Brandweer. Samen sterk samen veilig

Brandweer

K R A N T

van Nederland

N

U M M E R

4

November 2012

3

Jeugdbrandweer

“Samen sterk samen veilig.”

De jeugd heeft de toekomst. Maar daarvoor moet de doorstroom van jeugdbrandweer naar de opleiding Manschap A wel verbeteren. Hoe? Dat onderzoekt de Veiligheidsregio Utrecht.

4

Kwadrantenmodel

Als brandweer zijn we goed in woningbranden bestrijden. Als de brand complexer wordt, blijven we handelen als bij een woningbrand. Helpt het kwadrantenmodel dit te veranderen?

Brandweer Nederland “Vanaf 1 november werken alle brandweerkorpsen

2 november. “We bundelen onze krachten rondom

samen als Brandweer Nederland, onder leiding van

landelijke thema’s waar alle brandweermensen

de Raad van Brandweercommandanten”, zegt

mee te maken hebben. Ons doel: minder branden,

Stephan Wevers tijdens het NVBR-congres op 1 en

minder slachtoffers en minder schade.” Lees verder op pagina 2

Brandonderzoek en Brandveilig Leven vormen goede match

Brandweer Haaglanden vertaalt de resultaten van brandonderzoek naar voorlichting voor burgers. Na een brand gaat het Team Brandveilig Leven bij de betreffende bewoners en buurtgenoten langs om voorlichting

Vrijwilligers

Hoe houden we het brandweervak leuk voor de vrijwilliger? Dat is de centrale vraag in de Brand Los!-sessies. Vrijwilligers geven antwoord.

te geven over brandveiligheid. Zo onderzocht het team Brandonderzoek bijvoorbeeld een uitgebrande portiekwoning in Delft. Het ging hier om een zich snel ontwikkelende woningbrand met grote impact in de buurt. Uit dit onderzoek kwam naar voren dat de trappenhuizen van de woningen vol stonden met spullen en dat er in een woning zelfs fietsen aan het plafond hingen. Ook werd duidelijk dat er in geen van de woningen een rookmelder aanwezig was. In een voorlichtingsactiviteit na de brand besteedde Brandweer Haaglanden hier met succes aandacht aan.

Brandonderzoek wees uit dat een omgevallen halogeenlamp op een donzen dekbed de oorzaak was van deze kleine brand in een woonkamer.

11

12

Maaltijden

Omkomen van de honger doen we heus niet. Maar maaltijden tijdens een uitruk kunnen gezonder, rustiger en hygiënischer. Hoe doen we dat?

2 Brandweer Nederland vervolg voorpagina

Waar staan we voor? • Vanaf 1 november werken alle brandweerkorpsen samen in Brandweer Nederland, onder leiding van de Raad van Brandweercommandanten (RBC). Deze raad bestaat uit de 25 brandweercommandanten van de regionale korpsen. • Door efficiënt samen te werken in Brandweer Nederland bundelen de korpsen hun krachten, kennis en kunde rondom thema’s waar alle brandweermensen mee te maken hebben. • Met de beste mensen, de nieuwste inzichten en de slimste technieken werkt Brandweer Nederland eensgezind aan één doel: minder branden, minder slachtoffers, minder schade. • Brandweer Nederland staat voor 31.000 brandweermensen (beroeps en vrijwillig) die zich met hart en ziel inzetten voor de samenleving. Vele brandweermensen uit alle

regio’s zijn actief in allerlei netwerken en vakgroepen van Brandweer Nederland. Zij houden zich bezig met onderwerpen zoals opkomsttijden, vakbekwaamheid, voertuigbezetting of bedrijfsvoering. • Brandweer Nederland komt voort uit de Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR). De NVBR en de Vakvereniging Brandweervrijwilligers (VBV) gaan medio 2013 samen verder met een personenvereniging voor alle mensen die werkzaam en betrokken zijn bij de brandweer. • Het bureau van Brandweer Nederland is ondergebracht bij het Nederlands Instituut voor Fysieke Veiligheid (NIFV). Dit instituut ondersteunt de veiligheidsregio’s op het gebied van bestuur, beleid, opleidingen en materieel.

Meer weten over Brandweer Nederland? Kijk op www.brandweernederland.nl.

Brandweer Nederland Ontwikkelingen binnen de brandweer volgen elkaar snel op. Zo is Brandweer Nederland sinds 1 november een feit. Ik zie dat als hét platform dat met korte lijnen naar alle brandweermensen regie gaat voeren op ‘het doen’. Een prima zaak, want zo bundelen we onze kennis en pakken we landelijke thema’s - daar waar het kan - samen op. De Wet veiligheidsregio’s is veranderd en regelt nu dat alle brandweergerelateerde taken aan de veiligheidsregio’s worden overgedragen. Ook het nieuwe Instituut Fysieke Veiligheid (IFV) krijgt hiermee per 1 januari aanstaande zijn beslag. Ik vind zelf dat dit een organisatie moet worden waar het veld niet omheen kan. Hoe stevig het wordt, dat ligt aan onszelf. Tijdens de opening van het Academisch Jaar heb ik gezegd dat we in het IFV vooral een makelaarsrol zien, maar met meer wisselwerking tussen instituut en veld. Het is immers van en voor de veiligheidsregio’s. We moeten meer inspelen op wat de regio’s en de

Brandweerzorg in een wereldhaven Wie Rotterdam-Rijnmond zegt, zegt ook: wereldhaven, scheepvaart, logistiek, transport, internationale handel. Grootschalige petrochemische industrie en intensieve transportstromen in een gebied waar 1,2 miljoen mensen wonen en werken. Dit alles vormt het verzorgingsgebied van de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond (VRR). De VRR zet ruim 2.200 medewerkers in op dit gebied. In Rotterdam-Rijnmond staan meer dan 100 ‘hoog-risico’-bedrijven (BRZO). Sommige daarvan hebben een bedrijfsterrein met een oppervlak zo groot als een kleine gemeente. Voor de controle en handhaving van deze bedrijven heeft de VRR bijzondere kennis en kunde beschikbaar: de afdeling ‘Industriële Veiligheid’. Deze preventieafdeling met 25 specialisten richt zich op de industriële objecten in het gebied. In de contacten met de BRZO-bedrijven werkt de VRR intensief samen met de andere inspectiediensten, zoals de milieudienst DCMR en Inspectie SZW (voormalige Arbeidsinspectie). Gezamenlijke Brandweer De brandbestrijding en hulpverlening in het haven- en industriegebied van Rotterdam-Rijnmond is een taak van de Gezamenlijke

Brandweer (GB). Dit is een samenwerkingsverband tussen zestig bedrijven en de gemeente Rotterdam. De GB heeft de verplichting tot het in stand houden van een bedrijfsbrandweer (Wet veiligheidsregio’s) overgenomen van de aangesloten bedrijven. Bedrijven en gemeente financieren samen de brandweerzorg die de Gezamenlijke Brandweer levert. De GB heeft zo’n 250 medewerkers en acht kazernes, verspreid over het haven- en industriegebied. Natuurlijk werkt de GB nauw samen met de VRR. Specialist Sinds de start in 1998 is de GB uitgegroeid tot een specialist in industriële brandbestrijding met specialistisch materiaal en materieel. Een indrukwekkend voorbeeld daarvan is de Industriële Brandbestrijdings Pool (IBP). Deze IBP zorgt ervoor dat er altijd voldoende middelen en materieel is voor grote industriële branden in het gebied. In het gebied is circa 200.000 liter schuimvormend middel direct beschikbaar voor gebruik. De brandbestrijdingspool is zo opgezet dat grote oppervlaktebranden, zoals bijvoorbeeld tanks, tot zo’n 6300 vierkante meter (!) kunnen worden bestreden. Er is ook een mobiel blussysteem waarmee zeer grote hoeveelheden water met schuimvormend middel op een object kunnen worden gespoten. De IBP heeft een vermogen van 75 tot 85 duizend liter per minuut.

