Studiemateriaal Denkstof: les 6
Onrecht: Vecht ertegen! Denkstof Seizoen 3 aflevering 6 op 21 oktober 2012 materiaal voor de groepsleider
Agenda 1 Vals beschuldigd 2 Geraakt 3 Denkstof-video 4 De Bijbel over onrecht 5 Jouw bijdrage 6 Meer informatiae over onrecht
Er is zoveel onrecht. Bedrogen, bedonderd of bestolen worden. Geen eerlijke kans krijgen. Gooien met taarten, terwijl anderen slechts een biscuitje hebben. Wie doet er wat aan? Wie bestraft de uitbuiters, de pestkoppen, de vervuilers en de mensensmokkelaars? Wie zet dingen recht? Wat ligt er op jouw bordje?
wist-je-datje Wist je dat mensen die zich onrechtvaardig behandeld voelen stresskenmerken vertonen zoals een verhoogde hartslag, onrust, slechtere prestaties en gebrek aan motivatie?
1
Vals beschuldigd (
10 min.)
Probeer van te voren de mobiele nummers of whatsApp van je groepsleden te achterhalen. Stuur een uur voordat de avond begint aan enkele of alle groepsleden een sms of whatsApp met een valse beschuldiging (sms van een andere telefoon). Bijv. ‘Ik zag jou vanmiddag een bij de AH een reep chocola jatten’ of ‘Dat was weer een fijne opmerking die je van de week maakte...not’. Speel open kaart en laat de groepsleden weten dat jij degene was die deze sms’je/whatsApp verstuurde. Vraag wat dit met de ander deed. Wat dacht de ander? Hoe is het om vals beschuldigd te worden? Hoe ga je om met onrecht dat jou wordt aangedaan? Wat zijn de verschillende opties hoe je hier mee om kan gaan?
2
Geraakt (
10 min.)
Benodigdheden: Zorg voor voldoende papier, pennen of potloden.
Het krantenartikel gaat over onrecht in de wereld om ons heen. Een stapje dichterbij is je eigen persoonlijke leven. Iedereen heeft wel eens iets meegemaakt of gezien wat met onrecht te maken heeft. Vraag je groepsleden om tweetallen te maken. Geef drie minuten de tijd dat ieder voor zichzelf nadenkt over een situatie of gebeurtenis in zijn of haar eigen leven waarin hij of zij zich onrechtvaardig behandeld voelde. Wat ging er door je heen? Wat had je willen doen op dat moment? Wat heb je gedaan? Gebruik eventueel papier en pen om uit te tekenen of te beschrijven wat er door je heenging. Bijvoorbeeld: je bent een keer vals beschuldigd van diefstal en je voelde je niet alleen verbaasd, maar ook kwaad en machteloos. Deze persoon tekent dit dan uit of beschrijft het gevoel. Neem dan ongeveer 2x3 minuten de tijd om in de tweetallen naar elkaars verhalen te kijken of luisteren.
wist-je-datje Wist je dat in de allereerste kerk het heel normaal was om geld, spullen, voedsel en kleding royaal met elkaar te delen? Daardoor was er niemand die ergens gebrek aan had. Na te lezen in Handelingen 4.
3
Denkstof-video (
15 min.)
In bijlage 1 vind je de uitgeschreven tekst van de video. Na het bekijken kun je kort, maximaal 10 minuten met elkaar in gesprek gaan over de video. Je kunt hier de volgende vragen voor gebruiken:
1 Wat is volgens jou de boodschap van deze video? 2 Wat vind je er lastig of vervelend aan? 3 Wat raakte je? Waarom?
4
De Bijbel over onrecht (
30 min.)
