De autosnelwegparkings nieuwe stijl. Bakens. op de snelweg

De autosnelwegparkings nieuwe stijl

Bakens snelweg op de

BAKENS OP DE SNELWEG

Hilde Crevits Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken

Vlaanderen zet tien nieuwe parkings op de kaart

Deze brochure is een prachtige verzameling van knappe nieuwe autosnelwegparkings. Van Heverlee tot Wetteren, en van Ruisbroek tot Kruibeke of Minderhout zie ik fraaie creaties die even goed toonbeelden zijn van comfort met alle parkingfuncties handig onder één dak. Met hun milieuvriendelijke concepten en slimme lay-out passen ze bovendien wonderwel in hun ruimtelijke omgeving. Even na de eeuwwisseling is mijn administratie de parking van de toekomst gaan uittekenen. Het strategische denkwerk is verricht door het Departement Mobiliteit en Openbare Werken, ondersteund door de Commissie Nevenbedrijven. De afgelopen jaren zijn tal van nieuwe inzichten gegroeid. In binnen- en buitenland verschenen inspirerende voorbeelden van vernieuwende, gebruiksvriendelijke architectuur. Ons inzicht in hoe we een parking met tankstation, shop, restaurant en/of hotel ruimtelijk moeten vormgeven, is fundamenteel veranderd. We gaan voortaan

p2

op zoek naar herkenbare gebouwen met een grote esthetische waarde, die zich perfect integreren in het landschap. Compacte gebouwen centraliseren alle functies, wat de efficiëntie verhoogt, de loopafstanden verkleint en meteen de hele parking een stuk overzichtelijker maakt voor de bezoeker. In de nieuwe contracten gaat er ook bijzonder aandacht naar de (verkeers-)veilige inrichting en de combinatie van knappe architectuur met een klantvriendelijke dienstverlening. De realisaties zijn dan ook een kwaliteitsvol visite-kaartje voor de bezoekers. Binnenkort worden ook de parkings in Drongen, Kruishoutem, Nazareth en Kalken met een splinternieuwe infrastructuur uitgerust. Ook de grensparking van Rekkem wordt heringericht. Ik heb mijn administratie de opdracht gegeven om op de ingeslagen weg voort te gaan en de oude concessies stap voor stap te vervangen door nieuwe parkings die beantwoorden aan de hedendaagse eisen van de autosnelweggebruikers.

p3



Kijken naar de behoeften Wat verlangen pendelaars, reizigers, zakenmensen, vrachtwagenchauffeurs en alle andere automobilisten van een autosnelwegparking? Wat is er goed, wat kan beter? Bij de afloop van de eerste concessieperiode (zie kaderstukje ‘Concessies?’) hield de Vlaamse overheid daar een grondige peiling over. De resultaten van die peiling zijn meegenomen in de vernieuwde visie op de concessies. De concessievoorwaarden dwingen de uitbaters van de snelwegparkings om te blijven investeren in kwaliteit, veiligheid en gezelligheid.

Kiezen voor kwaliteit Bij de toekenning van de concessies hield de overheid niet alleen rekening met de financiële kant van de zaak, maar heeft ze voluit gekozen voor het beste project. Wat zijn de belangrijkste criteria in de nieuwe concessies? Een kort overzicht.

Fernand Desmyter

Veiligheid

secretaris-generaal van het Departement Mobiliteit en Openbare Werken voorzitter Commissie van de Nevenbedrijven langs de autosnelwegen “De eerste concessies voor autosnelwegparkings dateren intussen van meer dan 35 jaar geleden. Voor die tijd waren ze een heel innovatief concept: een vroeg voorbeeld van publiek-private samenwerking. Met de vernieuwde concessies hebben we nu de kans gegrepen om een forse stap verder te zetten naar een hedendaagse opwaardering van de diensten en gebouwen.

p4

Zelf ben ik vooral tevreden dat onze nieuwe concessievoorwaarden ertoe hebben geleid dat de dienstenzones nu door gerenommeerde architecten worden ontwikkeld. De nieuwe tankstations zijn echte blikvangers geworden op de grijze autosnelweg, en bieden vaak een mooi zicht op de omliggende natuur. Veel dienstenzones zijn ingeplant in een erg mooie omgeving, vaak zelfs vlak bij beschermd natuurgebied. Voor de bouwvergunningen is dat niet altijd even gemakkelijk, maar voor de klanten van de stations geeft zoiets een duidelijke meerwaarde.”

