A
gemeente Eindhoven
Griffie gemeenteraad Commissiesecretariaat Behandeld door M. Honing Telefoon (040) 238 24 88 Verzenddatum 17 november 2011
Verslag commissie Financiën en Bestuur (cie FB) Betreft openbare vergadering van 11 oktober 2011, locatie raadszaal Stadhuis, aanvang 17.00 uur, einde 20.00 uur. Uitnodiging aan
M. van Dorst M. Honing F. Depla A. Raaijmakers mw. M. Verhees J. Legrom mw. M. List – de Roos M. Oosterveer W. Aarts B. Bonsen M. van Dorst mw. L. Hofman M. Houben (vervangt P. Leenders) C. Weijs M. Bouassria T. van den Nieuwenhuijzen H. van Zijl J. van Erp mw. A. Heesterbeek H. Poels F. Noldus A. Rennenberg M. van Thiel H. Broers R. Reker C. Stroek E. de Beaumont mw. M. Frosi mw. T. van den Berk P. Mulder
Aanwezig
voorzitter secretaris PvdA PvdA PvdA VVD VVD VVD D66 D66 D66 CDA CDA CDA GroenLinks GroenLinks GroenLinks SP SP SP OuderenAppèl OuderenAppèl OuderenAppèl Lijst Pim Fortuyn Lijst Pim Fortuyn Lijst Pim Fortuyn ‘leefbaar eindhoven’ ‘leefbaar eindhoven’ Trots Op Nederland Fractie Mulder
X X verhinderd X X X X X verhinderd X X X X X verhinderd X X verhinderd X X verhinderd X verhinderd X X verhinderd X X X X
A Mede aanwezig
burgemeester R. van Gijzel wethouder S. Depla wethouder M. Fiers wethouder H. Brink 1
Opening en mededelingen. De voorzitter verwelkomt de aanwezigen en opent de vergadering. 1.1 Mededelingen van de voorzitter. De vier raadscommissies behandelen de programmabegroting 2012-2015 en het meerjareninvesteringsprogramma 2012 elk naar hun eigen portefeuille, op hoofdlijnen. De commissie Financiën en Beheer behandelt de Verordening gemeentelijke belastingen en rechten 2012.in zijn geheel. 1.2 Mededelingen van het college. Geen.
2
Te behandelen in de raadsvergadering van 8 november 2011. 2.1 Raadsvoorstel tot het vaststellen van de Programmabegroting 20122015, het Meerjaren Investerings Programma (MIP) 2012 en de Verordeningen gemeentelijke belastingen en rechten 2012. raadsnummer 11R4513. Inspraakbijdragen De heer Neefs, regioadviseur van Koninklijke Horeca Nederland (KHN), vraagt namens het bestuur van de afdeling Eindhoven aandacht voor de buitenproportionele legesverhoging van reguliere horecavergunningen. Het voorstel vermeldt een verhoging van gemiddeld 175%, terwijl de leges in 2011 ook al met 12% werden verhoogd. Daarmee heft Eindhoven van alle grote gemeenten de hoogste bedragen. KHN is bang dat de stad zich met de hoge kosten uit de markt prijst, wat indirect zal doorwerken in de werkgelegenheid en het werkklimaat voor starters. Voor reeds gevestigde horecaondernemers kan de verhoging net het verschil maken tussen overleven of een faillissement. KHN is vóór een efficiënt, digitaal en goed gereguleerd vergunningenstelsel waarvoor ambtelijke uren zo efficiënt mogelijk worden ingezet. Aan ondernemers die het niet zo nauw nemen met aspecten van veiligheid en overlast zouden kosten voor belasting van het ambtelijk apparaat in rekening moeten gebracht. KHN wil daarover graag meedenken. De heer Kusters, voorzitter Stichting Horeca Eindhoven, vertelt dat zijn organisatie enorm is geschrokken van de voorgestelde legesverhogingen 2012. Voor zowel startende als gevestigde horecaondernemers is dit een zware tegenvaller. Horecaondernemers hebben vrijwel altijd personeel
2
A
