JAARVERSLAG 2008 april 2009

JAARVERSLAG 2008

april 2009

INHOUD

VOORWOORD

3

BESTUURSVERSLAG

4

DIRECTIEVERSLAG

5

DE PROGRAMMERING IN 2008

26

KIJK- EN LUISTERCIJFERS

48

NIEUWE MEDIA

50

Omroepbrede ontwikkelingen Code Goed Bestuur en Integriteit Publieke Omroep Ontwikkelingen NPS Programmavoorschriften Rapportage afspraken prestatieovereenkomst 2008 Best bekeken, beluisterd en gewaardeerd Communicatie Vooruitblik

5 6 8 11 13 21 24 25

Informatie & Actualiteiten Jeugd Kunst & Cultuur Diversiteit

26 29 32 46

2

VOORWOORD De NPS gaat in 2008 voortvarend van start met de uitvoering van het Beleidsplan „Morgen gebeurt het‟, dat in het najaar van 2007 is vastgesteld. Onder leiding van een nieuwe directeur en twee nieuwe hoofdredacteuren wordt, in nauw overleg met de Ondernemingsraad, de kanteling van de organisatie in gang gezet. Die kanteling behelst een andere, nieuwe manier van samenwerken tussen redacties en platforms rond de thema‟s waartoe de NPS is opgericht: Informatie & Achtergrondjournalistiek, Kunst & Cultuur, Jeugd en Diversiteit. Belangrijke voorwaarde voor deze nieuwe werkwijze is dat redacties die inhoudelijk aan elkaar verwant zijn ook fysiek bij elkaar komen te zitten. Een grootscheepse interne verhuizing is voorzien in het voorjaar van 2009. Daarop vooruitlopend wordt het crossmediaal werken binnen de NPS op verschillende terreinen opgepakt. Dichtbij Nederland gaat in september op Radio 5 van start, om vanaf 2009 met een gelijknamig televisieprogramma en één gezamenlijke website te worden uitgebreid. Het succes van Kunststof Radio wordt doorgetrokken naar het wekelijkse cultuurprogramma op zondagmiddag, dat Kunststof TV gaat heten. Op het gebied van Geschiedenis slaan NPS en VPRO de handen ineen, wat in 2009 zal leiden tot één redactievloer voor alle geschiedenisactiviteiten van beide omroepen. Het Klokhuis ontwikkelt een theatershow en start het project „Het Klokhuis bouwt een KlokHUIS‟. Maar ook achter de schermen maakt de NPS zich op voor de nieuwe toekomst. De diverse afdelingen die zich bezighouden met faciliteiten, automatisering en digitalisering worden samengesmeed tot één efficiënt en klantgericht bolwerk van technisch vernuft. De veranderingen binnen de NPS vinden plaats in een dynamisch omroepklimaat. Daarom blijft waakzaamheid geboden. Met de eventuele toetreding van nieuwe omroepen in 2009, en het doorslaggevende belang van ledenaantallen voor toekenning van zendtijd aan omroepverenigingen, blijft de publieke omroep voortdurend onderwerp van politiek en maatschappelijk debat. Met de besluitvorming over een nieuwe concessie in 2010 in het verschiet, zal ook de NPS een stevige positie in dat debat moeten innemen. In dat licht zorgen de herpositionering in 2008, en de daaruit voortvloeiende nieuwe huisstijl en communicatie, voor een passende en vruchtbare voedingsbodem. De NPS is steeds meer zichtbaar. Niet alleen in vorm, maar vooral met mooie, spraakmakende en zinvolle programma‟s. Dit jaarverslag biedt u een terugblik op de vele hoogtepunten van 2008. Met trots presenteren wij u dit verslag, dat nog maar eens bevestigt hoe onmisbaar de NPS is voor het publieke bestel. Namens de Raad van Toezicht van de NEDERLANDSE PROGRAMMA STICHTING Gerd Leers, voorzitter

3

BESTUURSVERSLAG Het NPS Bestuur komt in 2008 zes maal in vergadering bijeen. Dit gebeurt eenmaal in de twee maanden. In maart en november vindt aansluitend aan de reguliere vergaderingen een informeel overleg met de Ondernemingsraad plaats. In maart kondigt de voorzitter aan dat hij per 1 juni zijn voorzitterschap van het NPS Bestuur zal neerleggen. Hetzelfde geldt voor mevrouw Van Dusseldorp. De eerste maanden van het jaar worden dan ook besteed aan het zoeken naar geschikte opvolgers. Deze worden gevonden in de heer Leers (voorzitter), mevrouw Pattynama en mevrouw Mahn. De nieuwe bestuursleden worden per 1 augustus voor een termijn van vier jaar benoemd door de minister. Belangrijkste onderwerpen op de agenda van het bestuur zijn de voorbereidingen op de overgang naar een raad van toezicht model en de evaluatie van de Programmaraad. De voortgang van de reorganisatie vraagt ook de nodige aandacht van het Bestuur. Deze onderwerpen worden elders in het jaarverslag uitgebreid behandeld. In december keurt het bestuur de begroting 2009 goed. Onderstaande tabel geeft de aanwezigheid van de bestuursleden bij de vergaderingen weer (Richtlijn 2.23 Code Goed Bestuur en Integriteit). 7-32008

11-42008

16-52008

1-102008

7-112008

19-122008

R.H.L.M. van Boxtel (voorzitter)¹

x

x

x

M. van Dusseldorp²

x

afwezig

x

S. Harchaoui

x

x

afwezig

x

afwezig

x

M. D.J.Kooijmans

x

x

x

x

afwezig

x

G.B.M. Leers³ (voorzitter)

x

x

x

x

J. Mahn⁴

x

x

x

x

M.J. Pattynama⁵

x

x

x

x

L.J. Verhulst

afwezig

x

x

afwezig

afwezig

x

O.A.J.M. Wibaut

x

x

x

x

x

x

¹ De heer Van Boxtel is afgetreden per 1 juni 2008 ² Mevrouw Van Dusseldorp is afgetreden per 1 juni 2008 ³ De heer Leers is benoemd tot voorzitter per 1 augustus 2008 ⁴ Mevrouw Mahn is benoemd tot bestuurslid per 1 augustus 2008 ⁵ Mevrouw Pattynama is benoemd tot bestuurslid per 1 augustus 2008

4

DIRECTIEVERSLAG OMROEPBREDE ONTWIKKELINGEN Mediawet 2008 Het jaar 2008 staat, daar waar het de publieke omroep betreft, in het teken van de voorbereidingen van de nieuwe Mediawet. De vorige Mediawet was dringend aan vervanging toe, omdat deze niet adequaat inspeelde op de zogenaamde multimediale taak van de publieke omroep. De belangrijkste vernieuwingen zijn*): Al het elektronisch aanbod (o.a websites, digitale kanalen, mobiel aanbod) behoort voortaan formeel tot de taakopdracht van de publieke omroep. Onder de oude Mediawet mocht de publieke omroep wettelijk gezien eigenlijk alleen radio en televisie maken. In het huidige digitale tijdperk, waarin internet steeds belangrijker wordt ten opzichte van radio en televisie, was dat erg onhandig werken voor de omroep. De nieuwe Mediawet zorgt ervoor dat de publieke omroep beter multimediaal kan werken. Programma's van omroepen kunnen flexibeler verdeeld worden over de verschillende kanalen (bijvoorbeeld digitale themakanalen). Omroepen hoeven niet langer een voorgeschreven deel van de zendtijd te vullen op een vast thuisnet. De programmavoorschriften zijn verdwenen. Voorheen moesten de omroepen in hun programmering voldoen aan bepaalde, wettelijk vastgelegde percentages: ze moesten bijvoorbeeld 25% van al hun programma's wijden aan kunst en cultuur. Nu maakt de publieke omroep als geheel eens in de vijf jaar een prestatieafspraak met de minister over het totale aanbod. Hierbij wordt nu bijvoorbeeld ook het aanbod aan informatie en cultuur op digitale themakanalen en websites meegerekend. De rijksbijdrage aan de publieke omroep wordt met 50 miljoen euro verhoogd. Er komt meer ruimte voor samenwerking tussen de publieke omroep en andere mediabedrijven en culturele en educatieve instellingen. Voor de NPS in het bijzonder is er een belangrijke wijziging. De wettelijke percentuele programmavoorschriften op het gebied van Kunst, Cultuur en Minderheden komen te vervallen. De NPS behoudt zijn wettelijke taak op deze terreinen, maar dient in plaats van de wettelijke percentages nu nadere afspraken met de raad van bestuur NPO te maken over de invulling van deze taken. Prestatieovereenkomst De NPO heeft met het ministerie van OCW een prestatieovereenkomst gesloten over wat de publieke omroep belooft op radio, tv en internet te brengen. Daarbij gaat het onder andere om minimumuren kunst en cultuur, jeugdprogrammering, nieuws en actualiteiten en multiculturele programma's. Vervolgens heeft de NPO individuele afspraken met de omroepen gemaakt. Aan de rapportage over het nakomen v5an de prestatieovereenkomst is in dit jaarverslag een apart hoofdstuk gewijd (Rapportage Afspraken Prestatieovereenkomst 2008).

*)bron: website ministerie van OCW

5

CODE GOED BESTUUR EN INTEGRITEIT PUBLIEKE OMROEP Per 1 januari 2006 is de Code Goed Bestuur en Integriteit Publieke Omroep in werking getreden. De richtlijnen gelden voor de medewerkers die krachtens arbeidsovereenkomst werkzaam zijn bij omroepinstellingen, alsmede voor bestuurders en toezichthouders van deze instellingen. De Code is opgesteld vanwege het feit dat de publieke omroep een maatschappelijke organisatie is die uit algemene middelen wordt gefinancierd, waarbij transparantie, integriteit, onafhankelijkheid, betrouwbaarheid en het afleggen van verantwoording noodzakelijk zijn. De Raad van Bestuur heeft in de Code zes Richtlijnen en twee Regelingen vastgelegd, te weten: Richtlijn 1 : Goed Bestuur en Toezicht Richtlijn 2 : Integriteit Richtlijn 3 : Verslaglegging Richtlijn 4 : Ideële sponsoring Richtlijn 5 : Interactieve telefoondiensten, SMS, 0900-lijnen en mobiel internet Richtlijn 6 : E-mailmarketing Regeling A : Klokkenluider Regeling B : Commissie ter bevordering van goed bestuur en integriteit (Commissie Dijkstal) Richtlijn 1 bevat louter aanbevelingen, omdat de Raad van Bestuur niet te diep wil ingrijpen in de verenigings- en stichtingsstructuur van de omroepinstellingen. De Richtlijnen 2 t/m 6 bevatten echter minimumeisen, waarvoor het „pas toe of leg uit principe‟ geldt. De NPS heeft in 2006 onmiddellijk uitvoering gegeven aan de Code Goed Bestuur en Integriteit. Sinds maart 2006 heeft de NPS een Audit Commissie. Het reglement van de Audit Commissie staat op de website van de NPS (www.nps.nl/jaarverslag). Richtlijn 1 - Goed Bestuur en Toezicht De bedoeling is een duidelijke scheiding te maken tussen toezichthoudende en bestuurlijke functies, waarbij het ook mogelijk is dat er dubbelfuncties voorkomen. De richtlijn voorziet echter in de borging van onafhankelijkheid bij die dubbelfuncties. Op grond van artikel 5 van de statuten kent de NPS als organen slechts het Bestuur, de Programmaraad en de Algemeen Directeur. Op grond van artikel 8 is het Bestuur belast met het besturen van de NPS. Daarnaast houdt het Bestuur toezicht op het beleid van de algemeen directeur en op de algemene gang van zaken binnen de stichting. Het Bestuur is volgens de statuten dus formeel zowel besturend als toezichthoudend orgaan. Deze situatie is onwenselijk. De NPS heeft het ministerie voorgesteld om over te gaan naar een zogenoemd raad-van-toezicht model. Het ministerie heeft dat verzoek ingewilligd. Dit model houdt in dat het huidige NPS Bestuur voortaan als Raad van Toezicht de instantie is die toezicht moet houden en dat de Algemeen Directeur verantwoordelijk is voor het dagelijks besturen van de organisatie. Voor deze verandering in de bestuursstructuur is een wetswijziging nodig; de NPS is immers een wettelijke taakorganisatie. Deze wijziging wordt geregeld in de Erkenningenwet, die in de loop van 2009 van kracht is. Richtlijn 2 - Integriteit De vier registers voor het aannemen van geschenken, uitgeven van geschenken, deelnemingen van medewerkers in instellingen die aan omroepen zijn gelieerd en nevenfuncties van topfunctionarissen zijn in gebruik, maar het aantal meldingen is zeer gering te noemen. De registers zijn op internet in te zien en liggen ter inzage op het Bestuurs- en Directiesecretariaat van de NPS.

6

Richtlijn 3 - Verslaglegging De NPS voldoet aan alle bepalingen van Richtlijn 3. Het Handboek Administratie Organisatie bestaat al sinds 2003 en wordt actueel gehouden. De bedrijfsvoeringsverklaring is ondertekend door de algemeen directeur. De NPS heeft naast het distribueren van Klokhuis merchandise via eigen kanalen en het doen uitgeven van programmavastleggingen (boeken, dvd‟s) geen nevenactiviteiten ondernomen in 2008. Richtljn 4 - Co-financiering (ideële sponsoring) De NPS is zeer terughoudend op dit gebied en publiceert in haar jaarrekening alle bijdragen die van derden zijn ontvangen (additionele informatie Commissariaat voor de Media). Richtlijn 5 - Interactieve telefoondiensten, SMS, 0900-lijnen en mobiel internet De NPS voldoet aan alle bepalingen. Richtlijn 6 - E-mailmarketing De NPS voldoet aan alle bepalingen. Regeling A, Klokkenluider De NPS heeft de regeling onder de aandacht gebracht van de medewerkers. Er hebben zich geen meldingen voorgedaan. Regeling B, Commissie ter Bevordering Goed Bestuur en Integriteit Deze NPO Commissie is de Commissie Dijkstal.

7

ONTWIKKELINGEN NPS Bestuur, directie en programmaraad In juni nemen de heer Van Boxtel (voorzitter) en mevrouw Van Dusseldorp (lid) afscheid van het NPS bestuur. Per 1 augustus benoemt de Minister de heer Leers als voorzitter en mevrouw Pattynama en mevrouw Mahn als lid van het NPS Bestuur. De heer Daalmeijer begint per 1 januari als algemeen directeur van de NPS. Door de kanteling van de organisatie neemt de NPS afscheid van de twee programmaleiders (radio en televisie) en benoemt de heer Kuyl als Hoofdredacteur Informatief en Jeugd en later in het jaar de heer Soepnel als Hoofdredacteur Kunst en Cultuur. Nieuwe opzet Programmaraad In april 2008 adviseert de Programmaraad, na twee jaar evaluatie en overleg met de Directie, het NPS Bestuur inzake de nieuwe rol en werkwijze van de Programmaraad. De evaluatie komt er kort gezegd op neer dat de huidige samenstelling van de Programmaraad (19 maatschappelijke organisaties) en werkwijze (tweemaal per jaar op hoofdlijnen adviseren over het programmabeleid) noch voor de raad noch voor de NPS een bevredigend resultaat oplevert. Het advies van de raad luidt dan ook zogenaamde experts op het terrein van de kerntaken van de NPS te benoemen in plaats van organisaties, die een afgevaardigde sturen. Deze experts zullen beter in staat zijn om onafhankelijk en meer vanuit hun expertise te adviseren. Door de raad ook in omvang te beperken, van 19 organisaties naar maximaal 9 leden, kan naar verwachting met meer slagkracht gewerkt worden. Op de meivergadering in 2008 neemt het NPS Bestuur het advies van de Programmaraad over, op een klein technisch punt na. Dit bestuursbesluit wordt positief ontvangen op het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. De Programmaraad is immers een wettelijk orgaan en wijzigingen in de samenstelling of opzet kunnen dan ook niet zonder instemming van de Minister plaatsvinden. De nieuwe opzet van de Programmaraad wordt geformaliseerd in de Erkenningenwet. De leden van de nieuwe Programmaraad zullen naar verwachting medio 2009 worden benoemd door de Raad van Toezicht van de NPS. Programmaraadcongres De NPS Programmaraad organiseert jaarlijks een congres op een voor zijn activiteiten relevant terrein. In 2008 besluit de raad het congres te integreren in het in Nederland te organiseren internationaal diversiteitcongres. The Diversity Show wordt door de NPO en NPS georganiseerd onder auspiciën van de EBU, in samenwerking met BBC, VRT, WDR, France Televisions, Mira Media, Dutchversity en Maroc.nl, en met steun van de Europese Commissie en het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. Doelstellingen congres Doelstellingen van het diversiteitscongres zijn: verdiepen en concretiseren van de resultaten van de Essen en Parijs-conferenties; internationale uitwisseling van „good practices‟ op het terrein van interculturele programmering, met een nadruk op nieuws/actualiteiten en amusement/infotainment; verhogen van interculturele competenties van omroepmedewerkers; stimuleren van creativiteit bij het toepassen van diversiteit binnen mediaprojecten en programma‟s; betrekken van makers uit verschillende culturen bij het denkproces omtrent diversiteit en bij de organisatie van diversiteit binnen de publieke omroepen; daadwerkelijke implementatie van diversiteit plannen en bevorderen

