GESCHIEDENIS VAN DE FILATELISTENVERENIGING DAI NIPPON Door Giel J. Bessels In het Maandblad voor Philatelie van oktober 1948 plaatste de verzamelaar van Japanse bezettingszegels Ir. L. Kuiper onderstaande advertentie om in contact te komen met medeverzamelaars.
Dit leverde zoveel aanmeldingen op, dat hij een maand later kennis gaf van de geboorte van de filatelistenvereniging DAI NIPPON IN ONZE OOST.
Er meldden zich 17 verzamelaars aan, waaronder M. Stibbe, H.J.H. van Strieland, A.J. Uylen, R. Boekema en N.F. Hedeman. Het contact met de leden werd onderhouden door convocaties, geschreven door L. Kuiper. In 1949 verschenen er vier. Om tot uitwisseling van materiaal te komen startte hij ook een rondzending. De eerste bijeenkomst werd op zaterdagmiddag 27 augustus 1949 gehouden in hotel Krasnapolsky in Amsterdam, tijdens een tentoonstelling en bijeenkomst van de Nederlandse Bond van Filatelistenverenigingen. Drie collecties Japanse bezetting werden ingezonden door respectievelijk Hedeman, Schouten en van Strieland. In december 1949 werden J(oep) Bonn en C. Ricardo lid. De contributie bedraagt dan f 2,00. In maart 1950 werden o.a. M. van der Ploeg, T. Vrijdag en R.P. Hausman lid, eind 1950 zijn er 59 leden ingeschreven. Op donderdagavond 28 september 1950 vindt de eerste officiële bijeenkomst plaats in een zaal van Pomona in Den Haag, opkomst 9 leden. In 1950 verschijnen 3 convocaties, in nummer 7 schrijft Kuiper dat de eenmanszaak, waarin hij het gehele bestuur en rondzendleider is, hem boven het hoofd groeit. Zaterdagmiddag 3 maart 1951 wordt in Amsterdam de tweede bijeenkomst gehouden, met een grote opkomst van 20 leden. Besloten wordt om het eenmansbestuur van Kuiper te vervangen door een gekozen bestuur met nog nader op te stellen statuten en reglementen.
1
De derde bijeenkomst wordt op 31 mei 1951 gehouden in hotel Terminus tegenover het station in Utrecht, dit zal jarenlang onze vaste vergaderplaats worden. Er wordt een bestuur aangewezen, de functies worden als volgt verdeeld: L. Kuiper: A.J. Uylen: J.J. de Bruin:
voorzitter en verzorging mededelingen secretaris penningmeester en rondzendleider.
Tijdens de vierde officiële bijeenkomst op vrijdag 24 augustus 1951 in de foyer van Houtrust in Den Haag wordt een keuringscommissie bestaande uit R. Boekema, J.J. de Bruin, N.F. Hedeman, C. Ricardo en H.J.H. van Strieland benoemd. Het Mededelingenblad is inmiddels uitgegroeid tot 6 pagina´s. De vijfde officiële bijeenkomst wordt op zaterdagmiddag 24 november 1951 in hotel Atlanta in Rotterdam gehouden, C. Ricardo verzorgt een lezing. In 1950 begint A.P. van Gogh - voorzitter van de Nederlandsch-Indische Vereeniging van Postzegelverzamelaars - gegevens te verzamelen om een catalogus van de Republikeinse opdrukken samen te stellen, die door postzegelhandel Mebus uitgegeven zou worden. Door schaarste en de prijs van papier, ziet deze er vanaf. E.A.M. Speyer stelt in de vergadering van 24 augustus 1951 voor om een garantiefonds te stichten, waarin leden een flink bedrag kunnen storten om de uitgave mogelijk te maken. Op zaterdagmiddag 29 december 1951 wordt over deze catalogus Republiek een speciale bijeenkomst in hotel Bristol te Den Haag gehouden, opkomst 6 leden. Tijdens de bijeenkomst van vrijdagavond 14 maart 1952 in Terminus in Utrecht wordt gemeld dat de prijslijst Japanse bezetting, geschreven door de heren Stibbe en de Bruin, drukklaar is en in maart uit zal komen. Zeldzame zegels zijn hierin niet opgenomen. De prijs bedraagt f 1,00, de verzendkosten 5 cent.
De prijslijst Japanse bezetting van 14 maart 1952.
In Mededelingen 16 en 17 voor de bijeenkomsten van respectievelijk zaterdagmiddag 14 juni 1952 in café Paviljoen in Den Haag en woensdagavond 24 september 1952 in Terminus in Utrecht, worden de opdrukken van Palembang op tien pagina’s uitgebreid besproken. Hiervoor werd gebruik gemaakt van een artikel in de Periodieke Publicaties no. 1-3 van de Algemene Vereniging van Philatelisten in Indonesië. De Palembang-opdrukken blijven een regelmatig terugkerend onderwerp in de convocaties. 2
In de convocatie voor de bijeenkomst van donderdagavond 15 januari 1953 in Terminus in Utrecht wordt een ledenlijst geplaatst, de vereniging heeft nu 98 leden. De volgende bijeenkomst is op vrijdagavond 18 september 1953 in Terminus in Utrecht en wordt door 8 leden en het bestuur bezocht. Een gedeelte van de convocatie is vanaf nu in het Engels. De vertraging van de catalogus Republiek is onderwerp van gesprek. De bijeenkomst van zaterdagmiddag 28 november 1953 wordt in hotel Victoria in Amsterdam gehouden. In de convocatie van 11 pagina’s geeft C. Ricardo commentaar op de Palembang-opdrukken en worden de W3 formulieren van Djambi beschreven. Op donderdagavond 25 maart 1954 vindt de twaalfde ledenvergadering plaats in Terminus in Utrecht, beschikbaar zijn exemplaren van het Maandblad voor Philatelie van november waarin een artikel over de herdenkingsstempels is geplaatst. Uitgebreid wordt ingegaan op de einddatum van de Japanse bezetting.
