gaat de PvdA redden? Wie }

}<(l(tp$=adbcb <

Een échte Haagse krant

entra

REEL

al

SEIZO

E

2 0 1 3 / 1 4N Nationa le Ton eel, Ste lla Den

Extra bijlage

aag

tussen het

Cultuur 12-jarige Noa debuteert bij Residentie Orkest

C U LT U

D en H

€ 1,95

NTjong , de sam enwerk ing

Actueel ‘Alternatief Spuiforum krijgt geen kans’

Vrijdag 6 september 2013 jaargang 7 nummer 330

Haag en The ater aan het Spu i brengt dit seiz oen nieu we jeug dvoorst ellingen op Gruyter

Wie

de plan ken. >Foto: Marijke de

9

3

| Appe l spee lt laat vat w ste m eer m aratho oed | n |D Schouw Verlind eense e stre burg porno eft Va | Bran in het n den oul st Filmhu Ende rijdt om is | Re voorbi voortb siden j | Bijz tie Ork estaan onde est re jubi | Koos lea in Breuke Konink l in he lijke t Foto museu m |

gaat de PvdA redden? Wie gaat bij de gemeenteraadsverkiezingen volgend jaar maart de Haagse PvdA redden? Als enige grote partij hebben de sociaal-democraten nog geen lijsttrekker bekend gemaakt. Want de vraag is vooral wie kan en wie wil de PvdA redden? Landelijk staat de partij er in de peilingen al maanden beroerd voor en dat vertaalt zich doorgaans plaatselijk. In Den Haag is de PvdA bovendien door het Spuiforum totaal verscheurd geraakt en haakt een deel van de achterban mogelijk af. De grote roerganger achter het Spuiforum, wethouder Marnix Norder, heeft inmiddels zijn vertrek aangekondigd. Hij werd al twee keer eerder als lijsttrekker gepasseerd en kreeg onlangs van zijn eigen fractievoorzitter Jeltje van Nieuwenhoven alvast een schot voor de boeg met haar aankondiging dat de nieuwe Haagse lijsttrekker een jonge vrouw moet zijn. Maar niemand heeft een idee wie die gedroomde rol kan vervullen. Op het Binnenhof kan Samsom – na de weglopers de afgelopen weken – niemand missen. Bovendien, wat heeft de Haagse gemeenteraad een ambitieuze politicus te bieden? De garantie op een wethouderspost is er straks zelfs niet. Deze week heeft PvdA-wethouder Henk Kool zich formeel kandidaat gesteld voor de gemeenteraad. Net als Norder vroeg hij zich af of het geen tijd was om te stoppen. Maar de druk om de partij in deze tijd van nood niet in de steek te laten, moet fors zijn geweest. Kool is een bekend gezicht en spreekt de taal van het volk. Minder blij zal de partijtop zijn met het feit dat Gerard Verspuij - de dissident bij het Spuiforum en sindsdien de paria binnen de fractie - zelfstandig een handtekeningenactie is begonnen om tot lijsttrekker te worden gekozen. De PvdA rest nog vier weken om verder rond te kijken. >Zie ook pagina 5.

Ingezonden mededeling

SALE – SALDI – SOLDES italian design furniture

Scheveningseweg 14 – Den Haag (t/o het Vredespaleis) ma t/m za van 10.00 – 17.00 uur

Lezersaanbieding

den haag centraaL

Nazomer in Umbrië

Villaggio Le Tre Isole aan het Lago di Trasimeno

Is er iets heerlijker dan een nazomer in Umbrië? ’s Morgens ontbijten op je eigen terras, uitkijkend over het meer. Of brunchen aan het haventje van San Feliciano, waar de cappuccino nog altijd maar € 1,20 kost. Wandel ’s avonds 300 meter naar restaurant Giramondo om de regionale specialiteit penne alla Norcina te eten, of rij een paar kilometer de berg op naar Montalcino voor een goddelijke bistecca Fiorentina bij een overweldigend uitzicht. Alles wat een mens kan wensen bij een verrukkelijke nazomer is hier bij de hand: natuurschoon, gastronomie, watersport, shopping en alom eeuwenoude cultuur. De adembenemende stad Perugia ligt op 18 km afstand, Assisi op 45 km en Arezzo op 60 km. Zelfs het wereldberoemde Siena is maar 80 km rijden. Het rustige familieparkje Le Tre Isole aan het Lago di Trasimeno is al vele jaren geliefd bij reisorganisaties Vrij Uit en TUI. Dankzij een persoonlijke relatie met de eigenaren kunnen wij gedurende de hele maand september een last minute ‘Giardino’ aanbieden tegen de prijs van € 255,- per week*. Dat is inclusief bedlinnen en eindschoonmaak. Nergens goedkoper. Aankomst mogelijk op alle dagen van de week.

n e n o s r e p 4 1 r o o v t n e m e t r a p p a , 5 5 2 ek €

1 we

De appartementen Giardino liggen op de begane grond en bestaan uit een woon/eetkamer met keuken, een badkamer en een slaapkamer met tweepersoonsbed. In de woonkamer staat een 1-persoons bedbank met apart onderschuifbed. Het appartement is uitgerust met serviesgoed voor vier personen, grote ijskast en televisie. Le Tre Isole beschikt over een bar, winkeltje, wasserette, internetpunt, tennisbanen, beachvolleyveld, basketbalveld, zwembad en een speeltuintje. Le Tre Isole ligt 1500 kilometer van Den Haag. Vliegen kan vanaf Rotterdam, Amsterdam en Eindhoven naar Rome, Pisa en Florence. Ook Brussel/Charleroi-Perugia is een optie. Boeken kan telefonisch bij Den Haag Centraal: 070-364 40 40 (maandag t/m donderdag van 9 tot 17 uur) of via [email protected] * De boekingskosten bedragen € 15,- per appartement

DEMONSTRATIES UITDEUKEN VAN AUTO

UITNODIGING

STORING DIAGNOSE

OPEN DAG HAC

WIEL BALANCEREN RUIT GRAVEREN CONTROLEN RAPPORTEREN ADVIES VOOR UW AUTO KENNISMAKING PARTNERS INFORMATIE AUTOVERZEKERINGEN DEMONSTRATIE ZONDER WATER AUTOWASSEN RAD VAN AVONTUUR BROODJE, KOPJE KOFFIE THEE OF EEN IJSJE LID WORDEN VAN DE HAC MET HOGE KORTING

HAAGSE AUTOMOBILISTENCLUB

ZATERDAG 14 SEPTEMBER a.s. organiseert de HAAGSE AUTOMOBILISTEN CLUB een OPEN DAG. Leden en niet- leden zijn van 10.00 TOT 15.00 UUR van harte welkom bij AUTO SCHADE HERSTEL WIBU Platinaweg 7, Den Haag (wijk Kerketuinen). Voor meer informatie zie: www.hacnet.nl

U KOMT TOCH OOK?

3

actueel<

Vrijdag 6 september 2013 > Den Haag Centraal

Dooievaar-architect Ledderhof stapt uit overleg

‘Alternatief Spuiforum krijgt geen eerlijke kans’ Door Coos Versteeg

De goede sfeer bij de uitwerking van het Dooievaar-alternatief voor het cultuurpaleis Spuiforum is helemaal over. De belangrijkste tekenaar van het alternatief, ir. Jan Ledderhof, is woest uit het overleg met de gemeente gestapt. Volgens hem krijgt het Dooievaar-plan geen eerlijke kans en doen met name de directeuren van de betrokken kunstinstellingen er alles aan om het alternatief zo duur mogelijk te maken, zodat het straks in de vergelijking met het Spuiforum alsnog kan sneuvelen. Nauwelijks twee weken terug leek het er nog op dat gemeente, Dooievaar, de toekomstige gebruikers en het architectenbureau Neutelings

Riedijk (de ontwerper van het Spuiforum), eendrachtig samenwerkten om het alternatief een serieuze kans te geven. De gemeenteraad wil alleen over een alternatief nadenken als het beduidend goedkoper en beter is dan het omstreden Spuiforum. Deze krant berichtte half augustus dat de uitwerking van de plannen wel langer op zich zal laten wachten dan de eerder opgelegde termijn van zes weken, maar dat het college van B en W hiermee inmiddels had ingestemd. Medio oktober zou de gemeenteraad er dan naar kunnen kijken. Het ziet er nog steeds naar uit dat de uitwerking eind volgende week bij burgemeester en wethouders op tafel ligt, maar de eendrachtige samenwerking met Dooievaar heeft inmiddels

behoorlijke averij opgelopen. Architect Ledderhof heeft de handdoek deze week in de ring gegooid. “De medewerking aan het alternatief is een farce. We worden gewoon genaaid. Ik kan niet zeggen dat er van bewuste sabotage sprake is, dat kan ik niet bewijzen, maar de motivatie om het Dooievaarplan een serieuze kans te geven ontbreekt volledig. Bij de directeuren van de kunstinstellingen die er straks moeten gaan wonen, maar ook bij architectenbureau Neutelings Riedijk natuurlijk. Die moeten immers tegen hun zin werken aan een alternatief voor hun eigen plan”. Genegeerd Volgens Ledderhof worden tal van voorstellen die het plan goedkoper

Delen van het bij het plan betrokken ministerie van binnenlandse zaken worden afgebroken, terwijl die ruimte volgens Ledderhof heel goed benut kan worden voor de basisschool van het Koninklijk Conservatorium. Ledderhof: “Logische goedkope oplossingen worden steeds genegeerd. De instellingen praten niet met ons, maar uitsluitend met Neutelings Rietdijk, zodat we ook niet kunnen vragen waarom het conservatorium zo krampachtig

vasthoudt aan één ingang voor de zalen en het onderwijsinstituut”. De andere leden van Dooievaar begrijpen de frustraties van Ledderhof, maar willen vooralsnog doorknokken tot het einde. Niemand van hen wil openlijk over de kwestie praten, omdat de gemeente hen eerder al een zwijgplicht heeft opgelegd. Maar dat er veel begrip is voor Ledderhof blijkt uit de anonieme reacties. Die variëren van “we worden genaaid, maar laten we het compromis zoeken” tot “Je wint het gevecht niet als je het bijltje erbij neergooit”. De kans is echter groot dat – als de gesprekken tussen Dooievaar met Neutelings Rietdijk deze week niet bevredigend verlopen – de samenwerking alsnog uit elkaar klapt.

Première film in Circustheater

Landelijke try-out in Mariahoeve

Theater tegen pesten

Door Jasper Gramsma

Nog maar net is het nieuwe schooljaar van start gegaan en meteen krijgen de eerstejaars VMBO’ers van de François Vatelschool een moeilijk onderwerp te verhapstukken. Met de opkomst van sociale media heeft ook online pesten een vlucht genomen en veel scholen worstelen met dit thema. Theatergroep PlayBack maakt daarom een interactieve voorstelling die jongeren confronteert met de emotionele gevolgen van pesten. Vrijdag is de landelijke première van ‘Like’, maar de leerlingen van deze school in Mariahoeve kregen alvast een voorproefje. Verschillende pestscènes uit het leven van Zoë, een levensechte scholiere, passeren de revue. Haar beste vriendin laat haar in de steek en via de groeps-WhatsApp gaan de pesterijen van kwaad tot erger. Zo erg zelfs, dat Zoës huis ongevraagd als feestlocatie wordt gebruikt. Als alles uit de hand is gelopen, is de voorstelling ten einde. Het woord is aan de jonge toeschouwers. “Waar ging het over?”, vraagt gespreksleider Kim Zonneveld. Tientallen vingers gaan de lucht in, van verlegenheid lijkt geen sprake. “Pesten”, zegt de één, “Cavia’s”, roept de ander. Alles is waar. Zonneveld: “Welk pestmoment was het naarst?” Daarover zijn ze het roerend eens: het moment dat Zoë door medeleerlingen met yoghurt wordt besmeurd. “En waarom deden ze dat?” Volgens één van de jongens om zichzelf beter te voelen. Al pratende lijken de scholieren hun eigen gedrag steeds beter te begrijpen. Zonneveld voegt een spelelement toe. Er wordt een scène opnieuw gespeeld en wanneer het pesten begint, roepen de leerlingen ‘stop’. De twaalfjarige Penina wordt uit het publiek gehaald. Zij mag op haar eigen manier de pesterij afwenden, terwijl de acteurs meespelen. “Ik zal je nog wel een lesje leren”, zegt het meisje tegen de pestkop. Ze

maken zonder reden terzijde geschoven en valt steeds de keuze op kostbare en gecompliceerde oplossingen. Dan gaat het bijvoorbeeld om plafonds van 6,80 meter hoog in plaats van 3,40 meter.

De film Smoorverliefd, die werd opgenomen in Den Haag, gaat deze maandag in première in het Circustheater. Onder meer Anna Drijver, Susan Visser en Johnny de Mol vertolken een rol in deze romantische komedie. De ‘feel good’-film draait om de romantische verwikkelingen in de turbulente levens van vier vrouwen, wonend in de Hofstad: puberdochter Eva, haar chaotische moeder Judith, brave tante Barbara en ambitieuze

grote zus Anna. Ze wonen onder één dak en maken er samen gezellig een potje van. De dames zijn mooi, moedig en verstandig, maar soms weten ze het ook even niet meer. De cast loopt rond 19.30 uur over de rode loper bij het Circustheater. In Pathé Scheveningen is om 21.00 uur een speciale publieksvoorstelling met welkomstdrankje. Tickets zijn te koop via www.pathe.nl/scheveningen en aan de kassa van de bioscoop.

Versoepeling terrastijden taboe

Met de iPad in de hand simuleren de kinderen een groepsgesprek op WhatsApp. > Foto: Eveline van Egdom

kan op applaus rekenen uit het publiek. Tot slot volgt een stelling: “Op sociale media is het makkelijker om te pesten dan in het echt”. Opnieuw lijkt de groep eensgezind. “Online ben je veel anoniemer. Met foto’s kun je erge dingen doen zonder dat je ziet wat de gevolgen zijn”, vat een leerling samen. Zielig Carlo uit 1C is enthousiast na afloop. “Ik vond het niet eng om mee te doen, het was juist interessant”, vertelt de brugklasser over zijn bijdrage. De situatie komt hem bekend voor: “Ik kwam altijd op voor een meisje dat gepest werd. Je moet niet bang zijn, goed nadenken wat je zegt en je mond opentrekken. Eigenlijk zijn de pesters zelf zielig”. Femke Bulder kijkt als vertrouwenspersoon van de François Vatelschool tevreden terug op de voorstelling: “Het is goed dat dit thema bespreekbaar wordt gemaakt, want het leeft onder de jongeren. Dit verhaal is herkenbaar voor ze en dat merk je ook als ze zich zo inleven”. Het online pesten is voor de school een lastig onderwerp. “Wij

hebben er weinig grip op en het is niet altijd zichtbaar”, legt Bulder uit. “Toch zien we voor onszelf een grote rol weggelegd. Veel ruzies die op sociale media ontstaan, worden tenslotte op school uitgevochten. Via onze eigen Twitter- en Facebookaccount controleren we wat er gebeurt, maar het is onmogelijk om alles te checken. Door na de voorstelling goede klassenafspraken te maken over sfeer en omgang, hopen we de angel eruit te halen”. Voor de theatergroep, die altijd volgens deze methodiek werkt, was de keuze voor dit thema een logische. Artistiek leider Kim Zonneveld: “Jongeren vinden het moeilijk om een bepaalde ethiek vol te houden op het net, omdat ze zelf zo goed mogelijk uit de bus willen komen. Dat een grap iemands wereld kan doen instorten, realiseren ze zich vaak niet. Waar alles om draait is: ‘hoor ik erbij of niet?’ ”. Hoewel Zonneveld met de voorstelling nog iets meer de diepte in wil, hoopt ze dat de boodschap beklijft: “Als het pesten uit de hand loopt en je ziet wat het met de ander doet, kun je als groep echt iets doen”.

Het college van B en W voelt er niets voor de geldende sluitingstijden voor terrassen te versoepelen. De fractie van de VVD had hier bij monde van het raadslid Daniëlla Gidaly voor gepleit. Sinds de invoering van soepeler regels voor de vestiging van terrassen klagen eigenaren van bestaande terrassen over de strenge controles van sluitingstijden. Elf uur is elf uur. Het be-

staande gedoogbeleid, zodat terrassen wat langer open konden blijven dan elf uur, is hierdoor beëindigd. Het VVDraadslid Daniëlla Gidaly had ervoor gepleit om in de zomer als het warmer is dan 25 graden terrassen langer open te laten, mist daarover contact is met omwonenden. Ze verwees naar Leiden en Utrecht waar deze mogelijkheid bestaat. Het college ziet hier niets in.


Exclusieve brilmode

Hoogstraat 37 2513 AP Den Haag www.hofstede-optiek.nl

4>varia

Den Haag Centraal > Vrijdag 6 september 2013

stadsmens

De voorraden bij de BabyBullenBank slinken door almaar groeiende vraag Zomaar een greep uit het assortiment: jasjes in allerlei soorten en kleuren, stapels truitjes en een vrolijke witte beer met een knalrood hartje. We zijn in de ruimte waar de kleinere spullen van de BabyBullenBank zijn opgeslagen. Sinds begin dit jaar helpt Stek, stichting voor Stad en Kerk in Den Haag, jonge moeders aan spullen voor hun kind. Zowel voor als na de bevalling blijkt de behoefte groot bij vrouwen die zelf niet de middelen hebben om iets aan te schaffen. Intussen slinken de voorraden ‘bullen’ – bij Stek in groten getale en uit allerlei kringen aangeleverd – door de groeiende vraag. Daarom doet de Bank opnieuw een beroep op mensen. Op dit moment zijn vooral kinderwagens, maxi-cosi’s, wiegjes en bedjes nodig. Andere spullen zijn ook welkom. De ruimte waar wij zijn, is in elk geval nog goed gevuld. De rij mini-jasjes wekt vertedering. “Er hangen zulke mooie dingetjes tussen”, zegt Jenneke van Veelen, projectleider individuele hulpverlening. Een telefoontje van een maatschappelijk werker van het Medisch Centrum Haaglanden zette de BabyBullenBank in gang. “Hij vertelde me dat er het hele jaar door vragen kwamen van hoogzwangere vrouwen die

Aanvragen komen via hulpverlenende instanties binnen. De vrouwen die Stek rechtstreeks benaderen, wordt verteld eerst te overleggen met de hulpverlener. Wie geen hulpverlener heeft, moet die gaan zoeken bij onder meer maatschappelijk werk. Een moeder in nood kan niet zonder, stelt Jenneke van Veelen met klem. “Als je geen geld hebt voor spullen, dan wordt de opvoeding ook een probleem. Je moet met een hulpverlener over de situatie kunnen praten”. Stek verliest deze cliënten overigens niet uit het oog.

Nu zijn vooral kinderwagens, maxi-cosi’s, wiegjes en bedjes nodig. >Foto: Stek

geen geld en helemaal geen babyspullen hadden. Collega’s van hem konden wel voor spullen zorgen, maar hij had er geen opslagruimte voor. Of wij ze konden gebruiken? Ik vond het een geweldig idee en ben er bij Stek over gaan praten”. Na een artikel in het vrijwilligersbulletin van Stek en een kleine oproep in ‘Kerk in Den Haag’ stroomden de spullen binnen. De groep vrouwen die dringend hulp

nodig heeft, varieert. “Het kan een heel jonge vrouw zijn die onverwacht zwanger blijkt of een moeder die niet meer op een kindje had gerekend en alle spullen al had weggedaan. Vaak gaat het ook om vrouwen voor wie de schuldhulpverlening is ingeschakeld. Zij moeten van 50 euro in de week leven en mogen geen nieuwe schulden maken. Een kinderwagen of een bedje is dan niet te betalen”.

Noodsituatie Drie vrijwilligsters houden zich bezig met de BabyBullenBank. Jenneke van Veelen, ruim vijf jaar verbonden aan Stek, is zelf sinds deze week weg bij de Bank en is opgevolgd door Nikoline Stauttener. Het vertrek is noodgedwongen. Haar taak als coördinator individuele hulpverlening vergt steeds meer tijd. Eerder moest zij al stoppen bij De Halte, die tijdelijk opvang biedt aan voornamelijk vrouwen die in een noodsituatie verkeren. “Ik werkte één dag voor De Halte en twee dagen voor de individuele hulpverlening. Maar door het groeiende aantal aanvragen

was dat in twee dagen niet meer te doen”. En: “De eerste jaren waren de vragen heel breed: van een fiets die nodig was tot iemand die er dringend een weekje tussenuit moest. Daar is geen budget meer voor. Nu gaat het om broodnood, om mensen die geen geld meer hebben om eten te kopen”. Ruim 800 vrijwilligers en meer dan veertig medewerkers zijn actief voor Stek, de stichting die pal staat voor mensen die in de klem zijn geraakt. Dat kan dankzij de steun van onder meer de Diaconie van de Protestantse Gemeente te ’s Gravenhage, de grootste opdrachtgever van Stek. Ook de BabyBullenBank blijkt weer in een behoefte te voorzien. Jenneke van Veelen: “Onze drie vrijwilligsters vinden het zulk leuk werk. Soms heeft iemand alleen een bedje nodig, maar dan doen zij er nog een aardigheidje bij, wat speelgoed bijvoorbeeld of een paar mooie kleertjes”. Joke Korving Spullen aanbieden kan tijdens werkdagen van 9.00 tot 17.00 uur bij Stek, Parkstraat 32. Thuis afhalen is ook mogelijk (070) 3181616. Eigen parkeergelegenheid is aanwezig.


Ziggo digitaal

30

DOWNLOAD

Elk weekend luister je ‘UIT!’ op 89.3 Radio West

DE WEST APP!

UIT! is het uitgaansmagazine van 89.3 Radio West. Elke zaterdag- en zondagmorgen hoor je de beste tips voor een geslaagd weekend. Presentator Rogier van der Zanden praat je ieder weekend bij over theater- en filmvoorstellingen, wandelingen en evenementen in de regio. Natuurlijk geeft hij ook in iedere uitzending vrijkaarten weg voor voorstellingen, beurzen, attractie- en themaparken! Natuurlijk kun je alle tips ook terugvinden op de website van Omroep West: www.omroepwest.nl. Op 8 september vind je Rogier en de dames en heren van het Omroep West promotieteam natuurlijk ook op het Haags UIT Festival!

UIT! elke zaterdag: van 8.00-11.00 uur elke zondag: van 8.00-9.00 uur

Altijd op de hoogte blijven van de programma’s van Omroep West? Schrijf je in voor de maandelijkse nieuwsbrief via www.omroepwest.nl/nieuwsbrief

5

actueel<


De bouwwethouder haakt af

PvdA verder zonder Norder

Vilan Vilan

Door Jan van der Ven

Het besluit van PvdA-wethouder Norder om zich na de verkiezingen volgend jaar terug te trekken uit de lokale politiek, komt niet als een grote verrassing. Hetgeen ook geldt voor zijn besluit zich niet kandidaat te stellen voor het lijsttrekkerschap. Norder heeft afgelopen zomer tijdens zijn vakantie de balans opgemaakt en moet tot de conclusie gekomen zijn dat voor hem geen vooraanstaande functie meer is weggelegd in de Haagse PvdA. Daarvoor stuit hij intern op teveel tegenstanders. Dus vond hij het tijd worden om na tien jaar de Haagse politiek te verlaten. Een lijsttrekkerschap was hem voor de zomer al min of meer ontnomen toen PvdA-fractievoorzitter Jeltje van Nieuwenhoven verklaarde dat het tijd wordt voor een jonge vrouwelijke lijsttrekker. Vooral Norder knoopte deze boodschap in de oren. Want twee keer eerder verloor hij de strijd om het lijsttrekkerschap van vrouwelijke tegenkandidaten. De eerste keer ging de eer naar Jetta Klijnsma, de huidige staatssecretaris van sociale zaken. Vier jaar geleden moest Norder het afleggen tegen Jeltje van Nieuwenhoven. Bolle Na het afhaken van Norder zijn de ogen vanzelfsprekend gericht op mogelijke andere kandidaten voor het lijsttrekkerschap. Er zijn er meer, maar er kleeft aan ieder alternatief een nadeel. De droomkandidaat heeft de PvdA niet in huis. Marieke Bolle heeft zich kandidaat gesteld voor het raadslidmaatschap en wil tevens wethouder worden. Het kan zijn dat ze zichzelf in een later stadium uitroept tot kandidaat-lijsttrekker, maar deze stap heeft ze (nog) niet gezet. Bolle is niet de gedroomde kandidaat. Haar blinde voorkeur voor de bouw van het Spuiforum en haar nauwe banden met cultureelDen Haag pleiten niet voor een lijsttrekkerschap. Want met Marieke Bolle krijgt de PvdA in ieder geval geen ‘volkswapen’ tegen de PVV. Een kandidaat die zich in stilte voorbereidt, is wethouder Rabin Baldewsingh. Hij voelt zich al lange tijd klaar om zich te melden als kandidaatlijsttrekker, maar wacht op het juiste moment om zichzelf te lanceren. De PvdA’er is zeer geliefd in Hindoestaanse kring en vergaarde tijdens de vorige raadsverkiezingen bijna 7.000 voorkeurstemmen. Ter vergelijking: Norder kreeg er toen slechts 1.412. Baldewsingh heeft zich echter afgelopen maanden niet geprofileerd, hij hield zich vooral stil. Deze onduidelijkheid pleit tegen hem. Want waar staat Baldewsingh eigenlijk precies voor?

Marnix Norder.>Foto: PR

Fundament Spuiforum is meteen stuk zwakker Nu bouwwethouder Marnix Norder zijn vertrek heeft aangekondigd, wordt het politieke fundament voor het omstreden Spuiforum een stuk zwakker. Een baas die zijn afscheid aankondigt, is vanaf dat moment vleugellam. Niemand die nog rekening met hem houdt. En zeker binnen het krachtenveld van de politiek, waar opportunisme aan de orde van de dag is, zal de loyaliteit binnen de verscheurde PvdA straks behoorlijk op de proef worden gesteld. Boze tongen beweren nu al dat Marnix’ ‘vertrek met de Noorderzon’ alles te maken heeft met het risico dat zijn megaplan aan het Spui alsnog sneuvelt of financieel gierend uit de hand loopt. Het Spuiforum moet na volgend jaar maart dus worden getrokken door D66-collega Marjolein de Jong. Die is in de loop van de procedure steeds meer in de schaduw van Norder terechtgekomen, maar haar positie is in de toekomst ook ongewis. Ze weet in elk geval zeker dat ze geen lijsttrekker bij de verkiezingen is, wil wel graag als wethouder terugkeren, maar moet maar afwachten of

vergadering van 8 juli over het Spuiforum. Kool probeerde het tij te keren toen hij aan zag komen dat een meerderheid van de leden zich zou gaan uitspreken voor een herkansing van het alternatief voor het Spuiforum, dat van de ‘Dooievaar’.

Haagse Harry

© Marnix Rueb

China Vanzelfsprekend zingt ook de naam van PvdA-wehouder Henk Kool rond. Vier jaar geleden was hij al kandidaat voor het lijsttrekkerschap, maar zag er vanaf toen plots Jeltje van Nieuwenhoven naar voren werd geschoven, mede om met haar de PVV de pas af te snijden. Deze opzet lukte maar net. Met Van Nieuwenhoven aan het roer verloor de PvdA vijf zetels, maar met de resterende tien zetels bleef de partij net de grootste. Henk Kool kreeg als beloning een wethouderschap. De afgelopen vier jaar was Kool vooral te vinden in China en talloze hoofdsteden van Europa. Zijn contacten met de eigen partij zijn als gevolg daarvan verwaterd. Hoe smal zijn basis in de PvdA geworden is, bleek op de leden-

De xxxxx parkeergarage

dat ook voor haar is weggelegd. In elk geval is binnen haar eigen partij ‘het slot van het Spuiforum’. Het bestuur van D66 is er deze week mee akkoord gegaan dat een groep verontruste partijgenoten alle ruime krijgt mee te discussiëren over het huidige plan voor het Spuiforum en het alternatief. De groep bepleitte in juni in een brief aan het bestuur uitstel van de besluitvorming over het Spuiforum. De verontruste D66’ers wilden zodoende meer kansen creëren voor het alternatief van Dooievaart. Tot voor kort hield de leiding van D66 vast aan het Spuiforum. Deze lijn heeft het bestuur nu losgelaten. Beide plannen kunnen straks uitvoerig worden besproken door de verontruste briefschrijvers. Tot die groep behoren onder meer oud-wethouder Rene Vlaanderen, oud-minister Laurens Jan Brinkhorst, Hanneke Gelderblom (jarenlang lid van de Eerste Kamer en voormalig fractievoorzitter in de Haagse gemeenteraad), alsook voormalig Europarlementariër Doeke Eisma.

Hij werd echter onthaald op een stevig boe-geroep. Kool twijfelt openlijk over een lijsttrekkerschap. Ook hij kijkt naar de landelijke opiniepeilingen, die al maandenlang rampzalig zijn voor de

PvdA. In deze voor de PvdA zo barre tijden hoeft een lijsttrekkerschap daardoor niet vanzelf tot een wethouderschap te leiden. De kans dat de PvdA namelijk na de verkiezingen in de oppositie belandt, lijkt steeds reëler.

Nadat mijn huis, mijn kleine rode VilanTim van Looeen jaar lang kater en de ik ruim de ellende van een renovatie hebben verdragen, komt er iets anders in zicht. De gemeente stuurde een brief met de aankondiging van een inspraakavond. Ze willen een parkeergarage bouwen. Daar hoort inspraak bij. Want we hebben hier een democratie. De nieuwe parkeergarage komt te staan tegenover een andere parkeergarage. Die is niet in handen van de gemeente. Dat scheelt dus inkomsten. Elke keer als de gemeente het woord ‘inspraak’ gebruikt, bedoelt ze eigenlijk te zeggen: ‘onze kassa’. Ze hebben daar de macht van het pluche, en de macht van de bureaucratie. Valt er iets tegen te beginnen? Je zou zeggen van niet. Wacht nog even. We zijn een opstandig volk aan het worden. De wrok tegen kabinet en andere overheden zit elke dag dieper en kwaadaardiger. Bij mij ook. Op elke internetsite met een poll kies ik voor het grootste anti-antwoord dat er is. Geen vertrouwen, optiefen, Nederland gaat kapot aan het bezuinigen. Die wrok zorgt ervoor dat ik misschien toch naar dat inspraakavondje ga. Om dwars te liggen, uit principe. De nieuwe garage moet komen op een doodgewoon plein met auto’s die komen en gaan. Bij een van de oprijpaden staat een karretje waar je Vietnamese loempia’s kunt kopen. In december komt er altijd een grote oliebollenkraam naast met een dikke Hollandse man erin. Ze doen alletwee goede zaken. Er staat een bushalte. Om het plein heen zijn huizen gebouwd. Het is doodsaai en daardoor heeft het iets prettigs. Ik fiets er vaak langs; een auto heb ik niet. Rijlessen nemen was een merkwaardig avontuur dat na zes dubbele uren eindigde. Ik ben dus geen directe belanghebbende. Daardoor sta ik vast sterker. Maar wat moet ik straks zeggen? ‘Gemeente, ik vrees voor het inkomen van de juffrouw die Vietnamese loempia’s verkoopt. En ook voor de loempia’s zelf, al eet ik die nooit. Deze mevrouw staat er al jaren, ziet u, en ze knikt iedereen vriendelijk toe. Ze geeft bij elke loempia een servet, waarmee ze een belangrijke bijdrage aan onze beschaving levert. U mag haar toch niet wegjagen?’. Uiteraard verkleed ik mezelf als loempia, in een zelfgemaakt pak met schuimrubber aan de binnenkant. Zo verschijnt uw columniste in het avondjournaal en alle grote dagbladen, indien mogelijk zal ik naar u zwaaien. Van de gemeente krijg ik vervolgens een begrijpende brief. Daarna beginnen ze met bouwen. Zo gaan die dingen. Vergeten doen we het niet. Wij van het volk zijn aan morren, en ik zeker. Vilan van de Loo

6>Varia


terugblik

foto’s uit het haags gemeentearchief

Van beurzen en dingen die voorbij gaan Mannen konden naar diamantbeurzen, postzegelbeurzen, tabaksbeurzen en niet te vergeten effectenbeurzen. Maar voor vrouwen bestond dit niet. De Dameskroniek, ‘Het tijdschrift voor de ontwikkelde vrouw’, organiseerde daarom in 1920 speciaal voor haar abonnees de Damesbeurs. Na een

Chocolatier Droste en bakkerij Lensvelt hadden hun lekkers in glazen kasten liggen eerste succesvolle beurs in Amsterdam, vond de tweede editie in het najaar van hetzelfde jaar plaats in de Haagse Dierentuin. De pers mocht voor de opening al een kijkje nemen. Een journalist van Het Vaderland vond het ‘een leuke en gezellige boel’. Hij had vertrouwen in het succes van de beurs aangezien ‘leukheid en gezelligheid toch één van de eerste eischen zijn die een vrouw aan een beurs zal stellen’. Op de beurs kregen de Haagse dames een overzicht van het belangrijkste dat de Nederlandse industrie op dat

moment voortbracht. Vijftig firma’s toonden de nieuwste huishoudelijke artikelen, interieurs, levensmiddelen en modeartikelen. Veel artikelen konden de bezoeksters uitproberen of proeven. Chocolatier Droste en bakkerij Lensvelt hadden hun lekkers veilig in glazen kasten liggen, “er zijn tenslotte maar weinig vrouwen die aan de verzoeking kunnen weerstaan, zoo hier en daar eens eventjes te proeven”. De Damesbeurs was dermate succesvol dat deze tot het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog door het hele land trok. De populariteit van de beurs hield aan tot het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. In 1948 en 1949 werd in Amsterdam weer voorzichtig een start gemaakt met de Damesbeurs, ‘alleen verwachtend een herinnering aan het schone verleden te vinden of vage beelden van een verre toekomst’. Veel producten waren in die naoorlogse jaren gericht op de smalle beurs. Zo waren er bijvoorbeeld stapelpannen te koop waarmee op één vlam een heel diner klaargemaakt kon worden. De oorspronkelijke exploitant van de vooroorlogse Damesbeurzen, de Haagse Dameskroniek, was niet te spreken over het gebruik van dezelfde naam voor de beurzen in Amsterdam.

