Studiemateriaal Denkstof: les 1
Afgoden: hoe word ik gelukkig? Denkstof Seizoen 2 aflevering 1 op 13 mei 2012 materiaal voor de groepsleider
Agenda 1 Godencollagel 2 Mail aan je favoriete magazine 3 Denkstof video 4 De Bijbel over afgoden 5 Money, money, money... 6 Meer informatie over afgoden en gelukkig zijn
Hoor jij ze ook? De stemmetjes die de hele dag door tegen je fluisteren: ‘Als je mij hebt, wordt je pas echt gelukkig.’ Een mooie telefoon. Schoonheid. Seks. Belangrijk zijn. Kennis. Waar vind jij je voldoening in? Wat maakt jou gelukkig? Wie mag er God zijn in jouw leven?
wist-je-datje Wist je dat jongeren tussen de 16-25 jaar ook wel Generatie Nooitgenoeg worden genoemd? Kenmerk van deze groep: geluk vind je in status en bezit en je bent je eigen god.
1
Godencollage (
10 min.)
Benodigdheden: Groot wit papier (liefst A3), scharen, lijm, aantal populaire magazines en reclamefolders die kwa uitstraling passen bij je jeugdgroep. Gebruik voor tieners bijvoorbeeld: Glossy, Girlz!, Hoe overleef ik?, Kijk. Voor oudere jongeren bijvoorbeeld: Vogue, Linda, Elle, Quest, Voetbal International, Quote of Men’s Health. Via buren, vrienden, kringloopcentra of Markplaats kun je gratis of goedkoop aan oudere nummers komen. Leg aan de groep uit dat het deze bijeenkomst in het teken staat van welke God of goden invloed in je leven hebben. Verdeel de groep in groepjes van vier mensen. Geef iedereen een groot vel (liefst A3) en de opdracht om zo snel mogelijk, in ongeveer 5 minuten, een collage te maken van vijf voorbeelden die voor mensen zoveel betekenen dat ze een afgod kunnen zijn.
wist-je-datje Wist je dat er een mevrouw op deze aarde rondloopt die al € 500.000 heeft geïnvesteerd in plastische chirurgie om er uit te zien als ‘a living Barby doll’? Aan haar 7 jarige dochtertje heeft ze waardebonnen gegeven om over een paar jaar een liposuctie en een borstvergroting te laten doen.
Leg uit dat afgoden zaken, bezigheden of mensen zijn die je laten geloven dat ze je gelukkig maken en die je aandacht van God kunnen afhalen. Bekijk na de battle kort wat het resultaat is van de verschillende groepjes.
2
Mail aan je favoriete magazine (
10 min.)
Benodigdheden: A4 papier, pennen en stiften.
In dezelfde groepjes waarmee je de collage hebt gemaakt, ga je nu een mail schrijven. Geef de groepjes de volgende opdracht: Schrijf een mail aan je favoriete magazine. Vertel in je mail aan de makers van het blad over of het gelukt is dat je ‘gelukkig bent geworden van wat zij je vertellen over geluk’. Want de bladen vertellen jou gerust wat jij nodig hebt om gelukkig te zijn, met ‘afgod bezit’ en ‘afgod uiterlijk’ voorop. Vertel in je mail wat dit met jou doet en wat hiervan bij jou ‘werkt’ of ‘niet werkt’. Je geeft de groep 10 minuten de tijd. Daarna neem je tijd om elkaar de geschreven mail voor te lezen.
3
Afgoden: hoe word ik gelukkig? (
15 min.)
In bijlage 1 vind je de uitgeschreven tekst van de video. Na het bekijken kun je kort, maximaal 10 minuten met elkaar in gesprek gaan over de video. Je kunt hier de volgende vragen voor gebruiken:
1 Wat is volgens jou de boodschap van deze video? 2 Wat vind je er lastig of vervelend aan? Wat spreekt je aan? 3 Waar denk je aan bij nepgoden? Wat heb jij met dit onderwerp?
4
De Bijbel over afgoden (
30 min.)
