Levens redden op de snelweg

ACTUEEL

Levens redden op de snelweg “Steeds vaker de helikopter in actie bij verkeersongevallen”

Rijden met een slaapapneu is levensgevaarlijk! Plus: De TVM foundation en de goede doelen Onderweg met Johan Derksen

ACTUEEL

www.tvm.nl | nr 189 | oktober 2013

In dit nummer

6 Colofon TVM Actueel is een periodieke uitgave van TVM verzekeringen. Een uitgave voor leden van de TVM groep die ieder kwartaal verschijnt. Hoofdredactie: Jaap Stalenburg Redactie: Jolanda Metselaar en Annetta de Vries Fotografie: Gerlinde Schrijver

Formule 1 en Logistiek Iedere Formule 1 Grand Prix is het weer topsport voor en achter de schermen. Terwijl toppers als Vettel en Alonso op het circuit strijden om de ereplaatsen, zijn honderden harde werkers achter de schermen bezig om de F1-race ook logistiek tot in de puntjes te regelen. TVM Actueel mocht exclusief achter de schermen kijken!

Vormgeving: VosLibert communicatie, Wouter Nijman Redactieadres: TVM verzekeringen Van Limburg Stirumstraat 250 | 7901 AW Hoogeveen postbus 130 | 7900 AC Hoogeveen tel. +31 (0)528 29 29 99 | [email protected] | [email protected] www.tvm.nl, www.tvmschaatsploeg.nl Twitter @tvmnl, @tvmalert en @tvmschaatsploeg Facebook www.facebook.nl/tvmschaatsploeg www.facebook.nl/tvmverzekeringen Bij ongeval of ziekte onderweg kunt u bellen met: • SOS Alarmnummer tel. +31 (0)20 651 51 51 bij ongeval/ziekte beroepschauffeur buiten Nederland • TVM schade-alarmnummer tel. +31 (0)528 29 29 11 bij ongeval/schade aan vrachtauto en/of lading en bij diefstal en inbraakschade in het binnen- en buitenland • TVM alarmcentrale tel. +31 (0)71 36 41 854 Voor berging en transport van personen- en bestelauto’s na ongeval/schade in Nederland en buitenland

2 \ TVM ACTUEEL 189

20 12 Politie Porsches

Ze waren tientallen jaren lang het gezicht van de Nederlandse politie op de snelwegen: de agenten in de snelle Porsches die efficiënt toezicht hielden op het Nederlandse verkeer. Dat leverde veel mooie verhalen op!

Ridders

In Nijkerk werd tijdens de Ridders van de Weg-manifestatie niet alleen de 25.000e Ridder van de Weg gehuldigd, maar er was ook volop aandacht voor dé Gouden Ridder van de Weg. Een onderscheiding die telt onder de Nederlandse beroepschauffeurs.

Van de voorzitter

22 Johan Derksen Zijn scherpe pen en keiharde analyses tijdens Voetbal International op RTL 7 zijn gevreesd. Ook onderweg ergert de voetbaljournalist zich nogal eens.

10

32

Slapen en verkeer

Ben Mandemakers

Deskundigen zien slaapproblemen als een groot gevaar voor de verkeersveiligheid. Zij dringen aan op betere controles voor beroepschauffeurs op slaap-apneu.

Vanuit Brabant bouwde rasondernemer Ben Mandemakers een enorm zakenimperium op.

3 Van de voorzitter

24 THEMA

4 Actueel NIEUWS

26 TRAVEL

“Ridder van de Weg is DE erkenning voor beroepschauffeurs”



- Tientallen doden per jaar door smartphones - BedrijfsautoRAI verplaatst naar najaar 2014 - Duizenden banen in transportsector

15 TVM foundation

TVM gaat maatschappelijke initiatieven ondersteunen. De eerste projecten zijn nu bekend.

16 Mobiel Medisch Team

Er moet een Europees Plan komen voor ‘schone’ vrachtwagens. Steeds meer Nederlanders weten de weg te vinden naar Istanbul.

30 On the Road

Fotograaf Gerlinde Schrijver sloeg toe tijdens van de Ridders van de Weg-manifestatie.

35 Drukdrukdruk

En ook in dit nummer is Bram B. Bot uw uitsmijter…

Levens redden op de snelweg dankzij snelle inzet heli’s en mobiele medische teams.

Beste lezers, Ridder van de Weg wordt je niet zo maar. Daar moet je veel voor doen. Schadevrij rijden, en dat vele jaren lang. In het Nederland van 2013 is dat een prestatie die we bij TVM verzekeringen graag met topsport vergelijken! Ik was er dan ook stiekem erg trots op dat we bij de Ridders van de Wegmanifestatie in Piet Koole alweer de 25.000e Ridder in het zonnetje konden zetten! Ik hoor het steeds vaker. De onderscheiding Ridder van de Weg zou eigenlijk moeten worden opengesteld voor alle Nederlandse beroepschauffeurs. Aan de stamtafels in de Nederlandse chauffeurscafés tel je mee met een Ridderorde en ondernemers zijn in deze tijden van economische crisis maar wat blij met chauffeurs die onderweg de kosten van het bedrijf helpen drukken! Maar een Ridder van de Weg is vooral een ambassadeur van een beroepsgroep die het in Nederland en België vaak niet makkelijk heeft. Zeker op de snelwegen in de Benelux, waar media ieder incident met een vrachtwagen lijken uit te vergroten en de onderlinge verdraagzaamheid nauwelijks meer lijkt te bestaan. TVM verzekeringen wil met de Ridderonderscheidingen wat doen aan het imago van de Nederlandse beroepschauffeurs. Goed opgeleide vakmensen die in heel Europa worden gerespecteerd en het verdienen wat vaker in het zonnetje gezet te worden. Net zo goed als TVM de komende jaren ook met andere initiatieven aan de weg zal timmeren: we gaan ons nog meer richten op verkeersveiligheid en duurzaamheid naast de verzekeringsproducten die u van ons kent. TVM wil meer zijn dan een naam op uw groene kaart. We willen de Nederlandse transportsector steunen in goede en slechte tijden. Daar mag u ons op afrekenen!

Overname van (delen van) artikelen is toegestaan met schriftelijke toestemming van de redactie en mits de bron wordt vermeld. Overname van foto’s en/of illustraties is niet toegestaan.

TVM ACTUEEL 189 \ 3

Actueel nieuws

BedrijfsautoRai verplaatst naar oktober 2015

Een beetje chauffeur laat zich niet afleiden

De BedrijfsautoRAI 2014 zal worden verplaatst naar 20 tot en met 23 oktober 2015. De organisatie heeft hiertoe besloten na overleg met RAI Vereniging en het Tentoonstellingscomité.

V

Per jaar vallen er tientallen doden in het verkeer doordat automobilisten hun aandacht niet bij het verkeer, maar bij hun smartphone hebben. Reden voor Veilig Verkeer Nederland om dit najaar de campagne ‘Een beetje chauffeur laat zich niet afleiden’ nieuw leven in te blazen.

I

n de campagne, die eerder is ingezet om bellen tijdens het rijden te ontmoedigen, ligt het accent dit keer op de smartphone, waarmee je niet alleen kunt bellen, maar ook kunt internetten. Berucht voorbeeld hoe verkeerd dat kan aflopen, vond in oktober 2011 plaats op de A4 bij Leidschendam. Een 32-jarige man was zo druk bezig met zijn mobiele telefoon dat hij de file voor hem niet zag. Met een snelheid van 108 kilometer per uur ramde hij een auto met daarin een vrouw en twee kinderen. Een van die kinderen overleed in het ziekenhuis. Begin dit jaar is de man veroordeeld tot 150 uur taakstraf en een rijontzegging van 580 dagen.

Slingeren

Beleidsadviseur Ernst Pompen van het Verbond is blij met de campagne. “Uit onderzoek blijkt dat bellende rijders twintig procent trager reageren en social mediagebruikers zelfs dertig procent. Moet je eens proberen om op de fiets een bericht te lezen. Zonder dat je erg in hebt, ga je slingeren. Ga maar na wat er in de auto gebeurt als je probeert berichtjes te versturen, iets te lezen of een filmpje te kijken. Ons advies is heel simpel: blijf helemaal van je smartphone af tijdens het rijden. Je kunt bijvoorbeeld een No Reply App installeren op Android-telefoons om bellers erop te attenderen dat je onderweg bent en de telefoon niet kan aannemen.”

anuit alle beurssegmenten is deze verplaatsing reeds lange tijd een sterke wens, aangezien de beurs dan alterneert met de IAA Hannover. In de agenda van Amsterdam RAI was dit echter tot voor kort niet mogelijk. In het voorjaar van 2014 zal Amsterdam RAI wel een apart trailer evenement organiseren. “Al sinds jaren is er binnen de beurssegmenten van de BedrijfsautoRAI discussie over het feit dat de beurs in hetzelfde jaar gepland stond als de IAA in Hannover. Er doet zich nu de mogelijkheid voor om de beurs te verplaatsen naar oktober 2015. Hiermee kunnen we een einde maken aan de discussie en zijn er meer kansen voor internationale groei”, aldus Olaf de Bruijn, directeur RAI Vereniging. TVM verzekeringen is een van de hoofdsponsoren van de BedrijfsautoRAI.

Kort nieuws Groei containerbranche De groei in de containerbranche zal de komende jaren waarschijnlijk uitkomen tussen de 3 en 6% per jaar. Dat voor-

4 \ TVM ACTUEEL 189

spelt Maersk Line, de containertak van conglomeraat A.P. Møller-Maersk. Tussen 2002 en 2012 lag de groei jaarlijks nog rond de 6%. Containervervoerders zullen zich dan ook flink moeten richten op kostenbesparingen en het schrappen van overcapaciteit, aldus Maersk-topman Søren Skou. “Het snijden in de kosten blijft de lifestyle van Maersk Line, geen dieet.”

Meer samenwerking De transportsector moet de informatie uit boordcomputers en andere ICT-systemen benutten om logistieke processen te verbeteren. Dit stelt Walther Ploos van Amstel, universitair docent logistiek aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Hij geeft aan dat meer samenwerking onontkoombaar is. “Niet alleen in het delen van

informatie maar ook in distributie-­activiteiten.” Stijgende vrachtwagenverkoop In het tweede kwartaal van 2013 heeft de auto- en motorbranche 16 procent minder omgezet gedraaid dan een jaar eerder. De autoverkopers kregen de hardste klappen. De reparatieen onderhouds­ bedrijven deden het relatief beter. De vrachtwagenbranche

was de enige branche met een lichte omzetstijging. De omzet steeg met bijna 2 procent vergeleken met een jaar eerder. Ook in het eerste kwartaal deed deze branche het relatief het best, na een uitzonderlijk slecht 2012. Zorgpremies 2014 De TVM Collectieve Zorg­ verzekering van CZ heeft ook in 2014 veel voordelen. O.a. premiekorting, toegang

vragen Duizenden banen in transportsector Werkgevers- en werknemersorganisaties in de sector Transport en Logistiek hebben als eerste sector overeenstemming bereikt over een sectorplan met maatregelen voor de komende twee jaar.

