GU Projectplan De Sociaal Domein Vrijwilliger

GU15.212 Projectplan ‘De Sociaal Domein Vrijwilliger’ 2015-2016 Tbv aanvraag innovatiefonds Resultaatovereenkomst Begeleiding Leidse Regio 2015-2016 Concept 20 mei 2015

GU15.212 Projectplan 'De Sociaal Domein Vrijwilliger' 2015-2016 Kwadraad-MIKA ThuisCoach-BinnenvestRosa Manus, concept 20150520.docx 1

Inhoudsopgave

Voorwoord ........................................................................................................................................................ 3 1. Duurzame kanteling ...................................................................................................................................... 4 2. Uitgangspunten en Aanpak ........................................................................................................................... 5 2.1. Uitgangspunten .......................................................................................................................................... 5 2.2. Aanpak ........................................................................................................................................................ 5 2.3. Werken aan 4 resultaatgebieden ............................................................................................................... 6 3. Projectorganisatie en werkwijze ................................................................................................................... 8 3.1. Fase 1 voorbereiding .................................................................................................................................. 8 3.2. Fase 2 – uitvoering (1e en 2e kwartaal 2016)............................................................................................. 8 3.3. Fase 3 – uitvoering (3e en 4e kwartaal 2016)............................................................................................. 9 4. Begroting ..................................................................................................................................................... 10


Voorwoord Gezinnen en personen kunnen meer aan als er mensen zijn die hen praktisch en emotioneel ondersteunen. Rosa Manus, de Binnenvest en Kwadraad/MIKA ThuisCoach zijn in Leiden e.o. organisaties die zich inzetten voor kwetsbare groepen door goede opvang en/of begeleiding te bieden. In dit innovatieplan tbv het innovatiefonds Resultaatovereenkomst Begeleiding Leidse regio introduceren wij de “Sociaal Domein Vrijwilliger”, dè sleutel voor kwetsbare groepen om hun zelfstandigheid en eigen regie te behouden en te versterken. ‘Wij’ zijn: De Binnenvest, Rosa Manus en Kwadraad/MIKA ThuisCoach. Kwadraad/MIKA ThuisCoach is de penvoerder en heeft de resultaatovereenkomst getekend. Bij cliënten van de Binnenvest is sprake van dak – en thuisloosheid in combinatie met (complexe) meervoudige problematiek. Rosa Manus richt zich op slachtoffers van huislijk geweld in combinatie met problemen op meerdere leefgebieden. De cliënten van Kwadraad/MIKA ThuisCoach zijn de regie over hun leven kwijt. Voor alle cliënten geldt dat zij de eigen regie niet zelfstandig kunnen herstellen en dat er sprake is van (complexe) problematiek op meerdere leefgebieden. Onze aanvraag bij het innovatiefonds Leidse regio is een uitnodiging aan iedereen om “bottom up” te investeren in de meest kwetsbare huishoudens in Leiden. Natuurlijk samen met de Sociale Wijkteams en Jeugd- en Gezinsteams. We vinden elkaar in de praktijk door aansluiting te zoeken en elkaar te horen en te zien. Met elkaar gaan we de uitdaging aan om "denken" in dienstverlening, het sociaal kapitaal en de sociale cohesie om te zetten in "doen".