Afgoderij heeft alles te maken met de volgorde die je geeft aan ‘goden’ in je leven. Ook in de bijbel is afgoderij een bekend verschijnsel. Lees Deuteronomium 4:6-9: “Luister, Israël: de HEER, onze God, de HEER is de enige! Heb daarom de HEER lief met hart en ziel en met inzet van al uw krachten. Houd de geboden die ik u vandaag opleg steeds in gedachten. Prent ze uw kinderen in en spreek er steeds over, thuis en onderweg, als u naar bed gaat en als u opstaat. Draag ze als een teken om uw arm en als een band op uw voorhoofd. Schrijf ze op de deurposten van uw huis en op de poorten van de stad.” Je zou dit gedeelte kunnen zien als de eerste geloofsbelijdenis die op schrift is gezet. Binnen het Joodse geloof is het nog steeds een belangrijke tekst. Met het ´Luister Israël!’ (Shema Yisraël) begint elk ochtend- en avondgebed. Vers vier vormt zelfs de essentie van wat ze geloven: de Heer is de enige. No other gods allowed. Voor die Ene God zet je heel je hart, ziel en al je krachten in. Heb je wel eens rondgelopen in een synagoge of in Israël? Dan weet je dat gelovige joden tot op de dag van vandaag doen wat hier staat: ze dragen het teken van Gods geboden op hun hoofd, arm en deurpost. 1 Wat versta jij onder God liefhebben? Hoe heb jij God lief? 2 Wat betekent God liefhebben met je hart, ziel en al je kracht? 3 Welke ‘nepgoden’ staan bij jou in de weg om God op nr.1 te zetten? 4 Waarom wil God ‘de enige’ zijn, denk je? Het beeld van een liefdesrelatie kan je helpen bij het begrijpen van deze vraag. 5 Wat kan jij doen om niet afgeleid te worden door nepgoden? Welke rol speelt Jezus daarin? In Lucas 16:10-13 legt Jezus, in een soort offline Denkstof-serie, zijn leerlingen een principe van zijn koninkrijk uit. Wat betekent het als je hem volgt en God liefhebt? Je stapt hier in een soort cursus discipel-zijn, met dit keer als focus: geld.
Lees het gedeelte uit Lucas: “Wie betrouwbaar is in het geringste, is ook betrouwbaar als het om veel gaat, en wie oneerlijk is in het geringste is ook oneerlijk als het om veel gaat. Als jullie onbetrouwbaar blijken in de omgang met de valse mammon, wie zal jullie dan werkelijk belangrijke dingen toevertrouwen? En als jullie onbetrouwbaar blijken met wat een ander toebehoort, wie zal jullie dan geven wat jullie zelf toekomt? Geen enkele knecht kan twee heren dienen: hij zal de eerste haten en de tweede liefhebben, of hij zal juist toegewijd zijn aan de ene en de andere verachten. Jullie kunnen niet God dienen én de mammon.” Jezus is duidelijk. Je hoeft niet zonder geld te leven, sterker nog, gebruik het slim als het je uitkomt (vers 9), maar zorg dat je er niet aan vastgelijmd komt te zitten. Als dat wel gebeurt, dan kan het wel een afgod voor je worden, als een ‘geldduivel’ (mammon) zijn. 1 Wanneer wordt geld een afgod volgens jou? 2 Welke invloed heeft geld op jouw leven? 3 Hoe je omgaat met geld, laat ook zien hoe je met andere dingen omgaat. Op welke andere gebieden loop jij het risico dat iets een nepgod voor je wordt?
5
Money, money, money... (
wist-je-datje Wist je dat het gelukshormoon dopamine aangewakkerd wordt door heerlijke geuren, romantische muziek, sensuele aanraking, hemelse smaken en mooie kunst?
10 min.)
Benodigdheden: Uitgeknipte geldpapiertjes uit bijlage 2. Er staan er vier op een bladzijde. Print ‘m zo vaak uit als nodig is voor jouw groep.