8

Algemene resultaten De Essen en Parijs-conferenties krijgen met The Diversity Show een heel ander vervolg dan men in EBU-verband gewend was. Eerdere congressen strandden nogal in een problematisering van diversiteit; tijdens het NPO/NPS-congres wordt vooral gelet op de kansen en mogelijkheden die diversiteit biedt – dat alles gepresenteerd in een inspirerende setting. De dag zelf wordt geregisseerd alsof het zelf een televisieprogramma is; Tijdens de plenaire sessies en in de workshops zien de deelnemers tal van voorbeelden van good & bad practices op het terrein van interculturele programmering, waarbij de nadruk op nieuws/actualiteiten en amusement/infotainment ligt; Voor veel omroepmedewerkers uit binnen- en buitenland is The Diversity Show een eerste kennismaking met het onderwerp culturele diversiteit. Die kennismaking is essentieel voor het verhogen van hun interculturele competentie; Dankzij de vele praktijkvoorbeelden en het pilotproject (zie verderop in de tekst) dat aan het congres is verbonden, worden alle publieke omroepen concreet aangemoedigd tot het bedenken van interculturele formats; Het congres geeft de deelnemers uitgebreid de gelegenheid met collega‟s uit andere landen en culturen van gedachten te wisselen over diversiteit en de organisatie van diversiteit binnen de publieke omroepen; Met de belofte van concrete implementatie van diversiteit door Ruurd Bierman en andere betrokkenen is het onderwerp van de diversiteit opnieuw actueel geworden; Tenslotte overtreft het aantal deelnemers van ruim 600 alle verwachtingen. Dit dwingt de organisatie tot de beslissing, om drie dagen voor de conferentie de inschrijving volledig te blokkeren. Kijk voor een terugblik en compleet programmaoverzicht op de website van het congres: www.diversityshow.nl. Reorganisatie In 2008 neemt de reorganisatie die voortvloeit uit het NPS beleidsplan „Morgen gebeurt het‟ zijn aanvang. De reorganisatie, die met name een kanteling van het bedrijf van platform naar thema betreft, wordt nader behandeld in het sociaal jaarverslag. Programmastatuut In zijn decembervergadering keurt het NPS Bestuur het Programmastatuut goed. Daarmee stelt de NPS als eerste landelijke omroep een Programmastatuut voor alle programmaafdelingen vast. In dit statuut is neergelegd wat de uitgangspunten van het programmabeleid zijn en aan welke voorwaarden de NPS met haar programma‟s wil voldoen. Het statuut is het kader waarbinnen alle programmamedewerkers van de NPS kunnen werken. Ook worden via het statuut directie en hoofdredactie inhoudelijk van elkaar gescheiden. Verschillende omroepen hebben al redactiestatuten voor afzonderlijke programma‟s. Zo heeft NOVA al enige jaren een statuut in de vorm van de „NOVA-code‟. De NPS is nu de eerste omroep die voor zijn hele programmering, van achtergrondjournalistiek tot muziek en van kinderprogramma‟s tot documentaires, een redactiestatuut heeft gemaakt. Het statuut maakt automatisch deel uit van alle arbeidsovereenkomsten met NPS programmamedewerkers. Het statuut is openbaar en staat op de website van de NPS. Visitatie In januari 2008 start een uit onafhankelijke deskundigen samengestelde visitatiecommissie haar werkzaamheden om een oordeel te vellen over de prestaties van de publieke omroep. De commissie staat onder voorzitterschap van mevrouw Brouwer-Korf, tot 1 januari 2008 burgemeester van de gemeente Utrecht. De bevindingen en eventuele aanbevelingen zullen voor 1 mei 2009 gerapporteerd worden aan de Raad van Toezicht Publieke Omroep.

9

Het gaat hier om een periodieke toetsing die om de vijf jaar plaatsvindt. De commissie buigt zich over de manier waarop in de periode september 2004 tot januari 2008 uitvoering is gegeven aan de taakopdracht van de landelijke publieke omroep. De commissie kan aanbevelingen doen voor de periode van erkenningverlening vanaf 1 september 2010 als het gaat om de taakopdracht en doelstellingen van de landelijke publieke omroep en de wijze waarop daaraan uitvoering kan worden gegeven. De commissie beoordeelt de omroepen op basis van door de omroepen zelf opgestelde evaluatierapporten. Binnen een vastgesteld kader gaan de omroepen in op de aanbod- en vraagkant, alsmede op een aantal organisatorische kwesties. Daarnaast heeft de vorige visitatiecommissie onder leiding van Alexander Rinnooy Kan een aantal aanbevelingen gedaan aan de individuele omroepen en de NPO als geheel. De NPS zet in haar zelfevaluatie ook uiteen wat zij met deze aanbevelingen heeft gedaan. Ook wordt ingegaan op de innovatieve ambities van de NPS en noemt het rapport zelf een aantal verbeterpunten. In april 2009 zal de visitatiecommissie het definitieve rapport presenteren.

10

PROGRAMMAVOORSCHRIFTEN Wettelijke taken Op basis van de Mediawet dient tenminste 40% van het programma-aanbod van de NPS op radio en televisie te bestaan uit onderdelen van culturele aard, waarvan tenminste 20% betrekking heeft op kunst. Daarnaast dient tenminste 20% van de televisiezendtijd en 25% van de radiozendtijd te bestaan uit programma‟s voor etnisch/culturele minderheden. TELEVISIE Wat televisie betreft worden alle percentages in 2008 gehaald: Cijfers televisie 2008 (00.00-24.00 uur) 2006 2007 2008 Verplicht

Cultuur 56 74 72 40

Kunst 26 31 28 20

Minderheden 20 22 23 20

11

RADIO Wat Radio betreft heeft de NPS haar wettelijke taak op het gebied van multiculturele programma‟s niet volledig kunnen realiseren. Het opheffen van de programma‟s in eigen taal (vanaf 1 september 2008) en het vertrek van het programma Lijn5 naar FUNX heeft daar mede toe bij gedragen. Wel is er vanaf 1 september op weekdagen een nieuw multicultureel radioprogramma, Dichtbij Nederland ontwikkeld. Doordat de programmering op Radio 6 niet meetelt voor het wettelijk te behalen percentage, bedraagt het totale aandeel multiculturele programma‟s op de reguliere zenders 20,08 procent. Radio 6, dat voorlopig als neventaak wordt beschouwd, haalt een percentage van 42 procent. Cijfers Radio 2008 2006 2007 2008 Verplicht Radio 6

Cultuur 69 65 66 40 100

Kunst 36 33 33 20 42

Minderheden 20 23,4 20,8 25 42

12

RAPPORTAGE AFSPRAKEN PRESTATIEOVEREENKOMST 2008 De NPO heeft met het ministerie van OCW een prestatieovereenkomst gesloten over wat de publieke omroep belooft op radio, tv en internet te brengen. Daarbij gaat het onder andere om minimumuren kunst en cultuur, jeugdprogrammering, nieuws en actualiteiten en multiculturele programma's. Vervolgens heeft de NPO individuele afspraken met de omroepen gemaakt. Aan de rapportage over het nakomen van de prestatieovereenkomst is in dit jaarverslag een apart hoofdstuk gewijd. Het eerste deel daarvan is gewijd aan de Maatschappelijke Interactie. Dat betreft de binding en verankering in de samenleving, de publiekscontacten en waardering van het publiek. Het tweede deel gaat over Diversiteit.

1. MAATSCHAPPELIJKE INTERACTIE – BINDING EN VERANKERING Programmaraad Als taakgebonden omroep heeft de NPS een andere verankering in de samenleving dan de ledengebonden organisaties. De afwezigheid van leden betekent dat er geen direct bereikbare groep mensen is die op welke manier dan ook betrokken kan worden bij beleid, programma‟s e.d.. Ten behoeve van de maatschappelijke verankering beschikt de NPS over een in de wet vastgelegde Programmaraad van onafhankelijke leden, afkomstig uit een breed scala van door de minister aangezen maatschappelijke en culturele organisaties. “De Programmaraad adviseert het Bestuur en de Algemeen Directeur over het programma dat de Stichting verzorgt,” zoals de Statuten het formuleren. Tussen Programmaraad, NPS Directie en Bestuur is de rol van de Raad enkele jaren onderwerp van discussie geweest. De Raad zelf had vraagtekens bij de manier waarop ze de NPS kon adviseren. De rol van de Programmaraad is daarom geëvalueerd. Parallel aan deze beraadslagingen kondigde minister Plasterk in zijn brief over de Omroep van begin oktober 2007 aan dat hij de taakorganisaties zoals de NPS zou vragen het functioneren van de Programmaraad te evalueren. De hoofdconclusie uit de evaluatie van en door de Programmaraad was dat de raad “in haar huidige samenstelling en in haar huidige taakuitoefening niet goed functioneert en dientengevolge de NPS niet goed kan adviseren over haar programmapakket” (notulen Programmaraad vergadering 7 maart 2008). Daarbij werd ook vastgesteld dat de samenstelling van de Raad, in termen van vertegenwoordigde organisaties, niet langer optimaal bijdroeg aan de maatschappelijke verankering van de NPS. De NPS heeft zelf het meest behoefte aan ondersteuning vanuit organisaties die min of meer direct aansluiten bij zijn kerntaken (Kunst en Cultuur, Journalistiek en Informatie, Jeugd en Minderheden) en bij onderwerpen die structureel voor de NPS van belang zijn, zoals „crossmedialiteit‟. In de nieuwe opzet, met een beter geformuleerde taakstelling en een samenstelling van de raad die niet langer verbonden is met bepaalde organisaties, kan de Raad van meer profijt zijn voor de NPS: (1) hij draagt bij aan een brede maatschappelijke binding van de NPS; (2) hij dient als kritisch „klankbord‟; waar plannen en ideeën tegenaan gelegd kunnen worden, en waaruit ideeën kunnen ontstaan; (3) hij vormt een „connector‟, een toegang tot werelden van expertise op de verschillende terreinen die de NPS in programma‟s bestrijkt en die recht doen aan de culturele diversiteit van Nederland. De benoeming van de nieuwe raad – die dan ook Adviesraad in plaats van Programmaraad gaat heten – door de Raad van Toezicht zal plaatsvinden zodra de daarvoor noodzakelijke wetswijzigingen zijn gerealiseerd.

13

Mediapartners Een andere pijler onder de maatschappelijke verankering wordt gevormd door de intensieve samenwerking met allerlei, vooral culturele, organisaties; dat leidt meestal tot een of meerdere programma‟s. Zo werkt de NPS intensief samen met en is „Mediapartner‟ van o.m.: Mediapartner De Nederlandse Opera Nederlandse Dansdagen Nederlands Filmfestival Holland Festival IDFA

IFFR

North Sea Jazz Pinkpop Cinekid CJP

The Music Meeting Mundial Dunya Festival FD Mediagroep Zomercarnaval Rotterdam (partner is organisator Ducos) EBU

aard van de samenwerking Registraties audio/visueel van nieuwe opera‟s in Muziektheater Uitzending op locatie Drama- en documentaire projecten van de NPS in première op het festival Registratie audio/visueel van diverse concerten en optredens Documentaires van de NPS in première op het festival Uitreiking Zilveren Wolf, NPSprijs voor beste korte documentaire Deelname Hubert Bals Fonds; aankoop vijftal films van beginnende filmmakers uit nietwesterse landen; New Arrivals, platform op internet voor korte films Dagelijkse verslag op radio, televisie en internet plus themakanaal Cultura Crossmediale uitzendingen met VARA en VPRO Samen met Klokhuis speciale kijkmiddagen, quizzen en „meet & greet‟ met de presentatoren Stimuleren van cultuurparticipatie door jongeren, o.a. via project Golden Ticket in 3FMprogramma Met Michiel Verslag op Radio 6 en internet van dit Nijmeegse Festival voor wereldmuziek Verslag op Radio 6 en internet van dit Tilburgse Festival voor wereldmuziek Verslag op Radio 6 en internet van dit Rotterdamse Festival voor wereldmuziek Met NOVA gezamenlijke debatten; onderzoeksprojecten Verslag op televisie i.s.m. de NOS City Folk is een samenwerkingsproject over stedelingen; de Toolkit is een project ter bevordering van de

14

omvang/frequentie Drie à vier keer per jaar 1x per jaar 1x per jaar meerdere films 1x per jaar 1x per jaar

1x per jaar

1x per jaar 1x per jaar 1x per jaar Doorlopend

1x per jaar 1x per jaar 1x per jaar Doorlopend 1x per jaar Doorlopend

Media Academie NRC Volkskrant

Prins Bernard Cultuurfonds

diversiteit voor en achter de schermen; i.s.m. Mira Media masteracademy journalistiek inhoudelijk en in marketing samenwerking bij Themaavonden Film & Literatuur inhoudelijk en in marketing samenwerking bij uitzendingen van Het Groot Dictee en de Grote Geschiedenis Quiz Mede organiseren van Het Vierkante Ei, de nationale Beeldende Kunst Prijs voor Amateurkunstenaars (bekendmaking op TV en Cultura) Documentairemaker krijgt kans om een film te maken over een cultureel onderwerp voor het Uur van de Wolf

Doorlopend Meerdere keren per jaar Meerdere keren per jaar

1x per jaar

Publiekscontacten Publieksreacties NOVA (kwantitatief) Het aantal reacties kan per dag of onderwerp uiteenlopen van 1 of 2 tot meer dan honderd. Verhalen over (misstanden in) de gezondheidszorg genereren gemiddeld vijf tot vijftien reacties. Een studiogesprek bijvoorbeeld tussen Clairy Polak en Mohammed Enait levert een piek op van zo'n honderd reacties of meer. Ook de Wildersdiscussie heeft (vooral rond Fitna) veel reacties opgeleverd: alles bij elkaar een paar honderd. In percentages Kijkers die hun persoonlijke/politieke opvattingen kwijt willen: 35 procent Kijkers met inhoudelijke opmerkingen/reacties (incl. taal- en uitspraakfouten): 30 procent Kijkers die hun persoonlijk leed willen delen: 20 procent Kijkers die tips hebben voor de redactie: 10 procent Kijkers met zg. „complottheorieën‟: 5 procent Publieksreacties NOVA (kwalitatief) Er is een min of meer vaste groep mailers die in alles wat NOVA doet een bewijs ziet dat het programma links is. Daar staat een andere, kleinere groep tegenover, die vindt dat NOVA juist niet links genoeg is en/of te veel aandacht besteedt aan nieuw-rechtse politici als Wilders en Verdonk. Regelmatig krijgt de redactie ook mail van kijkers die iets aan te merken hebben op het gedrag van de presentator, die te brutaal of juist te slap, te gretig of juist te ongeïnteresseerd zou zijn. En dan zijn er nog de inhoudelijke reacties, de tipgevers, de taalpuristen, de mensen die aandacht willen voor hun persoonlijke leed. Een uitzending over (falende) jeugdzorg bijvoorbeeld levert altijd een aantal persoonlijke verhalen op van ouders die ergens schande van spreken of hulp zoeken. Op de website worden kijkers uitgenodigd zelf nieuwsitems en tips in te sturen onder het motto „Your Story/Uw Verhaal‟.

15

Publieksreacties Klokhuis Het Klokhuis ontvangt in 2008 ca. 1.800 mailtjes in de algemene mailbox. De mailtjes variëren van complimenten, verzoeken om informatie voor spreekbeurten e.d. tot bestellingen en zo nu en dan een klacht. Het Klokhuis organiseert in 2008 ook een „Vragendag‟ in het Amsterdamse Nemo waar kinderen hun vragen over techniek, wetenschap en natuur rechtstreeks aan deskundigen kunnen stellen. Klokhuis heeft ook een Kijkersraad, waarbij twintig kinderen tweemaandelijks bijeen komen om hun commentaar op het programma te spuien; via internet recenseert dezelfde groep elke twee weken een uitzending. Publieksreacties met Michiel De reacties zijn zeer verschillend. Van een reactie op een Popnieuwsbericht tot aanmeldingen voor acties als de Nieuwjaarsreceptie tot reacties op weblogberichten van Michiel. Maar in totaal zijn het ruim 5.000 reacties in 2008. Publieksreacties Bommel In het Bommel gastenboek komen ongeveer 4 à 5 reacties per dag. Hierbij geeft 55 % complimenten, is 10% van de reacties hulp aan een bezoeker, 40 % heeft een klacht vanwege een fout bestandtype en is 5 % van de berichten onderdeel van een discussie over iets wat niet met Bommel te maken heeft. In het door een externe partij ingerichte Bommel-fanforum wordt ook geregeld gediscussieerd. Publieksreacties Het Groot Dictee der Nederlandse Taal In het gastenboek van Het Groot Dictee worden reacties geplaatst over het programma zelf, bijvoorbeeld: „Ik vond het dictee moeilijk dit jaar‟. Ook worden er problemen aan de orde gesteld, zoals het feit dat de website niet naar behoren werkt. Van de reacties gaat 35 % over de uitzending, heeft 10 % een klacht over de website en gaat 55 % over spelling in het algemeen. Er worden ongeveer 3 à 4 berichten per dag achtergelaten, met een piek net na de uitzending in december. In het jaar 2008 zijn er 107 berichten achtergelaten. Van het forum van het Dictee op de website wordt weinig gebruik gemaakt. Publieksreacties PREMtime In het gastenboek van Premtime word veel gesproken over de uitzendingen. Vaak zijn het positieve reacties waarbij complimenten worden gegeven vanwege een uitzending. 70 % gaat over de uitzending en vaak is dat positief. 20 % gaat over eigen ervaringen en 10 % heeft iets negatiefs te zeggen over het programma. Er worden tussen de 3 à 6 berichten per dag geplaatst. Publieksreacties Kunststof In het gastenboek van Kunststof wordt veel gepraat over de uitzendingen die pas zijn geweest. Vaak wordt er een mening gegeven over bepaalde onderwerpen van een uitzending maar er worden ook veel complimenten gegeven voor het programma. 60 % van de reacties gaan over de uitzending en 40 % gaan over algemene dingen. In 2008 zijn er tussen de 3 à 4 berichten per dag geplaatst. Algemeen Contacten Publiek - Promotiestands van de NPS op North Sea Jazz en de Uitmarkt (op North Sea ook een eigen NPS Filmzaal), waar een directe uitwisseling plaatsvindt tussen publiek en medewerkers van de NPS; - New Arrivals, het online open podium voor korte film, waar filmmakers (professionals en amateurs) hun films kunnen uploaden om mee te doen aan de New Arrivals maandverkiezing, met bekendmaking van een jaarwinnaar op het IFFR; - De NPS doet elk jaar in januari mee aan Media Mind, de NPO-manifestatie voor middelbare

16

scholieren die een dagje achter de schermen van de omroep kunnen kijken. De NPS organiseert altijd een workshop rond een actueel programma dat jongeren aanspreekt (in 2008 de dramaserie Fok Jou!). Waardering publiek Nederland 1 Het gemiddelde waarderingscijfer voor Nederland 1 ligt op 7.5, hetzelfde als dat van alle NPS programma‟s op dat net. Bij een Kijk Tijd Aandeel van 22,9 (Nederlanders 13+) voor Nederland 1 in 2008 en een gemiddeld KTA van 24 voor NPS programma‟s. Uit onderstaande grafiek blijkt dat de meeste NPS programma‟s in waardering hoger scoren dan het gemiddelde van Nederland 1.

