Nr 229 JUNI 2015
MAGAZINE www.caritas-int.be
CONFLICT OEKRAÏNE
Humanitaire crisis
MIDDELLANDSE ZEE
Bootvluchtelingen
JAARVERSLAG 2014
© Belgaimage
Verschijnt 4 x per jaar (maart, juni, sept., dec.) – Juni 2015 – afgiftekantoor Brussel X – P 202013
Kort genoteerd
Nepal:
Levens redden - levens heropbouwen
AARDBEVING NEPAL
De tijd dringt
Caritas zet alles op alles om 175.000 slachtoffers in Nepal nog vóór de moessonregens hulp te brengen. Een verhaal van wereldwijde solidariteit en bewonderenswaardige lokale inzet… JOHANNA VANRAES
E
en aardbeving met een kracht van 7,8 op de schaal van Richter op 25 april (epicentrum Ghorkha) en een tweede krachtige beving op 12 mei (epicentrum Dolkha) kosten het leven aan meer dan 8.669 mensen in Nepal. Naar schatting een half miljoen huizen zijn compleet vernield of zwaar beschadigd en 266.561 vertonen mankementen. De vele naschokken maken dat de getroffen bevolking wekenlang in angst leeft om wat er nog zal komen en dat de hulpverlening geregeld gestaakt moet worden.
VERDRIET, ONMACHT, BOOSHEID In Kathmandu staan nog heel wat gebouwen recht. Waarom sommige in elkaar gezakt zijn en andere niet, is op het eerste zicht niet altijd duidelijk. Huizen lijken elkaar soms te stutten. Op het platteland lijkt de ravage veel dramatischer. Wat 2
je vaak ziet is een poort met daarachter enkel maar brokstenen, dierbare bezittingen van de bewoners verspreid over het terrein als op een vuilnisbelt. Wegen zijn onderbroken, waterleidingen zijn stuk, ziekenhuizen en scholen functioneren niet of slechts op halve kracht. Er is zoveel kapot gegaan. Mensen zien hoe alles waarvoor ze hun leven lang gewerkt hebben, op een paar minuten tijd teniet gegaan is. Er is nood aan voedsel, drinkbaar water, een schuilplaats, sanitair en hygiëneproducten… Het verlies van familie, vrienden, buren, de onzekerheid over hun lot… Die pijn is nog veel moeilijker om dragen. Heel wat mannen werken in het buitenland. Hun vrouwen, hun ouders moeten het alleen zien te redden… De traumatische ervaringen waarmee de overlevenden geconfronteerd werden zullen nog jarenlang voelbaar zijn in hun samenleving.
“Waar ik het meest onder de indruk van ben, dat is de veerkracht van de mensen. Ze lijden zwaar onder de tragedie die hen treft maar ze verliezen hun hoop niet. Daar put ik moed uit. Samen komen we er weer bovenop.” Fr Pius Perumana, directeur Caritas Nepal
en basisbenodigdheden te voorzien vóór de regen de hulpverlening gevoelig vertraagd of onmogelijk maakt. Regen zorgt in deze omstandigheden ook voor een extra groot risico op uitbraak van besmettelijke ziektes zoals cholera: bescherming, zuiver water en hygiëneproducten moeten er zo vlug mogelijk komen. Hulpgoederen die niet beschikbaar zijn in Nepal worden aangevoerd vanuit de buurlanden. Het Caritasnetwerk heeft onder meer voorraden in India. Ze worden aangevoerd over land omdat de luchthaven van Kathmandu de drukte niet aankan. Jammer genoeg verlopen de douaneformaliteiten aan de grens niet altijd van een leien dakje. STAD VERSUS PLATTELAND De hulpverlening in de stad Kathmandu komt snel op gang. Voor de afgelegen dorpen is het een heel ander verhaal. Sommige getroffen plaatsen zijn slechts per helikopter bereikbaar, of met een tractor, zelfs reisorganisaties die zich toeleggen op overlevingstochten voor toeristen worden ingezet voor reddingswerken. Het duurt weken voor sommige dorpen bereikt kunnen worden. Heel wat economische activiteiten vallen stil. Ook al heb je geld, daarom kan je nog geen eten kopen want het is vaak niet beschikbaar. Ook deze mensen zijn afhankelijk van hulp. Het is belangrijk dat de markten op de een of andere manier zo vlug mogelijk opnieuw kunnen draaien. En de landbouwers hebben zaaigoed nodig en moeten aan het werk kunnen, anders hebben ze in het najaar geen oogst. CARITAS HELPT IN 10 DISTRICTEN Caritas Nepal heeft zich vanaf dag één