Studiemateriaal Denkstof: les 1
Wie is God?
Denkstof Seizoen 3 aflevering 1 op 16 september 2012 materiaal voor de groepsleider
Agenda 1 Beeld van God 2 Stellingen over God 3 Denkstof-video 4 De Bijbel over God 5 God is geen witte man 6 Meer informatie over God
God is niet een oude man met een lange baard die bovenop een wolk chagrijnig bliksemschichten naar beneden smijt. Hij is ook geen Sinterklaas waar we ons verlanglijstje kunnen inleveren. Maar wie is God dan wel?
wist-je-datje Wist je dat God zich in de Bijbel bekend maakt aan Mozes met de naam JHWH (Ik zal er zijn)? Hoe JHWH uitgesproken moet worden weten we niet. De joden spreken deze naam niet uit.
1
Beeld van God (
10 min.)
We hebben allemaal wel een bepaald idee van wie God is. Dat maakt het juist lastig om hier over te praten want God is niet te vangen in een beeld. Toch kan een beeld wel helpen om het karakter van God te omschrijven. Bijvoorbeeld: God is liefde of God is een hemelse Vader. Denk eens na welk karaktereigenschap van God jij belangrijk vindt. Brainstorm hier één minuut over en probeer bij deze karaktereigenschap een beeld te zoeken. Vind je het moeilijk om een beeld te bedenken, bedenk dan een personage uit een boek of film die deze karaktereigenschap heeft. Deel dit beeld met elkaar en licht toe waarom je dit beeld hebt gekozen. God is..., omdat...
2
Stellingen over God (
10 min.)
Hieronder staan een aantal stellingen over God. Ben je het hier mee eens of oneens? Beargumenteer waarom.
1 God laat deze wereld zijn gang gaan, hij grijpt niet of zelden in. 2 God doet moeite om zich aan ons bekend te maken. 3 Je kunt pas in God geloven als je ook iets van hem hebt ervaren. 4 God is 100% goed, in hem is geen kwaad te vinden. 5 Jezus maakt God voor een gedeelte zichtbaar. 6 Mensen lijken op God. 7 In ieder mens woont God.
3
Denkstof-video (
15 min.)
In bijlage 1 vind je de uitgeschreven tekst van de video. Na het bekijken kun je kort, maximaal 10 minuten met elkaar in gesprek gaan over de video. Je kunt hier de volgende vragen voor gebruiken:
1 Hoe vind je het om over God te praten en hierover na te denken? 2 Reinier had een bijzondere ervaring met een liedje dat steeds weer terug bleef komen. Heb je ook weleens zoiets meegemaakt? Licht toe. Wat deed dit me je? 3 Merk jij wat van God in jouw leven? Zo ja, op wat voor manier? Zo niet, zou je dit willen?
4
De Bijbel over God (
30 min.)
Ik zal er zijn! Als je iemand kent, weet je ook zijn naam. Hoe zit dat met God? Wat is zijn naam? In het Oude Testament heeft Mozes een ontmoeting met God. Mozes krijgt de opdracht om zijn volksgenoten uit de slavernij in Egypte te bevrijden. Hij vraagt hoe hij God moet voorstellen.
wist-je-datje Wist je dat de tijd geen invloed heeft op God? Voordat God uren, minuten en seconden schiep, was hij er al.
