EVALUATIE BredaPhoto 2014

EVALUATIE BredaPhoto 2014

Stichting Breda Photo

INDEX

1. VOORWOORD

2

2. EVALUATIE DOELSTELLINGEN 2.1 Vertrekpunt 2.2 Evaluatie doelstellingen 2.3 Successen en leermomenten

3 3 4 5

3. GEREALISEERD PROGRAMMA 3.1 Reflectie op thema ‘Songs from the Heart’ 3.2 Tonen: exposities 3.3 Duiden: verdieping voor het brede publiek 3.4 Leren: cultuurparticipatie 3.5 Leren: educatie in een doorlopende leerlijn

7 7 8 12 13 17

4. MARKETING 4.1 Marketingdoelen 4.2 Terugblik / evaluatie 4.3 Cijfers publieksbereik 4.4 Gerealiseerde uitingen 4.5 Publieksonderzoek

19 19 19 20 20 21

5. ORGANISATIE 5.1 Organisatieproces 5.2 Organisatie 5.4 Samenwerking

23 23 23 23

6. FINANCIËN 6.1 Financieel proces 6.2 Financieel resultaat

24 24 25

BIJLAGEN: 1. Met dank aan: overzicht partners BredaPhoto 2014 2. Overzicht media aandacht en webartikelen

27 28

Financiële verantwoording & accountantsverslag Eindrapport publieksonderzoek

separate bijlage separate bijlage

Stichting Breda Photo Postbus 1067 4801 BB Breda

T 076 532 93 11 E [email protected] I www.bredaphoto.nl

KvK 20096122 btw nvt bank NL89ABNA0610164848

1

1. VOORWOORD Geachte lezer, Vol trots blikken wij terug op BredaPhoto 2014. Andermaal heeft het festival een stap vooruit gezet in haar ambitie om een zo breed en omvangrijk mogelijk publiek te verbinden aan een kwalitatief hoogstaand internationaal fotoprogramma op vele locaties. Het thema “Songs from the Heart” bleek een inhoudelijk aansprekend thema dat in samenwerking met de partners is uitgewerkt in een aantrekkelijke tentoonstellingen, educatieprojecten en randprogramma’s. Het resultaat mocht er wezen. Het festival presenteerde werk van meer dan 50 (internationale) fotografen waaronder 15 jonge talenten. Op een uitzondering na waren zij allen op het festival aanwezig om met het publiek en elkaar in gesprek te gaan over hun werk. Niet alleen het publiek weet het festival steeds beter te vinden. In de aanloop naar het festival werden vele nieuwe partnerschappen gesmeed, waardoor het programma uitgebreid kon worden met aantrekkelijke nieuwe locaties, onderdelen die bijdroegen aan een avontuurlijker publieksbeleving en waardoor de uitstraling van het festival nationaal en internationaal verder versterkt werd. We noemen bijvoorbeeld de Nationale Fotoweek, die tegelijk met het festival in Breda van start ging en thematisch aansluiting zocht. Mede dankzij de nieuwe, grotendeels online, marketing aanpak werden de lenzen vanuit heel Nederland en ver daarbuiten op Breda gericht. Er was berichtgeving op het NOS Journaal en in vele kranten en op websites uit Nederland, België en een keur aan andere Europese landen. Een belangrijke ambitie is om het festival te blijven vernieuwen, om zo in veranderende tijden inhoudelijk relevant en vooruitstrevend te blijven, alsook ook om een sterkere eigen financiële basis te creëren. Educatie is daarbij een belangrijk speerpunt; het festival werd aangegrepen om een reeks (pilot)projecten te organiseren waarin deelnemers een inspirerende kennismaking met fotografie kregen aangeboden. We noemen bijvoorbeeld het Academieproject voor jong fotografietalent, het ouderenproject met de Leystroom waarin de maatschappelijke functie van BredaPhoto goed zichtbaar werd en een reeks nieuwe amateurprojecten in samenwerking met De Nieuwe Veste. Ook werden verschillende aanpakken uitgeprobeerd om de eigen inkomsten te vergroten. Hoewel niet allemaal succesvol, leidden zij toch tot een groei van maar liefst 60% aan publieksinkomsten: een mooi resultaat. Dan was er ook het festival gevoel. De Stadsgalerij werd de huiskamer van het festival. Bezoekers konden er, vaak buiten vanwege het mooie weer, genieten van een hapje en een drankje. Warm gastheerschap creëerde een “wij-gevoel” waardoor fotografen, partners en publiek graag bijeen kwamen om elkaar te ontmoeten en de tentoonstellingen te bekijken. Ook nieuwe locaties, routes en de boottocht droegen merkbaar bij aan een bijzondere beleving voor het publiek, dat dan ook in grote getalen op het festival af kwam. Zo’n 80.000 unieke bezoekers bezochten het festival en waardeerden het met een rapportcijfer 8. Daarmee is het publieksbereik groter geweest dan ooit te voren. Organisatie, partners en publiek blikken in bijgevoegde evaluatie terug op een zeer geslaagd festival. Graag spreken wij dan ook onze dank uit aan eenieder die aan dit succes heeft bijgedragen: fotografen, financiers, partners, vrijwilligers en organisatoren. Hartelijk dank! Wij zien u graag weer terug in 2016. Bestuur BredaPhoto

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------‘BredaPhoto flikte het weer.’ Merel Bem in De Volkskrant, 12 september 2014

2

2. EVALUATIE DOELSTELLINGEN 2.1 Vertrekpunt Samenvatting uit het projectplan (quote) BredaPhoto is een tweejaarlijks internationaal fotofestival dat zich afspeelt in de buitenruimte en beeldende kunstinstellingen van Breda. BredaPhoto viert het feest van de fotografie, op een duidelijk herkenbare plek in het midden van de stad, een plek die zes weken lang fotografie ademt en leeft. BredaPhoto toont actuele autonome fotografie aan de hand van een internationaal relevant maatschappelijk thema: actueel, prikkelend en op een originele manier getoond. Zowel in de keuze voor het werk als in de presentatiewijze wordt gestreefd naar de hoogst haalbare kwaliteit. Het festival presenteert internationaal gerenommeerde kunstenaars zij aan zij met jong talent en stimuleert de creatieve uitwisseling tussen beide. BredaPhoto verhoudt zich daarnaast tot nieuwe ontwikkelingen, waarin bewegende beelden en projecten op het internet steeds belangrijker worden. Denkend vanuit het concept van de Beeldcultuur biedt het festival die ontwikkelingen een podium. Met het thema Songs From the Heart duikt BredaPhoto 2014 in de Nieuwe Romantiek: de Romantiek van de 21e eeuw. Want hoewel de romantische idealen van authenticiteit, oprechtheid en uniciteit al meer dan twee eeuwen oud zijn, zijn deze idealen vandaag de dag weer springlevend. Tijdens het festival verkennen de geselecteerde fotografen het spanningsveld rond de Romantiek als kunststroming, als lifestyle en als scheldwoord. Belangrijke ambities heeft het festival dit jaar met het versterken van het participatieaanbod. BredaPhoto vindt het belangrijk dat bezoekers en deelnemers iets opsteken van het festival. Dat kan kennis of techniek zijn, dat kan ook een andere blik op fotografie en/of op actualiteiten zijn. Het festival wordt daarom aangegrepen om een aantal nieuwe activiteiten te ontwikkelen om veel mogelijk mensen uit te dagen actief deel te nemen via workshops, educatietrajecten, rondleidingen, wedstrijden, ontmoetingen en discussies. Zodoende stimuleert het de actieve beoefening van kunst door mensen van alle leeftijden en gezindten, maar wordt het festival ook meer en meer een ontmoetingsplaats van ideeën. Een plek waar het thema, in het festival op tal van manieren verbeeld, vertrekpunt is voor actieve participatie, reflectie en gesprek. Fotografen uit de hele wereld komen naar het festival om hun werk te tonen en toe te lichten in lezingen en gesprekken. Ook het publiek is internationaal, het festival trekt bezoekers uit Nederland, België, Duitsland, Frankrijk en Engeland, allen uit een cirkel van circa 200 kilometer rond Breda. De laatste edities heeft het festival zich gepositioneerd als betekenisvol internationaal kunstfestival waar per editie meer dan 60.000 bezoekers uit Nederland en de omliggende landen op af komen. Centrale doelstelling Het realiseren van een professionele, internationale, fotobiënnale aan de hand van een maatschappelijk relevant thema. Daarmee wil het festival: - aan een zo breed mogelijk publiek het enthousiasme overbrengen voor fotografie, zowel actief als receptief; - het maatschappelijk debat over het thema entameren en het publiek daarbij betrekken; - werken aan een inhoudelijk sterke, internationale positie van Breda als thuisbasis voor fotografie en beeldcultuur. Een profiel waar het culturele veld, het onderwijs en bedrijfsleven aan bijdragen en van profiteren. Innovatie doelstellingen Kwalitatieve/artistieke ontwikkelingen: Een sterkere band met een groeiend publiek: Een meer ondernemende organisatie:

Beeldcultuur, locaties, presentatievormen Participatie, publieksbereik, beleving Eigen inkomsten, partnerships, crowdfunding

