Studiemateriaal Denkstof: les 15
Wat betekent Kerst? Denkstof Seizoen 3 aflevering 15 op 23 december 2012 materiaal voor de groepsleider
Agenda 1 Kerstliedje 2 Je eigen Christmas Play 3 Denkstof-video 4 De bijbel over Kerst 5 Kerstwens 6 Meer informatie Kerst
Wat is het meest besmettelijke virus ooit? Welk virus heeft door de eeuwen heen al zeker tien miljard mensen aangestoken? Welk virus heeft invloed op wat je doet en wat je zegt? Welk virus verandert complete culturen? Welk virus laat mensen bizarre dingen doen, zoals knielen… elkaar helpen… geld weggeven? Welk virus betekent in sommige landen alleen maar dat ze je uitlachen, en in andere landen dat je sterft…? Er is maar één virus dat al zo lang bestaat, zoveel mensen heeft aangestoken en zoveel mensen heeft doen opbloeien – en de naam voor dat virus is… Jezus.
wist-je-datje Wist je dat er vorig jaar bijna 170 miljoen kerstkaarten per post zijn verstuurd? En dat dat minder is dan de jaren daarvoor omdat steeds meer mensen hun kaart digitaal versturen.
1
Kerstliedje (
10 min.)
Benodigdheden: Vraag iedereen uit de groep om een kerstnummer mee te nemen (op cd of de link naar bijv. YouTube). Dit kan een liedje zijn dat je vaak op de radio hoort of eentje die je zelf vaak draait of mooi vindt. Zet als jeugdleider bij binnenkomst een bekend regulier kerstnummer op. Rond Kerst kun je de radio niet aanzetten of je hoort Kerstliedjes. ‘All I want is for Christmas’, ‘Last Christmas’, ‘Driving Home For Christmas’ of ‘Feliz Navidad’. Gezellige deuntjes, met bellen en jingles. Veel van deze refreinen ken je waarschijnlijk wel uit je hoofd. Maar waar gaan deze nummers eigenlijk over? Luister met elkaar naar de eerste minuut van twee tot vier meegebrachte nummers. Bespreek het volgende. - Waar gaat dit nummer over? - Wat vind je leuk aan dit nummer? - Wat heeft dit nummer met Kerst te maken? - Wat mis je in dit nummer?
2
Je eigen Christmas Play (
wist-je-datje Wist je dat de Kerstman eigenlijk een afstammeling is van Sinterklaas? Sinterklaas werd door emigranten meegenomen naar Amerika en werd daar al gauw Santa Claus.
10 min.)
Benodigdheden: bijlage 2, kaartjes met de diverse rollen die voorkomen in het kerstverhaal. De verteller, Jozef, Maria, een engel, een ster, de herbergier, de ezel, één-drie wijzen, één tot twee herders. Probeer het stuk luchtig te houden.
Kerst draait om gezelligheid, familie, lekker eten en een kerstboom met cadeautjes eronder. Tenminste, dat vinden veel Nederlanders. Je zou bijna vergeten dat Kerst draait om de geboorte van Jezus. Een verhaal dat in bijna alle culturen verteld wordt en misschien wel het meest gespeelde toneelstuk allertijden is. Nu aan jullie de beurt. Verdeel de rollen. Je kunt er voor kiezen om af te spreken wie welke rol krijgt maar je kunt ook blind een kaartje pakken en zo een rol toegewezen krijgen. Degene die de rol van verteller (bijv. de jeugleider) pakt, vertelt het kerstverhaal vanaf het moment dat Jozef en Maria het bericht krijgen dat ze naar Betlehem moeten. De spelers spelen na wat de verteller zegt. De grote lijnen voor de verteller: - Jozef en Maria gaan op een ezel richting Betlehem. Ze moeten hierheen om zich te registreren voor een volkstelling. - In Betlehem proberen ze bij verschillende herbergen onderdak te krijgen. Nergens is plek. - Een herbergier heeft nog een plekje in een dierenverblijf. - In dit verblijf bevalt Maria van haar kindje. Ze noemen hem Jezus. - Op het veld krijgen herders bezoek van een engel die ze vertelt over de geboorte van Jezus. Ze zingen nog een lied: Gloria. - Herders gaan op zoek naar kindje Jezus en vinden hem. - Wijzen zien een bijzondere ster en gaan op zoek naar de koning waar deze ster een aankondiging voor is. - Wijzen brengen bijzondere cadeaus (goud, wierook en mirre) aan Jezus.
3
Denkstof-video (
15 min.)
