iederl gelijk
GEMEENTE BEUNINGEN INGEKOMEN
Bureau Gelijke Behandeling Gelderland Zuid
U FEB
2012
Arend Noorduijnstraat 15 6512 BK Nijmegen T (024) 324 04 00
[email protected] www.ieder1gelijk.nl
Het College v a n Burgemeester & Wethouders van de gemeente Beuningen t.a.v. dhr. S. Stevens
4
JL
Kenmerk
Gp2012-02
Datum
22 februari 2012
Betreft
Jaarlijkse Rapportage van geregistreerde discriminatieklachten C o n f o r m eisen W G A
Geachte leden van het College van Burgemeester en Wethouders ,
Iederl Gelijk is de organisatie die, volgens afspraken gemaakt door het Veiligheidscollege Gelderland Z u i d , door de 18 gemeenten i n die regio is aangewezen als antidiscriminatievoorziening voor de regio Gelderland Z u i d . C o n f o r m de eisen van de Wet Gemeentelijke Antidiscriminatievoorzieningen ( W G A ) presenteren w i j u hierbij voor de tweede maal het aantal geregistreerde klachten via het Registratieformulier zoals dat is vastgesteld volgens de Regeling B Z K van 10 november 2010 (nr 2010-0000711007). Met deze door ons aangeleverde rapportage 2011 voldoet u aan de verplichting van de W G A o m jaarlijks voor 1 april gegevens te verstrekken over het voorkomen van incidenten op het gebied van ervaren discriminatie en ongelijke behandeling aan de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Wij wijzen u er nadrukkelijk op dat u zélf als gemeente verantwoordelijk gegevens vóór 1 april 2012 aan het Ministerie van Binnenlandse
bent voor toezending van de
Zaken en
Koninkrijksrelaties.
Analyse van de gegevens Uitgangpunt bij de registratie van klachten is de door de melder ervaren discriminatie. D i t kunnen z o w e l situaties zijn waarbij i n juridische z i n sprake is v a n discriminatie als situaties die gevoelsmatig discriminatie zijn. M e l d i n g e n w o r d e n zowel door slachtoffers zelf gedaan als door belangenbehartigers, hulpverleners en getuigen v a n een voorval, of komen voort uit eigen onderzoek door IederlGelijk.
Dit is de tweede formele rapportage die u v a n Iederl Gelijk ontvangt volgens de W G A . In de cijfers zijn naast de meldingen die rechtstreeks bij Iederl Gelijk zijn binnengekomen, tevens 3 C G B - z a k e n opgenomen die betrekking hebben op gemeenten i n Gelderland Z u i d , en 21 discriminatie-incidenten die voorkomen op het zaaksoverzicht v a n de politie Gelderland Z u i d , dat ingebracht w o r d t op de Regionale Discriminatieoverleggen v a n O M , politie en Iederl Gelijk. D i t om een zo volledig mogelijk beeld te genereren v a n dat wat zich voordoet op het gebied v a n discriminatie en ongelijke behandeling i n deze regio.