nodig, en die moeten allemaal verplicht een cursus sociale hygiëne volgen. Bij verloop onder het personeel kunnen de kosten (voor rekening van de werkgever) hoog oplopen. Steeds als er iets aan het bedrijf verandert, moet de exploitatievergunning worden aangepast. Verder is er sprake van ongelijke behandeling: als een horecaonderneming ontheffing voor de sluitingstijd aanvraagt, is dat veel duurder dan als een detailhandelaar dat doet. De Eindhovense horeca heeft wel begrip voor de financiële situatie van de gemeente; men wil dan ook graag meedenken over een efficiënt en effectief vergunningenstelsel. De heer Kusters is zeer bereid om de behandelend ambtenaren van voorbeelden te voorzien. Niet eerder dan ongeveer twee weken gelden werd Stichting Horeca Eindhoven uitgenodigd voor een toelichting. In het voortraject is de stichting niet betrokken geweest. Commissiebehandeling Het CDA heeft de fractiebijdrage, ‘Een kans voor Eindhoven,’ op schrift gesteld en ter vergadering uitgereikt. Het CDA heeft wel begrip voor de noodzaak tot bezuiniging, en kan tot op zekere hoogte ook wel begrip opbrengen voor de manier waarop het college dat doet. Er is echter ook de ‘minder pijn’ begroting van het CDA zelf, die de fractie meerdere malen onder de aandacht heeft gebracht. Het CDA wil minder bezuinigen op zaken die de burgers direct raken, minder investeren in (vooralsnog onzekere) intensiveringen en meer zekerheid over de systeeminnovaties. Het CDA is niet van standpunt veranderd; men is nog altijd niet enthousiast het verloop van de zaken sinds het bezuinigingenpalet (december 2010) bij meerderheid werd vastgesteld. Een lichtpunt is dat de voorgenomen sluiting van het IJssportcentrum niet is doorgegaan; wél werden alle tarieven voor de breedtesport met 5% per jaar verhoogd. Bij interruptie wijst de PvdA erop dat de ‘minder pijn’ begroting van het CDA slechts van de vastgestelde begroting afwijkt in de budgetten voor innovatie, design en het extra miljoen voor cultuur. Er wordt in Eindhoven nog steeds gekozen voor intensivering van het armoedebeleid en de Wmo. Eindhoven zal straks de hoogste leges van Nederland hebben, aldus het CDA. Het college wil 30% van de bezuinigingen in de eigen organisatie realiseren; de fractie wacht met belangstelling op de onderbouwing én op een alternatief, want wat te doen als de opzet mislukt? Er wordt een groot bedrag bestemd voor intensivering op diverse gebieden, onder andere innovatie. het CDA is daar niet tegen, maar vindt het niet goed als een organisatie als Brainport overeind moet worden met innovatiesubsidie. Het CDA overweegt om in de raadsvergadering van 8 november a.s. hetzelfde amendement in te dienen als bij de behandeling van de kadernota – een ‘minder pijn’ amendement. Men denkt ook aan amendementen met als doel het verlagen van de bezuinigingen op cultuur
3
A
en innovatie, ten gunste van bijvoorbeeld gemeentelijke leges en sporttarieven. Het CDA betwist de noodzaak van bezuinigen niet, maar ziet de bezuinigingen graag anders verdeeld dan in het huidige voorstel. Op verzoek van GroenLinks wil men de ‘minder pijn’ begroting nogmaals rondsturen. Dat had men overigens al eerder gedaan, namelijk bij de behandeling van het bezuinigingenpalet en bij de behandeling van de kadernota. Men kreeg er echter de handen van de commissie niet voor op elkaar. D66 ziet de noodzakelijke ombuigingen als een kans om de gemeente efficiënter en effectiever te organiseren. D66 hecht grote waarde aan een duurzaam sluitende begroting, want daarmee moet de raad kunnen sturen. Het gaat nu de goede kant op, aldus de fractie, maar de vinger blijft aan de pols. Voorliggende begroting sluit nog niet; er wordt alvast wat geld voor 2014 benut (€ 2 miljoen), maar het college geeft zelf ook toe dat de verwachtingen in het huidige economisch-financiële klimaat onzeker zijn. Is het mogelijk om de begroting zonder dat extra geld toch sluitend te krijgen? Het college wil een aanzienlijke besparing in de gemeentelijke organisatie realiseren. D66 kan zich daarin vinden – ook in het voornemen om het ambtelijk apparaat wat af te slanken. Kan de wethouder toelichten waarom het aantal fte’s toch toeneemt ten opzichte van de kadernota? Inzet van ICT (dienstverlening) moet echt leiden tot verbetering. Wordt er ook rekening gehouden met mensen die niet vanzelfsprekend toegang hebben tot ict-voorzieningen? D66 is niet tegen de inhuur van derden; dat past goed bij een organisatie met een vaste kern en een flexibele ‘schil.’ Het college moet zich echter wél aan de begroting houden, en het budget niet overschrijden. Er wordt terecht extra ingezet op het interne mobiliteitsbeleid. De Bibob-toets is duur, en moet dus met zorg worden ingezet, bijvoorbeeld alleen bij gerede twijfel aan integriteit. De collegenotitie over dit onderwerp wordt met belangstelling afgewacht. Wat D66 betreft hoeft lang niet elke ondernemer een aparte exploitatievergunning aan te vragen; ook horecaondernemers moeten in aanmerking kunnen komen voor vrijstelling. Die kan bijvoorbeeld bij overlast worden ingetrokken. Het college stelt voor om leges kostendekkend te maken, conform de afspraken in het coalitieakkoord en de kadernota. Er zou echter ook worden gekeken naar de afschaffing van vergunningsplicht, om de kosten te beperken. Naar de mening van D66 worden die afspraken onvoldoende gestand gedaan. Er worden heel veel ambtelijke uren aan vergunningen besteed. De kosten van een inefficiënte organisatie moeten niet worden afgewenteld op de burgers en ondernemers. Het is het OuderenAppèl bij de behandeling van de kadernota al duidelijk geworden dat kwetsbare groepen hard zullen worden getroffen door de bezuinigingen. Voorliggende begroting bevestigt die indruk. De begroting
4
A
bevat geen visie op senioren, ondanks de prognose van sterke vergrijzing, en ondanks het feit dat deze groep al zwaar getroffen wordt. De fractie maakt zich zorgen: zijn de voorgestelde bezuinigingen wel haalbaar? Wat zijn de gevolgen als dit niet het geval zal blijken te zijn? Het college is goed op weg, en het OuderenAppèl heeft ook wel vertrouwen in de wethouder van financiën, maar dat maakt de zorgen voorlopig nog niet minder groot. Het OuderenAppèl vraagt aandacht voor goede straatverlichting ten behoeve van de veiligheid op straat en voor de netheid op straat. In de raadsvergadering van 8 november a.s. zal de fractie een motie indienen ‘intern uitzendbureau’ en een motie die vraagt om de leges toch nog een keer kritisch te bekijken. Er wordt ook een motie ‘stapelingseffecten’ voorbereid. De LPF memoreert dat Eindhoven minimaal € 56 miljoen moet bezuinigen, terwijl het leven in de stad gewoon moet doorgaan. Daarop moet het huidige beleid worden aangepast, wat een ingrijpende operatie is. De LPF ziet het bezuinigen op de eigen organisatie als een uitgelezen kans om bureaucratische regels en verordeningen af te schaffen. ‘Bezuinigen’ is volgens het woordenboek besparen op uitgaven. De gemeente moet de rekening niet aan burgers en bedrijven presenteren, maar onnodige procedures schrappen, korte lijnen hanteren en uitstekend communiceren. Veel burgers klagen over de leefbaarheid van hun buurt en over veiligheid en handhaving. Bij overlast duurt het vaak lang voor de gemeente of de politie in beweging komt. De LPF hecht grote waarde aan adequaat toezicht en handhaving, waarop niet bezuinigd mag worden. Boetes en dwangsommen moeten niet in de begroting worden meegenomen. De LPF vindt dat er veel uren aan vergunningen worden besteed, met als gevolg hoge kosten. Het college heeft gesteld dat leges kostendekkend moeten zijn; de slimste regio zou daarvoor toch genoeg creatieve oplossingen moeten kunnen bedenken. Het aantal fte in de gemeentelijke organisatie neemt nog steeds toe, ook in 2012, ondanks de steeds betere digitalisering. Is de bureaucratie