In bijlage 1 vind je de uitgeschreven tekst van de video. Na het bekijken kun je kort, maximaal 10 minuten met elkaar in gesprek gaan over de video. Je kunt hier de volgende vragen voor gebruiken:
1 Wat spreekt je aan in deze video? 2 Wat roept het kerstverhaal bij je op? 3 Wat heb je voor vragen over dit verhaal?
4
De Bijbel over Kerst (
30 min.)
Het kerstverhaal Wil je het meest complete verhaal lezen over de geboorte van Jezus dan moet je bij de Bijbel zijn. Lees in Lucas 2: 1-20 In die tijd kondigde keizer Augustus een decreet af dat alle inwoners van het rijk zich moesten laten inschrijven. Deze eerste volkstelling vond plaats tijdens het bewind van Quirinius over Syrië. Iedereen ging op weg om zich te laten inschrijven, ieder naar de plaats waar hij vandaan kwam. Jozef ging van de stad Nazaret in Galilea naar Judea, naar de stad van David die Betlehem heet, aangezien hij van David afstamde, om zich te laten inschrijven samen met Maria, zijn aanstaande vrouw, die zwanger was. Terwijl ze daar waren, brak de dag van haar bevalling aan, en ze bracht een zoon ter wereld, haar eerstgeborene. Ze wikkelde hem in een doek en legde hem in een voederbak, omdat er voor hen geen plaats was in het nachtverblijf van de stad. Niet ver daarvandaan brachten herders de nacht door in het veld, ze hielden de wacht bij hun kudde. Opeens stond er een engel van de Heer bij hen en werden ze omgeven door het stralende licht van de Heer, zodat ze hevig schrokken. De engel zei tegen hen: ‘Wees niet bang, want ik kom jullie goed nieuws brengen, dat het hele volk met grote vreugde zal vervullen: vandaag is in de stad van David jullie redder geboren. Hij is de messias, de Heer. Dit zal voor jullie het teken zijn: jullie zullen een pasgeboren kind vinden dat in een doek gewikkeld in een voederbak ligt.’ En plotseling voegde zich bij de engel een groot hemels leger dat God prees met de woorden: ‘Eer aan God in de hoogste hemel en vrede op aarde voor alle mensen die hij liefheeft.’ Toen de engelen waren teruggegaan naar de hemel, zeiden de herders tegen elkaar: ‘Laten we naar Betlehem gaan om met eigen ogen te zien wat er gebeurd is en wat de Heer ons bekend heeft gemaakt.’ Ze gingen meteen op weg, en troffen Maria aan en Jozef en het kind dat in de voederbak lag. Toen ze het kind zagen, vertelden ze wat hun over dat kind was gezegd. Allen die het hoorden stonden verbaasd over wat de herders tegen hen zeiden, maar Maria bewaarde al deze woorden in haar hart en bleef erover nadenken. De herders gingen terug, terwijl ze God loofden en prezen om alles wat ze gehoord en gezien hadden, precies zoals het hun was gezegd. 1 Probeer je als vrouw eens in te leven in Maria en als man in Jozef. Hoe moet deze reis, aankomst en bezoek van herder voor hen geweest zijn? 2 Door de engel wordt Jezus de Messias (bevrijder en verlosser) genoemd. Wat merk jij hiervan in je eigen leven en die van je omgeving? 3 Wat is voor jou de betekenis van Kerst?
Al voorzegt In het Oude Testament heeft de profeet Jesaja al voorspeld dat Jezus geboren zou worden. Onder andere is het volgende te lezen in Jesaja 9:5 Een kind is ons geboren, een zoon is ons gegeven; de heerschappij rust op zijn schouders. Deze namen zal hij dragen: Wonderbare raadsman, Goddelijke held, Eeuwige vader, Vredevorst. 1 Wat wordt er over Jezus gezegd? 2 Welke naam spreekt je het meest aan en waarom?
wist-je-datje Wist je dat in naar schatting Maria rond de 16 jaar is geweest toen ze beviel van Jezus?
5
Kerstwens (
10 min.)
Benodigdheden. Koop van tevoren een aantal kerstkransen en een rolletje zilver lint. Print bijlage 3 uit en bevestig het label met het lint aan de kerstkrans.
