MLAV1/0200000089/gvda.
OVER DE VERGUNNINGSAANVRAAG VAN DE N.V. GENZYME FLANDERS MET BETREKKING TOT EEN INRICHTING, GELEGEN TE 2440 GEEL, CIPALSTRAAT 3 EN 8, EN OVER DE MELDING VAN INRICHTINGEN VAN DE DERDE KLASSE. De bestendige deputatie van de provincieraad van Antwerpen Gelet op het decreet van 28 juni 1985 betreffende de milieuvergunning (Milieuvergunningsdecreet), zoals gewijzigd bij latere decreten; Gelet op het besluit van 6 februari 1991 van de Vlaamse Regering houdende vaststelling van het Vlaams Reglement betreffende de milieuvergunning (Vlarem), zoals gewijzigd bij latere besluiten; Gelet op het besluit van de Vlaamse Regering van 1 juni 1995 houdende algemene en sectorale bepalingen inzake milieuhygiëne (Vlarem II), zoals gewijzigd bij latere besluiten; Gelet op het decreet van 23 januari 1991 inzake de bescherming van het leefmilieu tegen de verontreiniging door meststoffen (hierna genoemd "Mestdecreet"), zoals gewijzigd bij latere decreten; Gelet op de omzendbrieven van de Vlaamse minister van Leefmilieu van 9 mei 1996 (B.S. van 11 juli 1996), van 19 december 1996 (B.S. van 11 januari 1997) en van 12 november 1997 (B.S. van 19 december 1997) m.b.t. de toepassing van het Mestdecreet; Gelet op de milieuvergunningsaanvraag, op 7 maart 2002 ingediend door de N.V. Genzyme Flanders gevestigd Cipalstraat 8 te 2440 Geel strekkende tot het bekomen van een milieuvergunning om een biotechnologisch bedrijf, gelegen te 2440 Geel, Cipalstraat 3 en 8, kadastergegevens (afdeling-sectie-perceelnummer) 3-K-46, 3-K-45/A, 3-K-47/B, 3-K-48/M, 3-K-44/E, 3-K-54/P, 3-K-44/ b, 3-K-48/ p, te veranderen door uitbreiding, wijziging en toevoeging op perceel 54p als volgt: - het lozen van 0,27 m³/uur, 6 m³/dag en 2.100 m³/jaar bedrijfsafvalwater via LP2 en van 24 m³/uur, 400 m³/dag en 146.000 m³/jaar bedrijfsafvalwater via LP1 in de openbare riolering (3.1.2.) (de lozing via LP2 is vergund; voor de lozing van LP1 is 195 m³/dag vergund); - vermindering van de stallen voor proefdieren van 1.800 proefkonijnen naar 800 proefkonijnen en 250 muizen (9.7.a.1.); - vervangen van de noodgenerator van 500 kW door een generator van 1.000 kW (12.1.1.); - vervangen van de 2 transformatoren van 1.600 kVA elk door 2 transformatoren van 2.000 kVA elk, uitbreiding met 1 transformator van 1.250 kVA (12.2.2.);
- 1 -
MLAV1/0200000089 N.V. Genzyme Flanders
- vervanging van de accumulator van 40 kVA door een accumulator van 60 kVA, uitbreiding met een accumulator van 250 kVA (12.3.1.); - uitbreiding met de productie van monoklonale antilichamen (de productie van alphaglucosidase enzyme is vergund) (13.1.); - uitbreiding met 55 kW aan compressoren, 2.188 kW aan koelinstallaties, 60 kW aan cryo-vriezers, 492 kW aan airconditioning tot een totaal van 4.491,55 kW (1.096 kW + 19,05 kW koelinstallaties, 2 x 35 kW + 32,5 kW aan compressoren, 479 kW airco zijn vergund) (16.3.1.2.); - uitbreiding met de opslag van gassen in flessen met 2.480 l (stikstof, zuurstof, helium, CO2, waterstof, carbogeen) tot een totaal van 3.300 l (16.7.2.); - vervanging van de container van 2.000 l stikstof door een tank van 20 m³ vloeibare stikstof, 20 m³ vloeibare zuurstof en 20 m³ vloeibare koolstofdioxide (16.8.3.); - uitbreiding met 297,48 kg giftige stoffen tot een totaal van 320 kg (17.3.2.2.) (11 l + 10 l + 1,525 kg is vergund); - uitbreiding met 132,43 ton oxiderende, schadelijke, corrosieve en irriterende stoffen tot een totaal van 135,28 ton (17.3.3.3.) (36,475 l + 47,25 l + 2.764 kg zijn vergund); - uitbreiding met 4.500 l ethanol en 20 l diverse P1-producten tot een totaal van 5.650 l diverse P1-producten (17.3.4.2.) (80 l P1-product + 1.050 l isopropanol zijn vergund); - uitbreiding met toestellen voor het mechanisch behandelen van metalen met een vermogen van 40 kW (29.5.2.2.); - vervanging van een dieselmotor van 500 kW door 1 van 1.000 kW (31.1.2.); - vervanging van 3 stoomgeneratoren met een totale waterinhoud van 21 m³ door 3 stoomgeneratoren met een inhoud van 10.900 l elk; uitbreiding met 2 stoomgeneratoren met een vermogen van respectievelijk 800 l en 3.000 l, de vergunde stoomgenerator van 80 l blijft (totaal 36.580 l) (39.1.3.); - uitbreiding met 65 stoomvaten met een totale inhoud van 178.028 l (39.2.2.); - uitbreiding met 2 bioreactoren voor de productie van monoklonale antilichamen (het kweken en houden van transgene konijnen is vergund) (51.); - rubriek 16.3.2. is niet meer van toepassing; Gelet op het feit dat de volgende klasse 3-inrichtingen worden gemeld: - het lozen van 1 m³/uur, 14 m³/dag en 3.000 m³/jaar huishoudelijk afvalwater in de openbare riolering (3.3.) (10 m³/dag is vergund); - vermindering van de opslag van P3-producten met 120 l tot een totaal van 10.000 l diesel (17.3.6.1.b.); - uitbreiding met labo's voor kwaliteitscontrole/proces-optimalisatie (in bestaande pilot plant, bij konijnverblijven, 2 in technologiehuis, in nieuwbouw)
- 2 -
MLAV1/0200000089 N.V. Genzyme Flanders