Nederland 2 Ook op dit net is de waardering van de NPS programma‟s even hoog als van alle programma‟s op Nederland 2, namelijk 7.6. Een aantal NPS programma‟s wordt duidelijk hoger gewaardeerd dan het gemiddelde, een aantal zit daar iets onder. Overigens dient daarbij aangetekend te worden dat de verschillen in Kijkcijfers op dit net aanzienlijk zijn: sommige NPS-programma‟s komen ruim boven het gemiddelde uit en worden dus door grotere publieksgroepen bekeken, anderen trekken kleinere groepen sterk geïnteresseerde kijkers. Het gemiddeld KTA Nederlanders 13+ ligt hier op 7,2. De NPS programma‟s hebben een gemiddeld KTA van 8,4.

17

Nederland 3 De gemiddelde waardering van de NPS programma‟s op Nederland 3 ligt iets hoger dan van alle programma‟s: 7.7 tegenover 7.5. Het aantal NPS-programma‟s dat duidelijk meer dan gemiddeld scoort is relatief groot: het Sinterklaasjournaal is topscorer met 8.3. Het gemiddeld KTA voor Nederland 3 ligt op hetzelfde niveau als Nederland 2, namelijk 7,6. De NPS scoort op Nederland 3 een gemiddeld KTA van 5,3.

18

Radio Voor Radio zijn wel luistercijfers maar geen waarderingscijfers beschikbaar. Derhalve kan niet over de waardering gerapporteerd worden.

2. DIVERSITEIT Op het gebied van diversiteit zet de NPS in 2008 grote stappen. Als eerste omroep in Hilversum benoemt de NPS een Projectleider Diversiteit, die deel uitmaakt van het Management Team. Verder wordt het beleidsplan „Diversiteit en de NPS‟ aangenomen, waarin op het gebied van personeel, organisatie en programma´s doelstellingen worden geformuleerd voor de korte en lange termijn. Het gaat dan om: - een sprong voorwaarts m.b.t. diversiteit op P&O-gebied (meer medewerkers op alle functies met een niet-westerse achtergrond); - versteviging van het organisatorische fundament van de specifieke multiculturele programmering en de daaruit voortvloeiende projecten op gebied van diversiteit; - vergroting van „inclusiviteit‟, dus diversiteit als een vanzelfsprekend onderdeel in zoveel mogelijk programma‟s met als doel een afspiegeling van de samenleving voor en achter het scherm en aangaande onderwerpkeuze, invalshoek, vraagstelling etc. Dat ook bij de NPS nog een lange weg te gaan is, blijkt uit een onderzoek dat in het najaar gedaan wordt onder de meerderheid van leidinggevenden en eindredacteuren over de beleving van diversiteit en wat er van hen wordt verwacht op dat gebied. Daaruit blijkt dat de etnische diversiteit zich concentreert bij bepaalde redacties in het bedrijf. Een grote groep leidinggevenden ziet niet veel mogelijkheden voor meer diversiteit of ziet er niet de noodzaak van in om er meer aan te doen. De NPS neemt deel aan de masters opleiding van de Media Academie, om de instroom van allochtone journalisten te bevorderen en de kwaliteit van hun bijdrage aan het journalistieke proces te verhogen. Er doen vijf mensen vanuit de NPS mee aan de opleiding. De NPS geeft de deelnemers tot 1 januari 2009 een arbeidscontract voor de dagen dat ze niet aan de opleiding deelnemen. Van de vijf deelnemers werken er twee nog steeds bij de NPS. Een deelnemer is freelance gaan werken voor de NPS en andere omroepen, een ander werkt nu bij de VARA. Ook wordt voor vier jongeren een werkervaringplek in het bedrijf gecreëerd. Zij krijgen een jaarcontract dat afloopt op 1 januari 2009. In het najaar organiseert de NPS, namens de NPO en onder auspiciën van de EBU, de internationale conferentie The Diversity Show; Diversity as a creative opportunity. Meer dan 600 deelnemers krijgen lezingen, optredens, workshops en een dinnershow voorgeschoteld, die hen inspireren om echt werk te maken van diversiteit in de media. Zie www.thediversityshow.nl. In het kader van The Diversity Show geeft de NPS workshops bij de EO, VPRO, KRO, AVRO en NCRV over het maken van succesvolle formats op het gebied van diversiteit. Bij MTNL, de VRT, de WDR en SVT worden workshops aan eindredacteuren en redacteuren gegeven over de implementatie van diversiteit op de werkvloer en het maken van programma´s die diversiteit vanzelfsprekend in zich dragen. De NPS is al tien jaar de bepalende kracht achter de organisatie van de Prix Europa/Iris, de prijs voor het beste multiculturele televisie programma in Europa. Ook is de NPS initiatiefnemer en mede organisator van een Europese toolkit op het gebied van diversiteit voor nieuws- en informatieve programma‟s. De toolkit geeft een handleiding voor de

19

implementatie van diversiteit op redacties. In verschillende bijeenkomsten wordt de Raad van Europa geadviseerd in verband met het starten van een campagne in 2009 onder het motto “Spreek je uit tegen discriminatie”. De NPS levert voor het vierde opeenvolgende jaar de voorzitter van de Eurovision Intercultural and Diversity Group, een van de experts werkgroepen van de EBU. Bij deze werkgroep zijn ruim 15 landen vertegenwoordigd. Ook is de NPS organisator en executive producer van een van de langstlopende coproductieseries in Europa, City Folk. Aan deze programmaserie, die diversiteit hoog in het vaandel heeft staan, doen in 2008 twaalf landen mee. Kijk voor meer informatie over de multiculturele programmering van de NPS onder „DIVERSITEIT‟ op pagina 52 van dit jaarverslag.

20

BEST BEKEKEN, BELUISTERD EN GEWAARDEERD TELEVISIE Best bekeken De SBS-uitzending van Peter R. de Vries met de in het geheim opgenomen onthullingen van Joran van der Sloot over de vermissing van Natalee Holloway, breekt alle kijkcijferrecords. Daags erna komen Peter R. de Vries en Patrick van der Eem bij Pauw & Witteman vertellen hoe ze de opnamen hebben aangepakt. Ruim 2 miljoen mensen kijken naar deze uitzending, waarmee het ‟t best bekeken NPS(/VARA)-programma in 2008 wordt. Opvallend hoog scoort 5 Jaar Later op 29 december. Jeroen Pauw confronteert in deze aflevering Mart Smeets met uitspraken in een interview dat beiden 5 jaar geleden voerden. Top 25 best bekeken NPS-programma’s 2008 Nr

Datum

1 2 3 4 5 6 7 8 9

4-2 31-12 27-3 15-11 29-12 31-12 12-4 20-7 17-12

Dag ma wo do za ma wo za zo wo

23:00 0:00 22:19 12:00 22:47 19:28 22:31 22:12 20:33

Tijd

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

23-3 27-3 1-2 1-5 9-2 14-10 3-11 31-12 12-10 9-3 1-1 24-3 23-6 31-12 23-8 24-12

zo do vr do za di ma wo zo zo di ma ma wo za wo

21:48 21:32 20:54 20:26 21:43 22:17 22:17 20:38 20:16 12:17 19:23 22:12 20:22 22:19 20:27 22:38

Programma

Zender Omroep

Pauw & Witteman Top 2000 in Concert Nova/Den Haag Vandaag Intocht Sinterklaas 5 Jaar Later Top 2000 a go go Raymann is laat Andere Tijden Sport Groot Dictee der Nederlandse taal Zembla Andere Tijden Met het mes op tafel De Grote Geschiedenis Quiz Vrienden van Amstel Lve! De Avond van het Grote Geld Nova New York Top 2000 Jaaroverzicht Verleden van Nederland Buitenhof Uur van de Wolf Holland Doc Abba's all time greatest hits Top 2000 telt af Avond van de Smaak 13866 Te gek om los te lopen

NL NL NL NL NL NL NL NL NL

1 3 2 3 1 3 1 1 1

NPS;VARA NPS NOS;NPS;VARA NPS NPS NPS NPS NOS;NPS;VPRO NPS

14,2 12,0 9,1 8,8 8,2 7,5 7,3 7,3 6,8

2126 1799 1362 1311 1242 1123 1099 1097 1026

49 30 24 59 25 19 20 20 16

NL NL NL NL NL NL NL NL NL NL NL NL NL NL NL NL

2 2 2 2 3 2 2 3 2 1 2 2 3 3 3 3

NPS;VARA NPS;VPRO NPS NPS NPS NOS;NPS;VPRO NPS;VARA NPS NPS;VPRO NPS;VARA;VPRO NPS NPS NPS NPS NPS NPS

5,9 5,5 5,3 5,3 4,9 4,8 4,8 4,6 4,6 4,4 4,3 4,0 4,0 3,9 3,7 3,7

883 822 793 790 738 724 716 695 688 665 649 603 594 590 558 558

12 13 11 12 11 13 12 10 9 30 9 10 11 8 11 10

21

Kdh% (x 1.000) Kta%

Hoogst gewaardeerd Hoogst gewaardeerde uitzendingen zijn de film Seven Years in Tibet, die de NPS in het kader van de Olympische Spelen uitzendt, en de uitzending van Andere Tijden op 23 oktober. In die uitzending staat het bombardement van Huize Kleykamp centraal, de villa waar de Duitse bezetter het Centrale Bevolkingsregister heeft ondergebracht. Top 25 hoogst gewaardeerde NPS-programma’s in 2008 Nr

Datum

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

2-8-2008 23-10-2008 6-6-2008 30-12-2008 5-10-2008 31-7-2008 30-3-2008 24-1-2008 24-3-2008 2-11-2008 9-2-2008 6-12-2008 26-10-2008 11-5-2008 21-8-2008 26-4-2008 8-9-2008 29-12-2008 15-11-2008 8-8-2008 1-1-2008 15-11-2008 25-10-2008 17-12-2008 1-6-2008

Dag za do vr di zo do zo do ma zo za za zo zo do za ma ma za vr di za za wo zo

Tijd 22:49 21:32 22:06 19:31 12:10 20:51 21:48 20:30 20:30 12:06 21:43 20:01 20:18 22:21 22:25 0:24 23:08 22:47 12:00 22:18 19:23 12:00 22:07 20:33 19:03

Programma

Zender Omroep

Seven Years in Tibet Andere Tijden Anouk live 2008 Top 2000 a go go Buitenhof Met het mes op tafel Zembla Nova College Tour Avond van de Jonge Musicus Buitenhof Vrienden van Amstel Live! Top 2000 trapt af Verleden van Nederland Andere Tijden Sport Truth About Food Amy Winehouse live in London Pauw & Witteman 5 Jaar Later Intocht Sinterklaas met doventolk Nova/Den Haag Vandaag Uur van de Wolf Intocht Sinterklaas Raymann is Laat Groot Dictee der Nederlandse Taal Pinkpop

NL NL NL NL NL NL NL NL NL NL NL NL NL NL NL NL NL NL NL NL NL NL NL NL NL

22

2 2 3 3 1 2 2 3 2 2 3 3 2 1 3 3 1 1 1 2 2 3 1 1 3

NPS NPS;VPRO NPS NPS NPS;VARA;VPRO NPS NPS;VARA NPS NPS NPS;VARA;VPRO NPS NPS NPS;VPRO NOS;NPS;VPRO NPS NPS NPS;VARA NPS NPS NOS;NPS;VARA NPS NPS NPS NPS NPS;VARA;VPRO

Wrd 8,2 8,2 8,1 8,1 8,0 8,0 8,0 8,0 8,0 7,9 7,9 7,9 7,9 7,9 7,9 7,9 7,9 7,8 7,8 7,8 7,8 7,8 7,7 7,7 7,7

RADIO Best beluisterd Deze cijfers waren om technische redenen nog niet beschikbaar tijdens het samenstellen van het jaarverslag.

23

COMMUNICATIE Een nieuwe huisstijl De NPS maakt zich in 2008 op voor een nieuwe huisstijl. Een nieuw logo en bijpassende stijlkenmerken dienen ter markering van de nieuwe toekomst van de NPS, zoals die in het Beleidsplan is verwoord. Daarnaast is sinds de opheffingsperikelen in 2005 het besef gegroeid, dat een grotere zichtbaarheid en herkenbaarheid bij het publiek van essentieel belang zijn voor het voortbestaan van de NPS. Zeker met het oog op de toekenning van een nieuwe concessie in het jaar 2010. Een meer praktische aanleiding voor de nieuwe huisstijl is de noodzakelijke vernieuwing van de website van de NPS. Drie bureaus worden uitgenodigd voor een pitch. Op basis van het Beleidsplan en een wensenlijstje met middelen komen zij met uiteenlopende ideeën. Een overtuigend ontwerp zit er niet tussen. Besloten wordt een stap terug te zetten, namelijk te beginnen bij de positionering van de NPS. Hiervoor wordt de professionele hulp ingeroepen van de Positioneringsgroep, die eerder een dergelijk traject voor de KRO heeft gedaan. Door middel van brainstormsessies met medewerkers van de NPS, van hoog tot laag en van makers tot ondersteuners, wordt langzamerhand de ziel van de NPS blootgelegd: een open omroep van makers, die werken vanuit een onafhankelijke, ongebonden, onpartijdige, objectieve geest, met als doel het publiek te verrijken door kwalitatief hoogwaardige programma-inhoud via alle mogelijke kanalen te ontsluiten. Dit levert een meer concrete briefing op voor het reclamebureau. De NPS gaat in zee met het bureau dat de beste indruk in de pitch heeft achtergelaten: KesselsKramer uit Amsterdam. Uit de voorstellen van KK worden twee richtingen gecombineerd tot één huisstijlontwerp en een bijpassende communicatiecampagne: NPS MAAKT… De kosten van de nieuwe huisstijl kunnen grotendeels uit het bestaande budget van Marketing & Communicatie worden betaald, doordat een rem wordt gezet op de marketinguitgaven voor programma‟s. Tot de datum van invoering worden briefpapier en enveloppen met het oude logo mondjesmaat bijgedrukt. Het afvoeren van oud drukwerk wordt zo tot een minimum beperkt. Van het briefpapier dat over is worden tekenblokken voor kinderafdelingen in ziekenhuizen gemaakt. De huisstijl en campagne worden geïntroduceerd bij de start van het nieuwe tv-seizoen in september. De reacties zijn bijzonder positief, zowel intern als extern. Op het gebied van marketing en communicatie slaat de NPS haar vleugels steeds verder uit. Het „ontsluiten en verrijken‟ krijgt ook steeds meer vorm in de spin off van programma‟s. Voorbeelden in 2008 zijn DVD- en boekuitgaven voor Sinterklaas en Andere Tijden en het initiëren en uitbouwen van mediapartnerships. Voor deze activiteiten wordt een nieuwe vacature gecreëerd op de afdeling Marketing & Communicatie, waarvoor de werving begin 2009 zal starten.

24

VOORUITBLIK 2009 De vermogenspositie van de NPS is kwetsbaar, mede als gevolg van de wet- en regelgeving ten aanzien van vermogensvorming en de exploitatieverliezen in de afgelopen jaren. De directie zal in 2009 de mogelijkheden onderzoeken om de vermogenspositie van de NPS te versterken. Investeringen De NPS heeft, mede in verband met de onzekerheden die met intekening op de zenders en netten gepaard gaan, geen voornemens om in de nabije toekomst ingrijpende wijzigingen door te voeren in haar investerings- en financieringsbeleid.

25

DE PROGRAMMERING IN 2008 INFORMATIE EN ACTUALITEITEN Ook in 2008 is NOVA de toonaangevende actualiteitenrubriek die het al jaren is. Met veel aandacht voor belangwekkende ontwikkelingen in binnen- en buitenland en eigen nieuwsreportages slaagt NOVA er weer in haar beoogd marktaandeel te halen. Terugkijkend op het nieuwsjaar 2008 vallen een paar dingen op. Het eerste kwartaal staat vooral in het teken van de op dat moment gevreesde film Fitna van Geert Wilders. NOVA besteedt daar veel aandacht aan, mede omdat het kabinet de angst voor de gevolgen van de film aanwakkert. 2008 is ook het jaar waarin de kiezers in de Verenigde Staten een nieuwe president moeten kiezen. Verslaggever Willem Lust volgt de campagne intensief en doet uitvoerig verslag van de Democratische strijd tussen Hillary Clinton en Barack Obama en later in het jaar uiteraard van de finale tussen Obama/Biden en McCain/Palin. Eind augustus doet een equipe van NOVAmedewerkers, samen met Prem Radakishun en Jörgen Rayman onder de titel Obama ‟08, dagelijks verslag van de historische Democratische Conventie in Denver. Rond de verkiezingsdag zelf maakt NOVA drie afleveringen van NOVA New York, een door Twan Huys gepresenteerde talkshow vanuit hartje New York met tal van betrokken gasten én muziek van Hans Teeuwen. In het najaar van 2008 wordt ander nieuws dominant: de kredietcrisis in de bancaire sector. Wat een jaar eerder in Amerika was begonnen als een hypotheekcrisis, slaat half september in volle hevigheid over naar de banken. Diverse banken in Amerika en Engeland “vallen om” en in Nederland komen o.a. ABN-Amro/Fortis en ING in grote problemen. Tegen het eind van het jaar wordt duidelijk dat ook de “gewone” economie de gevolgen hard zal voelen. NOVA duidt dit alles intensief met reportages en met veel studiogesprekken met mensen die het klappen van de zweep kennen. Naast deze hoofdlijnen publiceert NOVA ook in 2008 regelmatig onthullende eigen verhalen. Reportages over o.a. de manier waarop Nederland omgaat met vreemdelingendetentie, de gevaren van chatten op internet, orgaantoerisme, een Marokkaanse spion bij de politie, de Fetullah Gülenbeweging, doden in de isoleercel, nieuwe beelden van de Schipholbrand en de lange ligdagen op onvoldoende gekwalificeerde intensive cares bepalen de agenda. Bijzonder is een project waarbij NOVA achter de schermen mag kijken in het Pieter Baan Centrum, waardoor de kijker inzicht krijgt in het observatieproces van vermeende tbs-ers. NOVA wint in 2008 opnieuw een belangrijke prijs: Monique Wijnans krijgt in de categorie achtergrond De Tegel uitgereikt voor haar reportage De Ooggetuigen van de Decembermoorden, waarin voor het eerst twee daders vertellen over hun aandeel bij de executies in Fort Zeelandia in 1982. Op het omroeppolitieke vlak krijgt NOVA een tegenvaller te verwerken. Het beoogde Nieuwsuur dat tussen 10 en 11 ‟s avonds het beste aan nieuws en actualiteiten zou moeten verenigen, komt er (voorlopig) niet. De Raad van Bestuur van de NPO is niet bereid daar de nodige stappen voor te nemen. Punt daarbij is de samenwerking tussen taakorganisaties en omroepverenigingen binnen één programma. Wel spreken de betrokken partijen af het blok verder te versterken. De discussie over het Nieuwsuur wordt vervolgd.