ingezet met de middelen en mogelijkheden die het had. Het kent de mensen, kent de taal, en heeft in het verleden al heel wat inspanningen geleverd om zijn teams voor te bereiden op eventuele rampen en de gevolgen ervan zoveel mogelijk te beperken. Vrijwilligers zijn onmiddellijk bijgesprongen om puin te helpen ruimen, mensen op te vangen, eten te verdelen. De ongewoon krachtige aardbeving vraagt echter om wereldwijde solidariteit. Meer dan 30 lidorganisaties van het wereldwijde Caritasnetwerk, waaronder Caritas International Belgium, hebben ondertussen financiële steun en/of expertise geboden. Met de steun van dit netwerk zorgt Caritas Nepal voor levensreddende hulp in 10 van de meest getroffen districten Gorkha, Okhaldhunga, Sindhupalchowk, Kavre, Nuwakot, Lamjung, Dhading, Makawanpur, Rasuwa, Dolkha en de Kathmandu-vallei: materiaal om een tent op te
zetten, dekens en matrassen, hygiënekits en kits voor waterzuivering. Dit gebeurt in overleg met de overheid en andere hulporganisaties. In een eerste fase willen we gedurende twee maanden 175.000 mensen helpen. Het budget voor deze hulpinterventie wordt geraamd op 2,5 miljoen euro. Caritas International België heeft al een eerste schijf van 50.000 euro overgemaakt. DE TIJD DRINGT De aankomende moessonregens van juni baren de mensen en de hulpverleners nogal wat zorgen: overvloedige regenval veroorzaakt onder meer grondverschuivingen en maakt sommige wegen onbruikbaar. Het is een wedloop tegen de tijd om iedereen van onderdak, voedsel
HEROPBOUW En ondertussen wordt al gedacht aan de heropbouw. Wellicht zal die vanaf oktober van start kunnen gaan. 25% van de bevolking leefde al voor deze ramp in extreme armoede. 83% van de bevolking leeft op het platteland. De impact van de aardschok op het dagelijks leven, de inkomsten en het welzijn van de mensen is enorm. Ook mensen die het vroeger relatief goed hadden, hebben alles verloren. De prioriteiten van het Caritasnetwerk: voorlopige huisvesting en inkomstenverwerving zodat de mensen niet afhankelijk blijven van hulpverlening. Ook het sociale netwerk proberen we te herstellen: onderlinge solidariteit is immers een basisvoorwaarde om bij een eventuele nieuwe ramp zo goed mogelijk voorbereid te zijn en de gevolgen ervan zoveel mogelijk te beperken. ■
Caritas verdeelt tentzeil, dekens, hygiënekits en waterzuiveringskits in Gorkha.
Van harte dank voor uw steun! Voedsel, water, basisbenodigdheden, een tent: elke gift maakt een verschil voor de vele slachtoffers die op ons rekenen.
BE 0000 0000 4141 of online met vermelding ‘Nepal’ Meer info: www.caritas-in.be 3
ASIEL EN MIGRATIE
Bootvluchtelingen: hoeveel doden nog? Sinds begin 2015 kwamen meer dan 1.800 mensen om het leven in de Middellandse Zee nadat hun boot was gekapseisd. Hoeveel meer doden nog alvorens Europa en zijn lidstaten actie ondernemen? JULIE VANSTALLEN
“D
e situatie is zeer moeilijk maar niet nieuw”, zegt Oliviero Forti van Caritas Italië. “De afgelopen twee jaar kennen we een enorme toestroom van vluchtelingen afkomstig uit Syrië, NoordAfrika, Eritrea… Al deze mensen reizen door Libië omdat de oversteek naar Europa daar de kortste is. Kort maar wel heel erg gevaarlijk! Spijtig genoeg blijft het probleem groeien alsook het menselijke leed. De mensen die op zee gered worden zijn er vaak erg aan toe: kletsnat, zonder kleren, uitgehongerd, soms ziek…” Anna Cullotta, Caritas Palermo, vult aan: “Momenteel vangen we ongeveer 450 migranten op in onze drie asielcentra. Ze zijn afkomstig uit Eritrea, Somalië en Syrië. Bijna allemaal willen ze doorreizen naar het noorden van Europa. De opvang van dergelijke grote groepen vluchtelingen organiseren, voornamelijk met vrijwilligers, is slopend! We werken al maanden in een soort van extreme noodtoestand, zonder uitzicht op een oplossing voor deze mensen.” In totaal beheert Caritas Italië zo’n 700 opvangplaatsen voor asielzoekers. EUROPA MOET MEER DOEN De snelste oplossing voor deze humanitaire tragedie is ongetwijfeld het opzet-