M

eer dan tweeduizend jongeren worden de komende jaren opgeleid en kunnen na een tweejarige opleiding aan de slag bij een onderneming in deze sector. Het vakmanschap van werkloze chauffeurs wordt ondertussen op peil gehouden. De voorstellen van Transport en Logistiek Nederland, FNV Bondgenoten en CNV Vakmensen, zijn aan minister Asscher (SZW) gepresenteerd en kosten 40 miljoen euro. In het Sociaal Akkoord is in totaal 600 miljoen euro beschikbaar gesteld voor plannen die de werkgelegenheid stimuleren of behouden en problemen op de arbeidsmarkt oplossen. Het plan van de transportsector zet vooral in op vakmanschap. Het op peil houden van de kennis en vaardigheden van werkloze chauffeurs is daarbij een belangrijk speerpunt. Zij worden in staat gesteld opleidingen te volgen (500 exwerknemers). De transportsector heeft het moeilijk in deze tijd, maar kent tegelijk een vergrijsd werk­ nemersbestand. De verwachting is dat als de economie aantrekt er snel duizenden chauffeurs nodig zijn. Daarom is afgesproken dat meer dan twee­ duizend jongeren de komende jaren zullen instromen en een tweejarige opleiding krijgen.

tot de diensten van ‘Best Doctors’, recht op een second opinion en wachtlijst­ bemiddeling en 100% vergoeding orthodontie voor kinderen t/m 21 jaar (bij een tandartsverzekering). Wilt u op de hoogte gebracht worden zodra onze voorwaarden, vergoedingen en premies 2014 bekend zijn? Stuur dan een e-mail naar [email protected].

Minister Asscher hoopt dat andere sectoren het goede voorbeeld van de transportsector volgen: “De werkloosheid is het grootste probleem van dit moment en dus moeten we alles op alles zetten om iedere baan te redden. Ik doe dat door geld beschikbaar te stellen, de sectoren moeten die voorzet inkoppen door met concrete initiatieven te komen. De sector Transport en Logistiek neemt nu het voortouw en dat is van belang voor werknemers die hierdoor aan het werk blijven en jongeren die een leerwerkplek krijgen.”

Dieselaccijns De Nederlandse schatkist loopt jaarlijks naar schatting 250 miljoen euro aan accijnsinkomsten mis doordat ondernemers in de sector

Na 14 jaar eindigt in het voorjaar van 2014 de sponsoring van de TVM schaatsploeg. Inmiddels heeft de Raad van Bestuur de ervaren sportmarketeer Frank van den Wall Bake gevraagd om een advies te schrijven over eventuele nieuwe sponsorprojecten. Zijn advies wordt begin 2014 gepresenteerd. Manager Corporate Communicatie Jaap Stalenburg licht dit sponsor-onderzoek toe.

VRAAG 1

Waarom stopt TVM verzekeringen met de sponsoring van de succesvolle schaatsploeg? “TVM heeft er altijd voor gekozen om te kiezen voor een langere periode van sponsoring. Een verzekeraar gaat altijd voor een duurzame relatie, maar uiteindelijk is 14 jaar een lange periode en is het goed om naar andere projecten te kijken. We kijken wel vol trots terug op wat de schaatsploeg gepresteerd heeft.”

VRAAG 2

Blijft TVM actief in sportsponsoring? “Die kans is groot, maar we zullen ook naar alternatieven kijken. Bijvoorbeeld activiteiten voor specifieke klantengroepen.”

VRAAG 3

Wat zijn sporten waar TVM voor de komende jaren specifiek naar kijkt als het om sponsoring gaat? “Als we voor sportsponsoring kiezen dan kijken we vooral naar de meer mannelijke teamsporten. Dan moet je denken aan voetbal, wielrennen, auto- of motorrace. We gaan in ieder geval nog een jaar door met de sponsoring van het XDakar-team. We gaan niet over 1 nacht ijs bij het kiezen van nieuwe sponsorprojecten. Het zal echt bij TVM moeten passen.”

VRAAG 4

Waarom kiest TVM voor sportsponsoring?

transport en logistiek in het buitenland brandstof tanken. Dit blijkt uit onderzoek van Transport en Logistiek Nederland (TLN). Uit het onderzoek blijkt verder dat dit verlies vanaf 2014 verder oploopt omdat door de geplande accijnsverhoging van 3 eurocent en inflatiecorrectie van 1 á 2 eurocent het nog meer gaat lonen om in het buitenland te gaan tanken.

“Sport past bij het imago van TVM verzekeringen en we kunnen veel doen aan relatiemarketing, het betrekken van relaties/leden bij onze sponsoring. Toch gaan we ook een breder onderzoek doen om te kijken of andere vormen van sponsoring voor ons de moeite waard zijn.”

VRAAG 5

Wanneer valt er een beslissing? “Na de Olympische Winterspelen in Sotsji zullen we naar buiten brengen wat we de komende jaren met ons sponsorbeleid gaan doen. De komende maanden zullen we ons eerst intern beraden.”

TVM ACTUEEL 189 \ 5

De harde werkers achter de Formule 1

Zweten tussen miljonairs, kreeft en kaviaar Tijdens de negentien Formule 1-races zijn de ogen van miljarden mensen wereldwijd gericht op de 22 coureurs en hun bolides. Maar voor de start en na de finish van iedere race wordt er achter de schermen door vele honderden mensen keihard gewerkt om alles goed te laten verlopen. Het flitsende Formule 1-circus van Bernie Ecclestone is een enorme logistieke operatie. Iedere race weer… tekst: Frank Woestenburg \ beeld: Peter van Egmond

V

an alles wat je hier om je heen ziet, hebben we reserveonderdelen mee. Uiteraard van de auto’s, maar ook van de bloemenvazen die op de tafels staan in ons motorhome”, zegt Graham Watson, een bereisde Nieuw-Zeelander, die bij het Formule 1-team van Caterham als teammanager op de loonlijst staat. Caterham is de renstal waar de Nederlander Giedo van der Garde één van de twee vaste coureurs is. Het is weliswaar één van de kleinste teams in de paddock, maar met een jaarbudget van naar schatting ruim zeventig miljoen euro is ook hier alles tot in de puntjes verzorgd. In de fabriek van het team in het Engelse Leafield werken zo’n 300 mensen dagelijks aan de verdere ontwikkeling van de twee auto’s van Van der Garde en zijn Franse teamgenoot Charles Pic. Op locatie bestaat de

Caterham-afvaardiging doorgaans uit 84 mensen, die in drie etappes aan- en afreizen. Verder beschikt men er over

alvorens hij in 2010 de overstap maakte naar Caterham. De eerste werkzaamheden in de garage omvatten onder andere het schoonmaken van de vloer alsmede het ophangen van monitors en het installeren van het computernetwerk met behulp van 500 meter aan datakabels en 300 meter aan stroomkabels. “Op woensdagochtend komen vervolgens de monteurs aan en woensdagavond of uiterlijk donderdagochtend volgen de andere leden, zoals de ingenieurs, de marketingmensen, het management, de cateraars en vanzelfsprekend de coureurs.” In de aanloop naar de race is de Formule 1-paddock een ware bezienswaardigheid. Elf teams met bijbehorende motorhomes staan in een lange straat naast elkaar opgesteld. Sponsors, journalisten, relaties en tal van beroemdheden paraderen vrijwel onophoudelijk door de spreek­ -►

“Het werk trekt een zware wissel op je privé-leven” negen trucks en trailers, plus nog eens twaalf ondersteunende personenauto’s voor het dagelijkse vervoer van de teamleden tussen hotels en circuit. Toonaangevende teams als Red Bull Racing, Ferrari en McLaren hebben vanzelfsprekend nog meer mensen en materieel op locatie.

Opbouwploeg “Op de maandag voor een race komt meestal de opbouwploeg aan. Zij moeten de boel uitpakken, het motorhome opbouwen en de garage inrichten en werkbaar maken”, vertelt Watson, die eerder in de Formule 1 al werkzaam was bij Benetton, BAR en later Brawn,

TVM ACTUEEL 189 \ 7

woordelijke ‘Walk of Fame’. In de koningsklasse van de autosport draait het voor een belangrijk deel om ‘zien en gezien worden’. Maar achter de schermen is er van de glitter en glamour weinig te merken. Daar wordt onophoudelijk geploeterd. Terwijl in de hospitality-ruimtes van de teams of in de VIP-clubs champagne en exclusieve wijnen worden geschonken, vloeien in de garage alleen de zweetdruppels overvloedig. Van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat. Alles voor een goed resultaat op zondagmiddag.

zondagmiddag de race. Want, zo benadrukt Watson, bij Caterham is er sprake van een hecht team. De werkzaamheden lopen uiteen, maar de verbondenheid met de twee coureurs is enorm. Iedereen leeft mee. Van de monteurs tot de meisjes van de catering. Stuk voor stuk hopen ze op een goed resultaat op de zondagmiddag.

vaarwel te zeggen, is dat bijna altijd een sociale afweging.”

Paddock Elk team reist per jaar zo’n 200.000 kilometer af tussen haar thuisbasis, testsessies en de races. Voor logistieke ondersteuning is DHL al sinds jaar en dag de officiële partner van de Formule 1. DHL staat niet alleen in voor het transport van de racewagens. Ook de brandstof, banden (30.000 stuks per seizoen), tvapparatuur en materiaal voor de pit en de paddock worden gedurende het jaar door de logistieke dienstverlener vervoerd. Behalve twee auto’s en onderdelen, inclusief een compleet chassis, bestaat de

“Ons bestaan wordt vergeleken met dat van militairen op missie”

Hecht team “Een deel van onze crew mist op zondag de race. Dat zijn de mannen, twaalf in getal, die het motorhome opbouwen. Als die klus is geklaard, worden ze ondergebracht in een hotel in de buurt en pas na de race melden zij zich weer op het circuit voor het afbouwen”, vertelt Watson. “Het laat zich raden wat ze in de tussenliggende dagen doen”, voegt hij er gekscherend aan toe. “Ze ontspannen en drinken een biertje. Of twee biertjes…” Maar ook zij volgen op 8 \ TVM ACTUEEL 189

“Iedereen die bij Caterham werkt heeft een enorme passie voor autosport en Formule 1. Dat moet ook wel. Dit is veel meer dan ‘slechts’ een baan; dit is een manier van leven. Je moet geloven in wat je doet, want het werk trekt een zware wissel op je privéleven. Ons bestaan wordt wel eens vergeleken met dat van militairen op een missie. Ga maar na, ik ben 210 dagen van huis en dan zijn er genoeg mannen die mij wat dat betreft overtreffen. Ik denk dat er geen bedrijfstak te verzinnen valt waar het aantal echtscheidingen zo hoog ligt als in de Formule 1. Als mensen besluiten om op een gegeven moment deze wereld

“Achter de schermen is er van glitter en glamour weinig te merken”

basisuitrusting van een team als Caterham uit allerhande gereedschap en zaken als computers, tientallen laptops en portofoons. Vanzelfsprekend is al het materiaal goed verzekerd. Caterham, maar ook de meeste andere teams, maken daarvoor gebruik van de gerenommeerde Britse verzekeraar Lloyd’s. “In een hectische werkomgeving als de Formule 1 gaat er regelmatig wat kapot”, vertelt Watson met gevoel voor understatement. Wat te denken immers van de afschrijving van de F1-bolides, die stuk voor stuk een enorme waarde vertegenwoordigen. Het spreekt voor zich dat de teams enorme bedragen aan premies betalen om de risico’s af te dekken. Overigens hebben ook alle F1-coureurs een ongevallenen levensverzekering lopen, de meesten bij Lloyd’s. Van voormalig wereldkampioen Fernando Alonso (Ferrari) is bijvoorbeeld bekend dat hij alleen zijn duimen al voor een bedrag van tien miljoen euro heeft verzekerd.