nu doel op zichzelf geworden? Hoewel er al goede stappen zijn gezet in het traject ‘financiën helder en op orde’ maakt GroenLinks zich toch zorgen om de duurzaamheid van de begroting. Schuiven met gelden, oprekken van onderhoudstermijnen, een groeiende leningenportefeuille, een weerstandsvermogen dat onder druk staat, en de gemeente is niet in staat om de jaarschijven te laten aansluiten op de financiële stukken. Het MIP biedt onvoldoende duidelijkheid over de verspreiding van meerjarige investeringen. GroenLinks steunt het streven naar kostendekkende leges, maar wat zijn de kosten? Is de calculatie nu wel correct? Zijn er systeeminnovaties toegepast op de tarieven, en zo ja, waar? De gemeentelijke financiën hebben aan transparantie gewonnen, zo vindt
5
A
de VVD, waardoor de raad iets meer op hoofdlijnen kan sturen. Er kan nog wel meer aandacht worden besteed aan de outputcriteria, vooral wat betreft de intensiveringen op innovatie en design. Met de rapportage van externe inhuur is de VVD tevreden; de fractie kan zich vinden in de werkwijze met een vaste kern en een flexibele schil. Zie de subsidieverdeling: de VVD twijfelt eraan of alle activiteiten passen binnen de door de raad vastgestelde kaders. Wil het college dat nog eens nakijken? De VVD is tevreden over de compensatie van enkele rijksbezuinigingen op het gebied van veiligheid. Er wordt meer overgelaten aan burgers zelf, op verschillende gebieden. De VVD is er niet van overtuigd dat dit evenwichtig is verdeeld over veiligheid en toezicht enerzijds, en handhaving anderzijds. Kan het college dit toelichten? De VVD is enthousiast over het initiatief Business 4 public en vraagt of het kan worden uitgebreid met people-business. De gemeente kan Eindhovenaren vragen, bij te dragen aan maatschappelijke initiatieven in de stad. Over dit onderwerp heeft de fractie een motie in voorbereiding. Al eerder heeft de VVD bij motie verzocht om een goede onderbouwing van de legeskosten, om meer efficiëntie en om verlaging van de tarieven. Die motie is niet naar tevredenheid uitgevoerd; een nauwkeuriger en uitgebreidere onderbouwing van de tarieven is gewenst, in het bijzonder die van horecaleges. Waarom heeft de gemeente Eindhoven zoveel uren nodig voor het behandelen van een vergunning? Als het college de kosten voor horecaleges niet afdoende kan motiveren, wil de VVD ook de overige tarieven onder de loep nemen. De fractie wil het college opdragen om intern naar innovatieve en creatieve oplossingen te zoeken ter vergroting van kostendekkendheid. Het college heeft al aangegeven dat de ozb voortaan scherper wordt begroot en wordt aangepast op de realisatie; de VVD gaat er dan ook van uit dat hier geen overschot ontstaat. Met indexeren van de ozb heeft de fractie geen moeite. De SP vraagt zich af wat het college zal doen als de voorgestelde bezuinigingen niet haalbaar blijken, wat niets afdoet aan de waardering die de fractie heeft voor het werk dat ten behoeve van de begroting is verricht. De fractie vraagt simpelweg duidelijkheid van het college. Over de inzet van de ozb is de SP enigszins verbaasd. Een verhoging van de ozb binnen de mogelijkheden is een eerlijke, bezitsafhankelijke mogelijkheid om meer middelen binnen te krijgen. Hierover heeft de SP een motie ingediend bij de behandeling van de begroting 2011; men overweegt die te herhalen. De antwoorden op de vragen over horecaleges zijn niet afdoende geweest. De heffing van leges kan economischer en logischer, vooral wat betreft eenvoudige wijzigingen, bijvoorbeeld in de exploitatievergunning. Ook de SP is kritisch over het eigen personeelsbestand, maar als het ambtelijk apparaat sterk wordt ingekrompen, zal de werkdruk stijgen.