Dinsdagavond 28 september 1954 is er een bijeenkomst in Terminus in Utrecht. In de convocatie, die 8 pagina’s beslaat, gaat Kuiper in het Engels verder met de Sumatra- opdrukken. Hij roept de leden op om ook eens een artikel te schrijven. Het Maandblad voor Philatelie heeft dan al een artikel geplaatst over de Atjeh-opdrukken, geschreven door C. Ricardo. Dinsdagavond 17 mei 1955 is er weer een bijeenkomst in het vertrouwde Terminus, met in de convocatie het vervolg van de Sumatra-opdrukken. A.P. van Gogh wordt de nieuwe rondzendleider. Op verzoek van de leden worden de bijeenkomsten afwisselend ’s-middags en ’s-avonds en op verschillende dagen gehouden, meer bezoekers heeft dit niet opgeleverd. Woensdagavond 28 september 1955 vindt de volgende bijeenkomst plaats in Terminus in Utrecht. In de convocatie het vervolg van de Sumatra-opdrukken. Het Maandblad voor Philatelie heeft dan een artikel van C. Ricardo over Djambi geplaatst. De catalogus Republiek komt ter sprake. A.J. Uylen deelt mee dat het concept klaar is. Voor de bijeenkomst van woensdagavond 8 februari 1956 moet men uitwijken naar het Domhotel in Utrecht. A.P. van Gogh heeft vanwege zijn aanstaand vertrek naar Nieuw-Guinea zijn functie van rondzendleider overgedragen aan de heer Ch.C.J. Lommen. Weer in het vertrouwde Terminus wordt op vrijdagavond 25 mei 1956 de vergadering gehouden. De bij de convocatie gevoegde ledenlijst vermeldt 126 leden, waarvan er 26 buiten Nederland wonen. Rondzendleider Lommen dreigt zijn functie neer te leggen als de medewerking van de leden niet beter wordt. Het artikel in het Maandblad over de opdrukken van Sumatra’s Oostkust verschijnt in twee delen in respectievelijk oktober en november. 3
In november 1957 verschijnt Mededeling 26A waarin Kuiper zich verontschuldigt voor de periode van anderhalf jaar waarin er geen bijeenkomsten zijn geweest. Hij prijst de heer Lommen die de rondzendingen namens de vereniging door liet gaan. Op donderdag 7 november is er een bijeenkomst in Terminus. Op de agenda staat het voortbestaan van de vereniging, eventueel met een nieuw bestuur. Mededeling 27 verschijnt in januari 1958, de bijeenkomst wordt op donderdagavond 16 januari 1958 in Terminus gehouden. De opdrukken van Lampong worden in de mededelingen besproken. Mededeling 27 is voorlopig de laatste, Kuiper is door zijn werkgever overgeplaatst naar Australië. De stimulerende kracht in de vereniging is verdwenen, een periode is afgesloten. Tussen 1958 en de heroprichting in 1962 was de vereniging inactief.
Hotel Terminus aan het voormalige Stationsplein in Utrecht, nu Hoog Catherijne.
De vereniging “Dai Nippon in onze Oost” en later “Dai Nippon” was een informele vereniging. Verzamelen was belangrijker dan vergaderen. Als gevolg daarvan zijn er weinig of geen notulen, bestuursverkiezingen, reglementen en statuten uit de beginperiode. Om Koninklijk goedgekeurd te worden en ter bescherming tegen hoofdelijke aansprakelijkheid van de bestuursleden zijn er in januari 1968 statuten en een huishoudelijk reglement opgesteld. Er werden verslagen van bijeenkomsten gemaakt, waarvoor uitsluitend goedkeuring werd gevraagd aan de aanwezigen bij de vergadering.
4
BIOGRAFIE LEO KUIPER Leonardus Kuiper is geboren op 28 april 1911 in Soerabaja en overleden op 31 mei 1990 in Hilversum. Hij kwam omstreeks 1922 naar Nederland en studeerde scheikunde in Delft. Hij trouwde in 1939 met Elly Hofsté, die in 1944 werd opgepakt vanwege het verbergen van Joodse onderduikers en die is overleden in Ravensbrück. Leo moest toen zelf ook onderduiken. In 1946 hertrouwde hij met Wilhelmina Maria Hylkema.
v.l.n.r. P.A. Mattern, L. Kuiper, mevr. Mattern en Y. Aoki.
Kuiper was scheikundig ingenieur, werkzaam bij IFF (het vroegere Polak & Schwarz) in Hilversum. Hij werd begin 60er jaren uitgezonden naar Australië om een chemische fabriek voor reukstoffen op te zetten. De volgende persoonlijke noot: Begin jaren 70 bevond zich in mijn collectie een zeldzaam Japans zegel met afstempeling Mampawa. Kuiper zag het zegel en wilde het hebben voor zijn collectie. Ik was net getrouwd en wilde een tweedehands Citroën 2CV kopen. Toen Kuiper dat hoorde, bood hij mij f 1.200,-- voor de zegel (toen erg veel geld) en zei “jullie kunnen het geld beter gebruiken dan ik en financieel is het geen probleem voor mij”. Na Kuipers overlijden, hielp ik zijn weduwe met het verkopen van zijn collectie en vond de Mampawa zegel, nog in de originele verpakking van toen. De zegel staat nu € 65,- in de catalogus. De prijs van f 1.200,had dus een diepere betekenis. Hij was gedurende 32 jaar voorzitter van Dai Nippon, van 1948 tot 1962 en van 1974 tot 1990.
5
BIOGRAFIE ROELF BOEKEMA Roelf Boekema is geboren op 6 maart 1904 in Groningen en overleden op 10 juli 1997 in Den Haag. Zijn opleiding kreeg hij in Nederland bij postzegelhandel Mebus en in Berlijn bij postzegelveiling Heinrich Köhler. In 1934 begon hij zijn eigen postzegelveiling in Den Haag.
