GERRIT jaarverslag 2014 Samen sterk
INHOUDSOPGAVE 1. Voorwoord........................................................................................................................................... 3 2.
GERRIT: samenwerkingsplatform en diensten ................................................................................ 4 2.1 GERRIT – de stichting..................................................................................................................... 5 2.2 GERRIT – de diensten .................................................................................................................... 6 2.4 GERRIT - de organisatie ................................................................................................................. 7
3
Ontwikkelingen en resultaten 2014 ................................................................................................ 9 3.1 Infrastructuur voor zorgcommunicatie ......................................................................................... 9 3.2 Medicatieveiligheid via het LSP (en OZIS) ................................................................................... 12 3.2.1 Medicatieveiligheid in Friesland ........................................................................................... 12 3.2.2 Medicatieveiligheid in Groningen en Drenthe ..................................................................... 13 3.3 XDS – uitwisseling van medische gegevens via standaarden ...................................................... 14 3.4 Elektronische overdracht ............................................................................................................ 16 3.5 Casemanagement ........................................................................................................................ 16 3.6 E-diagnostiek ............................................................................................................................... 18 3.7 E-health ....................................................................................................................................... 19
4.
Overige informatie ........................................................................................................................ 20 De participanten van GERRIT ............................................................................................................ 20 Ziekenhuiszorg............................................................................................................................... 20 Huisartsen...................................................................................................................................... 20 Verpleeg- en Verzorgingshuizen en Thuiszorg (VVT) .................................................................... 21 Laboratoria .................................................................................................................................... 21 Fysiotherapie
Zorgverzekeraar Geestelijke Gezondheids Zorg ................................................ 21
Patiëntenvertegenwoordiging....................................................................................................... 21 Overige organisaties ...................................................................................................................... 21
Jaarverslag GERRIT 2014 Pagina 2 van 21
1. Voorwoord Beste lezer, Concentratie & spreiding van zorg, substitutie naar de eerste lijn, hervormingen in de langdurige zorg, meer patiëntparticipatie en eigen regie. Het zijn inmiddels veel gehoorde begrippen. De zorg verandert in hoog tempo. Dat leidt bij onze participanten - de zorgaanbieders in Noord-Nederland - tot herbezinning op kerntaken en focus op waar ze goed in zijn. Tegelijkertijd leidt het tot de noodzaak om meer samen te werken en informatie uit te wisselen; ICT is in veel gevallen een noodzakelijke enabler, soms zelfs de belangrijkste driver. ICT in de regionale zorg is het werkgebied van GERRIT. Wij ondersteunen met ICT-samenwerking de gewenste veranderingen in de zorg. Het gaat hierbij niet om de zoveelste nieuwe oplossing of de zoveelste leuke gadget, maar om structurele ontwikkelingen waarmee de zorgverlener het beste kan werken en waarmee de zorg aan de patiënt het beste geholpen is. Het vraagt van GERRIT om voorop te lopen in kennis en kunde, om participanten mee te nemen in de gezamenlijke ontwikkelingen, om hen te helpen met het invoeren van nieuwe toepassingen en om hen te ondersteunen bij het werken hiermee. In dit jaarverslag kunt u lezen wat wij daarvoor het afgelopen jaar hebben gedaan en wat er is gerealiseerd. 2014 is wat dat betreft een jaar geweest om trots op te zijn! Twee zeer belangrijke ontwikkelingen hebben we - samen met onze participanten - definitief van de grond kunnen krijgen. De eerste is de opbouw en ingebruikname van het Noord-Nederlandse XDS-netwerk, samen met alle ziekenhuizen in Friesland, Groningen en Drenthe. De tweede is de invoering van en overgang naar het LSP in Friesland, samen met alle apotheekhoudenden, verenigd in Stichting OZIS Friesland, en met de huisartsen en Doktersdiensten Friesland. Beide gebeurtenissen kenden een jarenlange voorbereiding en hebben nu tot tastbare resultaten geleid. Beide ontwikkelingen zijn infrastructureel van aard en bieden een stevige basis voor verdere innovaties en gewenste veranderingen in de zorg. Met beide ontwikkelingen lopen we landelijk gezien ook absoluut voorop. Hiermee is Noord-Nederland voor bijvoorbeeld het Nictiz, de VZVZ en vele leveranciers een belangrijke regio om ook in de toekomst mee samen te werken en te innoveren. Daar mogen we - vind ik - best trots op zijn. Naast XDS en LSP was er in 2014 ook nog de uitbreiding van de GERRIT-samenwerking naar Drenthe: de Drentse ziekenhuizen, huisartsen en apotheken zijn participant geworden en hebben samen met GERRIT de Drentse prioriteiten vastgesteld voor de eerstkomende tijd. En natuurlijk bracht 2014 ook ‘vertrouwde’ werkzaamheden: uitbreiding van het glasvezelnetwerk voor de zorg, verdere innovaties van GERRIT Zorgnet, GERRIT@Mail en de GERRIT Berichtendienst. En in 2015? Dan willen we - samen met onze participanten - uiteraard weer vervolgstappen zetten. Bijvoorbeeld richting verdergaande medicatieveiligheid, verdergaande ketensamenwerking en verbeterde overdrachten. Dan willen we ook écht de slag maken richting de patiënt. Bijvoorbeeld met toepassingen op het gebied van zelfmanagement en e-health. Met de introductie van één of meerdere 'Persoonlijke Gezondheidsdossiers' en de realisatie van randvoorwaarden om deze breed toepasbaar en bruikbaar te maken. Veel leesplezier gewenst!
Wim Hodes directeur - bestuurder GERRIT
Jaarverslag GERRIT 2014 Pagina 3 van 21
2. GERRIT: samenwerkingsplatform en diensten ICT in de zorgketen start bij samenwerking tussen zorgpartijen. GERRIT stimuleert, initieert en ondersteunt en legt verbindingen op verschillende niveaus, van bestuurder tot gebruiker en van zorgverlener tot ICT-er. Doel van wat we doen is optimale kwaliteit en toegankelijkheid van de zorg. De focus ligt daarbij niet alleen op afstemming in techniek, maar ook op afstemming tussen organisaties, zorgprocessen, informatie-inhoud en het respecteren van belangen en behoeften van verschillende gebruikers: zorgorganisaties, afdelingen, individuele zorgverleners én patiënten. Stichting en B.V. GERRIT vervult drie rollen: • als samenwerkingsplatform voor afstemming, initiatiefontwikkeling, kennisdeling, opschaling en gebruiksverbetering; • als dienstverlener met communicatie-, informatie- en beheerdiensten die gericht zijn op verbetering van de samenwerking tussen zorgverleners en de zorg aan patiënten; • als projectleider of projectondersteuner bij innovatieve projecten in de zorgketen. Het platformwerk en een deel van ons projectwerk is ondergebracht in de Stichting GERRIT. Het grootste deel van ons projectwerk en onze dienstverlening is ondergebracht in GERRIT Diensten BV. Onderstaande afbeelding geeft goed weer welke werkzaamheden in de Stichting worden uitgevoerd en welke werkzaamheden bij GERRIT Diensten thuis horen.