26

Nieuw is de NOVA College Tour met presentator Twan Huys. In dit programma, gemaakt voor het jonge Nederland 3, worden spraakmakende gasten voor een zaal studenten ondervraagd. De serie opent met cabaretier Hans Teeuwen en heeft verder gasten als Madeleine Albright, Gerard Spong en Joop van den Ende. De serie wordt enthousiast ontvangen en goed bekeken. Het achtste jaar in het bestaan van Zembla is qua bereik het meest succesvol. Het gemiddelde aantal kijkers per uitzending stijgt van 350.000 naar 500.000 kijkers. Belangrijkste oorzaken voor dit onverwachte succes zijn de consequente en slimme programmering op Nederland 2, de aanhoudend hoge kwaliteit van de uitzendingen, de gevarieerde onderwerpkeuze, en enkele uitschieters die brede aandacht trekken. Voorbeelden daarvan zijn de uitzending over de slechte luchtkwaliteit in sterk geïsoleerde huizen en de zin en onzin van taakstraffen. Zembla wordt onderscheiden met meerdere prijzen, zoals De Tegel voor de beste nieuws/achtergrondreportage en de prijs voor een uitzonderlijke prestatie van de pensioenfondsen. Dit laatste naar aanleiding van de geruchtmakende uitzending over de investeringen van pensioenfondsen in clusterbommen en kinderarbeid. Buitenhof trekt een steeds groter publiek. De kijkcijfers liggen gemiddeld zo‟n 85.000 hoger dan in het voorgaande seizoen. Ook het marktaandeel is onverminderd hoog. In het licht van de financiële crisis slaagt het programma erin juist op cruciale momenten de meest toonaangevende gasten aan de tafel te hebben. Voorbeelden zijn de president van de Nederlandsche Bank Nout Wellink en Eurocommissaris Neelie Kroes in het weekend dat ABN/AMRO wordt genationaliseerd. Belangrijke gasten uit het buitenland zijn de Belgische premier Yves Leterme, Kishore Mahbubani, Willem Buiter en Jules Muis. Helaas blijft het aantal vrouwelijke gasten nog altijd verre achter bij het streven naar meer diversiteit. In het jaar 2008 beleeft Andere Tijden het achtste seizoen. Opnieuw is het programma een succes. Naast de reguliere uitzendingen trekt de extra lange uitzending over Den Uyl veel publiciteit en kijkers. Ook op 4 mei komt Andere Tijden met een bijzonder project: de Andere Familie Frank. Een verhaal over een Joodse familie in de Betuwe. Ook deze uitzending is langer dan normaal, krijgt veel aandacht in de pers en wordt goed bekeken. In mei krijgt Andere Tijden de Eureka-prijs. Deze prijs wordt jaarlijks onder auspiciën van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) toegekend aan het beste televisie- of radioprogramma op het gebied van het populariseren van wetenschap en kennis. In de herfst komt het programma naast de normale afleveringen met een Special op zondagavond, ditmaal onder de titel „Gezien ons eigen leven‟. Amateurbeelden van gezinnen geven een opmerkelijke kijk in het privéleven tijdens de 20e eeuw. De daaropvolgende zondagen worden drie eerder gemaakte Specials herhaald, waardoor Andere Tijden met recht september tot „Special‟-maand bombardeert. Deze uitzendingen, gebaseerd op uniek archiefmateriaal en zonder interviews, passen prima op de zondagavond die langzamerhand (o.a. door In Europa) tot een vaste geschiedenisavond bij de Publieke Omroep begint uit te groeien. In dit jaar komt ook de Andere Tijden DVD-box uit met 10 DVD‟s, uitgegeven door Tijdsbeeld Media. De box wordt aanvankelijk exclusief door de Volkskrant verkocht en later op diverse verkooplokaties. Daarnaast komt in de zomer het jaarlijkse Andere Tijden boek uit. Verder organiseert de redactie de Grote Geschiedenis Quiz, GeschiedenisLive!-debatten met de NRC en Stichting Anno en een quiz tijdens de Geschiedenisnacht. De samenwerking met het radioprogramma OVT, de website en het digitale geschiedeniskanaal neemt steeds concretere vormen aan. In 2008 zijn onderhandelingen

27

gevoerd om in het voorjaar 2009 de redacties in één ruimte samen te voegen, zodat er een crossmediale geschiedenisafdeling ontstaat. Pauw & Witteman is als late night talkshow niet meer weg te denken uit het dagelijkse televisieaanbod. De onderwerpkeuze is breed; cultuur, minderheden, politiek, maatschappelijk sociaal, fait divers. Het gesprek van de dag staat centraal. De kijker verwacht de belangrijkste spelers bij het belangrijkste nieuws van die dag 's avonds terug te zien in Pauw & Witteman. Het programma werkt er hard aan die status te behouden. Steeds vaker wordt gevarieerd met het aantal gasten. Bij belangrijke nieuwsgebeurtenissen wordt nu ook met enige regelmaat gekozen voor een sologesprek. Die eer valt in 2008 bijvoorbeeld te beurt aan Wouter Bos en premier Balkenende. Een mogelijk punt van kritiek op een dagelijkse talkshow is natuurlijk het gebrek aan diepgang. Door te variëren met het aantal gasten, wordt zo veel mogelijk voor diepgang gekozen. Spraakmakend is het programma zeker. Herhaaldelijk wordt nieuws gemaakt en wordt in kranten, bladen en andere programma's geciteerd uit Pauw & Witteman. Belangrijke spelers in het nieuws kiezen het programma uit wanneer ze gehoord willen worden. Spraakmakende uitzendingen in 2008 zijn een gesprek met Joran van der Sloot, zijn ouders en Peter R. de vries; een tweedelige locatieuitzending vanuit kamp Holland in Uruzgan; sologesprekken met Wouter Bos en Jan Peter Balkendende; de uitreiking van de AKO Literatuurprijs; en een uitzending vanuit de Melkweg tijdens de verkiezing van Obama tot president van de Verenigde Staten. De kijkcijfers maken nog steeds een groei door. Weekgemiddelden van boven de miljoen zijn eerder regel dan uitzondering. Vijf jaar geleden voerde Jeroen Pauw gesprekken met tientallen spraakmakende bekende Nederlanders. Persoonlijke gesprekken over de toekomst, over heimelijke verlangens, serieuze angsten, keiharde ambities en zuivere voorspellingen. Al die tijd bleven deze interviews bewaard in een kluis. Tot december 2008. Dan interviewt Jeroen Pauw een aantal gasten opnieuw en confronteert ze met hun uitspraken van vijf jaar geleden. Resultaat is het programma 5 Jaar Later. In retrospectief krijgen sommige uitspraken een verrassende of beklemmende betekenis. Zo zei Reinout Oerlemans vijf jaar geleden dat Londen binnen vijf jaar doelwit zou zijn van een grote terroristische aanslag. Mart Smeets voorspelde “een enorme clash op de wereld tussen die zogenaamde kutmarokkanen en de Nederlanders.” Ook Theo van Gogh behoorde tot de geïnterviewde mensen vijf jaar geleden. In Vijf Jaar Later spreekt Jeroen Pauw met Van Goghs moeder en zus en met Gijs van de Westelaken, de vaste producent van Van Gogh. De programma‟s trekken in de kerstvakantie van 2008 veel kijkers, met als hoogtepunt de 1,2 miljoen kijkers voor de aflevering met Mart Smeets. Reden om het programma in 2009 een vervolg te geven. Jongeren weten in steeds mindere mate de publieke omroep te vinden, zeker als het om nieuws en actualiteiten gaat. Geïnspireerd door het onder Amerikaanse jongeren populaire programma The Daily Show van Jon Stewart, besluien NPS en BNN een Nederlandse variant te ontwikkelen. Dat wordt De Nieuwste Show met presentator Patrick Lodiers. Net als in het Amerikaanse voorbeeld zullen in De Nieuwste Show actualiteiten op een satirische manier worden behandeld. Na een succesvolle start blijken jonge kijkers het programma onvoldoende te kunnen vinden. Dat heeft te maken met het steeds wisselende tijdstip maar ook met de inhoud. Het blijkt een enorme opgave om dagelijks satire van een hoog niveau te bedrijven. De Nieuwste Show heeft vooralsnog geen vervolg gekregen. De NPS bezint zich nu op een wekelijkse variant.

28

JEUGD

Voor de jeugdprogrammering gelden geen kta-doelstellingen In 2008 wordt drie maal per dag een aflevering van het kleuterprogramma Sesamstraat uitgezonden. Dat gebeurt op zowel Nederland 1 als Nederland 3 in de zendtijd van de jeugdzender Z@ppelin. Het programma handhaaft haar positie als best bekeken kleuterprogramma van de publieke omroep ook dit jaar weer. Inhoudelijk wordt verder gewerkt aan het verbeteren van het format, omdat het programma in 2007 met 10 minuten is verlengd tot 25 minuten. Een van de toevoegingen in 2008 zijn de nieuwe poppenkarakters „Stuntkip‟ en „Angsthaas‟. De karakters zijn in het najaar voor het eerst te zien in aparte items, die op locatie zijn opgenomen. De poppen worden bespeeld door twee nieuwe poppenspelers die aan het bestaande team werden toegevoegd: Eric Jan Lens en Jogchem Jalink. Ook wordt de cast wordt dit jaar aangevuld met een nieuwe acteur. Het is Arjan Smit, die eerder te zien was in Het Sinterklaasjournaal van de NPS en in het theater te zien is als lid van de cabaretgroep Brokstukken. Arjan gaat de rol van jonge kleutervader vertolken. In september 2008 komt ook het nieuwe spel „Wat is er weg‟ op televisie en op internet. Dit geheugenspel is crossmediaal ontwikkeld en door de redactie vormgegeven met behulp van poppenspeler Lejo Petersen. Door het aanbieden van dergelijke nieuwe initiatieven trekt ook dit jaar de Sesamstraat site binnen de portal van Z@pplin het grootste gedeelte van het jaar de meeste bezoekers. Sinterklaas in Sesamstraat Sesamstraat ontwikkelt ook dit jaar een achttiental afleveringen rondom het Sinterklaasthema. De afleveringen duren een kwartier en zijn geprogrammeerd vlak voor het Sinterklaasjournaal. De afleveringen worden bovengemiddeld goed bekeken en zijn inhoudelijk aangepast aan Het Sinterklaasjournaal. Intocht Sinterklaas Op 15 november 2008 komt Sinterklaas aan in Almere. De NPS verzorgt een uitzending waarin de hele stad bezaait blijkt te zijn met ballonnen, die afkomstig zijn van de stoomboot van Sinterklaas. Het evenement trekt veel bezoekers. De uitzending wordt beter bekeken dan het jaar ervoor, toen veel lokale intochten in het land tegelijkertijd plaats vonden. Het Sinterklaasjournaal is ook in haar achtste serie een enorm succes. De serie wordt substantieel beter bekeken dan vorig jaar en uitgezonden op zowel Nederland 1 als Nederland 3. Bijna 800.000 mensen volgen elke dag de belevenissen van Sinterklaas tijdens zijn verblijf in Nederland. Er zijn regelmatig uitschieters in de kijkcijfers, waarbij het miljoen net niet wordt gehaald. Daarmee is dit jaar de best bekeken serie geproduceerd en Het Sinterklaasjournaal nog steeds het best bekeken jeugdprogramma van Nederland. Voor de tweede maal gaat de NPS een samenwerkingsverband aan met TELEAC/NOT. De omroep verzorgt een lespakket bij het Sinterklaasjournaal, waardoor leerkrachten met hun kleuters in de klas het nationale toneelstuk mee kunnen spelen. Het pakket is een groot succes. Naar schatting doen bijna 400.000 kleuters in de klas mee met Het Sinterklaasjournaal. Daarnaast wordt een voorleesboek, een knutselboek en een dvd van de serie uitgegeven. Met bijna 2 miljoen bezoekers in drie weken tijd, is de site van Het Sinterklaasjournaal de best bezochte site van Z@pp/Z@ppelin in 2008.

29

De NPS zendt ook in 2008 de Peuterserie De Wawa’s uit. Het programma is aangekocht en ontwikkeld in België. Zowel poppenspelers als regisseurs zijn echter ook betrokken bij Sesamstraat, waardoor er inhoudelijk een goede aansluiting is bij de andere NPS jeugdprogramma‟s. Het Klokhuis is nog steeds marktleider op het gebied van informatieve programma‟s voor kinderen. Het is het enige (bijna) dagelijkse informatieve achtergrondprogramma voor kinderen tussen de zeven en twaalf jaar. Het staat nog altijd elke week in de top-10 van de meest bekeken kinderprogramma‟s. In 2008 laten de kijkcijfers een substantiële stijging zien en komt Het Klokhuis uit boven het door de NPO vastgestelde KTA. De bezoekersaantallen van de Klokhuis-site vertonen ook een alsmaar stijgende lijn. En Het Klokhuis staat bij “Uitzending gemist” op de zesde plaats van de meest opgevraagde programma‟s. Het Klokhuis informeert kinderen (én hun ouders) over de wereld om hen heen in de breedste zin van het woord. Hoog technische en hoog culturele onderwerpen worden niet geschuwd. Het Klokhuis beperkt zich niet tot populistische onderwerpen zoals skaten, piercings, voetbal, popmuziek en mode. Het Klokhuis vertelt ook waarom de lucht blauw is, wat HIV is, hoe een kip een ei legt en wat er zo bijzonder is aan de Nachtwacht. Die onderwerpen worden heel inventief en uitnodigend in beeld gebracht. Het Klokhuis heeft een programmaformule waarbij documentaire gedeeltes worden afgewisseld met gedramatiseerde fragmenten. De kijker wordt meegenomen, op onderzoek en avontuur, door presentatoren die voelen als een oudere broer of zus. In 2006 kreeg Het Klokhuis nieuwe financiële kaders: 110 ( i.p.v 130 ) afleveringen tegen gelijkblijvend budget. Feitelijk betekent dat een jaarlijkse bezuiniging, want elk jaar gaan de (salaris)kosten omhoog en blijft het budget gelijk. Dat is een probleem, want op de afleveringen kan niet meer bezuinigd worden zonder de kwaliteit aan te tasten. Door naast 70 reguliere Klokhuizen, 20 magazines ( Klokhuis-kantoor) en 20 specials te maken, kan de redactie het hoofd boven water houden. Het magazine en de 20 specials zijn nieuw ontwikkelde Klokhuisformats, die allemaal succesvol zijn uitgepakt en gecontinueerd zullen worden. In 2008 wordt het traject om Het Klokhuis te herdefiniëren afgerond. Het Klokhuis is meer dan alleen een televisieprogramma, het is ook een site, het zijn ook events enz. enz. De visie en de missie worden vastgesteld: Het Klokhuis is een specialist in het visueel, spannend, fantasievol, avontuurlijk, vrolijk, uitdagend en toch gedegen presenteren van informatie. Het Klokhuis informeert kinderen over de wereld om hen heen in de breedste zin van het woord, het raakt hun hart, zet hen aan het denken en zet hen aan tot actie. Het Klokhuis durft moeilijke onderwerpen in haar catalogus op te nemen. Het Klokhuis belicht onderwerpen vanuit het perspectief van de jeugd, maar door de jeugd en hun wereld serieus te nemen, is de informatie ook aantrekkelijk voor volwassenen. Het Klokhuis biedt een platform aan de Nederlandse samenleving om culturele, maatschappelijk en wetenschappelijke onderwerpen te belichten en daarmee inzicht en betrokkenheid van de jeugd te vergroten. Het Klokhuis maakt nieuwsgierig en beantwoordt nieuwsgierigheid. In 2008 wordt een fondsenwerver ingehuurd om op zoek te gaan naar externe financiering én om te onderzoeken op welke manieren het maatschappelijke draagvlak van het programma vergroot kan worden. De verworven inkomsten zullen niet worden ingezet voor het financieren van reguliere activiteiten, maar voor het realiseren van de multi- en crossmediale activiteiten. De fondsenwerving verloopt goed. Er worden langdurige relaties aangegaan met een aantal maatschappelijke partijen en er worden extra inkomsten gegenereerd.

