnemers uit om hun ideeën en reflecties toe te voegen aan de lijst van tips en trucs…
86
WERK TOOLKIT PERSOONLIJK AANPASSINGSVERMOGEN VRAGENLIJST a b c d e
Deze zin is helemaal waar over mij Deze zin is voornamelijk waar over mij Deze zin is soms waar en soms niet waar over mij Deze zin is voornamelijk onwaar over mij Deze zin is helemaal onwaar over mij
STATEMENTS
a
b
c
1. Ik ga graag naar verschillende plekken en ontmoet graag nieuwe mensen 2. Over het algemeen, pas ik me snel aan aan nieuwe omgevingen 3. Ik leer en respecteer de diversiteit in mensen, culturen en waarden snel 4. Ik ben van nature flexibel 5. Ik kijk altijd naar de positieve kant, ook in moeilijke situaties 6. Ik ben niet erg wilskrachtig 7. Ik ben niet koppig 8. Als mijn vrienden besluiten om te gaan winkelen in plaats van, zoals afgesproken, naar de film gaan, dan zou ik graag met ze mee gaan. 9. Als mijn hond/kat/huisdier mijn favoriete outfit vies maakt vlak voordat ik naar een feestje ga, dan ga ik gewon in die outfit naar het feest 10. Als mijn favoriete plek in de klas bezet is, dan ga ik gewoon ergens anders zitten 11. Ook al ken ik de meeste mensen op een feestje niet, ik ga niet weg, maar probeer het naar mijn zin te hebben 12. Ik probeer het altijd naar mijn zin te hebben en mee te gaan in situaties 13. Ik hou me meer bezig met het volgen van anderen, dan het volgen van mijn eigen instinct 14. Ik ben spontaan en flexibel met mijn tijdsindeling, en ik hou niet heel krampachtig vast aan vaste schema’s 15. Mijn vrienden krijgen het vaak voor elkaar om mij dingen te laten doen die ik niet wil doen 16. Ik accepteer verandering als onderdeel van het leven 17. Ik ben positief over veranderingen in mijn leven en begrijp dat ik hier winst uit kan halen 18. Ik accepteer veranderingen aangebracht door anderen om hen tegemoet te komen, zelfs als dit betekent dat ik moet inleveren op mijn eigen idealen en waarden 19. Ik pas mijn denkwijze gemakkelijk aan om het beter aan te laten sluiten bij mijn huidige of toekomstige omgeving 20. Ik pas mijn houding gemakkelijk aan om het beter aan te laten sluiten bij mijn huidige of toekomstige omgeving 21. Ik maak me geen zorgen als de dingen niet gaan zoals ik dat wil 22. Ik kan mijn gedrag aanpassen om het beter aan te laten sluiten bij mijn huidige of toekomstige omgeving 23. Ik heb vaak het gevoel dat ik te zwak ben om in te gaan tegen situaties die mij tegen mijn zin in worden opgelegd 24. Mensen om me heen vinden vaak dat ik een meeloper en jaknikker ben
87
d
e
WERK TOOLKIT 25. Ik pas me vaak snel aan aan veranderingen, zonder dat ik terug wil naar vroegere methodes of ideeën
88
WERK TOOLKIT ACTIVITEIT 3: PAI – MIJN PERSOONLIJKE AANPASSINGEN-
INVENTARIS Duur: 30 minuten Materialen: Print versies van de PAI
INDIVIDUELE ACTIVITEIT 1. Laat de deelnemers de PAI-tabel invullen. Vraag hen om aan een grote verandering te denken die ze in het afgelopen jaar/ de afgelopen 6 maanden hebben meegemaakt. Dit kan in hun persoonlijke, onderwijs- of professionele leven zijn. Vul het PAI-formulier in op de pagina hiernaast door de vakjes met gedrag en houdingen aan te vinken die tijdens die verandering op jou van toepassing waren. Deze activiteit volgt de STAR METHODE die erg nuttig is voor interviews. Om een voorbeeld van je competentie te geven beschrijf je een SITUATIE, de TAKEN/dingen die je deed in die situatie, de ACTIES die je hebt ondernomen en de RESULTATEN.
REFLECTIE 2. Vraag deelnemers om te noteren welke veranderlijke eigenschappen zij het makkelijkste lieten zien en met welke eigenschappen ze de meeste moeite hadden 3. Laat deelnemers hun ideeën en reflecties op de lijst met tips en trucs zetten…
89
WERK TOOLKIT
Persoonlijk Aanpassingsvermogen Inventaris
Eigenschap
Omschrijving
Optimistisch
Ik geloofde dat de verandering positieve uitkomsten tot gevolg zou hebben
Zelfverzekerd
Ik legde het probleem aan mezelf uit op een hoopvolle manier Ik geloofde dat ik het vermogen had om met de verandering om te gaan
Gefocust
Ik had het gevoel dat ik controle had over mijn reactie op de verandering, in plaats van andersom Ik kon prioriteiten stellen over wat wanneer te doen
Veerkrachtig
Ik streefde mijn doel na (ook toen het moeilijk werd) Ik was bereid om in het onbekende te stappen
Openstaan voor ideeën
Ik maakte een lijst met alternatieve ideeën en oplossingen Ik luisterde naar de alternatieve ideeën en oplossingen van anderen Ik maakte gebruik van één of meer van deze ideeën Ik vroeg actief om hulp van anderen
Hulp zoeken
Gestructureerd
Ik zag waarde in de standpunten van anderen Ik maakte een veranderingsplan voor mezelf of om om te gaan met de nieuwe omstandigheid Ik was bereid om flexibel met het plan om te gaan Ik was actief gedurende de hele periode
Proactief Ik ondernam de noodzakelijke stap(pen) om het plan uit te voeren
90
WERK TOOLKIT
7. Zelfdiscipline
Profiel Discipline wordt vaak als synoniem gezien van hard werken en opoffering. Het impliceert constante inzet en doorzettingsvermogen om doelen te bereiken en is de persoonlijke vastbeslotenheid (wilskracht) om alles te doen om die doelen te bereiken. De resultaten leiden echter tot prestaties en tevredenheid. Soms worden doelen en routines door ons gesteld en soms door anderen. Het lijkt gemakkelijker om ze te accepteren en te volgen als deze door onszelf zijn gesteld, maar de verantwoordelijkheid waar we voor ‘kiezen’ (verwijs naar activiteiten over verantwoordelijkheid en persoonlijke vrijheid) in een situatie is de motivatie van discipline. Dit wordt ook wel zelfleiding genoemd. Op het werk kan discipline betekenen dat je je aan de regels en routines houdt en autoriteit accepteert. In je privé en professionele leven, omvat discipline het vaststellen van doelen en goed plannen, gevolgd door ACTIE. In alle gevallen betekent discipline een goede inschatting maken, respectvol zijn, zelfcontrole en dingen volhouden om een doel te bereiken.
91
WERK TOOLKIT
COMPETENTIEPROFIEL: Zelfdiscipline
Ik kan bewijzen dat ik mijn zelfdiscipline en wilskracht heb verbeterd, omdat
92
WERK TOOLKIT IJSBREKER: ZELF DISCIPLINE EN CONCENTRATIE Duur: 20 minuten
INDIVIDUELE ACTIVITEIT / GROEPSACTIVITEIT 1. Nodig deelnemers uit om hun mentale kracht en wilskracht te gebruiken om een korte concentratietaak te maken.
CONCENTRATIE
Ga rustig zitten en doe je ogen dicht.
Adem in (1-2-3-4) en visualiseer de eerste letter van het alphabet. Adem uit (1-2-3-4) en visualiseer het nummer 26
Ga zo verder, A-26, B-25, C-24 totdat je door het hele alfabet heen bent. Je moet dit doen door rustig en langzaam 4 tellen te ademen bij elke letter en elk nummer.
REFLECTIE 2. Vraag deelnemers hoe makkelijk of moeilijk ze de activiteit vonden. Waren ze in staat om de activiteit te volgen tot het einde? Wat maakte het moeilijk? Deze activiteit vereist discipline en concentratie aangezien onze gedachten gemakkelijk gaan ronddwalen na een tijdje. Voor veel mensen zal het besef dat hun gedachten ronddwalen (neiging tot verspreiding, continue innerlijk ‘geklets’ of chaos) spanning veroorzaken. Ze hen dat ze het fenomeen moeten observeren, maar niet gefrustreerd moeten raken. Vraag hen hoe ze hun concentratievermogen kunnen vergroten. Zou deze tactiek handig zijn om zelfdiscipline te vergroten?
Voor meer manieren om je wilskracht en zelfdiscipline te vergroten, ga naar: http://www.successconsciousness.com/willpower-self-discipline.html Deze website geeft ook tips over tijdmanagement en het vaststellen en behalen van je doelen.
93
WERK TOOLKIT ACTIVITEIT 1: TRAINING ZELFDISCIPLINE Doelen vaststellen en behalen Duur: 45 minuten Materialen: Voorbeeld doel smart
Introductie 1. DISCIPLINE, Motivatie en Doelen Stellen zijn fundamentele partners. De eerste stap in iets gedaan krijgen is HET DOEL STELLEN. Als het doel noodzakelijk voor ons is en duidelijk is gepland in haalbare onderdelen, dan is er voldoende motivatie en discipline om het uit te voeren. Als we niet precies weten wat we willen doen of hoe we het gaan doen, dan is het minder waarschijnlijk dat we ons doel behalen. Discipline en goed plannen gaan hand in hand.
SMART DOELEN 2. Door middel van de SMART doel tool wordt het makkelijker om duidelijke, haalbare doelen te stellen voor onszelf en om discipline voor het behalen van het doel vol te houden, of dit nu gaat om het leren bespelen van een instrument, een betere conditie opbouwen of je eigen bedrijf opzetten. Nodig deelnemers uit een SMART doel op te zetten gerelateerd aan hun toekomst. Blader met hen door het voorbeeld op p.93 en geef hen tijd om hun eigen doel te formuleren en te herformuleren. Een ‘smart’ doel (een waar je aan hebt gewerkt en die je duidelijk hebt gedefinieerd) voldoet aan alle volgende eigenschappen: Het is SPECIFIEK, MEETBAAR, HAALBAAR,
RELEVANT en TIJDSGEBONDEN.
94
WERK TOOLKIT VOORBEELD SMART DOEL SPECIFIEK
Wat ga ik precies doen?
MEETBAAR
Hoe zal ik weten of ik op de juiste weg ben of mijn doel bereik? Welk zichtbaar verschil zal er zijn in mijn leven nadat ik mijn doel heb bereikt?
Ik GA voor 31 augustus 2013 een handige, tweedehands sportwagen kopen.
Ik heb 3.000 euro nodig op mijn rekening halverwege juli. Ik zal vanaf dan op zoek gaan naar een auto. Mijn neef (monteur) zal me helpen om een goed model uit te kiezen, reparaties uit te voeren en onderdelen te vinden. De auto mag niet meer dan 4.000 euro kosten… De auto kan misschien 5-6 jaar oud zijn, maar moet goed zijn (geode motor, etc.) en er goed uitzien. Ik zal in september in de auto rijden.
HAALBAAR
Ligt het doel realistisch gezien binnen MIJN bereik? Zijn er andere mensen bij betrokken? Hoe? Is dit realistisch? Word ik geholpen? Ik heb al 2.000 euro op mijn bankrekening staan. Ik moet een vakantiebaantje vinden (mogelijk in een fabriek…, ik moet mijn cv opsturen, naar sollicitatiegesprekken gaan, een goede indruk maken). Alternatief – mijn eigen parkeerservice opzetten. Dit doel zal mijn hele zomer innemen. Kan mijn ouders om hulp vragen als ik 500 euro tekort kom. Ze weten dat ik een auto nodig heb. Mijn neef is ook een fan van sportwagens. Wil me graag helpen.
