Financiering van Zorgvastgoed – VIPA Jaarcongres Zorgvastgoed België 2013
Brasschaat, 13 juni 2013
Missie
“ VIPA zal initiatieven ontwikkelen en in financiering voorzien voor een kwaliteitsvolle, toegankelijke en betaalbare infrastructuur voor de zorg- en dienstverlening in het kader van de persoonsgebonden aangelegenheden. ”
Wat doen we? Kerntaken
1° financiering, onder welke vorm ook, van zorg- en welzijns-
infrastructuur. 2° coördinatie, sturing en regie van publiek-publieke en
publiek-private samenwerking (PPS) inzake zorg- en welzijnsinfrastructuur. 3° bevorderen van kennis en expertise op conceptueel,
financieel en bouwtechnisch vlak. Uitbouw kennisloket.
Beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Minister
Strategische Adviesraad
Beleidsraad Management comité
Vlaams Vlaams Agentschap Agentschap Agentschap Zorg en Jongeren- Zorginspectie Gezondheid Welzijn
Vlaams Zorgfonds
Fonds Jongerenwelzijn
Departement WVG
VIPA
Kind en Gezin
Vlaams Agentschap voor Personen met een handicap (VAPH)
OPZc Geel
OPZc Rekem
Toepassingsgebied
1.
Algemene ziekenhuizen, psychiatrische ziekenhuizen en psychiatrische verzorgingstehuizen
2.
Woonzorgcentra, dagverzorgingscentra, centra voor kortverblijf, lokale en regionale dienstencentra
3.
Voorzieningen voor personen met een handicap
4.
Voorzieningen voor de bijzondere jeugdbijstand
5.
Preventieve en ambulante gezondheidszorg
6.
Kinderdagopvangcentra
7.
Algemeen welzijnswerk
Basis: decreet van 23/02/94 inzake de infrastructuur voor persoonsgebonden aangelegenheden (B.S. 01/06/94)
gewijzigd bij decreet van 12/02/10 (B.S. 26/05/10) Doel: het faciliteren van subsidiëring van VIPA-projecten o.v.v. publiek private samenwerking (of DBFM) waarbij de voorziening niet noodzakelijk als bouwheer van het project optreedt
Subsidiëringsmodellen
Klassieke financiering: sectoren 4, 5, 6 & 7 + van de sector personen met een handicap de volgende subsectoren: • revalidatiecentra • centra voor ontwikkelingsstoornissen • projecten waarvan het bedrag van de subsidiebelofte < is dan 80.000 euro (geïndexeerd en excl. btw en algemene kosten) Alternatieve financiering: sectoren 1, 2 & 3 PPS (in combinatie met alternatieve financiering)
Prefinanciering (al dan niet in combinatie met PPS)
Financieringsmechanismen
‘Klassieke’ vs ‘Alternatieve financiering’ Klassieke: -
Subsidie volgt onmiddellijk op de realisatie van de werken Subsidiebelofte 4 fasen: ruwbouw, technieken, afwerking, uitrusting en meubilair Subsidiebeslissing (= moment van indexering) per fase Bevel tot aanvang binnen de 2 jaar na 1ste subsidiebeslissing Facultatief advies over gunningen Betalingen: projectfasen 1, 2 en 3: 30/30/30/10 (vorderingsstaten) projectfase 4: 100%
Financieringsmechanismen
‘Klassieke’ vs ‘Alternatieve financiering’ Alternatieve: - Subsidie over 20 jaar: jaarlijks gebruikstoelagen aftoetsen aan gebruiksnormen - Principieel akkoord (PA) - Bevel tot aanvang der werken binnen de 2 jaar na PA (= moment indexering) - Aanvraag 1ste gebruikstoelage in het jaar volgend op aanvangsbevel
Procedure-overzicht
Klassieke procedure
Coördinatiecommissie Subsidiebelofte
Alternatieve procedure
Alternatieve procedure
Gebruikstoelage = rechtstreekse bijdrage in kostprijs
Gebruikstoelage = ONrechtstreekse bijdrage in kostprijs
Coördinatiecommissie
Coördinatiecommissie
Eventueel prefinanciering
Voorlopig principieel akkoord
Principieel akkoord
Coördinatiecommissie
(vastlegging)
Eventueel prefinanciering
Subsidiebeslissing Gunning
(datum aanvangsbevel)
Definitief principieel akkoord + bepaling gebruikstoelage
Betaling
Betaling gebruikstoelage (x 20) (vastlegging)
Betaling gebruikstoelage (x 20) (vastlegging)
(maximaal 4)
Bepaling gebruikstoelage
Procedure-overzicht toekomstige situatie? Klassieke procedure
