Studiemateriaal Denkstof: les 4
Geloog in je eigen talent Denkstof Seizoen 2 aflevering 4 op 18 maart 2012 materiaal voor de groepsleider
Agenda 1 Mijn droombaan 2 Talentencheck 3 Denkstof video 4 De Bijbel over talent 5 Vragen voor thuis 6 Meer informatie over talent
Als je een gewone roos in de woestijn neerzet, is die niet bepaald op z’n plek. Maar een woestijnroos… die voelt zich er helemaal thuis! Zo werkt het ook met mensen. De een wordt doodongelukkig bij een kantoorbaan, de ander bloeit daar juist op. Waar ben jij op je plek? Waar kom jij tot je recht? En wanneer niet?
wist-je-datje Wist je dat een Italiaan ooit 67 boeken van achter naar voren heeft overgetypt, zonder één keer op zijn toetsenbord te kijken? Over talent gesproken…
1
Mijn droombaan (
10 min.)
Benodigdheden: papier, potloden, pennen, scharen, eventueel een stapel magazines.
Teken je ideale baan. Wat doe je? Hoe lang ben je bezig? Wie zijn je collega’s? Hoeveel verdien je? Wat is het resultaat? Probeer dat soort vragen te verwerken in je tekening. Je kunt ook een collage maken van een knipsels uit tijdschriften. Zorg in dat geval voor een stapel magazines, lijm en scharen.
2
Mij kennen = weten dat... (
wist-je-datje Wist je dat een Engelsman de snelste spreker ter wereld is: hij kan 260 woorden (van Shakespeare) in nog geen 24 seconden uitspreken; zeker vier keer zo snel als normaal.
10 min.)
Benodigdheden: memobriefjes, pennen.
Geef iedereen evenveel (min één) memobriefjes als er deelnemers zijn. Schrijf op elk velletje een naam van iemand uit de groep, zodat alle namen op je velletjes staan. Schrijf daaronder wat jij bij diegene als talent en kwaliteit ziet. Dit kan te maken hebben met iemands karakter, gezin, baan, hobby, opleiding, familie, geloof, spullen, gezondheid enzovoort. Geef vervolgens, met de andere groepsleden, aan iedereen een vel papier met zijn of haar naam erop. Heb je nog tijd over? Nodig uit om op elkaar te reageren. Bespreek een paar reacties die vreemd of opvallend zijn. Wat zijn overkomsten of verschillen met de droombaan die je had getekend? Hoe komen die verschillen, denk je?
3
Geloof in je eigen talent (
15 min.)
In bijlage 1 vind je de uitgeschreven tekst van de video. Na het bekijken kun je kort, maximaal 10 minuten met elkaar in gesprek gaan over de video. Je kunt hier de volgende vragen voor gebruiken:
1 Wat vond je van de video? 2 Wat spreekt je aan? Wat spreekt je niet aan? 3 Wat vind jij van de talentenprogramma’s op TV?
4
De Bijbel over talent (
30 min.)
