Studiemateriaal Denkstof: les 9
God is geen watje, Hij oordeelt ook! Denkstof Seizoen 2 aflevering 9 op 22 april 2012 materiaal voor de groepsleider
Agenda 1 Wat zie jij? 2 Jij bent de jury 3 Denkstof video 4 De Bijbel over oordelen 5 Gebetssteentje 6 Meer informatie over onrecht, oordeel en vrijspraak
Je kent het vast wel; het gevoel van ‘er zal nu wel iets misgaan’, nadat je iets stoms hebt gedaan. Zet God het jou betaald? Hij is tenslotte geen watje... Je mag ontdekken dat je kunt vertrouwen op zijn oordeel: het is geen oordeel wat angstig maakt, maar juist sterker en rechtvaardiger.
wist-je-datje Wist je dat uit onderzoek blijkt dat mensen die eerst een bitter drankje hadden gedronken en toen moesten oordelen over een situatie, veel harder oordeelden dan mensen die zoetigheid of water hadden gedronken?
1
Wat zie jij? (
10 min.)
Benodigdheden: de drie plaatjes uit bijlage 2
Voor een juist oordeel is het belangrijk dat je goed ziet wat er aan de hand is. Dat is niet altijd even makkelijk, mensen oordelen vaak snel. Kijk eens met elkaar naar de volgende plaatjes. Wat zie je? Zijn het twee stilstaande cirkels, of draaien ze? Staan hier nou alleen maar zwarte en witte strepen op? Kijk eens vanaf een afstandje? En heeft dat hart nou een neongloed of is dat slechts illusie? Praat met elkaar kort door over wat je ziet of dacht te zien.
2
Jij bent de jury (
10 min.)
Het doel van dit spel is om te realiseren dat een oordeel heel rechtvaardig kan zijn, of anders gezegd: het ontbreken van een oordeel is onrecht. Als onrecht hoe groot of klein ook rechtgezet wordt, dan kun je weer verder. Vertel de groep het volgende: er komt een nieuw realityspel op tv! In dit spel maken jullie deel uit van de jury van een rechtbank. Deze jury bekijkt de straffen die de rechter heeft gegeven en mag beslissen of dit terecht is of dat er opnieuw naar gekeken moet worden. Je krijgt een stapel casussen voor je kiezen en de straf die daarbij is gegeven. De vraag is: Wat vind je van de straf? Is deze te hoog, te laag of precies goed? Leg uit waarom. Je mag met elkaar overleggen, maar niet langer dan 3 minuten. -
Iemand handelt in mensen voor prostitutie. Straf: 5 jaar cel. Iemand heeft veel kinderen misbruikt. Straf: 18 jaar cel en TBS. Iemand heeft een moord gepleegd. Straf: 12 jaar cel. Iemand handelt in speed en XTC. Straf: 2 jaar cel. Iemand toetert onterecht. Straf: boete € 350 iemand kan er niet mee leven dat de moordenaar van zijn 12 jarige dochter weer vrij is en neemt het heft in eigen hand. Hij vermoordt deze man. Straf: 8 jaar cel. - Een werknemer sluist een miljoen euro van een grote wapenfabrikant naar zijn eigen rekening. Straf: 5 jaar cel.
wist-je-datje Wist je dat er nog ongeveer zes landen zijn waar de doodstraf wordt uitgevoerd? China staat met stip op nummer 1 en de Verenigde Staten op 5.
3
Denkstof-video (
10 min.)
In bijlage 1 vind je de uitgeschreven tekst van de video. Na het bekijken kun je kort, maximaal 10 minuten met elkaar in gesprek gaan over de video. Je kunt hier de volgende vragen voor gebruiken:
1 Wat vond je van deze video? Wat sprak je aan, wat niet? 2 Een oordelende God vanuit bewogenheid en passie…? Wat roept dit bij jou op aan gedachten en gevoelens? 3 Heb jij wel eens ‘wraak’ genomen? Wat deed je toen? Hoe kijk je daar op terug?