Recht ‘De Heer is een God van recht’, lees je in Jesaja 30:18. Niet alleen hier, maar door de hele Bijbel heen maakt God zich bekend als rechtvaardige en liefdevolle Schepper en Vader. Het is dan ook geen toeval dat er in de Bijbel veel te ontdekken valt over hoe je als gelovige, als kind van deze God, een plek mag innemen tegenover onrecht. Jezus Christus laat hierin een voorbeeld zien, lees de Evangeliën er maar eens op na. Wij kijken nu naar een Bijbelgedeelte waarin duidelijk wordt hoe God tegenover onrecht staat. Lees met elkaar een gedeelte uit Micha 6:6-8 ‘Wat kan ik de HEER aanbieden, waarmee hulde brengen aan de verheven God? Moet ik hem tegemoet treden met brandoffers, zou hij eenjarige stieren aanvaarden? Kan ik hem gunstig stemmen met duizenden rammen, met olie, stromend in tienduizend beken? Moet ik mijn oudste kind geven voor wat ik heb misdaan, de vrucht van mijn schoot voor mijn zondig leven?’ Er is jou, mens, gezegd wat goed is, je weet wat de HEER van je wil: Niets anders dan recht te doen, trouw te betrachten en nederig de weg te gaan van je God. 1 Probeer deze tekst eens te vertalen naar deze tijd. Op welke manier proberen wij in onze tijd God te dienen? Welke eyeopeners geeft de tekst van Micha je daar over? 2 Wat wordt er bedoeld met ‘niets anders dan recht te doen’, denk je? 3 Hoe kun je ‘nederig de weg van je God gaan’? Noem eens een situatie uit je leven waarin je dat moeilijk vond.
Overwin het kwade door het goede Lees Romeinen 9:12-21 Laat uw liefde oprecht zijn. Verafschuw het kwaad en wees het goede toegedaan. Heb elkaar lief met de innige liefde van broeders en zusters en acht de ander hoger dan uzelf. Laat uw enthousiasme niet bekoelen, maar laat u aanvuren door de Geest en dien de Heer. Wees verheugd door de hoop die u hebt, wees standvastig wanneer u tegenspoed ondervindt, en bid onophoudelijk. Bekommer u om de noden van de heiligen en wees gastvrij. Zegen uw vervolgers; zegen hen, vervloek hen niet. Wees blij met wie zich verblijdt, heb verdriet met wie verdriet heeft. Wees eensgezind; wees niet hoogmoedig, maar zet uzelf aan tot bescheidenheid. Ga niet af op uw eigen inzicht. Vergeld geen kwaad met kwaad, maar probeer voor alle mensen het goede te doen. Stel, voor zover het in uw macht ligt, alles in het werk om met alle mensen in vrede te leven. Neem geen wraak, geliefde broeders en zusters, maar laat God uw wreker zijn, want er staat geschreven dat de Heer zegt: ‘Het is aan mij om wraak te nemen, ik zal vergelden.’ Maar ‘als uw vijand honger heeft, geef hem dan te eten, als hij dorst heeft, geef hem dan te drinken. Dan stapelt u gloeiende kolen op zijn hoofd’. Laat u niet overwinnen door het kwade, maar overwin het kwade door het goede. 1 Wat spreekt je aan in deze tekst? 2 In de tekst uit Romeinen 12 wordt een ‘hoge lat’ neergelegd. Hoe zou je deze aanmoedigingen kunnen opvolgen? Wat heb jij nodig om ‘het kwade te overwinnen door het goede’? Noem eens voorbeelden.
5
Jouw bijdrage (
10 min.)
Benodigdheden: Knip de kaartjes uit bijlage 2. Zorg voor genoeg pennen.
Geef iedereen een kaartje. Toelichting: Jezus maakt het verschil. Gods liefde maakt het verschil. In alle situaties van onrecht mag zijn liefde en wijsheid de basis zijn van waaruit je reageert op mensen en situaties. Gebed is een middel wat je daarbij altijd kunt inzetten. Ook wanneer je (nog) niets concreet aan een onrechtvaardige situatie kunt veranderen, kan je wel bidden. Denk eens terug aan de situaties van onrecht in je eigen leven. Neem tijd om op het kaartje een gebed, een voorbede, op te schrijven voor een situatie, persoonlijk of ‘op afstand’, die jou raakt. Heb je ook een idee over wat jij daadwerkelijk zou kunnen doen of ondernemen in deze situatie? Schrijf het er dan bij.
wist-je-datje Wist je dat één op de drie jongeren aangeeft dat ze minstens éénmaal per maand zich beledigd, grof behandeld of lastig gevallen voelen op internet? Ruim een kwart van alle scholieren geeft aan dat ze zelf af en toe pesten en... daarbij pesten jongens net wat vaker dan meiden.
