A
gemeente Eindhoven
Griffie gemeenteraad Commissiesecretariaat
Concept
Behandeld door M. Honing Telefoon (040) 238 24 88 Verzenddatum 14 juli 2011
Verslag commissie Financiën en Bestuur (cie FB) Betreft openbare vergadering van 14 juni 2011, locatie raadszaal Stadhuis, aanvang 17.00 uur, einde 20.00 uur. Uitnodiging aan
M. van Dorst M. Honing P. van Liempd A. Raaijmakers mw. M. Verhees J. Legrom mw. M. List – de Roos M. Oosterveer W. Aarts B. Bonsen M. van Dorst M. Houben P. Leenders C. Weijs M. Bouassria T. van den Nieuwenhuijzen H. van Zijl J. van Erp mw. A. Heesterbeek H. Poels E. van den Berg A. Rennenberg M. van Thiel H. Broers R. Reker C. Stroek E. de Beaumont mw. M. Frosi mw. T. van den Berk Mede aanwezig
wethouder S. Depla wethouder J. Helms
Aanwezig
voorzitter secretaris PvdA PvdA PvdA VVD VVD VVD D66 D66 D66 CDA CDA CDA GroenLinks GroenLinks GroenLinks SP SP SP OuderenAppèl OuderenAppèl OuderenAppèl Lijst Pim Fortuyn Lijst Pim Fortuyn Lijst Pim Fortuyn ‘leefbaar eindhoven’ ‘leefbaar eindhoven’ Trots Op Nederland
X X verhinderd X X X X X X X X X X verhinderd verhinderd X X X X verhinderd verhinderd X X X X verhinderd X X X
A 1
Opening en mededelingen. De voorzitter opent de vergadering en heet allen welkom. Er zijn geen mededelingen. 1.1 Mededelingen van de voorzitter. Twee huishoudelijke mededelingen vooraf: b Het is tijdens de vergadering niet toegestaan om blijk te geven van goedof afkeuring. Anders gezegd: er mag niet geapplaudisseerd of gejuicht worden, en ook boe-geroep of wat daar op lijkt is niet toegestaan. Dit verstoort de vergadering en is zeer hinderlijk voor de commissieleden en de wethouders. b Het is ook niet toegestaan om uw kopje koffie of thee mee te nemen naar de tribunes. Ervaring heeft geleerd dat het onvermijdelijk blijkt dat gerammel van kop en schotels wordt veroorzaakt. Medewerkers aan de deuren van de zaal zullen u vragen om uw koffie of thee buiten deze vergaderzaal te nuttigen. 1.2 Mededelingen van het college. Geen. 1.3 Vaststelling volgorde van de agenda De voorzitter stelt voor om agendapunt 2, de vaststelling van de notulen, uit te stellen en eerst agendapunt 3 te behandelen. Met dit voorstel gaan allen akkoord. Voor het overige wordt de agenda vastgesteld conform opgave.
2
Vaststelling notulen 2.1 van de vergadering van 5 april 2011. Akkoord. 2.2 van de vergadering van 19 april 2011. Akkoord.
3
Te behandelen in de raadsvergadering van 28 juni of 6 september 2011. 3.1 Raadsvoorstel Aankoop gronden PSV en uitgifte in erfpacht aan PSV raadsnummer 11R4372. Inspreker de heer Mostafa Abbou, voorzitter van Eindhoven NU, is altijd voorstander geweest van een goede samenwerking tussen Eindhoven en PSV – vooral op het sociale vlak. Hij pleit ervoor om het stadion te gebruiken voor een combinatie van onderwijs en gastlessen van voetballers van PSV. De inspreker is bang dat PSV het zonder financiële
2
A
steun niet redt en is daarom blij met het voorstel van het college. PSV is en blijft immers – ook internationaal – de beste ambassadeur van Eindhoven. Het lijkt de heer Abbou goed dat er in het verlengde van de handtekeningenactie een burgerinitiatief komt. Mocht de commissie anders adviseren, zou hij graag een referendum houden over dit onderwerp. Inspreker de heer Van den Akker, voorzitter van de supportersvereniging PSV, overhandigt een petitie die door ruim 13.000 mensen is ondertekend. PSV heeft, als enige Nederlandse voetbalclub, nog nooit directe overheidssteun gehad. Desalniettemin is het al jaren een toonaangevende club, ook op Europees niveau een belangrijke speler. De inwoners van Eindhoven en de supporters uit de regio zijn hier enorm trots op. Het gaat bij de voorgestelde transactie niet om directe subsidie, maar om investeren in de toekomst van de stad. Een florerend PSV brengt de stad naast sport en vermaak ook grote waarde op economisch gebied. De revenuen kunnen worden gebruikt voor sociale en maatschappelijke projecten. De heer Van den Akker vraagt de raad bij het afwegen van de risico’s ook te bedenken wat Eindhoven misloopt als het plan niet doorgaat. In dat geval zal PSV het wel overleven, maar niet meer de rol voor de stad kunnen spelen zoals zij dat tot nu toe heeft gedaan. Hij vraagt daarom de raadsleden om hun besluit te baseren op de voordelen op lange termijn voor Eindhoven en haar inwoners. Commissiebehandeling