Boekema vertelde me dat hij naar de Rotterdamse haven ging als er gerepatrieerde militairen aankwamen en vroeg de militairen dan of ze postzegels meegenomen hadden, soms kwamen er plunjezakken vol aan wal. Hij was niet één van de gemakkelijkste, botste regelmatig met medeverzamelaars en collega´s en vertelde graag over zijn aandeel in het oplossen van de Maier-vervalsingszaak. Roelf Boekema was iemand die bijna altijd de vergaderingen van Dai Nippon bezocht en daar één van de smaakmakers was. Hij werd in 1984 benoemd tot ”Lid van Verdienste”. Legendarisch is het verhaal dat hij tijdens het veilen in slaap viel, wakker werd en vroeg bij welk nummer we waren. Waarna hij vroeg of de laatste 10 nummers opnieuw geveild konden worden. Wat de veilingmeester weigerde. Ook nam hij eens een cassetterecorder mee naar de bijeenkomst in Utrecht en vroeg of hij tijdens de rondvraag de opnames van Japanse krijgs- en marsmuziek mocht laten horen. Mede door zijn publicatie over de Ambon-cirkelopdrukken, aangebracht door postchef The, zijn deze opdrukken naar het rijk der fantasieproducten verbannen. In 1947 verscheen een eerste uitgebreide publicatie over de Japanse bezetting van Nederlands-Indië en andere door de Japanners bezette gebieden. Dit boek werd geschreven door N.F. Hedeman en R. Boekema, het verscheen zowel in het Nederlands als in het Engels. Voor het baanbrekende werk om orde te scheppen in de Japanse bezettingsopdrukken, werd aan beiden de Costerus-medaille toegekend.
6
Dai Nippon in Zuid-oost Azië.
Dai Nippon in South East Asia.
In 1947 verscheen de eerste publicatie over de Japanse bezetting van Nederlands-Indië, geschreven door N.F. Hedeman en R. Boekema. Beiden ontvingen hiervoor de Costerus-medaille. Rechts de in 1948 verschenen Engelse editie.
Veilingcatalogus van de 75e veiling van Roelf Boekema.
De in 1974 verschenen veilingcatalogus van de 75e veiling van Roelf Boekema, die gehouden werd van 28 januari tot en met 1 februari 1974 is een bijzondere productie. In deze 480 pagina’s dikke veilingcatalogus zijn 6.048 kavels beschreven en grotendeels afgebeeld, waaronder in kleur, uit de collectie van H.J.H. van Strieland. Dit boek blijft een prachtig naslagwerk, waarbij ook facsimile’s van Japanse stafkaarten waren gevoegd.
7
BIOGRAFIE JOEP BONN Joep Bonn werd geboren op 2 januari 1933 in Amsterdam en hij overleed op 3 juli 1988. Op jeugdige leeftijd verzamelde hij al postzegels en hij werd op 16 jarige leeftijd lid van Dai Nippon. L. Kuiper herinnerde zich nog dat Joep omstreeks 1948 in korte broek, op de fiets van Amsterdam naar Hilversum kwam om hem zijn aankopen van de postzegelmarkt van de zaterdag ervoor te verkopen.
Hij was eerst werkzaam bij dagblad Het Vrije Volk als journalist op de sociaaleconomische redactie. In 1968 trad hij in dienst bij de VARA-radio en hij stapte in 1981 over naar de televisie-afdeling, waar hij presentator van het consumentenprogramma Koning Klant werd. In 1962 heeft hij de vereniging Dai Nippon in onze Oost heropgericht. Bij het 25 jarig bestaan van de vereniging en zijn 25 jarig jubileum als secretaris werd hij benoemd tot “Lid van Verdienste”. Postuum ontving hij in augustus 1988 de Van der Willigen medaille voor zijn artikelen over de Weense drukken in het Maandblad voor Filatelie. Hij was een groot kenner en verzamelaar van de Japanse bezettingszegels en de uitgiften van de Republiek en aanverwante gebieden. Hij handelde er ook in. Naar aanleiding van een advertentie kwam hij in contact met iemand die nog wat postzegels met opdrukken op zolder had liggen. Hierbij bevonden zich de zeldzame steropdrukken en penkruizen van Benkoelen en veel MA en Nippon MA opdrukken van Djambi. Jarenlang had men die postwisselfragmenten niet durven verkopen omdat ze tijdens een militaire actie meegenomen waren uit de opslag van een postkantoor. De hoogste officier in rang had de eerste keus uit het materiaal en nam wat slechts enkele malen voorkwam, daarna mochten de lageren in rang hun slag slaan. Met deze aankoop kon Joep zijn verzameling uitbreiden en de doubletten verkopen aan Dai Nippon-leden. Hij vervulde de functie van secretaris uiteindelijk 27 jaar, van 1962 tot 1988.
8
HEROPRICHTING VAN DE VERENIGING In september 1962 neemt Joep Bonn het initiatief om de vereniging nieuw leven in te blazen. Via een circulaire schrijft hij alle leden aan en nodigt hen uit voor een bijeenkomst op donderdag 27 september 1962 op het vertrouwde adres, hotel Terminus in Utrecht. Er komen twaalf personen en hij krijgt ook nog twaalf telefonische reacties. Aanwezig zijn: J.J. de Bruin, A.J. Uylen, J. Bonn, H.J. Nijland Visser, W. Bruijnesteijn van Coppenraet, M. van der Ploeg, J.S.G. Loncke, G.P. Bronkhorst, T. Vrijdag, P.A. Mattern, A.P. van Gogh en J.F. Cley. Er zijn twee “oude” bestuursleden aanwezig, J.J. de Bruin en A.J. Uylen, de laatste wordt gevraagd de vergadering voor te zitten. Deze bijeenkomst wordt beschouwd als ledenvergadering. De ledenvergadering kiest een waarnemend bestuur: voorzitter secretaris penningmeester rondzendleider
A.J. Uylen J. Bonn J.J. de Bruin T. Vrijdag.
J.F. Cley gaat de stand van zaken onderzoeken met betrekking tot het concept van A.P. van Gogh voor de catalogus Republiek. De vereniging Dai Nippon in onze Oost verandert haar naam in Dai Nippon. Op 22 november 1962 wordt er vergaderd op het vertrouwde adres in Utrecht en het waarnemende bestuur officieel aangesteld. J.F. Cley meldt dat het mogelijk is om een goedverzorgde catalogus Republiek van ongeveer 100 pagina’s met 150 afbeeldingen uit te geven, in een oplage van 500 stuks voor de prijs van f 2.000,--. Voor 50 extra luxe exemplaren bedragen de kosten f 1.000,--.