3

2.2 Evaluatie doelstellingen Centrale doelstelling Gerealiseerd Meer dan ooit blikt de organisatie terug op een succesvol festival. In totaal exposeerden meer dan 50 fotografen uit vele landen hun werk in exposities op maar liefst twaalf locaties; een substantiële groei. De hoge artistieke kwaliteit, de inhoudelijke relevantie en experimenten met presentatievormen en publieksformules droegen bij aan de positieve beleving. Meer dan andere jaren trok het festival de belangstelling van de media, die in de opzet van het festival, het thema, de fotografen en de talenten aanleiding vonden voor ruimhartige verslaglegging. Zowel in Nederland als –soms ver- daarbuiten werd het festival besproken in kranten, magazines, op internet en zelfs TV (NOS-journaal). Met een speciaal opgericht ‘contentteam’ werd het thema uitgediept in blogs, interviews en filmpjes op social media. Niet alleen leidde dit tot een grote stroom bezoekers, ook werd zo de internationale positie van het festival en Breda als stad van beeldcultuur versterkt. BredaPhoto is met alle activiteiten die zij organiseert een belangrijke kracht geworden in de nationale en internationale fotografie. Het is een belangrijke scout van jong talent. Het biedt fotografen een internationaal podium waarop zij hun werk kunnen tonen aan de wereld. En het is voor Breda en de regio een belangrijke partner geworden op het gebied van cultuur, onderwijs en economie. Zie voor een onderbouwing de artikelen uit de pers en de publieksonderzoeken die wij gehouden hebben. Circa 80.000 mensen bezochten het festival, waarvan maar liefst 20% uit het buitenland. Uit het gegeven dat ruim de helft het festival voor de eerste keer bezocht, en ‘slechts’ 32% kennis over fotografie heeft, leiden we af dat de ambitie om fotografie breder toegankelijk te maken en nieuw publiek te bereiken ruimschoots behaald is. Innovatie doelstellingen Kwalitatieve/artistieke ontwikkelingen Gerealiseerd In samenwerking met MOTI, het Museum of The Image, werd een spannende expositie gemaakt met tal van beeldende kunstdisciplines, geïnspireerd op het kunstwerk Der Wanderer, één van de meest iconische romantische werken. Naast de vele uitingsvormen werd ook nieuw opdrachtwerk gecreëerd. Tevens werden met succes nieuwe presentatievormen uitgeprobeerd, zoals een foto-route over het water en een buitenexpositie op het stadsstrand Belcrum Beach. Een mooie, minder verwachte opbrengst was dat tijdens het festival enkele jonge talenten, studenten die deelnamen aan het academieproject, ‘ontdekt’ werden door de media en het professionele veld. Een sterkere band met een groeiend publiek Gerealiseerd Het sterk groeiende publieksbereik en de goede waardering (rapportcijfer 8) stemmen tot grote tevredenheid. Onderdelen als een omvangrijker randprogramma, de boottocht en de verdere ontwikkeling van de stadsgalerij tot festivalhart met lezingen, muziek en catering droegen daarnaast sterk bij aan een aantrekkelijker publieksbeleving. In samenwerking met de Nieuwe Veste en verzorgingshuis De Leystroom werd een reeks nieuwe projecten ontwikkeld om aanvullend op de onderwijsprojecten, ook (potentiële) amateurkunstenaars in de vrijetijd te betrekken. Hoewel de ambitie met zo veel onderdelen groter was dan organisatorisch en qua publieksontwikkeling haalbaar bleek, zijn er waardevolle onderdelen toegevoegd. Een meer ondernemende organisatie Deels gerealiseerd BredaPhoto heeft de ambitie om het ondernemerschap te versterken en zo een sterkere basis te leggen voor de verdere ontwikkeling. Daartoe was de inzet om de eigen inkomsten te vergroten. Dit is ten dele gelukt; waar de publieksinkomsten maar liefst 60% hoger uitkwamen dan vorige editie, leidden de inspanningen voor crowdfunding en sponsoring niet tot het gewenste resultaat. Anderzijds werd ingezet op het vergroten en verbreden van het aantal inhoudelijke partnerschappen. Vele partijen voelen zich aangetrokken tot het festival, waardoor op dit vlak een mooi resultaat is geboekt. Zo zijn samenwerkingen opgestart met o.a. BKKC, Belcrum Beach, Nieuwe Veste en Club Solo, dat leidde tot mooie nieuwe projecten. Alle inhoudelijke partnerships zijn wederzijds positief geëvalueerd en zullen bij de volgende editie worden gecontinueerd.

4

2.3 Successen en leermomenten Successen  BredaPhoto bood een sterk, betekenisvol en omvangrijk programma; het festival toonde meer dan 50 (internationale) fotografen, met daaronder 15 jonge fotografen uit het Academieproject.  Meer mensen bezochten het festival: 80.000 bezoekers legden circa 110.000 bezoeken af.  Het publiek waardeert BredaPhoto met een rapportcijfer 8.  Het bereik van de amateur/nevenprojecten groeide tot in totaal 9.331 ( 2012: 7.572).  Het festival wordt steeds beter opgemerkt: we waren in het NOS journaal, hadden fantastische recensies in De Volkskrant, de Morgen en veel meer internationale aandacht dan bij vorige editie.  Er was veel aandacht vanuit de politiek, zowel uit Breda als vanuit de provincie.  Er is succesvol samengewerkt met een groeiend aantal inhoudelijke partners. Hierdoor werden interessante nieuwe onderdelen toegevoegd en werd de basis gelegd voor verdere groei.  De publieksbeleving heeft een impuls gekregen door actieve programmering in het festivalhart, verrassende nieuwe locaties, de boottocht en een uitgebreider randprogramma.  Er werden 130 groepen (1.800 mensen) rondgeleid, meer dan 2x zo veel als bij de vorige editie.  Er zijn vele nieuwe participatieprojecten ontwikkeld en uitgeprobeerd met aanbod in de vrijetijd met projecten voor kinderen, volwassenen, amateurkunstenaars en ouderen.  Er is een Comité van Aanbeveling opgericht met de heren Van der Velden (oud-burgemeester Breda), Van der Elst (CEO Heijmans) en Visschedijk (directeur Nederlands Fotomuseum Rotterdam).  De marketing en communicatie was prima: er was veel media aandacht, zowel regionaal, landelijk als internationaal. Met vernieuwing op het gebied van de sociale media werd het bereik bovendien groter. Diverse mediapartners haakten aan; er was een content team dat online inhoudelijk op het festival reflecteerde; 15 filmpjes werden in totaal 23.000 keer bekeken.  De website heeft 25% meer bezoekers dan in 2012 gehad. Alleen al september telde 16.000 bezoekers. Inmiddels zijn er meer dan 4.000 vrienden op Facebook.  Het festival werd financieel positief afgesloten, mede dankzij toenemende publieksinkomsten en een aanzienlijke bijdrage van BKKC voor de periode 2014-2015.  125 vrijwilligers waren betrokken bij de organisatie van BredaPhoto.  Een kleine 70% van de bezoekers komt speciaal voor het festival naar Breda.  80% van de bezoekers bezoekt ook horeca en/of gaat winkelen in de stad.  64% van de bezoekers weet zeker dat zij in 2016 weer terug komen. Leermomenten  De werkdruk in de laatste fase van de voorbereiding is te hoog geweest. Eerder starten vermindert werkdruk en verhoogt de kwaliteit.  De organisatie is kwetsbaar: professionalisering, verjonging en vernieuwing zijn noodzakelijk.  Externe samenwerking kan beter: organisaties als het MOTI en het Breda’s Museum kennen een andere cultuur. Er moet altijd begrip zijn voor de andere regels en condities bij deze instellingen, dan krijgen we ook meer gedaan.  De samenwerking met Nieuwe Veste verliep soms moeilijk, de omvang maakte de organisatie lastig en het experimentele karakter maakte dat het succes soms wisselvallig was.  De gemeente verleent voor festivals een horecavergunning voor maximaal 12 dagen, wat een domper was voor de uitbouw van het festivalhart. De 12 dagen zijn strategisch verdeeld.  Sommige vrijwilligers geven aan meer en eerder betrokken te willen zijn bij de organisatie, in een deelproject, al dan niet samen met een van de curatoren.  Het randprogramma kan effectiever. Onderdelen als het lezingenprogramma kosten relatief veel werk voor weinig bezoekers. Er moet vernieuwing komen op inhoud en presentatie.  Er is gedurende langere tijd onzekerheid over de financiën: Het festival is inmiddels uitgegroeid tot een dusdanig niveau en omvang dat omvangrijke financiële middelen vraagt. Het is moeilijk om vroegtijdig zicht te hebben op de beschikbare middelen. Dat zette niet alleen druk op de uitvoering maar ook op de voorbereiding.  Het genereren van nieuwe inkomsten bleef achter. De crowdfunding voor het project “onder de bruggen” bracht onvoldoende op. Een sponsoractie leverde teleurstellende resultaten op.  Meer aandacht voor communicatie: we zullen duidelijker moeten communiceren over het nevenprogramma (lezingen/boekpresentaties/ed). De website dient verbeterd te worden.

5

6

3. GEREALISEERD PROGRAMMA 3.1 Reflectie op thema ‘Songs from the Heart’ BredaPhoto heeft een paar belangrijke uitgangspunten. Op de eerste plaats het laagdrempelige karakter van het festival. We willen niet alleen de “professionele" kijker bedienen, maar een zodanig programma bieden dat het ook voor de minder geoefende kijker interessant is. Om dit te bewerkstelligen kiezen we voor een actueel thema, een thema dat voor iedereen herkenbaar is. In 2008 was dit “Heimat Hotel” over onze leefomgeving die steeds meer multicultureel wordt, in 2010 "Tilt" naar aanleiding van de financiële crisis en " Homo Empathicus" in 2012 waarin een pleidooi werd gehouden voor meer betrokkenheid (empathie) als antwoord op de crisis. Voor de editie van 2014 kozen we "Songs from the Heart". Centraal stond deze keer de nieuwe Romantiek. Oude idealen van de Romantiek blijken nog steeds actueel, oftewel onze behoefte om authentiek, echt te zijn. Dit thema werd verder uitgewerkt in drie subthema’s:  De schatplichtigheid van fotografen aan de beeldtaal van de Romantiek (historisch perspectief)  Wat zijn dat die nieuwe vormen van de Romantiek (actualiteit)?  De “valkuil’, de vage grens tussen authentiek en kitsch. Op basis van deze subthema’s zijn fotografen gezocht. Ook deze keer wilden we naast gevestigde namen ook graag jonge talenten tonen. Een paar gevestigde namen die geprogrammeerde werden zijn: Todd Hido, Andrew Bush, Alec Soth, Simon Roberts en Bert Danckaert. BredaPhoto heeft een naam opgebouwd voor het presenteren van jong talent. Voor deze groep is BredaPhoto vaak het eerste belangrijke podium waar ze hun werk kunnen exposeren: een vuurdoop waar ze meteen, zonder onderscheid des persoons, tussen allerlei gerenommeerde collega’s komen te hangen. Een groot gedeelte van deze groep wordt geselecteerd vanuit het Academieproject. Een schooljaar lang wordt met studenten van zes academies uit België en Nederland gewerkt aan het thema van BredaPhoto. Voor de studenten betekent dit vaak de eerste confrontatie met de beroepspraktijk waar ze na het academietijd mee te maken krijgen. Niet voor niets hechten de docenten grote waarde aan de educatieve waarde van dit project. Een week voor het festival verscheen een artikel in De Volkskrant met een lovende recensie over de zojuist afgestudeerde student Tom Callemin van de academie van Gent, geselecteerd voor het festival. Het werd een soort van oproep om vooral naar BredaPhoto te gaan om het werk van deze talentvolle fotograaf te bewonderen. In samenwerking met MOTI (Museum Of The Image) werd een project rondom de invloed in de huidige beeldtaal van het schilderij der Wanderer uber dem Nebelmeer gerealiseerd. Hiervoor werden allerlei “klonen” van het schilderij verzameld. Daarbij beperkten we ons niet tot fotografie maar werden juist verbanden gezocht met andere vormen van beeldtaal zoals animatie en film, maar ook cartoons en reclame. Daarnaast werd een reusachtige installatie gemaakt door Eelco Brand met zijn visie op het beroemde schilderij. Op dit moment worden gesprekken gevoerd om de tentoonstelling ook in the National Museum of Arts of Romenia in Roemenië te tonen. In totaal hebben ruim vijftig fotografen hun werk tijdens de festivalperiode geëxposeerd, verspreid over het festivalterrein en de binnenruimtes. Ola Lanko, Bert Danckaert, Jan Rosseel en Martijn van de Griendt hebben een opdracht gekregen om speciaal voor het festival een werk te maken. Kwalitatief was er sprake van een sterk aanbod. Opvallend was dat alle fotografen graag meedoen. Ze reageerden enthousiast op het thema en de opzet van het festival. Dit zegt wel iets over de reputatie die BredaPhoto in de loop der jaren heeft opgebouwd. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