In principe vindt D66 dat een betaald voetbalorganisatie als PSV zaken op eigen kracht en met eigen middelen moet regelen, zeker als de salarissen ver boven de norm liggen en er elders in de stad moet worden bezuinigd. Omdat de grond met geleend geld wordt gekocht, heeft de transactie echter geen invloed op de begroting. Bovendien is grond kopen een gangbare transactie in het kader van gemeentelijke bedrijfsvoering. PSV is, naast andere functies die de club voor de stad vervult, van groot economisch belang voor de gemeente. D66 vindt het belangrijk dat de hulp past in de normale bedrijfsvoering van de gemeente, dat er voordeel voor zowel PSV als de gemeente wordt behaald en dat de risico’s overzichtelijk zijn. Van de laatste twee punten is de fractie nog niet zeker. Een gerenommeerd taxatiebureau heeft de waarde van de grond getaxeerd, maar over de taxatiemethode zijn deskundigen het niet eens. De vraag is ook hoe het met de toekomstige ontwikkeling zal gaan, als PSV het toch niet redt. Er is in Strijp-S en Meerhoven nog veel grond beschikbaar; kan die grond dan op middellange termijn wel worden ontwikkeld? D66 laat momenteel samen het CDA een second opinion onderzoek door externen uitvoeren om deze risico’s beter te kunnen inschatten. Een andere vraag is of er is nagedacht over een exit-strategie. Kan de gemeente bijvoorbeeld in de tussentijd grond verkopen? In de
3
A
beantwoording van de technische vragen werd aangegeven dat het risico bij PSV ligt, mocht de Europese Commissie het voorstel als staatssteun aanmerken. Kan PSV hierdoor alsnog in de problemen komen? Ten slotte vraagt D66 zich af wat de gemeente gaat doen, als PSV na het afsluiten van deze overeenkomst in de toekomst opnieuw in de problemen komen. GroenLinks heeft zich vanaf het begin verzet tegen een financiële overeenkomst met de betaald voetbalclub PSV. Een commercieel bedrijf dat miljoenensalarissen betaalt, moet niet bij de gemeente aankloppen bij financiële problemen, zo vindt de fractie. Voor de fundamentele problemen in de voetbalsector moet in de sector zelf een oplossing worden gezocht. Op verzoek van de wethouder heeft GroenLinks de overeenkomst strikt zakelijk bekeken. De fractie constateert dat PSV in het verleden nooit aan haar betalingsverplichtingen aan de gemeente heeft voldaan. Zal PSV zich in de toekomst wel een betrouwbare betalingspartner tonen? De wethouder gaf desgevraagd aan dat het hierbij om een misverstand ging en dat deze bedragen in mindering worden gebracht op het bedrag dat de gemeente overmaakt aan PSV. Zolang PSV seizoenskaarten verkoopt zal er geld zal zijn om de gemeente te betalen. Groenlinks vraagt zich echter af of het risico bestaat dat er minder seizoenskaarten worden verkocht, nu de begroting met ruim 30% afneemt, waardoor de prestaties in gevaar komen. Het wordt straks een belang van de gemeente dat PSV de komende decennia in de top van de eredivisie komt. Zal de gemeente de opbrengsten van de seizoenskaarten opeisen als het slecht gaat met PSV? Het is een onwenselijke situatie dat het risico straks volledig bij de gemeente Eindhoven ligt, en niet bij PSV. Wat gebeurt er als PSV failliet gaat en de gemeente met een stuk grond zit dat niet zo strategisch ligt? Het stadion kan wel worden geëxploiteerd, maar de fractie vindt dat de gemeente dat niet moet willen. Het realiseren van woningbouw op de plek van het stadion, zal in elk geval de komende vijftien jaar strijdig zijn met de ambities voor Strijp-S en Meerhoven. GroenLinks wil niet dat de gemeente € 8 miljoen uitgeeft aan de aankoop van De Herdgang, een stuk grond dat deel uitmaakt van de ecologische hoofdstructuur en dat is geborgd in de bestemmingsplannen. De huur die PSV gaat betalen voor het parkeerterrein wordt als reserve aangemerkt, maar deze grond is eigendom van het grondbedrijf; de inkomsten zouden dus niet buiten de begroting naar een risicopotje moeten stromen. Hoe is het risico van de discontinuïteit van het bestuur van PSV geborgd? Strikt zakelijk naar de voorgestelde overeenkomst kijkend, vindt de fractie de risico’s te groot. GroenLinks ziet het belang van PSV voor Eindhoven, maar ziet het niet als taak van de gemeente om een betaald voetbalorganisatie overeind te houden. Bij interruptie wijst de VVD erop dat de raad zeggenschap heeft over het geld dat in het risicofonds wordt opgebouwd.
