'"f Ot".~..: ;":' ,..t ,:," . '. ~.:..-.. '.11 ".,. --"--;"'-,-', ~;-..: : '... 11'1':7. :'-:- _ , -.,-. '...,~:

/

r

'"f

Ot"

.'

...,..t···

: :'....

.~ .. ; "

.... ," . ,:,"

.

-.

.

"

~.:..-

--"--;"'-,-',

'

..

~;-

..:

'.11

" . , •.

: ·'.··.. ·11'1':7.·:'-:-·_·,

-.,-. '.

... .. ...,~:

it Haven-pypke

een snel-in-elkaar zet-zit-element

Een zelfbouw zit-element monteert U zonder moeite in een handomdraai. Zo'n zit-element bestaat uit: stoeldekje. 2 voor- en 2 achterpoten, 7 tussenstijlen, rugleuning, 14 schroeven, 1 inbus-montage sleulel en 1 flacon lijm.

zit-element zonde,kuaen zit..lement m.tgeel kusHn of met bruin kuaMII

een tafel méér is nooit weg .•• Zelfs met twee linkerhanden kunt U deze tafel zelf monteren. Alle benodigde onderdelen zillen in het pakket. Past prachtig bij onze zit-elementen. Het blad van 62 x 54 cm is van praktisch. wit kunststof.

Altijd tientallen guldens voordeliger! ! Schrans 94-96 Leeuwarden, tel: 05100-39530,

I T H A VEN P Y P K E dorpsblad voor Wijtgaa~~ REDAKTIE H.Nota (eindredaktie) Joz.B.Roorda mej.A.Bijlsma S.F.Jorna

Buorren 28 Buorren 46 Meekèshof 18 Hegedyk 29

Wijtgaard Wijtgaard Wijtgaard Wijtgaard

tel.1981 tel.1548 tel.î978 tel.1462

MEDEWERKERS J.Mulder, T.Hoekstra-Smeding en T~Haringsma(bezorging) ee jaargang no.45 mei-juni 1978

VAKANTIE

De vakantie periode ligt weer voor ons. Op vakantie gaan is voor de meeste mensen een goed iets en een goede gewoonte geworden. We hebben ook allemaal behoefte onze dagelijkse omgeving en verplichtingen eens even te ontvluchten, hetzij door andere streken op te zoeken of door met eens heel andere dingen bezig te zijn. We gaan naar het buitenland, of blijven dichtbij huis, maar de meesten hebben hun bestemming al wel bepaald. Meestal denken we er echter niét aan dat sommige van die zonnige oorden ook een schaduwrijke zijde hebben. Dat zeggen we niet om uw vakantieplezier te bederven, maar het is wel eens zaak er even bij stil te staan dat we eigenlijk in een erg vrij land leven. We kunnen ons de luxe van een vakantie veroorloven, we- kunnen gaan en staan waar we willen, we kunnen zeggen wat we willen en die voorrechten zijn lang nog niet alle mensen beschoren. In veel landen zijn politieke gevangenen, martelingen en schendingen van de mensenrechten, 66k in sommige van onze vakantielanden. Het is goed om daar eens aan te denken en misschien geeft het u een goede gedachte om mee te nemen naar uw vakantieoord. Wij wensen daarbij iedereen een heel fijne zomertijd toe, met veèl zon, rust, of drukte, of waar u maar behoefte aan hebt. En verder graag tot "schrijvens", in augustus! Namens de redaktie: H. Nota.

- 2 BURGERLIJKE STAND GEK 0 MEN Aan de Buorren no. 40 hebben zich gevestigd Jan en Thea Andringa-de Vries. Jan komt vanaf zijn ou~er­ ~ijk huis aan de Buorren en Thea van Irnsum. Hijltje en Fenna Houtsma-van der Woude zijn komen . wonen op de Weiwiskedyk no. 6. Zij hebben voordien in Leeuwarden 8ewoond. Jan en Janke' Jongbloed-de Boer zijn komen wonen aan de Regedyk no. 24. Zij hebben gewoond in Barsingerhorn, maar komen beiden van deze omgeving. Aan de Buorren no. 29 zijn komen wonen Jan en Diny van Olphen~Stokkel met kleine Jolanda. Zij komen uit Aalsmeer en Amsterdam doch woonden sinds twee jaar in Leeuwarden. VER T ROK KEN Frits en Janke Andela-Plaatsman zlJn vertrokken van de Buorren 29 naar de Meenthe 12-1- in Leeuwarden. De fam. Redden-van der Woude van de Hegedyk 14 is vertrokken naar Drachten. De heer H. Appel van de Buorren 17 is verhuisd naar de Goudenregenstraat 79 in Leeuwarden. GEB 0 REN Op 4 maart Willie, zoon van de fam. Harm de Ruitervan de Wal aan de Buorren no. 18. Op 27 maart Klaas, zoon van Wiebe en Willie Lageveen-Schuurman, Reigerstraat 5 te Grouw. Op 16 april Marieke, dochter van Auke en Marijke Jaspers-Ydema, Scheiberglaan 216 te IJmuiden. Op 21 april Berber, dochter van Age en Rinskje Rooxda-Jorna,van Tjissema 15. Aan, allen onze felicitaties.

- 3 HUVIELIJK Op 7 april jl. zlJn getrouwd Jan Andringa van de Buorren 64 en Thea de Vries van Irnsum. Van harte gelukgewenst. HUW ELI J K S J U BIL E A Frans en Fokje Terwisscha van Scheltinga-Hoekstra 1 Lenteblok 42 te Wateringen waren op 9 april jl. 25 jaar getrouwd. Alsnog van harte proficiat.

o

VER L E TI

~

N

Op 3 maart jl. overleed onze dorpsgenote mev=. wed. Yfke Hoekstra-Brattinga op de leeftijd van 75 jaar. Op 7 maart jl. overleed op de leeftijd van 66 jaar onze dorpsgenote mevr. Antje Boersma-van de Ploeg 1 vrom'l van Ids Boersma van de Pûndyk, Onze deelneming gaat uit

n~ar

de nabestaanden.

J U TI I L E A

Op 23 maart_herdacht Jappie Schuurman het feit dat hij 25 jaar geleden in dienst trad van Koopmans Meelfabrieken te Leeuwarden. Op 4 mei was het 25 jaar geleden dat Joop Kraft in dienst kwam bij de Coop. Condens Fabrieken te Leeu"Harden, Nico Terra was op 12 mei SC jaar werkzaam bij de familie van der Weij aan de Lapedyk. Een herdenking waard! Ook hier onze felicitaties. ZIE K T E De heer P. Bijlsma van ~trecht en AukeAan Jongbloed van de Brédyk 50 liggen beiden in het ziekenhuis. Wij wensen hen veel sterkte toe.

- 4 DAN K BET U I GIN GEN Langs deze weg willen WlJ graag iedereen bedanken voor de attenties, bloemen, fruit en belangstelling voor, tijdens en na mijn ziekenhuisopname. Michiel en Lena Tekstra-Dröpp. Langs deze weg wil ik iedereen hartelijk bedanken voor het medeleven tijdens mijn verblijf in het ziekenhuis en bij mijn thuiskomst. J. Galama-Hoogterp KOL LEK T E S De kollekte voor de H~rtstichting heeft in ons dorp f 214,65 opgebracht. Aan alle gevers eh medewerkers(sters) hartelijk dank. Mevr. G. Jon~bloed~Dakker. Verrassend hoog was de jaarlijkse Astmakollekte, nl. f 576,--. Namens het Ned. Astma Fonds hartelijk dank aan de milde gevers en aan de kollektrices voor hun medewerking. Mevr. D.RoordaBruinsma. M EDE DEL I N GEN Als kontaktpersoon voor het Nederlandse Roode Kruis fungeert sinds enige tijd de heer Leo Heerke.ns. Zijn adres is Meekeshof 36, tel. 2068. NIEUWE POSTABONNEE'S per 1-3-1978 Fam. H.Hoekstra Sparrenlaan 22 Zwanenburg mej. A.Zwart Dekemastrjitte 30 Irnsum - :: Fam. V.van Balen Schoolstraat 9 Sneek Frysk en Frij Ossekop 11 Leeuwarden mej. I. Smit Legedyk 46 Wirdum Dorpsbelang Irnsum, sekr. Rijksstraatweg 25 Dorpsbelang Roordahuizum, sekr. Ayttawei 17 Heeft uw familie al een eigen abonnement ?

UITBREIDING REDAKTIE-TEÁM Het verheugt ons bijzonder dat wij u kunnen mededelen dat de open plaats in het redaktie-team door het vertrek van Arent van der Sluis, weer zal worden ingenomen door een nieuwe kracht. Daardoor kunnen de vele werkzaamheden aan ons dorps blad opnieuw wat verdeeld worden. Siep Foppes Jo:cna heeft zich bereid veJ:,kl2.ard de opengevallen plaats in te nemen en brenGt Caarmee ons team weer op volle sterkte. Siep Jorna zal in ons team de sport en jeugdzaken gaan begeleiden en coördineren. Alle zaken dienaangaande kunt u met hem opnemen'en/of bespreken. Hij is onze kontaktman. Adres~ Hegedyk 29, tel. 1462. 1ij hopen dat Siep zich bij onze redaktie thuis mag voelen.

Kopie voor het volgende num ..er uiterlijk inleveren v66r 20 juli a.s.

WA A N I D E E

?

Op de jaarlijkse vergadering van Plaatselijk Belang komt steeds weer aan de orde het probleem van de verkeerssituatie in ons dorp. Als er zo'n belangrijk punt aan de orde komt zou men veronderstellen dat er veel leden aanwezig zouden zijn. Integelldeel~ in geen jaren zo weinig belangstelling. Is het punt nu al afgezaagd? Duidelijk komt bij dit problèem naar voren het verschil in belang, nl. de bewoners wonende aan de verkeersweg waren talrijker vertegenwoordigd dan de anderen.