‘Dat de organisatoren van het festival de moderne invulling van de romantiek niet tot dogma verheven hebben, maar integendeel ruim baan geven aan kunstenaars die teruggrijpen naar de wortels van de romantische traditie, getuigt van een intelligente en open blik op het thema.’ Michiel Leen in De Standaard, 19 september 2014

7

3.2 Tonen: exposities Chassé-Park (L) Hier was een ruim opgezette expositie door het gehele Chassé-park van zo’n 13 hectare, tussen de woongebouwen door. In het gebied rond het park waren de werken te zien van 15 fotografen met elk ca. 10 tot 30 werken. Alle werken waren zo geplaatst, dat het publiek om en tussen de werken heen/door kon lopen. In de kuil voor het Breda’s Museum was een installatie te zien met een kleine 30 werken uit de serie Niagara. Magnum-fotograaf Alec Soth (1969) maakte de foto’s bij de Niagara watervallen, een populaire bestemming onder pasgetrouwde stelletjes. Alec Soth Eline Benjaminsen Lisa van Casand Albert Grøndahl Alexander Gronsky Gregory Halpern Tom Hunter Jos Jansen Jakub Karwowski Joshua Lutz Simon Roberts Stéphanie Roland Delphine Schacher Bryan Schutmaat Gert Verbelen Chassé-Park (XL) Hier was sprake van een soortgelijke opstelling als hierboven, zij het een flinke maat groter. Zonder beelden maakt het grote plein/parkeerdek een tamelijk desolate indruk, maar met de werken van deze zes fotografen wordt het plein een flink stuk aangenamer/toegankelijker. De werken gaan dan een rechtstreekse confrontatie aan met elkaar en de gebouwen er omheen. Het gehele Chassé-park is dagelijks druk bezocht. Andrew Bush Bert Danckaert Sven Fritz Photographer Hal An-Sofie Kesteleijn Wiesje Peels Breda’s Museum Het Breda’s Museum presenteerde evenals vorige edities de meest uitgebreide binnen-tentoonstelling van het festival, met sterk uiteenlopende series: objectiverende, confronterende, persoonlijke en poëtische werken van zowel gevestigde fotografen als net-afgestudeerden en studenten. Bijzonder waren hier de series van Jan Rosseel en Martijn van der Griendt, beiden hebben hun reeksen gemaakt in opdracht van BredaPhoto. Karmen Ayvazyan Andrej Glusgold Martijn van der Griendt Debby Huysmans Yves Kerckhoffs Anne Lucassen Asako Narahashi Jan Rosseel Diego Slosse Ed Templeton Rein Jelle Terpstra Hans Wilschut

8

Binnenplaats Breda’s Museum Op de binnenplaats van het Breda’s Museum was een selectie beelden te zien van Vervaeke’s serie ‘Fortune Market’. Hiervoor heeft Vervaeke tientallen waarzeggers gefotografeerd die dicht opeengepakt kantoor houden in een weinig opvallend betonnen kantoorgebouw in Hong Kong. De uniformiteit van de serie: allen in identieke ruimtes, in centraal-perspectief gefotografeerd, was terug te vinden in de opstelling van de werken. Kris Vervaeke Stadsarchief Breda Sinds augustus 2013 houdt BredaPhoto kantoor in het Stadsarchief Breda. Tijdens het festival, maar ook tussentijds zijn en waren er tentoonstellingen in de expositiezaal boven de studiezaal. Het Stadsarchief is te bereiken via de eerste verdieping van het Breda's Museum. In de zaal van het stadsarchief was een installatie te zien van de Oekraïense Ola Lanko. Zij maakte deze in opdracht van BredaPhoto. Hoewel fotograaf, beperkt Lanko zich niet tot het medium fotografie. Zij onderzocht het gebied tussen rationaliteit en romantiek in een ruimtelijk diorama, met hierin historisch materiaal uit kunst, wetenschap en het dagelijks leven. Naast Lanko was hier een Japans-traditionele serie van Ito te zien; fotografie van eeuwenoude kersenbomen, gebruikmakend van eveneens eeuwenoude technieken en materialen. Verder een serie van de jonge Belgische fotograaf Vanderbeke en het boekwerk/feuilleton Laten we voorop stellen dat je sowieso geboren bent voor het geluk van Mariska van Zutven. Keiitchi Ito Ola Lanko Mariska van Zutven Jeroom Vanderbeke Ramen Stadsarchief Breda In de ramen van de bovenverdieping van het Stadsarchief Breda waren verschillende portretten geplaatst van de Chinese fotograaf Chen Boijan. Voor Real Virtuality liet Chen Bojian (1984) zich inspireren door de traditionele Chinese schilderkunst. Daarnaast gebruikt hij moderne bewerkingstechnieken om het 'ideale portret' te maken. Zo laat hij de werkelijkheid versmelten met de virtuele wereld. Chen Boijan MOTI MOTI, Museum of the Image is hét museum voor beeldcultuur. Een museum voor beeldcultuur past in een tijd waarin disciplines versmelten en een explosieve hoeveelheid beelden onderdeel uitmaken van ons dagelijks leven. Het museum wil de dynamische wereld van het beeld laten zien met film, design, fotografie, mode, beeldende kunst, architectuur, wetenschap en gaming. BredaPhoto presenteerde samen met MOTI twee exposities: Der Wanderer Het iconische schilderij Der Wanderer über dem Nebelmeer van Caspar David Friedrich vormde het uitgangspunt voor deze verzamel-tentoonstelling. Met diverse hedendaagse citaten van het werk van Friedrich wordt de invloed hiervan op diverse disciplines duidelijk. Van games en filmposters tot reclames, boekomslagen en beeldende kunst: alle uitingen besteedde aandacht aan dezelfde gevoelens van eenzaamheid en mysterie.

Deelnemende kunstenaars

Bas Jan Ader, Alex Boyd, Vincent Citot, Christophe Dessaigne, Margaret Durow, Hasan en Husain Essop, Joel Fletcher, Annika Harding, Spencer Harding, Teun Hocks, Wilma Hurskainen, Kalle Kataila, Mark Kimber, Yuri Kozyrev, Hailey Lane, Benoit Lapray, Clay Lipsky, Oleg Oprisco, Philippe Ramette, Vladimir Rankovic, Junya Sato, V&B, Alex Jacobs & Ellemieke Schoenmaker, Michael Wolf, Kai Ziehl.

9

Excerpts from Silver Meadows De romantische idealen kwamen ook duidelijk terug in het werk van fotograaf Todd Hido. De fotografie van Hido brengt de anonimiteit en het isolement van de moderne ‘suburbs’ in beeld, waarbij je een gevoel bekruipt van eenzaamheid en verlies. Vorig jaar kwam zijn boek Excerpts from Silver Meadows uit, wat Hido naar eigen zeggen “een donker en persoonlijk boek” noemt. Todd Hido Stadsgalerij (aan Chassé Park) De Stadsgalerij aan de Oude Vest was het epicentrum van het festival. Op deze sfeervolle locatie bevonden zich in de festivalperiode de infobalie, de boekwinkel en je kon er wat eten en drinken. Deze editie vonden hier ook lezingen, signeersessies en rond-de-tafel-gesprekken plaats. Het was het vertrekpunt van de rondleidingen van het kinderprogramma (elke doordeweekse dag verzamelden zicht hier zo’n 150 kinderen voor hun wandeling in het Chassépark).

Koen Hauser - ‘Kijk mijn Geluk’ Naast het uitgebreide terras bevond zich de installatie van Koen Hauser. Koen Hauser (1972) is door Fotoweek uitgeroepen tot Fotograaf des Vaderlands. Bij deze titel hoort ook een opdracht om een serie te maken die past bij het thema van Fotoweek. Dit jaar is het thema Kijk! Mijn geluk. Voor zijn serie vroeg Koen mensen om een foto van hun persoonlijke geluksmoment op te sturen. Hij bewerkte deze foto's tot gestileerde portretten. Is het geluk daardoor intenser of juist onherkenbaar geworden? Oordeel zelf.

Henny van Belkom - Motive or motif? A collection of interior objects Als interieurfotograaf stap je letterlijk iemands wereld binnen, zegt Henny van Belkom (1959). 'Een eigen huis, een thuis; dat is de plek waar mensen zich veilig en vertrouwd voelen. Hier kunnen zij zichzelf zijn'. Maar je interieur koop je buitenshuis, om het vervolgens binnen te zetten. Zijn deze meubels en andere tierelantijntjes verlengstukken van je persoonlijkheid of vervangbare clichés? Voor zijn serie Motive or motif? A collection of interior objects fotografeerde hij steeds terugkerende elementen in woningen, waaronder de vazen van Hella Jongerius, de bekende kuipstoel van Eames, hertengeweitjes, opgezette dieren en fietsen in woonkamers. Koen Hauser Henny van Belkom Galerie Ecker

Guy Archard –Almost; Het boek almost van Guy Archard (1985) gaat over verval en over ouder worden.