Alternatieve procedure
Alternatieve procedure
Gebruikstoelage = rechtstreekse bijdrage in kostprijs
Gebruikstoelage = ONrechtstreekse bijdrage in kostprijs
Coördinatiecommissie
Coördinatiecommissie
Coördinatiecommissie
Subsidiebelofte
Eventueel voorlopig principieel akkoord
Eventueel voorlopig principieel akkoord
Coördinatiecommissie
Coördinatiecommissie
Eventueel prefinanciering
Eventueel prefinanciering
(maximaal 4)
Definitief principieel akkoord
Gunning
Bepaling gebruikstoelage
Definitief principieel akkoord + bepaling gebruikstoelage
(vastlegging)
Subsidiebeslissing
(datum aanvangsbevel)
Betaling
Betaling gebruikstoelage (x 20) (vastlegging)
Betaling gebruikstoelage (x 20) (vastlegging)
Subsidieberekening
Subsidiabele m² X bedrag/m² X btw% X alg. kosten X bouwindex X 60% bedrag/m²: 1.100 euro (nieuwbouw- of uitbreidingswerken ziekenhuizen) Subsidiabele m² X bedrag/m² X btw% X alg. kosten X bouwindex bedrag/m²: 550 euro (nieuwbouw m.i.v. uitrusting woonzorgcentrum) Algemene kosten: 10% Bouwindex 2013: 1,63645 Moment van aanpassing aan bouwindex - Klassieke financiering: datum subsidiebeslissing - Alternatieve financiering: datum bevel tot aanvang der werken - Alternatieve financiering PPS: datum definitief PA
Waarborgevolutie
Miljoen euro
Evolutie waarborgpositie WZC 2007-2012 600,00
500,00
400,00
300,00
200,00
100,00 woonzorgcentra
2007 170.134.585,09
2008 201.813.784,35
2009 274.920.423,75
2010 364.334.785,55
2011 409.185.821,83
2012 523.356.826,86
Kenmerken waarborgpositie • Waarborgpositie woonzorgcentra (cijfers 2012): – 124 rechtspersonen – Bedrag: 523,356,826,86 euro => 30,58% van totale waarborg (1.711.455.663,58 euro)
• Sterke financiële gezondheid van gewaarborgde woonzorgcentra (jaarrekeningen boekjaar 2011): – Hoge dekking van aflossingen met cash flow (CF-dekking), acid test >1 en leverage (financiële schulden/eigen vermogen) onder controle : CF-dekking 5,18
Acid test 2,13
Financiële sch/EV 0,88
– In lijn van sectorstudies van vzw-woonzorgcentra 2011: gemiddelde CF-dekking van 2,77x
Waarborg: toekomstige situatie? • Afbouw administratieve verplichtingen • Financiers: uitbreiding waarborg naar financiering door niet-bancaire financiers (verzekeringsmaatschappijen, pensioenfondsen,...) • Financieringsvormen: uitbreiding naar obligaties
Waarborg: toekomstige situatie? • 100% waarborg: – Geen restrisico voor de banken – Waarborg o.b.v. werkelijk aflossingsschema i.p.v. theoretisch • Looptijd (incl. opnameperiode): max.30 jaar i.p.v. onderscheid volgens kostensoort • Waarborgpremie in functie van openstaand kapitaalsaldo en risico
Algemene bepalingen
Begrip aanvrager (overal van toepassing) erkend zijn om zorg- en dienstverlening te organiseren in kader van de persoonsgebonden aangelegenheden & non profit de aanvrager moet minstens over een genotsrecht beschikken op het project waarvoor aanvraag voor een investeringssubsidie wordt gedaan, voor een periode die minstens gelijk is aan de boekhoudkundige afschrijvingsduur van de investering en die, voor onroerende goederen, in elk geval minstens twintig jaar bedraagt. aanvrager = exploïtant de investering moet passen in de programmatie
Algemene bepalingen
Verbod op verwantschap (overal van toepassing) Als de aanvrager en de eigenaar of de houder van de zakelijke rechten op de grond waarop een project wordt voorzien, twee verschillende personen zijn, mag er geen ongeoorloofde verwantschap bestaan tussen hen. Ongeoorloofde verwantschap: eigenaar van grond of houder van de zakelijke rechten op de grond is een natuurlijke persoon of een handelsvennootschap met rechtspersoonlijkheid + rechtstreeks of onrechtstreeks bevoegdheid hebben om in rechte of in feite een beslissende invloed uit te oefenen op de aanstelling van de meerderheid van de leden van het bestuursorgaan of op de oriëntatie van het beleid
