Handhavingsuitvoeringsprogramma Jaarverslag 2008 Jaarprogramma 2009 en 2010 Gemeente Winsum
INHOUDSOPGAVE:
1. Integrale handhaving in de gemeente Winsum 1.1 Inleiding 1.2 Verantwoording 1.3 Programmatisch handhaven 1.4 Toekomstige ontwikkelingen 2. Jaarverslag 2008 2.1 Personele bezetting 2.2 Toezichtsactiviteiten 2.3 Handhavingsacties 2.4 Handhavingsbeschikkingen 2.5 Verloop samenwerking integrale handhaving 2.6 Samenloop met inzet van proces-verbaal 2.7 Indicatoren van de eigen doelstellingen 2.8 Toezicht eigen inrichtingen 2.9 Conclusies en aanbevelingen
3 3 3 4 4 5 5 6 7 8 9 9 9 10 10
3.
Handhavingsuitvoeringsprogramma 2009 en 2010 2.1 Totstandkoming integraal handhavingsuitvoeringsprogramma 2.2 Vertaling op taakveld niveau 2.3 Bouw- en woningtoezicht 2.4 Brandweer 2.5 Milieu 2.6 Ruimtelijke ordening 2.7 Overige handhavingstaken
12 12 13 14 16 17 19 20
4.
Organisatie en middelen 4.1 Consequenties voor het uitvoeringsprogramma 2008 4.2 Middelen
21 21 21
Bijlage 1: Bijlage 2:
Geprioriteerde handhavingstakenlijst Lager geprioriteerde taken
2
1. 2.1
Integrale handhaving in de gemeente Winsum. Inleiding.
In november 2003 is door de raad van de gemeente Winsum het beleidskader “Integrale handhaving” vastgesteld. Het beleidskader geeft algemene uitgangspunten en een structuur aan integrale handhaving. Integraal handhaven houdt in dat alle handhavingstaken, waaronder bouwen, milieu en APV, centraal worden aangestuurd. Het beleidskader is een startpunt voor nadere uitwerking in programma’s en projecten. Een van de uitgangpunten in het beleidskader is de wens om programmatisch te gaan handhaven. Dit is niet alleen een wens van de gemeente, maar dit wordt ook door het ministerie van VROM van de gemeenten gevraagd. In 2005 is in de gemeente Winsum voor het eerst gewerkt met een integraal handhavingsuitvoeringsprogramma. In datzelfde jaar werd ook het Besluit Kwaliteitseisen handhaving van kracht. Dat besluit legde deze kwaliteitseisen vast naar aanleiding van de rampen in Enschede en Volendam. Daarmee vond een verschuiving plaats in de milieuverslaglegging, waarbij de nadruk meer op handhaving kwam te liggen. In dit rapport vindt u in hoofdstuk 2 het jaarverslag van 2008 en in de hoofdstukken 3 en 4 het jaarprogramma voor 2009 en 2010. In voorgaande jaren werd het handhavingsprogramma lopende het jaar vastgesteld, omdat het jaarverslag en het handhavingprogramma werden gecombineerd. In de toekomst willen wij het handhavingsprogramma eerder laten vaststellen. Daarom is nu gekozen om het handhavingsprogramma 2009 en 2010 gelijktijdig aan te bieden. 2.2
Verantwoording
Kern van het handhavingsuitvoeringsprogramma is een prioriteitstelling van de toetsings- en handhavingstaken die te maken hebben met de fysieke leefomgeving. De prioriteitstelling is gebaseerd op de effecten, ofwel risico’s die worden gelopen, wanneer een bepaalde taak niet gehandhaafd zou worden. De prioriteitsscore is bepaald als het product van effect (van de overtreding) x kans (dat zich een overtreding voor zal doen indien géén handhavingsinspanning wordt geleverd). De gevolgen van overtredingen zijn onderscheiden naar zes soorten negatieve effecten welke de overheid door gedragsvoorschriften tracht te voorkomen. In par. 3.1 wordt hier nader op ingegaan. In bijlage 1 is de prioriteitstelling van de handhavingstaken weergegeven. De prioriteitsstelling is voor het eerst in 2005 opgesteld door het handhavingsteam en de verantwoordelijke bestuurders. In 2006 behoefde deze prioriteitsstelling geen aanpassing. Prioriteiten in 2009 en 2010 In 2007 heeft een verschuiving ten gunste van bouwveiligheid plaatsgevonden. In 2009 en 2010 blijft de prioriteitstelling gelijk aan die van 2007 en 2008. Ook landelijke en provinciale handhavingsprogramma’s geven geen aanleiding de prioriteitsstelling aan te passen. De vaststelling van het integraal handhavingsuitvoeringsprogramma voor 2009 en 2010 is een bevoegdheid van de raad. De vaststelling van het handhavingsverslag 2008 is de bevoegdheid van het college.