Joëlle eindigt haar Denkstof met een verhaal over Mozes. Je vindt dit verhaal in Exodus 2:23-4:17. Laten we daar een paar gedeeltes uit lezen: Exodus 3:7-12 “De HEER zei: ‘Ik heb gezien hoe ellendig mijn volk er in Egypte aan toe is, ik heb hun jammerklachten over hun onderdrukkers gehoord, ik weet hoe ze lijden. wist-je-datje Daarom ben ik afgedaald om hen uit de macht van de Egyptenaren te bevrijden, Wist je dat meer mensen de en om hen uit Egypte naar een mooi en uitgestrekt land te brengen, een land dat loterij winnen dan een talentenovervloeit van melk en honing, het gebied van de Kanaänieten, de Hethieten, jacht op tv? Amorieten, Perizzieten, Chiwwieten en Jebusieten. De jammerklacht van de Israëlieten is tot mij doorgedrongen en ik heb gezien hoe wreed de Egyptenaren hen onderdrukken. Daarom stuur ik jou nu naar de farao: jij moet mijn volk, de Israëlieten, uit Egypte wegleiden.’ Mozes zei: ‘Maar wie ben ik dat ik naar de farao zou gaan en de Israëlieten uit Egypte zou leiden?’ God antwoordde: ‘Ik zal bij je zijn. En dit zal voor jou het teken zijn dat ik je heb gestuurd: als je het volk uit Egypte hebt weggeleid, zullen jullie God bij deze berg vereren.’” Exodus 4:1-5 “Weer maakte Mozes bezwaar. ‘Ze zullen me vast niet geloven en niet naar me luisteren,’ zei hij. ‘Ze zullen zeggen: “De HEER is helemaal niet aan jou verschenen.”’ De HEER vroeg: ‘Wat heb je daar in je hand?’ ‘Een staf,’ antwoordde Mozes. ‘Gooi hem op de grond,’ beval de HEER, en toen Mozes dat deed, veranderde de staf in een slang. Mozes deinsde achteruit, maar de HEER zei tegen hem: ‘Grijp de slang bij zijn staart.’ Toen Mozes dat deed, veranderde in zijn hand de slang weer in een staf. De HEER zei: ‘Hierdoor zullen ze geloven dat de HEER, de God van hun voorouders, de God van Abraham, de God van Isaak en de God van Jakob, aan jou verschenen is.’ “ De situatie is dat het volk Israël al eeuwenlang slaaf is in Egypte. God heeft het plan dat Mozes hun nieuwe leider moet worden, die hun vlucht zal aanvoeren en hen naar Israël zal brengen. Mozes is zelf echter al veertig jaar herder in de woestijn en is een onzekere man. God spreekt hem toe vanuit een brandende braamstruik, maar Mozes heeft allerlei bezwaren: ‘Maar wie ben ik dat ik naar de farao zou gaan en de Israëlieten uit Egypte zou leiden?’ ‘Stel dat ik naar de Israëlieten ga en tegen hen zeg dat de God van hun voorouders mij gestuurd heeft, en ze vragen: “Wat is de naam van die God?” Wat moet ik dan zeggen?’ ‘Ze zullen me vast niet geloven en niet naar me luisteren. Ze zullen zeggen: “De HEER is helemaal niet aan jou verschenen.”’ ‘Neemt u mij niet kwalijk, Heer, maar ik ben geen goed spreker. Dat is altijd al zo geweest, en daar is geen verandering in gekomen nu u tegen mij, uw dienaar, gesproken hebt. Ik kan nooit de juiste woorden vinden.’ ‘Neemt u mij niet kwalijk, Heer, stuur toch iemand anders, wie u maar wilt.’ 1 Je zou kunnen zeggen dat God nogal anders over Mozes denkt, dan Mozes over zichzelf. Hij vindt zelf dat hij ongeschikt is als leider, maar God is een andere mening toegedaan. Kun je je dat voorstellen? Hoe zit dat bij jou? 2 Kun je de vijf ‘smoezen’ van Mozes vertalen naar de droombaan van iemand uit de groep? Bijvoorbeeld: ‘Maar wie ben ik dat ik naar de farao zou gaan en de Israëlieten uit Egypte zou leiden?’ wordt dan: ‘Maar wie ben ik dat ik kunstenaar zou worden en elke week een schilderij zou verkopen?’ 3 Weinig mensen krijgen tegenwoordig een stem van God te horen en zeker heel weinig via een brandende braambos. Wat zijn tegenwoordig signalen (van God) die je bijvoorbeeld duidelijk kunnen maken dat een bepaalde baan of hobby geschikt voor jou is? 4 Vroeger werd er over een bepaalde baan gezegd dat dat je ‘roeping’ is. God heeft die voor je bestemd, betekent dat, en roept je ertoe. Kun jij daar wat mee? Wat niet en wat wel?