30

De Kijkersraad gaat zijn tweede levensjaar in: Een tweede groep van ongeveer 20 kinderen in de leeftijd van 8 tot 13 jaar recenseert wekelijks een programma, komt tweemaandelijks bij elkaar en fungeert als klankbord voor de redactie bij het ontwikkelen van nieuwe formats. Op deze manier probeert de redactie goed geïnformeerd te blijven over de ideeën en wensen van de primaire doelgroep, zodat het programma “scherp” kan worden gehouden. De vernieuwingen binnen Het Klokhuis worden gecontinueerd: het uitproberen van nieuwe vormen en productiewijzen is een vaste attitude geworden van Het Klokhuisteam, waar veel vreugde aan wordt beleefd. Er worden weer Klokhuis Vragendagen georganiseerd, de Klokhuis Roadshow - een theatershow - ziet het levenslicht en er worden speciale Klokhuis Events georganiseerd in het kader van het 20-jarig bestaan, b.v. met Beeld en Geluid, met Appelpop en met het Prinses Christina Concours. Ook de website kan terugkijken op een succesvol jaar. Er zijn veel bijzondere activiteiten en de vorig jaar gelanceerde “Game-Studio” wint de Cinekid Media Award 2008 voor de meest innovatieve en succesvolle internetapplicatie.

31

KUNST & CULTUUR KLASSIEKE MUZIEK EN DANS NEDERLAND 2 Het in 2005 gestarte format voor NPS Matinee wordt ook in 2008 succesvol voortgezet. Volgens dit format wordt vanuit de ZaterdagMatinee concertregistratie één of meer documentaire programma‟s gemaakt, steeds handelend over één meesterwerk en zijn context en uitgezonden op zondagmiddag. Eindredacteur Henk van der Meulen is vanaf januari 2008 in beeld te zien als interviewer/presentator. De integrale registratie van het concert wordt uitgezonden op maandagnacht in NPS Klassiek. De komst van Cultura maakt het mogelijk om de concertregistraties, parallel aan de live radio-uitzending, rechtstreeks vanuit het Concertgebouw via de glasvezelkabel digitaal te verspreiden. De Matinee ontwikkelt zich zo tot een vanzelfsprekend crossmediaal platform. Een paar keer wordt de serie op de zondagmiddag onderbroken door sportuitzendingen en verschillende malen verschuift het late tijdstip op de maandagnacht nog meer naar achteren. In het Koninginnedagconcert treden dit jaar 90 jonge zangers van Kinderkoor Academie Nederland in Paleis Noordeinde op. In diverse bezettingen zingen zij onder leiding van dirigent Silvère van Lieshout werken van Renaissance tot Louis Andriessen én muziek van buiten Europa. Het concert wordt uitgezonden op 28 april. Vooruitblikkend op dit concert zendt de NPS een dag eerder een documentaire uit, waarin regisseur Jellie Dekker op zoek gaat naar de ontstaansgeschiedenis en het functioneren van de Kinderkoor Academie. De herhaling van het concert scoort hoog (240.000 kijkers). In de Avond van de Jonge Musicus (uitzending maandag 24 maart) gaan vijf jonge talentvolle musici de strijd aan om Nederland te vertegenwoordigen tijdens „Eurovision Young Musicians 2008‟ in Wenen. Winnaar wordt cellist Steven Bourne. Van de 16 jonge talenten die in Wenen in de halve finale strijden voor een plaats in de finale - op vrijdag 9 mei - zijn er door een internationale jury zeven uitgekozen. Ook Steven Bourne behoort tot de finalisten. De NPS zendt de spannende finale van dit belangrijke internationale muziekconcours van de European Broadcasting Union (EBU) een paar dagen later uit. (De Avond van de Jonge Musicus – primetime: 314.00 kijkers. De finale uitzending uit Wenen - late avond: 98.000 kijkers). In het Matinee-slot zijn drie dirigentenportretten te zien. Twee films over de Oostenrijkse maestro Herbert von Karajan, een portret van de jonge veelbelovende Venezolaanse dirigent Gustavo Dudamel en zijn Simón Bolívar Jeugd Orkest en een documentaire over Valery Gergiev naar aanleiding van zijn afscheid als chef-dirigent van het Rotterdams Philharmonisch Orkest. De slotavond van het 61ste Holland Festival zendt de NPS live uit vanuit Koninklijk Theater Carré te Amsterdam. Uitgevoerd wordt La Passión según San Marcos van de Argentijnse componist Osvaldo Golijov. Opera In coproductie met De Nederlandse Opera worden dit jaar drie producties uitgezonden: Op 14 december Marco Polo van de Chinees-Amerikaanse componist Tan Dun in een schitterende enscenering van regisseur Pierre Audi. Op 26 december Mozarts oriëntaals exotische Singspiel Die Entführung aus dem Serail in de enscenering van toneelregisseur Johan Simons. De derde DNO productie Saint François d’Assise wordt tijdens het Holland

32

Festival in juni opgevoerd met overweldigend succes. Op 28 december zendt de NPS de televisieregistratie uit van dit magistrale werk van de Franse componist Olivier Messiaen over het leven van Sint Fransicus. De opera‟s zijn gelijktijdig te zien op het digitale kanaal Cultura en via de website www.cultura.nl met live commentaar tijdens de uitzending van kenner Bo van der Meulen. Tijdens de ZaterdagMatinee van 2 februari 2008 dirigeert Jaap van Zweden zijn eerste grote Wagner project als chef-dirigent van het Radio Filharmonisch Orkest. Het is Wagner‟s populairste opera Lohengrin, die in een concertante uitvoering in het Amsterdamse Concertgebouw voor het voetlicht wordt gebracht. Op 17 februari zendt de NPS het informatieve programma in NPS Matinee uit en op 18 februari de eerste akte in NPS Klassiek. In het kader van December Operamaand wordt op 21 december de hele opera uitgezonden. Vóór de eerste akte, en tussen de tweede en derde akte, zijn er pauzeprogramma‟s, waarin een blik achter de schermen wordt gegeven: we zien repetities met Jaap van Zweden en zijn orkest, het verhaal wordt uitgelegd en solisten worden geïnterviewd. Van dit bijzondere project worden een DVD en CD uitgebracht; een samenwerking van NPS, NPO, AVRO, TROS, ZaterdagMatinee, Radio4, Quattro Live, MCO, Radio Filharmonisch Orkest en Groot Omroepkoor. Dans Het festival De Nederlandse Dansdagen presenteert op 3, 4 en 5 oktober in Maastricht een selectie van de beste dansvoorstellingen van het afgelopen seizoen. Tijdens het jaarlijkse Gala van de Nederlandse Dans worden traditiegetrouw de Zwanen (de VSCD Dansprijzen) uitgereikt. Dit jaar wordt de avond spectaculair vormgegeven met live dans en films van regisseurs Peggy Olislaegers en Joost van Krieken. De NPS zendt een samenvatting van deze feestelijke avond uit, en daags erna een reportage van het festival. Rondom de Nederlandse Dansdagen zendt de NPS in de herfst dansproducties uit, waaronder het ballet Wings of Wax van choreograaf Jiří Kylián. Ter gelegenheid van de 75e verjaardag van de bekende Nederlandse choreograaf Rudi van Dantzig wordt in een serie van zes uitzendingen een retrospectief van zijn werk uitgezonden. Tot de dansaankopen behoren: Les Ballets C. de la B. Par-Ci Par-Lá. Een documentaire over het bijzondere Belgische dansgezelschap Les Ballets C. de la B., dat wereldberoemd is geworden met een surrealistische mix van hedendaagse dans en teksttheater. Vanuit de hele wereld werden in 2007 dansfilms ingestuurd naar het Dancescreen festival in Den Haag. Enkele bijzondere dansfilms, waaronder een aantal winnaars, zijn uitgekozen voor uitzending in de herfst van 2008 onder de titel The Best of Dancescreen 2007. In deze compilatie: Krishna‟s Dancer, Animalz, Do You See Me?, Night Practice, Stereo Step en The Rain. RADIO 4 In september krijgt de ochtendeditie van Viertakt een vaste presentator: Hans Haffmans. Het format wordt iets aangepast en krijgt het karakter van een ochtendmagazine met een informatieve servicefunctie (cultuurnieuws, concerttips, cd-tips). De vaste presentator van de middageditie wordt Wouter Pleijsier. In juni verzorgt de redactie van Viertakt voor de tweede maal een festivaljournaal tijdens het Festival Classique in Den Haag, en in december het jaaroverzicht tijdens de Radio4daagse. In 2008 wordt een begin gemaakt met samenwerking met de televisieafdeling van de NPS op het gebied van opera. Als gevolg van een contract met De Nederlandse Opera worden elk seizoen 4 opera‟s op tv, en circa 12 op radio uitgezonden. Bij de uitzendingen worden voor

33

het eerst de krachten gebundeld, en aanzetten gegeven tot een gezamenlijke crossmediale aanpak. Opvallende uitzendingen van NPS Opera Live zijn belangrijke premières bij de Nationale Reisopera (de opera Hôtel de Pékin van Willem Jeths waarmee het nieuwe Muziekkwartier in Enschede wordt geopend) en De Nederlandse Opera (Marco Polo van Tan Dun en, in het kader van het Holland Festival, La Commedia van Louis Andriessen en Saint François d‟Assise van Olivier Messiaen). Presentatoren zijn Hans Haffmans en Lex Bohlmeijer. Oase is een luisterprogramma met een bijzondere relatie tussen tekst en muziek. Oase brengt minder gangbaar repertoire en past in de NPS-traditie van zorgvuldig samengestelde programma's die grote aandacht verraden voor het radiohandwerk. Centraal in elke uitzending staat een opname uit het omroeparchief. De presentator van Oase is Cees van Ede. Diskotabel, het oudste programma van Radio 4, waagt zich in 2008 voor het eerst op het gebied van nieuwe media. In een speciale Kerst-aflevering kiest een panel zijn favoriet uit een reeks opnamen van Beethovens Pastorale-symfonie. Voorafgaand daaraan is een extra uitzending gemaakt voor internet, waarbij luisteraars participeren en voor een eerste selectie zorgen. Dit past in het beleid van de NPS om langs crossmediale lijnen te denken en luisteraars meer te betrekken bij programma‟s. Verder worden uitzendingen gerealiseerd met bijzondere gasten onder wie René Jacobs, Jaap van Zweden en Jacob ter Veldhuis. Presentatie: Hans Haffmans. In 2008 wordt een vervolg gegeven aan het ambitieuze Sweelinck-project, waarin de NPS al jaren deelneemt. Het betreft hier de integrale registratie van de vocale werken van Jan Pieterszoon Sweelinck. De opnamen worden uitgezonden in het Avondconcert op Radio 4 en in Viertakt. De NPS brengt twee eigen produkties in het Holland Festival 2008: concerten rond twee van de belangrijkste avant-gardisten van na de Tweede Wereldoorlog: Luigi Nono en Karlheinz Stockhausen. Verder verzorgt de NPS een groot aantal (live-)uitzendingen vanaf het Holland Festival. Voor het eerst worden, in het kader van een crossmediale aanpak, speciaal opnamen voor internet gemaakt: een website met informatie over de NPS-festivaluitzendingen (radio en tv), dossiers over componisten en allerlei geluid- en beeldmateriaal. In november vindt de 17e editie plaats van de Nederlandse Muziekdagen, voor het eerst in het Muziekgebouw in Amsterdam. Programmeur is componist/dirigent/dichter Micha Hamel. Centraal staan concerten van het Metropole Orkest en het Radio Filharmonisch Orkest. Ter gelegenheid van de NMD is een website gemaakt met beeld- en geluidverslagen van het festival en met een forum waarop musici en festivalbezoekers van gedachten kunnen wisselen over toekomstige crossmediale ontwikkelingen.

JAZZ, POP EN WORLD TELEVISIE De jazz, wereld- en crossover muziek op televisie wordt uitgezonden op de zondagmiddag rond kwart voor 6 op Nederland 2. Opvallende serie is Jazz in the City, waarin presentator Hans Mantel de jazzscene van New York, Parijs, Amsterdam en Tokio onderzoekt. De NPS is in 2008 de belangrijkste bespeler met popmuziek op Nederland 3. Zo zijn er o.a. vijftien concerten te zien op de late zaterdagavond. Daarbij wordt gekozen voor de top van de mainstream en alternatieve popmuziek van het moment. De Nacht van de Nederpop i.h.k.v. 50 jaar Nederpop is qua pers, kijkersreacties en kijkcijfers een groot succes. De Nacht van de Nederpop is een drie uur durend, interactief

34

programma, waarin allerlei fragmenten uit 50 jaar Nederpop worden vertoond. In september treedt Barry Hay op met de Metropole Orkest Big Band. Het concert is een coproductie met Radio 2. De NPS begint zijn evenementenseizoen traditiegetrouw met Pinkpop. Samen met VARA en VPRO maakt de NPS het festivalverslag, dat weer de hele avond op Nederland 3 te zien is. De opzet om voor een breed publiek aandacht te besteden aan grote en kleinere namen uit de alternatieve popmuziek, lukt ook dit jaar. Ook besteedt de NPS ruimschoots aandacht aan het North Sea Jazz Festival. Dit jaar is de jazz gerelateerde muziek op Nederland 2 te zien en de funk en soulmuziek op Nederland 3. De opening van de Uitmarkt biedt zoals elk jaar voor ieder wat wils: klassieke muziek, acrobatiek, popmuziek, moderne dans en jazzmuziek. Alle bovenstaande evenementen hebben tal van multimediale toepassingen. O.a. Pinkpop wordt verslagen op Nederland 3, 3FM en 3voor12.vpro.nl. North Sea Jazz wordt in nauwe samenwerking met Radio 6 gemaakt. En ook Cultura speelt bij al deze evenementen een rol. Dit jaar viert de Top 2000 zijn tienjarig bestaan. De NPS is de vaste tv-partner van Radio 2 en pakt uit met een groot aantal programma‟s. De Top 2000 a gogo tussen kerst en nieuwjaar is weer, zowel inhoudelijk als qua kijkcijfers, een groot succes. Veel clips, een quiz en bijzondere verhalen in de studio worden afgewisseld met journalistieke filmpjes, waarin de achtergronden van een nummer worden behandeld. Daarnaast staat 31 december op Nederland 3 de hele avond in het teken van de Top 2000. Een veelvoud aan programma‟s die allemaal goed bekeken worden. De NPS organiseert i.s.m. Radio 2 het Top 2000 in Concert, ditmaal in de Heineken Music Hall in Amsterdam. Het is qua reacties en kijkcijfers (1.8 miljoen) een doorslaand succes. RADIO 3FM Op 3FM bouwt de NPS in 2008 verder door aan de titels MetMichiel en Ekstra Weekend. Beide programma‟s maken in de beluistering een constructieve groei door en behalen het door de NPO gezette luistertijdaandeel. In de tweede helft van het jaar staan de Amerikaanse presidentsverkiezingen centraal. De vraag die discjockey Michiel Veenstra en de luisteraars bezighoudt: “Wat verwachten wij van de nieuwe president?” De vraag leidt tot honderden reacties via sms, mail en website met dromen, wensen en ideeën. Tijdens een twee weken durende rondreis door Amerika vlak voor de verkiezingen vragen Michiel en zijn team het de Amerikanen zelf. De reis voert hen van het Witte Huis in Washington, via onder andere New York, Boston en Seattle naar Los Angeles. Onderweg wordt duidelijk dat Obama op vrijwel alle plaatsen favoriet is. De reis eindigt op 6 november in de Melkweg, waar temidden van tientallen Nederlandse prominenten, onder wie veel politici, live verslag gedaan wordt tot in de late uurtjes van de eerste tellingen. Natuurlijk ontbreekt daar de live-muziek ook niet. In co-productie met de TROS programmeert de NPS in 2008 op zaterdagavond op 3FM het programma Weekend DNA. In dit jongerenprogramma krijgt het door de NPS opgeleide djtalent Domien Verschuuren voor het eerst de kans zich op prime time te bewijzen. Lijn5 Het urban jongerenplatform Lijn5 groeit verder op internet. Dat het programma minder op haar plek is op Radio 5 is inmiddels iedereen duidelijk, zowel binnen als buiten de NPS. Radio 5 heeft zich ontwikkeld tot seniorenzender. De programmering van Lijn5 op die zender is dus steeds merkwaardiger. De oplossing wordt gezocht in verdere samenwerking met jongerenzender FunX. Deze lokale urban zender mag zich verheugen in een toenemende

35

populariteit onder jongeren in de grote steden en is inmiddels onderdeel van de publieke omroep. Met directie en programmeleiding vinden intensieve gesprekken plaats, wat de NPS uiteindelijk doet besluiten Lijn5 als geheel over te doen aan FunX. Met uitzendingen op FunX is de kans op een groter bereik binnen de doelgroep van Lijn5 immers veel groter. Het programma wordt in een overgangsfase in augustus zowel op FunX als Radio 5 uitgezonden. Per 1 september gaan het team, het merk en de website van Lijn5 geheel over naar FunX. Radio 6 De NPS is nog altijd een belangrijke speler op Radio 6, de zender die sinds april 2007 onder die vlag een breed en divers aanbod verzorgt op het gebied van „jazz, urban and beyond‟. De eerste verjaardag op 16 april wordt in het Conservatorium Arnhem door alle bespelers gevierd met een marathonuitzending, die door de NPS wordt geproduceerd. Aan het eind van 2008 wordt een veranderingsproces op de zender ingezet, waarin de NPS een belangrijke stem heeft. Naast de vaste programma‟s als Plaatjes Draaien, Vincent & Co (waarin vele exclusieve livesessies), DJ Ishtar, Roots, In Concert-serie, Folio, Supplement e.a. produceert de NPS weer tal van speciale projecten op Radio 6. Een kleine greep uit het grote aanbod: - Het Metropole Orkest o.l.v. Vince Mendoza met Al Jarreau, Trijntje Oosterhuis, Benjamin Herman en andere Edison Jazz & World winnaars. Plaats: Frits Philips Muziekcentrum, Eindhoven. De NPS verslaat de hele avond live; - Lisandro Adrover, de Argentijnse grootmeester op bandoneon is terug. In december speelt hij met het Metropole Orkest de sterren van de hemel in het Muziekgebouw aan „t IJ; - Todd Rundgren & Ethel (Frits Philips Muziekcentrum). In het kader van het Tromp Concours doet dit fenomeen ons land aan en de NPS neemt het concert op; - Laurie Anderson en het Noord Nederlands Orkest o.l.v. Kasper de Roo, Oosterpoort Groningen. De NPS heeft een sterke band met Laurie en een nieuw project wordt gestart; - De Folio Avond op 4 december in Theater Kikker in Utrecht met bijzondere performances; - De Bimhuis serie met het Jazz Orchestra of the Concertgebouw (JOC). Onder leiding van Henk Meutgeert bewijst het JOC tot de absolute wereldtop te behoren. De NPS is trots op de samenwerking met dit orkest.