3
1.3
Programmatisch handhaven
Het expertisecentrum Rechtshandhaving van het ministerie van Justitie heeft een concept ontwikkeld op welke manier programmatisch handhaven vorm gegeven kan worden. Deze aanpak wordt vanuit het rapport “Handhaven op niveau” sterk aanbevolen. Kern van deze aanpak is dat goed handhaven volgens plan verloopt. Een handhavingsprogramma is dus noodzakelijk. Een goed handhavingsprogramma heeft de volgende kenmerken: Het is cyclisch, wordt voor een periode van b.v. vier jaar vast gesteld en jaarlijks geëvalueerd. Het is democratisch, want de raad stelt het plan vast. Het plan is integraal en heeft betrekking op alle sectoren waarbinnen het bevoegd gezag met handhavingsactiviteiten wordt geconfronteerd; het is bovendien integraal in de zin dat het alle sectoren onderling verbindt om het desbetreffende beleidsdoel te bereiken. Het is transparant in die zin dat het bevat de: - visie op het handhaven - een inventarisatie van de omvang van de handhavingstaken en de knelpunten - prioriteitenstelling - doelen zoals nalevingsniveau’s die met handhaving zouden moeten worden bereikt. - methoden om die doelen te bereiken. - kosten van die methoden in termen van mensen en middelen. Het maakt ook duidelijk op welke wijze samenhang en samenwerking met andere partners vorm moet krijgen. 1.4
Toekomstige ontwikkelingen
Naar verwachting zal in de loop van 2010 de Wabo (Wet algemene bepalingen omgevingsvergunning) worden ingevoerd. De provincie Groningen is op het ogenblik bezig de handhavingsstrategie te herzien, zodat deze “Wabo-proof” zal zijn. Nadat deze strategie door de verschillende gemeenten is vastgesteld vormt deze het nieuwe kader voor de uitvoering van de handhaving. In de gemeente Winsum wordt in de loop van 2009/2010 een handhavingsbeleid ontwikkeld, waarbij een prioriteitsstelling, op de manier waarop dat voor milieu al is gebeurd, ook voor de andere deelgebieden die in de Wabo worden opgenomen zal plaatsvinden. De bestuurlijke strafbeschikking (BSB) wordt landelijk gefaseerd ingevoerd. Alle gemeenten met een BOA (buitengewoon opsporingsambtenaar) krijgen daarmee de mogelijkheid om voor meer feiten een proces-verbaal uit te schrijven. In Winsum speelt ook de discussie over het aanstellen van een BOA, en daarmee het verkrijgen van meer mogelijkheden van milieu- en APV-handhaving. In 2009/2010 wordt een verdere uitwerking van het handhavingsbeleid voorbereid. Daarbij hoort een actualisering van de prioritering. De verdere uitwerking van het handhavingsbeleid dient als kader
voor het handhavingsuitvoeringsprogramma. Daarnaast willen wij onderzoeken wat de voordelen zijn om een BOA (bijzonder opsporingsambtenaar) aan te stellen mede in relatie tot de wijziging in de Algemene wet bestuursrecht en met name de mogelijkheid tot het opleggen van een bestuurlijke boetes. De handhaving krijgt in de komende jaren een impuls door extra aandacht te besteden aan eventuele bestuursdwangmaatregelen. Hier is personele capaciteit voor vrijgemaakt.
4
2. Jaarverslag 2008 Inleiding In dit hoofdstuk wordt verslag gedaan van de resultaten van het handhavingsprogramma 2008. Over het algemeen kan gesteld worden dat de milieu- en brandveiligheidhandhaving volgens plan verlopen is. Doordat een aantal vacatures pas in de loop van het jaar kon worden ingevuld, is bijvoorbeeld bij de sectie milieu de urenbesteding wat achtergebleven. 2.1 Personele bezetting Normale bezetting Het toezicht wordt uitgevoerd door een milieutoezichthouder en een bouw- en woningtoezichthouder. Extern worden milieucontroles uitgevoerd door de Regioraad Noord-Groningen. Tenslotte wordt op de naleving van gebruiksvergunningen toegezien door de Hulpverleningsdienst van de brandweer. Naast de uren voor bouw- en woningtoezicht is 1,5 fte aan capaciteit meegerekend van toetsers (RO) die zich incidenteel voor handhavingszaken inzetten. Formatie Bouw- en woningtoezicht RO Brandveiligheid APV/bijzondere wetten Milieu
fte 2,9 1,5 0,65 0,6 (2,9) 1,65
Geplande uren 2008 Bouw- en woningtoezicht RO Brandweer APV/bijzondere wetten Milieu
3737 1612 677,5 765 2115
Gerealiseerde uren 2008 Bouw- en woningtoezicht RO Brandweer APV/bijzondere wetten Milieu
3712 1942 670 1065 2150
Verschillen Bij bouw- en woningtoezicht is door ziekte niet het volledig aantal geplande uren gerealiseerd. De sectie RO is in de loop van 2008 op vrijwel volledige sterkte gebracht. Dat is te merken doordat meer dan de geplande uren zijn uitgevoerd. Het toezicht op evenementen en apv-overtredingen, en een aantal milieuhandhavingstaken, zijn uitgevoerd door de Regioraad Noord-Groningen. Bij apv-handhaving en sommige milieuzaken speelt daarnaast de politie een rol. De 0,6 fte die voor APV/bijzondere wetten staat genoteerd, wordt gerealiseerd door een medewerker die fulltime werkt; bij verschuiving in de werkzaamheden kan het aantal uren dus hoger uitvallen. In vorige plannen stond bij de afdeling milieu als formatie 2,9 fte genoemd. Dat is de volledige formatie. Voor handhaving is daarvan 1,65 fte beschikbaar.
5
2.2 Toezichtactiviteiten Milieucontroles Cat. Bestand Totaal
1 2 3 4 Totaal
356 99 7 462
Geplande bezoeken
52 20 2
Aantal bedrijven bezocht 1e bezoek 2e bezoek 3e bezoek (met politie) 49 4 1 19 5 2
74
70
9
1
Al deze bezoeken hebben uiteindelijk geresulteerd in een oplossing van het probleem. Er is bij de bezoeken met politie geen Proces Verbaal opgemaakt. De meest voorkomende overtredingen (in volgorde van frequentie) 1. mestopslag 2. percolaatvocht idem 3. mestsilo niet tijdig gekeurd 4. opslag olie niet conform voorschriften Controles bouw- en woningtoezicht Heiwerk Wapeningcontrole Controle bouw gereed Handhaving Voortgangscontrole Sloop gereed Sloop start Uitzetten bouwwerk Toetsing constructieberekening Asbestverwijdering Totaal controles
1 3 11 6 39 2 2 6 70
Brandveiligheidscontroles Verleende gebruiksvergunningen 1e Controles Hercontroles Controles nieuwe vergunning Totaal controles Klachten Klachten Geluid horeca Milieu algemeen Totaal
10 70 32 10 122
Aantal 3 76 79
Toelichting De klachten met betrekking tot geluid over de horeca betreffen verschillende inrichtingen. Doordat vanaf 1 juli het rookverbod in de horeca van kracht is geworden, blijven bezoekers langer op het terras, of roken buiten op straat. Bij metingen is echter slechts eenmaal een overtreding geconstateerd. Klachten over het gedrag van de bezoekers buiten de inrichting vallen onder de APV. De politie is daarvoor de primaire handhaver.