(24.4.); - uitbreiding met 5 warmtewisselaars met een totale inhoud van 638 l (39.4.1.); Vlarem-rubricering : 3.1.2 - 3.3 - 9.7.A.1 - 12.1.1 - 12.2.2 12.3.1 - 13.1 - 16.3.1.2 - 16.7.2 - 16.8.3 - 17.3.2.2 - 17.3.3.3 17.3.4.2 - 17.3.6.1.B - 24.4 - 29.5.2.2 - 31.1.2 - 39.1.3 - 39.2.2 - 39.4.1 - 51 Gelet op de volgende vergunningstoestand met betrekking tot de exploitatie van de inrichting op de datum van de indiening van de voormelde milieuvergunningsaanvraag : - besluit van de bestendige deputatie van 9 oktober 1997 (MLAV1/97-188) vergunning voor het exploiteren van een biofarmaceutisch bedrijf, tot 9 oktober 2017, op naam van nv Pharming; - besluit van college van burgemeester en schepenen van 13 oktober 1997: vergunning voor het exploiteren van een biofarmaceutisch bedrijf, tot 13 oktober 2017; - melding van overname van nv Pharming door nv Genzyme Flanders (MLOV/0132); Gelet op het feit dat deze aanvraag voor de eerste maal werd ingediend op 7 maart 2002; op het feit dat op datum van 20 maart 2002 de milieuvergunningsaanvraag ontvankelijk en volledig werd verklaard of geacht; Gelet op de stukken, waarbij wordt geattesteerd dat de milieuvergunningsaanvraag de vereiste publiciteit verkreeg, conform artikel 17 van het Vlarem; Gelet op het proces-verbaal betreffende het openbaar onderzoek dd. 30 april 2002 waaruit blijkt dat er 1 schriftelijk bezwaar werd ingediend m.b.t. lawaaihinder, niet in overeenstemming met BPA, opslag gevaarlijke stoffen bij woonzone, tijdelijke inrichtingen die permanent karakter vertonen, uitzicht; Gelet op het gunstig advies dd. 3 juni 2002 van het college van burgemeester en schepenen van Geel; op volgende elementen uit dit advies : 1. Pharming N.V. werd recentelijk overgenomen door Genzyme Corporation is een biotechnologisch bedrijf actief in de ontwikkeling en marketing van specifieke medische producten. De installatie van Genzyme Flanders te Geel zal gebruikt worden voor de vervaardiging van eiwitten welke gebruikt worden in de menselijke geneeskunde. Deze eiwitten worden door genetisch gemodificeerde cellen aangemaakt in bioreactoren waar deze in suspensie gehouden worden. Daarna volgt nog een zuiveringsstap (chromatografiën). De vroegere vergunning van Pharming (ook voor de activiteiten in het Technologiehuis) wordt mee in deze
- 3 -
MLAV1/0200000089 N.V. Genzyme Flanders
2.
3.
4.
5.
aanvraag opgenomen. Voor de toekomstige werking zullen er verbouwingen uitgevoerd worden en gebouwen worden bijgeplaatst, hiervoor zal nog een bouwdossier ingediend worden. Het gebruik van konijnen zal in de toekomst afgebouwd worden; celculturen in bioreactoren zullen aangewend worden voor de productie van de eiwitten. BPA Technologiezone: De aanvraag heeft betrekking op een inrichting die volgens het BPA Technologiezone gelegen is in een gebied bestemd voor bedrijfsactiviteiten met een hoogtechnologisch karakter die voor de omgeving geen abnormale hinder veroorzaken. Onder deze activiteiten worden ondermeer productieactiviteiten van technologisch hoogstaande producten verstaan. Aandachtspunten met betrekking tot milieu zijn water, koeltoren, geluid, lucht en de opslag van gevaarlijke producten. Water Er wordt bijkomend vergunning gevraagd voor de lozing van 24 m³/u; 400 m³/d en 146.000 m³/d bedrijfsafvalwater in de openbare riolering. Het spuiwater van de koeltoren wordt bij het bedrijfsafvalwater gevoegd aangezien hier chemicaliën aan toegevoegd worden. Er wordt tijdens het proces niet continu afvalwater geproduceerd. Enkel tijdens bepaalde processtappen komt het afvalwater vrij (bv. bij batch-wisseling, spoelen reactoren, wassen onderdelen, ...). Er wordt gebruik gemaakt van leidingwater. Het is de bedoeling de lozingsvoorwaarden die destijds aan Pharming werden opgelegd te respecteren. Hiervoor zal voor de lozing een waterzuivering voorzien worden die momenteel nog in studie is. Afvalwater met hoog solvent- of BZV-gehalte wordt apart opgevangen en als vloeibaar afval voor verdere verwerking opgehaald. Huishoudelijk afval wordt rechtstreeks in de riolering geloosd; regenwater wordt opgevangen en in de Laarloop geloosd. Voorstel aan de PMVC om op te leggen dat het te lozen afvalwater moet voldoen aan de kwaliteit van oppervlaktewater zodat het kan geloosd worden in de Laarloop zodat de grote hoeveelheden te lozen afvalwater niet in de openbare riolering moet geloosd worden. Koeltoren: Na uitzondering van de eiwitten wordt de suspensievloeistof verhit om de vloeistof te steriliseren en vervolgens in de koeltoren af te koelen voor het wordt gezuiverd. De ingesloten koeltoren zal op de eerste verdieping van de ingesloten MFG-area geplaatst worden zodat deze niet zichtbaar is naar de omgeving toe. Het gaat om een open koelproces. Aan de hand van een simulatie-studie garandeert Genzyme dat de rookpluim, afkomstig van de koeltoren, geen visuele hinder met zich mee zal brengen en schaduweffecten tot op het bedrijfsterrein zal beperkt blijven. Geluid:
- 4 -
MLAV1/0200000089 N.V. Genzyme Flanders
Waar nodig moeten bijkomende maatregelen genomen zoals het voorzien van geluidsschermen of geluidsabsorberende omkastingen. De meeste activiteiten gebeuren binnen in het gebouw, alleen de luchtkoelgroepen, de chillers en de koeltoren staan buiten. Voorstel aan de PMVC om de Vlarem-geluidsnormen voor woongebieden op te leggen, gezien het woongebied in de directe omgeving van het bedrijf. 6. Lucht: De uitlaten van de bioreactoren, stoomketels en trekkasten van de laboratoria moeten de nodige voorzieningen hebben (filters) om aan de Vlarem-voorwaarden te voldoen. 7. Gevaarlijke stoffen: Het gaat hier vooral om zuurstof, stikstof, helium, CO2, waterstof, carbogeen, natriumhydroxide en zwavelzuur. In een rapport 'gevaarlijke stoffen' dat aan het milieudossier werd toegevoegd, wordt aangetoond dat door de fysico-chemische eigenschappen van de producten die gebruikt en opgeslagen worden (niet-brandbaarheid, niet-explosieve karakter, meeste producten onder vaste vorm) en de aard van de bedrijfsvoering en de ingebouwde veiligheidsmaatregelen er zich geen zwaar ongeval kan voordoen. 