4
ten van een nieuwe Europees gecoördineerde ‘Mare Nostrum’. Tussen oktober 2013 en eind 2014 organiseerde Italië een grootschalige zoek- en reddingsactie, Mare Nostrum, waarbij 140.000 levens gered werden. Sinds begin 2015 wordt die actie vervangen door de Europese ‘Triton’-actie die zich enkel richt op het bewaken van de Europese kustgrenzen. Het Triton-programma heeft tot hiertoe amper 7.000 mensen gered. Europa zou daarnaast nog veel meer kunnen doen, bv.: migranten die bescherming nodig hebben op legale wijze toegang tot ons grondgebied verlenen of nog: een solidariteitsplan uitwerken
voor de opvang van vluchtelingen. In mei werd nog een spreidingsplan voorgesteld door J-C. Juncker, voorzitter van de Europese commissie, maar dat botste meteen op een “njet” van verschillende lidstaten. Als Europa pertinent alle grenzen blijft afsluiten en bewaken, worden migranten gedwongen om de meest gevaarlijke vluchtroutes te nemen, vaak ‘geholpen’ door mensenhandelaars die vluchtelingen maar al te graag uitbuiten. BELGIË KAN ZELF ACTIE ONDERNEMEN “Ons land zou tevens een voortrekkersrol binnen Europa kunnen opnemen door mee te werken aan een Europees beleid en te pleiten voor meer Europese hervestigingen”, zegt Anne Dussart, verantwoordelijke Departement Asiel en Migratie van Caritas International. “Daarnaast kan België zelf ook maatregelen treffen om mensenlevens te redden: we zouden bijvoorbeeld humanitaire visa kunnen verlenen aan vluchtelingen uit oorlogsgebieden of gezinshereniging toegankelijker maken.” ■
2014: solidariteit in actie
© Isabel Corthier
Kansen voor mensen in nood, in eigen land of op de vlucht.
Alle mensen op deze wereldbol, ongeacht hun geloof, afkomst of status, vormen samen één grote familie. Caritas International draagt zorg voor die familie, voor wie als gevolg van een conflict, een ramp of armoede, het niet (langer) alleen redt. Toegang tot voedsel, medische zorg, huisvesting, onderwijs zijn basisrechten en daar werken we aan, samen met de betrokkenen en onze partners. Een toekomst in eigen land of op de vlucht. Om tot duurzame resultaten te komen bouwen we mee aan vrede en hebben we respect voor de natuurlijke rijkdom van deze aarde. Lees verder en ontdek hoe we met de steun van sympathisanten, overheidsinstellingen en partnerorganisaties onze missie concreet gemaakt hebben in 2014.
www.caritas-int.be
104 koppels met kinderen
278 GEZINNEN
120 alleenstaande vrouwen met kinderen
In 2014 hebben we 965 ASIELZOEKERS opgevangen
ANDERE 43% IRAK 3%
31 alleenstaanden
182 nieuwe mensen
ARMENIË 5%
AFGHANISTAN 8%
RUSLAND 9%
INTERNATIONALE SAMENWERKING
NOODHULP EN HEROPBOUW
5 mannen met kinderen
Welzijn van kinderen en familie
Toegang tot juridische bijstand
SOCIALE INTEGRATIE
BASISNODEN VERVULLEN
(huisvesting, voedsel, veiligheid,...)
Toegang tot medische hulp / een goede gezondheid
Toegang tot educatie, vorming en werk
Psychosociale ondersteuning
Mboup, terug in Senegal sinds 2013
STRUCTURELE PROGRAMMA’S
“Ik had geen papieren in België. Ik heb een verblijfsvergunning aangevraagd maar kon er geen krijgen. Aanvankelijk overleefde ik met wat zwartwerk maar het werd alsmaar moeilijker dus besloot ik terug naar huis te gaan. Ik contacteerde Caritas. Teruggaan en met de steun van Caritas iets nieuws beginnen was voor mij de beste oplossing. Ik denk dat alle migranten die terug willen gaan naar hun thuisland deze hulp zouden moeten krijgen.”
Sinds 2004 heeft Caritas International niet enkel een project ‘vrijwillige terugkeer’ maar werken we tevens rond ‘duurzame re-integratie’. Hiervoor werkt Caritas International samen met een ruim netwerk van lokale partnerorganisaties die terugkeerders begeleiden in hun land van herkomst. In 2014 hebben we de re-integratie van 430 personen ondersteund.