Burgemeester mr. F.M.A. Schokking opent op 22 september 1953 in de Houtrusthallen de 71ste Damesbeurs en bekijkt de fabricatie van nylonkousen. >Foto: Stokvis

Zij meende de oudste rechten te hebben en spande een rechtszaak aan. De Haagse Dameskroniek kreeg uiteindelijk gelijk en won het alleenrecht op de naam ‘Damesbeurs’. De Amsterdamse organisatoren moesten noodgedwongen enkele weken voor de opening in 1950 de beurs hernoemen naar ‘Domein van de Vrouw’. Deze beurs werd later de Huishoudbeurs, die nog steeds ieder jaar plaatsvindt in februari. Demonstraties bleven een integraal onderdeel van de Damesbeurs. Op de foto tonen demonstratrices aan burgemeester Schokking de fabricage van nylonkousen. De demonstraties en de beursthema’s geven door de jaren

heen een goed beeld van de ontwikkeling van Nederland: emigratie in de periode 1952 tot 1954, vliegvakanties in 1959, de vrije zaterdag en vrije tijd in 1961 en de komst van aardgas in 1964. In dat jaar werd met een flinke presentatie het publiek op de beurs voorbereid op alle veranderingen die de bel van Slochteren in huis en fornuis teweeg zou brengen. In de jaren vijftig zagen Rotterdamse winkeliers hun klanten wegtrekken naar Den Haag en Amsterdam en gingen ze onderling samenwerken om dit tegen te gaan. De drie grootste lokale middenstandsverenigingen sloegen de handen ineen en organiseerden de Femina, de beurs

voor mode en huishouding. De beurs was meteen een groot succes, al snel moest men verhuizen van Diergaarde Blijdorp naar een grotere locatie: de Ahoy. Ook in Den Haag is er één keer een Femina georganiseerd. Een aantal middenstanders was er slecht over te spreken dat ze geen standruimte kregen op de Damesbeurs. Ze namen contact op met de organisatoren van de Femina en wisten ze zover te krijgen in het voorjaar van 1957 een voorjaarsFemina in Den Haag te organiseren. De Damesbeurs sprak er schande van en vreesde een ‘verflauwende belangstelling’ bij twee soortgelijke beurzen in dezelfde stad. ‘Oorlog in Den Haag: Damesbeurs contra Femina’ kopte Het Vrije Volk. Als het een oorlog was, was het wel een kortdurende. De eerste Haagse Femina was verre van succesvol en kreeg nooit een vervolg. Den Haag bleef voor wat betreft vrouwenbeurzen tot 1993 het exclusieve terrein voor de Damesbeurs, die tot 1987 in het najaar is gehouden in de Houtrusthallen en daarna in de Statenhal in het Congresgebouw. Cynthia Hamberg www.gemeentearchief.denhaag.nl


www.drinkland.nl

ACTIES

Boomsma pure graanjenever 1L

sCoTCh Whisky The dundee 1L

uit Leeuwarden, van 14,95 voor

Een goed uitgebalanceerde whisky voor een nu nog aantrekkelijkere prijs, van 14,95 voor € 13,95

€ 10,95

Bols vieux 1L De vieux met dat Franse vleugje van 15,45 voor

€ 11,

45

vodka drinkskaya 1L Gemaakt van de beste Nederlandse granen. Zuiver & zacht, van 15,95 voor € 13,95

Calvados Coquerel 0.7L Fijne, uitmuntende calvados met een krachtige appelsmaak, van 19,60 voor € 16,95

dalWhinnie 15 years single malT highland 0.7L

Tierra alta Collections

sauvignon Blanc syrah Cabernet sauvignon Per fles nu van 8,55 voor € 6,75

WiTTe Wijnen

Aromatisch, lichtrokerig met een weelderige, lange, lichtzoete afdronk. Nog even voor een hele lage vaste prijs van 38,75 voor € 32,95

Zuid-Afrika / Paarl – louis Fourie sauvignon Blanc Frisse, crispy, droge, witte wijn met smaken van passievruchten en citrus. Nu van 8,75 voo € 6,95

Coal ila 12 years single malT islay 0.7L Zeer complexe Islay met smaken van vanille en nootmuskaat, lichtkruidig, de afdronk is lang en zacht met tonen van turf en rook. Nog even voor een hele lage vaste prijs van 41,75 voor € 34,95

Drinkland importeert, reeds vele jaren, rechtstreeks wijnen uit Chili van het wijnhuis Tierra Alta. De wijnen komen uit de belangrijkste wijnregio’s de Maule en Colchagua Valley. Door het optimale klimaat van veel zonneschijn en de koelere bries van de Andes en de Pacific, ontstaan mooie kwaliteitswijnen, zoals de beroemde Carmenère druif. Voor U selecteren wij 1 witte wijn en 2 rode wijnen uit de Collection serie. Wijnen met een mooie fruitsensatie en zachte tannines door de houtrijping.

Spanje / Rueda – Cuatro rayas 100% Sauvignon Blanc, elegante, droge, witte wijn uit Noord Spanje. Nu van 8,95 voor € 6,50

op=op

rode Wijnen Frankrijk / Côtes de Duras – malbec Baraban 2005 Gitton Père et Fils. Bijzondere 100% Malbec, mondvullende, lichtkruidige, rode wijn met zachte tannines. Ideaal voor de koelere nazomer barbecues! Nu van 13,75 voor € 8,75 Spanje / Rioja – puerta vieja Tinto 100% Tempranillo druiven, door de korte houtlagering behoudt deze Rioja zijn frisheid. Nu van 7,85 voor € 6,48 6 flessen in linnen wijntas € 35,00 !

rosé den haag

Prinsestraat 57 070 364 29 25

noordwijk * oegstgeest * Voorhout * Jacoba van Beierenhof 28 Maarten Kruytstraat 24 Lange Voort 19 071 364 93 37

071 361 21 82

071 301 55 83

Chili / Central Valley – Tierra alta syrah / pinot noir reserva De combinatie van Syrah druiven uit Colchagua Valley en Pinot Noir druiven uit Casablanca Valley geven deze rosé een geweldig volle smaak met aroma’s van aardbeien, frambozen en zwarte bessen. Nu van 9,50 voor € 6,95

7

actueel<


COC wil nieuwe plek homomonument Als het aan COC Haaglanden ligt, krijgt het Internationaal Homomonument een andere plek. Op de huidige locatie nabij Madurodam komt de sculptuur volgens voorzitter Harry Derksen onvoldoende tot zijn recht. Een nieuwe, eervolle plaats aan de Koningskade moet de zichtbaarheid vergroten. Door Jasper Gramsma

‘Dit kan echt niet’, dacht Harry Derksen toen hij tijdens de afgelopen dodenherdenking minister Bussemaker moest ontvangen bij het Internationaal Homomonument. De voorzitter van COC Haaglanden vindt de gedenkplek – gelegen naast een tramkeerlus en een toiletgebouw aan de Koninginnegracht – onacceptabel: “Wanneer je als stad een internationaal monument hebt, mag je dat niet wegstoppen. Zeker niet als je je beroept op een reputatie van vrede en recht”. Derksen vatte het idee op om het monument te verplaatsen naar het heuvelachtige grasveld langs de Koningskade, ter hoogte van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten. “Het is een mooie plek waar genoeg ruimte is voor ceremonies, zonder dat omwonenden er last van hebben. Bovendien is de grond eigendom van de gemeente, net als het monument”, licht hij toe. De COC-voorman is met de gemeente in gesprek over de verhuizing: “Het is allemaal erg lastig. Men zegt dat het wel twee jaar kan duren, maar mijn streven is dat het monument binnen een jaar is

>Foto: Wikimedia

verplaatst”. In zijn strijd voor een snelle verhuizing vindt Derksen steun bij D66 en de VVD. Raadslid Arjen Lakerveld (VVD): “Dit monument verdient een betere plek. Het verplaatsen is een kleine moeite, maar of dit de concrete plek

wordt, blijft nog even de vraag. Ik ben in elk geval enthousiast en probeer dat samen met Kim Waanders van D66 ook over te brengen op andere fracties”. Derksen is positief gestemd over het politieke draagvlak. Hij verwacht op korte

termijn een meerderheid in de gemeenteraad. “Ik hoop dat we tijdens WATH, het eerste Haagse homofestival op 2 november, een crowdfunding kunnen starten om de verplaatsing te bekostigen”, zegt Derksen. Hoeveel geld ervoor nodig is, weet hij nog niet. Wereldwijd is het gekrulde metalen lint van kunstenaar Theo ten Have het enige internationale homomonument. Het herinnert aan de homoseksuelen die in de bezettingsjaren zijn omgekomen, tegelijkertijd is het een teken van strijd voor gelijke rechten en tegen discriminatie. De vorm en overlopende kleuren van de sculptuur staan symbool voor een zelfbewust homoseksueel leven. De verplaatsing kan op goedkeuring rekenen van de Haagse ontwerper. “Ik juich het toe, omdat ik het monument oorspronkelijk voor dit gebied heb ontworpen. Er is meer ruimte, waardoor het effect sterker is”, aldus Ten Have. Er is in het verleden al veel gesteggeld over een geschikte plek voor het monument. Aanvankelijk zou de sculptuur aan de rand van het Malieveld worden geplaatst, maar vanwege juridisch getouwtrek is uitgeweken naar de huidige plek. Bij de onthulling in 1993 was van een keerlus en een toiletgebouw geen sprake. In 2010 gingen er stemmen op voor een alternatieve locatie toen het toilethuisje voor de trambestuurders van HTM werd geplaatst. Het college besloot dat verplaatsing van de sculptuur te ingrijpend zou zijn. Wel is er bij wijze van compromis een beukenhaag geplaatst om het huisje aan het zicht te onttrekken.

Eén aanmeldleeftijd voor scholen van start De eerste dag van het nieuwe schooljaar was voor Onderwijswethouder Ingrid van Engelshoven het moment om de één aanmeldleeftijd voor kinderen nog eens onder de aandacht te brengen. Dit gebeurde in basisschool Het Volle Leven waar de ouders van Jack en Jodi eerst een privé-rondleiding kregen van directeur Margreeth Alta. Door Elske Koopman

Zowel Jack als Jodi worden in oktober 2013 één jaar. Dat betekent dat zij als eersten een brief krijgen over de nieuwe regeling in Den Haag waarbij ouders hun kind kunnen aanmelden als het een jaar is. Alle ouders met kinderen die volgende maand één jaar worden, krijgen deze brief thuis waarin staat dat ze hun kind kunnen aanmelden op de basisschool. Zij kunnen dat doen tot en met de eerstvolgende 30 september. Drie weken later horen ze van hun voorkeursschool of hun kind is aangenomen. Zo niet, dan

kunnen ze hun kind aanmelden bij een andere basisschool. Daar komen ze dan wel achteraan de lijst, net zoals dat nu gaat. “Dat is zoals het nu ook gaat. Voor ons betekent deze nieuwe regeling dat we minder gaten in de wachtlijst krijgen, want ja, ook hier is een wachtlijst”, aldus Alta. Vragen Zij beantwoordt geduldig de vragen van de ouders van Jack en Jodi. De vader van Jack had nog niet eerder gehoord van de nieuwe aanmeldregeling, zijn vrouw wel. Maar allebei hebben ze nog de prangende vraag wat er gebeurt als ze na 30 september volgend jaar gaan verhuizen. Als ze dan kiezen voor een andere school, komen ze net als voorheen onderaan de lijst. Op scholenwijzer.nl kunnen de ouders zich al oriënteren op de scholen en op het toelatingsbeleid dat voor elke school anders is. Vanaf volgend jaar kunnen ze daar ook zien hoeveel ruimte de school nog heeft voor nieuwe aanmeldingen.

Wethouder van Engelshoven en Wiely Hendricks van de Haagse schoolbesturen bieden ouders informatie aan over de aanmeldprocedure. > Foto: PR

Overigens is het gebruiken van het ene aanmeldpunt vrijblijvend en geen garantie op inschrijving op de school met voorkeur. Twee scholen doen niet mee aan de regeling: schoolvereniging Wolters in Benoordenhout en Montessori-

school Waalsdorp. De afspraken gelden ook niet voor het speciaal onderwijs, internationaal onderwijs of kinderen die voor 1 oktober 2012 geboren zijn. Als die zijn toegelaten tot een basisschool, hebben ze de garantie van een plek.

Oud-wethouder Stolte in opspraak De Haagse oud-wethouder Wilbert Stolte is vorige week bij minister Plasterk op het matje geroepen. De CDA’er Stolte is sinds 2011 rijksvertegenwoordiger, een soort ‘superburgemeester’, van Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Hij wordt ervan beschuldigd daar vooral het belang van de aan het CDA verwante partij Union Pariotiko Boneriano (UPB) te behartigen. Hij moest uitleg geven aan de minister over zijn aanpak van de bestuurlijke problemen op met name het grootste van de drie eilanden, Bonaire.

Wilbert Stolte. > Foto: Bonaire Vandaag

Begin dit jaar verscheen al een kritisch rapport over de werkwijze van de Haagse oud-wethouder waarin

werd geadviseerd de oud-wethouder te vervangen. Het rapport was opgesteld door de voormalig burgemeester van Dordrecht, Ronald Bandell. Die was door minister Plasterk op pad gestuurd om verslag te doen van de bestuurlijke crisis op het eiland. Die crisis ontstond mede nadat Stolte was aangetreden als superburgemeester van het tropische eiland. Het rapport, waarin kritiek stond te lezen over de werkwijze van Stolte, bleef intern en leidde niet tot acties van de minister. Nadat NRC Handelsblad vorige week bij de minister om opheldering had gevraagd, ontbood Plasterk de oudwethouder. Vervolgens lichtte hij de Tweede Kamer in.

verreck

Succes

Vrijwel iedere ochtend kijk ik na het ontwaken in het gezicht van Sylvie. Ik weet niet precies welke achternaam ze nu voert, maar u begrijpt wel wie ik bedoel. Ze lacht altijd lief en verleidelijk en, wat nog opmerkelijker is, ze houdt haar mond. Om haar zo dicht bij me te hebben moet ik wel even opstaan en de gordijnen openschuiven, maar daar ligt ze dan in volle glorie. Bij mij aan de overkant is een filiaal van Hunkemöller en ’s ochtends wordt met de vrachtwagen nieuwe lingerie aangevoerd. Op die vrachtwagen ligt Sylvie. Niet veel aan. Qua kleding en eigenlijk ook qua alles. Maar zeer succesvol. Je kan er niet om heen, zeker niet in mijn nauwe winkelstraat. Vroeger lag Do iedere ochtend voor mijn deur. Ook mooi, een zangeres die genoemd is naar de eerste trede van de toonladder. Do heb ik weleens ontmoet in een radio-studio. Aardig meisje, kan toon houden, maar piepklein. De vrachtwagenstoffeerders van Hunkemöller hebben haar flink moeten opblazen, want ook haar kleding nam niet veel ruimte in. Maar goed, voor Bekende Nederlanders is het een vertrouwd procédé: jezelf opblazen. Zo is de alomtegenwoordige entrepreneur Ali B. het bewijs dat er ook islamieten zijn die zichzelf kunnen opblazen zonder daarbij het leven te laten. Of de schade van een vergelijkbare orde is, laat ik aan uw beoordeling over. Maar hij is zeer succesvol. Umberto Tan heeft een nieuwe talkshow. Hij mag bij RTL de tijd tussen de reclameblokken vullen. Ik hoorde op de radio de jonge frisse columnist en cabaretier Johan Fretz verklaren dat Tan het goed had gedaan. Hij had immers meer dan 800.000 kijkers. Laat ik er eens even fors inkleunen: is men op de hoogte van de kijken luistercijfers van Adolf Hitler? Of die van de Jonge Kim Papzak van Noord-Korea die onlangs onder meer een ex-minnares liet executeren. Dat is nog eens uitmaken! De grote belangstelling voor het œuvre van beide heren lijkt mij geen bewijs voor de kwaliteit ervan. Over die lieve Umberto hoor je mij niets zeggen, ik wens hem een geweldig kijkcijfersucces toe. Maar ik moet wel huilen als veelbelovende artistieke vaandeldragers van de nieuwe generatie dit marktdenken blijken te omarmen en zelfs vanzelfsprekend vinden. Wat is succes? Kijk naar jezelf en naar wat je doet en maakt en word blij. Met kijkcijfer 1. Marcel Verreck www.marcelverreck.nl

8>varia


Stadsmuseum moet mogelijk dicht Door Pieter de Leeuw

Leidschendam/Voorburg - Dat musea in Nederland het bepaald niet makkelijk hebben, is een understatement, maar het lot van het Stadsmuseum Leidschendam-Voorburg is in al zijn tegenspoed toch weer uitzonderlijk. Eerst besloot de gemeente om circa 6 ton te investeren in de verbouwing van het museum en de aankoop van de naastgelegen winkelruimte. Vervolgens kreeg het museum de opdracht om zodanige bezuinigingen door te voeren dat er niks anders opzat dan het voltallige personeel te ontslaan. Nu wordt het museum dat tiptop is verbouwd, noodgedwongen gerund door vrijwilligers. Het museumbestuur beraadt zich op de ontstane situatie. Bestuursvoorzitter Henk Knoester zegt dat het vijfkoppige bestuur tot 1 november de tijd wil nemen om te bepalen hoe de nabije toekomst van het museum in de Voorburgse Herenstraat eruit zal gaan zien. Met het gezicht van een oorwurm: “Wat natuurlijk ook een mogelijkheid is, is dat we het museum moeten sluiten, ja, dat is zeker een serieuze optie”. Knoester stelt nadrukkelijk dat een museum niet naar behoren kan functioneren zonder een directeur die in het bezit is van alle relevante kennis ‘als het erom gaat hoe een museumcollectie beheerd dient te worden’. Én ‘minstens zo belangrijk’ die beschikt over een netwerk om het museum commercieel op te stoten in de vaart der volkeren. Het museum mocht zich verheugen in een ‘uitstekende directeur’ die per 1 augustus is vertrokken ‘want zijn contract liep nu eenmaal af’. “Sindsdien is het behelpen”, zegt Knoester. Het is een uitdrukking die hij veelvuldig bezigt als het erom gaat de tegenwoordige situatie van het museum te kenschetsen. “Het is behelpen”. Zo’n vijftig jaar geleden ging het museum voor de eerste keer open, in zekere zin met een dubbele taak. De

De gevel van het museum dat binnenkort wellicht wordt gesloten.> Foto: PR

eerste taak was het tonen van de lokale historie. Een pronkstuk van de collectie die circa 6.000 objecten omvat, is het Romeinse wagenwiel dat eens door de nederzetting Forum Hadriani moet hebben gerold. En van wat recenter datum is het schilderij waarop de bibliothecaris Johannes van Rossum is te zien. Hij onderhield een liefdesrelatie met Prinses Marianne en is de vader van het buitenechtelijke kind dat de dappere prinses besloot bij zich te houden. Beeldhouwers De tweede taak van het museum gold het tentoonstellen van de werken van kunstenaars uit de regio. Dat zijn er nogal wat, want in Voorburg hebben

steeds veel beeldhouwers gewoond en gewerkt. De educatieve tak van het museum heeft zich vooral in het basisonderwijs een vaste plek veroverd met lesprogramma’s en rondleidingen. Met het vertrek van de ervaren directeur is één van de vrijwilligers voorlopig benoemd tot interim directeur. Deze vrijwilliger kwam daarvoor het meest in aanmerking omdat hij de oprichter bleek te zijn van een ander museum. Knoester slikt even voor hij zegt ‘het stripboekenmuseum in Groningen’. Jan de Vries is één van de 50 vrijwilligers die het museum nu draaiende houden. Voor aanvang van de zomervakantie schreef hij wat je noemt, een brief op hoge poten aan het College.

Hij schreef onder meer in zijn brief: “Helaas heeft het besluit van de gemeente tot gevolg dat het hart uit dit museum wordt gehaald”. Of hij al iets gehoord heeft? “Ja, een bevestiging van de ontvangst”. De Vries lijkt het nog steeds niet helemaal te kunnen geloven. In zijn woning in Leidschendam, veel kunst aan de muur, schudt hij verontwaardigd met het kale hoofd: “Ik geloof oprecht dat de gemeente niet begrijpt dat een museum zonder een directeur niet kan bestaan, wie heeft er ooit van gehoord dat een bedrijf geen leidinggevende nodig heeft”. De stemming onder de vrijwilligers noemt hij ‘gelaten’. “Natuurlijk proberen we om positief te blijven en de

moed erin te houden, maar ik verwacht dat als de bedenktijd van het museumbestuur voorbij is en deze naar buiten zal brengen wat volgens hen het beste is om te doen, de meeste vrijwilligers het museum de rug toe zullen keren als er niks verandert. Ja, ik ook, ja”. In de gesprekken met het museumbestuur is door de gemeente steeds het Huygensmuseum Hofwijck als lichtend voorbeeld aangewezen, want ook daar werd een pittige bezuinigingsoperatie uitgevoerd en kijk, ze hebben daar niet één, maar zelfs twee directeuren. Knoester haalt diep adem en legt uit: “Het Huygensmuseum heeft een internationale uitstraling en is daarom op geen enkele manier te vergelijken met het Stadsmuseum dat een puur regionale functie heeft. Dat betekent dat het voor hen een stuk makkelijker is om geldstromen te vinden. Overigens is dat bij uitstek een taak van de directeur en die hebben we als gevolg van de bezuinigingen moeten ontslaan”. De gemeente verklaart dat ‘een extra financiële bijdrage niet aan de orde is’. “Wat ze doen”, zegt de Vries, “is de geschiedenis van hun eigen gemeente zo, hup, over de schouder gooien”. Knoester verwacht niet dat de gemeente het museum alsnog de helpende hand zal gaan reiken. “Het is soms alsof ze het niet willen begrijpen”. Even later: “Nee, ik voel me absoluut niet serieus genomen”. Waarvoor hij zegt te pleiten, is niet dat het gehele bezuinigingspakket van tafel gaat. “We weten allemaal dat er bezuinigd moet worden maar nu moeten we op een jaarlijks bedrag van € 160.000 in 3 jaar tijd 40% inleveren, dat gaat gewoon niet”. In de gemeenteraad hebben de fracties van Groen Links en GBLV (Gemeentebelangen) ervoor gepleit dat het museum alsnog financieel zou worden ondersteund, maar alle andere partijen, tezamen een meerderheid vormend, zien daartoe geen reden.

Kanaaltocht Maurice van den Berge brengt 11 mille op tenslotte een zwemtocht van Hoek van Holland naar Scheveningen leverden de benodigde spierkracht en zelfvertrouwen. “Dat de hele onderneming lukte was mogelijk door de steun van m’n gezin, vrienden die hun boot beschikbaar stelden, m’n coach Marcel van der Togt, de Engelse loods en schipper Lance Oram en alle aanmoedigingen op Facebook”. De Hagenaar, die sinds vijf augustus bij de internationale Kanaalgemeenschap behoort, vergat ook niet de vele belangloze bijdragen te noemen. Zoals die van de eigenaar van Blu Events, die zijn zaak voor het goede doel beschikbaar stelde. En zijn vader Jan, die tijdens Maurice’s afwezigheid het bedrijf in de Bankastraat draaiende hield.

Geen ongunstige stroming, vertragende landwind of dreigende uitputting, nòch de gedachte aan het overlijden in het zicht van de Franse kust van een Britse voorgangster hielden de missie van Maurice van den Berge tegen. En dus overhandigde de Haagse Kanaalzwemmer tijdens een benefietavond de stichting Spieren voor Spieren het resultaat van zijn geslaagde sponsoractie: een cheque van elfduizend euro. Door Jos Praat

Dat het streefbedrag van tien mille werd overschreden was te danken aan echtgenote Ien. “Een dag voor de overtocht was dat geld al binnen. Maurice hoefde alleen nog maar ‘even’ van Dover naar Calais te zwemmen. En toen dat gelukt was ontstond het idee om zijn zwemtijd in euro’s om te zetten”, legde ze aan de trotse familieleden, sponsors en ZIAN-clubgenoten uit. Een veiling van belangeloos ingebrachte stukken en een loterij bleken donderdagavond in Blu Events aan de Scheveningse haven voldoende om een eindbedrag van elfduizend euro op de cheque te kunnen noteren. “Gelukkig maar dat Maurice niet sneller was, anders hadden we een lagere opbrengst moeten noteren”, grapte de moeder van Maud en Renée. Die hun echtgenoot en vader een jaar

Maurice en Olivia. >Foto’s: Creative Images

moesten afstaan in zijn streven om met een Kanaaltocht geld voor een goed doel op te halen. Met een door vrienden samengestelde film gaf de 43-jarige sporter een inkijkje in de voorbereidingen van zijn barre zwemtocht van 47 kilometer. Zoals de wintertrainingen, waarmee de voormalig wedstrijdzwem-

mer en poloër de basis voor de benodigde conditie legde. “Vier keer per week stond ik om vijf uur op, piepte de deur uit en lag dan om zes uur in het zwembad. Vervolgens stond ik dan om acht uur in de showroom”, lichtte de sportieve Mazda-dealer toe. Vele trainingskilometers in open water, een IJsselmeeroversteek en

Olivia Hoewel de avond om Van den Berge draaide, trok de vijfjarige Olivia onbedoeld de meeste aandacht. Feestelijk gekleed en in haar felgekleurde rolstoel met vrolijk knipperende voorwieltjes bewoog de jeugdige ambassadrice van ‘Spieren voor Spieren’ zich behendig door de menigte. Om tenslotte de show te stelen toen haar held Maurice het eindresultaat van de sponsoractie bekend maakte. “Toen ik Olivia ontmoette, wist ik waar ik het allemaal voor deed. Wij hebben zelf twee gezonde dochters. En om kinderen met een spierziekte, zoals Olivia, te kunnen helpen was ik

vastbesloten dit waagstuk tot een goed einde te brengen. Het was alle moeite meer dan waard”, bekende de afgetrainde zwemmer. Die, zonder het zelf te weten, ook de Kanaalploeg van het Haagse PLONS inspireerde. “Vanaf de veerboot naar Dover zagen we Maurice in de verte zwemmen. Hij was toen bijna halverwege Het Kanaal maar had nog steeds een gelijkmatige, krachtige slag. Machtig om te zien. Zo zouden wij ook wel over willen steken”, aldus Inge Wolfs. Die twee dagen na de solo van Van den Berge na twaalf estafette-uren van de Haagse ploeg als slotzwemster de kust van Cap Gris Nez opklauterde.

Wereldrecord Sixpack Estafetteploeg ‘Sixpack’ vestigde zondag een wereldrecord door in 9 uur en 45 minuten Het Kanaal te bedwingen. Het team van oud-HZZIAN wedstrijdzwemmers , bestaande uit Jan van der Elst (57), Ron van der Harst (55), Sacha Honig (56), Erwin Metz (57), Peter van Os (56) Marius Ros (54) en Cees Vervoorn (53) was daarmee de snelste Kanaalploeg ooit in de categorie 55+.