8. Bezwaarschrift: Tijdens het openbaar onderzoek werd 1 schriftelijk bezwaarschrift ingediend. Volgens de bezwaarindiener is de aanvraag in conflict met de bestemmingszone volgens het BPA. Verder is de bezwaarindiener bezorgd om de toenemende lawaaihinder en de opslag van gevaarlijke producten. Tenslotte worden vragen gesteld bij de visuele hinder van de tijdelijke constructies die er nu staan. Zoals hierboven gesteld kan de aanvraag wel in de zone zoals aangegeven in het BPA voor zover het geen abnormale milieuhinder met zich meebrengt. Daarbij dient vooral de eventuele geluidsoverlast gecontroleerd te worden; voorstel aan de PMVC om de geluidsnormen voor woongebieden op te leggen. In het verleden werden geen klachten tegen Pharming of Genzyme gemeld. Zoals hierboven uiteengezet wordt in het rapport 'gevaarlijke stoffen' aangetoond dat er zich geen zware ongevallen kunnen voordoen. door de verbouwings- en uitbreidingswerken die gepland worden, zijn wij van mening dat het visuele uitzicht van de gebouwen er op vooruit zal gaan; Gelet op het gunstig advies dd. 23 mei 2002 (kenmerk AMV/A/VL1/8583) van de Afdeling Milieuvergunningen (AMV) van de Administratie voor Milieu-, Natuur-, Land- en Waterbeheer; op volgende elementen uit dit advies : 1. Het voorwerp van onderhavige aanvraag betreft in hoofdzaak de verandering van een biotechnologiebedrijf. In december 2001 werd het in moeilijkheden verkerende nv Pharming overgenomen door nv Genzyme Flanders, een dochteronderneming van Genzyme, een toonaangevend Amerikaans biotechnologiebedrijf.
- 5 -
MLAV1/0200000089 N.V. Genzyme Flanders
Genzyme heeft concrete plannen om op de Technologiezone een moderne productiefaciliteit uit te bouwen. De aanvraag heeft teneinde deze expansie te kunnen realiseren, een optie genomen op de nog 2 resterende percelen van ieder 5.000 m² op de Technologiezone, waardoor de zone hiermee volledig zal bezet zijn (c.q. Genzyme Flanders, Cipal, ID FOS Research en Technologiehuis). Genzyme Flanders beschikt over een erfpachtovereenkomst met de Provincie Antwerpen, alsook een huurovereenkomst voor de lokalen in het Technologiehuis. Het is thans de bedoeling een milieuvergunning te verlenen voor de globale milieutechnische eenheid, gelet op het feit dat de exploitatieterreinen met elkaar verbonden zijn en omwille van de materiële en operationele samenhang van de activiteiten. De inrichting kan opgedeeld worden in Genzyme Corporation, actief in de ontwikkeling en marketing van speciale medische producten en Genzyme Flanders voor de toepassing in de menselijke geneeskunde. 2. Op een vraag terzake van onze dienst dd. 29 maart 2002 is meegedeeld dat de noodzakelijke kennisgeving is gebeurd aan de Sectie Bioveiligheid en Biotechnoligie van het Wetenschappelijk Instituut voor Volksgezondheid (ontvangstmelding dd. 25 april 2002, identificatienummer SBB 219 2002/0361) voor wat betreft enerzijds het aanmaken en kweken van transgene dieren (konijnen/muizen) voor de productie van transgene eiwitten met als hoofddoel de ontwikkeling en productie van biofarmaceutica voor de behandeling van erfelijke deficiënties en andere ziektes en anderzijds de industriële productie van therapeutische monoklonale antistoffen via celcultuur. Tot op heden is echter nog geen ontvankelijkheidsverklaring, noch een advies inzake het bioveiligheidsdossier van genoemde wetenschappelijke instelling verleend (faxbericht dd. 8 mei 2002). Hierover dient uitsluitsel gebracht te worden alvorens de milieuvergunning kan verleend worden. Een termijnverlenging zou hierdoor kunnen overwogen worden. 3. Het huishoudelijk afvalwater is afkomstig van sanitaire installaties alsook van de kantine. Dit laatste afvalwater wordt via een vetvang gezuiverd. Het debiet van dit huishoudelijk afvalwater (HA) wordt verhoogd met 4 m³/dag, tot een maximumdebiet van 1 m³/uur, respectievelijk 14 m³/dag en 3.000 m³/jaar en wordt geloosd via het bestaande lozingspunt in de openbare riolering gelegen langs de Cipalstraat. Het water wordt via voormelde riolering afgevoerd naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie te Geel, zonder noemenswaardige impact op de werking ervan. 4.a. Het bedrijfsafvalwater (BA) wordt geloosd via 2 lozingspunten: Het BA dat wordt geproduceerd bij de activiteiten in het Technologiehuis wordt geloosd in het afvoersysteem van het Technologiehuis met de mogelijkheid een schepmonster te nemen. Dit afvalwater wordt met een maximumdebiet van 0,27
- 6 -
MLAV1/0200000089 N.V. Genzyme Flanders
m³/uur, respectievelijk 6 m³/dag en 2.100 m³/jaar via lozingspunt 2 geloosd in de openbare riolering gelegen langs de Cipalstraat. Het water wordt via voormelde riolering afgevoerd naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie te Geel, zonder noemenswaardige impact op de werking ervan. b. Het BA dat geproduceerd zal worden door de nieuwe activiteiten wordt geloosd via een controle-inrichting. Dit afvalwater zal met een maximumdebiet van 24 m³/uur, respectievelijk 400 m³/dag en 146.000 m³/jaar via lozingspunt 1 worden geloosd in de openbare riolering gelegen langs de Cipalstraat. Het water zal via voormelde riolering worden afgevoerd naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie te Geel. Tijdens het proces zullen 3 verschillende soorten afvalwaterstromen gegenereerd worden, ic solventafvalwater (dat sterk beladen is met ethanol en wordt afgevoerd als vloeibaar afval), BZV-afvalwater en het overige bedrijfsafvalwater. Het afvalwater zal tijdens bepaalde processtappen geloosd dienen te worden (batch-wisseling, spoelen reactoren CIP-installlatie -, wassen onderdelen, distillator, waterverzachters,...). Dit afvalwater zal volgens de huidige inzichten verzameld en gemengd worden in een buffertank waarbij neutralisatie gebeurt. c. Er wordt geen melding gemaakt van BA afkomstig van de schoonmaak