Oude foto's staan naast eigen werk. We zien de afgetakelde auto van zijn vader en wegkwijnende planten in de vensterbank. Heldere en duidelijke foto's wisselen elkaar af met beelden die doorleefd en abstract ogen. Door de foto’s chemisch te bewerken creëert Archard een ‘visueel gedicht’.

Karin Borghouts - The house of my childhood burned down and I went in to take pictures’;

Het ouderlijk huis van Karin Borghouts (1959) brandde in maart 2012 volledig af. De plek die zoveel herinneringen herbergde, was niet meer. Voor haar fotoserie Het huis fotografeerde zij de plek die haar aan haar eigen verleden herinnerde. Ze fotografeerde een verschroeid schilderijtje, dof uitgeslagen bestek, een verkoolde deurpost. In een door de vlammen aangeslagen spiegel kijkt de fotograaf zichzelf langs haar camera verbouwereerd aan.

Charlotte Boeyden - Forcing Intimacy ; Charlotte Boeyden (1989) is gefascineerd door intimiteit tussen onbekenden. Voor Forcing Intimacy sprak zij op straat willekeurige jongemannen aan en maakte van hen drie portretten. Voor de laatste foto vroeg zij de jongens haar recht in de ogen te kijken. Oordeel zelf hoe intiem hun blikken zijn. Guy Archard Karin Borghouts Charlotte Boeyden

10

Club Solo (nieuwe locatie) Club Solo is altijd op zoek naar jonge kunstenaars die experimenteel werk maken. Tom Callemins (1991) foto's zijn theatraal uitgelicht tegen een donkere achtergrond, waardoor een onheilspellende sfeer ontstaat. Soms werkt hij ook met bewegende beelden. Titels hebben zijn afzonderlijke foto's niet. In feite behoren ze allemaal tot één grote reeks. Voor zijn project Star of stars fotografeerde Yoichi Nagata (1950) het uitgaansleven van Tokyo. We zien mensen met tatoeages, mascara, hair extensions en combinaties van korsetten en kimono's. Achter de uitbundige kleding gaat een grote diversiteit aan mensen schuil. Hij ontmoette onder meer een Shinto priester, de eigenaar van een schoonmaakbedrijf, ICT'ers en studenten. Martha Kamminga (1990) bouwt in Lapis // I want to return to the real world haar eigen universum met drie karakters die hun eigen kijk op de werkelijkheid hebben: De Waarheidsjager, De Fantasievoeder en De Twijfelaar. De steen Lapis laat de kijker, een onbeïnvloedbare buitenstaander, kennis maken met de drie karakters. Tom Callemin Yoichi Nagata Martha Kamminga Belcrum Beach (nieuwe locatie) Belcrum Beach was een nieuwe locatie binnen het festival. Dit stadsstrand bestaat inmiddels twee jaar en vormde nu het decor voor o.a. de expositie Orchard Beach, The Bronx Riviera van Wayne Lawrence. Orchard Beach is een kunstmatig strand in de beruchte wijk The Bronx. Voor deze serie maakte Wayne Lawrence (1974) er tientallen foto's van kleurrijke en zelfbewuste mensen, in de hoop de vooroordelen over de Bronx te ontzenuwen. Verder op het strand een gedeelte uit An-Sofie Kasteleijns serie Burning Man, over het woestijnfestival in Nevada. Burning Man draait helemaal om de tienduizenden bezoekers die diep de woestijn in rijden. Zij zijn zelf de artiesten. 'Burning Man is een bijna paradijselijke, ideale wereld', zegt Kesteleyn. Als laatste nog een enkel beeld van Ed Templeton over de jongerencultuur, fotografie van een subcultuur, sociale documentaire met een persoonlijke noot. Ed Templeton Wayne Layrence An-Sofie Kesteleijn Bruggenproject/vaarroute (nieuwe locatie) De afstand tussen het Chassé-park en de Belcrum Beach kon door het publiek worden afgelegd in een bootje. Voor een klein bedrag kon men in een half uurtje naar de andere locatie varen. Onderweg was onder de bruggen de tentoonstelling Karma van Óscar Monzón te zien. De een snuift een lijntje coke, een ander zwaait met een roze dildo. Óscar Monzón (1981) fotografeerde langs de nachtelijke autowegen van Madrid. Met het boek Karma (2013) won Monzón tijdens het festival Paris Photo de Paris Photo–Aperture Foundation First PhotoBook Award. De boottocht en expositie zijn zeer gewaardeerd door het publiek. Zeer veel mensen maakten van de gelegenheid gebruik. Chassé-theater (nieuwe locatie) Het Chassé-theater grenst aan het centrale plein waar Chassé XL staat en was een uitstekende aanvulling op dit buitengebied. In de grote foyer bevonden zich een deel van het werk van Sven Fritz: naast de sterk uitvergrote beelden van de Maagstenen van de Auerhoen op het plein stond hier een totaaloverzicht van de maaginhoud van de vogel: een serie van 1088 beelden. Opmerkelijk: de grote beelden van op het parkeerdek zijn, na BredaPhoto, nog enige tijd langer tentoongesteld in het theater. Hiernaast was een video-installatie van de Jonge Belgische fotograaf van Turkse komaf Emre Celikcan te zien. Sven Fritz Emre Celikcan

11

3.3 Duiden: verdieping voor het brede publiek Ontmoet de fotografen In de eerste week van het festival was maar liefst 80 % van de exposerende fotografen ingevlogen voor het festival. Er was ruime gelegenheid voor het publiek om hen te ontmoeten en te raadplegen; een erg geliefd en gewaardeerd onderdeel voor zowel het publiek als de fotografen. Ook voor de rondleiders was het een goede gelegenheid om bijzondere achtergrondverhalen van de fotografen zelf te horen, die zij in hun verdere rondleidingen verwerkten. Toch mag het programma meer publiek trekken, wellicht doordat het in de publiciteit te weinig speciale aandacht heeft gehad. Rondleidingen Om aan de grote vraag te voldoen is de capaciteit van de rondleidingen vergroot: maar liefst 15 rondleiders, vrijwilligers, verdiepten zich tijdens de bouw onder begeleiding van de curatoren in de achtergronden van de fotografen en getoonde foto’s, waarna zij zelf de rondleidingen konden geven. Het animo heeft met 120 gerealiseerde rondleidingen de verwachtingen sterk overtroffen, meer dan een verdubbeling t.o.v. 2012. Er zijn 1.709 bezoekers door 15 rondleiders meegenomen. De rondleidingen waren ‘los’ te volgen, maar werden ook aangeboden aan groepen, 64 in totaal. Uiteraard waren daaronder veel fotoclubs en culturele verenigingen uit Nederland en België. Daarnaast was er een brede variëteit aan belangstellenden: middelbare scholen, MBO-opleidingen, fotovakscholen, lokale en regionale overheden, familiegroepen, reünistenverenigingen, vriendengroepen. Hoewel er ook enkele bedrijfsuitjes waren, zou het wenselijk zijn om deze doelgroep verder in kaart te brengen en hen met uitgewerkte arrangementen te interesseren voor een rondleiding. Ook financieel verliepen de rondleidingen goed, er is € 5.000,- aan inkomsten behaald, waarmee er een goede basis ligt voor verdere uitbouw bij komende edities. Lezingen / bijeenkomsten Aanvullend op de exposities werd een lezingenprogramma georganiseerd. Op middagen en in het weekend werden fotografen die speciaal voor het festival een nieuw fotoboek hadden gemaakt, geïnterviewd. Daarnaast zijn er thema- avonden georganiseerd zoals een filmavond, een avond over Japanse fotografie, over het jonge talent en over de fotografie in België. Daarnaast vonden diverse boekpresentaties, meet-and-greets en bijeenkomsten, presentaties en prijsuitreikingen van de deelprojecten plaats. Veelal droegen zij bij aan de levendigheid en waardering van de inhoudelijke programmering in het festivalhart. Toch kon het bezoek soms beter; meer specifieke aandacht in de pr is wenselijk. Daarnaast wordt voor 2016 een inhoudelijke vernieuwing voor dit onderdeel gezocht. Catalogus In samenwerking met The Eriskay Company is een tweetalige festivalcatalogus gemaakt, oplage 2.000, met werk van alle deelnemende fotografen en een toelichting op het onderliggende thema. Dit boekwerk is meer dan alleen een herinnering, het is het enige tastbaar overblijfsel van festival en alleen daarom al noodzakelijk. Het boek is goed ontvangen en verkocht en momenteel nog te verkrijgen in de boekwinkel. Opening / Nederlandse Fotoweek Dit jaar werd samengewerkt met de Nederlandse Fotoweek, die in de eerste week van BredaPhoto plaatsvond, en samen met ons haar opening vierde in Mezz. Ook exposeerde de in het kader van de fotoweek benoemde Fotograaf des vaderlands, Koen Hauser, op het festival. De opening in poppodium Mezz was een mooie aftrap voor beide evenementen. Hans Kennepohl (‘We zijn nog nooit zo romantisch geweest’) verzorgde een lezing over het thema en ook Ruud Visschendijk (voorzitter Fotoweek en directeur Nationaal Fotomuseum Rotterdam) verzorgde een onderdeel. Andere sprekers waren onder andere gedeputeerde van cultuur van de Provincie Noord-Brabant Brigite van Haaften en wethouder cultuur Akinci. Aansluitend was er een gezellig feest met live muziek, waar zo’n 600 gasten de start van beide evenementen vierden. -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

‘De nieuwste editie van BredaPhoto kent verwachte en onverwachte hoogtepunten. Dat maakt het fotofestival bijzonder aantrekkelijk.’ Merel Bem in De Volkskrant, 12 september 2014

