Studiemateriaal Denkstof: les 10
Gods liefde is geen ruilhandel Denkstof Seizoen 3 aflevering 10 op 18 november 2012 materiaal voor de groepsleider
Agenda 1 Een wonderlijk cadeau 2 Denkstof-video 3 De Bijbel over Gods liefde 4 God is liefde 5 Meer informatie over de liefde
In films zie je vaak helden, die alles over hebben voor een hoger doel. In je eigen leven is het vast minder spectaculair, maar ook dan heb je vast wel eens iets over voor een ander of voor iets hogers. Dat heet liefde. Je kunt met dat woord samenvatten hoe een gelovige probeert te leven. Maar wat is liefde nu precies? En hoe werkt dat concreet? En gaat die liefde niet veel te ver? Hoe zorg je dat het gezond blijft?
wist-je-datje Wist je dat dagelijks meer dan 30.000 mensen verliefd worden? Dat is elke drie seconden wel iemand...
1
Een wonderlijk cadeau (
20 min.)
Voorbereiding: vraag aan alle deelnemers iets bijzonders mee te nemen, wat in principe weinig kost, maar je wel dierbaar is en wat ook iets over jezelf zegt. Bijvoorbeeld een stukje speelgoed van vroeger, een foto met een herinnering, een boek waardoor je een belangrijke keuze maakte, enzovoorts. Communiceer helder dat je dit echt zal weggeven en dus kwijt bent... Uitvoering: ga in een kring zitten en vraag om beurten iemand zijn dierbare voorwerp aan iemand te geven. Uiteindelijk krijgt iedereen één voorwerp, niet meer. Vertel waarom het voorwerp je lief is en waarom je het aan die ander geeft.
wist-je-datje
2
Wist je dat als iemand je aanraakt of als jij iemand aanraakt, maar ook als je iemand helpt of als iemand anders jou helpt, je een hormoon aanmaakt dat heel lekker aanvoelt. Dit hormoon heet oxytocine – zonder zou je zelfs sterven?
Denkstof-video (
15 min.)
In bijlage 1 vind je de uitgeschreven tekst van de video. Na het bekijken kun je kort, maximaal 10 minuten met elkaar in gesprek gaan over de video. Je kunt hier de volgende vragen voor gebruiken:
1 Wat is volgens jou de boodschap van dit filmpje? 2 Wat vind je er lastig of vervelend aan? 3 Wat spreekt je aan?
3
De Bijbel over Gods liefde (
30 min.)
Joëlle vertelt in haar Denkstof waar liefde vandaan komt en hoe het praktisch kan werken. Daarover gaat deze Bijbelstudie. De bekendste teksten over de liefde komen van Johannes, in zijn eerste brief. Daarin schrijft hij ook tweemaal die beroemde zin: ‘God is liefde.’ God = liefde Lees met elkaar 1 Johannes 3:1a, 16-18: Bedenk toch hoe groot de liefde is die de Vader ons heeft geschonken! … Wat liefde is, hebben we geleerd van hem die zijn leven voor ons gegeven heeft. Daarom horen ook wij ons leven te geven voor onze broeders en zusters. Hoe kan Gods liefde in iemand blijven die meer dan genoeg heeft om van te bestaan, maar zijn hart sluit voor een broeder of zuster die hij gebrek ziet lijden? Kinderen, we moeten niet liefhebben met de mond, met woorden, maar waarachtig, met daden. 1 Hoe word je dus liefdevoller? 2 Wat helpt daarbij?
wist-je-datje Wist je dat er in de taal van het Nieuwe Testament, het Grieks, vier woorden voor liefde zijn, en dat de mooiste vorm van liefde, de onvoorwaardelijke liefde, agapè heet?