In de Bijbeltekst lazen we dat geld, de mammon, een afgod kan worden. Vooral hier in het westen hebben we veel geld te besteden. Veel Nederlanders kunnen elk jaar op vakantie en op brood & water leven hoeven we ook niet. Veel jongeren hebben de luxe om kleding, gadgets en andere funproducten te kopen. Niks mis mee natuurlijk, maar het zou kunnen dat geld, of wat je ermee kan verkrijgen, wel heel erg veel waard is voor je en een afgod wordt. Je krijgt een geldpapiertje. Schrijf op wat jouw antwoorden zijn op de volgende twee vragen: 1 Waar geef ik graag mijn geld aan uit? 2 Hoe kan ik daar iets van God mee laten zien in mijn leven?
6
Meer informatie over afgoden en gelukkig zijn
Wijs de mensen van je groep op onderstaande mogelijkheden om meer te ontdekken over dit thema. De tips staan ook op de papieren die aan hen uitgedeeld zijn. Vraag of iemand uit de groep nog aanvullende ideeën of tips heeft.
Blood, Sweat & Luxuries Een gelikte smartphone, een paar flitsende sneakers en de nodige bling bling? Waar komen ze eigenlijk vandaan? In Blood, Sweat & Luxuries zetten zes jonge Britse consumenten hun luxeleventje aan de kant om in Azië en Afrika te gaan wonen en werken. Ze verblijven in lemen hutjes en gaan voor een hongerloontje aan de slag. Ontdek met ze mee welk verhaal van onrecht er achter de spullen zit die zij zo graag willen hebben en als een afgod voor ze zijn. De serie wordt uitgezonden door BNN. Namaakgoden Boekentip: Namaakgoden van Tim Keller. De titel zegt eigenlijk al genoeg. Deze predikant uit New York beschrijft op eigentijdse manier hoe allerlei afgoden invloed kunnen hebben op je leven, maar ook hoe je daar los van kunt komen.
Denkstof Seizoen 2
Bekijk de video’s en bijbehorende bijbelstudies op www.eo.nl/denkstof. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Afgoden: hoe word ik gelukkig? Wel of niet naar de hel? Is God ‘fair-trade’? Geloof in je eigen talent! ‘Heilig’ door het lint.... Verkering: test of jullie echt matchen Pasen: de ontdekking van nieuw leven! ‘Ben jij een superchristen’? God is geen watje, hij oordeelt ook Lang leve de zondag, wat een rust! God heeft veel gezichten Statusupdate: ‘ik wil meer, nieuw en beter!’ Afkicken van een pornoverslaving; het kan! Pinksteren: Ssst, God praat tegen je... Mooi weer spelen...
Colofon
26-02-2012 04-03-2012 11-03-2012 18-03-2012 25-03-2012 01-04-2012 08-04-2012 15-04-2012 22-04-2012 29-04-2012 06-05-2012 13-05-2012 20-05-2012 27-05-2012 03-06-2012
Jurjen van Houwelingen Almatine Leene Rikko Voorberg Joëlle Rothuizen Corjan Matsinger Francien van der Valk Reinier Sonneveld Jurjen van Houwelingen Rikko Voorberg Almatine Leene Corjan Matsinger Joëlle Rothuizen Reinier Sonneveld Francien van der Valk Jurjen van Houwelingen
Auteur en presentator video: Jurjen van Houwelingen Productie & Eindredactie: Evangelische Omroep (Ellen Danhof), Zendtijd voor Kerken (Aart Wiersma) Bijbelstudie: André Maliepaard
Bijlage 1: tekst van Denkstof video
Afgoden: hoe word ik gelukkig? Spreker: Jurjen van Houwelingen
Ik hoor stemmetjes. De hele dag door fluisteren ze tegen me: ‘Weet je, dit gaat werken. Als je mij hebt… Ik vervul jouw verlangens. Dit geeft pas echt voldoening…’ Een mooie telefoon, zegt dat tegen me. Een dure auto. Dat ene grote huis. Schoonheid. Seks. Belangrijk zijn. Kennis. ‘Als ik dat heb… dán ben ik binnen…’ ‘Als ik dat haal…’ ‘Als ik haar heb…’ ‘Als hij me ziet staan…’ De halve bijbel gaat over nepgoden. Het volk Israël liet zich telkens weer opnieuw verleiden om ze te aanbidden. Raar, want het waren nogal veeleisende goden. De priesters van Baäl gingen zo ver, dat ze zichzelf met messen sneden. Moloch, een andere god, vroeg zelfs dat je je oudste kind offerde. Waarom? Waarom zou je dat in vredesnaam doen? Waarom zou je die goden aanbidden? Omdat goden sterren zijn in verleiden. ‘Als je aan mij offert… dan geef ik jou…’ En dan kwam er een enorme belofte. Een goede oogst. Geluk. Succes. ‘Als jij dit doet… Dan geef ik jou…’ En die beloftes waren zo groot, dan ging je wel offeren, hoe extreem ook.