9

cultuur<


In Afrika geneesheer, in Europa organist

Voor Albert Schweitzer was Bach allesomvattend Hij werd beroemd als geneesheer in duister Afrika. Maar voordat hij daarheen vertrok, genoot Albert Schweitzer al faam als organist. Hij wordt een halve eeuw na zijn dood nog steeds in ere gehouden als kenner en vertolker van het œuvre van Bach. Ben van Oosten, organist van de Grote Kerk, reconstrueert in het kader van het Internationaal Orgelfestival het programma dat Schweitzer in 1928 in diezelfde kerk speelde. Door Aad van der Ven

Honderd jaar geleden stichtte Albert Schweitzer een bescheiden hospitaal bij een Amerikaanse zendingspost in Lambaréné, in de Afrikaanse staat Gabon. Al spoedig stroomden de zieken en anderen die hulp behoefden toe. Om deze daad van barmhartigheid te gedenken worden in deze periode verspreid over Europa circa honderd orgelconcerten aan de in 1965 overleden arts, musicus, theoloog en filosoof gewijd. Ben van Oosten voert op 12 september de composities uit die ook op 1 mei 1928 op het programma stonden toen Schweitzer het toenmalige Witte-orgel in de Grote Kerk bespeelde. Dat het naast één werk van César Franck (Premier Choral) uitsluitend gaat om composities van Johann Sebastian Bach (o.m. enkele koraalbewerkingen, Prelude en Fuga in c) wekt geen verwondering. In 1905, toen Schweitzer dertig was, had hij zijn omvangrijke en diepgravende Bach-monografie geschreven, het resultaat van een jarenlange verdieping in het werk van deze Thomascantor. “Zijn muziek is een voertuig van steeds terugkerende ritmische motieven, die op een sublieme manier uitdrukking geven aan vrede, geluk, sprankelende vreugde, intense pijn of verdriet”, aldus Schweitzer in één van zijn publicaties. In geen ander individu,

Albert Schweitzer. >Foto: PR

in welke periode van de geschiedenis van de mensheid dan ook, zag hij zo duidelijk de hand van God. Psalmmelodie Al lang voordat hij bekend werd als de onbaatzuchtige redder van talloze zieke Afrikanen, genoot Schweitzer een reputatie als organist en als musicus in het algemeen. Toen hij zeven was had hij al een psalmmelodie opgeschreven en daar akkoorden bij bedacht. Zijn medische en muzikale studie liepen gelijk op. Belangrijk was zijn contact met de Parijse organist en componist CharlesMarie Widor, aan wie Ben van Oosten trouwens een doorwrochte studie en een stel opnamen heeft gewijd. Het was Widor die Schweitzer, afkomstig uit het puriteinse Elzas-Lotharingen, de ogen opende voor de weelderige schoonheid van de Franse orgelkunst en meer in het bijzonder de pracht van het Cavaillé-Coll-orgel. “Maar Widor had ook een andere kant”, zegt Ben van Oosten. “Hij heeft zich terdege verdiept in de muziek van Bach en verzette zich tegen de pompeuze manier waarop die vaak gespeeld werd. De triosonates bijvoorbeeld noemde hij kamermuziek”. Die benadering heeft er toe bijgedragen dat de ervaren Widor en de veelbelovende Schweitzer het van meet af aan goed met elkaar konden vinden en dat hun samenwerking vruchten heeft afgeworpen. Schweitzer zette zich in voor een meer stijlvolle weergave van Bachs muziek. Ook propageerde hij nadrukkelijk de bouw van orgels waarvan het klankkarakter daarmee in overeenstemming was. De Haagse organist kon in zijn boek over Widor dan ook niet om diens Duitse collega heen. Bedachtzaam Hoeveel respect Van Oosten ook voor de mens en musicus Albert Schweitzer heeft, hij ontkent niet dat diens spel, zoals dat dankzij een groot aantal opnamen nog steeds te horen is, nu een nog-

al gedateerde indruk maakt. “Het klinkt nu wel heel langzaam, bezadigd en bedachtzaam. Toch bezit het een zodanige allure dat het boven die bezwaren uitstijgt”. De combinatie Bach-Franck die op 1 mei 1928 in de Grote Kerk klonk en die Ben van Oosten nu letterlijk overneemt, geeft een mooi beeld van de Duits-Franse as in de muzikale creativiteit van Albert Schweitzer. “Op het romantische Witte-orgel dat hij toen bespeelde zal Franck vast heel mooi hebben geklonken”, zegt Ben van Oosten. “Maar ik denk dat hij meer had genoten van Bach op het Metzler-orgel van nu”. Aan het optreden van de vaste organist van de Grote Kerk op 12 september gaat een lezing vooraf over Schweitzer door de organist en dirigent Aad van der Hoeven. Maar voordat het zover is hebben de orgelliefhebbers in het kader van dit festival al drie concerten door andere organisten achter de rug. Om te beginnen is er Jan Hage, die in 2011 de Haagse Kloosterkerk voor de Utrechtse Dom verruilde. Net als alle andere organisten slaat hij Bach niet over. Daarnaast speelt hij Messiaen (‘L’Ascension’) en Reubke (Sonate in c). Gijsbert Kok, die we in Den Haag ook kennen als stadsbeiaardier, voert voornamelijk barokmuziek en ook Reger uit. Naast Bach en Reger speelt de Belgische organist Peter Van de Velde ook een werk van zijn vooraanstaande landgenoot Flor Peeters. Thomas Trotter uit Birmingham, die ook het orgel van Westminster Abbey in Londen pleegt te bespelen, sluit met een extreem gevarieerd programma het festival onconventioneel en laagdrempelig af. Internationaal Orgelfestival. Organisten: Jan Hage (7 september), Gijsbert Kok (10 september), Peter Van de Velde (11 september), Ben van Oosten (12 september) en Thomas Trotter (14 september). Grote Kerk, begintijd telkens 20.15 uur. Meer informatie: www.haagsorgelkontakt.nl

Noa Wildschut. > Foto: Maurice Heesen

Violiste Noa Wildschut (12) debuteert bij Residentie Orkest

‘Ik denk dat ik erg ga genieten’ Door Ellen Segeren

Het Residentie Orkest begeleidt op zaterdag 7 september een bijzondere violiste: de twaalfjarige Noa Wildschut. Zij maakt haar debuut bij het orkest tijdens het Zuiderparkconcert, één van de eerste concerten van het RO dit seizoen. Al op hun twaalfde soleren bij een symfonieorkest, dat overkomt niet veel musici. Noa Wildschut was ook wel een tikje overrompeld toen ze de aanvraag van het Residentie Orkest kreeg, vertelt ze. “Ik vind het een enorme eer om door dit orkest gevraagd te worden, het lijkt me heel leuk en bijzonder”. Noa begon muziek te maken toen ze twee jaar was. Eerst op de cello. “Eigenlijk alleen omdat ik een groter instrument wilde dan mijn zus, die viool speelde”, vertelt ze lachend. “Ik hield de strijkstok vast zoals je dat bij een viool doet, dat ging niet zo goed”. Op haar vierde stapte ze over op de viool. Haar zus revancheerde zich, want haar viool is inmiddels een slag groter: “Zij speelt nu altviool”. Bijna vanaf haar eerste vioolstreek heeft Noa les gehad van de beroemde vioolpedagoge Coosje Wijzenbeek, die veel grote talenten heeft afgeleverd, onder wie Janine Jansen. Noa heeft in haar jonge leven ook al heel wat concertpodia in binnen- en buitenland beklommen. Een kleine samenvatting: op haar zesde stond ze in het Concertgebouw en soleerde ze live op tv bij het Jeugd Orkest Nederland. Ze won op haar negende als jongste deelnemer het Internationale Louis Spohr-vioolconcours en op haar tiende de Iordens Viooldagen. Ook kreeg ze in januari de Young Talent Award van het Concertgebouw en de Deutsche Bank. Nu is het dus tijd voor het volgende hoogtepunt: haar debuut bij het Residentie Orkest, met de Romanze nr. 2 van Beethoven en de Introduction et Rondo capriccioso van Saint-Saëns. Noa: “De Romanze is muzikaal, het is een stuk met mooie melodieën, prachtig lyrisch. Het werk van Saint-Saëns is heel virtuoos, met veel loopjes. Het zijn twee totaal verschillende werken, maar allebei bijzonder en mooi. Ik vind veel stijlen mooi. Ik houd erg

van romantiek, maar kan ook genieten van Mozart en Bach”. Langzaam Pittig repertoire dus bij dit concert, dat een stevige voorbereiding vraagt. Noa heeft haar eigen methode om straks beslagen ten ijs te komen: “Ik heb de orkestpartituren. Die bestudeer ik terwijl ik opnames van de werken beluister. Dan kan ik wennen aan de orkestklank en de begeleiding en weet ik precies wat ik kan verwachten als ik ervoor sta”. Ook voor het instuderen van haar partijen hanteert Noa een bewezen aanpak. “Ik studeer alles in een langzaam tempo in. Vooral de loopjes in de virtuoze stukken doe ik eerst heel langzaam. Dat is goed voor de zuiverheid en de duidelijkheid. En de moeilijke plekjes herhaal ik vaak op verschillende manieren. De twee stukken die ik ga spelen zijn verschillend van karakter, dus ik moet op andere dingen letten”. Het concert gaat ze geven op een Italiaanse viool uit 1714, een Giovanni Grancino, die ze een halfjaar geleden in bruikleen kreeg van het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds. “Een prachtig instrument met een diepe klank,” vertelt ze. “Ik kan er grote zalen mee vullen, maar ook als ik er heel zacht op speel, is het goed te horen. Op deze viool is het gemakkelijker om muzikaal te spelen. Hierop bereik je niet snel een grens. Ik moest wel even wennen, want een instrument en de bespeler moeten naar elkaar toegroeien. Maar nu gaat het heel goed. Het is ook bijzonder om te beseffen wat voor leven de viool heeft gehad, wat die allemaal al heeft meegemaakt”. Ze kijkt erg uit naar haar optreden met het Residentie Orkest. “Ik ben meestal wel zenuwachtig als ik ga optreden, maar ik heb er ook altijd heel veel zin in. Dit wordt een bijzonder concert, omdat het in een mooie omgeving is in de buitenlucht, dat heeft een speciale sfeer. Ik denk dat ik erg ga genieten”. Residentie Orkest onder leiding van Perry So, met Noa Wildschut (viool). Muziek van onder anderen Beethoven en Saint-Saëns. Zaterdag 7 september, 16.30 uur, Parktheater. Meer informatie: www.residentieorkest.nl

10>Cultuur


Portret ‘Marietje’ leest als een roman

Schelmenstreken van een Indische ziel Door Jill Stolk

In de Indische pers komt Marie Cecile van Oordt (1897-1974) naar voren als ‘een mirakel van kunstvaardigheid’, als ‘een zeldzaam virtuoos in de oplichtkunst’. Als prostituee, als heilsoldate of detective, steeds wisselend van locatie, slaat zij haar slag. Chantage gaat zij geenszins uit de weg. Op een avontuur beluste mannen wikkelt zij om haar vinger. Ook winkeliers en hotelhouders laten zich beetnemen. Ziedaar in het kort het portret van Marietje. Termorshuizen (1935), neerlandicus en historicus, promoveert in 1988 op een studie over de journalist en romancier P.A. Daum. In twee delen beschrijft hij, met medewerking van Anneke Schotte, de geschiedenis van de Indische pers. In 2001 verschijnt ‘Journalisten en heethoofden. Een geschiedenis van de Indisch-Nederlandse dagbladpers 1744-1905’. In 2011 verschijnt ‘Realisten en reactionairen, een geschiedenis van de Indisch-Nederlandse pers 1905-1942’. Tijdens zijn pershistorische arbeid ‘ontmoet’ Termorshuizen Marietje.

Buitenechtelijke relaties en een valse stiefmoeder zorgen voor een grimmig verhaal

Marietje komt uit een gegoede familie. Haar overgrootvader Jacob Theodoor Frederik van Oordt trekt in 1839 naar de kolonie Indië en vestigt zich in Semarang als inspecteur van de gouvernements-thee cultuur. Buitenechtelijke relaties en een valse stiefmoeder zorgen voor een grimmig verhaal. Marietje wordt na haar geboorte afgestaan aan de zusters Ur-

vensverhaal bewaard gebleven. Schoondochter Lizzy, met haar gezin wonend in Hooglanderveen, stelt Marietje voor haar memoires te schrijven. Er is vast wel een uitgever bereid het werk uit te geven. Van de opbrengst van het boek kan Marietje naar Holland reizen en haar familie weerzien. April 1968 stuurt Marietje een eerste deel naar haar schoondochter. Lizzy is echter zo geschokt door de inhoud dat ze het manuscript verbrandt. Niemand mag dit ooit lezen. Er komt geen boek. Marietje zal niet afreizen naar haar familie in Nederland. En als ze haar ‘looks’ verliest wordt het bestaan wel heel arm. Andere familieleden, de drie halfbroers en de halfzus van haar moeder negeerden haar altijd al. Marietje overlijdt in 1974 te Kuala Lumpur. Bij de plechtigheid komen veel vrienden haar een laatste groet brengen.

sulinen in Soerabaja. Al jong wordt ze geadopteerd door het echtpaar Bronsgeest. Als ze twaalf is, verliest ze het contact met haar pleegouders. Ze verblijft met een baboe in de kampong, krijgt vervolgens onderdak bij het Leger des Heils, waar ze wegloopt vanwege het ‘godsdienstig gezeur’. Als tiener komt als ze al ‘op straat’ te staan en vanaf 1914 volgt de pers gretig haar schelmenstreken. Wanneer Marietje in 1917 terecht staat voor de Raad van Justitie is de hele z a a l ge v u l d me t nieuwsgierigen, journalisten, rechters en deurwaarders …. Termorshuizen hanteert een bijzonder stijlkenmerk, het zogenaamde terugpikken, een hoogst voorkomende manier om de lezer bij de les te houden. Een voorbeeld: op bladzij 38 trouwt Chris Krop, de enige zoon van Marietje, met Lizzy Voogdt, op 10 juli 1941 te Batavia. Marietje komt voor het huwelijk over uit Makassar. Op bladzijde 85 noteert Termorshuizen: ‘In juli 1941 trouwde haar zoon met Lizzy Voogdt in Batavia. Ze kwam – ik schreef het al – over uit Makassar om het huwelijk bij te wonen’. De passage op bladzijde 38 valt onder het hoofdstuk ‘Huwelijk met Christian Krop; een zoon en een scheiding’. De passage op bladzijde 85 staat in het hoofdstuk ’Nieuwe omzwervingen; Marietjes memoires’. Op tal van plaatsen gebruikt Termorshuizen dit stijlmiddel (zoals ik eerder schreef – zoals opgemerkt – , ik introduceerde hem al – die al eerder gestelde intrigerende vraag), maar evenwichtig verdeeld over het aantal pagina’s. Het kan zijn dat de chronologie van dit levensverhaal zich lastig laat plooien. Bravour Over welke documenten kon Ter-

morshuizen beschikken? Allereerst het krantenmateriaal van onder meer Bataviaasch Nieuwsblad, De Indische Courant, Java-Bode, Sumatra Post en de Preanger-Bode. Ook in ‘Het land van herkomst’ (1935) van E. du Perron komen we informatie over Marietje tegen. Zij komt zich met veel bravour melden op de voorgalerij van huize Du Per-

ron te Bandoeng, vraagt het geboortehuis in Meester Cornelis, Batavia, te huur, krijgt het voor elkaar, betaalt vervolgens de huur niet en verwaarloost de woning. Marietje wordt gearresteerd en krijgt een jaar gevangenisstraf. Haar advocaat zegt tegen Du Perron senior:’Vergeeft u ’t haar maar (…), het kind is werkelijk niet slecht, het is een ziel’. Dan is er een deel van Marietjes le-

stamelde dat aldus in goed overleg was besloten, maar Rita keek me aan alsof ik een slavendrijver was. Haar muziek heb ik op stapels cd’s, maar die bliksemende blik van toen gaat niet meer uit m’n hoofd. Na de vakantie thuis zag ik dat, een dag ná Rita, drummer Peter Ypma (71) was overleden. Bizar toeval. Ypma was jarenlang drummer in het trio van La Reys. Over hem nauwelijks een woord in de kranten. Ypma, hier

schoolgegaan op het Thorbecke lyceum, had de Haagse jazz hoog zitten. Pepijn, Theater in de Steeg (Peter Ypma plus Eleven band), hij speelde er vaak, maakte deel uit van groep die naar een nieuw Haags jazzpodium zocht en stelde zelfs voor een pand aan het Huygensplein te kopen om daaronder een jazzclub te beginnen. Het kwam er niet van, maar toch. Jazz ging hem aan het hart. Hij gaf bijna dertig jaar les op het Rotterdams conservatorium en zag met lede ogen hoe muzikale allerhande zich als jazz presenteerde. Uit zijn laatste interview (30 mei 2013, bron onbekend): “Het publiek van tegenwoordig snap ik niet meer. Neem nou zo’n fenomeen als Jamie Cullum. Hij is van een dermate onzin, maar het publiek vreet het. Pianist Hank Jones mocht bij de gra-

tie Gods in zijn sterfjaar drie keer op het North Sea spelen in een achterafzaaltje en Jamie Cullum heeft de grote zaal en die wordt afgebroken. Horen jullie nou niet de aanslag, de voicings, de intro’s die Jones speelt? Ze horen het niet. Is dat doofheid? Is dat opvoeding?” De jazzagenda’s voor nu en straks in Den Haag vliegen inmiddels mijn mailbox weer binnen. Ik selecteer: eerst saxofoniste Suzanne Alt die na haar laatste cd ‘How to kiss’ nog niet in Den Haag speelde en nu (7 september) in De Regentenkamer te horen is. Bij haar jazz met een flinke dot funk en soul. Een dag eerder bij sociëteit Engels de band van klarinettist Dr Bernard Berkhout met ‘old time swing’ à la Goodman, goed voor een kleine ‘dance hall’ aan de Emmakade. Vibrafonist Frits Landesbergen

Roman De kleinkinderen van Marietje denken anders. Oma’s levensverhaal mag de wereld in. In 2000, na Lizzy’s dood, komt er wonder boven wonder nog een deel van het manuscript boven water. En er is een familie-archief van de familie van Oordt waar Termorshuizen eveneens over kan beschikken. Met deze ingrediënten heeft de auteur een portret van Marietje gecomponeerd, een portret dat leest als een roman. Het zindert tussen de bladzijden. Termorshuizen heeft tijdens zijn pershistorische werk een groot gevoel voor Marietje ontwikkeld. Er is hem veel aan gelegen Marietje een nieuw leven te schenken voor de ogen van haar en zijn lezerspubliek. ‘Niemand zorgde voor mijn ziel…’; Marietje van Oordt (1897-1974), een tragisch leven aan de Indische zelfkant. Door Gerard Termorshuizen. Vormgeving Sabrina Luthjens en Christina Schürmann. Uitgever: Stichting Tong Tong ISBN 978-90-78847-07-6 Prijs: 14,50 Euro

jazz

Een bizar toeval

Tijdens mijn vakantie hoorde ik dat Rita Reys was overleden. Een schok, ondanks haar hoge leeftijd. Mijn meest persoonlijke herinnering aan haar gaat terug naar een interview bij haar en Pim Jacobs, in Tienhoven. Na afloop wilde Pim me naar het station rijden. Ik moest bekennen dat mijn echtgenote in onze auto buiten op me wachtte. “Wáát”, ontplofte Rita, ”ben je gek? Je laat je vrouw toch niet buiten staan?” Ik

speelt op 13 september op de Friday Night sessie in Muzee (het Schevenings museum). Zijn drummer is Hans Braber en die is op maandag 9 september leider van de wekelijkse jamsessie in Murphy’s Law. Tenslotte twee generaties jazzpiano: Erik Doelman in de Regentenkamer (12 september) met zijn jamsessie, ‘good old’ Roefie Hueting in z’n eentje (8 september, 14.30) in het jazzcafé van het Zorgcentrum aan de Bezuidenhoutseweg 150. En let op het kleine Est Est Est. Zaterdags gypsy jazz, vrijdags verrassingen.

Bert Jansma

11

Sport<


Aanstekelijk enthousiasme bij Invitational Duinzicht

‘Zo veel bezoekers, dat is zeldzaam’

André

Ziekelijk juichgedrag

De sfeer tijdens het evenement op de compacte baan op de grens van Wassenaar en Den Haag is tamelijk ludiek.> Foto: Creative Images

Het begon als aardigheidje, als een tussendoortje op de speelkalender. Inmiddels is de Duinzicht Invitational, die op 2 september voor de achttiende keer werd gespeeld, voor veel Nederlandse golfprofessionals uitgegroeid tot een gewilde prijs. Al blijft de sfeer tijdens het evenement op de compacte baan op de grens van Wassenaar en Den Haag tamelijk ludiek. Den Haag Centraal proefde die sfeer. En de fish & chips. Plus de saté. En het Ierse bier. En – vooruit, we waren er nu toch – een glaasje champagne. Door Martin van Zaanen

Nadat afgelopen zondag alle slagen bij elkaar waren opgeteld, bleek dat Inder van Weerelt de Duinzicht Invitational had gewonnen. En dat hij dat op overtuigende wijze had gedaan. In de finaleronde had hij zijn directe achtervolgers al snel op een fikse achterstand gezet. Na 27 holes eindigde Van Weerelt met een score van -5. Ralph Miller (-1), John Bleys en Guido van der Valk (beiden +2) kwamen in het klassement op gepaste afstand achter hem. De opzet van het toernooi is dat de professionals vanaf 12.00 uur eerst een ronde van 18 holes spelen, waarna vanaf 17.00 uur de negen beste spelers er nog eens negen lopen om de eindstand te bepalen. De cut voor deze super nine lag dit jaar hoog: op +3. Met zijn overwinning liet Inder Van Weerelt 53 professionals die in Nederland of België les geven of als professional de golfsport beoefenen, achter zich. Annemiek de Goederen was met + 8 de beste vrouwelijke pro. In totaal werden er op de baan, die niet anders valt te omschrijven als ‘klein-maar-fijn’, 76 birdies geslagen, waarvan Ralph Miller er vier voor zijn rekening nam. De zege paste in het beeld van een Van Weerelt die momenteel in een goede flow zit. Op 17 augustus schreef de 33-jarige Amsterdammer op De Rosendaelsche ook al het Nationaal Open op zijn naam. Zijn vorm belooft iets voor het KLM Open, de jaarlijkse hoog-

mis voor het golf in Nederland, die van 12 tot en met de 15 september op De Kennemer in Zandvoort wordt gespeeld. Dat op het gezicht van de normaal al goedlachse Van Weerelt een extra brede grijns lag, kwam omdat hij hier vorig jaar, precies op de grens van Wassenaar en Den Haag, ook al met de trofee in zijn handen stond. “Ik zal er dan ook alles aan doen volgend jaar weer van de partij te zijn”, klonk het na afloop. “Duinzicht is een beetje mijn baan aan het worden. Ik had het geluk dat veel van mijn putts vielen. Mijn korte spel liep lekker, ik maakte weinig fouten. Erg gecontroleerd gespeeld, maar ja, dat moet hier ook. Zowel de organisatie als de greenkeepers die de baan zo goed hebben geprepareerd, verdienen een pluim”. Woorden die aansloten bij wat de voormalig speler op de Europese Tour en destijds eerste lid van Golf Team Holland, in 2012 na zijn eerste zege al zei: “Zoveel bezoekers bij een golfwedstrijd, dat is zeldzaam in Nederland. Op een paar grote toernooien na, zie je dat nergens”. Multifunctioneel In en rond Den Haag zijn vandaag de dag tien golfbanen te vinden. Golfclub Duinzicht (par 58) ligt aan de Theo Mann-Bouwmeesterlaan 203 en werd in 1984 opgericht. Andere tijden. De opmars van golf in Nederland was al wel begonnen, maar over het hele land lagen nog geen 35 banen. Toenmalig wethouder van Sportzaken Piet Vink introduceerde bij hun buren van HDM het plan om hun hockeyvelden multifunctioneel te gaan benutten. Aldus geschiedde. Stichting Duinzicht werd opgericht en er werden negen holes aangelegd. Mooie tijden. Want wat verliep alles aanvankelijk lekker provisorisch. Pionieren was het. Zo lagen de afslagplaatsen en de greens naast de hockeyvelden en de holes liepen er overheen. Wilde je aan de andere kant verder spelen, moest je over een rij populieren heen slaan.

Anno 2013 is het terrein bijna geheel gescheiden van de hockeyvelden en staat er een eigen clubhuis. Omdat de jonge aanplant van weleer erg hoog is gegroeid, heeft het complex een intieme ligging en zorgt voor een beschut gevoel. In september 2009 werd begonnen aan een uitbreiding en zagen op de Amonsvlakte twee nieuwe holes het levenslicht. De 450 bomen die ervoor gekapt moesten, werden elders op de baan herplant. Hoewel de baan nog de C-status heeft, is er al wel een EGA-status, zodat je op Duinzicht kaarten voor je handicapadministratie kan spelen. Sinds 2012 hebben ze het Committed to Green-predikaat. De vereniging telt 550 leden, maar wie direct wil aanschuiven moet even geduld hebben, er is inmiddels een wachtlijst.

Een uitpuilend clubhuis, een uitpuilend terras en een nog meer uitpuilend stagedeelte vóór het terras Fietsen Waar loop je bij het betreden van een golfterrein meteen tegen een viskraam aan? Nou, aan de Theo Mann Bouwmeesterweg, waar een volle parkeerplaats en rijen in de zon blinkende fietsen achter het clubhuis illustreerden dat ook dit jaar een legertje leden en golfliefhebbers de weg naar de baan had gevonden. Voor de bezoekers waren er, behalve elkaars gezelschap en topgolf, ook weer extra’s als de Impossible Putt en een Pro-shop. De eerste Invitational werd in 1996 ge-

organiseerd door toenmalig clubpro Vince Kelly, die uitblonk in enthousiasme, originaliteit en daadkracht. Destijds werd gespeeld om een trofee met de naam ‘Dying Fly’. Vanaf 2003 begon het er qua wedstrijdelement serieus aan toe te gaan. Garry Jack was de eerste officiële winnaar, het jaar erop John Woof. In 2005 won een amateur: Arnoud Krijt. In 2006 was het Meindert Jan Boekel en in 2007 won Chris Setford. Het jaar daarna kwam er een play-off tussen Ralph Miller en Garry Jack aan te pas, die door Miller werd gewonnen. 2009 én 2010 kwamen op naam van Mark Reynolds, de editie van 2011 viel in handen van Wouter de Vries en de afgelopen twee jaar kwam Inder van Weerelt als beste uit de verf. Completeert hij volgend jaar de trilogie, is er sprake van een unieke prestatie. En hoewel tradities bij het golf een groot goed zijn, moet er dan toch eens aan een naamsverandering worden gedacht. Opgelucht ‘Easy does it’ bij de Invitational. Sterker nog: op Duinzicht moet je spelen in de geest van Ernie Els, oftewel ‘The Big Easy’, de grote Zuid-Afrikaan met de relaxte en gecontroleerde slag. Het wordt wel als het officieuze nationale kampioenschap 9-holes banen gezien – al dient te worden aangemerkt dat dit vooral gebeurt door de Duinzichters zelf. Zeer enthousiaste leden. En dat enthousiasme werkt aanstekelijk. Een uitpuilend clubhuis, een uitpuilend terras en een nog meer uitpuilend sta-gedeelte vóór het terras. Bij de meeste leden was niet alleen de trots van de gezichten af te lezen, maar ook de nieuwsgierigheid hoe de toppers het ervan af brachten op dezelfde greens waar zij normaal zelf voor een zo laag mogelijk aantal slagen staan te knokken. Geamuseerd, in veel gevallen met een glaasje in de hand, keken ze de professionals op de vingers. Wanneer door zo’n nationale crack een makkelijk lijkend puttje werd gemist, klonk het opgelucht: “Aha, dat overkomt hen dus óók”.

Ergert u zich ook zo aan die spelers die ons na het maken van een doelpunt ongevraagd trakteren op een walgelijk toneelstukje? Misselijkmakend vind ik het als de doelpuntmaker als een zwakzinnige langs de lijn loopt met zijn duim in zijn mond en aait over zijn buik alsof die rond en dik is. Deze was voor mijn vrouw die in verwachting is en waar ik veel van houd, lijkt de speler ermee te willen zeggen. Of is het kind er al en is hij dolgelukkig met het pas geboren kindje? Dat interesseert ons niet, beste vriend, wil ik dan schreeuwen. Dat willen wij helemaal niet weten. Wij kennen je vrouw niet en afgemeten aan jou gedrag willen we haar ook niet kennen en zeker niet je toekomstige kind. Vaak gaan die spelers dan op zoek naar de camera. Ook zo’n zege van het mediatijdperk, dat vastpakken van de camera voor een close up. Daar ben ik sinds het wangedrag van Maradona tijdens een WK al van genezen. Die door de cocaïne wijd openstaande pupillen geven mij nog regelmatig braakneigingen. En wat denkt u van die ingestudeerde dansjes in groepsverband bij een cornervlag? Hebben die jongens niets anders te doen door de week? Moeten ze die tijd niet gebruiken om spelhervattingen in te slijpen? Wanneer staat er eens een coach op die dit egocentrische exhibitionisme aan banden legt. Het toppunt vind ik wel die speler die over het veld rent en de spelers die hij onderweg tegenkomt, weert met een handgebaar. U hebt het vast ook wel eens gezien. Nee, nee, jij niet en jij ook niet, want mijn vriendje zit op de bank en daar moet ik naar toe, want die wil ook wel eens in beeld komen. Misschien was de eerste speler die hij weigerde wel de speler die de bal veroverde met een sliding en was de tweede wel de man van de assist. Zo’n speler is in mijn ogen geen teamspeler maar een splijtzwam. Wie gaat al deze enge mensen eens uitleggen dat ze lid zijn van een team. Dat blijdschap een spontane emotie is die je deelt met je teamgenoten en supporters. Ik heb het uitgelegd. Een speler die teamleden wegduwend het hele veld overstak om kushandjes te geven aan zijn vriendin op de eretribune, kreeg als boodschap dat hij bij een volgende keer voortaan naast haar mocht gaan zitten.

André Wetzel Oud-voetballer en trainer

12>haagse natuur



13

haagse natuur<

Pestvogel Begin september, herfst en winter naderen. Dan heb je kans om een spectaculaire vogel uit verre oorden te zien in tuin of park, vooral in steden: de pestvogel. Vroeger dacht men dat de pestvogel een voorbode was van de ‘zwarte dood’, de pest, vandaar zijn naam. Ze broeden in het noordelijkste deel van de taiga’s in Europa en Azië. Als ze ’s winters niet genoeg voedsel kunnen vinden, zakken ze soms zelfs af tot in ons land om de laatste bessen van de struiken te eten. Pestvogels hebben hoge kuiven en brede gele strepen op vleugel- en staartpunten en opvallend lakrode staafjes aan de vleugels, daarom zou de naam lakvogel beter passen. Blijf goed opletten op de vogels in uw omgeving, wellicht heeft u een ontmoeting met zo’n lakvogel en dat vergeet je nooit meer! (Dit was de laatste aflevering met natuurfoto’s uit www.vogeldagboek.nl)

>Foto & tekst: Adri de Groot

14>Varia


Automobilistenclub viert mogelijk laatste jubileum

stadsgroen

Zomer

Wat ik ga vertellen neemt u vast niet in dank af. Toch moet het gezegd worden, het is immers zaak om eerlijk te blijven: de zomer is voorbij. De meteorologische, de weerkundige, de kalenderkundige: allemaal voorbij. Ach, wat zou dat. U en ik hebben al minstens veertig, vijftig of misschien zelfs zestig zomers zien komen en gaan, het is de normaalste zaak van de wereld. Maar deze zomer was anders. Misschien omdat we van januari tot en met juni hebben gewacht op het

Toch moet het gezegd worden, het is immers zaak om eerlijk te blijven: de zomer is voorbij voorjaar, tot we ons ten einde raad realiseerden dat we hem moesten overslaan. Daarop volgde de vlucht van de moedelozen, zij die, murw gebeukt door grijze luchten en kille noordenwinden het vliegtuig naar de lente namen. Wij, de achterblijvers keken bedroefd omhoog in het laatste weekend van juni, toen de regen niet meer stopte en ons leed versterkte. Daarop volgde de eerste week van juli. We keken om het hoekje van de deur, strekten een hand: is het droog? Ja, het is droog. En, vreemder nog: het is niet zo koud! We riepen collega’s, buren,

vrienden terug van de mediterrane eilanden en vertelden ze dat het lékker was in Nederland. En het gebeurde dat we op terrassen gingen zitten. Het gezicht onwennig geheven naar die vreemde ronde bal. De eerste die zijn jas uittrok verklaarde de zomer voor geopend, waarna de warmte doorzette en binnen zeven dagen de bomen in blad stonden. Het gras groeide, de tuincentrumeigenaren jubelden, net als kledingverkopers en strandtenthouders. Zomer! Het wende gemakkelijk. Van huis gaan zonder jas, zonder paraplu, zonder haast, het werd een gewoonte. Weken achtereen op de fiets naar het strand, naar het bos, naar de speeltuin, het verveelde geen moment. Het zomerde zelfs zo lang dat kinderen uit hun pasgekochte zomergoed groeiden en er tijd was om ouden van dagen naar buiten te rijden voor een broodnodige dosis vitamine D. En dan kom ik u vandaag vertellen dat er een eind aan komt. Ik hoop dat u me het niet kwalijk neemt. Maar wat ik eigenlijk met een lange omweg probeer te vertellen, is dat de voorjaarsbollen weer de grond in mogen. Maar u kunt er ook nog een maand of twee mee wachten. Want wie weet, hoe lang de nazomer gaat duren!

Pieter den Dulk, al sinds 1999 voorzitter van de Haagse Automobilisten Club, repareert zijn auto niet meer zelf. Voorheen was de eigen sleutelruimte één van de voordelen die de club zijn leden bood. >Foto: PR

Goedkopere benzine, reductie op wasbeurten en materialen, het lidmaatschap van de Haagse Automobilisten Club (HAC) heeft zich altijd uitbetaald. Vijftig jaar lang. Maar nu de viering rondom het jubileum van de HAC nadert, wil Pieter den Dulk, voorheen secretaris en sinds 1999 voorzitter van de vereniging, niet onrealistisch overkomen. “Mensen zijn gevoelig voor kortingen. Nog steeds. Maar misschien bestaan we over tien jaar niet meer”.