1. Duurzame kanteling De Sociale Domein Vrijwilliger biedt ruggensteun bij het voorzetten en borgen van de resultaten die zijn bereikt met de inzet van professionele hulpverlening. De kwetsbare gezinnen/personen zijn soms geïsoleerd geraakt door de problemen of hebben veel conflicten met mensen in hun omgeving of moeten een nieuw leven beginnen in een wijk/buurt. Het hebben van een netwerk is van cruciaal belang en een beschermde factor voor de gezinnen, die kan voorkomen dat problemen zich opnieuw voordoen of verder escaleren. De samenwerking tussen het gezin/persoon en de Sociaal Domein Vrijwilliger richt zich op het inschakelen, behouden en uitbreiden van het informeel netwerk van het gezin/persoon. Dit voorkomt dat dure professionele hulp opnieuw moet worden ingezet. De Sociale Domein Vrijwilliger heeft ook een signalerende functie naar het gezin/persoon zelf, de professional en het Sociale Wijkteam (SWT) of Jeugden gezinsteam (JGT). Hij/zij zal met het gezin werken aan blijvende zelfstandigheid en bij signalen van zorg de (vertrouwde)hulpverlener in samenwerking met het SWT en/of het JGT van een van de uitvoerende organisaties benaderen voor advies en of voor gerichte vroegtijdige interventie om volledige terugval te voorkomen. Het innovatieve plan werkt aan:  “Afschaling” van de zorg. Kwetsbare gezinnen/personen beschikken over sociaal netwerk en kunnen dit inschakelen. Zij weten bij vragen of problemen een beroep te doen op het informele netwerk.  Opleiding en ondersteuning van Sociaal Domein vrijwilliger. De vrijwilliger is opgeleid en heeft de vaardigheden om vanuit betrokkenheid en afstand tot steun te zijn.  Aansluiting van een vierde partner die werkt met vrijwilligers en tevens lid is van een SWT en/of een JGT. Hiermee is de link naar de basisvoorziening georganiseerd.  Signaleren van terugval en tijdige en tijdelijk opschaling van zorg als het nodig is.  De kostenbesparing van de WMO ondersteuning. Kostenbesparing, een voorbeeld: Een kwetsbaar gezin of persoon doet na afronding van het hulpverleningstraject wederom een beroep op het SWT omdat zij geen of onvoldoende ondersteuning ervaren vanuit hun eigen netwerk. Ondersteuning waarin de Sociaal Domein vrijwilliger zou kunnen voorzien en die dus niet aan het SWT gevraagd zou moeten worden. De ervaring leert dat deze hulpvragen veel tijd vragen, gemiddeld 4 uur per week per gezin. Gebaseerd op 30 gezinnen waarin gedurende 1 jaar ruggensteun door het SWT wordt geboden zijn de kosten € 436.000,-. Vergelijkbare inzet van de Sociaal Domein vrijwilligers kost € 23.000,- per jaar.


2. Uitgangspunten en Aanpak 2.1. Uitgangspunten 1) De inzet van een Sociaal Domein Vrijwilliger past binnen de visie die in het gemeentelijk beleid wordt benoemd (WMO-beleidsnota’s en de visie op het sociale domein van de gemeenten). e 2) Wij zoeken een vrijwilligersorganisatie als 4 partner. Het is nadrukkelijk niet de bedoeling zelf een nieuwe vrijwilligersorganisatie op te richten. 3) Wij stellen onze expertise beschikbaar. 4) De Sociaal Domein Vrijwilliger verstevigt de resultaten van de opvang en begeleiding van Rosa Manus en de Binnenvest en de coördinatie, coaching en ondersteuning van MIKA ThuisCoach.

