FESTIVAL KRANT 2014
GROTE BELOFTE FLIP NOORMAN MET ZIJN BAND OP ARTIBOSCH
ART I STORY Op zondag 7 september is het alweer tijd voor de 38e editie van Kunstenfestival ArtiBosch in het hartje van 's-Hertogenboch. Thema dit jaar is Art I Story.
leven nutteloos is, waarom dan risico's mijden? Ik kan alles kapot relativeren, maar dat wil nog niet zeggen dat je geen mooie dingen kunt maken. Ik zou zelfs zeggen, dan ga je juist iets bijzonders doen.” Kunst Op ArtiBosch staat Noorman op een kunstenfestival. Heeft hij zelf iets met beeldende kunst? “Zeker wel. Ik heb een museumjaarkaart en als ik ergens in een stad ben, wip ik regelmatig een museum binnen. Meestal prefereer ik moderne kunst boven het oude. Uitzondering is Jheronimous Bosch. Zijn werk is, zeker als je het in zijn tijd plaatst, ontzettend schunnig en dwars. Spannend.”
Flip Noorman
BREDA - Het gaat goed met de carrière van Flip Noorman (26). Hij won dit jaar de prestigieuze Wim Sonneveld Prijs, kreeg lovende recensies en was te zien bij VPRO's Vrije Geluiden en Pauw & Witteman. Op zondag 7 september opent hij samen met zijn ijzersterke band De Noormannen om 12.30 uur het podiumkunsten-programma van ArtiBosch op de Parade. Noorman groeide op in Ulvenhout, een klein dorpje onder de rook van Breda. Op de basisschool was hij al een buitenbeentje. Net wat anders dan de anderen. Noorman: “Ik heb een klas over geslagen. Daardoor was ik vaak een kop kleiner dan de anderen in mijn jaar. Opvallen deed ik dus sowieso. Verder was ik een beetje op mezelf, al herinner ik me wel dat ik een keer een van de stoere oudere jongens letterlijk wat haren uit zijn hoofd heb getrokken omdat hij een vriendje van me had gepest. Heb altijd nog een zwak voor de underdog. De intelligente buitenstaander.” Met twee klassiek geschoolde muzikanten als ouders en een goede stem, kwam Noorman al op jonge
leeftijd in een koor terecht. “Dat ben ik met tussenposen heel lang blijven doen, eigenlijk nog tot het begin van mijn solocarriere”, vertelt hij. “Maar op de middelbare school lag mijn interesse toch het meest bij punk. Het tegendraadse trok me heel erg aan. In het allereerste begin luisterde ik naar The Offspring, later verschoof dat naar ruiger werk als The Exploited en de toen bloeiende punkscene in Rotterdam. In Breda heb ik nog verschillende punkavonden georganiseerd en het festival Paddopunk. Nee, die naam heeft niets met drugs te maken. Het festival werd georganiseerd op een champignonkwekerij. Door groepen als de Dropkick Murphys en Flogging Molly raakte ik geïnteresseerd in folk. Vanaf mijn zestiende speelde ik zelf in de folkpunkband Stuart o'Malley and the Whiskey Gulliver's. Met hen heb ik nog op het hier bekende festival Breda Barst gestaan.” De middelbare school was ook de periode dat hij interesse ontwikkelde in machtsstructuren en politiek. “Ik ben tot mijn achttiende zelfs lid geweest van GroenLinks. Democratie, dictators en apenkolonies fascineren me nog steeds. Zo'n alles
Foto: Niels Steeghs
overheersende despoot als Kim JongIl (gestorven president Nood-Korea, red.) vind ik heel interessant. Bij zijn dood zag je een heel volk janken. Maar ook de term vrijheid is heel boeiend. Vrijheid waar je iets aan hebt is voor mij wel vrijheid binnen bepaalde regels. Als artiest bijvoorbeeld heb ik begrenzing nodig om te kunnen excelleren. Je moet de regels van het tennis accepteren wil je een Roger Federer kunnen zijn. Bij pure vrijheid schiet het alle kanten op.”
“ Als heel het leven nutteloos is, waarom dan risico's mijden? ” Filosofie Naast een studie aan het conservatorium rondde Noorman ook nog een deeltijdstudie filosofie af aan de Universiteit van Amsterdam. Welke filosoof maakte op hem het meeste indruk? “Dan kies ik voor Nietzsche, vooral ook omdat ik zijn schrijfstijl zo waardeer. Wat hij met taal doet is prachtig. Ik noem mezelf een nihilist, maar de meeste mensen associëren dat met pessimisme. Ik zie nihilisme meer als iets positiefs. Als heel het
Belse Parese Noorman's debuutalbum, verschenen bij het Brabantse label Bastaardplaten, heet Belse Parese. Een ziekte waaraan Noorman kort geleden leed. De helft van zijn gezicht raakte vanuit het niets verlamd. De ziekte inspireerde Noorman tot het maken van een lichte en een donkere albumkant. Letterlijk twee gezichten dus. Klein, romantisch naast schurend en bijna kwaadaardig. Zowel muzikaal als tekstueel is Flip overduidelijk geïnspireerd door grootheden als Tom Waits en Leonard Cohen, twee van zijn favorieten. “Door de prachtige teksten van Leonard Cohen ben ik ook Lorca gaan lezen. Ben een tijdje echt fan geweest van zijn werk. Hij is een van de weinige dichters die abstract kan zijn en toch recht het hart ingaat. Daarnaast hou ik van unheimisch Brechtiaans muziektheater. Wat ik op ArtiBosch precies ga doen, weet ik nog niet. Dat ligt ook een beetje aan het publiek en de setting. Maar mijn bedoeling is dat bezoekers het optreden niet snel zullen vergeten. Komen dus!” Flip Noorman opent met zijn band De Noormannen om 12.30 uur het podiumkunstenprogramma van ArtiBosch op de Parade. Het optreden wordt georganiseerd in samenwerking met W2 Poppodium in het kader van Proud of the South.