Wendy Hendriksen

Door Saskia Herberghs

>Meer columns en een boek op www.wendyhendriksen.nl

De aanvankelijk enigszins elitaire club, zoals Den Dulk zegt, trok in eerste instantie vooral rijksambtenaren aan. Zij konden zich een auto permitteren maar waren gehouden aan een code die het hen verbood om voordeeltjes te behalen uit hun positie, bijvoorbeeld via de personeelsvereniging. De HAC kon hen wél kortingen verschaffen. “Het was in die tijd niet ongebruikelijk dat mensen zelf olie verversten en aan hun auto sleutelden. De auto was een groot bezit maar ook duur. Als mensen kortingen konden krijgen, hadden ze daar veel voor over. Ook voor de hoge ambtenaren was het een dubbeltjeskwestie”. De club beleefde zijn hoogtijdagen begin jaren 90. Er waren toen 15.000

leden en er werd lustig aan auto’s gesleuteld, ook in een eigen ‘sleutelruimte’ aan de Ahornstraat. Onder leiding van oud-bestuurslid ing. Jansen kwam menig auto als nieuw van de brug. “Maar dat werd op een gegeven moment te veel beunhazerij”. De club fungeerde als een soort ‘mini-ANWB’. “Maar daar staat de veiligheid voorop, en wij bieden geen hulp bij pech onderweg. Wij willen het autorijden voor privé-doeleinden bevorderen”. Inmiddels heeft de club 2.000 leden en aan waarde ingeboet. Den Dulk: “Ons ledenbestand is vergrijsd en jongeren van nu willen zich niet bij een vereniging aansluiten. Ook door de toename van lease-auto’s is de behoefte aan een club als de onze tanende”. Er wordt nu niet meer veel aan auto’s gesleuteld. Althans, niet door de eigenaren zelf. Ook Den Dulk zelf verricht geen kleine reparaties aan zijn Mercedes. “De technologie is veranderd”. De administratie van de club verhuisde van de Laan van Eik en Duinen naar de Zilverstraat. Uitdeuken Toch hoopt hij dat de jubileumviering op zaterdag 14 september niet alleen nostalgische gevoelens losmaakt. “Ook al willen we daar wel de oude sfeer oproepen”. Er worden demonstraties gegeven in het uitdeuken van auto’s zonder spuiten, wie-

len balanceren, autowassen zonder water en er zijn autocontroles door ervaren monteurs, die geïnteresseerden warm moeten maken voor een lidmaatschap. Al laten zij zich misschien eerder lokken door de kortingen van partners van de HAC, zoals verzekeringsbedrijven, een reisbureau of leveranciers van auto-onderdelen. Den Dulk: “Mijn dochter is lid voor de kortingen op vakanties”. Met behulp van een onderzoek van studenten van de Haagse Hogeschool wil de HAC nieuw elan in de club brengen. Liefst zou Den Dulk zien dat bijvoorbeeld nieuwe Hagenaars zich zouden aansluiten, zoals immigranten. Maar, zo onderkent hij, ook het bestuur is niet bepaald een heterogene groep en bestaat uit mannen op leeftijd. “Wij vinden het nog steeds leuk. Maar het is leuker als we over vijf jaar een grotere vereniging zijn geworden”. Naar zijn overtuiging zijn mensen nog steeds gevoelig voor de voordelen die het lidmaatschap biedt. “In de begintijd hadden we op Scheveningen een kamer vol poetsmiddelen. Leden waren daar misschien twee kwartjes goedkoper uit dan in de winkel. Daar reden ze graag voor om. Dat zou nu nog kunnen”. Zaterdag 14 september houdt de Haagse Automobilistenclub van 10 tot 15 uur open huis bij Autoschade Herstel WIBU aan de Platinaweg 7.

juridisch

Smaad en laster In de zomer is het komkommertijd en figureren roddel en achterklap meer op de voorpagina’s dan anders. ‘High profile’ echtscheidingen, sexschandalen, BFF’s die hun ‘best friend’ een verbaal mes in de rug steken, zorgen ervoor dat journalisten in vakantietijd wat te doen hebben. Voor advocaten is dit daarom een periode om niet te ver weg van de telefoon te zitten. Want in het kielzog van deze drama’s is de rechtsstrijd nooit ver weg. Na het moddergooien in de pers volgt niet zelden het ernstige gezicht van een raadsman in beeld, die aankondigt

dat zijn cliënt ‘stappen gaat ondernemen’. Tot een echte procedure komt het overigens maar zelden, want het conflict gaat meestal om de aandacht en niet om de beweerdelijk geleden imagoschade. ‘Er bestaat niet zoiets als slechte publiciteit’, verklaarde ooit circusdirecteur P.T. Barnum. En Oscar Wilde, 19de eeuwse drama-‘koningin’, vond zelfs dat er maar één ding erger was dan dat er kwaad over je werd gesproken, en dat was als er helemaal niet over je werd gepraat. Er zijn inderdaad nogal wat voorbeelden

van mensen wiens ondergang ze beroemder maakten dan hun hele carrière ervoor. Neem O.J. Simpson, die in de VS een bekende footballspeler was in de jaren tachtig van de vorige eeuw. Hij werd pas echt wereldberoemd door het moordproces tegen hem in 1994, dat hij dankzij een batterij geslepen advocaten tot verbazing van iedereen won. Pech voor OJ was dat hij er desondanks niet in slaagde zijn faam in contanten te verzilveren, en inmiddels zit hij een straf uit wegens afpersing in een gevangenis ergens in Nevada. In de rechtszaal valt er weinig eer te behalen met een smaadzaak. Als het al komt tot een strafzaak komt de dader er doorgaans vanaf met een boete of een voorwaardelijke straf. Treffen partijen elkaar voor de civiele rechter, dan sneuvelt de claim vaak op de vraag hoe de schade moet worden vastgesteld. Alleen het Koninklijk Huis wint zonder uitzondering al zijn

rechtszaken. Niet heel erg verrassend misschien, als je bedenkt dat de rechter rechtspreekt ‘uit naam van de Koning’. Wat weinig mensen weten is dat je sneller smadelijk bezig bent dan gedacht. Het plaatsen van een foto op Facebook van een uitje met vrienden kan reeds fataal zijn. Want als

Voor advocaten is dit daarom een periode om niet te ver weg van de telefoon te zitten. Want in het kielzog van deze drama’s is de rechtsstrijd nooit ver weg

één van die vrienden door zijn baas ontslagen wordt, omdat hij zich op die dag ziek had gemeld, dan heeft de argeloze plaatser van de foto privé informatie onrechtmatig geopenbaard, namelijk zonder toestemming. En dat kan smadelijk zijn. Het zal de lezer van deze column dus niet verbazen dat de personen die ik hiervoor heb genoemd, hetzij al lang dood zijn, of gedetineerd zitten. Zou ik namelijk namen noemen van bekende, levende BN-ers die in opspraak zijn gekomen, dan zou het best zo kunnen zijn dat ik lasterlijk bezig ben. Voor je het weet ligt er een klacht bij de deken van de Orde van advocaten en word ik geschrapt van het advocatentableau. Op dat soort publiciteit zit ik natuurlijk niet te wachten. Michael van Basten Batenburg Delissen Martens advocaten belastingadviseurs mediation www.delissenmartens.nl

14>Uitagenda oplossingen van vorige week 4 7 9 5 8 2 6 3 1

S N O B G O E S

1 3 6 7 9 4 5 8 2

2 5 8 3 1 6 9 4 7

R E G B E T O R C D A P I V O T S I A L E E L A T M I S S T R E R H O N A L A

5 1 3 6 4 8 7 2 9

9 2 7 1 5 3 4 6 8

6 8 4 9 2 7 3 1 5

I N D I E N

E

S C E O W E R G A M A N N T A S C G

E C H T E R

N N A I A M P R O T L M I

E R O S I E

8 4 5 2 3 9 1 7 6

7 9 2 4 6 1 8 5 3

E N E V A A C T E T H A K E N E I G I O O A A M K E R S E


3 6 1 8 7 5 2 9 4

L O R R E N A D E R

kruiswoordpuzzel

sudoku

3

4 6 9 2 6 8 1

8

S E I N

3 2

8

9

11 15

5

6

vrijdag

Min (⁰C) Max (⁰C) Zon (%) Neerslag (%) Wind

zaterdag

18 25 90 5 zzo 4

16 22 60 70 wzw 4

1

Politie Haaglanden SMASH (Stichting Mobiele Artsen Service Haaglanden) 070 - 346 96 69 SMASH is een samenwerkingsverband van alle huisartsen in Den Haag, Leidschendam, Rijswijk, Voorburg, Voorschoten en Wassenaar. SMASH regelt spoedeisende huisartsenhulp buiten kantoortijden. Iedere dag tussen 17.00 uur ‘s avonds en 8.00 uur ’s morgens; gedurende het hele weekend en op alle erkende feestdagen. www.smashaaglanden.nl

18 23

Marc Putto Weerman

16 20 60 60 w4

112

0900 - 8844

Tandartsendienst avonden weekenddienst alleen spoed 070 - 311 03 05

Dierenartsen weekenddienst (Spoedgevallen nacht en weekend)

0900 - 2226 333 en 0900 - 2222 456 www.dierenartsenkring-denhaag.nl

9

10 14

20

21 25

29

32

33

30 34

36

38

39 45

44

40

41

46

47

50 54

53

42 48

51 55

59

56 60

57 61

63

Horizontaal: 1 wapen 6 Europese vrouw 12 Griekse letter 13 profeet 15 vulkaan op Sicilië 17 de dato 19 Verenigde Naties 20 ar 22 vernis 23 soort hert 25 ijzerhoudende grond 26 glazen verpakking 28 dik touw 30 koninginregentes 31 een weinig scheel 33 gokspel 35 vogel 36 bedorven 38 intens genoegen 40 inham 43 eikschiller 45 moes 47 zonderling 49 plechtige

gelofte 50 moerasvogel 51 voorzetsel 52 vrucht 54 eerstkomende 55 kosten koper 57 korte notitie 58 droogvloer 60 verbond 62 jaargetijde 63 pl. in Overijssel. Verticaal: 2 gammel 3 op de wijze van 4 gereed 5 wiel 7 domoor 8 oosterlengte 9 waterplant 10 bijbelse figuur 11 pl. in Zuid-Holland 14 Russisch gebergte 16 hoeveelheid 18 moerassig

19 groot aantal 21 water in Utrecht 24 getijde 27 karig 28 aangehaalde lus 29 vogelnaam 30 wondvocht 32 lidwoord 34 gesloten 37 heks 38 mak 39 Europeaan 40 deel v.e. bloem 41 woestijndier 42 bouwmateriaal 44 steen 46 rondhout 48 vertrager 53 Europeaan 54 wandversiering 56 nonsens 57 Chinese deegwaar 59 science fiction 61 namiddag.

colofon Den Haag Centraal B.V. Plaats 25 2513 AD Den Haag 070-3644040 Hoofdredactie Coos Versteeg Casper Postmaa (plv) Coördinatie redactie Annerieke Simeone

maandag

www.dierenbescherming.nl

43

8

24

62

plafonds tot inderdaad 30 graden. In het weekeinde en begin nieuwe week is het dus koeler. Tot dinsdag houden we die wisselvalligheid. Een doorbraak naar zeer wisselvallig en koel weer is voorlopig niet in zicht. Er bestaat zelfs een gerede kans dat het hogedrukgebied vanuit de Azorenregio weer aansterkt vanaf medio volgende week en ons na een kleine dip weer volop in het mooie nazomerweer brengt. September lijkt best een aardige maand te gaan worden en met de warme voorgeschiedenis ligt het niet voor de hand dat er een koude maand uitrolt. Meer weerinfo via de site www.weerprimeur.nl

15 21-22 55 75 zw 4

37

7

19

28

27

58

Meldnummer dierenbescherming 0900 - 20 21 210 (10ct./min.)

(dag en nacht bereikbaar) www.dierenambulancedenhaag.nl

17

16

52

Informatie dienstdoende apotheken 070 - 345 10 00

Stichting Dierenambulance Den Haag 070 - 328 28 28

6

13

49

spoedgevallen

Alarmcentrale

5

35

9 2 3 4

zondag

4

12

26

Koel weer voorlopig niet in zicht van lagedrukgebieden boven, of in de buurt van Nederland. Het kan dan tot enkele stofbuien gaan komen en het koelt ook wat af in West-Nederland met meer kans op 20-22 graden overdag dan dik boven die riante 25. Sommige weerpatronen hebben een voorkeur voor bepaalde fasen in het jaar. Zo kennen we het bekende Weihnachtstauwetter op z’n Duits. Dat is de kerstdepressie die vaak vlak na een koude decembermaand de kop op steekt en de kerstdooi binnenbrengt. In de septembermaand is het kenmerkend dat zich bij voorkeur tussen 5 en 12 september dikwijls een warmtegolf voordoet onder invloed van een fraai en solide hogedrukgebied boven OostEuropa. Ook dit jaar is het dus weer een keer raak met die temperatuur-

3

22

het weer in den haag

Hoewel de weerkundige zomer reeds voorbij is, hadden we nog een mooie apotheose met temperaturen die richting de 30 graden uitliepen aan het einde van deze week. In de Residentie werd donderdagmiddag nog ruim 27 graden gemeten in de schaduw. Ook op vrijdag kan ’t kwik nog zomers uitpakken mits die wind lang genoeg aflandig blijft in Den Haag. Een hogedrukgebied dat via ons land doorschoof naar de Baltische Staten gaf een zwoele zuidelijke stroming met de aanvoer van zeer warme continentale lucht. De zon scheen ook volop. Het strandweer op Scheveningen was nog even te doen met een doorgaans aflandig waaiende wind. Wel neemt de buienkans toe in het weekeinde vanwege de aanwezigheid

2

31

7 1 9 7

G L A S

1

Stadsredactie Jasper Gramsma Saskia Herberghs Vera de Jonckheere Marc Konijn Joke Korving Alexander Münninghoff Adrie van der Wel Renate van der Zee Gemeentepolitiek Jan van der Ven Elske Koopman Economie Sjoerd Hauptmeijer Joep van Zijl Cultuurredactie Jan Paul Bresser Egbert van Faassen Sjoerd van Faassen Bert Jansma Babeth Knol Eric Korsten Thijs Kramer Astrid van Leeuwen Olivier van Nooten Anneke Ruys Jill Stolk Aad van der Ven Sportredactie Ronald Mooiman (coördinator) André Buurman Bert Tielemans Hans Willink Chris Willemsen Eindredactie Dick Toet Wouter Storm (corrector)

Voor een compleet overzicht:

www.denhaagcentraal.net Columnisten Marc Delissen Vilan van de Loo Marcel Verreck André Wetzel Rubrieken Emilie Bolsius (medisch) Annette de Hoop (onderwijs) Wendy Hendriksen (tuin) Willem Post (internationaal) Marc Putto (weerbericht) Marnix Rueb (cartoon) Michael van Basten Batenburg (juridisch) Henk Savelberg (culinair) Renate van der Zee (society) Illustraties Marcello’s Art Factory

Uitgever John van Ringelenstein Advertentieverkoop Rogier Panis [email protected] mobiel: 06 24 62 65 01 Jordy Bode [email protected] mobiel: 06 51 87 04 46 Correspondentie • Advertentie [email protected] • Redactie [email protected] • Algemeen [email protected] Abonnementen 0172-476085 (ma t/m vr: 9 – 17 u)

Vormgeving Anneke de Zwaan Fotografie Gilles Boeuf Jurriaan Brobbel C&R Pan Chen Creative Images Eveline van Egdom Piet Gispen Mylène Siegers Otto Snoek Thomas Vahé en fotopersbureau’s Hollandse Hoogte en WFA

Abonnementsprijzen 2013 Kwartaal € 23,95 / Halfjaar € 43,95 /Jaar € 74,95 *Bij betaling met acceptgiro worden € 2,50 administratiekosten in rekening gebracht. Verzendkosten buitenland zijn voor rekening van de abonnee.

>Abonnementenservice< Voor opgave abonnementen, verhuizingen, bezorging en wijzigingen:

Bel 0172-476085 (ma t/m vr: 9 – 17 u), of per e-mail:[email protected]. Voor opzeggingen (uitsluitend schriftelijk, uiterlijk 4 weken voor einde abonnementsperiode).

12>UITAGENDA


di 21:45 wo 19:45

VOORPRemièRe

Smoorverliefd

3st

do/ma/di/wo 19:00, 21:45 do/vr/ma/wo ook om 11:30 do/ma/wo ook om 16:15 vr/za ook om 16:30, 19:15, 22:00 zo 16:00, 18:15, 21:00 di ook om 14:00 za ook om 11:50

PRemièRe

vr/za/zo/ma/di/wo 13:30 vr/za/zo/ma/wo ook om 19:00 do 11:55, 19:15 di ook om 18:30

PRemièRe

Eat Sleep Die JobS

buitenHof www.pathe.nl/buitenhof Buitenhof 20

Filminfo en reserveringen 0900-1458 (€ 0,80 cpm) Kassa open: Do/Vr en Zo t/m Wo 10:00 uur Za om 11:00 uur Voor alle 3D voorstellingen gelden andere tarief voorwaarden.

3ht

Het meiSJe met de 9 Pruiken di 21:00

1t

VOORPRemièRe

Sneak Preview

4gasdht

do/zo/ma/di/wo 15:00, 17:20, 19:40, 22:00 zo/ma/di/wo ook om 12:30 ma/di/wo ook om 10:10 vr/za 11:55, 14:15, 16:40, 19:00, 22:15

2e WeeK

we’re tHe millerS

3gst

do/ma/di/wo 22:10 za/ma/di/wo ook om 16:00 vr/za/zo ook om 22:15 do/zo ook om 11:10 wo ook om 10:10, 12:40 ma ook om 13:45 vr ook om 12:30 zo ook om 17:10

borgman

vr/za/ma/di/wo 13:15, 15:30, 17:45, 20:00 do/vr/za/zo ook om 21:30 ma/di/wo ook om 11:00 do/zo ook om 12:30, 14:45, 17:00, 19:15 zo ook om 10:15

3e WeeK

blue JaSmine

3ght

mud

3gat

do/vr/za/zo 19:30 vr/ma/di/wo ook om 10:45 ma/di/wo ook om 21:25 do/za ook om 16:50 di ook om 18:45 ma ook om 16:30

4e WeeK

do/vr/za/zo/ma 21:30 di 15:45 vr ook om 16:00

5e WeeK

tHe lone ranger

3ga

do/vr/za/zo/di/wo 16:45 vr/za/zo/ma/di/wo ook om 19:15 wo ook om 10:10, 21:50

5e WeeK

beHind tHe Candelabra

3sht

do/vr/za/zo/ma/wo 21:45

6e WeeK

tHe Heat

3gt

za/zo 14:35 di 11:45 do 14:30 vr 12:15 wo 12:25

11e WeeK

deSPiCable me 2 3d

2ga

SPiJt!

9at

do/vr/ma/wo 14:10 di 11:15 za 14:25 zo 16:15

12e WeeK

zo 11:00

Pathé OPera encOre

giulio CeSare

1

do/di 13:30 ma 19:15

50+BIOS

Song for marion

1t

ma 21:00 wo 20:40

VOORPRemièRe

vr/za 22:40 ma 14:40

VOORPRemièRe

Smoorverliefd

3st

wHite HouSe down

3g

do/zo/di/wo 20:30 vr/za/di ook om 17:20 vr/za ook om 15:10, 20:00 zo/wo ook om 17:40 ma 13:00, 18:15, 20:40 di ook om 11:40, 12:20 do ook om 12:40, 18:10

PRemièRe

vr/di/wo 12:30 do/ma 18:20, 20:50 zo/wo ook om 18:30, 21:00 vr/za ook om 17:55 za ook om 12:40, 20:30, 23:00 di ook om 18:10, 20:00 ma ook om 12:00, 13:25 vr ook om 20:20, 22:50 do ook om 13:40 zo ook om 14:20

PRemièRe

do/zo/ma/di/wo 18:40 zo/ma/wo ook om 21:10 do/di ook om 21:00 vr/za 18:20 vr ook om 20:40, 23:00 za ook om 20:50, 23:10

PRemièRe

JobS

SCHeveningen pathe.nl/scheveningen Kurhausweg 2 Filminfo en reserveringen 0900-1458 (€ 0,80 cpm) Kassa open: Dagelijks 11:00 uur. Voor alle 3D voorstellingen gelden andere tarief voorwaarden.

3ht

riddiCk

4gt

tHe ConJuring

4at

Sneak Preview

4gasdht

di 20:45

VOORPRemièRe

do/zo/ma/wo 16:30 do/vr/zo ook om 11:10 do/di ook om 14:20 vr ook om 13:10, 15:20, 17:20 za 11:20, 15:15, 17:10 di ook om 11:15, 16:20 ma ook om 12:20, 14:25

2e WeeK

one direCtion: tHiS iS uS 3d

2g

Rasa, een20:20 moslima afkomstig uit do/vr/za/zo/ma/wo do/di/wo ook om 17:50 za/zo/wo ook om 12:50de zo/di/wo 2e WeeK ook om 15:00 vr/di ook om 11:10 vr/ma ook om 13:30 vr/za ook om 22:45 zo/ma ook om 18:00 do woont ook om 11:05, 13:20, 15:50 di ook om 13:25, 20:15 ma ook om 11:15, Balkan, ergens op het platteland 15:40 vr ook om 16:45, 18:50 za ook om 16:50, 18:45 van de eigenaar van 3gst de we’reZweden. tHe millerSWanneer vr 23:25 za 23:30 zo 20:40 3e WeeK fabriek waar zij een baantje heeft, You’re next 4gah do/zo/di/wo 15:20 zo/ma/wo ook om 18:10 do/di ook om 18:00 vr 12:40, 16:10, vallen 3e WeeK aankondigt dat er ontslagen zullen 19:10 za 16:05, 19:20 ma ook om 14:00 tHe mortal inStrumentS: CitY of boneS vanwege de wereldwijde financiële crisis,3ga do/di 21:20 vr/za 14:30 zo/wo 21:30 wo ook om 11:30, 14:25 ma 21:35 3e WeeK is de nood onder de arbeiders groot. Het 4gt kiCk-aSS 2 do/zo/di/wo 15:50 zo/ma/wo ook om 20:50 vr/za 13:20, 17:50, 21:10, 22:35 do/di ook 4e WeeK kan toevallig zijn dat meesten om 20:40niet do ook om 11:10, 13:30 ma ook om 16:00 vr ookde om 11:00 zo ook om 12:30 van elYSium 4g hen immigranten zijn. Rasa heeft vr 21:50 za 22:00 4e WeeK Pain and gain een persoonlijk probleem: zij 4gt daarnaast do 20:45 4e WeeK zorgt mud op liefdevolle, bijna vriendschappe3gat zo/ma/di 17:50 ma/di ook om 13:15 do 13:05, 17:40 ma ook om 11:10 vr 19:20 wo 4e WeeK lijke wijze voor haar zieke vader, maar op 17:55 za 19:10 PerCYgegeven JaCkSon: Sea of monSterS 3d 3g een moment besluit hij naar do/vr/ma 12:50 zo/di/wo 12:40 ma/wo ook om 20:15 zo/di ook om 20:10 do ook 5e WeeK om 20:00 vr ook om 21:40 te za 21:30 Noorwegen verhuizen. Daarmee dreigt tHe lone ranger 3ga nog fundament haar dagelijkse do/di/woeen 19:00 vr/za 13:40, 20:10 ma/wo ookonder om 16:40 vr/di ook om 11:10 zo/ma 6e WeeK ook om 19:10 do ook om 11:50, 16:20 zo ook om 11:00, 16:45 di ook om 16:30 ma ook om 11:30 weg te vallen. > Foto: PR routine tHe Heat

3gt

grown uPS 2

2gt

do/zo/ma/di/wo 18:20 do/di ook om 11:30 ma/wo ook om 11:10 vr/za 18:00 do ook om 11:40, 13:50 di ook om 13:40 vr ook om 12:10

D E N H A A G DO 5 SEP T/M WO 11 SEP 2013

FILM A

G

E

N

D

Zo. 14:00

Uit kasten en klUizen: De Uitverkorenen

Adres: ADRES: Spui 191 Spui 2511191 BN Den Haag 2511 BN Den Haag

Koop kaarten online: Koop kaarten online: www.fi lmhuisdenhaag.nl www.filmhuisdenhaag.nl

Openinngstijden van onze kassa: Reserveringen via onze kassa:

070 - 365 60 30

070 - 365 60 30 Ma. t/m vr. vanaf Dagelijks vanaf13.00 10:00uuruur. Zaterdag vanaf 14.00 uur Zondag vanaf 12.00 uur Restaurant: 070 - 364 87 63

www.filmhuisdenhaag.nl

Reserveren:

070 - 326 55 09 www.theaterdakota.nl Zuidlarenstraat 57 2545 VP Den Haag

SPECIAL

Portret van lichting rekruten tijdens de opleiding van het Korps Mariniers.

BUitenDoek 2013

A

do 20:00

Riviervismarkt Riviervismarkt55

Smoorverliefd

buitenHof www.pathe.nl/buitenhof Buitenhof 20

Filminfo en reserveringen 0900-1458 (€ 0,80 cpm) Kassa open: Do/Vr en Zo t/m Wo 10:00 uur Za om 11:00 uur Voor alle 3D voorstellingen gelden andere tarief voorwaarden.

VOORPRemièRe

4gasdht

do/zo/ma/di/wo 15:00, 17:20, 19:40, 22:00 zo/ma/di/wo ook om 12:30 ma/di/wo ook om 10:10 vr/za 11:55, 14:15, 16:40, 19:00, 22:15 do/ma/di/wo 22:10 za/ma/di/wo ook om 16:00 vr/za/zo ook om 22:15 do/zo ook om 11:10 wo ook om 10:10, 12:40 ma ook om 13:45 vr ook om 12:30 zo ook om 17:10

borgman

vr/za/ma/di/wo 13:15, 15:30, 17:45, 20:00 do/vr/za/zo ook om 21:30 ma/di/wo ook om 11:00 do/zo ook om 12:30, 14:45, 17:00, 19:15 zo ook om 10:15

4e WeeK

mud

3gat

do/zo/ma/wo 11:40, 16:50 do/zo/ma ook om 19:30, 22:00 vr/za 12:15, 14:50, 17:20, 19:50, 22:20 do/zo ook om 14:10 ma/wo ook om 14:20 di 13:00, 15:30, 18:15, 20:20, 22:30 wo ook om 00:15, 19:20, 21:50

2e WeeK

3gst

You’re next

4gah

do/vr/za/zo/ma/di 22:40 do/ma/di ook om 11:40 vr ook om 12:10 wo 23:15

3ga

kiCk-aSS 2

4gt

Pain and gain

4gt

4e WeeK

12e WeeK

tHe lone ranger

3ga

tHe Heat

3gt

3e WeeK

CHennai exPreSS

3gt

now You See me

3ga

do/zo/ma/di/wo 18:40 zo/ma/wo ook om 21:10 do/di ook om 21:00 vr/za 18:20 vr ook om 20:40, 23:00 za ook om 20:50, 23:10

PRemièRe

3gst

You’re next

4gah

do 20:45

mud

4g 4e WeeK

3gat 5e WeeK

1 1

do/vr/ma 12:50 zo/di/wo 12:40 ma/wo ook om 20:15 zo/di ook om 20:10 do ook om 20:00 vr ook om 21:40 za 21:30

BorgMan Zwarte komedie van Alex van Warmerdam.

4

do/di/wo 19:00 vr/za 13:40, 20:10 ma/wo ook om 16:40 vr/di ook om 11:10 zo/ma ook om 19:10 do ook om 11:50, 16:20 zo ook om 11:00, 16:45 di ook om 16:30 ma ook om 11:30

Do. Za. 19:00; Vr. Di. 16:00; Vr. 21:15; Wo. 19:15 (FR, 104’) Komische en gevoelige film over vriendschap.

1

Za. 16:00 Wo. 15:00 (DE, 97’) Vampiertweeling probeert zich aan te passen aan het gewone mensenleven.