Verkeersveiligheid is een van de hoofdvereisten. De Vlaamse overheid eist snelheidsremmende maatregelen bij het binnenrijden van de zone, bijvoorbeeld met rotondes. Auto’s, vrachtwagens en zachte weggebruikers moeten zo goed mogelijk van elkaar worden gescheiden via aparte circuits, duidelijk afgebakende trottoirs en goed verlichte zebrapaden. Op sommige plaatsen worden ook streng beveiligde vrachtwagenparkings voorzien, met afsluitingen en camerabewaking. De vrachtwagensector hecht daar steeds meer belang aan.

Ruime parkeermogelijkheden Na gunning van alle nieuwe concessies zal het aantal parkeerplaatsen voor vrachtwagens verdubbeld zijn tot ongeveer 700. Dat is noodzakelijk door de veranderde rij- en rusttijden, het rijverbod op bepaalde dagen in de buurlanden en de toename van het aantal vrachtwagens op onze wegen. Waar mogelijk stijgt ook het aantal parkeerplaatsen voor personenwagens en caravans.

Die uitbreiding gaat niet ten koste van de beschikbare groene ruimte, integendeel. Door de bebouwde oppervlakte te concentreren en de sites beter te plannen, komt er zelfs meer groen vrij.

Architecturale kwaliteit Was architecturale kwaliteit in de vroegere concessievoorwaarden een pluspunt, dan is het nu een absolute must. De gebouwen moeten herkenbaar zijn, een grote esthetische meerwaarde hebben en geïntegreerd zijn in de omgeving. Geen eenvormige blokkendozen, maar sprekende creaties. Daarom heeft de Vlaamse Bouwmeester ook zitting in de jury die de concessies toekent. En met succes: aan de nieuwe dienstenzones werken gerenommeerde architecten mee.

Aandacht voor de natuur Veel van de snelwegparkings liggen in een bijzonder mooie omgeving. Dat was vroeger niet altijd even goed merkbaar, maar nu stellen ze zich open voor het landschap. Wandelpaden leiden naar mooie picknickplekjes met boeiende vergezichten, en de gebouwen worden maximaal in de omgeving geïntegreerd. Op die manier kunnen de parkings uitgroeien tot een toeristisch visitekaartje voor de streek.

p5



Concessies? De Vlaamse overheid is niet alleen eigenaar van de autosnelwegen op haar grondgebied, maar ook van de stopplaatsen die erbij horen. Eenvoudige parkings onderhoudt de overheid zelf. Stopplaatsen met sanitair of meer dienstverlening zoals tankstations, shops en horeca geeft de overheid in concessie. Een concessie betekent dat de overheid het terrein en alles erop en eraan ‘desaffecteert’ en voor een bepaalde periode in volle eigendom geeft van een privébedrijf. Na afloop van de concessieperiode komen de gronden en gebouwen weer volledig in overheidseigendom. Het is de Vlaamse Commissie van de Nevenbedrijven langs de autosnelwegen die adviseert over de toekenning van de concessies. De eerste concessies dateren uit de jaren ‘70 en lopen sinds 2005 af. Om flexibeler te kunnen inspelen op de steeds sneller veranderende behoeften, krijgen de nieuwe concessies standaard een looptijd van 20 jaar. De concessievoorwaarden zijn ook fors verstrengd. Pure kwaliteitscriteria wegen nu veel zwaarder door.

Duurzaamheid De mogelijkheden tot hergebruik en recyclage van gebouwen en materialen zijn een belangrijke concessievoorwaarde. De gebouwen hebben hun eigen afvalwaterzuivering en gebruiken zoveel mogelijk duurzame materialen.

Comfort Overal ter wereld vind je snelwegstations waar je door de regen moet om de kassa’s te bereiken, en daarna nog eens op weg naar het restaurantgebouw.