Achter de creatieve vondsten van kunstenaars, muzikanten, dichters en theatermakers schuilen vaak de meest prachtige persoonlijke verhalen. Op ArtiBosch proberen we die verhalen dit jaar wat meer naar de voorgrond te halen. Maar we gaan nog iets verder. Ook het verhaal van onder andere bezoekers, kunstkopers en galeriehouders wordt onder de loep genomen. Waarom vindt u iets mooi en iets anders verschrikkelijk? Waarom raakt het ene lied u wel en het andere niet? Festivalgangers worden daarnaast actief betrokken en gestimuleerd hun eigen creativiteit te gebruiken. Door workshops maar ook door het gesprek aan te gaan met kunstenaars en medebezoekers. Op diverse plekken op het festivalterrein wordt u actief gestimuleerd om uw eigen verhaal te vertellen en uw creativiteit omhoog te laten borrelen. In deze krant proberen we al iets van het thema en het programma te laten zien. Maar u zult het op 7 september toch vooral zelf moeten ervaren.
HEKSENHAMER Het Noord-Nederlandse kunst- en muziekcollectief Heksenhamer speelt een centrale rol in de podiumprogrammering dit jaar op ArtiBosch. De vier bonkige makers scheppen met hun voorstellingen, optredens, verhalen en performances een eigen universum met magie, zwarte humor en een beetje gevaar. De heren speelden eerder op onder andere Incubate, Oerol, Noorderzon en Welcome to the Village. Lees meer over Hilbrandt, Willie Darktrousers en Douwe Dijkstra en de Sneue Vertoning verderop in deze krant.
De Dutch Art & Design Salon is een laagdrempelige galerie en verkoopt: moderne schilder- en beeldhouwkunst, mode, mode-accessoires en sieraden Ook hét adres voor kunstzinnige groepsactiviteiten, zoals ‘Kunst & Maker’ en ‘Uit de Kunst!’ Kijk voor meer info op: www.dutchartdesignsalon.com
P
hinthame
rstraat
markt
hintham
erstraa
aat
ers
t aa
B
aat
we
rstr
rs s
Vu g
er at
rie
str
aa
t
tra ur
Be
Be
Pr in s
Hekellaan P al
Zuidw
Mo
uis
ele
Oude Dieze
De
inh
Ca v
ds
aat
at
es
l
straat
r n h ardstr
ra
alslaantje
s tje er
ris Sint Jo
ip Ku
De Morte
Kr ui s
s
st
Nachtega
rw Ve
t
Triniteitstraat
at
Peperstraa
t
tra
iss
at
Jor
tra
t Sin
Parade
traa
zers
Kei
Sp
dinsdag t/m zaterdag en de eerste zondag van de maand van 13.00 - 17.00 uur
B
alslaantje
P
openingstijden theater
tstraat
te Wa
hof
sint catharinakerk
raat
Nachtega
Lange Pu r Ve
at
broeders
wa l
parade
k
ht
er
oe
B
Choorst
Parade
t
nh
aa
ve
str
ol W
str
Parade
Korte Putstr
S
het
kathedraal sint jan
at
uis tadh
Parade
rkt ma pe n ha
at Postel stra
urg Uilenb
Sc
ter
Kerkstra
Clarastraat
at
ho erk f sk Jan
tra
Lange Putstraat 10 | 5211 kn ’s-Hertogenbosch t 06 - 22 59 38 17 |
[email protected] www.dutchartdesignsalon.com
t
t Sin
rks
rw Ve
Ach
stads kantoor
rstra
Ke
ul
Kr
aat
B
te Vugh
t
str
t
a tra
der
aa
rs lpe
raat
Rid
tr lles Sne
Stoofst
ts lar
Torenstraat
Ko
t
a tra
rtel
wa
l
laats
we
rse
laa
tte
Pe
sp Wever
O ude Hulst
al
g
Zuidw
B bastion bossche broek
B
KUNSTENFESTIVAL ARTIBOSCH
FESTIVALKRANT 2014
Bijzonder kunstproject Dorenda Verhaegen en Marieke Verberne
OP BEELD VASTGELEGD MET WILDVREEMDE EN STOFZUIGERSLANG “ Ik ben als kind helaas niet opgegroeid in een liefdevol gezin en dat heeft ervoor gezorgd dat ik nu in mijn videowerk op zoek ga naar verbinding tussen mijzelf en anderen. “
TILBURG - Bij veel kunstenaars staan eigen gevoel, intuïtie of mening centraal. Zo niet bij de jonge kunstenaressen Dorenda Verhaegen (24), en Marieke Verberne (23) uit Tilburg. De mensen om hen heen, ook onbekenden, zijn zeker net zo belangrijk in hun werk. Op ArtiBosch gaat het tweetal de interactie aan met bezoekers voor het speciaal voor het festival bedachte kunstproject 'Tussen Twee Vreemden'. “Mensen hoeven niet bang voor ons te zijn”, zegt Verberne. “We zijn heel lief.” Bedoeling is dat bezoekers op zondag 7 september door het duo wordt vereeuwigd met een polaroid-camera. Niet zomaar een leuk kiekje samen met familie of bekenden maar met wildvreemden die zich toevallig ook op het festival bevinden. Uit een bak mogen de uitverkorenen voordat de foto wordt gemaakt een kaartje trekken met twee woorden. Bijvoorbeeld 'broer+zus'. Deze persoonlijke relatie, ook al is die er in werkelijkheid niet, moet op de foto zo goed mogelijk wordt uitgebeeld. Daarnaast krijgen ze van het kunstenaarsduo een object dat ze op de foto vast moeten houden. Dat kan van alles zijn. Van een stofzuigerslang tot een pluche beest. Verhaegen: “Door deze extra toevoeging gaan de twee onbekenden met elkaar communiceren. Hoe houden we het object vast? Wat doen we ermee? Zo leren ze elkaar spelenderwijs een beetje kennen. We geven ze een positieve ontmoeting mee en willen met het project hun creativiteit
prikkelen.” Het is de bedoeling dat van alle foto's op de dag zelf een foto-expositie wordt gemaakt met bezoekers van het festival. Mensen die elkaar even daarvoor nog nooit hebben gezien. Facebook Zowel Verhaegen als Verberne spraken eerder voor hun werk zomaar mensen aan op straat of via Facebook. “In mijn eerste jaren op de academie maakte ik vaak videowerk waarin ik zelf de hoofdrol speelde”, vertelt Verhaegen, die afgelopen jaar de Leo XIII prijs voor haar werk in ontvangst mocht nemen. “Op een gegeven moment dacht ik: waarom doe ik dit eigenlijk? Wat me interesseert, zijn de mensen om me heen. Hun verhalen, hun leven. Dat was voor mij echt een omslagpunt. Kunst in een museum die niemand begrijpt is voor mij een beetje 'autistisch'. Nutteloos voor mensen. Kunst moet iets geven aan de kunstenaar maar ook aan de kijker of deelnemer. Ik wil iedereen wat mee geven.” Part of a Whole In Part of a Whole, een van de laatste projecten van Verhaegen, verzamelde ze 'gezichten'. De kunstenares kwam in contact met voor haar onbekende mensen die, onder het genot van een kopje thee, een gesprek met haar voerde over hun leven. Daarna namen ze plaats op een bed waar Verhaegen hun gezichten bedekte met gipsverband. De ontmoeting, het fysieke contact en het delen van een korte vertrouwensband werden op deze manier verzegeld met een afdruk.