2

PerCY JaCkSon: Sea of monSterS 3d tHe lone ranger

3g 3ga 6e WeeK

tHe Heat

3gt

grown uPS 2

2gt

do/zo/ma/di/wo 18:20 do/di ook om 11:30 ma/wo ook om 11:10 vr/za 18:00 do ook om 11:40, 13:50 di ook om 13:40 vr ook om 12:10 di/wo 19:30

Smoorverliefd

8e WeeK

VOORPRemièRe

3st

do/ma/di 11:30, 14:30, 17:30 vr/za/zo 15:15, 18:10, 21:00 do/ma/wo ook om 20:30 di/wo ook om 21:40 vr/za ook om 12:10 wo ook om 12:15, 15:00, 17:45 di ook om 19:00

PRemièRe

do/vr/za/zo/ma/di 19:45 do/vr/zo/ma/di ook om 11:30, 14:15, 17:00 do/vr/za/zo/ma ook om 22:25 wo 17:15, 18:50, 21:20, 23:50 za ook om 11:50, 16:15 di ook om 22:40

PRemièRe

do/zo/ma/di 12:10, 14:40, 17:10, 19:50, 22:20 vr/za 12:30, 15:10, 17:50, 20:20, 22:50

PRemièRe

JobS

riddiCk

za 11:10

3ht 4gt

4g 6e WeeK

2ga 11e WeeK

2ga 5e WeeK

2a

6e WeeK

2ga

de Smurfen 2 3d (nl)

2ga

zo/ma/di/wo 15:30 vr/za 16:00 zo/wo ook om 13:50 do 15:20 za ook om 13:30

monSterS univerSitY 3d (nl)

do/zo/di/wo 15:40 vr/za/ma 15:50 zo/wo ook om 11:20, 13:30 za ook om 11:30, 13:40

verSCHrikkeliJke ikke 2 3d zo/wo 12:10 za 12:20

verSCHrikkeliJke ikke 2 zo 11:10

niJntJe de film

SPUIMARKT

3g

4e WeeK

de Smurfen 2 nl

zo/wo 13:15, 14:15, 16:15 do/di 16:00 vr/za 15:40 za ook om 12:30, 14:50 ma 15:55 vr ook om 15:05

4gt 4e WeeK

vr/wo 14:30 za/zo 12:25 zo ook om 10:15 zo/wo 12:15 za 11:40

3e WeeK

4gt

de Smurfen 2 nl

verSCHrikkeliJke ikke 2

3ga 4e WeeK

vr/zo/wo 15:00 vr/wo ook om 17:15 za 12:30, 14:40 zo ook om 10:30, 12:45

SCHEVENINGEN vamPier ZuSJeS

3e WeeK

4e WeeK

De Beste zoMer

BUITENHOF

3e WeeK

zo/ma/di 17:50 ma/di ook om 13:15 do 13:05, 17:40 ma ook om 11:10 vr 19:20 wo 17:55 za 19:10

De g.v.r.

elYSium imax

2e WeeK

we’re tHe millerS

50+BIOS

3ga VOORPRemièRe

KINDERvooRstEllINgEN

2g

do/vr/za/zo/ma/wo 20:20 do/di/wo ook om 17:50 za/zo/wo ook om 12:50 zo/di/wo ook om 15:00 vr/di ook om 11:10 vr/ma ook om 13:30 vr/za ook om 22:45 zo/ma ook om 18:00 do ook om 11:05, 13:20, 15:50 di ook om 13:25, 20:15 ma ook om 11:15, 15:40 vr ook om 16:45, 18:50 za ook om 16:50, 18:45

Pain and gain

wHite HouSe down

VOORPRemièRe 2e WeeK

11e WeeK

great exPeCtationS do/vr/za/zo/ma/di 12:30, 15:00, 17:30, 20:00, 22:30 wo 11:10, 13:30, 16:00, 18:30, 21:00 zo ook om 10:10

4gasdht

6e WeeK

cInemum

tHe Heat

3ht

Sneak Preview

5e WeeK

zo 11:00

PRemièRe

4at

3ght

do/vr/zo/ma 19:10 do/ma/di ook om 13:50 za/wo 19:25

vr/di/wo 12:30 do/ma 18:20, 20:50 zo/wo ook om 18:30, 21:00 vr/za ook om 17:55 za ook om 12:40, 20:30, 23:00 di ook om 18:10, 20:00 ma ook om 12:00, 13:25 vr ook om 20:20, 22:50 do ook om 13:40 zo ook om 14:20

tHe ConJuring

3g

PRemièRe

4gt

4e WeeK

BOLLYWOOD FILMS do/vr/za/zo/ma 19:00 do/vr/ma/di ook om 13:30 wo 19:10

VOORPRemièRe


3e WeeK

tHe mortal inStrumentS: CitY of boneS

di 13:30

do/zo/ma/wo 16:30 do/vr/zo ook om 11:10 do/di ook om 14:20 vr ook om 13:10, 15:20, 17:20 za 11:20, 15:15, 17:10 di ook om 11:15, 16:20 ma ook om 12:20, 14:25

3e WeeK

dagelijks 19:40 do/vr/za/zo/ma/di ook om 16:50 do/ma/di ook om 11:15, 14:00 vr ook om 11:50 za ook om 13:50 zo ook om 12:15

do/zo/di/wo 20:30 vr/za/di ook om 17:20 vr/za ook om 15:10, 20:00 zo/wo ook om 17:40 ma 13:00, 18:15, 20:40 di ook om 11:40, 12:20 do ook om 12:40, 18:10

di 20:45

2g

we’re tHe millerS

wo 00:05

vr 21:50 za 22:00

SPuimarkt

2e WeeK


5e WeeK

3g

elYSium

kinDervoorstellingen

do/vr/za/zo/ma/di 16:40 do/vr/za/ma/di ook om 18:50 do/vr/ma/di ook om 11:15 zo ook om 10:15, 14:20, 17:40 wo 17:15

do/vr/zo/ma/di 21:45 do/vr/ma/di ook om 16:30 za 17:00, 22:00 wo 22:10

do/zo/di/wo 15:50 zo/ma/wo ook om 20:50 vr/za 13:20, 17:50, 21:10, 22:35 do/di ook om 20:40 do ook om 11:10, 13:30 ma ook om 16:00 vr ook om 11:00 zo ook om 12:30

Do. Za. 21:00; Vr. Di. 19:00; Do. 16:00; Zo. 15:00; Wo. 17:00 (NL, 112’)

VOORPRemièRe

zo 16:00

1t

kiCk-aSS 2

2

4gasdht

PerCY JaCkSon: Sea of monSterS 3d

3st

do/di 21:20 vr/za 14:30 zo/wo 21:30 wo ook om 11:30, 14:25 ma 21:35

1

4at

Sneak Preview

di 21:00

11e WeeK

50+BIOS

tHe mortal inStrumentS: CitY of boneS

Vr. Wo. 10:30 (SE, 43’)

tHe ConJuring

VOORPRemièRe

riddiCk

4gt

do/vr/ma/di 11:20 do/ma/di ook om 13:40 wo 11:45, 16:20

1

do/zo/di/wo 15:20 zo/ma/wo ook om 18:10 do/di ook om 18:00 vr 12:40, 16:10, 19:10 za 16:05, 19:20 ma ook om 14:00

the look of love kinDervoorstellingen

PRemièRe

riddiCk

6e WeeK

Pathé OPera encOre

vr 23:25 za 23:30 zo 20:40

les BeaUx JoUrs

do/zo/ma/di 12:10, 14:40, 17:10, 19:50, 22:20 vr/za 12:30, 15:10, 17:50, 20:20, 22:50 wo 11:30, 14:00, 16:30, 19:00, 21:30, 00:05

3ht

do/vr/za/ma/di 21:15 do/vr/ma/di ook om 16:00 zo 20:00, 22:45 wo 22:15

2ga

JobS

JoUr De fete

PRemièRe

5e WeeK

9at

wHite HouSe down

do/vr/za/zo/ma/di 19:45 do/vr/zo/ma/di ook om 11:30, 14:15, 17:00 do/vr/za/zo/ma ook om 22:25 wo 17:15, 18:50, 21:20, 23:50 za ook om 11:50, 16:15 di ook om 22:40

do/vr/za/zo/ma 22:10 wo 22:20

SPiJt!

vr/za 22:40 ma 14:40

PRemièRe

5e WeeK

deSPiCable me 2 3d

Smoorverliefd

Voor alle 3D voorstellingen gelden andere tarief voorwaarden.

Voor alle 3D, IMAX en IMAX 3D voorstellingen gelden andere tarief voorwaarden.

3gt

ma 21:00 wo 20:40

Kassa open: Dagelijks 11:00 uur.

Kassa open: Do/vr/ma/di/wo vanaf 11:00 uur Za 11:30 uur Zo 10:00 uur

3sht

Song for marion

Filminfo en reserveringen 0900-1458 (€ 0,80 cpm)

Spuimarkt 65 Filminfo en reserveringen 0900-1458 (€ 0,80 cpm)

3ga

do/di 13:30 ma 19:15

pathe.nl/scheveningen

4gt 3ght

do/vr/za/zo 19:30 vr/ma/di/wo ook om 10:45 ma/di/wo ook om 21:25 do/za ook om 16:50 di ook om 18:45 ma ook om 16:30

giulio CeSare

SCHeveningen

2e WeeK

3e WeeK

blue JaSmine

zo 11:00

Una Pistola en caDa Mano

vaMPierzUsJes

3gst

do/vr/ma/wo 14:10 di 11:15 za 14:25 zo 16:15

Kurhausweg 2

alceste à Bicyclette

2e WeeK

we’re tHe millerS

za/zo 14:35 di 11:45 do 14:30 vr 12:15 wo 12:25

PlaytiMe

vaMPierzUsJes

Sneak Preview

tHe Heat

trafic

het kleine sPookJe laBan

www.pathe.nl/spuimarkt

di 21:00

do/vr/za/zo/ma/wo 21:45

les vacances De MonsieUr hUlot

Zes avonturen van het dappere spookje Laban. Za. 13:00 (DE, 97’) Vampiertweeling probeert zich aan te passen aan het gewone mensenleven. Za. Zo. 15:00 (GB, 92’) Mooie verfilming kinderboek van Ronald Dahl. Za. Zo. 15:00 (SE, 91’) Twee stadskinderen brengen de zomer door op het platteland.

1t

Het meiSJe met de 9 Pruiken

beHind tHe Candelabra

stories We tell

le Passé

SPuimarkt

do/vr/za/zo/di/wo 16:45 vr/za/zo/ma/di/wo ook om 19:15 wo ook om 10:10, 21:50

eat sleeP Die

alceste à Bicyclette

PRemièRe

tHe lone ranger

gerharD richter – Painting

MUD

vr/za/zo/ma/di/wo 13:30 vr/za/zo/ma/wo ook om 19:00 do 11:55, 19:15 di ook om 18:30

3ht

3st

do/ma/di 11:30, 14:30, 17:30 vr/za/zo 15:15, 18:10, 21:00 do/ma/wo ook om 20:30 di/wo ook om 21:40 vr/za ook om 12:10 wo ook om 12:15, 15:00, 17:45 di ook om 19:00

JobS

PRemièRe

do/vr/za/zo/ma 21:30 di 15:45 vr ook om 16:00

sneak PrevieW

3st

do/ma/di/wo 19:00, 21:45 do/vr/ma/wo ook om 11:30 do/ma/wo ook om 16:15 vr/za ook om 16:30, 19:15, 22:00 zo 16:00, 18:15, 21:00 di ook om 14:00 za ook om 11:50

JobS

BorgMan

BorgMan

VOORPRemièRe

8e WeeK

VOORPRemièRe

Smoorverliefd

di 21:45 wo 19:45

SPECIAL

Openluchtvoorstellingen. Entree is gratis. Vr. 21:00 searching for sUgar Man (SE/ UK, 82’) Za. 21:00 Mon oncle (FR, 112’) Vr. 13:00 (NL, 112’) SPECIAL cineMUM: Met je baby naar de bios! 1 Ma. 21:45 (90’) SPECIAL Verrassende voorpremière. 4 Dag. 12:45 19:45 (GR, 97’) PREMIÈRE Docu over schilder 1 Richter en de complexe processen van zijn artistieke creaties. PREMIÈRE Dag. 17:30 21:45 (SE, 103’) De stoere tomboy Rasa is een Kroatische immigrante in Zweden. Dag. 18:45; ook Do. Zo. Di. Wo. 13:00; Vr. 10:45 (CA, 108’) PREMIÈRE Prachtig portret van een intelligent, warm en 1 liefhebbend gezin. Dag. (beh Vr.) 12:15 (FR, 83’) PREMIÈRE Tati’s klassieker 1 over een vakantie in een hotel aan zee. Dag. (beh Zo.) 17:00 (FR, 96’) PREMIÈRE Een Tati-film met een Nederlands tintje. 1 Dag. 19:15; Dag. (beh Vr. Zo.) 12:30 14:45; Dag (beh. Za) 21:30; 2E WEEK Dag. (beh Do. Za.) 10:15 (NL, 112’) Zwarte komedie van Alex van Warmerdam. 4 Dag. (beh Za. Zo.) 15:00 (FR, 124’) 2E WEEK Tati’s klassieker met Monsieur Hulot in Parijs. 1 Dag. 19:00; Dag. (beh Vr. Ma.) 10:45; Ma. 10:30 (Spanje, 95’) 3E WEEK Komedie over acht mannen 1 met een identiteitscrisis. Dag. 15:15; Dag. (beh Vr. Za.) 21:00; Za. 21:30 (VS, 130’) 4E WEEK Meeslepende indie hit met Matthew McConaughey. 3 Dag. 10:15 19:30; ook Za. Zo. Di. 16:30; Do. 16:45 (FR, 104’) 4E WEEK Gevoelige film over vriendschap. 1 Dag. 21:15; ook Do. Za. Zo. Di. 14:00; Ma. Wo. 16:15 (FR, 130’) 5E WEEK Familiedrama van de regisseur van ‘A Separation’. 2 Do. Za. Zo. Di. 10:30 (FR, 90’) 6E WEEK Tati’s klassieker. 1 Dag. (beh Za. Zo.) 15:00; Za. 10:15 (FR, 94’) 10E WEEK Feel-good movie over ouder worden. 1 Dag. 17:30; Dag. (beh Ma.) 21:45 (VS, 101’) LAATSTE WEEK Biopic over Paul Raymond. 4

di/wo 19:30

CHUNGKIN EXPRESS Wong Kar Wai, 1994

2e WeeK

4gt

zo 10:15 za/zo 12:20 wo 13:05, 15:10 vr t/m zo 14:40

de Smurfen 2 nl

zo 10:45, 13:00, 15:10 za 11:50, 14:00 vr 13:50 wo 14:10

de Smurfen 2 3d nl

za 11:50, 12:50, 14:55 zo 10:10, 11:40, 13:50 wo 13:15, 15:15 vr 14:20

verSCHrikkeliJke ikke 2 3d

6e WeeK

9e WeeK

2a

11e WeeK

2ga 11e WeeK

2ga KleuterBIOS

1

6e WeeK

2ga 6e WeeK

2ga 11e WeeK

2ga

13

eten&drinken<


koken met henk savelberg

Koken in Marrakech, tajines

de eetrubriek

Le Bistroquet

7

Frans Oordeel: + Keuken - Bediening

Le Bistroquet op het Voorhout is vermaard vanwege de historische foto die Theo Meijer (†) in 1977 aldaar van Van Agt en Wiegel maakte, terwijl zij – buiten de grote verkiezingswinnaar Den Uyl om – een nieuw kabinet zonder PvdA bekokstoofden. Ach, er heeft zich in een halve eeuw zoveel in Le Bistroquet afgespeeld: als de muren hier konden praten! Maar die muren zijn de muren niet meer. Eind juni berichtten we al dat het restaurant dat Gerard Fagel in de jaren zestig pal naast de Amerikaanse ambassade begon, een extreme make-over zou krijgen. Inmiddels is het zover; een reden voor hernieuwde kennismaking. Het valt me niet mee. Net terug uit Madrid, waar horeca-etablissementen bestaan die in eeuwen niet of nauwelijks zijn veranderd, schrik ik van de kilwitte koelcel aan het Voorhout, waarin bordeelrode bankjes als in een Amerikaanse diner staan opgesteld. Mijn gaste spreekt van een snackbaruitstraling, ik hou het quasi vriendelijk op een trendy discotheek. Elke sfeer, elke privacy of intimiteit is hier rücksichtlos verwijderd. Misschien had ik ’t minder erg gevonden als ook de naam was veranderd en een compleet andere stijl van koken was geïntroduceerd. Maar dit zie ik al hinken op twee gedachten. Dit voelt als verraad. Een icoon is niet meer. Saur (over iconen aan het Voorhout gesproken) is vijf jaar geleden ook totaal veranderd. Maar die zaak heeft onder nieuw regime ook een compleet ander concept gekregen. Des Indes is na een megarenovatie nog even heerlijk oubollig en te duur als altijd (zeker voor zo’n matige keuken) en De Posthoorn blijft godzijdank nog steeds hetzelfde. Ik heb niets tegen supermoderne zaken, maar van bepaalde ‘monumenten’ moet men gewoon afblijven. Genoeg gezeurd over deze heiligschennis. We treffen een zwoele zomeravond en kunnen dus buiten onder de linden dineren. Daar zit gelukkig nog altijd het vertrouwde Bistroquet-publiek: keurige dames en heren op leeftijd, afgewisseld met een enkel Dennewegtafeltje met SUVvrouwtjes die er tussen de gangen door lustig op los roken. Le Bistroquet-eigenaar Jan Lindeboom had al aangekondigd dat de prijzen in zijn restaurant niet zouden veranderen en die belofte heeft hij gehouden, die zijn nog onverminderd aan de hoge kant. Een glas sauvignon blanc touraine van La Chapinière kost € 8,– , een hoofdgerecht gemiddeld € 35,–. Daar staat tegenover dat de amuse van het huis geen karig toastje is, maar een prachtig truffelsoepje, terwijl we eer-

der al op olijven en macademianoten waren getrakteerd. Mijn gaste begint met terrine van ganzenlever met brioche en sjalottencompote (€ 23,50), die absoluut onweerstaanbaar is. Ik heb – om de avond financieel nog enigszins binnen de perken te houden – gekozen voor het viergangen menu (€45,–), en eerlijk is eerlijk: dat menu is keurig van prijs en spreekt me ook qua samenstelling aan. Het begint met zacht gegaarde rode mul met Hollandse garnalen, aardappelsalade, Romeinse kropsla en champagnevinaigrette (ook los verkrijgbaar €15,–). Het is een goed begin. Ik maak nog wel eens mee, dat wanneer één van de gasten een menu heeft en daardoor aan meer gangen komt dan de eetpartner, dat de keuken spontaan een kleinigheidje serveert voor de tafelgenoot. Dat blijft hier uit. Ik heb sowieso niet het gevoel dat we nou echt vol overgave in de watten worden gelegd. Ik heb zelf de tafel en stoelen bladvrij moeten maken; pas toen ik daarmee begon ging de ober meehelpen. We krijgen niet spontaan een wijnkaart en het bestellen van de wijn laat ook lang op zich wachten. Als de wijn dan komt, is de fles die ik wenste niet meer voorradig maar krijg ik een alternatief te proeven, namelijk een sauvignon blanc van het Zuid-Afrikaanse huis Neil Ellis. Die is overigens heel aangenaam en we krijgen ’m voor dezelfde prijs als de beoogde wijn (€ 30,–). Ik was blij dat we niet binnen hoefden te eten, maar bij het hoofdgerecht wreekt zich nu dat we buiten zitten. Mijn gegrilde runder bavette met cantharellen, pickels, aardappel, bosui en Madeirajus is op een niet of nauwelijks verwarmd bord geserveerd en is binnen de kortste keren koud. Jammer, want de kok verstaat verder wel zijn vak en heeft dit stuk grofdradige smaakvolle vlees – in Nederland niet vaak op de kaart – prima bereid. De overzijde geniet van een halve kreeft met mayonaise en sla (€ 19,50) en daar laat de wijn zich prima mee combineren. Zoals dat tegenwoordig hoort bij dames, wil mijn tafelgenote geen dessert. Bij mijn menu hoort een niet onaardig nagerecht van zacht gegaarde ananas met vanillecrème en chocolade-ijs. Koffie is hier natuurlijk (ongevraagd) een koffieservies (€5,– p.p.) en met een fles San Pellegrino (€5,–) erbij, brengt dat het totaalbedrag op € 148,–. Dat is fors en ik vraag me af of het publiek dat bereid is zoveel te betalen, ook zo gecharmeerd is van de steriele, moderne ambiance.

Adres Lange Voorhout, Den Haag Telefoon 070 360 1170 Geopend Lunch: Ma. t/m vrij van 12-14 uur. Diner: Ma. t/m zat van 18 tot 22 uur. Zondag gesloten

Voorgerechten vanaf Hoofdgerechten vanaf Nagerechten vanaf Info www.bistroquet.nl Alle creditcards

Coos Versteeg € 15,€ 19,50 € 12,50

In Marokko hoort de bereiding van tajines tot de traditionele manier van koken. Tajine is zowel de naam van de aardewerken schaal als van het gerecht. In wezen is het de gemoderniseerde vorm van de eeuwenoude kleipot. Tijdens het koken slaat de condens neer op de binnenkant van het trechtervormige deksel en loopt weer terug op het gerecht in de schaal waardoor de smaak volledig blijft behouden, de kruiden/specerijen hun aroma’s langzaam afgeven en alles langzaam in eigen vocht gaar wordt. Qua techniek lijkt de tajine op een gietijzeren daube. Er bestaan honderden recepten van tajines met groenten, vlees, vis en eieren en combinaties daarvan. De Arabieren brachten specerijen als gember, karwij en kaneel mee en ook het combineren van vlees en fruit en de combinatie van zoet en zuur zijn van oorsprong Arabisch. Klassieke tajines bestaan meestal uit vlees met groenten en/of fruit en amandelen, vis met tomaten, ingemaakte citroen, gember en saffraan of kip met groenten, ingemaakte citroenen, dadels en olijven. Als smaakmakers worden er aan de tajine oranjebloesemwater, rozenwater, knoflook en kruiden en specerijen toegevoegd. Het is een uitstekende manier om minder malse stukken vlees boterzacht gaar te stoven. Vooral schapenvlees wordt op deze manier bereid. Lamsvlees wordt meestal geroosterd maar de lamsschouder wordt wel weer vaker in een tajine verwerkt. Minder bekend is de ‘qamama’ een tajine van uien, specerijen en rozijnen die bij geroosterd vlees of vis wordt geserveerd. Door het langzaam garen karameliseren de uien tot goudbruin en nemen alle smaken van de specerijen op.

zijnenmengsel toe en schep alles luchtig om. Schenk het water erover, zet het bovenste deel (de schoorsteen) erop en zet de tajine op zacht vuur. Laat de uien zachtjes gaar worden en karameliseren tot goudbruin en het vocht helemaal inkoken. Kijk af en toe of het water misschien bijgevuld moet worden. De uien moeten boterzacht zijn en dan pas gaan karameliseren. Een Marokkaanse hoofdmaaltijd is niet compleet zonder Batinjaan, een salade van aubergine en tomaat maar ook op de Mezze tafel misstaat deze salade niet.

Batinjaan zalud,

Marokkaans bijgerecht voor 4 personen:

Tajine ‘qamama’ >6 grote uien, in dunne ringen gesneden >8 tenen knoflook, gepeld en gehalveerd >6 eetlepels olijfolie >1 eetlepel geraspte verse gember >2 theelepels zout >1 theelepel versgemalen peper >1 theelepel kaneelpoeder >1 theelepel gemalen korianderzaad >plukje saffraan >100 gram rozijnen >50 gram gedroogde abrikozen, fijngehakt >¾ liter water

Week de saffraan ½ uur in een beetje warm water. Meng de gember tot en met de abrikozen. Bedek de bodem van het onderste deel van de tajine met uiringen en knoflook en sprenkel daarover de olijfolie. Voeg het specerijen/ro-

>1 grote aubergine >flinke scheut olijfolie >30 gram ui fijngehakt >2 teentjes knoflook, fijngehakt >sap van ½ citroen >½ theelepel zeezout, >vers gemalen peper >½ eetlepel suiker, >1 grote aromatische tomaat in 4 plakken gesneden >4 zwarte olijven, >bladpeterselie

Schil de aubergine en snijd hem in plakken van ongeveer 2½ cm dik. Bak de plakken aubergine in een koekenpan in de olijfolie tot ze zacht zijn en pureer ze. Voeg aan de puree toe: ui, knoflook, citroensap, peper, zout en suiker. Meng alles goed door elkaar. Laat het mengsel in de koelkast afkoelen. Verdeel de auberginesalade over 4 bordjes. Strijk de bovenkant glad, vorm in het midden een kuiltje en leg daar de plak tomaat in. Besprenkel het geheel met wat olijfolie en serveer de batajaan goed gekoeld.

Kroatische lekkernijen bij Laganini Door Annerieke Simeone

Bang voor concurrentie is horecaondernemer Eelco van Leijden niet. “Welnee, met Laganini heb ik een gat in de markt. Er zit hier wel een Italiaanse traiteur, maar een zaak gericht op de hele Méditerranée ontbreekt nog in het Hofkwartier. De naam Laganini, wat in het Kroatisch zoiets als ‘easy going’ betekent, vertelt iets over de aspiraties van de ondernemer die een aantal jaren terug zijn hart verpandde aan dit land. “Kroatië heeft een fantastische eetcultuur, misschien nog wel beter dan de Italiaanse of Spaanse. Iedereen heeft daar een groente- en fruittuin en teelt eigen wijnen. Bijna alles is biologisch”. Logischerwijs haalt Van Leijden daar de meeste eetwaar vandaan. Als Laganini met muzikale ondersteuning van de Haagse band Splendid op zaterdag 21 september wordt geopend, kunnen gasten voor het eerst proeven van zijn assortiment. Van Leijden somt op: “We hebben een keur aan vleeswaren, denk aan serranoham, prosciutto, salami’s en San Daniele Ham. Maar ook vele kazen”. Topper is volgens hem de Pag kaas van het gelijknamige Kroatische eiland. “Die kaas heeft net het predicaat ‘beste kaas van de wereld’ gekregen. Zelfs de Engelse koningin eet ’m op haar broodje”. De ondernemer is naar eigen zeggen de enige die de kaas in

Pršut, Kroatische prosciutto is te verkrijgen bij Laganini. > Foto: PR

Europa mag importeren. Ook lekker is volgens hem de pata negra op een geroosterde toast met knoflook en tomaat. Maar er zijn meer belegde broodjes te krijgen. Uiteraard op Kroatisch brood dat elke dag vers uit de oven komt. Wie een consistentere maaltijd wenst, kan uitwijken naar de achterzijde van Laganini. Daat liggen de maaltijdschotels. Bijvoorbeeld een pasta met courgette of lamskoteletjes met wilde asperges. De traiteurzaak is geen restaurant benadrukt Van Leijden, ‘maar je kunt

hier tussen de olijfolies, chutneys en wijnen wel je broodje eten. Er is plek voor zo’n 15 man’. In de kelder slaat Van Leijden zijn wijnen op. Daar zijn ook geregeld proeverijen. “Uiteraard met een vlees- of kaasplankje erbij”. En of hij het nog niet druk genoeg zal krijgen: Bij Laganini kun je binnenkort ook een Kroatische wijnreis boeken”. Laganini, Molenstraat 16, open vanaf zaterdag 21 september, www.laganini.nl (vanaf 16 september online).

10>uitagenda


Exposities

zen. In de Biechtbuizen kun je je hart luchten. Iedereen kan het horen, maar niemand weet dat jij het was. Opperst anoniem en 100% vertrouwelijk. www.muscom.nl

CORPUS ‘reis door de mens’

De Affiche Galerij

Museum Bredius

Het Souterrain (Station Spui), ma t/m zo van 06-24 uur. >T/m 30 september: (On)begrensd. Eerstejaars studenten van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten Den Haag en de Willem de Kooning Academie Rotterdam ontwerpen affiches op het thema (On)begrensd. www.gemeentearchief.denhaag.nl

Lange Vijverberg 14, 070 3620729, di t/m zo van 11-17 uur. >T/m 1 januari: Museum Bredius - Vaste collectie. Verzameling van kunsthistoricus Bredius. Een collectie van schilderijen, zilver en porselein in een 18de eeuws herenhuis. >T/m 8 september: Huygens rond de Hofvijver. Constantijn Huygens’ (1596-1687) band met Den Haag staat centraal in deze presentatie. www.museumbredius.nl

ARTtrium Turfmarkt 147, ma t/m vr van 7-19 uur. >T/m 6 september: Nog één keer goed kijken. Impressies over het oude en de transitie naar het nieuwe. Werk van Roxane Daniels, Nicole Donkers, Robert Huiberts, Guus Kramer, Francis Lukombo, Walter Palm, Nancy Remmerswaal en Dirk van Liebergen, Ron Stam, Leonard van de Ven.

Atrium Spui 70, ma t/m vr van 07-19, do tot 21.30, za van 9.30-17 uur. >T/m 26 oktober: Den Haag Sculptuur - Russia XXI. Een unieke tentoonstelling van Russische beeldhouwkunst. Eén tentoonstelling, twee locaties. De kerntentoonstelling is in museum Beelden aan Zee. Een twintigtal monumentale beelden op het Lange Voorhout in Den Haag complementeren de tentoonstelling. Het is het eerste grote overzicht van eigentijdse Russische sculptuur buiten Rusland. >T/m 21 september: Peace Gallery Challenge. De Global Partnership for the Prevention of Armed Conflict (GPPAC) heeft met steun van de gemeente Den Haag een online kunstwedstrijd uitgeschreven. De wedstrijd bood kunstenaars de kans om hun werk te delen en een verhaal over vrede te vertellen. >T/m 21 september: Het Vredespaleis, een honderd jaar oud monument. Het Vredespaleis is een markant gebouw, on-Nederlands en door sommigen een waar sprookjespaleis genoemd. Het had echter maar weinig gescheeld of het paleis had een héél ander uiterlijk gekregen. >T/m 21 september: Peace Philanthropy – Then and Now. Met een twintigtal voorbeelden van toonaangevende en soms controversiële personen wordt de veranderende traditie van vredesfilantropie geïllustreerd. >T/m 21 september: Een Vredesgroet uit Den Haag, Prentbriefkaarten, souvenirs & curiosa van het Vredespaleis. >T/m 21 september: Vrouwen en Vrede. Tentoonstelling over Bertha von Suttner, Aletta Jacobs en andere vrouwen die een rol hebben gespeeld binnen de (internationale) vredesbewegingen. www.atriumdenhaag.nl

Christus Triumfatorkerk Laan van Nieuw Oost Indie 143, do en vr van 12-14 uur. >31 augustus t/m 30 september: Lous Reesink-Luijer. Quilts. www.christustriumfatorkerk.nl

Museum voor Communicatie Zeestraat 82, 070 3307500, di t/m vr van 10-17, za en zo van 12-17 uur. >T/m 31 december: Alles werkt! Contact in de jaren 50 en 60. Contact in de jaren 50 en 60. >T/m 31 december: Het Rijk van Heen en Weer. Knetterend spannende ontdekkingstocht voor avonturiers van 4 t/m 12 jaar, op zoek naar contact. >T/m 31 december: StarRing. Wat hebben

Willem Einthovenstraat 1, 071 7510200, di t/m zo van 9-19 uur. >T/m 31 december: Reis door de mens. De bezoeker kan op spectaculaire wijze zien, voelen en horen hoe het menselijk lichaam werkt en welke rol gezond eten, gezond leven en veel bewegen daarbij spelen. www.corpusexperience.nl/

Escher in het Paleis Lange Voorhout 74, 070 4277730, di t/m zo van 11-17 uur. >T/m 31 december: Escher in Het Paleis Permanente tentoonstelling. Museum en virtuele attractie gewijd aan het werk en leven van Nederlands’ beroemdste graficus M.C. Escher, gevestigd in het voormalige werkpaleis van Wilhelmina, Juliana en Beatrix. >T/m 31 december: Kijken als Escher. Combinatie Escher prenten met optische en kinetische kunst. >T/m 3 november: Escher en Schatten uit de Islam. Het Tropenmuseum in Amsterdam en Escher in Het Paleis te Den Haag komen tot een unieke samenwerking bij een tentoonstelling over M.C. Escher en één van zijn belangrijkste inspiratiebronnen: islamitische kunst. www.escherinhetpaleis.nl

Fotomuseum Den Haag Stadhouderslaan 43, 070 3381144, di t/m zo van 12-18 uur. >7 september 2013 - 12 januari 2014: Koos Breukel - Me We – The Circle of Life. Koos Breukel

>T/m 31 mei: Meesters uit het Mauritshuis - In het Gemeentemuseum Den Haag. Het Mauritshuis verbouwt en daarom is tijdelijk z’n vaste collectie verhuisd naar het Gemeentemuseum Den Haag. Daar zijn tot halverwege 2014 ruim 100 meesterwerken te zien, zoals Vermeers ‘Gezicht op Delft’, Potters ‘Stier’ en Rembrandts ‘Anatomische les’. >T/m 31 mei: Het wonder van Delfts Blauw. In de stijlkamers is een omvattend overzicht te zien van de spannende geschiedenis van vier eeuwen Delfts aardewerk. >T/m 10 november: Geert Lap en Leen Quist – minimalistische keramiek, Porseleinen dozen, kommen en schalen van de kunstenaar Leen Quist en keramisch werk van Geert Lap. >T/m 29 september: Grensverleggend. Werken uit de collectie Bert Kreuk. >T/m 10 november: René Lalique (1860 – 1945) – Meester van de Franse Art Nouveau en Art Deco. De exclusieve objecten van de Franse juwelenontwerper en glaskunstenaar René Lalique. >T/m 13 oktober: Nul, ZERO en Amerikaanse minimal art. De achtste in de serie presentaties in het Willem Cordia kabinet, waarin de collectie van de Triton Foundation centraal staat. Werk van Lucio Fontana, Yves klein e.a. >24 augustus t/m 3 november: David Jablonowski – Prosumer. Vanaf de zomer van 2013 organiseert het museum jaarlijks de eerste Nederlandse museale solotentoonstelling van een kunstenaar die de Ateliers heeft doorlopen, hét instituut voor jong talent in de kunst in Nederland. David www.gemeentemuseum.nl Jablonowski (Bochum, 1982) is de eerste kunstenaar in de reeks.