Er is uiteraard een grote samenhang tussen wat we in de stichting en wat we in de BV doen, maar het is niet 'allemaal hetzelfde'. De stichting houdt zich bezig met de regionale zorg en alles wat er aan ICT nodig is om hierin te innoveren. Daarbij gaat het zowel om diensten van GERRIT zelf, als om diensten van derden (die soms ook concurrerend kunnen zijn). Onafhankelijkheid wordt gewaarborgd door de keuze uiteindelijk altijd aan de zorgverleners zelf te laten en door een gescheiden financiering te hanteren.
Jaarverslag GERRIT 2014 Pagina 4 van 21
2.1 GERRIT – de stichting Het samenwerkingsplatform van GERRIT kent geen individuele opdrachtgevers of klanten, maar is gericht op het hogere gezamenlijke doel: optimale netwerkzorg voor de patiënt. De budgetten voor het platformwerk komen tot stand via participatiebijdragen naar draagkracht. GERRIT heeft inmiddels ruim 40 participanten: zorginstellingen en koepels in Friesland, Groningen en Drenthe. Kerntaken Kerntaken van Stichting GERRIT zijn: • het helpen bij een gezamenlijke koersbepaling met betrekking tot zorginnovatie; • het initiëren van de daarvoor benodigde ontwikkelingen; • het opbouwen, onderhouden en verbreiden van de benodigde kennis; • het ontwikkelen van gezamenlijke communicatieconcepten, architecturen, afspraken; • het bewaken van deze concepten bij individuele realisaties / projecten; • het adviseren bij projecten van participanten, bijv. over afstemming met projecten elders; • het ondersteunen van samenwerkingsprojecten; • het monitoren en stimuleren van (wederzijds) gebruik; doorgaan totdat het werkt, processen daadwerkelijk zijn aangepast en verbetering van het ketenproces is bereikt! Zeven Focusgebieden De werkzaamheden van GERRIT waren in 2014 onderverdeeld in zeven focusgebieden. Reden hiervoor is breedte en diversiteit van het werkterrein van GERRIT: zorg-IT gaat over vele mogelijke oplossingen voor verschillende communicatiebehoeften tussen diverse zorgpartijen, diverse zorgverleners... en hun patiënten. Het focussen rond bepaalde thema's helpt om regionale plannen voor te bereiden, afgestemd te houden en uiteindelijk te realiseren. Tijdens de maandelijkse themabijeenkomsten voor participanten (het GERRIT Open Podium) staan steeds de ontwikkelingen op het gebied van één van de zeven focusgebieden centraal. De focusgebieden van GERRIT in 2014 waren: • Infrastructuur: de 'onderliggende laag' waarop en waarlangs alle zorgcommunicatie en innovatieve ketenprojecten veilig kunnen plaatsvinden. • LSP: Het functionele gebied waarin het Landelijk Schakelpunt de beste oplossing vormt voor de komende jaren. Dit betreft met name de uitwisseling van huisartsendossiers en medicatiegegevens. • XDS: Het functionele gebied waarin IHE-XDS de beste oplossing biedt voor de komende jaren. Onder meer beeldenuitwisseling tussen ziekenhuizen. • Elektronische overdracht: Het overdragen van dossiers/informatie in situaties waar patiënten worden verwezen en/of overgedragen van de ene verantwoordelijke zorgverlener naar de andere. • Casemanagement: Digitale ondersteuning van situaties waarbij een patiënt met vele autonome zorgaanbieders te maken heeft (ieder verantwoordelijk voor ‘eigen’ deel) en waarbij vervolgens een aparte coördinatiefunctie (casemanagement) gewenst is. • E-diagnostiek: Elektronisch aanvragen van diagnostiek en beschikbaarstelling van diagnostische gegevens in de keten (dus breder dan alleen naar aanvrager). • E-health: Online zorgdiensten voor en digitale communicatie met de patiënt. De focus van GERRIT ligt hier op het bereiken van samenhang en het realiseren van generieke oplossingen. Nieuwe participanten In 2014 mocht GERRIT een aantal nieuwe participanten begroeten. Zorggroep Leveste Middenveld (thans Zorggroep Treant), met het Scheper Ziekenhuis in Emmen en het Bethesda in Hoogeveen, de Drentse Huisartsen Coöperatie, de Centrale Huisartsendienst Drenthe en de Drentse Apothekers Coöperatie sloten zich aan bij Stichting GERRIT. Samen met het Wilhelmina Ziekenhuis Assen, die reeds participant was, ontstond hiermee voldoende draagvlak om de belangrijkste informatieuitwisselingsvraagstukken voor de curatieve zorg in de regio Drenthe aan te pakken. Als belangrijke speerpunten werden hierbij benoemd: de verbetering van de medicatieveiligheid, het gebruik van het LSP en verbetering van de verwijzing en overdracht tussen de eerste- en tweedelijns zorgverleners. Samenwerking landelijk GERRIT werkt veel samen met andere regio’s en landelijke partijen. Enerzijds omdat het werkgebied van de participanten zich uitstrekt tot buiten de regio en omdat patiënten zich over de regiogrenzen Jaarverslag GERRIT 2014 Pagina 5 van 21
bewegen. Anderzijds omdat de ontwikkelingen in Noord-Nederland vergelijkbaar zijn met de rest van het land. In deze samenwerkingsverbanden treedt GERRIT op als vertegenwoordiger voor Noord-Nederland. GERRIT maakt onder meer deel uit van: het bestuurlijk Regioplatform en Regionaal Architectuur Platform (RAP), beide gefaciliteerd door het Nationaal ICT-instituut voor de Zorg (Nictiz), en van de regioraad van Vereniging van zorgaanbieders voor zorgcommunicatie (VZVZ). Daarnaast is GERRIT betrokken bij diverse landelijke kennisplatforms en overige regionale samenwerkingsverbanden.