Meer informatie: Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond: www.veiligheidsregio-rotterdam-rijnmond.nl Gezamenlijke Brandweer: www.gez-brandweer.nl

Ieder korps heeft wel iets bijzonders. Denk bijvoorbeeld aan een speciale werkwijze, de verschillen of juist overeenkomsten tussen de mensen in het korps of een opmerkelijke inzet. Iedere maand kiest Brandweer Nederland uit de inzendingen een Korps van de maand en zet deze in het zonnetje op www.brandweernederland.nl.

Korps van de maand februari: Brandweer Maasdonk De post Maasdonk, waarvan de kazerne in Geffen staat, is een landelijke gemeente in de provincie NoordBrabant en ligt tussen de steden Oss en ’s-Hertogenbosch. Achter de hulpverleningstaken, die in Maasdonk door een ploeg van 24 zeer gemotiveerde vrijwilligers wordt uitgevoerd, gaat

nog een heel andere wereld schuil: de maatschappelijke betrokkenheid van het korps is groot. Zo organiseert Post Maasdonk bijvoorbeeld ieder jaar haar bijzondere ‘Jeugdbrandweerdag’. Er komen dan geen jeugdbrandweerkorpsen, maar basisscholen aan te pas. Kinderen strijden met elkaar om de

brandweereer. Elk jaar trekt deze dag zo’n vijfhonderd deelnemers. Het volledige verhaal van dit Korps van de maand lees je op www.brandweernederland.nl

“Van brandweermensen worden topprestaties verwacht.” brandweermensen daarbinnen willen. Maak gebruik van de deskundigheid van mensen die er dagelijks mee te maken hebben. Centraal staan kennis en ontwikkeling, maar ook de overdracht daarvan. Van onze brandweermensen worden immers topprestaties verwacht, dan vereist dat dus ook een topinstituut. Er gebeurt veel met ons en er gebeurt veel om ons heen. Een goede ontwikkeling is dat de NVBR en de VBV medio volgend jaar samen verdergaan met een personenvereniging die alle 31.000 brandweermensen bijeen brengt om hun vakmanschap en praktijkervaring te delen. Het brandweerhuis waarover ik vorig jaar sprak is nog steeds in aanbouw, maar vordert gestaag. We streven naar regie op de vakinhoud en werken met nieuwe technieken. We willen een brandveilig leven. 100 procent betrouwbaarheid krijgen we nooit, maar we zijn minimaal verplicht het allemaal zo slim mogelijk te organiseren. Daaraan werken we hard met z’n allen. Stephan Wevers, voorzitter van de Raad van Brandweercommandanten

Sport & Jeugd 3

Brandweerkrant V A N N E D E R LA N D

Regionale Brandweer en Brandwondencentrum Groningen bundelen krachten Maandag 1 oktober ondertekenden de Regionale Brandweer en het Brandwondencentrum in Groningen een samenwerkingsconvenant. De partijen gaan meer met elkaar samenwerken om zo een slag te slaan in de brandpreventie. De ondertekening vond om 12.00 uur plaats, op hetzelfde moment als de maandelijkse sirenetest. Brandpreventie staat bij zowel de Regionale Brandweer als het Brandwondencentrum

Korps van de maand augustus: Brandweer Katwijk

hoog in het vaandel. Beide partijen weten als geen ander hoe het is om geconfronteerd te worden met de soms trieste gevolgen van brand. Door samen te werken versterken beide partijen elkaars preventie-activiteiten en brengen ze Brandveilig Leven ook gezamenlijk bij mensen thuis onder de aandacht. Het gaat om allerlei praktische tips; van het voorzichtig omgaan met barbecues tot het voorkomen van brandwonden door hete koffie en thee bij kleine kinderen. Een eerste verkenning vond al plaats tijdens de Keiweek en de Open Dag van de Brandweer op 15 september.

Erik van Zuidam, regionaal brandweercommandant, en Paul van der Wijk, raad van bestuur Martini Ziekenhuis, ondertekenen het samenwerkingsconvenant.

Het korps Katwijk, dat is ontstaan door een fusie tussen Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg, vervangt dit jaar in één keer alle vier Tankautospuiten door wagens met drukluchtschuim. Het is voor het korps een uitdaging om daarmee aan de slag te gaan. Alle honderd vrijwilligers en tien beroeps moeten worden getraind. Want als de nieuwe TS’en er eenmaal zijn, dan kunnen ze niet meer terugvallen op de oude wagens. Het korps heeft veel zin om met de nieuwe auto’s te gaan werken, zeker omdat de huidige auto’s na vijftien jaar nodig aan vervanging toe zijn. Het volledige verhaal van dit Korps van de maand lees je op www.brandweernederland.nl

Onderzoek naar betere doorstroom

Van jeugdbrandweer naar Manschap A Hoe kunnen we de doorstroom van de jeugdbrandweer naar de opleiding Manschap A verbeteren? Deze vraag staat centraal in het onderzoek van een projectgroep van de Veiligheidsregio Utrecht (VRU). Het antwoord op deze vraag is interessant voor regio’s die moeilijk aan brandweervrijwilligers komen.

Nieuwe voorzitter sportbond

Hans Wink draagt stokje over Op de twaalfde van de twaalfde in 2012 draagt Hans Wink de voorzittershamer van de Brandweersportbond over. Per 1 januari 2013 treedt hij terug als directeur van de Veiligheidsregio Utrecht. “Een goed moment om na al die tijd ook vers bloed in het bestuur van de Brandweersportbond te krijgen”, vindt Wink. John van der Zwan (regionaal commandant Gooi en Vechtstreek) wordt op de algemene vergadering voorgedragen als zijn opvolger.

Op 17 juni 1958 werd de Nederlandse Brandweer Sport Bond officieus opgericht. Er bestond een sportcommissie maar nog niet veel korpsen waren lid. Er was alleen een afdeling veldvoetbal met twaalf aangesloten korpsen. De Brandweersportbond promoot het sporten door brandweermedewerkers en -korpsen om de onderlinge krachten te meten en om daarbij de sociale contacten tussen medewerkers en korpsen te vergroten. Om dit doel te bereiken, stimuleert en faciliteert de Brandweersportbond al lange tijd diverse sportactiviteiten voor en door de brandweermensen van Nederland.

“Het is jammer dat jeugdleden bij de opleiding Manschap A helemaal opnieuw moeten beginnen”, zegt Esther van den Heuvel, projectleider en teamleider Opleiden, Trainen en Oefenen van de VRU. “Bij de jeugdbrandweer heb je twee jaar de tijd, van 16 tot 18 jaar, om de kerntaak brand aan te leren. In de reguliere opleiding staat daar ongeveer negen maanden voor. We willen een aanbod creëren dat past bij de leeftijdsgroep. In het onderzoek kijken we naar twee mogelijkheden: voor de jeugd die echt verder wil bij de brandweer en voor de jeugd die blijft gaan voor de wedstrijden.” Soepele overgang “De jeugdbrandweer richt zich nu vooral op het aanleren van vaardigheden (nog zonder ademlucht) en veel minder op inzicht en competenties”, vervolgt Esther. “Door de toetskaart van de opleiding Manschap A te behandelen bij de leden vanaf 16 jaar kun je de overgang naar de gewone brandweer soepeler laten verlopen.” Meer informatie In de projectgroep zitten vertegenwoordigers van de jeugdbrandweer Utrecht, een jeugdleider van de Stichting Brandweeropleidingen BOGO en een onderwijskundige van de VRU. Ook het Nbbe en het NIFV denken mee. In december komt er een advies en afhankelijk daarvan wordt er volgend jaar een pilot gestart.

