Follow-up van patiënten met kanker: wat is bewezen? Jeroen Mebis Medisch Oncoloog Limburgs Oncologisch Centrum Jessa ziekenhuis
Symposium 20/04/2013
Cancer survivors Grote toename van patiënten Incidentie Overleving
Cancer survivorship! 2005: US: Cancer survivorship plan 2011: IKNL: herstel na kanker plan UK en Denemarken
Probleem huidige follow-up care >25% van patiënten: onbeantwoorde problemen > 1 jaar 43% wenst meer informatie en advies 75% had geen care plan 75% had geen contactpersoon
Armes, JCO, 2009
Nazorg versus nacontrole Wat is bewezen?
Ovariumcarcinoom
Ovariumcarcinoom
Rustin, Lancet, 2010
Conclusies ovariumcarcinoom Geen benefit in vroegtijdige detectie relaps (obv CA125) Geen benefit in OS Geen verbetering in QOL Meer behandelingen!
Prostaatkanker
American Urological Association Best Practice Policy regarding the use of PSA in the post treatment management of prostate cancer
Follow-up strategy after radical prostatectomy based on pathologic grade and stage
All men: post-prostatectomy baseline PSA at 3 months, then as follows:
Radiotherapy at Biochemical Recurrence after RPE (n=162) 1,0
0,8
PSA ≤ 0,5 ng/ml
p bned
0,6
0,4
PSA ≥ 0,5 ng/ml 0,2
p = 0,031 (log rank test)
0,0 0
20
40
60
80
100
time / months
Wiegel et al., IJROBOP 2008
Borstkanker
Follow up strategies for women treated for early breast cancer Maria Paulina MP Rojas , Elena Telaro , Ivan Moschetti , Laura Coe , Roldano Fossati , Alessandro Liberati and Marco Del Turco Rosselli April 2012
Colorectaal carcinoma
Pooled analysis with summary estimates (fixed effects method) for five year survival: data categorised into detection groups in accordance with a priori hypothesis (see methods).
Renehan A G et al. BMJ 2002;324:813
Pooled data and summary risk ratios (fixed effects method) for recurrences, metastases, and metachronous (second colorectal primary) cancers.
Renehan A G et al. BMJ 2002;324:813
Colorectaal Carcinoma Intensieve FU Toename survival: 9-13% Chemo adjuvant: 5%
Multidisciplinair werken!!
Wat willen de patiënten? Vaker follow-up onderzoeken: “alles is goed” (Allen 2002, Renton 2002) Borstca in NL: wensen bloed en RXonderzoeken (de Bock et al 2004) Niet eenduidige wensen (Sheppard 2007) Wel: duidelijke en eenduidige
informatie over behandeling en nazorg van belang (Katsumura 2008)
VIKC 2008 Voelen “schijnzekerheid” Uitleg over nut en noodzaak Nacontrole: vroege detectie van nieuwe manifestaties of andere maligniteiten Noodzaak aan voorlichting over nut van nacontrole (http://www.oncoline.nl/herstelna-kanker)
Wie doet de follow-up? Ptn gevolgd door primary care: meer preventie voor non-kanker condities Ptn gevolgd door oncologen: meer interventies gericht op kanker surveillance Wie is verantwoordelijk?
Primary care: comprehensive care, patiënten in black box van oncologen, bezorgdheid over duidelijkheid voor hun rol, relatieve lage kanker caseload
Quid rol verpleegkundigen?:
“Patients appeared satisfied with nurse-led follow-up. Patient-initiated or telephone followup could be practical alternatives to conventional care. However, wellconducted research is needed before equivalence to physician-led follow-up can be assured in terms of survival, recurrence, patient wellbeing and cost-effectiveness” (Lewis, J Adv Nurs, 2009)
Survivor ship care plan
Insert to Give Your Provider Give this guide to your oncology team when asking for a Survivorship Care Plan. It explains what the plan is and how to access the forms.
Survivorship Care Plan This useful tool will help guide your future health care needs.
Nieuwe aanpak Overleving ernstige ziekte Monitoring voor relaps Agressieve aanpak risico reductie Levensstijl Rol van de HA!
Gezondheidspromotie/preventie Promotie van gezond gedrag Screening nieuwe kanker Leeftijdsgebonden screening
Familiaal kanker risico Monitoring Management Multidisciplinair werken 1e en 2e lijn
Voorbeeld borstkanker Promotie gezondheid Beweging Dieet Medicaties BP/RANKL
Borstkanker Familiale belasting! Opvolging familiaal
Borstkanker: follow-up
Borstkanker Management: Vermoeidheid Menopauze Osteoporose Perifere PNP Chemobrain Pijn Seksuele dysfunctie Angst RTW Sociale functie
Conclusie Survivorship: volgende fase in kankerbehandeling van belang Evidence is beperkt, niet aangepast aan evolutie? Multipele factoren ter monitoring ikv cancer survivorship Toenemende rol van de huisarts
Dank voor Uw aandacht !
Gevolgen en aanpak 1e jaar Ziekte en behandeling hebben grote gevolgen: Lichamelijk en/of psychosociaal
Survivors hebben vaker slechte gezondheid en psychologische problemen (B Hewitt 2003) Depressie en angst vnl in 1e jaar Gemiddeld nemen klachten af in de loop van 1 a 2 jaar (DStanton 2006)
Late gevolgen “die gevolgen de nog niet bestaan, of nog geen klachten geven bij het einde van de behandeling Evidentie?? Kinderoncologie
Quid detectie nieuwe manifestaties? Alleen bij beter overleving! Wat is evidence? Jeffery 2007 Lu 2009 Rojas 2000
Wat willen patiënten? Ptn verkiezen vaker FU consulten Alles goed (Allen 2002; Renton 2002) Borstca wensen meer onderzoeken (de bock 2004)
Vinden duidelijke en eenduidge informatievoorziening over behandeling en nazorg van belang
Quid opsporen meta’s van borstca… Frequentie van 1e relaps