2.2 GERRIT – de diensten GERRIT levert diensten aan een groot deel van de Noord-Nederlandse zorg: ziekenhuizen, GGZinstellingen, verpleeghuizen, (thuis)zorginstellingen, huisartsen, apotheken, fysiotherapeuten, overige paramedici, laboratoria, GGD, ketenzorginstellingen en overige instellingen. In 2014 bestond deze dienstverlening uit de GERRIT berichtendienst, het GERRIT Zorgnet met diverse aanvullende diensten, de XDS-dienstverlening en de ondersteuning bij het gebruik van OZIS en LSP. GERRIT heeft een eigen servicedesk die zorgverleners ter zijde staat bij al hun informatievragen. GERRIT Berichtendienst Met de GERRIT berichtendienst kunnen zorgverleners op een veilige manier berichten uitwisselen. Het gaat hier om systeem-systeem communicatie (EDIFACT-berichten). Veel informatiesystemen ondersteunen deze vorm van communicatie. Dat heeft als grote voordeel dat berichten rechtstreeks vanuit het dossier kunnen worden samengesteld en verzonden, en aan de ontvangende kant eenvoudig kunnen worden gekoppeld aan de juiste patiënt. Als motor van de GERRIT Berichtendienst maken wij gebruik van het product ZorgMail van E.Novation. GERRIT Zorgnet GERRIT Zorgnet is het besloten zorgnetwerk van GERRIT. Eén enkele aansluiting is voldoende om met elke andere aangesloten instelling of praktijk veilig te kunnen communiceren. GERRIT biedt hiermee voor in principe elke zorgorganisatie en elke zorgverlener kwalitatief hoogwaardige en veilige netwerkverbindingen, geschikt voor zowel de uitwisseling van medische informatie met andere zorgverleners in de regio als de interne communicatie tussen verschillende vestigingen. GERRIT biedt op het netwerk diverse aanvullende diensten. Afhankelijk van de specifieke situatie van de klant zoekt GERRIT de meest optimale mix van connectie, communicatieplatform en toepassingen. Voor de individuele gebruikers is dat vaak GERRIT Zorgnet Light, voor de 1e lijns zorgverlener GERRIT Zorgnet Basis en voor de grotere zorginstelling GERRIT Zorgnet XL. GERRIT is GZN (Goedbeheerd ZorgNetwerk) en kan zorgverleners uit Noord-Nederland koppelen aan het Landelijk Schakel Punt (LSP). Daarnaast biedt GERRIT ook koppelingen met diverse andere communicatienetwerken en diverse leveranciers van zorginformatiesystemen, informatiediensten, en ICT ondersteuning. GERRIT kan bijvoorbeeld koppelingen tot stand brengen met een ander zorgnetwerk zoals Zorgring Noord Holland Noord, EZDA of Ezorg. Maar ook koppelingen met leveranciers, ICT-dienstverleners, communicatie- en informatiediensten behoren tot de mogelijkheden. GERRIT@Mail Wanneer mail zorginhoudelijke en / of persoonsgebonden informatie bevat, moet deze mail adequaat beveiligd zijn. GERRIT@Mail is een voorziening binnen het besloten netwerk van GERRIT om te garanderen dat e-mailverkeer niet over het onveilige internet gaat. GERRIT XDS dienstverlening GERRIT levert centrale XDS-diensten ten bate van de regio. Zij doet dit als centrale inkooporganisatie namens de ziekenhuizen in de regio. GERRIT biedt diverse XDS-diensten aan, zoals technisch beheer van de centrale XDS infrastructuur, een XDS Servicedesk, projectmanagement en projectbegeleiding voor aansluittrajecten en procesondersteuning. Belangrijk onderdeel van de GERRIT XDS-dienstverlening is het coördineren en waar nodig uitvoeren van alle activiteiten om ervoor te zorgen dat voldaan wordt aan alle wet- en regelgeving en om ervoor te zorgen dat ketenprocessen met behulp van XDS daadwerkelijk beter worden ingericht. Jaarverslag GERRIT 2014 Pagina 6 van 21
GERRIT ondersteuning OZIS en LSP De Servicedesk van GERRIT ondersteunt bij het gebruik van systemen voor medicatie-uitwisseling. Achterliggend doel bij het bieden van deze ondersteuning is het vergroten van de medicatieveiligheid in de keten: alle zorgverleners die met een patiënt te maken krijgen, moeten op het juiste moment een actueel beeld hebben van de complete medicatie van die patiënt. Op deze manier worden (onnodige) 'medicatieongelukken' voorkomen. De ondersteuning van GERRIT heeft zich in 2014 gericht op het Open Zorg Informatie Systeem (OZIS), de elektronische gegevensuitwisseling tussen apotheken, apotheekhoudende huisartsen en ziekenhuizen in de regio, en zijn opvolger: het Landelijk Schakel Punt (LSP).
2.4 GERRIT - de organisatie Het GERRIT-team GERRIT kent een relatief compact en servicegericht team van hooggekwalificeerde medewerkers. Zij houden zich bezig met programmamanagement, projectleiding, projectondersteuning, beleidsondersteuning, servicedesk, functioneel beheer en communicatie. De 'techniek' is ondergebracht bij samenwerkingspartners dan wel volledig uitbesteed. Qua omvang streven we naar een lean en mean team, maar tegelijkertijd naar voldoende grootte om al onze diensten en ondersteuning met de noodzakelijke continuïteit en garanties te kunnen blijven bieden. Per 31 december 2014 telt het team van GERRIT 18 medewerkers (ca. 12 fte)
Raad van toezicht De bestuurder, de heer W.W.M. Hodes, legt verantwoording af aan de raad van toezicht. Taak van de raad van toezicht is toezicht te houden op het beleid, waaronder specifiek het goedkeuren van de jaarlijkse begroting en financiële afrekening, en verder het gevraagd en ongevraagd geven van advies. In 2014 bestond de raad van toezicht uit de volgende personen: • De heer W. van der Kam, bestuursvoorzitter Antonius Zorggroep (voorzitter raad van toezicht) • De heer R. Feenstra, directeur participatiefonds, De Friesland Zorgverzekeraar • Mevrouw M. de Graaf, directeur-bestuurder Zorgbelang Fryslân • De heer J.W. Hoevers, apotheker, namens stichting OZIS Fryslân (apotheekhoudenden) • Mevrouw A. Huizenga, directeur-bestuurder ZuidOostZorg • De heer T. Pollema, hoofd algemene zaken, Izore en Pathologie Friesland • De heer W. Witting, huisarts, namens de Friese Huisartsen Vereniging Jaarverslag GERRIT 2014 Pagina 7 van 21
Nieuwe governance In 2014 is gewerkt aan een nieuwe governancestructuur voor GERRIT. Redenen om deze te wijzigen waren onder meer verbreding van de werkzaamheden van GERRIT van Friesland naar Noord-Nederland, verdergaande professionalisering van de organisatie en hedendaagse eisen op het gebied van onafhankelijk toezicht. Een andere belangrijke reden is tevens het versterken van de positie van de participanten en hen meer betrekken bij het beleid van GERRIT. Met hulp van een externe deskundige hebben de raad van toezicht en bestuurder uiteindelijk gekozen voor een relatief kleine verandering in de structuur van GERRIT. De raad van toezicht zal hierbij gaan bestaan uit een klein aantal onafhankelijke toezichthouders. De rol van de participanten (de 'eigenaarsfunctie') wordt versterkt door de toevoeging van een participantenraad, die zal bestaan uit een representatieve vertegenwoordiging (naar werksoort en werkgebied) van alle GERRIT-participanten.
Statutair is de nieuwe structuur per 1 januari 2015 ingegaan. De samenstelling en installatie van de nieuwe raad van toezicht en de nieuwe participantenraad krijgen in 2015 hun beslag.
Jaarverslag GERRIT 2014 Pagina 8 van 21
3 Ontwikkelingen en resultaten 2014 3.1 Infrastructuur voor zorgcommunicatie Anno 2014 wil elke zorgverlener zich snel een compleet beeld vormen over zijn patiënt, op basis van alle informatie die beschikbaar is. Technisch denk je dan aan de koppeling van (EPD-) systemen, altijd en overal toegang, redundante en robuuste netwerkfaciliteiten en wijd verbreide communicatiemogelijkheden. Tegelijkertijd moet alles goed beveiligd zijn, moet privacy gewaarborgd blijven, mogen 'onbevoegden' geen toegang krijgen en is gewenst dat de patiënt zelf hier grip op krijgt. Ziehier het 'simpele' eisenpakket aan de infrastructuur. GERRIT Zorgnet Voor Friese zorgpartijen vormt GERRIT Zorgnet al enige jaren een generiek te gebruiken en redundant ingericht netwerk voor veel (toekomstige) innovaties in de zorg, waaronder bijvoorbeeld XDS. In 2014 is dit netwerk uitgebreid middels de uitvoering van een aantal grote opdrachten voor Zorgpartners Friesland en Nij Smellinghe - Pasana. Een glasvezelinfrastructuur zoals in Friesland, is ook in Groningen en Drenthe gewenst. Onder de werknaam 'GERRIT Oost' zijn hiervoor in 2014 vergaande plannen met de ziekenhuizen en grote instellingen gemaakt. Eind 2014 hebben alle betrokken partijen ingestemd met de plannen, zodat deze in 2015 verder kunnen worden gerealiseerd.