van de dierenvertrekken. Hierdoor kan aangenomen worden dat de dierlijke mest (faeces en urine) niet rechtstreeks, noch onrechtstreeks in het milieu geloosd wordt, zodat artikel 5.9.8.5§1 van Vlarem II (lozingsverbod voor dierlijke mest in het openbaar hydrografisch net) nageleefd wordt. d. De aanvrager vermeldt expliciet de intentie te hebben ten allen tijde binnen de indelingscriteria voor niet-prioritair bedrijf voor lozing op de riolering te blijven, conform de omzendbrief LNM 2001/01 dd. 21 november 2001. Betreffende grenswaarden uit de heffingenformule worden op aanzienlijke wijze overschreden, gerekend op basis van de in onderhavige aanvraag meegedeelde afvalwaterkarakteristieken. Het verdere ontwerp zal uitsluitsel dienen te bieden welke voorzieningen het bedrijf zal moeten nemen om deze lozingsnormen te respecteren, waarbij de mogelijkheid van de bouw van een fysico-chemische voorzuivering en het plaatsen van bufferbekkens overwogen kunnen worden. De realisatie hiervan (waarvoor op de locatie reeds een plaats is voorbehouden) dient het voorwerp van een nieuwe aanvraag uit te maken. Alleszins zal de nodige -prioritaire- aandacht blijvend dienen besteed te worden aan de gepaste bronmaatregelen en de externe afvoer van problematische afvalwaterstromen. De nieuwe productie zal opgestart worden in 2004. Het is aangewezen dat de aanvrager binnen een proefperiode van maximaal 1 jaar voor het uitvoeren van analyses en het
- 7 -
MLAV1/0200000089 N.V. Genzyme Flanders
screenen van de lozingen BA een vergunningsaanvraag indient voor de op dat moment actuele lozingssituatie. Het is aangewezen ondertussen de lopende vergunningsvoorwaarden te handhaven. Er treedt hierdoor geen verandering op voor de lozing van BA via 1 lozingspunt binnen onderhavige vergunning. 5. Volgende voorzieningen worden getroffen in het kader van geïntegreerde preventie: afvalstoffen: - er wordt geen specifieke rubriek aangevraagd omdat alle afvalstromen worden afgevoerd naar een erkende ophaler/verwerker - volgende afvalstoffen worden apart ingezameld en opgehaald door erkende verwervers: - huishoudelijke afvalstoffen (glas, karton, papier) - dode dieren worden opgehaald voor verbranding - afvalstromen die celmateriaal bevatten worden verzameld in een apart systeem en eerst thermisch gedecontamineerd om het celmateriaal te doden - potentieel besmet afval - bedrijfsafvalwater met hoog gehalte aan ethanol, chemisch afval, alsook vloeibare mest van de dieren afvalwaters: cfr. supra atmosferische emissies: - naargelang de activiteit worden de trekkasten in de laboruimten uitgerust met speciale filters met een hoge zuiveringsefficiëntie - de uitlaat van de bioreactoren wordt over een filter met een hoge zuiveringsefficiëntie geleid - alle productietanks die een waterige eiwitoplossing bevatten worden voorzien van een stikstofdeken - alle kadavers welke tijdelijk op het bedrijf gehouden worden zullen op voldoende wijze gekoeld worden - de biologische afval wordt frequent opgehaald om geurhinder te voorkomen (contractueel vastgelegd: winterperiode tweewekelijks, zomerperiode: wekelijks) - de uitgestoten lucht wordt gefilterd - bij een goede werking van de filters is geen hinder te verwachten energieverbruik: - de uit de verschillende processtromen vrijkomende warmte wordt maximaal gerecupereerd - gebouwenverwarming gebeurt door de warme lucht welke door de stoomgenerator wordt opgewarmd - er wordt voorkeur gegeven aan een koeltoren t.o.v. chillers omwille van energetische overwegingen geluid: - de technische lokalen en de noodgenerator zijn akoestisch geïsoleerd - de geluidsproducerende activiteiten gebeuren in een gesloten
- 8 -
MLAV1/0200000089 N.V. Genzyme Flanders
gebouw, alleen de luchtkoelgroepen, chillers en koeltoren staan buiten opgesteld - de koeltoren zal ingekapseld worden (tussen 4 muren geplaatst) - waar nodig zullen bijkomende maatregelen genomen worden, onder meer geluidsschermen of geluidsabsorberende omkasting veiligheid: - alle zones waar kans bestaat op chemische verontreiniging zijn voorzien van een vloeistofdichte vloer met afvoergoten of inkuipingen, conform de Vlarem-reglementering - voor de inrichting van de opslagplaatsen voor gevaarlijke stoffen wordt rekening gehouden met de afstandentabel - de maatregelen inzake bioveiligheid zijn beschreven in het bioveiligheidsdossier - brandpreventiemaatregelen worden met de brandweer besproken - omdat de bedrijfsterreinen van Genzyme Flanders binnen een straal van 100 meter van een woongebied liggen, werd op vraag van onze dienst een studie, uitgevoerd door een erkend VR-deskundige (maart 2002), toegevoegd, waaruit blijkt dat de aanwezigheid van gevaarlijke producten in de nieuwe vestiging van Genzyme Flanders geen risico voor een zwaar ongeval met zich meebrengt; dat hierdoor de verbodsbepaling van artikel 5.17.1.2§1 van Vlarem II niet van toepassing dient gesteld te worden waterverbruik: - het niet-verontreinigd hemelwater wordt rechtstreeks afgevoerd naar de nabijgelegen Laarloop (3de categorie) - de regenwaterafvoer van de parkeerplaatsen wordt voorzien van een koolwaterstofafscheider (KWS) - het finale spoelwater van de CIP-reinigingsprocessen wordt hergebruikt als voorspoelwater voor de reiniging van andere apparaten - er wordt onderzoek verricht naar de behandeling van het koelwater met ozon in de plaats van klassieke waterbehandelingschemicaliën voor het remmen van de microbiële groei, waardoor de noodzaak voor het spuien verlaagd wordt; Gelet op het stilzwijgend gunstig advies van de Cel Ruimtelijke Ordening van de Afdeling ROHM van de Administratie Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumenten en Landschappen (AROHM); Gelet op het stilzwijgend gunstig/ laattijdig gunstig advies dd. 17 juni 2002 (kenmerk N/107.471(1)) van de AROHM; op volgende elementen uit dit advies : - Het goed ligt volgens het van kracht zijnde gewestplan in een gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen. - Het goed is gelegen binnen de grenzen van een goedgekeurd plan van aanleg, "Technologiezone" goedgekeurd bij besluit van de Vlaamse minister op datum van 01/03/2002. Het goed