Algemene bepalingen
Werken mogen niet starten of bestelling mag niet geplaatst worden zonder te beschikken over een subsidiebelofte of (definitief) PA (uitzondering mogelijk in de alternatieve procedure => ‘prefinanciering’) Bestemming niet wijzigen gedurende minstens boekhoudkundige afschrijvingsduur en in elk geval minstens 20 jaar
Normen
Brandveiligheid Duurzaamheidscriteria VIPA Eisen energieprestaties en binnenklimaat Algemeen Reglement Elektrische Installaties Vlaamse typebestekken Stedenbouw en ruimtelijke ordening Milieuvergunningen (Integratie van kunstwerken) -> niet verplicht bij PPS Specifieke erkenningsnormen Noot: toegankelijkheid niet publieke ruimten => ‘inspiratiebundels’, geen normen
PPS: DBF(M) Huidige situatie
PPS-projecten Definitie: projecten die door een publiekrechtelijke en privaatrechtelijke partij, gezamenlijk en in een samenwerkingsverband worden gerealiseerd om een meerwaarde voor die partijen tot stand te brengen. (decreet 18/07/03) DBF(M): design, build, finance en maintenance DBF(O): operate <> wordt niet beoogd Toekomst ? (D)BF(M) ook mogelijk maken Toegewezen aan één partij (wetgeving overheidsopdrachten!)
Toepassingsgebied PPS
sector verzorgingsinstellingen sector voorzieningen voor ouderen en voorzieningen in de thuiszorg sector voorzieningen voor personen met een handicap = sectoren van de alternatieve financiering (gebruikstoelagen gedurende 20 jaar)
Opdrachtnemer PPS
Opdrachtnemer PPS: (ontwerpt), bouwt (en financiert) rechtspersoon samenwerkingsverband van rechtspersonen (consortium) tijdelijke handelsvennootschap
( ) = Toekomst?
Procedure investeringssubsidies 1. Zorgstrategisch plan - projecten 10 jaar (wat, waarom en hoe) - omgevingsanalyse (beste optie?, samenwerking, profiel klanten, SWOT…) - NIET voor: klasssieke financiering, sector personen met een handicap en psychiatrische ziekenhuizen
2. Technisch-financieel plan - gebaseerd op projecten ZSP - business plan - architectenplannen
1. Indienen plan
1. Indienen plan
2. Advies (functioneel)
2. Advies (financieel, functioneel, technisch)
3. Commissie (experten en ambtenaren)
3. Commissie (ambtenaren)
4. Minister
4. Minister: principieel akkoord (PA)
Procedure investeringssubsidies PPS 2a. Technisch-financieel plan - omschrijving van de investeringswerkzaamheden - financieel plan (incl. raming beschikbaarheidsverg) - conceptnota functionele opvattingen, incl. outputspecificaties - raming bouwkost en inschatting oppervlakte
2b. Technisch-financieel plan - architectenplannen & financieel plan - nota functionele, bouwfys. & bouwtech. opvattingen - programma van eisen & akkoordbrief aanvrager - gunningsverslag aanduiding opdrachtnemer & overeenkomst met opdrachtnemer
1. Indienen plan
1. Indienen plan
2. Advies (financieel, functioneel, technisch)
2. Advies (financieel, functioneel, technisch)
3. Commissie (ambtenaren)
3. Commissie (ambtenaren)
4. Minister: voorlopig principieel akkoord
4. Minister: definitief principieel akkoord
Procedure investeringssubsidies
Toekomst ? Geen onderscheid meer in (alternatieve) procedures: Steeds een voorlopig PA mogelijk maken (niet verplicht)
Termijnen in geval van PPS
Dossier voor definitief principieel akkoord (PA): uiterlijk 31 december van het 2de jaar volgend op het jaar waarin het voorlopig PA werd verkregen Werken moeten starten of bestelling moet geplaatst zijn binnen de 2 jaar na datum definitief PA Aanvraag gebruikstoelage: eerste aanvraag ten vroegste in het jaar waarin (het onderdeel van) de infrastructuur in gebruik werd genomen of de bestelling geplaatst werd
Termijnen i.g.v. PPS Toekomstige situatie?