- 6 Dat de vrouwelijke bewoonsters vrijwe~ verstek lieten gaan is moeili jk te verklaren; het wel en-~lee - van- I t dorp is toch niet alleen een m~nnen-~angelegenheid! Dat wij niet alleen met dat verkeersprobleem worstelen, m~ar ook buurtdorpen, zoals Roordahuizum en Irnsum daarmee zitten; zodat de pl~atselijke belangen in overleg zijn gegaan. Veelvuldig is er al overlegd met Ri jksv.raters taa t en Provincie en zelfs de Hin. van Verkeer is op deze situatie gewezen. Verschillende alternative oplossingen zlJn genoemd om de ve.r·keers",troom Fat in te darmÎlen. I'12.Qr we tweten wel bedenken d~t als b.v. het aantëJ.l Quto's van 6000 tot 3000 teruggebracht zou kunnen worden, het· gevaar toch nog blijft. Het is bekend dat bij een intensieve verkeersstroom het aantal ongevallen per auto afneemt; men houdt er a.h.w. meor rekening mee. Dat er iets (wel) geddan moet worden aan de mc~taliteit v~n de weggebruiker is wel duidelijk, maar hoe? Geregelde verkeerscontrole is daartoe misschien het beste middel. Maar niet alleen hier, ook elders heeft de politie handen vol werk. Op de vereadering werd het idee geopperd het eens in studie te nemen, om de oostelijke helft van het dorp mQar te doen verdwijnen. (Geef hun de ruimte!) Begrijpelijk spelen hier zakelijke belangen; m~ar om ons, al zo geschonden, dorp helemaal aan de verkeersmaniakken op te offeren ga~t ~ocp ~~ ver!! De bestuursleden van PlaQtselijk Belang kunnen hun kost~are tijd beter gebruiken. Kortom: het is een vlaanidee!

J.R.

-.-.-0-.-.-.-.-

Fa. A. de RUITER

a

Zn.

PUNDYK 7 Tel: 1440. Handel in :

* MIJI\ISTEEN (rood en zwart) * ZAND * GRINT

* HYDR. SLAKKEN

* PUIN * WOUDGROND enz. * BETON TEGELS

-radio's -t.v. toestellen -wasmachines . . . . gaskachels en andere elektr. huishoudelijke art.

VOOR AANKOOP EN REPARATIE NAAR:

\«\ij YPJvlA.

Buorren 25 - tel: 1608.

Voor VERVOER over afstanden, lang of kort -

I-Vè>

er o ill ~

transport

- Ook ingericht voor

VERHUIZINGEN en OPSLAG WIJTGAARD tel. 1321 en 1594

ROORDAHUIZUM tel. 05660-1422 Voor bétere

haarverzorging

KAPSA L ü N - . . - - - - - - - - - . "MÜNIQUE"

Meekeshóf 3 - telefoon 1730

Tot in de puntjes

verzorgd!

-

GARAGE

J.BRINK5M BUORREN 31

TEL. 1307

tevens- TAX I bedrijf Voor atle REPARATIES, nieuwe BANDEN, ONDERDELEN, OLIE en DOORSMEREN, "CASTROL" oliën en vetten.

LA SIN R I C HTI N G Steeds in voorraad: Gebruikte auto's diverse types - atle prijsklassen

voor al uw verzekeringen

VAN 1815

OPGERJCHT TE WIRDUM (FR.)

brand-storm en uitgebr. gevaren, bedrijfsschade, vee-en hooi, glas, w.a., en rechtsbijstand, auto, bromrrer en traktor, caravan en pleziervaartuigen. ALLE VERZEKERINGEN Alg. vert. H. NOTA - BUORREN 28 - Tel.: 1981 * KANTOORUREN 8-9 en 18-19 uur.

...

Voor alle transporten, speciaal veevervoer Voor levering van:

* TUINGROND * BRANDSTOFFEN en de aanvoer van

* ZAND

M. ANDRINGA Buorren 64 tel: 1394.

Café (t, D. Hoehstra J~n. * Uw adres voor VERGADERINGEN, * LEVERANCIER

BRUILOFTEN en PARTIJEN

VAN GEZELLIGHEIDSDRANKEN

I * * * *

ook voor een lekkere WARME HAP, zoals patat, croquet, frikandel, etc. overheerlijke ijstaarten prima rookartikelen caraco ijs CAFE HOEKSTRA: waar U zich UIT THUIS voelt. Bargezellig! ! Buorren 34, tel: 1305.

- 7 JAARLIJKSE

FI~T3TOCHT

De Vereniging Dorpsbelang is van plan om jaarlijks een avond twee- of driedaagse fietstocht te gaan organiseren. Voorheen werden deze tochten door de Jeugdraad georganiseBrd, doch het vorig jaar is dit helaas niet ceteurd en ook VOGr dit jaar zou de Jeugdraad het niet doen. Vandaar dat Dorpsbelang heeft besloten de traditie voort te zetten en er een jacrlijks gebeuren van te maken, eventueel met medewerking van vrijwilligers. Voor dit jaar staat er een twee daagse avond-fietstoc_t op het programma, en wel op DONDERD G 8 en VRIJD_G 9 JUNI A.S. De tochten ZlJn reeds uitgezet, de programma's zijn in de maak en de verdere voorbereidingen zijn in volle gang. Er is altijd voldoende belangstelling voor deze tochten geweest en we hopen dat e deelname ook dit jaar bijzonder groot zal zijn. De tochten alsmede de reglementen zullen iets anders van opzei zijn dan voorheen, terwijl bovendien getracht zal worden de vertrektijden en aankomsttijden aan te passen aan de deelnemers. Ook zal geprobeerd worden voor goede kontroles te zorgen en meer politiebegeleiding te vragen. We zijn van plan om één en an er nog een duidelijk op papier te zetten en iedere bewoner zal é6~ dezer weken een stencilontvangen. U doet toch ook mee , zodat .",re er een traditie van kunnen maken? VOLLEYJ3ALCLUB HIJTG ARD Dankzij de volledige inzet en het enthousiasme van alle leden en de trainer van onze club, is dit afgelopen seizoen weer zeer geslaagd en heeft Wijtgaard weer belangrijke plaatsen in diverse volleybaltournooien en competities ingenomen. In de Nevobo spelen 2 heren en 2 daffies-teams. In de dorpencompetitie spelen 2 heren-teams mee.

- 8 -

Er zlJn momenteel ± 60 leden~ maar nieuwe leden zijn zeer welkom, voo~al jonge mannen vanaf ± 16 jaar kunnen we best gebruiken! Voor het komende seizoen zal Andrá Jaspers -als trainer voor de dames en Martin Gala~a als trainer voor de heren-recreanten fungeren. Voorde heren Eevobo wordt nog naar ~en trainer gezocht. Vij wensen deze trainers veel sukses in het komende seizoen. Catrien Terra en Suz~ van der Linden hebben in het afgelopen seizoen ~e scheidsrechters cursus gevolgden met succes, ze zijn beiden geslaagd, proficiat! iifie voor deze interessante cursus voelt (duur 4 >{eken) kan zich in verbinding stellen met Catrien Terra tel. 2183. Er wordt alleen in mei nog getraind. In de maand juni, juli en een C8rleelte van augustus is er geen training. Alle leden krijgen in augustus persoonlijk bericht wanneer en wat voor tijden er in augustus weer wordt getrcünd. Hieronder volgt een overzicht van de uitslagen van competities en tournooien. Roordahuizum 23 dec. '77 (kersttournooi) Heren Nevobo - gedeelde 1e plaats. Er stonden 3 ploegen op de 1e plaats en door tossen en wedstrijdpunten kwamen ze op de 3e plaats. Sneek 14 jan.

Sneek 15 april.

Heren Heren Dames Dames Dames

1e 2e 1e 2e 3e

team team team tec.,Dl

team

-

geen prijs. 3e prijs. geen prijs. 3e prijs. geen prijs.

Heren 1e team - geen prijs. Dames 1e-tèam gedeelde 1e prlJs (door tossen en puntentelling op 3e plaats)

Heerenveen 19 apr. Heren dorpen 1e te~m - 6e plaats. Heren dorpen 2e team - 5e plaats. Dames dorpen 1e team - 5e plaats.

- -9 \lTirdum 22 april.

Heren-Nevobo 10 team Dames Nevobo 1e team

3e prijs. 4e prijs.

~s~t~.~A~n~n~a~~~a~r~o~c~h~l~·~e~~m~e~i. Heren

Ncvobo 1e team - 1e prijs.

Uitslagen van de competities

(dorpen

3D

Nevobo)

Heren recreanten I 4e plaats. Heren recreanten 11 4e plaats. Deze 2 tearrSdoen volgend seizoen weer mee en ook is er dan een dames team van de partij. Nevobo Heren Ie team klasse de 2e plaats,

1 - staan op een zeer goe-

l'Tevobo Heren 2e te2>;!~ klasse IV - deed di t seizoen voor het eerst mee en begon veelbelovend, maar is door di v. oms tandigheden ui tgesch2.keld. Maar in het volgende seizoen zullen ze ~et opnieuw proberen, hopelijk dan met meer succes. Nevobo Dames 1e team klasse 111 - 4e plaats. Nevobo D~mes 2e team klasse IV - deed dit seizoen ook voor het eerst mee en staat op een verdienstelijke 512 plaats. Deze 4 teaT:ls doen 't komende seizoen v,[eer JIlee in de Nevobo competities. En tot beslui t hebben He op 28 april het gezellige ,',ixtournooi gehad, in "de Golle" te Ylirdum. Ook dit jaar was ft mixtournooi weer een grandioos succes, er werd met groot entlousiasme gespeeld. ~r deden 8 teams aan mee. Dit mixtournooi valt bijzonder in de smaak bij alle leden. Daarom zijn er al veel verzoeken bij het bestuur binnengekomen, om ook eens zo'n lliixtournooi in het begin van het seizoen te organiseren. Zoals de niet-leden kunnen zien is de volleybalclub een zeer aktieve en bloeiende vereniging. Dus voelt u wat voor volleybal, geeft u dan op als lid! Verder wenst het bestuur alle leden veel succes en plezierig volleybal toe in het komende volleybalseizoen. Mieke van Balen.

- 10 -

50 JIER OANIEN

!

By dit seldsum jubilé yn 1:!ytgaerd

Komt al it oare sûver yn 't sk 0 ed Wy meije dit hjir wol bitinke En d~rris goede oandacht oan skinke Faeks stiet de man seIs forsteld 't Gong hurd, bin de jierren wol goed teld? Fan 1928 of op 't selde plak Hiel gewoan, hy die 't mei gemak! Dat wurkjen yn'e moaije natûr 't Is in foarrjucht, fynt Den by de boer! Dat frije, dat roome It paste, tt koe hi net ûntkoDme By al dat barren op 'e pleats, elts Jler Libbe t r mei, by tsjinslach, by fortier 't Liket ientoanich; mar hwat in torskaet Al dy jierren, elts hie syn eigen paed. Hy wie der sa deun by bilutsen En hat suver alle kanten der fan ûntdutsen By warmte en kjeld, to droech, to wiet Altyd de soarch en 't \vurk troch giet De b~n mei pleats en ninsken is op 't l~st Sa forboun, sa ien, sa fêst Der kaem en der gong in reneraesje Mar 't joech by him gjin stagnaesje Hy hat de tiid noch kent, dat binarnmen It \VUrk waerd ~1ien troch [eint en fammen 't Arbeidzjen troch minske lea Faken tiids lange daeen, mar nea Waerd it him to folIe Hwant hy brûkte h~n en holle En al roun tt wolris tsjin Hy h~lde syn koartswillich sin Sa krige alles op tiid syn gerak Mar al sa njonkènlytsen kae~ yn ft plak De machine; dy naem it oer En fordreaun de minsken, ek by de boer Mar Nico paste 'm hjirby oan Boppedat foldie 't him ek noch skoan

Sa bin sa hwat dy fiiftich Jler forroun En rint it nou nei Tt pensioen; nus hwat stadich oan, hwat kalmer tonein Hwant dat lange skoft hat al genoch sein Nico en Ida, dat jim' lang en soun nêr op delsjugge, sa mei de La~e forboun! J.R.