‘Vers bloed in het bestuur’ Hans Wink >

< John van der Zwan

Meer informatie op www.brandweersportbond.nl

Voor meer informatie: Esther van den Heuvel: [email protected]

4 Brandveiligheid Kwadrantenmodel en brandweerdoctrine onder de loep

Cultuurschok of niets nieuws? Op 27 en 28 september vond een Werkplaats Brandweerdoctrine plaats op Troned in Twente. Meer dan 40 collega’s bekeken, samen met het Procesteam Brandweerdoctrine, of het kwadrantenmodel ook werkt in de praktijk en wat er nodig is om binnen de korpsen aan de slag te gaan met het model. De inbreng van Nederlandse en Belgische collega’s met diverse achtergronden (risicobeheerders, bevelvoerders, planvormers, opleiders, (brand)onderzoekers) zorgde voor verschillende inzichten en goede discussies. Het kwadrantenmodel houdt stand, maar moet wel verder worden aangescherpt. Ook hebben we commando’s en sleutelbegrippen nodig, zodat iedereen ter plaatse weet wat zijn/haar taak is. Dat zijn een paar van de bevindingen van de deelnemers aan de Werkplaats Brandweerdoctrine. Verder werd duidelijk dat het kwadrantenmodel niet alleen toepasbaar is binnen repressie. Het model is ook bruikbaar om aan de voorkant (risicobeheersing) de mogelijkheden en de beperkingen van de brandweer duidelijk te maken aan bestuurders, ontwerpers en gebouweigenaren/ gebruikers. Wat vinden de deelnemers ervan? We vroegen twee deelnemers aan de werkplaats naar hun

Het kwadrantenmodel beschrijft de vier mogelijke tactieken om een brand te bestrijden. Per tactiek zijn het doel en de criteria aangegeven. Op de site www.brandweerdoctrine.nl vind je een animatie met een uitleg van het kwadrantenmodel.

mening over het kwadrantenmodel. Pascal Pronk, plaatsvervangend ploegchef/bevelvoerder bij Veiligheidsregio Haaglanden: “Als brandweer zijn we goed in woningbranden bestrijden. Als het complexer wordt, blijven we vaak toch handelen alsof we een woningbrand bestrijden. Het kwadrantenmodel zorgt voor bewustwording en geeft handvatten. Ik vind het een heel positieve ontwikkeling dat er nu zo breed binnen de brandweer over het kwadrantenmodel wordt gesproken. Of het een grote verandering is? Voor collega’s die iedere dag ‘hun ding doen’ en de ontwikkelingen niet volgen, zal het zeker een cultuurschok lijken. Maar in feite verandert er niet zoveel. Nu is het van belang dat het enthousiasme van de deelnemers aan de Werkplaats een vervolg krijgt in de korpsen en dat daar niet aan de rem wordt getrokken.” Jorik Schoots van de Productgroep Risicobeheersing Brandweer Tiel: “Het kwadrantenmodel gaat helpen om Risicobeheersing en Repressie bij elkaar te krijgen. De vier inzettactieken in het model zijn niet zozeer nieuw, maar worden nu aan andere zaken gekoppeld. Het model maakt zoveel zaken op een heel eenvoudige manier inzichtelijk. Maar voordat het model daadwerkelijk breed wordt ingevoerd, is nog veel feedback vanuit een breed brandweerveld nodig. Bij deze een oproep aan collega’s om zich in het model te verdiepen en te reageren.”

Pascal Pronk in discussie tijdens een van de workshops Brandweerdoctrine.

Volg de ontwikkelingen van de brandweerdoctrine op twitter: @brandweerdoctri en via LinkedIn groep Brandweerdoctrine.

Kijk voor meer informatie en voor de actuele weergave van het kwadrantenmodel op www.brandweerdoctrine.nl

Brandverloop in de praktijk.

Brandpreventieweken Kennemerland:

Aandacht voor brandveiligheid

Bedreven in Brandveilig Leven!

Brandweercommandant Frans

Vind je dat jouw korps

Schippers van Kennemerland gaf

bijzonder goed bezig is

op dinsdag 2 oktober het startsein

op het gebied van Brand-

voor de jaarlijkse Nationale Brand-

veilig Leven? Dan roepen

preventieweken in de regio Kenne-

we je hierbij op om dit

merland. Tijdens de hele maand

met Brandweer Neder-

oktober waren er extra activiteiten

land te delen.

om aandacht te vragen voor brandVanaf januari 2013 herstarten we op de site www.brandweernederland.nl de rubriek Bedreven in Brandveilig Leven. Daarin belichten we een project of pilot uit het land. We horen graag van jou wat jullie doen op het gebied van Brandveilig Leven en welke keuzes jullie hebben gemaakt in aanpak en doelgroep.

veiligheid. Preventievoorlichter Monica van Vliet geeft een brandpreventieles aan groep acht van de Openbare Basisschool Twickel in de kazerne Adrianahoeve in Hoofddorp.

Deel je succes en leermomenten met heel Brandweer Nederland door een mail te sturen naar [email protected].

Leerlingen van de basisschool ervaren zelf hoe moeilijk het is om in het donker binnen 3 minuten een huis uit te vluchten.

In de sportzaal is een woonkamer en slaapkamer opgesteld. Hoe snel kun jij vluchten?

Korps van de maand 5


Kakkerlakkenterreur in Etten-Leur Zaterdag 19 augustus. Het is de warmste dag

van dit jaar. In een plantsoen van een woonwijk in het West-Brabantse Etten-Leur krioelt het van de kakkerlakken. Het gaat om honderden beestjes die zich erg happy voelen in een broeierig warme omgeving. De brandweer wordt gealarmeerd en gaat aan de slag om de plaag te bestrijden. Een kakkerlak laat zich niet snel vangen. Doodtrappen heeft geen zin omdat het dan juist eitjes loslaat. Dit soort insecten wordt het best ‘te vuur’ bestreden. Daarom brandt de brandweer het gewraakte plantsoen af. Het incident heeft een grote impact op de buurtbewoners en daarom besluit men op te schalen naar GRIP 1. De Voedsel- en Warenautoriteit concludeert al snel dat het gaat om de Argentijnse boskakkerlak.

‘Ieder zijn vak’

Met de betonpomp de lucht in Johan Gerritsen, ploegleider cluster Tilburg, vertelt vol trots over zijn uitvinding: blussen met de betonpomp.

Deze exotisch diertjes zijn, naar later blijkt, gekweekt en gedumpt door een lokale reptielenhouder. Argentijnse kakkerlakken zijn niet giftig, maar kunnen wel indirect invloed hebben op de gezondheid omdat zij dragers zijn van bacteriën, virussen en schimmels. Nadat de brandweer de klus heeft geklaard laat de gemeente de afgefakkelde grond verwijderen om zoveel mogelijk schuilplaatsen te vernietigen. Tenslotte worden er nog lokdoosjes met bestrijdingsmiddel geplaatst en een kleine week later is de rust in de wijk weergekeerd.

“Het incident heeft grote impact op de buurtbewoners.”

Johan, leg eens uit wat het precies is? “Een betonpomp is een voertuig dat vooral in de bouw wordt gebruikt voor het verpompen van beton op hoger gelegen en/of moeilijk te bereiken plaatsen. Waar een hoogwerker maar een hoogte van 26 meter kan bereiken, kan de betonpomp tot 63 meter hoogte komen. Hij is niet alleen verticaal maar ook horizontaal te gebruiken. We hebben een brandweeraansluiting gemaakt waarmee de betonpomp aangesloten kan worden op een tankautospuit, schuimblusvoertuig of dompelpomp.”

kun je onbemand, twee keer zo hoog blussen als met de hoogwerker en je kunt een stuk het gebouw in. Wat het nog makkelijker maakt, is dat er een warmtebeeld-camera gemonteerd kan worden zodat je op de grond precies kunt zien waar je moet zijn.” Dus krijgt de brandweer een nieuw voertuig, de betonpomp? “Nee, dat is een veel te grote investering. We hebben alleen een koppeling gemaakt. Dit is een relatief goedkope aanpassing voor een extern voertuig. We hebben afspraken gemaakt met een aantal verhuurbedrijven van betonpompen in de regio. Deze kunnen worden ingeschakeld bij branden.”