4
A
De LPF vindt de voorgestelde transactie riskant, in een tijd waarin de gemeente op veel fronten moet bezuinigen en waarbij de toekomst onzeker is. De LPF heeft niet alleen oog voor de sportieve kant van PSV, dat een brede uitstraling heeft in de regio en in Europa, maar ook voor de maatschappelijke en economische voordelen voor de stad. Men is daarom vóór het voorstel. Het is niet zo vreemd dat de Nederlandse overheid bedrijven door een moeilijke periode heen helpt. PSV heeft nog nooit enige overheidssteun gehad. Dit voorstel is niet zomaar ontstaan, maar betreft een zorgvuldige afweging met behulp van ervaren en deskundige adviseurs. Ook de bevindingen van professor Brounen zijn positief te noemen, zo vindt de fractie. PSV is een belangrijke partner in de stad, aldus de SP; het is al jaren een club van internationale betekenis. Naar de mening van de fractie is de gemeente echter niet verantwoordelijk voor het financiële beleid van de club en de gevolgen daarvan. De SP is tegen het aangaan van financiële afspraken met betaald voetbalorganisaties. Zijn station en trainingscomplex over veertig jaar nog wel zoveel waard? Wat kan de gemeente dan met de gronden doen? Wie zou in voorkomend geval de gronden willen kopen? Misschien houdt de gemeente Eindhoven een schuld, omdat er niets wordt afbetaald. Dat banken alleen geld willen lenen als de gemeente Eindhoven de risico’s dekt, zegt de SP genoeg over de risico’s. De fractie is er niet van overtuigd dat PSV de financiën nu wel op orde kan brengen – en die de komende veertig jaar op orde kan houden. De fractie vreest dat er straks steeds ingewikkelder constructies nodig zijn, als PSV niet zal betalen. Is het dan nog steeds vol te houden dat er niet extra hoeft te worden bezuinigd als gevolg van deze transactie? Ten slotte wijst de SP erop dat het maken van een keuze een afstraling heeft op andere organisaties in de stad, die te maken hebben met de bezuinigingen. De PvdA-fractie merkt op dat het risico dat PSV niet betaalt in dit voorstel zo goed als afgedekt is, en dat de bank niet wil financieren omdat zij een andere rol heeft dan de gemeente. De SP geeft aan dat het om een financiële constructie gaat, die aan de bank moet worden overgelaten. Volgens de fractie is er teveel emotie met dit voorstel gemoeid; PSV is belangrijk voor de stad, maar het maatschappelijk belang is niet groot genoeg om het voorstel te steunen. Het CDA benadrukt het belang van PSV voor de stad, niet alleen vanwege de internationale uitstraling, maar ook vanwege de maatschappelijke projecten die de club voor de burgers van Eindhoven verzorgt. Daarom zou de gemeente de club moeten helpen daar dat kan. Echter, het mag volgens het CDA geen directe financiële steun aan een commerciële voetbalorganisatie zijn. Nog veel belangrijker is dat de transactie totaal geen invloed mag hebben op de bezuinigingen. Het voorstel van het college lijkt in eerste instantie aan deze voorwaarden te voldoen. Omdat de raadsleden slechts vier weken kregen om het voorstel, waar deskundigen maandenlang aan hebben gewerkt te beoordelen, en omdat
5
A
het om een groot bedrag gaat en om een termijn van 40 jaar, vindt de fractie het gerechtvaardigd om daar hulp bij te zoeken. Het CDA heeft samen met de D66-fractie een second opinion gevraagd aan externe deskundigen. De uitkomst daarvan zal ruim voor de raadsvergadering van 28 juni bekend worden gemaakt. Als alle informatie bekend is, zal de fractie een afweging maken en met een definitief oordeel komen. Zowel GroenLinks, VVD als ‘leefbaar eindhoven’ geven aan niet benaderd te zijn om mee te doen aan de second opinion. Dit lijkt op een misverstand te berusten, zo geeft de heer Houben aan. Desgevraagd vertelt hij dat de uitkomsten van de second opinion aan de hele raad beschikbaar zullen worden gesteld. Het onderzoek richt zich niet op de taxatiewaarde van de grond, maar eerder op de aanvaardbaarheid en waarschijnlijkheid van het voorstel en op een afweging van de risico’s. Op vragen van de heer Raaijmakers antwoordt de heer Houben dat de fracties van CDA en D66 zelf alle relevante documenten hebben ingezien, en dat ook de commissie die de second opinion uitvoert over de voor hun uitspraak noodzakelijke stukken kan beschikken. Het OuderenAppèl stelt dat de raad in zeer korte tijd moet beslissen over iets waarover ambtenaren en externen een half jaar hebben gedaan. De kaderstellende en controlerende taak van de raad komt hier door tijdsgebrek in het geding. Het