36

DRAMA De dramaredactie geeft hoge prioriteit aan dramaproducties die ertoe doen. Waarden als kwaliteit, diversiteit, authenticiteit en impact blijven richtsnoer bij de selectie, ontwikkeling en productie van films en series. Daarnaast is de ontwikkeling van talent een belangrijke kernwaarde. Talent wordt gescout, gevolgd, begeleid en serieus genomen (niet gepamperd). Projecten als Kort! en One Night Stand (unieke samenwerkingsverbanden met alle fondsen ), werpen hun vruchten af: veel talent stroomt door naar dramaseries of speelfilms. 2008 is een mooi jaar, waarin veel producties het licht zien. Met name de toekenning van Stifo subsidie voor twee grote achtdelige dramaseries, A‟dam – e.v.a (Amsterdam en vele anderen) en Barslet, is een enorme opsteker en brengt de NPS (met wisselende omroeppartners) op vijf grote dramaseries in vijf jaar. Een unicum. De redactie is succesvol in het verwerven van fondsen voor toekomstige projecten: in 2008 een bedrag van rond de € 4 miljoen. UITGEZONDEN One Night Stand 3. ( 9x 40‟ ism VARA en VPRO en 3 producenten) Bijzondere reeks televisiefilms van jonge makers waar enthousiasme en passie van afspatten. Het palet aan films kenmerkt zich door enorme diversiteit (aan onderwerpen en stijlen), waar het menselijk tekort nogal eens centraal staat. Samen vormen de afleveringen een mooi beeld van hedendaags Nederland. Twee producties worden op het NFF genomineerd voor beste tv drama, Den Helder (Jorien van Nes) wint het Gouden Kalf. De (absolute) kijkcijfers zijn iets hoger dan voorgaande edities, maar het beoogde kta wordt niet behaald. Oorzaken zijn o.a. het ongunstige uitzendtijdstip, onvoldoende toegankelijkheid door de introspectie waar nieuw talent naar kan neigen, en het feit dat de films „stand alones‟ zijn, waar de doelgroep steeds opnieuw voor gevonden moet worden. Daarnaast zijn de promo‟s niet wervend genoeg. KORT! (10x10‟). KORT! gaat zijn 7e editie in en de korte film is als genre, samen met New Arrivals en NPS Micromovies, steeds meer verbonden met de NPS. KORT! is een geweldige inspiratiebron voor filmmakers maar ook voor veel internetgebruikers. Tijdens de Avond van de Korte Film spreekt Twan Huys met alle makers en worden alle films vertoond. Hitte/Harara (Rosan Dieho, Lodewijk Crijn, Motelfilms). Succesvolle en spannende telefilm over twee vriendinnen die – met fatale afloop- een Marokaanse homo meesmokkelen uit Marokko. Genomineerd voor een Gouden Beeld. IN PRODUCTIE Kan door Huid heen (Esther Rots, NFI/Rotsfilm). Jonge vrouw koopt bouwval in Zeeland en zint op wraak op haar aanrander. Film wordt geselecteerd voor festival Berlijn. Het Zusje van Katia (Jolein Laarman, Jan Eilander & Mijke de Jong, Keyman film). Jong meisje probeert te overleven in disfunctioneel vrouwengezin. Film wordt geselecteerd voor festival Berlijn. Amsterdam (Jeroen Planting, Ivo van Hove, Lagestee film). Marokkaanse jongen zoekt broer in Amsterdamse heksenketel. Het Leven Uit een Dag (Marc de Clou, Dutch Mountain Movies). Twee verliefde tieners kunnen zich niet neerleggen bij de eenmaligheid van het leven en vluchten naar de hel. Naar de roman van A.F.Th van der Heijden. Iep (Mieke de Jong, Rita Horst, Lemming Film). Een kinderloos echtpaar vindt een vogelmeisje. Ze willen haar opvoeden, maar Viegeltje wil haar vleugels uitslaan. Gebaseerd op het boek van Joke van Leeuwen. My Queen Karo (Dorothee van de Berghe, Idtv film). Karo groeit op in een Amsterdamse commune in de jaren 60. Ze krijgt het lastig als haar anarchistische vader een nieuwe vriendin krijgt.

37

Happy End (Frans Weisz, Judith Herzberg, Egmond/Eyeworks). Derde deel van de trilogie over een Joods gezin. De familie probeert de juiste beslissingen te nemen als pater familias Simon op sterven ligt. Vliegenierster van Kazbek (Ineke Smits, Arthur Japin, Isabella films/Fu Works). Dromerige Marie krijgt moed door een film die de Georgische soldaten met zich mee hebben genomen tijdens hun strijd op Texel. IN ONTWIKKELING/PRODUCTIE Annie MG (7x50‟: Mieke de Jong & Tamara Bos, regie: Dana Nechushtan, BosBros ism VARA). Met veel enthousiasme wordt het interessante en bijzondere leven van Annie M.G. Schmidt tot leven gewekt. A’dam-e.v.a. (Robert Alberdingk Thijm & Norbert ter Hall, Flinck Film ism VARA en VPRO) is een caleidoscopische serie, waarin de rode draad wordt gevormd door de turbulente liefdegeschiedenis van de Amsterdamse Eva en Zeeuwse Adam. Barslet (Anjet Daanje & Boris Pavel Conen, Waterland Film ism de NCRV) . Barslet is een hedendaags maar fictief dorp waar merkwaardige dingen gebeuren. Acht dorpsbewoners koesteren een geheim dat langzaam, via verschillende perspectieven per aflevering, onthuld wordt. Flow (9x 25‟)Franky Ribbens & Ruud Schuurman, Pupkin films ). In 2008 worden de opnamen van Flow afgerond. Een crossmediale dramaserie met een gewaagde (vignetta) structuur, vol rappers en hiphoppers (w.o Salah Edin), die acteren alsof ze nooit anders hebben gedaan. Speelfilms De NPS investeert (creatief en financieel) al sinds jaar en dag in authentieke en eigenzinnige (arthouse) films, die in de bioscoop en op tv niet altijd kijkcijferkanonnen zijn, maar wel visueel interessant zijn. Het streven is om jaarlijks ook een kwaliteitsjeugdfilm te coproduceren, alsmede enkele Kind en Kleur projecten en filmacademiefilms. De NPS neemt – als voorzitter van de werkgroep Drama - met regelmaat het voortouw in het overleg met de sector. IN DE BIOSCOOP (NOG NIET OP T.V.) Dunya & Desie in Marokko. (R. Alberdingk Thijm & Dana Nechushtan, Lemming Film). Een nieuwe levensfase voor de twee hartsvriendinnen: wie ben ik en waar hoor ik? De film is de Nederlandse inzending voor de Oscars en wordt geselecteerd voor het prestigieuze filmfestival in Berlijn. Hoe Overleef ik mezelf (Tamara Bos& Nicole van Kilsdonk, Bosbros). Fantasievolle film naar de gelijknamige succesreeks van Francine Oomen.

38

DOCUMENTAIRES Het aanbieden van goede, intelligent gemaakte, creatieve documentaires behoort onbetwist tot één van de kerntaken van de NPS. De twee vaste rubrieken Het Uur van de Wolf en het samenwerkingsverband Holland Doc (NPS,VPRO, IKON en HUMAN) worden in de eerste helft van 2008 op respectievelijk de vrijdag- en donderdagavond uitgezonden. Het Uur van de Wolf De vrijdagavond is een mooie nieuwe plek voor Het Uur van de Wolf, omdat er ook ruimte is voor langere documentaires. In het najaar van 2008 zijn de uitzendingen van Het Uur van de Wolf infrequent geworden; de rubriek wordt op verschillende tijdstippen en dagen uitgezonden. Dit blijkt nadelig voor de zicht- en vindbaarheid van de rubriek en voor het beoogde KTA. Doelstelling van Het Uur van de Wolf blijft het overdragen van onze passie, bewondering en kritische aandacht voor tal van uitingen op het terrein van kunst en cultuur uit binnen- en buitenland, op bevlogen wijze vormgegeven door gerenommeerde, onafhankelijke makers. Het pakket blijft afwisselend breed en smal. Hoogtepunt is Johnny Hoes, Och was ik maar… door Hans Heijnen, een goed vertelde lange documentaire over de invloed van Johnny Hoes op het Nederlandse muziekleven en zijn eigen financiële ondergang. Verder zijn er aansprekende documentaires over ontwerper Gispen, dirigent en componist Tabachnik, actrice Willeke van Ammelrooy en zangeres Wende Snijders. Ook zijn er een paar prachtige aankopen: Christo pakt New York in, Herzog en de Meuron in China, Moslim comedians stand up en De omstreden foto’s van Sally Mann. De documentaire Landschappen waar niemand van weet (II) wint een Gouden Kalf. Op Nederland 3 zendt „Het Uur‟ een aantal documentaires uit, die enorme kijkcijferhits zijn: de herhalingen van ABBA’s All time greatest hits en George Michael trekken respectievelijk 588.000 (KTA 10,9) en 303.000 (KTA 4,8) kijkers. Als deze kijkcijferhits meegenomen worden, blijkt dat Het Uur nog zeker aan haar KTA-doelstelling voldoet. Ook Spice Girls vertellen hun verhaal doet het erg goed, in tegenstelling tot Op weg naar het WK Luchtgitaar. Op Nederland 3 zijn de mogelijkheden om cultuurdocumentaires aan te bieden overigens zeer beperkt, omdat het aanbod beoordeeld wordt op kijkcijferpotentie en naamsbekendheid. Het vaak late tijdstip waarop de programmering van Nederland 3 tot stand komt, is niet bevorderlijk voor het genereren van publiciteit. Dat geldt o.a. voor de reeks nachtherhalingen van de succesvolle serie Soul!. Deze documentaires halen een derde van hun oorspronkelijke kijkcijfers. De Wolfredactie streeft er naar ook de meer kwetsbare kunstdisciplines onder de aandacht van een zo groot mogelijk publiek te brengen, om zo de culturele diversiteit nadrukkelijk te onderstrepen. Doel is om kijkers van meer toegankelijke uitzendingen ook eens te verleiden naar afleveringen te kijken die wellicht wat meer inspanning vergen. Dit idealistische cultuurpolitieke uitgangspunt maakt Het Uur van de Wolf bij uitstek tot een programmaserie van de Publieke Omroep. Holland Doc Holland Doc heeft een wekelijkse uitzendplek op donderdag om 22.50u. De vier betrokken omroepen werken crossmediaal samen om de beste creatieve documentaires van Nederland en de rest van de wereld op verschillende platforms tot hun recht te laten komen. Voor deze crossmediale benadering wint Holland Doc de Zilveren Prichett prijs en behaalt het de 2e plaats van de Prix Italia voor crossmedialiteit (na de BBC). Maar Holland Doc komt niet toe aan het beoogde kijktijdaandeel. Dit heeft deels te maken met de ongelukkige plaatsing van het programma, recht tegenover Pauw & Witteman. De NPS-redactie kijkt desondanks met voldoening terug op het afgelopen seizoen, met titels als

39

Aan ons den arbeid: de Marokkanen van de beschuitfabriek, De grote schaduw van Stampersgat en de Zilveren Wolf winnaar Meisjes met dienstplicht. De Holland Doc documentaires van de NPS worden vanwege hun brede publiekspotentieel ook op prime time plekken in het uitzendschema geprogrammeerd: Goud! (over de dameshockeyploeg) wordt met veel succes tweemaal rond de Olympische Spelen uitgezonden en het geestige De Bitterzoete Verleiding over het verschijnsel verzamelen van kindersurprise-ei kunstwerkjes wordt met Pasen uitgezonden en is met 595.000 kijkers een van de best bekeken documentaires van het afgelopen jaar. Als budgetten en volume echter verder blijven dalen zal dat onherroepelijk tot verschraling van de kwaliteit van aanbod leiden.

40

KUNST & CULTUUR INFORMATIEF TELEVISIE De Kunst/Kunststof TV Het in 2007 gestarte NPS Arena/De Kunst kan de verwachtingen niet geheel waarmaken. Na de zomer ondergaat de culturele talkshow een aantal veranderingen. De titel NPS Arena voor het hele cultuurblok op zondagmiddag vervalt, omdat deze onduidelijkheid schept naar de kijker. De talkshow heet voortaan Kunststof TV, waarmee wordt aangehaakt op het succesvolle NPS-programma Kunststof op Radio 1. Beide programma‟s behouden hun eigen karakter, maar stemmen onderwerpen en gasten op elkaar af en verwijzen naar elkaar door. Joost Karhof is de nieuwe presentator en ook het format wordt vernieuwd. In plaats van één onderwerp komen meerdere onderwerpen en gasten aan bod. De redactie slaagt erin het hele seizoen interessante gasten bij elkaar te brengen. Bekende namen in 2008 zijn Ronald Plasterk, Erwin Olaf, Hans van Manen, Gerrit Komrij en Annet Malherbe. Ook heeft het programma elke week een muzikale gast. Dit zijn o.a. Wende Snijders, Giovanca, Gé Reinders met een 54 sterke fanfare uit Friesland en de Duitse theaterdiva Ute Lemper. RADIO Het programma Kunststof (maandag t/m vrijdag 19.00 – 20.00 uur) biedt dagelijks een levendige talkshow rond een interessante gast uit de wereld van cultuur en media, met korte actualiteiten en geluidsfragmenten met betrekking tot de studiogast. Het programma (live) wordt afwisselend gepresenteerd door Jellie Brouwer en Petra Possel, met Frénk van der Linden als vaste vervanger. De NPS kiest voor een nadrukkelijke vormgeving en een sterk accent op sfeer, waarbij je als luisteraar gemakkelijk kunt aanschuiven. De luisteraar in de auto of thuis moet het aanbod prikkelend vinden, zodat de radio aanblijft voor een tot in de puntjes voorbereid dagelijks gesprek dat verrassing, scherpte, nieuwe invalshoeken en humor biedt. Het programma heeft de afgelopen zes jaar een sterke positie verworven. Het wordt veelvuldig genoemd door geïnterviewden in kranten en tijdschriften. Kunststof wordt in 2008 bekroond met de prestigieuze prijs De Tegel in de categorie Radio Achtergrond. De bekroonde uitzending is de Jan Wolkers Memorial, uitgezonden op 19 oktober 2007, een paar uur nadat bekend was geworden dat de grote schrijver was overleden. Met De Tegel heeft Kunststof de drie grootste journalistieke prijzen gewonnen. De andere twee zijn de Zilveren Reiss Microfoon (2002) en de Marconi Award (2003). Tijdens de evaluatie in de zenderredactie van Radio 1 oogst het programma waardering. Kunststof trekt in 2008 substantieel meer luisteraars dan in het jaar daarvoor. Opvallende namen als Janine Jansen, Paul Verhoeven, Jeroen Krabbé, Willem Middelkoop, Jan Jaap van der Wal, Junkie XL (Tom Holkenborg) en Anna Enquist zijn te vinden tussen de Nederlandse en Vlaamse kunstenaars, musici, schrijvers en journalisten die als gesprekspartners van Petra, Jellie of Frénk aanschuiven in de Desmet Studio‟s in Amsterdam. Alle uitzendingen zijn ook te beluisteren op www.radiokunststof.nl Holland Doc, het documentaire uur van NPS, NPO en VPRO, is in 2008 voor het vijfde achtereenvolgende jaar in de lucht. De naam wordt gewijzigd van Radio Atelier in Holland Doc. Het programma wordt uitgezonden op zondagavond van 21.00 tot 22.00 uur en vormt de paraplu voor documentaires, radioportretten en een enkel hoorspel. Het biedt een platform aan jonge, talentvolle makers: reden om te voorzien in coaching capaciteit. Uitzending op Radio 1 vereist dat het programma live wordt gepresenteerd. Cabaretier Vincent Bijlo presenteert als „annonceur extra-ordinaire‟ het programma met originele teksten. De combinatie van langere (documentaire) bijdragen en series korte, markante en

41

thematische klankbeelden is als experiment geslaagd en wordt voortgezet. De bedoeling is om met de korte programmaonderdelen een impuls te geven aan vormvernieuwing. Duidelijk is dat de radiodocumentaire sterker wordt. Het vinden van een evenwicht tussen de documentaire als „kunstvorm‟ en als „journalistiek radioproduct‟ blijft een punt van aandacht. Het combineren van korte en lange programmaonderdelen met de aanstekelijke presentatie van Vincent Bijlo levert een aantrekkelijk uur radio op, ook met het oog op andere distributievormen zoals „podcasting‟. Het streven is om een zo breed en gevarieerd mogelijke groep makers op te leiden en kansen te geven. Alle uitzendingen zijn te beluisteren op www.hollanddoc.nl.