Lees Exodus 3:14-17. Toen antwoordde God hem: ‘Ik ben die er zijn zal. Zeg daarom tegen de Israëlieten: “IK ZAL ER ZIJN heeft mij naar u toe gestuurd.”’ Ook zei hij tegen Mozes: ‘Zeg tegen hen: “De HEER heeft mij gestuurd, de God van uw voorouders, de God van Abraham, de God van Isaak en de God van Jakob. En hij heeft gezegd: ‘Zo wil ik voor altijd heten, met die naam wil ik worden aangeroepen door alle komende generaties.’” Laat de oudsten van Israël bij elkaar komen en zeg tegen hen: “De HEER, de God van uw voorouders, is aan mij verschenen, de God van Abraham, Isaak en Jakob, en hij heeft gezegd: ‘Ik heb gezien wat jullie in Egypte wordt aangedaan en ik heb mij jullie lot aangetrokken. Ik heb besloten om jullie uit de ellende in Egypte weg te halen en je naar een land te brengen dat overvloeit van melk en honing. In het Hebreeuws, de oorspronkelijke taal van het Oude Testament, staat het woord JHWH op de plek waar staat ‘IK ZAL ER ZIJN’ (In het Hebreeuws komen geen klinkers voor maar veel theologen denken dat je dit als ‘Jahweh’ uitspreekt). Later in de Bijbel wordt JHWH vertaald met HEER. 1 Wat vind je van de betekenis van de naam die God bekend maakt? 2 Kun je voorbeelden noemen uit de Bijbel waarin de betekenis van deze naam JHWH past bij God? 3 Kun je voorbeelden noemen uit je eigen leven of van de mensen om je heen waarin God inderdaad JHWH bleek te zijn?’ Is Jezus God? De eerste vier boeken van het Nieuwe Testament in de Bijbel beschrijven het leven, sterven en het uit de dood opstaan van Jezus. Jezus had veel volgelingen, hij deed wonderen en had een pakkende boodschap. Veel van zijn volgelingen geloofden dat Jezus God was. Johannes, de schrijver van het Bijbelboek Johannes en een volgeling van Jezus schreef de eerste zinnen van zijn boek als volgt. Lees Johannes 1:1-5 en 14 In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Het was in het begin bij God. Alles is erdoor ontstaan en zonder dit is niets ontstaan van wat bestaat. In het Woord was leven en het leven was het licht voor de mensen. Het licht schijnt in de duisternis en de duisternis heeft het niet in haar macht gekregen. ....Het Woord is mens geworden en heeft bij ons gewoond, vol van goedheid en waarheid, en wij hebben zijn grootheid gezien, de grootheid van de enige Zoon van de Vader.
1 Leg in je eigen woorden uit wat je hier leest. 2 Wat zegt deze tekst over de relatie tussen Jezus en God? 3 Geloof jij dat Jezus God is? Waarom wel of niet? 4 Maakt het uit dat Jezus God is voor het beeld dat jij van God hebt? Bestaat er meer dan je kunt begrijpen? Later in het boek van Johannes lezen we dat Jezus ter dood wordt veroordeeld en sterft. De dood heeft niet het laatste woord en Jezus staat op uit de dood. Niet iedereen gelooft dat meteen. Ook Tomas moet het eerst zien voordat hij kan geloven. Aan Tomas hebben we ons spreekwoord te danken: ‘een ongelovige Thomas zijn’ (nooit iets zomaar geloven).
wist-je-datje Wist je dat uit onderzoek blijkt dat mannen met een baard meer vertrouwen wekken.
Lees Johannes 20: 24-31 Een van de twaalf, Tomas (dat betekent ‘tweeling’), was er niet bij toen Jezus kwam. Toen de andere leerlingen hem vertelden: ‘Wij hebben de Heer gezien!’ zei hij: ‘Alleen als ik de wonden van de spijkers in zijn handen zie en met mijn vingers kan voelen, en als ik mijn hand in zijn zij kan leggen, zal ik het geloven.’ Een week later waren de leerlingen weer bij elkaar en Tomas was er nu ook bij. Terwijl de deuren gesloten waren, kwam Jezus in hun midden staan. ‘Ik wens jullie vrede!’ zei hij, en daarna richtte hij zich tot Tomas: ‘Leg je vingers hier en kijk naar mijn handen, en leg je hand in mijn zij. Wees niet langer ongelovig, maar geloof.’ Tomas antwoordde: ‘Mijn Heer, mijn God!’ Jezus zei tegen hem: ‘Omdat je me gezien hebt, geloof je. Gelukkig zijn zij die niet zien en toch geloven.’ Jezus heeft nog veel meer wondertekenen voor zijn leerlingen gedaan, die niet in dit boek staan, maar deze zijn opgeschreven opdat u gelooft dat Jezus de Messias is, de Zoon van God, en opdat u door te geloven leeft door zijn naam. 1 Tomas geloofde niet dat de anderen Jezus levend hadden gezien na zijn dood. Pas toen hij de wonden van Jezus kon aanraken en met hem kon spreken, geloofde hij. Wat heb jij nodig (gehad) om te geloven in God? 2 Vind je het belangrijk dat je iets tastbaars ervaart van God? Leg uit waarom wel of waarom niet?
5
God is geen witte man (
10 min.)