gaat om € 48 miljoen en de fractie wil niet over één nacht ijs gaan; daarom heeft zij naast de aangereikte informatie ook informatie van deskundigen gevraagd. De fractie wil zich daarbij niet laten leiden door emotie, maar goede en afgewogen beslissingen nemen. Uit de financiële verslaglegging van PSV heeft het OuderenAppèl kunnen afleiden dat de toestand voor PSV kritiek is geworden. Het OuderenAppèl wijst op het coalitieakkoord, waarin staat dat de stem van elke Eindhovenaar telt. Men wil de mening die de inwoners via het Digipanel kenbaar hebben gemaakt dan ook meewegen, en roept de andere fracties op om dat ook te doen. In de raadsvergadering zal het OuderenAppèl zijn beslissing kenbaar maken. De fracties van PvdA en VVD wijzen erop dat er uit de uitkomsten van het Digipanel geen eenduidige mening kan worden afgeleid. Het OuderenAppèl geeft aan toch rekening te houden met bepaalde uitkomsten. Desgevraagd vertelt de fractie dat er aan deskundigen informatie is gevraagd over onder meer de erfpachtconstructie. De VVD is in het algemeen van mening van mening dat de gemeente een betaald voetbalclub niet moet subsidiëren. Door de belangen die er nu in deze situatie spelen, is de afweging echter ingewikkelder. PSV heeft grote economische waarde, is vanuit het oogpunt van citymarketing een zeer
6
A
sterk merk en heeft een grote sportieve en maatschappelijke waarde voor de stad. Op basis daarvan vindt een ruime meerderheid van de VVD het gerechtvaardigd dat er gemeentelijke inspanningen worden geleverd richting PSV. De zakelijke afweging is extra lastig, omdat deze moet worden genomen in een tijd van grote bezuinigingen. Ook speelt de vraag wat er gebeurt als er niets wordt gedaan. Er is geen risicoanalyse gemaakt van die situatie, maar de druk op de gemeente zal naar schatting groot zijn. Ten aanzien van het voorstel en de transactie vindt de VVD dat het voorstel goed is onderbouwd. Toch zijn er bij de fractie nog wat aarzelingen en vragen. De risico’s betreffen met name de middellange termijn tussen de vijf en de tien jaar. Kan het college toelichten welke mogelijkheden zij ziet om de risico’s in deze tijd zo klein mogelijk te houden? De waarde van de grond op langere termijn blijft een risico. De fractie wil graag weten of er een private partij is gevonden in het voortraject van de pachtconstructie. Hoe blijft het college de komende jaren de afweging maken of de grond tussentijds met winst kan worden verkocht? Kan het college iets zeggen over het plan B van PSV, dat in de media ter sprake kwam? De VVD vindt het belangrijk dat er zakelijke afspraken met PSV worden gemaakt, zoals over de raming van de Champions League in de begroting, de spelersbudgetten enzovoorts. Het is belangrijk dat de voorwaarden duidelijk in het convenant worden vastgelegd, om discussie in de toekomst te voorkomen. De inzet van € 1,3 miljoen voor de maatschappelijke opdracht van PSV ziet de fractie als positief. Wel dienen de sociaal maatschappelijke agenda’s van de gemeente en PSV regelmatig te worden afgestemd. Graag ziet de fractie nadere afspraken over de invulling daarvan. Welke mogelijkheden ziet het college in dit kader voor afspraken tussen PSV en FC Eindhoven? Ten slotte vraagt de VVD-fractie of het college de additionele investering die partners hebben toegezegd in verhouding acht met hun financiële draagkracht. In antwoord op een technische vraag van het OuderenAppèl gaf het college aan dat een beursgang van PSV niet is besproken, omdat de effecten daarvan niet voorspelbaar zijn. Kan het college hierop een toelichting geven? ‘leefbaar eindhoven’ stelt vragen bij de zakelijkheid van de transactie. De prijs voor de grond lijkt optimistisch; zoals ook professor Brounen heeft opgemerkt. Anderzijds kan de gemeente met deze transactie invloed uitoefenen op het financiële beleid van een betaald voetbalorganisatie; dit is wellicht een doorbraak in Nederland. Maar moet de gemeente dat wel willen? Eindhoven heeft straks een aanzienlijke, langlopende schuld. De meningen in de stad zijn verdeeld. Of het om staatssteun gaat of niet is voor ‘leefbaar eindhoven’ één van de punten van overweging. Is het college voornemens om een exoneratieclausule in het contract op te nemen tegen mogelijke claims van andere contractpartijen? De fractie wijst op diverse uitingen in media waarbij de voorgenomen transactie werd afgeraden door prominente personen. Heeft het college aandacht voor mogelijke imagoschade van de gemeente Eindhoven?