KONINKLIJK ZTLVER VOOR NICO TERRA Tijdens een feestelijke receptie in de Theeschenkerij van Stania State te Oenkerk hem aangeboden voor zijn SO-jarig dienstjubileum bij de fardlie van der Heij, heeft wethouder J. ten Brug van Leeuwarden aan Nico Terra de eremedaille in zilver, verbonden aan de Orde van Oranje Nassau uitgereikt. Vijftig lange jaren bij een en dezelfde werkgever is tegenwoordig bijna een mensenleven. Reeds op 14 jarige leeftijd kwam Nico Terra bij Germ van der Weij. Na diens overlijden was het mevr. van de Weij die het bedrijf met hulp van Nico voortzette en weer later kwam ~oon

Nammele het bedrijf overnemen. Je zou kunnen zeggen dat hij een generatie heeft zien komen en gaan. Maar nog steeds kan hij er niet genoeg van krijgen. Let u maar eens op, dan kun je hem op regelmatige tijden naar en Tan de pleats aan de Lapedyk zien fietsen. Nico, ook vanaf deze plaats onze felicitaties! Red. VRIJnAG 12 MEI 1978 Het was een dag om nooit te vergeten, nat hebben familie, buren en kennissen laten weten. In het bijzonder de familie van der Weij, Ongelooflijk wat zij deden voor mij. Er is veel veranderd in Vijftig jaar, Het is nemeK en geven, dat is waar; Met veel plezier woonden we op de Lapedyk naar deelde men vreugde en verdriet.

- 12 Pas zijn wij in het dorp komen wonen, Meekeshof heeft ons nu opgenomen. Dat hebben ze vrijdag laten weten, Daarvoor onze dank, dat mogen jullie weten. Dank voor de mooie versiering in deze drukke tijd, Gemaakt met geduld, liefde en vlijt. Dank voor de prachtige kado's en bloemen; Felicitaties, het is te veel om op te noemen. Dank voor de vele mooie woorden, Die we met doodse Btilte aanhoorden.

H. Terra. 25 JIER Kül'!DL.S - CHAUF:!<"EUR

Woansdei-neimiddei, de 3e maeije, roun de k~ntine fan it Kondinsfabryk yn Ljouwert fol mei minsken foar in resepsje. Huedfiguer wie Joop Krait, dy't 25 jier lang chauffeur wie op in ~ankwein fan de C,C,P, Neist in 'greate rige mehmrkers fan i t bidriuw kéJ.men ek famyljeleden en net to forjitten forskate Vytgaerders Joop lekwinckjen mei syn juèilouB.Fansels waerden ek fr ou Gil bern yn de :c.elisitaesjes bilutsen. De oanwêzigen hiene it p~rbêst fan (Bibak) iten en drinken. En it giseJlich byinoar wêzen waerd finderbritsen troch in stikmannich sprekkers. Sa die chef Van Rossum in boekje iepen oer it chauffeurslibben fan Kraft. It fak learde. hij by de fé- en frachtrider to Blauh~s, de hear Bauke Dooper, hwer't Joop sa'n 12 jier omslein hat as rider op in Dodge. Net in maklike, mar oan de oare kant ek wol wer in geselliche tiid. Nar der noasten doedestiids faeks lange dagen makke wurde. Dêrnei wie Kraft noch in skoftke chauffeur by de Boekema's yn Warten, dy't neist frachtweinen ek in bus op'e dyk hiene. It wie yn 1953 dat Joop in tip krige fan in kollega dat it Kondins wol in bit~te chauffeur op ien fan de greate tankauto's brûke koe. Dêr op of fansels, ek al om't hy trouplannen hie en wolris in gire~elder libben hawwe woe. Hy waerd opslach oanno~Ben, mei om't er goede referinsjes hie. Joop kocht it hûs fan Hoeben silliger oan 'e Plof en sa waerd hy Wytgaerder.

VEEFOKBEDRIJF

G.fOPMA EN Zn Tel.1575

Fopma's Reed 1 ..... als het om béter fok- en gebruiksvee gaat weet U de weg wel te vinden

.

. FOPMA'S VEE STELT U TEVREE

VOOR

* VERZEKERINGEN * FINANCIERINGEN * HYPOTHEKEN assurantie adviesburo ALLE

b.v. dr. b. hornstrasingel 4 bergum-fr. - postbus 56

Vrijblijvend advies verkrijgbaar bij: D. VISSER, TJISSEMA 7, WIJTGAARD Tel.: 's-avonds overdag

05105-2195 05116-1756

* steunzolen en therapeutische elastische kousen (diploma stichting nederlandse orthopaedisten en bandagisten)

* onze nieuwe service: nagel prothese voor pijnlijke of beschadigde nagels.

vloerbedekki ng Hoe had u het gehad willen hebben? WOL, KATOEN, NYLON of VINYL Vraag vrijblijvend advies.

w.

JORNA

Ook voor: Matrassen, Dekens en Donsdekbedden. Gordijnen, vitrages, tafelkleden. Haedstrjitte 49 , Roordahuizum, Tel: 05660 -1826

Spaarmogelijkheden met hoge rentevergoeding. Jeugdsparen voor spaarders van 15 tot 21 jaar. Na afloop wordt een hoge spaarpremie verstrekt. Dagelijks opvraagbare spaargelden met direkt ingaande rentevergoed i ng.

Friesland, Bank uw eigen bank Kantoor WI RDUM, Legedyk 3, Tel: 05105 - 1356. Zittingen Wijtgaard, Wo. en Vrijd. 14.00 - 16.00 uur in de Parochiezaal.

e

roEMPE

- MARI<-T . te; 7707 WIJTGAARD

voor al uw

LevensmiddelenAardappel enGroenten-

~it-

Ueeswaren-KaasDIepvriesvlees -etc Melk -en TabakBrood -

ZUivelprcductenGo-artikelen-

Koek -

etC. etc.

Banket W·lm en Ida Kempe.

- 13 -

Lyk as yn elts fak is der ek yn it forfier dy ofroune 25 jier hiel ~wat foroare. Kraft waerd earst rider op in GMC, in ex-Iegerwein dy't as trekker foar in tanktrailer omboud wie. Rillegau kamen doe de Kromho.ts, dy't 10 ton molke meinamen. Doe't dit merk ophalde to bistean kamen ek by de CCF d€ DAF's foar it ljocht, hokker merk nou it greatste plak ynnimt yn de gre~te Kondins-float. De hjoeddeiske tanka to's kinne20 ton oan molke lade, mar der binne trailers by dy't mar leafst 32 ton op'e rêch nimme. Wiene it yn it earstoan mear as 7C suvelfabriken hwer't molke weihelle wurde maast? nou is. dat tal, troch fdsys ensfh, yn koarte ta sa'n foech 20. De hear van Rossum memorearde fierder noch dat Kraft in jiermannich tobok in ûnderskieding krige hat foar mear as 20 jier skea-frij riden, hwat de goede steat fan t::;jinst ilnc1érsteket. Ut .amrne fan de direkE::je Haerd Joop in gouden horloge mei ynskripsje oanbean, wylst der ek noch fan alle kanten blommen en oare kado's bisoarge· waerden. In dei foar de famylje Kraft hwerop mei nacht weromsjoen wurde silo Mar fortsjinne! ash. ONZE LOURDCSREIS Op 28 april jl. zlJn wij met ons tweeën voor een vijfdaagse reis naar Lourdes in Frankrijk vertrokken. Eerst vanaf Wijtgaard naar Schiphol en vandaar verder met het vliegtuig naar een stadje vlakbij Lourdes. 1) Alle dagen hebben we uitstapjes gemaakt naar de grotten van Lourdes, waarin volgens overlevering Maria is verschenen aan Bernadette. Het is een waar pelgrimsoord voor zieken. Ook is daar een ondergrondse kerk waarin zo'n 20.000 mensen kunnen bidden. Er waren op het momont van de viering die wij meemaakten 220 priesters en bisschoppen aanwezig. Het is geweldig om zoiets ee te maken. Je kunt het ook niet vertellen aan iemand die het niet met eigen ogen heeft gezien en meegemaakt. In één woord fantastisch. Op 2 mei zijn we weer naar huis vertrokken. Als je dan weer thuis bent is de wereld gewoon anders. Je moet het gezien hebben. Michiel en Lena Tekstra. 1) Toen nog met de bus naar ons hotel Golgotha in Lourdes zelf.

25 j él.~r bi j KOOPl''IANS Jappie Schuurman, geboren in het huis met het kruis aan de He~edyk, getrouwd met Jannie Miedema van het Jodeland en vader van een stel leuke kinderen, was op 21 april 25 jaar werkzaam bij Koopmans Meelfabrieken te Leeuwarden. Voor zijn huwelijk op 21 oktober 1953 was hij als arbeider werkzaQm bij Teake van der Werf aan de Lapedyk en later op de gardenierstuinen bij Achter de Hoven, waar nu zog zijn v~der woont. Jappie en Jannie hebben eerst in een woonboot gewoon~ aan het Schooldijkje, maar k1amen in 1956 naar Wijtgaard, waar ze zijn komen wonen in hun huidige zeer gadelijk liggende woning aan de Brédyk. In de beginjQren bij Koopmans, toen nog gevestigd aan het voormalige Vliet, was ~et allemaal handwerk. Jappie moest alle aankomende granen schoonmaken, voorbereiden voor de molen en mengen. TIa t Gebeurde dan ge 1N"oon met de schop. Later is het allemaal machinaal geworden. Maar na zijn werkzaaloheden bij Koopmans leeft Jappie in een geheel andere wereld. Als hij dan niet thuis is bij vrouwen kinderen, kun je hem wel vinden aan de waterk'.nt voor een partijtje hengelen. Maar dat is niet zijn enigste hobby. Wie kent Jappie niet als ras-echte kaarter? Op zijn jubileumdag werden Jappie en de vrouw keurig met een taxi van huis gehaald voor een bijeenkomst. Tijdens die informele en besloten bijeenkomst in de direktiekamer van Koopmans, met daarbij Q~rwezig alle direkteuren, werd Jappie eens even in het zonnetje gezet. Er waren bloemstukken, loemen voor de vrouw, lovende woorden en een enveloppe mot inhoud. Later op de dag hebben ze thuis nog WQt nagevierd met kinderen, vrienden en kennissen. Ook van onze kant felicitaties en veel goeds VOor de toekomst. Henno.