Je kunt na overleg met de groep als groepsleider kiezen om de kaartjes in te zamelen, met het plaatje naar boven op een tafel te leggen en iedereen te vragen een beschreven kaartje te pakken en mee te nemen. Je krijgt dan het gebed en mogelijke actiepunt van een ander mee. Je kunt er ook voor kiezen om iedereen zijn of haar eigen geschreven kaartje mee te laten nemen.
6
Meer informatie over onrecht (
5 min.)
Wijs de mensen van je groep op onderstaande mogelijkheden om meer te ontdekken over dit thema. De tips staan ook op de papieren die aan hen zijn uitgedeeld. Vraag of iemand uit de groep nog aanvullende ideeën of tips heeft.
Handelingen In het Bijbelboek Handelingen vind je boeiende verhalen over hoe christenen in de eerste kerk met elkaar omgingen. Laat je inspireren! Check ook aflevering 9 van deze Denkstof-serie waarin het werk van de heilige Geest centraal staat. Honger naar gerechtigheid De profeet Micha (hoofdstuk 6, vers 8 ) noemt in één adem trouw zijn, recht doen én leven in gehoorzame en liefdevolle omgang met God. Kijk op www.michacampagne.nl. Tear Ook Tear steunt kerken en gelovigen in de strijd tegen armoede en onrecht. Kijk op www.tear.nl en ontdek meer over wat jij en je kerk kunnen doen. Herstellers, Gabe Lyons Lees het boek Herstellers: een nieuwe generatie volgelingen van Jezus van Gabe Lyons. Lyons is ervan overtuigd dat een nieuwe, revolutionaire generatie volgelingen van Jezus nodig is. Vrouwen en mannen die beseffen dat Gods genade niet alleen bedoeld is voor het leven na dit leven, maar juist ook voor het leven hier en nu. Buurtlink Benieuwd naar hoe jij je dichtbij huis in kan zetten voor de wereld om je heen? Kijk eens op www.buurtlink.nl of www.vrijwilligerswerk.nl en ontdek wat er speelt in jou buurt en hoe jij misschien wel van betekenis kunt zijn.
Denkstof Seizoen 3 1 Wie is God? 2 Schepping: we hebben de wereld in bruikleen 3 Zondeval: waarom gaan de dingen mis? 4 Waarom zoveel religies? 5 Waarom zou je geloven? 6 Onrecht: vecht ertegen! 7 Wat betekent Goede Vrijdag? 8 Wat betekent Pasen? 9 Hemelvaart en Pinksteren: Jezus undercover in jouw leven 10 God’s liefde is geen ruilhandel 11 Waarom hebben christenen rituelen? 12 Waarom naar de kerk? 13 Een stoomcursus Bijbel 14 De toekomst: een nieuwe hemel en een nieuwe aarde 15 Wat betekent Kerst?
16-09-2012 23-09-2012 30-09-2012 7-10-2012 14-10-2012 21-10-2012 28-10-2012 04-11-2012 11-11-2012 18-11-2012 25-11-2012 02-12-2012 09-12-2012 16-12-2012 23-12-2012
Reinier Sonneveld Joëlle Rothuizen Jurjen van Houwelingen Rikko Voorberg Almatine Leene Jurjen van Houwelingen Joëlle Rothuizen Francien van der Valk Corjan Matsinger Joëlle Rothuizen Rikko Voorberg Francien van der Valk Rikko Voorberg Corjan Matsinger Reinier Sonneveld
Denkstof Seizoen 2
Bekijk de video’s en bijbehorende Bijbelstudies van Denkstof seizoen 2 op www.eo.nl/denkstof.