Het Nederlandse woord ‘talent’ stamt af van een woord uit de Bijbel dat eigenlijk voor een bepaald gewicht stond: ongeveer 30 kilo. Jezus gebruikt dat woord in een gelijkenis van hem. Later is dat gaan slaan op kwaliteiten van mensen: Lees Matteüs 25:14-30: “…een man die op reis ging, zijn dienaren bij zich riep en het geld dat hij bezat aan hen in beheer gaf. Aan de een gaf hij vijf talent, aan een ander twee, en aan nog een ander één, ieder naar wat hij aankon. Toen vertrok hij. Meteen ging de man die vijf talent ontvangen had op weg om er handel mee te drijven, en zo verdiende hij er vijf talent bij. Op dezelfde wijze verdiende de man die er twee had gekregen er twee bij. Degene die één talent ontvangen had, besloot het geld van zijn heer te verstoppen: hij begroef het. Na lange tijd keerde de heer van die dienaren terug en vroeg hun rekenschap. Degene die vijf talent ontvangen had, kwam naar hem toe en overhandigde hem nog vijf talent erbij met de woorden: “Heer, u hebt mij vijf talent in beheer gegeven, alstublieft, ik heb er vijf talent bijverdiend.” Zijn heer zei tegen hem: “Voortreffelijk, je bent een goede en betrouwbare dienaar. Omdat je betrouwbaar bent gebleken in het beheer van een klein bedrag, zal ik je over veel meer aanstellen. Wees welkom bij het feestmaal van je heer.” [Zo gebeurt ook met de tweede.] Nu kwam ook degene die één talent ontvangen had naar hem toe, hij zei: “Heer, ik wist van u dat u streng bent, dat u maait waar u niet hebt gezaaid en oogst waar u niet hebt geplant, en uit angst besloot ik uw talent te begraven; alstublieft, hier hebt u het terug.” Zijn heer antwoordde hem: “Je bent een slechte, laffe dienaar. Je wist dus dat ik maai waar ik niet heb gezaaid en oogst waar ik niet heb geplant? Had mijn geld dan bij de bank in bewaring gegeven, dan zou ik bij terugkomst mijn kapitaal met rente hebben terugontvangen!’” 1 Als je deze gelijkenis laat slaan op onze kwaliteiten als mensen, wat is de betekenis dan? Wat zijn jouw talenten? 2 Wat betekent het dat sommige mensen tien ‘talenten’ hebben gekregen, anderen vijf en weer anderen maar één? 3 Wat betekent je talenten ‘begraven’ dan? Een tweede fragment over heilige boosheid van Jezus. Dit keer uit het ooggetuige verslag van Marcus. Lees Marcus 10:13-16. “De mensen probeerden kinderen bij hem te brengen om ze door hem te laten aanraken, maar de leerlingen berispten hen. Toen Jezus dat zag, wond hij zich erover op en zei tegen hen: ‘Laat de kinderen bij me komen, houd ze niet tegen, want het koninkrijk van God behoort toe aan wie is zoals zij. Ik verzeker jullie: wie niet als een kind openstaat voor het koninkrijk van God, zal er zeker niet binnengaan.’ Hij nam de kinderen in zijn armen en zegende hen door hun de handen op te leggen.” Jezus ‘wond zich er over op’ dat zijn leerlingen kinderen verhinderden om bij hem te komen. Hier kun je met recht zeggen dat dit een understatement is. De grondtekst zegt hier dat Jezus woest is. 1 Kennelijk kun je dus met de beste bedoelingen iets doen (‘nu even niet jongens, Jezus heeft het druk gehad’) met zo’n averechts effect. Jezus laaiend maken! Herken je dat bij jezelf? Ga jij wel eens onverschillig met anderen om? Verhinder jij wel eens met de beste bedoelingen mensen bij Jezus te komen? 2 Jezus zegt in dit Bijbelgedeelte dat je moet openstaan als een kind en dat je moet zijn als zij. Sta jij zo open als een kind? 3 Waarover vind je dat jij ‘heilige boos’ mag worden in jouw leven? 4 Wat is het verschil tussen ongezonde en heilige boosheid?
5
Vragen voor thuis (
10 min.)