RELEVANT
Waarom heb ik dit doel nodig? Als ik het doel niet haal, wat betekent dit dan voor mij? Is het doel verbonden aan mijn waarden? Ik moet volgend jaar vervoer hebben als ik ga studeren (geen openbaar vervoer). Ik droomde al van mijn eigen sportwagen toen ik een kind was.
TIJDSGEBONDEN Wanneer ga ik dit doel precies bereiken? Wat is mijn
uitgestippelde route? Wat zijn mijn hulpmiddelen? Is de route realistisch? Wat moet ik nog meer tegelijkertijd doen? Ik zal in juni beginnen met werken. Ik zal 3 maanden sparen. Ik ga niet op vakantie. Dit accepteer ik. Ik zal deze auto voor 31 augustus kopen.
3. Stel een SMART doel voor jezelf op korte termijn. Gebruik het voorbeeld hierboven en het Werkblad. Controleer of het een SMART doel is.
Voor hulp bij het vaststellen van SMART doelen, kun je naar de ‘Vragen die je jezelf kan stellen bij het vaststellen van SMART doelen’ gaan op de website: www.employproject.com
95
WERK TOOLKIT ACTIVITEIT 2: ZELFDISCIPLINE TRAINEN WILSKRACHT ACTIVEREN Duur: onbeperkt
INTRODUCTIE Je zelfdiscipline trainen komt neer op WILSKRACHT of mind over matter. Het omvat het hebben van een duidelijk doel waar je waarde aan hecht, en vervolgens prioriteit geven aan je activiteiten (tijdmanagement) om je doel te bereiken in kleine (of grote) stappen. Sommige mensen hebben erg veel wilskracht, anderen zeggen dat ze het niet hebben, maar, net zoals we onze spieren en tegenzin kunnen trainen, kunnen we ook wilskracht ontwikkelen. Onthoud: discipline gaat over duidelijke doelen en WILSKRACHT.
Je kan ervoor kiezen om alle 3 de activiteiten te doen of je kan nummer 1 overslaan en gelijk doorgaan naar nummer 2 of 3.
INDIVIDUELE ACTIVITEIT/GROEPSACTIVITEIT 1. Vraag iemand van wie je denk dat hij/zij veel wilskracht heeft. Dit kan
iemand zijn die in elk weer traint, die iets groots heeft bereikt door te multitasken of iemand met een handicap of gebrek. Hoe motiveren zij zichzelf?
______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ 2. Probeer één of meer van deze kleine zelfdisciplineoefeningen en schrijf op hoe het ging.
wilskracht-
en
96
WERK TOOLKIT 1) Je zit in de bus of de trein en een oude man of vrouw, of een zwangere vrouw komt binnen. Sta op en geef je plek op, zelfs als je liever was blijven zitten. Doe dit niet alleen om beleefd te zijn, maar ook omdat je iets doet dat je liever niet doet. Dit is een oefening in het overwinnen van tegenstand in je lichaam, geest en gevoelens. 2) De afwas moet worden gedaan en je stelt het uit. Ga de afwas nu doen. Laat luiheid niet winnen. Als je weet dat je op deze manier wilskracht ontwikkelt en je bent ervan overtuigd dat wilskracht belangrijk is in je leven, dan zal het gemakkelijker zijn om te doen wat je moet doen. 3) Je komt moe thuis van je werk/school en je gaat voor de tv zitten, omdat je te lui en moe bent om een boek te lezen of om te gaan sporten. Geef niet toe aan het verlangen om voor de tv neer te ploffen en ga eerst sporten. 3) Je komt moe thuis na het werk/school en gaat voor de tv zitten, omdat je te lui en moe bent om een boek te lezen of om te bewegen. Geef niet toe aan het verlangen om tv te kijken en wees actief. 4) Drink je je koffie met suiker? Als dat zo is, drink het eens een hele week zonder suiker. Drink je elke dag drie koppen koffie? Als dat zo is, drink eens een hele week maar twee koppen koffie per dag. 5) Lees geen onbelangrijke roddels in de krant, zelfs als je dit wilt. 6) Als je kunt kiezen tussen naar boven gaan met de lift of de trap, kies de trap.
SOURCE: http://www.successconsciousness.com/willpower-self-discipline.html Door je wilskracht en zelfdiscipline te vergroten, maak je dit ook beschikbaar voor gebruik wanneer je het nodig hebt. 3. Nodig deelnemers uit een wilskracht uitdaging te gaan doen. Ze moeten iets kiezen wat voor hen een groot obstakel is of iets waar je al heel lang tegenstand tegen biedt of al lang van droomt, maar nog nooit hebt gedaan. Het moet iets zijn dat je niet gedaan hebt vanwege te weinig wilskracht. Het kan iets zijn om te gaan doen of juist te laten. Iedereen is anders
en heeft verschillende doelen. Bedenk dat je dit voor 7 DAGEN kunt doen en doe het gewoon. Je hebt de WILSKRACHT om dit een hele week te doen. Als het doel niet haalbaar is in 7 dagen, werk er dan naartoe met een intensiteit die nodig is om het volledig te behalen in een relevante tijd. Bijvoorbeeld, je kunt realistisch gezien in 6 maanden voor een marathon trainen, dus ga je deze 7 dagen trainen alsof het de eerste 7 dagen van die periode van 6 maanden zijn.
IDEEËN OM JE WILSKRACHT UIT TE DAGEN -
Stop met nagelbijten Leer Engels (een vreemde taal) goed te spreken Geef je op voor de halve marathon waarvan je altijd had gezegd dat je dat zou doen Ga elke dag 30 minuten wandelen Ga vrijwillig voor iemand anders zorgen Leer een maaltijd te bereiden
97
WERK TOOLKIT REFLECTIE 4. Kom na een week samen met de deelnemers en vraag ze hoe hun uitdagingen gingen. Wat waren de obstakels? Hoe denken zij dat een sterke wilskracht hun leven positief kan beïnvloeden? Hoe kunnen wilskracht en discipline je helpen op de werkvloer? 5. Laat de deelnemers hun ideeën en reflecties op de lijst met tips en trucs zetten… Nu je dit voor 7 dagen hebt gedaan, kun je je WILSKRACHT voor nog eens 7 dagen inzetten of je kunt dezelfde intensiteit toepassen om je persoonlijke doelen te bereiken de rest van je leven.
98
WERK TOOLKIT ACTIVITEIT 3: DISCIPLINE: Het volgen van regels en procedures Duur: 45 minuten
GROEPSREFLECTIE Maak kleine groepjes van 3-4 en bespreek: 1. Bedenk hoe het zou zijn als er GEEN regels of procedures zouden bestaan -
In het verkeer In een fabriek/kantoor/winkel Op school In een ziekenhuis Thuis In jouw buurt/gemeenschap Op jouw sportclub Op sociale media zoals Facebook/Twitter …
Het is misschien moeilijk voor de deelnemers om een situatie te bedenken waarin geen regels of procedures gelden. Als dit het geval is, vraag hen dan welke regels er bestaan en om de situatie te visualiseren zonder dat element. Het is moeilijk voor te stellen dat een situatie bestaat zonder enige conventies, regels of normen. Vraag hen om het te bespreken
Wat verandert er in een situatie/organisatie zonder regels, richtlijnen en
procedures? Wat zou er positief/negatief zijn aan een situatie zonder bepaalde regels of procedures? Denk aan sociale, juridische, culturele context en praat over regels, normen, gebruiken, etc.
Is het mogelijk om zonder regels te leven? Wie heeft het recht om regels vast te stellen? Moeten we regels ooit in twijfel trekken? Zo ja, hoe moeten we dit doen?
99
WERK TOOLKIT OP HET WERK 2. Vraag de deelnemers of ze ooit een baan hebben gehad. (Dit kan een stage zijn, vrijwilligerswerk of arbeidscontract). Als niemand in de groep ooit een baan heeft gehad, vraag de groep dan om zich het werk voor te stellen wat ze in de toekomst hopen te hebben.
Wat waren de regels/procedures van het bedrijf? Waren dit expliciete of impliciete regels? (Dit kan zijn
Hoe werden deze regels en procedures vastgesteld en opgevolgd? Als jij de manager/eigenaar van het bedrijf was, wat zou je verwachten van jouw werknemers aangaande discipline?
schema’s, kledingsvoorschriften, specifieke werkprocessen, relaties en hiërarchie, vakbonden, vakantieverlof, internetgebruik, overwerk, klantenrelaties (CRM), vergaderingen…)
VERVOLGOPDRACHT 3. In de periode voor de volgende EMPLOY sessie, observeer wat er om je heen gebeurt: bijvoorbeeld waar je studeert, werkt, traint, thuis etc. … Welke regels/richtlijnen bestaan er? Zijn deze allemaal even belangrijk? Welke worden door iedereen opgevolgd? Welke zijn (on)nodig? Bedrijven hebben processen en procedures zodat werknemers weten wat er van hen wordt verwacht, en wat de gevolgen zijn als het beleid of de procedures worden overtreden. Dit is een voorbeeld van het toepassen van discipline op professionele doelen. Als een werknemer een baan accepteert, accepteert hij de verantwoordelijkheid om deze discipline na te leven. Deze processen en procedures omvatten alles van hoe je een taak uit moet voren tot de afspraken over vakantie tot het omgaan met vragen, klachten etc. Deze regels en procedures zijn ontworpen om de doelen van het bedrijf te bevorderen en optimale prestatie te verkrijgen. Een werkgever verwacht dat een werknemer naar het werk komt met een voorafgestelde persoonlijke discipline voor beleefdheid en verbondenheid om taken te behalen. Dit is een ongeschreven minimum. 4. Laat deelnemers hun ideeën en reflecties toevoegen aan de lijst van tips en trucs…
100
WERK TOOLKIT
8.
Tijdmanagement
Profiel Tijdmanagement gaat over het effectief organiseren van meerdere taken en zaken die aandacht opeisen. Het omvat organisatorische vaardigheden, prioriteiten stellen, discipline, flexibiliteit en duidelijke doelstellingen en prestaties. Tegenwoordig zijn er heel veel tools beschikbaar die ons helpen om taken op een zichtbare wijze te organiseren en die ons eraan herinneren wanneer en waar we moeten zijn. Als we de criteria echter niet hebben om onderscheid te maken tussen wat belangrijk of urgent is en wat niet, dan zijn deze tools niet erg handig. Tijdmanagement gaat ook over het herkennen van beperkingen op onze tijd en over het beste gebruik maken van de tijd die we hebben. Dit betekent dat we potentiële tijdverspillende activiteiten kunnen herkennen en onze gewoontes kunnen veranderen om ons vastgestelde doel te bereiken.