Tijdens hun verblijf in België beslissen sommige (ex-)asielzoekers om uitlopende redenen vrijwillig terug te keren naar hun land van herkomst. Caritas International ondersteunt deze kandidaat-terugkeerders bij de voorbereiding en de organisatie van hun terugkeer.
RE-INTEGRATIE NA TERUGKEER
België heeft zich in 2014 geëngageerd om 100 vluchtelingen te hervestigen op zijn grondgebied. De cel Integratie, in nauwe samenwerking met de deelnemende OCMW’s, begeleidt deze mensen bij hun inschakeling in onze maatschappij: o.a. bij de zoektocht naar een school voor de kinderen, een cursus of psychologische hulpverlening. Onze medewerkers helpen hen bij het verkennen van hun omgeving en het uitbouwen van een netwerk van organisaties en individuen waarop ze kunnen terugvallen.
Hervestiging van Syriërs
De cel Integratie van Caritas International biedt erkende vluchtelingen een begeleiding op maat tijdens hun integratietraject. In 2014 werden 339 personen begeleid.
INTEGRATIE
Meer weten ? www.caritas-int.be
In september 2014 heeft de federale regering beslist om het aantal structurele opvangplaatsen voor asielzoekers af te bouwen en tegelijk genoeg capaciteit te behouden voor dringende opvang: de zogenaamde ‘bufferplaatsen’. Dit zijn opvangplaatsen die niet in gebruik zijn maar die snel kunnen worden ingenomen wanneer er een significante stijging van het aantal asielaanvragen in ons land is. Eind 2014 telde Caritas International 199 bufferplaatsen op een totale opvangcapaciteit van 627 plaatsen.
Bufferplaatsen
14 koppels
508 verlaten onze opvangstructuur
SYRIË 3%
GEORGIË 3%
GUINÉE 15%
CONGO11%
In 2014 heeft Caritas International 965 asielzoekers gehuisvest. De meerderheid waren koppels met kinderen of alleenstaande vrouwen met kinderen.
OPVANG VAN ASIELZOEKERS
ASIEL EN MIGRATIE
De voorwaarden om aan integratie te kunnen werken, zijn:
Basisgoederen
Toegang tot water en voedsel
DISTRIBUTION
Hygiënekits
Latijns-Amerika Haïti Honduras
Medische zorg
Geïntegreerde hulp
Vorming aan boeren
Afrika Benin Burkina Faso Burundi Centraal Afrikaanse Republiek Congo (DR) Ethiopië Senegal Kameroen Tanzania Mali Togo Niger Tsjaad Nigeria Zuid-Afrika Oeganda Zuid-Soedan Rwanda
Europa Armenië Bosnië-Herzegovina Kosovo Rusland Servië Turkije
De verschillende hulpverleningsfasen sluiten op elkaar aan en beïnvloeden elkaar onderling.
Onderwijs
Heropbouw
Zaaigoed
Coöperaties
Strijd tegen erosie
Noodhulp-heropbouw Ontwikkeling Noodhulp en ontwikkeling
Midden-Oosten Irak Jordanië Libanon Palestina Syrië
Microkredieten
STRUCTURELE PROGRAMMA’S 7.136.581,85 € 58%
Landbouwmateriaal
Oceanië Palaos
Azië Bangladesh Cambodja Filipijnen India Indonesië Mongolië Myanmar Nepal Pakistan Thailand
Caritas focust op voldoende en gevarieerd voedsel voor iedereen om een gezond en actief leven te kunnen leiden. We geven kansarmen de middelen om zelf in hun levensonderhoud te kunnen voorzien: we verdelen zaaigoed en landbouwgereedschap, zorgen voor water, gaan de strijd aan tegen erosie, geven vorming aan boeren, ondersteunen coöperaties, maken microkredieten mogelijk.
West-Afrika: ebola, meer dan een ziekte - De Balkan: noodhulp en begin van heropbouw - Centraal Afrikaanse Republiek: verzoening - Zuid-Soedan: noodhulp en omschakeling naar commerciële landbouw - Burundi: geïntegreerde familiale landbouw - Ethiopië: weerbaarheid - Niger: honger voorkomen - Indonesië: zieke cacaoplanten.