4
De Bijbel over oordelen (
30 min.)
Het is makkelijk om elkaar de maat te nemen, om een oordeel te hebben over anderen. Over anderen ‘iets vinden’ is veiliger en draaien de spotlights mooi van je eigen mindere kanten af. Dat gebeurde kennelijk ook al in de vroege kerk, anders zou Paulus geen reden hebben gehad om erover te schrijven. Hij roept op om mensen niet te veroordelen (dit is wat anders dan ‘gedrag veroordelen’). God doet dit ook niet. Hij kijkt namelijk niet alleen naar de buitenkant, gedrag, maar ook naar de binnenkant. Lees 1 Korintiërs 4:5: “Houd dus op te oordelen en wacht de tijd af dat de Heer komt, omdat hij het is die aan het licht zal brengen wat in het duister verborgen is en zal onthullen wat de mensen heimelijk beweegt. En dan zal God het zijn die ieder de lof geeft die hem toekomt.” 1 Ben jij wel eens door iemand veroordeeld? Noem eens een voorbeeld. Was het terecht, vond je? 2 Wanneer heb jij iemand anders veroordeeld? Noem eens een voorbeeld. Was het terecht? 3 Waarom roept Paulus op het oordeel aan de Heer over te laten? 4 Vind je het lastig om het oordeel aan God over te laten? Wanneer en waarom dan? 5 Maakt het uit in je oordeel als je iemands hele verhaal kent? Kun je iemands gezicht voorstellen op het moment dat je totaal iets anders doet dan diegene verwacht? Geef een doos chocolade aan die vervelende, maar toch echt jarige collega. Hou de deur open voor die klasgenoot die nooit vriendelijk tegen je kan zijn. Schrijf een compliment op het Facebook-prikbord van die teamgenoot die je nooit ziet staan. Christenen zijn anders...? Dat is de bedoeling!
wist-je-datje Wist je dat je in Nederland niet kunt solliciteren om rechter te worden; een rechter wordt gekozen en benoemd door de staat en kan deze baan een leven lang niet meer verliezen.
Lees Romeinen 12:18-21: “Stel, voorzover het in uw macht ligt, alles in het werk om met alle mensen in vrede te leven. Neem geen wraak, geliefde broeders en zusters, maar laat God uw wreker zijn, want er staat geschreven dat de Heer zegt: ‘Het is aan mij om wraak te nemen, ik zal vergelden.’ Maar ‘als uw vijand honger heeft, geef hem dan te eten, als hij dorst heeft, geef hem dan te drinken. Dan stapelt u gloeiende kolen op zijn hoofd’. Laat u niet overwinnen door het kwade, maar overwin het kwade door het goede.” 1 Wat vind je moeilijk aan het uit handen geven van een oordeel? 2 In welke situatie denk je dat jij wel mag oordelen? 3 Wat vind je er van dat God voor je opkomt en zegt ‘mij komt de wraak toe’? 4 ‘Vijanden’ is misschien een groot woord, maar wie valt bij jou in die categorie? 5 Op welke manier kun jij hier het kwade met het goede overwinnen?
5
Gebedssteentje (
10 min.)
Benodigtheden: Een vel papier, een steentje en een beetje touw. Plunder voor het steentje bijvoorbeeld een grindpaadje in de buurt en pluk een bol wol bij je moeder uit de breimand, of een rol touw uit de gereedschapskist. Neem net zoveel kiezelstenen mee als er groepsleden zijn. In de bijbel worden vaak stenen gebruikt om belangrijke afspraken te gedenken (check Jozua 4 bijvoorbeeld). Vandaag willen we je helpen herinneren het kwade te overwinnen door goed te doen. Kortom: Hoe kan jij iemand waarmee je niet zo’n goede band hebt, toch positief en met Gods liefde benaderen? Neem iemand in gedachten en schrijf een concrete positieve actie op het briefje. Wikkel het om de steen en bind het vast. Bid ervoor met het steentje in je hand. Stop het daarna in je (broek)zak. Elke keer als je die voelt, word je aan dit voornemen herinnerd. Als je dit gedaan hebt, mag je het papier weggooien, maar: leg het steentje op een zichtbare plek neer. Het zal je dan herinneren aan deze actie.