De voorpagina’s van de Dai Nippon catalogi waren uiterst sober.
9
CHRONOLOGISCH OVERZICHT DAI NIPPON 1963-1988 januari 1963
januari 1963
september 1963
november 1963 februari 1964 juni 1964 december 1965
maart 1966 juli 1966
juli 1966
Er staan 58 leden op de gepubliceerde ledenlijst, het lidmaatschap van de vereniging bedraagt f 2,50. W. Bruijnesteijn van Coppenraet werkt de catalogus Republiek om naar de richtlijnen van de uitgever. Het onderwerp catalogus en het gebrek aan rondzendboekjes keert in elke convocatie en bijeenkomst terug. Er worden 4 of 5 bijeenkomsten per jaar gehouden. Na 13 jaar van voorbereiding verschijnt de eerste druk van de catalogus “Republiek Indonesië 1945-1949”. Het concept van A.P. van Gogh ligt hieraan ten grondslag en is bewerkt door redacteur W. Bruijnesteijn van Coppenraet. De prijs bedraagt f 15,00. Er wordt voor het eerst een veiling gehouden van 4 kavels, die alle verkocht worden. Ledenaantal gestegen naar 85. Oprichter van Dai Nippon L. Kuiper wordt weer lid van de vereniging. T. Vrijdag begint aan de catalogus Japanse bezetting. Ledenaantal stijgt tot 102. Er wordt rechtspersoonlijkheid voor de vereniging aangevraagd en een keuringscommissie ingesteld, bestaande uit T. Vrijdag, W. Bruijnesteijn van Coppenraet en J.J. de Bruin. Op 24 december 1965 overlijdt voorzitter A.J. Uylen. Op 9 maart 1966 overlijdt C.D. Ricardo. Secretaris J. Bonn schrijft op 7 juli 1966 met spoed een informele vergadering uit. Hij vindt dat hij schromelijk tekort geschoten is en wil aftreden. Hij is wel herkiesbaar mits het bestuur van 3 naar 5 leden wordt uitgebreid. Er wordt een voorlopig bestuur gevormd, dat door de ledenvergadering op 23 september 1966 wordt goedgekeurd: Voorzitter Vice-voorzitter/rondzendleider Secretaris Penningmeester Bestuurslid
december 1966 december 1966 juni 1967 november 1967
10
A.G. de Rooy T. Vrijdag J. Bonn J.J. de Bruin W. Bruijnesteijn van Coppenraet.
Penningmeester J.J. de Bruin treedt af na 9 jaar, hij blijft wel bestuurslid. De agenda gaat over de catalogus Japanse bezetting, rechtspersoonlijkheid, een Ricardo erepenning en de naam van de vereniging. Op de Amphilex tentoonstelling is de verzameling Japanse bezetting van T. Vrijdag te zien. De vereniging heeft 118 leden. Tijdens de bijeenkomst is er een lezing met lichtbeelden over echte en valse vlagopdrukken van Tapanoeli. De meningen blijken verdeeld (nu, 50 jaar later, bestaat er nog steeds geen eensluidend oordeel).
februari 1968
Dai Nippon wordt een koninklijk goedgekeurde vereniging. Ze bezit statuten, reglementen en een formeel gekozen bestuur met rechtspersoonlijkheid. Voorzitter Vice-voorzitter/rondzendleider Secretaris Penningmeester Bestuursleden
A.G. de Rooy T. Vrijdag J. Bonn H. Ramkema W. Bruijnesteijn van Coppenraet J.J. de Bruin.
De Bandoeng en Djokja opdrukken door W. Bruijnesteijn van Coppenraet.
december 1968
november 1970 mei 1971 november 1972
Publicatie Bandoeng en Djokja-opdrukken van de Republiek Indonesië door W. Bruijnesteijn van Coppenraet. Eerste verenigingsveiling met 67 kavels, waarvan er 41 verkocht worden. Veilingmeester wordt H. Ramkema. L. Kuiper keert definitief terug naar Nederland. Verenigingsveiling met 8 kavels, hiervan gaan er 4 retour. Ledenbestand bedraagt 115. Waarschuwing voor groot aanbod valse opdrukken, waarvoor ook in het Maandblad voor Philatelie van februari 1972 gewaarschuwd wordt. Laatste bijeenkomst in Terminus, het wordt gesloopt voor de aanleg van Hoog Catharijne.
Catalogus Republiek Indonesië 1945-1949.
november 1972 11
Tweede druk van de niet herziene catalogus Republiek Indonesië 1945-1949.
november 1973 januari 1974
maart 1974
Bij de convocatie ontvangen de leden de kantorenlijst van Java van M. van der Ploeg. G.J. Bessels neemt de rondzending over van T. Vrijdag, die als vice-voorzitter in het bestuur blijft. Aankondiging door L. Kuiper van de Boekema-veiling met 6.000 kavels. Voorzitter A.G. de Rooy treedt na 9 jaar af, hij wordt opgevolgd door de oprichter van Dai Nippon, L. Kuiper.
e
1 druk
mei 1974 1974/1975
Catalogi Weense Drukken 2e druk
3e druk.
De eerste druk van de catalogus Weense drukken, geschreven door H. Ramkema, wordt gepresenteerd. Proef met afwisselend een bijeenkomst in Utrecht en een andere plaats. Bijeenkomsten in Zwolle, Arnhem, Den Bosch, Rotterdam en Amsterdam. Met uitzondering van Amsterdam is het een fiasco.