2.2. Aanpak Voor wie: De ervaring heeft geleerd dat sommige kwetsbare gezinnen na het afronden van intensieve hulpverlening moeite hebben om het geleerde zelfstandig voort te zetten. Voor deze gezinnen is een vorm van nazorg nodig. Deze groep moet op iemand kunnen terugvallen. In de meeste gevallen is dit het netwerk van het gezin of de persoon zelf. Soms is het netwerk niet of voldoende goed aanwezig. De Sociale Domein Vrijwilliger voorziet gedurende een afgesproken periode in deze leemte. Samen met het gezin of de persoon versterkt hij of zij de gerealiseerde stabilisatie en schakelt in een vroegtijdig stadium de vertrouwde professionele hulpverlening in als het gezin dreigt terug te vallen. Door snelle interventie behoudt het gezin of de persoon het vertrouwen in eigen kunnen. Wat: De inzet van de Sociaal Domein Vrijwilliger is een manier om het sociale netwerk van gezinnen uit te breiden en ruggensteun te bieden: structureel en georganiseerd. Georganiseerd helpt voorkomen dat een Sociaal Domein Vrijwilliger buiten de grenzen van zijn mogelijkheden gaat. Er is begeleiding voor de Sociaal Domein Vrijwilliger en wij vinden het belangrijk dat er namens de 3 organisaties een aanspreekpunt is voor de Sociaal Domein Vrijwilliger. We maken duidelijke onderlinge afspraken over de taakverdeling. De ruggensteun van de vrijwilliger heeft een kop en een staart. Er zijn heldere communicatielijnen en er is regelmatig overleg en afstemming met de SWTs en JGTs middels 1gezin1plan. De Sociaal Domein Vrijwilliger onderhoudt ook contacten met de Sociale Wijkteams en Jeugd- en Gezinsteams zodat de mogelijkheden van zijn ondersteuning bekend zijn en ingebed raken in de wijken. Resultaat: Om de resultaten inzichtelijk te maken hebben wij 3 kritische prestatie indicatoren benoemd, te behalen per eind 2016: 1) Het project heeft 30 volledig opgeleide vrijwilligers. 2) 30 vrijwilligers ondersteunen 60 gezinnen/personen. 3) 75 % van de gezinnen/personen kunnen aan het eind van de pilot op eigen kracht verder. Hoe: We zoeken voor de uitvoering verbinding met vrijwilligers die onderdeel zijn van een organisatie die deel uit maakt van de SWT’s en/of JGTs. Het is immers niet de bedoeling een nieuwe vrijwilligersorganisatie op te richten. Rosa Manus, de Binnenvest en Kwadraad/MIKA ThuisCoach stellen hun expertise beschikbaar om vrijwilligers op te leiden en te coachen om die “ruggensteun” te zijn van kwetsbare gezinnen en personen die dit nodig hebben. In de voorbereidingsfase zoeken wij hiervoor een 4e partner. Daarnaast werken we samen met vrijwilligers die afkomstig zijn uit de directe omgeving van het gezin of de persoon. Deze vrijwilligers brengen we onder bij de 4e partner. Bereik en looptijd: In het eerste jaar richt de pilot zich op de kwetsbare gezinnen/personen in de gemeente Leiden. Vanaf de 2e helft van 2016 wordt gewerkt aan de voorzetting van de pilot op eigen kracht bij de 4e partner. Rosa Manus, De Binnenvest en Kwadraad/MIKA ThuisCoach blijven hun expertise beschikbaar stellen voor GU15.212 Projectplan 'De Sociaal Domein Vrijwilliger' 2015-2016 Kwadraad-MIKA ThuisCoach-BinnenvestRosa Manus, concept 20150520.docx 5

het scholingsprogramma van de Sociaal Domein Vrijwilliger en het aanleveren van de kwetsbare gezinnen/personen. In de 2e helft van 2016 kan de pilot in de gehele Leidse regio worden ingezet. De pilot kan op eigen kracht verder vanaf 1 januari 2017. De werkwijze is inzetbaar in de hele Leidse regio.

