Inbreng APB 2014: Meer werk, minder belasting, veilig samenleven.
[MH17]
De beelden van de zomer vertellen het verhaal. Brokstukken en persoonlijke bezittingen verspreid over het land. Ver weg in het oosten van Oekraïne. 298 mensen, onder wie 196 Nederlanders, jong en oud, op weg naar werk of vakantie. Op weg naar een toekomst die ze niet gegeven werd.
Het neerschieten van de MH17 heeft Nederland in rouw gedompeld. De eerste opdracht was het terugbrengen van de slachtoffers, zo zei de premier. Het kabinet is met die opdracht waardig omgegaan. Het beeld van de onafzienbare stoet rouwauto’s staat in ons collectieve geheugen gegrift. Ik wil hier mijn waardering uitspreken voor de manier waarop de minister-president hier heeft opgetreden, en in hem dank ik al diegenen die hierbij betrokken waren.
In schril contrast hiermee staat de cynische reactie van Rusland. 1
De oorlog ging gewoon door, en de rampplek blijft een oorlogsgebied.
De zomer van 2014 leek soms meer op de zomer van 1914. Honderd jaar na de eerste wereldoorlog is een leven voor sommige leiders nog steeds niets meer dan kanonnenvoer. [YEZIDI’S]
De beelden van de zomer vertellen ook het verhaal van de Yezidi’s. De meesten van ons hadden nog nooit van hen gehoord. We zagen ze in doodsangst op een berg in de woestijn, zonder eten, zonder water. Op de vlucht voor de wrede moslimradicalen van IS. Velen werden gelukkig net op tijd door Amerikanen van een wisse dood gered. De terreur gaat nog steeds gewoon door. Ook christenen worden massaal vervolgd. Dit weekend nog waren we getuige van weer een onthoofding van een Britse burger door IS.
2
[RADICALISERING]
De beelden van de zomer vertellen het verhaal van de Schilderswijk in Den Haag. Jongeren die met vlaggen zwaaien en juichen voor IS. We mogen allemaal weten wat ze willen: Jihad, Kalifaat, Gewapende strijd. Maar wel met de gezichten bedekt, ze willen niet dat we weten wie zij zijn. Vrijheid van meningsuiting zegt de burgemeester van Den Haag. En hij liet het gebeuren. Het CDA zegt: dit is de eerste trede op de trap naar geweld. Net zo gevaarlijk als haat zaaien. En daarom willen wij het verheerlijken van terroristisch geweld strafbaar maken. Zoals ook Duitsland afgelopen vrijdag het toejuichen van IS bij demonstraties en op twitter heeft verboden. Als het in Duitsland kan, kan het dan in Nederland ook, zo vraag ik de premier? En wat kunnen we van het kabinet op dit terrein nog meer verwachten, nu twee van de belangrijkste voorstellen van het kabinet op dit terrein al gesneuveld zijn?
3
[WAARDEN]
Voorzitter,
De beelden van de zomer vertellen het verhaal. Maar welk verhaal? Wat gebeurt hier?
Wat we zien is een rechtstreekse bedreiging van onze manier van leven. Waar de economische crisis de afgelopen jaren ons gevoel van zekerheid heeft aangetast, heeft deze zomer ons basale gevoel van veiligheid getroffen.
Onze westerse samenleving staat onder druk.
Van buitenaf, door IS en hun aanhangers in Europa, door Rusland, door de chaos in Noord Afrika.
Van binnenuit, doordat onze Westerse samenleving zelf kwetsbaar is geworden. Omdat we niet meer weten waar we voor staan. Het gevaar is niet een plotseling van buiten komende vijand.
4
Het is net zo goed een sluipend afbrokkelingsproces van onze eigen westerse waarden van binnenuit.
De moderne westerse wereld heeft de onbegrensde individuele vrijheid steeds meer als hoogste doel gesteld. Maar die vrijheid heeft geen context meer: alles mag, alles moet kunnen.