De eerste vijf maanden na de doortocht van de Tyfoon Haiyan (8 november 2013): voedselhulp, huishoudgerief, kits voor de bouw van schuilplaatsen, steun aan zeewierteelt, vissersboten… Voor de heropbouw focussen we ons op huizenbouw en inkomstenverwerving in Antique en Aklan.
• 3 projecten / 353 929 €
Filipijnen
2014 is door de VN uitgeroepen tot het Internationaal Jaar van de familiale landbouw. Caritas wil ook in Congo de exploitatie van familieboerderijen efficiënt en duurzaam maken: eten en inkomsten het hele jaar door zonder de vruchtbaarheid van de grond aan te tasten.
• 36 projecten / 2 899 273 €
Congo DR
Caritas International draagt sinds het begin van de crisis bij tot de humanitaire interventies van de Caritasorganisaties in Syrië, Irak, Libanon, Jordanië en Turkije. Focus ligt op de families en gastgezinnen buiten de kampen. Ook voor de slachtoffers van de oorlog in Gaza brengen we levensnoodzakelijke hulp.
• 14 projecten / 984 801 €
Midden-Oosten
Tijdelijk onderdak
NOODHULP EN HEROPBOUW 5.241.983,50 € 42 %
146 PROJECTEN IN 43 LANDEN VOOR DE MEEST KWETSBAREN
In samenwerking met onze partners van het wereldwijde Caritasnetwerk, levensreddende humanitaire hup voor slachtoffers van rampen en conflicten: voedsel, water, onderdak, hygiënepakketten, kleren. Heropbouw in verschillende domeinen: huisvesting, voedsel en water, gezondheidszorg en onderwijs.
FINANCIEEL VERSLAG 2014 14,15% 18,83%
INKOMSTEN 2014
Giften internationale samenwerking
Giften: 4.204.286 € Overheidsfinanciering: 14.959.479 € Andere: 3.157.494 € 67,02%
8,84% 3,32%
Burundi 384.667 €
Ebola 456.787 €
Midden-Oosten 1.156.379 €
Andere 2.206.452 €
47,88%
UITGAVEN 2014 Internationale samenwerking: 12.378.565 € Asiel en migratie: 10.331.936 € Communicatie, fondsenwerving, educatie: 859.444 € Functioneringskosten: 2.286.040 €
39,96%
In 2014 kon Caritas International rekenen op de vrijgevigheid van 12.252 sympathisanten. © Isabel Corthier
Van harte dank aan al wie ons gesteund heeft bij de realisatie van onze projecten.
Het volledige jaarverslag 2014 vindt u op www.caritas-int.be (Publicaties). Liever een papieren versie? Geef uw adres door aan
[email protected] of 02 229 36 23
Volg ons op Facebook of Twitter www.facebook.com/caritasbelgium www.twitter.com/caritasintbe
NIEUW – Between 2 worlds Between 2 worlds is een workshop waarin leerlingen van de 2e en 3e graad secundair zelf op ontdekking gaan. Waarom zijn er zoveel mensen op de vlucht? Welke realiteit schuilt er achter de statistieken? Zowel de migratieverhalen van de leerlingen, hun familie of vrienden, als de verhalen van asielzoekers die Caritas International begeleidt, komen aan bod. Bent u leraar, boek dan snel een gratis workshop. Voor meer info, kijk op onze website: www.caritas-int.be/nl/scholen
www.caritas-int.be
[email protected] 02 229 36 11 IBAN: BE88 0000 0000 4141
Verantwoordelijke uitgever : François Cornet, directeur - Liefdadigheidstraat 43 - 1210 Brussel - Juni 2015
I AM CARITAS
Samen een grote familie! Jammer genoeg kunnen we hier niet al wie zich inzet voor onze projecten vermelden maar onze dank gaat uiteraard naar iedereen die Caritas International steunt! Concert voor Syrische vluchtelingen
Wissel aan de top Gonzalo Dopchie geeft na 10 jaar inzet als directeur, de fakkel door aan François Cornet. « Wat we hier bij Caritas hebben kunnen realiseren, is niet dankzij één persoon maar dankzij het hele team. Het grote kapitaal van de organisatie is het personeel zelf: het is multicultureel, humaan, professioneel, bestaat uit verschillende generaties en kan zich aanpassen aan veranderingen », aldus de uittredende directeur. De grote uitdaging voor de toekomst volgens de nieuwe directeur: « We moeten aandachtig zijn voor de nieuwe vormen van armoede en een antwoord daarop vinden. Dit vraagt efficiëntie en professionalisme maar ook flexibiliteit. Ik hoop zo open en ondernemend te zijn als Gonzalo ! »
Meer dan 300 mensen waren aanwezig op “Van noten en woorden”, een concert ter ondersteuning van de projecten voor de Syrische vluchtelingen van Caritas International. Opzet van het evenement? Burgers van diverse afkomst verzamelen rond woord en muziek en waarden als solidariteit, geweldloosheid en broederschap onder de aandacht brengen. De indringende stem van de Syrische dichteres en de prachtige melodieën van de muzikanten hebben het publiek tot in de late uurtjes weten te boeien. Dit evenement werd georganiseerd door Françoise Bérard in samenwerking met het cultureel centrum Omar Khayam. Van harte dank!