6
Toezicht buiten inrichtingen Geluidsmetingen bij festiviteiten zijn een vaste toezichtstaak die wordt ingepland. De overige toezichtstaken buiten inrichtingen verlopen niet planmatig, maar naar aanleiding van het vermoeden van een overtreding, bijvoorbeeld na een klacht of wanneer grondverzet wordt geconstateerd. De inzet die daarmee gemoeid is bedraagt enkele tientallen uren per jaar. Wel is het zo dat de toezichthouder milieu alert is op overtredingen en erop gericht is deze direct op te lossen als hij ze constateert. Dan gaat het bijvoorbeeld om grondverzet of afvaldumping. Hiervan wordt, indien zo’n geval onmiddellijk wordt opgelost, geen administratie bijgehouden. In 2008 heeft de toezichthouder milieu naar schatting 5 maal illegaal gedumpt afval laten opruimen. Het toezicht op vreugdevuren en carbidschieten wordt door de politie, brandweer en een milieuambtenaar uitgeoefend. Bouwtoezicht op illegaal bouwen (los van aangevraagde bouwprojecten) is eveneens afhankelijk van toevallige constateringen en klachten. Het gaat dan om bijvoorbeeld te hoge schuttingen, carports die zonder vergunning aan de zijkanten dicht worden gemaakt, reclameborden en dergelijke. De komende jaren zal het nodig zijn om ook voor het toezicht buiten inrichtingen een meer gedetailleerd handhavingsbeleid met prioriteitenkeuze te maken. Dit om willekeur te voorkomen en het werkaanbod te reguleren. Calamiteiten In 2008 heeft een lekkage van dieselolie plaatsgevonden in het Winsumerdiep waarbij de gemeente een coördinerende rol heeft gespeeld bij de reiniging. Het bevoegd gezag was in dit geval het waterschap Noorderzijlvest. 2.3 Handhavingsacties Het handhavingsteam komt eenmaal per 3 weken bijeen. Belangrijkste agendapunten zijn: Afstemming van de binnengekomen aanvragen voor vergunningen, ontheffingen etc. Bespreking van de handhavingslijst In het handhavingsteam wordt aandacht besteed aan de zaken die in de fase van vooraankondiging/toepassing bestuursdwang verkeren. De overige zaken op de lijst worden kort doorlopen. Per handhavingsgeval wordt de bestede tijd geregistreerd. In 2007 is een handhavingsmodule aangeschaft bij het computerprogramma waarin de BWT-gegevens worden geregistreerd, zodat in komende jaren deze gegevens automatisch kunnen worden gegenereerd. Omdat echter in de aanloop naar de Wabo een nieuw computerprogramma is aangeschaft, zal dit in de loop van 2009 met het nieuwe programma gaan plaatsvinden. In het nieuwe programma wordt een overtreding die bij de eerste hercontrole niet opgeheven blijkt te zijn, een handhavingsgeval genoemd. De ontwikkeling in het aantal handhavingsgevallen op de handhavingslijst zag er in 2008 als volgt uit: Prioriteit Aantal zaken Aantal zaken lopend afgehandeld A 3 B 17 18 C 1 D 2 Totaal 23 18 A: handhavingsgevallen waarin (voor)aankondiging bestuursdwang heeft plaatsgevonden B: handhavingsgevallen met minder prioriteit C: handhavingsgevallen waarbij de gemeente inrichtinghouder is. D: voortraject De categorie D is een categorie waarin handhavingsgevallen gegroepeerd worden opgenomen. Het gaat om hetzelfde soort gevallen die op een zelfde manier kunnen worden afgehandeld. In 2008 ging het om paardenrijbakken, die in het nieuwe bestemmingsplan ‘Buitengebied’ gelegaliseerd kunnen worden.