Dat is verkeerd. De overheid die het CDA voorstaat is geen neutrale scheidsrechter die alles best vindt totdat het uit de hand loopt. Het CDA wil een overheid die de waarden van onze samenleving in de kern ononderhandelbaar verklaart, en dus behoedt en verdedigt.
Wat is het wezen van onze westerse samenleving dat we te verdedigen hebben? Onze westerse samenleving is gebouwd op een traditie van eeuwen. De Joods-christelijk humanistische traditie. Die traditie leert ons te geven om je naaste, respect te hebben voor elkaar, en onze vrijheid in verantwoordelijkheid te beleven.
5
Samenleven is niet alleen nemen, maar ook geven. Rechten én plichten. Verbondenheid vóór versplintering.
Deze zomer moet ons leren dat we iets hebben om te verdedigen. De waarden die bij Nederland horen.
[DEFENSIE]
Vijfentwintig jaar is vredesdividend geïncasseerd. Alle West-Europese landen deden er aan mee. En in Nederland deden alle partijen er aan mee. Ook het CDA.
Deze zomer moet ons de ogen openen. Onze veiligheid heeft een hogere prijs dan we er nu voor betalen. Hoger dan de coalitie op dit moment lijkt te beseffen.
Er komt met steun van de gedoogpartners geen geld bij, er gaat hoogstens minder af. Per saldo resten aan het eind van 2015 nog steeds bezuinigingen op defensie, de veiligheidsdiensten en het justitieapparaat. 6
De geld dat het kabinet de komende jaren uittrekt voor defensie is niets meer dan beginnetje. Het CDA wil de komende jaren een miljard extra daar bovenop in de hele veiligheidsketen investeren.
[NIET MEEDOEN COALITION OF THE WILLING]
Internationaal was de aanpak van IS door het kabinet ronduit gênant. Als een zielig muurbloempje smeekte het kabinet de VS om gevraagd te worden in de coalition of the willing. Maar het kamertje was te klein, zei minister Timmermans. Dat bleek na verificatie door journalisten gewoon onzin. Ik vraag de minister president de werkelijke reden hier aan te geven.
Uiteindelijk was het de Kamer die het Kabinet heeft moeten manen, om militair verantwoordelijkheid te nemen.
Een dieptepunt. Wanneer kunnen wij de uitwerking van deze motie Ten Broeke tegemoet zien?
7
[ENERGIE]
Voorzitter, Door de internationale onrust moeten we ons ook herbezinnen op andere strategische sectoren: vooral energie en voedsel. In 25 jaar is Europa sluipenderwijs afhankelijk geworden van Russisch gas. Die afhankelijkheid kan niet voortduren. Er moet een alternatieve energiemix worden ontwikkeld. Zo veel mogelijk energie moeten we dicht bij huis opwekken. Maar wind en zon zijn te veel weersafhankelijk om energiezekerheid te bieden.
Ons gas raakt op. Kolen zijn te vervuilend. Daarom moet in de overgangsdecennia naar echt hernieuwbare energie, ook kernenergie op de kaart blijven staan. Is het kabinet bereid om in de energiemix voor de komende decennia ook kernenergie een plek te geven?
8
[LANDBOUW]
Nederland heeft een sterke land- en tuinbouw sector. De wereldbevolking groeit en Nederland heeft de kennis en kunde om bij te dragen aan de productie van voldoende voedsel in de wereld.
Maar blijft dat zo? Iedere week twijfelen jonge boeren of ze het familiebedrijf kunnen en willen voortzetten. Ze houden het hoofd niet boven water. Vruchtbaar land zetten we om in water of natuur. Dit beleid getuigt van grote naïviteit. Want wie wijzen we als verantwoordelijke aan wanneer over 25 jaar niet alleen ons gas, maar ook ons graan en onze melk uit China, Rusland of Oekraïne komen? Wat als er dan een crisis uitbreekt?
Voedselvoorziening is vandaag nog geen acuut probleem. Maar we weten dat voedsel in een wereld waar 10 miljard mensen gevoed moeten worden, wel een probleem wordt. Daar moeten we nu een antwoord op hebben. Daarom geen verdere omzetting van vruchtbare landbouwgrond in natuur.