ZELFGEMAAKTE MARKT PALLAS APOLLO De Zelfgemaakte Markt van Sanne Bloem sluit zich op zondag 7 september aan bij ArtiBosch. Naast beeldende kunst kunt u op het festival dit jaar dus ook de allerhipste en unieke zelfgemaakte hebbedingetjes kopen. Ook Stitch en Bitch Den Bosch en Breigaren Den Bosch zijn van de partij. Ga er lekker bij zitten en haak of brei mee! Te vinden op de Parade.
Pallas Apollo, een groep jonge Bossche musici, rappers en dansers zal op ArtiBosch worden gelanceerd. Er zijn jams, breakdance battles dansworkshops en de heren geven een optreden op onze afterparty. Pallas Apollo komt naar het festival op uitnodiging van het Bossche creatieve jongerenplatform SOLOS.
Een tastbare herinnering aan het moment. “Ik was een van de 'gezichten' in het project en raakte geïnspireerd door Dorenda's manier van werken”, vertelt Verberne. “Ik ben als kind helaas niet opgegroeid in een liefdevol gezin en dat heeft ervoor gezorgd dat ik nu in mijn videowerk op zoek ga naar verbinding tussen mijzelf en anderen. Zo heb ik bijvoorbeeld voor een aantal videowerken onbekenden aan me vastgebonden met een spanband en mijzelf en een vriendin aan elkaar geseald met folie. Relaties tussen mensen en de gebruiken die hierbij horen inspireren me enorm. Belangrijk is, net als bij Dorenda, dat mijn zoektocht naar verbinding ook iets oplevert voor de ander.” Relationele kunst Een kunstcriticus die een tekst schreef bij het project Part of a Whole deelde het werk in bij de eind jaren negentig ontstane stroming relationele kunst. Dit kunstgenre werd in 1998 voor het eerst benoemd door Nicolas Bourriaud in zijn boek 'Relational Aesthetics'. De relationele kunstenaar geeft de toeschouwer alternatieve, ervaringsgerichte mogelijkheden of keuzes. In het project op ArtiBosch bijvoorbeeld worden bezoekers losgemaakt van hun normale gedrag, door ze met wildvreemden een actie te laten uitvoeren. Relationele kunst hoeft niet noodzakelijkerwijs terecht te komen in een traditionele galerie of museum. Noch is een atelier noodzakelijk. Centraal staat een sociale ervaring die de kunstenaar coördineert. Het kunstproject Tussen Twee Vreemden van Dorenda Verhaegen en Marieke Verberne maakt deel uit van de kunstprojecten rondom het thema Art I Story en wordt uitgevoerd op de Parade. Daar zal naast de bijbehorende foto-expositie ook videowerk van het duo te bewonderen zijn.
ANIMATIE: LITTLE FREAK De korte animatiefilm Little Freak, gemaakt door Edwin Schaap, won al verschillende internationale filmprijzen. Het ontroerende korte verhaal gaat over een misvormde jongen die optreedt als circusattractie. Little Freak maakte Schaap als afstudeerproject aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht (3D computer animation and visual effects).
ART I FASHION Ook dit jaar is er mode op ArtiBosch. In samenwerking met de Dutch Art & Design Salon presenteren we diverse keren op het festivalterrein de theatrale modeparade van ontwerpster Irma Borgstede en choreograaf/ theatermaakster Marianne Verstraeten. Irma Borgstede uit Utrecht is een onafhankelijke ontwerpster/ kunstenaar die kleding ziet als een vorm van kunst. Haar ontwerpen zijn handbeschilderd en in zeer gelimiteerde oplage verkrijgbaar. Marianne Verstraeten heeft haar eigen creatieve bureau waarmee ze theatrale, ludieke presentaties ontwikkelt. In het verleden heeft ze op de Dansacademie Brabant de opleiding tot docent Dansexpressie en folkloredans afgerond. Daarna is ze enige tijd als freelance entertainer verbonden geweest aan een theaterbureau. De modeparade vindt diverse keren tijdens het festival plaats. De modellen vertrekken vanaf de kramen van de Dutch Art & Design Salon en lopen dan over vrijwel het gehele festivalterrein.