Catalogus Japanse bezetting.
maart 1975
november 1975
12
Na 10 jaar voorbereiding zal in juni de catalogus Japanse bezetting verschijnen. De leden wordt verzocht 2 exemplaren te bestellen i.v.m. een tekort aan liquide middelen van f 4.500,-- voor de drukkosten. L. Kuiper start met zijn Information sheets, waarvan er tussen 1975 en 1990 52 in het Engels verschijnen. Het was zijn bedoeling om reacties te krijgen en discussies uit te lokken, ook van de buitenlandse leden.
februari 1977
september 1977
oktober 1978
april 1980
Er ontstaat een controverse over het wel of niet uitgeven door de vereniging van een catalogus Weense drukken. Onder aanvoering van R. Boekema wordt besloten dat dit gebied niet tot het verzamelgebied van Dai Nippon behoort. De tweede druk van de catalogus Weense drukken wordt door H. Ramkema zelf uitgegeven. Hij krijgt wel financiële steun van de vereniging. Op 8 september 1977 overlijdt op 76-jarige leeftijd P.A. Mattern. Hij was voor de Japanse bezetting werkzaam bij de Indische P.T.T. op Java en Sumatra. Vanaf 1946 was hij directeur van het hoofdpostkantoor in Makasser. Vanwege zijn bedrijfskennis was hij een vaak geraadpleegde bron over de Indische P.T.T. Zijn enorme collectie van het marine-gebied is in 1997 geveild bij Van Dieten Postzegelveilingen. De collectie Repoeblik Indonesia 1945-1949 van T. Vrijdag wordt geveild bij Vic. Esbensen in Canada, het gedeelte Sumatra van de collectie Japanse bezetting van T. Vrijdag wordt in maart en oktober 1999 geveild bij De Nederlandse Postzegelveiling. Overzicht bestuurssamenstelling: Voorzitter Secretaris Penningmeester Rondzendleider Bestuurslid
januari 1981 januari 1982
Uitgave van de derde geheel herziene druk van de catalogus “Republiek Indonesië 1945-1949” onder redactie van G.J. Bessels. Het “Flores” boekje van G.J. Bessels verschijnt, hierop komen veel aanvullingen en reacties, mede door onderzoek in Japanse archieven van ons Japanse lid Y. Aoki.
Flores publicatie.
juni 1983 oktober 1984
13
L. Kuiper J. Bonn H. Ramkema G.J. Bessels J.J. de Bruin. W. Bruijnesteijn van Coppenraet.
3e druk catalogus Republiek.
NICA-Timor en Soemba publicatie.
Alle leden ontvangen gratis het boekje over de NICA-Timor en NICA-Soemba opdrukken van G.J. Bessels. Catalogus-commissie voor de Japanse bezettingscatalogus wordt ingesteld onder redactie van W. Bruijnesteijn van Coppenraet.
v.l.n.r. W. Bruijnesteijn van Coppenraet, F.W. Beglinger en R.Boekema.
november 1984
oktober 1985
Roelf Boekema wordt benoemd tot “Lid van Verdienste” van Dai Nippon. De erbij behorende oorkonde ontvangt hij in 1994 uit handen van F.W. Beglinger. Liquidatie-commissie benoemd, het reglement wordt in april 1986 goedgekeurd. De commissie kon nabestaanden van leden behulpzaam zijn met betrekking tot de verzamelingen in nalatenschappen. Samenstelling: Tj. de Jong; H.P. van Weeren; J. Bonn.
“Simplified” Jap. bez.
augustus 1986 september 1987
maart 1988
R.Boekema.
Midden-Sumatra.
Filatie Informatief.
Publicatie “De postzegels van Midden-Sumatra onder Japanse bezetting” van W. Bruijnesteijn van Coppenraet verschijnt. J. Bonn wordt benoemd tot “Lid van Verdienste”. De Japanse bezetting Simplified catalogus onder redactie van W. Bruijnesteijn van Coppenraet wordt uitgegeven. F.W. Beglinger wordt benoemd tot vice-voorzitter, W. Bruijnesteijn van Coppenraet neemt het secretariaat over. In mei legt de dan al ernstig zieke Joep Bonn zijn functie neer. Hij overlijdt op 3 juli 1988.
Door Joep Bonn geschreven artikelen over de Japanse bezetting voor Filatelie Informatief zijn als boekje “De Japanse bezetting van Nederlands Oost-Indië in vogelvlucht” ter zijner nagedachtenis uitgegeven. Door het overlijden van Joep Bonn wordt een periode afgesloten, waarin hij door zijn kennis en enthousiasme zijn stempel op de vereniging drukte. 14
BIOGRAFIE CECIL DAVID RICARDO
Hij werd geboren op 13 juni 1897 in Londen en is overleden op 9 maart 1966 in Den Haag. Zijn uitgebreide levensverhaal staat vermeld in het boek “Zijn stempel gedrukt” uitgegeven in 1997 door Het Nederlandse PTT Museum in Den Haag onder redactie van C.F.C.G. Boissevain en L.B. Vosse. Ricardo vertrok in 1920 van Amsterdam naar Soerabaja waar hij werkte bij de Zuid-Hollandse bierbrouwerij. Korte tijd later trad hij in dienst van handelsonderneming Jacobson Van den Berg, waar hij zich opwerkte tot directielid en medevennoot. In 1921 trouwt hij met Irene Paling en krijgen ze een zoon en een dochter, die in 1939 naar Zwitserland vertrekken om te studeren. Hij zou zich tijdens zijn verlof in 1940 bij hen voegen. Door het uitbreken van de oorlog lukte dat echter niet meer, hij wordt geïnterneerd in kamp Tjimahi op Java, waar hij werkzaam was als schoenmaker en keukenhulp. Na de oorlog werkte hij aan de wederopbouw van Jacobson Van den Berg. In 1950 keert hij terug naar Nederland. Ricardo was al jong een fanatiek filatelist, die voor zijn werk bij Jacobson Van den Berg door de gehele Indische archipel reisde, waar de medewerkers postzegels voor hem bewaarden. Tijdens de Japanse bezetting raakt hij zijn verzameling, die in de kluis van de Factorij van de Nederlandse Handelmaatschappij in Batavia lag, kwijt. Van 1941 tot 1951 - met een onderbreking tijdens de bezetting - is hij voorzitter van de NIVP (Nederlandsch-Indische Vereeniging van Postzegelverzamelaars). Hij raakt geïnteresseerd in de Japanse bezettingszegels, die hij via relaties in de gehele archipel trachtte te verkrijgen en verricht veel onderzoek naar opdrukken en stempels. Hiervoor ontvangt hij in 1951 de Costerus-medaille. Terug in Nederland wordt hij lid van Dai Nippon en schrijft een aantal artikelen in het Maandblad voor Philatelie. Hij legateerde, na zijn overlijden in 1966, zijn verzameling Japanse bezetting en Republiek aan het PTT-museum, onder voorwaarde dat er altijd een gedeelte geëxposeerd zou worden. Het Nederlandse Rode Kruis ontving zijn verzameling Rode Kruis. 15