Lees met elkaar 1 Johannes 4:7-12, 16: Geliefde broeders en zusters, laten wij elkaar liefhebben, want de liefde komt uit God voort. Ieder die liefheeft is uit God geboren en kent God. Wie niet liefheeft kent God niet, want God is liefde. En hierin is Gods liefde ons geopenbaard: God heeft zijn enige Zoon in de wereld gezonden, opdat we door hem zouden leven. Het wezenlijke van de liefde is niet dat wij God hebben liefgehad, maar dat hij ons heeft liefgehad en zijn Zoon heeft gezonden om verzoening te brengen voor onze zonden. Geliefde broeders en zusters, als God ons zo heeft liefgehad, moeten ook wij elkaar liefhebben. Niemand heeft God ooit gezien. Maar als we elkaar liefhebben, blijft God in ons en is zijn liefde in ons ten volle werkelijkheid geworden… Wij hebben Gods liefde, die in ons is, leren kennen en vertrouwen daarop. God is liefde. Wie in de liefde blijft, blijft in God, en God blijft in hem. 1 Waaraan herken je dus of iemand God kent? 2 Hoe wordt God zichtbaar, volgens Johannes? 3 In deze tekst komt twee keer de uitspraak ‘God is liefde’ voor. Dat is vreemd natuurlijk, het is veel logischer om te zeggen dat God ‘liefdevol’ is. Maar hier staat dat God de liefde zelf is. Wat is het verschil, tussen liefdevol zijn en de liefde zelf zijn? Lees met elkaar 1 Johannes 4:19-21: Wij hebben lief omdat God ons het eerst heeft liefgehad. Als iemand zegt: ‘Ik heb God lief,’ maar hij haat zijn broeder of zuster, is hij een leugenaar. Want iemand kan onmogelijk God, die hij nooit gezien heeft, liefhebben als hij de ander, die hij wel ziet, niet liefheeft. We hebben dan ook dit gebod van hem gekregen: wie God liefheeft, moet ook de ander liefhebben. 4 Kun je op grond van deze adviezen van Johannes een afspraak met jezelf maken, wat je komende week anders wil doen, hoe je liefdevoller wilt leven? Verzin iets dat meetbaar is, dus niet te vaag en te algemeen. Iets dat anderen zouden kunnen controleren (dat hoeft niet, maar het gaat erom, dat het zou kunnen, want dan is het concreet genoeg). Liefde die doorschiet? Onderstaande Bijbelstudie kan worden gedaan als er tijd over is of als er vragen zijn over: gaat die liefde niet over je eigen grenzen heen? Gaat liefde niet te ver? Hoe zorg je dat je wel voor jezelf opkomt? De onderstaande Bijbelstudie is dus slechts facultatief. Paulus vraagt op een dag de christenen in Korinte bij te dragen aan een collecte voor de kerk in Jeruzalem. Daarbij wijst hij op het goede voorbeeld van de christenen in Macedonië, een streek in Griekenland.
Lees met elkaar 2 Korintiërs 8:1-5a: Broeders en zusters, wij willen u niet onthouden wat Gods genade tot stand heeft gebracht in de gemeenten van Macedonië: ze zijn door ellende zwaar op de proef gesteld, maar vervuld van een overstelpende vreugde en ondanks hun grote armoede zeer vrijgevig. Ik verzeker u dat ze naar vermogen hebben gegeven, ja, zelfs boven hun vermogen. Uit eigen beweging hebben ze ons dringend verzocht mee te mogen doen aan de collecte, waarmee de heiligen in Jeruzalem zullen worden ondersteund. En ze gaven aanzienlijk meer dan we hadden verwacht… 1 Ze hebben dus zelfs ‘boven hun vermogen’ gegeven. Is dat wel verstandig van ze? Gaat dat niet te ver? Lees met elkaar 2 Korintiërs 8:10a, 11b-14: In uw eigen belang raad ik u het volgende aan… geef naar vermogen. Als u bereid bent mee te doen, wordt niet verwacht dat u geeft van wat u niet heeft, maar van wat u heeft. Het is niet de bedoeling dat u door anderen te helpen zelf in moeilijkheden raakt. Er moet evenwicht zijn. Op dit moment lenigt u met uw overvloed de nood van de heiligen in Jeruzalem, zodat zij later met hun overvloed uw nood kunnen lenigen. Zo is er evenwicht… 2 Paulus geeft dus advies hoe anderen helpen gezond kan blijven en het niet te ver gaat. Kun je zijn advies in eigen woorden vertalen? 3 De heilige Geest is God die in mensen werkt. Als je dat weet, ga je dan ook anders om met de liefde? Ontspant het? 4 Help jij zelf andere mensen en kun je Paulus’ advies op deze situatie toepassen? Lees met elkaar 2 Korintiërs 8:9, 9:8,11,15: Tenslotte kent u de liefde die onze Heer Jezus Christus heeft gegeven: hij was rijk, maar is omwille van u arm geworden opdat u door zijn armoede rijk zou worden… God heeft de macht u te overstelpen met al zijn gaven, zodat u altijd en in alle opzichten voldoende voor uzelf hebt en ook nog ruimschoots kunt bijdragen aan allerlei goed werk. U bent in ieder opzicht rijk geworden om in alles vrijgevig te kunnen zijn… Laten we God danken voor zijn onbeschrijfelijk geschenk. 5 Hier geeft Paulus zijn diepste motivatie aan om gul te zijn. Kun je in eigen woorden zeggen wat zijn motivatie is? 6 Hoe zou je dit in je eigen leven dieper kunnen ervaren?