Analyse van de aantallen meldingen Een vergelijking met cijfers uit het 2010 laat zien dat het aantal meldingen over het algemeen genomen weer een stijging vertoont (van 205 naar 241). D i t ondanks het feit dat er i n 2011 door het Ministerie v a n Binnenlandse Zaken geen landelijke campagne meer is gevoerd waarin burgers opgeroepen w o r d e n m e l d i n g te doen v a n discriminatie-incidenten. Er is i n het overzicht v a n Gelderland Z u i d een toename v a n meldingen over situaties i n de regio Gelderland Z u i d , die afkomstig zijn v a n inwoners v a n gemeenten buiten de regio Gelderland Z u i d (19) of waarvan niet duidelijk was uit welke gemeente i n Gelderland Z u i d ze precies afkomstig z i j n (24). In het laatste geval betreft dat d a n vaak meldingen gedaan door belangenbehartigers, hulpverleners of signalen voortgekomen uit eigen signalering door Iederl Gelijk Het aantal meldingen i n de stad N i j m e g e n is i n 2011 nagenoeg gelijk gebleven. In de grotere gemeenten Tiel, Culemborg, Geldermalsen, Zaltbommel, Buren, Maasdriel en Beuningen zien we een toename v a n het aantal meldingen, zeker als daarbij meegerekend w o r d e n de meldingen óver deze gemeenten door inwoners v a n andere gemeenten. V a n de grotere gemeenten (>24.000 inwoners) blijft alleen de gemeente Wijchen achter met het aantal meldingen. Het aantal meldingen v a n en over gemeenten i n de regio met minder dan 24.000 inwoners blijft gering. Het is aan te bevelen de mogelijkheid (én wenselijkheid) o m discriminatie te melden daar nog weer extra onder de aandacht te brengen. W i j w i l l e n er wederom nadrukkelijk op wijzen dat een toename van het aantal meldingen niet automatisch duidt op toename van het aantal discriminatie-incidenten. Het kan w e l betekenen dat de bekendheid met het meldpunt Iederl Gelijk, de regionale antidiscriminatie-voorziening voor Gelderland Z u i d , groter wordt. Hoe meer meldingen hoe beter de overheid en dus ook een gemeente zicht krijgt op wat er speelt i n haar samenleving. Uitsluiting en discriminatie vormen bedreigingen voor het vertrouwen i n en de betrokkenheid bij de samenleving. Het kabinet merkt i n haar nota " B i n d i n g en Burgerschap" dan ook op: (...) Het kabinet blijft daarom strijden voor de bescherming v a n het gelijkheidsbeginsel dat is neergelegd i n artikel 1 v a n onze Grondwet en komt met een aangevuld actieprogramma bestrijding discriminatie".
2
IederlGelijk z a l ook i n 2012 nadrukkelijk naar buiten treden. W i j verzoeken u als gemeente de verantwoordelijkheid te (blijven) nemen voor de bekendmaking aan u w burgers over deze (gemeentelijke) voorziening. D e meldingen die daadwerkelijk binnenkomen bij IederlGelijk (of politie of C G B ) zijn maar het topje v a n de ijsberg. Het zijn zogenaamde "platte cijfers" die geen informatie geven over frequentie, duur of impact. Daarom heeft IederlGelijk (samen met de 3 andere antidiscriminatievoorzieningen i n de nieuwe politieregio Gelderland en Overijssel) i n januari 2012 ook een ervaringsonderzoek laten verrichten naar het discriminatieklimaat. Het resultaat v a n dat onderzoek verwachten w i j i n maart te krijgen. W i j z u l l e n u daarover uitgebreid informeren en een relatie leggen met de cijfers zoals w i j die n u bij u hebben aangeleverd.
Evaluatie WGA In 2012 z a l de W G A voor de eerste maal g e ë v a l u e e r d worden. Daarbij wordt onderzocht in hoeverre en op welke wijze gemeenten de taken voortvloeiend uit die wet daadwerkelijk hebben uitgevoerd, of discriminatiebestrijding g e ï m p l e m e n t e e r d is in het gemeentelijk beleid, en wat de kwaliteit is van de antidiscriminatievoorziening. IederlGelijk voert i n de regio Gelderland Z u i d voor de gemeente N i j m e g e n naast de wettelijke taken ook activiteiten uit op het gebied van preventie (voorlichting, onderzoek, beleidsadvies). In deze tijd v a n bezuinigingen z u l l e n w i j natuurlijk begrip moeten opbrengen voor de positie van veel gemeenten, die geen mogelijkheden zien o m op dit moment meer dan de wettelijke basistaken te financieren. W e l zullen w i j bij de evaluatie v a n de W G A daarom nadrukkelijk aandacht vragen voor het belang van (financiering van) preventie en bewustwording.