Wat moet de brandweer ermee? “Sommige complexe branden kunnen we met eigen middelen niet meer zelf blussen. Neem de brand in de kerk in Oisterwijk (1998), een silo in Klundert (2010) of de grote brand bij de Wolkat fabriek in Tilburg (2007). Situaties waarbij we vooral problemen hadden met het bereiken van de brandhaard door de hoogte van het object of instortingsgevaar. Met de betonpomp

Een extern bedrijf dat komt blussen? “Natuurlijk niet, ieder zijn vak! Zij leveren het materieel en besturen het op aanwijzen van de brandweer. Sommige branden eisen specifiek materieel waar wij niet over beschikken, zoals tractoren, bulldozers, hijskranen et cetera. In cluster Tilburg hebben we met diverse verhuurbedrijven afspraken gemaakt. Nu beschikken we over een lijst met externe voertuigen die ingezet kunnen worden bij branden.”

Meer weten over het inzetten van een betonpomp? Stuur Johan Gerritsen een e-mail: [email protected]

Marlou Boot

zakenvrouw van het jaar

Korps van de maand april: Samenwerkende Brandweer Oostzaan-Wormerland Bij de Samenwerkende Brandweer Oostzaan-Wormerland (SBOW) werken meer dan honderd gemotiveerde brandweervrijwilligers vanuit de verschillende gemeenten met elkaar samen. De ploegchefs van de zes kazernes hebben de supervisie verdeeld over vijf plaatsen: Wormer, Jisp, Oost-Knollendam, Spijkerboor en Oostzaan. Elke kazerne is verant-

Marlou Boot, hoofd Brandweerzorg van Brandweer Flevoland, werd 26 juni uitgeroepen tot Flevolandse zakenvrouw van het jaar in de categorie Managers. In de Koningshof op Urk kreeg zij de prijs en oorkonde uitgereikt.

woordelijk voor de incidentbestrijding in zijn eigen dorp. En dat loopt prima. Dat deze groep enthousiast is, blijkt wel uit het feit dat zij in minder dan een jaartijd een volledige ademluchtbaan in elkaar hebben gezet. Hier wordt ook tijdens de oefeningen veelvuldig gebruik van gemaakt.

Het volledige verhaal van dit Korps van de maand lees je op www.brandweernederland.nl

6 Oldtimers In de kazerne van de vrijwillige brandweer Assen staat al jaren een oude ladderwagen te pronken. Het is een Mercedes uit 1940.

Weer terug op de thuisbasis

“Dat is een bijzondere auto”, vertelt oud-brandweerman Gerard Stel van de Stichting Vrijwillige Brandweer Assen. “Het is een Mercedes L1500, met een houten ladderopbouw van Geesink. Daarvan zijn er nog maar twee in Nederland en dit is de enige met een Mercedesonderbouw.” Roerig verleden De glanzende ladderwagen heeft een roerig verleden achter de rug. In 1940 werd de wagen nieuw aangeschaft door de gemeente Assen. Maar tijdens de oorlog vorderden de Duitsers de auto en werd deze ingezet in Keulen. Na de oorlog kwam de auto weer terug in Assen en werd daar helemaal opgelapt. Hier heeft hij nog tot 1955 dienst gedaan bij de brandweer. Daarna kreeg de Mercedes een tweede leven bij de Dienst Bossen en Plantsoen van de Gemeente Assen, waar hij bijna dertig jaar lang is ingezet als ‘boomsnoeiauto’. “Met een paard ervoor werd de wagen door het bos getrokken, want de motor deed het waarschijnlijk niet meer…”. Restauratie Toen in 1983 een aantal brandweervrijwilligers bij de LTS kwam voor een examen autotechniek, trof ze daar de oude Mercedes aan. De auto werd nu gebruikt als lesmateriaal en was volledig gestript. Na overleg met de school en de burgemeester mocht de ladderwagen weer terug naar de kazerne van Brandweer Assen om gerestaureerd te worden. Twee jaar lang hebben de vrijwilligers hun vrije uren besteed aan het opbouwen van de auto. Het spuitwerk werd gedaan door de Vakschool Carrosseriebouw. Tijdens het 225-jarig jubileum van de Brandweer Assen in 1985 werd de volledig gerestaureerde ladderwagen overgedragen. Daar staat de Mercedes al weer 25 jaar op een pronkplaats in de kazerne.

“Zo af en toe staan we ermee op een beurs of doen we mee aan een oldtimerrit”, vertelt Stel, “en natuurlijk rijden we elk jaar tijdens de intocht van Sinterklaas.”

de vrijwilligers gestald. Het enige probleem bij deze auto is een lek in de watertank. Om dat op te lossen zouden we de hele auto moeten slopen... ”

Meer materieel “Verder hebben we ook nog een Commer TS uit 1955. Die hebben we in 2009 opgeknapt en staat bij één van

Ook had de stichting nog een Studebaker van 1955. “Maar deze hebben we naar een museum in Salzberg (D) gebracht.”

Korps van de maand maart: Post Sint-Michielsgestel

Toet, toet in de stoet De personeelsvereniging van brandis niet onopgemerkt voorbij gegaan.

uit het hele land. Er reed zelfs een voertuig uit Duitsland mee. In het centrum kon het publiek ‘s middags in alle rust de mooie auto’s bekijken.

Op 1 september organiseerden enthousiaste vrijwilligers een groot defilé van oude en nieuwe brandweervoertuigen. Onder grote belangstelling trok de bonte stoet van de kazerne naar het centrum. De auto’s kwamen

De brandweer greep deze gelegenheid ook aan om, samen met de Brandwondenstichting, de vele belangstellenden voor te lichten over Brandveilig Leven en de vraag te stellen: ‘Wat doe jij bij brand?’.

weer Drachten bestaat 60 jaar. En dat

De Post Sint-Michielsgestel bestaat uit 29 vrijwilligers. Daarnaast zijn er ruim twintig oud-leden, die nog steeds zeer betrokken zijn. In september 2011 kreeg hun huisvesting het predicaat ‘mooiste brandweerkazerne in Nederland’. De post valt in het bijzonder op door de creatieve manier waarop ze burgers betrekt bij brandpreventie. Verder is de post regelmatig op het witte doek te vinden. Zo figureerden ze in een videoclip van de band ‘De Heideroosjes’ en leverden ze een actieve bijdrage aan opnamen voor de films ‘New Kids Turbo’ en ‘New Kids Nitro’. Het volledige verhaal van dit Korps van de maand lees je op www.brandweernederland.nl

Bedrijfsbrandweer 7


“Dat is een bijzondere auto.”

Sinds 10 oktober 2010 is er één brandweerkorps voor de drie eilanden Bonaire, Saba en Sint Eustatius (Statia), die als bijzondere gemeentes deel uitmaken van de Nederlandse staat. De minister van Veiligheid en Justitie in Den Haag is de korpsbeheerder van het Brandweerkorps Caribisch Nederland (CN). Maar elk eilandsbestuur is verantwoordelijk voor de brandweerzorg op de eilanden. De Brandweer van Caribisch Nederland heeft nu een volledig beroepsorganisatie. Het is de bedoeling om in de toekomst ook met vrijwilligers te werken. De grootste risico’s voor de brandweer zijn de olieterminals op Bonaire en Statia, de drie luchthavens en orkanen.