Wat betreft de ADSL-aansluitingen is GERRIT in 2014 gestart met de migratie naar een andere aanbieder. Deze overgang biedt voor de GERRIT Zorgnet Basis gebruikers meerdere voordelen: een snellere verbinding tegen dezelfde of lagere kosten, betere service van de ADSL-leverancier en meer kwaliteit. In Groningen zijn alle ‘oude Carering-verbindingen’ opgeruimd en omgezet naar nieuwe verbindingen. Daarmee is de overgang van Carering naar GERRIT, die al in 2011 in gang was gezet, volledig afgerond. Kwaliteit GERRIT heeft kwaliteit hoog in het vaandel staan en heeft zich in 2014 nadrukkelijk bezig gehouden met diverse kwaliteitsverbeteringen. Samen met een aantal grote netwerkklanten is nagedacht over de uitvoering van een externe beoordeling van de kwaliteit van het GERRIT Zorgnet ten aanzien van de aspecten betrouwbaarheid, beveiliging en beveiligbaarheid, onderhoudbaarheid en toekomstvastheid. In 2014 is dit onderzoek uitgevoerd. De uitkomsten worden in 2015 met de ICT-managers van de grote instellingen besproken.
Jaarverslag GERRIT 2014 Pagina 9 van 21
Er zijn een aantal belangrijke verbeteringen doorgevoerd in de interne organisatie. GERRIT heeft het functioneel beheer rondom een aantal diensten beter ingericht (conform BISL) en er is een aanvullend trainings- en opleidingsprogramma voor de eigen medewerkers gestart. Ten slotte is GERRIT eind 2014, na een uitgebreide audit waarbij de diverse werk- en veiligheidsprocessen van GERRIT onder de loep zijn genomen, opnieuw gekwalificeerd als GZN (Goedbeheerd ZorgNetwerk). GERRIT mag daarom een beveiligde netwerkverbinding realiseren en onderhouden tussen het goed beheerde zorgsysteem (GBZ) van de zorgaanbieder enerzijds en het Landelijk Schakel Punt (LSP) anderzijds. GERRIT Berichtendienst Het gebruik van de GERRIT Berichtendienst is wat betreft absolute aantallen in 2014 wat gestabiliseerd, maar laat op een aantal belangrijke punten nog steeds een toename zien, Opvallend zijn bijvoorbeeld de gestage toename van de 'specialistenbrieven' en van de 'medvrij'-berichten (met name waarneemberichten en de niet-KCL-labberichten). Daarnaast zien we ook een sterke toename van Edifact-gebruik bij de verpleeg- en verzorgingshuizen en in de paramedische sector. Onderstaand figuur laat de groei in berichten zien, afkomstig van de grote instellingen. Het totaal van berichten in de paramedisch sector ligt rond de 100.000 per jaar. Het totaal aan receptberichten tussen huisartsen en apotheken ligt op circa 2 miljoen.
GERRIT berichtendienst 2005-2014 900000 800000 700000 600000 500000 400000 300000 200000 100000 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 VRIJ
LAB
MUT
OVZ
RAD
SPEC
GN-LAB
GN-SPEC
In de tweede helft van 2014 hebben GERRIT en E.Novation, leverancier van Zorgmail, nieuwe contractbesprekingen gevoerd. Daarbij is ook gesproken over uitbreiding van de servicewerkzaamheden van GERRIT naar Drenthe. Eind 2014 is een nieuw contract voor de komende jaren afgesloten, waarbij is afgesproken dat alle E.novation-klanten in Groningen en Drenthe wat betreft Zorgmail onder GERRIT-contract zullen vallen. Wat betreft nieuwe toepassingsmogelijkheden van de berichtendienst, heeft GERRIT ervaringsprojecten in de regio uitgevoerd tussen tandartsen en kaakchirurgen, fysiotherapeuten in eerste en tweede lijn en overdrachten vanuit ziekenhuizen naar VVT-instellingen. De GERRIT Berichtendienst wordt ook ingezet bij het Diabetes-PGD project in Noordoost-Groningen.
GERRIT@Mail GERRIT@Mail, de besloten mailoplossing van GERRIT, is in 2014 volledig vernieuwd. Sinds september is de nieuwe mailomgeving in gebruik en zijn de gegevens van klanten gemigreerd. Na Jaarverslag GERRIT 2014 Pagina 10 van 21
ruim tien jaar was de dienst aan een technische upgrade toe. Tegelijkertijd zijn wijzigingen doorgevoerd zodat GERRIT@Mail nog beter voldoet aan de wensen van de gebruikers. Zo is er nog maar één mailadres nodig voor zowel openbare als besloten mail, krijgen alle klanten hun eigen domeinnaam en kunnen zij zelf hun mailadressen beheren. Bijna alle op GERRIT Zorgnet aangesloten partijen gebruiken inmiddels deze besloten mailoplossing. GERRIT@Mail vormt de basis voor veel samenwerkingsprojecten, zoals bijvoorbeeld ZorgnaZorg. Patiënt-authenticatie In 2014 zijn nieuwe initiatieven ontwikkeld voor patiëntparticipatie. Een belangrijk onderdeel hierbij is beveiligde toegang. Op het gebied van patiënt-authenticatie was GERRIT samen met participanten betrokken bij de volgende projecten: • Gebruik van de 'ZelfZorgPas', een biometrische pas. In 2013 waren hiermee al ervaringen opgedaan. Bij evaluatie en in voorbereiding op verder gebruik kwamen in 2014 echter een aantal kwaliteitsissues naar voren die de verdere uitrol belemmerden. Door de leverancier wordt hier aan gewerkt. GERRIT blijft zich inzetten op de bruikbaarheid van dergelijke middelen in de zorg. • Voorbereidingen voor pilots in Noord-Nederland met e-ID, in samenwerking met UMCG, VWS, Nictiz, Logius, VZVZ. • Voorbereidingen voor pilots in Noord-Nederland met DigID gecombineerd met "Remote Document Athentication", ook in samenwerking met Nictiz, VWS, Logius, VZVZ, maar ook met RDW. Wetgeving en privacy In alle diensten en projecten van GERRIT speelt het thema privacybescherming een voorname rol. Dit is een uitdagend onderdeel van het bredere thema informatiebeveiliging. Uitdagend omdat effectieve en efficiënte zorgcommunicatie en privacybescherming vaak recht tegenover elkaar staan. Het belangrijkste hierbij is dat patiënten en zorgaanbieders achter de genomen privacymaatregelen staan én dat de zorgcommunicatie voldoet aan de privacywetgeving. Om duidelijkheid te creëren over hoe aan de wetten kan worden voldaan bij digitale zorgcommunicatie, hebben de RSO's en belangrijke koepels (KNMG, NHG, VHN, KNMP, NVZ, LHV, NPCF, Nictiz) de Gedragscode Elektronische Gegevensuitwisseling in de Zorg (gedragscode EGiZ) ontwikkeld. Het doel van de gedragscode is de formulering van een heldere en toepasbare set (gedrags)regels en bijbehorende normen voor gegevensuitwisseling tussen zorgaanbieders. De gedragscode is in 2014 op een paar kleine onderdelen aangepast. De opstellers hebben verder met elkaar afgesproken de gedragscode te onderhouden en aan te passen op het moment dat de nieuwe 'wet cliëntenrechten zorg' van toepassing gaat worden. De KNMG voert hierover, in samenwerking met het Nictiz, de coördinatie. Doel hiervan is dat de gedragscode een altijd up-to-date code is die door zorgaanbieders kan worden gehanteerd. In de regio Noord-Nederland hanteren wij de gedragscode EGiZ nu als basis voor het regionale privacybeleid. Dat doen we o.a. via de instelling van een beleidcommissie en privacycommissie rond XDS Noord-Nederland (zie 3.3) en door in deze commissies afspraken te maken over bijvoorbeeld procedures om patiënttoestemming te vragen en deze vast te leggen.