KUNST & CULTUUR DIVERSEN Met het mes op tafel beleeft in 2008 alweer zijn twaalfde seizoen. De serie wordt verplaatst naar de vrijdagavond. Dat het pokeren onder studenten een rage is, blijkt uit het grote aantal aanmeldingen uit die groep. Met een gemiddeld marktaandeel van 9 procent benadert de serie weer zijn hoogtijdagen. Ook in 2008 maakt de NPS een groot aantal Thema-avonden. Vier hebben een vaste plaats verworven: Het Groot Dictee der Nederlandse Taal, de Grote Geschiedenis Quiz, de Avond van het Boek en de Avond van de Film. Laatstgenoemde uitzendingen, in het hart van de Boekenweek en het Nederlands Filmfestival, krijgen een gewijzigde vorm en trekken elk bijna een half miljoen kijkers. Nieuw is de Avond van de Smaak over gezond eten, gekoppeld aan de landelijke actieweek. Deze avond, gepresenteerd door Jörgen Raymann en Pierre Wind, haalt zelfs meer dan een half miljoen kijkers. Nieuw is ook het drieluik Made in de Sixties, Made in de Seventies en Made in de Eighties; gekoppeld aan Radio 2. Alles valt goed op zijn plaats: inhoud, gasten, vorm en presentatie (Joost Karhof), muziek, etc. De beoogde doelgroep wordt bereikt. Met ruim een half miljoen kijkers haalt de serie het dubbele van het streefgetal. De Avond van de Jonge Musicus, gepresenteerd door Hadassah de Boer, wordt ook positief geëvalueerd en trekt 270.000 kijkers. De Avond van de Grote Geschiedenis Quiz is in de presentatie iets minder cynisch en daardoor vriendelijker van toon jegens de gasten. Een HEMA-verkoopster haalt de finale. In het najaar is er ook de thema-avond Gek van Geschiedenis, aansluitend op de Week van de Geschiedenis. In de uitzending wordt zowel het beste historische boek als de beste geschiedenisleraar gekozen. Het Groot Dictee der Nederlandse Taal wordt dit jaar geschreven en voorgelezen door Kristien Hemmerechts. Voorzitter van de jury is minister Ronald Plassterk. Het Dictee is inmiddels een traditie in de decembermaand. Het programma zal volgend jaar zijn twintigjarig bestaan vieren. Het Kinderdictee wordt dit jaar opnieuw in samenwerking met Kidsweek en het CED georganiseerd. Negentig scholen melden hun dicteekampioen aan. De beste zestig leerlingen maken het dictee in de Eerste Kamer in Den Haag. Jeugdboekenschrijver Erward van de Vendel tekent voor de tekst.

42

AANKOOP Buitenlandse fictie is vooral op Nederland 2 te vinden. Daar worden op de late zaterdagavond onder de titel NPS Wereldcinema films van niet-westerse herkomst uitgezonden. NPS Wereldcinema geeft een blik op de wereld en draagt bij aan het kweken van begrip van en voor niet-westerse culturen. De films sluiten dan ook naadloos aan bij het profiel van de NPS. In 2008 komen er in totaal 10 Wereldcinemafilms op het scherm. Het is een divers aanbod, afkomstig vanuit de gehele wereld. Hoogtepunten zijn de Maleisische films Flower in the Pocket en Mukhsin. Met deze internationaal gelauwerde films haakt de NPS aan op het filmfestival New Malaysian Cinema in Rialto Amsterdam, dat aandacht besteedt aan de Maleisische „new wave‟ in de internationale filmwereld. Mede dankzij de NPS verschijnen beide films ook op DVD in Nederland. Een aantal titels in NPS Wereldcinema komt tot stand met behulp van het Hubert Bals Fonds. Dit fonds heeft tot doel filmprojecten te stimuleren van nieuwe makers uit niet-westerse landen. De NPS levert jaarlijks een financiële bijdrage aan dit fonds, in ruil voor de uitzendrechten van een aantal films, die op het International Film Festival Rotterdam in première zijn gegaan. Met zes films is de bijdrage aan Cinema 2, het late night filmslot van NPS en VPRO voor arthouse films, dit jaar bescheiden. Minder bescheiden is de NPS met de filmserie Cinema Erotica in de zomer, ook in samenwerking met de VPRO. De reeks van tien films bevat een mix van klassiekers, wereldcinema en arthouse films uit binnen- en buitenland, waarin erotiek en cinematografie elkaar op een kunstzinnige manier ontmoeten. De serie wordt tijdens de zomerpresentatie van de NPO aangekondigd met een wat ongelukkige compilatie van expliciete scènes. Een golf van publiciteit komt op gang. Enkele op christelijke leest geschoeide media spreken schande van het feit dat de publieke omroep „porno‟ uitzendt. Voorafgaand en tijdens de Olympische Spelen in Beijing zendt Nederland 2 diverse programma‟s uit onder de noemer Made in China. De NPS haakt hierop aan met een zevental Chinese filmklassiekers, waaronder Seven Years in Tibet en House of the Flying Daggers. Series Begin 2008 zendt de NPS de eerste twee series van Life on Mars uit, een spannende, fantasievolle Britse politieserie, waarin de hoofdpersoon een reis door de tijd maakt naar de jaren 70. Life on Mars won eerder een internationale Emmy in de categorie drama en een prijs voor de beste dramaserie op het Banff festival in Canada. Later in het jaar komt het vervolg van Life on Mars bij de NPS op televisie: Ashes to Ashes. Beide series weten een vaste schare kijkers aan zich te binden. De vele publieksreacties op het uitvallen van een van de afleveringen zijn daarvan een indicatie. De liefhebbers hebben er lang op moeten wachten, maar in september is bij de NPS de vijfde en laatste serie te zien van de spraakmakende HBO-serie Six Feet Under. Daaraan voorafgaand zendt de NPS in de nachten van 13 en 14 september de Six Feet Under Marathon van serie 4 uit, die door enkele tienduizenden fans wordt bekeken.

43

CULTURA Cultura, gestart op 1 september 2006, richt zich op een breed publiek van cultuurliefhebbers en biedt vooral eerder uitgezonden, kwalitatief hoogstaande programma‟s van de Publieke Omroep op basis van de actuele cultuuragenda. Daarnaast wordt op bescheiden schaal geprobeerd de zender met nieuwe en bewerkte producties een eigen gezicht te geven. De activiteiten worden ondersteund door een uitgebreide website. Cultura wil op termijn dé plek zijn waar cultuurminnend Nederland zich actueel kan informeren in tekst, beeld en geluid en interactief kan communiceren. Programmering In 2008 programmeert het digitale themakanaal Cultura meer dan 900 uur televisie. Iedere dag wordt drie uur televisie samengesteld op basis van de culturele agenda, maar ook in reactie op het nieuws, zoals bij het overlijden van Hugo Claus en Pavarotti. In overleg met gezelschappen, kunstenaars en uitgeverijen worden ook regelmatig tv-premières geprogrammeerd. Voorbeelden zijn de registraties van de voorstellingen „In de ban van Bannink‟, de „Magische Muziekfabriek‟ en een concert van het Nederlands Blazers Ensemble. In mei worden twintig uur lang veelal nooit eerder uitgezonden concerten van Nederlandse popgroepen uitgezonden. Gedurende het gehele jaar is er een flink aantal reportages over toneel en dans en kunnen veel korte Nederlandse speelfilms (New Arrivals) worden uitgezonden. Jef Rademakers gunt Cultura de première van zijn documentaire over de schrijver Boudewijn van Houten. Experimentele televisie over allerlei moderne kunstvormen komt tot stand in samenwerking met het Rotterdamse initiatief NumoonLabtv. Cultura maakt in 2008 zesentwintig afleveringen van Cultura Film over nieuwe Nederlandse films en de premières van die week. Cultura brengt ook maandelijks een portret van een grote filmster of regisseur, zoals Nicole Kidman, Woody Allen, George Clooney en Grace Kelly. Een bijzondere kans krijgt Cultura om dertien keer op zondagmiddag een programma op Nederland 2 te maken. In de zomer maakt Cultura voor hetzelfde net ook „Kijk op themakanalen‟ met impressies van het aanbod van het themakanaal. In 2008 zendt Cultura vijf afleveringen van Knetterende Letteren uit, diepgaande gesprekken met prominente schrijvers onder wie Remco Campert, Doeschka Meijsing en Frans Thomése. In samenwerking met culturele instellingen verzorgt Cultura low budget registraties van o.a. het festival Crossing Border en de uitreiking van de jaarlijkse cabaretprijzen. In samenwerking met de NPS worden tijdens North Sea Jazz complete concerten uitgezonden. De concerten van de Matinee op zaterdag in het Concertgebouw worden regelmatig live uitgezonden. In 2008 komt de samenwerking met de publieke radio goed van de grond. Cultura neemt enkele concerten van Radio 6 op voor uitzending op televisie. In nauwe samenwerking met de AVRO komt wekelijks het radiokunstprogramma „Opium‟ op televisie. En ook met Radio 4 wordt goed samengewerkt. Vanaf januari 2008 presenteert Cultura wekelijks een opnieuw gemonteerde en actueel door Adriaan van Dis ingeleide versie van „Hier is …. Adriaan van Dis‟. De uitzendingen zijn inmiddels op DVD beschikbaar. Kijkers De doelgroep van Cultura is niet eenduidig. Het is immers niet vanzelfsprekend dat de liefhebber van opera ook van film houdt en de potentiële kijkers van literatuurprogramma‟s ook zijn geïnteresseerd in wereldmuziek. In 2008 ontbreken gegevens over het bereik van de themakanalen. Volgens recent onderzoek hebben 3,1 miljoen huishoudens (van de 7,1) digitale televisie. 875.000 Huishoudens hebben een aanvullend pakket met de themakanalen van de Publieke Omroep. Slechts bij 10% van het totaal aantal respondenten is Cultura bekend.

44

De NPO heeft steekproeven gedaan onder ongeveer 2000 kijkers. De gegevens zijn niet volledig betrouwbaar. Het beeld is dat in 2008 in totaal 210.000 mensen minimaal één keer naar Cultura hebben gekeken. Twaalf procent kijkt maandelijks of vaker. Een opvallend aantal van de kijkers is man: 78%. Van de kijkers van Cultura is zes procent jonger dan 19, negen procent tussen de 20 en 34 jaar, zevenentwintig procent is tussen de 35 en 29 jaar en 58 procent is ouder dan vijftig. Tot slot de scores van enkele kwaliteitsbegrippen. Zeventig procent van de respondenten vindt Cultura betrouwbaar, tweeënzeventig procent prijst de kwaliteit (het hoogst van alle themakanalen!), op innovatie is de score 38%, op maatschappelijke interactie 40% en op pluriformiteit 60%. Op al deze punten scoort Cultura hoger dan het gemiddelde van Nederland 4. Website Samenhang is een belangrijk thema voor Cultura. De website biedt ruime mogelijkheden. Bij de aanvang had de site vooral de functie van TV-gids. In het voorjaar van 2008 gaat de nieuwe website online. Als basis worden vijf diensten aangeboden: nieuws en achtergronden, tv-gids, on demand programma‟s, dossiers en een meeting point. De beschikbare faciliteiten vormen ook de basis voor de op 1 september gelanceerde portal klassieke muziek, waarin omroepen, MCO en orkesten nauw samenwerken. Budget en personeel Al in januari laat de belastinginspecteur weten dat, in tegenstelling tot gewekte verwachtingen, de themakanalen van de Publieke Omroep belastingplichtig zijn. Voor Cultura vormt dit besluit een zware aanslag op het budget, omdat met terugwerkende kracht moet worden betaald. In diezelfde maand blijkt de bijdrage van de VECAI in 2008 te vervallen. Deze daling van het budget met 40 procent dwingt tot forse bezuinigingen. In februari worden vier arbeidsplaatsen geschrapt. De dagelijkse Journaals en het wekelijkse filmprogramma worden gestaakt. Een financiële injectie vanuit het project „themagericht werken‟ maakt het in de zomer mogelijk de draad van nieuwe initiatieven weer op te pakken.

45

DIVERSITEIT TELEVISIE De laatste aflevering van PREMtime in december 2008 leidt tot veel publiciteit. Na bijna 6 jaar komt een einde aan de rubriek waarin presentator Prem Radhakishun de kwaliteit van de multiculturele samenleving in ons land toetst. Na een jaar waarin verschillende onderwerpen op de agenda worden gezet, gaan Prem en de redactie op zoek naar nieuwe uitdagingen. Die vindt hij in het onderwijs. Er wordt een nieuw programma ontwikkeld, waarin kinderen geholpen worden om de Cito-toets goed te maken: De school van Prem. Een ander in het oog springend feit is de verkiezing van het TV Moment van het Jaar in januari. Het Nederlandse publiek verkiest het fragment met Hans Teeuwen en de Meiden van Halal in de thema-uitzending Bimbo´s en Boerka´s (ex aequo met de Donorshow van BNN). Het succes van Raymann is Laat wordt gecontinueerd op Nederland 1. Opnieuw worden enkele programmaonderdelen opgefrist en wordt de grens van een miljoen kijkers een aantal keren gepasseerd. De multiculturele programmering van de NPS op alle drie de netten wordt hiermee stevig neergezet. Raymann speelt verder een belangrijke rol in de presentatie van het Zomercarnaval en de presentatie van de programma´s rondom de verkiezing van Obama tot kandidaat van de democraten in de VS. In het najaar zendt de NPS een tweede serie uit van de Flat van Ali B. De serie is qua vorm en inhoud niet voldoende uitgekristalliseerd. Dit komt mede doordat er vanwege het budget twee afleveringen op een dag moeten worden opgenomen. Voor een beginnende presentator en gezien het format is dit een enorme opgave. De NPS vindt de serie niet voldoende geslaagd, maar vindt Ali B wel een talent en gaat in 2009 op zoek naar een mogelijk nieuw format. In een zeer bijzondere samenwerking komt het door de NPS geproduceerde programma Op de Bazaar tot stand. Een feel good talkshow over de multiculturele samenleving, gepresenteerd door Dieuwertje Blok en Manoushka Zeegelaar-Breeveld, live vanaf de Bazaar in Beverwijk. De NPS produceert het programma in samenwerking met MTNL, AVRO, RVU en NMO. De redactieleden komen uit verschillende culturen en de onderwerpen zijn herkenbaar voor een groot divers publiek. Op de Bazaar wordt over het algemeen lovend ontvangen, maar door het uitzendtijdstip van 15.00 uur op zaterdagmiddag blijft het bereik beperkt. De totstandkoming en uitzending van Dunya & Desie, de film levert veel publiciteit op. De film is de Nederlandse inzending voor de Oscars en wordt geselecteerd voor het prestigieuze filmfestival in Berlijn. Ook met New Arrivals, een online podium voor internationaal talent op het gebied van korte film, komt de diversiteit fors aan zijn trekken in de films die worden gerealiseerd. In documentaires geeft de NPS gestalte aan diversiteit met de producties Aan ons den arbeid; de Marokkanen van de beschuitfabriek, Bij ons in Scharloo, Zigeuners van de Cauberg en Moslims Comedians stand up. Tenslotte komen er weer verschillende nieuwe series en programma´s tot stand, waarin nieuwe talenten en presentatoren een kans krijgen. De Meiden van Haram, waarin twee Marokkaanse meiden onderzoeken hoe Haram Nederland is, krijgt veel aandacht. Dat geldt ook voor Vrije Radicalen, een serie waarin jongeren die radicale keuzes maken in hun leven op de voet worden gevolgd in hun ups en downs. De programmaserie Onze Schatten,

46

over een groep jongeren die op zoek gaat naar de kunst- en cultuurschatten van Nederland, krijgt veel positieve kritieken over de originele invalshoek. De serie Loverboys geeft een onthullende en unieke kijk in de wereld van de loverboys en hun slachtoffers. RADIO Per 1 september 2008 voert de NPS een grote vernieuwing door op het gebied van minderhedenradio. Na 30 jaar worden de actualiteitenprogramma‟s in de eigen taal stopgezet. Belangrijkste reden is dat deze doelgroepgerichte programmering, oorspronkelijk bedoeld voor eerste generatie migranten, niet meer past in de multiculturele samenleving van vandaag. Hiervoor in de plaats ontwikkelt de NPS een totaal nieuw crossmediaal programma, Dichtbij Nederland, dat zich richt op de Nederlanders in het algemeen en die met een nietWesterse achtergrond in het bijzonder. Dichtbij Nederland brengt met nieuws en achtergronden vanuit de Antillen, Suriname, Turkije, Marokko, Indonesië en China het dagelijks leven in deze landen dichterbij. Daarnaast bericht het programma over Nederland en al haar verschillende culturen. Het programma komt live vanuit de studio in Hilversum met reportages van verslaggevers die in de verschillende landen zijn gestationeerd. Begin 2009 gaat op televisie een gelijknamig dagelijks nieuwsprogramma van start op Nederland 1. De redactie en presentatie van de programma´s is een meer dan evenredige vertegenwoordiging van de etnische minderheden in ons land.