Voor meer informatie kun je contact opnemen met Gerard

Het volledige verhaal van dit Korps van de maand

Stel: [email protected]

lees je op www.brandweernederland.nl

Bedrijfsbrandweer belicht: Fokker in Papendrecht De (vrijwillige) bedrijfsbrandweer van Fokker is opgericht op 1 april 1946. De vestiging van Fokker in Papendrecht is door de grote hoeveelheid chemicaliën in de badenafdeling ook BRZO-bedrijf. De feiten • Het bedrijfsterrein heeft een oppervlakte van 180.000 m 2 met daarop 25 gebouwen variërend van kantoorgebouw tot aan productiehallen. • Na het faillissement in 1996 heeft het bedrijf zich gespecialiseerd in het maken van vliegtuigonderdelen variërend van vleugeldelen tot complete staartdelen. • Het team van vrijwilligers bestaat uit 12 personen; zij zijn minimaal opgeleid tot brandwacht.

Korps van de maand juli: De Brandweer van Caribisch Nederland

• De bevelvoerders zijn opgeleid tot onderbrandmeester. • Fokker is in het bezit van twee tankautospuiten ld/ hd, te weten de TS-509 en TS-508. • De TS-509 is hoofdzakelijk ingericht voor het bestrijden van brand en wordt dan ook als eerste inzetvoertuig opgeroepen. • De TS-508 is uitgerust met beperkt hulpverlening materiaal en wordt ingezet voor hulpverlening. • Door de vele brandmeldcentrales, verspreid over het bedrijf, worden de bedrijfsbrandweer van Fokker 10 tot 15 keer per jaar opgeroepen. • De tweewekelijkse oefeningen worden gehouden op donderdag van 16.00 tot 18.00 uur op het terrein van Fokker. • Eén keer per jaar gaat de hele ploeg naar een oefencentrum voor het realistisch oefenen. De oefeningen worden begeleid door een instructeur.

Bedrijfsbrandweer in actie tijdens een calamiteitenoefening.

Personeel brandweer Fokker; in verband met de ploegendienst staat niet iedereen op de foto.

8 Spektakel

Jubileum in Post Noord, Leeuwarden Eind september vierde kazerne ‘Post Noord’ in Leeuwarden het 20-jarig bestaan. De post is voor een groot gedeelte afhankelijk van de inzet van 33 vrijwilligers. Deze werden tijdens het jubileum extra in het zonnetje gezet. Zeven medewerkers zijn gehuldigd omdat zij vanaf het eerste uur betrokken waren bij deze post. Vijf van hen zijn hier nog steeds vrijwilliger. De zeven brandweerlieden kregen van burgemeester Ferd Crone een oorkonde en penning voor 20 jaar brandweerdienst. Kunstwerk Inzet en saamhorigheid zijn twee kenmerken die de brandweer in het algemeen, en deze kazerne in het bijzonder, goed typeren. Dit kwam ook tot uiting bij de onthulling van een speciaal kunstwerk ter ere van het 20-jarig bestaan. Het kunstwerk is ontworpen en gemaakt door brandweermensen van het vrijwillige korps Leeuwarden en staat symbool voor de brandweer en deze post.

Vlnr Mike Zon, Jan Titsing, Henk Botter, Ferd Crone, Ingeborg de Jonge-Smit, Gerlof Alves, Perter de Haan en Dirk van Zandwijk

Post Noord is onderdeel van Brandweer Leeuwarden en bedient hoofdzakelijk het noordelijke gedeelte van de stad en levert daarnaast het tweede uitrukvoertuig bij inzetten in de hele gemeente. De vrijwilligers bemensen de kazerne ’s avonds en ’s nachts. Beroepsmedewerkers zijn overdag verantwoordelijk voor de bezetting van de post. De feestelijke dag werd na een gezamenlijke barbecue afgesloten met een groot reüniefeest. Op naar het 25-jarig jubileum!

Het kunstwerk op de gevel van de kazerne is alleen leesbaar door de kijker. Burgemeester Ferd Crone leest als eerste de tekst voor.

Innovatieve demonstraties

Spektakel op congres Wat kunnen we van elkaar leren? Welke ontwikkelingen spelen er nu en in de toekomst? Hoe kunnen we samen een slagvaardige en betrokken brandweer zijn? Deze vragen stonden centraal tijdens het jaarlijkse NVBR-congres in Amsterdam op 1 en 2 november. Keuze genoeg Meer dan vijfhonderd belangstellenden konden kiezen uit drie masterclasses, onder andere over Brandveilig Leven.

Korps van de maand mei: Brandweer Graft-De Rijp De vrijwillige brandweer van De Rijp bestaat dit jaar honderd jaar. Zij kent een lange traditie. Na een paar grote branden in de 17de eeuw organiseerde het gemeentebestuur een brandweerorganisatie met twee hypermoderne brandspuiten. Daarnaast stelde de gemeenschap een plichtbrandweer

in, waarbij iedere man van 16 jaar of ouder dienst moest doen. Er werd een taakverdeling gemaakt: voor elke brandspuit werden 48 mannen aangesteld. Pas in 1912 werd er een vrijwillige brandweer ingesteld waar mensen zich uit interesse voor konden aanmelden. Vandaag de dag vormen dertig vrijwilligers samen met drie beroepskrachten het korps Graft-De Rijp.


Ook waren er workshops over bijvoorbeeld de brandweerdoctrine, opkomsttijden en technieken voor de offensieve buiteninzet. Tussendoor was er volop ruimte voor een bezoek aan de Innovatiemarkt, de presentatie van Brandweer Nederland (zie pagina 2), een praatje met diverse bedrijven én natuurlijk met brandweercollega’s uit het hele land. Buiten was de belangstelling groot voor spectaculaire demonstraties van de nieuwe Mobiele Commando Unit, blusrobots en het nieuwste gereedschap voor technische hulpverlening.

Innovatie 9


Korps van de maand september: Brandweer Terschelling

Soepele samenwerking AGS’en Haaglanden en Hollands Midden Sinds 2010 draait Haaglanden AGSpiket (Adviseur Gevaarlijke Stoffen) in Hollands Midden. Inmiddels draait er een collega van Hollands Midden mee in het gezamenlijke piket voor beide regio’s. Een succesvolle formule met een soepele samenwerking. Vóór 2010 had Hollands Midden geen eigen AGS. De HOVD deed het ‘erbij’. In Haaglanden draaide al jaren een AGS-piket, waarbij de AGS’en ook een specifieke opleiding hadden genoten. In 2010 startte de ‘AGS-samenwerking’ tussen Haaglanden en Hollands Midden. Haaglanden leverde in eerste instantie aan Hollands Midden AGS-en. Sinds 2011 draait er een AGS van Hollands Midden mee in het gezamenlijke piket. Een uitgebreid introductieprogramma met over en weer ‘verkenningen op locatie’ in de regio ging hieraan vooraf. Een van beide meldkamers alarmeert de AGS, die een opkomsttijd van een half uur heeft voor beide regio’s.

De weg naar het gezamenlijke piket is verrassend soepel verlopen en zonder problemen in de samenwerking. “Onze expertise werd met open armen en als vanzelfsprekend ontvangen. Een mooie opsteker voor de komende intensievere samenwerking tussen Haaglanden en Hollands Midden als in 2013 onze meldkamers gaan fuseren”, volgens Arwin van de Zande, AGS voor beide regio’s. Arwin van de Zande ziet veel - of eigenlijk alleen maar - voordelen in de samenwerking: “Ik zie het als een behoorlijke efficiencyslag. Uiteraard levert het een kostenbesparing op. Maar daarnaast hebben de AGS’en relatief meer uitrukken, waardoor ze ook meer ervaring en kennis opdoen. Zij nemen in beide regio’s deel aan operationele oefeningen en ook dat vergroot de vakbekwaamheid. Er zijn nu vier AGS’en, waarvan drie uit Haaglanden en een uit Hollands-Midden, en beide regio’s hebben een AGS in opleiding. Binnenkort gaan waarschijnlijk ook de meetplanleiders zo werken.”