12

3.4 Leren: cultuurparticipatie Een belangrijke ambitie voor BredaPhoto 2014 was om, aanvullend op de succesvolle educatieprogramma’s voor het onderwijs, het participatieprogramma in de vrijetijd verder te ontwikkelen. Daartoe werden bestaande onderdelen versterkt en werden in een intensieve samenwerking met de Nieuwe Veste en De Leystroom diverse nieuwe onderdelen ontwikkeld voor jong en oud en van nieuwkomers tot ervaren amateurkunstenaars uit verschillende disciplines. Met het programma werden verschillende doelen nagestreefd: - Met een passend aanbod actieve cultuurparticipatie rond fotografie en andere kunstvormen onder zo veel mogelijk doelgroepen mogelijk maken en stimuleren. - Deelnemers aanzetten tot reflectie op het thema en hun ideeën leren omzetten middels fotografie. - In samenwerking met de Nieuwe Veste nieuwe werkvormen voor amateurkunstbeoefening onderzoeken die aansluiten op de veranderende behoefte en ingebed kunnen worden in het reguliere Bredase aanbod. Reflectie Een scala aan nieuwe programma’s werd ontwikkeld waarmee de ambitie om voor een zo breed mogelijk publiek relevante participatie programmering te realiseren, ruimschoots werd gerealiseerd. Daarmee is belangrijke ervaring opgedaan voor de verdere ontwikkeling van dit aanbod in de aanloop naar volgende edities. Het aantal deelprojecten was groot en ze waren zonder uitzondering experimenteel van karakter: nieuw aanbod voor een nieuwe doelgroep die we daarmee bij het festival wilden betrekken. Los van de organisatorische uitdaging die dat opleverde, bleek het soms moeilijk om het juiste aanbod voor het juiste publiek te maken. Sommige onderdelen zijn daarom anders uitgevoerd of zijn komen te vervallen wegens gebrek aan inschrijvingen. Andere onderdelen werden juist zeer goed ontvangen en boden een inhoudelijk interessant traject aan de enthousiaste deelnemers. Nieuw was bijvoorbeeld dat er al ruim voor het festival workshops en cursussen plaatsvonden, waardoor ander publiek bij het festival betrokken werd en de tijdspanne werd vergroot. Door de langere looptijd was er ook goede gelegenheid voor deelnemers om zich vast te bijten in de materie, te leren en een mooi eindresultaat op het festival te presenteren in exposities of op de open podia. Deze werkwijze is goed bevallen en leverde mooie resultaten op. Nieuw: Workshops in de wijk i.s.m. de Nieuwe Veste En plein public Tijdens ‘En Plein Public’ verzorgden BredaPhoto en de Nieuwe Veste elke vrijdag in de zomervakantie, na de kindervoorstelling, een workshop rond het BredaPhoto thema ‘Songs From the Heart’. Elke vrijdag in een andere wijk en elke vrijdag een andere discipline. In iedere workshop werd één filmscene gemaakt. Na zeven keer ontstond zo een echte film. In totaal 75 kinderen gingen aan de slag met theater, muziek, dans, zang, tekenen en animatie. Zij werkten gezamenlijk aan een eindproject. De film werd getoond tijdens de afsluiting op 26 oktober op Belcrum Beach. De invulling was goed en de aanpak om elke week met een andere discipline te werken was goed. Via En Plein Public en de workshops in de wijken bereiken we als Nieuwe Veste en BredaPhoto zo een publiek dat niet vanzelfsprekend op het festival afkomt. Sam gaat op reis: https://www.youtube.com/watch?v=dGiIEWjwoXo Zomerkunst In de laatste week van de zomervakantie volgden enthousiaste kinderen tussen de 6 en 12 jaar workshops bij de Nieuwe Veste. Het thema was 'Songs from the Heart'. Na afloop was er een optreden voor ouders, broers en zussen in de concertzaal van Nieuwe Veste. Het tweedaagse programma bood een keur aan multidisciplinaire workshops. Elke dag eindigde met een eindpresentatie voor publiek. In totaal hebben 140 kinderen tussen de 7 en 12 jaar mee gedaan. Animatiefilmpjes Zomerkunst: http://youtu.be/mpjgaOGx6Jw Weergave Zomerkunst: https://www.youtube.com/watch?v=I5pwt6p7fLc Ambitie: Gerealiseerd:

7 activiteiten, 200 deelnemende kinderen 9 activiteiten, 215 deelnemende kinderen

13

Nieuw: Zomercursussen i.s.m. de Nieuwe Veste In het kader van de Nieuwe Veste Zomercursussen werden twaalf cursussen in verschillende disciplines binnen het BredaPhoto thema ‘Songs from the Heart’ ontwikkeld. Bij voldoende animo kon de cursus uitgevoerd worden. Met de inzet van diverse communicatiemiddelen richting huidige en potentiële cursisten verwachtten we deze cursussen vol te krijgen, zeker met het verbindende thema als nieuw element. Toch bleek de realiteit weerbarstiger. Op basis van het aantal inschrijvingen konden vier cursussen uiteindelijk doorgaan, één minder dan de beoogde vijf. Dit waren de cursussen dans, schrijven, liedinterpretatie en musical. Songs from the Heart stond steeds centraal als thema; op inhoudelijk vlak waren alle cursussen succesvol. De docenten vonden het positief en spannend om met een thema aan de slag te gaan. De deelnemers ervoeren het als positief om het resultaat van de cursus te laten zien tijdens het festival op het Open Podium. Van deze gelegenheid is ruim gebruik gemaakt. De cursisten van Liedinterpretatie hebben meegedaan aan het open podium en hebben met veel gevoel gezongen. Ambitie: Gerealiseerd:

5 cursussen x 5 bijeenkomsten, 80 tot 100 deelnemers 4 cursussen x 4 bijeenkomsten, 50 deelnemers

Nieuw: BredaPhoto Kinderprogramma / Studio Romantico Toen de plannen ontwikkeld werden was de gedachte om een workshop aanbod te maken, speciaal voor kinderen in de basisschoolleeftijd, dat op woensdagen en zaterdagen in de vrijetijd (dus los van school) te volgen was. Het doel was om kinderen kennis te laten maken met- en te enthousiasmeren voor- het medium fotografie en ze te leren om hun verbeelding aan te spreken. Voor de uitvoering hiervan is een samenwerking aangegaan met fotografe Wiesje Peels, die een aanpak bedacht die inhoudelijk goed invulling gaf aan de doelstelling (kennismaking, creativiteit) en tevens aantrekkelijk was voor een breder publiek, jong én oud. Een belangrijk voordeel was dat ouders daardoor samen met hun kinderen konden deelnemen, als toevoeging aan het bezoek met het hele gezin, in plaats van je kind een aantal uur ‘af te staan’ aan een workshopleider. Vanwege de aantrekkelijke opzet is ervoor gekozen deze ‘Studio Romantico’ de gehele festivalperiode aan te bieden, in plaats van alleen op woensdag en zaterdag. Studio Romantico Op BredaPhoto 2014 is een levensgrote kijkdoos gerealiseerd onder de titel „Studio Romantico”. Het publiek kon deelnemen door een bouwkeet binnen te treden en aldaar met levensgrote uitgezaagde figuren (afkomstig uit de foto’s die te zien waren op het festival) een decor samen te stellen d.m.v. coulissen-werking en daarbij ook zelf een “rol” te spelen binnen het gecreëerde decor. Van buitenaf kon je door een opening naar binnen kijken en zelf een foto maken van je eigen samengestelde “kijkdoos” of een foto laten maken door een vrijwilliger die de Studio Romantico bemande. Doordat de Nationale Fotoweek een printer sponsorde was het mogelijk direct een printje te maken die de bezoekers van het festival meekregen als aandenken en die tevens diende als promotie voor het festival. Het bleek een groot succes mensen stonden ervoor in de rij. Ook het feit dat de onderdelen uit de foto’s, te zien op het festival, eigen gemaakt konden worden was een meerwaarde. Het werden de beeldiconen van het festival. Ambitie: Gerealiseerd:

24 workshops, 500 kinderen tussen 5 en 15 jaar oud. e 45 dagen, 3.000 deelnemers, alle leeftijden. (circa 1/3 uit de groep 5-15 jaar)

14

Nieuw: multidisciplinair project Songs from the Heart i.s.m. de Nieuwe Veste Het multidisciplinaire project omvatte vier zaterdagochtenden met workshops waarin een discipline gekoppeld werd aan fotografie. Onder de noemer Fotografie meets… Uiteindelijk is bij gebrek aan voldoende deelnemers alleen de workshop Fotografie meets Schrijven door kunnen gaan. Nieuwe Veste en BredaPhoto hebben hier waarschijnlijk onderschat dat de gemiddelde festivalbezoeker niet uit is op participeren in een workshop. Zeker de disciplines dans en muziek gekoppeld aan fotografie wierpen een drempel op. Een podiumkunst is toch een andere tak van sport. We leren hiervan dat we in een project als dit beter kunnen focussen op één goed moment tijdens het festival in plaats van een waaier aan activiteiten. Ook hadden de workshops –aanvullend op de inspanningen van de Nieuwe Veste- beter gecommuniceerd kunnen worden in de algemene communicatie van BredaPhoto. Mogelijk was ook het tijdstip (zaterdagochtend) een remmende factor. Voor volwassenen is een avond door de week wellicht prettiger. Registratie: Fotografie meets Schrijven: https://www.youtube.com/watch?v=ghLsZ3Z2D2Y Ambitie: Resultaat:

5 activiteiten, 125 deelnemers 1 activiteit, 15 deelnemers

Amateurweekenden Onder het publiek van BredaPhoto bevinden zich veel amateurfotografen. Dit blijkt zowel uit het publieksonderzoek, als uit het grote aantal aanmeldingen van fotoclubs voor de rondleidingen. In samenwerking met de Nieuwe Veste werd onder de titel Phototalent weekend een weekendprogramma voor amateurfotografen georganiseerd met workshops en portfolio reviews door professionele fotografen. Het programma werd onder beheer van de nieuwe Veste georganiseerd, grotendeels met gebruikmaking van hun eigen fotodocenten en professionals van masterreview.nl. Het programma met workshops en reviews viel uiteindelijk tegen. Er stonden aanvankelijk drie weekenddagen met twee workshops gepland, waarvan er uiteindelijk één is doorgegaan. Zo’n 15 amateurfotografen leverden prachtig werk aan rond het thema Songs from the Heart. BN De Stem fotostrip wedstrijd Als onderdeel van het amateurprogramma heeft mediapartner BN De Stem een fotowedstrijd voor (amateur)fotografen uitgeschreven. De deelnemers werden uitgedaagd een authentieke fotostrip te maken. Zo'n strip kan bestaan uit een of meerdere foto's. Die foto's vertellen samen, voorzien van tekst(ballonnen) een verhaal. We telden 52 inzendingen. Een jury, met o.a. professioneel fotostripmaker Ype Driessen koos de winnaar en maakte uit alle inzendingen een brede selectie gemaakt die werd geëxposeerd in de Nieuwe Veste. De expo trok 1.200 bezoekers. Resultaten zie: https://www.flickr.com/photos/74614253@N03/collections/72157649500791298/ Extra project: Open Podium Op Zondag Tijdens het festival was de Bibliotheek Breda ook op zondagen geopend om bezoekers de gelegenheid te geven om de expo van de Masterclass te bezoeken. Gaandeweg is een extra project geïnitieerd om deze kans te grijpen voor een wekelijks Open Podium: Songs from the heart. Elke Bredanaar die zijn of haar hart wilde luchten op het podium kon zich aanmelden. Dichters, muzikanten, musicalsterren, koren, bandjes, kinderen, jongeren en ouderen hebben hier aan bijgedragen. Tijdens de 5 open podia bestegen 110 artiesten het Open Podium tussen de foto’s van de Masterclass expo.. Er kwamen 800 bezoekers op af. Al met al is het verloop van de onderdelen wisselvallig geweest en staat het resultaat daarmee niet in verhouding tot de ambitie en inspanning. Opvallend is dat daar tegenover staat dat de intensieve Masterclass voor amateurs (zie onder) een groot succes was. Voor een volgende editie zal daarom gekeken moeten worden of een amateurproject tijdens het festival wenselijk is, en wat daarvoor een betere vorm zou zijn. Ambitie: Resultaat:

20 activiteiten, 500 deelnemers 9 activiteiten, 193 deelnemers

15

Uitgebreid: Masterclass Op veler verzoek organiseerde BredaPhoto voor amateurfotografen een langer lopende masterclass. Tijdens deze masterclass werd een groep van vijftig geselecteerde amateurfotografen gedurende een aantal maanden begeleid naar een gezamenlijke expositie rondom het festivalthema. Het proces is begin 2014 van start gegaan met een boeiende introductiedag met ruim 150 deelnemers ter informatie en inspiratie. Deze dag is druk bezocht. Er waren interessante sprekers uitgenodigd. Vervolgens hebben een kleine honderd potentiële deelnemers een selectie van foto's en persoonlijke beschrijving van hun motivatie voor deelname ingeleverd. Een jury bestaande uit deskundigen uit diverse vakgebieden, is tot selectie gekomen waarna met 50 deelnemers de masterclass van start is gegaan. Op 4 zaterdagen zijn de masterclass contactmomenten gehouden. Het proces heeft voor de deelnemers, masters en organisatie evenwel ongeveer een klein half jaar bestreken. Dit traject was intensief, enerverend, leerzaam en boeiend. De masterclass heeft geresulteerd in een fraaie expositie tijdens het festival en een druk bezochte, gezellige opening. De masterclass heeft tijdens het festival een belangrijke plaats ingenomen aangezien de rol van de talentvolle fotograaf met ambitie daarin tot zijn recht is gekomen. Gezien de positieve reacties van organisatie, masters en de deelnemers zelf is het op meerdere vlakken een geslaagde activiteit die een vervolg verdient bij toekomstige edities. Ambitie: Resultaat:

6 activiteiten, 150 deelnemers 6 activiteiten, 150 deelnemers, 800 bezoekers

Nieuw: Ouderenproject i.s.m. De Leystroom Wat wij voor ogen hadden, was een pilotproject waarin we wilden onderzoeken op welke wijze we ouderen kennis kunnen laten maken met fotografie. De Leystroom richt zich niet alleen op de bewoners die in het verzorgingstehuis wonen. Ze willen ook ouderen in de wijk Brabantpark activeren. Deze werkwijze bood voor BredaPhoto de kans om een grotere groep ouderen te bereiken. In overleg met de Leystroom werd gekozen voor de volgende opzet: 1. Met een groep ouderen lieten we onder begeleiding van een fotograaf de ouderen zelf foto's maken rondom het thema. Dit resulteerde in een fototentoonstelling in het verzorgingstehuis. 2. Voor ouderen uit het verzorgingstehuis en de wijk werden rondleidingen georganiseerd. Authenticiteit (hoofdthema van het festival) is een belangrijk gegeven dat ook bij ouderen actueel is. Maar dan wel op een andere manier, het is meer een terugblik op het leven. Ofwel: wie ben ik en wat waren belangrijke momenten in mijn leven. Dit werd het centrale thema voor de het fotoproject. In totaal zijn 90 ouderen betrokken geweest bij het project, 15 deelnemers hebben meegedaan aan de expositie. Gezocht is naar plekken of voorwerpen die belangrijk voor hen waren. Zo was er een mevrouw die meer dan 40 jaar eigenaar van een viswinkel was geweest. Een mijnheer had een levenslange passie voor het automerk Volvo. Nu mocht hij er niet meer in rijden, maar had nog wel een exemplaar bij het verzorgingstehuis geparkeerd staan. Het resultaat was een prachtige tentoonstelling die druk bezocht werd door de mensen die in het huis woonden, personeel, familieleden, buurtbewoners en bezoekers van BredaPhoto. Bij de opening toonden de ouderen vol trots de foto's die ze gemaakt hadden. 300 mensen bezochten de expo. Rondleidingen Rondleidingen geven voor ouderen betekent een veel intensievere aanpak (meer begeleiders, vervoer naar het festivalterrein, rolstoelen) en vraagt om een andere inhoudelijke benadering. In de groep rondleiders van BredaPhoto werd één vrijwilliger gevonden die zich hier speciaal op toelegde. Samen met personeelsleden zijn de rondleidingen grondig voorbereid. Zowel bewoners als ouderen konden zich opgeven. Ruim 50 ouderen hebben aan de rondleidingen deelgenomen. Conclusie Het pilotproject was een groot succes. Niet alleen de deelnemers maar ook personeel van de Leystroom en BredaPhoto waren enthousiast over het bereikte resultaat.

16

3.5 Leren, educatie in een doorlopende leerlijn De Ontdekking: Zo’n 3.500 basisschoolkinderen van de groepen 5 t/m 8 bezochten dit jaar BredaPhoto. Het BredaPhoto-kinderprogramma was ondergebracht in ‘de Ontdekking’ van de cultuurwinkel. Tijdens de anderhalf uur durende wandeling tussen de levensgrote beelden in het Chassépark kregen ze de kans het werk van de fotografen beter te begrijpen en de samenhang tussen foto's te onderzoeken. Dit door middel van prikkelende vragen en kleine opdrachten. Speciaal getrainde rondleiders namen de kinderen mee in het festivalthema de nieuwe romantiek. Het lesmateriaal is in samenwerking met Kunstbalie door BredaPhoto ontwikkeld. Dit voorzag in de bovengenoemde rondleiding, maar bevatte ook een voorbereidend onderdeel dat in de klas kon worden behandeld met uitleg over het thema en enkele deelnemende fotografen. Tijdens vrijwel de gehele festivalperiode liepen er klassen met kinderen (tijdens schooltijden) over het festivalterrein. De sfeer was goed en levendig: andere bezoekers vonden dit overwegend plezierig. Belangrijk voor het realiseren van dit grote bereik is de samenwerking met de Cultuurwinkel. De komende tijd gaat hun werkwijze echter veranderen, waardoor onzeker is of deze samenwerking de volgende editie opnieuw plaats kan vinden. Resultaat:

140 schoolklassen, 3.500 deelnemers

Jongerenproject - Voortgezet Onderwijs Het project voor jongeren bestond uit twee delen. In het eerste stuk kregen de scholieren een les op school met een aantal opdrachten over perspectief, sfeer en het bewerken van foto’s. In het tweede gedeelte werd een serie van twee (of meer) foto’s gemaakt, geïnspireerd door het festivalthema. Deze konden door middel van een speciale webtool worden geüpload. Een jury met professionals heeft deze werken beoordeeld. Er zijn tien jongeren speciaal vermeld. De uiteindelijke winnaar kreeg als prijs een kleine fotocamera en een publicatie in het fototijdschrift DIGIFOTO starter. De thematiek van het thema sloot mooi aan bij de belevingswereld van deze leeftijdsgroep. Er hebben 9 grote scholengemeenschappen meegedaan. Resultaat:

9 scholen, 1.200 deelnemers

Academieproject- Beroepsonderwijs Voor studenten fotografie van zes kunstacademies uit Nederland en België (AKV|Sint Joost, KABK Den Haag, KASK Antwerpen, KASK Gent, Sint Lukas Academie Brussel, NARAFI Brussel) werd een langlopend academieproject georganiseerd. Aan het begin van het schooljaar vond de aftrap plaats in Breda, met de presentatie van het thema en lezingen door filosoof en schrijver/dichter Maarten Doorman (schrijver van oa: De Romantische Orde en Rousseau en Ik) , fotograaf en oud BredaPhoto-deelnemer Gert Jochems en voormalig deelnemer academieproject/exposant Sanne De Wilde. In totaal waren 250 studenten bij deze introductiedag. Het thema werd als opdracht in het onderwijsprogramma van de deelnemende academies opgenomen, er werd een jaar lang aan werkten. Alle academies zijn tussentijds nog een keer bezocht. De finale presentatie en selectie vonden plaats in Antwerpen in mei 2014. Toen werden 15 studenten geselecteerd die hun werk op het festival mochten presenteren. Bijzonder is dat de geselecteerde studenten zij-aan-zij in het festival werden gepresenteerd, zonder classificering als studentenproject dus, maar als volwaardig onderdeel van de expositie. Enkele studenten zijn in de vakpers inmiddels als zeer talentvol opgemerkt. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------‘Al vanaf het begin in 2003 is BredaPhoto gericht op jong talent uit het Zuiden van Nederland en

België. … Niettemin bouwde BredaPhoto de afgelopen editie een belangrijke scoutfunctie op voor wat betreft die zuidelijke fotografen.’ Merel Bem in De Volkskrant, 24 augustus 2014