De nieuwe concessies gaan uit van het principe alles onder één dak. De bebouwde oppervlakte wordt zoveel mogelijk geconcentreerd, de ruimte tussen de pompen en het gebouw wordt overkapt met een luifel, en de loopafstanden zijn zo kort mogelijk. Dat maakt het allemaal een stuk overzichtelijker en praktischer. De concessiehouder moet de netheid garanderen, en in toegankelijkheid voorzien voor mensen met een handicap: brede deuren, ribbels op de voetpaden, enzovoort. Voor truckers komen er extra douches. Er zijn meer rustbanken, meer picknickplaatsen in de volle natuur, meer (overdekte) terrassen. Voor de kleintjes zijn er speelpleinen in het zicht van de ouders. De overheid eist ook een voldoende aanbod van gezonde voeding. En rust: wie een dutje wil doen of ontspannen, moet dat kunnen zonder voortdurend te worden gestoord door optrekkende auto’s.

p6

victor clicq concessiebeheerder “De nieuwe realisaties in deze brochure zijn een mooi bewijs van hoe de overheid duidelijke normen kan opleggen en de ontwerpers tegelijk voldoende vrijheid geeft om hun eigen stempel te drukken. Voor alle duidelijkheid: ook de oude concessies hebben voor die tijd mooie zaken opgeleverd. Maar als overheid had je toen veel minder instrumenten in handen om het ontwerp te sturen. Wie voldeed aan de normen en de beste prijs bood, kreeg de concessie.

Nu ligt de klemtoon veel sterker op de kwalitatieve aspecten en is een onderhandelingsfase in de procedure ingebouwd. Zo kunnen bedrijven hun offertes nog finetunen om beter tegemoet te komen aan onze eisen. De resultaten mogen gezien worden!”

p7



Dienstenzone

MINDERHOUT Dienstenzone

KRUIBEKE NEDERLAND

De sterren van de snelweg

24 1

Om de kwaliteit van de autosnelwegparkings blijvend te verbeteren, heeft de Vlaamse overheid een kwaliteitssysteem uitgewerkt dat rekening houdt met:

• Netheid,

NEDERLAND

TURNHOUT

6

E19 OOSTENDE BRUGGE

14 MIDDELKERKE VEURNE E40

• Toegankelijkheid,

40

TORHOUT

E40

3 2

ROESELARE

18

28 27

A17

• Informatie,

26 25 19

GENT

5

4

16 15

E313

LIER

35 36

E19

HAM

44

MECHELEN

45

43 42

32

AALST

E40

9 8

31

E314

LUMMEN

E314

NEDERLAND

GENK HASSELT

LEUVEN

10

BRUSSEL

21 22

• Een vriendelijke bediening.

29

39 38

E17

E17

KORTRIJK

E34

7

30

17

41

• Bewegwijzering,

ANTWERPEN

18

SINT-NIKLAAS

EEKLO

TIELT

• Veiligheid,

E34

N49

MALDEGEM

13

20 19

33

12

11

34

E313 37

E40

E19 FRANKRIJK

Onafhankelijke inspecteurs

E411

Een kwaliteitsmerk wordt toegekend door onafhankelijke inspecteurs die elke snelwegparking jaarlijks vier keer overdag bezoeken, en één keer ‘s nachts. Via een checklist controleren ze tot meer dan 500 elementen. De eisen zijn streng: wie de titel van ‘Kwaliteitsparking’ wil halen, moet 80 % scoren voor tanken, eten & drinken, sanitair, motel, rusten en shop. Parkings die gemiddeld uitstekend scoren maar voor één aspect de drempelwaarde niet halen, krijgen het kwaliteitsmerk niet.

p8

23

LUXEMBURG

Dienstenzone

HEVERLEE Dienstenzone

RUISBROEK

Dienstenzone

WETTEREN parking

AutosNELWEG RICHTING

concessiehouder

PARKING

AutosNELWEG RICHTING

concessiehouder

1

Brecht

E19

Nederland

25

Nazareth

E17

Gent

Total Belgium

2

Drongen

E40

Gent

Delek Belgium (Texaco)

26

Nazareth

E17

Kortrijk

Total Belgium, Van der Valk

Volg de website

3

Drongen

E40

kust


27

Oekene

A17

Brugge

Esso Inc

De kwaliteitsparkings zijn te herkennen aan de vlaggen, affiches en stoepborden bij het binnenrijden. U vindt ze allemaal op de website www.kwaliteitsparkings.be.