Jaarverslag GERRIT 2014 Pagina 11 van 21
3.2 Medicatieveiligheid via het LSP (en OZIS) Medicatieoverdracht is nog steeds één van de grote uitdagingen in de zorg, ook in Friesland, Groningen en Drenthe. Onderzoek Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg (Nivel) 2007: Jaarlijks ondervinden ongeveer 30.000 patiënten vermijdbare schade in ziekenhuizen, waarvan 1700 vermijdbare doden. 50% daarvan is medicatie gerelateerd. 27% van medicatiegerelateerde problemen ontstaat door problemen in de overdracht (opname/overplaatsing/zorgverleners/ontslag). Onderzoek Nivel 2012: de potentieel vermijdbare schade is met 45% gedaald en de potentieel vermijdbare sterfte is met 53% afgenomen ten opzicht van vijf jaar eerder. Nog steeds is in ongeveer een kwart van de gevallen een verkeerd of incompleet medicatiebeeld mede-oorzaak van de vermijdbare zorgschade.
3.2.1 Medicatieveiligheid in Friesland Friesland is in 2014 als eerste grote regio in Nederland voor medicatieoverdracht volledig overgegaan op het LSP. Op 5 november is OZIS, het oude systeem, fysiek uitgezet. De overgang van OZIS naar het LSP is in Friesland een groot project van Stichting OZIS Fryslân en Stichting GERRIT, in samenwerking met de zorgverleners, leveranciers, VZVZ en Nictiz. Er zijn nieuwe systemen in gebruik genomen, nieuwe werkprocessen ingericht, nieuwe werkprotocollen beschreven en er is gedacht over een nieuwe rolinvulling van zorgverleners. Praktijktesten en leren werken met het LSP Om er zeker van te zijn dat de uitwisseling via het LSP goed genoeg was om OZIS uit te faseren, heeft GERRIT in 2014 in Friesland uitgebreide praktijktesten uitgevoerd met elke systeemcombinatie. Tijdens de eerste testen bleek dat het LSP nog niet overal werkte zoals het zou moeten en kwamen er diverse performanceproblemen aan het licht. GERRIT heeft daarop diverse verbetervoorstellen gedaan richting leveranciers en de VZVZ. Deze hebben de signalen van GERRIT goed opgepakt en de noodzakelijke verbeteringen doorgevoerd. Tevens heeft GERRIT vorig jaar gewerkt aan de ingebruikname van het LSP bij de apothekers, apotheekhoudende huisartsen en ziekenhuizen. Om het gebruik van het LSP te bevorderen zijn in samenwerking met Stichting OZIS Fryslân en leveranciers diverse LSP-informatieavonden gehouden. Tijdens deze bijeenkomsten hebben apothekers onder meer demonstraties van het LSP in hun systeem gekregen en voorlichting over het vragen en registreren van patiënttoestemming. Verder heeft GERRIT apothekers het hele jaar actief geïnformeerd via digitale nieuwsbrieven over de stand van zaken van het LSP, de overgang van OZIS naar LSP en hoe om te gaan met opt-in en eventuele technische problemen. Daarnaast zijn de nodige ondersteunende documenten ontwikkeld. Werken met het LSP verschilt wezenlijk van werken met OZIS. Naast de informatieavonden en ‘knoppencursussen’, waarbij apothekers en apotheekassistenten uitleg kregen over LSP in combinatie met hun AIS, heeft GERRIT gewerkt aan nieuwe protocollen voor medicatieoverdracht. Deze nieuwe protocollen zijn tot stand gekomen in samenwerking met Nictiz, huisartsen, apothekers en ziekenhuisapothekers in Zuidwest-Friesland. De protocollen voor medicatieoverdracht gelden als voorbeeld voor heel Nederland. Zorgverschuiving: de nieuwe rol van apothekers bij medicatieveiligheid Het succes van het LSP en het verbeteren van de medicatieveiligheid staan of vallen met de gebruikers. De overgang naar het LSP en vooral de nog te verwachten functionele verbeteringen en uitbreidingen, maken dat er een nieuwe rol kan ontstaan voor de apotheker als medicatiebegeleider en een nieuwe wijze van samenwerking tussen voorschrijver, patiënt en apotheker. De apotheekhoudenden in Friesland hebben zich in 2014 gebogen over deze nieuwe rolverdeling. In mei 2014 hebben GERRIT en Stichting OZIS Fryslân daarvoor samen het toekomstcongres ‘Bronhoederschap en rekenschap’ georganiseerd, onder leiding van dagvoorzitter Rob Oudkerk. Doel van het congres was: gezamenlijk de toekomst van de apothekers en de invulling van de rol van Jaarverslag GERRIT 2014 Pagina 12 van 21
medicatiebegeleider (opnieuw) definiëren. Uitkomst van het congres: de medicatiebegeleider van de toekomst is dossierhoeder: hij heeft inzicht in de totale medicatie van de patiënt, zoekt vanuit zijn expertise proactief de samenwerking met andere zorgverleners, houdt zich bezig met compliance, bewaakt de geneesmiddeleninformatie zowel met patiënt als andere zorgverleners, is dé aangewezen persoon om medicatie te beoordelen, heeft verstand van lifestyle en kan het zelfmanagement van patiënten begeleiden.
Pilot patiëntparticipatie en medicatieveiligheid Samen met VZVZ, Nictiz, NPCF en regionale zorgverleners is GERRIT in 2014 gestart met voorbereidingen voor een pilotproject in de regio Zuidwest-Friesland. Bedoeling is de patiënt toegang te verschaffen tot zijn medicatiegegevens binnen het LSP. Naar verwachting zal de pilot in de tweede helft van 2015 starten.