CHRONOLISCH OVERZICHT DAI NIPPON 1988 - 2014 In de periode na 1988 bloeit en groeit de vereniging als nooit tevoren. Gestreefd wordt naar meer samenwerking met zustervereniging Zuid-West Pacific (ZWP), heel langzaam groeit de samenwerking. Financieel staat de vereniging er prima voor, daardoor kan men uit eigen middelen veel publicaties en boeken financieren. Door de moderne digitale technieken zien de boeken er prachtig uit met afbeeldingen in kleur en prachtige omslagen. Dai Nippon is een vereniging met veel onderzoekende filatelisten, zij bestuderen specifieke opdrukken, stempels of zegels, waardoor er leden met specialistische kennis zijn. Hierdoor is het mogelijk een groot aantal publicaties en boeken uit te geven. Stuwende kracht achter alle publicaties is L.B. Vosse, sinds 1991 secretaris, die het redigeren, drukken en de technische afwerking verzorgt. September 1988 Overzicht bestuurssamenstelling: Voorzitter L. Kuiper Secretaris W. Bruijnesteijn van Coppenraet Penningmeester/ Vice-voorzitter F.W. Beglinger Rondzendleider G.J. Bessels Veilingmeester H. Ramkema. januari 1989
mei 1990
november 1990
januari 1991
In Hilversum wordt de eerste Filateliebeurs gehouden in Alberto danscentrum, doelgroep zijn de gespecialiseerde verenigingen, zoals Dai Nippon. Een aantal leden bemant bij toerbeurt de verenigingstafel. De hierop volgende jaren is de vereniging op dit evenement aanwezig met een literatuurstand. Meestal is L.B. Vosse aanwezig, afgewisseld door een aantal leden. De beurs verandert nogal eens van locatie: Alberto danscentrum in Hilversum, de Bun in Huizen, de Pandahal in Loosdrecht. Information sheet 52 verschijnt, dit zal de laatste zijn van de reeks publicaties waarmee L. Kuiper begon in november 1975. Op 31 mei 1990 overlijdt L. Kuiper, voorzitter en oprichter van Dai Nippon. Dai Nippon besluit om het Handboek Vrijdag in gedeeltes uit te geven. Bij iedere convocatie ontvangen de leden een aantal bladzijden. Uiteindelijk zal dit uitgroeien tot een 748 pagina’s, waarvan 100 kleurenpagina’s, dik standaard werk, waarin T. Vrijdag zijn in de loop der jaren vergaarde kennis op papier heeft gezet. Nog steeds wordt dit Handboek als een der belangrijkste publicaties van Dai Nippon gezien. Na het overlijden van Kuiper wordt de bestuurssamenstelling: Voorzitter/penningmeester Secretaris Redacteur Veilingmeester Rondzendleider
16
F.W. Beglinger L.B. Vosse W. Bruijnesteijn van Coppenraet H. Ramkema G.J. Bessels.
februari 1991
maart 1991 november 1991
november 1992
17
In februari overlijdt Dr. R.P. Hausman. Hij was een karakteristiek figuur: van beroep patholoog-anatoom, was klein van stuk en hij droeg altijd een vlinderstrikje. Hij schreef een aantal artikelen voor Japanese Philately over de cirkelopdrukken van postchef The en de ankeropdrukken van Bali, Lombok en de Kleine Sunda eilanden. Hij fileerde de onderwerpen met de precisie van een patholoog-anatoom. Uitgave van de derde editie van de catalogus Weense drukken, onder redactie van H. Ramkema. Publicatie van de eerste “Sprokkels”, onder redactie van W. Bruijnesteijn van Coppenraet, waarin leden deelstudies en informatie publiceren.
H. Ramkema stopt na 24 jaar als veilingmeester, hij blijft in het bestuur als vice-voorzitter. Hij wordt benoemd tot “Lid van Verdienste”. L.B. Vosse wordt de nieuwe veilingmeester. De vereniging telt 164 leden, waarvan 46 in het buitenland.
v.l.n.r. Leo Vosse, Said Faisal Basymeleh en Peter Rozema.
mei 1993 juni 1994
Dai Nippon is aanwezig met een eigen stand, bemand door L.B Vosse, tijdens Indopex ’93 in Surabaya, Indonesië. De dan 90-jarige R. Boekema schenkt zijn documentatie aan Dai Nippon.
v.l.n.r. Y. Aoki, M. Hashimoto, L. Vosse, B. Hiegentlich en Suwito Harsono voor het huis van Roelf Boekema aan de Prinsenstraat in Den Haag, tijdens Fepapost.
oktober 1994
april 1995 oktober 1995
april 1996
18
Het 45 jarig bestaan van Dai Nippon wordt gevierd in het PTT-museum (nu Museum voor Communicatie) tijdens Fepapost 94 in Den Haag. Onder het toeziend oog van conservator Ch.F.C.G. Boissevain krijgen de 57 aanwezige leden de unieke gelegenheid om de Ricardo-collectie te bekijken. Na afloop is er een diner in een Indisch restaurant. Onder de aanwezigen zijn een aantal Japanse leden. Y. Aoki wordt vanwege zijn onderzoeken in Japanse archieven en het door hem geschreven Shiroku-Jagatara Yubin (Private Record the Dutch East Indies Postal Service) benoemd tot “Lid van Verdienste”. F.W. Beglinger stopt als voorzitter, hij wordt opgevolgd door Jhr. N.A. van Geen. Beglinger blijft wel penningmeester. Na 5 jaar ontvangen de leden de laatste aflevering van het ”Handboek Vrijdag”, in juni 1996 volgen nog enkele bladen met correcties. Ieder lid heeft nu een prachtig naslagwerk in zijn boekenkast. De jaarvergadering wordt in Indonesisch restaurant Sari Djawa in Alphen aan de Rijn gehouden, met na afloop een diner.