7
De handhavingsgevallen hadden betrekking op overtredingen op de volgende gebieden: Overtreding Woningwet RO Bouwbesluit Monumentenwet Milieuwetgeving
Aantal 11 9 3 1 1
In een aantal gevallen is er sprake van meerdere overtredingen per locatie waardoor het aantal overtredingen groter is dan het aantal handhavingsgevallen. In een groot aantal gevallen is de overtreding beëindigd doordat er legalisering heeft plaatsgevonden, of een nieuwe vergunning is aangevraagd. 2.4 Handhavingsbeschikkingen Als het stappenplan dat aangeeft wordt een handhavingsbeschikking ingezet om een overtreding te (doen) beëindigen. Voor de meeste overtredingen geldt dat een dwangsom wordt ingezet wanneer bij de tweede hercontrole de overtreding niet is opgeheven. Bij overtredingen die milieuschade veroorzaken wordt na de eerste hercontrole de dwangsom aangekondigd en aansluitend opgelegd na het wettelijk verplichte horen van de overtreder. Bij directe, onomkeerbare milieuschade wordt zonodig ter plekke bestuursdwang ingezet. Op het gebied van milieu is niet overgegaan tot bestuursdwang. Het enige bezoek aan een inrichting samen met de politie heeft geresulteerd in een oplossing van het probleem. De milieupolitie en het waterschap zijn in bepaalde gevallen wel tot handhaving overgegaan, maar dit waren geen samenloopgevallen met gemeentelijke handhaving. Niet alle zaken die op de handhavingslijst terecht komen leiden uiteindelijk tot een daadwerkelijke handhavingsactie (bestuursdwang dan wel toepassing dwangsom). Inzet van handhavingsmiddelen wordt als laatste middel ingezet om een einde te maken aan een onveilige dan wel ongewenste situatie. 4.3 Verloop samenwerking integrale handhaving In 2008 zijn er geen nieuwe ontwikkelingen geweest op het gebied van handhavingssamenwerking. In regelmatig overleg vindt operationele afstemming plaats met waterschap, politie/OM en de regioraad Noord-Groningen. Het bestuursakkoord uit 2005 geldt formeel niet meer door de opheffing van het SEPH, maar wordt nog steeds als uitgangspunt genomen. De bestuurlijke commitment aan onder meer de stappenplannen voor het inzetten van sancties is onverminderd van kracht. De wijze waarop collega-handhavingsinstanties daarbij samenwerken, met respect voor de wederzijdse bevoegdheden en invalshoeken, wordt ook gewoon voortgezet. Wel is het zo dat in de aanloop naar de invoering van de Wabo (Wet algemene bepalingen omgevingsvergunning) de provincie de handhavingsstrategie gaat herzien. Daarvoor zijn diverse bijeenkomsten georganiseerd, waaraan ook de gemeente Winsum heeft deelgenomen. Als de nieuwe handhavingsstrategie is vastgesteld wordt deze ook in de gemeente Winsum doorgevoerd. Signalen van de politie dat alleen nog op grote milieu-overtredingen gaat worden gehandhaafd hebben er toe geleid dat de discussie over het aanstellen van een BOA (Buitengewoon OpsporingsAmbtenaar) speelt. In 2009/2010 zal deze discussie verder worden gevoerd mede gelet op de wijzigingen binnen de Algemene wet bestuursrecht en de mogelijkheid tot het opleggen van een bestuurlijke boetes. 2.6 Samenloop met inzet van proces-verbaal De gemeente beschikt niet over ambtenaren die bevoegd zijn om proces-verbaal (PV) op te maken (buitengewoon opsporingsambtenaar, ofwel BOA). Af en toe legt de milieutoezichthouder samen met de politie inspectiebezoeken af. Het 3e controlebezoek vindt altijd plaats in gezelschap van de politie. Daarna wordt tot bestuurlijke handhaving overgegaan, indien de overtreding niet is beëindigd.
8
Soms is het PV een effectief middel, vooral bij éénmalige overtredingen die gemakkelijk ongezien herhaald kunnen worden, zoals illegale lozingen op het gemeenteriool. Wanneer PV wenselijk is, dient de hulp van de politie ingeroepen te worden. Het kan ook zijn dat de politie op eigen initiatief, eventueel na een klacht van een burger, PV opmaakt. In 2008 is er geen samenloop geweest van PV en bestuursrechtelijke sancties. De politie heeft enkele PV’s opgemaakt wegens overtredingen van regels met betrekking tot grondverzet en -transport. 2.7 Indicatoren van eigen doelstellingen Nalevingspercentage milieu In voorgaande jaren zijn geen getalsmatige indicatoren van het succes van de handhaving vastgesteld. In het kader van de professionalisering en het monitoren van de resultaten van de prioriteitsverschuivingen ligt het voor de hand dat wel te gaan doen. Het primaire doel van handhaving is naleving. Een eerste indicator is dan ook het nalevingspercentage. Op basis van de score bij het eerste controlebezoek bedraagt dat 87%. Dat is een iets hoger percentage dan in 2007 (toen was dat 81%). In totaal hebben er ook wat minder controles plaatsgevonden. De aangetroffen overtredingen betreffen veelal niet-kernovertredingen. Om die reden wordt dit nalevingspercentage voldoende geacht. Wanneer bij de invoering van het activiteitenbesluit het voorhanden hebben van gekeurde brandblusmiddelen niet langer verplicht gesteld is, zal het nalevingspercentage als gevolg hiervan alleen al stijgen. Effectmeting van prioriteitsverschuivingen. De prioritering op milieugebied is gebaseerd op de negatieve gevolgen (kans x effect) van niet-handhaven. Dit komt dan weer tot uiting in de bezoekfrequentie, waarna de bezoekfrequentie eventueel nog weer individueel wordt aangepast op grond van de nalevingspercentages van de betreffende individuele inrichting. Deze hoge nuancering van de prioritering geeft in combinatie met de aangetroffen soorten overtredingen geen aanleiding tot een bijstelling van de prioritering tussen milieutaken onderling. De individuele bijstellingen van bezoekfrequentie blijft uiteraard wel een continu proces; na iedere inspectie geeft de toezichthouder in het bezoekverslag aan of er aanleiding bestaat om de bezoekfrequentie aan te passen. Nalevingspercentage bouwtoezicht In 2008 zijn 70 controles in het kader van bouwtoezicht uitgevoerd. Deze hebben geleid tot 23 lopende zaken (waaronder ook zaken van voor 2008) en de afhandeling van 18 zaken. Het nalevingspercentage bedroeg op grond van de afgehandelde zaken en de uitgevoerde controles 74%. Dit percentage is enigszins vertekend, omdat sommige controles geclusterd zijn uitgevoerd. De controles van 52 steigers in de wijk De Brake II in het dorp Winsum staan bijvoorbeeld beschreven als één toezichtsactie. Effectmeting van prioriteitsverschuivingen In 2009/2010 wordt een verdere uitwerking van het handhavingsbeleid voorbereid. Daarbij hoort een actualisering van de prioritering. In 2008 heeft geen verschuiving van de prioriteiten plaatsgevonden. Voor de overige beleidsvelden zijn de aantallen zo klein dat een statistische beschrijving niet zinvol is. Het aantal inspecties en aangetroffen overtredingen zal uiteraard wel worden bijgehouden. Evenementen Voor de evenementen is een uitgebreid beleid uitgewerkt waarin veiligheid, drankgebruik en geluid uitgebreid zijn gereguleerd in de verleende vergunningen. De controle wordt vanuit verschillende disciplines verzorgd. De organisatoren van de jaarlijks terugkerende evenementen zijn hiermee inmiddels vertrouwd. Het evenementenbeleid bleek op het horecabesluit geënte geluidsvoorschriften te bevatten die redelijkerwijs niet haalbaar waren. In 2008 zijn daarom de geluidsvoorschriften bij evenementen verruimd. Er is enkele malen geluid gemeten bij evenementen. Dit leverde soms een overtreding op. Vanwege het incidentele karakter zijn bestuursrechtelijke sancties niet voorhanden, afgezien van directe bestuursdwang. Dit kan bij dergelijke gelegenheden contraproductief werken (relletjes). Daarom wordt aan de politie overgelaten om al dan niet PV op te maken.