Museum de Gevangenpoort Buitenhof 33, 070 3460861,

Boulevard Scheveningen Strandweg. >T/m 30 april: Zeespiegel. Op de nieuwe boulevard komen 5 kiosken. Kiosk 3, 4 en 5 zijn voorjaar 2012 geopend. Voorjaar 2013 volgen Kiosk 1 en 2. Samen vormen de 14 verlichte fotopanelen op de kiosken een openbare tentoonstelling van ca 22 x 3 meter. De afstand tussen de kiosken onderling is 500 meter. www.scheveningendenhaag.com

Haags Historisch Museum Korte Vijverberg 7, 070 3646940, di t/m vr van 10-17, za en zo van 12-17 uur. >T/m 8 september: Huygens rond de Hofvijver. Constantijn Huygens’ (1596-1687) band met Den Haag staat centraal in deze presentatie. >30 augustus 2013 - 5 januari 2014: In het licht van het Vredespaleis. Den Haag rond 1900, In deze tentoonstelling wordt het Vredespaleis, dat in 1913 zijn deuren opende, geplaatst in de context van een aantal belangrijke ontwikkelingen die zich rond 1900 in Den Haag voordeden. www.haagshistorischmuseum.nl

Haagse Kunstkring Denneweg 64, 070 3647585, di t/m za van 12-17, zo van 13-17 uur. >28 augustus t/m 15 september: Rainer Bullhorst, Werk van Rainer Bullhorst en Vitrine van vertoon 10: Vic Boissevain (vitrine ingang). www.haagsekunstkring.nl

Humanity House Prinsegracht 8, 070 3100050, ma t/m za van 10-17 uur en zo van 12-17 uur. >T/m 31 december: Humanity House experience. Zien, voelen en beleven wat het is om een ramp mee te maken. In het Humanity House maakt de bezoeker precies datgene mee waarvan hij hoopt dat het hem nooit ècht zal overkomen. www.humanityhouse.org

Huygensmuseum Hofwijck Westeinde 2a, di t/m do, za & zo van 12-17 uur. >T/m 31 december: Huygensmuseum Hofwijck - Vaste collectie. Bezoek de prachtige museale tuin en het huis met de verdiepingen De Gouden Eeuw van Constantijn, Christiaan onder de Sterren, de Pronkzaal en de Oud-Hollandse keuken. Met een audioguide kunt u tijdens uw rondgang door huis én tuin het verhaal van Hofwijck beluisteren. www.hofwijck.nl

Kasteel Duivenvoorde Laan van Duivenvoorde 4, di t/m za van 14 en 15.30 uur (rondleiding alleen onder begeleiding van een gids). Expositie do t/m zo van 12-18 uur. >T/m 19 oktober: Duivenvoorde en Oranje. Van Oranjesymboliek op portretten tot koninklijke huwelijksgeschenken. Van mooie hofjaponnen tot Oranjeporselein. Van archiefstukken tot foto’s van ontmoetingen met de koninklijke familie. Tastbare herinneringen aan een eeuwenoude band. >T/m 19 oktober: Koninklijke sjaals. Het textiele werk van dessin-, mode- en productontwerpers wordt 3 maanden lang gepresenteerd in de mangelkamer van kasteel Duivenvoorde. www.kasteelduivenvoorde.nl

Kinderboekenmuseum

Museum Beelden aan Zee Harteveltstraat 1, 070 3585857, di t/m zo van 10-17 uur. >T/m 27 oktober: Den Haag Sculptuur - Russia XXI. Een unieke tentoonstelling van Russische beeldhouwkunst. Eén tentoonstelling, twee locaties. De kerntentoonstelling is in museum Beelden aan Zee. Een twintigtal monumentale beelden op het Lange Voorhout in Den Haag complementeren de tentoonstelling. Het is het eerste grote overzicht van eigentijdse Russische sculptuur buiten Rusland. >T/m 27 oktober: Oscar Jespers. Retrospectief van de beroemde Belgische beeldhouwer Oscar Jespers (Borgerhout 1887- Brussel 1970). www.beeldenaanzee.nl

de viering van 100 jaar Vredespaleis wordt de relatie met het Vredespaleis uitgelegd. www.gevangenpoort.nl

Galerie ’t Fotokabinet opent het nieuwe culturele seizoen met de expositie ‘Oriënteren’ van de Italiaanse fotograaf Nicola Zolin. De Oriënt is voor velen het geografisch gebied ‘waar de zon opkomt’. Zolin koppelt dat aan een gemoedstoestand, de innerlijke wens tot oriëntatie, door zich onder te dompelen in de mystiek van Oosterse filosofie en spiritualiteit. De tentoonstelling is een verhalende weerslag geworden van de (zoek)tocht die hij van september 2012 tot aan juli 2013 maakte door de Balkan, Turkije, de Kaukasus, Azerbeidzjan, Iran, India en Nepal. ‘Oriënteren’ is te zien t/m zondag 29 september in Galerie ’t Fotokabinet, Maziestraat 2 www.fotokabinet.nl

Prins Willem-Alexanderhof 5, 070 3339666, di, do en vr van 14-17 uur, wo, za, zo en feestdagen van 12-17 uur. >T/m 31 december: Kikker. Geïnspireerd op de werken van Max Velthuijs, heeft Kikker en zijn vriendjes een vast onderkomen in het Kinderboekenmuseum. Kikker nodigt de allerkleinsten uit tot spel en prikkelt hun fantasie. >T/m 31 december: Papiria. Een avontuurlijke ontdekkingstocht door de wereld van het kinderboek en de eigen verbeelding. Kinderen strijden tegen Inktvraat die dit literaire luilekkerland bedreigt. www.kinderboekenmuseum.nl

Lange Vijverberg The Matrix, Harry Potter en Mary Poppins met elkaar gemeen? Tentoonstelling die je telefonisch meesleurt in de wereld van de speelfilm. Ontdek welke rol is weggelegd voor jezelf... en voor jouw mobieltje. >T/m 31 december: Briefgeheimen. Selectie van honderden kaarten waarop Nederlanders en Vlamingen hun geheim anoniem opbiechten. >T/m 8 september: Iconen van de Post. In deze tentoonstelling zie je hoe de geschiedenis was verlopen zónder belangrijke uitvindingen op het gebied van de post. >27 augustus 2013 - 31 juli 2014: De Biechtbui-

is een van de bekendste portretfotografen van Nederland. Hij fotografeert kinderen, studenten, schrijvers, politici, zeilers en transseksuelen. www.fotomuseumdenhaag.nl

Gemeentemuseum Den Haag Stadhouderslaan 41, 070 3381111, di t/m zo van 11-17 uur. >T/m 31 december: Mondriaan en De Stijl. Mondriaan en De Stijl hebben een definitieve plek gekregen in Nederland. In het Gemeentemuseum Den Haag is een complete vleugel ingericht met werk van de groep rond Piet Mondriaan en Theo van Doesburg.

di t/m vr van 10-17, za en zo van 12-17 uur (laatste rondleiding start om 15.45 uur), >T/m 31 december: Museum de Gevangenpoort - Vaste collectie. Bezoek de gevangenis, waarvan de geschiedenis teruggaat tot de Middeleeuwen. Rondleiding door de Gajolen, Ridderkamer, Stockzolder, Pijnkelder, Examineerkamer en Treurkamer. Collectie o.a. schandborden, boeien, brandijzers, beulszwaarden en beenblokken. >30 augustus t/m 21 september: Het Vredespaleis. Zowel de Gevangenpoort als het Vredespaleis zijn iconen van de stad Den Haag als centrum van het recht. In het kader van

>T/m 13 september: Innovatie uit de doeken. Wat gebeurt er achter de bouwschutting van het Mauritshuis? Deze zomer brengen het Koninklijk Kabinet van Schilderijen Mauritshuis en Royal Dutch Shell hun samenwerking in beeld met een openlucht fototentoonstelling.

Lange Voorhout Lange Voorhout. >T/m 8 september: Den Haag Sculptuur Russia XXI. Een unieke tentoonstelling van Russische beeldhouwkunst. Eén tentoonstelling, twee locaties. De kerntentoonstel-

11

uitagenda<


ling is in museum Beelden aan Zee. Een twintigtal monumentale beelden op het Lange Voorhout in Den Haag complementeren de tentoonstelling. Het is het eerste grote overzicht van eigentijdse Russische sculptuur buiten Rusland.

Letterkundig Museum Prins Wilem-Alexanderhof 5, 070 3339666, di t/m vr van 10-17, za en zo van 12-17 uur. >T/m 31 december: Het Pantheon - 100 schrijvers - 1000 jaar literatuur. Nederlandse en Vlaamse schrijvers vanaf de middeleeuwen tot heden. Het Pantheon brengt alle hoogtepunten uit de Nederlandse literatuur in de meest brede zin bijeen. >T/m 1 juni: Het stenen bruidsbed. Als voorproefje op het Harry Mulisch Huis in oprichting wijdt het Letterkundig Museum een tijdelijke tentoonstelling aan het boek en de schrijver. De bezoeker ondergaat in een filmische ervaring het raadselachtige en bedwelmende verhaal van ‘Het stenen bruidsbed’. www.letterkundigmuseum.nl

behoort, met haar vele schilderijen van de Haagse School en de Franse School van Barbizon, tot de belangrijkste in haar soort. >T/m 8 september: Verbeelding van de Oriënt. Gedreven door nieuwsgierigheid en op zoek naar exotische voorstellingen reisden in de 19de eeuw veel westerse kunstenaars naar de voornamelijk islamitische landen rondom de Middellandse Zee. www.demesdagcollectie.nl

>T/m 30 september: Strandmuur tot Boulevard van De Solà Morales. De ontwikkeling van de Scheveningse boulevard 1896-2013. >T/m 29 september: Spannende spinnen. Deze bijzondere zoölogische tentoonstelling laat ca. 50 soorten levende spinnen zien. Twee verzorgers zijn tijdens openingstijden aanwezig om bezoekers te woord te staan en om hen (ook letterlijk) in aanraking te laten komen met de wereld van de spin. www.muzee.nl

Panorama Mesdag Zeestraat 65, 070 3106665, ma t/m za van 10-17, zo van 12-17 uur, alle dagen geopend! Behalve 25 december en 1 januari. >T/m 31 december: Panorama Mesdag - Vaste opstelling. Zinsbegoochelend panorama van Scheveningen in 1881 en museum gewijd aan overige werken van Hendrik Willem Mesdag. >T/m 3 november: Look around - 360°

Stroom Den Haag Hogewal 1, 070 3658985, wo t/m zo van 12-17 uur. >7 september t/m 17 november: De Wereldhoofdstad van K.P.C. de Bazel. De eerste Vredesconferentie in Den Haag leidde tot de oprichting van het Permanente Hof van Arbitrage, waarvoor passende huisvesting nodig was. Dit bracht de Haagse medicus en pacifist P.H. Eykman op het idee een nieuwe ‘wereldhoofdstad’ te stichten met een Vredespaleis en een aantal academies waaronder één voor antropologie, één voor kunst en één voor pedagogiek, hygiëne en economie. >8 september t/m 17 november: Charles van Otterdijk - Double Centre. Tussenrapportages uit een schemergebied. www.stroom.nl

Louis Couperus Museum Javastraat 17, 070 3640653, wo t/m zo van 12-17 uur. >T/m 10 november: 1913 - Louis Couperus 50 jaar. Dit jaar is het 150 jaar geleden dat Couperus werd geboren aan de Haagse Mauritskade. Het Louis Couperus Museum viert het jubileumjaar met een expositie die is samengesteld naar aanleiding van het Album Amicorum dat Couperus voor zijn 50ste verjaardag van vrienden en bewonderaars ontving. www.louiscouperusmuseum.nl

De Verdieping van Nederland

Louwman Museum Nationaal Automobiel Museum Leidsestraatweg 57, 070 3047373, di t/m zo van 10-17 uur. >T/m 31 december: Louwman Museum - Vaste collectie. Ruim 200 auto’s uit de periode 1886 tot heden, en een collectie automobiele kunst die bestaat uit schilderijen, sculpturen en affiches. www.louwmanmuseum.nl

Madurodam

Koningin Emmakade 148, di t/m do van 10-18, vr van 10-17 uur. >5 t/m 29 september: Moods - Hans Willink. Begin 2012 exposeerde Hans zijn prachtige zwart-wit Haagse tango foto’s in de galerie op de succesvolle expositie Tango en La Haya. Dit jaar verrast hij ons met MOODS, Haagse moods wel te verstaan. www.marcellos.nl

Museum Meermanno I Huis van het Boek Prinsessegracht 30, 070 3462700, di t/m zo van 11-17 uur. >T/m 15 september: Gewapend met kennis. 500 jaar militaire boekcultuur in Nederland, De tentoonstelling laat een overzicht zien van de militaire boekcultuur in Nederland. >T/m 29 september: Klaar met het boek Studenten Grafisch Ontwerpen KABK. Aan de hand van eigen werk, speciaal gemaakt voor de tentoonstelling, vragen de studenten de bezoeker om na te denken over de houdbaarheidsdatum van het papieren boek. www.meermanno.nl

De Mesdag Collectie Laan van Meerdervoort 7f, 070 3621434, wo t/m zo van 12-17 uur. >T/m 1 januari: De Mesdag Collectie - vaste collectie. De Mesdag Collectie, voorheen Museum Mesdag, herbergt een uitzonderlijke verzameling 19de-eeuwse kunst. De collectie

Herenstraat 67, 070 3903617, di t/m vr en zo van 14-17, za van 11-17 uur (25, 31 dec en 1 jan gesloten). >T/m 27 oktober: Rijswijk Textiel Biënnale. Twintig internationale kunstenaars tonen beeldende kunst van textiel, die veelal voor het eerst in Nederland is te zien. www.museumryswyk.nl

Strandweg (Boulevard) 13, 070 3542100, ma t/m zo van 10-18 uur. (25 december gesloten). >T/m 5 januari: Zeesterren, Zeesterren zijn al meer dan 300 miljoen jaar op deze aarde en zijn er in vele maten, soorten en kleuren. Sea Life heeft een prachtige verzameling naar Scheveningen gehaald. www.sealife.nl

Anna Paulownastraat 70A/B, 070 3609428, wo t/m za van 12-17 uur en laatste zo v.d. maand. >8 september t/m 27 oktober: Kevin Berlin. John van ‘t Slot, Schilderijen en werk op papier. www.livingstonegallery.nl

Marcello’s Art Factory Galerie Haags

Museum Rijswijk

SEA LIFE Scheveningen

Livingstone Gallery

George Maduroplein 1, jan-mrt van 9-18 uur, apr-juni van 9-20 uur, juli&aug van 9-21 uur; sept-okt van 9-19 uur, nov-dec van 9-17 uur. De kassa’s sluiten 1 uur eerder. >T/m 31 december: Madurodam. In Madurodam ontdek je met elkaar wat Nederland zo bijzonder maakt. www.madurodam.nl

>T/m 1 oktober: Originele Grondwet uit 1848. De Grondwet van Thorbecke uit 1848 legde de basis voor ons huidige bestuurlijke stelsel. www.ProDemos.nl

De Gevangenpoort toont het verhaal van misdaad en straf door de eeuwen heen. Net als de Tower in Londen en de Conciergerie in Parijs in een eeuwenoude gevangenis. Dat maakt het museum bijzonder. Bezoekers stappen in de voetsporen van gevangenen. Geopend di-vr 10.00 tot 17.00 uur, za–zo 12.00 tot 17.00 uur, gesloten op maandag. Voor meer info: www.gevangenpoort.nl > Foto:PR

Museon Stadhouderslaan 37, 070 3381338, di t/m zo van 11-17 uur. >T/m 31 december: Leefruimte voor mens en dier. Educatieve tentoonstelling over o.a. de druk die door de mens wordt uitgeoefend op de natuur. >T/m 31 december: De Poolzaal, overleven tussen ijs en smeltwater. De tentoonstelling biedt inzicht in de veranderingen die zowel natuur als cultuur in het polaire gebied doormaken en gaan doormaken. >T/m 31 december: De eerste kustbewoners: ontdek het geheim onder een vinexwijk. VINEX locatie Ypenburg was gedurende een aantal eeuwen het woongebied van de prehistorische mens. >T/m 31 december: Geologie en Techniek. Deze educatieve tentoonstelling maakt, aan de hand van interactieve presentaties, moderne mediatoepassingen en museumvoorwerpen, de belangrijkste geologische processen in de aarde en de aardkorst inzichtelijk. >T/m 31 december: Satellieten, ver weg - toch dichtbij. Leer door middel van interactieve opstellingen de techniek van satellieten en raketten kennen! >T/m 27 oktober: #STADVANDETOEKOMST. Bouw mee aan de stad van de toekomst in het Museon. Je kunt hier onderzoeken hoe je als stadsbewoner kunt bijdragen aan het bedenken van oplossingen voor grote uitdagingen van onze tijd. www.museon.nl

Muzee Scheveningen Neptunusstraat 90, 070 3500830, di t/m za van 10-17, zo van 12-17 uur.

Nieuwe Kerk Spui 175, 070 8800333, Kaartverkoop voor de meeste concerten via de kassa Dr Anton Philipszaal: ma t/m za van 12.00-18.00 uur. Telefonisch bereikbaar vanaf 10.00 uur. Op voorstellingsavonden vanaf 18.00 uur tot aanvang voorstelling. >7 september: OpenluchtHotel. Lekker nagenieten van de zomer door het slapen in de buitenlucht in een unieke kamer gemaakt door kunstenaars.

Nutshuis Riviervismarkt 5, 070 3459090, ma t/m vr 10-16 uur. >6 september t/m 25 oktober: DocuDenHaag 2013 - HEILIG… Haagse fotografen Mieke Meesen, Claudia Heinermann en David Galjaard werden uit een grote stapel inzendingen geselecteerd door een jury om hun plan met als onderwerp ‘Heilig’ uit te voeren. Zij zoeken alle drie op eigen wijze naar heiligheid in de huidige maatschappij. www.nutshuis.nl

Raadhuis de Paauw Raadhuislaan 22. >25 augustus t/m 15 september: Prenten en tekeningen Brandweermuseum Wassenaar. Ruim dertig prenten en tekeningen uit de verzameling van het museum. Er zijn 17de, 18de en 19de eeuwse prenten met voorstellingen van branden en portretten en instructietekeningen van en door Jan van der Heijden. www.wassenaar.nl

photography. Overzicht van werk van Jan van der Woning en een selectie uit werk van verschillende panoramafotografen afkomstig uit de hele wereld. Speciaal voor de tentoonstelling is er een panorama-installatie geconstrueerd waar een panorama foto van de kroning van Koning Willem Alexander getoond wordt. www.panorama-mesdag.nl

Pier Scheveningen

Prins Willem Alexanderhof 5, ma & zo van 12-17, di van 09-20, wo t/m za van 09-17 uur. >T/m 31 oktober: Middeleeuwse encyclopedie en de Wet afschaffing slavernij. In De Verdieping van Nederland, de gezamenlijke tentoonstellingsruimte van het Nationaal Archief en de Koninklijke Bibliotheek, kunt u een nieuwe selectie topstukken zien. Het is een keuze uit de collectie authentieke boeken en documenten met historische waarde. Zo kunt u onder andere een prachtig verlucht handschrift bekijken van Jacob van Maerlants Der nature bloeme, maar ook de Wet op de afschaffing van de slavernij uit 1863. www.deverdiepingvannederland.nl

Vitrine Weimarstraat 48, Continu te bezichtigen. >5 september t/m 25 oktober: Vitrine 40. Ontwerper en fotograaf Welmer Keesmaat zal de veertigste editie van VITRINE voor zijn rekening nemen. In de periode vanaf 5 september tot en met 25 oktober zal hij ten minste 7 keer de opstelling veranderen. www.vitrineonline.nl

WTC The Hague Art Gallery

Strandweg 0. >T/m 30 september: Kiosk 3 op de Pier ( Galerie Duindorp). Tientallen Schilderijen gemaakt op diverse locaties in Scheveningen door Anneloes Groot en gastkunstenaars zijn te bezichtigen dagelijks van 10.00 tot 20.00 in deze glazen vitrine ( kiosk). www.pier.nl

Prinses Margrietplantsoen 33, 070 3043665. >T/m 8 september: Zomertentoonstelling Azië. De kunstenaars die hun werken gaan tonen hebben allen op verschillende wijze een speciale binding met Azië. Werk van o.a. Ingrid van der Hoeven, Seekee en Zhuang Hong Yi. www.wtcthehague.com

Platform57

Yellow Fellow Leidschendam

Zuidlarenstraat 57. >T/m 30 juni: System As Second Skin. Een site specific installatie van Hans Wilschut. platform57.nl

Burgemeester Sweenslaan 5. >T/m 9 september: Haagse Synthese 1. Overzicht van de meest belangrijke beeldende kunstenaars van de laatste decennia, die een grote binding hebben met Den Haag. Werk van o.a. Bonies, de Krijger, Quee, Rajlich, Hoogervorst, Pennock, Rous jr. en Verdijk. www.yellow-fellow.org

Galerij Prins Willem V Buitenhof 35, 070 3023435, di t/m zo van 12-17 uur. >T/m 31 december: Galerij Prins Willem V Vaste collectie. Verzameling voornamelijk 17de-eeuwse schilderijen, een weerspiegeling van de smaak van Prins Willem V. www.mauritshuis.nl

ProDemos Huis voor democratie en rechtstaat Hofweg 1H.

Yi Jun Peace Museum Wagenstraat 124A, ma t/m vr van 10-17, zo van 10-16 uur. >T/m 31 december: Yi Jun Peace Museum Vaste collectie. Eerbetoon aan de Koreaanse onafhankelijkheidsstrijder en diplomaat Yi Jun en herinnering aan het bredere doel van wereldvrede. www.yijunpeacemuseum.com

2>UITAGENDA


Museumnacht werpt licht in h De vierde editie van de Haagse Museumnacht betekent naast een hoop kunst en vertier rond het thema ‘licht’, hopelijk ook een nieuwe stroom bezoekers aan Haagse culturele instellingen. Door Olivier van Nooten

Het culturele seizoen breekt weer aan, wat in Den Haag met gepaste feestelijkheid wordt gevierd. Van 6 tot 8 september is er het cultuurweekend ‘48 uur van Den Haag’. Naast een Embassy Festival, kunst en mode in het Noordeinde, Grachtenpracht en het UIT Festival, valt ook de Museumnacht in dat weekend. Dit onderdeel is toe aan een vierde editie en draait deze keer rond het thema ‘licht’. “Er is zó veel te doen! Een bredere samenwerking tussen alle evenementen zou Den Haag als cultuurstad nog meer op de kaart zetten. Die 48 uur zijn de overkoepelende factor waarbinnen alles samenkomt. Geen overload, maar dat het in elkaar overloopt”, woordgrapt Sascha van Veen, werkzaam bij organisatiebureau Winkelman Van Hessen. Ze is contactpersoon voor alle betrokkenen bij de Museumnacht (‘niet logistiek, vooral communicatief en organisatorisch’). “Het thema zorgt voor een lijn in het aanbod; door onderling afstemmen ontstaat een sterk geheel. De eentweetjes zijn leuk, dan ben je echt aan het verbinden. Onze opzet is de samenwerking versterken tussen culturele instellingen in Den Haag”. Om bezoekers die connectie te laten ervaren zonder praktische bezwaren, vervoert de organisatie hen tot laat met bus en boot door de stad.

Wie tijdig met de auto arriveert, kan parkeren met een passe-partout, terwijl reizigers met een smartphone programmering en tijdstippen kunnen koppelen aan hun locatie. Vanaf de eerste bijeenkomst in maart bleken er steeds meer instellingen enthousiast over deelname: in de eerste druk van het programmaboekje spreekt men nog van ‘ruim 30’ deelnemers, inmiddels zijn het er 41, vertelt Van Veen tevreden. “Ze zorgen zelf voor de programmering, wij regelen de randvoorwaarden. De meeste instellingen doen al meerdere jaren mee en weten waar ze aan toe zijn. Met extra programmering, zoals dans en muziek, verlaag je de drempel naar een vaste collectie of tijdelijke tentoonstelling. Het moet wel om de kunst gaan, dus niet een feestje met het museum als decor. Kwaliteit en een band met Den Haag zijn voorwaarden: we willen kenbaar maken wat voor moois er allemaal is en dat delen met een zo groot mogelijk publiek”.

Jong Het evenement is volgens Van Veen voor iedereen geschikt (‘alle leeftijden, van binnen en buiten Den Haag’) maar een belangrijk deel van de doelgroep is vrij jong. Naast de reguliere programmering blijkt dat uit het succes van de KinderNachtRoute. Curt Fortin (bekend van Telekids en Omroep West) zal bij het beeld van Haags Jantje aan de Hofvijver om 17.00 uur het startsein geven; 3 uur later begint de Museumnacht. “Vorig jaar bleek het te kort om met kinderen verschillende onderdelen van het programma te zien. Ook deden er toen maar 5 instellingen

Theater, Muziek & Evenementen Gegevens voor de UITagenda De brongegevens voor deze weekagenda zijn afkomstig van Den Haag Marketing. Tips voor de agenda kunt u (uiterlijk een maand van te voren) uitsluitend mailen naar Arja Kalhorn en Rob Hogeslag: [email protected]. Voor de meest actuele culturele informatie kunt u kijken op www.haagsuitburo.nl

Vrijdag 6 september 06:00

Visafslag Scheveningen >

Rondleiding visafslag – [Wandeling] Alles over de visserij en het leven van de vissers vroeger en nu. U wordt ontvangen met een kopje koffie en thee en een film over de visafslag. Na de film gaat de rondleiding van start. € 7,65 http://www. unitedfishauctions.com/nl/scheveningen 10:00 Omniversum > Omniversum! Ronduit Spectaculair – [Speelfilm] Prachtige films op een gigantisch koepelscherm. Beeld en geluid in Omniversum zijn zo groot dat het theater op zijn grondvesten trilt. www.omniversum.nl 10:30 Stayokay Hostel Den Haag > Willemsvaart - StrandRelax – [Boottocht] Boottocht van de Haagse binnenstad naar Scheveningen. De Willemsvaart neemt je in één uur bijna 400 jaar terug in de tijd. € 12,50 jeugd € 7,- www.willemsvaart.nl

12:00 Binnenhof > Uitreiking Internatio-

nale Kindervredesprijs – [Jeugd] De Internationale Kindervredesprijs is een bijzonder initiatief van Stichting KidsRights. De prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan een kind dat zich op bijzondere wijze heeft ingezet voor de rechten van het kind, waar ook ter wereld. www.kindervredesprijs.nl 13:00 Bierkade > Ooievaart - Den Haag vanaf het water – [Boottocht] Geniet van een anderhalf uur durende boottocht in een historische Kagenaar van De Ooievaart door de Haagse grachten. Ook afvaart om 15.00 uur. € 11,- jeugd € 7,50 Kaarten te koop bij VVV, Spui 68 en Wagenstraat 193, 070 4451869. www.ooievaart.nl 13:00

Dr. Kuyperdam Koninginnegracht > Willemsvaart - Varen tussen stad en strand – [Boottocht] Twee uur varen tussen Haagse Binnenstad en de kust over enkele Haagse Singelsgrachten en

mee, deze keer zijn dat er 15”, verklaart Van Veen. Kinderen van 4 tot en met 12 jaar kunnen dit jaar onder meer schilderen met licht in Galerij Prins Willem V, lichtbloemen en vuurvliegjes maken in het Museum voor Communicatie of de hoofdrol spelen in de voorstelling van Aadje Piraatje in het Gemeentemuseum.

De Museumnacht opent in de Koninklijke Schouwburg met rapformatie Kern Koppen, video- en lichtkunst van WERC Collective en dans van Juvat Westendorp

De Museumnacht opent in de Koninklijke Schouwburg met rapformatie Kern Koppen, video- en lichtkunst van WERC Collective en dans van Juvat Westendorp. Ter afsluiting zijn er feesten aan zee (F.A.S.T.) en in het centrum (Supermarkt en Boterwaag). Tussendoor is er onder meer tijd voor spinnen kijken in het donker (Muzee Scheveningen), ‘Haags Lullûh’ (Haags Historisch Museum) en Glow in the Dark (Centrale Bibliotheek). Om ‘moeilijker te bereiken publiek’ duidelijk te maken dat cultuur ‘heel leuk is en een prima vervanger van een avond stappen’ heeft de organisatie dit jaar een andere plek gekozen als

de Koninginnegracht. € 15,- jeugd € 7,www.willemsvaart.nl 15:00 Maranathakerk > Bazaar- en rommelmarkt – [Markt] Grote bazaar met loterij, rad van avontuur, portrettekenen, kinderhoek, verkoop van kleding, schoenen, boeken, platen, curiosa en speelgoed. Gratis www.maranathakerkdenhaag.nl 16:00 Creatief Warenhuis Hoop > Nieuw Licht - New Light – [Dance, Tentoonstelling, Festival] Hoe toepasselijk: tijdens 48 uur van Den Haag blijft HOOP 48 uur lang open. In de winkel aan Driehoekjes 7 wordt werk van talentvolle jonge ontwerpers verkocht. Buiten bouwt Mudd Projects speciaal voor 48 uur van Den Haag een kunstenaarsdorp. Gratis. www.hoop.nu 17:00 Bierkade > Haagse Grachtenpracht – [Moderne dans, Literatuur, Boottocht, Jeugd, Festival] De Haagse choreografe Lonneke van Leth presenteert in samenwerking met de Ooievaart de tweede editie van festival Haagse Grachtenpracht. Diverse speciale korte acts, op ‘t water, onder de bruggen, in de tuinen en op de kade, zullen je verrassen en doen verwonderen! € 29,50 www.ooievaart.nl, www.haagsegrachtenpracht.nl 19:00

Historische Haven aan het Zieken (verlengde Spui) > Salonboot

Rondvaart Den Haag - Proeverij – [Culinair, Boottocht] Een varende wijnproeverij vanuit Den Haag langs de oude landhuizen aan de Vliet, waaronder het Huygensmuseum Hofwijck. € 34,95 Rondvaart, proeverij met sommelier www.salonbootdenhaag.nl 19:00 Appeltheater > Bagdad Café en Liquid Town | Toneelgroep De Appel – [Toneel] Bagdad Café en Liquid Town is een feestelijk zomerproject dat in het

Ook de vierde editie van de Haagse Museumnacht slaat een brug tussen versch

‘epicentrum’. “Na de opening in de Schouwburg is de Grote Markt de kern, een plek waar altijd ruimte voor cultuur is geweest, zoals bandjes en nieuw talent. We richten ons vooral op jongeren, en waar zijn die op zaterdagvond? Daar willen we zichtbaar zijn. In samenwerking

met ‘Acku’ deden we promotieacties tijdens de introductieweken voor nieuwe studenten. Er komt een universiteit, wat weer kansen biedt voor Haagse instellingen: de stad stroomt vol jongeren die helemaal niet bekend zijn met de cultuur hier”. Lang voor het dansen

teken staat van veertig jaar Toneelgroep De Appel. Twee producties geregisseerd door twee gastregisseurs: Bagdad Café (regie Saskia Mees) en Liquid Town (regie Judith de Rijke). € 22,50 uitpas € 21,- www.toneelgroepdeappel.nl 19:15 Bierkade > Haagse Grachtenpracht – [Moderne dans, Literatuur, Boottocht, Jeugd, Festival] De Haagse choreografe Lonneke van Leth presenteert in samenwerking met de Ooievaart de tweede editie van festival Haagse Grachtenpracht. Diverse speciale korte acts, op ‘t water, onder de bruggen, in de tuinen en op de kade, zullen je verrassen en doen verwonderen! € 29,50 www.ooievaart.nl, www.haagsegrachtenpracht.nl 19:30 Hogeschool Helicon > QuatreMainsgroep ‘s-Gravenhage – [Klassieke muziek] Diverse amateur-pianisten vormen quatre-mainsduo’s. Gratis www.quatremainsgroepen.nl 20:00 Haags Pop Centrum > HPC Muziekcafé – [Popmuziek] HPC Muziekcafé is de plek waar de afgelopen jaren vele honderden bands hebben gestaan en vaak hun debuutoptreden hadden. The Royal Spuds (folkpunk), Pattern Cutoff (electronic), Klopje Popje (indierock). Gratis www.haagspopcentrum.nl 20:00 Paard van Troje > Kevin Isaacs & Tallawah – [Popmuziek] Kevin Isaacs was al op vroege leeftijd geïnspireerd door zijn vader, de legendarische reggae artiest Gregory Isaacs. Hij is duidelijk een zoon van zijn vader. € 6,- www.paard.nl

€ 10,- Aanmelden is noodzakelijk en kan tot 4 september via www.deboskant.nl 21:00 Café De Vinger > Haagse Vinger Beats – [Dance] Een elektronische dansavond met een Haagse stempel. Een avond vol goede muziek en gezelligheid. Iedere editie heeft een ander thema en staat in het teken van een andere muziekstroming. Dj's: Detag (Vinger Beats, Sub One) Ian Martin (SEER Radio, Bunker records). Live: Cancerdogs (Panzerkreuz, Bunker records). Gratis; na 23.00 uur 3,50 euro. www.facebook.com/ events/522640394425263 20:15 Theater aan het Spui > Speeldrift | Toneelschuur Producties – [Toneel] Wat begint als een onschuldig spelletje met de gymleraar, eindigt als drama in de rechtbank. € 17,50 € 16,www.toneelschuur.nl 20:15 Theater Diligentia > FU:DGE – [Cabaret] Negen jonge cabarettalenten geven een voorproefje van hun nieuwe show. Met afterparty. € 15,www.diligentia-pepijn.nl 21:00 SuperMarkt > Eefje de Visser – [Popmuziek] Singer-songwriter. Nederlandstalige muziek met een internationale sound. Try-out show. € 12,- www.eefjedevisser.com 21:00 Paard van Troje > Paardcafé – [Popmuziek] Live-optredens in het café. Regelmatig staan er weer nieuwe acts op het podium van het Paardcafé. Kom kennismaken met aanstormende bands, lekker dansen op de muziek van één van de dj’s of gewoon gezellig een drankje drinken. Blindwillies, Mercury Winter & Dj CTLR-Z. Gratis www.paard.nl

20:00

Rk spiritueel centrum De Boskant > Theodore Dalrymple – [Lezing] De populaire Britse essayist en cultuurcriticus Theodore Dalrymple houdt een lezing in De Boskant. Het thema is: Sympathy, Empathy and Sentimentality.