T. Vrijdag bekijkt de ontvangen oorkonde.
juni 1996 maart 1997
juli 1997 juli 1997
De in Ierland wonende T. Vrijdag wordt vanwege het door hem geschreven handboek benoemd tot “Lid van Verdienste”. Voorafgegaan door een Indonesisch buffet wordt, in samenwerking met studiegroep Zuid-West Pacific (ZWP), een thema-avond postgeschiedenis Nederlands-Indië en Nieuw Guinea in het Best Western Hotel in Zoetermeer georganiseerd. Op 10 juli 1997 overlijdt op 93-jarige leeftijd “Lid van Verdienste” R. Boekema. Extra schriftelijke zomerveiling met niet minder dan 941 kavels.
Presentatie van “Zijn stempel gedrukt” door v.l.n.r. Ch.F.C.G. Boissevain en L.B. Vosse.
augustus 1997
augustus 1997
september 1997
19
In het PTT-museum presenteren in aanwezigheid van de Indonesische ambassadeur de auteurs L.B. Vosse en Ch.F.C.G. Boissevain het fraai uitgevoerde boek “Zijn stempel gedrukt” over de Ricardo collectie. Bij de convocatie ontvangen de leden de eerste aflevering van een serie over Kamppost, geschreven door mr. Tj. de Jong. Helaas verschijnen er niet meer dan 14 pagina’s vanwege zijn overlijden op 10 december 1998. De veiling op de verenigingsavond wordt gewijzigd in een schriftelijke veiling. De kavels zijn tijdens de bijeenkomst te bekijken. De avonden worden voortaan ingevuld met lezingen en presentaties.
Giel Bessels ontvangt de oorkonde uit handen van voorzitter Tony van Geen.
september 1997
De bestuursleden W. Bruijnesteijn van Coppenraet en G.J. Bessels worden benoemd tot “Lid van Verdienste”.
Advertentie in het Maandblad van M. Jostmeijer.
mei 1998
september 1998 juni 1999
20
De 65-jarige postzegelhandelaar M. Jostmeijer van Interaction promoot het verzamelen van Indonesië en de Japanse bezetting met pagina grote advertenties in het Maandblad. Dit levert de vereniging 64 nieuwe leden op. Hij overlijdt echter onverwachts op 21 juli 1998. De collectie Indonesië Republiek 1945-1950 van Vic. Esbensen uit Singapore wordt geveild bij Van Dieten Postzegelveilingen. Theo Peters Numismatiek & Filatelie BV organiseert in samenwerking met Dai Nippon een Indonesië-dag in Museum Bronbeek in Arnhem.
Catalogus fiscaalzegels.
augustus 1999 juni 2000 mei 2001 november 2001
Presentatie “Catalogus Fiscaalzegels / Catalogue Revenues” onder redactie van H. Ramkema. Theo Peters Numismatiek & Filatelie BV organiseert in samenwerking met Dai Nippon wederom een Indonesië-dag in Museum Bronbeek in Arnhem. Na 178 pagina’s wordt “Sprokkels” afgesloten en krijgt als titel “Sprokkels I” mee. De bijeenkomsten worden voortaan gehouden in het Park Plaza Hotel. J. van Alten volgt G.J. Bessels op als rondzendleider.
Catalogus Japanse bezetting.
december 2001
mei 2002
21
Presentatie van de tweede, geheel herziene, “Catalogue of the postage stamps of the Netherlands East Indies under Japanese occupation 1942-1945”, onder redactie van L.B. Vosse. De tweede serie “Sprokkels” gaat van start, niet Nederlandstalige leden ontvangen “Sprokkels” vanaf nu in het Engels.
augustus 2002
Overdracht van de collectie Hiegentlich aan het Museum voor Communicatie.
v.l.n.r. L. Vosse, B. Hiegentlich, G. Holstege en mevr. M. Erkelens (conservator).
november 2002
v.l.n.r. mevr. E. Vosse, L. Vosse, W. Bruijnesteijn, H. Ramkema, E. Schlieper en F. Beglinger.
Op 29 november overlijdt het “Lid van Verdienste” B. Hiegentlich op 84 jarige leeftijd. Op 15 augustus schonk hij al een groot gedeelte van zijn collectie Japanse bezetting aan het Museum voor Communicatie in Den Haag.
Catalogus Weense drukken.
augustus 2003
april 2004
22
Presentatie van de vierde, geheel herziene, ”Catalogue Vienna & Philadelphia printings and sub areas of the Republic of Indonesia”, onder redactie van H. Ramkema en L.B. Vosse. H.P. van Weeren volgt F. Beglinger op als penningmeester.
G.J. Bessels
mei 2004 oktober 2004
G.J. Bessels wordt, vanwege zijn filatelistische staat van dienst, benoemd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau. Verenigingsveiling met het record aantal van 1438 kavels.
NICA-Timor, NICA-Soemba en Medan porten.
oktober 2004 maart 2005
maart 2006 februari 2007
23
Catalogus Republiek 1945-1949.
Presentatie van de tweede editie “NICA-Timor, NICA-Soemba en Medan porten” geschreven door G.J. Bessels. Presentatie van de vierde, geheel herziene, “Catalogue of the postage stamps of the Republic of Indonesia 17 august 1945 – 27 december 1949”, onder redactie van L.B. Vosse. G.J. Bessels volgt H. Ramkema op als vice-voorzitter. Y. Aoki, ons Japanse “Lid van Verdienste” overlijdt op 10 maart 2005 op 88-jarige leeftijd. Zijn collectie, in veertig albums, schenkt hij via de Nederlandse ambassade aan het Museum voor Communicatie. J.R. van Nieuwkerk volgt H.P. van Weeren op als penningmeester. W. Bruijnesteijn van Coppenraet stopt na 41 jaar als bestuurslid.
januari 2008
Vanaf nu ontvangt men de convocatie en andere verenigingspost via e-mail.