6
Meer informatie over recht, oordeel en vrijspraak
Wijs de mensen van je groep op onderstaande mogelijkheden om meer te ontdekken over dit thema. De tips staan ook op de papieren die aan hen zijn uitgedeeld. Vraag of iemand uit de groep nog aanvullende ideeën of tips heeft. Creatief tegen onrecht Een creatieve manier om iets tegen onrecht te doen is meedoen aan een positieve, vernieuwende actie. Denk dan bijvoorbeeld aan: - Nacht zonder dak (www.nachtzonderdak.nl): een nacht in een doos slapen, om geld op te halen voor leeftijdsgenoten aan de andere kant van de wereld die dat elke nacht moeten doen. - Locked up (www.lockedup.nl) : Meemaken wat vervolgde christenen meemaken door opgesloten en ondervraagd te worden voor je geloof. Een wel erg echt spel. - Zip your lip (www.zipyourlip.nl): 24 uur niks eten en daarmee geld verzamelen voor mensen die veel minder (te eten) hebben dan jij en ik. The Butterfly Circus Bekijk (gratis) de korte film The Butterfly Circus op www.thebutterflycircus.com. Een prachtige korte film over oordeel en vrijspraak. Wat als je helemaal alleen staat, als niemand het onrecht in jouw leven ziet? Mensenrechten Sta een stil bij welke mensenrechten (30!) er zijn: http://www.mensenrechten.org/index.php?id=9 Ieder mens heeft recht op eerlijke rechtspraak, de vrijheid zich te bewegen of het recht op onderwijs.
Denkstof Seizoen 2
Bekijk de video’s en bijbehorende bijbelstudies op www.eo.nl/denkstof. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Afgoden: hoe word ik gelukkig? Wel of niet naar de hel? Is God ‘fair-trade’? Geloof in je eigen talent! ‘Heilig’ door het lint.... Verkering: test of jullie echt matchen Pasen: de ontdekking van nieuw leven! ‘Ben jij een superchristen’? God is geen watje, hij oordeelt ook Lang leve de zondag, wat een rust! God heeft veel gezichten Statusupdate: ‘ik wil meer, nieuw en beter!’ Afkicken van een pornoverslaving; het kan! Pinksteren: Ssst, God praat tegen je... Mooi weer spelen...
Colofon
26-02-2012 04-03-2012 11-03-2012 18-03-2012 25-03-2012 01-04-2012 08-04-2012 15-04-2012 22-04-2012 29-04-2012 06-05-2012 13-05-2012 20-05-2012 27-05-2012 03-06-2012
Jurjen van Houwelingen Almatine Leene Rikko Voorberg Joëlle Rothuizen Corjan Matsinger Francien van der Valk Reinier Sonneveld Jurjen van Houwelingen Rikko Voorberg Almatine Leene Corjan Matsinger Joëlle Rothuizen Reinier Sonneveld Francien van der Valk Jurjen van Houwelingen
Auteur en presentator video: Rikko Voorberg Productie & Eindredactie: Evangelische Omroep (Ellen Danhof), Zendtijd voor Kerken (Aart Wiersma) Bijbelstudie: André Maliepaard
Bijlage 1: tekst van Denkstof filmpje
God is geen watje, Hij oordeelt ook! Spreker: Rikko voorberg
Als ik vroeger iets gestolen had, of stiekem met een paar gasten de Playboy uitgebreid had doorgebladerd – dan wíst ik dat er de volgende dag iets mis moest gaan. Dat ik een lekke band zou krijgen of de trein zou missen. Ik wist dat ik schuldig was en wachtte op de klap. God was een langbaardige kerel met een grote knuppel achter zijn rug, die kijkt waar zijn kleine jongetjes en meisjes iets verkeerd doen en er dan flink op los slaat. Dát zal ze leren… Maar dat is onzin. Kinderpraat. Want God is liefde. Hij houdt van je, hij geeft om je, slaat een arm om je heen als je het moeilijk hebt. Hij is dan onzichtbaar, maar verder is hij je perfecte vriendje, of vriendinnetje natuurlijk, wat jij wil. Schattig, liefjes, roze. Hmmm…
“Ik ben woedend, maar neem geen wraak.”