Dossier voor definitief principieel akkoord (PA): uiterlijk 31 december van het 2de jaar volgend op het jaar waarin het voorlopig PA werd verkregen Werken moeten starten of bestelling moet geplaatst zijn binnen de 2 jaar na datum definitief PA Aanvraag gebruikstoelage - gebruikstoelage rechtstreeks bijdrage in kostprijs 1°aanvraag ten vroegste in het jaar na het jaar van het aanvangsbevel (i.g.v. prefinancirering: idem + in het jaar na definitief PA) - gebruikstoelage onrechtstreeks bijdrage in kostprijs 1°aanvraag ten vroegste in het jaar waarin (het onderdeel van) de infrastructuur in gebruik werd genomen of de bestelling geplaatst werd (en na definitief PA)
Duurzaamheid: MB
Nu: MB duurzaamheid: verplichte en vrije criteria Afstemmen op de Vlaamse maatstaf duurzaam wonen en bouwen (reeds operationeel) en het nationale referentiekader duurzaam bouwen (nog in ontwikkeling) Instrument aanreiken om de duurzaamheid van infrastructuurprojecten in de zorgsector meetbaar te maken
Duurzaamheid: LCC
Life Cycle Cost In 2011 werd een generiek kader ontwikkeld en werden 2 concrete cases uitgewerkt: een eerste case handelde over de relatie tussen het bouwconcept en de loopafstanden in het gebouw en een tweede case betrof de keuze voor ramen in hout, PVC of aluminium. Met steun van het IWT een rekenblad laten ontwikkelen dat combinaties van bouwschillen met verschillende isolatiewaarden en verschillende mogelijke energievoorzieningen met elkaar vergelijkt
Duurzaamheid: energie
De berekening van het energieprestatiepeil is binnen de EPB-software alleen mogelijk voor voorzieningen met woonfunctie (EPW) of met functies aansluitend bij scholen en kantoren (EPU). Slechts de helft van de infrastructuurprojecten bij het VIPA valt onder één van beide groepen. Alle andere voorzieningen vallen onder de categorie ‘andere specifieke bestemmingen’ . Voor deze categorie is binnen de EPB-software geen berekening van het energieprestatiepeil voorzien. Methodiek ontwikkeld om de energieprestatie van woonzorgcentra op een aangepaste wijze te kunnen beoordelen. Tevens werden maatregelenpakketten samengesteld overeenkomstig met de verschillende niveaus van energieprestatie. Alternatieve maatregelen: EPI-rekenblad ter beschikking om energieprestaties eenduidig te berekenen.
Duurzaamheid: energie
Vanaf 2014 zou een E-peil berekening voor ALLE gebouwen worden ingevoerd in de EPB-regelgeving.
E80 => E60
Toegankelijkheid
Samenwerking met Enter vzw
Inspiratiebundels voor woonzorgcentra en voor ziekenhuizen Andere sectoren via hernieuwde samenwerking met Enter
Brandveiligheid
Technische Commissie Brandveiligheid WVG
Geen coördinatie op Vlaams niveau Sector-overschrijdende leidraad voor brandveiligheid
Meer informatie: www.vipa.be
[email protected]