101
WERK TOOLKIT
COMPETENTIEPROFIEL: Tijd Management
Ik kan bewijzen dat ik mijn tijdmanagement heb verbeterd, omdat
102
WERK TOOLKIT Activiteit 1: De
grote ‘tijdsstenen’
Duur: 45 minuten Materialen: 1 l. Pot, stenen, grind, zand, water, papier, pennen, laptop, projector
Introductie 1. Herhaal het bovenstaande experiment OF lees het verhaal voor aan de deelnemers. Je kunt ook de video van het experiment bekijken: LINK: goo.gl/iRU31W
Op een dag sprak een expert in tijdmanagement voor een groep economiestudenten. Hij stond voor de groep met strebers en zei: “Oké, tijd voor een quiz.” Hij pakte een grote pot en zette deze op tafel. Hij pakte vervolgens 10 grote stenen en plaatste deze voorzichtig, één voor één, in de pot. Toen de pot vol was en er geen stenen meer bij paste, vroeg hij “Zit de pot vol?” Iedereen in de klas zei, “Ja.” Toen zei hij “Echt?” Hij pakte een emmer met grind onder de tafel vandaan. Hij schepte wat grind in de pot en schudden de pot vervolgens waardoor het grind in de ruimtes tussen de grote stenen ging zitten. Toen vroeg hij de groep weer “Zit de pot vol?” Nu begreep de klas wat hij bedoelde. “Waarschijnlijk niet,” zei één van hen. “Goed!” antwoordde hij. Hij haalde een emmer zand onder de tafel vandaag en begon dit in de pot te scheppen totdat het zand de ruimtes tussen de stenen en het grind opvulde. Hij vroeg opnieuw “Zit deze pot vol?” “Nee!” riep de klas. En weer zei hij: “Goed.” Toen pakte hij een kan met water en begon hij het water in de pot te schenken totdat deze helemaal vol was. Toen keek hij naar de klas en vroeg: “En wat is het idee achter dit voorbeeld?” Eén van de studenten stak zijn hand op en zei: “Dat, hoe vol je agenda ook zit, je kunt altijd meer dingen toevoegen als je het probeert!” “Nee,” antwoordde de spreker. “Dat is niet het punt.” “Wat deze oefening ons leert, is dat als je de grote stenen er niet eerst indoet, je deze er nooit allemaal in zult krijgen. Wat zijn de ‘grote stenen’ in je leven? Je kinderen, je geliefden, je opleiding, je dromen, een goed doel, anderen lesgeven, dingen doen waar je van houdt, je gezondheid; je partner. Onthoud dat deze GROTE STENEN eerst moeten of je zult ze er nooit allemaal in krijgen. Als je je zorgen maakt over alle kleine dingen, dan zul je je leven vullen met kleine dingen en nooit echt aandacht kunnen besteden aan de grote, belangrijke zaken.” Dus vanavond, of ’s ochtends, als je nadenkt over dit verhaaltje, vraag jezelf dan: Wat zijn de ‘grote stenen’ in mijn leven? En stop die als eerste in de pot.
Stephen Covey (1996): The Seven Habits of Highly Effective People Vraag de deelnemers om na te denken over de Grote Stenen in hun leven op dit moment.
103
WERK TOOLKIT
2. Laat de deelnemers een stap verder gaan en het prioriteitenkwadrant van Stephen Covey bekijken.
BELANGRIJK
NIET BELANGRIJK
DRINGEND
NIET DRINGEND
I
II
Crisissen Dringende problemen Projecten met deadlines
Preventie; activiteiten die onze productiecapaciteit (PC) vergroten Relaties opbouwen Nieuwe kansen creëren Planning, recreatie
III
IV
Onderbrekingen Mail, rapporten Sommige vergaderingen Onmiddellijk dringende zaken Populaire activiteiten
Triviale zaken, nutteloze zaken Sommige mails Sommige telefoontjes Tijdverspillende zaken Leuke activiteiten
Waar brengen de meeste mensen de meeste tijd door? Waarom? Is dit de beste manier om onze tijd door te brengen? Hoewel activiteiten in Kwadrant I meer zichtbaar zijn en het makkelijk is om je eerst met die zaken bezig te houden, is het belangrijk (en mogelijk niet dringend) om resultaten te boeken die betrekking hebben op onze missie en waarden en ons helpen om doelen te bereiken
Kwadrant 2 is het optimale gebied om de meeste tijd in door te brengen
Reflectie 3. Laat de deelnemers nadenken over hoe zij hun prioriteiten in het leven kiezen en hoe zij hun tijd verdelen. Het is belangrijk om grote stenen eerst te plaatsen 4. Laat de deelnemers hun ideeën en reflecties op de lijst met tips en trucs zetten…
104
WERK TOOLKIT Activiteit 2: To
Do Lijsten en Prioriteiten stellen
Duur: 45 minuten Materialen: Papier/pennen
Introductie 1. Vraag deelnemers of ze zich ooit overweldigd voelden door de hoeveelheid werk die ze moesten doen of dat ze deadlines misten. Vergeten ze soms om belangrijke zaken te doen, waardoor mensen ze achterna moeten zitten om het werk af te krijgen? Dit zijn allemaal symptomen van het niet goed bijhouden van een goede “To-Do List”.
Dit zijn lijstjes van de taken die je moet doen, een opsomming van wat er moet gebeuren met de meest belangrijke taken bovenaan en de minst belangrijke onderaan de lijst. Door een To-Do lijst bij te houden, weet je zeker dat je taken allemaal bij elkaar staan en dat je dus niets belangrijks vergeet. En door prioriteiten te stellen plan je de volgorde waarin je je taken gaat volbrengen, zodat je kunt zien wat direct aandacht nodig heeft en wat je tot later kunt laten liggen. By keeping a To-Do List, you make sure that your tasks are written down all in one place so you don't forget anything important. And by prioritizing tasks, you plan the order in which you'll do them, so that you can tell what needs your immediate attention, and what you can leave until later.
To-Do lijsten zijn essentieel als je een te grote hoeveelheid werk aan wilt pakken. Als je ze niet effectief gebruikt zal je niet gefocust en onbetrouwbaar overkomen tegenover de mensen om je heen. Als je ze wel effectief gebruikt zal je veel beter georganiseerd zijn en ben je veel betrouwbaarder. Je zult minder stress hebben, omdat je weet dat je niets belangrijks vergeten bent. Daarnaast, als je slim prioriteiten stelt, zal je je tijd en energie richten op belangrijke activiteiten, wat betekent dat je productiever bent en waardevoller voor je team. Het bijhouden van een goed gestructureerde To-Do lijst klinkt gemakkelijk,
105
WERK TOOLKIT maar het is opvallend hoeveel mensen ze niet gebruiken, laat staan ze effectief gebruiken. Het is zelfs zo dat mensen hun eerste persoonlijke productieve doorbraak hebben, en vervolgens beginnen hun carrière tot een succes te maken, wanneer ze To-Do lijsten effectief en doelmatig gaan gebruiken.
Een To-Do lijst maken Stap 1:
Schrijf alle taken op die je moet doen. Als het grote taken zijn, haal dan de eerste stap eruit en schrijf deze bij de grote taak. (Idealiter beslaan taken of stappen niet meer dan 1-2 uur om af te maken.)
Stap 2:
Doorloop de taken terwijl je prioriteiten stelt van A (zeer belangrijk of met haast) tot F (niet belangrijk of helemaal geen haast). Als teveel taken een hoge prioriteit hebben, doorloop de lijst dan nog een keer en stel de minder belangrijke taken bij naar beneden. Als je dit gedaan hebt, herschrijf dan de lijst in de nieuwe volgorde.
Je To-Do lijst gebruiken
Om je to-do lijst te gebruiken hoef je alleen maar de punten op volgorde af te werken, beginnend bij de A-taken, dan de B’s, dan de C’s enzovoort. Als je een taak hebt volbracht, kruis hem dan af of streep hem door. Je kunt to-do lijsten op verschillende manieren in verschillende situaties gebruiken. Als je bijvoorbeeld in een verkoopbaan hebt, is een goede manier om jezelf te motiveren je to-do lijst kort te houden en te proberen hem elke dag helemaal af te werken. Als je een uitvoerende functie hebt of als taken groot of afhankelijk van veel andere mensen zijn, zou het beter kunnen zijn om je op een langere termijnlijst te richten en elke dag een beetje af te strepen.
Veel mensen vinden het handig om, bijvoorbeeld, aan het eind van de dag 10 minuten te gebruiken om de taken op de to-do lijst voor de volgende dag te ordenen. 2. Laat deelnemers hun ideeën en reflecties op de lijst met tips en trucs zetten…
BRON: Overgenomen met toestemming van http://www.mindtools.com/pages/article/newHTE_05.htm
106
WERK TOOLKIT Activiteit 3: Oefening
Tijdverspillers
Duur: 45 minuten Materialen: A4 papier, pennen
INDIVIDUELE ACTIVITEIT 1. Vraag de deelnemers om verschillende dingen die ze dagelijks doen naast de taken die ze uit zouden moeten voeren als onderdeel van hun baan op een leeg blad te schrijven. Onthul nog niet aan de deelnemers dat dit de potentiële ‘tijdverspillers’ zijn. Geef ze een paar voorbeelden zoals thee/koffiepauzes, rookpauzes etc. Vraag ze om over het hele blad te schrijven in plaats van een lijst te maken. Vraag ze nu om stukken van het papier te scheuren, zodat elk stuk één ‘tijdverspiller’ bevat. Wat over blijft van het papier nadat de stukken zijn afgescheurd is de tijd die overblijft om hun taken te doen.
REFLECTIE 2. Vraag de deelnemers om te bedenken hoeveel tijd ze misschien dagelijks verspillen zonder erbij na te denken. 3. Laat de deelnemers hun ideeën en reflecties toevoegen aan de lijst met tips en trucs…
107
WERK TOOLKIT
9. Samenwerking
Profiel SAMENWERKING gaat over het soepel en efficiënt functioneren binnen een groep om naar een gezamenlijk doel toe te werken. Bij teamwork hoort zelfverzekerd werken in een groep, effectief je eigen ideeën inbrengen, deelnemen in de verantwoordelijkheden, assertief zijn – in plaats van passief of agressief, opbouwende kritiek accepteren en ervan leren en positieve, opbouwende feedback geven aan anderen.
Samenwerking omvat:
Samenwerken met mensen van verschillende leeftijden, geslacht, ras, persoonlijkheid en meningen Zowel alleen werken als samenwerken Weten hoe je de sterke punten en rollen van de teamleden kunt definiëren Samenwerking toepassen op bepaalde situaties – projecten, toekomstplanning, het oplossen van crisissen en problemen … De kwaliteiten van teamgenoten identificeren Andere teamgenoten aanmoedigen en inspireren om beter te presteren Schikken Excellent communiceren (hier heb je ook andere interpersoonlijke vaardigheden nodig zoals onderhandelen, overtuigen, adviseren en interpreteren).
Verwijs terug naar de activiteiten over Communicatie, Probleemoplossing en Doelstelling.
108
WERK TOOLKIT
COMPTENTIEPROFIEL: SAMENWERKING
Ik kan bewijzen dat ik mijn samenwerkingkwalliteiten heb verbeterd, omdat
109
WERK TOOLKIT IJSBREKER: Effectieve
samenwerking
Duur: 30 minuten Materialen: Laptop, projector
`
Introductie 1. Laat het YouTube filmpje zien: TITEL: Teamwork Funny OMSCHRIJVING: Dieren (pinguïns, mieren en krabben) werken samen om niet opgegeten te worden (animatiefilmpje) TIJD: 1,22 TAAL: geen woorden
Link: http://www.youtube.com/watch?v=1qzzYrCTKuk Link: goo.gl/JuN2ba TITLE: Teamwork Funny OMSCHRIJVING: Vogels op een elektriciteitskabel (animatiefilmpje) laten goed en slecht teamwork zien TIME: 3,20 LANGUAGE: geen woorden
Link: goo.gl/Aq1N1c 2. Introduceer het Samenwerkingsprofiel. 3. Vraag de deelnemer(s) om commentaar te geven:
Hoe werkten de pinguïns samen? Hoe zouden ze het alleen kunnen hebben opgelost?
GROEPSSPEL 4. Verdeel de groep in teams van vijf. Vraag elk team om situaties op te schrijven waarbij in een team werken succesvoller is dan alleen werken. Ze hebben 5 minuten. Het team dat de meeste ideeën kan bedenken is de winnaar.
110
WERK TOOLKIT
REFLECTIE 5. Vraag de teams, als het spel is afgelopen, om de strategie uit te leggen die ze gebruikten om samen te werken en de taak te volbrengen. 6. Laat de deelnemers hun ideeën en reflecties toevoegen aan de lijst van tips en trucs…
111
WERK TOOLKIT Activiteit 1: Ben
ik een teamspeler?