Afbreken

De paddock wordt vanzelfsprekend zwaar bewaakt. Ieder team heeft veiligheidspersoneel in dienst dat 24 uur per dag de bezittingen van het team in de gaten houdt. Ook de FOM (Formula One Management) en de organisatie van het circuit leveren beveiligers. Watson: “Ik heb het in mijn loopbaan in de Formule 1 nog nooit meegemaakt dat er iets gestolen is. Maar ook daar zijn we voor verzekerd. We laten niets aan het toeval over.” Zodra op zondagmiddag de race is afgelopen begint het afbreken van de paddock. Nadat de coureurs alle sponsor- en mediaverplichtingen erop hebben zitten, wandelen zij meestal tegen het einde van de middag met een klein koffertje de paddock uit. Op weg naar het vliegveld. De werklui zijn dan al volop bezig. Alles verdwijnt in hoog tempo in grote boxen die op hun beurt weer in de trailers verdwijnen. Uit de boxen schalt ondertussen keiharde muziek. De paddock is dan niet even niet meer het domein van ‘the fast, the rich and the famous’, maar van luidruchtige mannen met brede schouders en opzichtige tatoeages. Zij zijn letterlijk en figuurlijk de dragende krachten van Bernie’s circus. ◄ TVM ACTUEEL 189 \ 9

Grootscheeps onderzoek naar slaapstoornissen

“Slaperigheid is sluipmoordenaar” Iedere beroepschauffeur kent het voortdurend op de loer liggende gevaar: het in slaap sukkelen achter het stuur. Voor het eerst wordt hier nu grootscheeps onderzoek naar verricht. Duizenden chauffeurs vanuit heel Europa worden gevraagd naar hun ervaringen. ‘Slaapexpert’ dr. Hans Hamburger: “Slaperigheid is een sluipmoordenaar…” tekst: Jan Colijn \ beeld: Gerlinde Schrijver

E

erder onderzoek – in de VS, zijn. Bij een onderzoek hebben ze de simulatortruck al aan het slingeren, maar ook in Nederland - wijst proefpersonen telkens gestoord in in de berm gereden of gekanteld. uit dat veel ongelukken wor- hun slaap of lieten ze in ploegendien- Slaperigheid is een sluipmoordenaar.” den veroorzaakt door vermin- sten werken, waardoor er een slaap­ derde alertheid. Vandaar het groots tekort optrad. Vervolgens namen zij Rijtijdenbesluit opgezette Europese onderzoek. plaats in een rijsimulator en kregen de Een heel ander probleem vormt, aldus “Dat richt zich op alle beroepsrij- vraag voorgelegd of ze konden aange- dr. Hamburger, de gedwongen stops ders: bus- en taxichauffeurs, maar ven wanneer ze te moe zouden zijn door het rijtijdenbesluit. “Beroepsonze interesse gaat toch vooral uit om nog veilig te kunnen rijden. Wat chauffeurs moeten dan overdag in een naar slaperigheid in het verkeer onder blijkt? Slechts vijf procent van de snikhete, moeilijk te verduisteren truckers”, aldus neuroloog dr. Ham- chauffeurs was in staat aan te geven cabine, bij een wegrestaurant tien uur burger, in het dagelijks leven hoofd dat ze onverantwoord bezig waren. De stoppen, slapen en ook nog zorgen dat van het Amsterdam WaakSlaap­ rest had al een ongeval veroorzaakt ze niet worden beroofd van hun lading Centrum van het Slotervaartzieken- zonder dat ze zich bewust waren dat of de gehele combinatie.” huis en Boerhaave Volgens dr. HamburMedisch Centrum. ger is aanvullende De grote ‘slaapeninformatie van trucquête’ wordt verricht kers nodig om het door de European fenomeen van slapeSlaap Research Society righeid achter het en in Nederland door de Nederlandse ze zaten in te dutten. Door een ver- stuur zo doeltreffend mogelijk te lijf te Vereniging voor Slaap-Waak Onder- laagd bewustzijn merk je slaperigheid kunnen gaan: “Je hoort regelmatig op zoek (NSWO), waarvan dr. Hambur- niet op. Op het moment dat ze het de radio over fileleed veroorzaakt door ger voorzitter is. Het is een regelrechte door hadden dat er iets mis was, was gekantelde vrachtwagens. En een primeur: het is namelijk truck kantelt niet zomaar. voor het eerst dat in EuroDat kan doordat er iets op pees verband de handen de weg ligt, omdat een ineen worden geslagen in chauffeur afgesneden Een van de voornaamste oorzaken van slaperigheid een offensief om het aanwordt, een band ontploft, achter het stuur zijn slaapziekten zoals apneu. Waarvan tal auto-ongelukken terug maar het kan ook worden truckers nogal eens binnen de risicogroep vallen. “Een te dringen. veroorzaakt door slaperigslaapstoornis die veelal voorkomt bij mensen die veel Het gevaar van slapeheid. Als je gaat doezelen eten en weinig bewegen. Vaak wat dikkere personen, righeid ligt voortdurend gaan je ogen langzaam die snurken en tijdens hun slaap stoppen met ademen. op de loer. Hamburger: heen en weer. Vervolgens We zouden een simpele slaaptest kunnen uitvoeren om “Het verraderlijke is ga je met je handelingen je na te gaan wie eraan lijden. Deze slaapziekte is heel namelijk dat bestuurders ogen achterna. Dat veroorgoed te behandelen”, aldus neuroloog dr. Hamburger. zich daar niet bewust van zaakt slingeren met

“Het laatste wat je wil is dat een trucker slapend een file in rijdt”

Apneu

10 \ TVM ACTUEEL 189

Lichten doven

kantelen als gevolg. Het gevaar bestaat bovendien dat je door doezelen te laat bent met stoppen. En het laatste wat je wil is dat een trucker slapend een file in rijdt.” Vandaar dat nu Nederlandse truckers worden opgeroepen mee te doen

aan het Europese slaaponderzoek. Ze kunnen daarvoor een enquête invullen op www.nswo.nl of www.esrs.eu. “Deze cijfers laten we vervolgens analyseren, waarna we ze medio oktober onder de aandacht willen brengen bij de Europese Unie.” ◄

De NSWO luidde onlangs de noodklok over de aangekondigde maatregel van Rijkswaterstaat om ’s avonds en ’s nachts de verlichting langs een groot aantal snelwegen te doven. De verkeersveiligheid in ons land is volgens slaapexpert dr. Hamburger ernstig in het geding. Automobilisten worden in het donker slaperig en dus minder alert. “Zodra het donker wordt, maken de hersenen melatomine aan, waardoor je in een ‘slaapstand’ raakt. Het doven van de verlichting zou een domme actie zijn, die ongetwijfeld tot meer ongelukken leidt”, aldus slaapexpert dr. Hamburger.

TVM ACTUEEL 189 \ 11

“Wil je met me trouwen?” Een gouden Ridder die zijn vriendin op het podium ten huwelijk vraagt, het paste precies bij het familiegevoel dat tot uiting kwam tijdens de 45e editie van de manifestatie Ridders van de Weg. Een impressie van een bewogen dag. tekst: Gerard den Elt \ beeld: Gerlinde Schrijver

12 \ TVM ACTUEEL 189

M

et zijn gloednieuwe Scania-truck als passende trouwauto hoopt Bart Barelds volgend jaar met zijn bruid Ria Smit naar het gemeentehuis van het Drentse Borger te rijden. De gouden Ridder van de Weg greep namelijk zijn kans door tijdens zijn ‘ridderslag’ in het Hart van Holland in Nijkerk zijn liefde te verklaren aan zijn vriendin. TVM-schaatscoach Gerard Kemkers, die de oorkondes aan de 98 gouden ridders overhandigde, was er even beduusd van. En presentatrice Nicolette van Dam, die even daarvoor de duizendkoppige zaal nog had verteld dat deze Drentse chauffeur zo ‘romantisch’ was, moest even happen naar adem toen Bart Barelds brutaalweg de microfoon vroeg. Vervolgens vroeg hij ten overstaan van zijn collega-chauffeurs de liefde van zijn leven ten huwelijk. “Ria, wil je met me trouwen?”, stamelde hij. En Ria kon na een ovationeel applaus niet anders dan toestemmen. “Ik wist echt helemaal van niets. Ik dacht gezellig met Bart naar de Ridders van de Weg te gaan. En dan dit!”, sprak ze na het

aanzoek verbouwereerd.

Teamwork Het was een hoogtepunt op een dag waarin feestelijkheden en familiewaarden een voorname rol speelden. Voormalig TVM-bestuursvoorzitter Ad Bos, als grondlegger van het Veiligheidsplan aanwezig bij de 45e editie van de Ridders van de Weg, wees bij-

eigen zeggen in de Verenigde Staten op en maakte er in Nederland een groot succes van.

Ambassadeur Ook mr. Pieter van Vollenhoven onderstreepte volgens Bos ooit de ambassadeursrol van de Ridders van de Weg door te stellen dat zij ‘nooit over de streep gaan, nooit uit de bocht springen en nooit overstuur raken’. Zo is Piet Koole, in het bloemen- en plantenvervoer werkzaam bij Breewel Transport, uitgeroepen tot alweer de 25.000e Ridder van de Weg. Hij geldt als dé ambassadeur voor veilig wegtransport. Ad Bos zegt er trots op te zijn dat het in de jaren zestig gelanceerde TVM veiligheidsplan zo’n hoge vlucht heeft genomen. “Wij hebben er met TVM een eerbewijs voor de beroepsgroep van gemaakt”, aldus Bos sr. Arjan Bos kon even later zijn vader alleen maar eren. “Hij staat aan de voet van alles.”

“Meer dan 90% van de ongelukken ontstaat door de chauffeur” voorbeeld op de massale aanwezigheid van de echtgenotes van de onderscheiden chauffeurs. Een goed teken, vindt Bos sr. De chauffeurs zijn vaak dagenlang van huis, terwijl hun echtgenotes het gezin en het thuishonk laten draaien. Het truckersleven blijft teamwork, aldus Bos. “Want de man bouwt het huis, maar de vrouw het thuis.” Het was de vader van de huidige TVM-bestuursvoorzitter Arjan Bos die in de jaren zestig begon met het decoreren van de chauffeurs die erin slaagden drie (brons), vijf (zilver), tien (goud) of twintig jaar (diamant) achtereen schadevrij te rijden. Ad Bos pikte het idee naar

Dakar Viervoudig wereldkampioen en zesvoudig Europees kampioen schaatsen, Rintje Ritsma, mocht in de ochtenduren maarliefst 434 zilveren Ridders ► TVM ACTUEEL 189 \ 13

van de Weg de versierselen overhandigen. Ritsma, zelf in het bezit van een groot rijbewijs, neemt komende winter voor het eerst in een truck deel aan de Dakar rally in Zuid-Amerika. De Beer uit Lemmer, zoals hij in zijn schaatsdagen werd genoemd, maakt als navigator deel uit van de équipe Ginaf Rally Service. Hij is afgelopen zomer geslaagd voor zijn navigatiediploma van de KNAF, zodat hij nu in de woestijn mag gaan spoorzoeken. Om dat heuglijke feit te vieren, maar ook om de 45e editie van Ridders van de Weg te openen, ontstak Ritsma de Olympische vlam op het podium van Hart van Holland. “Dit heb ik altijd al een keer willen doen”, grapte de schaatskampioen en deelnemer aan vijf (!) Olympische Spelen.

Kippenhok Presentatrice Nicolette van Dam somde vervolgens tal van bijzonderheden op van de onderscheiden chauffeurs. Zo zitten er onder de schadevrije rijders restaurateurs van historische tractoren en oldtimers, een beoefenaar van de tuigpaardensport en iemand die een oude truckcabine heeft omgebouwd tot kippenhok. Ook bijzonder: Vader en zoon Marcel en Jochem van Dijk uit IJsselstein hebben voorzichtig rijden in de genen zitten, want beiden mogen zich wegens tien schadevrije jaren gouden Ridder van de Weg noemen.