2.3. Werken aan 4 resultaatgebieden Wij werken aan de 4 resultaatgebieden zoals beschreven in het Beleidsplan Maatschappelijke Ontwikkeling deel 1 'Iedereen telt mee' 2013 – 2017. 1) We stimuleren de sociale binding en participatie 2) We zetten in op preventie 3) We zetten in op maatwerk & kwaliteit 4) We ondersteunen kwetsbare groepen 2.3.1. We stimuleren de sociale binding en participatie Vrijwilligers zijn van onschatbare waarde voor onze samenleving. Wij willen ons inzetten om vrijwilligers te ondersteunen. Wij vinden het belangrijk dat vrijwilligers voldoening blijven halen uit het bieden van ondersteuning. En dat zij het met plezier kunnen volhouden. Dit maken wij mogelijk door een vrijwilliger op zijn eigen manier ruggensteun te bieden voor een ander en ruimte te geven voor eigen kracht en flexibele inzet. Met behulp van de empowermentbenadering werkt de vrijwilliger met het gezin/persoon aan het sterker maken van het gezin/persoon zodat zij de regie over hun eigen leven behouden. De vrijwilliger ondersteunt de cliënt in zijn ontwikkeling van vermogen en competentie om zo meer invloed te kunnen uitoefenen op de omgeving. In samenwerking met de sociale wijkteams streven wij ernaar dat de cliënt met behulp van zijn vrijwilliger zich betrokken voelt in wat er speelt in zijn buurt en op zijn eigen manier invulling geeft aan fijne en veilige woonomgeving, dit in stand houdt en verbetering van de woonomgeving signaleert en of aangaat. Door met elkaar als organisaties krachten, expertise en talenten in te zetten leveren we een kwalitatief goed aanbod binnen het sociale domein. In de concretisering van het voorstel heeft de inbreng van de vrijwilliger en het gezin/persoon een prominente plek. 2.3.2. We zetten in op preventie Gezamenlijk zetten wij ons in om terugval bij kwetsbare huishoudens te voorkomen door het aanbieden van een Sociaal Domein Vrijwilliger. Hierdoor wordt herhaalde inzet van dure professionele hulpverlening voorkomen. Dit vraagt om een zorgvuldige match tussen de vrijwilliger en het huishouden/persoon en het vraagt om een goede overgangsperiode van de professional naar de Sociale Domein Vrijwilliger. De inzet van de Sociale Domein Vrijwilliger is niet vrijblijvend. Hij gaat een verbintenis aan waarin de afgesloten doelen uit het hulpverleningsplan leidend zijn. 2.3.3. We zetten in op maatwerk & kwaliteit De Sociaal Domein Vrijwilliger is bekend met het plan dat met het kwetsbare gezin/persoon en zijn of haar netwerk is opgesteld. Hij zal van dat startpunt op zijn eigen manier zorgen voor de versteviging van de in het professionele hulpverleningstraject behaalde resultaten. De professional van 1 van de samenwerkende organisaties coördineert/faciliteert de inzet van de Sociaal Domein Vrijwilliger die geselecteerd is op de juiste attitude: Empowerment, activeren, respect, motivatie, vertrouwen, veiligheid en betrokkenheid & nabijheid. Wij hechten grote waarde aan het opbouwen van een goede relatie wil je de Sociaal Domein Vrijwilliger blijvend bereiken. Voor een goede relatie tussen de professionals en de Sociaal Domein Vrijwilliger is het van belang dat beiden weten wat zij van elkaar kunnen verwachten. Ondersteuning aan de gezinnen is niet onbegrensd, het heeft een kop en een staart. De professional weet wat de mogelijkheden en grenzen van de vrijwilliger zijn. De vrijwilliger kan zijn ruggensteun begrenzen met behoud van de relatie met het gezin/persoon. En de professionals van de 3 samenwerkende organisaties ondersteunen de vrijwilliger GU15.212 Projectplan 'De Sociaal Domein Vrijwilliger' 2015-2016 Kwadraad-MIKA ThuisCoach-BinnenvestRosa Manus, concept 20150520.docx 6