Aan water geen gebrek op Terschelling. Aan vakkundige en enthousiaste brandweermensen evenmin. De post WestTerschelling telt veertien vrijwilligers, de post Midsland twaalf. Brandweer Terschelling is sinds 2008 onderdeel van het samenwerkingsverband brandweer Noordwest Fryslân, maar het is en blijft een eiland. Zo kan het korps van Terschelling nooit op onmiddellijke bijstand van andere korpsen rekenen. Het duurt minstens een uur voordat er extra mensen ter plaatse zijn. En als de veerboot in de haven van Terschelling ligt, moet het eerst terug naar Harlingen om materieel te halen. Het duurt dan vier uur voordat de boot weer terug is. Het volledige verhaal van dit Korps van de maand lees je op www.brandweernederland.nl

Jan van der Heyden-prijs: en de winnaar is..? Van de drie genomineerden voor de Jan van der Heyden-prijs gingen de meeste stemmen naar het innovatieve idee...

1

Interne campagne brengt Brandveilig Leven in beweging Brandweer Flevoland

De toekomstvisie van de brandweer heeft als stip aan de horizon het jaar 2040. Moeilijk te voorspellen hoe de wereld en de brandweer er dan uitzien, maar Brandveilig Leven, één van de strategische pijlers van de visie, zal ongetwijfeld overeind blijven. Daarom neemt Brandweer Flevoland de eigen medewerkers met een interne campagne ‘Brandveilig Leven in beweging’ mee in dit thema.

2

Samenleving verbinden door brandveiligheid Veiligheidsregio Utrecht

Eén op één. Een betere manier om mensen te bereiken is er niet. Maar het is ook een bewerkelijke manier. Een huis-aan-huiscampagne is arbeidsintensief. Toch koos de Veiligheidsregio Utrecht in het kader van het streven naar een (brand)veiliger leven voor zo’n éénop-één-project. Het motto is: de samenleving, met name die in de krachtwijken, verbinden door brandveiligheid.

3

Afscheid van brandkranen door Bluswater 2.014 Brandweer Drenthe

De brandweer in Drenthe staat aan de vooravond van een grote verandering. Het einde van de brandkraan is in zicht. Vanaf 1 januari 2014 neemt de brandweer in tankwagens haar eigen bluswater mee. Voor meer informatie kijk je op www.brandweernederland.nl

Oefening Ayma Amas Op 29 september vond de jaarlijkse grote inzetoefening van Amsterdam Ymond Mutual Aid (AYMA) plaats. Dit keer betrof het een inzet bij AFS, de kerosineopslag van de luchthaven Schiphol. Aansluitend op een oefening van de bedrijfsbrandweer van Schiphol werd opgeschaald naar een inzet van AYMA. Veiligheidsregio’s Amsterdam-Amstelland en Kennemerland kwamen ter plaatse om een inzetplan op te stellen en vervolgens het AMAS-systeem (Amsterdam Mutual Aid System) op te bouwen. Binnen vier uur stond het systeem klaar voor inzet.

10 Veranderen Korps van de maand juni: Brandweerkorps Hattem

Nee, het zijn geen pakken voor in de woestijn! De afgelopen maanden heeft de brandweer Gelderland-Midden een start gemaakt met de vervanging van uitrukkleding. Opvallend in die zin dat de nieuwe pakken een opvallend gele kleur hebben. Dat is wel even wennen omdat de uitrukpakken van oudsher zwart zijn. De regio gaat de komende vier jaar al haar uitrukpakken vervangen.

Het vrijwillige brandweerkorps van Hattem, de historische Hanzestad aan de IJssel, bestaat uit 24 vrijwilligers en maakt deel uit van het brandweercluster Veluwe Noord van de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland. Het korps heeft roerige jaren achter de rug. Er is een aantal mensen vertrokken, de werkdruk is hoog en er wordt overgegaan naar een andere regio. Ondanks de woelige tijden is het korps Hattem een hechte en goed functionerende groep. ‘We kunnen nu met recht zeggen dat we met elkaar en voor elkaar door het vuur gaan. Dat is wat de brandweer bindt.’

Arnhemse brandweerman Micha Vrind over zijn nieuwe uitrukpak: “Mijn oude kleding was afgeschreven op het moment dat de nieuwe pakken werden geleverd. Ik was daardoor een van de eersten die het geelkleurige pak kreeg. Na een paar maanden ervaring vind ik dat het pak ‘lekker’ zit en het draagcomfort is hoog. Met name functionele zaken zoals de zakken in het pak, de lusjes voor je lamp en dergelijke zitten op goed doordachte plaatsen. En ja, de gele kleur is nog wel even wennen.” Collega uit Renkum, Richard Brinckman over zijn ervaring met het nieuwe uitrukpak: “De gele kleur zorgt ervoor dat je nu ook ziet


Veranderingen bij Brandweer Flevoland De laatste drie jaar gebeurde er veel bij de posten van Brandweer Flevoland in Almere. Er vonden veranderin-

“De kleur was even wennen...”

gen plaats op verschillende gebieden.

Zaken als roosters, werktijden, kazerneringsdiensten, alarmering- en inzetprocedures en voertuigbezetting (TS4) werden bij de Almeerse posten van Brandweer Flevoland kritisch tegen het licht gehouden. Een proces van vallen en opstaan en met soms flink oplopende emoties. Het doorlopen proces is de laatste maanden uitgebreid beschreven en er is een belevingsonderzoek verricht onder medewerkers. Op basis hiervan zijn in het kader van verslaglegging en om van te leren in augustus twee boekjes gemaakt. Het boekje ‘De brandweerzorg in Almere op orde’ is intern gericht en verspreid onder de betrokkenen. Het boekje ‘Brandweerzorg anno 2012: Een toekomstbestendige en innovatieve manier van organiseren’ is extern gericht en is via mail ([email protected]) aan te vragen bij Brandweer Flevoland. Burgemeester Jorritsma van Almere neemt uit handen van teamleider Brandweerzorg Zuid Jeffrey Kater (l) en regionaal commandant Gerrit Spruit (r) de boekjes in ontvangst.

dat je pak vuil is terwijl dit bij de zwarte pakken niet zichtbaar was, terwijl ze natuurlijk net zo vuil werden. En dat je het nu ziet komt je gezondheid ook weer ten goede. Op een bluspak kunnen namelijk nogal wat stoffen terecht komen die niet goed voor je gezondheid kunnen zijn. Nu zie je meteen dat je pak vuil is en wordt daardoor ook sneller gereinigd. Ik heb nog geen directe opmerkingen uit het publiek gehoord. Je ziet de mensen wel kijken maar er is tot nu toe weinig over het gele pak aan me gevraagd.” De indruk bestaat dat de nieuwe pakken minder snel vuil worden in tegenstelling tot de verwachting. Immers op geel zie je veel meer dan op zwart. Uit een zeer uitgebreid testtraject kwamen de gele pakken als beste naar voren. De testende brandweermensen hebben vooral goed gelet op functionaliteit en draagcomfort. In Gelderland-Midden hebben de korpsen Arnhem, Ede, Barneveld en Overbetuwe de nieuwe pakken al in gebruik genomen. De overige korpsen volgen nog. Dat heeft te maken met afschrijftermijnen. Uiteindelijk gaat heel brandweer GelderlandMidden in het geel.