“Wat als er een God is die geen offers vraagt... maar zelf het offer is...”
Waren ze idioot toen? Mwa… Mensen snijden zich nog steeds. Laten halve lichaamsdelen weghalen of opvullen om er maar mooier uit te zien. Schoonheid is een dwingende god die grote offers eist… Welk supermodel kan nog genieten van een lekkere dikke muffin? En die Moloch is er ook nog steeds. Hoeveel kinderen komen niet stelselmatig aandacht tekort omdat papa en mama opgaan in hun werk? Ze worden min of meer opgeofferd voor de carrière. De nepgoden in de bijbelse tijd lijken ouderwets, maar zo veel is er niet veranderd…
Ik zag op een dag in onze kerk een gitarist op het podium staan en toen was er ook dat stemmetje: ‘Als ik daar nou ook zou staan… dan… doe ik ertoe. Ben ik belangrijk. Word ik gezien.’ Dus een paar maanden later stond ik daar. En dat gaf voldoening. Even. Want voor ik het wist, was het alweer gewoon en dus kwam er een nieuw stemmetje: ‘Als je nou eens bandleider zou zijn… dan…’ Dus enkele maanden later, ja hoor, ik was de leider… Maar continu bezig zijn met wat mensen van je vinden, dat is een hoog offer. Ik werd er doodmoe van. Het gaf voldoening, zeker. Maar telkens eventjes. En dan moest ik weer op zoek naar iets nieuws. Dus moest ik spreker worden! Oh, dat gaf voldoening, tuurlijk. Ik voelde me belangrijk. Ik deed ertoe. Tot ook dat opdroogde. Nepgoden beloven veel. Maar ze vragen ook veel. Erg veel. En uiteindelijk geven ze verdraaid weinig. Het gekke was, toen ik het uiteindelijk tot spreker had geschopt, ging ik spreken over een hele andere God. En ik begon mezelf af te vragen… Wat nu als er een God is die wel doet wat hij belooft. Die gééft in plaats van neemt... Die geen offers vraagt, niets, maar gewoon gratis geeft. Wat als er een God is zo vol leven en liefde is, dat hij mijn offers helemaal niet nodig heeft om te bestaan. Een God die ik niet gemaakt heb, maar die mij gemaakt heeft en weet waar ík naar verlang. Wat als er een God is die zover gaat… dat hij zelf mens wordt. Op zoek naar mijn hart, jouw hart. Die bereidt is zijn leven daarvoor te geven. Die zich in de boeien laat slaan, laat martelen, laat doden, allemaal om mijn liefde te winnen. Wat als je zo kunt geloven, dat je niet onderhandelt met God, maar gewoon puur ontvangt. Wat als er een God is die geen offers vraagt… maar zelf het offer is…
1 Waar geef ik graag mijn geld aan uit? 2 Hoe kan ik daar iets van God mee laten zien in mijn leven?
1 Waar geef ik graag mijn geld aan uit? 2 Hoe kan ik daar iets van God mee laten zien in mijn leven?
1 Waar geef ik graag mijn geld aan uit? 2 Hoe kan ik daar iets van God mee laten zien in mijn leven?
1 Waar geef ik graag mijn geld aan uit? 2 Hoe kan ik daar iets van God mee laten zien in mijn leven?
Bijlage 2: Money, money, money...