Catalogus fiscaalzegels.
augustus 2008
oktober 2008
september 2008 november 2009 juni 2009 januari 2010
24
Jubileumboek, de postale geschiedenis van de Kleine Sunda Eilanden, de Molukken en Nieuw-Guinea.
Presentatie van de tweede druk van de “Catalogue / Handbook of Revenues Netherlands Indies Japanese occupation 1942-1945 and Republic of Indonesia Administration 1945-1949” onder redactie van H. Ramkema en L.B. Vosse. Het 60-jarig bestaan van de vereniging wordt gevierd tijdens Postex 2008 in Apeldoorn. Dit gebeurt samen met de vereniging ZWP. Alle leden ontvangen gratis het 493 pagina’s tellende jubileumboek “The Postal History of the Lesser Sunda Islands, Moluccas, and New Guinea during the Japanse Occupation and Immediate Aftermath 1942-1946”, geschreven door J.R. van Nieuwkerk. F. Schippers volgt J. van Alten op als rondzendleider. J.R. van Nieuwkerk ontvangt een gouden bekroning voor het jubileum boek in de categorie literatuur posthistorie op Chicagopex in de VS. Twee leden ontvangen een onderscheiding van de Bond: J.R. van Nieuwkerk wordt Costerus ridder en G.J. Bessels ontvangt de zilveren Bondsspeld. Het ledenaantal bedraagt 228.
v.l.n.r. L.B. Vosse, J.R. van Nieuwkerk, N.A. van Geen en G.J. Bessels.
december 2011
Presentatie van de “Postwaarden gedrukt door de Koninklijke drukkerijen N.V. G. Kolff & Co. te Batavia ” geschreven door G.J. Bessels. Er komt een Nederlandse en een Engelse uitgave verkrijgbaar.
Ceram Navy Civil Administration.
februari 2012
maart 2013 oktober 2013
25
Drukkerij Kolff.
Philatelic History West Borneo.
Presentatie van “The Mail during the Ceram Navy Civil Administration 1942-1945” geschreven door J.R. van Nieuwkerk. Alle leden krijgen het boek gratis aangeboden. Op 23 maart 2013 overlijdt het “Lid van Verdienste” en oud-voorzitter F.W. Beglinger op 89-jarige leeftijd. Presentatie van “The Philatelic History of Dutch West Borneo during the World War II Era” geschreven door het in de USA wonende lid F. J. Nash. Alle leden krijgen het boek gratis aangeboden.
Cancellation catalogue.
oktober 2013
Op zaterdag 19 oktober viert Dai Nippon het 65-jarig bestaan. Dit gebeurt op de Postex 2013 in Apeldoorn, in samenwerking met de eveneens jubilerende vereniging ZWP. Aansluitend bestaat de mogelijkheid om deel te nemen aan een gezamenlijke Indische maaltijd. Tijdens de tentoonstelling wordt “The Cancellations used during the Japanese Occupation of the Dutch East Indies and Repoeblik Indonesia 1942-1949” geschreven door J.R. van Nieuwkerk en L.B. Vosse gepresenteerd.
v.l.n.r. J.R. van Nieuwkerk en L.B. Vosse tijdens Postex 2013.
november 2013
april 2014
juni 2014
26
F.J. Nash ontvangt de Grand Prix in de klasse literatuur op Chicagopex 2013 voor zijn boek “The Philatelic History of Dutch West Borneo during the World War II Era. Voorzitter Jhr. N.A. van Geen en vice-voorzitter G.J. Bessels stellen zich niet meer herkiesbaar. Zij worden opgevolgd door H.P. van Weeren als voorzitter en M.R. Mellema als vice-voorzitter. J.R. van Nieuwkerk wordt benoemd tot “Lid van Verdienste”. Op 4 juni 2014 overlijdt het “Lid van Verdienste” en oud-bestuurslid H. Ramkema op 93-jarige leeftijd.
OVERZICHT BESTUURSLEDEN Tijdens het 66 jarig bestaan van Dai Nippon, zijn voor de 8 functies slechts 19 leden als bestuurslid aangetreden. W. Bruijnesteijn van 42 jaar Coppenraet H. Ramkema 38 jaar
1966-2007
redacteur / secretaris / bestuurslid
1968-2005
G.J. Bessels
38 jaar
L. Kuiper
32 jaar
J.J. de Bruin
32 jaar
1974-2001 2005-2014 1948-1962 1974-1990 1951-1982
J. Bonn L.B. Vosse N.A. van Geen T. Vrijdag F.W. Beglinger
27 jaar 24 jaar 19 jaar 17 jaar 16 jaar
1962-1988 1991-heden 1995-2014 1962-1978 1988-2004
A.J. Uylen 15 jaar A.G. de Rooy 9 jaar J.R. van Nieuwkerk 9 jaar J. van Alten 8 jaar F.G.J. Schippers 7 jaar H.P. van Weeren 4 jaar
1951-1965 1966-1974 2006-heden 2001-2008 2008-heden 2004-2006 2014-heden 1955-1956 1956-1958 2014-heden
secretaris / penningmeester / veilingmeester / vice-voorzitter rondzendleider vice-voorzitter voorzitter voorzitter rondzendleider / penningmeester / bestuurslid secretaris secretaris / veilingmeester / redacteur voorzitter rondzendleider / vice-voorzitter vice-voorzitter / voorzitter / penningmeester voorzitter / secretaris voorzitter penningmeester / redacteur rondzendleider rondzendleider penningmeester voorzitter rondzendleider rondzendleider vice-voorzitter
A.P. van Gogh Ch.C.J. Lommen M.R. Mellema
2 jaar 2 jaar 1 jaar
LEDEN VAN VERDIENSTE 1984 1987 1992 1994 1996 1997 1997 1998 2002 2004 2014
R. Boekema J. Bonn H. Ramkema Y. Aoki T. Vrijdag G.J. Bessels W. Bruijnesteijn van Coppenraet B. Hiegentlich L.B. Vosse F.W. Beglinger J.R. van Nieuwkerk
Door zijn plotseling overlijden is de oprichter van Dai Nippon Ir. L. Kuiper nooit tot “Lid van Verdienste” benoemd. 27