Neem de volgende vragen mee naar huis. Probeer ze daar te beantwoorden. Op deze manier kun je iets meer ontdekken over wat jouw roeping is in deze wereld. De vragen staan ook in de PDF voor de groepsleden. - Waar was jij goed in als kind? - Wat kost jou weinig moeite om te doen? - Waar word je blij van? - Heb je een plek in je leven waar die talenten tot bloei kunnen komen? - Wat is jouw ideaalbeeld? Is dat inspirerend voor je of wil je ook echt graag zelf zo worden? - Denk je dat dit ook God’s bedoeling is? Waarom wel of niet?
wist-je-datje Wist je dat één op de vijf werknemers zo ontevreden is met zijn baan dat ze acuut zouden willen vertrekken?
6
Meer informatie over talenten
Wijs de mensen van je groep op onderstaande mogelijkheden om meer te ontdekken over dit thema. De tips staan ook op de papieren die aan hen zijn uitgedeeld. Vraag of iemand uit de groep nog aanvullende ideeën of tips heeft.
Prince of Egypt Een mooie film over Mozes, inclusief zijn roeping, is de animatiefilm The Prince of Egypt. Beroepskeuzetest Op internet kun je allerlei ‘beroepskeuzetesten’ vinden, waarvan veel gratis, maar voor sommigen moet je ook (flink veel) betalen. Een gratis test vind je bijvoorbeeld op www.beroepskeuzetest.nl. DISC Een wetenschappelijk behoorlijk verantwoorde test rouleert onder verschillende namen, waaronder de DISC-test. Die letters staan voor resp. Dominant, Invloed, Sociaal en Consciëntieus. Dit zijn vier belangrijke karaktertrekken, die iedereen in verschillende mate heeft. De test voorspelt o.a. wat je ideale positie in een groep zou zijn. Zie bijvoorbeeld www.xpand.eu/nl/diensten/training/one-2-be-beroepskeuze. Gaventest Een goede christelijke variant op dit soort testen is de zogeheten ‘Gaventest’. Deze is in boekvorm verkrijgbaar. Kijk op beslist.nl waar je het boek kunt kopen.
Denkstof Seizoen 2
Bekijk de video’s en bijbehorende bijbelstudies op www.eo.nl/denkstof. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Afgoden: hoe word ik gelukkig? Wel of niet naar de hel? Is God ‘fair-trade’? Geloof in je eigen talent! ‘Heilig’ door het lint.... Verkering: test of jullie echt matchen Pasen: de ontdekking van nieuw leven! ‘Ben jij een superchristen’? God is geen watje, hij oordeelt ook Lang leve de zondag, wat een rust! God heeft veel gezichten Statusupdate: ‘ik wil meer, nieuw en beter!’ Afkicken van een pornoverslaving; het kan! Pinksteren: Ssst, God praat tegen je... Mooi weer spelen...