Duur: 30 minuten Materialen: Print kopieën van de Teamspeler vragenlijst
Individueel werk 1. Laat de deelnemers de Teamspeler quiz doen om te ontdekken hoe goed ze samenwerken met anderen.
Groepsreflectie 2. Vraag de deelnemers om commentaar te geven: Voorbeelden van positief gedrag in teams, net als in de beweringen in de vragenlijst Teams waar ze in hebben gewerkt, waarin de leden goed/slecht samenwerkten. Door welke factoren had het team succes/draaide het uit op een mislukking? Hoe kunnen ze hun teamspirit in de toekomst verbeteren? 3. Laat deelnemers hun ideeën en reflecties toevoegen aan de lijst met tips en trucs…
Vragenlijst: Ben jij een teamspeler? Instructies Lees de volgende zinnen. Geef voor elke zin aan of je je zo voelt: Meestal Soms Nooit
> 3 punten > 2 punten > 1 punt
(Er is geen optie voor ALTIJD – dat is gewoon niet realistisch!)
1 2 3
Als ik zie dat mijn teamgenoten het moeilijk hebben, bied ik mijn hulp aan ook al heb ik het druk met mijn eigen werk. Als er iets moet gebeuren en niemand wil het doen, dan bied ik aan om het te doen. Ik geef altijd mijn mening, maar ik ben bereid om een compromis te sluiten voor het teambelang.
4
Als iedereen laat doorwerkt aan een project waar ik bij betrokken ben, dan blijf ik meestal ook.
5 6
Als ik geprezen word, dan deel ik meestal met mijn teamgenoten. Ik heb het gevoel dat de teamdoelen net zo belangrijk zijn als mijn eigen doelen.
112
WERK TOOLKIT 7 8 9 10
Ik zie graag dat mijn teamgenoten succesvol zijn. Ik werk graag samen met de mensen in mijn team. Ik respecteer de mensen in mijn team en waardeer hun unieke meningen, standpunten en methodes. Ik heb het gevoel dat mijn werk beter is als ik in een team werk.
TOTAAL PUNTEN Tel je punten op.
Interpretatie Als je 25 tot 30 punten hebt: Gefeliciteerd! Je bent een ster in teamwork. Je herkent het belang van het steunen van en bijdragen aan jouw team. Je hebt een aantal sterke relaties opgebouwd, een reputatie voor hard werken, en je bent goed in prioriteiten stellen. Je teamgenoten waarderen dit zeker. Door het opbouwen en onderdeel zijn van een sterk team, kun je er zeker van zijn dat je carrièretoekomst er zonnig uit ziet. Je hebt een netwerk van collega’s die je werk kennen en respecteren – en dat is een groot voordeel in de professionele wereld. Je hebt ook mensen die je zullen steunen als je wat hulp nodig hebt. Je hoeft er waarschijnlijk niet eens om te vragen. Als je ze nodig hebt, zal je team er zijn. Als je 20 tot 24 punten hebt: Goed gedaan! Je bent goed op weg om een echte, sterke teamspeler te worden. Nu ben je soms een teamspeler. Dat is zeer acceptabel, maar niet ideaal. Jouw team moet op je kunnen vertrouwen. Ze moeten weten dat jij altijd onderdeel van het team bent. Als je slechts soms een bijdrage levert, kan dit zelfs contraproductief zijn. Je wilt immers laten zien dat je een loyaal en enthousiast teamlid bent, en niet een ‘mooi weer’ vriend. Bekijk de vragen nogmaals en bedenk aar je meer kan doen om je steun aan het team te laten zien. Je bent er zo dichtbij – doe nog even net dat beetje extra en de resultaten zullen enorm zijn. Als je 10 tot 19 punten hebt: Oké, hoe kan ik dit op een vriendelijke manier zeggen…? Je wordt waarschijnlijk niet verkozen als Mijn Favoriete Persoon. Je bent misschien iemand die denkt dat hij een teamspeler is, maar eigenlijk maak jij je activiteiten niet altijd af. Je hebt erg vaak met ‘soms’ of ‘nooit’ geantwoord op deze test. Misschien gaat het je wel prima af op deze manier – je doet je werk en maakt je werk af. Maar onthoud dat onderdeel uitmaken van een sterk team een waardevol bezit kan zijn in de toekomst. Het gaat nu misschien prima, maar hoe zal het gaan als je problemen tegenkomt? Als je bij hebt gedragen aan je team en je team hebt gesteund, dan zal je team jou ook helpen in mogelijke tijden. Maar als je je bezig hebt gehouden met je eigen zaken, pas dan op; je hebt misschien niemand die jou kan helpen als je dat nodig hebt. Ik zeg niet dat een kleine beetje egoïsme altijd slecht is. Maar onthoud dat een teamrelatie wederkerig is. Je geeft wat en je krijgt er wat voor terug. Kijk eens goed naar de lijst en bedenk welke items je niet laat zien. Misschien is het tijd om je wat meer te richten op het helpen van je team. Bron: http://www.eatyourcareer.com/2012/08/quiz-are-you-a-team-player/
113
WERK TOOLKIT
114
WERK TOOLKIT Activiteit 2: Samenwerking:
De rivier oversteken
Duur: 60 minuten Materialen: A3 en A4 papieren, plakband, print instructies voor deelnemers
1.
Introductie Vraag deelnemers of samenwerkingsactiviteiten.
ze
ooit
mee
hebben
gedaan
aan
Wat zijn dit voor activiteiten? Wat is het doel van teambuilding? Wat is volgens jou de essentie van teamwork, samengevat in één zin?
Groepsspel Korte omschrijving De rivier oversteken is een teambuilding activiteit waarbij alle leden van het team een denkbeeldige gevaarlijke besmette rivier in een bepaalde tijdslimiet en met een reeks beperkingen moeten oversteken. Ze moeten allen samenwerken om de taak te voltooien. Het spel benadrukt ook de typische houdingen die leden geneigd zijn om te nemen (bijvoorbeeld leiden, vormgeven, voltooien etc.) 2.
Crossing the river
is een ideale opdracht voor 8-16 personen. Als je meer mensen hebt (tot 24), kun je ervoor kiezen om een aantal van hen te laten observeren en hen elk verschillende zaken geven om op te letten (uit de observatiepunten).
Doel
Zorg dat alle teamleden op hetzelfde moment de rivier oversteken.
Voorbereiding
Creëer drie eilanden door twee A3tjes aan elkaar vast te plakken voor elk eiland. Maak een steen voor elk persoon door vellen A4 papier in de lengte doormidden te knippen. Maak een rots (één A4tje) voor elke zes deelnemers.
115
WERK TOOLKIT Plak een open gebied af dat minstens 10 stappen groot is en zes stappen breed. Plaats de eilanden zoals hierboven in de diagram is aangegeven.
Instructies
Laat alle deelnemers aan de linkerkant op de oever staan en geef iedereen een exemplaar van de instructies en bekijk de situaties en de regels samen. Geef dan twee minuten voor vragen. De klok start nadat de laatste vraag is beantwoord. Het team heeft 20 minuten om de rivier over te steken samen met de benodigdheden (kiezels en stenen).
3. Vraag de deelnemers na de activiteit wat hun is opgevallen m.b.t. de teamrollen, de planning, de communicatie, de effectiviteit van hun handelingen samen…
Observanten kan gevraagd worden om feedback te geven Hoe voelen de individuele leden zich? Hoe effectief was de groep georganiseerd? Hoe had je de taak effectiever uit kunnen voeren?
4. Laat de deelnemers hun ideeën en reflecties op de lijst met tips en trucs zetten…
116
WERK TOOLKIT
De rivier oversteken: Deelnemers kopie Doel Instructies
Alle leden van het team moeten op hetzelfde moment een giftige rivier oversteken Laat alle deelnemers aan de linkerkant op de oever staan en geeft iedereen een exemplaar van de instructies en bekijk de situaties en de regels samen. Geef dan twee minuten voor vragen. De klok start nadat de laatste vraag is beantwoord.
The Situation Jij en jouw teamgenoten staan op de oever van een giftige, dodelijke rivier. De rivier is zo vervuild dat iedereen die de rivier met de huid of kleding aanraakt, onmiddellijk zal sterven! Iedereen in jouw team moet de rivier oversteken om aan de andere kant te komen. Jullie hebben 20 minuten. De Regels 1. De huid, kleding of persoonlijke dingen van de deelnemers mogen de rivier niet raken. De enige items die de rivier overleven zijn de eilanden, rotsen en stenen. 2. Eilanden, rotsen en stenen zijn veilige plekken (kunnen worden aangeraakt). 3. Eilanden in de rivier mogen niet worden verplaatst. 4. Rotsen kunnen niet worden verplaatst als deze eenmaal in de rivier zijn geplaatst. 5. Ieder teamlid heeft een steen. 6. Alleen de eigenaar van de steen mag de steen in de rivier plaatsten of oppakken uit de rivier, of de steen verplaatsen als deze in de rivier ligt en hij/zij mag dat alleen doen met zijn/haar handen. 7. Alle teamleden moeten op hetzelfde moment uit de rivier stappen.
117
WERK TOOLKIT
De rivier oversteken: Waarnemer/Begeleider’s kopie Let tijdens de uitvoering van de samenwerkingsactiviteit goed op de groepsdynamiek. Kijk met name naar het volgende: Reflectiepunten
Communicatie
1. Hoe lang duurde het voordat er één gesprek op gang kwam? 2. Werd iedereen die iets wilde zeggen gehoord? 3. Als er suggesties warden gedaan, werd daar dan elke keer op gereageerd? (Of werd er naar de suggesties van sommigen geluisterd en die van anderen genegeerd?
Plannen
1. Werd er een plan gemaakt? Wie initieerde het plan? Hoeveel mensen waren er betrokken bij het ontwikkelen van het plan? 2. Hoe werd er een overeenstemming bereikt? Controleerde de groep of iedereen het plan begreep en hiermee instemde voordat het plan werd uitgevoerd? 3. Gaf het plan een volledig beeld van hoe te beginnen en te eindigen?
Uitvoering
1. Was er één leider of waren er meerdere leiders? Hoe werd de leider gekozen? Werd er naar de leider geluisterd? 2. Hoe bereid waren mensen om op elkaar te vertrouwen, elkaar te helpen en fysieke steun aan elkaar te geven?
Het bereiken van een doel
1. Werd het doel bereikt? 2. Hoeveel tijd was hiervoor nodig? 3. Wat was de sleutel tot het bereiken of het niet bereiken van het doel?
118
WERK TOOLKIT ACTIVITEIT 3: Wat
voor teamspeler ben ik?
Duur: 60 minuten
Introductie In een sollicitatiegesprek is het belangrijk om te kunnen laten zien of je wel of geen teamspeler bent.