- 9 -
MLAV1/0200000089 N.V. Genzyme Flanders
situeert zich in een zone voor openbaar nut gericht op hoogtechnologische bedrijvigheid en een zone voor hoogtechnologische bedrijvigheid. - De aanvraag is principieel in overeenstemming met het geldende plan. De huidige aanvraag houdt ten overstaan van de bestaande toestand slechts een logische en uit oogpunt van ruimtelijke ordening beperkte verdere uitbouw in, die zich geheel situeert binnen de omschrijving van de gegeven configuratie; Gelet op het stilzwijgend gunstig advies van de Afdeling Preventieve en Sociale Gezondheidszorg (APSG); Gelet op het deels gunstig-ongunstig advies dd. 16 mei 2002 (kenmerk BH/AK-M/AB/02/21/6763) van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM); op volgende elementen uit dit advies : 1. advies lucht: De uitbreidingen situeren zich onder meer bij de rubriek 12 de nooddiesels-500 kW vergund, 500 kW uitbreiding- en de rubriek 39 de stoomgeneratoren. Het is zeer de vraag of hier ook niet rubriek 43 stookinstallaties dient opgenomen voor de branders horende bij de stoomketels. Gezien geen informatie over de grootte van de stookinstallaties noch over de gebruikte brandstof werd vermeld in de milieuvergunningsaanvraag en evenmin enige kennis beschikbaar is over emissieconcentraties en/of meetgegevens kan voor voorliggende milieuvergunningsaanvraag geen advies -gunstig of ongunstig- geformuleerd. De milieuvergunningsaanvraag van het bedrijf Genzyme Flanders te Geel voor het veranderen van een bestaande vergunning kan niet worden geadviseerd. 2. advies water: Een uitbreiding wordt gevraagd voor de lozing van BA van 24 m³/uur, 195 m³/dag naar 24 m³/uur, 400 m³/dag, 146.000 m³/jaar. De lozing gebeurt in de openbare riolering die aangesloten is op de rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) van Geel. Het betreft hier bijgevolg een riolering in zuiveringszone A. Na besprekingen met het bedrijf, blijkt dat het hier een volledig nieuwe technologie betreft. De samenstelling van het BA is nog niet gekend. Indien de in het aanvraagdossier opgegeven concentraties overeenstemmen met de werkelijke samenstelling van het afvalwater is het bedrijf een P-bedrijf. De geplande uitbreiding start ten vroegste in januari 2004. Er wordt een proefperiode van 1 jaar voorzien. Er zal gedurende het eerste jaar ongeveer 560 m³ gespreid over 73 dagen geloosd worden.
- 10 -
MLAV1/0200000089 N.V. Genzyme Flanders
Overwogen wordt om delen van het BA (met een hoog gehalte aan ethanol en met een hoog BZV-gehalte) apart op te vangen en af te voeren. Op de locatie is reeds plaats voorbehouden voor een eventuele zuiveringsinstallatie. Tijdens de proefperiode zal onderzocht worden welke lozingsoptie zal gekozen worden en welke maatregelen hiervoor noodzakelijk zijn. Hiervoor zal een verandering van de milieuvergunning worden aangevraagd voor het einde van 2004. Het advies van de nv Aquafin ontvangen op 17 april 2002 is voorwaardelijk gunstig. De Vlaamse Milieumaatschappij adviseert ongunstig voor de uitbreiding van het lozingsdebiet en stelt voor, voor wat de lozing van afvalwater betreft, de bestaande vergunning te behouden tot 31 december 2005. Er dient blijvend voldaan te worden aan de voorwaarden van deze vergunning. In de loop van 2004 dient dan door het bedrijf een aanpassing van de milieuvergunning aangevraagd te worden; Gelet op het gunstig advies dd. 17 mei 2002 (kenmerk PH/A/AV1/2002.0070) van de Vlaamse Landmaatschappij (VLM); op volgende elementen uit dit advies : De aanvraag betreft een verandering van de vergunning van deze inrichting. Het is de bedoeling om de 2 milieuvergunningen van de aanvrager samen te brengen tot één vergunning. Het aantal konijnen zal ook met 1.000 stuks minderen tot 800, de aanvrager wenst echter wel bijkomend 250 muizen te gaan houden. Gelet op dieren van artikel 5 van het Mestdecreet kan gesteld worden dat de aanvraag een daling van de vergunde mestproductie betekent. Het betreft hier een zeer specifieke industriële activiteit, met name het aanmaken van humane eiwitten uit melk van transgene konijnen (en muizen), die moeiljk kan vergeleken worden met activiteiten horende bij een veeteeltbedrijf. De dieren worden niet voor consumptie gebruikt. Gelet op het omstreden karakter van de dieren (transgene konijnen en muizen) en de bijzondere voorwaarden opgelegd in de milieuvergunning kan gesteld worden dat het Mestdecreet voor deze inrichting niet echt van toepassing is. Overeenkomstig artikel 5.9.8.5. van Vlarem II dienen zowel de vaste als de vloeibare faecaliën apart opgevangen te worden en mogen niet geloosd worden. Zij moeten beschouwd worden als afvalstoffen die conform het afvalstoffendecreet moeten verwijderd worden. Zij mogen rechtstreeks noch onrechtstreeks voor bemestingsdoeleinden worden aangewend; Gelet op het advies van de Provinciale Milieuvergunningscommissie (PMVC) dd. 18 juni 2002 waarbij de PMVC voorstelt om de termijn te verlengen met twee maanden; 1. Mevrouwen Maria Van de Peer, veiligheids- en milieucoördinator, en Annick Gielis, consultant milieu en veiligheid Jacobs België, worden gehoord.