hierin omdat zij de cliënten en de mogelijkheden/kwaliteiten van de vrijwilliger kennen. Het is belangrijk dat iedereen weet wat je aan elkaar hebt. 2.3.4. Kwetsbare groepen Leden van kwetsbare groepen hebben geen of weinig contact buiten. Vrijwel hun hele leven richt zich op het eigen huishouden, waarin zij anderen liever niet toelaten, met andere woorden: een sociaal geïsoleerd bestaan. Wanneer contacten ontbreken of er een negatief beeld/houding over zijn omgeving is, raakt men meer en meer geïsoleerd. De ervaring leert dat kwetsbare groepen meer moeite hebben om ondersteuning uit hun informele netwerk te vragen. De gezinnen hebben een geschiedenis aan hulpverlening achter de rug en raken tussen wal en schip. Zij hebben weinig vertrouwen en zicht op een fijner leven. De samenwerkende organisaties begeleiden kwetsbare mensen van alle leeftijden. De Binnenvest biedt een vangnet voor mensen die dak- of thuisloos zijn of dat dreigen te raken en die niet in staat zijn om hun problemen op te lossen. Het zijn veelal mensen die kampen met complexe meervoudige problematiek, waaronder psychiatrische problemen, agressie regulatieproblematiek, justitiecontacten, verslaving, schuldenproblematiek en (licht) verstandelijke beperking. Ook mensen met minder complexe problematiek, die wel dak- of thuisloos zijn of dat dreigen te raken, behoren tot de doelgroep van De Binnenvest. Rosa Manus biedt hulp bij het stoppen van huiselijk geweld waaronder ook eergerelateerd geweld, mensenhandel, gedwongen prostitutie en loverboys en kan tijdelijk een veilige situatie bieden. Vrouwen en (kinderen) kunnen terecht in de crisisopvang. Rosa Manus biedt ook ambulante hulpverlening aan. Het sociale netwerk van de vrouw en kinderen wordt hierbij betrokken. Mits de veiligheid het toestaat wordt ook de partner betrokken. Kwadraad/MIKA ThuisCoach richt zich op kwetsbare groepen die tijdelijk of langdurig niet in staat zijn de regie te voeren op het dagelijks leven. Door vroegtijdige praktische ondersteuning gericht op herstel van het gewone leven wordt een appèl gedaan op de eigen mogelijkheden om zo’n zelfstandig mogelijk leven te lijden. Voordoen, samen doen is de kern. Hierdoor worden bestaande en oude patronen doorbroken. Samenwerken met familie en het sociale netwerk is nog geen van zelfsprekend en continu proces. Om te voorkomen dat een gezin/persoon terugvalt, of te lang blijft wachten met ondersteuning vragen is de inzet van de Sociaal Domein Vrijwilliger een steuntje in de rug en een actieve waakvlam. Het uitgangspunt blijft de eigen kracht en eigen verantwoordelijkheid van het kwetsbare gezin/de persoon. Wij ondersteunen de Sociaal Domein Vrijwilliger. Delen van ervaringen en leren van elkaar zijn belangrijke onderdelen van onze aanpak. Dit doen wij door het organiseren van coaching, ontmoeting, intervisie en deskundigheidsbevordering. De Sociaal Domein Vrijwilliger neemt het sociale leven van de cliënt/systeem serieus, is bekend met het plan van de gezin/persoon en zijn omgeving. Zij ziet de omgeving als middel om dagelijkse vragen waarmee de cliënt wordt geconfronteerd aan te pakken. Sociale binding is van belang, omdat hiermee steun en hulp wordt gevonden en het de leefbaarheid bevordert.


3. Projectorganisatie en werkwijze e

Rosa Manus, Stichting de Binnenvest, Kwadraad/MIKA ThuisCoach en de 4 partner vormen een netwerk dat de Pilot ontwikkelt en uitvoert. Kwadraad/MIKA ThuisCoach is penvoerder en stelt een projectleider aan: Rike de Groot. De projectleider is aanspreekpunt voor alle participanten van het pilot. Zij werkt vanuit de basishouding: procesmatig tot besluitvorming, planning en samenwerking komen, waarbij iedere deelnemer de regie behoud. Zij rapporteert de resultaten tijdens de evaluatiemomenten. Het project “Sociaal Domein Vrijwilliger” kent drie fases.