7
A
‘leefbaar eindhoven’ wil de grote maatschappelijke waarde van PSV zeker niet ontkennen, maar is er voldoende vertrouwen in het bestuur en de raad van commissarissen? Deze bedrijfstak kenmerkt zich door toenemende verliezen, hoge schulden en exorbitante salarissen en is gebaseerd op een onzeker product. Heeft het college echt het idee dat het met deze transactie wel goed komt met PSV? De PvdA stelt dat PSV van grote waarde voor Eindhoven is. De balans tussen het belang en het risico voor de stad moet echter naar de goede kant uitslaan. De fractie constateert dat het een gedegen voorstel betreft, waarbij de risico’s voor de gemeente zoveel mogelijk zijn afgedekt, en waarbij de gemeente op een relatief veilige manier veel voor PSV kan betekenen. De PvdA stelt echter stevige eisen aan de sociaal-maatschappelijke component en de risicoafwikkeling, en heeft op beide punten een concreet voorstel. Het risico dat PSV failliet gaat is volgens de fractie doordacht ondervangen, maar wat doet de gemeente als PSV over een paar jaar toch weer aanklopt vanwege een dreigend faillissement? Ook al worden de financiële risico’s in het voorstel tot een minimum beperkt, deze PSV-directie zal niet altijd aan de club verbonden blijven. Het is onvoorspelbaar hoe de toekomstige verhoudingen zullen zijn. De PvdA wil in de toekomst op geen enkele manier afhankelijk zijn van derden, en wil het risicomanagement in eigen hand houden. Van de € 48 miljoen die de gemeente voor de grond betaalt, zal PSV circa € 41 miljoen afbetalen aan langlopende leningen. De PvdA wil dat van de resterende € 7 miljoen circa € 5 miljoen op een aparte rekening wordt gezet die door de gemeente wordt beheerd. Daarvandaan stort de gemeente dan jaarlijks een half miljoen op de rekening van PSV. Hierdoor wordt er voor de eerste tien jaar een aflopende buffer gecreëerd. De fractie is benieuwd naar de eerste reactie van de wethouder op dit voorstel. Minstens zo belangrijk, zo vindt de fractie, is de sociaal-maatschappelijke component van PSV. Als Eindhoven PSV om deze reden gaat helpen, moet PSV zich nog veel meer profileren als ‘de club die in de Eindhovense modder’ staat. Wat kan PSV nog meer dan zij al doet voor de wijken? Ook wil de fractie dat de breedtesport meeprofiteert van deze deal; door bijvoorbeeld het gebruik van trainingsfaciliteiten. De inzet van PSV voor de wijken kan concreter worden benoemd in het voorstel, en moet beter worden geborgd. De PvdA vraagt de wethouder daarom om dit punt samen met PSV vorm te geven, door een adviesgroep samen te stellen met daarin representanten uit de stad. Deze groep zou tweemaal per jaar met PSV bijeen moeten komen om te kijken wat er in de stad leeft en waar projecten op kunnen worden ingezet, zodat de inzet van PSV aansluit bij de ambities van de gemeente. De inzet moet worden vergroot zodra de begroting van PSV dit toelaat. De sociaal-maatschappelijke component van het voorstel moet worden geborgd zoals dat met de financiële aspecten ook gebeurt.