- 15 TOHIEtFORIENtHlliG "LY'l.'S I-i."..R KRIGBL" Op 22 maeije o.s. ha,vwe vJY us jiergearkomste en dan is di t tonieljier wer foarby.lt ,de in jier mei "ups~ en "downs", hwant yn earst ynstansje hm\",ve vFy in stik utsocht, hVlat net nei foaren brocht wurde koe, om't der gjin minsken genach wiene die mei spylje woene of koene. Dêrom moast der in stik utsocht wurde mei in folIe behindiger rolbisetting. Dat slagge en de rippetiesjes koene dan ek begjinne. Ek koe der pas fjouwer wike letter dan aat it plan wie spile wurde omdat der oare feestlikheden yn it doarp w~ene. Op de utfiering kaem dûdlik nei foaren dat der goed 'spile waerd, mar dat it stik spitigernoch net bysûnder waerdeard is. Sa founen in protte minsken de earste jounes de musiek net moai, hwat wy foar harren fanselssprekkend spitich fine. (In oar jier better!!). Mar wy stean iepen foar kritiek . ..•• , dochs allinnich mei kritiek komme wy der net hHo,nt 'try moatte i t foar2.1 fan de ynset haHwe fan in protte minsken!! ! En derom dogGe wy graeg in berop op jimme allegearre as tonielfreonen . Fiele jimme der h':!a t f02,r ora ris in kear mei te spyljen, dan kinne jimme mei us bouwe oan in great "Lyts mar Krigel 11 Ylerby wy h\vat de kar fan i t stik foar it oankommende winterskoft oangiet, hwat rommer keuze hawwe yn de fleurige stikken, hl,ler meastal mear spylers by noadig binne. Graeg opjefte by it bistjûr. Op 13 april binne de spylers(sters) mei it bistjûr nei de Lawei yn Drachten west, hwer It de ~riizen bikend makke binne fan it Boun Fryske Tonielselskippen. Wy hawwe der foar de twadde kear in earste priis wei helle en met 6 punten mear as forliene jier nammentlik no hiene _VtY 201 punten. Foar us forieniging en spylers (sters) in greatc foarassing en mei-ien in greate stipe om troch te gean~ hwant wannear vtY oankornmend J~er mei minimael 189 punten ut de bus komme, dan wurde wy promofearre nei de twadde klasse!!!

- 16 Hjirûnderhawwe v~ in gearfett~ng werjoun ut it skriftlik forslacn-n:wo.tusnei de -opfièring troch-de karmaster fan it Boun tastjûrd waerd. Op de oansteande jiergearkomste 8ille hwat bistjûr sa wol as de regie bitreft inkelde foroaringen pleats hawwe, hwant Foppe Jorna moat, rekken h&ldend mei syn soenens,6f trede en Trees Hemstra is fan tinken dat hja nei 12 jier pleats fry meitsje moat foar in oar. Lokkigernoch hawwe twa nye kandidaten harren biskikbaer stelt, dus huat dit oanbilanget kin en sil us forieniging !lLyts Mar Krigel" trochgean. Nammens it bistjûr L.M.K. :Oe sikretaresseo JURY RAPPORT L.ILK. :Oer binne net folIe toanielsclskippen dy't it oandoarre om de l1Swee dske sektaresse" to Sl)yljen. ·Yn' t foarste plak om't de persoanen, dy't yn dit stik foarkomme noch al fier fan'e measte spilers ofsteane. :Oêrneist is ek de ynhald fan dit stik hwat oars as oars. It wie dan ek mei in soarte fann~sgjirrigens dat wy nei jim ta gongen. Nou't v~ jim utfiering skoge hawwe, moatte wy sizze dat jim dit stik, al moasten jim faek ople teannen staan, ~ochs wol op in knappe menear nei foaren brocht hawwe.Fansels binne der noch Hol op- en oanmerkingen. Sa kaem net altyd it baartsjen mei 4p' tel<st, hwert dit !"1;ik it mei fan hél.l'f\"e- moat mar noch~is, it is in hiele opjefte om dit stik folslein syn eerak to jaen. --1l; -!;\,;:lJ?2. -l-ei Y:l i t foareto 8!1, b·raddû bidrimr en i t lêste part fan i t tredde bidriuw WCl l<:no.p. in i t foars te part it tredde bidriuw lei it tempo s~ goed net. It wie krekt as moast men der !learst ",er ynkomme!l nei it skoft. Ek wie it -hjir en dêr by guon spilers efkes sykjen om'e tekst, de~ mei mandélich oan. :Oe mise en scène siet oer it gehiel wol knap ynelkoar. Men koe sjen dat aan dit ûnderdiel wol de nedige soarch bistege wie. It opkommen troch ien en deselde tagong yn'e efterwand koe bêst. Mar om't men mar ien opgang

,

A kw liteitstextiel

ALTIJ

VOORDELIGER

DAGELIJKS NIEUWE KOOPJES

SCHRANS 145 LEEUWARDEN tel: 05100-24993

van der VEEN's VAMOR

RIJ - INSTITUUT LES IN:

SIMCA. FORD, FIAT en OPEL.

Instr.: Sj. v.d. Woude, Jac. Algerasingel 53, Wirdum, tel: 1944.

meer kwaliteit voor minder geld.

* trekkers met of zonder veiligheidscabine. * variërend van 40 t/ m 120 pk.

*

vrijblijvend alle inlichtingen.

w.u. v. Aylvaleane 19

Hoekstra Hijlaard

Tel: 05106-216

- 17 brûkt, moa t men v/ol tige acht .slaen op i t goede momint fan opkommen. Fierder kaem it sa nou en dan foar dat de iene spylder efkes wei waerd efter in oare spylder. Dit ba.rde sa nou en den wolris, al moatte "ry sizze dat de spylders wol sa skrander wiene dat hja fan plak foroaren, ~ar haldt it sa, dat dyjingen dy't yn de ûnderskate sc~nes it wichtichst wiene, ek yn de meast gutistige pesysje kamen to stean of to sitten. Dus oer it generael wol fora~twurde. De oanklaeijing fan it toaniel wie wol knap. Wol fr~eGje wy ~s af, as it needsaeklik wie, dat der yn forh&lding sa In gre
Roland Jaspers, klas 2.

-·18 -

PIETER PRUTS Pieter Pruts wou een werkje hebben. Bij de eerste boer moest hij varkens voeren. O~dat de boer hem varken noemde wou hij zichzelf voeren. Dom hoor. Bij de tweede boer moest hij koeien melken. Hij dacht dat de koe op het krukje moest zitten. Dom hoor. Bij de derde boer moest hij trekker rij~~n. M~ar bracht alles naar de verkeerde boerderij. Dom hoor. M~ar hij deed geen nog eens een keer dom. Renate Hoekstra, 'klas 4.

HOOGGlli~CHTE

BURGEMEESTER

De laatste dagen in Wijtgaard, en weken, zijn er moeilijkheden gekomen. In de maand januari en februarie hingen er allemaal adviesjes. Daar stond onze school op, en ook stond er op Brandsma moet blijven. We wFten niet wat dat betekend, we dachten een paar jongeren cn grote mensen die ons boos maken. Ja, we maken Ons ook boos. Ja, nu al weer zo'n adviesje door de bus gekregen en daar stond op van is dit jou kat? Dat moest je voor het raam doen. Een paar in Wijtgaard hebben het maar. 0, ja, nu nog over de nieuwe school. Ik zit in de 5e~

klas. In de 2e.klas zouden we al een nieuwe school krijgen. Nee hoor, ging niet door, er zijn wel 50 tekeningen. Maar vergeet het maar, nog geen nieuwe school. Nou is mijn brief vol. Met hartelijke groeten van Tineke Roorda, klas 5.

- 19 ~EN

GEDICHT UIP VRDEGERE SCHOOLJAREN

Als ~anuari komt in 't land Is het nodig dat d~ kachel brandt. Vaak smelt in Februari het ijs Het weer blijft euur en de hemel grijs. De lente vangt wel aan in Maart Maar Maart zo zegt men roert zijn staart. De wei wordt groener in April Vooral wanneer het regenen wil. In Mei komt blad en bloesem uit De blijde vogel zingt en fluit. Doch de zomer rijk en schoon Stijgt eerst in Juni op de troon. De hooir.!c.and Juli schenkt een gloed Die het graan op de akkers rijpen doet. I·leest vlordt Aug;ustu8 afge"TûJcht Voor het koren wordt na~r huis Gebracht. September komt, nu plukken we het ooft. Het is herfst, de zomer buigt het hoofd. 9ctober geeft wel helder weer Ha2..r Heinig ,{arme dagen meer. November strooit het dorrB blad Met gure winden op het pad. December is de wint~rt~jd Voor elk die schaa~se~ rijdt.

:B. Vallinga.

PLAATSELIJK BELM1G

Onlangs heeft in het bestuur plaatselijk belang een bestuurswisseling plaatsgevonden. Na twaalf jaar zitting gehad te hebben~in ons bestuur, vonden de heren Jongbloed en Reitsma het tijd worden om er een punt achter te zetten en het aan jongere krachten over te laten. -- --Wij van onze kant kunnen dit best begrijpen, want twaalf jaar is 'n hele tijd, vQoral in een wereld waar de veranderingertz-o·snel op Clemens afkoJTlen. \Vi j menen, namens de gehele dorpsgemeenschap, beide heren oprecht dank te moeten zegg~nr voor alles wat ze vonr ons dorp hebben gedaan en voor~l, voor de vele vrije tijd die zij er aan hebben besteed. Nogmaals heel hartelijk dank en het beste gewenst in de toekomst. Mensen komen, mensen gaan zo is dat nu eenmaal en zo is dat meestal een veel voorkomend verschijnsel in besturen en organisaties, vandaar dat bij h2t afscheid van bovengenoemde mensen, twee anderen hun plaatsen hebben overgenomen. Dat zijn de heren K. Hellinga en S. Turkstra. VIi j heten hen vanho.rte 1dolkorn-in ons bestuur en hopen dat ze zich weldra thuis mOGen voelen en dat ook wij als bestuur met zIn allen 8cn prettige tijd, met een goede samenwerking, tegemoet~ogen gaan. \'1. Hemstra.

VERDELING BESTUURSFUnCTIES

voorzitter sekretaris 2e sekretaris penningmeester 2e voorzitter lid lid

U. HeI18tra H. Fota S. Turkstra D. Visser K. Hellinga mej. A. Bijlsma mevr. D. Smit

-0-0-0-0-0-

1918. Uit ons familieofllbum; de familie Sjoerd Hoekstra. v.l.n.r. Hiltje-Anne- Trijntje Tekstra-Arnoldus, daarachter Kees-vader Sjoerd-Sietse en Mieke

1946. Jan Fr. de Ruiter en Piet Eabe's Terpstra oan it strie-riden mei de ford fan Th. van der Werft.

Wijtgaard 1923. rechts de panden van Haringsma en Jornil. Links het AId Kleaster.