6
A
Zowel voor de betrokkenen als voor de stad is dat niet goed. Bij interruptie wijst D66 erop dat de gemeente ook minder taken te verwerken krijgt. Dit rechtvaardigt een afname van fte’s. Wellicht kan het hier en daar wat minder, zo beaamt de SP, maar dat vermindert de zorgen over de werkdruk niet. Over eventuele plannen van het college omtrent privatisering van bouwen woningtoezicht wil de SP graag worden bijgepraat. Waarom is een begrotingswijziging, passend bij het WSW-beleid, nog niet verwerkt? Er is meer inzicht gewenst in de verlenging van de afschrijvingstermijn onderwijshuisvesting en de consequenties daarvan. Fractie Mulder sluit zich aan bij de uitnodiging van GroenLinks aan het CDA om het voorstel voor de ‘minder pijn’ begroting rond te sturen. Fractie Mulder maakt zich grote zorgen om de verhoging van de leges. De verhoging zijn aanzienlijk en drastisch; de fractie vindt dat onacceptabel. Fractie Mulder zou liever zien dat verhoging gefaseerd zou plaatsvinden en dat de processen eerst geoptimaliseerd zouden worden. Ook de Bibobtoets vormt een bijzonder hoge onkostenpost; zo’n toets zou alleen moeten worden uitgevoerd bij gerede twijfel aan de integriteit van de aanvrager. De fractie Mulder verzoekt het college om met een andere financiële aanpak te komen en om daarover in overleg te treden met de sector. Ook ten aanzien van de verhoging van de bouwleges verzoekt de fractie het college om met de betrokkenen te overleggen, om te komen tot heroverweging van de verhoging. Volgens de fractie Mulder had de gemeente zo’n € 12 miljoen in kas kunnen hebben (beleggingen Dexia). Waarom is er na het omvallen van de Dexiabank niet direct actie ondernomen? De PvdA maakt het college en het ambtelijk apparaat een compliment voor de meer transparante begroting. Wat betreft de leges vindt de PvdA dat die kostendekkend moeten zijn, maar de fractie heeft wel vragen bij de onderbouwing van de systematiek. Waarom is het uurtarief van ambtenaren zo hoog? Uren van ingehuurde derden lijken goedkoper te zijn. Waarom heeft Eindhoven – in vergelijking met andere gemeenten – zoveel uren nodig voor het behandelen van vergunningaanvragen? Waarom moeten ondernemers betalen voor een Bibob-onderzoek als er geen onrechtmatigheden worden aangetroffen? De PvdA vindt dat niet acceptabel. Hoe verhouden de kosten van de leges zich tot de inverdieneffecten bij de brandweer? Liefst vóór de behandeling van de kadernota moeten de werkprocessen worden geoptimaliseerd. Is het college bereid om het aanbod van de horecaondernemers aan te nemen, zodat er op korte termijn quick winsten gevonden kunnen worden? Is het mogelijk om daarvoor nog vóór 8 november a.s. een aangepast voorstel aan de raad voor te leggen? Dit geldt ook voor processen in de Wmo; de gemeente doet nu wat het CIZ en het Zorgkantoor ook al doen. Kunnen
7
A
indiceringen beter op elkaar worden afgestemd? Kan indicering wellicht deels vervallen, bijvoorbeeld bij de toekenning van parkeerkaarten aan gehandicapten? De PvdA vindt het belangrijk dat de bescherming die bewoners door de regels krijgen, blijft bestaan. Het is echter niet nodig om daarvoor alles vast te leggen in vergunningen. Er blijven voldoende handhavingsmogelijkheden over. De fractie vraag ook aandacht voor de uitloopschalen voor het gemeentelijk personeel. Mensen die zich inzetten voor de stad, mogen daarvoor beloond worden. Op raadsvragen naar ziekteverzuim in de organisatie heeft de PvdA nog geen antwoorden ontvangen. De fractie zou graag zien dat de gemeentelijke organisatie meer coöperatief samenwerkt met burgers en partners in de stad; daar heeft men al eens een motie voor ingediend. De fractie van Trots op Nederland vindt de verhoging van horecaleges bijzonder hoog; ze lijkt te zijn bedoeld om de begroting sluitend te maken. Horeca Nederland heeft gewezen op de inefficiënte ict-processen van de gemeente Eindhoven; hier kan een grote verbeterslag worden gemaakt. De fractie is tegen de verhoging van de horecaleges. Wat is de stand van zaken van de bezuinigingen bij de brandweer? ‘leefbaar eindhoven’ herinnert de aanwezigen aan de vele gelegenheden waarin de raad van zich kon laten horen: raads- en commissievergaderingen en andere bijeenkomsten. ‘leefbaar eindhoven’ heeft ook