- 11 -
MLAV1/0200000089 N.V. Genzyme Flanders
Zij verklaren dat in 2001 Genzyme de vergunning van Pharming heeft overgenomen. Het is de bedoeling farmaceutische producten aan te maken vertrekkende van celcultuur. De gebouwen worden verder afgewerkt. Pharming beschikte over een klasse 2-vergunning voor de inrichting achteraan in de Cipalstraat en een klasse 1-vergunning voor de inrichting in het Technologiehuis zelf. Genzyme wenst deze twee vergunningen samen te voegen. Desgevraagd verklaart de exploitant dat er nog geen lozing is van bedrijfsafvalwater. Deze zal slechts beginnen in 2003. Desgevraagd verklaart de exploitant dat de stookinstallaties van de stoomgeneratoren niet opgenomen zijn in deze aanvraag. Het zijn installaties gestookt op gas met een totaal thermisch vermogen van 4 megawatt en een productie van 6.000 kg stoom per uur. In de bestaande vergunningen werden deze installaties ook niet opgenomen in de omschrijving. De AMV wijst erop dat de corrosieve producten dienen opgeslagen te worden op een afstand van 100 m van de woningen. Desgevraagd verklaart de exploitant dat voor de productie van alfaglycosidasen bij het W.I.V. een dossier ter verlenging ervan is ingediend en dat voor de productie van monoklonale antilichamen een dossier in ingediend dat nog in behandeling is. In verband met de geluidshinder verklaren zij dat alle installaties die lawaai kunnen voortbrengen ingekapseld worden. 2. In de omschrijving en rubrieken dient eveneens rubriek 43 opgenomen te worden; betreffende de toevoeging dienen de juiste perceelnummers vermeld te worden. Deze gegevens dienen in termijnverlenging aan de exploitant gevraagd te worden. 3. De PMVC adviseert termijnverlenging om volgende redenen: - de adviezen van het Wetenschappelijk Instituut voor Volksgezondheid dienen opgevraagd te worden door de provincie; - aan de exploitant dienen gegevens gevraagd te worden betreffende de stookinstallaties van de stoomgeneratoren (welke zijn bestaand? welke zijn nieuw? hoeveel is het vermogen van elk? welke emissies brengen zij voort? voldoen zij aan de Vlarem II-voorwaarden?) - aan de exploitant dient de bevestiging gevraagd te worden dat de aanvraag voor de lozing van bedrijfsafvalwater wordt ingetrokken; - aan de exploitant dient gevraagd te worden de nummers van de toegevoegde percelen te controleren en de juiste nummers mede te delen;
- 12 -
MLAV1/0200000089 N.V. Genzyme Flanders
Gelet op de beslissing dd. 4 juli 2002 van de bestendige deputatie van de provincieraad om de behandelingstermijn van de milieuvergunningsaanvraag te verlengen met 2 maanden, zoals voorgesteld door de PMVC; Gelet op het feit dat de aanvrager de gevraagde bijkomende gegevens heeft toegestuurd met brief van 5 augustus 2002; Gelet op het bijkomend advies dd. 22 augustus 2002 van de Vlaamse Landmaatschappij: De aanvraag betreft een verandering van de vergunning van deze inrichting. Het is de bedoeling om de twee milieuvergunningen van de aanvrager samen te brengen tot één vergunning. Het aantal konijnen zal ook met 1.000 stuks minderen tot 800, de aanvrager wenst echter wel bijkomend 250 muizen te gaan houden. Gelet op dieren van artikel 5 van het Mestdecreet kan gesteld worden dat de aanvraag een daling van de vergunde mestproductie betekent. Op datum van 4 juli 2002 besliste de bestendige depuatie van de provincie Antwerpen de behandelingstermijn met 2 maanden te verlengen. Aan de aanvrager werden bijkomende gegevens opgevraagd met betrekking tot de bioveiligheidsdossier, de stookinstallatie van de stoomgeneratoren, de lozing van het bedrijfsafvalwater en een verduidelijking van de vergunde percelen en de toe te voegen percelen. Aangezien dat de Vlaamse Landmaatschappij - Mestbank enkel bevoegd is om advies te verlenen voor de rubrieken 9.3. tot 9.8. en 28.2. tot 28.3. van Vlarem I is er geen aanvullend advies van de VLM vereist; Gelet op het gunstig advies dd. 27 augustus 2002 van de PMVC; op volgende elementen uit dit advies : 1. Mevrouwen Maria Van de Peer, veiligheids- en milieucoördinator, en Annick Gielis, consultant milieu en veiligheid Jacobs België, worden gehoord. Ze verklaren dat ze kennis genomen hebben van de uitgebrachte adviezen. Ze verklaren tevens dat uit het schrijven dient verstaan te worden dat zij geen aanpassing vragen van de lozingsvergunning en dat de huidige lozingsvergunning blijft gelden. Er zal wel een aanpassing van de lozingsvergunning gevraagd worden van zodra de karakteristieken van de lozing bekend zijn. Uit het nazicht van de kadastrale nummers van de percelen blijkt dat er geen bijkomende percelen dienen vergund te worden en dat de bijkomende nummers een gevolg zijn van de hernummering van de percelen. Het betreft bijgevolg geen toevoeging. De exploitant heeft de gevraagde gegevens betreffende de
- 13 -
MLAV1/0200000089 N.V. Genzyme Flanders
2.
3. 4.
5.
6.