Analyse van de inhoud van de meldingen Gronden: Verreweg de meeste meldingen i n Gelderland Z u i d betreffen wederom de grond Herkomst/kleur/ ras (105). Daarnaast zijn er met name klachten over Leeftijd (56), Geslacht (24), Seksuele gerichtheid (20) en Handicap/chronische ziekte (19). De meldingen over de gronden Leeftijd en Geslacht komen in een aantal gevallen voort uit incidentele screening door IederlGelijk van personeelsadvertenties. O p v a l l e n d is de enorme toename (bijna 4 maal zo veel als i n 2010) van het aantal meldingen over Leeftijd bij mensen die op zoek z i j n naar (ander) werk. Ook het aantal meldingen over Seksuele gerichtheid is 1,5 maal zo groot als het jaar ervoor.
3
Maatschappelijk
terrein:
V a n de maatschappelijke terreinen waarop de incidenten betrekking hebben, is wederom de Arbeidsmarkt het meest voorkomende (zelfs 2 maal zo veel meldingen als i n 2010), gevolgd door C o m m e r c i ë l e dienstverlening, Openbare Ruimte, Horeca en Collectieve voorzieningen . Opvallende stijgers z i j n hier naast A r b e i d : Openbare ruimte (van 14 naar 23), Politie (van 6 naar 12) en Publieke opinie (van 3 naar 10) Wijze klachtbehandeling: Bij de keuze v a n wijze van klachtbehandeling speelt een rol: de aard van de klacht, de wens en verwachting van de melder en de juridische mogelijkheden. Soms w i l een melder enkel het verhaal kwijt. Daarnaast geeft IederlGelijk op verzoek van cliënten een (juridische) inschatting van het incident en advies op maat hoe het probleem zelf op te lossen. Waar gewenst ondersteunt IederlGelijk bij (het i n gang zetten van) procedures en aangifte doen. In de praktijk blijkt dat melders vaak gedurende het traject o m diverse redenen afzien v a n het zetten v a n verdere stappen: uit angst voor represailles, o m het gebeuren zo snel mogelijk te vergeten, geen motivatie o m een (langdurige) procedure te voeren of de gedachte dat verdere stappen ondernemen toch geen z i n heeft. Zonder toestemming van de melder onderneemt IederlGelijk geen verdere acties.
Tot slot: Zoals i n deze brief staat vermeld, zullen i n de loop v a n maart de resultaten bekend w o r d e n v a n ons (vervolg)onderzoek naar het Discriminatieklimaat Gelderland Z u i d . Ik z o u het op prijs stellen o m met u, of met (een vertegenwoordiging van) de gemeenteraad, over de voorliggende rapportage é n het onderzoek Discriminatieklimaat i n gesprek te gaan. Dit mede i n het licht van de op handen zijnde eerste evaluatie van de Wet Gemeentelijke Antidiscriminatievoorzieningen. Ik z a l te zijner tijd hierover contact met u opnemen.
~Met •
1 Geluk
4
Bijlagen
In de bijlagen v i n d t u: •
E e n overzicht v a n de gegevens v a n de totale regio Gelderland Z u i d
•
H e t Registratieformulier ingevuld met gegevens van u w gemeente Het Registratieformulier met gegevens v a n u w gemeente biedt informatie i n tabellen via drie kolommen: Primair is dat w i j u inzicht geven over de klachten v a n ingezetenen v a n u w gemeente, z o w e l over voorvallen i n de eigen gemeente als over voorvallen elders. Daartoe dienen de eerste en tweede k o l o m . In de derde k o l o m staan de klachten v a n niet-ingezetenen over een voorval dat heeft plaatsgevonden i n u w gemeente. Tabel 1 geeft het aantal ontvangen en i n behandeling genomen klachten weer; Tabel 2 biedt zicht op het aantal klachten uitgesplitst over de verschillende discriminatiegronden; Tabel 3 toont op welke maatschappelijke terreinen deze klachten betrekking hebben; Tabel 4 geeft aan wat de aard v a n het voorval was; Tabel 5 is een weergave v a n de wijze waarop de klacht i n behandeling is genomen. De cijfers geven aan dat bepaalde situaties zich voordoen waarbij discriminatie is beleefd, maar tonen niet aan hoe vaak dergelijke situaties i n de samenleving voorkomen. Een klacht kan meer d a n é é n grond betreffen, meer dan é é n aard hebben, op verschillende maatschappelijke terreinen spelen en er kunnen meerdere v o r m e n v a n klachtbehandeling hebben plaatsgevonden. De optelling v a n de totalen kan daardoor dus gelijk aan maar ook groter z i j n dan het totale aantal klachten.