inbreng geleverd in de accountantscommissie. De vragen die de fractie had over de leges zijn inmiddels door anderen gesteld. ‘leefbaar eindhoven’ is het ermee eens dat leges kostendekkend moeten zijn. Reactie van het college De begroting is samengesteld op grond van de vastgestelde kadernota, aldus wethouder S. Depla. Daarover gaat het vandaag. ‘Begroting helder en op orde,’ vermeldt het coalitieakkoord; dat blijft dus een belangrijke opgave, vooral om als gemeente zelf aan het stuur te kunnen blijven staan en ervoor te zorgen dat het geld terecht blijft komen bij mensen die dat het hardst nodig hebben. Sinds de financiële risico’s beter in beeld worden gebracht, worden er steeds meer risico’s zichtbaar. Op zich is dat geen slecht teken, zo vindt de heer Depla. De omstandigheden veranderen, en dat daagt uit om stappen te zetten. Ten gevolge daarvan wordt het beeld steeds duidelijker; het model is steeds aan verbetering onderhevig. De outputindicatoren worden scherper: wat willen we nu eigenlijk met elkaar bereiken, en wát moet er dus op de begroting staan? De gemeente wil ook het meerjareninvesteringsprogramma (MIP) verbeteren. Het programma geeft een goed beeld van de prioriteiten, al
8
A
kan het nog steeds beter. Wat doet het college als de ombuigingsplannen mislukken? Dan zal eerst worden uitgezocht hoe dat komt, wat de oorzaak is en of die kan worden beïnvloed. Als bijsturing niet mogelijk zal zijn, moet er iets anders worden bedacht. In het uiterste geval zullen er toch nog pijnlijke keuzes moeten worden gemaakt. Bij interruptie wordt gevraagd of dan alsnog een verhoging van de ozb moet worden overwogen, maar daarop wil de wethouder niet vooruitlopen. ‘Het is mijn taak om te zorgen dat alles binnen de begroting blijft,’ zo geeft hij aan; daaraan wil hij blijven vasthouden. Het totaal om te buigen bedrag komt steeds duidelijker in beeld. Aanvankelijk zou het € 56 miljoen zijn, maar, zo geeft de wethouder aan, het gaat langzaam maar zeker richting een bedrag van € 70 miljoen dat moet worden omgebogen. Nu bezuinigt de gemeente niet alleen, zij intensiveert ook. Ten behoeve van de gezondheid van de stad is het nodig om te blijven investeren in vernieuwing en in het oplossen van maatschappelijke problemen. Er wordt ook geïntensiveerd om rijksbezuinigingen te compenseren. Investeren in innovatie, duurzaamheid en design vindt het college ook nodig. Neem bijvoorbeeld de zorg: het wordt steeds moeilijker om voldoende zorgpersoneel te krijgen, terwijl de zorgvraag stijgt. Het college ziet Eindhoven graag vooroplopen in het realiseren van moderne zorg. Dit kan met behulp van innovatie en design, samen met kennisinstellingen en het bedrijfsleven. De gemeente investeert niet zomaar een miljoen in de Brainportorganisatie, zoals het CDA suggereert, maar in het belang van samenwerking tussen bedrijfsleven, overheid en kennisinstellingen. Onder andere dankzij Brainport is Eindhoven de tweede economie van Nederland geworden. Het grootste deel van het innovatiebudget wordt aan sport besteed, en in de komende jaren ook aan zorg. Het miljoen is een impuls om gewenste ontwikkelingen in Eindhoven van de grond te krijgen. Naar de mening van het college wordt er sterk ingezet om juist de meest kwetsbare groepen het best te bedienen. Een derde van de bezuinigingen wordt in de eigen organisatie gezocht. Er wordt al sterk bezuinigd op personeelskosten, in 2011-2012 zo’n € 15 miljoen. Het management wordt sterk afgeslankt en processen worden geoptimaliseerd. Uiteindelijk zal het aantal fte met zo’n 200 afnemen – dat is een forse inspanning. De stad zal met minder mensen bediend moeten worden; dat zal dus op een andere manier moeten. Zoiets vergt tijd. Bij interruptie merkt het CDA op dat de onderbouwing voor de systeeminnovatie wordt gemist. Volgens de wethouder krijgt de raad daar regelmatig voorstellen voor, zie onder andere ook in het legesvoorstel: die bevat een besparing van ongeveer € 500.000 aan uitvoeringskosten. De
9
A