Wijtgaard 1973. in de nieuwbouwwijk verrezen een 7 tal bejaardenwoningen.

.:;:....'"

-::'"

a 'cE" V>

c::0>

Cll

.~

c::0> .c 0>

-<:

I

.'è c ~ ::r::

co C\j ~

-

21

-

TIAT HET ]E\vAARTI nAG BLIJVEN In het vorige "Havenpypke" heeft de redaktie een inleiding gegeven op het bewaren van oude stukken 1 notulen en kasboeken. Na onze oproep zijn reeds diverse oude en/of niet meer bestaande verenigingen boven water gekomen. De redaktie is ook in het bezit gekomen van enkele oude notulenboeken. We willen niet onvermeld laten om welke verenigingen het gaat; Zangvereniging Us'Nocht R.K. Parochie Wijtgaard Retraitepenning Apostolaat der Hereniging Vereniging Het Sportterrein

Missienaaikrans St.Theresia. Danssociëteit Mini 66 R.K. Armbestuur

Wellicht zijn er onder onze lezers nog meer wetenswaardigheden aanwezig. Het is onze bedoeli~g om in de nabije toekomst een soort TIorpsarchief aan te leggen, hetwelk voor iedereen vrij toegangkelijk moet zijn~ Hoe één en ander zijn beslag moet krijgen, is nog steeds in onderzoek. ' Het opmerkelijke is dat er nog geen vereniging heéft gereageerd welke thans nog bestaat. Ook zij hebben er vast behoefte aan hun oude spullen goed onderdak te krijgen en dat het tenminste voor het nageslacht bewaard blijft. In het volgende Havenpypke willen we nog graag eens op dit bijzondere onderwerp terugkomen. Wellicht is het dan mogelijk een overzicht te geven van de boven water gekomen en aanwezige stukken en/of boeken. Wanneer uw vereniging wil reageren of hierover meer wil weten, stelt u zich dan s.v.p. in verbinding met de redaktie. J.Ro en H.No

- 22 -

KRIJT OP TIJD Het biljartseizoen is weer ten einde. Op de laatste avond moesten er nog eniee wedstrijden worden gestreden, waaronder die van enkele mogelijke prijswinnaars. Het pakte echter anders uit. Eauke Andringa en Bareld Siksma moesten nog tegen Henk Nota. Won Bauke, dan moest deze nog tegen Piet Jorna om de derde plaats. En als Bareld won, moest hij met nog zes anderen strijden om een 4e en 5e plaats. Er waren nl. 5 prijzen te verdel~n. Henk won echter bei~e wedstrijden en verliet daarmee de onderste pldats. Na overleg met de aanwezige' leden werd besloten nu om een 4e en 5e plaats te loten en onder deze 2 gelukkigen nog een Hoclstrijcl te laten spelen om de 4e en 5e prijs. Dat werd dan een spannende wedstrijd tussen Robbie Galama en Gerrie Schuurman. Bij een gezellig samenzijn in het café werien de prijzen ui tgereikt. J3auke Andringa oes-~ zijn Hisselprijs inleveren en ontving daarvoor ecn kleine herinneringsbeker. Hieronder volgt de eind$tand: Plaats

Punten

22 Lodie de Bruin Durk Bijlsma 20 Piet Jorna 16 3. Robbie G:::.l3.ma 14 4· Gerrie Schuurman 5. 14 6. Baül-ce Andring:::. 14 ivim Ypr.]Q, 14 Ti tus Jorm~ 14 Gerrit Nulder 14 Bareld Siksmo. 12 12 Hugo GCl.lama. IloU\~e Elzing<1 12 Henk Nota 12 8. Sibbele v.d. Werf 10 Anne de H:::.an 10 Voor het volgend seizoen kunnen we weer enige nieuwe spelers plaatsen. Opgave a:::.n een der ondersta:::.nde bestuursleden. H.Galama; P. JornCl.; H. Nota. 1•

2.

- 23 SOCIËTEIT "KLAVER AAS". Zaterd<J.gavond22 april jl. hebben we onze l<J.atste maetsschutjaspartij gehad. De deelname was behoorlijk groot nl. 54 personen. Ook de dames waren goed vertegenwoordigd. De prijzen, welke bestonden uit rollades en kippen werden <J.ls volgt gewonnens Grote

Troost

Poe.del)

,

1e pri,ls: J. Kingma \,r. Ypma

1e. prijs: H. de Ruiter J. Tijseling

1e. Prijs: 1J. Hofm<::.n J. de Bruin

2e prijs: J. Roordél A. Dijkstra

2e -prijs: T. Jorna L~ de Bruin

'2e prl.]s: J<J.c. Veltman \V. ~iems tra

3e prijs: H. Jo'rn<J. Mevr. A. de Bruin

3e prijs: Ant. Jorn<J. vl. Ant. Jorna

3e pri,ls: N. Terra S. v. d. 118 e r

De wisselbeker, welke werd ingeleverd door Ant. Jorna is dit seizoen gewonnen ~oor A. Rijpkema. Hij hopen u allen weer te zien in oktober. Het Bestuur. ATTENTIE

imDEDELniG

C. HOEKSTRA

ATTENTIE

Langs deze \o,feg maken wiJ bekend dat wij zijn opgehouden met het geven v<::.n "Ringzegels". Dit omdat wij het a<J.ntal zegels dat WlJ j<J.arlijks moesten afnemen, niet meer konden halen. U kunt tot 30 juni 1978 de door u geplo..kte "ringz.egels" nog bi j ons inleveren. U ontvangt voor elke gepl<J.kte zegel 1t cent, hetgeen kontant wordt uitbetaald. Tevens m<J.ken wij bekend dat vanaf heden de shampooroller voor het reinigen van vloerbedekking hiet meer te h~ur is, wegens verkoop. Fam. C. Hoekstra, Buorren 22

- 24 NIEmrs KAATSVERENIGIHG

0

In het bes tuur van de Kaatsvereniging "Ni j Li bben l' is een wijziging gekomen. De heer W. Fopma heeft de open plaats in het bestuur ingenomen, zodat dit thans weer kompleet is. Het bestuur is nu als volgt samengesteld: T'Oorzitter sokretaris penningm.

H. de Ruiter /,.. Jaspers 1I..VI. Roorda

INGEZOND~U

leden: J. Lnt. Jorna J. de Bruin B. Andringa 'vl. Fopma

REAKTIE

Met veel belangstelling heb ik het artikel gelezen over de neergestorte bommenwerper bij Vijtgaard. Dit doet mij we~r veel herinneringen oproepen uit de oo~log 10-45. Ih die tijd zat ik in Engeland, waar de Duitsers bocbardeerden. Soms zat je er midden in en vielen de bommen 25 meter bij je vandaan. Ook de grote raids over Duitsland heb ik gezien, peciaal de grootste van 10001. Bij terugkeer kon non precies zien welke werden vermist en ontbraken. Deze artikelen vind ik erg aardig voor lilt Havenpypke". Met vriendelijke ~roeten p. Bijlsma, ZO \TF..RD UT \IIJTGAARD GBST:8I.ffi Van de 360 stemgerechtigden in Wijtgaard kwamen er 326 voor de verkiezing van de Provinciale staten van Friesland naar het stemlokaal in de Parochiezaal. Onderstaand het overzicht van het aantal uitgebrachte st~rnmen, met daarbij ter vergelijking de stemmenverhoudingvan de Tweede Kamer verkiezingen van mei 1977. Aan de verkiezing voor de Provinciale staten hebben echter verschillende partijen niet meegedaan. Die vindt u terug bij' Overigen.

OOK DE HEREN KOPEN HUN KLEDING BIJ DE VAKMAN

r,

BRENGT U NAAST DE STEEDS GEROEMDE KOLLEKTIE MODE-ARTIKELEN, HOEDEN EN PETTEN, OOK EEN APARTE SORTERING in AUTO COATS- WINTERJASSENREGENJASSEN- KOLBERTS- OOK TRICOT-KOLBERTS- HERENCOSTUUMS in WOL, TERLENKA, BLEU DENIM.

*

* * * *

*

pan talons terlenka strechs helanca manchester spij kerbroeken jongens en heren overhemden pull-polo's tru:en met kol schippers-truien

*

*

* *

* * * * * * *

suède en leren jasjes kunstleren jasjes anorac jassen jongens en heren kamerjassen pyama's tino's lange en korte mouw ondergoed kort en lang overalls bI. wit. gr. br. blauwe werkbroek en kiel

85,: pracht sortering Noorse truien en vesten

1.ware wollen "AaBe" jopper nu

SCHRANS ZEGELS, GRA TfS BIJ ALLES

Kent U reeds de onvolprezen SOKKEN? voor heren en jongens merk "STAP" 20 x STERKER! ! ! TOT SCHOENMAAT 47 Dun wol, gei(ehaar, badstof

Ons vakkundig advies als coupeurs en kleermakers staat U steeds gratis ten dienste. Ook uw repara ties verzorgen wij "

IJZERWAREN voor vakman * Tuinartikele * Deurkrukken * Sloten

JZERHANDEL

GEREEDSCHAPPEN en amateur * Huisvlijt- en doe - het - zelf artikelen * Gaas * Elektr. gereedschap

" DE LEP"

Kl.ENGELMOER SCHRANS 101

o

e OP

LEEUWARDEN

R

NO. 17

TEL: 05100 -24685 c

SCHRANS Tel: 05100-25853

OP

NO. 19

lEGO - JUMBOSPEllEN

BRABANTlA

PlAYMOBll -

SOlA

TRIX

FISCHER TECHNIK

TIGER

FlEISCHMANN

lEERDAM

BARBY -

B.K.

MINISTECK

"AIRFIX" bouwpaketten

TOMADO MOULINEX

- 25 De FNP en lijst Wartena (een afscheiding van de FNP) hebben niet aan de Tweede Kamer verkiezingen meegedaan, zodat u ~eze niet in het lijstje terugvindt.De verdere cijfers spreken voor zich. H.N. Prov.Staten '78 Ti-JEEDEKAIVJ:ER '77 200 1. CDA V V D

87 23

4. F N P 5. :2 P R

5

2. P. v.d. fI..

3·

6. GPV 7· CPN 8. PSP 9. \Ii\.RTEHi:.. 1c. SGP / R 11- D. 66 12. Overigen: D S 70 B P

5 12

2 1 2

R K P N

326

•

337

KORFBALNIEUHS

De competitie is weer ten einde en de korfbalschoenBn kunnen weer een paar mannd rust k~ijgen. Er is weer heel wat bijelkaar gekorfbald en de resultaten waren dan ook niet mis. De jongste korfballers hebben na een jaar van leren reeds een tweede plaats bemachtigd wat erg stimulerend werkt. In de zaalcompetitie konden ze nog ge~n doelpunten maken, maar dat hebben ze. inmiddels ook geleerd. De B- pupillen zijn op een gedeelde eerste plaats geëindigd en he.ben op 14 mei in Goutum een beslissingswedstrijd tegen Stanfries gespeeld waar het resultaat reeds van bekend is.