Kwaliteit Bos hield de aanwezige chauffeurs voor 14 \ TVM ACTUEEL 189

dat de bedrijfstak weliswaar moeilijke jaren achter de rug heeft, maar dat langzaamaan licht aan het eind van de tunnel zichtbaar wordt. “De crisis heeft diepe wonden geslagen, maar ik denk dat 2013 en 2014 overgangsjaren zijn op weg naar herstel.” De kwaliteit van de Nederlandse transportsector zal het volgens Bos op de lange duur winnen van de prijsconcurrentie. “Op het gebied van opslag, assemblage, facturatie en samenwerking worden belangrijke vorderingen geboekt”, zei hij. “De hele vervoersketen wordt gemoderniseerd en Nederland loopt daarin voorop.” Ook wees hij op de ontwikkelingen rond 3D-printing. “Die ontwikkeling gaat zo snel, dat vraagt aanpassingen. 3D-printen betekent een revolutie zoals we ook met computers, internet en mobieltjes hebben gezien.” Met een brandende Olympische vlam op het podium kon Bos uiteraard niet heen om de aanstaande Winterspelen in Sotsji. In het laatste jaar van de TVM schaatsploeg is de hoop uiteraard dat de schaatsers uit het team van Gerard Kemkers allemaal actief zullen zijn op de Spelen. Onder aanvoering van Ireen Wüst en Sven Kramer gaat de TVM-ploeg op jacht naar goud en ander eremetaal. Volgens Bos vormt de schaatsploeg de perfecte spiegel voor TVM als coöperatieve verzekeraar. “Nooit opgeven, altijd voor goud gaan en onderweg wel de sfeer goed houden”, aldus Bos over de eigenschappen van de schaatsploeg. Het ware familiegevoel dus. ◄

keert uit aan maatschappelijke initiatieven De TVM foundation heeft het eerste maatschappelijke initiatief inmiddels met een bijdrage beloond. Tijdens de Ridders van de Weg-manifestatie in Nijkerk reikte bestuurslid van de stichting, Dirk Jan Klein Essink de eerste cheque uit aan Stichting Bram. tekst: Jaap Stalenburg \ beeld: Gerlinde Schrijver

S

tichting Bram Ridderkerk ontving een cheque van €1.500. Stichting Bram zorgt ervoor dat kinderen met een meervoudige beperking worden geholpen met ontwikkelingssimulatie om mee te kunnen draaien op een reguliere school. TVM reserveert jaarlijks een deel van de bedrijfswinst voor maatschappelijke doelen. Een onafhankelijke commissie beoordeelt alle aanvragen. Na de uit-

reiking in Nijkerk was de tweede cheque ’s middags voor de Truckersdag Bunschoten. Deze organisatie organiseert jaarlijks een dagje-uit voor gehandicapten, langdurig zieken en kinderen op het speciaal onderwijs. De laatste cheque was voor de Chauffeursvereniging Friesland die een Leef!Dag organiseren. Op die dag mogen kinderen met kanker en hun familieleden een dag mee in een truck. ◄

Een overzicht met alle toegekende initiatieven en meer informatie over de TVM foundation vindt u op www.tvmfoundation.nl

TVM ACTUEEL 189 \ 15

Mobiel Medisch Team

“Ineens kun je zelf slachtoffer zijn” Het verkeer op snelwegen wordt af en toe rigoureus stil­ gezet voor een levensreddende operatie van het Mobiel Medisch Team. De traumaheli is in de acute hulpverlening niet meer weg te denken. Reportage vanaf het helikopterdek van het Universitair Medisch Centrum Groningen. tekst: Gerard den Elt \ beeld: Gerlinde Schrijver

16 \ TVM ACTUEEL 189

Erik Kooistra, werkzaam bij Van der Wiel Transport en vaste chauffeur voor Kijlstra Betonmortel, vertelt in het boek ‘De traumaheli rukt uit’ hoe het Mobiel Medisch Team zijn leven heeft gered. Hij bracht een trailer met daarop betonnen rioolputten bij de veerdienst naar Terschelling. Staande achterop de trailer viel hij. “Er is waarschijnlijk iets in mijn hoofd gebeurd, waardoor ik achterover viel en mijn hoofd op het beton terecht kwam.” Na de eerste hulp door het Mobiel Medisch Team werd hij in het ziekenhuis meteen geopereerd. Hij had een fikse scheur in zijn schedel, met een levensgevaarlijke bloeding onder zijn schedel. “Later heeft de neurochirurg, die me geopereerd heeft, me verteld dat ik het waarschijnlijk niet overleefd zou hebben als ik niet zo snel in het ziekenhuis was beland.” En, voegt Kooistra toe: “Ik zit zo veel op de weg en heb zo veel ongelukken gezien, nu was ik zelf aan de beurt. Gelukkig niet door een verkeers­ ongeval, maar door raar te vallen.”

O

m 9.57 uur komt de noodoproep binnen in het zenuwcentrum van het Mobiel Medisch Team (MMT) in Groningen. Fietsend kind op de Peizerweg in Hoogkerk aangereden door een bus. Hoofd- en mogelijk nekletsel. Assistentie van een arts dringend gewenst! Anesthesioloog Bert Dercksen werpt een snelle blik op de landkaart. “We gaan met de Q7”, zegt hij, de afstand op een kilometer of zes inschattend. “Dan zijn we er sneller dan met de heli.” Met de Q7 wordt de Audi Q7 bedoeld, waarmee de noodarts, verpleegkundige René Wessels en chauffeur Klaas-Jan Regien zich binnen enkele minuten van het Universitair Medisch Centrum Groningen naar de plaats van het ongeluk spoeden. Piloot André Adema hoeft ditmaal niet de lucht in met de Lifeliner 4, zoals dagelijks wel een keer of vier á vijf het geval is. Gewoonlijk wordt met de traumaheli naar noodsituaties gevlogen, maar als het weer het niet toelaat of de auto

gewoon sneller is, dan wordt de snelle Q7 genomen.

Heli Adema bewaakt intussen het fort en het helikopterdek hoog boven het academisch ziekenhuis, van waaruit jaar-

Kan ook als gevolg van een scharende vrachtauto zijn. Of door een onoplettende automobilist die met zijn smartphone bezig was. Daarnaast zijn er natuurlijke acute ziekten of problematische bevallingen, waarbij elke seconde telt. De nood­ artsen stabiliseren, reanimeren en repareren, opdat de patiënt met een zo groot mogelijke overlevingskans in het ziekenhuis arriveert. Want een kijkje in het boek ‘De traumaheli rukt uit!’ dat Dercksen samen met de te vroeg overleden fotograaf Jan Bouwman maakte, leert dat de loop van een mensenleven plotseling de verkeerde, ongewenste afslag kan nemen. Op één van die foto’s zit Dercksen zelf in de heli naast een man die van zijn paard is gevallen. De man is bij bewustzijn, maar vreest voor het einde van het leven zoals hij dat kende. Bemoedigend houdt Dercksen zijn hand vast, ten teken dat alles vast goed zal komen.

“De noodartsen stabiliseren, reanimeren en repareren” lijks zo’n 1300 inzetten worden uitgevoerd. In ruwweg 30 procent van de oproepen wordt trouwens de auto genomen, in de overige gevallen is de heli sneller ter plaatse. Het is een zomerdag zoals alle andere, maar trauma-arts Bert Dercksen heeft in de uren voor zijn eerste inzet van die dag gewaarschuwd dat ook vandaag het leven van enkele mensen in Nederland – soms ingrijpend - zal veranderen. Door een stom ongeluk. Door een val van hoogte. Een hand die in de freesmachine terecht komt. Of een diabetische coma. Misschien door een misdrijf. Of door een val van een paard.

Levensreddende ingrepen

Gewoonlijk is de ambulancehulp- ► TVM ACTUEEL 189 \ 17

Opa Borsch, grootvader van Anneke Molenaar, vertelt in het boek ‘De traumaheli rukt uit’ hoe hij en zijn kleindochter in Buren op Ameland bij een verkeersongeluk betrokken raken. Hij stopt op een voorrangskruising, kijkt naar links en rechts en geeft vervolgens gas. In een split-second heeft hij een aankomend busje over het hoofd gezien. Aan de passagierskant raakt het busje de auto van opa Borsch. “Kleindochter Anneke lag helemaal dubbelgevouwen onder het dashboard”, herinnert hij zich. Tegen de waarschuwingen van toegesnelde omstanders in haalt hij zijn kleindochter uit de auto en legt haar op het fietspad neer. “Zo heb ik een poosje met mijn handen onder haar hoofd naast haar op het fietspad gezeten.” Al snel komen de hulpdiensten en traumaheli. Anneke wordt op een wervelplank gelegd ter voorkoming van de verergering van rug- en nekletsel. Het meisje wordt ijlings met de traumaheli naar Leeuwarden gevlogen. Met een hersenschudding en veel blauwe plekken valt de schade uiteindelijk mee. Opa Borsch: “Ik doe nu wel altijd een gordel om, want tijdens het ongeluk hadden Anneke en ik dat niet.”

18 \ TVM ACTUEEL 189

verlening snel aanwezig om adequaat eerste hulp te verlenen, maar in circa 5000 gevallen per jaar is het slachtoffer er door meervoudige kwetsuren zodanig aan toe, dat op de plaats van het ongeluk levensreddende ingrepen moeten worden uitgevoerd. Taken die zijn voorbehouden aan een gespecialiseerde arts, zoals een anesthesioloog of een traumachirurg. Zoals het aanbrengen van een drain. Het openen van de luchtpijp. Of het uitvoeren van een amputatie en uiteraard het geven van de bij die behandelingen behorende narcose. “We hebben een heel goed ontwikkeld en hoogstaand ambulancesysteem in Nederland, maar soms is de snelle assistentie van een arts nu eenmaal vereist”, verduidelijkt Dercksen. Dat gebeurt vanuit vier plaatsen in Nederland: de academische ziekenhuizen in Amsterdam (sinds 1995), Rotterdam, Nijmegen en Groningen.

Vanuit die steden is een landelijk dekkend netwerk van noodartsen actief. De Lifeliners komen tot in alle uithoeken van Nederland, soms zelfs over de grens als dat noodzakelijk is. Binnen 29 minuten kan de Groningse Lifeliner bijvoorbeeld in Vlieland zijn. Bij grote calamiteiten verlenen de helikopters assistentie in elkaars gebied of schieten Duitse heli’s te hulp in regio’s als rond Enschede of in Zuid-Limburg. De traumaheli’s opereren onder auspiciën van ANWB Medical Air Assistance, die zorgt voor de vlieg­ operatie van de zes reddingshelikopters, waarbij er één in reserve is en één indien nodig kan worden gebruikt bij onderhoud.

Nacht De traumaheli’s worden sinds 2011 ook ’s nachts gebruikt. “Dan gebeuren er namelijk net zo veel calamiteiten als overdag”, zegt Dercksen. Piloot André

Een foto uit het boek ‘De traumaheli rukt uit’ Adema zegt dat de landing doorgaans niet het probleem vormt, ook niet ’s nachts wanneer met speciale zichtapparatuur wordt gevlogen. “Tijdens daglicht periode willen we uiteraard zo dicht mogelijk bij de plaats van het incident landen”, zegt Adema. “Geef mij een ruimte van 25 bij 25 meter zonder obstakels en we kunnen daar landen.” Tijdens de nachtoperatie verandert die aanpak. Ondanks het gebruik van Night Vision Goggles worden dan ruimere veiligheidsmarges aangehouden. Adema: “Zo hebben we afgesproken dat we in het donker altijd buiten de bebouwde kom landen. We zijn dan afhankelijk van de grondgebonden hulpverleners, zoals politie, om de arts en verpleegkundige naar het incident te brengen.’’ Dat het publiek vaak meer oog

heeft voor de spectaculaire landing van de traumaheli dan voor het onge-

“Iedereen kan op een dag slachtoffer zijn” luk, vindt piloot prima. “Kinderen kunnen beter bij mij een kijkje nemen dan met hun neus bovenop een ongeluk te staan. Ik heb immers geen taak in de hulpverlening en vertel graag wat over onze werkwijze.”