Benodigdheden: Zorg voor een laptop met internetverbinding. Zoek op Youtube naar de clip ‘Gungor, God is not a white man’ of gebruik deze url: http://www.youtube.com/watch?v=-WybvhRu9KU Bewust of onbewust maken wij allemaal een beeld van God. De invloed van onze tijd, kerk, cultuur en opvoeding speelt hierin een grote rol. Maar klopt dit beeld eigenlijk wel en doen we God hier recht mee? Bekijk eens de volgende clip van ‘The Michael Gungor Band’. Bedenk onder het zien van dit nummer welke eigenschappen jij aan God hebt geplakt en of deze terecht zijn. Bespreek naderhand wat je van dit nummer vindt en wat je hierin aansprak of juist niet. Lyrics: White Man, The Michael Gungor Band
God is not a man God is not a white man God is not a man sitting on a cloud God cannot be bought God will not be boxed in God will not be owned by religion But God is love, God is love, and He loves everyone God is love, God is love, and He loves everyone God is not a man God is not an old man God does not belong to Republicans God is not a flag Not even American And God does not depend on a government But God is good, God is good, and He loves everyone God is good, God is good, and He loves everyone Atheists and Charlatans and Communists and Lesbians And even old Pat Robertson, oh God He loves us all Catholic or Protestant, Terrorist or President Everybody, everybody, love, love, love, love, love Yeah, I say God is love, God is love, and He loves everyone Stop the hating, please just stop the hating now cause God is love
wist-je-datje Wist je dat het beeld van God die bliksem naar beneden slingert uit de Griekse mythologie van de oppergod Zeus afkomstig is?
6
Meer informatie over afgoden en gelukkig zijn (
5 min.)
Wijs de mensen van je groep op onderstaande mogelijkheden om meer te ontdekken over dit thema. De tips staan ook op de papieren die aan hen zijn uitgedeeld. Vraag of iemand uit de groep nog aanvullende ideeën of tips heeft.
Cursus: ‘Op zoek naar God’ Op de site ‘Heel je leven’ www.eo.nl/heeljeleven van EO-Nazorg zijn diverse cursussen te vinden die over God en Jezus gaan. Deze cursussen kunnen gratis gevolgd worden en je wordt hierin begeleid door een vrijwilliger. Je kunt hier de levensles: ‘Op zoek naar...’ volgen. In deze thema’s word je aangemoedigd om na te denken of er een hogere macht is. Er wordt gebruik gemaakt van fragmenten uit het EO-programma ‘Op zoek naar God’ waarin drie bekende Nederlanders op zoek gaan naar God. De Bijbel In de Bijbel lees je hoe God zich al duizenden jaren openbaart. Door te lezen hoe hij in het verleden omging met mensen krijg je meer zicht op wie God is en wil zijn. Zo zie je dat God vaak een verbond sluit met mensen. Wil je hier meer over lezen, zoek dan eens op het woord ‘verbond’ op www.biblija.net Alpha cursus Eten, ontmoeten, praten, lachen, leren en luisteren. De Alpha-cursus geeft heldere en aansprekende uitleg over het christelijke geloof. De cursus is gratis en vrijblijvend en op talloze plekken in Nederland te volgen. Vind meer informatie of een cursus in jouw buurt op: www.alpha-cursus.nl
Denkstof Seizoen 3 1 Wie is God? 2 Schepping: we hebben de wereld in bruikleen 3 Zondeval: waarom gaan de dingen mis? 4 Waarom zoveel religies? 5 Waarom zou je geloven? 6 Onrecht: vecht ertegen! 7 Wat betekent Goede Vrijdag? 8 Wat betekent Pasen? 9 Hemelvaart en Pinksteren: Jezus undercover in jouw leven 10 God’s liefde is geen ruilhandel 11 Waarom hebben christenen rituelen? 12 Waarom naar de kerk? 13 Een stoomcursus Bijbel 14 De toekomst: een nieuwe hemel en een nieuwe aarde 15 Wat betekent Kerst?
16-09-2012 23-09-2012 30-09-2012 7-10-2012 14-10-2012 21-10-2012 28-10-2012 04-11-2012 11-11-2012 18-11-2012 25-11-2012 02-12-2012 09-12-2012 16-12-2012 23-12-2012
Reinier Sonneveld Joëlle Rothuizen Jurjen van Houwelingen Rikko Voorberg Almatine Leene Jurjen van Houwelingen Joëlle Rothuizen Francien van der Valk Corjan Matsinger Joëlle Rothuizen Rikko Voorberg Francien van der Valk Rikko Voorberg Corjan Matsinger Reinier Sonneveld
Denkstof Seizoen 2
Bekijk de video’s en bijbehorende Bijbelstudies van Denkstof seizoen 2 op www.eo.nl/denkstof.