3.2.2 Medicatieveiligheid in Groningen en Drenthe Versnellingsprogramma’s LSP Groningen en Drenthe In de regio’s Groningen en Drenthe is - met ondersteuning van GERRIT – in 2014 hard gewerkt aan plannen om zowel huisartsen als apotheken verder aan te sluiten op het LSP, met als doel om de bestaande OZIS-ringen tijdig te kunnen uitfaseren. Eind 2014 zijn de plannen vastgesteld door de regionale koepels en zorgaanbieders. Omdat met name bij huisartsen nog sprake was van een achterstand, is eind 2014 in beide regio's gestart met het ‘Programma versnelling LSP’. In dit kader zijn in samenwerking met de VZVZ kortdurende en gecomprimeerde projecten uitgevoerd, gericht op het activeren, signaleren en ondersteunen van huisartsen en apothekers bij het aansluiten op het LSP en het vragen van patiënttoestemming.
Jaarverslag GERRIT 2014 Pagina 13 van 21
3.3 XDS – uitwisseling van medische gegevens via standaarden Het zorglandschap verandert:: zorginstellingen fuseren, zorg verschuift van de tweede naar de eerste lijn, naar anderhalvelijnszorg. De noordelijke regio richt zich op spreiding en concentratie van zorg. Daarbij ontstaan er meer overlegstructuren met vaak ook meer zorgverleners om mee me te communiceren. En dat in combinatie met verdergaande digitalisering. Dit alles leidt tot een toenemende vraag naar (het delen van) relevantie patiëntinformatie. Om het primaire zorgproces en elektronische uitwisseling van zorggegevens te ondersteunen is is gebruik van standaarden essentieel. Wereldwijd is "IHE-XDS" "IHE XDS" (wat staat voor 'Integrating the Healthcare Enterprise' als standaardisatiebeweging, met 'Cross-enterprise 'Cross enterprise Document Sharing' als standaard daarbinnen) één van de belangrijkste standaarden. Deze is vooral in de ziekenhuisnwereld ziekenhui sterk in opmars. Op 11 februari 2014 werd samen met de noordelijke ziekenhuizen het officiële, officiële feestelijke startsein gegeven voor de ingebruikname van het Noord-Nederlandse XDS-netwerk. Aan de totstandkoming hiervan was bijna 2 jaar lang gewerkt, door GERRIT in samenwerking met het UMCG, MCL en Martini Ziekenhuis. Bestuurders van ziekenhuizen, vertegenwoordigers van zorgverzekeraars, ICT-managers, ICT radiologen, gebruikers van het netwerk en andere medisch specialisten maar ook vertegenwoordigers van de leveranciers (E.Novation en Forcare), het Nictiz, IHE-Nederland Nederland en collega-regionale collega samenwerkingsorganisaties waren bij de kick-off aanwezig om stil te staan bij dit unieke moment. Nog niet eerder erder is in Nederland namelijk op zo’n grote schaal en met instemming van zoveel ziekenhuizen een vergelijkbare collectieve ICT-infrastructuur ICT tot stand gekomen. Werken aan compliance ten en aanzien van wet- en regelgeving Belangrijk in 2014 was de ondertekening van het XDS-convenant voor Noord--Nederland door alle ziekenhuisbestuurders. Hiermee verklaarden verkla zij zich verantwoordelijk voor de uitwisseling via XDS en voor de verdere inrichting van alle zaken die de wetwet en regelgeving verlangen. In n dit convenant wordt onder meer verwezen wezen naar de gedragscode EGiZ, waarin onder meer normen en handreikingen staan ten aanzien van het vragen van patiënttoestemming, de registratie hiervan, en de wijze waarop het verder technisch en organisatorisch kan worden wo ingeregeld.. Aan GERRIT is gevraagd om dit geheel verder te coördineren en faciliteren. Daartoe zijn onder meer een stuurgroep, een beleidscommissie en een privacycommissie ingericht. Beleidscommissie en stuurgroep houden zich daarnaast uiteraard ook bezig ezig met de verder gewenste functionele ontwikkeling en prioritering. Vijfjarenplan en deelprojecten XDS is – naast het LSP – een grote en belangrijke infrastructurele beweging in de zorg. In 2014 werd dat door de noordelijke ziekenhuizen onderstreept met hun commitment aan een vijfjarenplan voor XDS. In grote lijnen wordt daarin eerst gewerkt aan de uitfasering van alle bestaande cd-stromen cd tussen de ziekenhuizen. Vervolgens worden de overige documenten ter hand genomen en tot slot worden allerlei ketenprocessen ocessen digitaal ondersteund met de inrichting van digitale workflow. In de loop van de tijd is het de bedoeling dat niet alleen ziekenhuizen informatie uitwisselen, maar ook andere instellingen, inclusief de eerste lijn.
Jaarverslag GERRIT 2014 Pagina 14 van 21
Uitgevoerde XDS projecten 2014 201 In het eerste kwartaal van 2014 zijn alle ziekenhuizen iekenhuizen aangesloten op de centrale GERRITGERRIT infrastructuur waarbij zowel een productieproductie als testomgeving zijn ingericht. Daarna is een start gemaakt met het uitfaseren van de cd-stromen. Dat zijn alle situaties waarbij patiënten worden doorverwezen van het ene ziekenhuis ekenhuis naar het andere, waarbij dan medische edische beelden zoals röntgenfoto’s op cd’s worden gebrand en per post of koerier naar het andere ziekenhuis worden gestuurd of met de patiënt worden meegegeven.. XDS maakt deze handelingen overbodig: de studies kunnen direct in de XDS-infrastructuur infrastructuur worden aangemeld. Het ontvangende ziekenhuis kan de beelden dan importeren in het eigen systeem. GERRIT heeft in 2014 de uitfasering van de cd-stromen cd per ziekenhuis begeleid.
Deze uitfasering bestond uit diverse deelprojecten, waarbij verschillende afdelingen in het betreffende ziekenhuis technisch werden aangesloten, processen opnieuw werden ingericht en afgestemd met andere ziekenhuizen en medewerkers dewerkers werden getraind in het gebruik van XDS. Naast de uitfasering zijn er nog enkele andere projecten uitgevoerd. Zo is er gewerkt aan een ‘regioviewer’ waarmee andere partijen dan de aangesloten ziekenhuizen (bijvoorbeeld (bijvoorbeeld huisartsen en ziekenhuizen buiten de regio) in het XDS netwerk zouden kunnen kijken, is er een vooronderzoek uitgevoerd met betrekking tot de inzetbaarheid voor de diagnostiek-keten diagnostiek keten en zijn er voorbereidingen getroffen voor een proefproject met de inrichting inrichting van workflow. Een aantal van deze projecten is gefinancierd vanuit Friesland Voorop IT (FIT). In 2014 is in grote mate in samenwerking met ziekenhuizen, specialisten en bijvoorbeeld het IKNL gekeken naar vele 'use cases' die zich nu en in de nabije toekomst toekomst in de zorgketen zullen voordoen en waarbij XDS een sleutelrol zal gaan vervullen. Hieruit zijn vele projectideeën voor 2015 voortgekomen. .