Lees het volledige interview: www.caritas-int.be/directeurs
François Cornet en Gonzalo Dopchie
Zes jongeren uit Huy naar Congo Met de voeten in de aarde en de handen in de maniok hebben 6 leerlingen van het college Saint Quirin kennisgemaakt met het werk van Caritas International in Congo. Aan deze inleefreis in het kader van Move with Africa, een initiatief van de krant La Libre Belgique, zijn lange maanden van voorbereiding en fondsenwerving vooraf gegaan. Fiona, Diego, Lisa, Gabrielle, Sarah en Alice getuigden van een grote nieuwsgierigheid en een niet te evenaren enthousiasme gedurende hun twee weken ter plaatse. Jongeren begeleiden en opvoeden tot wereldburgerschap, ook dat maakt deel uit van de missie van Caritas International. Meer over hun reis op www.caritas-int.be/fr/ecoles 9
OEKRAÏNE
Grote humanitaire crisis aan de poort van Europa De politieke crisis die op Euromaidan begint, ontaardt in een gewapend conflict en een ongeziene economische crisis. Vandaag leven 2 miljoen Oekraïners ver van huis en 5 miljoen mensen hebben humanitaire hulp nodig. GILLES CNOCKAERT
D
e problemen in Oekraïne beginnen eind 2013, wanneer president Viktor Janoekovitsj beslist om het associatieverdrag met de Europese Unie niet te ondertekenen. De bevolking van Kiev komt massaal op straat en het Onafhankelijkheidsplein, ook wel Maidan genoemd, wordt het theater van een bloedige confrontatie tussen manifestanten en regeringstroepen. Janoekovitsj en een groot deel van zijn regering vluchten het land uit. Tot de verkiezingen van mei 2014 neemt een tijdelijke regering het roer over. ESCALATIE De reactie van de pro-Russische regio’s van Oekraïne, volgt al snel. De Krim, alsook een deel van het oosten van Oekraïne, keren zich tegen de nieuwe, tijdelijke regering. In maart 2014 roept de Krim de onafhankelijkheid uit en 10
kondigt Rusland de annexatie aan. In de daaropvolgende weken volgt in het oosten een verwoede strijd van de separatistische bewegingen met het Oekraïense leger voor de onafhankelijkheid van de Volksrepublieken Donetsk en Loehansk en toenadering tot Moskou. Eind december 2014 schat men het aantal Oekraïners die als gevolg van de kou en het geweld dringend humanitaire hulp nodig hebben op 1,4 miljoen. Drie maanden later is dit aantal opgelopen tot 5 miljoen! ONZICHTBARE CRISIS, STILLE SLACHTOFFERS Ondanks de relatieve rust lijkt het land en de internationale gemeenschap de omvang van deze humanitaire crisis niet correct te kunnen inschatten. De nationale solidariteit die door sommige waarnemers als heldhaftig wordt omschreven,
bereikt momenteel haar grenzen. En de internationale hulpverlening volstaat bijlange niet om aan alle behoeften te voldoen. Oekraïne kent een inflatie en een financiële crisis die de economie volledig ontwricht heeft. In december kreeg je nog één dollar voor 8 grivna. Vandaag moet je daar drie keer meer grivna voor neertellen! Niet alleen het gebrek aan veiligheid en de inbreuken tegen de mensenrechten baren grote zorgen, maar ook de materiële situatie van de vele stille slachtoffers van deze onzichtbare crisis. De huizen, scholen, ziekenhuizen en weeshuizen zijn veranderd in ruïnes. Voedsel, water en geneesmiddelen zijn schaars. De elektriciteits- en drinkwaterleidingen zijn beschadigd. En de overheidsdiensten zijn in het beste geval overbevraagd, in het slechtste geval stopgezet. Humanitaire organisaties ko-
De vergeten slachtoffers van Oekraïne Valentina (74 jaar) getuigt Valentina heeft haar toevlucht gezocht in het klooster van Svyatohirs in de vallei van Donbass, in het verleden overspoeld door toeristen en pelgrims, nu door vluchtelingen.