5
iederl gelijk Bureau G e l i j k e B e h a n d e l i n g G e l d e r l a n d Z u i d
Overzicht discriminatieklachten 2011 veiligheidsregio Gelderland-Zuid
Tabel 1:
Aantal klachten
Van ingezetenen GLD-Z Van ingezetenen van gemeente buiten GLD-Z
Totaal aantal discriminatieklachten
Over eigen gemeente in GLD-Z
Over een (andere) gemeente in GLD-Z
Over overige gemeente buiten GLD-Z
130
16
13
8
Totaal
37
2
198
1
9
27
7
Van onbekend
1
Over onbekend
27
Van overig, bv. uit GLD-Z, Gelderland, Nederland, etc.
Totaal
Over overig: Nederland, GLD-Z, Gelderland, landelijke instellingen etc
130
58
7 13
38
2
241
Hiervan zijn 4 meldingen via C G B en 21 meldingen via politie Gelderland Zuid binnengekomen.
Regio Gelderland zuid
1
Tabel 2:
Verdeling van aantal klachten per gemeente
Gemeenten
Beuningen Buren Culemborg Druten Geldermalsen Groesbeek Heumen Lingewaal Maasdriel Millingen aan de Rijn Neder-Betuwe Neerijnen Nijmegen Tiel Ubbergen West Maas en Waal Wijchen Zaltbommel Overig Totaal
Regio Gelderland zuid
2009 klachten ingezetenen
2010 klachten ingezetenen
2011 klachten ingezetenen
3
4
9
2
3
8
4
15
12
1
2
0
6
3
5
2
2
3
0
3
2
1
2
0
2
3
5
1
2
0
2
1
2
5
3
1
56
110
112
4
8
19
2
0
0
0
2
4
3
3
3
1
6
13
11
33
43
106
205
241
Tabel 3: Uitsplitsing klachten per gemeente
Klacht ingezetene over eigen gemeente
Klacht ingezetene niet over eigen gemeente
Klacht niet ingezetene over deze gemeente
Beuningen
3
6
4
Buren
3
5
0
Culemborg
3
9
9
Druten
0
0
0
Geldermalsen
3
2
6
Groesbeek
3
0
1
Heumen
0
2
0
Lingewaal
0
0
0
Maasdriel
3
2
3
Millingen aan de Rijn
0
0
0
Neder Betuwe
0
2
1
Neerijnen
0
1
1
Nijmegen
91
21
29
Tiel
11
8
3
Ubbergen
0
0
0
West Maas en Waal
1
3
0
Wijchen
2
1
0
Zaltbommel
7
6
1
130
68
58
subtotaal
Over gemeente in GLD-Z
2
Over overig/onbekend
Onbekend /overig
42
1
TOTAAL
172
69
241
V a n de 58 klachten van niet ingezetenen over gemeenten in Gelderland Zuid, zijn 16 klachten afkomstig van ingezetenen uit een andere gemeente uit de regio Gelderland Zuid, 24 uit een niet nader gespecificeerde gemeente in Gelderland Zuid, en 18 uit een regio buiten Gelderland Zuid.
2
Regio Gelderland zuid
Tabel 4:
Verdeling klachten naar discriminatiegrond
Discriminatiegrond
Antisemitisme Arbeidscontract Arbeidsduur Burgerlijke staat Geslacht Godsdienst Handicap/chronische ziekte Herkomst/Kleur/Ras Leeftijd Levensovertuiging Nationaliteit Politieke overtuiging Seksuele gerichtheid Overig (niet wettelijke) gronden Onbekend
Totaal
3
2009
2010
2011
0
2
1
0
1
1
0
0
1
0
1
1
2
26
24
10
7
8
7
22
19
50
109
105
15
15
56
0
0
0
2
2
4
4
1
1
8
14
20
7
21
15
1
0
2
106
221
258
Het totale aantal in deze tabel kan afwijken van het totale aantal klachten. Een klacht kan name over discriminatie op meerdere gronden gaan, waardoor er verschil ontstaat in de twee totalen.