7.
stookinstallaties van de stoomgeneratiren bezorgd. De AMV stelt dat deze gegevens voldoen aan hetgeen gevraagd werd. Het gemotiveerd advies van de sectie Bioveiligheid en Biotechnologie wordt ter zitting overhandigd en aan de leden uitgedeeld. De omschrijving en rubrieken voorgesteld in het advies van 18 juni 2002 dient aangevuld te worden met rubriek 43.1.3. De lozing van afvalwater in de openbare riolering (3.1.2. en 3.3.) dient niet vermeld te worden, daar deze lozing reeds vergund is voor 195 m³/dag. Daar de bijkomende perceelsnummers het gevolg zijn van een hernummering van de perceelsnummers en geen bijkomende percelen betreffen is het ook geen toevoeging. Een hernummering van de perecelen wordt niet beschouwd als een toevoeging. De inrichting is stedenbouwkundig verenigbaar. Aan de bezwaren kan tegemoet gekomen worden door strikte naleving van de Vlarem II-voorwaarden. Het bezwaar inzake stedenbouwkundige verenigbaarheid is ongegrond, daar de inrichting gelegen in een zone voor hoogtechnologische bedrijvigheid en derhalve in overeenstemming is met het BPA, zoals blijkt uit het advies van de AROHM. De PMVC stelt vast dat de gegevens in verband met de bioveiligheid werden bezorgd. De AMV geeft ter zitting een gunstig advies gelet op de gegevens bezorgd in termijnverlenging. De PMVC brengt een gunstig advies uit. De vergunnig kan verleend worden voor een termijn verstrijkend op 9 oktober 2017 met een termijn voorafgaand aan ingebruikname van 3 jaar. Van de klasse 3-inrichtingen kan akte genomen worden. De door de AMV voorgestelde algemene en sectorale voorwaarden kunnen opgelegd worden;
Gelet op de ligging van de inrichting in een gebied van het gewestplan Turnhout, waarvoor volgende voorschriften van toepassing zijn : gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen; Gelet op de ligging van de inrichting in het bijzonder plan van aanleg "Technologiezone", goedgekeurd op 1 maart 2002, waarvoor volgende voorschriften van toepassing zijn : zone voor openbaar nut gericht op hoogtechnologische bedrijvigheid en zone voor hoogtechnologische bedrijvigheid; Overwegende dat gesteld kan worden dat de verandering van de inrichting, die het voorwerp van de voormelde milieuvergunningsaanvraag uitmaakt, verenigbaar is met voormelde ruimtelijke en stedenbouwkundige voorschriften;
- 14 -
MLAV1/0200000089 N.V. Genzyme Flanders
Overwegende dat voor de evaluatie van de tijdens het openbaar onderzoek uitgebrachte bezwaren en opmerkingen en van de elementen die de aanvrager heeft aangebracht tijdens het horen door de PMVC, kan verwezen worden naar het advies van de PMVC; Overwegende dat gesteld kan worden dat de risico's voor de externe veiligheid, de hinder, de effecten op het leefmilieu, op de wateren, op de natuur en op de mens buiten de inrichting veroorzaakt door de gevraagde verandering mits naleving van de in onderhavig besluit opgelegde milieuvergunningsvoorwaarden tot een aanvaardbaar niveau kunnen worden beperkt; Overwegende dat er bijgevolg aanleiding toe bestaat de gevraagde vergunning volledig toe te staan voor een termijn verstrijkend op 9 oktober 2017; B E S L U I T : ARTIKEL 1. - Voorwerp §1 Aan de N.V. Genzyme Flanders gevestigd Cipalstraat 8 te 2440 Geel wordt onder de voorwaarden bepaald in onderhavig besluit vergunning verleend om een biotechnologisch bedrijf, gelegen te 2440 Geel, Cipalstraat 3 en 8, kadastergegevens (afdeling-sectie-perceelnummer) 3-K-46, 3-K-45/A, 3-K-47/B, 3-K-48/M, 3-K-44/E, 3-K-54/P, 3-K-44/ b, 3-K-48/ p, te veranderen door uitbreiding en wijziging als volgt: - vermindering van de stallen voor proefdieren van 1.800 proefkonijnen naar 800 proefkonijnen en 250 muizen (9.7.a.1.) - vervangen van de noodgenerator van 500 kW door een generator van 1.000 kW (12.1.1.) - vervangen van de 2 transformatoren van 1.600 kVA elk door 2 transformatoren van 2.000 kVA elk, uitbreiding met 1 transformator van 1.250 kVA (12.2.2.) - vervanging van de accumulator van 40 kVA door een accumulator van 60 kVA, uitbreiding met een accumulator van 250 kVA (12.3.1.) - uitbreiding met de productie van monoklonale antilichamen (de productie van alphaglucosidase enzyme is vergund) (13.1.) - bijplaatsen van compressoren (elektromotoren totaal 55 kW), koelinstallaties (elektromotoren totaal 2.188 kW), cryo-vriezers (elektromotoren totaal 60 kW) en airconditioninginstallaties (elektromotoren totaal 492 kW), alsook herrubricering compressoren luchtbehandelingseenheden (elektromotoren 479 kW), tot een geïnstalleerde totale drijfkracht van 4.524,05 kW (16.3.1.2.) - uitbreiding met de opslag van gassen in flessen met 2.480 l (stikstof, zuurstof, helium, CO2, waterstof, carbogeen) tot een totaal van 3.300 l (16.7.2.) - vervanging van de container van 2.000 l stikstof door een
- 15 -
MLAV1/0200000089 N.V. Genzyme Flanders
-
-
-
-
-
tank van 20 m³ vloeibare stikstof, 20 m³ vloeibare zuurstof en 20 m³ vloeibare koolstofdioxide (16.8.3.) uitbreiding met 297,48 kg giftige stoffen tot een totaal van 320 kg (17.3.2.2.) (11 l + 10 l + 1,525 kg is vergund) uitbreiding met 132,43 ton oxiderende, schadelijke, corrosieve en irriterende stoffen tot een totaal van 135,28 ton (17.3.3.3.) (36,475 l + 47,25 l + 2.764 kg zijn vergund) uitbreiding met 4.500 l ethanol en 20 l diverse P1-producten tot een totaal van 5.650 l diverse P1-producten (17.3.4.2.) (80 l P1-product + 1.050 l isopropanol zijn vergund) uitbreiding met toestellen voor het mechanisch behandelen van metalen met een vermogen van 40 kW (29.5.2.2.) vervanging van een dieselmotor van 500 kW door 1 van 1.000 kW (31.1.2.) verhogen van de waterinhoud voor 3 stoomgeneratoren met in totaal 800 l en bijplaatsen van stoomgeneratoren van 1 x 10.900 l en 1 x 800 l en 1 x 3.000 l, totaal 6 stoomgeneratoren met een totale waterinhoud van 36.580 l (reeds vergund 21 m³) (39.1.3.) uitbreiding met 65 stoomvaten met een totale inhoud van 178.028 l (39.2.2.) uitbreiding met 3 stookinstallaties voor de stoomgeneratoren van elk 4,42 MW, totaal 13,26 MW (43.1.3.) uitbreiding met 2 bioreactoren voor de productie van monoklonale antilichamen (het kweken en houden van transgene konijnen is vergund) (51.) verwijderen van de luchtcompressoren en luchtbehandelingseenheden ingedeeld in rubriek 16.3.2., in totaal 479 kW, voortaan ingedeeld in rubriek 16.3.1. (16.3.2.3.)