Aarzelend begin De traumaheli is volgens Dercksen na een aarzelend begin in 1995 een onlosmakelijk onderdeel geworden van de medische hulpverlening. Ambulances zijn op het platteland maximaal binnen een kwartier ter plaatse, in stedelijk gebied binnen zeven tot acht minuten. De trauma-

heli’s zijn doorgaans binnen 30 minuten aan de randen van het verzorgingsgebied. De gele heli vormt voor de één de kans op het behoud van een mensenleven, maar voor vele anderen de ergernis van een wegafsluiting en een lange file. Zeker bij verkeersongelukken wordt de weg zekerheidshalve afgezet. “We landen bijna nooit meer op de weg, maar altijd ergens in het veld’’, vertelt Dercksen. “We snappen dat het voor weggebruikers vervelend is wanneer de weg moet worden afgesloten, maar de hulpverleners moeten wel in veiligheid hun werk kunnen doen. We doen er alles aan om slachtoffers zo snel mogelijk naar het ziekenhuis te brengen. Op een dag kan ieder van ons namelijk het slachtoffer zijn.” ◄ TVM ACTUEEL 189 \ 19

Unieke verhalen over de 911’s van de Rijkspolitie

Baas van de Snelw In het jaar dat de Porsche 911 een halve eeuw oud wordt, bleef tot nu toe een Nederlands hoofdstuk in de geschiedenis van de iconische Duitse sportwagen onderbelicht. Dat van een roemrucht verleden bij de Rijkspolitie. Vijfhonderd Porsches waren tussen 1962 en 1996 onder de wapenen waarvan de grote meerderheid 911’s. Een uniek verhaal dat nu voor het eerst op papier is gezet en uitgegeven. tekst: Olof van Joolen en Lex Goumare \ Beeld: archief TVM

H

et boek ‘Baas van de Snelweg’ is het werk van Telegraaf-verslaggever Olof van Joolen en Lex Goumare. De Luntenaar is arbeidskundige van beroep, maar in zijn hart vooral archivaris van de Algemene Verkeersdienst (AVD) die begin jaren negentig opging in het Korps Landelijke Politiediensten. Tegenwoordig de Landelijke Eenheid van de Nationale Politie. AVD, zo heette officieel de eenheid die het grote publiek leerde kennen als de Porsche-groep.

Jongensboek ‘Baas van de Snelweg’ vertelt het verhaal dat het best valt te betitelen als ‘een jongensboek in ambtenarenland’. Hoofdrolspeler is naast de Porsches van de types 356, 912 en uiteindelijk 911, politieman Kees Vogel. Eind jaren vijftig is hij een ambitieuze luitenant die niets liever wil dan weg20 \ TVM ACTUEEL 189

komen uit de provincie. Wanneer de top van de Rijkspolitie geen idee heeft hoe er iets kan worden gedaan aan het explosief stijgende aantal verkeerdoden, grijpt hij zijn kans. Vogel en zijn kersverse baas Willem van Ballegoijen de Jong, stellen de ambtelijke en politieke top voor een nieuwe eenheid met snelle surveillanceauto’s in het leven te roepen. Naar Duits voorbeeld – waarvan de mannen tijdens een studiereis erg onder de indruk raken – zouden de snelwegagenten met Porsches moeten

sportauto’s onder de wapenen. Zoveel dat ze niet eens meer in de Driebergse stalling passen. De wagens en hun bestuurders verwerven een sterke positie onder de weggebruikers. Dat komt door het zorgvuldig bedachte en ontwikkelde imago van ‘diender’ waarmee niet valt te spotten. Naast de auto wordt dat benadrukt door de lange witte jas, laarzen, helm en Ray Ban zonnebril die ze dragen. Of zoals Kees Vogel zegt: “Je zag meteen als ze uitstapten: daar staat echt iemand…” Tegelijkertijd gingen de Porsche-agenten op pad met een opdracht die sterk afweek van wat bij de politie gebruikelijk was. Hun doel was niet zoveel mogelijk bonnen uitschrijven, maar een zo groot mogelijk aantal contacten met automobilisten. De missie van de eenheid bestond uit het opvoeden van de weggebruikers en dat kon ook heel goed zonder prent. Zo bekeurden de Porsche-mannen – en later in heel beperkte mate vrouwen - voor snelheid pas bij dertig kilometer te hard of meer. Streng, maar rechtvaardig. Het waren principes die goed vielen bij de automobilist en die verklaren waarom na al die jaren politie Porsches nog steeds een ijzersterke uitstraling hebben. “Ga met zo’n oudje op pad en nog steeds past het verkeer zich in de buurt direct aan”, vertelt oud-

“De Porsche politie was streng, maar rechtvaardig” gaan rijden. De kans dat Vogel en Van Ballegoijen groen licht krijgen, lijkt klein. Het is de tijd dat politiemensen van hun baas alleen een nieuwe pen krijgen wanneer ze de oude inleveren.

Tachtig Porsches Maar de nood van alsmaar dramatischer ongevalcijfers is zo hoog, dat het ogenschijnlijk onmogelijke gebeurt. Ondanks veel maatschappelijke kritiek gaat de politie in calvinistisch Nederland Porsche rijden. De snelwegpolitie begint in 1962 met twaalf Porsches vanuit een aftandse Haagse kazerne. Op het hoogtepunt van de eenheid eind jaren zeventig zijn er bijna tachtig

lweg

Gouden Ridder van de Weg 2009, Martin van Os, werd door toenmalig minister van Verkeer en Waterstaat Camiel Eurlings in een politie Porsche ‘overvallen’ en gehuldigd.

AVD’er John Bennink in het boek. Kees Vogel zocht snel ook andere manieren om het verkeer veiliger te maken. Eén van de methodes die hij hanteerde, was samenwerken met een heel scala aan organisaties. TVM was al vroeg één daarvan. De goede band tussen Hoogeveen en Driebergen was bijvoorbeeld duidelijk zichtbaar in de organisatie van de Ridders van de Weg verkiezing. Zo reed politieman Kees de Koning toenmalig minister Smit-Kroes per 911 naar één van de vroegere uitreikingen. Hij herinnert het zich nog goed.

“Ik heb haar thuis opgehaald. Ze vroeg me op een gegeven moment of ik een bepaalde vrachtwagen langs de kant wilde zetten om te zien of de lading goed was gestouwd. Ze kwam uit een transportnest, dus wist precies hoe het moest. Het bleek allemaal prima orde te zijn. Van tevoren had ze me al gevraagd of zij de papieren mocht controleren. Dus ik zeg tegen de chauffeur: ‘En de minister wil de documenten even zien’. Gelukkig wist zij precies welke hij moest hebben want ik had echt geen idee.” ◄

Baas van de Snelweg, politie Porsches 1962-1996 is 208 pagina’s dik, uitgevoerd in full color en heeft een harde kaft. Het is exclusief te koop in de webshop van Autovisie/De Telegraaf voor 19,95 euro. Bestellen kan via autovisie.nl/shop. TVM ACTUEEL 189 \ 21

BN’ER O N D E RWEG

“Achter het stuu Als voetbaldeskundige van Voetbal International neemt Johan Derksen (64) zelden een blad voor zijn mond en is hij soms net een tornado. Hoe anders is dat in de auto. Over opgefokte Mercedes-rijders, mooie binnenwegen van Drenthe en de heerlijke bamischijven van Esso. tekst: Vincent de Vries \ beeld: Paul Tolenaar

I

k ben gek op Amerikaanse wagens. Een Ford Mustang of een Chevrolet Camaro, ik vind ze fantastisch. Het is alleen niks voor mij. Allereerst ben ik atechnisch. Daardoor heeft het geen enkele zin om zo’n wagen aan te schaffen. Je moet echt wel een beetje kunnen sleutelen wil je er plezier aan beleven. Bovendien vind ik het niet echt verantwoord om, in een tijd waar milieu een grote rol speelt, in zo’n enorme benzineslurper te rijden. Ook hik ik nogal tegen de prijs aan. Je bent zo 120.000 euro kwijt. Voor dat geld koop je ook een doorzonwoning. Daar moet je echt wel een beetje mee uitkijken.”

Statussymbool

“Dat topvoetballers, zeker de buitenlanders, daar minder moeite mee hebben, begrijp ik wel. Voor hen is het een statussymbool. Het verraste me daarom niet dat Egyptenaar Mido, de oud-speler van Ajax, ooit in een middagje een knalrode Ferrari kocht. Dat hoort erbij. Sommigen vonden dat niet kunnen. Ik vond al die ophef zo overdreven. Al die oude wijven die voor hem beslissen wat hij wel en niet met zijn geld moest doen. Het is toch zijn geld? Of die jongen het naar een bordeel brengt of een prachtige auto koopt, dat bepaalt hij. 22 \ TVM ACTUEEL 189

Dat hoort ook bij een bepaalde leeftijd. Toen ik nog voetbalde, droomde ik van een MGB, de sportwagen die Jan Mulder kocht toen hij naar Anderlecht ging. Ik ben er inmiddels achter dat die interesse verschuift naarmate je ouder wordt. Dat vertelde Ronald de Boer me laatst ook. Die had zijn Bentley, destijds aangeschaft in Qatar, inmiddels ingeruild voor een wat kleinere wagen. Een auto is op een gegeven moment niet meer het allerbelangrijkste in het leven. Het is daarom geen toeval dat ik de laatste jaren altijd auto’s heb waarvoor

“Ik stap niet voor de lol in mijn auto” ik me niet hoef te schamen, zoals een Saab, Chrysler en nu Lancia. Die merken kies ik bewust. Al heeft dat ook met mijn uiterlijk te maken. Als ik in een BMW of Mercedes zou rijden, word ik met mijn lange haren direct als een drugsdealer gezien. Dat probleem heb ik in een Saab of Lancia niet. Dan ben ik ineens een kunstenaar.”

Patserige auto

“Ik heb sowieso niks met BMW en Mercedes. En al helemaal niet met die lui die zo’n wagen hebben. Die rijden niet alleen in een patserige auto, die gedragen zich ook patserig. Ik woon tegenover een katholieke kerk. Omdat je

weet dat meneer pastoor ’s ochtends heel hard aan de bel trekt, gaat dát niet irriteren. Een ander verhaal is het parkeergedrag van de kerkgangers. Mensen met een middenklasser parkeren altijd heel keurig, maar mensen met een Mercedes of BMW zetten hun auto bijna bij mij in de gang neer. Het is daarom zaak om elke zondag de voordeur dicht te hebben. Daarom geef ik vrachtwagens onderweg altijd alle ruimte als ze willen inhalen. Die jongens zijn niet te benijden bij deze egoo tjes, die met hun snelle trendy autoo tjes denken dat de wereld van hen is. Zelf ben ik totaal het tegenovergestelde. Ik ben juist heel keurig achter het stuur. Ik ben totaal niet agressief. Ik laat mensen er tussen, ik snijd niet af en ik ben geen bumperklever. Dat ik destijds niet in één keer ben geslaagd, lag puur aan de examinator. Die vond dat ik niet goed over mijn schouders keek. Dat deed ik wel. Maar bij een man met zo’n beroep, eentje die merkwaardig altijd een verkeerd pak

ur ben ik heel rustig” draagt en een uitstraling heeft van een ambtenaar, weet je het eigenlijk vooraf al: zo’n machtswellusteling hoopt echt dat je een foutje maakt. Dan kan hij je mooi laten zakken. Ik rijd alleen consequent te hard. Daardoor krijg ik een hoop snelheidsbekeuringen. Het is elke maand weer afwachten hoeveel ik er binnen krijg. Maar wat wil je? Er is in Nederland geen peil op te trekken, met al die verschillende snelheden. Je zit er zo boven, zeker op de A2 waar je niet harder mag dan 100 km/u. Omdat het net een racebaan is, lijkt het wel alsof je op een bromfiets zit.”