9
In 2009/2010 zal het evenementenbeleid in combinatie met de APV opnieuw tegen het licht worden gehouden, zodat actueel wordt aangesloten op het Actviteitenbesluit. 2.8 Toezicht op eigen inrichtingen De gemeentelijke inrichtingen zijn: het gemeentehuis annex brandweerkazerne, de gemeentewerf, de sporthal. Het zwembad en de scholen zijn in stichtingen ondergebracht die ook het gebouw beheren. De gemeentewerf valt onder het bevoegd gezag van GS van de provincie Groningen. De inrichting is gemoderniseerd. De vloeren zijn voorzover nodig vernieuwd om te voldoen aan de NRB. Er is een olie/slibafscheider geïnstalleerd en de stoffenopslagfaciliteiten zijn vernieuwd. Dit alles is voortgevloeid uit een hernieuwde milieuvergunning, waaraan de inrichting nu voldoet. Het KGA-depot liep echter achter, daar bleek de vloer niet vloeistofdicht te zijn. In de loop van 2007 is dit probleem opgelost en is de vereiste vloer aangebracht. In de loop van 2008 bleek dat van de overige vloeistofdichte vloeren het certificaat was verlopen. Aan een bedrijf is opdracht gegeven om deze vloeren opnieuw te keuren en eventuele maatregelen voor te stellen indien de vloeren niet bleken te voldoen. Inmiddels is opdracht gegeven om de benodigde maatregelen uit te voeren. Voor het gemeentehuis is een EPA-U (energie-advies) opgesteld. Daaruit is een advies voor een aantal isolatiemaatregelen aan het oude gebouwgedeelte voortgevloeid. Ook voor de sporthal is inmiddels een EPA-U opgesteld. In 2009/2010 wordt onderzocht hoe op de Energieadviezen kan worden ingespeeld. 4.9 Conclusies en aanbevelingen
Het toezicht is uitgevoerd binnen de personele mogelijkheden. Aangezien in 2008 de personele bezetting niet volledig was door ziekte, maar ook door verloop in personeel bij de Regioraad Noord-Groningen, zijn er keuzes gemaakt in de handhaving. Het nalevingspercentage op milieugebied is bevredigend, zeker gezien het lichte karakter van de overtredingen. Met de hardnekkige overlastveroorzakers in de horeca zijn in 2007 gesprekken gevoerd, en het resultaat daarvan lijkt ook in 2008 positief. Het toezicht op bouwen en wonen is flink toegenomen. De bedrijven blijken de milieuregels goed na te leven hetgeen blijkt uit het hoge nalevingspercentage. De registratie van verschillende controles is iets minder gedetailleerd, omdat een project van de gecontroleerde steigers (52) in de wijk De Brake II in het dorp Winsum als één toezichtsactie staat omschreven. Een extra impuls wordt de komende jaren gegeven aan de handhaving door extra aandacht te besteden aan eventuele bestuursdwangmaatregelen. Hier is personele capaciteit voor vrijgemaakt.
Het handhavingsprogramma lijkt dus zijn effecten af te werpen. Wanneer in 2009/2010 een nieuw omkaderend handhavingsbeleid wordt vastgesteld, zal het handhavingsprogramma nog beter verankerd zijn.
10
Handhavingsuitvoeringsprogramma 2009 en 2010 3.1
Totstandkoming integraal handhavingsuitvoeringsprogramma
Het integraal handhavingsuitvoeringsprogramma wordt jaarlijks geactualiseerd in de volgende stappen. 1. 2. 3. 4. 5.
in kaart brengen van de huidige handhavingscapaciteit per thema. prioritering van de handhavingstaken met behulp van een omgevingsanalyse of risico- matrix, i.c. inschatten of de huidige prioritering nog van toepassing is. samenstellen productblad per taakveld (milieu, BWT, etc.). de gewenste handhavingscapaciteit op basis van het ambitieniveau en het klachten- en overtredingenbeeld afzetten ten opzichte van de beschikbare capaciteit. het schrijven van het programma.