ART I TALK Kunstenaars en mensen uit de kunstwereld vertellen in de serie Art I Talk over de verhalen achter de kunst. Natuurlijk in het kader van het thema Art I Story. Kijk voor meer info over de verschillende sprekers op www.artibosch.nl
BOEKENMARKT VINCENTIUS Voor de tweede keer komt de Vincentiusvereniging 's-Hertogenbosch naar ArtiBosch met een kleine versie van hun jaarlijkse boekenmarkt in de Brabanthallen. Dit jaar zullen vooral veel kunstboeken, maar ook lp's en cd's tegen een zeer vriendelijke prijs worden aangeboden. Net als in de Brabanthallen gaat de opbrengst naar een ontwikkelingsproject.
KUNSTROUTES Voor de vierde keer heeft ArtiBosch kunstroutes uitgezet langs een aantal galerieën en kunstinstellingen in de binnenstad. Onder begeleiding van een gids kunt u op een laagdrempelige manier hier een kijkje nemen. Ook leuk voor kinderen! U kunt zich inschrijven voor een van de kunstroutes door op de dag zelf naar de ArtiBosch informatiekraam te komen op de Parade. Starttijden: 13.00, 14.00, 14.30 en 15.30 uur.
FART FART, een jong kunstcollectief van opkomend grafisch ontwerpers, designers en kunstenaars uit s-Hertogenbosch komt op uitnoding van jongerenplatform SOLOS live tekensessies en Q&A's doen op ArtiBosch. Iedereen mag meedoen.
WET-PLATE FOTOGRAFIE
Fotograaf Arold van der Aa komt zondag 7 september naar ArtiBosch met zijn bijzondere nostalgische wet-plate camera, een fototechniek onstaan in 1851. Aangezien Arold maar een beperkt aantal portretfotoís kan maken deze dag, is het vooraf al mogelijk om te reserveren door een mailtje te sturen naar
[email protected] Maar schroom ook zeker niet om het op 7 september nog te proberen! Voor een portret op glas betaalt u (alleen tijdens het festival) 65 euro. Wet plate photography, ook natte plaat of collodium fotografie is uitgevonden in 1851
door Fredrick Scott Archer. In deze vroege vorm van fotografie wordt een beeld op een glasplaat of aluminium gereproduceerd. Collodion fotografie vraagt tijd en is door de benodigde materialen en chemicaliën niet goedkoop. Daar tegenover staat een prachtig beeld op in de meest zuivere grijstinten. Een foto, die met de hedendaagse technieken niet te evenaren is. Elk beeld is altijd anders, uniek en volmaakt in zijn onvolmaaktheid. In 2013 werd Van der Aa met zijn serie Mannen met Baarden toegelaten tot de BondsMeesterKlasse (BMK) van de Nederlandse Fotobond. Een absolute topfotograaf dus!
ZONDAG
7 SEPT
N E OP ! G DA
13:00 - 17:0
speciaalzaak in kunst en kreativiteit
’s-HERTOGENBOSCH Vughterstraat 81
OSS Molenstraat 25
0u
T RKUNS U E T A R DE AM O O E MEE! V O S D I N E HU JKEN KOM KI
OPTREDENS VANAF 14.30 UUR: BIERTJE BANDJE BITTERBAL
WORKSHOPS
Hoe kreatiever je bent, hoe meer we hebben!
WWW.DEKWAST.NL
INFORMATIE Voor alle bezoekers staat er koffie/thee/ranja klaar! Hinthamerstraat 74 | ’s-Hertogenbosch
permanente expositie van een twintigtal kunstenaars
schilderijen – beeldhouwwerk – brons – keramiek – sieraden – materiaal compilaties
veel klein werk van hoge kwaliteit tegen lage prijzen loop vrijblijvend binnen, u bent welkom! Studio Vennix, Verwerstraat 82, 5211 HZ ‘s-Hertogenbosch 073-6144777 www.studiovennix.nl
KUNSTENFESTIVAL ARTIBOSCH
FESTIVALKRANT 2014
DEELNEMERS KUNSTMARKT Schilderkunst
Sieraden/edelsmeden
naam & kraamnummer Veronica Berkvens (3) Josien Broeren (50) Cornel Pepers (48) Paul Dirks (5) Rudolf Gras (10) Ceciel Krikhaar (13) Marion Janssen-Quaadvliet (69) Marianne van den Wijngaard (38) Helma van Gelder * (71) Miriam Groenen * (72) Cathy van Helvoirt * (73) Romy van Rijckevorsel* (74) Leny de Vos-Van Erp * (75) Sandra Schuurmans * (78) Serge de Vries (47) Patrice Vermeer* (80) Rein van Uden * (79) Marlies Heere * (77)
website www.elteha.nl/veronicaberkvens.htm www.josienbroeren.com www.cornel.exto.nl www.pauldirks.nl www.gras.nl/rudolf www.marionquaadvliet.nl www.wijngaard.info www.amleh.nl www.miriamgroenen.weebly.com www.cathyvanhelvoirt.nl www.romyvanrijckevorsel.nl www.lenydevosvanerp.nl www.portretschilderijlatenmaken.nl www.sergedevries.nl www.patricevermeer.nl www.rein-van-uden.nl www.marliesheere.nl
naam & kraamnummer website Willem Geers (9) www.willemgeers.nl Jacqueline Tijssen (29) www.tijssenkeramiek.nl Hans/Bernadette te Wierik (35) www.hbtewierik.nl Jan Wijers (37) www.janwijers.nl Marie-Christine Renard (43) Francine Thijs* (52) www.thijskeramiek.nl Marie-José Poublon (55) -
website www.lavarack.nl www.carolamokveld.nl www.wilmaschoonus-mixedmedia.nl
Glas website www.atelierbloesem.nl www.vickyvanderplas.nl www.schervenenverven.nl
Redmer Hoekstra
website www.tinekevandijk.nu www.biancatangande.com www.fritswiggers.kunstinzicht.nl www.petervanbeveren.net www.loeros.nl www.biancavanderlinde.nl