- 26 -

De A- pupillen zijn na een spannende competitie voor de derde maal kampioen geworden. De eSL-pupillen van Jan van der Meulen uit Britsum werden afgetroefd. Op zaterdag 3 juni spelen ze om het kampioenschap van Friesland tegen zeven andere ploegen, die ook op de eerste plaats in hun poule geëindigd zijn. De B- aspiranten zijn ook kampioen ge,'orden en hebben hun bloemen reeds gekregen. Hetzelfde kan van de oudste -aspiranten gezegd worden, die on~eslagen uit de strijd zijn gekomen, door er extra tegen aan te gaan. Dus dat zijn drie kampioenen, een gedeelde eerste plaats en een tweede plaats. Tot slot de senioren. Die hebben het weer een jaar volgehouden. Er is nog steeds een tekort aan vrouwelijke teamgenoten, terwijl er een overschot is aan mannelijke spelers. Na een slechte start, een goede tussenfase en een minder goed einde zijn ze in de middenmoot geëindigd. Tot ZOTer het competitie-overzicht en dan volgen hier de eindstanden van de veldcompetitie. H. Jongbloed. Senioren 1. Rapiditas 2. Oerterp 3. Hestergo 4. I1id Fryslan 5. Tilstars 6. L en F 7. I1einoar len

A.-aspiranten 12-22 12-20 12-15 12-12 12- 8 12- 7 12- 0

1. Mid Fryslan 2. Vitesse 3. Friso 4.-Trynwalden

B - aspiranten

•

1. Mid Fryslan 2. Lege Geaen 3. T de IC 4. Hêz Warber

6- 2 6- 6

6- 4 6- 3

6-'12

6- 6 ,- 4 6- 2

- 27 A

-

Pupillen:

1 • Mid Fryslàn 2. C S 1 3. Wêz vfarber

4. s s s

-

B

6-10 6- 9

6- 3 6- 2

pupillen:

1- Nid Fryslan 2. Stànfries

3· 1ege Geaen

4.

Vitesse

6-10 6-10 6- 2 6- 2

C. pupil1 0 n : 1- Marfûgels 3 2. id Fryslan 3. Marfû-gels 4 4· T de K 3

Vf I S T

6-12

6- 7 6- 3 6- 2

U?

dat Marieke van Balen tijdens het trimmen haar pink uit het potje kreeg. dat ze daarmee naar dokter ging en deze vertelde zelden zo'n mooie richtingaanwijzer te hebben gezien! dat er heden ten dage in ons dorp kleine kinderen het vborbeeld van honden volgen. dat ze nl. hun behoeften (groot en klein) zo~aar op straat plegen te deponeren. Kinderen aan de lijn??? dat het laatste stuk bouwgrond tussen Gerard Roorda en E. Terpstra bouwrijp is gemaakt voor het nieuwe home van 1eo en Hanneke? dat Robbie Galama zijn kneus-krukken na genezing kon overdragen aan Willie de Bruin? dat de oude Smederij van Vatze en Willem Bottema ook wordt gerestaureerd? dat je wanneer je 's avonds een zwarte schim voorbij ziet flitsen, je niet moet schrikken? dat het nl. Gosse Hoekstra kan zijn, die als enigste is overgebleven van het trio Ale T., Anne R en Gosse Ho dat Gosse vanaf half maart al zo'n 1000 km. heeft afgefietst? dat de redaktie van plan is volgen~ jaar de vinder van het eerste kievitsei te vermelden. dat er dan vermoedelijk een meld-adres moet komen? dat Mark Hoekstra zijn zwemdiploma A. heeft behaald? dat je bij de kaatssport ook al een helm moet dragen?

- 28 dat een der kinderen van Theo Roorda nu zonder helm de telegraaf op zijn hoofd kreeg? dat dit jaar weer een fietstocht wordt georganiseerd? dat dit eigenlijk een vaste traditie zou moeten zijn? \he weet! NOGr1AALS 16 DECEHlJER 1943 -. de Z\IARTE DAG

0

~~adat

ik in de twee vorige nummers van lilt Haven-pypke 11 iets mocht bijdragen over de geschiedenis van de luchtoorlog bOTen Friesland is gebleken, dat over de Lancaster van 10. 432 (Leaside) Royal Canadian Air Force Squadron, die op 16 december 1943 bij Wijtgaard neerstortte, nog meer valt te vertellen. Bepaalde theorièän over dit gebeuren zijn inmiddels door de feiten bevestigd, terwijl anciere punten enige correctie behoeven. In verband hierQee zou ik graag nog enige gastvrijheid in de kolommen van dit zo plezie~ige blad willen vraren - Wijtgaard mag inQerdaad trots zijn op dit dorpsblai en dat meen ik! - om dB materie nog wat verder uit te werken.

Ik meen te moeten begrijpen dat de luchtvaarthistoric~s M.N. Huizenga uit Leeuwarden de man was, die in dit geval de kat de bel aanbond door inlichtingen over de ramp met Lancaster DS831 te vragen. Dit was voor mijn goede vriend Gosse Hoekstra, u allen welbekend, aanleiding, contact met mij op te nemen en mij te ver~oe­ ken, mijn (dwaal)licht over dit gebearen te laten schijnen. Het sprak vanzelf, dat ik aan dat verzoek graag heb voldaan. Evenwel bleef het hier niet bij. Nadat Gosse Hoekstra, Ate Jeeninga en Wiebe H. de Vries mij met enige zeer \velkome informatie hadden geassisteerd, kwam er assistentie van dezelfde man, die het proces op gang had gebracht: Marcel N. Huizenga. En daarmee was de cirkel weer gesloten. Met behulp van hetgeen de heer Huizenga zelf reeds had ontdekt is het nu mogelijk een goed beeld te krijgen van de manier, waarop ])3831 onderging. Wat we dan krijgen te zien is een onthullend beeld van de luchtoorlog.

- 29 De crash bij Wijtgaard was, zoals practisch alle crashes, een drama.· Het heeft weinig zin de verschrikkingen, die de bemanning van DS831 onder ogen moesten zien, uitvoerig te vermelden. We zullen ons zoveel mogelijk tot de feiten bepalen - maar probeert u, geachte lezer, zich dan voor te stellen w~t zich afspeelde. Het re~ul­ taat neemt dan de vormen van een nachtmerrie aan.

In een voorgaande afleverinG hebben we al het een en ander over de Lancaster verteld. Zonder enige twijfel was de "Lanc" de beste zware bommenwerper, die de Geallieerden hadden. Een Lancaster kon naar practisch elke plaats in de verste hoek van Europa vlieGen en h~d genoeg t~nkruimte om daarvoor de benodigde benzine op te slaan. De machine kon genoeg explosieven vervoeren om de plaats in kwestie in de vernieling te h81pen. De zenders en ontvangers in de Lanc waren sterk genoeg om dwars over Europa te kunnen worden gehoord of de seinen op te vangen. De hydraulische installatie, nodig voor het intrekken en laten zakken van de landingswielen, h~t bedienen van de remklappen en het openen en sluiten van de bomluiken, was sterk genoev om een beweegbare brug in een grote verkeersweg omhoog te brengen en weer te laten zakken als er een schip door die brug noest. Zelfs tegenover een Duitse nachtjager was een Lancaster niet helemaal weerloos: een ervaren Lancaster-piloot kon, mits tijdig gewaarschuwd, door het vliegen van een soort kurketrekkor-achtige beweginG - men noemde dat ook inderdaad. "corkscrewing" - het richtpunt voor de nachtjager zoda.nig bederven dat die nachtjager niet aan schietén toekvram! Hajor Hoinz Schnaufer, die toch echt niet de éerste de beste wa.s zoals we hebben gezien,. heeft eens drie kWêrtier lang jacht op een kurketrekkerspiralende Lanc gemaakt. De bommenwerper ontkwam. We moeten er overigens bij zeggen, dat dit een uitzondering \"as. We moeten nog even een paar dingen in de Lancaster nader bekijken.

- 30 Zoals alle Engelse bommenwerpers had ook dit toestel in de motoren ingebouwde brandblussers, de z.g.n. Graviners. Die brandblussers konden vanuit de cockpit worden bediend met knoppen, die rechts onder .0P het instrumentenbord zaten en door de boordwerktuigkundige konden worden bediend. Hoeveel benzine .kon een Lancaater meenemen? Dat hing af van de afstanQ tot het aan te vallen doel - hoe verder weg, hoe meer benzine er viel mee te nemen en dat ging natuurlijk ten koste vaD de bomlading. De benzinetanks waren ingebouwd in de vleugel en we moeten nu even weten wáár ze precies zaten. Dat is voor ons verhaal belangrijk. Tank no. 2 zat tussen de bakboordbuiten- en binnenmotor en had een inhoud va~ 383 Imperial Gàllons. Precies zo'n tank no. 2 zat ook in de stuurboordvleugel, tussen binnen- en buitenmotor. In elke vleugel zat ook nog een tank no. 1, tussen de binnenmotor en de romp. Dio tanks konden elk 580 gallons bergen. Dat was nog niet alles, want in de linker- en rechterbuitenvleugel, tussen de buitenmotor en vleugeltip, zat tank no. 3, en daar ging nog eens 114 galJ.ons in. Tellen we al die gallons bij elkaar op, dan komen we op een totaal van 2.154 gallons - on die hoeveelheid staat gelijk met bijna 10.000 liter! Sommige Lancasters konden dan bovendien nog een of twee extra tanks meenemen in het bommenruim. In elke extra tar~ ging dan nog eens 400 gallons of 1820 liter benzine. Eet een gemiddeld toerental van 2650 toeren per minuut en de carburatoren afgesteld op inimaal benzineverbruik kon een Lancaster ongeveer 14 uur in de lucht blijven. Het brandstofverbruik was dan bijna 700 liter per uur, waardoor het vliegtuig per Ulcr zo' n 550 kg. lichter werd. Indrukwekkende getallen en hoeveelheden men kan zich voorstellen wat er zou gebeuren als het sp~l in brand vloog..... . De benzinetanks waren tegen lekkage beschermd door lagen rubber, die rond de tanks waren gewikkeld. Mocht er eens een vijandelijke kogel door zo'n tank gaan, dan zou ter plaatse van het kogelgat wat benzine naar buiten lopen en in de rubberlagen terechtkomen. Zoals u weet lost rubber op in benzine. Dus vulc~niseerde de uittredende ben-