4

Gentbrugge

E17

Antwerpen

28

Oekene

E17

Kortrijk

Esso Inc

5

Gentbrugge

E17

Gent

29

Ranst

E313

Antwerpen

Kuwait Petroleum Belgium

6

Gierle

E34

Antwerpen

AC Restaurants en Hotels Beheer

30

Ranst

E313

Hasselt

Kuwait Petroleum Belgium

7

Gierle

E34

Nederland


31

Rotselaar

E314

Hasselt

Esso Inc

Hoe ziet het Vlaamse netwerk van tankstations en parkings er vandaag uit? Dat vindt u op de kaart op de pagina hiernaast. Daar zijn alle parkings aangegeven die minstens over sanitair beschikken (en vaak ook een tankstation hebben), plus de tien nieuwe realisaties uit deze brochure: Heverlee, Kruibeke, Minderhout, Ruisbroek, Wetteren.

8

Groot-Bijgaarden

E40

Brussel


32

Rotselaar

E314

Leuven

Esso Inc

9

Groot-Bijgaarden

E40

Gent


33

Ruisbroek

E19

Bergen

Total Belgium

10

Heverlee

E40

Brussel


34

Ruisbroek

E19

Brussel

Total Belgium

11

Heverlee

E40

Luik


35

Tessenderlo

E313

Antwerpen

Total Belgium

12

Honsem

E40

Brussel

36

Tessenderlo

E313

Hasselt

Total Belgium

13

Jabbeke

E40

Gent

Total Belgium

37

Tienen

E40

Luik

Total Belgium

14

Jabbeke

E40

kust

Total Belgium

38

Waarloos

E19

Antwerpen

Total Belgium

15

Kalken

E17

Antwerpen

Total Belgium

39

Waarloos

E19

Brussel

Total Belgium

40

Waasmunster

E17

Antwerpen

16

Kalken

E17

Gent

Total Belgium

17

Kruibeke

E17

Antwerpen


41

Waasmunster

E17

Gent

42

Wetteren

E40

Brussel

Belgian Shell Belgian Shell

18

Kruibeke

E17

Gent


19

Mannekensvere

E40

Brugge


43

Wetteren

E40

Gent

20

Mannekensvere

E40

Veurne


44

Zolder-Zonhoven

E314

Antwerpen

45

Zolder-Zonhoven

E314

Nederland

21

Marke

E17

Frankrijk

Belgian Shell

22

Marke

E17

Gent

Belgian Shell

23

Minderhout

E19

Antwerpen

Total Belgium

24

Minderhout

E19

Nederland


p9

inNovatieve blikvanger KRUIBEKE ZET DE TOON

De onregelmatige vorm van het gebouw verwijst planmatig naar een olievlek.

Tankstations hadden tot voor kort niet de naam dat ze vernieuwende architectuur brengen. Dat van Kruibeke bracht daar verandering in met een organisch, futuristisch gebouw dat de aandacht trekt.

Eyecatcher In plaats van de klassieke ‘doos’ staat hier een ronde, organische vorm die overdag het groen en ’s nachts de lichten van de passerende auto’s reflecteert. Dat geeft de parking een eigen, futuristische identiteit en vormt een echt baken op de E17.

Innovatief

Dienstenzone Kruibeke

• Parking - tanken - shop - restaurant • Concessiehouder: Delek Belgium (Texaco) • Architectuur: Bontinck architecture and engineering • Ingenieursbureau Stabiliteit en Infrastructuur: Norbert Provoost p10

Technisch is het gebouw uniek. De muren zijn gemaakt van isolatiemateriaal: polystyreenblokken die op basis van een 3D-ontwerp computergestuurd werden uitgefreesd. 3D-printing, maar dan in het groot. Over de volledige dak- en geveloppervlakte hebben de blokken een minimale dikte van 15 centimeter, met uitschieters tot 1,40 meter. Daardoor is het gebouw uiterst

goed geïsoleerd.De polystyreenblokken zijn bedekt met een spuitbare polyurealaag (‘hotspray’) die na 30 seconden uithardt. Dat waterdicht, UV-bestendig en zeer slijtvast materiaal is overgenomen uit de botenbouw.