21:00

Historische Haven aan het Zieken (verlengde Spui) > Salonboot Rondvaart Den Haag - Candlelight Shipping – [Boottocht] De antieke Salonboot vaart af vanaf het Zieken.

3

uitagenda<


het duister

gehoopte conclusie: ‘daar was ik uit mezelf nooit binnen gestapt, maar het is zeker voor herhaling vatbaar’.

hillende kunstvormen. > Foto’s: PR

op een exclusieve afterparty kan de toevallige voorbijganger daarom informatie en kaartjes krijgen, zodat deze ziet dat er iets te doen is. Van Veen omschrijft de beoogde ervaring als: ‘ik ging gewoon een biertje drinken, maar kennelijk is er iets aan de hand vanavond’ met als

Onder het genot van een glaasje port en met sfeervolle muziek op de achtergrond kunnen de gasten aan boord genieten van een vaart. € 19,95 Rondvaart en 2 consumpties. www.salonbootdenhaag.nl 21:00 Murphy’s Law > Live Irish Music – [Wereldmuziek] The Lowland Paddies. Concert in deze gezellige openbare huiskamer van Den Haag. Gratis www.murphysjazz.nl 21:30 Bierkade > Haagse Grachtenpracht – [Moderne dans, Literatuur, Boottocht, Jeugd, Festival] De Haagse choreografe Lonneke van Leth presenteert in samenwerking met de Ooievaart de tweede editie van festival Haagse Grachtenpracht. Diverse speciale korte acts, op ‘t water, onder de bruggen, in de tuinen en op de kade, zullen je verrassen en doen verwonderen! € 29,50 www.ooievaart.nl, www.haagsegrachtenpracht.nl 23:00 Paard van Troje > VRIJ! met Basz – [Dance] Line-up: The Grim, Dubbacle, Lukas Amer B2BB Sylum, Dycoon, Prevax en Basz residents. Gratis www.paard.nl

Zaterdag 7 september 09:00

Creatief Warenhuis Hoop > Nieuw Licht - New Light – [Dance, Tentoonstelling, Festival] Hoe toepasselijk: tijdens 48 uur van Den Haag blijft HOOP 48 uur lang open. In de winkel aan Driehoekjes 7 wordt werk van talentvolle jonge ontwerpers verkocht. Buiten bouwt Mudd Projects speciaal voor 48 uur van Den Haag een kunstenaarsdorp. Gratis. www.hoop.nu 09:00 Strand Scheveningen > O’Neill Jackpot – [Sport] SurfBenelux organiseert i.s.m. O’Neill de Benelux kampioenschappen golfsurfen tijdens

OpenluchtHotel Zelfs de overnachting kan voor bezoekers van de Museumnacht anders verlopen dan normaal. Zo is er een OpenluchtHotel, van wisselend collectief Fields of Wonder. “Een bijzonder initiatief”, meent Van Veen. “Je slaapt in een object vormgegeven door kunstenaars, een soort tijdelijke hotelkamer op groene plekken, compleet met lobby, service en ontbijt”. De tuin van de Nieuwe Kerk aan het Spui is de basis, maar er zijn meerdere plekken in de stad waar men in alle luxe kan bivakkeren (zoals het minidorp bij Hoop of de rustiger kloostertuinen). Uiteraard staat ook daar cultuur op de planning, afgestemd op de locatie. Is slapen in een kunstwerk te avontuurlijk, maar wil je toch een nachtje weg? Wie woont in de Hofstad mag met korting ‘toerist spelen in eigen stad’. “Je blijft eigenlijk nooit in eigen stad slapen. Nu kan je kennis maken met hotels om de hoek tijdens de Hotelnacht”. In elk deelnemend hotel (van jeugdherberg tot Bel Air) is er een programmering, naast bijvoorbeeld een theaterdiner vooral op het muzikale vlak. Het is mogelijk om een combiticket te kopen voor zowel Museum- als Hotelnacht, voor wie geen kamer wil boeken maar wel de lobby’s langs wil voor mooie optredens. Museumnacht Den Haag. Zaterdag 7 september van 19.30 uur tot 01.30 uur Afterparty’s tot 03.00 uur op de Grote Markt. Toegang: € 12,50 (vvk) / € 15,– Voor meer informatie: museumnachtdenhaag.nl / haagsehotelnacht.nl / 48uurvandenhaag.nl

de O’Neill Jackpot in Scheveningen. Gratis www.surfbenelux.com 09:00 The Hague Beach Stadium > NK Beach Volleyball voor Young Professionals en expats – [Sport] Nationaal kampioenschap Beach volleybal voor mensen met maatschappelijke ambities. Carrièretijgers werken zich in het zweet op het strand. Gratis www.nkbvyp.nl 10:00 Paul Krugerlaan > Braderie Paul Krugerlaan – [Markt] Gezellig struinen langs deze ruim 100 kraampjes tellende braderie. Gratis www.starpromotions.nl 10:00 Omniversum > Omniversum! Ronduit Spectaculair – [Speelfilm] Prachtige films op een gigantisch koepelscherm. Beeld en geluid in Omniversum zijn zo groot dat het theater op zijn grondvesten trilt. www.omniversum.nl 10:00

Winkelgebied rondom Paleis Noordeinde > Art & Fashion

Noordeinde – [Openstelling] Het winkelgebied rondom Paleis Noordeinde staat in het teken van mode, kunst en culinair genieten. Een oranje loper van maar liefst 700 meter verbindt de Hoogstraat, de Plaats, de Heulstraat en Het Noordeinde met elkaar. Gratis www.hetnoordeinde.nl 10:30 Stayokay Hostel Den Haag > Willemsvaart - StrandRelax – [Boottocht] Boottocht van de Haagse binnenstad naar Scheveningen. De Willemsvaart neemt je in één uur bijna 400 jaar terug in de tijd. € 12,50 jeugd € 7,- www.willemsvaart.nl 11:00 Maranathakerk > Bazaar- en rommelmarkt – [Markt] Grote bazaar met loterij, rad van avontuur, portrettekenen, kinderhoek, verkoop van kleding, schoenen, boeken, platen, curiosa en speelgoed. Gratis

Op bekende en verrassende locaties is er een hoop te zien en te horen tijdens de Haagse Museumnacht. Hotel Bel Air sluit de Haagse Hotelnacht pas in de kleine uurtjes af met de bizarre clubavond ‘Hôtel Excentrique’. Het personeel is door onbekende redenen besmet geraakt met een merkwaardig virus. Bellboy Roy heeft de leren lolbroek aan, kamermeisje Lucie wordt ondeugend en chefkok Martin is volledig de weg kwijt. Vanaf 22.00 uur staat de lobby van het hotel op zijn kop met excentrieke voorstellingen, opzwepende beats, onweerstaanbare verleidingen en rijkelijk vloeiende champagne. > Foto: PR

www.maranathakerkdenhaag.nl Grote Kerk > Huygens koetsritten – [Rondrit] Huygens koetsritten door binnenstad Den Haag. € 20,- jeugd € 12,50 www.stadskoetsiers.com 12:00 VVV Uitburo Den Haag > Gouden koetsjes – [Rondrit] Bezoek Den Haag op een andere manier. Met deze originele koets ervaart u de sfeer en ambiance van vroeger tijden. Uw koetsier laat u alle belangrijke bezienswaardigheden zien en vertelt u van alles over de residentie. Ook om 13.00, 14.00 15.00 en 16.00 uur. € 7,50 € 15,- www.denhaag.com 12:00 Vredespaleis > Centenary Peace Palace Model United Nations – [Overigen] De ‘Centenary Peace Palace MUN’ biedt een unieke ervaring aan zijn participanten en is ontworpen als een intelectuele en sociale conferentie die jonge professionals samenbrengt door middel van een internationale samenwerking tussen Nederland en het buitenland. Klik hier voor registratie en voor meer informatie. 100jaar. vredespaleis.nl 12:00 Lange Voorhout > Embassy Festival – [Festival] Culturele wereldreis in één dag, Muziek, theater, kunst en een tongstrelend culinair aanbod. Gratis www.embassyfestival.com 13:00 Bierkade > Ooievaart - Den Haag vanaf het water – [Boottocht] Geniet van een anderhalf uur durende boottocht in een historische Kagenaar van De Ooievaart door de Haagse grachten. Ook afvaart om 15.00 (Engelstalig), 16.00 en 17.00 uur. € 11,- jeugd € 7,50 Kaarten te koop bij VVV, Spui 68 en Wagenstraat 193, 070 4451869. www.ooievaart.nl

tussen Haagse Binnenstad en de kust over enkele Haagse Singels, grachten en de Koninginnegracht. € 15,- jeugd € 7,www.willemsvaart.nl

11:30

13:00

Dr. Kuyperdam Koninginnegracht > Willemsvaart - Varen tussen stad en strand – [Boottocht] Twee uur varen

13:00

Louwman Museum - Nationaal Automobiel Museum > Auto’s en

films – [Lezing] Informele lezing en rondleiding door het museum met als thema ‘Auto’s en Films’. Voor iedereen die óf van films óf van auto’s óf van allebei houdt! € 24,50 www.filmatelierdenhaag.nl 14:00 VVV Uitburo Den Haag > Haagse en Nederlandse historie. Horen, zien en beleven – [Wandeling] Een historische wandeling met verhalen en anekdotes door het bestuurscentrum van Den Haag. € 9,95 Reserveren via VVV Den Haag 0900-340 35 05 (0,45Eur per minuut) www.residentieontdekkingen.nl 14:00 Raadhuis de Paauw > Babe, The Sheep Pig | Illyria – [Toneel] Het Britse gezelschap Illyria brengt toneel in de openlucht. Het is het verhaal van een klein biggetje dat door boer Hogget gewonnen wordt op een dorpsfeest. Normaliter is het lot van een varkentje op een boerderij snel beslist ... Babe wordt op de boerderij echter geadopteerd door Fly, een schaapshond. € 25,jeugd € 10,-www.theenglishtheatre.nl, www.illyria.uk.com 16:30 Parktheater Den Haag > Residentie Orkest o.l.v. Perry So - Beethoven, Saint-Saëns, Mendelssohn, Prokofjev | Residentie Orkest – [Klassieke muziek] Geniet van een heerlijk nazomerconcert in de openlucht. € 8,www.residentieorkest.nl 17:00 Bierkade > Haagse Grachtenpracht – [Moderne dans, Literatuur, Boottocht, Jeugd, Festival] De Haagse choreografe Lonneke van Leth presenteert in samenwerking met de Ooievaart de

tweede editie van festival Haagse Grachtenpracht. Diverse speciale korte acts, op ‘t water, onder de bruggen, in de tuinen en op de kade, zullen je verrassen en doen verwonderen! € 29,50 www.ooievaart.nl, www.haagsegrachtenpracht.nl 17:00 Binnenstad Den Haag > KinderNachtRoute (4+) – [Jeugd] Museumnacht speciaal voor kinderen! Kom op 7 september om 17.00 uur naar de Hofvijver voor de opening van de KinderNachtRoute, samen laten we de Hofvijver gloeien! Kinderen 4 t/m 12 jaar hebben gratis toegang wanneer hun ouder/verzorger in het bezit is van een passe-partout; Gratis www.museumnachtdenhaag.nl 18:00 Regentenkamer > Cookin’ Jazz – [Jazz] Live Jazz in de Foyer onder het genot van een Indische maaltijd. Vrij entree, met optredens. Met Keith Freeman. Gratis www.regentenkamer.nl 19:00 Appeltheater > Bagdad Café en Liquid Town | Toneelgroep De Appel – [Toneel] Bagdad Café en Liquid Town is een feestelijk zomerproject dat in het teken staat van veertig jaar Toneelgroep De Appel. Twee producties geregisseerd door twee gastregisseurs: Bagdad Café (regie Saskia Mees) en Liquid Town (regie Judith de Rijke). € 22,50 uitpas € 21,- www.toneelgroepdeappel.nl 19:00 Den Haag > Museumnacht Den Haag – [Festival, Tentoonstelling, Popmuziek, Museum] Nachtopenstelling van musea en galeries, een mix van cultuur. Op elke plek is een uniek programma te zien en te horen. Museumnacht Den Haag is dit jaar vormgegeven rondom het thema: ‘Licht’. € 15,- www.museumnachtdenhaag.nl 19:15 Bierkade > Haagse Grachtenpracht – [Moderne dans, Literatuur, Boottocht, Jeugd, Festival] De Haagse choreografe

4>UITAGENDA


Vakantie in eigen stad

Vol program

Met de Hotelnacht waant de Hofstedeling zich dit weekeinde op vakantie in eigen stad. Tijdens de 48 uur van Den Haag, de opmaat naar het culturele seizoen, openen de hotels hun deuren voor de Hagenaar. Met culinaire, creatieve en culturele feestjes halen de hotels alles uit de kast om te laten zien wat ze in huis hebben. Door Jasper Gramsma

De werkwijze met verschillende harslagen maakt het werk van Jacqueline Bozon arbeidsintensief. > Illustratie: Jacqueline Bozon

Noordeinde in het teken van de zintuigen Het Noordeinde ziet zijn kans schoon zich tijdens de 48 uur van Den Haag als winkelstraat te manifesteren met mode, kunst, muziek en lekker eten. Voor de achtste editie van het jaarlijkse Art and Fashion-evenement wordt het komende weekeinde de oranje loper weer uitgerold. Het 700 meter lange tapijt verbindt de winkels en galeries op de Hoogstraat en het Noordeinde met die in de Heulstraat en op de Plaats. Verdeeld over twee dagen presenteren de modezaken in het winkelgebied rondom het paleis hun collecties voor het najaar met modeshows in de winkels en in de open lucht. Studenten van het Koninklijk Conservatorium en ander lokaal muzikaal talent verzorgen concerten op het Noordeinde. In de kunstgaleries star-

ten tentoonstellingen in het kader van het kunstseizoen, waarbij in veel gevallen ook de kunstenaars zelf aanwezig zijn. Ibiza Zo opent op zondag 8 september om 14.00 uur De Galerie Den Haag de eerste grote solo-expositie van Jacqueline Bozon, genaamd ‘Lineas Ilimitadas’ . De kunstenares werd twee jaar geleden ontdekt door de galerie. Inmiddels verkoopt ze haar ruimtelijke schilderijen aan liefhebbers wereldwijd. De verscheidenheid van mensen op Ibiza is de belangrijkste inspiratiebron voor het kleurrijke werk van Bozon. Het openingsfeest staat daarom in het teken van het Spaanse eiland. Tijdens de opening is ook een modeshow te zien met het popart-

Vervolg>Theater, Muziek & Evenementen Lonneke van Leth presenteert in samenwerking met de Ooievaart de tweede editie van festival Haagse Grachtenpracht. Diverse speciale korte acts, op ‘t water, onder de bruggen, in de tuinen en op de kade, zullen je verrassen en doen verwonderen! € 29,50 www.ooievaart.nl, www.haagsegrachtenpracht.nl 20:00 Regentenkamer > Jazzconcert – [Jazz] Jazzmuziek. Susanne Alt kwartet met Thijs Cuppen (piano), Sven Schuster (bas) en Philippe Lemm (drums). € 12,50 www.regentenkamer.nl 20:00 Haags Pop Centrum > HPC Muziekcafé – [Popmuziek] HPC Muziekcafé is de plek waar de afgelopen jaren vele honderden bands hebben gestaan en vaak hun debuutoptreden hadden. Cult of the Secret Samurai (electropop), NiCad (experimentele rock), Monomental (electropop). Gratis www.haagspopcentrum.nl 20:15 Theater aan het Spui > Speeldrift | Toneelschuur Producties – [Toneel] Wat begint als een onschuldig spelletje met de gymleraar, eindigt als drama in de rechtbank. € 17,50 € 16,www.toneelschuur.nl 20:15 Grote Kerk > Internationaal orgel festival Den Haag – [Klassieke muziek] Toporganisten bespelen het Metzler orgel. Het concert kunt u volgen op een groot videoscherm, op deze manier ervaart u het spel van de organist van heel dichtbij. Jan Hage (Utrecht). € 10,- www.haagsorgelkontakt.nl

21:00

Paard van Troje > Paardcafé

– [Popmuziek] Live-optredens in het café. Regelmatig staan er weer nieuwe acts op het podium van het Paardcafé. Kom kennismaken met aanstormende bands, lekker dansen op de muziek van één van de dj’s of gewoon gezellig een drankje drinken. Shroom, Sundown Circus, DJ PJ en Jasper Weeda. Gratis www.paard.nl 21:00 Strandclub De Karavaan > Closing party – [Dance] Voor de closing van seizoen 2013 draaien niemand minder dan John Digweed (Bedrock music) UK en Michel de Hey (EC/Hey! records). Er komt geen eind aan de zomer! € 20,- www. beachclub-de-karavaan.nl/events/201309-07-john-digweed-closing-2103/ 21:30 Bierkade > Haagse Grachtenpracht – [Moderne dans, Literatuur, Boottocht, Jeugd, Festival] De Haagse choreografe Lonneke van Leth presenteert in samenwerking met de Ooievaart de tweede editie van festival Haagse Grachtenpracht. Diverse speciale korte acts, op ‘t water, onder de bruggen, in de tuinen en op de kade, zullen je verrassen en doen verwonderen! € 29,50 www.ooievaart.nl, www.haagsegrachtenpracht.nl 22:00 Club Westwood > Jinglez Back 2 School (16+) – [Dance] Op zaterdag 07 september opent Club Westwood opnieuw haar deuren voor Jinglez, een succesvol concept van S&T Events. Om het nieuwe schooljaar in te knallen is het thema back to school! € 10,- t/m € 12,50

achtige werk van kunstenaar Crail Moansburg. De in Latijns-Amerikaanse kunst gespecialiseerde galerie Artana viert op diezelfde middag om 17.00 uur de vernissage van ‘Arte de papel en México’ over Mexicaanse schilderkunst. De expositie toont werken van onder anderen Alfredo Castañeda en Guillermo Olguin. Bij diverse horecagelegenheden op en rond het Noordeinde is ook kunst uit de galeries te bewonderen. Daar kan men zich direct culinair laten verwennen met de amuses die worden getrakteerd en de speciale Art and Fashion-menu’s, zoals de oesters van It Rains Fishes en steenovenpizza’s van Old Scuola pizza Napoletana. Het volledige programma van Art and Fashion Noordeinde is te vinden op www.hetnoordeinde.nl.

voorverkoop: €10 euro deurverkoop: €12.50 http://www.club-westwood.com/ 23:00 Paard van Troje > Champion Sound vs. Kaputt – [Dance] De beste dubstep en drum & bass met de LBC. Line Up: Monsta, Emalkay, Culture Shock, Audio, NTC, Flash Oddysee en Mr. Multiplex MC MVE. € 15,- www.paard.nl

Zondag 8 september 09:00

Creatief Warenhuis Hoop > Nieuw Licht - New Light – [Dance, Tentoonstelling, Festival] Hoe toepasselijk: tijdens 48 uur van Den Haag blijft HOOP 48 uur lang open. In de winkel aan Driehoekjes 7 wordt werk van talentvolle jonge ontwerpers verkocht. Buiten bouwt Mudd Projects speciaal voor 48 uur van Den Haag een kunstenaarsdorp. Gratis www.hoop.nu 09:00 Strand Scheveningen > O’Neill Jackpot – [Sport] SurfBenelux organiseert i.s.m. O’Neill de Benelux kampioenschappen golfsurfen tijdens de O’Neill Jackpot in Scheveningen. Gratis www.surfbenelux.com 09:00

Strand en Boulevard Scheveningen > Polsstokhoogspringen op de

boulevard – [Sport] Haags Goud topsportvereniging HAAG Atletiek organiseert polsstokhoogspringen op een ludieke wijze; op de boulevard van Scheveningen. Gratis http://www. haagatletiek.nl/ 10:00 Bierkade > Ooievaart - Haagse Veer - Den Haag naar ‘t Geertje Zoeterwoude – [Boottocht] 3 uur durende vaartocht van Den Haag naar geitenboerderij ‘t Geertje in Zoeterwoude. € 10,- jeugd € 5,- www.ooievaart.nl,

Een jaar lang logeerde Vincent van Dijk elke nacht in een ander Amsterdams hotel. Dat bracht hem op het idee voor de Hotelnacht, die zijn eerste editie begin dit jaar in de hoofdstad beleefde. “Ik ontdekte dat ik de hotels in mijn eigen stad helemaal niet kende. In tegenstelling tot grote wereldsteden is het in Nederland niet gebruikelijk om uit te gaan in de hotelbar”, vertelt hij. “Haast nooit kwam ik er een bekende tegen”. Daar wil Van Dijk met de Hotelnacht verandering in brengen: “Het is toch vreemd als je vrienden en familie beter kunt adviseren over hotels in New York of Londen dan over een adres om de hoek? De Hotelnacht biedt de gelegenheid om op één avond met verschillende hotels kennis te maken”. Elk Haags hotel kon zich opgeven voor de Hotelnacht. Uiteindelijk nemen dertien logementen deel aan het horeca-evenement, waaronder het luxueuze Des Indes en het Paleis Hotel. Ook ketens als Carlton en Novotel zijn van de partij. Allemaal nemen ze één of meerdere programma-onderdelen voor hun rekening. Het is een kwestie van kiezen, omdat sommige feestjes gelijktijdig plaatshebben. “Begin bij het pop-upreisbureau van Holiday Inn Express om te zien wat er allemaal te doen is”, stelt Van Dijk voor. En hij

www.hetgeertje.nl 10:00

Deltaplein Kijkduin > Boeken-

kunst- antiek- brocante- curiosahandmade markt – [Markt] Leuke markt met gemiddeld 40 kramen aan leuke deelnemers die elke keer weer iets nieuws en verzamelde artikelen te koop aanbieden. Gratis www.kijkduin.nl 10:00 Omniversum > Omniversum! Ronduit Spectaculair – [Speelfilm] Prachtige films op een gigantisch koepelscherm. Beeld en geluid in Omniversum zijn zo groot dat het theater op zijn grondvesten trilt. www.omniversum.nl 10:00 Loods 3 - Norfolk terrein > Fabulous Women – [Markt, Culinair] Fabulous Women is een trendy event speciaal voor en door Fabulous Women, die het verdienen om eens de tijd voor zichzelf te nemen. Me-time! Dat is waar het om draait deze dag. € 15,www.fabulouswomen.nl 10:00 Spuiplein > Haags UIT Festival – [Moderne dans, Toneel, Popmuziek, Festival, Klassieke muziek, Markt, Cabaret] Opening van het nieuwe culturele seizoen. Met veel gratis optredens en een culturele informatiemarkt op het Spuiplein, het Lange Voorhout en in de diverse theaters. Gratis www.haagsuitfestival.nl 10:30 Stayokay Hostel Den Haag > Willemsvaart - StrandRelax – [Boottocht] Boottocht van de Haagse binnenstad naar Scheveningen. De Willemsvaart neemt je in één uur bijna 400 jaar terug in de tijd. € 12,50 jeugd € 7,- www.willemsvaart.nl 11:00 Bierkade > Ooievaart - Bekende Hagenaars – [Boottocht] Verhalen over

De bakkers van Marqt zorgen de ochtend n

Hagenaars uit heden en verleden die zelfs zonder de moderne media kans zagen tot ver buiten de grenzen van onze stad bekend te worden. € 11,- jeugd € 7,50 www.ooievaart.nl 11:00 Paul Krugerlaan > Braderie Paul Krugerlaan – [Markt] Gezellig struinen langs deze ruim 100 kraampjes tellende braderie. Gratis www.starpromotions.nl 11:00 Beach Resort Kijkduin > Boekenkunst- antiekmarkt – [Markt] Struinen langs kraampjes met boeken, kunst, antiek, brocante en Hand made koopwaar. Gratis www.kijkduin.nl 11:00 Aanlegplaats Hilton Hotel > Haagse Grachtenpracht – [Moderne dans, Literatuur, Boottocht, Jeugd, Festival] De Haagse choreografe Lonneke van Leth presenteert in samenwerking met de Ooievaart de tweede editie van festival Haagse Grachtenpracht. Diverse speciale korte acts, op ‘t water, onder de bruggen, in de tuinen en op de kade, zullen je verrassen en doen verwonderen! Per vier kinderen moet er minimaal één volwassene mee. € 12,50 www.ooievaart.nl, www. haagsegrachtenpracht.nl 11:30 Scheveningen > Walking with the stars – [Sport] Sponsorwandeling van Scheveningen naar Wassenaar en terug. Iedereen kan meelopen met zijn eigen ‘ster’. Met deze wandeling wordt aandacht en geld gevraagd voor alle vrouwen die door kanker zijn getroffen. € 35,- www.vivaladonna.nl 12:00 Aanlegplaats Hilton Hotel > Haagse Grachtenpracht – [Moderne dans, Literatuur, Boottocht, Jeugd, Festival] De Haagse choreografe Lonneke van Leth presenteert in

5

uitagenda<


mma Hotelnacht

doet vervolgens een suggestie voor een route door de stad: “Je kunt je eigen cocktail maken in het Novotel City Centre en aan een oester slurpen in Hotel Corona. Wie zijn zwembroek meeneemt, kan daarna door naar het zwembadfeestje in Crowne Plaza. Tussendoor kan op verschillende plekken worden gedineerd en geborreld, zoals op het dakterras van Hilton The Hague. Tot besluit van de avond is er een eindfeest in Bel Air. De volgende ochtend zijn er nog een yogasessie, een workshop dekbedden beschilderen en andere activiteiten, maar uitslapen kan natuurlijk ook”. Om zich in de Hotelnacht snel te kunnen verplaatsen, kunnen de bezoekers op vier locaties op de route in een Mini stappen voor een proefrit naar het volgende hotel. Overnachting De passe-partout geeft toegang voor het hele programma, behalve voor een overnachting. Blijven slapen in één van de hotels kan nog wel. Daarvoor komen de reserveringen nu op gang. Van Dijk verwacht veel van het laatste moment: “In Amsterdam zagen we ook dat men de laatste dagen pas boekte. De luxehotels zitten inmiddels al vol, maar elders zijn nog voldoende kamers beschikbaar”. Hij wijst op de voorwaarde dat alleen inwoners van de regio Haaglanden een kamer kunnen boeken tegen het gereduceerde tarief van de Hotelnacht: “Het is sowieso een erg druk weekend voor de hoteliers met alles wat er rond de 48 uur van Den Haag te doen is. Daarom geldt de korting niet voor iedereen”. De Haagse Hotelnacht. Zaterdag 7 en zondag 8 september. Passe-partout: € 15,00. Voor meer informatie en boekingen: www.haagsehotelnacht.nl

na de Hotelnacht voor een ontbijt. > Foto: PR

samenwerking met de Ooievaart de tweede editie van festival Haagse Grachtenpracht. Diverse speciale korte acts, op ‘t water, onder de bruggen, in de tuinen en op de kade, zullen je verrassen en doen verwonderen! Per vier kinderen moet er minimaal één volwassene mee. € 12,50 www.ooievaart.nl, www.haagsegrachtenpracht.nl 12:00

Winkelgebied rondom Paleis Noordeinde > Art & Fashion

Noordeinde – [Openstelling] Het winkelgebied rondom Paleis Noordeinde staat in het teken van mode, kunst en culinair genieten. Een oranje loper van maar liefst 700 meter verbindt de Hoogstraat, de Plaats, de Heulstraat en Het Noordeinde met elkaar. Gratis www.hetnoordeinde.nl 12:00 Dr Anton Philipszaal > Residentie Orkest o.l.v. Perry So - Beethoven, Ravel, Mendelssohn, Prokofjev – [Klassieke muziek] Wat heeft het nieuwe seizoen u te bieden? Tijdens deze Sneak preview op het Uitfestival licht het Residentie Orkest alvast een tipje van de sluier op. Gratis www.residentieorkest.nl 13:00 Binnenhof > Kinderrondleiding Binnenhof (7+) – [Rondleiding, Jeugd] Speciale kinderrondleiding. Tijdens deze rondleiding is er een korte wandeling over het Binnenhof en een bezoek aan de Ridderzaal. De gids houdt in zijn verhaal extra rekening met kinderen. www.prodemos.nl/bezoekerscentrum 13:00 Bierkade > Ooievaart - Den Haag vanaf het water – [Boottocht] Geniet van een anderhalf uur durende boottocht in een historische Kagenaar van De Ooievaart door de Haagse grachten. € 11,- jeugd € 7,50 Kaarten te

der Nederlanden – [Wandeling] Met een gids van het Gilde Den Haag wandelen door het centrum van Den Haag met als thema 200 jaar Koninkrijk der Nederlanden. € 4,- Reserveren via VVV Den Haag 0900-340 35 05 (0,45Eur per minuut). www.gildedenhaag.nl

koop bij VVV, Spui 68 en Wagenstraat 193, 070 4451869. www.ooievaart.nl 13:00

13:00

13:00

14:00

14:00

Dr. Kuyperdam Koninginnegracht > Willemsvaart - Varen tussen stad en strand – [Boottocht] Twee uur varen tussen Haagse Binnenstad en de kust over enkele Haagse Singels, grachten en de Koninginnegracht. € 15,- jeugd € 7,www.willemsvaart.nl Aanlegplaats Hilton Hotel > Haagse Grachtenpracht – [Moderne dans, Literatuur, Boottocht, Jeugd, Festival] De Haagse choreografe Lonneke van Leth presenteert in samenwerking met de Ooievaart de tweede editie van festival Haagse Grachtenpracht. Diverse speciale korte acts, op ‘t water, onder de bruggen, in de tuinen en op de kade, zullen je verrassen en doen verwonderen! Per vier kinderen moet er minimaal één volwassene mee. € 12,50 www.ooievaart.nl, www.haagsegrachtenpracht.nl Lange Voorhout > Haags UIT Festival – [Moderne dans, Toneel, Popmuziek, Festival, Klassieke muziek, Markt, Cabaret] Opening van het nieuwe culturele seizoen. Met veel gratis optredens en een culturele informatiemarkt op het Spuiplein, het Lange Voorhout en in de diverse theaters. Gratis www.haagsuitfestival.nl Binnenstad Den Haag > Haagse taal tour – [Rondrit, Rondleiding] De stad in op de fiets met een echte Haags sprekende gids. We nemen je niet mee langs het stadhuis, maar langs het IJspaleis (Ehs-palehs)! Wat zijn de Haagse tietuh? € 32,50 www.totzo.org VVV Uitburo Den Haag > Stadswandeling 200 jaar Koninkrijk