Deze prioriteitstelling heeft geresulteerd in een lijst die als bijlage 1 bij dit plan is gevoegd. Hierin hebben sinds 2007 geen accentverschuivingen plaats gevonden. In 2009/2010 zal opnieuw een prioriteitendiscussie worden gevoerd, waarbij alle aspecten die in de Wabo aan de orde zullen komen worden belicht. Bovendien zal in 2009/2010 een verdere uitwerking van het handhavingsbeleid worden voorbereid, dat kaders zal stellen voor het uitvoeringsprogramma. In 2007 heeft een verschuiving plaatsgevonden in de aandacht voor gebruiksvergunningen. Nu de vergunningen op orde zijn en alle gebouwen in een jaarlijkse controlefrequentie zitten is het tijd om te kijken naar een categorisering van de gebouwen. Minder risicovolle objecten kunnen naar een lager controleregime en de meer risicovolle objecten kunnen op een jaarlijkse frequentie blijven. Deze categorisering heeft inmiddels plaatsgevonden. Doordat er meer handhavingscapaciteit beschikbaar gekomen is bij de brandweer voor controles buiten de reguliere tijden, kan de aandacht verlegd worden naar controles van evenementen en festiviteiten. Bovendien is sinds 1 november 2008 het Gebruiksbesluit van kracht, waardoor het aantal gebruiksvergunningen is afgenomen. Bij reguliere controles zal worden ingeschat of de vergunning vervallen is en met een melding kan worden volstaan. In bijlage 1 zijn de prioriteiten voor 2009 en 2010 aangegeven. Zoals gezegd zijn deze niet gewijzigd ten opzichte van 2007. De effecten bij niet-handhaven die zijn gekwantificeerd zijn: Effect Fysieke gevolgen (fys) Kwalitatieve gevolgen (kwa) Financieel-, economische gevolgen (fine) Natuur/milieu (nat) Gezondheid (gez) Bestuurlijk belang/imago (im)
Toelichting Vallen er doden en/of gewonden Het negatieve effect op de kwaliteit van de leefomgeving (veiligheidsgevoelens). De negatieve financieel economische gevolgen De negatieve effecten op natuur en milieu. De negatieve effecten op de gezondheid. De negatieve effecten op het bestuurlijk imago.
Deze negatieve effecten zijn allen gescoord met een getal 0 tot en met 5, waarbij de minst negatieve effecten een 0 scoren en de meest negatieve effecten een 5 scoren. Daarnaast is de kans op het daadwerkelijk plaatsvinden van een overtreding gekwantificeerd van 0 tot en met 5, waarbij de kans verwaarloosbaar is bij 0 en zeer groot aanwezig is bij 5. 3.2 Vertaling op taakveldniveau De resultaten van de prioriteitstelling en het afzetten ten opzichte van de benodigde en beschikbare capaciteit is in dit handhavingsplan vertaald op taakveldniveau (BWT, Milieu, RO, Brandweer, RCCT). De prioriteitsstelling is opgenomen in de bijlagen 1 en 2. Daarbij geeft bijlage 1 de prioriteiten aan zoals ze gescoord zijn naar aanleiding van de tabel in de vorige paragraaf. In bijlage 2 worden de lager geprioriteerde activiteiten uitgelicht.
11
In de rest van dit hoofdstuk is een vertaling gemaakt vanuit de integrale prioriteitstelling naar een prioriteitstelling op taakveldniveau. Daarbij is ingezoomd op de handhavingstaken met de hoogste prioriteit. Per taakveld is het volgende aangegeven: Geprioriteerde handhavingstaken Relevante wet- en regelgeving Adequaat handhavingsniveau Randvoorwaarden Werkprogramma 2009 en 2010 Benodigde personele inzet Bij de benodigde personele inzet is uitgegaan van 1300 productieve uren per fte.
12
3.3 Bouw- en woningtoezicht Tabel 3.3.1 Planning 2009 en 2010: Bouw- en woningtoezicht Geprioriteerde handhavingstaken Controleren voldoen aan voorwaarden voor de bouwvergunning. Functiewijziging buitengebied en/of >100m2 Bouwen zonder vergunning Controleren sloopvergunningen bij monumenten. Controleren op milieuaspecten (asbest) bij sloopvergunningen. In kaart brengen potentiële locaties m.b.t. asbest. Relevante wet- en regelgeving Bouwbesluit Woningwet Monumentenwet Asbestbesluit Adequaat handhavingsniveau Reguliere en lichte bouwvergunningen (doel: 85 %) - kwalitatief goede bouwvergunning (constructiecontrole, EPC-berekening, meer aandacht voor monumenten) - minimaal 1x bezoeken - grotere bouwwerken 5 x bezoeken Sloopvergunningen - minimaal 1x controle bij monumenten en sloop met asbest.
randvoorwaarden
Werkprogramma 2009 en 2010
Benodigde personele inzet
Potentiële locaties m.b.t. asbest - eenmalig in kaart brengen verwaarloosde panden en bedrijfsmatige panden met verhoogd risico. - jaarlijkse update. - actie ondernemen bij gevaarlijke situaties. -actuele bestemmingsplannen -voldoende kennis Bouwbesluit bij architecten/aannemers -herijking adequate formatie toetsing/vergunningverlening en controles bouw- en sloopvergunningen. - Toetsing bouwaanvragen: 200 stuks/jaar - Sloopvergunningen en controle daarop: 30 stuks/jaar - Controle bouwvergunningen: 230 stuks/jaar - Controle op vergunningvrije bouwwerken/RO 30 stuks. Zie voor nadere uitwerking tabel 1.3.2. 3,0 fte.