9
En een krachtig Nederlands en Europees landbouwbeleid. Gericht op het produceren van ons voedsel in de komende eeuw.
[ONZEKERE ECONOMIE]
Voorzitter,
De buitenlandse onzekerheid werkt door op de binnenlandse economie. Het herstel blijft broos.
Het is te gemakkelijk om dit allemaal aan het kabinet te wijten. Maar het kabinet heeft wel de verantwoordelijkheid voor op herstel gericht beleid. Daar schuift het kabinet de problemen voor zich uit en ontbreekt het aan ambitie.
In 2015 gaan de belastingen per saldo wéér omhoog. Nadat vorig jaar de lasten voor burgers ook al met 1,5 mld zijn gestegen. De door Rutte beloofde 1000 euro is inmiddels een veelvoud, maar dan in de min.
10
De begroting van het kabinet schiet volkomen tekort als het gaat om het versterken van de economie: groei en echte banen.
De hoge werkloosheid is het grote drama van dit moment. Sociaal beleid begint bij het aanpakken van de werkloosheid.
Dat kan alleen, door het aantrekkelijker te maken om te ondernemen en om mensen in dienst te nemen. Door lagere belastingen.
[HERVORMING BELASTINGSTELSEL]
Het kabinet had grote ambities: een nieuw belastingstelsel. Maar die ambitie is al voor de zomer de grond in geboord doordat Diederik Samsom en Halbe Zijlstra hun eigen stokpaardjes in de media gingen berijden. Waarom heeft de premier daar niet ingegrepen en de weg gewezen? Dit is toch de belangrijkste opgave voor dit kabinet?
De belastingbrief die de Kamer gister ontving bestaat uit 27 pagina’s besluitenloosheid. De brief onderstreept dat PvdA en VVD met elkaar niet verder komen dan denkrichtingen.
11
Na maanden van beloften en wachten ontbreekt een concreet plan. Ik citeer letterlijk uit de brief: “een concreet plan nu zou een naïeve vlucht naar voren zijn.”
En daarnaast horen we de vice-premier gisteren al zeggen dat lastenverlichtingen gefinancierd zullen worden uit meevallers en verhoging van de BTW.
In een echt beter belastingstelsel zit de sleutel tot herstel. Niet in banenplannen met subsidies, niet in onvoorspelbare meevallers, en niet in 27 bladzijden met denkrichtingen. Ik vraag de minister-president of hij bereid is voor 1 februari een concreet plan naar de Kamer te sturen.
[TEGENBEGROTING]
Het CDA laat zien dat het anders kan. Één simpel belastingtarief voor iedereen. En daarnaast één solidariteitsheffing voor de hoogste inkomens. Een sociale vlaktaks. Dat maakt werken én ondernemen meer lonend.
12
In het najaar zullen wij, met doorrekeningen van het CPB, voor de komende jaren deze complete herziening van het belastingstelsel presenteren.
Vandaag presenteren we de agenda voor 2015. Meer werk, minder belasting, meer veiligheid.
[KLEINERE OVERHEID]
Met de Raad van State waarschuwt het CDA het kabinet om niet voortijdig geld te verjubelen. Wij kiezen er niet voor om de teugels te vroeg te laten vieren. De keuzes die wij voor 2015 maken financieren we door serieuze bezuinigingen.
Wij kiezen daarbij voor een kleinere overheid, door op automatische uitgavenstijgingen de rem te zetten. Dat doen we door, net als het kabinet vorig jaar, de loonsombenadering in te zetten.
En we grijpen in in de stijgende kosten van de curatieve zorg. We zetten een rem op onnodig gebruik van de spoedeisende hulp en bewust misbruik van huisartsenposten.
13
En we beperken het rondpompen van toeslagen door lagere belastingen en vermindering van de toeslagen.
[DE KEUZES DIE WIJ MAKEN]
Met de ruimte die vrijkomt maken wij de volgende keuzes:
We verlagen de eerste en de tweede belastingschijf tot respectievelijk 36,25% en 39%.