Jaarverslag GERRIT 2014 Pagina 15 van 21
3.4 Elektronische overdracht Betere informatie-uitwisseling tussen verpleegkundigen en verzorgenden is van groot belang. Het aantal overdrachtsberichten bedraagt 300.000 per jaar en vraagt om een professionele aanpak. Uit onderzoek van Nictiz en de beroepsvereniging van Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN) uit mei 2014 blijkt dat 61% van de verpleegkundige overdrachten in Nederland onvolledig is. Meer dan 23% ontvangt zelfs helemaal geen overdracht. Ook draagt bijna 70% van de ondervraagden de verpleegkundige gegevens nog altijd over op papier. Onderzoek van IGZ eind 2014/begin 2015 bevestigt dit beeld. De conclusie van de inspectie na onderzoek bij vier ziekenhuizen is niet mild: ‘De overdracht van patiëntgegevens tussen zorgaanbieders is nog vaak incompleet, incorrect, niet tijdig of soms zelfs volledig afwezig. Met name kwetsbare ouderen lopen hierdoor structurele risico’s.’ Elektronische zorgoverdracht in Groningen en Drenthe In Groningen en Drenthe en een deel van Friesland loopt het initiatief om de elektronische zorgoverdracht tussen ziekenhuis en Verpleeg-, Verzorgingshuizen en Thuiszorg (VVT) te stimuleren en verbeteren: het project ZorgnaZorg Het project ontstond in eerste instantie al in 2010 vanuit het UMCG en Zorggroep Groningen. Inmiddels zijn meerdere ziekenhuizen en zorginstellingen uit Groningen, Drenthe en ook Friesland aangesloten op ZorgnaZorg. GERRIT heeft geadviseerd bij de invulling van het ZorgnaZorg project in Groningen en Drenthe. Daarnaast bood en biedt GERRIT met haar berichtendienst op basis van Zorgmail en GERRIT@Mail (en in de toekomst ook met XDS) de ICT-faciliteiten voor het ZorgnaZorg netwerk. In 2014 is Zorgnazorg overgegaan van een projectvorm naar een coöperatie. Het is dus de bedoeling de gekozen oplossingen structureel te blijven inzetten. Elektronische zorgoverdracht Friesland In Friesland is naar aanleiding van een Open Podium van GERRIT animo ontstaan om gezamenlijk te kijken naar verbetering van (elektronische) zorgoverdracht. Ziekenhuizen, zorginstellingen en GERRIT hebben samen met elkaar gesproken over wat er nodig is. Het is gebleken dat het nog moeilijk is om draagvlak te krijgen voor gezamenlijke, regionale plannen en werkwijzen. GERRIT zal ook in 2015 zorgverleners waar gewenst faciliteren bij het verbeteren van elektronische zorgoverdracht.
3.5 Casemanagement Het CBS heeft berekend dat meer dan 100.000 jongeren in Nederland jeugdzorg ontvangen. Een kwart hiervan ontvangt twee verschillende zorgvormen en 15 procent krijgt drie of zelfs meer vormen van zorg. Het SCP meldt dat ruim een kwart van de 65-plussers kwetsbaar is voor ernstige gezondheidsproblemen. Het aantal kwetsbare ouderen zal tussen 2010 en 2030 naar verwachting toenemen met ruim 300.000 van bijna 700.000 naar meer dan 1 miljoen. Van alle kwetsbare ouderen heeft ongeveer 33% een vorm van (beginnende) dementie. Kwetsbare ouderen zijn oudere mensen met een verminderde regie (of verlies aan regie) over het eigen leven met een veelzijdige hulp- en zorgbehoefte. Casemanagement is dienstverlening/coördinatie op maat, vooral bedoeld voor mensen met complexe problemen, zoals bijvoorbeeld kwetsbare ouderen of juist jongeren die gebruik maken van diverse vormen van jeugdhulpverlening. In de drie noordelijke provincies is veel aandacht voor kwetsbare ouderen en jeugdzorg. Een vraagstuk dat hierbij veelal speelt is de vormgeving van multidisciplinaire samenwerking rondom cliënten met een meervoudige en complexe problematiek en de inzet van casemanagement. GERRIT ondersteunt een aantal van deze initiatieven op technisch gebied en biedt advies over infrastructurele oplossingen. GERRIT heeft in 2014 onder meer technisch ondersteuning en projectleiding geboden aan TinZ, het netwerk dementie in Friesland. TinZ is een samenwerkingsverband van 40 zorgorganisaties in Jaarverslag GERRIT 2014 Pagina 16 van 21
Friesland, dat zich bezighoudt met de (door)ontwikkeling van ketenzorg voor mensen met dementie. Aan dit samenwerkingsverband nemen zorgaanbieders deel uit de Thuiszorg, VerplegingVerzorgingshuizen, Geestelijke Gezondheidszorg en Ziekenhuizen. Samen met zorgverzekeraar de Friesland, Zorgkantoor Friesland, GGD, provincie Fryslân en Alzheimer Nederland, zorgen zij ervoor dat mensen met dementie en hun mantelzorgers de zorg krijgen die zij nodig hebben. Ook wordt samengewerkt met de WMO-loketten van de gemeenten, welzijnsorganisaties en vrijwilligersorganisaties. Daarnaast is GERRIT vorig jaar gevraagd mee te denken over casemanagementoplossingen bij het Netwerk Dementie Drenthe. Dit dementienetwerk houdt zich met vergelijkbare zorgproblematiek bezig als TinZ. In Friesland hebben diverse zorgverleners samen met GERRIT de handen ineen geslagen bij de pilot ‘elektronische vergadertafel’. Er ontstaan steeds meer multidisciplinaire overleggen (MDO’s). Vooral voor huisartsen is dit een tijdrovende aangelegenheid. Hoe effectief is een MDO? Vaak hoeft niet elke aanwezige bij het gehele overleg aanwezig te zijn. Hoe kun je hier slim mee om gaan? Deze vragen worden onderzocht in deze pilot die gehouden wordt in de regio Franeker. GERRIT heeft daarnaast het afgelopen jaar meegedacht en geadviseerd over vraagstukken rondom informatie-uitwisseling tussen meerdere partijen, waarvan een aantal geen zorgverleners zijn: politie, gemeenten, justitie, jeugdzorg en organisaties die zich bezig houden met slachtoffers van kindermishandeling. In 2014 zijn door veranderingen op het gebied van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) (zorg)verschuivingen en nieuwe zorgvraagstukken ontstaan. Het bestaande zorgveld is zoekende en nieuwe partijen dienen zich aan. GERRIT streeft ernaar ook in 2015 partijen bij elkaar te brengen zodat casemanagement – met gebruikmaking van zoveel mogelijk standaarden - in Noord-Nederland breder ingezet kan worden in complexe situaties.