13
Uitwerking uren Bouw- en woningtoezicht. Tabel 3.3.2 Product
Toetsing bouwaanvraag Sloopvergunningen Front office Controle lichte bouwvergunningen Controle zware bouwvergunningen Controle vergunningvrije bouwwerken/RO Controle sloopvergunningen Monumenten Toetsing gebruiksvergunningen/ brandveiligheid Signalering illegale activiteiten Bezwaar- en beroep Totaal aantal uren In fte’s (1300 uur)
Aantallen
Kengetal (in uren)
Benodigde uren 2009, idem in 2010 2310
200
11,7
30
6,3
100
4,1
190 535 385
130
7,7
435
30
3,3
85
30
3,6
110
20 20
3,7 1,5
75 30 64 156 3995 3,0
14
3.4
Brandweer
Werkplanning 2009 en 2010 Brandweer Tabel 3.4.1 Planning 2009 en 2010: Brandweer Geprioriteerde Afgifte en controle gebruiksvergunningen, meldingen handhavingstaken Vergunningen brandbeveiligingsverordening Grootschalige evenementen Relevante wet- en regelgeving
Adequaat handhavingsniveau
Randvoorwaarden Werkprogramma 2009 en 2010
Benodigde personele inzet
Woningwet Brandbeveiligingsverordening Gebruiksbesluit Wet milieugevaarlijke stoffen Wet milieubeheer - Gebruiksvergunningen verlenen conform handleiding Prevap; ondersteuning BWT tbv brandveilig gebruik gebouwen. -Transport gevaarlijke stoffen over de openbare weg conform ADR-regelgeving -Evenementenbeleid - (Er is nog geen) vastgesteld gemeentelijk beleid t.a.v. de routering van gevaarlijke stoffen. -Deskundigheid complexe bedrijven - Gebruiksvergunningen Nieuwe Vergunningen afgeven: 5 stuks: 50 uur Controles bestaande vergunningen en meldingen: 100 stuks: 300 uur Handhavingszaken: ca 5: 25 uur - Meldingen gebruiksbesluit: 10 stuks: 30 uur. Advisering grootschalige evenementen: 10 stuks: 30 uur. Controle evenementenvergunningen/ gebruiksvergunningen buiten kantoortijd: 10 stuks: 50 uur - Routering gevaarlijke stoffen M.n. vuurwerk: max 5 stuks: 10 uur - Inventarisatie risicobedrijven Wm en gebruiksvergunningen: 50 uur - Toetsing bouw- en milieuvergunningen en bestemmingsplannen t.a.v. brandpreventieve voorschriften: 300 uur 0,6 fte 0,06 fte via preventiemedewerkers (via vrijwillige brandweer)
15
Uitwerking uren Brandweer. Tabel 3.4.2 Product
Vergunningverlening Controles vergunningen en meldingen Handhavingszaken Afhandeling meldingen gebruiksbesluit Advisering grootschalige evenementen Controle evenementenvergunningen/ gebruiksvergunningen buiten kantoortijd Routering gevaarlijke stoffen, m.n. vuurwerk Inventarisatie risicobedrijven Wm en gebruiksvergunningen Toetsing bouw- en milieuvergunningen en bestemmingsplannen t.a.v. brandpreventieve voorschriften Totaal aantal uren In fte’s (1300 uur)
Aantallen
Kengetal (in uren)
5 100
10 3
Benodigde uren 2009, idem in 2010 50 300
5 10
5 3
25 30
10
3
30
10
5
50
5
2
10 50
100
3
300
845 0,65 fte
16
3.5
Milieu
Werkplanning 2009 en 2010 Milieu Tabel 3.5.1 Planning 2009 en 2010: Milieu Geprioriteerde handhavingstaken
Relevante wet- en regelgeving
Adequaat handhavingsniveau Doel is nalevingspercentage 85%
Randvoorwaarden
Werkprogramma 2009 en 2010
Benodigde personele inzet
Illegaal storten van afval: 0 uur* Grootschalige evenementen: 10 uur Milieuvergunningen en meldingen bedrijven op grond van besluit landbouw en activiteitenbesluit Vuurwerk en carbid 0 uur** Bodemsaneringen 15 uur Illegaal toepassen van bouwstoffen (grondverzet) p.m. Stoken van vuur buiten inrichtingen p.m. Asbest 20 uur Bodemonderzoek 60 uur Wet milieubeheer Algemeen plaatselijke verordening (APV) Activiteitenbesluit Besluit Bodemkwaliteit Wet bodembescherming Vuurwerkbesluit Controle en handhaving zware en middelzware bedrijven op basis van huidige frequenties en kengetallen. Bodemtaken conform het bodembeheerplan Illegaal storten van afval en branden meer systematisch controleren (nu nav. klachten). Grootschalige evenementen controleren en handhaven conform het evenementenbeleid. Bij illegaal storten en branden afhankelijk van meldingen achteraf Vergunningverlening en handhaving bedrijven volgens kengetallen en huidige frequenties. (m.n. aandacht voor zwaardere bedrijven en inzet richten op naleefgedrag). ca. 75 controles, ca 15 vergunningen, 23 meldingen. Klachtenafhandeling: ca 100 stuks Beoordeling bodemonderzoek: 20 stuks Actueel houden bodeminfo systeem: 40 uur Meldingen grondtoepassing: 20 stuks. Toezicht buitengebied (afval, stoken vuur): 50 uur Geluidsadviezen en -metingen grote evenementen: 10 stuks Externe veiligheid: 3 toetsingen
1,8 fte Voor nadere uitwerking zie tabel 1.5.2.