8
A
De verbeterpunten zijn voor de PvdA van wezenlijk belang voor de definitieve beoordeling van het voorstel. In reactie op vragen van GroenLinks, OuderenAppèl en CDA vertelt de PvdA-fractie dat de grondhouding positief is, mochten deze verbeterpunten worden ingewilligd. Dat de risico’s zo klein mogelijk zijn gehouden leidt de fractie onder meer af uit de eerste rechten van de gemeente op de opbrengst van de kaartverkoop; hiervan wordt niet verwacht dat deze de eerste jaren zal afnemen. Ook het feit dat toekomstige sponsorcontracten zich aan dezelfde eisen committeren boezemt vertrouwen in. Met het voorgestelde spaarpotje kunnen risico’s de eerste jaren worden afgedekt, bijvoorbeeld in het geval van (dreigend) faillissement. Bij de overwegingen is de hulp van deskundigen ingewonnen, zo vertelt de fractie. Net als andere fracties vindt ook Trots op Nederland dat PSV belangrijk is voor Eindhoven. De raad moet een moeilijke afweging maken; beroepssport is immers een commercieel bedrijf waarin hoge salarissen worden betaald. Dit maakt de afweging lastiger. Trots op Nederland beraadt zich hier nog op, maar geeft aan in principe tegen het steunen van commerciële bedrijven te zijn. Reactie van het college Voorafgaand noemt wethouder S. Depla de drie punten waarover het college het bij aanvang van dit traject eens was: het mag geen verborgen staatssteun zijn, er mag door de ingreep niet extra bezuinigd worden – ofwel het mag de gemeente niets kosten – en ten derde moeten de maatschappelijke effecten van PSV in de stad in de afweging worden meegenomen. In de stukken wordt de constructie voldoende duidelijk, zo stelt de wethouder van financiën. De gemeente koopt de grond en krijgt daar erfpachtvergoeding voor. Omdat de gemeente per jaar meer ontvangt dan zij aan rente betaalt, zijn er geen kosten. Wel bestaat het risico dat PSV niet betaalt. Daarom worden de inkomsten uit de seizoenskaarten aan het begin van het seizoen op een geblokkeerde rekening gestort. Daaruit wordt de vergoeding aan de gemeente betaald; het restant gaat naar PSV. Er zijn maatregelen getroffen om het risico te reduceren dat PSV over vijf jaar weer bij de gemeente zal aankloppen. Naast de afspraak over de opbrengsten van de seizoenskaarten zijn er tussen PSV, de gemeente en hoofdsponsor Philips heldere afspraken gemaakt over een moderne en gezonde wijze van besturen. Nu PSV publiekelijk laat zien een duurzaam gezonde begroting na te streven en er een aantal na te komen bancaire ratio’s zijn afgesproken, lijkt de kans erg klein dat PSV de komende tien jaar steun zal vragen bij de gemeente.
9
A
Het college is van mening dat dit voorstel niet ten koste zal gaan van de begroting, ook niet op langere termijn. De suggestie van de PvdA om een deel van het geld te reserveren voor risicoafdekking in de eerste tien jaar, is interessant, al acht het college de kans dat dit nodig is klein. De wethouder neemt dit idee mee terug naar het college om te kijken of, en op welke manier, dit met PSV geregeld zou kunnen worden. De wethouder vat samen dat de risico’s worden afgedekt door achtereenvolgens de seizoenskaarten, goede afspraken over financiële ratio’s, en ten slotte een potje voor een onverhoopt faillissement. Er zijn deskundigen geraadpleegd om te beoordelen of dit voorstel misschien als verborgen, ongeoorloofde staatssteun aangemerkt zou kunnen worden. Mocht dit het geval zijn, zal er een gedeelte moeten worden terugbetaald. De verantwoordelijkheid ligt echter per definitie bij PSV, die dit bedrag in dat geval terug moet betalen. De wethouder zal onderzoeken of er inderdaad een vrijwaringsclausule nodig is, en laat dit aan de raadsleden weten. Het is niet aan de gemeente om te besluiten over een beursgang van PSV; de wethouder vraagt zich echter af of beursgang in deze tijd een serieus alternatief is. De inzet van andere partners was vanaf het begin als voorwaarde aan dit voorstel verbonden. Naar aanleiding van de vragen van het OuderenAppèl geeft de wethouder aan dat het college bereid is om op korte termijn te antwoorden op concrete vragen, zodat er een afweging kan worden gemaakt. De wethouder denkt dat het voorstel de toets der kritiek zal kunnen doorstaan, maar is benieuwd naar de uitkomst van de second opinion die CDA en D66 laten uitvoeren. De afspraak is dat de Champions League geen onderdeel is van de begroting. Ten slotte geeft de wethouder aan dat PSV vanuit eigen verantwoordelijkheid zelf achter de nu gemaakte keuzes moet staan. Het is vanuit het oogpunt van risicoverkleining voor de gemeente wel mogelijk om zaken op te leggen of af te dwingen, maar dat vormt niet het uitgangspunt. Wethouder Schreurs wijst erop dat het bij een verwerving van de gemeente nooit eenzijdig om de opbrengst gaat, maar dat er altijd een maatschappelijk doel aan is verbonden. In deze tijd geldt echter dat er altijd dekking moet zijn voor de kosten, ook als het om maatschappelijke doelen gaat. Ook bij dit voorstel is er dus heel goed gekeken of die dekking er is. De dekking zit in eerste instantie in het feit dat er behoefte is aan voetbal. Het college heeft er vertrouwen in dat die behoefte er altijd wel zal zijn – zeker wat PSV betreft. De huidige dekking wordt geborgd met landelijk voetbal, dus niet met internationaal voetbal. Als PSV onverhoopt failliet gaat, zal de gemeente niet gaan slopen en bouwen, omdat dit tot