Vicky van der Plas
website www.aroldvanderaa.nl www.renealink.nl www.rawdee.eu
Illustratie & Tekenen website www.brigida-utrecht.nl www.donna-tekeningen.nl www.vlekkendingen.nl www.redmerhoekstra.nl www.marjoleinverbruggen.com www.portretvanuwdier.bleeker.biz
naam & kraamnummer Helmy Bakx (2) Lidwina Charpentier (4) Anja van Dongen (6) Alkine van der Laan (15) Phylene Lemans (17) Annemoon Mulder (19) Run Slinkers (67) Charlotte Tielemans (28) Anita Vranken (31) Neven Batalija (40) Corrie van Deyzen (64)
website www.helmybakx.nl www.lidwinacharpentier.nl www.viltwerk.nl www.vanalkine.nl www.artwearjordaan.com www.annemoonmulder.nl www.runslinkers.nl www.passievoorvilt.nl www.nevenbatalija.nl www.textielcollages.com
Galeries & Ateliers
Diversen naam & kraamnummer Tineke van Dijk (65) Bianca Tangande (27) Frits Wiggers (36) Peter van Beveren (44) Tommy Loerakker (46) Bianca van der Linde (51)
naam & kraamnummer Arold van der Aa (54) René Alink (68) Ruud de Jong (45)
Textiel & Mode
Mixed Media
naam & kraamnummer Marijke Kuiphuis (14) Vicky van der Plas (20) Hanneke Woerdeman (39)
website www.zieraadt.nl www.anlidevries.nl www.margeaux.nl www.titaantovenaar.nl www.petradelange.com www.antonschrauwen.nl www.sierbaar.blogspot.nl
Fotografie
naam & kraamnummer Brigida Almeida (1) Donna Eykholt (7) Mirjan van de Hel (11) Redmer Hoekstra (12) Marjolein Verbruggen (30) Thea Bijl * (70)
Keramiek & Beelden
naam & kraamnummer Marlies Lavarack (16) Carola Mokveld (18) Wilma Schoonus (22)
naam & kraamnummer Rina de Raadt (21) Anli de Vries (33) Margot van de Wiel (34) Steven Stehouwer (63) Petra de Lange (41) Anton Schrauwen (66) Klaartje Van Leeuwen (42) Elmir Prevljak (53)
Anja van Dongen
naam & kraamnummer website Dutch Art & Design Salon www.dutchartdesignsalon.com (5 kramen, 81 t/m 85) De Kunstwinkel * (77) ww.kurtface.nl Atelier Allure (24) www.cello-zorg.nl Atelier Galerie Kempro (23) www.kempro.nl Netstitch (56) www.netstitch.nl Second Art Gallery (87) www.secondartgallery.nl * = geselecteerd door kunstenaarscollectief KUBRA
Run Slinkers
Tineke van Dijk
KUNSTENFESTIVAL ARTIBOSCH
FESTIVALKRANT 2014
WOORDKUNST OP OLLA VOGALA Ons vorig jaar met succes geintroduceerde spoken word podium Olla Vogala keert dit jaar terug. Niet op de Parade maar in een intieme setting met heerlijk terras op het St. Janskerkhof. Hieronder een korte uitleg van de dichters die er hun verbale kunsten komen vertonen. Daniël Vis Daniël Vis, winnaar van de NK Poetryslam 2014, was al te zien op Lowlands, Zwarte Cross en Wintertuin. De stem van Vis (1988) houdt het midden tussen een halfRotterdamse beginnende roker en een kinderen-voor-kinderen-dirigent, zo zegt men althans. In april verscheen zijn debuutbundel Crowdsurfen op Laag Water bij uitgeverij Prometheus. ACG Vianen Klankkunstenaar ACG Vianen uit Eindhoven liet al vele toeschouwers in binnen- en buitenland in vertwijfeling achter. Ook een deel van het ArtiBosch-publiek zal ongetwijfeld even aan zijn oorlel wriemelen bij het aanschouwen van Vianen's wonderlijke performance. Vianen studeerde architectuur aan
de TU Eindhoven. Een achtergrond die nu en dan ook in zijn werk door sijpelt. Derrel Niemeyer Derrel Niemeijer is organisator en presentator van het langstlopende dichterspodium van Nederland: PepperPlus in café De Gouden Bal in Eindhoven. De poëzie van Niemeijer laat zich het best beschrijven als een krankzinnig geordende chaos. Werkelijk alle kanten vliegt het op, geniale vondsten worden vastgeketend aan platitudes, maar nergens verveelt of irriteert het. Zelf omschrijft Niemeijer zich als NeoBeatnik. Arnoud Rigter Arnoud Rigter, winnaar van Pictura's Poetry Clash in Dordrecht, deed inmiddels al zo'n 400 optredens en publiceerde o.a. in Hollands Maandblad, De Gids, nY, DBNL, DWB en Awater. Voorjaar 2013 publiceerde hij een multidisciplinaire bundel, genaamd Zoek de Zeesnuiver bij uitgeverij Azul Press. Rigter (1978) stond eerder op ArtiBosch als helft van het muzikaal/poetische duo IkEgo.
Daniël Vis, winnaar NK Poetryslam 2014 Rick Baggermans Rick Baggermans is schrijver, dichter en organisator. Hij omschrijft zichzelf als een alleskunner en een nietsdoener. Maar toch won hij in 2013 meerdere prijzen met schrijfwedstrijden, waaronder een reis naar het buitenland. Oke, België, maar buitenland klinkt toch wat beter. Rick publiceerde proza en poëzie,
KUNSTENAAR POSTERBEELD 2014 Het posterbeeld van dit jaar is van kunstenaar Wilma Schoonus (59). Een laatbloeier op kunstgebied, want 'pas' zo'n achttien jaar bezig. Het liefst maakt de Rosmalense conceptuele kunst met een verhaal, ook al weet ze dat dat werk nauwelijks verkoopt.