INDIVIDUELE ACTIVITEIT 1. Denk terug aan situaties waarin je hebt samengewerkt en beantwoordt de volgende
vragen: Geef een voorbeeld van een succesvol project waar je deel van uitmaakte. Wat was jouw rol? Wat waren de gevolgen of successen die voortkwamen uit jouw rol in het team? Heb je ooit deel uitgemaakt van een team dat niet succesvol was in het bereiken van zijn resultaten? Heb je ooit een mislukking meegemaakt in een team? Wat heb je daarvan geleerd? Hoe hoor jij thuis in een team? Ben je een speler of observant? Moet je een meer actieve rol aannemen? Heb je een dominante persoonlijkheid? Zo ja – moet je anderen stimuleren om een bijdrage te leveren? Beschrijf twee situaties in het verleden waarin een team / collectieve aanpak de beste oplossing was voor een probleem dat je ondervond. Deze activiteit volgt de STER METHODE die erg bruikbaar is voor interviews. Om een voorbeeld te geven van je competentie beschrijf je een SITUATIE, de TAKEN/dingen die je gedaan hebt in die situatie, ACTIE die je ondernam en de RESULTATEN. 2. Laat de deelnemers hun ideeën en reflecties toevoegen aan de lijst met tips en trucs…
119
WERK TOOLKIT
10. VERANTWOORDELIJKHEID PERSOONLIJKE VERANTWOORDELIJKHEID
is erkennen dat ik persoonlijke macht
heb over mijn leven. Ik ben verantwoordelijk voor de manier waarop ik reageer op gebeurtenissen en omstandigheden. Ik kan omstandigheden niet beïnvloeden (het weer, de economie, de houding van andere mensen... liggen ‘gelukkig’ buiten mijn controle). Maar ik kan kiezen hoe ik reageer en actie onderneem. Dit is mijn persoonlijke kracht. Mijn waarden geven vorm aan mijn handelingen en ik kan de gebeurtenissen om mij heen op besluitvaardige wijze vormgeven door te kiezen voor een positieve reactie die overeenkomt met mijn waarden.
WERKVERANTWOORDELIJKHEID
is aanvaarden dat ik, in ruil voor een bepaalde
compensatie, bepaalde gedefinieerde taken uitvoer en toewerk naar de doelen van mijn bedrijf, mijn team, afdeling, enz. Sommige taken staan misschien niet beschreven in een functieomschrijving maar het aannemen en efficiënt uitvoeren van deze taken is ook essentieel voor het bedrijf en een werkgever waardeert het teamlid dat welwillend de verantwoordelijkheid hiervoor op zich neemt. Werkgevers zijn op zoek naar werknemers die hun vak verstaan, maar die ook bereid zijn om meer te doen dan slechts het volbrengen van hun vastgestelde taak.
Verantwoordelijkheid omvat: doen wat ik zeg dat ik ga doen, zelfbeheersing, discipline, gezond verstand gebruiken, nadenken over de consequenties van mijn handelen, mijn verplichting vervullen (persoonlijk, moreel, sociaal, bedrijfsmatig...), mijn fouten accepteren en toegeven, bereid zijn te handelen, bereid zijn samen te werken, bereid zijn te groeien.
120
WERK TOOLKIT
COMPTENTIEPROFIEL: Verantwoordelijkheid
Ik kan bewijzen dat ik mijn verantwoordelijkheid heb verbeterd, omdat
121
WERK TOOLKIT
IJSBREKER Duur: 20 minuten Materialen: Muziek, Wit papier/gekleurd papier in gelijke aantallen stroken geknipt.
GROEPSSPEL
Ieder lid van de groep krijgt een stukje papier. De helft van de papiertjes is groen, de andere helft wit. Als er ongelijke aantallen zijn in de groep dan kan één persoon voor de muziek zorgen. Iedereen loopt of danst door de kamer terwijl de coach/praktijkbegeleider de gekozen muziek draait. Als de muziek stopt moet iedereen met een wit papiertje iemand met een groen papiertje vinden. De personen met een wit papiertje moeten onverantwoordelijk gedrag of een onverantwoordelijke houding opschrijven beginnend met de letter A. De person met het groene papiertje moet verantwoordelijk gedrag of een verantwoordelijke houding opschrijven met dezelfde klank of beginletter als de naam van de ander. Het spel gaat enkele keren door met de letters van het alfabet
VOORBEELDEN: A – waardering tonen voor goed werk / niet komen opdagen terwijl je had gezegd dat je er zou zijn. B – ergens (op tijd) zijn als je had gezegd dat je er zou zijn / opscheppen, iemand ophemelen voor het werk af is…
REFLECTIE Vraag de deelnemers of ze ooit hebben geleden onder de handen van onverantwoordelijk gedrag. Hoe voelden zij zich?
122
WERK TOOLKIT ACTIVITEIT 1: Verantwoordelijkheid
en PERSOONLIJKE WAARDEN
Duur: 60 minuten Materialen: Print kopieën van de Waardenlijst op p. 113, wit papier
Introductie Ondanks dat we onze verantwoordelijkheid tonen in de omgang met anderen, is onze eerste verantwoordelijkheid naar onszelf toe. Als we onze persoonlijke waarden nastreven,
worden
we
daar
gelukkiger,
actiever
en
tegelijkertijd
sociaal
verantwoordelijker van. Deze overweging van persoonlijke waarden en reflectie werkt goed in een coaching setting. 1. Laat de deelnemers hun persoonlijke waarden onderzoeken. Dit is een goede activiteit voor een-op-een coaching-sessie. Wat zijn jouw persoonlijke waarden?
Kun je tien persoonlijke waarden opnoemen?
Als je moeite hebt met het beschrijven van jouw waarden, kijk dan naar de lijst op de volgende pagina en kies er tien uit die jouw acties en denkwijzen kenmerken.
___________
____________
____________
___________
____________
____________
___________
____________
____________
___________
Wat is een WAARDE? Een waarde is een geloof, een missie of een filosofie die betekenis heeft. Of we on shier bewust van zijn of niet, iedereen heeft een persoonlijke set met persoonlijke waarden. Waarden kunnen variëren van praktisch zoals het geloof in hard werken en punctualiteit, tot meer psychologisch, zoals zelfvertrouwen, zorg voor anderen en harmonie. Als een waarde echt is, dan zal het motiveren en energie toevoegen aan alles wat ermee te maken heeft. Een werkgever is geïnteresseerd in mensen met precies dit soort zelfvertrouwen en motivatie; (de persoon die wenst persoonlijk te groeien zal bijdragen aan groei op alle gebieden in het leven en zal discipline en passie hierbij laten zien.
123
WERK TOOLKIT 2. Het volgende aspect van deze activiteit is ietwat ingewikkelder maar erg nuttig. Afhankelijk van de betrokkenheid van je deelnemers kun je nummer 2 en 3 weglaten als je denkt dat deze te moeilijk zijn. Laat de deelnemers op een apart vel papier een taartdiagram maken met tien gebieden, waarvan elk gebied één van jouw essentiële waarden inneemt. Gebruik kleuren en pennen om de diagram in te delen en aan te geven of de waarde aanwezig is en voldoet in jouw leven op dit moment.
Reflectie Vraag de deelnemers te reflecteren op de cirkeldiagram die ze hebben gemaakt.
Kunnen ze bedenken hoe ze sommige van (of al hun) waarden tot nu toe hebben geuit? Vraag ze om twee waarden te kiezen waarvan ze vinden dat deze op dit moment nog niet voldoende aanwezig zijn in hun leven. Hoe zouden ze deze elementen meer in hun leven naar voren kunnen laten komen? Laat de deelnemers hun ideeën en reflecties toevoegen aan de lijst met tips en trucs…
124
WERK TOOLKIT Werkblad: Prestatie, Succes Verantwoordingsplicht Nauwkeurigheid Avontuur Een voor allen en allen voor een Ambitie Schoonheid Kalmte, rust, vrede Uitdaging Verandering Liefdadigheid Netheid, geordendheid Samenwerking Toewijding Communicatie Samenleving Bekwaamheid Concurrentie Zorg voor anderen Aansluiting Innerlijk boven uiterlijk Voortdurende verbetering Samenwerking Coördinatie Creativiteit Klanttevredenheid Daadkrachtigheid Vastberadenheid Genieten van het bestaan, geluk Democratie Discipline Ontdekking Diversiteit Dynamisme Gebruiksgemak Efficiëntie Plezier Gelijkheid Voortreffelijkheid Redelijkheid Vertrouwen Trouw Familie Familiegevoel Vergeving Vrijheid
WAARDEN
Vriendschap Lol Vrijgevigheid Tederheid Wereldbeeld Goede wil Goedheid Dankbaarheid Hard werken Geluk Harmonie Gezondheid Eer Mens staat centraal Verbetering Onafhankelijkheid Individualiteit Initiatief Innerlijke rust, kalmte, vrede Innovatie Integriteit Intelligentie Intensiteit Gerechtigheid Compassie Kennis Leren Leiderschap Liefde, romantiek Loyaliteit Maximaal benutten (van tijd, middelen) Betekenis Verdienste Geld Eendracht Openheid Andere standpunten, bijdragen Geduld Patriottisme Vrede, geweldloosheid Perfectie Persoonlijke groei Doorzettingsvermogen Genot Macht Praktische instelling Behoud
Privacy Vooruitgang Voorspoed, welvaart Punctualiteit Kwaliteit van werk Regelmaat Betrouwbaarheid Vindingrijkheid Respect voor anderen Aanspreekbaarheid Gericht op resultaat Rule of Law Veiligheid Anderen tevreden stellen Veiligheid Vrijgevig voor jezelf Zelfvertrouwen Zelf denken Gevoeligheid Service (voor anderen, maatschappij) Eenvoud Vaardigheid Problemen oplossen Snelheid Spiritualiteit Stabiliteit Standaardisatie Status Kracht Succes; de wil tot Succes, Doel bereiken Methodisch Teamwork Tijdigheid Tolerantie Traditie Kalmte Vertrouwen Waarheid Eenheid Verscheidenheid Visie Rijkdom Welzijn Wijsheid
Lijst aangepast van:
Power, R.: The Power of Personal Values, http://www.gurusoftware.com/GuruNet/Personal/Topics/Values.htm Barrett Values Centres, Personal Values Assessment (PVA) http://www.valuescentre.com/pva/ Entre-coach : LdV TOI Project 2010-2012 : www.entre-coach.eu
125
WERK TOOLKIT ACTIVITEIT 2: VERANTWOORDELIJKHEID
OP HET WERK
Duur: 45 minuten Materialen: Een sportveld, volleybalnet, volleybal, fluitje, rollenkaarten voor elke speler één (uitgeknipt)
GROEPSSPEL 1. Verdeel de groep in teams van 6. Elke groep vormt een volleybalteam. * Elke speler krijgt een teamnummer van 1 t/m 6 met de bijbehorende instructies. Ze mogen deze kaart aan niemand laten zien. 2. Het spel bestaat uit twee helften van elk 5 minuten. Halverwege kun je de teams vragen te reflecteren op hun prestaties. Het spel kan ook met andere teamsporten worden uitgevoerd, zoals korfbal, touwtrekken, cricket, voetbal…
ROLLENKAARTEN 1
Je speelt goed (beter dan de rest!); als jullie een punt weggeven geef je altijd je teamgenoten de schuld. Het is nooit jouw schuld.
2
Je moedigt iedereen aan en houdt de teamgeest erin.
3
Je haat volleybal en doet het alleen maar omdat het moet.
4
Je gaat na 3 minuten weg; je vertelt het team dat je een afspraak bij de kapper hebt.
5
Ondersteun de andere spelers; je gaat voor elk punt.
6
Je belooft veel actie maar wordt snel afgeleid door alles om je heen.
REFLECTIE 3.Vraag de -
deelnemers om te reflecteren:
Hoe voelden de leden zich in hun rol? Hoe beïnvloeden de verschillende spelers het spel? Hoe reageerde iedereen op de meest/minst verantwoordelijke leden?
126
WERK TOOLKIT Wat zou er gebeuren als een werknemer…? Uitsluitend zijn minimale taken uit het contract zou uitvoeren? Zou weigeren om mee te werken aan een nieuw en veeleisender project? Persoonlijk niet zou kunnen integreren op een afdeling/in een team? Alle tekortkomingen op de afdeling aan collega’s zou wijten? Een klant zou vertellen dat hij vandaag terug zou bellen met meer informatie maar dat om de een of andere redden niet heeft gedaan? Zou weigeren om een training te volgen voor een nieuw proces in het bedrijf, volgens hem door tijdgebrek? Werk individueel te laat of onder de norm in zou leveren? Een probleem zou hebben/een fout zou hebben gemaakt maar te beschaamd was om iemand ervan op de hoogte te stellen?