- 31 zine het kogelgat zelf dicht. Men noemde dit soort tanks dan ook 11 self-sealing tanks!! - tanks, die zichzelf dichtten. Hierdoor werd brandstofverlies voorkomen of beperkt, terwijl tevens de brandveiligheid werd vergroot. En dat mocht waarachtig ook wel! We hebben in de vorige afleveringen al gezien dat je aan baord onmogelijk kunt werken met aangegespte parachute. Daarom vonden de parachutes een plaats in spo-ciale r~kken, waaruit in geval van nood de tot keurige pakken opgevom·ron valschermen meteen konelen \rorden gegrepen en aan het par~chute-draagstel, dat elke man constant aanhad, konden worden vastgegespt. Waar zaten nu in de Lanc~ster die parachuterekken? D~ boori6htor· kon zijn valscherm kwijt in een rek tegen het tussenschot t ssen cockpit en rompneus. Als de piloot het geluk had over een 11 seat parachute" te beschikken, die als een kus",en in de zitting van de pilotenstoel paste, hoefde hij zich minde~ zorgen te maken - hij zou dan zijn valscherm altijd vlak bij zich hebben. Ook de radio-telegrafist had zijn parachuterek niet ver van zijn ositie - er was een rek tegen de stuurboordwand, vlak achter de hoofdligger van de vleugel; Tegen diezelfde -vand, even v66r de bovenkoepel, zat ook het rek voor de parachute van de middenbovenschutter. De achterschutter had zijn eigen rek. Als hij de pantserdeurtjes van zijn koepel openschoof en in de romp reikte, kon hij zijn valscherm z6 pakken. En dan was er nog een parachuterek tegen de bakboordwand, recht tegenover de toegangsdeur, halverwege tussen de 'y~eugel en de staart. Z6 waren de parachuterekken verdeeld en elk bemanningslid zcu zijn valscherm blindelings kunnen vinden. Nu, na al deze uitweidingen, terug naar DS831, op weg van East Moor naar Berlijn in een van de laatste aanvalsgolven en nu ergens halverwege tussen Leeuwarden en SJ.leek. En tevens terug naar Hajor Schnaufer, op Heg naar de basis in Leeuwarden.

· - 32 Uit gegevens van de heer Huizenga blijkt, dat de ontploffing van de bij Sonnega neergestorte Lancaster Schnaufer enige moeilijkheden had bezorgd, terwijl de felle lichtflits van de explosie tevens zijn vermogen om in het donker te kunnen zien had aangetast. Schnauferls marconist/boordschutter, Wilhelm Gänsler, ont~ekte toch nog een bommenwerper recht achteruit. Dat was DS831 QO-N (for Nan) van no. 432 (1easide) R.C.A.F. Squadron, die om 16.59 was gestart van East Moor met bestemming Berlijn. De bomlading bestond uit één zware bom van 1816 kg (4000 Engel e ponden), 540 staafbrandbormnen van .1 .8 kg en 24 brandbommen van 13.6 kg. Heinz Schnaufer gooide zijn Me-110 i1 een bocht en viel .eteen van achteren aan. Zijn salvo miste. De achterschutter van DS831, de 23-jarige Australisc~e Warr~nt Officer Raymond Kenneth Saunders, zaG de nachtjager, schoot meteen terug en waarschuwde de piloot, die de zvare machine meteen in een "corkscrevi" gooide, o.,laa spiralend en daarna veer omhoog chroevend. Schnaufer moet dat hebben vervTacl:t. Toen de Lanc op >~0t hoogste punt van zijn spiraalbeweging vas, zat Schnaufer 30 meter achter de bomrnemrerper en iets lager. Schnaufel' vist wáár hij moest schieten. Niet in de romp~ De bomlading zou kunnen ontploffen en niet alleen de vijand, maar ook hemzelf om zeep brengen. Veel ~uitse nachtjagers waren daar al het slachtofïer van geworden. De veteraan Schnaufer trapte daar niet in. Hij mikte op de bakboordvleugel met daarin de benzinetanks. Raak. De bakboordbuitenmotor stond onmiddelijk in brand, even later gevolgd door de baRboordbinnenmotor. En toen stond de hele bakboordvleugel in brand, terwijl het vuur al oversloeg op de linkerhelft van de romp. DS831 was niet meer te redden. Heinz Schnaufer zag dat en doorweekt van de transpiratie ging hij terug naar de vliegbasis. De captain van N-Nan was een Amerikaan, William Charle Fisher. Op zichzelf niets bijzonders, want vele Amerikanen waren al in de RAF terechtgekomen via de Royal Canadian Air Force, nog voordat de Verenigde Staten zelf in de oorlog betrokken raakten. Deze Amerikanen

- 33 droegen dan het uniform van de RCAF, met de rangen, zoals' die bij de Britse Luchtmacht gebruikelijk ~aren. Maar met Fisher was er iets bijzonders aan de hand hij maakte officieel deel uit van het United states Army Air Corps, hetgeen duidelijk bleek uit zijn legernur"~:er. Hij had ook een Amerikaanse rang: Flight Offieer, een soort tussenrang tussen adjudant-onderofficier en tweede luitenant. We weten al, dat er een tweede piloot aan boord was, de Canadese Flight Sergeant Ovren DonaId Lewis. Deze zal normaal naast de captain hebben gezeten, op de klapstoel,waarop normaliter de boordwerktuigkundige placht te zitten, de rechterhand van de captain. Dit moet gebeurd zijn tot groot verdriet van de 19-jarige Èngelse "Flight .ingineer " , Sergeant Hayrnond Hughes, die nu de hele tijd achter de piloten moest staan en tegelijkertijd alles in de gaten houden. Hoe men over de aanwezigheid v~.n een 11 second dickey" dacht, he bbc':'. He in een vorige aflevering al verteld. Fisher moet meteen hebDon gezien dat de toestand onhoudbaar zou worden. Hij gaf cnmiddel~~ opdracht, de machine te verlaten en de ontvangst van die opdracht werd bevestigd door bomrichter, tweede piloot, boordwerktuigkundige, navigator en radiotelegrafist. Achterschutter Saunders en de Canadese 24-jarige Warrant Officer Second Class Rorbert Albert Turner, die in de middenbovenkoepel zat, gaven gee~ antwoord - dood of bevTUsteloos. "'n de brand greep razcLdsnel om zich heen. Er stond maar één ding te doen - eruit, zonder ook maar een seconde te verspillen. De achtelschutter zou direct uit zijn koepel kunnen ontsnappen. De anderen moesten door het noodluik in de rompneus. In geval van nood zou het mogelijk zijn, de toegangsdeur in d~ rechterzijwand van de romp te gebruiken, maar dat deed men liever niet - je had dan een grote kans, een klap van de staartvlakken te krijgen. Dus zou dit een kwestie voor het voorste noodluik worden. Daar lag Flight Sergeant Thomas \valter Pragnell, de 22-jarige Engelse bomri~hter, bovenop - het was zijn normale positie als bo richter en hij zou degene moeten zijn, die als eerste zijn parachute zoti moeten aangespen

- 34 en de handle overhalen, die de pennen uit de scharnieren van het noodluik wegtrok, zodat het luik naar buiten zou vallen. Vervolgens zou hij als eerste moeten springen, om de weg vrij te maken voor de anderen - we hebben al gezien dat de ruimte aan boord van een Lancaster niet erg groot was. Er is geen twijfel aan dat Pragnell inderdaad het luik heeft geopend en als eerste de machine heeft verlaten. \lie zou nu eerst moeten gaan? Het antwoord is niet moeilijk. De tweede piloot, die nu des te meer iedereen in de weg zou zitten en derhalve zo gauw mogelijk zou moeten verdwijnen. Zodra hij eruit was, zou de rest van de bemanning op de normale, tot en met geoefende, wijze de "emergency drill" kunnen uitvoeren. En dus \>ferd Flight Sergeant Levis de t\feede l.an, die zich door het luik liet zakken en in de donkere avond verdween. De toeètand is nu helemaal hopeloos, want de 1 benzinetank aan bakboord, ~et waarschijnlijk de hele voorraad van 2.637 liter 100-octa s brandstof er nog in, brandt als een fakkeL Die ta ik zit tegen de bakboordkant van de romp aan, en daar is het ook al aan het branden. Bij het rustbed, waaronder een partij zuurstofflessen staat. Die dingen kunnen gemakkelijk ontploffen. Iets verder nactr achteren zijn de munitie. agazijnen voor de achterste machinegeweerkoepel. Als dat Spltl niet ontploft, \-lil het in elk geval heel goed branden. De benzinetank, die nu zo enorm brandt, kan elk ogenblik uit elkaar vlieGen en het vuur vreet de Z\fare hoofclligger ve.l1 de vleugel aan. -·[aü.rdoor, als het zover is, de hele be.kboordvleugel zal afbreken. Het vuur doet de tempera tuur in het bommenruim Qlüopen, waardoor de brandbommen tot zelfontbranding kunnen komen. Het is dan nog maar een kwestie van tijd of de zware 4.000 ponds bom zal ontploffen en v~n N-Nan geen spaander heel laten. Wat gebeurt er nu eerst? Ploft de benzinetank uit elkaar of breekt de hoofdligger? Het gevolg zal hetzelfde zijn, Hant de vleugel zal afbreken. En dat is net zo goed het einde als het ontploffen van de munitielading of de bom. Het vuur, dat de bakboordkant van de romp heeft aangetast, bereikt nu het eind van de navigatietafel en de parachuterekken. Daar liggen

'0.