wethouder is bereid om een overzicht van reeds ingevoerde systeeminnovaties te geven. Een businesscase voor het digitaliseren van archieven (scankosten) wordt met twintig gemeenten gezamenlijk voorbereid. Niet elke gemeente heeft daarin hetzelfde gevoel voor urgentie, en niet alle kostenbesparingen kunnen aan scannen worden toegerekend. Een groot deel van de groei van de ambtelijke organisatie in de laatste twee jaar heeft te maken met de reorganisatie. Een en ander was in de begroting niet goed vastgelegd; bij projectmanagement bijvoorbeeld, stonden medewerkers niet als fte geboekt. Dit is nu op orde, en daarom is het personeelsbestand op papier toegenomen. Daarnaast zijn er mensen bij VTH ingehuurd die eerder bij de Milieudienst op de loonlijst stonden. Er zijn ook externe derden vervangen door vaste medewerkers, wat uiteindelijk voor een kostenbesparing heeft gezorgd. De begroting vermeldt een afname van personeelskosten. De organisatie moet met minder mensen en minder geld samenwerken met de partijen in de stad, aan veranderende opgaven. De wethouder vraagt de raad, af te rekenen op resultaten en niet op gedrag. Hoe kan de raad beoordelen of subsidies binnen de kaders passen? De wethouder vindt dit lastig; daarover moet nog eens worden doorgepraat. Bij interruptie stelt de VVD dat er meer inzicht is gewenst in de toetsing volgens de algemene subsidieverordening – of een en ander wel voldoet aan de kaders die de raad heeft gesteld. De wethouder adviseert de VVD om de raadsinformatiebrief over dat onderwerp te laten agenderen. Wethouder Depla heeft kennis genomen van de ‘minder pijn’ begroting van het CDA. Daaruit zijn wel zaken uitgevoerd: Sporthal Tivoli blijft tot nader order open, en de raad heeft uitvoerig over de sporthallen gediscussieerd. Het IJssportcentrum mag open blijven. Het CKE heeft op verzoek van het gemeentebestuur een plan gemaakt. Ook voor de bibliotheek is een voorlopige oplossing gevonden. Niet alle punten zijn overgenomen, maar bijna alle punten zijn besproken. Bovendien wordt er in voorliggende begroting voor gekozen om extra middelen te reserveren voor mensen die ze het hardst nodig hebben. Het is niet mogelijk om te bezuinigen zonder dat het pijn doet. Eindhoven genereert jaarlijks een bedrag aan inkomsten uit leges, maar daar staan meer uitgaven tegenover. Nu er minder grote bouwprojecten worden uitgevoerd, lijdt de gemeente fors verlies. Dat verlies kan op de burger worden verhaald (dekken uit algemene middelen) of bij de betrokkene (vergunningaanvrager) worden neergelegd. Al in december 2010 is de gemeente hierover in gesprek gegaan met horecaondernemers. Vervolggesprekken waren er in de zomer van 2011 en daarna.
10
A
In een paar maanden tijd is er € 500.000 bespaard op legeskosten, en er zijn al zoveel mogelijk regels die niet (meer) nodig werden geacht, afgeschaft. Het college wil in de komende tijd elk voorstel om vergunningen goedkoper te maken, kritisch bekijken en bediscussiëren. Bij bouwvergunningen bijvoorbeeld, wordt nu bestudeerd of het mogelijk is om voortaan met gecertificeerde aannemers te werken. Iets dergelijks kan in de horeca natuurlijk ook. Het is duidelijk dat de gang van zaken rond leges nog niet is zoals hij moet zijn. De suggestie van de VVD om horecaleges specifiek als voorbeeld te nemen, wordt zeker in overweging genomen. In de komende tijd wordt er gekeken of de procedure rond de Bibob-toets kan worden geoptimaliseerd; elk idee om het goedkoper te doen, wordt serieus onderzocht. Vóór de raadsbehandeling (8 november a.s.) zal het college van vier à vijf vergunningen motiveren waarom de kosten en bestede uren afwijken van de standaards. Ook zal het college dan aangeven of er mogelijkheden tot verandering zijn. Zaken rondom Bibob zijn nog in onderzoek; de wethouder wil daarop in elk geval omstreeks 1 december a.s. terugkomen, maar wil zijn uiterste best doen om op 8 november a.s. al enig inzicht te bieden. Eindhoven had bij Dexiabank een garantieproduct; dat viel niet zomaar vrij. Andere gemeenten, bijvoorbeeld Dordrecht, hadden een lening. Het Eindhovense geld bevindt zich bij het Franse deel van de nieuwe bank; de wethouder gaat ervan uit dat de stad dit niet kwijt is. De Eindhovense begroting hangt erg af van de eurocrisis en de daadkracht van de Europese politici, zo besluit wethouder Depla. Ten aanzien van de bouwleges licht wethouder Fiers de algemene uitgangspunten kort toe. Eindhoven zag zich in de afgelopen tijd geconfronteerd met de terugloop van grote bouwprojecten. Met de