Met Kerst kwam Jezus naar de aarde. De zoon van God werd bij een gewoon gezin in armoede geboren. Jezus leert ons wat het is om God als Vader te zien, nederig te zijn en anderen te vergeven. Hij leert ons nog een hoop meer... Bedenk eens één van de karaktereigenschappen van Jezus die jij wenst voor degene die rechts naast je zit. Schrijf dit op het label en geef het aan deze persoon. Kerstwens: ‘Ik wens jou toe dat .....’
wist-je-datje Wist je dat het maar de vraag is of de wijzen uit het Oosten die Jezus kwamen bezoeken op een kameel reden? Ook is niet duidelijk of ze met zijn drieën waren. Veel kinderkerstverhalen hebben zaken bij verzonnen waarvan niet te controleren is of dit ook echt zo heeft plaatsgevonden.
6
Meer informatie over de toekomst (
5 min.)
Wijs de mensen van je groep op onderstaande mogelijkheden om meer te ontdekken over dit thema. De tips staan ook op de papieren die aan hen zijn uitgedeeld. Vraag of iemand uit de groep nog aanvullende ideeën of tips heeft.
The nativity story Een film uit 2006 over de geboorte van Jezus. Het kerstverhaal in de Bijbel Wil je het meest complete en originele Kerstverhaal lezen dan is het Kerstverhaal in de Bijbel lezen een must. In twee Bijbelboeken komt het Kerstverhaal voor. Het meest uitgebreide Kerstverhaal vind je in het Bijbelboek Lucas. Het verhaal over de wijzen of magiërs uit het Oosten vind je terug in Mattheüs 2. Kerstfeest op de Dam De EO maakt in 2012 een bijzonder televisieprogramma op de Dam in Amsterdam. Bekende artiesten zingen oude kerstklassiekers en verrassende nieuwe liedjes. Daarnaast bezoeken de artiesten ook een project van het Leger de Heils. Kijk deze uitzending terug (is uitgezonden op 21 december) op www.eo.nl/kerst. Waarom Kerst? Op de site www.waaromkerst.nl vind je meer informatie over Kerst. Elk jaar organiseert Waarom Kerst een landelijke actie waar kerken aan mee kunnen doen. Met deze actie kun je helpen de boodschap van Kerst bekend te maken in je omgeving. In 2012 is dit door middel van de DVD The Woodcarver.
Denkstof Seizoen 3 1 Wie is God? 2 Schepping: we hebben de wereld in bruikleen 3 Zondeval: waarom gaan de dingen mis? 4 Waarom zoveel religies? 5 Waarom zou je geloven? 6 Onrecht: vecht ertegen! 7 Wat betekent Goede Vrijdag? 8 Wat betekent Pasen? 9 Hemelvaart en Pinksteren: Jezus undercover in jouw leven 10 God’s liefde is geen ruilhandel 11 Waarom hebben christenen rituelen? 12 Waarom naar de kerk? 13 Een stoomcursus Bijbel 14 De toekomst: een nieuwe hemel en een nieuwe aarde 15 Wat betekent Kerst?
16-09-2012 23-09-2012 30-09-2012 7-10-2012 14-10-2012 21-10-2012 28-10-2012 04-11-2012 11-11-2012 18-11-2012 25-11-2012 02-12-2012 09-12-2012 16-12-2012 23-12-2012
Reinier Sonneveld Joëlle Rothuizen Jurjen van Houwelingen Rikko Voorberg Almatine Leene Jurjen van Houwelingen Joëlle Rothuizen Francien van der Valk Corjan Matsinger Joëlle Rothuizen Rikko Voorberg Francien van der Valk Rikko Voorberg Corjan Matsinger Reinier Sonneveld
Denkstof Seizoen 2
Bekijk de video’s en bijbehorende Bijbelstudies van Denkstof seizoen 2 op www.eo.nl/denkstof.
Colofon
Auteur en presentator video: Reinier Sonneveld Productie & Eindredactie: Evangelische Omroep: Ellen Danhof, Zendtijd voor Kerken: Aart Wiersma Bijbelstudie: Matthijs Westerkamp
Bijlage 1: tekst van Denkstof video
Wat betekent Kerst? Stel je voor, je vriendinnetje komt naar je toe en zegt: ‘Ik ben zwanger…’ Jij, Jozef, denkt: ‘Meid, ik weet prima waar de kindjes vandaan komen en dit kind is dus niet van mij.’ En dan gaat ze verder en Maria zegt: ‘Oh ja, en de vader is… eh… God.’ Als Jozef denk je dan: ‘Yeah right’. Zeker als je tweeduizend jaar geleden in Israël woont, waar het tamelijk essentieel was maagd te blijven. Daar woont dus een boerenmeid van een jaar of vijftien, zestien, Maria, en ze heeft verkering met Jozef. En als zij met dit verhaal bij hem komt, denkt hij natuurlijk: ‘Jij bent zwanger van God. Uhu… Dit is wel de stomste smoes ooit.’ Maar dan, even later, is er opeens een fel wit licht in zijn kamer. En er komt geluid uit. Het praat. Het is… een engel! ‘Het is waar wat Maria beweert. Zij is inderdaad nog maagd, maar God heeft besloten mens te worden.’ En daar, in haar buik, daar dobbert hij nu rond. God wordt mens. Via Jozefs vriendinnetje. Hoe bizar wil je het hebben.