17

18

4. MARKETING 4.1 Marketingdoelen Doelstellingen - Een presentatie van zeer hoogwaardige kwaliteit, zichtbaar in alle communicatie-uitingen zoals de catalogus, festivalkranten en affiches. - Een grote aanwezigheid op Internet met relevante content op de eigen site, in social media en op de platforms van onze partners (denk aan Digifoto PRO en PhotoQ). - Bekendheid in meer dan drie Europese landen, aantoonbaar door artikelen in de algemene pers en de vakpers in Nederland, België, Duitsland en mogelijk ook Frankrijk en Engeland. - Een nog grotere exposure in de Nederlandse en Vlaamse media, met een focus op pers en TV. - Een bereik realiseren van tenminste 60.000 á 70.000 bezoekers en 100.000 bezoeken. Gaande het voorbereidingsproces is dit –dankzij de nieuwe samenwerkingsverbanden en deelnemende locaties- verhoogd tot 75.000 bezoekers en 112.500 bezoeken. Doelgroepen: Amateurfotografen Jongeren en kinderen Fotografie- en kunstliefhebbers Algemeen publiek Studenten fotografie 4.2 Terugblik / evaluatie BredaPhoto is er in geslaagd om de kwaliteit van het festival en alle uitingen op een hoog niveau te houden. BredaPhoto wordt door bezoekers gewaardeerd met een 8. De pers is zeer positief over het festival en partners zijn zeer tevreden over de kwaliteit van het geheel. In 2014 is het bezoek aan onze website gestegen met 25% t.o.v. 2012. Dit ondanks het feit dat veel van de bezoekers aangeven dat zij voor hun informatie veelal op zoek gaan op blogs en social media. In 2014 hebben we dan ook daar stevig op ingestoken. We hebben een contentteam geformeerd dat continu voor relevante content zorgde dat we konden plaatsen op social media en uiteraard onze eigen site. Met name Facebook bleek een dankbaar podium. Het aantal volgers van onze pagina is in 2014 meer dan verdubbeld. Daarnaast was een belangrijk nieuw element in de communicatie de interviewfilmpjes die we gemaakt hebben. Deze zijn via allerlei sites en social media te vinden en werden meer dan 25.000 keer bekeken. 2014 kenmerkte zich daarnaast door een grote aandacht vanuit media in Nederland en België. In Nederland besteedden alle grote dagbladen ruim aandacht aan het festival, mede gevoed door de sterke content. Er was zelfs een uitgebreid item in het NOS journaal. Bijna 20% van de bezoekers kwam uit het buitenland. Het grootste deel daarvan uit België. Belangrijke kranten als De Standaard en De Morgen besteedden een spread (2 volle pagina’s) aan het festival. Daarnaast zagen wij publicaties in vakbladen in België, Frankrijk, Zwitserland, Italië, Israël, Polen, Tjechië, Engeland en zelfs Japan. Het is duidelijk dat we daarmee dit jaar veel meer aandacht in de media hebben gehad dan eerdere jaren. Maar naar verwachting kan het nog dat kan beter als we hieraan in een eerder stadium aandacht besteden. Een belangrijke kans ligt nog in uitbreiding bij de algemene publieksmedia, aanvullend op de fotografiebladen. Er dient in een vroeg stadium aandacht te komen voor webcare: vernieuwing van de site, meer interactie bevorderen, gerichte aandacht voor de verschillende social media. Onderzoek wijst uit dat alleen al de expositie in het Chassépark op 52.000 bezoekers kon rekenen. In totaal hebben tussen de 80.000 en 100.000 bezoekers het festival bezocht, waarmee de ambitieuze doelstelling voor 75.000 bezoekers ruimschoots gehaald is. In totaal legden zij naar schatting 110.000 bezoeken af aan de verschillende locaties. -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

‘Songs from the Heart is verfrissend authentiek in een tijd waarin elk festival de laatste vergeten plek op aarde wil zijn.’ Merel Bem in De Volkskrant, 12 september 2014

19

4.3 Cijfers publieksbereik Bezoekers Aantal bezoekers Aantal bezoeken

Beoogd 70.000 112.500

Gerealiseerd 80.000 110.000*

Deelnemers participatie/educatie Voortrajecten (zomerfestivals & zomercursussen) Amateurprojecten (masterclass & weekenden) Kinderprogramma BredaPhoto Multidisciplinair Project Ouderenproject Kinderproject basisonderwijs Jongerenproject middelbaar onderwijs Academieproject Lezingen / randprogramma Rondleidingen Totaal

beoogd

Gerealiseerd

300 650 240 125 80 3300 3000 250 900 2.000 10.845

265 343 3.000 15 90 3500 1.200 200 718 1.709 9.331 (2012: 7.572)

* In 2012 bleek uit onderzoek dat een bezoeker gemiddeld 1,33 locaties/tentoonstellingen bezocht. Bij de berekening van het aantal bezoeken is daar vanuit gegaan. Vanwege het sterk toegenomen aantal locaties, is er naar boven afgerond. 4.4 Gerealiseerde uitingen Item Website Digitale nieuwsbrief Posters mupi Posters driehoeksborden Festivalkrant, 40 pp

Aantal 30.000 6100 67 130 15000

Catalogus Posters kinderproject Flyers A5

2000 6 x 1000 25.000

Flyer A5 Posters A2

2500 3 x 1000

Video's Cultuurspots Sponsorbord locaties Advertenties Uitloper DRIPS in de stad

21 films, 25000 views 9 ca 10 ca 30.000 3

2012 Verspreiding 21.000 aug, sept, okt Adressenbestand BredaPhoto Breda Breda Breda en belangrijke locaties voor fotografie, o.a. FOAM Amsterdam, Nationaal Fotomuseum Rotterdam Breda, locaties op het festival en boekhandels via Kinderproject Breda, Tilburg, Eindhoven, Den Bosch, Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Antwerpen, Gent via Jongerenproject Breda, Tilburg, Eindhoven, Den Bosch, Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Antwerpen, Gent bredaphoto.nl, digifotopro.nl, social media, websites van partners / YouTube kanaal en Vimeo TV Landelijk Locaties Breda Tilburg, Den Bosch en Breda Breda

Social media* FaceBook Twitter LinkedIn YouTube Vimeo

4018 1013 487 1966* 3908*

2012 1200 700 400 0 0

* Dit zijn slechts de views via YouTube en Vimeo rechtstreeks. * Bepaalde sites hebben de filmpjes opgenomen in hun eigen site. Die aantallen kunnen we niet tellen.

20

4.5 Publieksonderzoek Wij hebben onderzoek laten doen door de NHTV. Dat onderzoek bestond uit twee onderdelen: - tellingen van de bezoekersaantallen in het Chassépark; - kwalitatief onderzoek naar de motivaties van bezoekers en de impact van het festivalbezoek op de stad. Uit de tellingen blijkt dat ca. 52.000 mensen de tentoonstelling in het Chassépark bezocht hebben, een stijging van 26% t.o.v. 2012 en een stijging van 45% t.o.v. 2010. Bezoekers van BredaPhoto waarderen het festival hoog met een 8. De onderzoekers hebben daarbij gekeken naar de waardering van de expositie, de lezingen en de workshops, de opening en de meet & greet met fotografen. Daarnaast is onderzocht wat redenen waren om naar Breda te komen, welk vervoer men gekozen heeft en wat men verder in de stad heeft gedaan. Een aantal resultaten op een rij: -

-

70% van de bezoekers komt van buiten Breda. 51% van de bezoekers kwam voor het eerst naar het festival. Een kleine 70% van de bezoekers komt speciaal voor het festival naar Breda. Slecht een beperkt aantal bezoekers heeft kennis van fotografie. Dat is ca. 32%. Het festival wordt dus bijzonder gewaardeerd door een ‘algemeen’ publiek. We zien een stijging van het aantal buitenlandse bezoekers. 20% komt uit het buitenland, het overgrote deel uit België. 26% van de bezoekers geeft meer dan 50 euro uit in de stad. Ca. 42% besteedt tussen de 11 en de 50 euro. Wij vermoeden dat die bedragen nog hoger zijn omdat respondenten de kosten voor bijvoorbeeld parkeren en openbaar vervoer waarschijnlijk niet meerekenen. 80% van de bezoekers bezoekt ook horeca en/of gaat winkelen in de stad. 64% van de bezoekers weet zeker dat zij in 2016 weer terug komen.

21

22

5. ORGANISATIE 5.1 Organisatieproces Met medewerking van een bijna volledig vernieuwd bestuur werd de organisatie verzelfstandigd en geprofessionaliseerd, na een periode van intensieve samenwerking met het Huis voor Beeldcultuur, dat in het voorbereidingsjaar werd opgeheven. Ten opzichte van de vorige editie werkte de organisatie beter. De samenwerking in de organisatie was goed. Er was een grote betrokkenheid van vrijwilligers, die met veel geestdrift, enthousiasme en loyaliteit aan het festival werkten. Het nieuwe bestuur werd door de organisatie als verfrissend ervaren: benaderbaar, een goede sparringpartner en meewerkend in de contacten met de gemeente, provincie en partners. Wel is in de laatste fase van de voorbereiding de werkdruk erg hoog geweest. Om dat te ondervangen kan een aantal activiteiten wellicht langer van tevoren worden gepland en kan worden gewerkt met vaste draaiboeken voor terugkerende onderdelen. Ook heeft een aantal vrijwilligers aangegeven graag eerder bij de uitvoeringen betrokken te zijn zodat de werkdruk evenrediger verspreid kan worden. Daarnaast zal gekeken worden naar een aanvulling / verjonging van de vaste organisatie. Met het huidige team is de kwetsbaarheid voor uitval door bijvoorbeeld ziekte te groot. Dit ‘nieuwe bloed’ kan een gunstig effect hebben op de genoemde werkdruk en de kwetsbaarheid van de organisatie, maar kan ook bijdragen aan een nieuwe dynamiek als het gaat om thema, presentatie en communicatie. 5.2 Organisatie Bestuur Dhr. drs. B.J.H. Straatman, voorzitter Dhr. M.G. Wessling, secretaris Mw. drs. M.J. Horeman, penningmeester Mw. drs. A.A.C.M. Mathon, bestuurslid Dhr. Mr. T. van Riel, bestuurslid

College van bestuur Erasmus Universiteit Rotterdam Directeur Institute of Social Studies Interimmanagement Merkmarketeer Uitgeverij Malmberg (aftredend) advocaat te Breda

Comité van Aanbeveling Peter van der Velden Ruud Visschedijk Bert van der Els

Oud-burgemeester Gemeente Breda Directeur Nederlands Fotomuseum CEO Heijmans

Organisatie Festivalleiding Communicatiemanager Tekstredactie en vertaling Financial Controller Fondsenwerving Productie/communicatie Vrijwilligers

Reinout van den Bergh, Geert van Eyck, Jan Schaerlackens Roel Stavorinus Guido van Eyck Johan Oudijk Dirk Evers Tino van den Berg circa 125 personen

5.3 Samenwerking De samenwerking met inhoudelijke en educatieve partners is altijd al één van de belangrijkste succesfactoren van BredaPhoto, dat mede ten grondslag heeft gelegen aan de snelle ontwikkeling rond de laatste edities. Ook nu weer speelden deze partijen een essentiële rol. Bijzonder positief om te merken echter was dat, nu het festival zich sterker heeft gepositioneerd, het aantal partijen dat eraan wil meedoen substantieel toeneemt. Vele partijen meldden zich die als partner voor expositie, randprogramma, educatie, media of organisatie betrokken wilden zijn. Mede hierdoor kon een groot aantal interessante nieuwe locaties en elementen aan het festival worden toegevoegd, waaronder de bootocht-expo en tentoonstellingen bij o.a. Belcrum Beach, Club Solo en het SBK. De partnerships zijn positief geëvalueerd en worden voor komende editie gecontinueerd.