- 35

~.

de parachutes van de eerste piloot en de navigator. Er blijft niets van over. Fisher ontdekt, dat zijn parachute is verbrand. Hij kan er niet meer uit. Toch zou hij als laatste de machine moeten verlaten, nadat iedereen is gesprongen. Als .iedereen er uit is, zal hi j, om het zelf te kunnen overlev~n~ een noodlanding moeten proberen, die weinig kans van slagen heeft. Het is duidelijk, dat zijn leven niet veel m~er ~aard is. Zijn "rechterhand", Sergeant Hughes, die hem hierbij zou moeten assièteren"kan nu net ZD goed ook manr uitstappen - die heeft tenminste nog een ~arachute die ni~t verbrand is ... Hughes springt ook. Warrant Officer James Stuart E~iegel, de Canadese navigator, zal nu moeten spri~gen. Maar een paar stappen van de kaartentafel naar het luik. Hij hoeft die stappen niet te doen, want zijn parachute is, samen met die van Fisher, verbrand in het rek .... Samen met Fisher opgesloten in het laaiende vliegtuig, dat letterlijk op springen staat. Wat moet hij? EijFisher in de· cockpit blijven. En hopen dat Fisher de zaak nog aa~ de grond zal kunnen zetten. Er is geen andere kans meer. Radiotelegrafis t flfonty An thony Erudell, de Aus tralische Flight Sergeant, is nu aan de beurt. Hij ziet illeen Fisher en Briegel afgetekend tegen de vlammen. "·Eetter get out, boys, quick!" had Fisher gezegd, en toen? gejaagd :. "Abandon aircraft! JUJnp!" Erudell verdwijnt door het luik. Vlak daarna ontploft D8831. Benzinetank? Bom? Het is niet belangrijk. De ontploffing was er. Onderweg naar beneden ziet Erudell nog één geo~ende parachute met een neerdalend bemanningslid. Op de grond vindt hij tweede piloot Lewis terug, die een been heeft gebroken. Samen met hem wordt Erudell door de Duitsers gearresteerd. Waar de anderen zijn? De anderen zijn dood. Fisher en Eriegel kwamen om bij de ontploffing van de Lancaster, terwijl diezelfde ontploffing de parachutes van Pragnell en Hughes moet hebben dichtgeslagen. Eén parachute kan ook hebben geweigerd. In dat geval moet dat Hughes' valscherm zijn ge-

- 36

-C

weest. In ieder geval had één van de lijken een nogal diepe indruk in de hêrde kleigrond achtergelaten. Zes li jken vierden te lIuizum begraven: Fisher, Briegel , Rughes, Turner, Pragnell en Saunders. Fisher was een Amerikaan, die tot de Amerikaanse Luchtmacht behoorde. Daarom werd hij, zoals ~lle doden van de Amerikaanse strijdkrachten in I-ederland, na de oorlog opgegra~en ~n overgebracht naar een Amerikaanse oorlogsbegraafplaats, hoogstwaarschijnlijk rIargraten, mogelijk Neuville in België. Er is een kGns, dat zijn stoffelijk overschot later naar de Verenigde Staten is teruggebracht. En hier eindigt de geschiedenis VQn LQDCaster DS831 en haar bemanning. Behalve. aan tle reeds eerder genoemde vrienden wil ik nog graag Marcel Huizenga danken vOOr zijn aandeel in het speurwGTk ~ dat aandeel was zeker niet gering. Inderdaard stierf Heinz-Wolfgêng Schna~fer aan de gevolgen van een auto-ongeluk in Frankrijk, toen tussen Biarritz en Bordeaux een van een zijueg komende vrachtauto, gelaten met zuurstofcylinders, de hoofdverkeersweg 0lJkvam. Schnaufer' s I·'Iercedes kon de botsing niet ontwijken. De Mercedes sloeg over de kop en Schnaufer k'Jam in een 'droge sloot terecht, met de lading zuurstofcylinders boven op zich. Twee dagen na het ongel-clc, op 15 juli 1950, overleed Schnaufer àan de gevolgen. Hij was toen 28 jêar. En verder? Probeert u zich de laatste ogenblikken van DSB31 eens voor te'stellen, en wat er in de bemanningsleden moet zijn omgegaan. En bedenk daarbij, dat dit maar een kleine episode was in de Grote oorlog. Bedenk ook, dat dit alles mede voor onze vrijheid gebeurde en hoop - mèt ondergetekende - dat dit alles nooit meer nodig zal behoeven te zijn. april 1978.

Jan J. van der Veer.

-,-.-.-.-.-.-.-

- 37 Naschrift NogmQals onze dank aan de heren Gosse Hoekstra, welke de foto's voor het vorige"liavenpypke" beschikbaar stelde en de schrijver VQn het artikel Jan van der Veer. Omdat het verhaal nog langer was, er veel kopie was en het eigenlijk wel ~n áán aflevering geplaatst moest· word~~, heeft de redaktie hela~s moeten besluiten hier en daar wat in te korten, zonder echter daarbij de hoofdz2.ak "af te breken". We hopen dat schrijver en lezers daarvoor begrip kunnen opbrengen. . PUZZF.L-RU:BRIEK (van Dnze medewerker J. Mulder) Ook voor puzz.el no. 44 k"ramen vele goede oplossingen. binnen. Weliswaar niet zoveel als de vorige keer, toen het rekord werd bereikt. Maar ook nu moes~ weer geloot worden uit de ontvangen briefjes en kaarten. De opl~s­ singen wQren; :Bij de ouderen de plaatsna8en Kootstertille en Kollumerzwaag en bij de Jongeren het woord Jongerenkoor. . Na loting, onder .het toeziend oog van de heren redaktieleden werden H~rgriet G. Jorna en de heer J. Hoekstra uit Drachten de winnaars. Gefeliciteerd! De prijzen .van elk tien gulden kunnen zoals altijd wordch afgehaald bij D.Visser, Tjissema 7. De postabonnee's krijgen ~e toegezonden. Oplossingen voor de nicu0e puzzel no. 45 gaarne per briefkaQrt (alleen voor de buitertabonnee's) of in een dichte enveloppe inleveren bij een der redaktielede~. Denkt u ook ,·reer om naam en adres? De Jongerenpuzzel kan gemaakt worden door jongeren ~ot en met de zesde klas der lQgere school. Veel sukses toegevlenst.

- 38 P~ZZ~1

VOOR DE

OUD~REN

Horizontaal '1. Geleerde, Deel VD.n een boom 2. Jonge~snaam, Aantal, Godi~ van het onheil, Rivier in Nrd. Brabo'nt. 3. Intion, Getijde, Afgemat, Spoedig. 4. Landbouwwerktuig, Kleurstof,TIoom, Bijvoorbeeld ( fk.) Deel van het gezicht. 5. Reinigingsmiddel, GoodzD.k, Voorncseni Deel v.d. Bijbel. 6. Reis, Streep, Vreemde ~~~t. 7. Landbow_rwerktuig, Pers. Voorn. 1,word, Dicht, Hater in Utrecht, Viel. 8. Veerkracht, Achter, Flink, Meisjesnaam. 9. Onderbroek, Eiland ~n de Middellandse Zee, Boom. 10. Pers.Voorn.woord, w.ater in Frieslo'nd, Reeds, Poeder, Kleding tuk. 11. Buil, VO,der, Droogoven, Bid (Latijns). 12. Basta, Deel vld mast, Biljartstok, Titaan (afk.), Gevn~genis.

13.

Plantsin Friesland, Plaats in Friesland.

Vertik2.al. 1. Pater, Noot, Vervoermiddel. 2. Sieraad, Muziekinstrument, Deel v.d. voet. 3. Nutteloos, Kledingstuk, Titaan (afk.). 4. Visnet, Zoogdieren, Hoofddeksel, tluzieknoot. 5. Boom, Muzieknoot, Bevel, Nippon. 6. Hemellichaam, Grondtoon, Voegwoord, Oude Lengtemaat, Grote bijl. 7. Hapen, r1uzieknoot, 1;fo.ter in Frieslo.nd, Vogel 8. Boom, Pees, Roofdier. 9. Deel v.d. mnst, Voorzetsel, Grondsoort, Vruchtje, Ti tao.n (2.fk.). ie. Plek, VoormiddD.g (afk.), Keer, Zenuwtrok. 11. Voorzetsel, "Bloedgever, Omroep Vereniging, Uitroep. 12. Bloeiwijze, Deel v.h. gezicht, iloisjesnaam, Soort onderwijs, Mannelijk dier. 13. Maand, Plao.ts in Noord-?olland, Rustig.

- 3-9 Bij de juiste oplossing vindt u twee namen van veldbloemen en één waterplant. Hieronder volgt de puzzel. , I

,) 14-

IJ

'I ItJ

y

1)1

:-IU ITI Ii:'

)

I

i

I

3 1417

--

6

11 IU

-- -

9

.-

1-

IU

-

11 12

. - ..

--

-'-'~

13

-

PUZZEL VOOR DE JEUGD 1 .

Zui va 1prodkt

2.

KG 1ner

3. 4. 5.

Bovenste punt 'Voedsèl inlJemln Toestel \/aarui t muziek komt L

ij

6. Grote veger

't

?

0

7. Aardig 8. Pake 9. Stekelvarken 10. Melk (in het Fries) 'I

tJ

Y

~U

--,._-

LL·

>--J

Bij de juiste oplossing vinà je op de bovenste rij een bloem die in het weiland groei t.

- 40 ABONNEl\1ENTEN llIT HAVENPYPKE" Voor leden van "Doarpsbilang Hytgaerd"; f 12,50 in kombinatie met het lidmaatschap der vereniging. Voor postabonnees; f 15,-- hetvlelk als volgt betaald kan worden~

per giro Op gironummer 840701 tnv. Rabobank Leeuwarden, met op mededelingenstrook te schrijven~ tgv. "Doarpsbilang Ivytgaerd", rek.nr. 12.75.90.269. per bank Op bQnkrekeningnummer 12.75.90.269 van de Rabobank te Leeuwarden, tnv. "Doarpsbilang Wytgaerd" met als omschrijving "leesgeld Haven-pypke". KOPIE/ADVERTENTIES Kopie, advertenties, alsmede abonnementen en adreswijzigingen s.v.p. schriftelijk doorgeven aan hét redakiie-adres Buorren 28 te Wijtgaard. De redaktie stelt zich niet verantwoordelijk voor ingezonden stukken. Naam en adres dienen bij de redaktie bekend te zijn. KOPIE VOOR HET VOLGENDE HAVE~PYPKE, H~TWELK HALF AUG. 1978 ZAL VERSCHIJNEN, K1JNT U TOT UITERLIJK 20 JUL! a. s. TNLEVER::a'I. POLITIE EN BRANDWEER De telefoonnummers voor de Gewone gesprekken met de politie of brandweer zijn alsvolgt~ Politie 05100 - 32423 Brandweer 05100 - 24144 . In geval van nood of brand de volgende nummersz Politie-alarm 05100 - 33333 Brandweer-alarm 05100 - 44444 Gebruik nimmer de alarmnum~ers voor gewone gesprekken. "lIJK-AGENT

T. de Boer, Pasteurweg 79 Leeuwarden Telefoon bureau (afd. wijksurveillance): 05100 - 324231 toestel 115. Privé (alleen in noodgevallen): 05100 - 63611. -0-0-0-0-0-0-

zak eels fiSlig olderuil

in dit lederen zitmeubel van Brasil hoef je er maar weinig moeite voor te doen. onmiddellijk een goede steun in de rug en voor je hoofd. karakteristieke zachte lederen kussens en een hoge rug van 90 cm. een ideale kombinatie van komfort, schoonheid en perfekte afwerking. natuurlijk is dit maar één greep uit de kollektie van hamersma. kom gewoon het andere "leer" ook eens bekijken.

•

hamernna bv

woninginrichting schrans 104 leeuwarden

'I