4
Vrucht en gaven (
10 min.)
Ga in een kring zitten. De gespreksleider zegt telkens ‘God is liefde want…’ en iemand in de kring, met de klok mee draaiend, vult de zin dan aan. Maak minstens een enkel rondje, maar als het goed werkt, maak dan twee of drie complete rondjes.
5
Meer informatie over de liefde (
5 min.)
Wijs de mensen van je groep op onderstaande mogelijkheden om meer te ontdekken over dit thema. De tips staan ook op de papieren die aan hen zijn uitgedeeld. Vraag of iemand uit de groep nog aanvullende ideeën of tips heeft.
Boek: De vier liefdes C.S. lewis C.S. Lewis schreef een beroemd boek over de liefde: De vier liefdes. Hij onderscheidt daarin vier soorten liefde: vriendschap, erotiek, familiebanden en gevende liefde (in de Bijbel heet dat agapè). Liefdesbarometer Op internet zijn allerlei spelletjes en tests te vinden over de liefde. Google bijvoorbeeld eens op ‘liefdesbarometer’. De brug, film Een mooie film over Gods liefde is de korte film ‘De brug’, uitgegeven in verband met Waarom Pasen 2012 en voor een prikkie te koop. Mother Teresa of Calcutta Er zijn prachtige films over christelijke voorbeelden, zoals Mother Teresa of Calcutta over Moeder Teresa. Goededoelen.trouw.nl Op goededoelen.trouw.nl zie je een compleet overzicht van welke goede doelen er zijn en hoe betrouwbaar die zijn.
Denkstof Seizoen 3 1 Wie is God? 2 Schepping: we hebben de wereld in bruikleen 3 Zondeval: waarom gaan de dingen mis? 4 Waarom zoveel religies? 5 Waarom zou je geloven? 6 Onrecht: vecht ertegen! 7 Wat betekent Goede Vrijdag? 8 Wat betekent Pasen? 9 Hemelvaart en Pinksteren: Jezus undercover in jouw leven 10 God’s liefde is geen ruilhandel 11 Waarom hebben christenen rituelen? 12 Waarom naar de kerk? 13 Een stoomcursus Bijbel 14 De toekomst: een nieuwe hemel en een nieuwe aarde 15 Wat betekent Kerst?
16-09-2012 23-09-2012 30-09-2012 7-10-2012 14-10-2012 21-10-2012 28-10-2012 04-11-2012 11-11-2012 18-11-2012 25-11-2012 02-12-2012 09-12-2012 16-12-2012 23-12-2012
Reinier Sonneveld Joëlle Rothuizen Jurjen van Houwelingen Rikko Voorberg Almatine Leene Jurjen van Houwelingen Joëlle Rothuizen Francien van der Valk Corjan Matsinger Joëlle Rothuizen Rikko Voorberg Francien van der Valk Rikko Voorberg Corjan Matsinger Reinier Sonneveld
Denkstof Seizoen 2
Bekijk de video’s en bijbehorende Bijbelstudies van Denkstof seizoen 2 op www.eo.nl/denkstof.