10
A
2027 conflicteert met de ontwikkeling in Strijp-S. De gemeente zal dan het stadion gaan exploiteren. De SP merkt op dat de opbrengst van exploitatie niet genoeg is om de rentelasten te betalen. Mevrouw Schreurs legt uit dat de opbrengsten van de parkeerplaats en De Herdgang nog niet in deze opbrengsten zijn meegenomen. Het stadion leent zich daarnaast goed voor internationale wedstrijden; dit is eveneens niet in het rekenmodel opgenomen. De Herdgang kan ook gezien worden als een strategische verwerving die meerdere doelen dient. Ten eerste vindt het college het plezierig dat de gemeente een onderdeel van de ecologische groenstructuur in eigen handen heeft. Daarnaast ligt De Herdgang op een strategische plek. Om een eventuele waardevermindering af te kunnen dekken is een reserve nodig van 8%, wat in dit geval neerkomt op € 4 miljoen. Dat deze reserve buiten het grondbedrijf wordt gehouden, spreekt voor zich. Wethouder Helms stelt dat zowel uit de informatie bij het raadsvoorstel, als uit het betoog van de voorzitter van de supportersvereniging blijkt op hoeveel terreinen PSV van belang is voor de stad. De maatschappelijke overweging die het college heeft, werd verwoord door de heer Van den Akker: PSV zal zonder steun wel overleven, maar niet dezelfde rol in de stad spelen als nu. Op de vraag van de VVD over een eventueel plan B antwoordt de heer Helms dat dit plan er niet is. Er is geen alternatief voor de voorgestelde constructie om tot een structureel gezonde situatie te komen. De steun van partijen uit de regio is vanaf het begin onderdeel geweest van de constructie. De totale constructie bedraagt vanuit PSV gezien ruim € 70 miljoen. Het gaat om een totaalpakket, waarbij de hoofdsponsor Philips, de andere investeerders en de gemeente ieder hun eigen aandeel hebben. Het college vindt ook dat commerciële partijen in principe zelf verantwoordelijk zijn voor hun bedrijfsvoering. PSV is echter een maatschappelijke onderneming met grote invloed op de stad en haar inwoners. Ook de economische waarde, waaronder de werkgelegenheid die door PSV wordt gegenereerd, wordt meegewogen. In het verleden zijn ook andere bedrijven met maatschappelijke waarde door de gemeente Eindhoven geholpen. Wel blijft gelden dat het de gemeente geen geld moet kosten. Het college wil geen staatssteun of subsidie verlenen. De oplossing moet in de voetbalsector worden gevonden. PSV is zich bewust van haar maatschappelijke verantwoordelijkheid. Als de transactie doorgaat, kan de raad vragen stellen over de wijze waarop bestuur, directie en raad van commissarissen hun taak uitoefenen. De suggestie van de PvdA om de maatschappelijke inzet beter af te stemmen met partijen in de stad neemt de wethouder mee. Wat er bij PSV nog op de planning staat sluit steeds beter aan bij de agenda van de gemeente, en de wethouder
11
A
denkt dat PSV hierover zeker wil overleggen. De huidige inzet is geborgd; daarop wordt niet bezuinigd. Als de begroting het toelaat kan uitbreiding van de inzet plaatsvinden, maar het is moeilijk om dat nu vast te leggen. De gemeente heeft wel aangegeven dat als PSV de Champions League haalt, zij dat graag uitbetaald ziet in inzet in stad. Op aandringen van de PvdA geeft wethouder Helms aan dat hij laat onderzoeken of de toekomstige borging van de maatschappelijke inzet nog een nadere aanduiding in het voorstel behoeft. De wethouder legt uit dat professor Brounen in het gesprek met de gemeente al kritisch was; hij is juist om zijn kritische houding geconsulteerd, en is niet van mening veranderd. Naar aanleiding van het gesprek met de heer Brounen is gekeken naar een goede risicoafdekking, ook als er verder in de toekomst een steeds grotere bandbreedte tussen het positieve en negatieve scenario ontstaat. De eigen exploitatie van het parkeerterrein levert aanzienlijk minder op dan € 270.000 per jaar; de constructie met het grondbedrijf betreft een gunstige regeling en is in die zin te verantwoorden. De raad gaat echter over de besteding ervan. De Herdgang kan voor de toekomst als locatie wel eens van strategisch belang zijn, als het gaat om het optimaal bereikbaar houden van de stad met minimale impact. Bij eventuele bundeling van de infrastructuren is het goed dat de gemeente zeggenschap heeft over dit gebied. De wethouder denkt dat het verstandig is om deze transactie niet te belasten met harde afspraken over de toekomst van FC Eindhoven. Er zijn al langere tijd gesprekken gaande tussen de beide clubs over de wijze van samenwerking. Voor een structurele samenwerking is het belangrijk dat PSV eerst structureel gezond wordt. Conclusie De LPF staat positief tegenover het voorstel. GroenLinks en SP staan op dit moment negatief tegenover het voorstel. Alle overige partijen maken – elk met eigen argumenten – een voorbehoud en nemen de afweging mee terug naar hun fractie. De voorzitter stelt voor het voorstel te agenderen voor de raadsvergadering van 28 juni, in de categorie ‘met moties en amendementen’. De voorzitter geeft desgevraagd aan dat er in de raadsvergadering ruimte zal zijn om op de beantwoording van het college te reflecteren. Hij stelt voor dat de fracties elkaar via e-mail of op andere wijze op de hoogte brengen van eventuele moties of amendementen.