3
R e g i o G e l d e r l a n d zuid
Tabel 5:
Verdeling van klachten naar maatschappelijke sector
Maatschappelijk
terrein
Arbeidsmarkt Buurt/wijk Collectieve voorzieningen Commerciële dienstverlening Horeca/amusement Huisvesting Media en reclame Onderwijs Openbare ruimte Politie/Vreemdelingendienst/ OM Privé-sfeer Sport en recreatie Publieke/Politieke opinie Overig
Totaal
4
2009
2010
2011
43
58
101
13
25
12
10
20
16
8
13
23
7
17
19
4
9
4
2
7
5
10
16
13
1
14
23
4
6
12
0
1
6
1
12
9
4
3
10
1
6
11
108
207
264
Het totale aantal in deze tabel kan afwijken van het totale aantal klachten. Een klacht kan namelijk over discriminatie op meerdere maatschappelijke terreinen gaan, waardoor er verschil ontstaat in de twee totalen. 4
R e g i o G e l d e r l a n d zuid
Tabel 6:
Verdeling van klachten naar aard
Aard van de klachten
2009
2010
2011
77
131
177
30
79
83
2
8
3
Omstreden behandeling Vijandige bejegening Geweld 6 Bedreiging 4
2
228
265
Overig
109
Totaal
5
Tabel 7:
Wijze van Klachtbehandeling
Klachtbehandeling Registratie Advies/informatie
2009
2010
2011
106
205
241
85
112
123
23
17
7
11
1
15
19
26
7
29
13
3
2
11
6
1
224
408
424
Beïnvloeding beleid Bemiddeling Bijstaan in procedures Doorverwijzing Eigen onderzoek ADB Overig
Totaal
6
Eind 2011 waren 12 klachtbehandelingen nog niet afgerond.
Het totale aantal in deze tabel kan afwijken van het totaal aantal klachten. Een klacht kan over discriminatie in meerdere vormen (aard) gaan en dat verklaart het verschil. Per klacht kunnen meerdere manieren van klachtbehandeling worden toegepast en geregistreerd. 5
6
Regio Gelderland zuid
iederl gelijk Bureau Gelijke Behandeling G e l d e r l a n d Zuid
Registratie gemeentelijke antidiscriminatievoorziening Gemeente Beuningen 2011
JÊÊfc •
t
iederl gelijk Bureau Gelijke Behandeling Gelderland Zuid
Naam antidiscriminatievoorziening
Beuningen
Rapportage ten behoeve van gemeente
2011
Jaar van registratie
2. Totaal aantal
klachten
Klacht van ingezetene
Totaal
1
Over voorval in de gemeente
Over voorval in andere gemeente
subtotaal
3
6
9
Hiervan is 1 melding binnengekomen via de politie Gelderland Zuid
Beuningen
Klacht van nietingezetene over voorval in de gemeente
Totaal
4
13
1
2.