4. Lees de volgende basisbeginselen voor arbeidsverantwoordelijkheid. Ben je het ermee eens? Kun je nog een ander basisbeginsel bedenken?
ARBEIDSVERANTWOORDELIJKHEID Op tijd op het werk komen en de verwachte uren volmaken Juiste beslissingen nemen – zoals de manier waarop je je kleed en de manier waarop je communiceert met anderen Betrouwbaar zijn – je baas, de mensen met wie je werkt en klanten moeten dagelijks op je kunnen vertrouwen, met name tijdens drukke periodes of bij spoed. Om te laten zien dat je werkelijk de verantwoordelijkheid van de positie op je neemt, moet je bovendien:
Deadlines halen (of je werk voltooien vóór de deadline) Je huidige werkdoelen halen of voorbijgaan. Succesvolle resultaten boeken
5. Vraag deelnemers om hun ideeën en reflecties toe te voegen aan de lijst met tips en trucs…
127
WERK TOOLKIT Activiteit 3:
Verantwoordelijkheid oefenen
Duur: 60 minuten Materialen: Print kopieën van de verantwoordelijkheidstabel p.117
INDIVIDUELE ACTIVITEIT 1. Vul het volgende werkblad in, dat je helpt om te bedenken op welke manieren je al
verantwoordelijkheid laat zien en ontwikkelt. Als je het nog niet op alle gebieden aan het ontwikkelen bent – wees niet bang. VANDAAG is de perfecte dag om ermee te beginnen. Deze tabel kan je helpen met het maken van een planning om meer verantwoordelijkheid uit te oefenen. Een werkgever wil graag weten hoe je verantwoordelijk bent en houdingen zoals deze zijn belangrijk. Het is erg waardevol tijdens een sollicitatiegesprek om voorbeelden bij de hand te hebben.
2. Vraag deelnemers om hun ideeën en reflecties toe te voegen aan de lijst met tips en trucs…
128
WERK TOOLKIT
Verantwoordelijkheidstabel Wat ik doe/gedaan heb om verantwoordelijkheid te ontwikkelen
Wat kan ik doen verantwoordelijkheid ontwikkelen
VOORBEELD
PLAN
om te
Ik heb een verantwoordelijkhei d voor … voor een periode van __ tijd. Vastigheid laat zelfs met eentonige en repetitieve taken zien dat een persoon bereid is taken aan te nemen en te werken om in de toekomst meer verantwoordelijkhei d te krijgen Ik ben omgegaan met een omstandigheid die mij is opgedrongen. “When life gave me lemons, I made lemon juice”
Ik had niet alle hulpmiddelen die ik nodig had om om te gaan met ___ dus heb ik … De capaciteit om door te zetten en om creatieve alternatieven/nieuw e middelen en steun te vinden geeft mensen kracht om verantwoordelijkhed en op zich te nemen. Ik doe wat ik zeg dat ik ga doen, PUNT.
129
WERK TOOLKIT
Ik stel geen dingen uit die ik moet doen en waarvoor ik verantwoordelijk ben
Ik plan hoe ik mijn taken en verantwoordelijkhed en ga volbrengen. Mijn persoonlijke motivatie is sterk
Ik heb de verantwoordelijkhei d op me genomen voor een fout/fouten die ik heb gemaakt en hiervan heb ik geleerd.
Als ik zie dat iets gedaan moet worden, dan wacht ik niet tot iemand anders het doet.
Ik draag bij aan mijn gemeenschap/famili e/een groep … door
130
WERK TOOLKIT Deze voorbeelden kunnen aan je competentieportfolio worden toegevoegd als voorbereiding op je sollicitatiegesprek.
BRONNEN: http://www.wikihow.com/Be-Responsible http://www.wikihow.com/Demonstrate-Responsibility
131
WERK TOOLKIT
3.
Presenting
132
WERK TOOLKIT
Netwerken
Profiel Het belang van netwerken bij het zoeken van een baan. Door het bestuderen van dit materiaal wordt het eenvoudiger om te begrijpen:
Dat mensen al uitgebreide, onbewuste netwerken of relaties hebben met andere mensen Dat goed netwerken gebaseerd is op ouderwetse relaties en degelijke waarden zoals integriteit en wederkerigheid – anderen helpen en hen jou te laten helpen Hoe waardevol de verborgen banenmarkt is en hoe belangrijk netwerken is om er toegang tot te krijgen
Wat is netwerken?
Het zal je misschien verbazen, maar je hebt al een netwerk. Waarom is netwerken belangrijk? Hoe werkgevers het liefst personeel werven. De grootte en het belang van de ‘verborgen banenmarkt’. Wat goed netwerken is en wat dit voor je kan betekenen. Hoe te beginnen – enkele tips voor student-netwerkers.
Waarom zou ik moeten netwerken? Voor de meeste banen wordt niet geadverteerd; ze worden vervuld op de ‘verborgen banenmarkt’. Onderzoek wijst uit dat er voor ongeveer 70% van de arbeidsplaatsen niet geadverteerd wordt. Dat betekent dat de meeste personeelswerving plaatsvindt op de verborgen banenmarkt. Als je dus binnen kunt komen op de on-geadverteerde banenmarkt, dan is het veel waarschijnlijker dat jouw zoektocht naar een baan succesvol wordt. Je kunt alleen over deze banen horen door mond-tot-mond reclame, en mond-tot-mond reclame betekent netwerken.
133
WERK TOOLKIT IJsbrekers Duur: 20-30 minuten Materialen: Post its
Een netwerk opbouwen 1. Wend je tot iemand anders in de groep – het liefst iemand die je niet kent. 2. Stel jezelf om de beurt voor aan de anderen
-
(Schud elkaar de hand) Hallo, ik heet ... Ik hou van ... Ik hou niet van ... Ik vroeg me af of je ... (leer iets over de ander)
Wat is netwerken? 1. Deel met een partner je ideeën over wat het woord ‘netwerken’ precies inhoudt voor jou. 2. Maak de zin ‘netwerken is …’ af op de post-its die de begeleider uitdeelt en plak deze op de muur. Kom hier na de Activiteiten op terug en kijk dan of iemand zijn woorden wil veranderen.
134
WERK TOOLKIT Activiteit 1: Je
eigen netwerk
Duur: 20-30 minuten
1. Schrijf alle mensen op die je persoonlijk kent en wiens naam begint met de letter T. Wie heeft de hoogste score? 2. Vraag alle deelnemers om op te staan. Vraag ze om te blijven staan als ze iemand kennen die je zou kunnen helpen als je:
Iemand nodig hebt die de kat wil voeren als je op vakantie bent Twintig euro wil lenen totdat je weer loon/beurs krijgt Een tijdelijke slaapplaats nodig hebt Advies over een persoonlijk probleem nodig hebt Advies nodig hebt over wat je na je studie moet doen Een referentie nodig hebt voor een baan
Als je nog steeds staat, dan heb je al een erg goed persoonlijk netwerk! 3. Sta op. Blijf staan als je iemand kent die een van de volgende beroepen uitoefent:
Winkelbediende/verkoper Zuster, dokter, medewerker in de gezondheidszorg Manager van een bedrijf Minister, priester, imam Een burgerambtenaar
Als je nog steeds staat, dan heb je al een erg breed netwerk.
135
WERK TOOLKIT Activiteit 2:
De verborgen banenmarkt
Duur: 20-30 minuten
Waarom denk je dat veel werkgevers ervoor kiezen om hun vacatures niet openbaar te publiceren – in de krant, uitzendbureaus, websites, etc.? Schrijf samen met een partner alle redenen op die je kunt bedenken. Het zou kunnen helpen om te lezen wat sommige werkgevers te zeggen hebben…
“Adverteren is heel duur. En als we in de pers of online een vacature plaatsen zouden we honderden sollicitaties kunnen krijgen. We hebben simpelweg niet genoeg tijd om ze allemaal te bekijken, te selecteren, gesprekken te houden, referenties te checken en alle onsuccesvolle kandidaten op de hoogte te stellen. We gebruiken onze tijd liever om te focussen op bedrijfszaken. We vinden het veel efficiënter om onze werknemers en andere leden van onze uitgebreide netwerken goede kandidaten voor te laten dragen.” “Er kan veel tijd verstrijken tussen het beslissen om een vacature te plaatsen en het moment dat iemand daadwerkelijk aan het werk gaat. We moeten de advertentie plaatsen, een sluitingsdatum opstellen voor een paar weken later en daarna gesprekken voeren. Als we al kandidaten in ons bestand hebben staan of als we onze netwerken kunnen gebruiken kunnen we een vacature veel sneller vullen.”
Mogelijke antwoorden
De kosten van een gemiddelde vacature in een nationale krant zijn ongeveer €1000
Het kost veel tijd en moeite
Het is langzaam
Je krijgt niet per se iemand die goed past binnen het bedrijf
136
WERK TOOLKIT Activiteit 3: Casestudy’s Duur: 30 minuten Materialen: Casestudy’s
Case study’s
Case study 1: Amanda’s verhaal Amanda had net een opleiding in de sociale zorg afgerond en was op zoek naar een baan. Ze bekeek regelmatig kranten en websites en ging elke week langs bij Jobcentre Plus, maar na drie maanden had ze nog steeds geen baan gevonden in de zorg en ging ze parttime werken in de lokale supermarkt om wat geld te verdienen. Toen haar oma op een dag de was buiten hing, raakte ze aan de praat met de dochter van haar buren die op bezoek was. Blijkbaar had zij een keten verzorgingstehuizen en ze zei dat Amanda haar moest bellen. Dat deed ze, ze had een sollicitatiegesprek en ze kreeg een baan als zorghulp in één van de huizen.
Case study 2: Collins verhaal Colin is geboren en getogen in Fife, maar had al 10 jaar als chef in een hotel in Glasgow gewerkt. Toen hij getrouwd was en zijn eerste kind kreeg besloot hij dat hij terug wilde naar Fife om daar zijn gezin groot te brengen. Toen hij bij zijn ouders thuis op bezoek was, sprak hij af met wat schoolvrienden van vroeger en vertelde hij hen dat hij op zoek was was naar een baan. Een paar weken later kreeg hij een telefoontje van één van hen die hem vertelde dat zijn tante cateringmanager was met een groot bedrijf in Dunfermline en dat zij met pensioen ging. Colin stuurde een brief en zijn cv naar de juiste persoon, werd uitgenodigd voor een gesprek en kreeg de baan aangeboden.
Case study 3: Susans verhaal Susan was een gekwalificeerd kapster en schoonheidsspecialiste. Ze werkte in een drukke salon en had er moeite mee de lange uren te combineren met haar verantwoordelijkheden als moeder. Op een dag was ze aan het lunchen met een vriendin die een paar maanden later ging trouwen. Ze vroeg Susan of zij naar haar huis wilde komen op de grote dag en om het haar en de make-up van de bruid, bruidsmeisjes en moeders te doen. Ze waren allemaal enthousiast en moedigden Susan aan om voor zichzelf te beginnen. Ze bevolen Susan aan bij al hun vrienden en nu heeft ze en bloeiend haar- en beautybedrijf met flexibele uren.
137
WERK TOOLKIT Wat vertellen deze verhalen ons? Hoe hielp een netwerk: - Amanda? - Colin? - Susan? Deel je ideeën met een partner.