Meer met minder Het terrein is niet groot, maar toch zijn de ontwerpers erin geslaagd om meer parkeerplaatsen te creëren dan bij de vorige concessie. Ook het groen krijgt alle kansen. Aan de verste zijde van het gebouw ligt er een terras met fantastisch zicht op het omliggende akkerlandschap.

DIRK BONTINCK architect

“Het akkerlandschap van het Waasland wordt afgebakend door grachten met rietkragen en populierenrijen. Die brengen een lijnvormige structuur in het geheel. De E17 doorsnijdt dat landschap op een nietsontziende, kunstmatige manier. Onze herinrichting van het servicestation, met zijn organische vormentaal, accentueert die ingreep. De onregelmatige vorm van het gebouw verwijst planmatig naar een olievlek en creëert een contrast met de rechtlijnigheid in het omliggende landschap en de E17.”

p11

De reizigers baden in een groene oase van rust langs de drukke weg.

R uisbroek trekt de lands c h appeli j ke kaart

poort naar brussel Ruisbroek is de grootste snelwegparking van België. De inpassing van die grote zone in het omliggende landschap was een belangrijk aandachtspunt. Maar ook de gebouwen trekken de aandacht, als virtuele poort naar de hoofdstad.

Dienstenzone ruisbroek

• Dienstenzone Ruisbroek • Parking - tanken - shop - restaurant - motel • Concessiehouder: Total Belgium • Architectuur: Samyn and Partners • Integratie in het landschap, beheer van de verkeersstromen: Studiegroep Omgeving • Duurzame ontwikkeling, technische controle, brand-preventie: Seco

Toegangspoort Het tankstation van Ruisbroek is het laatste gebouw op de snelweg voor je uit de richting Parijs Brussel binnenrijdt. Het vormt dus een toegangspoort tot de hoofdstad. Door de gebouwen aan elke kant van de snelweg symmetrisch vorm te geven, met de luifels die visueel op elkaar aansluiten, wordt die functie geaccentueerd: de gebouwen zijn als het ware één poort waar de snelweg tussen loopt. Ook de bomenrijen op het domein lopen aan beide zijden van de snelweg onder dezelfde hoek door.

Ode aan het landschap De slimme inplanting van de gebouwen geeft meer ruimte aan voetgangers en rustende reizigers. De wandelpaden op het domein

p12

kruisen de wegen zo weinig mogelijk. Rustzones, restaurant, snack en hotel zijn zo ver mogelijk van de snelweg ingeplant en kijken uit over het waardevolle landschap.

Het ontwerp benadrukt de relatie met het omliggende landschap via strakke, monumentale bomenrijen. Gebouwen, wegen en parkeerplaatsen passen harmonisch in dat landschappelijke gebaar. De reizigers baden in een groene oase van rust langs de drukke weg.

broek zijn plek in het landschap maar ten volle vinden naarmate de nieuwe beplanting aangroeit.

Eco Enkele jaren geleden is in Ruisbroek het eerste waterstoftankstation van België gebouwd, en het eerste langs een autosnelweg in Europa. Recent zijn daar elektrische oplaadpalen aan toegevoegd, ook al een primeur!

De vegetatierijke graslanden in de omgeving krijgen hun echo in het ecologisch beheerde grasland op de site zelf. De bloemrijke weiden worden geïrrigeerd door een netwerk van ‘wadi’s’: kleine, natuurlijke kanaaltjes. Net zoals dat het geval is bij de andere recente projecten, zal ook Ruis-

p13

M inder h out ri c h ting A ntwerpen wordt groeneiland

Welkom thuis De snelwegparking van Minderhout in de richting van Antwerpen is een apart geval. Het terrein wordt er ingesnoerd door de autosnelweg aan de ene kant en de HST-spoorweglijn aan de andere kant. Van die nood is een deugd gemaakt door op deze plek een natuureiland te creëren.

De glazen luifels refereren aan de serres uit het omliggende landschap.

Welkom thuis

Versterkte natuurwaarden

Na de monotone autosnelweg in Nederland is Minderhout het eerste tankstation dat in Vlaanderen ligt. Het gevoel van ‘Welkom thuis’ is versterkt door volop in te spelen op de omliggende natuur.