Dat zorgt ervoor dat werk meer gaat lonen, en het zorgt voor meer banen.
We draaien de brandstof accijnsverhogingen terug.
In ons voorstel wordt het aantrekkelijker voor het MKB om mensen aan te nemen. Want de regel- en lastendruk voor ondernemers en startende bedrijven is zó groot, dat maar weinig mensen het risico aandurven om voor zichzelf te beginnen, of om van ZZP’er MKB’er te worden en mensen in dienst te nemen. Ons voorstel omvat lagere werkgeverslasten van in totaal 300 miljoen. 14
In de steeds drukker wordende 24-uurs economie wordt het voor gezinnen steeds lastiger om arbeid en zorg te combineren. Het CDA kiest voor meer geld voor de ondersteuning van gezinnen. We verhogen de kinderbijslag met 300 miljoen.
Wij trekken 300 miljoen uit voor meer pensioenopbouw, omdat de plannen van het kabinet van afgelopen jaar een te grote greep hebben gedaan in de pensioenen.
Daarnaast moeten pensioenen niet onnodig afgeknepen worden als gevolg van veel te strenge regels. We zien dat het vermogen van de pensioenfondsen sinds het begin van de crisis met meer dan 400 miljard is toegenomen. Tegelijk worden de eisen aan de pensioenfondsen door het kabinet juist fors aangescherpt.
Die eisen zijn nu scherper dan de eisen aan verzekeraars. En veel, veel scherper dan in andere landen. Daarom de volgende vraag: is het kabinet bereid om pensioenfondsen de ruimte te laten om te blijven indexeren vanaf 105%, net als nu?
15
En, voorzitter, Zoals ik eerder al aangaf, wil het CDA de komende jaren een miljard extra in de veiligheidsketen investeren.
[ZORG]
Voorzitter,
Daarnaast wil ik graag stilstaan bij het actuele punt van de langdurige zorg.
De grote veranderingen zullen in 2015 een zware wissel trekken op de samenleving.
Het CDA is overtuigd van de noodzaak om de langdurige zorg toekomstbestendig te maken. Maar de overhaaste manier waarop de vijf coalitiepartijen de veranderingen doordrukken is een recept voor grote chaos en problemen.
Vooral voor ouderen is de last te groot. Zeker in combinatie met de belasting en pensioenmaatregelen die er aankomen. Om de te snelle invoering van de WMO op te kunnen vangen, stellen wij in onze begroting 200 miljoen beschikbaar. 16
[CONCLUSIE]
Voorzitter, Ik kom tot mijn conclusie.
De coalitie van VVD en PvdA sprak bij haar aantreden over ‘sterker uit de crisis komen’. Maar na twee jaar lijkt de fut er al helemaal uit. Het kabinet kiest ervoor om nog alleen op de winkel te passen, terwijl juist nu het broze herstel moet worden omgebogen naar een economie van de toekomst.
Het kabinet heeft geen antwoord op de echte uitdagingen, Het komt niet met een hervormingen van het belastingstelsel, Het verwaarloost de grote ambitie om banen te scheppen, En het heeft onvoldoende oog voor de strategische keuzes waar de toegenomen onveiligheid om vraagt.
Een magere balans na de helft van de speeltijd. Terwijl de uitdagingen groter zijn dan ooit.
17
Immers,
De beelden van afgelopen zomer vertellen het verhaal van een samenleving die bedreigd wordt. Bedreigd door agressie van buiten, en bedreigd door onzekerheid van binnen. We weten nog niet welke beelden de komende winter bepalend zullen zijn. Maar ik weet wel wat het CDA wil zien. Een Nederland waar de samenleving, en niet de overheid de drijvende kracht is. Een samenleving die haar waarden verdedigt. Waar we eendrachtig afstand nemen van radicalisering en geweld, en waar omzien naar elkaar en respect voor de ander de norm is.
Dat is het verhaal van Nederland.
18