Noodzakelijk kwaad

“Ik stap daarom ook niet voor de lol in mijn auto. Ik vind rijden een noodzakelijk kwaad. Ik geniet eigenlijk alleen als in de Verenigde Staten ben. Van Boston naar Portland in Maine bijvoorbeeld, dat is een heerlijke route langs de kust. Net als de Pacific Coast Highway in Californië. Dat lekkere gevoel krijg ik in Nederland hooguit als ik door de binnenwegen van Drenthe rijd. Voor de rest ben ik niet zo met het uitzicht bezig. Ik steek liever een sigaar op. Dat doe ik veel; als ik mijn auto inlever, moet hij eerst goed gereinigd worden. Verder luister ik altijd naar Radio 1. Dat vind ik wel handig. Dan wordt de krant voorgelezen. Met al die andere radiostations heb ik weinig. Lollige deejays en telefoonspelletjes met huisvrouwen, ik heb er geen

behoefte aan. Dat heb ik ook met voetbal. Mensen denken altijd maar dat ik het leuk vind om daarover te praten. Dat merk ik wel bij de pomp. Dan roept altijd wel iemand: en, wie wordt er kampioen? Dan denk ik: joh, het interesseert me geen ene reet. Maar ja, als ik dat zeg, ben ik onbeschaafd.”

Verschrikking

“Pompstations zijn sowieso een verschrikking voor mij. In mijn eeuwige strijd tegen overgewicht noem ik het niet voor niets mijn ergste vijand. Voordat

je bij de kassa bent, moet je eerst langs allerlei stellages met lekkernijen. Als je jezelf niet in de hand hebt, prop je jezelf zo weer vol met onzin. Iemand als Johan Boskamp, die ex-trainer die regelmatig bij VI aanschuift, is daar dus niet tegen bestand. Tussen Brussel en Hilversum komt hij zeven Esso-stations tegen. Omdat ze volgens Boskamp bij Esso de lekkerste nasi-en bamischijven hebben, schuift hij bij elke pomp zo eentje naar binnen. En dan nog vraagt hij zichzelf af waarom hij zo zwaar is...” ◄

“Ik ben heel keurig achter het stuur. Ik ben totaal niet agressief. Ik laat mensen er tussen, ik snijd niet af en ik ben geen bumperklever. Dat ik destijds niet in één keer ben geslaagd, lag puur aan de examinator”

THEMA

Emissievrije vrachtauto’s

Europa moet komen met toekomstplan schone vrachtw Het is een hotitem in de transportsector. ‘Schone’ vrachtauto’s die in de toekomst op brandstofcellen of elektriciteit over de Europese wegen moeten rijden. Goed voor het milieu en de reputatie van de transport­ sector. De nieuwe generatie vrachtauto’s kan een belangrijke rol spelen bij het realiseren van lange termijn doelen van de Europese transport­ sector. Dit blijkt uit onderzoek van CE Delft en het Duitse DLR. tekst: Jaap Stalenburg \ beeld: Gerlinde Schrijver

P

rojectmanager Eelco den Boer is optimistisch over de toekomst, maar dringt wel aan op gecoördineerd Europees beleid. “De eerste emissievrije vrachtauto’s rijden al rond, er zijn op de hele wereld zo’n 1.000 elektrische vrachtauto’s. Binnen tien jaar is het wel mogelijk dat die vloot groter gaat worden. Dat de totale vloot omgaat, gaat niet gebeuren in de komende tien jaar.”

Eelco den Boer, projectmanager bij CE Delft 24 \ TVM ACTUEEL 189

De ambities op dit terrein, hoe ga je die de komende jaren invullen, in de wetenschap dat het transport tot 2020 misschien wel zal verdrievoudigen? “Als je niks doet, als er dieselvracht­ auto’s blijven rijden die alleen iets efficiënter, iets schoner worden, dan zul je zien dat de totale emissie van de vrachtauto’s de komende decennia gaat stijgen, vanwege toename in de transportvraag. Uit onze studie blijkt ook dat de vrachtautoproducenten redelijk volgend zijn aan wat de politiek voorschrijft en waar vraag naar is. Die vrachtautofabrikanten kijken terecht naar het rendement. Ik kan me heel goed voorstellen dat ze niet in serieproductie vrachtauto’s gaan ontwerpen die ze niet kwijt kunnen. Het belangrijkste is dat er vanuit de politiek een duidelijk standpunt komt over de vraag waar heen te gaan met deze sector en wat gaat dat betekenen voor de productie van vrachtauto’s.”

Is dat het grote probleem? “Ik denk dat dit het belangrijkste is. Je kunt niet van de industrie verwachten, waarin heel veel concurrentie is tussen de vrachtautofabrikanten, dat zij het probleem gaat oplossen. Op het moment dat de politiek een duidelijk statement geeft over waar het de komende tientallen jaren naar toe moet met het transport over de weg, dan zullen bedrijven en ondernemers sneller geneigd zijn om over te gaan naar ‘schonere’ vrachtauto’s.” Transport is grensoverschrijdend. Hoe staat Europa in deze discussie en welke positie heeft Nederland in het totale Europese veld op dit gebied. Lopen wij qua beleid voorop in Europa? Wij lopen wel voorop in de zin dat Nederland hier wel aan trekt. We hebben in Nederland programma’s om de logistiek efficiënter en duurzamer te maken. Denk aan het programma ‘Duurzame Logistiek’ dat door de overheid is opgezet, dus Nederland doet wel iets. Het echt zorgen dat die vracht­auto’s schoner en zuiniger worden, dat is typisch Europees beleid. Wat Nederland overigens wel doet is subsidies geven op bijvoorbeeld EuroVI.” Is dat om te beginnen al genoeg? “Ik denk dat we in dat opzicht verstandig beleid voeren. De Euro-normen gaan over de luchtkwaliteit, wat ook een belangrijk onderwerp is, maar met

wagens

name op lange termijn is het hier te doen om de CO2 uitstoot. Nederland laat wel zien dat ze dat onderwerp serieus neemt. We hebben ook een grote transportsector voor een relatief klein land. Er zijn ook verschillende subsidies beschikbaar bijvoorbeeld voor elektrische vrachtauto’s. Ik denk dat we het relatief gezien niet slecht doen in Europa, maar het is allemaal nog vrij beperkt. Om de totale markt in beweging te krijgen zal er wel meer moeten gebeuren.” Maatschappelijk verantwoord ondernemen is wel een trend op dit moment. Het momentum is er wel. “Wat beleid je met de mond en wat doe je daadwerkelijk, daartussen zit

Delft, opgericht in 1978, is een onafhankelijk onderzoeks- en adviesbureau, gespecialiseerd in het ontwikkelen van innovatieve oplossingen van milieu- en duurzaamheidsvraagstukken. Men is in

ook wel een bepaald spanningsveld. Binnen het programma ‘Duurzame Logistiek’, waar wij ook actief in zijn geweest, zie je dat partijen wel willen. Daar zie je bijvoorbeeld dat verladers en vervoerders met elkaar om de tafel gaan zitten om te kijken: kunnen we zaken efficiënter regelen?”

“Nederland doet het niet slecht in Europa” Er is wel een enorme urgentie gezien de te verwachten groei van de vervoersstromen. “Dat klopt, dus er is ook politieke daadkracht nodig om daar ook richting aan te geven. Europa zou een veel gedetailleerder lange termijn toekomstplan voor de CO2 emissies van

Delft goed ingevoerd in de inhoudelijke thema’s en de relevante beleidsnetwerken van bedrijven, overheden en maatschappelijke organisaties. Waar mogelijk stelt CE Delft haar ideeën ter

vrachtauto’s moeten presenteren. En concrete beleidsmaatregelen moeten ontwikkelen ‘zo gaan we het doen en dit is het beleid’. Wat je dan zal zien gebeuren is dat die vrachtautofabrikanten niet volledig op de dieseltruck blijven hangen, maar dat ze die alter­ natieve concepten veel serieuzer gaan nemen. Nu vinden er her en der wel wat testen plaats. Ga het maar vragen in de markt, dan hoor je toch ook heel vaak: ‘de dieseltruck blijft de komende 20 jaar nog wel bestaan, daar gaan we niet zomaar vanaf’.” Terwijl dat misschien wel zou moeten. “Ja, want die dieseltruck gaat ons niet bij de Europese CO2 ambitie brengen.” ◄

beschikking aan een breder publiek en levert zo een bijdrage aan het maatschappelijk debat. Kijk voor meer informatie op www.ce.nl

TRAVEL

26 \ TVM ACTUEEL 189

Istanbul bewijst dat oud en nieuw prima samengaan

Hip Istanbul fascineert Istanbul bruist en zindert. Op de grens van twee continenten, Azië en Europa, biedt het vroegere Constantinopel een enorme schat aan historische paleizen, moskeeën en bazaars. Lopend langs de Bosporus waant u zich door alle verlichte paleizen in de stad van 1001 nacht. En tegelijkertijd kunt u zich in het hippe deel van deze hippe miljoenenstad ook onderdompelen in een bruisend uitgaansleven. tekst: Jaap Stalenburg \ beeld: Gerlinde Schrijver

N

atuurlijk was het deze zomer onrustig in Istanbul. Rond het Taksimplein werd stevig gevochten tussen demonstranten en oproerpolitie, maar twee straten verder was er van rellen niets meer te merken. Daar werd in de hippe cafés druk geflirt. In de trendy restaurant werden kruidige maaltijden uitgeserveerd en op de terrassen werd de wereldpolitiek besproken. Istanbul begint voor Nederlanders een steeds populairdere bestemming te worden. In de hoofdstad van zowel het Byzantijnse als het Ottomaanse rijk, komt u ogen en oren tekort om alle bezienswaardigheden te zien. De grootste toeristische trekpleister van Istanbul is de wijk Sultanahmet, waar zowel de Hagia Sophia, het Topkapi paleis als

de Blauwe Moskee te vinden zijn. Verder zijn er nog wat andere wijken met hun unieke eigen karakter en ‘must sees’. Zo is Beyoglu is een erg leuk stadsdeel met een gezellige en authentieke sfeer. Deze wijk was eeuwenlang de woonplaats van de buitenlanders, zoals Joden, Spanjaarden, Arabieren en Grieken. Nu wonen er de kunstenaars, musici en andere creatievel­ lingen. Het hart van deze wijk is de straat Istikal Caddesi. Hier zijn de trendy jazzbars, muziekwinkels, bios-

Turkije en dat is te merken rond het populaire Taksim-plein. Jonge hippe Turken dragen kleding uit de betere boetieks en de restaurants en bars hebben vooral lounge-gelegenheid en hippe gerechten. De traditionele Turkse koffiehuizen zijn hier in het straatbeeld nauwelijks meer te vinden. Rond het Taksim-plein is het leven goed, zolang er althans geen demonstraties zijn. Een andere leuke aanrader is Ortaköy, een soort dorpje binnen Istanbul aan de rivier. Er hangt een sfeer die aan Parijs doet denken en er zijn veel kunststalletjes en restaurants. Bij één van de theehuisjes kunt u genieten van het uitzicht met een heerlijke Turkse thee. De Bosporus vormt de natuurlijk grens tussen Europa en Azië. Het is onvergetelijke ervaring om via de Bosporusbrug Azië binnen te stappen.