Toelichting: *Illegaal storten wordt niet preventief gecontroleerd, alleen opgeruimd n.a.v. klachten. ** vuurwerk, vreugdevuren en carbid worden door politie en brandweer gecontroleerd p.m. posten zijn afhankelijk van optredende gevallen
17
Uitwerking uren Milieu. Tabel 3.5.2 Product
Vergunningverlening Afhandeling meldingen Wm-controles Toetsing bouw- en milieuvergunningen Klachtenafhandeling Beoordeling bodemonderzoek Actualisatie bodeminfo systeem Slootdempingen Meldingen grondtoepassing Geluidmetingen grote evenementen Geluidadviezen Externe veiligheid Overige Totaal aantal uren In fte’s (1300 uur)
Aantallen
Kengetal (in uren)
Benodigde uren 2009, idem in 2010 335 275
15 23
23 8
75
12
900 40
100 20
1 3
120 60 40
20
1,5
50 30
10
8
75
3
45
18
80 120 158 2283 1,8 fte
3.6 Ruimtelijke ordening Werkplanning 2009 en 2010 Ruimtelijke ordening Tabel 3.6.1 Planning 2009 en 2010: Ruimtelijke ordening Geprioriteerde handhavingstaken Gebruik gebouwen Bestemmingsplan algemeen Archeologie Relevante wet- en regelgeving Wet op de Ruimtelijke Ordening Adequaat handhavingsniveau Controle op alle afgegeven vrijstellingen (gezamenlijk met verleende bouwvergunning). Regelmatig uitvoeren ronde door de gehele gemeente (2x/jaar) Randvoorwaarden Actuele bestemmingsplannen. Voldoende capaciteit en middelen Werkprogramma 2009 en 2010 Actualisering bestemmingsplannen: 1060 uur Vrijstellingen/ ontheffingen bestemmingsplannen: 1470 uur Aanlegvergunningen 130 uur Handhaving aanlegvergunningen: 10 uur Planschade: 80 uur Externe veiligheid (uren milieu) Woonschepenbeleid: 20 uur Monumenten (uren BWT) Welstandstoezicht: 100 uur Actualisatie grondexploitaties: 80 Cie. bezwaar en beroep (uren BWT) Totaal aantal uren 2950 Benodigde personele inzet 2,3 fte
19
3.7
Overige handhavingstaken (APV, Drank- en horeca, kansspelen, openbare ruimte)
Werkplanning overige handhavingstaken 2009 en 2010 Tabel 3.7.1 Planning 2009 en 2010: Overige handhavingstaken (APV, Drank- en horeca, kansspelen, openbare ruimte). Geprioriteerde handhavingstaken Overlast en baldadigheid Veiligheid van de weg (b.v. modder op de weg) Grootschalige evenementen Relevante wet- en regelgeving APV Drank- en horecawet Adequaat handhavingsniveau conform jeugdbeleid overlast en baldadigheid m.n. in curatieve zin door de politie Voorwaarden doelmatig jeugdbeleid Werkprogramma 2009 en 2010 Overlast en baldadigheid m.n. in overleg met de politie. Heroverweging jeugdbeleid Veiligheid van de weg meenemen in de buiteninspecties. Voorlichting/publicatie over modderborden. Grootschalige evenementen m.n. via brandweer en milieu Benodigde personele inzet in uren Evenementenvergunningen: 885 uur Drank- en horecavergunning: 203 uur Overleg met politie en handhavingsoverleg: 316 Totaal aantal uren 1404 Benodigde personele inzet 1,08 fte.
20
4.Organisatie en middelen 4.1 Consequenties voor het uitvoeringsprogramma 2009 en 2010 De sectie Milieu is in 2009 op volledige capaciteit. Voor de zwaardere controles en vergunningen wordt gebruik gemaakt van uren van de Regioraad Noord-Groningen. Deze ca. 300 uren zijn inbegrepen in de planning. Aangezien de Regioraad dit jaar voor het laatst bestaat zal voor 2010 een andere oplossing moeten worden gevonden. De sectie Ruimtelijke Ordening heeft momenteel te kampen met een niet volledige bezetting. De sectie Bouw- en woningtoezicht is met slechts één handhaver kwetsbaar. De bestuurlijke strafbeschikking (BSB) wordt landelijk gefaseerd ingevoerd. Alle gemeenten met een BOA (buitengewoon opsporingsambtenaar) krijgen daarmee de mogelijkheid om voor meer feiten een proces-verbaal uit te schrijven. In 2009/2010 zal deze discussie verder worden gevoerd mede gelet op de wijzigingen binnen de Algemene wet bestuursrecht en de mogelijkheid tot het opleggen van een bestuurlijke boetes. In de loop van 2008 is een aantal wetten en regels op het gebied van milieu en ruimtelijke ordening veranderd. De nieuwe Wet op de Ruimtelijke Ordening en het Activiteitenbesluit van zijn kracht geworden. In 2009/2010 zal het Besluit Bodemkwaliteit ook in de gemeente Winsum worden ingevoerd. Tot die tijd wordt gebruik gemaakt van overgangsrecht. In 2010 zal waarschijnlijk de Wabo (omgevingsvergunningen) ingevoerd worden. Hiervoor zal in 2009 een aantal voorbereidende werkzaamheden moeten worden uitgevoerd. Deze bestaan o.a. uit de invoering van een nieuw computerprogramma. Een aantal watertaken zal aan de gemeente toevallen. Dit kan consequenties hebben voor de handhaving. Deze gevolgen zijn echter nu nog niet in te schatten. Het van kracht worden van het Activiteitenbesluit zal in 2009 en 2010 geen extra controlebezoeken met zich meebrengen. Wel zal meer aandacht worden besteed aan de toetsing van de activiteiten aan het besluit. In 2009 zal, in samenwerking met het regionaal milieuteam van de politie, een controleactie van de bedrijfsafvalcontainers worden uitgevoerd. Het handhavingsteam blijft de komende jaren éénmaal per drie weken bijeen komen. Verder wordt twee maal per jaar een lokaal handhavingsoverleg met de politie gehouden. Er is nog geen beleid geformuleerd voor de handhaving buiten inrichtingen. Bij het formuleren van algemeen handhavingsbeleid zal dit onderwerp worden meegenomen. 4.2 Middelen Er zijn alleen reguliere middelen beschikbaar om handhavingsacties te financieren. Dat betekent dat extra onderzoeken steeds per gelegenheid gefinancierd moeten worden. Daarbij moet worden gedacht aan het inschakelen van externe deskundigen, geluidonderzoek, monstername en analyses. Deze kosten maken onderdeel uit van de handhavingsbevoegdheid en zijn veelal niet te verhalen op overtreders. Momenteel is in de begroting een budget van € 6.000,-- beschikbaar voor dergelijke incidentele onderzoeken/handhavingsacties. Omdat 2009/2010 een verdere uitwerking van het handhavingsbeleid wordt voorbereid zal in dat kader ook naar de beschikbare middelen worden gekeken. Winsum, 18 augustus 2009
21
Bijlage 1 Prioriteiten handhaving