14:00

Historische Haven aan het Zieken (verlengde Spui) > Bierproeverijtocht

- De Haagse Vloot – [Boottocht] Speciaal een tocht voor dames en heren die van lekkere biertjes houden, de bierdeskundige geeft uitleg over de speciale biertjes, genieten. € 27,50 www.dehaagsevloot.nl 15:00 Bierkade > Ooievaart - High Tea op de Vliet – [Boottocht] Geniet van een ontspannen vaartocht tussen Delft, Den Haag en Leidschendam-Voorburg. En, genieten is nog leuker als er een uitgebreide high tea aan boord geserveerd wordt! € 25,- www.ooievaart.nl 15:30 Zuiderpark Den Haag > Haagse Skatetòg – [Rondrit, Sport] Skaten door Den Haag. Gratis www.skatetog.nl/ skatetog.html 17:00 Strandtent de Fuut > Jazz in De Fuut – [Jazz] Gratis live optredens in de ontspannen sfeer van de opvallende kanariegele strandtent. Vrije Hand voor bassist Anton Drukker. Gratis www.defuut.nl 19:00 Appeltheater > Bagdad Café en Liquid Town | Toneelgroep De Appel – [Toneel] Bagdad Café en Liquid Town is een feestelijk zomerproject dat in het teken staat van veertig jaar Toneelgroep De Appel. Twee producties geregisseerd door twee gastregisseurs: Bagdad Café (regie Saskia Mees) en Liquid Town (regie Judith de Rijke). € 22,50 uitpas € 21,- www.toneelgroepdeappel.nl

HOOP onafgebroken open Creatief warenhuis HOOP laat geen moment onbenut tijdens het aanstaande cultuurweekend. Van vrijdagmiddag tot zondagavond is HOOP onafgebroken geopend met het evenement Nieuw Licht/New Light. In de showroom is een speciaal kunstwerk te zien met performances van vijf jonge ontwerpers van de KABK. Om de nachtelijke uren door te komen, is er feest en klinkt er muziek uit de kelders van het Raadhuis. Zelfs overnachten is mogelijk in één van de kamers van het OpenluchtHotel op het plein bij de Grote Kerk. Op datzelfde plein laat het ontwerpbureau Mud Projects een klein kunstenaarsdorp verrijzen door mobiele architectuur tentoon te stellen, zoals deze camper gebouwd van afvalmateriaal. Vrijdag- en zaterdagavond zijn de Raadhuiscatacomben het domein van Off Projects, met voormalige dansers van het NDT en de modern-klassieke muziekkunstenares Kate Moore. Meer informatie: www.48uurvandenhaag.nl. > Foto: PR

19:00

Beachclub People > Mezzo Deephouse Sessions (21+) – [Dance] Beach evenement met een vette line-up. Dj’s Taras van de Voorde, Menno & Coolidge, Jeroenski, Jacques Chips draaien de lekkerste zonnige dance-muziek. € 10,- www.mezzodeephousesessions.nl

Maandag 9 september 10:00 Omniversum > Omniversum! Ronduit

Spectaculair – [Speelfilm] Prachtige films op een gigantisch koepelscherm. Beeld en geluid in Omniversum zijn zo groot dat het theater op zijn grondvesten trilt. www.omniversum.nl 10:00 Vredespaleis > Public Hearing ‘The Future of International Peace and Justice’ – [Debat, Lezing] In het kader van de viering van het 100-jarig bestaan van het Vredespaleis, vindt op maandag 9 september een openbare hoorzitting plaats in het Vredespaleis in Den Haag. 100jaar.vredespaleis.nl 10:30 Stayokay Hostel Den Haag > Willemsvaart - StrandRelax – [Boottocht] Boottocht van de Haagse binnenstad naar Scheveningen. De Willemsvaart neemt je in één uur bijna 400 jaar terug in de tijd. € 12,50 jeugd € 7,- www.willemsvaart.nl 13:00

Dr. Kuyperdam Koninginnegracht

> Willemsvaart - Varen tussen stad en strand – [Boottocht] Twee uur varen tussen Haagse Binnenstad en de kust over enkele Haagse Singelsgrachten en de Koninginnegracht. € 15,- jeugd € 7,www.willemsvaart.nl 20:00 Korzo theater > Monday Movement Classes – [Moderne dans, Workshop] Korzo organiseert een wekelijkse

dansles voor iedereen die geïnteresseerd is in dans en open staat voor nieuwe ervaringen. € 7,50 uitpas € 6,www.korzo.nl/nl/producties/ monday-movement-classes 21:00 Murphy’s Law > Live jazz-jamsessie – [Jazz] Jammen in de gezelligste openbare huiskamer van Den Haag met wisselende jazzmuzikanten en studenten van het Koninklijk Conservatorium. O.l.v. Hans Braber trio. Gratis www.murphysjazz.nl

Dinsdag 10 september 10:00 Omniversum > Omniversum!

Ronduit Spectaculair – [Speelfilm] Prachtige films op een gigantisch koepelscherm. Beeld en geluid in Omniversum zijn zo groot dat het theater op zijn grondvesten trilt. www.omniversum.nl 10:30 Stayokay Hostel Den Haag > Willemsvaart - StrandRelax – [Boottocht] Boottocht van de Haagse binnenstad naar Scheveningen. De Willemsvaart neemt je in één uur bijna 400 jaar terug in de tijd. € 12,50 jeugd € 7,- www.willemsvaart.nl 12:30 Nieuwe Kerk > Lunchconcert Prijswinnaars Prinses Christina Concours – [Klassieke muziek] Het Prinses Christina Concours zet zich in voor de promotie van klassieke muziek en jazz onder jongeren. Prijswinnaars van het jaarlijkse concours spelen in de Nieuwe Kerk. Gratis www.christinaconcours.nl 13:00 Tweede Kamer > Kijkje in de Tweede Kamer – [Rondleiding] Altijd al eens willen zien waar de Tweede Kamer vergadert? Neem deel aan een

6>UITAGENDA


Eerste Embassy Festival kent geen grenzen Door Saskia Herberghs

Wat vorig jaar in samenwerking met het Huis van Europa begon als een kleiner festival onder de noemer European Life I Live heeft een volwassen opvolger gekregen: het Embassy Festival The Hague. De eerste editie, komende zaterdag op het Lange Voorhout, kent geen grenzen. Arthur Pronk van Prooost, organisator, onderkent nu ook: “Europa was te beperkt. Zeker voor een internationale stad als Den Haag, met zijn ambassades, non-gouvernementele organisaties en internationale rechtsorganen”. Nu voor een nieuwe opzet is gekozen, met als opdrachtgever de gemeente Den Haag, is de animo bij de internationale gemeenschap van Den Haag enorm gegroeid. Nieuw-Zeeland, Turkije en India om maar een paar nieuwelingen te noemen, laten zich nu ook zien. Pronk: “Mensen willen erbij zijn. Voor sommige ambassades was het dit jaar nog te vroeg , maar ik voorzie dat het festival kan uitgroeien tot een weekend waaraan lezingen en congressen vooraf gaan. Dit festival is een instrument om activiteiten en mensen bij elkaar te brengen”. Vibraties De reikwijdte van het festival is af te lezen aan het programma dat bezoekers trakteert op muziek uit alle windrichtingen, een buitenlandse markt, dans, theater en velerlei culinaire hoogstandjes uit nabije en ver gelegen streken. De manifestatie begint om 12 uur met lezingen van schrijvers van reisboeken en de opening van een jeu de boules-baan, waarvoor het Lan-

De Zweedse soulsensatie: Samson for President. > Foto's: Marc Heeman

Vervolg>Theater, Muziek & Evenementen rondleiding door het hart van de democratie. Je krijgt een film te zien en bezoekt interessante plekken, waaronder de plenaire zaal en Statenpassage. Telefonisch reserveren verplicht 070-3183055. www.tweedekamer.nl/ contact/bezoek_ons/index.jsp 13:00 Bierkade > Ooievaart - Den Haag vanaf het water – [Boottocht] Geniet van een anderhalf uur durende boottocht in een historische Kagenaar van De Ooievaart door de Haagse grachten. Ook afvaart om 15.00 uur. € 11,- jeugd € 7,50 Kaarten te koop bij VVV, Spui 68 en Wagenstraat 193, 070 4451869. www.ooievaart.nl 13:00

13:30

18:30


> Willemsvaart - Varen tussen stad en strand – [Boottocht] Twee uur varen tussen Haagse Binnenstad en de kust over enkele Haagse Singelsgrachten en de Koninginnegracht. € 15,- jeugd € 7,www.willemsvaart.nl 13:00 VVV Uitburo Den Haag > Koningstour – [Wandeling] Altijd al benieuwd geweest naar alle ins & outs van Prinsjesdag, van de route en de Gouden Koets? VVV Den Haag organiseert een heuse Koningstour. Met stadsgids Remco Dörr verken je in anderhalf uur de route van de Gouden koets en leer je alles wat er te weten valt over deze dag. € 7,50 Reserveren kan telefonisch via 0900-340 35 05 (€0,45 per minuut, maximaal €22,50 per gesprek), via e-mail [email protected] of aan de balie van VVV Den Haag (Spui 68). www.denhaag.com 13:30 Museon > Audiovisuele presentatie – [Lezing] Lezing met projectie.

20:15

20:30

Ooievaars Natuurlijk; en Hoe staat het met de ooievaars in Den Haag? Lezing, powerpoint en film door Monique van den Broek. € 5,50 www.museon.nl VVV Uitburo Den Haag > Jugenstilwandeling ‘t Gilde – [Wandeling] Een gids van het Gilde Den Haag voert u langs de bekendste en mooiste jugenstil panden in de Haagse binnenstad. € 4,- Reserveren via VVV Den Haag 0900-340 35 05 (0,45Eur per minuut) www.gildedenhaag.nl Strandtent de Fuut > Cinta 2.0 - Montan en Lauwerends – [Jazz] De Worldjazz van Montan en Lauwerends is de smaak van Indonesië & Nederland ineen gevlochten in een stijlvol, vrolijk avondje aan het strand. www.defuut.nl Grote Kerk > Internationaal orgel festival Den Haag – [Klassieke muziek] Toporganisten bespelen het Metzler orgel. Het concert kunt u volgen op een groot videoscherm, op deze manier ervaart u het spel van de organist van heel dichtbij. Gijsbert Kok (De Lier/Den Haag). € 10,- www.haagsorgelkontakt.nl Theater PePijn > Pieter Jouke - Woord houden – [Cabaret] Het is een programma waarin hij opportunisme bloot legt aan de hand van dagelijkse situaties. € 9,50 uitpas € 8,50 www.pieterjouke.nl

Woensdag 11 september 10:00 Omniversum > Omniversum!

Ronduit Spectaculair – [Speelfilm] Prachtige films op een gigantisch koepelscherm. Beeld en geluid in Omniversum zijn zo groot dat het theater op zijn grondvesten trilt. www.

omniversum.nl 10:00 Vredespaleis > Interreligieus

Symposium - Stilte – [Debat] Een Interreligieuze Symposium in het Vredespaleis in Den Haag. Professionals uit het christendom, de islam, het boeddhisme, het hindoeïsme en het jodendom delen hun visie op vergeving en vrede met prof. dr. E. Hirsch Ballin als de moderator van het debat. € 15,100jaar.vredespaleis.nl 10:30 Stayokay Hostel Den Haag > Willemsvaart - StrandRelax – [Boottocht] Boottocht van de Haagse binnenstad naar Scheveningen. De Willemsvaart neemt je in één uur bijna 400 jaar terug in de tijd. € 12,50 jeugd € 7,- www.willemsvaart.nl 12:45 Gotische Zaal > Pauze (orgel) concert – [Klassieke muziek] Geniet tijdens uw pauze van een lunchconcert in deze mooi zaal van de Raad van State. Jos van der Kooy (orgel). Gratis www.raadvanstate.nl 13:00 Bierkade > Ooievaart - Den Haag vanaf het water – [Boottocht] Geniet van een anderhalf uur durende boottocht in een historische Kagenaar van De Ooievaart door de Haagse grachten. Ook afvaart om 15.00 uur. € 11,- jeugd € 7,50 Kaarten te koop bij VVV, Spui 68 en Wagenstraat 193, 070 4451869. www.ooievaart.nl 13:00

18:30

19:30

20:15

20:30


> Willemsvaart - Varen tussen stad en strand – [Boottocht] Twee uur varen tussen Haagse Binnenstad en de kust over enkele Haagse Singels, grachten en de Koninginnegracht. € 15,- jeugd € 7,www.willemsvaart.nl 14:00 VVV Uitburo Den Haag > Ontdek China Town en de verdwenen Joodse buurt – [Wandeling] Tijdens de wandeling maakt u kennis met het huidige China Town, met z’n restau-

21:00

rants, winkeltjes en supermarkten. Deze wijk was tot in de Tweede Wereldoorlog de op één na grootste Jodenbuurt van Nederland. Langs de kades staan nog woningen van enkele beroemde 17de-eeuwse Hollandse Meesters. € 9,95 www.residentieontdekkingen.nl Strandtent de Fuut > Cinta 2.0 - Montan en Lauwerends – [Jazz] De Worldjazz van Montan en Lauwerends is de smaak van Indonesië & Nederland ineen gevlochten in een stijlvol, vrolijk avondje aan het strand. www.defuut.nl Koninklijke Schouwburg > Peace of Me | het Nationale Toneel, de Koninklijke Schouwburg, het Koorenhuis, De Dutch Don’t Dance Division – [Musical, Moderne dans] ‘Peace of Me’ is een eigentijdse musical waarin jongeren tussen de 12 en 18 jaar oud hun verhaal over vrede en recht laten horen. € 15,uitpas € 13,50 peaceofme.nl Grote Kerk > Internationaal orgel festival Den Haag – [Klassieke muziek] Toporganisten bespelen het Metzler orgel. Het concert kunt u volgen op een groot videoscherm, op deze manier ervaart u het spel van de organist van heel dichtbij. Peter Van de Velde (Antwerpen). € 10,- www.haagsorgelkontakt.nl Theater PePijn > De Haagse spot – [Cabaret] Maandelijks try-out podium voor beginnende en gevestigde cabaretiers, stand-up comedians en singer-songwriters. € 11,50 uitpas € 10,50 www.haagsespot.nl Paard van Troje > Paardcafé – [Popmuziek] Live-optredens in het café. Regelmatig staan er weer nieuwe acts op het podium van het Paardcafé. Kom kennismaken met aanstormende bands, lekker dansen op de muziek van één van de dj’s of gewoon gezellig een drankje drinken. Copenhaarlem Project.

ge Voorhout gemaakt lijkt te zijn. Op de verschillende carrouselpodia treden zowel populaire als klassieke musici op. Er zijn marktkramen en vanaf 13.30 uur wordt onder leiding van Theodore Pronk (geen familie) gediscussiëerd over Den Haag als creatieve stad. Wie geïnspireerd raakt, kan in de creatieve arena aan een groot schilderij meewerken. Het mag leuk en gezellig worden, maar Pronk neemt niet graag het woord ‘leuk’ in de mond. Hij spreekt liever over ‘vibes’, vibraties dus. “We willen vooral een gevoel meegeven. Dat kan met een wijntje, hapjes, kaasfondue of Ierse taarten maar het moet geen stapeling van cliché’s worden. Het mag progessief zijn”. Wat hem betreft moeten bezoekers door de muziek, het eten en de artistieke uitspattingen nieuwsgierig worden naar elkaar en naar elkanders culturen. “Ik zou zeggen: laat je verrassen door wat je nog niet kent. We bieden een mix van stijlen op een beloopbaar terrein. Maak een culturele wereldreis in één dag”. Bijvoorbeeld op het poppodium met de flamenco van Primos del Norte, van 12.30 tot 13.15 uur en de Zweedse soul van Samson for President van 17.45 tot 18.30 uur. Of begin de middag klassiek met Frederieke Saeijs met Reflections van 12.15 tot 12.50 uur. En daarna een aperitiefdrinken bij de vioolklanken van Simon Murphy van 16 tot 16.35 uur.

Voor een volledig programma van het Embassy Festival, zaterdag van 12 tot 21 uur: www.embassyfestival.com

Gratis www.paard.nl 21:00 SuperMarkt > De versafdeling

– [Popmuziek] Nieuwe, talentvolle en opkomende bands uit de Haagse regio krijgen de kans om in 30 minuten het beste van hun repertoire ten gehore te brengen. Gratis www.supermarktdenhaag.nl

Donderdag 12 september 10:00 Bierkade > Ooievaart - Haagse Veer

- Den Haag naar ‘t Geertje Zoeterwoude – [Boottocht] 3 uur durende vaartocht van Den Haag naar geitenboerderij ‘t Geertje in Zoeterwoude. € 10,- jeugd € 5,- www.ooievaart.nl, www.hetgeertje.nl 10:00 Lange Voorhout > Antiek-, Curiosa- en Boekenmarkt – [Markt] Sfeervolle markt met antiek, boeken en curiosa met gezellige terrasjes, rondom de markt. Op zoek naar een 1e druk van een lievelingsboek, oude prenten, schilderijen of spullen uit grootmoederstijd het is hier te vinden. www.denhaag.com 10:00 Omniversum > Omniversum! Ronduit Spectaculair – [Speelfilm] Prachtige films op een gigantisch koepelscherm. Beeld en geluid in Omniversum zijn zo groot dat het theater op zijn grondvesten trilt. www.omniversum.nl 10:30 Stayokay Hostel Den Haag > Willemsvaart - StrandRelax – [Boottocht] Boottocht van de Haagse binnenstad naar Scheveningen. De Willemsvaart neemt je in één uur bijna 400 jaar terug in de tijd. € 12,50 jeugd € 7,- www.willemsvaart.nl 13:00 Bierkade > Ooievaart - Den Haag vanaf het water – [Boottocht] Geniet van een anderhalf uur durende boottocht in een historische Kagenaar

7

uitagenda<


Turbinehal tijdelijk ‘brandpunt van de kunsten’

Groots opgezet ‘Volkspaleis’ in Elektriciteitsfabriek Door Egbert van Faassen

Sinds kort is de in onbruik geraakte turbinehal in de centrale van elektriciteitsmaatschappij E.On beschikbaar gekomen voor culturele manifestaties. Dit deel van het onder normale omstandigheden gesloten en stevig bewaakte gebouw is nu voor het eerst te bekijken. De ruimte is enorm, kaal en alleen een staketsel van stalen balken met afgebladderde kleur biedt de blik nog enig houvast. Als industrieel erfgoed – wat het is – maar tegelijk als locatie voor optredens, rondleidingen en voorstellingen is de turbinehal een aanwinst. Galerie ‘West’, vorig jaar de initiator van de eerste ‘Volkspaleis’manifestatie in de Grote Kerk heeft dit keer, in samenwerking met veel andere Haagse organisaties, een wel heel uitgebreid programma samengesteld. De fabriekshal is het tijdelijke brandpunt van de kunsten in Den Haag. De vonken zullen er vanaf springen. Beeldende kunst, literatuur, muziek en dans komen aan bod. Ook worden aspecten van de locatie belicht. Het hoofdwerk is een nieuwe video-installatie van Reynold Reynolds (1966), de in Berlijn werkende experimentele filmer. In ‘West’ werd in 2011 zijn video-veelluik ‘Six easy pieces’ getoond, niet samen te vatten, maar het geeft onder meer een blik in het fictieve leven binnen een appartementengebouw. Zijn nieuwe project ‘The Lost’ is geconcentreerd in één gebouw. In de kelder is cabaret ‘Troika’. Daar boven wonen verschillende kunstenaars. De verhalen van Christopher Isherwood, ‘Goodbye to Berlin’, vormden één van de inspiratiebronnen. Daarbij dook Reynolds in de

van De Ooievaart door de Haagse grachten. Ook afvaart om 15.00 uur. € 11,- jeugd € 7,50 Kaarten te koop bij VVV, Spui 68 en Wagenstraat 193, 070 4451869. www.ooievaart.nl 13:00


> Willemsvaart - Varen tussen stad en strand – [Boottocht] Twee uur varen tussen Haagse Binnenstad en de kust over enkele Haagse Singelsgrachten en de Koninginnegracht. € 15,- jeugd € 7,www.willemsvaart.nl 13:30 VVV Uitburo Den Haag > Hofjeswandeling ‘t Gilde – [Wandeling] Een gids van het Gilde Den Haag voert u langs de bekendste en mooiste hofjes. Verborgen plekjes, vanaf de straat moeilijk te zien. € 4,- Reserveren via VVV Den Haag 0900-340 35 05 (0,45Eur per minuut) www.gildedenhaag.nl 18:30 Strandtent de Fuut > Cinta 2.0 - Montan en Lauwerends – [Jazz] De Worldjazz van Montan en Lauwerends is de smaak van Indonesië & Nederland ineen gevlochten in een stijlvol, vrolijk avondje aan het strand. www.defuut.nl 19:30 Koninklijke Schouwburg > Peace of Me | het Nationale Toneel, de Koninklijke Schouwburg, het Koorenhuis, De Dutch Don’t Dance Division – [Musical, Moderne dans] ‘Peace of Me’ is een eigentijdse musical waarin jongeren tussen de 12 en 18 jaar oud hun verhaal over vrede en recht laten horen. € 15,uitpas € 13,50 peaceofme.nl 19:30 Museum voor Communicatie > CommunicatieCafé – [Debat] Het CommunicatieCafé is een maandelijkse thema-avond of -middag in het Museum voor Communicatie. In een workshop, debat of gesprek gaan we dieper in op een actueel thema rondom communicatie. De robot, een ideale huisgenoot? Floortje Daemen, auteur van het boek Overal

Opname op de set van ‘The Lost’. >Foto: PR

filmgeschiedenis. Hij zou delen van een nooit afgemaakte film hebben gevonden – de vraag wat werkelijkheid is en wat fictie, is een terugkerend thema in Reynolds werk. Dan is er nog een historische dimensie. De reden dat de ‘teruggevonden’ fragmenten nooit in een speelfilm zouden zijn uitgemond, is de ingrijpende verandering van het leven in Berlijn onder invloed van de nazi’s. ‘De verlorenen’ wordt getoond op zeven schermen, van groot tot reusachtig, opgesteld op twee ver-

diepingen. In het totaal drie en een half uur film, die de beschouwer niet anders dan in fragmenten kan zien. Enkele deeltjes werden eerder getoond, maar het volledige werk inclusief de ruimtelijke opstelling is een wereldpremière. Het ensemble ‘Nieuw Amsterdams Peil’ bewerkte een stuk van de ‘entartete’ componist Franz Schreker als begeleiding bij de film. Tijdens de opening wordt deze live uitgevoerd. ‘The Lost’ is op middagen te bezoeken. ’s Avonds vindt in dezelfde ruimte

een andere gebeurtenis plaats. Zoals ‘The Lost’ deels gaat over hoe kunstenaars uit verschillende disciplines samenleven, zo heeft ‘West’ enorm veel kunstenaars uitgenodigd om de avonden in het Volkspaleis te verzorgen. Zonder ze te vragen om bij het project van Reynolds aan te sluiten, maar ‘Trespassers W’ – zowel mede-uitgever van het Haagse literair tijdschrift ‘Extaze’ als een band – vroeg de schilder Diederik Gerlach om een panorama van Berlijn te maken en speelt

robots: automatisering van de liefde tot de dood, gaat deze avond dieper in op de maatschappelijke impact van robots op onze samenleving. € 5,-www.muscom.nl 20:00 Nutshuis > Nutshuis Cinema – [Speelfilm, Documentaire] Wekelijks filmprogramma. Elke donderdagavond richt Het Nutshuis zich op de kunst van het film maken, in documentaire, maar ook in fictie, animatie of experimenteel werk. Das Leben der Anderen - Florian Henckel von Donnersmarck (Duitsland, 2006, 137 min). In het Oost-Berlijn van 1984 raakt een agent van de geheime politie; de zogenaamde Stasi, dieper en dieper betrokken in het leven van een schrijver en zijn geliefde die hij moet afluisteren. € 8,50 www.nutshuis.nl 20:00 Buena Vista Beach Club > BorderKitchen met Sofi Oksanen – [Li-

teratuur] Een BorderKitchen aan zee met Sofi Oksanen (Finland, 1977). Interview in het Engels door Rosan Hollak (NRC). € 7,50 Reserveren via [email protected] of via 070-3462355. www.borderkitchen.nl 20:15 Grote Kerk > Internationaal orgel festival Den Haag – [Klassieke muziek] Toporganisten bespelen het Metzler orgel. Het concert kunt u volgen op een groot videoscherm, op deze manier ervaart u het spel van de organist van heel dichtbij. Ben van Oosten (Den Haag). Concert i.kv. het Int. Albert Schweitzerjaar 2013. Met het programma dat Schweitzer op 1 mei 1928 in de Grote kerk heeft uitgevoerd. Voorafgaand (om 19.30 uur) zal Aad van der Hoeven een lezing houden over Albert Schweitzer. € 10,www.haagsorgelkontakt.nl

20:15


Theater aan het Spui > Bloeddorst |

Theatergroep Spot – [Musical] In de musical ‘Bloeddorst’ willen een professor en zijn assistent bewijzen dat vampieren bestaan. Omlijst door krachtige rockmuziek, ingetogen solo’s, stevige koorpartijen, prachtige power ballads en strakke choreografieën, is ‘Bloeddorst’ een komische musical om stevig je tanden in te zetten. € 16,50 jeugd € 12,- www.theatergroepspot.nl 20:30 Theater PePijn > Katinka Polderman - Katinka Polderman baart zorgen – [Cabaret] Polderman is onverstoorbaar, gortdroog, subtiel en lomp, hilarisch en ontroerend en op haar best in haar eigen vrolijke en licht absurdistische universum waarin niets normaal is. € 13,50 uitpas € 12,50 www.poldermanie.nl 20:30 Theater Ludens > Dolf Jansen

Berlijnse muziek. Barney de Krijger levert een bijdrage die om elektriciteit draait en er is een lichtshow van Willem Marijs. Het is ondoenlijk alle gebeurtenissen te noemen. Kees ’t Hart geeft een lezing over de pre-existentialistische Deense denker Kierkegaard en er zal een studie verschijnen uit zijn pen. Beide beloven eerder geestig dan zwaarwichtig te worden. Meindert Talma, ‘Nederlands onbekendste popster’ volgens weekblad ‘Vrij Nederland’, zal optreden. Wim Noordhoek, die in een ver verleden Frank Zappa op de Nederlandse televisie introduceerde, levert een audio-verhaal: ‘Gelukkige doden’. De Zappa-coverband ‘Uncle Meat’ zal optreden. Opnieuw komen we Kees ’t Hart tegen, die de band van vertalingen voorziet. Kunstkenners zullen rondleidingen verzorgen. Jurist en verzamelaar Egbert Dommering legt zijn drijfveren bloot. Er is een talkshow over de elektriciteitsfabriek en de mogelijkheden daarvan en Bram Roth van het Museon zal alles over het transport van elektriciteit uitleggen. Hoe Den Haag de afgelopen decennia veranderde, is het onderwerp van schilder Philip Akkerman en Joris Wijsmüller, die behalve gemeenteraadslid ook fotograaf is. Klik op ‘30 dagen / 30 events’ voor het volledige programma. Er is een arrangement met een bezoek aan ‘West’ gevolgd door een maaltijd in een restaurant, een boottochtje naar de Elektriciteitsfabriek plus bezoek aan één van de avonden. Volkspaleis. De Constant Rebequeplein 20 tot en met 6 oktober, geopend woensdag tot en met zondag van 14-20 uur, toegang € 5,–, www.volkspaleis.org Toegang is gratis bij de opening, 7 september om 19 uur.

- Topvorm – [Cabaret] Het is een onvermijdelijk feit dat Dolf Jansen, mooiprater, dichtregelaar, hoofd ad rem van de gemeente Ouderamstel -50 is. € 16,50 uitpas € 15,- www.theaterludens.nl 21:00 Paard van Troje > Paardcafé – [Popmuziek] Live-optredens in het café. Regelmatig staan er weer nieuwe acts op het podium van het Paardcafé. Kom kennismaken met aanstormende bands, lekker dansen op de muziek van één van de dj’s of gewoon gezellig een drankje drinken. Kelly wants to fly, Nene en DJ PJ. Gratis www.paard.nl 21:00 Regentenkamer > Jazzconcert – [Jazz] Jazzmuziek. Jamsession o.l.v. Erik Doelman voor ieder die onder de bezielende leiding van begeleider pur sang Erik Doelman podiumervaring wil opdoen. Gratis www.regentenkamer.nl

>Informatie THEATERS Appeltheater/ Appelstudio Duinstraat 6-8, 070-3502200 AFAS Circustheater Circusstraat 4 070-4167600 Concordia Hoge Zand 42 070-3022680 Culturalis Hobbemastraat 120 Tel: 070 44 52 808 Diligentia Lange Voorhout 5 070-3610540 Nationale Toneel Gebouw Schouwburgstraat 8 0900-3456789

Koninklijke Schouwburg Korte Voorhout 3 0900-3456789 Kooman’s Poppentheater Frankenstraat 66 070-3559305 Korzo Theater Prinsestraat 42 2513 CE Den Haag Branoul Maliestraat 12 070-3657285 Lucent Danstheater Spui, 070-8800333 Rijswijkse Schouwburg Gen. Spoorln. 10 Rijswijk, 070-3360336 Stella Theater

Kerkstraat 11 070-3307070 Theater Camuz Damlaan 44 Leidschendam 070-3875314 Theater Dakota Zuidlarenstraat 57 070-3265509 Theater Merlijn Bilderdijkstraat 33 070-3450996 Theater Pepijn Nwe Schoolstr. 21-23 070-3610540 Laaktheater Ferrandweg 4 070-3933348 Theater in de Steeg Westeinde 165a 070-3648408

Theater aan het Spui Spui 187, 070-3465272 Theater Rest. Toussaint Spectacle Toussaintkade 21 070-3609324 Theater de Tobbe Burg. Feithplein 96 Voorburg 070-3864880 Theater Zeebelt De Constant Rebequeplein 20a 070-3656546 Theater Zwembad De Regentes Weimarstraat 63 070-3656515 World Forum Convention Center Churchillplein 10

070-3066228 Zeeheldentheater Trompstraat 342 070-3991000

MUZIEKCENTRA Dr. Anton Philipszaal Spui, 070-8800333 Haags Pop Centrum Burg. Hovylaan 12 070-4400086 Lokaal Vredebreuk Papestraat 38 070-3656046 Koorenhuis Prinsegracht 27 070-3422722 Musicon

Soestdijksekade 345 070-3686800 Muziekcafé De Paap Papestraat 32 070-3652002 Muziekcafé De Pater Achterom 8 070-3450852 Paard van Troje Prinsegracht 12 070-3601838 Podium Vocale Ln v. Meerdervoort 32 070-3451423 Regentenkamer Noorwest Buitensingel 20, 070-3658612 ’t Syndicaat Nieuwe Molstraat 10 070-3600053

8>UITAGENDA



9

uitagenda<

Na Tango en La Haya en In het Spoor van Alexine Tinne toont fotograaf Hans Willink dit keer twaalf zwart-wit foto’s in Galerie Haags onder de naam Moods. De tentoonstelling toont Den Haag op zijn sfeervolst. Met herkenbare beelden als op Summer in the City of bij de Koninklijke Schouwburg. Moods, Galerie HAAGS, Koningin Emmakade 148, 7 t/m 29 september. Op 7 september opent wethouder Marjolein de Jong de expositie om 16.00 uur tijdens de Museumnacht.

UIT

agenda

> www.denhaagcentraal.net > Uitgave van Den Haag Centraal >vrijdag 6 september 2013

gaat de PvdA redden? Wie }

Recommend Documents