De dienstenzone ligt vlak bij een natuurgebied dat al op de oudste kaarten van de omgeving staat, met vennen, moerassen en het Moerbos. Om dat gebied zo goed mogelijk tot zijn recht te laten komen, zijn de gebouwen tegen de HST-lijn en de autosnelweg aan gebouwd, op een verhoogd stuk grond, zodat ze een weids uitzicht hebben op de omgeving.

Serrebouw

Dienstenzone Minderhout richting Antwerpen

• Parking - tanken - shop - restaurant truckparking • Concessiehouder: Total Belgium • Architectuur-stedenbouw: Samyn and Partners

De verharde oppervlakken en de gebouwen zijn zo beperkt mogelijk gehouden. De glazen luifels refereren aan de serres uit het omliggende landschap. De gevels worden bedekt met klimop, zodat ze met het omliggende landschap versmelten.

De rest van het gebied is opgevat als een groene overgangszone naar het omliggende venlandschap, met een natuurlijke vijver die onder meer dient voor natuurlijke waterzuivering. Die waterrijke zone biedt de beste garanties om de typische fauna en flora van de omgeving te versterken, met veel weidevogels, vlinders en waterplanten.

• Ingenieursbureau: Samyn and Partners. p14

p15

M inder h out ri c h ting B reda

Eén grote verkeersremmer

In alle rust ontspannen en picknicken op een boomrijke plek.

De snelwegparking van Minderhout in de richting van Breda valt op door het vele groen én door het uitgekiende verkeersplan. De hele site is geordend van zwaar (vracht)verkeer naar steeds minder verkeersintensiteit, tot ze uitmondt in het omliggende natuurlandschap.

Versterkte natuurwaarden

Remmende luifel

Ook richting Breda is er volop groen. De vrachtwagenparking wordt door een boszone omarmd, en de parking voor personenauto’s gaat gradueel over in het landschap. Daar kun je in alle rust ontspannen en picknicken op een boomrijke plek.

Het gebouw is opgevat als een ‘shelter’ die steunt op de omgeplooide dakelementen. Daaronder zijn houten boxen geschoven. Voor wie de parking oprijdt, lijkt de zwarte luifel het witte gebouw te omlijsten. Na de rotonde is die luifel een tweede verkeersremmer: door het poorteffect gaan auto’s en vrachtwagens automatisch vertragen.

Recyclage Dienstenzone Minderhout r i c h t i n g B r e da

• Parking - tanken - shop - restaurant truckparking • Concessiehouder: Delek Belgium (Texaco) • Architectuur-stedenbouw: Nero • Ingenieursbureau Stabiliteit en Infrastructuur: Norbert Provoost • Ingenieursbureau Technieken: EDV Engineering • Studiebureau Akoestiek: Daidalos Peutz • Landschapsarchitect: Denis Dujardin

Overal waar dat mogelijk is, zijn de bestaande elementen gerecupereerd: de pompen en alle ondergrondse installaties, de aanwezige verharding en de groenelementen. Zelfs het kunstwerk op de rotonde bestaat uit de oude verlichtingspalen van de vroegere dienstenzone.

Maximaal gescheiden verkeersafwikkeling De hele site is opgevat als één grote verkeersremmer: het zware verkeer krijgt een parking vooraan, met een eigen gescheiden weg naar de oprit van de autosnelweg. De parking voor personenwagens ligt op het einde van de site vlak bij het rustige, groene landschap en de picknickzones, van de vrachtwagens gescheiden door het dienstengebouw.

• Toegankelijkheid: Dienst Welzijn Provincie Antwerpen p16

p17

Wetteren heeft eerste bewaakte vrachtwagenparking

Safety first

De parking langs de E40 in Wetteren is de eerste beveiligde autosnelwegparking voor vrachtwagens in Vlaanderen. Maar ook niet-truckers biedt ze aangename verpozing.

Dienstenzone Wetteren

• Parking - tanken - shop - restaurant - truckparking • Concessiehouder: Belgian Shell • Architectuur, ontwerp van de site en landschappelijke integratie: Stramien • Milieuadvies, duurzaamheid en studie van de omgeving: Arcadis Belgium • Engineering, projectmanagement en calculatie: Coteba Belgium

p18

De hedendaagse vormgeving creëert een gebouw met bescheiden profiel.