Andrej Waskowitsch, voorzitter van Caritas Oekraïne, bevestigt de ambities van zijn organisatie die op een jaar tijd zijn personeel verdrievoudigd zag en momenteel met 65 betalende en evenveel vrijwillige medewerkers actie voert: “We willen ingrijpen waar de noden het grootst zijn. Dat betekent onder andere dat we de hulp tot bij de ouderen thuis brengen en niet verwachten dat ze naar ons komen tijdens onze verdelingen. Ook vandaag blijven wij onze sociale visie trouw. En we zullen hier ook nog zijn wanneer de internationale organisaties ons land weer verlaten hebben.” Caritas Oekraïne bereidt zich ondertussen voor op het ergste: ‘een plotse en intense opflakkering van het geweld, met een verplaatsing van 600 000 ontheemden naar het westen omdat niets hen nog tegenhoudt, omdat ze toch alles al verloren hebben…”
men momenteel tegemoet aan slechts 15 procent van de door de Verenigde Naties vastgestelde noden. CARITAS HELPT Caritas International wil de dringende noodoproep van zijn lokale partner Caritas Oekraïne helpen verspreiden. Caritas Oekraïne startte vorige winter met massale hulp in het centrum en het oosten van het land en is van plan dit werk voort te zetten: distributie van voedsel, water, kleding, geneesmiddelen, hygiënische pakketten en babyluiers; medische zorg aan gewonden en zieken; psychologische hulp aan getraumatiseerde kinderen en volwassenen; huisvesting (herstelllingen en administratieve en financiële ondersteuning). ■
In augustus vorig jaar kwam ze er met haar 2 dochters (51 en 53) en haar kleindochter (14) aankloppen voor hulp. In ruil vragen de orthodoxe monniken niets meer dan enkele uren van hun tijd. Valentina is elke dag vanaf 6u paraat om mee te helpen in de keuken en de wasserij. Ondertussen dragen haar handen de sporen van ‘de tonnen aardappelen en bieten die ze geschild heeft’.
Net als vele anderen is Valentina ook een slachtoffer van de oorlog. Ze ontvluchtte haar stad Gorlovka kort nadat de bombardementen de ramen van haar huis stuk sloegen. Ze hoopte een onderkomen te vinden in een van de vele vakantieparken die de streek rijk is, waar vandaag voornamelijk vluchtelingen worden opgevangen. Maar deze vakantieparken kunnen de vraag niet meer aan en dus zag ze zich verplicht om met haar gezin een toevlucht te zoeken in het klooster. LEVEN IN ISOLEMENT Het sobere leven zonder vooruitzichten weegt door op haar moraal. “We hebben noch de middelen, noch de juiste papieren om terug naar huis te gaan. Ondertussen wacht ik al 3 maanden op die papieren. Sommige mensen komen hier 3 of 4 dagen op bedevaart en trekken daarna verder.
Wij zitten hier al 9 maanden. De drang om terug te keren is groter dan de schrik voor mijn eigen leven. Maar ik moet blijven. Voor mijn kinderen en kleinkinderen. Mocht mijn vader die in Stalingrad nog voor de Sovjet-Unie vocht ons nu zien, hij draaide zich om in zijn graf.” Het isolement weegt al even zwaar als het bestaan in ballingschap. En zonder enige werkgelegenheid in de buurt, hebben zelfs de jonge mannen niets om handen. Valentina probeert te overleven met een maandelijkse overheidssteun van 800 uah bovenop haar pensioen van 1100 uah. “Moet iemand heel zijn leven zo hard werken om dan hier te belanden…” Nog niet zo lang geleden ontving Valentina financiële steun van Caritas (300 dollar). Met een deel van het geld kocht ze warme kleren voor haar kleindochter. Het overige houdt ze opzij voor een retourticket naar huis en voor de vervanging van de ruiten in haar woning, waar ze zo graag terug naartoe wil. Ze heeft nooit schulden gehad “en nu ga ik die ook niet meer maken”. Bij ons afscheid van Valentina vertelt Denis, iemand van het mobiele team van Caritas Dniepropetrovsk, over haar eerste bezoek aan deze regio. Vandaag is in deze idyllische vallei de ontreddering mischien niet meteen zichtbaar, maar het is de harde realiteit voor Valentina en haar lotgenoten. ”Ik was hier in 2007, samen met een vriend. De vallei was helemaal ondergesneeuwd. Ik heb me toen voorgenomen ooit terug te komen maar ik heb nooit gedacht dat het zou zijn om noodhulp te verdelen onder de mensen hier in de streek.” Meer info in ons dossier over de Oekraïense crisis op onze website : www.caritas-int.be
Zoals Valentina zijn er heel wat mensen die in zeer moeilijke omstandigheden moeten zien te overleven, zonder enig toekomstperspectief!