“Het leven gaat hier 24 uur per dag door. Het vibreert en het zindert” copen en leuke eethuisjes te vinden.

Trendy Het

gaat

economisch

goed

met

► TVM ACTUEEL 189 \ 27

Uitgaan

Het toeristische oude centrum verandert ‘s nachts in een spookstad. Istanbul heeft echter als kosmopolitische stad een uitgebreid nachtleven dat zich afspeelt in meerdere wijken. De traditionele uitgaansbuurt van de stad bevindt zich in de nauwe straatjes rond de İstiklal Caddesi in Beyoğlu. Op straatniveau en in de kelders zitten met name cafés en dancings. Iets luxere restaurants en discotheken hebben een dakterras in een van de flats, met uitzicht over de stad. In de zomer treft men deze discotheken vaak half leeg, omdat ondernemingen hun feesten dan op een eigen locatie aan de kust organiseren, en ook omdat veel Turkse jongeren zelf op vakantie zijn. In de afgelopen jaren is de wijk Nişantaşı in het district Şişli opgekomen als nieuw (uitgaans)centrum voor de rijkere Istanbulu. Deze wijk is in korte tijd getransformeerd tot een west-Europees ogende omgeving, met uitgebreide kerstverlichting en nieuwjaarsviering. Het nachtleven speelt zich hier met name af rond de Reassürans Pasajı. Aan de Aziatische kant zijn weinig discotheken, maar in Kadıköy is wel een gezellige Barstraat (Barlar Sokağı).

Turks bad

Een reis naar Turkije telt niet als je je niet hebt gewaagd aan een echt Turks bad, dat erop gericht is om het lichaam te reinigen en om te ontspannen. Een populaire hamam in Istanbul is Çemberlitaş Hamamı, waar je kunt genieten van een traditioneel bad, massage en kese (een scrub met schurende handschoen). Wees niet bang, je draagt de hele tijd een handdoek en naaktheid hoort er niet bij! Je zult je naderhand als herboren voelen!

Roken

Het roken van een hookah is al sinds de 17e eeuw een populair tijdverdrijf in Turkije. Het houdt in met vrienden rond een tafel te zitten en shisha (tabak met een smaakje) te roken uit een gezamenlijke hookah. Breng een bezoek aan American Pazari - een voetgangersgebied met een groot aantal van deze rookcafés. In Erenler Çay Bahçesi heerst een coole, studentikoze sfeer. En als de zon onder gaat, ga je naar het Taksim plein, het centrum van het nachtleven in Istanbul, waar je een mix van bars en clubs vindt met Turkse en internationale muziek.

Trendy winkels Ook shopliefhebbers kunnen hun hart ophalen aan de vele trendy winkels. Alle grote merken zijn in de grote winkelstraten en shopping malls te vinden. Daarnaast kunt u ook heerlijk rondstruinen op allerlei bazaars met de vele authentieke winkeltjes met traditionele Turkse koopwaar. Kortom, zowel cultuur- als uitgaansliefhebbers, zullen Istanbul ervaren als een magische stad.

28 \ TVM ACTUEEL 189

De grootste attractie is de Grote Bazaar (Kapali Çarsi) met haar honderden winkeltjes. Kleding, specerijen, souvenirs, sieraden, noem maar op het is hier allemaal te vinden. Onthoud dat stevig onderhandelen een must is! Columniste Ebru Umar vergelijkt de dynamiek van Istanbul met die van New York. “Ik ben verslaafd aan die stad. Het leven gaat er 24 uur per dag door. Het vibreert en het zindert.” ◄

Tips

Onderhandelingen Wat tijdens onderhandelingen kan gebeuren, is dat je een uiteindelijk een prijs overeenkomt waarvan jij denkt dat het Turkse Lire betreft, bij het betalen blijkt het dan opeens over Euro’s te gaan, een prijsverschil van zo’n 30%! Sjaaltje Wanneer men een bezoek wil brengen aan één van de vele moskeeën bedenk dan dat men het op prijs stelt wanneer men bedekt deze gebouwen betreedt. Korte broeken, topjes, blote voeten worden niet erg op prijs gesteld. Sjaaltje mee? Taxi Een erkende taxi kan je herkennen

doordat de letter ‘T’ en het cijfer ‘34’ in de kentekenplaat staat. Als vrouw alleen is het niet gangbaar om voorin, naast de chauffeur plaats te nemen. Men kan dit als opdringerig, uitdagend uitleggen. Schoenen uit Wanneer je bij Turken thuis komt is het gebruikelijk dat je je schoenen uittrekt. Wat dit qua geur soms tot gevolgen heeft, het laat toch zijn sporen na wanneer je met 40 graden door een stad hebt gesjouwd, wordt genegeerd. Je kunt wanneer je je zelf daarmee wat meer op je gemak voelt, rustig vragen of je dan even je voeten onder een kraan mag houden. Meestal worden je dan badslippers of iets sierlijks met een hakje aangeboden.

Koffiedik kijken In een aantal zijstraten van de Istiklal Cadessi vind je koffiehuizen waar men ook de kunst van het koffiedik kijken beoefent. Officiëel mag men niet adverteren met deze activiteit, het is verboden door de wet, maar onder de noemer koffiehuizen mag men wel dit extraatje aanbieden. Vandaar dat het feitelijke koffiedik kijken meestal ergens bovenin of achterin het pand gebeurt. Enkele koffiehuizen waar men doet aan koffiedik kijken: Ritüel Kiptap café, Ayhan Isik Sokagi, Kuloglu en Istanbul.

De Istanbul-Top 3 van Ebru Umar, de bekende journaliste (Libelle) en columniste (ondermeer Metro).

1 Four Seasons Hotel

“Die zit in een voormalige gevangenis. Het hotel heeft 64 kamers en je kunt er fantastisch taartjes eten en het is in de buurt van de Blauwe Moskee.”

2 Boottocht over de Bosporus

“Natuurlijk ligt dat erg voor de hand, maar toch doen. Het laat de schitterende paleisjes langs de Europese en Aziatische kant van de Bosporus zien.”

3 Istinye Parl

“De mooiste shopping mall die ik ken. Mega-groot en alles is er te krijgen. Hip Turkije laat zich hier zien en bekijken.”

TVM ACTUEEL 189 \ 29

ON THE

ROAD

Ridders van de Weg “Het fotograferen van de Ridders bij de jaarlijkse Ridders van de Weg-manifestatie in Nijkerk is voor een fotograaf altijd weer een feest. Lachende gezichten van mannen en heel soms vrouwen die trots zijn op hun vak. Dan probeer je die trots en dat enthousiasme altijd in foto’s te vangen. Hier heb ik dat gedaan bij een onderonsje van een Diamanten Ridder met bestuurs­voorzitter Arjan Bos. Arjan Bos herkende dé Gouden Ridder van de Weg van tien jaar geleden.” Gerlinde Schrijver is staffotograaf van onder meer TVM actueel en dagelijks ‘on the road.’ Voor dit magazine foto­ grafeert ze veel verschillende zaken. Van een trainingskamp van de TVM schaatsploeg tot reisverhalen in de meest uiteenlopende landen. 30 \ TVM ACTUEEL 189

Naam Woonplaats Leeftijd Functie

: Ben Mandemakers : Vught : 57 jaar : directeur/eigenaar DMG (De Mandemakers Groep) in Waalwijk Omzet : 1,1 miljard euro, 5.500 medewerkers in Nederland, België en Duitsland Werkterrein : Keukens (o.a. Ben Mandemakers, de Keuken Kampioen, Grando), sanitair, keukenfabrieken, meubels (Woon­Express, Morres Meubel) en nu ook autolease onder de merknaam International Car Lease Holding. waarin leaseactiviteiten van J&T Autolease en DirectLease zijn ondergebracht. De leaseactiviteiten zijn een joint-venture met de Van Mossel Groep. International Car Lease heeft 30.000 auto’s in de vloot en kent een omzet van 400 miljoen euro. Hobby : het ondersteunen van voetbalclub RKC, dat speelt in het Mandemakers Stadion.

“Elke klant krijgt van onze chauffeurs een hand”

De klant is koning bij Ben Mandemakers Ben Mandemakers verwezenlijkt in zijn leven een menselijk sprookje. Vanuit een schuur op zijn vaders erf in Kaatsheuvel bouwde hij een Europees familiebedrijf op met een omzet van 1,1 miljard euro. En na keukens, sanitair en meubels neemt hij er nu ook leaseauto’s bij. tekst: Gerard den Elt \ beeld: Gerlinde Schrijver

E

lke maandagochtend om zes uur, als Nederland langzaam ontwaakt, neemt Ben Mandemakers in zijn prachtige nieuwe hoofdkantoor in Waalwijk de rapportcijfers van zijn klanten door. De gemiddelde kwaliteitsscore van zijn keuken- en meubelimperium ligt op 8,4, laat Mandemakers met gepaste trots weten. “Zondagavond neem ik mijn omzetcijfers door, maandagochtend het oordeel van mijn klanten”, zegt de selfmade ondernemer. “Hoe zijn ze geholpen? Is de montage netjes gedaan? Zou de klant Mandemakers of één van zijn andere winkelformules aanbevelen bij vrienden en kennissen?” Het zijn vragen die Mandemakers doorlopend bezig houden. De klant is koning en moet te allen tijde tevreden worden gesteld. Hij geeft een voorbeeld. “Negentig procent van de logistiek is in onze eigen handen. Onze chauffeurs kennen ons bedrijf door en door. Komen ze een keuken afleveren bij de klant, dan stellen ze zich netjes voor en geven een hand. Ze kunnen antwoord geven op vrijwel alle vragen. Zo houden we grip op onze hele bedrijfsketen”, zegt de 57-jarige CEO van De Mandemakers Groep (DMG).

beaamt hij. “Maar onze chauffeurs kennen onze normen en waarden, zijn opgegroeid in de familiecultuur van De Mandemakers Groep. Wat heb ik eraan als mijn verkoper een 10 als rapport­ cijfer krijgt, maar de keukenmonteur een 5 en de chauffeur die komt afleveren een 4? Dan haal ik een gemiddelde score van 19 punten en dat is gedeeld door drie een mager zesje. Ik wil de hele procesketen beheersen en op alle onderdelen goed scoren. Pas dan is de klant echt tevreden.” Ben Mandemakers raakt niet uit-

showroom binnen stap, dan denk ik: wat kan hier beter?”, zegt hij over zijn gedrevenheid. “Ik ben zeer geïnteresseerd in mensen en hun drijfveren. Waarom haalt het ene filiaal met dezelfde producten een omzetindex van 100, terwijl een andere vestiging een index van 120 scoort?” Dan wil Mandemakers weten hoe het zit. “Ik ben elke dag bezig het morgen weer beter te doen. Natuurlijk gaat er bij ons ook wel eens wat mis. De schuldvraag is dan niet het belangrijkste, wel de vraag hoe je het voor de klant naar tevredenheid oplost. Pas dan kun je zelf ook tevreden zijn.” Wanneer zijn personeel in een keukenzaak een broodje eet, dan krijgen zijn klanten óók een broodje. Klantvriendelijkheid en familiegevoel staan hoog in het vaandel. Het leverde Mandemakers in 2009 de onderscheiding ‘retailer van het jaar’ van Elsevier op en met zo’n onderscheiding is hij zeer in zijn nopjes.

“Ik ben elke dag bezig het morgen weer beter te doen”

Familiecultuur Misschien zou het goedkoper kunnen,

gesproken over zijn zakenfilosofie, over zijn toekomstplannen en het familiale karakter van zijn Brabantse onderneming. Zijn monoloog klinkt even opzwepend als de muziek van de maker van het kunstwerk dat prominent in zijn werkkamer hangt: Herman Brood. “Dat schilderij is prachtig hoor, maar de muziek? Och, je moet ervan houden.”