§2 Akte wordt genomen van de volgende klasse 3-inrichtingen : - vermindering van de opslag van P3-producten met 120 l tot een totaal van 10.000 l diesel (17.3.6.1.b.) - uitbreiding met labo's voor kwaliteitscontrole/proces-optimalisatie (in bestaande pilot plant, bij konijnverblijven, 2 in technologiehuis, in nieuwbouw) (24.4.) - uitbreiding met 5 warmtewisselaars met een totale inhoud van 638 l (39.4.1.) Vlarem-rubricering : 9.7.A.1 - 12.1.1 - 12.2.2 - 12.3.1 - 13.1 - 16.3.1.2 - 16.7.2 - 16.8.3 - 17.3.2.2 - 17.3.3.3 - 17.3.4.2 17.3.6.1.B - 24.4 - 29.5.2.2 - 31.1.2 - 39.1.3 - 39.2.2 39.4.1 - 43.1.3 - 51 ARTIKEL 2. - Koppeling aan de bouwvergunning §1 Deze milieuvergunning is geschorst indien voor de verandering die er het voorwerp van uitmaakt ook een bouwvergunning vereist is krachtens de wet van 29 maart 1962
- 16 -
MLAV1/0200000089 N.V. Genzyme Flanders
houdende organisatie van de ruimtelijke ordening en van de stedenbouw, en deze bouwvergunning niet definitief is verleend. Deze schorsing duurt tot de bouwvergunning definitief is verleend of is geweigerd in laatste aanleg. De vergunninghouder dient het definitief verkrijgen van de bouwvergunning te melden aan de bestendige deputatie bij ter post aangetekende zending. §2 De geschorste milieuvergunning vervalt van rechtswege op de dag waarop de bouwvergunning in laatste aanleg definitief zou geweigerd worden. §3 De bouwvergunning die verkregen is voor de verandering die het voorwerp is van de voormelde milieuvergunningsaanvraag wordt geschorst zolang de milieuvergunning niet definitief is verleend. §4 Deze geschorste bouwvergunning vervalt van rechtswege op de dag waarop de milieuvergunning in laatste aanleg definitief zou geweigerd worden. ARTIKEL 3. - Voorwaarden De in artikel 1 bedoelde vergunning is afhankelijk van de strikte naleving van de volgende voorwaarden (in bijlage) : §1. Algemene : V01 - V02 - V03 - V05 §2. Sectorale : V26 - V32 - V35 - V36 - V38 - V40 - V44 - V45 V46 - V67 - V69 - V81 - V83 - V92 §3. Bijzondere : / ARTIKEL 4. - Termijn voorafgaand aan ingebruikname De in artikel 1 vergunde verandering dient in gebruik genomen te worden binnen de 3 jaar vanaf de datum van deze vergunning, dus uiterlijk op 12 september 2005, zoniet vervalt deze vergunning van rechtswege. ARTIKEL 5. - Vergunningstermijn De in artikel 1 bedoelde vergunning wordt verleend voor een termijn : 1. die aanvangt op de datum van dit besluit, behoudens wanneer : a) deze milieuvergunning is geschorst omdat de bouw-
- 17 -
MLAV1/0200000089 N.V. Genzyme Flanders
vergunning voor de verandering op datum van deze milieuvergunning niet definitief is verleend; in dat geval vangt de vergunningstermijn aan op de datum waarop de bouwvergunning definitief is verleend; de exploitant dient deze datum bij aangetekende brief te melden aan de bestendige deputatie; b) Onderhavige milieuvergunning overeenkomstig het bepaalde in artikel 2, §2 van rechtswege vervalt; in dat geval is geen enkele vergunningstermijn toegestaan; 2. die eindigt op 9 oktober 2017, samenvallend met de einddatum van de termijn van de eerder verleende lopende vergunning dd. 9 oktober 1997; ARTIKEL 6. - Onderhavige vergunning doet geen afbreuk aan de rechten van derden. ARTIKEL 7. §1 Voor elke verandering van de vergunde inrichting gelden de bepalingen van hoofdstuk III-bis van titel I van het Vlarem. §2 Elke overname dient vóór de gemeld aan de de bepalingen
van de inrichting door een andere exploitant datum van inwerkingtreding van de overname vergunningverlenende overheid, overeenkomstig van artikel 42 van het Vlarem.
§3 Een hernieuwing van de vergunning moet worden aangevraagd overeenkomstig de bepalingen van het Vlarem uiterlijk tussen de 18de en de 12de maand vóór het verstrijken van de vergunningstermijn van de lopende vergunning. ARTIKEL 8. Tegen de beslissing m.b.t. de vergunningsaanvraag kan beroep worden aangetekend bij de Vlaamse minister van Leefmilieu en Landbouw, Graaf de Ferraris-gebouw, Koning Albert II-laan 20 bus 8, 1000 Brussel, overeenkomstig artikel 51 van het Vlarem.
- 18 -
MLAV1/0200000089 N.V. Genzyme Flanders
Tot staving van de ontvankelijkheid van het eventuele beroep dient bij het beroepschrift het hierbij gevoegde attest van betekening evenals het bewijs van betaling van de voorgeschreven dossiertaks gevoegd te worden. Antwerpen, 12 september 2002. Aanwezig : de heer C. Paulus, Gouverneur-Voorzitter, de heren L. Helsen, J. Geuens en F. Geudens, mevrouw M. De Graef en de heren M. Wellens en C. Masson, leden en de heer D. Toelen, Provinciegriffier. Verslaggever : J. Geuens In opdracht: De Provinciegriffier,
D. Toelen.
Besluit uitgevoerd op ............... De Directeur,
De Voorzitter,
C. Paulus.
MINUUT.
- 19 -