Help ons helpen, doe een gift op BE88 0000 0000 4141 met de vermelding ‘Oekraïne’ of op www.caritas-int.be. Bedankt ! 11
Caritas International dankt trouwe schenkers MAGAZINE Nr. 229 juni 2015
Prepress: Avenue Druk: Corelio Verzending: Manufast Hoofd departement Communicatie: Gilles Cnockaert Redactie en vertalingen: G. Cnockaert, V. Cranenbrouck, G. David, W. Semey, J. Vanraes, J. Vanstallen Verantwoordelijke uitgever: F. Cornet, directeur Caritas International Liefdadigheidstraat 43 1210 Brussel Info Magazine: Tel: 02 229 36 23
[email protected]
Caritas International onderschrijft de Ethische Code van de VEF. U beschikt over een recht op informatie. Dit houdt in dat schenkers, medewerkers en personeelsleden tenminste jaarlijks op de hoogte gebracht worden van wat met de verworven fondsen gedaan werd.
INHOUD 2 NEPAL: DE TIJD DRINGT 4 ASIEL EN MIGRATIE: BOOTVLUCHTELINGEN 5 JAARVERSLAG 2014 9 I AM CARITAS 10 OEKRAÏNE: HUMANITAIRE CRISIS 12 DANK U
Caritas International is een Belgische NGO die deel uitmaakt van het wereldwijde Caritasnetwerk van 165 katholieke organisaties. We zijn samen actief in 200 landen en regio’s. Caritas International helpt slachtoffers van oorlogsgeweld, natuurrampen en armoede in hun eigen land of op de vlucht. In België huisvesten we asielzoekers, begeleiden we migranten en ondersteunen we erkende vluchtelingen bij hun integratie.
VOLG ONS OP DE VOET
Caritas International Belgium
12
@Caritasintbe
D
e Cellekens, ooit een tehuis voor arme weduwen en alleenstaande vrouwen. Na een lange periode van leegstand was het totaal vervallen. Vandaag is het een van de mooiste gebouwen in Mechelen. Het is in dit prachtig gerenoveerde pand dat een team van Caritas in maart voor een eerste maal sommige van onze trouwe schenkers kon ontmoeten en bedanken voor hun jarenlange steun. Kunstenares Mariette Teugels en haar man Herman, werkten acht jaar aan het gebouw. Het resultaat is een mooi voorbeeld van wat toewijding en persoonlijke inzet kan betekenen. Het zijn idealen die we ook bij onze schenkers terugvinden. De Cellekens leek ons dan ook een geschikte locatie om hen beter te leren kennen. Naast een rondleiding van de kunstenares in het pand en in de prachtige tuin schonken we aandacht aan de impact van schenkers op het werk van Caritas International. Onze voorzitter, Michel Verhulst, vertelde daar bij een kopje koffie meer over en nam zijn publiek mee op een reis rond de wereld langs diverse Caritas-projecten.
SCHENKEN VOORBIJ DE GRENS. Mensen die Caritas International steunen overwegen soms om onze organisatie als begunstigde in hun testament op te nemen. Dit is een mooi gebaar en het kan boven-
dien ook nog lonend zijn. Zo kunnen erfgenamen soms fors besparen op de successierechten. Reden waarom we een notaris uitnodigden, die toelichting gaf bij de wetgeving ter zake. Uit gesprekken achteraf merkten we dat onze gasten dit ontmoetingsmoment erg waardeerden. Van onze kant kijken we alvast met een goed gevoel terug op een dag met boeiende ontmoetingen en gesprekken met onze schenkers. De reacties waren positief en de ontmoetingen inspirerend.
OOK VOOR U? Het kan nog even duren, waar we zijn vast van plan om in de toekomst nog zulke bijeenkomsten te organiseren. Wordt u daar graag op uitgenodigd? Laat het ons weten via
[email protected] of schrijf naar Caritas International, Liefdadigheidsstraat 43, 1200 Brussel. ■
IBAN BE88 0000 0000 4141 (BIC BPOTBEB1) of via onze site : www.caritas-int.be