12
A Toezeggingen wethouder Depla: b neemt de suggestie van de PvdA (potje €5 mln)mee terug naar het college om te heroverwegen of en op welke manier dit met PSV te regelen is; b onderzoekt of een vrijwaringsclausule (verboden staatssteun) nodig is; Toezeggingen wethouder Helms: b neemt suggestie mee om periodiek te overleggen met PSV over de inzet met betrekking tot sociaal-maatschappelijke activiteiten: b neemt de vraag mee naar het college of het mogelijk is om de inzet van PSV op de sociaal-maatschappelijke activiteiten in de toekomst te borgen (vgl. good governance). Stemvoorbehoud: PvdA:
VVD:
D66:
-
is van mening dat de grootste risico’s zich in de eerste 10 jaar kunnen voordoen en wil daarom van het totaalbedrag €5 mln in 10 jaarlijkse delen beschikbaar stellen voor PSV; - wil met betrekking tot het sociaalmaatschappelijk commitment meer profijt voor de wijken en dit borgen in het besluit (concreter maken). wil met de fractie nog bespreken: - de onderbouwing, - de waarde van de grond op lange termijn, - de maatschappelijke opdracht, - de afspraken met PSV; - inzet andere partners; zie CDA voor onderzoek door “drie wijzen”; 1e reactie is: geen hulp, eigen broek ophouden; Nog punten van afweging: - risico’s zijn onoverzichtelijk; - de gebruikte waarderingsmethode voor de
grond;
CDA:
- wat is de exitstrategie? - zekerheid wel of geen staatssteun heeft samen met D66 een onderzoek door “drie wijzen” gestart met als belangrijkste uitgangspunten: waarschijnlijkheid, aanvaardbaarheid en risico’s; zijn de belangrijkste afwegingen afwegingen voor de fractie: - géén directe financiële steun aan voetbalorganisatie; - mag geen invloed hebben op de bezuinigingen;
13
A
OuderenAppèl: adviseren: stelt erfpachtsconstructie; 'leefbaar eindhoven':
Trots Op Nederland:
te weinig tijd voor eigen onderzoek (minder dan 4 weken) te weinig tijd gehad om definitief te kunnen onderzoek in naar wet FIDO en de
is de transactie te typeren als zakelijk? is de waarde van de grond juist (per m2)?. heeft de gemeente invloed op het PSV-beleid (financieel). Is er nog vertrouwen in bestuur en raad van commissarissen? is er sprake van imagoschade gemeente (en Philips). vrijwaring m.b.t. staatssteun. is principieel tegen verlenen van staatssteun.
Akkoord: Lijst Pim Fortuyn. Niet akkoord: GroenLinks:
SP:
principieel tegen de deal. op inhoud: - financieel wespennest, - betrouwbare partner? - te optimistische voorstelling van zaken ingeval van ontwikkeling met woningbouw en - nee tegen €8 mln voor de Herdgang. heeft de afweging gemaakt of het maatschappelijk belang groot genoeg is. op inhoud: - is de verantwoordelijkheid van PSV, - een schuld tot in lengte van jaren, - de banken doen het niet, heeft verkeerde uistraling op de instellingen die te maken krijgen met bezuinigingen (bijv. bibliotheek en schoolzwemmen).
3.2 Raadsvoorstel intrekken van een lijst van verordeningen die niet meer nodig zijn door veranderde wetgeving of een vernieuwde verordening. raadsnummer11R4350. De commissie heeft als volgt geadviseerd; PvdA: akkoord; VVD: akkoord; D66: akkoord; CDA: akkoord GroenLinks: akkoord;
14
A
SP: OuderenAppèl: Lijst Pim Fortuyn: 'leefbaar eindhoven': Trots Op Nederland:
akkoord; akkoord; akkoord; akkoord; akkoord.
De voorzitter stelt voor het voorstel te behandelen in de raadsvergadering van 28 juni, onder de categorie ‘geen moties of amendementen’. Hiermee gaan alle aanwezigen akkoord.
4
Overige agendapunten. Geen.
5
Rondvraag en sluiting. De voorzitter sluit de vergadering. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de commissie Financiën en Bestuur van 2011.
M. Honing commissiesecretaris
mho/EC08003954
15