Schoonhoven De grote inspiratiebron van Schoonus is de Nederlandse kunstenaar Jan Schoonhoven. “Dat minimalistische, abstracte in zijn werk trekt me heel erg aan. Toen iemand enkele jaren geleden bij een atelierbezoek zijn naam aan mijn werk koppelde, glom ik van trots. In tegenstelling tot Schoonhoven werk ik niet met karton, maar met keramiek. Lastig, want bij het bakken van de klei, breken de tere, kleine vormen snel.” Het verhaal van Schoonus lijkt op dat van veel vrouwen die op latere
Wilma Schoonus leeftijd pas ontdekken dat ze meer willen met hun creativiteit. Na haar studie aan de sociale academie 'kon ze niet echt haar ei kwijt' ondanks haar grote interesse voor mensen en hun levensfilosofie. “Ik wilde liever bezig zijn met kunst en besloot daarom, ook al was ik al wat ouder, naar de kunstacademie in Tilburg te gaan”. Al snel was het duidelijk dat ze verder wilde met keramiek, maar op de academie werd daar slechts beperkt aandacht aan besteed. “Als ik jonger was geweest, had ik zonder twijfel de academie afgemaakt, maar ik kwam in tijdnood, was al over de 40. Om mijn kennis te vergroten, moest ik een keuze maken. Ik ben toen naar de Academie in Arendonk gegaan. Een bekende kunstschool in België,
Kunstenaarsduo Gonnie Groenland en Janne Keurlings werken al sinds de kunstacademie samen aan verschillende creatieve projecten. Op ArtiBosch komen ze met Getekende Post, een zelf in elkaar getimmerd (post)karretje van waaruit ze aan de hand van uw verhalen ter plekke persoonlijke ansichtkaarten ontwerpen. Klaar terwijl u wacht en meteen te posten. Getekende Post is een van de projecten in het kader van het thema Art I Story.
WILMA SCHOONUS,
Schoonus doet eigenlijk zelden aan kunstmarkten mee. ArtiBosch is een uitzondering, mede vanwege het hogere niveau. “Mijn eerste keer in 2013 is me eigenlijk heel goed bevallen. Het viel op dat met name jonge mensen lang bij mijn werk bleven staan. Ze waren erg geinteresseerd in mijn techniek.”
GETEKENDE POST
waar veel aan technische kennis wordt gedaan.” In de kunstwereld wordt vaak laatdunkend gesproken over Arendonk. Een voorbeeld van het denken in hokjes waar Schoonus een hekel aan heeft. “Als de maatschappij mensen niet in vakjes indeelde, konden we veel meer bereiken. Als we samenwerken kunnen we veel verder komen. Het hokjesdenken is een onderwerp dat regelmatig terug keert in mijn werk. Het posterbeeld van ArtiBosch dit jaar is een werk uit de serie Eenheid in Verscheidenheid. Ieder mens is uniek en anders. Kijk voor meer werk van Wilma Schoonus op www.wilmaschoonusmixedmedia.nl
waaronder het verhaal 'Oog om oog' in Op Ruwe Planken. Het verhaal werd door de redactie omschreven als origineel en ondanks het onwaarschijnlijke plot als overtuigend. Rick voelt zich als een varken in de modder op het podium en draagt zijn werk maar al te graag voor, al dan niet begeleid door zijn band Young God Syndrome (YoGoSy).
PROMO DRAWING GANG Vanaf 21 september opent de grote tekententoonstelling The Drawing Gang in Artots (De Melkfabriek) in 's-Hertogenbosch. Tijdens ArtiBosch nemen we alvast een voorproefje. Tien kunstenaars, waaronder Gam van Bodenhausen, Frank van Ansum, ACG Vianen en Helene de Winter maken in de weken voorafgaand aan de opening van The Drawing Gang een doorlopende tekening van zestig meter lang op de muren van de tentoonstellingsruimte aan de Guldenvliesstraat. The Big Draw The Drawing Gang is onderdeel van The Big Draw, het grootste tekenfestival ter wereld dat ieder jaar in zo'n 21 landen wordt gehouden.
Doel is om zoveel mogelijk mensen aan het tekenen te krijgen. Hoewel de hoofdexpositie in 's-Hertogenbosch. wordt gemaakt door kunstenaars, wordt ook hier het volk opgeroepen mee te tekenen. Zo is er enkele dagen voor de expositie de eerste Big Draw in 's-Hertogenbosch. Leerlingen van verschillende scholen, van basisscholen tot de kunstacedemie, starten vanaf de Melkfabriek en maken een enorme stoeptekening. Ter promotie van de 1e Big Draw in 's-Hertogenbosch (17, 18, 19 en 20 september) kan iedereen die dat wil tijdens ArtiBosch stoepkrijten op de Parade onder aanvoering van een van de deelnemende kunstenaars. Van 13.00 tot 17.00 uur is iedereen welkom om mee te tekenen.
KUNSTENFESTIVAL ARTIBOSCH
FESTIVALKRANT 2014
DE SJAMANISTISCHE ZEEMANSVERHALEN VAN HILBRANDT
Hilbrandt
Het Friese duo Hilbrandt is vernoemd naar de opa en tweede voornaam van Laurens van der Meulen. Deze muzikant en liedjesschrijver maakte eerder furore bij onder andere Meindert Talma en Solex. Samen met Emiel Joormann (Willie Darktrousers) brengt hij op ArtiBosch sjamanistiche zeemansverhalen op muziek. (16.15 uur, Tent Parade) Waar komt die fascinatie voor de zee en zeemansverhalen vandaan? “In mijn familie zitten veel zeemannen, maar ik wilde de muziek in. Mijn vader is kapitein, maar houdt ook erg van rockmuziek. Pas later ontdekte ik dat ik me in de metaforen van de zee en zeemansverhalen goed
kon uitdrukken. Het geeft een rauwe, eerlijke sfeer die ik erg mooi vind.” Wat moeten we ons voorstellen bij sjamanistische zeemansverhalen? “Een sjamaan is iemand die naar de geesteswereld reist. Het eerste album van Hilbrandt, wat in november uitkomt, gaat vooral over de dood. Als jongvolwassene maak je (meestal) voor het eerst mee dat er mensen om je heen dood gaan. Ik probeer met mijn muziek een wereld te scheppen waarin de doden en andere geesten op een verlaten haven rondspoken.” Je speelt nu met Hilbrandt op een kunstenfestival. Heb je zelf ook iets met beeldende kunst?