Colofon
Auteur en presentator video: Jurjen van Houwelingen Productie & Eindredactie: Evangelische Omroep: Ellen Danhof, Zendtijd voor Kerken: Aart Wiersma Bijbelstudie: Rianne Meijer
Bijlage 1: tekst van Denkstof video
Onrecht: Vecht ertegen! Op Koninginnedag werd één van m’n beste vrienden beroofd. We stonden in een superdrukke winkelstraat. Het ging op een hele laffe manier. Hij stond te wachten voor een pinautomaat en toen werd ‘ie gerold. Hij had het door en schoot achter de dader aan – hij vloog die gast op z’n rug! Maar toen bleek opeens dat er een hele groep achter de actie zat en één van de anderen beschuldigde mijn vriend ervan dat ‘ie aan z’n vriendin zat’, alsof híj nu opeens de dader was. Mensen keken afkeurend naar de verkeerde! En ondertussen ging die andere gast er dus met zijn portemonnee vandoor. Dat voelde zo oneerlijk! We stonden machteloos. Er is zoveel onrecht. En dan heb ik het niet over, wie heeft het grootste stuk taart. Ik weet nog dat ik dat vroeger op de millimeter uitrekende. Nee, dit gaat meer over mensen die gooien met taarten, terwijl anderen slechts een biscuitje hebben. Of helemaal niks. Wie doet hier wat aan? Wie straft, de uitbuiters, de pestkoppen, de vervuilers en de mensensmokkelaars? Wie zet dingen recht?
“De dictators en de oorlogsmisdadigers, de loverboys en de vandalisten, al hun daden komen aan het licht.”
Jezus doet dat. Hij is woest over al het onrecht. Hij veroordeelt het voluit. En dat is goed nieuws! Echt, als je weet hoe het is om onderdrukt te worden, vernederd, tekort gedaan, dan wil je een oordeel, dan sméék je om een oordeel! Daar gaat bijna de hele Bijbel over, dat God het onrecht haat en het niet op z’n beloop laat. Niets blijft verstopt, alles wordt aangepakt! Nu al doet hij dat, maar later, als hij terugkomt op aarde en alles goed en mooi komt maken, dan komt al het onrecht naar de oppervlakte. Misbruik, geweld, onderdrukking – niemand komt er meer mee weg. En weet je wat ik ook zo bevrijdend vind? Als Jezus oordeelt, hoef ik het niet te doen. Het is niet aan mij. God is een eerlijke rechter en dus kan ik hem vertrouwen. De dictators en de oorlogsmisdadigers, de loverboys en de vandalisten, al hun daden komen aan het licht. Maar Jezus kwam ook om te laten zien hoe het dan wél moet. Jezus was zeg maar de eerlijkste mens die ooit heeft geleefd. En hij laat ons kennismaken met een eerlijke God, die ernaar verlangt dat mensen goed zijn voor elkaar. En, hij kwam ons laten zien hoe ook wij kunnen veranderen. Jezus wijst ons een nieuwe weg. Waarin we elkaar eerlijk behandelen. Jezus verandert ons. In klasgenoten die elkaar respecteren. In vaders die goed zijn voor hun kinderen. In leiders die het beste voor hebben met hun land. Hij leert ons oog te hebben voor de mensen om ons heen. En niet alleen maar aan onszelf te denken. Dat is ook waar de kerk nu voor is. Niet om te oordelen, dat is aan Jezus, maar wel om te laten zien hoe God de wereld heeft bedoeld. Om nu al op bres te springen voor de harde werkers in Chinese fabrieken, voor jonge meiden die vastzitten op de Amsterdamse wallen, voor kindsoldaten in Uganda of wezen in India. De kerk heeft goed nieuws voor de straatkrantverkoper op de hoek en de alleenstaande moeder die het nauwelijks kan bolwerken. De kerk is Gods licht in deze wereld. De hoop dat God dingen weer nieuw zal maken. En dat doen we met vallen en opstaan. Maar ik geloof dat Jezus het antwoord is op onrecht. En in de kerk leer ik hem kennen, waardoor ook ik verander en waardoor de wereld, al is het beetje bij beetje, een eerlijkere en mooiere plek wordt. En die taart... die wordt uiteindelijk eerlijk verdeeld.
Bijlage 2: Jouw bijdrage