“God wordt mens. Via Jozefs vriendinnetje. Hoe bizar wil je het hebben.”
Maar het wordt nog gekker. De machtigste man op aarde, de keizer in Rome –ook hij krijgt een rol. Die haalt het namelijk in zijn hoofd om een bevolkingsregister op te zetten. Daar moet iedereen in, ook Jozef en Maria, want dan gaan ze tenminste keurig belasting betalen. Ze moeten zich inschrijven in het dorpje Bethlehem, daar staat het kantoor. Maria hoogzwanger, uren waggelen op een ezeltje, en haar vliezen breken net als ze arriveren. Jozef in paniek: ‘Kan mijn… eh… vriendin… hier ergens bevallen?’ Nergens is een rustige plek, dus dan maar gewoon bij iemand thuis, en ze legt haar kindje in een trog, zo’n bak waar haar ezeltje net uit heeft gedronken –in die tijd stond het vee namelijk op de onderste verdieping. Maar het bizarre is nu, lang geleden was voorspeld dat de Redder van de wereld juist in Bethlehem zou worden geboren! Die keizer in Rome, op duizenden kilometers afstand, laat dat nu dus gebeuren. Hij vervult, zonder het te weten, die eeuwenoude profetie… En dan gaan zelfs de sterren zich ermee te bemoeien. Met computermodellen kunnen we precies terugrekenen hoe die stonden toen Jezus werd geboren. En juist dan gebeuren er hele rare dingen. De planeet Saturnus, die staat in die cultuur voor de vader-god, en Jupiter, die staat voor de zoon-god –die smelten drie keer samen en komen vervolgens weer los van elkaar. En dat juist in het sterrenbeeld dat symbool staat voor Israël... Voor de wetenschappers toen was dit extreem bijzonder. Het jaar erna gebeurde hetzelfde nog een keer. En op het moment dat Jezus wordt geboren, precies dan, vermelden Koreaanse en Chinese geschriften dat een grote komeet aan de hemel staat, een fel licht, wekenlang in precies de goede richting… Een paar van die wetenschappers kennen we nog als ‘de wijzen uit het Oosten’. Zij gingen op pad en bezochten de baby. Want dit moest wel een extreem bijzondere koning zijn. En zo ligt hier dus een prins, in een trog… Dat jeukt wel, vind je niet? Stel je voor dat er leiders zijn, managers, directeuren, presidenten, die klein durven zijn en niet alleen aan zichzelf denken…? Stel je voor dat dit kindje later inderdaad zo’n leider zal worden – zou het kunnen? Maar het is extremer. God ligt hier in die trog. God in een soort ‘mensenpak’. En dat is pas echt een revolutie. God kénde onze gedachten al wel en zág ons functioneren –maar nu was hij zélf mens. Hij had wel druiven in elkaar gezet, nu kon hij ze ook proeven. Hij had de lucht gemaakt, nu kon hij die ook inademen. Hij leerde ons eindelijk door en door kennen. En zo leerden wij als mensen ook God voor het eerst persoonlijk kennen. Hier zien we hem, vlees en bloed. We zien eindelijk hoe dat werkt, hemels leven, goddelijk leven. God laat ons blijkbaar niet in de steek. Hij vindt dit leven zo mooi, hij wil het meemaken, hij wil erbij zijn. Dat betekent Kerst.
Gebruik de volgende kaartjes om de rollen te verdelen voor je eigen Christmas play. De verteller, Jozef, Maria, een engel, de herbergier, een ster, de ezel, drie wijzen, twee herders.
Bijlage 2: Je eigen Christmas play
Bijlage 3: Kerstwens
Ik wens jou toe dat...
Ik wens jou toe dat...
Ik wens jou toe dat...
Ik wens jou toe dat...
Ik wens jou toe dat...
Ik wens jou toe dat...
Ik wens jou toe dat...
Ik wens jou toe dat...
Ik wens jou toe dat...
Ik wens jou toe dat...