Goed netwerken kan… Goed netwerken kan:
Je helpen een nieuwe baan te vinden – zoals Amanda
Onthoud dat tot 70% van de banen ingevuld wordt door netwerken of directe benadering naar werkgevers. Als je alleen kijkt naar de pers of online vacatures en uitzendbureaus of wervingsbureaus, mis je kansen waar je nooit van zult horen. Goed netwerken kan: Colin
Je helpen een success te maken van je huidige baan –
zoals
Met een goed netwerk hoef je niet alle antwoorden te weten; je hoeft alleen de mensen te kennen die je kunnen helpen de hiaten in je kennis en kundigheid op te vullen. Goed netwerken kan:
Je helpen een carrière op te bouwen als freelancer of
zelfstandige– zoals Susan Net als bij fulltimebanen worden veel kansen voor freelancers of zelfstandigen niet geadverteerd en worden ze ingevuld door mond-tot-mondreclame. Denk er maar eens over na. Als je een fotograaf zou willen voor je bruiloft, zou je dan de eerste de beste die je tegenkomt in de Gouden Gids boeken of zou je een aanbeveling van iemand vragen waarvan je weet dat diegene een goede ervaring had? Goed netwerken kan:
Je helpen je carrièreopties voor de lange termijn te verbeteren
Zelfs als je een vaste baan hebt en je doet het goed kan netwerken je helpen bij het verbeteren van je carrièreopties voor de lange termijn.
minder vaak werkloos en als ze werkloos zijn vinden ze vaak sneller een andere baan. Goede netwerkers zijn:
Goed netwerken gaat niet om het ‘gebruiken’ van anderen om te krijgen wat je wilt. Het gaat in beide richtingen. Goed netwerken is elkaar uit de brand helpen. Het gaat zowel over geven als nemen. En het gaat over integer handelen.
138
WERK TOOLKIT REFLECTIE 1. Als je denkt aan je vrienden en familie, weet je dan hoe zij hun baan hebben gekregen? 2. Kun je voorbeelden geven van goed netwerken in de praktijk? 3. Hoe heeft je leraar zijn/haar baan gekregen? Kan hij/zij een paar voorbeelden geven?
139
WERK TOOLKIT
Een cv opstellen Profiel Een cv is je kans om aan een werkgever te laten zien dat je de benodigde kwaliteiten en ervaring hebt. Op de huidige competitieve banenmarkt is het belangrijker dan ooit om een goede eerste indruk te maken. Dit is vaak je cv, dus deze moet de juiste boodschap overbrengen, met de juiste presentatie en zonder fouten. Neem de tijd voor je cv. Laat het nakijken door meerdere mensen om te kijken of zij iets zien dat je gemist hebt. Er zijn een paar regels als je een cv schrijft. Als je er al lang geen meer gemaakt hebt, of zelfs nog nooit, moet je goed nadenken over wat erin moet, hoe je het moet verwoorden en welke opmaak je gebruikt. Kijk hieronder naar een paar voorbeelden die je een idee geven van wat erin moet worden opgenomen.
Verzamel de informatie die je nodig hebt voor je cv en begin hem te schrijven in een opmaak waar je je goed bij voelt. Bekijk de voorbeelden en kies de meest geschikte. Ben je bijvoorbeeld een student die solliciteert voor mobiliteit, dan is de Euro Pass het format dat je moet kiezen; als je al meerdere jaren gewerkt hebt met aanzienlijke ervaring, dan is een ander format waarschijnlijk gebruikelijker. Werkgevers die veel cv’s ontvangen moeten snel beoordelen om een selectie te maken voor sollicitatiegesprekken. Hieronder staan enkele veelvoorkomende fouten. 1. Typefouten en slechte spelling en grammatica Maak GEEN fouten in grammatica of spelling. Het is de eerste indruk die een werkgever van je krijgt en een cv met dit soort fouten kan de indruk geven dat je details onbelangrijk vindt. Als spelling en grammatica niet je sterke punten zijn, zorg dan dat iemand anders je helpt. Een nette en foutloos cv geeft de indruk dat je professioneel en grondig bent en dat je het belangrijk vindt hoe je overkomt.
140
WERK TOOLKIT 2. Taken opsommen in plaats van resultaten Zinnen gebruiken als ‘verantwoordelijk voor het bestellen van voorraden’ kan ervoor zorgen dat je cv eruit komt te zien als een functiebeschrijving, terwijl het je individuele prestaties zou moeten verkopen. Probeer de zinnen te herschrijven door precies te beschrijven wat je deed en wat de positieve resultaten waren. Bijvoorbeeld ‘door gespecialiseerde software te gebruiken hield ik de verkopen en voorraden in de gaten en bestelde ik de juiste voorraden. Dit verminderde de hoeveelheid voorraden die uitverkocht waren met 21% in 2011’. 3. Je cv niet aanpassen Bedenk wat de belangrijkste vaardigheden zijn waar de werkgever naar op zoek zou kunnen zijn en zorg dat je je relevante ervaring markeert. Als je zowel ervaring hebt in de detailhandel en in de zorg en je stuurt je cv naar een winkel, zorg dan dat je detailhandel ervaring prominent naar voren komt. Dit moet natuurlijk ook vermeld worden in de zeer belangrijke sollicitatiebrief. 4. Onaantrekkelijk, moeilijk te lezen In een poging om zoveel mogelijk informatie te vermelden zien de cv’s van sommige kandidaten er rommelig uit, met lange paragrafen van compacte tekst en heel weinig witregels. Dit kan ervoor zorgen dat een cv heel moeilijk te lezen is. Gebruik opsommingstekens en korte zinnen om het voor verwervers makkelijker te maken om belangrijke punten te vinden. Proberen je cv op te laten vallen is een goed idee, maar een andere valkuil is te hard proberen, zoals je cv printen op felgroen papier. Verschillende landen en culturen hebben verschillende eisen voor een professionele cv; in het Verenigd Koninkrijk doe je bijvoorbeeld geen foto bij je cv, terwijl dat in Duitsland wel wordt verwacht. 5. Te lang of te kort Een verfijnde afweging! In de meeste Europese landen mag een cv niet langer zijn dat twee pagina’s. Maar als je veel relevante ervaring op een hoog niveau hebt, kun je dit beter niet weglaten om het in twee pagina’s te proppen. Als je een gedetailleerd cv hebt die ver teruggaat in je werkverleden, zorg dan dat de informatie relevant is voor de baan waar je naar solliciteert. Bedenk goed of dat zaterdagbaantje dat je 20 jaar geleden had nog steeds relevant is. Als je ouder bent zou je professionele kwalificaties kunnen hebben; deze zijn waarschijnlijk meer van belang voor een toekomstige werkgever dan je cijfers toen je 16 of 18 was; onthoud dit als je afweegt hoeveel informatie je vermeldt.
141
WERK TOOLKIT
Een Sollicitatiebrief Waarom jij de beste persoon bent voor de baan De sollicitatiebrief en je cv zijn een totaalpakket – je kans om jezelf te verkopen. Verspil je gouden kans niet om indruk te maken en jezelf te verkopen. Dat is waarom zowel het cv als de sollicitatiebrief zo belangrijk zijn. Bedenk ook dat de brief als eerste gelezen zal worden. Als hij slecht in elkaar zit, slechte grammatica of spelfouten bevat, zal het van invloed zijn op hoe je cv beoordeeld wordt – als die al gelezen wordt! Een goede brief zal echter niet onopgemerkt aan de werkgever voorbijgaan. Daarnaast zal je cv ook een grotere indruk achterlaten. Het laat de werkgever zien dat je weet wat de baan inhoudt en wat ze willen van sollicitanten. Het zou ze ervan kunnen overtuigen dat jij de beste persoon bent voor de baan en hoe graag je het wilt. Je sollicitatiebrief is een document dat uniek is voor jou en de baan waar je naar solliciteert. Hier zijn een aantal algemene punten over sollicitatiebrieven om je in de goede richting te helpen. 1. Over het algemeen moet je een tekstverwerker gebruiken op een computer en je sollicitatiebrieven uitprinten. De meeste werkgevers hebben de sollicitatiebrieven het liefst op deze manier. Ze zijn makkelijker te lezen. Sommige werkgevers vragen om een handgeschreven brief, zodat ze kunnen zien hoe je handschrift eruitziet – als dit gevraagd is zul je hieraan moeten voldoen. 2. Je kunt meer informatie geven over de kwaliteiten en ervaringen die relevant zijn voor de baan. Je zou uit kunnen leggen hoe een bepaalde ervaring je geholpen heeft de vaardigheden te ontwikkelen die in je cv staan. Bijvoorbeeld ‘de wekelijkse meting van de voorraden heeft me geholpen bij het verbeteren van mijn wiskundige vaardigheden en het spotten van verkooptrends’. 3. Laat zien dat je informatie hebt gezocht over het bedrijft en de advertentie hebt bekeken. Maak duidelijk dat je hebt nagedacht over welke vaardigheden ze willen en hoe jij die kunt leveren. Hoe specifieker, hoe meer aandacht je brief zal trekken. 4. Gebruik duidelijke, professionele taal. 5. Controleer je sollicitatiebrief altijd op spelling en grammaticale fouten. Cv’s in verschillende landen en beschikbare online hulpmiddelen Zoals eerder vermeld kunnen verschillende culturen en landen verschillende verwachtingen van cv’s hebben. Het is handig om de informatie over het invullen van de Euro Pass cv te lezen. Dit is een gemeenschappelijk vereiste voor EU-landen. De website bevat instructies, suggesties en sjablonen in alle partnertalen. Er is een online hulpmiddel om je te helpen met het in elkaar zetten van je cv en hem op te slaan. http://europass.cedefop.europa.eu/en/documents/curriculum-vitae
142
WERK TOOLKIT Nederland http://www.nationalevacaturebank.nl/informatie/artikel/sollicitatietips-enadvies/293394/curriculum-vitae-maken-richtlijnen-voor-een-goed-cv.html Er worden drie voorbeelden gegeven; of het Euro Pass format kan worden gebruikt.
143
WERK TOOLKIT Activiteit 1: Schrijf
je CV
Duur: 60 minuten + Materialen: Computer
1. Als je dat nog niet hebt gedaan, maak dan een cv voor jezelf waarbij je gebruikt maakt van de beste modellen in jouw land. Als je er al een hebt, kijk hem nauwkeurig na en zorg dat hij goed leest en er perfect uitziet. 2. Deel je cv met een partner of met de groep en vraag om commentaar. Je zou je tutor kunnen vragen om een fictieve werkgever te spelen en hem door de cv’s en sollicitatiebrieven laten gaan om een selectie te maken voor een sollicitatiegesprek. Maak je geen zorgen als je cv niet wordt geselecteerd – dit is belangrijke feedback en je hebt nog genoeg tijd om veranderingen aan te brengen zodat je cv opvalt in een echt selectieproces.