Colofon
Auteur en presentator video: Joëlle Rothuizen Productie en eindredactie: Evangelische Omroep: Ellen Danhof, Zendtijd voor Kerken: Aart Wiersma Bijbelstudie: Reinier Sonneveld
Bijlage 1: tekst van Denkstof video
Gods liefde is geen ruilhandel Herken jij het gevoel, dat je door de stad loopt en ineens iemand ziet waar je totaal geen zin in hebt? Ik loop dan vaak snel door, ik kijk strak voor me uit en doe alsof ik diegene niet zie. Even geen tijd. Even geen zin. Als diegene maar denkt dat ik hem of haar niet gezien heb, is er niets aan de hand toch? Het probleem is alleen: ik heb diegene wél gezien. En hij of zij heeft mij natuurlijk ook gezien. Dat weet je. Dat voel je. En het is me ook wel eens andersom gebeurd. Dat iemand deed alsof diegene mij niet zag. Niet echt een relaxed gevoel. ‘Wanneer we iemand begroeten, bevestigen we diegene in zijn bestaan’. Dat zijn grote woorden, maar het is waar. Wanneer iemand mij begroet, voel ik me gezien. Wat dat precies met God te maken heeft…? Eerst een waar gebeurd verhaal.
“En het gekke is, hoe meer liefde je krijgt, hoe meer je ook weer door kunt geven.”
Tegen het einde van de oorlog komen Britse soldaten een concentratiekamp bevrijden en wat ze daar aantreffen is gruwelijk. Kinderen die naakt op zoek zijn naar wormen om te op te eten. Honderden doden, achteloos opgestapeld. Vrouwen die uitgemergeld en alleen liggen te sterven. Dan arriveren er voorraden. Heerlijk, want je kunt je voorstellen dat er van alles nodig is. Voedsel, kleding, medicijnen. Maar wat blijkt? De dozen zitten vol met… lippenstift. De soldaten zijn woedend. Hoe kon iemand zo stom zijn om lippenstift naar een kamp te sturen?! Toch delen ze het maar uit. En wat blijkt? Die lippenstift was een briljante actie. Vrouwen die alles kwijt zijn – hebben nu ineens vuurrode lippen. Ze zijn naakt, uitgemergeld, maar ze dragen rode lippenstift. Ineens zijn ze weer vrouw. Ineens zijn ze weer mens. Een concentratiekamp is ontworpen om mensen elke waardigheid af te nemen. Je telt niet meer mee. Jij bent minder waard dan ik. En héél in het klein, zeg ik dat ook wanneer ik iemand niet begroet. Jij bent mijn tijd even niet waard. Het is heel makkelijk om liefde te geven aan de mensen die ons liefde teruggeven. Om liefde te ruilen. Het is veel moeilijker om liefde te geven aan iemand die niets terug kan geven. En wat als ik een praatje met die ene eenzame gozer maak? Straks denkt hij dat ik z’n beste vriend ben en zit ik elke dag aan hem vast? Wat als ik die zwerfster een broodje geef? Straks verwacht ze van me dat ik elke dag haar eten ga kopen. Daar heb ik geen zin in. Dat trek ik niet. Dan zuigen ze me helemaal leeg. Maar als ik dat denk, dan ga ik er vanuit dat mijn liefde, mijn tijd, mijn energie snel opraakt. En dat is ook zo, als ik het helemaal op eigen houtje zou moeten doen. Maar dat hoeft niet. God houdt van ons. Om wie we zijn en niet om wat we terug kunnen doen. Die liefde kan nooit teleurstellen, en raakt nooit op. Die liefde wordt niet stopgezet als we niet aan de verwachtingen voldoen, die krijg je gewoon. In overvloed. En het gekke is, hoe meer liefde je krijgt, hoe meer je ook weer door kunt geven. God zorgt dat ik genoeg geld hebt en dus kan ik het ook weggeven. Er is altijd iemand die naar mij luistert en zo kan ik naar jouw verhaal luisteren. God heeft mij een heel leven gegeven, met zeeën van tijd, dus kan ik jou ook tijd en aandacht geven. En niet alleen ‘hoi’ zeggen, maar ook vragen hoe het écht met je gaat.