Discriminatiegrond
2
Klacht van ingezetene
Ras
Over voorval
Over voorval
in de gemeente
in andere gemeente
2
4
Klacht van niet-
subtotaal
Totaal
ingezetene over voorval in de gemeente 6
6
Antisemitisme Nationaliteit 1
1
Handicap / Chronische ziekte Leeftijd
1
1
2 1
1
Seksuele gerichtheid Geslacht
2
2
1
1
4
13
Arbeidsduur Arbeidscontract Vast/tijdelijk Burgerlijke staat Godsdienst Levensovertuiging Politieke gezindheid Overige (nietwettelijke) gronden Onbekend Totaal
3
6
9
Het totale aantal in deze tabel kan afwijken van het totale aantal klachten. Een klacht kan namelijk over discriminatie op meerdere gronden gaan, waardoor er verschil ontstaat in de twee totalen. 2
Beuningen
3. Maatschappelijk
terrein Klacht van niet-
Klacht van ingezetene Over voorval in
Over voorval in
de
andere
gemeente
gemeente
subtotaal
Totaal
ingezetene over voorval in de gemeente 3
Arbeidsmarkt
3
Buurt/wijk Collectieve voorzieningen Commerciële dienstverlening Horeca/amusement Huisvesting
2
2
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1 1
Media en reclame Onderwijs
2
1
Politie / O M / Vreemdelingendienst Privésfeer Publieke / politieke opinie
1
Sport / recreatie Openbare ruimte / publieke domein
1
1
1
1
Overig Onbekend / n.v.t. Totaal
Beuningen
3
6
9
4
13
4.
Aard Klacht van niet-
Klacht van ingezetene Over voorval
Over voorval
in de gemeente
in andere
voorval in de
gemeente
gemeente
1
4
5
2
2
4
3
6
9
Omstreden
subtotaal
Totaal
ingezetene over
9
4
behandeling Vijandige bejegening
4
Geweld Bedreiging Overig Onbekend Totaal
5.
4
Klachtbehandeling
3
Klacht van ingezetene
Registratie
13
4
Advies/informatie
Klacht van niet-
subtotaal
Totaal
ingezetene over
Over voorval
Over voorval
in de gemeente
in andere gemeente
3
6
9
4
13
2
1
3
2
5
2
2
9
14
voorval in de gemeente
Beïnvloeding beleid Bemiddeling Bijstaan in
2
procedures Doorverwijzing Eigen onderzoek ADV Overig Totaal
5
6
20
Per klacht kunnen meerdere wijzen van klachtbehandeling worden toegepast en geregistreerd. Daarbij kan de wijze van klachtbehandeling niet of niet volledig zijn ingevuld zijn voor de op het moment nog lopende klachten. Het totale aantal geregistreerde werkwijzen van klachtbehandeling kan om die redenen dan ook afwijken van het totale aantal klachten. De werkwijze 'registratie' betekent dat de klachtbehandeling heeft bestaan uit het registreren van de klacht of melding en uit het geven van een korte reactie (telefonisch of per e-mail). 3
4
Beuningen
Vergelijking gemeente Beuningen met 2010: Gemeente Beuningen
Aantal
Aantal
klachten
klachten
2010
2011
4
13
2010
2011
4
6
Discriminatiegronden
Klacht Beuningen Ras Antisemitisme Nationaliteit Handicap / Chronische ziekte
1
Leeftijd
2
Seksuele gerichtheid
1
Geslacht
2
Arbeidsduur Arbeidscontract Vast/tijdelijk Burgerlijke staat 1
Godsdienst Levensovertuiging Politieke gezindheid Overige (niet-wettelijke) gronden Onbekend
Maatschappelijk terrein
Klacht
Beuningen
Arbeidsmarkt
2010
2011
1
3
Buurt/wijk Collectieve voorzieningen Commerciële dienstverlening Horeca/amusement
2 3
1
Huisvesting
1
Media en reclame
1
Onderwijs
1
Politie / O M / Vreemdelingendienst
1
Privésfeer
1
Publieke / politieke opinie Sport / recreatie
1
Openbare ruimte / publieke domein
1
Overig Onbekend / n.v.t.
Beuningen
Aard
Klacht
Beuningen
Omstreden behandeling
2010
2011
4
9 4
Vijandige bejegening Geweld Bedreiging Overig Onbekend
Wijze klachtbehandeling
Klacht Beuningen Registratie
5
Advies/informatie
2010
2011
4
13
4
5
Beïnvloeding beleid Bemiddeling Bijstaan in procedures
2
Doorverwijzing Eigen onderzoek ADV Overig
De werkwijze 'registratie' betekent dat de klachtbehandeling heeft bestaan uit het registreren van de klacht of melding en uit het geven van een korte reactie (telefonisch of per e-mail).
5
Beuningen
7