3.1. Fase 1 voorbereiding  Uitbreiding samenwerkingspartners met organisaties die vrijwilligers ondersteunt en lid is van SWT en/of JGT in Leiden  Inventariseren mogelijke Sociaal Domein Vrijwilligers bij de huidige gezinnen/personen bij de Binnenvest, Rosa Manus en Kwadraad/MIKA ThuisCoach. Aanvullende werving in samenwerking met vrijwilligersorganisaties  Ontwikkelen van scholing, trainingsprogramma, en intervisie- en ontmoetingsbijeenkomsten.  Gezinnen/personen vragen in een deskundigenpanel  Selectie van gezinnen/personen in Leiden  Kennismaking met de projectgroep “Sociaal Domein Vrijwilliger” in de gemeente Leiden en afstemmen: de strategie, de werkprocessen, rol van participanten en rol van de professionals.  Voorlichting geven over Sociaal Domein Vrijwilliger aan medewerkers van netwerkorganisaties, zoals Jeugd- en Gezinsteams en Sociale Wijkteams  Werving en selectie van vrijwilligers  Start opleiding vrijwilligers. 3.1.1. Planning De voorbereiding en de uitvoering van het project vindt gefaseerd plaats. De fasering ziet er globaal als volgt uit; Startfase (4e kwartaal 2015)  Koppeling tussen huishouden/ persoon en Sociaal Domein  Voorlichting geven over Sociaal Domein Vrijwilliger aan medewerkers van organisaties/partners als Jeugd en Gezinsteams en Sociale Wijkteams  De Sociaal Domein Vrijwilliger, de professionals en projectleider komen eens in de 6 weken bijeen voor onder andere het houden van intervisie  Werven en selectie vrijwilligers en opleiden  Match huishouden/persoon  Ontmoeting en intervisie vrijwilligers. Tussenevaluatie; wat werkt, successen verzamelen en waar is vooruitgang geboekt & wie heeft wat gedaan om dat te bereiken? Wat werkt niet of onvoldoende? Zijn er nieuwe ontwikkelingen, vragen of kwesties? Waar liggen zorgen en/of problemen? Gebruikersonderzoek bij de gezinnen en de partners in het SWT/JGT. Hoe gaan wij om met de punten voortvloeiend uit de evaluatie? Strategie/ werkprocessen/rol van iedere participant. Afspraken: wie doet wat voor wanneer? Volgende evaluatie vastleggen.

3.2. Fase 2 – uitvoering (1e en 2e kwartaal 2016)  Werving en selectie vrijwilligers en opleiden  Match huishouden/persoon inleiden  Ontmoeting en intervisie vrijwilligers


Tussenevaluatie; wat werkt, successen verzamelen en waar is vooruitgang geboekt & wie heeft wat gedaan om dat te bereiken? Wat werkt niet of onvoldoende? Zijn er nieuwe ontwikkelingen, vragen of kwesties? Waar liggen zorgen en/of problemen? Gebruikersonderzoek. Hoe gaan wij om met de punten voortvloeiend uit de evaluatie? Strategie/werkprocessen/rol van iedere participant. Afspraken: wie doet wat voor wanneer? Volgende evaluatie vastleggen. Training ontwikkelen voor de Sociaal Domein Vrijwilliger die de nieuwe vrijwilliger gaat begeleiden.

3.3. Fase 3 – uitvoering (3e en 4e kwartaal 2016)  Zie fase 2  Training verzorgen voor de Sociaal Domein Vrijwilliger die een nieuwe vrijwilliger gaat begeleiden.  Plan schrijven voor Sociaal Domein Organisatie, zodat het op eigen kracht verder kan en kan worden ingezet in de hele Leidse regio. (overdraagbaarheid)  Eindevaluatie en opstarten van Sociaal Domein Organisatie: zelfsturende participanten.


4. Begroting

GU15.212 Projectplan 'De Sociaal Domein Vrijwilliger' 2015-2016 Kwadraad-MIKA ThuisCoach-Binnenvest-Rosa Manus, concept 20150520.docx 10

Kwadraad/MIKA ThuisCoach Postbus 440 2800 AK GOUDA 088 900 4000 kwadraad.nl mika.nl

GU Projectplan De Sociaal Domein Vrijwilliger

Recommend Documents