Jaarverslag GERRIT 2014 Pagina 17 van 21
3.6 E-diagnostiek Laboratoria voeren de diagnostiek uit voor ziekenhuizen, huisartsen, verpleeg- en verzorgingshuizen en GGD’en. Dit omvat diagnostiek ten behoeve van de individuele gezondheidszorg, maar ook voor de openbare gezondheidszorg. Om het zorgproces efficiënter in te richten en de kwaliteit van zorg te verbeteren, bestaat een grote wens om inzage en aanvraag van diagnostiek elektronisch te ontsluiten (e-diagnostiek). Om dit mogelijk te maken, zijn er diverse oplossingsrichtingen. GERRIT heeft in 2014 op verzoek van met name de laboratoria in de drie noordelijke provincies, maar ook vanuit wensen van de noordelijke ziekenhuizen en huisartsen, een eerste vooronderzoek uitgevoerd naar e-diagnostiek. Financiering voor dit vooronderzoek is verkregen vanuit FIT. Als opdracht kreeg GERRIT mee: onderzoek hoe het aanvraagproces kan worden verbeterd en hoe daarna informatie breder beschikbaar kan worden gesteld volgens geldende wet- en regelgeving. Daarnaast kwam het verzoek aan GERRIT om te onderzoeken hoe vanuit de tweede lijn de eerste lijn beter te ondersteunen is. Uitkomsten vooronderzoek Eind 2014 zijn de bevindingen van het vooronderzoek gepresenteerd. Op basis van de uitkomsten van het vooronderzoek is gekozen prioriteit te geven aan het verbeteren en verbreden van de inzage in diagnostische uitslagen. Vervolgens zal worden gekeken naar hoe het aanvraagproces kan worden verbeterd en hoe uitslagen en aanvragen blijvend aan elkaar ‘gekoppeld’ kunnen worden, opdat uitslagen altijd in hun context kunnen worden gepresenteerd. GERRIT heeft in 2014 een voorstel gemaakt om in een pilotproject e-diagnostiek in Noord-Nederland verder te ontwikkelen. Tijdens de pilot ligt de focus op inzage in de onderzoeken op het gebied van medische microbiologie. Informatie wordt via een portaal (een regionale XDS viewer) ontsloten naar huisartsen. Op die manier kunnen koppelingen worden gemaakt met de labviewers van bijvoorbeeld Izore en Certe. Door middel van de pilot moet ervaring worden opgedaan met de XDS viewer en met de koppeling: werkt het technisch, maar ook praktisch? Maakt de huisarts er gebruik van en verbetert dit het zorgproces en levert het dus uiteindelijk voordeel op voor de patiënt? Doel is uiteindelijk: het ondersteunen van de eerstelijns zorgverleners door het realiseren van een regionaal concept waarmee diagnostische informatie breed kan worden gedeeld en onderzoeken elektronisch kunnen worden aangevraagd.
Jaarverslag GERRIT 2014 Pagina 18 van 21
3.7 E-health E-health of zelfmanagement kan personeelsdruk verminderen en kosten besparen. Belangrijk bij e-health is echter – naast de kwaliteit van zorg verbeteren en het zorgproces efficiënter inrichten - het versterken van de rol van de patiënt. Onderlinge afstemming en gezamenlijke, regionale plannen zijn daarbij noodzakelijk om versnippering en wildgroei te voorkomen. Het gebruik van e-health en oplossingen voor zelfmanagement neemt enorm toe. In 2014 is daarom ook de vraag aan GERRIT om zich met deze onderwerpen bezig te houden enorm toegenomen. GERRIT heeft zich daarbij geconcentreerd op de vraagstukken van algemene inzetbaarheid en koppelbaarheid met de systemen van zorgaanbieders, waarbij allerlei randvoorwaarden als vertrouwelijkheid en privacybescherming aan de orde komen. In de toekomst voorziet GERRIT een infrastructuur waar de patiënt meer doet en méédoet, bijvoorbeeld door de komst van persoonlijke gezondheidsdossiers (pgd). Deze moeten op termijn één geheel gaan vormen met bestaande infrastructuren. In het streven naar goede regionale plannen hiervoor heeft GERRIT in 2014 vele verschillende samenwerkingsprojecten opgestart met zowel de eigen participanten als met landelijke kennispartijen en leveranciers. Veilige toegang Een belangrijk aspect bij patiënttoegang tot de zorg is de identificatie en authenticatie van de patiënt: hoe is deze op zeer hoog betrouwbaarheidsniveau te krijgen zonder afbreuk te doen aan gebruikersvriendelijkheid? Op landelijk niveau wordt daarvoor ingezet op het zogeheten e-ID-stelsel. Samen met het UMCG heeft GERRIT de samenwerkende instanties op dit gebied benaderd om enkele ideeën in Noord-Nederland te beproeven. Dat gaat in 2015 mogelijk tot enkele pilots leiden. Tegelijkertijd hebben VWS en het Nictiz GERRIT opgezocht om een proefproject te kunnen uitvoeren met de zogenaamde DigID hoog oplossing: DigID in combinatie met RDA (remote document authentication: het uitlezen van de chip op je paspoort, ID-kaart of rijbewijs), waarmee het gevraagde betrouwbaarheidsniveau wordt bereikt. Deze oplossing zal in 2015 worden toegepast in de pilot patiëntparticipatie en medicatieveiligheid in Zuidwest-Friesland (zie hieronder). Pilot patiëntparticipatie en medicatieveiligheid Samen met VZVZ, Nictiz, NPCF en regionale zorgverleners is GERRIT in 2014 gestart met voorbereidingen voor een pilotproject in de regio Zuidwest-Friesland. Bedoeling is de patiënt toegang te verschaffen tot zijn medicatiegegevens via het LSP, waarbij deze gegevens in een eigen dossier kunnen worden gezet om deze aan te vullen met persoonlijke gegevens en ervaringen, waarna deze weer kunnen worden gedeeld met de zorgverlener (apotheek en/of huisarts). Naar verwachting zal de pilot in de tweede helft van 2015 starten. Proefproject zelfzorg diabetespatiënten Noord- en Oost Groningen GERRIT was in 2014 betrokken bij het proefproject zelfzorg diabetespatiënten Noord- en OostGroningen van Zorgbelang Groningen. GERRIT heeft ICT-diensten geleverd om dit project mogelijk te maken. Voor de pilot met diabetespatiënten is een applicatie op Microsoft HealthVault ontwikkeld, die via Edifact communiceert met huisartsen en ziekenhuis. Allemaal bewezen technologie, maar op een nieuwe manier toegepast. Bedoeling is dat de pilot in 2015 echt volledig gaat draaien. Werkgroep e-health FIT GERRIT was in 2014 betrokken bij de Friesland Voorop IT (FIT) werkgroep e-health. Deze werkgroep heeft zich onder meer bezig gehouden met het maken van een e-health agenda voor Friesland en de voorbereidingen van een pgd-pilot.
Jaarverslag GERRIT 2014 Pagina 19 van 21
4. Overige informatie De participanten van GERRIT Op 31 december 2014 telde GERRIT ruim 40 participanten in Friesland, Groningen en Drenthe. Op onderstaande pagina’s treft u alle participanten aan, onderverdeeld in zorgcategorie. (n.b. eind 2014 werd de Pasana Zorggroep failliet verklaard. Op verzoek van betrokken partijen leverde GERRIT ook ná het faillissement nog verbindingen die nodig waren voor de behandeling van patiënten).
Ziekenhuiszorg
Huisartsen
Apothekers
Jaarverslag GERRIT 2014 Pagina 20 van 21
Verpleeg- en Verzorgingshuizen en Thuiszorg (VVT)
Laboratoria
Fysiotherapie
Zorgverzekeraar
Geestelijke Gezondheids Zorg
Patiëntenvertegenwoordiging
Overige organisaties
Jaarverslag GERRIT 2014 Pagina 21 van 21