Colofon
Auteur en presentator video: Reinier Sonneveld Productie & Eindredactie: Evangelische Omroep (Ellen Danhof), Zendtijd voor Kerken (Aart Wiersma) Bijbelstudie: Matthijs Westerkamp
Bijlage 1: tekst van Denkstof video
Wie is God? Er is een tijd geweest dat ik niet kon geloven. Maar mijn vriendin geloofde wel en ik ging es een keer met haar mee naar de kerk. Daar zongen ze zo’n vroom liedje, dat me op zich weinig deed, maar in de weken erna kreeg ik het maar niet uit mijn hoofd. Honderden keren kwam het voorbij – superirritant! Ik ging een tweede keer met haar mee en weer werd dat liedje gezongen en weer kreeg ik het niet uit mijn hoofd. Tegen een christelijke vriend zei ik: ‘Als ik nu voor de derde keer dat liedje tegenkom, dan vind ik het een teken, dán ga ik geloven!’ Dat had ik niet moeten zeggen… Ik spaar namelijk briefjes die ik op straat vind. Door de jaren heen heb ik er honderden gevonden, zelfs prachtige liefdesbrieven. En vlak nadat ik dat tegen die vriend had gezegd, loop ik dus over straat, zie een briefje liggen, pak het op, en lees… precies de tekst van het liedje dat ik al weken niet uit mijn hoofd kreeg.
“Stop je mij in je hoofd - de boel ontploft. Ik pas er niet in.”
Er is iemand voortdurend met ons bezig. Iemand ziet jou op dit moment. Iemand weet welke kleren je aan hebt. Hoe je haar zit. Wat je zonet hebt gedaan. Wat je straks gaat doen… Iemand weet zelfs wat je denkt… Die iemand is God. En ik ga je nu in een paar minuten zoveel mogelijk vertellen wat ik over deze God heb ontdekt. En dat is vooral wat hij niet is. Allerlei vooroordelen zijn verdwenen. God is bijvoorbeeld níet die oude man met een lange baard bovenop een wolk die chagrijnig bliksemschichten naar beneden smijt. Hij stelde zichzelf ooit voor met: ‘Ik ben… die ik ben.’ Oftewel, ik ben gewoon mezelf. Ik ben God en God is God. Mij kun je nergens mee vergelijken. Stop je mij in je hoofd – de boel ontploft. Ik pas er niet in. Laat alles los wat je over God denkt te weten – je weet het niet. Echt, vergeet het. God is bijvoorbeeld ook niet ver weg, weggestopt in een hemel, met zingende engeltjes en een gouden troon… Daar past hij helemaal niet in. God leeft in de oneindigheid. Alleen dát is ruim genoeg. En die eeuwigheid is ook hier. En hier. Hier. Hier. Hier. Hier. God gaat overal dwars door heen. God zit vlak achter wat je kunt zien. Er is maar een dun schilletje, als je er doorheen zou prikken, zit je al bij God! Hijzelf prikt voortdurend door dat dunne schilletje heen. Meestal merk je dat niet, want hij doet het voorzichtig. Maar hij stuurt wel degelijk je gedachten bij, helpt jou liefde te ontdekken, verschuift net wat dingen in je leven…
Privacy, bij God kun je dat dus wel vergeten. En gelukkig maar! Want weet je, dit is het meest nauwkeurige wat we over God hebben ontdekt, dit is de belangrijkste formule op aarde: God is liefde. Natuurlijk absurd veel groter dan onze liefde, maar toch – God is liefde. Hij heeft het allerbeste met je voor, altijd, overal. Er is geen flinter narigheid in hem. Niets. Hij is een en al licht en schittering en plezier. En gelukkig dus geen ‘iets’ – hij is veel groter dan ‘iets’. Hij is iemand, een persoon, met wie ik contact kan maken! Dat is veel spannender. ‘Iets’, daar kan ik weinig mee – maar een persoon, die zou mijn leven kunnen veranderen… Dat is geloven. Zoeken naar God, contact proberen te leggen, hem tot je leven laten doordringen. Geloven is afstemmen op God – die mooier is dan je ooit had gedroomd.