Operationeel Veiligheidsteam HSL-Zuid en Betuweroute

Veiligheid op en rondom het spoor De Hogesnelheidslijn (HSL) en de Betuweroute behoren tot de veiligste sporen van Europa. Beide sporen zijn uitgerust met het Europese veiligheidssysteem European Rail Traffic Management System (ERTMS)* en diverse andere systemen om de veiligheid op en rondom het spoor te borgen. Om toe te zien op de veiligheid is één Operationeel Veiligheidsteam (OVT) actief voor beide spoorlijnen. Om het veiligheidsniveau en de borging van beide spoorlijnen te monitoren, zijn veiligheidscontracten opgesteld. Hierin staan afspraken over de verantwoordelijkheden en verplichtingen tussen de spoorwegpartijen, Veiligheidsregio’s en de gemeenten langs de HSL-Zuid en de Betuweroute. Het OVT ziet erop toe dat deze partijen zich aan de gemaakte afspraken houden. Deze samenwerking van het OVT is uniek te noe-

men, omdat het een private en publieke samenwerking is. Om de belangen van de veiligheidsregio’s en de overheidspartijen te behartigen, is gezamenlijk een Accountmanager OVT aangesteld: Silvio Dekkers. De functie is ondergebracht bij Brandweer Rotterdam-Rijnmond. Oefeningen HSL-Zuid en Betuweroute Zaterdag 6 oktober oefenden de hulpdiensten op de HSL-Zuid route. In de tunnel Oude Maas in Zwijndrecht heeft een grote aanrijding plaatsgevonden, waarbij meerdere slachtoffers zijn gevallen. Deze oefening is bijzonder omdat voor het eerst is geoefend met langstransport. Op de Betuweroute was zaterdag 3 november een grootschalige multidisciplinaire praktijkoefening met gevaarlijke stoffen verschillende disciplines, zoals brandweer, politie, GHOR, gemeente en ProRail. * Europese specificaties op het gebied van treinmanagement, veiligheid en communicatie van het spoorwegverkeer.

Vrijwilligers 11


Enkele reacties van deelnemers in de regio IJsselland “Je wilt niet alleen uitrukken voor ellende, je wilt ook klaarstaan voor je eigen gemeenschap. Met een TAS naar een basisschool, een ijsbaan opspuiten, dat soort zaken. Als dat niet meer kan, dan haal je de ziel er uit.”

Vinden, binden en boeien

Brandweer maakt werk van vrijwilligheid Je bent vrijwilliger en voelt je thuis bij de brandweer. Je bent toegewijd aan het vak en krijgt waardering voor je inzet. Daar

“Ik wil het gevoel blijven houden dat ik verantwoordelijk ben voor de veiligheid van mijn dorp en dat mensen zich daardoor beschermd voelen. En dan af en toe die schouderklop, zomaar ergens op straat.” “Je motiveert vrijwilligers niet door ze dingen af te nemen; je moet ze juist bij de zaken betrekken.”

moet je veel voor doen, maar je krijgt er ook veel voor terug... Maar wat moet er volgens jou de komende jaren gebeuren om het brandweervak voor de vrijwilliger leuk te houden? Wat heb je nodig om in 2022 brandweervrijwilliger te zijn? Hoe kunnen we elkaar vinden, binden en boeien en dan zeker voor de komende tien jaar.

project ‘Visie op vrijwilligheid’. Daarmee wordt werk gemaakt van vrijwilligheid binnen Brandweer Nederland. Hoe ziet de vrijwilliger zichzelf in een wereld die zo snel aan het veranderen is? Welke kansen en welke ideeën zijn er en welke kant moet het opgaan? Die vragen moet de vrijwilliger zelf beantwoorden. Cees van Beek van de VBV spreekt vol vuur over het project waarvan hij de trekker is. Tegelijk onderstreept hij het belang van de eigen inbreng van vrijwilligers. “Dit is de kans om zelf mee te praten en mee te denken over de toekomst.” Stuurgroeplid Lieke Sievers, portefeuillehouder HRM namens

Die vragen stellen Brandweer Nederland (voorheen NVBR) en VBV samen in het landelijk Cees van Beek

de Raad van Brandweercommandanten, valt hem daarin bij: “Die toekomst van vrijwilligheid is er niet zomaar, die máák je met elkaar. Daar heb je een visie voor nodig op de brandweervrijwilliger van morgen”. Daarvoor worden in ons land per regio interactieve bijeenkomsten georganiseerd: de zogenaamde Brand Los!-sessies. Tijdens deze sessies dicussiëren deelnemers met elkaar via de laptop over hun ideeën en meningen. Op een groot beeldscherm worden, voor iedereen zichtbaar, de vragen en antwoorden anoniem weergegeven. Via de eigen laptop kan de deelnemer vervolgens reageren. De deelnemer ‘scoort’ vooral op tevredenheid en belangrijkheid.

Lieke Sievers

Unieke Europese oefening in Twente In december organiseert Brandweer Twente in samenwerking met Falck een unieke Europese oefening op Trainingscentrum Oost Nederland (Troned) in Enschede.

USAR-teams uit Portugal en Litouwen en de Advanced Medical Post/Surgery uit Estland krijgen op het oefenterrein in Twente een rampscenario voorgeschoteld. De ongeveer 120 deelnemers gaan 36 uur onafgebroken oefenen. Aardbevingsgebied Vanuit de Europese commissie zijn deze oefeningen verplicht gesteld. Ze worden in heel Europa georganiseerd en dit keer dus in Twente. USAR-teams, veldhospitalen en coördinatieteams moeten allemaal oefenen om tijdens grote rampen in Europa hun werk goed te kunnen doen. Bij de oefening in december worden de teams geoefend in een gebied dat getrof-

Operationeel Veiligheidsteam in actie.

Secundair Langstransport

Niet-zelfredzame slachtoffers worden vervoerd met behulp van de lorries van incidentmanagement van Prorail. Deze lorries worden ingezet als er geen treinstel beschikbaar is of niet met een treinstel kan worden gewerkt.

Primair Langstransport

Wordt uitgevoerd met behulp van een ander treinstel in de parallelle buis naast de incidentlocatie. De slachtoffers worden van het ene treinstel naar het andere treinstel overgebracht waarna ze vervoerd worden naar een medische post of een ambulance zodat ze adequate medische hulp kunnen krijgen.

Vragen naar aanleiding van dit artikel? Of vragen aan het OVT? Stuur dan een e-mail naar: [email protected]

fen is door een aardbeving. En om voor een zo realistisch mogelijk scenario te zorgen, moet er veel werk verzet worden. “Om een en ander in cijfers te verduidelijken: in totaal worden ongeveer 4000 ton puin, 60 ton betonnen vloerdelen en objecten, 80 ton sloophout en diverse objecten geplaatst. Kortom, een hele operatie”, vertelt bedrijfsleider Jan Terhalle van Troned. Om de oefening in goede banen te leiden, staan personeelsleden van Brandweer Twente klaar om te helpen. Zij worden bijvoorbeeld ingezet als figurant, voor bezetting op tankautospuiten en redvoertuigen en bij de ondersteuning van de catering.