legeskosten van grote projecten konden de legeskosten van kleine projecten deels gedekt worden. Door het wegvallen van grote projecten heeft de begroting een tekort van € 2,3 miljoen. Nu is er gekeken welke vergunningen er geschrapt konden worden; veel was er niet meer, na de succesvolle projecten “Goed geregeld” I en II. De inritvergunning voor nieuwbouw kon nog vervallen. Er is naar het proces gekeken, er is één loket gemaakt en de toetsing wordt voortaan gedaan door één specialist. Dit heeft al de nodige kostenbesparingen opgeleverd, en in de komende tijd zal het onderzoek naar meer besparingen wel worden voortgezet, maar op enig moment houdt het op. Als het zover is, zal er een fundamenteel debat over de rol van de overheid moeten plaatsvinden. Hoe ver moet de toetsing gaan? Wat tot de verantwoordelijkheid van de overheid behoort, kost uren ambtelijke inzet. Vergunningen worden dan dus duurder. Voor kleine bouwplannen (onder € 50.000) worden lang niet
11
A
alle ambtelijke uren doorberekend. Fundamentele kostenverlaging zal deels uit systeeminnovatie moeten komen, door zaken bijvoorbeeld neer te leggen bij externe, gecertificeerde partijen. Het is aan de raad om te beslissen hoever de gemeente daarin moet gaan. Wethouder Brink wil de urenbestedingen nog eens kritisch laten bekijken; als het met minder uren kan, komt dat tot uitdrukking in de tarieven. In het geval van exploitatievergunningen kan zelfredzaamheid van horecabedrijven wel helpen om de kosten daarvoor te drukken. De wethouder wil hierover met de horecasector spreken tijdens een kwartaalgesprek. Per 1 juni 2012 komt er nieuwe horecawetgeving, dat zal waarschijnlijk de nodige besparingsmogelijkheden opleveren. De vragen over veiligheid, toezicht, handhaving en de wet Bibob worden door de burgemeester beantwoord. De heer Neefs (KHN) gaf al aan dat de goeden niet onder de kwaden moeten leiden; de heer Van Gijzel is het daarmee eens. De gemeente heeft jaarlijks ongeveer 180 aanvragen die in aanmerking komen voor een Bibob-toets. Na een eerste globale toets moeten er gemiddeld 60 aanvragen nader worden bestudeerd. Pas dán worden er kosten voor in rekening gebracht. Aanvragen van seksinrichtingen, growshops en coffeeshops worden altijd getoetst; dat zijn er nu dertig. Ongeveer een derde trekt daarop de vergunningaanvraag in. Van een derde wordt de vergunning geweigerd. Het laatste deel krijgt de vergunning, echter onder aanvullende voorwaarden. Het gaat dus om een klein percentage dat de hoge toetskosten moet betalen. De heer Van Gijzel is wel bereid om die kosten aan te passen, bijvoorbeeld door ze over alle aanvragers uit te smeren, en hij is ook bereid om de kosten die Eindhoven rekent, te vergelijken met die in andere steden. Op de brandweer wordt niet bezuinigd, zoals afgesproken. Er wordt bij die organisatie op een andere manier gewerkt. Daarover vindt constructief overleg met de brandweerorganisatie plaats. Hierover zal de portefeuillehouder de raad tijdig schriftelijk informeren. Het VTH-beleid wordt voortgezet. Het handhavingsaspect wil de heer Van Gijzel meer intrinsiek in de systematiek gaan onderbrengen, waardoor betrokkenen meer aan zelfcontrole kunnen doen. Dat kost dan minder ambtelijke capaciteit. Hier kan volgens de portefeuillehouder ook goed worden samengewerkt met verzekeraars. Over de inverdieneffecten bij de brandweer is nog niet veel zinnigs te zeggen; daarvoor is nog te weinig ervaring met de nieuwe werkwijze. Eindhoven heeft onlangs de titel ‘beste binnenstad’ binnengehaald. De portefeuillehouder heeft schriftelijk toegelicht waarop die titel gebaseerd is. Op de website www.eindhoven.nl/binnenstad is het juryrapport in te zien.
12
A Conclusie. Van enkele partijen is inmiddels bekend dat zij moties en/of amendementen willen indienen, maar omdat de vergadering is uitgelopen, houdt de voorzitter geen slotronde. Hij vraagt de fracties, hun amendementen en moties tijdig bij de griffie aan te leveren. 3
Rondvraag en sluiting. Nadat er is afgesproken dat de aansluitende commissievergadering wat later begint, sluit de voorzitter de vergadering.
Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de commissie Financiën en Bestuur van 15 november 2011.
M. Honing commissiesecretaris
mho/EC08003954
13