Winkelformules Mandemakers is ondanks zijn ruim 40-jarige ervaring in de retail allerminst klaar met het doorlopend impulsen geven aan zijn winkelformules. “Altijd wanneer ik ergens een winkel of

Crisis Natuurlijk hebben zijn bedrijven last van de crisis. “Wie niet?” Maar desondanks weet hij in een krimpende markt, waarin nauwelijks meer nieuwe huizen worden gebouwd en veel van de vervangingsmarkt moet komen, toch een groter deel van de kleiner wordende koek naar zich toe te halen. “En we treffen het dat we in ► TVM ACTUEEL 189 \ 33

“We zijn nog niet uitgegroeid”

Duitsland meer dan 100 winkels en in België meer dan 20 winkels hebben. Daar gaat het overwegend toch beter dan in Nederland”, verduidelijkt Mandemakers. De huidige tijd zegt volgens hem ook iets over ondernemerschap. Hij heeft er een mooie oneliner over: “In een makkelijke markt het verschil maken, is niet zo moeilijk. Maar in een moeilijke markt het verschil maken, dat is niet makkelijk.”

Bedrijfsfilosofie Mandemakers zegt ondanks de huidige crisis voldoende solvabiliteit te hebben. Het is een onderdeel van zijn bedrijfs­ filosofie. In de jaren zeventig kreeg hij de kans om de keukenzaak van zijn werkgever in Waalwijk over te nemen. De bank weigerde hem het daarvoor benodigde krediet te verschaffen. “Dus ben ik met 7000 gulden spaargeld voor mezelf begonnen. Ik handelde al wat in antiek, in lampenkappen en karrewielen. Daarna ben ik met keukendeurtjes in de schuur van mijn vader aan de slag gegaan. Met mijn eigen centjes ben ik stapje voor stapje gegroeid in de keukenbranche en heb het geld in de onderneming gelaten”, vertelt hij zijn levensverhaal, dat in zijn ogen allerminst verward mag worden met dat andere sprookje van de Efteling in Kaatsheuvel. “Want hiervoor is door mijzelf en mijn mensen hard gewerkt”, stelt hij. 34 \ TVM ACTUEEL 189

Groeien

De solide financiering van zijn bedrijf stelt hem in staat juist in deze zorgelijke tijden toch gestaag te blijven groeien. Samen met zijn vriend en zakenpartner Eric Berkhof van de Van Mossel Groep nam hij dit voorjaar DirectLease en J&T Autolease over. Samen met de leaseactiviteiten van de Van Mossel Groep zijn die ondergebracht in International Car Lease Holding. “Ook daar willen we het verschil maken en het familiegevoel in de auto lease terugbrengen”, zegt hij. Veel leasebedrijven zijn immers onderdeel van banken of gelieerd aan autofabri-

“Onze chauffeurs kennen onze normen en waarden” kanten of –importeurs. Mandemakers: “Dat zijn grote, soms onpersoonlijke partijen. Samen met de Van Mossel Groep wil DMG de klus op een andere manier klaren.” Nieuwe initiatieven en strategische overnames in de nabije toekomst sluit hij zeker niet uit, temeer daar hij zichzelf ten doel heeft gesteld tenminste anderhalf miljard euro aan omzet te halen. “We zijn voorlopig nog niet uitgegroeid.” Dat wil hij blijven doen in en hecht familieverband met zijn personeel en zijn drie zoons. Stefan, Dennis en Rick. Wie van de drie later de scepter van hem zal overnemen, ligt in de schoot van de toekomst

verborgen. Maar ook voor hen geldt dat ze van onder af aan moeten beginnen om de bedrijfscultuur van binnenuit te leren kennen.

Passie In de ogen van Mandemakers is passie belangrijker dan geld. Voor hem geen vliegtuig of jacht. “Vind ik niet interessant. Ik ben een bevoorrecht mens als ik mijn familie om me heen heb, dat staat bij mij boven alles.” Hij steekt zijn geld en energie liever in mooie dingen, zoals de bijzondere, eigentijdse inrichting van het nieuwe hoofdkantoor in Waalwijk. “Architectuur is mijn hobby. Ik ben zeer betrokken geweest bij het ontwerp, dat uiteraard energieneutraal is, met veel hout en steen.” Maar zijn hart gaat pas echt open als hij twee dagen per week door Nederland, België en Duitsland reist, op bezoek bij zijn honderden vestigingen. Hij houdt de kleinste details in de gaten, tot en met de vlaggen die netjes wapperen voor de showrooms. Altijd spelen de rapportcijfers van de klanten in zijn achterhoofd. En na zo’n dienstreis, met diners buiten de deur, eet hij naar eigen zeggen thuis het liefst een gehaktbal. Uit eigen keuken, dat spreekt. Mandemakers: “Als mens ben ik niet veranderd. Ik heb nog dezelfde vrienden als 35, 40 jaar geleden. Alleen is door de jaren heen mijn horizon verbreed.” ◄

Oktober 2013 Je rust pakken Ik was even op sabbatical. Kan ik u m tein v reenaar ed naling ilim wande lopueZo’n eitiden. d foaanra eook doet iw amnelomdnwat afifdat Santiago de Compostell.a, je leert met een mens. Vooral dit: het relateivere maazkrew ,hciz tduoh u koO d ni n. libom estieetials otcDoorg Norma eh niga,rje dak token navalregespr eog ner djf eemtbedri retseen hcsvan m ,paer taamanag ahcsof ileppaar kjeigen owtnarev o droJe vanthincid nrednent. nemeincid w fonaar cilleent nooweg egew neuze wordt wopgev ew eddesnrouti njizldoor u navroten ometr.op ,eennderen deets Verga m swerk. reeje gizebvan w temtroom tamaals ki raam len. neve hande as Onder avnemn. a tSms’e g‘ sln. eorMaile I .’nn. kBelle u nug eid eren. .ybbnohmotiv u slAMense g re pen. kuleVerko v giken. naInkop ging’ uitda Mensen.nricht eg reweki drow ,tdrow kkul‘nieu av giing skoppen. Verzekeringen regelen. Zieken . raaM njimbeurs lor een belle nee siNaar na bank. :eredde ib Naar teh jn. diehcs av neen m ed nBloem Dagje ,tkrarken. ve Netwe al nef. netThial eleov tad nten. o re verge gon koniet nee sedag rednatares nak esecre tvoor Oh i eb kIn..s od nstoke Brand ed rojes ooh Vuurt derdfen. etcabluss rujes nav id Stip alb tn. neb dkkele ja, kshit, t dmeoontwi p tovisie eitiloeen we ni erroc etcdoen tiuwat imsEn op de uhoriz .retjn. nE zette sla on dat ed tkn tadook neegOhkija, atsrevHuh? eh dnging? v bopvol u nade wmet de narb :ehc k tad aan polonder nog. M .tEn i raauk. neb krukdr lew Drukd um nemoklov m-itlment. stree aadorende aW .lief i tnnegat jirp keen Ook3-dat aS nee tem negewlens ed revo 9 banog. Zo 5gaat nee tem raav ki ,oirbac hpeZtoch? 61 ryhet de kajak( o ,) i atspals En jesnneemt awz kkeer, ee lewjeiaelke an raan e tot rt ne niebesta m nedat hcs nejivan omnooleegt redeGroe siwtelt eens, teinafnee apeb dlahet je.rdoord ireg om noc e,gnvoor eniatringt doen. nE edrevEens b r i nete en av kaan ed nger geiwrusti tot wat tehtoe, licht farg, evlunch kezre ,dre naw een oz tvan reel ten o nedgenie edugaan srte ad ej ni tham edboter eorveen in plaat aj egust neronbew nE .0s7‘van Eens evo egirdag b sneen ki ne nav ven. nemschui nad gnnite 031 binne ponaar ...si nigeb ioom nee gewlens ed

niet ‘connected’ te zijn met de hele eb kI n nboel av gode d nboel Eens eg ede arendag werel eiteen eid ed d. e tsrede g evan snizent tuaproce omdat eeh oig te.nlaten iz tftacht emok,ne

uaneRt.neE 4 tloplos ni ,wel snotoch probl lavegelf eH .zichz ,leemen eeh ne fan len ot leune dag eiz ete een re kirover on achte ew g nee l sEens nee jirhoe .neden ,uoN den teren ree verle jilhet te :reflec g rekop dgeze ts .naate nE dag v nadeen gaarEens je leven em kipen. wt verlo eeis je egnid .fa nin :neE diep ken p eohlijk, tsaeigen beden w neje e ewat ni r emeh nslrest m maade o tePlas wilt eh snmet hart, eg eldoen nizgaan nE ?ni tad .tsok taw :eewt van je (werkzame) ?gnerkleven gaat Zota son nav leoveg nee si teH glattoch? d eihet b jim urkedat tpimet sdnisnen net i ki begin En a nwilt rotuje lceals ema s m tein row r,eedat nocege dlunch norflicht genie reetdie em dvan ed tten rednilic hnihele duode ed nemet niet umixa’m zijn ens-mected iehl‘conn d i( stiuD, ndat )dnallaten m ,boel m raade werel -2OCdeteboel tiudat ootsd, ,t b ne MPB letjiteren nilreflec psgte achte atnecnreom D .segleune d tarover e illaveb nolbopegdat enidnet tiu en, en tuateedblikk lceroit mavooru se ev neewdrDe d ,werk. raaje nok in momen eogerkiiets eem drt nevetl gebeu . neE nem je eom sam, m tlicha aageeje adren tem ndoor t njizpompt .djialine ad raaM a tdoet otuje ein s’en nal tstand schie)tkoin regactie o( de nee pterpshit dorlost iz tcuJe ,njbent. waar je gzo raam in on goed thcels nee sent ok verdi xoidloJe uedideal. op.neJeresluit totstieen

saleb. mgnitnheid okkleelege tad ,ewerkg munte teod deert im garan p jJe njin. eh naa rah top. Je bent in je natuurlijke.tbioto Lekker!

treov teH et de o revago et mSanti Dan tmaar rewebnaar ad neniet Compostell )leseid fo( enizneb jim jib rood a. ki dniv leW .tmoorts nereda ed nennak gon neffotsdnarb eleissof a nad nekiur redrekkel kuts nee djitl ki fooleg gam tad nE .tieticirtkele

Wie is Bram B. Bot? Bram B. Bot is een export-Rotterdammer die voor zijn rust in Friesland is gaan wonen. Daar deelt hij een lap grond met opstallen met echtgenote Thea, weekendzoons Pieter en Robert, poes Cleo, katten Hielke en Dirk, vijf schapen en een partij vijver­ vissen. Bot verdient zijn geld als werknemer van Buttkicken.nl. En hij heeft een boot in de Follegasloot. TVM ACTUEEL 189 \ 35

TVM VERZEKERINGEN OFFICIËLE SPONSOR VAN DE WEG NAAR GOUD

MET TVM ACHTER JE STA JE STERKER. Het olympisch seizoen is begonnen. De TVM schaatsploeg bereidt zich voor op de Olympische Spelen. Ze zijn op weg om nog beter, sneller en fitter te worden. Op hun weg naar Sotsji staat TVM achter ze. Want de lange weg van trainen, wedstrijden rijden, winnen, verliezen, nog meer

WWW.TVMSCHAATSPLOEG.NL

trainen tot kwalificatie voor de Spelen, leg je niet alleen af. TVM verzekeringen is de sponsor van de schaatsers die straks zullen schitteren. Waar gouden dromen gouden medailles worden. Met TVM achter je sta je sterker. TVM is de officiële sponsor van de weg naar goud.