Colofon
26-02-2012 04-03-2012 11-03-2012 18-03-2012 25-03-2012 01-04-2012 08-04-2012 15-04-2012 22-04-2012 29-04-2012 06-05-2012 13-05-2012 20-05-2012 27-05-2012 03-06-2012
Jurjen van Houwelingen Almatine Leene Rikko Voorberg Joëlle Rothuizen Corjan Matsinger Francien van der Valk Reinier Sonneveld Jurjen van Houwelingen Rikko Voorberg Almatine Leene Corjan Matsinger Joëlle Rothuizen Reinier Sonneveld Francien van der Valk Jurjen van Houwelingen
Auteur en presentator filmpje: Joëlle Rothuizen Productie & Eindredactie: Evangelische Omroep (Ellen Danhof), Zendtijd voor Kerken (Aart Wiersma) Bijbelstudie: Reinier Sonneveld
Bijlage 1: tekst van Denkstof video
Geloof in je eigen talent Spreker: Joëlle Rothuizen
The Voice of Holland – de afgelopen maanden kon ik niet op Twitter op Facebook kijken, of het ging erover. Logisch, het is waanzinnig om zoveel talent te zien. Zoveel mensen die echt goed kunnen zingen! Het lijkt mij heerlijk om zó goed te zijn. Misschien zou ik er zelfs wel gelukkiger van worden. Al die deelnemers aan de Voice leken in ieder geval te denken van wel. En niet alleen de mensen die we op tv zagen, maar ook de tienduizend die de audities niet doorkwamen. Die hadden wel talenten, maar niet echt hiervoor… En dat is ontzettend vermoeiend, want hoe hard je ook werkt, hoeveel energie je er ook insteekt – je zult je droom nooit bereiken. Om ergens succesvol in te zijn, moet je op je plek zijn. Ik heb jarenlang bijles gegeven aan een huiswerkinstituut. Bijvoorbeeld aan Pieter. Zijn vader was chirurg, zijn moeder hoogleraar. En die ouders verwachtten van hem dat hij later ook zoiets zou doen, dus moest hij naar het gymnasium. En waar zijn klasgenoten lekker in het park hingen, was zijn hele leven school-school-school. Elke middag fietste hij direct naar huiswerkbegeleiding. Hij werkte keihard, maar haalde alsnog vooral onvoldoendes. Pieter zat niet op z’n plek op dat gymnasium. Maar omdat hij zo hard moest werken om aan het ideaalbeeld van zijn ouders te voldoen, had hij geen tijd om te ontdekken waar hij wel goed in was. Zó zonde. Dit leverde alleen maar frustratie op en zoog alle energie uit hem weg. Dat gebeurt niet als je focust op jouw ware talenten. Wat echt bij jou past. Niet wat anderen of jij zelf zouden wíllen dat jouw talenten zijn. Maar de talenten die je van God gekregen hebt. Als je daarin investeert en die op de goede plek inzet, dan ga je groeien. Pieter moest dus naar, bijvoorbeeld, de tuinbouwschool. Veel mensen die de voorrondes van de Voice niet doorkwamen, die moesten, noem eens wat, leraar worden, of kapper, wat dan ook. Maar wie daar wel op z’n plek was, werd steeds beter door al dat gepolijst van de zangcoaches. Ze kwamen in een omgeving waar ze hun talenten konden finetunen en echt goed konden gaan gebruiken.
“Waar was je goed in als kind? Wat maakt je blij? Waar krijg je energie van?”
Mozes was zijn hele leven op zoek naar zijn talent. Tot God vanuit een brandende braamstruik tegen hem zei: ‘Ga je volk leiden!’ Mozes stribbelde tegen: ‘Ik kan dat niet, God, ik ben een ongelofelijke kluns als ik moet spreken voor een groep.’ Hij liet zich belemmeren door zijn eigen ideaalbeeld van een leider. Een leider was voor hem een echte prater, maar God dacht daar anders over. Dat spreken kon iemand anders wel doen, maar het leiden, dat was aan Mozes. En weet je, die leider, die zat al lang in hem. Hij groeide niet voor niets op als adoptiekind van een farao. Zijn hele jeugd zag hij hoe het moest, het was één grote leerschool. Je kindertijd vertelt veel over waar je op je plek bent. Waar was je goed in als kind? Wat maakt je blij? Waar krijg je energie van? En waar zijn die talenten op hun plek? Mozes moest uit zijn veilige wereld stappen, een nieuwe omgeving in. Pas daar, bij zijn volk, kwam hij op de positie van leider. En werd hij met vallen en opstaan wie hij was. Een leider die zijn volk uit Egypte door de woestijn naar het beloofde land bracht. Toen pas was hij op z’n plek! Je talenten wijzen naar de plek die God voor je heeft bedacht. Maar om te ontdekken waar dat precies is, moet je met die talenten op pad. Ga op zoek naar waar jij tot bloei komt. En durf het ook toe te geven als je ergens niet op je plaats bent. Dat vergt lef, eerlijk zijn tegenover jezelf. Als je zo gaat leven zul je verbijsterd zijn over hoeveel jij kunt bereiken. Je gaat jezelf verassen.