47

KIJK- EN LUISTERCIJFERS Gemiddelde kijktijdaandelen en gemiddelde kijkcijfers NPS-programma’s in 2008 (18-24 uur). Voor jeugdprogramma‟s en dagprogrammering gelden geen kta-doelstellingen. Titel

KTA doelstelling

KTA gerealiseerd

Kijkers (x 1.000)

18 15 15 18 12 18

18,4 12,4 16,3 27 14,3 13,3

918 710 1.026 1.024 867 468

nvt 8 nvt 7 5 10 5 7 6 5 5 nvt nvt 9 5 10 10 10 6 6 5 9 5 10 6 10

3,9 8,3 4,5 12,3 4 5,3 6,9 11,4 4,6 3,9 5,7 5,2 2,5 9,4 4,9 11,4 8,2 9,9 2,6 2,4 4,9 4,3 4,5 8,1 5,2 6,7

94 542 74 790 314 187 478 709 98 266 242 240 52 572 115 609 503 583 48 40 195 237 186 623 145 453

Nederland 1 5 Jaar Later Andere Tijden Sport Groot Dictee der Nederlandse Taal Pauw & Witteman Raymann is Laat Zomercarnaval Nederland 2 55 Degrees North Andere Tijden Ashes tot Ashes De Grote Geschiedenis Quiz De Avond van de Jonge Musicus De Avond van de korte film De Avond van het Boek De Avond van het Grote Geld Eurovision Young Musicians 2008 Gek van Geschiedenis Holland Doc Koninginnedagconcert Life on Mars Met het mes op tafel North Sea Jazz NOVA New York NOVA Politiek NOVA/Den Haag Vandaag NPS Dans NPS Klassiek Premtime De Uitmarkt Het Uur van de Wolf Verleden van Nederland Waltz Zembla

48

Titel

KTA doelstelling

KTA gerealiseerd

Kijkers (x 1.000)

9 5 10 5 4 9 5 nvt 9 5 8 5 5 nvt 8 5 5 5 5 5 9 9 5 nvt div 6 nvt 5 9 11 9 4 6 5 9

9,8 10,9 6,2 5,8 10,9 3,8 3,5 6,5 4,3 7 5,6 4,3 8,4 5,2 8 8 9,2 6,7 3 9,2 4,1 3,5 3,5 3,8 6,5 5,4 7,3 6,2 3,6 15,5 9,9 5,9 7,6 6 6,7

558 594 340 354 558 161 197 237 164 361 265 147 454 196 464 537 553 358 204 191 199 102 212 174 312 140 516 426 101 938 342 385 590 217 285

Nederland 3 Theatershow Jörgen Raymann Abba (UvdW) Anouk Live De Avond van de Grote Film Quiz De Avond van de Smaak De Nieuwste Show The Comedy Factory Dunya & Desie De flat van Ali B. Goud! Het Groot Kinderdictee Hans Teeuwen jazzt Hitte Harara Het Klokhuis Lepel Made in the sixties Made in the seventies Made in the eighties Moes Nacht van de Nederpop Nachtrit North Sea Jazz NOVA College Tour Obama 08 Pinkpop Rock! (UvdW) Rustige jaarwisseling Het Schnitzelparadijs Six Feet Under Top 2000 a gogo Top 2000 in Concert Top 2000 trapt af Top 2000 telt af Toppop Golden Years The Truth about Food

49

NIEUWE MEDIA INLEIDING NPS Nieuwe media sluit aan bij de nieuwe huisstijl van de NPS. De NPS profileert zich als een publieke omroep met een zeer divers aanbod, die de inhoud voorop stelt en die het publiek op een onafhankelijke, ongebonden en objectieve manier wil verrijken met informatie en cultuur. Met de nieuwe huisstijl en communicatie wil de NPS beter herkenbaar zijn als afzender van kwaliteitsprogramma's. Bij deze ambitie hoort ook een nieuwe website, waar in 2008 hard aan wordt gewerkt. Behalve een nieuwe vormgeving krijgt de homepage een andere inhoud. Het wordt een etalage van hoogtepunten uit onze programmering en van actuele content op de programmasites. Er worden automatische koppelingen gemaakt met de EPG (=Elektronische Programmagids), Uitzendinggemist, NPS weblogs en nieuws van diverse NPS-websites. De nieuwe site gaat in januari 2009 online. www.nps.nl INFORMATIE & ACTUALITEITEN De voorbereidingen worden getroffen voor een nieuwe NOVA website (www.novatv.nl), die eveneens begin 2009 online gaat. Op de nieuwe site is veel aandacht voor opinie: de bezoeker kan reageren op NOVA-onderwerpen, zelf verhalen insturen, onderbouwingen schrijven bij de Stelling, een waardering geven aan de onderwerpen of reacties wegstemmen. Regelmatig zullen gastsprekers hun visie geven op de toestand in de wereld. Natuurlijk blijven de reportages van NOVA prominent op de site: de onderwerpen van 'vanavond', maar ook het uitgebreide NOVA-archief. Ook de nieuws- en achtergrondverhalen zijn weer flink vertegenwoordigd. De Dossiers (voorheen Specials) zijn uitgebreid met een tijdlijn. De bezoeker kan met één muisbeweging door de tijd en ziet zo alle onderwerpen die aan het Dossier gekoppeld zijn. De Openbare Bibliotheek Amsterdam, NOVA TV, Koers Nieuw West en NOVA College Amsterdam gaan een unieke samenwerking aan in de vorm van het project NovaLocal. Een innovatief samenwerkingsproject waarbij scholieren met behulp van NOVA TV en bibliothecarissen bewust, kritisch en actief leren om te gaan met journalistieke media. NovaLocal zal zich allereerst toespitsen op het ontwikkelen van een lespakket voor 3e jaars VMBO-scholieren van het NOVA College Amsterdam. Doel: het ontwikkelen en versterken van mediawijsheid. Leerlingen moeten een eigen NOVA-item maken, waarbij ze leren een verhaalopzet te maken, de kracht van verhalen en beelden te ontdekken, bewuste keuzes te maken ten aanzien van hun eigen mediaproductie, de verschillende formats en rollen binnen een journalistiek product te benoemen en op elkaars werk te reflecteren. Vervolgens start de pre-pilot van het NovaLocal lesprogramma, bestaande uit 10 dagdelen voor scholieren van het Nova College Amsterdam, waarbij „uitzendbare‟ NOVA-reportages worden ontwikkeld. In de eerste helft van 2009 begint de échte pilot met het geëvolueerde en geëvalueerde lespakket. Het definitieve lesprogramma dat hieruit voortkomt, zal beschikbaar worden gesteld aan de bibliotheekbranche en het onderwijsveld.

50

DIVERSITEIT Op de Bazaar (www.opdebazaar.nps.nl) een gezellig multi-culti programma vanaf De Bazaar te Beverwijk. Presentatie Diewertje Blok en Manoushka Zeegelaar-Breeveld. Iedere week twee gasten (bekende Nederlanders) met een verschillende culturele achtergrond. De website sluit aan bij het programma qua vormgeving en sfeer: de markt, levendig, kraampjes, gezongen leader, decor, alibaba-sprookjes, moderne marktelementen, kortom, een collage. Dichtbij Nederland De bestaande radio-website www.dichtbijnederland.nps.nl wordt uitgebreid zodat deze kan functioneren als informatie, ontmoetings- en uitwisselingsplaats voor de doelgroep van het all media concept Dichtbij Nederland, dat begin 2009 van start gaat. Bovendien wil de site een brug slaan tussen de nieuwe Nederlanders hier en hun landen van herkomst. Dit wordt bereikt door een combinatie van user-generated content, de frequent uitgezonden tv- en radioprogramma's en de website als centraal en altijd bereikbaar punt. Een selectie van de content van het publiek is terug te zien en te beluisteren in zowel het radioals het tv-programma. Het crossmediale hiervan wordt bereikt door actief beheer door een serieuze webredactie, die intensief contact en voeling heeft met de radio- en tv-redactie van Dichtbij Nederland. Dichtbij Nederland is in zekere zin de opvolger van de doelgroepprogramma‟s van de NPS op de radio zoals Tambu, Zorg en Hoop, Snelle Berichten (Chinezen) en Suara Maluku, die eind augustus 2008 ophouden te bestaan. De bijbehorende websites zijn ook gestopt, maar het archief van Zorg en Hoop is nog wel online beschikbaar. De School van Prem (www.deschoolvanprem.nps.nl). De site is gericht op de ouders van kinderen die laag scoren op de Cito-toets. Prem krijgt een eigen weblog, waar hij op een persoonlijke manier de verhalen van de kinderen vertelt. Experts komen tijdens de researchfase van de TV-serie naar boven. Deze personen worden gevraagd mee te werken aan de site. Uiteraard wordt de uitzending on-demand aangeboden en kun je alle links en informatie vinden over de betrokken en relevante organisaties. Het allerbelangrijkste voor het goed laten functioneren van deze website is een deskundige moderator, die de discussies kan sturen, experts kan uitnodigen en de webredactie van de site kan verzorgen. De site gaat eind 2008 online. Lijn 5, inclusief website, verhuist naar FunX. Op verzoek van FunX houdt de NPS het archief online. Flow (www.flow.nps.nl) is een 10-delige televisieserie van 25 minuten die zich afspeelt in de underground muziekscene. Tien bijzondere karakters, die allemaal op hun eigen manier met muziek bezig zijn, worden gevolgd. De doelgroep is actief op internet. Daarom hebben we gekozen voor een nieuw concept met gebruik van Blue Tooth techniek. Via Bluetooth geeft Flow gratis muziek weg op diverse locaties waar jongeren komen, zoals Watt in Rotterdam (Black Soil film festival) en Paradiso (Finale Grote Prijs Hip/Hop en R&B). KUNST & CULTUUR De site van Met Michiel www.metmichiel.nps.nl wordt uitgebreid met de weblog van Michiel en het onderdeel „Extra Weekend‟. Via een web-cam is iedere vrijdag te volgen hoe het er in de studio aan toe gaat. Nederlandse Muziekdagen www.nederlandsemuziekdagen.nl Naast een site met alle informatie over het festival worden speciale projecten voor het internet gerealiseerd, mogelijk gemaakt door een e-cultuur subsidie van het Mediafonds. Dit behelst een live-verslag vanaf het festival in tekst, beeld en geluid. En een aantal componisten wordt

51

gevraagd hun creatieve proces inzichtelijk te maken voor het publiek d.m.v. een weblog, animatie, online soap etc. Door de bezoeker de mogelijkheid te geven direct op de ideeën te reageren, wordt er een actieve relatie bewerkstelligd tussen kunstenaar en publiek. Op de Korte Film Online (www.dekortefilm.nl) zijn meer dan 100 korte films online te bekijken: de NPS KORT! films, de One Night Stand films, de Boy Meets Girl Stories van Mark de Cloe, NPS Micromovies (korte films voor mobiele telefoon) en NPS Mixed Up films (films speciaal gemaakt voor het internet). In september komen er weer tien nieuwe KORT! Films en negen One Night Stand films bij op de site. Om het bereik van de Korte Film Online te vergroten, wordt begonnen met de start van het plaatsen van theaters op een speciaal daarvoor ingericht Couture korte film kanaal. Daarnaast wordt de Korte Film Online ook via Cultura ontsloten. New Arrivals is een online korte film competitie i.s.m. het International Film Festival Rotterdam. Iedere maand kunnen filmmakers hun films naar de NPS sturen. 99% van de films wordt online vertoond. Uit de inzendingen wordt iedere maand een aantal films genomineerd. Daar kiest de jury één maandwinnaar uit. Alle maandwinnaars worden uiteindelijk op het International Film Festival Rotterdam vertoond. Dit jaar wordt de New Arrivals competitie voor de derde keer gehouden. NPS Micromovies. Met steun van het Mediafonds ontwikkelt de NPS vijf micromovies: korte films voor de mobiele telefoon. De micromovies gaan tijdens het Nederlands Film Festival in première. Om de filmpjes op de mobiele telefoon te kunnen bekijken, heeft het bedrijf Mobi Concepts een speciaal Mobiel Magazine (java-applicatie) voor de NPS ontwikkeld. Door een sms te versturen naar 5566 met „micromovies‟ ontvang je het Micromovies Magazine op je mobiel. NPS Output wordt NPS Jazz/World. De belangrijkste functie van NPS Jazz/World is de verdieping en archiefvorming op het gebied van Jazz, World and Beyond. Afstemming vindt plaats met de nieuwe zendersite van Radio 6, zodat de content behouden blijft. Ook de samenwerking en afstemming met NPS radio en televisie en het digitale themakanaal Cultura is van belang. Dit betreft o.a. het centraliseren van het regelen van de rechten van muziekregistraties. Het webradio kanaal is opgesplitst in een Jazz kanaal, een World kanaal en een Grooves kanaal. Dit om het onderscheid met Radio 6 duidelijker te maken. En een bijkomend voordeel is dat de samenwerking met specifiek jazz- en wereldmuziek organisaties eenvoudiger wordt. De NPS start een inhoudelijke samenwerking met het wereldmuziek magazine Mixed/Beyond. Live-concerten maken het webradio kanaal NPS Jazz/World bijzonder. Daarom wordt ook dit jaar veel content verzameld via samenwerking met diverse festivals en podia. O.a. Festival Mundial, de Music Meeting, North Sea Jazz, 013 Tilburg, Muziekgebouw aan „t IJ, het BIMhuis, KIT Tropenthater, Podium Mozaïek en AT5. JEUGD Klokhuis Game Studio www.hetklokhuis.nl/gamestudio wint de Cinekid New Media award 2008. Uit het jury rapport: “De Klokhuis Game Studio is een online omgeving waar kinderen games kunnen maken, spelen en delen met elkaar én waar kinderen van alles kunnen leren over games. Omdat games zo‟n prominente plek innemen in het leven van kinderen, is het des te belangrijker dat kinderen ook snappen hoe games werken, waarom bepaalde games leuk zijn, en vooral: dat ze gemaakt zijn door mensen en dat je dat zelf ook zou kunnen doen. De Game Studio is naast verschrikkelijk leuk dus ook een belangrijk middel voor media educatie, en vult daarin een leegte; we weten uit eigen ervaring dat de vraag er is. We zijn nog nooit eerder iets dergelijks tegen gekomen,

52

en dan ook nog helemaal goed uitgevoerd zoals je dat verwacht van een omgeving in 2008: je kunt elkaars werk bekijken, spelen, erop verder werken. Je kunt je eigen spel op je eigen pagina zetten, ook als die ergens anders op het internet staat en er is een levendige gemeenschap van gebruikers die elkaar helpen en praten over de games. Tijdens het ontwerpproces worden er precies de vragen gesteld die een professionele game developer zichzelf ook stelt, en je wordt daar doorheen geleid. De Klokhuis Game Studio maakt nu al goed gebruik van de synergie met televisie, en we hopen en verwachten dat de NPS in de toekomst nog verder gaat in dit crossmediale concept. We zien bij deze productie ook veel internationale mogelijkheden: De Game Studio zou een goed middel zijn om kinderen uit verschillende landen met elkaar te laten delen en communiceren, met als bindmiddel de Game.” Er worden in 2008 twee grote Gamewedstrijden georganiseerd door Het Klokhuis: „Het Dolste Doolhof‟ (mei 2008) en de „Quizbare quizz‟ (september 2008). Dit zijn beide bouwwedstrijden, waarbij kinderen een eigen game moeten ontwikkelen die aan de wedstrijdvoorwaarden voldoet. De wedstrijden worden goed bezocht, wat zorgt voor een stijging van het aantal bezoekers van de site. Parallel aan de Gamewedstrijden wordt de Game Studio verrijkt met een serie tutorials. Hierin legt presentator Bart heel duidelijk een aantal mogelijkheden van de GameKit uit. Deze filmpjes zijn een combinatie van „Bart in beeld‟ en een screencast van zijn handelingen. Het Klokhuis bouwt het KlokHUIS – Hoe wordt een huis gebouwd? is een veelgestelde vraag bij Het Klokhuis. En hoe kun je dat nou beter laten zien dan zelf een huis te bouwen en er met je neus bovenop te gaan staan?! Het Klokhuis bouwt een eigen KlokHUIS en dat wordt in 2010 écht gebouwd in Almere Poort. De tv-serie wordt vanaf januari 2010 uitgezonden. Voor er gebouwd wordt, moet er een ontwerp komen. In januari 2009 start de ontwerpfase, waar kinderen aan mee kunnen doen. Dit gedeelte van het project zal grotendeels online plaatsvinden op de webiste http://hetklokhuisbouwt.nps.nl. Sinterklaas (www.sinterklaasjournaal.nl) krijgt een geheel nieuwe site in 2008. Met de vormgeving wordt nauw aangesloten bij het TV-programma, zodat de website een aantal jaren gebruikt kan worden. De content van de vorige websites wordt meegenomen en er worden uiteraard nieuwe spelletjes gemaakt. Het Sinterklaasjournaal presenteert zich nog meer crossmediaal dan voorgaande jaren door het aanbieden van webradio met nieuwsberichten, Sinterklaasliedjes (20.000 luisteraars per dag) en een online Sinterklaasjournaal krant (52.000 abonnees). De crossmediale aanpak zien we terug in het aantal bezoekers van de website, een stijging van ruim 30% naar 1,6 miljoen bezoekers in drie weken tijd. Voor de website van Sesamstraat (www.sesamstraat.nps.nl) wordt ieder jaar een nieuw spel ontwikkeld. Dit jaar is dat „Wat is er weg?‟, het klassieke spelletje waarbij je moet raden welk voorwerp weg is. Het spel wordt door het personage Leo gepresenteerd. OVERIG NPS Nieuwe media is gestart met de ontwikkeling en realisatie van een Quiz applicatie, waar webredacties een online Multi-palyer quiz mee kunnen maken. Het Klokhuis gaat een kennisquiz ontwikkelen, Met Michiel een Popkwis en NOVA gaat in 2009 van start met een nieuwsquiz.

53

Bezoekcijfers en nieuwsbrieven Het bezoek op de site Uitzendinggemist wordt gevormd door de bezoekers die op de programmasites danwel op uitzendinggemist.nl een uitzending van een NPS-programma opvragen. Parallel aan de programma gekoppelde websites worden elektronische nieuwsbrieven op aanvraag verstuurd. NOVA heeft in 2008 10.000 abonnees, Bommel 5.500, Met Michiel 4.750, NPS Jazz/World 4.500, Sesamstraat 12.000, NPS Algemeen 3.200, Korte Film 2.500, Cultura 2.000, Het Klokhuis 4.000 en Het Sinterklaasjournaal 52.000. Het totaal aantal abonnees op NPS nieuwsbrieven bedraagt 110.000. Intekening 2009 Toekenning van de Internetgelden geschiedt in 2008 op basis van intekening bij NPOinternet. De gelden worden disproportioneel verdeeld, waarbij 50/50 gekeken wordt naar de kwaliteitscriteria genoemd in het zogenaamde „Spinnenweb‟ en kwantitatieve criteria, zoals bereikcijfers. De online omroepbrede portfolio dient als ondersteuning bij de beoordeling van de intekening.

54

CIJFERS NIEUWE MEDIA Totaal bezoekers NPS 2004-2008 2004 2005 2006 2007 2008

6.416.740 9.460.721 12.233.718 13.384.562 15.668495

Best bezochte NPS-sites in 2008: Uitzendinggemist Nova Sinterklaasjournaal Sesamstraat Het Klokhuis

2.960.797 1.675.566 1.600.000 1.508.661 1.388.950

Gemiddeld unieke bezoekers per maand in 2008 (bron: sitestat/KLO) NOS VARA TROS BNN VPRO NCRV NPS Teleac/NOT KRO AVRO EO

4.684.000 1.694.000 1.629.000 1.537.000 1.381.000 959.000 824.000 809.000 723.000 658.000 533.000

55