144
WERK TOOLKIT Activiteit 2: Maak
een video CV
Duur: 60 minuten + Materialen: Computer
Video-cv’s zijn recentelijk opgekomen als een interessante mogelijkheid die sommige werkgevers niet verwachten. Er zijn nog geen standaardmodellen. Via de volgende links kun je verschillende ideeën en voorbeelden vinden:
Hoe maak je een video-cv 1. LINK: goo.gl/BRPS3v TITEL: How to Make a Video Resume
OMSCHRIJVING: Basis know how over het maken van een videoprofiel. on how to make a video profile. TIJD: 3,07 TAAL: Engels
2. LINK: goo.gl/tzV9Zc TITEL: Professional Video Resume - Shelley OMSCHRIJVING: Professioneel geproduceerde video-cv waarmee Shelly een positie in de Sales & Marketing-wereld wil vinden. Deze video is geplaatst op YouTube, maar is ook gedeeld op Facebook en verspreid op verschillende video hosting websites. TIJD: 2,16 TAAL: Engels
3. LINK: goo.gl/k1mdFV TITEL: Video CV – Emily Keal
OMSCHRIJVING: Emily Keal zoekt een baan in digitale media, online marketing of computer aided design. Voorbeeld van haar video-cv. TIJD: 2,29 TAAL: Engels
145
WERK TOOLKIT
Sollicitatiegesprekken Het gesprek
Profiel Je moet je mentaal voorbereiden op het gesprek. Een aantal voorbereidingen zullen ervoor zorgen dat je de beste indruk maakt op de ondervrager en dat je de positie die ze aanbieden begrijpt – verzeker jezelf ervan dat het de juiste positie is voor jou. Een sollicitatiegesprek hoort twee kanten op te werken. Er zijn een aantal klassieke vragen waarop je je antwoord klaar moet hebben. Een aantal van de activiteiten die je gedaan hebt zullen je ook al wat antwoorden geven – hier zijn enkele andere vragen – ga er niet vanuit dat dit de enige vragen zijn, maar het is een goed uitgangspunt. “Vertel ons over jezelf.” Verwijs naar je EMPLOY Persoonlijke competentiekaart Veel ondervragers zullen met deze vraag beginnen, omdat het ook gezien kan worden als een ijsbreker en een manier om je een beetje op je gemak te stellen. Blijf gefocust. In deze setting wil je je professionele vaardigheden overbrengen. Als je niet op dat spoor blijft is daar misschien een reden voor, zoals een gebrek aan diepgang van je carrière of simpelweg zenuwen. Als je nog nooit eerder hebt gewerkt, vertel dan over wat je op school hebt gedaan en over bepaalde dingen die je bereikt hebt binnen je hobby’s; misschien iets dat je voor een club hebt gedaan. Houd dit gedeelte kort en leuk – ze hoeven niet je levensverhaal te horen. “Wat weet je over onze organisatie?” Een kandidaat die zich heeft verdiept in het bedrijf is een serieuze kandidaat. Je hoort te weten welke richting het bedrijf of de organisatie uit wil en je moet bekend zijn met hun merk en belangrijkste producten en diensten. Natuurlijk is de manier waarop je informatie over de organisatie door kunt geven een goede indicator voor wat je van de bedrijfscultuur vindt en een zakelijke manier voor de ondervrager om uit te zoeken wie echt graag de baan wil hebben. Gebruik het internet voor informatie; als daar niet genoeg te vinden is, bel het bedrijf dan van tevoren op en vraag of ze brochures of jaarverslagen hebben.
146
WERK TOOLKIT “Wat maakt jou anders?”/ “Wat zijn je sterke punten?” Verwijs naar je EMPLOY Persoonlijke competentiekaart Er zou geen aarzeling moeten zijn. Ze hebben je gevraagd om je sterke punten op te sommen. Ben je er klaar voor om aan te geven wat jou bijzonder maakt? Als je dat niet bent is daar geen excuus voor. Zelfstarter, harde werker en kan goed samenwerken zijn typische antwoorden en zijn te verwachten, maar hopelijk geef jij iets extra’s aan je antwoord. Wees niet verbaasd als de ondervrager de vraag ook omdraait en je vraagt te vertellen wat je grootste zwakte is. “Welke belangrijke bewegingen zie je binnen onze industrie?” Omdat sommige banen van nature tactisch zijn, in de cultuur van starters en kleine bedrijven, is deze vraag heel belangrijk. Kom je met je mond vol tanden te staan? Het is belangrijk dat je een aantal ideeën hebt die je voor het interview hebt geformuleerd. “Wat vond je het leukst/minst leuk aan de functie waar je nu weggaat?” Als je eerder hebt gewerkt of je hebt nu een baan, zullen ze deze vraag zeker stellen. Hij kan ook gevraagd worden als je ooit eerder gewerkt hebt als parttimer of om werkervaring op te doen. Dit is een andere belangrijke manier om aan te voelen hoe je je aan zou passen of wat je toe zou voegen aan de bedrijfscultuur. Deze vraag stelt ze in staat om je houding te meten. Richt je je vooral op de positieve kant of blijf je hangen in het negatieve? Hoeveel verantwoordelijkheid neem je voor je baanwisselingen? Het is geen goed idee om negatieve opmerkingen te maken over je huidige of voorgaande werkgevers. “Wat zijn je lange termijn doelen?” “Uhhhh”, is precies wat je niet moet zeggen. Dit is een goede manier om jouw mogelijkheid voor een langdurige aanstelling te meten. Een kandidaat die een doel stelt voor zichzelf en een plan heeft is een kandidaat die lang zal blijven. Als je je interesse uit in opstromen binnen het bedrijf, hoe wil je dat laten gebeuren? “Waarom ga je weg bij je huidige baan?” Nogmaals, wees voorzichtig met je toon. Blijf je positief? Zelfs al ben je slecht gestart, kun je er een positieve draai aan geven? Natuurlijk willen ze geen kandidaat die tegen ze liegt, maar ze willen wel een kandidaat die slim genoeg is om iets negatiefs op een positieve manier te brengen. “Wat motiveert je op je werk?” Dit is nog een goede manier om te kijken hoe je binnen de bedrijfscultuur zult passen. Een motivatiebron zegt veel over een persoon. Word je gedreven door geld, succes of autonomie? Het is ook een belangrijke indicator voor waar ze compromissen kunnen maken wat betreft het compensatiepakket. (Hint: de meeste kandidaten zullen niet geld zeggen.) Denk eraan om te verwijzen naar vaardigheden die de toekomstige werkgever het liefst wil: sommige vaardigheden kunnen het verschil maken. Je kunt ook verwijzen naar Verantwoordelijkheid: Activiteit 1 - Waarden
147
WERK TOOLKIT
“Vertel ons waarom je hebt gesolliciteerd voor deze baan.” De ondervrager wil weten of je toevallig bij deze functie terechtkwam of dat het echt een passie is. Het is gemakkelijk om het verschil te zien tussen het werk van iemand die echt plezier heeft in wat hij doet en iemand die het alleen voor het geld doet. Let op de manier waarop je je boodschap overbrengt. Klink je enthousiast over de reis die je gemaakt hebt of heb je een passieve houding ten opzichte van je carrière? Grijp deze kans aan om een aantal dingen die je bereikt hebt tentoon te stellen. “Heb je nog vragen voor ons?” Een kandidaat die het gespreksproces serieus neemt zou vragen moeten hebben. Een eerste baan of een carrièreswitch is een belangrijk onderdeel van je leven en zal daarom ook zo behandeld moeten worden. Als de kandidaat geen vragen heeft over de functie, het bedrijf of verwachtingen zou dit een rood licht kunnen zijn voor de ondervrager. Het zou een gebrek aan interesse of betrokkenheid aan kunnen geven. Ga na wat hun verwachtingen van jou zouden zijn; is er een carrièrepad; geven ze professionele ontwikkelingstrainingen; probeer inzicht te krijgen in hoe het team zal zijn waar je mee zou gaan werken – laat in wezen zien dat je interesse hebt en overtuig jezelf ervan dat deze functie de juiste is voor jou. VOORBEELDEN: Er zijn veel interessante voorbeelden van sollicitatiegesprekken online beschikbaar, zoals: LINK: goo.gl/ipTGgK
TITEL: How to Answer Classic Job Interview Questions
OMSCHRIJVING: Voorbeelden die laten zien hoe je een aantal van de meest gebruikte vragen moet beantwoorden die je in een sollicitatiegesprek krijgt TIJD: 4,07 TAAL: Engels
148
WERK TOOLKIT
Activiteit 1: Bereid je voor op een sollicitatiegesprek Tijd: 60 minuten Materialen: Print kopieën van de klassieke vragen/cv’s, video camera
1. Werk samen met een partner waarbij je je op je gemak voelt en bereid je antwoorden op de klassieke vragen voor en oefen ze dan. 2. Maak aantekeningen van goede antwoorden die je partner geeft (en van je eigen natuurlijk) EN/OF 3. Bereid een Skype-interview voor met een vriend, docent, collega … De persoon die de rol van interviewer op zich neemt kan feedback geven over wat hij/zij ziet en hoort naast de antwoorden en commentaar geven over de algemene indruk die je hebt achtergelaten. Er wordt extra gelet op de kadering van het beeld, achtergrondgeluiden, etc.
REFLECTIE Hoeveel goede ideeën heb je bedacht om antwoord te geven op de vragen? In hoeverre was je partner in staat je te helpen met het beantwoorden van die lastige persoonlijke vragen over jezelf?
Denk eraan om goede ideeën toe te voegen aan je Sollicitatiegesprek Tip Kaart
149
WERK TOOLKIT
SKYPE GESPREKKEN Doordat steeds meer kandidaten solliciteren naar banen in andere steden en zelfs andere landen, worden Skype-gesprekken steeds populairder. In dit geval is het belangrijk om niet alleen de vragen die kunnen worden gesteld voor te bereiden, maar ook om na te denken over de achtergrond (wat de interviewers zien en horen naast de antwoorden van de kandidaat). Nuttig advies kan net als voor traditionele sollicitatiegesprekken op internet worden gevonden. Het volgende filmpje is nuttig voor het voorbereiden van Skype-gesprekken: LINK: goo.gl/Ihquwx
TITEL: How to Look Good in Skype Interviews
OMSCHRIJVING: Zie er op en top uit als je een sollicitatiegesprek via internet hebt. De checklist staat op: http://e.ntd.tv/intchecklist TIJD: 4,12 TAAL: Engels
150
WERK TOOLKIT
Activiteit 2: Het sollicitatiegesprek Duur: 45 -60 minuten Materialen: Print kopieën van de Interviewvragen, cv’s, papier, pennen, klassieke vragenkaart, competentieprofiel
1. Oefen in groepen van 3-5 een echt sollicitatiegesprek. Eén persoon is de kandidaat en één tot drie anderen zijn de ondervragers; de andere persoon is een observant. Zet het gesprek zo neer dat het lijkt op een echt sollicitatiegesprek en dat de functie waarnaar wordt gesolliciteerd er een is waarnaar de sollicitant echt zou solliciteren. De ondervrager(s) moeten een kopie van het cv en de sollicitatiebrief van de sollicitant hebben en die een tijdje bestuderen. De ondervrager(s) moeten vragen voorbereiden waarvan ze denken dat een echte ondervrager ze zou stellen. De sollicitant moet zijn competentieprofiel hebben en moet voorbeelden uit het portfolio gebruiken om zijn competenties op relevantie momenten tijdens het gesprek voorbij te laten komen. Het gesprek moet minstens 15 minuten duren. 2. Na het sollicitatiegesprek geven de observant en de ondervrager(s) feedback op wat zij uitmuntend en minder goed vonden aan de uitvoering en geven op een vriendelijke manier tips voor verbetering. Deze activiteit kan herhaald worden tot alle deelnemers sollicitanten zijn geweest. Hoe vaker je een nepgesprek doet, hoe meer ontspannen je je zult voelen in de echte situatie.
Denk eraan om alle ideeën toe te voegen aan de Sollicitatiegesprek Tip Kaart
151
WERK TOOLKIT
SLOTCOMPETENTIES / VAARDIGHEDEN BEOORDELING aam Naam:
Name:
Lijst van competenties en vaardigheden
Studie
Werk / stage
Sociaal
Mijn bewijs dat ik deze competenties/vaardigheden heb gebruikt/verbeterd is te vinden in mijn portfolio: nr.
Communicatie Samenwerken Probleemoplossend vermogen Flexibiliteit/Aanpassings vermogen Tijdmanagement Positieve houding Werken onder druk Leren te leren Discipline Verantwoordelijkheid .................. .................. Netwerkvaardigheden CV-schrijven Gespreksvaardigheden Professionele competenties, houding en kennis Datum: Handtekening: Naam/ Handtekening leider:
152
WERK TOOLKIT
153