Veilig

Rustig

Rambla in het groen

Het bewaakte deel is volledig omheind en voorzien van slagbomen en camera’s. De toegangscontrole verloopt met een elektronische kaart.

De volledige dienstenzone is zo geluidsarm mogelijk. Daarvoor zorgen een geluidsscherm en een vijf meter hoge berm die refereert aan het heuvelende landschap. Ook binnenin is over het geluid nagedacht: de oppervlakken zijn zo geconstrueerd dat ze nauwelijks weergalmen.

Doordat het hoofdgebouw heel compact is, kwam er ruimte vrij voor een grote groene zone met picknickplaatsen en uitkijkposten op de mooie, waterrijke omgeving. Die oases zijn bereikbaar via vlinderpaden die vertrekken vanuit een centrale houten ‘rambla’. Prettig detail: voor de kleinsten vormt de rambla op sommige plaatsen een hindernissenparcours, zodat ze zich daar al helemaal kunnen uitleven.

De parking is betalend, met een maximum van 15 euro per etmaal. Vrachtwagenbestuurders die op de betaalparking staan, kunnen gratis gebruik maken van de douches en krijgen tien procent korting op maaltijden in het restaurant.

Open gebouw Het nieuwe station plooit zich volledig open naar het landschap en biedt de bezoekers het volle zicht op de groene omgeving. De hedendaagse vormgeving creëert een gebouw met bescheiden profiel, onder meer door de compleet demonteerbare houten constructie.

p19

Via die groene ‘lanen’ is het aangenaam binnenkomen op de site.

He v erlee zorgt v oor rust

Met zicht op woud Het tankstation van Heverlee ligt vlak bij een van de oudste wouden in Vlaanderen. Het speelt daarop in met veel groen en lommerrijke dreven.

Abscis

ontwerpgroep

Dienstenzone Heverlee

• Parking - tanken - shop restaurant - motel • Concessiehouder: Delek Belgium (Texaco) • Architectuur: Abscis ontwerpgroep • Technische installatie: EDV Engineering & Consulting • Toegankelijkheid: ATO adviesbureau t oegankelijke omgeving Sint-Niklaas

p20

Genieten van het woud

Flexibel gebouw

De parking in Heverlee ligt vlak bij het Meerdaalwoud, een van onze oudste bossen, en grenst aan het Egenhovenbos. Ook de parking is volop met bomen beplant. De groenelementen vervangen betonnen randen als geleiders voor het verkeer. Via die groene ‘lanen’ is het aangenaam binnenkomen op de site.

Ook het gebouw refereert aan het nabijgelegen woud. De witte luifel wordt gedragen door geschrankte kolommen in wit zichtbeton, die lijken op boomstronken. De ramen van de ‘Invulmodules’ onder de luifel hebben een negatieve zeefdruk van bomen met loof – de bomen zijn doorzichtig, de omgeving is wit.

Ook de voetgangers krijgen eigen, met bomen afgezoomde dreven waar het prettig wandelen is. Die dreven bieden weidse uitzichten op het heuvelende landschap van de Dijlevallei.

De dienstenzone is opgevat als een eiland, doorsneden met een voetgangersweg die de ruimte voor verkeer afscheidt van de zone voor rust en ontspanning. Dwars daarop bevindt zich het gebouw: de halte op de snelweg waar je even afstand kunt nemen van de drukte.

‘De zone ligt in een ruimtelijk en ecologisch waardevol gebied. In het verleden heeft de mens hier al te gretig invulling willen geven aan de eigen behoeften. Dat hebben we met ons ontwerp gedeeltelijk willen terugdraaien. Door de verharde oppervlakken waar mogelijk af te breken, hebben we zoveel mogelijk aan de natuur teruggegeven wat eerder werd ontnomen. Ook het compacte bouwvolume, met een duurzame hoofdstructuur en een flexibele lichte nevenstructuur, draagt daartoe bij. En de aangeplante bomen herstellen de link met het prachtige Egenhovenbos. Een mooi bewijs dat comfort voor de mens en natuur elkaar kunnen versterken in plaats van tegen te werken!’