“Sinds een paar jaar ben ik me eigenlijk steeds meer gaan interesseren in beeldende kunst. Vooral modern werk. Ik vind het belangrijk dat er humor in het werk zit. Roman Signer en Erwin Wurm bijvoorbeeld vind ik heel leuk. Grootste ontdekking voor mij was Jimmie Durham, die raakt met zijn werk bij mij precies de goede snaar. Hij stelt hele goede vragen over hoe en waarom wij onze wereld bouwen. Cy Twombly's werk raakt me ook diep. Volgens mij is het heel belangrijk dat dingen van bijvooorbeeld Studio Job gemaakt worden. Het lijkt alsof we provocatie soms niet gewend zijn. Het is mooi dat kunstenaars vragen waar grenzen liggen.” Ons thema dit jaar is Art I Story. Is er een verhaal dat jou heeft geïnspireerd voor je werk? “Momenteel werk ik met het collectief Heksenhamer aan een project rond oude en nieuwe volksverhalen. Je hoort dan elke dag prachtige vertellingen die je graag wil omzetten naar muziek of beeld. Ook verhalen uit mijn eigen familie vind ik heel boeiend. Ik raad iedereen aan zelf op zoek te gaan naar verhalen uit je achtergrond of cultuur en die door te vertellen. Zo kunnen we misschien een wat rijkere wereld bouwen met interesse voor elkaar, als tegenhanger van de opdringerige monocultuur.”
DOUWE DIJKSTRA EN DE SNEUE VERTONING Het neusje van de zalm op op het gebied van de theatrale NoordNederlandse necropop. Met een bovenatuurlijk diepe stem zingt 'Douwe Dijkstra' uit het leven gegrepen teksten over sterven en de dood. Hierbij wordt hij begeleid met pakkende deuntjes van de muzikaal ijzersterke 'sneue vertoning.' Gaat dat zien, voor het te laat is! De dood was nog nooit zo leuk! (15.15 uur, Tent Parade)
WILLIE DARKTROUSERS De kranzinnige, haast lugubere onheilsfolk van Willie Darktrousers. was eerder te bewonderen op onder andere Oerol, Incubate, Welcome to the Village en Noorderzon. Met een gitaar van zolder zingt hij zijn rammelpop vol vuur. Hij verhaalt over de dochter van de kapper, blauw gehakt en de hondsdolle melkman. (14.00 uur, Tent Parade)
BAGLADIE
FEEDYOU PLEIN
Rond de Zelfgemaakte Markt zal ene Bagladie rondstruinen die echt overal verhalen in ziet. Om ze niet te vergeten verzamelt ze de vertelsels in blikken, dozen en tassen.
Op de Parade zal het Bossche creatieve eet & beleefbedrijf FeedYou (ook van eetbar Bringa) van Trudy Moricz een fijn relaxt hangpleintje inrichten, dichtbij het podium.
Tijdens ArtiBosch heeft ze alles bij zich om haar verhalen tot leven te wekken. Ze zoekt naar een geschikte plek en maakt dan van een kleed, een plank en twee kistjes een podium. De kist met blikken en dozen gaat open en een wereld vol prachtige verhalen komt naar buiten. Vertelsels die raken en ontroeren en vooral bij kinderen een onuitwisbare indruk maken.
Niet alleen zijn er lekkere hapjes en drankjes te krijgen. Ook kun je genieten van muziek (gedraaid vanaf vinyl) en coole items van kleine lokale bedrijven. Bevestigd zijn: Bierliefde (speciale bieren), Bink&Lola (hippe, duurzame, lokale vintage shop), Caféo-fill (verse arabica koffie), Indigo Electronics (gerecyclde muziekgadgets), Studio Authentiek (hippe headphones) en Simon Wijnakker (kunst). Een aantal van de fraaie meubels op het plein komen van het lokale designbedrijf van Marjolein van der Burgt: Geliefde Vondsten, U vindt het gezellige pleintje dichtbij het muziek- en theaterpodium op de Parade.
ONTERFD GOED De Stichting Onterfd Goed, als enige in Nederland gespecialiseerd in het herbestemmen van museale collecties, zal dit jaar een aantal kramen op ArtiBosch vullen. De stichting heeft onder andere de collectie van het verdwenen Scryption-museum in Tilburg onder haar hoede plus ruim 4500 kunstwerken van de Gemeente Utrecht waaronder werk van Claudy Jongstra, Marnix Goossens en Robbie Cornelissen. Stichting Onterfd Goed adviseert en ondersteund organisaties met grote kunst- of erfgoedcollecties bij het verbeteren van hun collectiebeheer. Daardoor komen grote aantallen objecten uit de depots, waarvoor nieuwe eigenaren worden gezocht. Op dit moment wordt een collectie van ruim 4500 kunstwerken uit de regio Utrecht herbestemd. De stichting heeft onder andere schilderijen, beelden, grafiek, van bekende en onbekende kunstenaars. Kijk ook eens op www.onterfdgoed.nl
ONCONFERENTIE Malou van Doormaal, student aan de AKV St. Joost in 's-Hertogenbosch, brengt de door haar geïnitieerd Onconferentie 's-Hertogenbosch, een netwerkbijeenkomst met professionals uit diverse sectoren, dit jaar voor het eerst op ArtiBosch. De Onconferentie biedt een structuur, verder is iedereen vrij een eigen inbreng te hebben naar aanleiding van de vragen of opmerkingen die gesteld zijn. De deelnemers bepalen waar het over gaat! Juist door vakmensen uit verschillende sectoren bij elkaar te plaatsen, ontstaan nieuwe ideen en wordt inventiviteit gestimuleerd. Iedere Onconferentie is anders. Er wordt vrij geëxperimenteerd in vorm en er is wisselend een gastorganisator. De Onconferentie vindt plaats op de eerste verdieping van de grote festivaltent op de Parade. Meedoen? Loop gerust binnen!