Korps van de maand oktober: Blusgroep Oudenhoorn

Blusgroep Oudenhoorn is één van de drie blusgroepen van de gemeente Bernissen (District De Zuid Hollandse Eilanden van de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond). De kazerne van de blusgroep voldeed al langer niet aan de eisen van deze tijd. Het was dus hoog tijd om de kazerne te vervangen of te verbouwen. Maar zowel de gemeente Bernisse als de VRR hadden niet de middelen om dit te doen. Door financiële hulp van een bedrijf en door een unieke constructie met een aannemingsbedrijf en de gemeente is een verbouwing toch gelukt. Doordat de blusgroepleden zelf veel werkzaamheden uitvoerden, bleven de kosten van de verbouwing relatief laag. Het volledige verhaal van dit Korps van de maand lees je op www.brandweernederland.nl

12 Achterop


‘Hoe word ik brandweerman?’ Een vreemde vraag om in deze brandweerkrant aan brandweermensen te stellen! Het is dan ook geen vraag aan jullie, maar de titel van een uitzending van Het Klokhuis. Het Klokhuis is een informatief jeugdprogramma dat iedere werkdag wordt uitgezonden om 18.23 uur op Nederland 3. Het Klokhuis informeert kinderen tussen de zeven en

twaalf jaar over de wereld om hen heen, in de breedste zin van het woord. De redactie van Het Klokhuis benaderde de brandweer in Twente om mee te werken aan een aflevering. Uiteraard heeft Brandweer Twente hiermee ingestemd. Redactie-overleg De eerste gesprekken tussen de redactie van Het Klokhuis en Twente hebben al plaatsgevonden. Beide partijen zijn erg enthousiast. “Het is iedere keer weer leuk om mensen mee te nemen in de wereld van de brandweer en ze te vertellen wat we doen en waar we voor

staan. Ook dit keer werkte het weer als een ‘eye opener’”, aldus Wendy Franke, communicatieadviseur bij Brandweer Twente. “Als het meezit maken ze twee afleveringen: één over hoe je brandweerman wordt en een aflevering over brandonderzoek. Het schieten van de beelden voor de afleveringen gebeurt op het oefencentrum Troned in Twente. Hier kunnen we veel laten zien en kan de verslaggever van Het Klokhuis zich goed inleven.” Aan het script wordt gewerkt en naar verwachting worden de afleveringen nog dit jaar uitgezonden. Wordt vervolgd...

Eten, drinken, rust en hygiëne

Vlam in de pan 40 jaar strandwacht in Hoek van Holland De strandwacht in Hoek van Holland viert dit jaar haar 40-jarig bestaan. In 1972 nam de gemeente Rotterdam deze taak over van de Rotterdamse Reddingsbrigade. Sinds 2007 zorgen strandwachten van de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond (VRR) ervoor dat alles op het strand in goede banen loopt. Langs de 3,5 kilometer lange kuststrook van Hoek van Holland zijn op hoogtijdagen zo’n 60.000 tot 80.000 bezoekers te vinden. Het ‘Hoekse’ strand is een echt ‘familiestrand’ met ook ruimte voor (water)sport, verblijfs- en naaktrecreatie. De strandwacht is actief van de opening van het strandseizoen op Hemelvaartsdag tot 1 oktober. Ook op extreem mooie dagen voor of na de bewakingsperiode is de strandwacht aanwezig. Fulltime strandwacht André van der Zanden: “Er is altijd wat te doen op het strand, ook in de herfst of winter. Kiten, skimboarden of brandingkanoën. De meeste surfers krijgen pas een kick bij windkracht 5. En dan houden wij ons hart vast. Want zouden ze wel beschermd zijn?” Divers takenpakket De VRR-strandwacht heeft een bonte verzameling taken. Van toezicht houden op baders en zwemmers, bieden van eerste hulp en opvangen van verdwaalde kinderen tot het aanhoren van klachten over het ‘strandgebruik’, geven van toeristische informatie en bemiddelen bij (dreigende) conflicten.

Ook het ‘schouwen’ van het strand en de zee op eventueel gevaar behoort tot hun taak. Een strandwachter heeft geen bevoegdheden vanuit de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) en kan dus alleen ‘adviserend’ optreden, waarbij overtuigingskracht een belangrijk hulpmiddel is. Naast de noodzakelijke ‘vakdiploma’s’ zijn de strandwachten ook opgeleid voor de eerste opvang van zeezoogdieren, zoals bruinvis of zeehond. Nieuwe wet In 2015 komt er een Waterwet voor zowel binnen- als buitenwaterrecreatie. Dan worden via de APV de zwemwaterlocaties aangewezen en de bijbehorende bewakingsmodellen en -afspraken vastgelegd, maar ook gescheiden van watersportactiviteiten in afgebakend zwemwater. De wet zorgt voor vaste ‘spelregels’ om de veiligheid op de Nederlandse stranden te controleren en te waarborgen.

Als brandweer zijn we sterk in het improviseren, dus tijdens een inzet komt niemand om van de honger. In geval van nood wordt er eten aangerukt van een bejaardencentrum, de plaatselijke Chinees of een cateraar. Maar voldoet dit wel aan alle eisen? Volgens René Rieken van de sector Brandweer van de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid kan er nog wel wat worden verbeterd. René is voorzitter van de landelijke werkgroep Logistiek die hard heeft gewerkt aan een Visie Logistiek en een Operationeel Handboek Logistiek. De visie is inmiddels gereed en het handboek komt begin 2013 beschikbaar. “We hebben hierin ook de resultaten verwerkt van een onderzoek door een tweetal studenten van de opleiding Voeding en Diëtetiek. Zij deden onderzoek naar de juiste voeding tijdens inzetten en kwamen met elf aanbevelingen”, vertelt René. Complete keukenvoorziening Ook voor zijn eigen regio heeft René de handschoen opgepakt in de vorm van een nieuw logistiek plan waarin de onderwerpen eten,

drinken, rust en hygiëne uitgebreid aan bod komen. Het logistiek plan van Gelderland-Zuid gaat er vanuit dat de TS het eerste uur self-supporting is. René legt uit: “Dit betekent dat elke TS eten en drinken aan boord moet hebben. Na het eerste uur kan op aanvraag de ‘Logistiek’ worden opgestart, in de vorm van de verzorgingsaanhanger en de verzorgingscontainer. Met deze faciliteiten is het mogelijk de volgende vier uren te overbruggen. De verzorgingscontainer is uitgerust met een complete keukenvoorziening van waaruit gemakkelijk een broodmaaltijd verzorgd kan worden.” Warme maaltijd Voor de voorziening van de warme maaltijd gaat Gelderland-Zuid gebruikmaken van een tweetal bedrijven, geografisch verspreid over de regio. Met deze bedrijven worden zogenaamde waakvlamovereenkomsten afgesloten. “De maaltijden moeten natuurlijk ook in alle rust en op een hygiënische wijze genuttigd worden. De verzorgingscontainer beschikt over zitbanken, een kachel en een airco. En als het noodzakelijk is, kan er om een extra eenheid worden gevraagd ter vervanging van de ploeg die moet eten”, besluit René.

De verzorgingscontainer van Gelderland-Zuid beschikt over faciliteiten die het mogelijk maken om even rustig te eten.

Van der Zanden: “Jaarlijks verrichten we gemiddeld 100 daadwerkelijke reddingen. Situaties waarin mensen hadden kunnen verdrinken als we niet hadden ingegrepen.”

>

Colofon

Met dank voor de inhoudelijke bijdragen vanuit de regio’s:

Aan deze uitgave werkten mee: teksten de communicatieadviseurs van Netwerk Cobra, Team Communicatie Brandweer Nederland

fotografie Jeffrey Koper, Nico Feenstra, Marcel van Saltbommel en Rene Griekspoor Meer informatie (026) 355 24 55 of mail naar [email protected]

redactie Team Communicatie Brandweer Nederland vormgeving HSTotaal, Haarlem druk Haarmans, Beverwijk verspreiding Netwerk Cobra

Haaglanden, Midden- en WestBrabant, Twente, Zuid-Holland Zuid, Flevoland, Friesland, GelderlandMidden, Gelderland-Zuid, Groningen, Rotterdam-Rijnmond, Utrecht, Ijsselland, Kennemerland.

bezoek Kemperbergerweg 783 6816 RW Arnhem post Postbus 7010 6801 HA Arnhem internet www.brandweernederland.nl

Brandweer. Samen sterk samen veilig

Recommend Documents