p21


Op naar de toekomst

Wat staat er in de nabije toekomst voor de snelwegparkings op het menu? Een overzicht. Deze brochure geeft een eerste beeld van de nieuwe realisaties die de nieuwe concessievoorwaarden van de Vlaamse overheid hebben opgeleverd. Op het moment dat ze verschijnt, zitten nog heel wat realisaties in de pijplijn. De kaart in deze brochure geeft aan hoe de situatie er op dit ogenblik uitziet. Wat staat er ons in de toekomst nog te wachten? Naarmate er meer concessies worden vernieuwd, zullen er steeds meer kwalitatief hoogstaande parkings bijkomen. De meeste concessies komen uiterlijk in 2014 vrij, maar sommige komen pas in 2021 op de markt. Uiteindelijk moet dat binnen enkele jaren leiden tot een modern en performant net van dienstenzones waar alle gebruikers van het snelwegennet hun gading in kunnen vinden.

yves rubens afdelingshoofd van de stafdienst departement mobiliteit en openbare werken “Met de visie op de nieuwe concessies hebben we een echt keerpunt gerealiseerd, maar het verhaal is zeker nog niet af. We blijven de vinger aan de pols houden om de klantvriendelijkheid te verbeteren. Eén voorbeeldje: met de huidige gps-systemen moet het mogelijk zijn om de bestuurders digitaal uitleg te geven over de eerstvolgende dienstenzone. Een dergelijk systeem kan ook worden gebruikt om een vrachtwagenparkeerplaats te reserveren. Nu nog toekomstmuziek omdat we dergelijke zaken eerst Europees willen standaardiseren, maar we volgen de situatie op de voet.

p22

Wat op het eerste gezicht misschien minder opvalt, maar voor ons even belangrijk is: met de nieuwe concessievoorwaarden zorgen we stap voor stap voor een vollediger dienstenpakket en een betere spreiding ervan over het Vlaamse grondgebied. Er komen stelselmatig meer vrachtwagenparkings bij, en veel parkings die vroeger alleen sanitair of een beperkte snack hadden, worden opgewaardeerd met een volwaardig restaurant, vaak met vergaderzaal en wifi-faciliteiten. Het aantal parkings aan de autosnelwegen in Vlaanderen stijgt dan weliswaar niet, maar het aantal parkeerplaatsen neemt wel toe en de dienstverlening verbetert fors.”

Architectuur en foto’s • Parkings aan de E40 in Heverlee, in beide richtingen Abscis Architecten bvba, Jean-Baptiste De Ghellincklaan 2, 9051 Gent • Parkings aan de E17 in Kruibeke, in beide richtingen Bontinck architecture and engineering cvba, Kortrijksesteenweg 1092, 9051 Gent • Parking aan de E19 in Minderhout, richting Nederland Nero bvba - architectuur, design, stedenbouw & ruimtelijke ontwikkeling, Meulestedekaai 39a, 9000 Gent • Parkings aan de E19 in Ruisbroek, in beide richtingen Philippe Samyn and Partners, architects & engineers, Steenweg op Waterloo 1537, 1180 Brussel Fotografie: Quentin Olbrechts en Marie-Françoise Plissart • Parking aan de E19 in Minderhout, richting Antwerpen Philippe Samyn and Partners, architects & engineers, Steenweg op Waterloo 1537, 1180 Brussel Fotografie: Marie-Françoise Plissart • Parkings aan de E40 in Wetteren, in beide richtingen Stramien cvba, Broederminstraat 52, 2018 Antwerpen in samenwerking met Mouton studieburo

Colofon Dit is een uitgave van het Departement Mobiliteit en Openbare Werken. Verantwoordelijke uitgever: ir. Fernand Desmyter, secretaris-generaal Koning Albert II-laan 20, 1000 Brussel. Samenstelling: Stafdienst. Redactie: Hans Seminck, Jansen & Janssen Customer Media – Gent. Vormgeving en druk: Absoluut Depotnummer: D/2013/3241/075

V.U. : Vlaamse overheid - ir. Fernand Desmyter, Koning Albert II-laan 20 bus 2, 1000 Brussel

De autosnelwegparkings nieuwe stijl. Bakens. op de snelweg

Recommend Documents