WORKSHOP & DEBONO Douwe Dijkstra en de sneue vertoning
geïnspireerd op de denkhoeden van de wereldberoemde Britse psycholoog Edward deBono.
Foto: Laurens van der Meulen
OOK LEUK VOOR WALK-IN KINDEREN WEBSHOP ArtiBosch is ook erg leuk voor kinderen. Naast de ArtiKids-hoek waar ze zelf prachtige kunst kunnen maken onder begeleiding van een kunsteducatieprofessional is er de vertelvoorstelling van Bagladie, het stoepkrijten met Drawing Gang op de Parade, FART, breakdance met Pallas Apollo en de workshop rond Edward DeBono. Allemaal helemaal gratis!
SOLOS, het creatief platform voor jongeren en young professionals in 's-Hertogenbosch, brengt een speciale festivalversie van de Walkin webshop naar ArtiBosch. Ter plekke kan werk gekocht worden van jonge designers. Van unieke kleding tot leuke poppetjes en sieraden. De zogenaamde sMALLstore is normaal gesproken gevestigd aan de Nieuwstraat 28 in 's-Hertogenbosch. De producten zijn online te bekijken op www. smallsolosstore.nl.
Rinka van Ipenburg, Citytrainer Cultuur en vrijwilliger bij ArtiBosch, bedacht speciaal voor het festival een workshop
In een speelse kleurrijke theaterworkshop van zo'n 45 minuten worden de bezoekers aangewakkerd om samen een uniek verhaal te bedenken. Alleen maar meekijken is geen optie. Rinka: “Ik hou er zelf van uitgedaagd te worden om op verschillende manieren naar iets of iemand te kijken. De resultaten zijn vaak verrassend en nog belangrijker: je wordt even uit de alledaagse sleur gehaald. Een verwondermomentje. Dat wil ik ook heel graag anderen laten ervaren.”
KUNSTENFESTIVAL ARTIBOSCH
FESTIVALKRANT 2014
FESTIVALTERREIN Hintham merstr
aat
1. Olla Vogala (spoken word) 2. Infokraam St. Janskerkhof 3. ArtiKids 4. Art I Talk* 5. Onconferentie & DeBono workshop* 6. Infokraam Parade* 7. Muziek / Theaterpodium* 8. Film* 9. Kunstproject Tussen Twee Vreemden* 10. Wet-Plate Fotografie 11. FeedYou Plein 12. SOLOS (FART, Pallas Apollo en Walk-in Webshop) 13. Drawing Gang (stoepkrijten) 14. Boekenmarkt Vincentius 15. Dutch Art & Design Salon 16. Zelfgemaakte Markt 17. Getekende Post
1
f ho rk
Torenstraat
e sk Jan St
1 2
3 Parade
5*
7*
6*
14
17
8*
Choors traat
4* 9* 10
11
*= in de grote festivaltent met verdieping (4 en 5 op eerste etage)
13 12
KUNSTMARKT ZOWEL OP PARADE ALS ST. JANSKERKHOF
INFOKRAAM Parade (tent)
Art I Talk Dorenda/ Marieke
Workshop DeBono en Onconferentie
Start Kunstroute A*
AFTERPARTY 17.00 tot 21.00 uur Om 17.00 uur is ArtiBosch nog NIET voorbij. In de grote tent op de Parade gaan we nog even lekker door. Tot 21.00 uur is er een officiële ArtiBosch afterparty. Naast fijne funky vinylplaten van Bink & Lola zijn er optredens van onder andere Pallas Apollo. Mis het niet!
Art I Talk Fenne Westra
Workshop DeBono Art I Talk en Onconferentie Ilse Wolf
Start Start Kunstroute Kunstroute B* A*
COLOFON
Workshop DeBono en Onconferentie
Start Kunstroute B*
17.00u
16.00u
Rick Baggermans
ACG Vianen
Hilbrandt
Arnoud Rigter
15.00u Daniël Vis
Arnoud Rigter
Daniël Vis
ACG Vianen
Derrel Niemeyer
Rick Baggermans
OLLA VOGALA (bij Keulse Kar)
Douwe Dijkstra en de sneue Vertoning
Willie Darktrousers
Derrel Niemeyer
Flip & De Noormannen
TENT PARADE
TENT PARADE 1e verdieping
14.00u
16
13.00u
12.00u
15
Art I Talk Nanda van Alebeek
*Duur kunstroutes circa 60 minuten
Kunstenfestival ArtiBosch is mogelijk gemaakt door: Gemeente 's-Hertogenbosch, Tekst: Patrick van Engelen, Rinka van Ipenburg Hermes, W2, De Keulse Kar, Vormgeving: Renske de Vlieg Promotie Evenementen Parade, Bestuursleden: Leonie Gossens (voorzitter), Dorien van Doorn De Palm, Monique de Klein (penningmeester) Raymond van Ophoven (productie), Patrick van Bloemsierkunst, GWS de Engelen (communicatie), Marjolein Engelen (fondsenwerving). Schoonmaker en Hesdo. Deze gratis festivalkrant wordt uitgegeven door de Stichting Puloon ter promotie van Kunstenfestival ArtiBosch 2014.