Helaas voor alle zwijmelaars, dat is ’ie ook niet. Een Joodse voorganger zei ooit tegen me: ‘Weet je waar je God het beste tegenkomt: in het bijbelboek Hosea. Daar lijkt hij bijna schizofreen: ‘Ik haat je – ik hou van je! Sodemieter op – kom dichterbij! Ik wil je nooit meer zien – ik blijf bij je…’ God is bewogen, betrokken, opvliegend. Kijk maar naar Jezus. Woedend kon hij zijn als er gewoon dúifjes verkocht werden in de tempel. Of als zijn leerlingen kinderen wegstuurden omdat het even niet uitkwam. Van die kleine dingen. Boos is ’ie dan. Om weinig. Maar als hij vervolgens echt reden heeft om ongelooflijk woedend te zijn – als ze hem kruisigen – komt er geen serie verwensingen, maar een zucht naar God: ‘Vergeef deze mensen… ze hebben geen idéé…’ God is geen roze watje, maar ook geen machtswellusteling. God is liefde, passie. Er zijn er die zeggen dat die God niet oordeelt. Dat zou ouderwets zijn, liefdeloos, zo’n autoritaire God die vanuit de hoge hemel wel even bepaalt wat jij wel en niet goed doet. Een professor uit Kroatië, die daar middenin de oorlog heeft gezeten, zegt dit: ‘Een God die niet oordeelt? Dat is alleen aantrekkelijk als je in een slapend voorstadje woont waar niks gebeurt.’ Deze man heeft gezien hoe ongelofelijk veel kwaad er in de mens huist. Middenin een oorlog, of middenin jouw thuis waar slechte ouders je het leven onmogelijk maken, of tussen vrienden die je kleineren – daar wil je een God die even flink oordeelt. Onze aarde schreeuwt om wraak, om iemand die iets doet. Ik geloof in liefde, maar als je in liefde gelooft, dan moet je ook woedend durven zijn. Want dat is net zo goed liefde. Woede over het vervloekte onrecht dat ons en anderen overkomt. Woede over hoe sommige vluchtelingen onterecht teruggestuurd worden naar de hel waar ze vandaan komen. Ik kan voor het meeste kwaad geen directe schuldige aanwijzen, ik weet niet precies wie er fout zit en waarom. Maar ik kan wel met mijn vrienden, met mijn kerk, de woede over zoveel onrecht levend houden – omdat ik van harte geloof dat God hier zijn oordeel over uitspreekt. En ik kan daarmee zelfs erkennen dat God mij veroordeelt als ik eraan meewerk.
Ik ben woedend, maar neem geen wraak. Ik neem het recht niet in eigen hand. Ik laat de wraak aan God. Ik ben nog steeds gefrustreerd als iemand mij het bloed onder de nagels vandaan haalt. Maar ik weet dat ik niet in iemands ziel kan kijken. Ik kan niet het juiste oordeel uitspreken over die ander. Ik kan dat niet eens over mijzelf. Ik geloof in Gods oordeel. Omdat hij van zijn mensen en zijn wereld houdt. Hij weet wat er aan de hand is met de ander. Veel beter dan wie ook. Laat God oordelen, want ik vertrouw zijn woede. En dan ga ik wel anderen het voordeel van de twijfel geven. Dat lijkt me een prima taakverdeling
Bijlage 2: Wat zie jij? pag.1/3
Bijlage 2: Wat zie jij? pag.2/3
Bijlage 2: Wat zie jij? pag.3/3