23

6. FINANCIËN 6.1 Financieel proces Om BredaPhoto te realiseren werd samengewerkt met een breed spectrum aan inhoudelijke en financiële partners, die elk vanuit hun eigen doelstelling of ambitie bijdragen aan het welslagen van het festival. Partners, overheden en particuliere fondsen nemen daarbij het grootste deel voor hun rekening. Vanuit de ambitie om het cultureel ondernemerschap te versterken en zo een meer zelfstandige financiële basis te creëren is rond deze editie een aantal inspanningen geleverd gericht op het vergroten van de publieksinkomsten, partnerships en sponsoring. Bijgevoegd exploitatieoverzicht geeft precies weer wat per onderdeel de ambities en resultaten waren. Hieronder een volgt een inhoudelijke reflectie op de beoogde ontwikkelingen. Overheid De Gemeente Breda legde met een basissubsidie van €200.000,- het fundament voor de financiering. Aanvullend werd steun gevonden bij verschillende overheidsfondsen zoals het Mondriaan fonds en het Fonds voor Cultuurparticipatie die vanuit hun inhoudelijke doel bijdroegen aan (onderdelen van) het festival. Bijzonder tevreden zijn wij met de nieuwe samenwerking met de Provincie Noord-Brabant die via de BKKC een substantiële innovatiebijdrage deed voor activiteiten in 2014 (festival) en 2015. Fondsen Bijzonder verheugd is de organisatie met de steun van particuliere fondsen, die met grote en kleine bijdragen het festival in het algemeen, of nieuwe onderdelen zoals het ouderenproject mogelijk, maakten. Gezamenlijk droegen zij met € 169.900,- maar liefst 27% van de kosten, waarvoor een groot woord van dank op zijn plaats is. Partners (aandachtspunt ondernemerschap) Zoals ook geschetst in paragraaf 5.3 leveren de inspanningen voor het aantrekken van nieuwe inhoudelijke en strategische partners zeer goede resultaten op. Er werd samengewerkt met vele mediapartners en het aantal tentoonstellingen nam substantieel toe, alsmede het publieksbereik. In het financiële overzicht is dit echter een stuk minder zichtbaar dan tijdens het festival zelf. Aangezien met veel –met name nieuwe- partners met gesloten beurzen werd samengewerkt, zijn hiervan geen stukken opgenomen in de boekhouding en zijn de bijdragen niet gekapitaliseerd in het accountantsverslag. Een aandachtspunt voor volgende editie is om dit succes ook in financiële zin beter zichtbaar te maken. Bedrijfsleven (aandachtspunt ondernemerschap) Doel was om aanvullend op het grote aantal natura sponsors, deze editie ook financiële sponsors te vinden. Daartoe is actief een lijst met bedrijven benaderd met voorstellen voor sponsoring of het afnemen van arrangementen. Het rendement daarvan was nihil. Dat had te maken met de keuzes die bedrijven maken in een tijd die economisch minder florissant is. Het had ook te maken met het feit dat beslissers in de periode van benaderen (mei-aug 2014) lastig te bereiken waren. Ofwel door vakanties, ofwel omdat zij simpelweg de boot wilden afhouden. Deels is dit gecompenseerd door een zeer goed resultaat in natura sponsoring. Voor de mediapartners geldt hetzelfde als voor de inhoudelijke partners: hoewel veel partijen een bijdrage leverden, bleven de beurzen gesloten en zijn hun bijdragen veelal niet gekapitaliseerd. Hoewel de inhoudelijke ambities op dit vlak meer dan gehaald zijn, is daardoor in het accountantsverslag de post mediapartners lager dan in de werfbegroting. Publieksinkomsten (aandachtspunt ondernemerschap) Een belangrijk aandachtspunt was het vergroten van de publieksinkomsten. Enerzijds rechtvaardigt namelijk de ambitie om zo veel mogelijk mensen te laten kennismaken met fotografie het toegankelijke prijsbeleid, anderzijds zou met een dermate groot en breed publieksbereik meer gedaan kunnen worden. Daarom werden verschillende acties ondernomen om de kaartverkoop te stimuleren en andere vormen van inkomsten te genereren. Hoewel het resultaat per onderdeel zeer wisselde, is daarmee belangrijke ervaring opgedaan voor de toekomst. Tegelijkertijd zijn wij erin geslaagd de publieksinkomsten te doen groeien naar € 58.062,- waarmee de doelstelling voor € 45.000,ruimschoots overschreden is. Ten opzichte van vorige editie betekent het zelfs een groei van 60%.

24

Publieksinkomsten: entreegelden De inkomsten uit entree zijn met € 5.276,- lager dan de begrote € 9.500,-. Deels komt dit doordat de opbrengsten verdeeld werden onder de drie betrokken instellingen (BredaPhoto, Breda’s Museum, Moti) en het aandeel voor BredaPhoto dus kleiner werd. Wat ook drukte op de inkomsten, was dat de museumjaarkaart geldig was. Hoewel hier wel een vergoeding voor werd ontvangen, is deze substantieel lager dan de normale kaartprijs. Daarmee betekenen de lagere inkomsten dus niet dat er minder mensen zijn geweest, integendeel, maar wel dat bij een volgende editie vroeger in het traject een goede verdeelsleutel met de musea moet worden afgesproken, zodat dit correct begroot kan worden.

Publieksinkomsten: crowdfunding

In samenwerking met BKKC werd een crowdfunding opgezet via www.voordekunst.nl voor het project ‘onder de bruggen’. Dat was geen succes. De pers besteedde er aandacht aan en we kregen weliswaar bijdragen toegezegd maar die waren niet voldoende om de drempel te behalen. Voordekunst retourneerde de bijdrage aan de donateurs. Deze vorm van crowdfunding lijkt beter te werken als er een persoonlijker doel aan zit. Een fotograaf van vlees en bloed uit de regio en een wens voor een publicatie of een expositie leidt waarschijnlijk eerder tot sympathie en donaties. Dat is iets om in 2016 te proberen.

Publieksinkomsten: vrienden We zijn gestart met een vriendenprogramma voor BredaPhoto. Mensen kunnen zich aanmelden als vriend en een bepaald bedrag doneren. Bij verschillende bedragen krijgt men verschillende tegenprestaties. Het vriendenprogramma gaan we verder uitbreiden. Het succes was matig.

Publieksinkomsten: donatie per SMS tijdens het festival

Bezoekers van het festival konden BredaPhoto steunen door een SMS te sturen naar een bepaald nummer. Het succes daarvan was zeer beperkt. De inspanningen waren substantieel hoger dan de opbrengsten. In deze algemene vorm is dit niet een activiteit om te continueren. We zijn nog wel mogelijkheden om een SMS-actie te koppelen aan een heel concreet doel of concrete activiteit binnen het festival. Met de SMS-actie en vrijwillige donaties is een bedrag van € 990,- opgehaald.

Publieksinkomsten: horeca Deze editie is stevig aandacht besteed aan het creëren van een levendig festivalhart met horeca, informatievoorziening en (rand)programmering. Hoewel de eerste insteek niet was om hier extra inkomsten uit te halen, was de horeca omzet aanzienlijk, waarmee een mooie nieuwe inkomstenbron werd gerealiseerd. Hoewel de gemeente voor slechts twaalf dagen een alcoholvergunning gaf, was de stadsgalerij het hele festival geopend met een beperkt assortiment met o.a. koffie, fris en gebak. Hier ligt dus zeker een kans voor verdere groei bij komende edities. 6.2 Financieel resultaat De afrekening laat een positief resultaat zien van € 47.398,- waarvan na aftrek van een resultaatbestemming van € 35.000,- voor marketingdoeleinden een positief saldo van € 12.398,resteert. Een toelichting: Lagere kosten marketing  reservering nieuwe website Mede dankzij een sterke online strategie en de betrokkenheid van vele mediapartners is het gelukt de marketing meer dan uitstekend te realiseren tegen substantieel lagere kosten. Mede door de late start is het echter niet geluk om de beoogde nieuwe website te ontwikkelen. Daarom is ervoor gekozen om de onderbesteding van € 35.000,- te reserveren voor het ontwikkelen van de nieuwe website en (online) strategie in 2015, ruim voorafgaand aan de volgende editie van het festival in 2016. Zodoende kan voor de volgende editie al in een veel vroeger stadium gebruik worden gemaakt van een degelijk online platform en beschikken we over een goed instrument voor meer structurele communicatie. Publiekinkomsten Het netto saldo van € 12.398,- is een rechtstreeks gevolg van de sterk toegenomen publieksinkomsten uit horeca. Daarmee is het begin gemaakt voor de aanleg van een klein eigen vermogen dat kan dienen als ‘risicogeld’ bij het starten van nieuwe activiteiten of als buffer voor eventuele financiële tegenvallers bij het volgende festival.

25

26

Bijlage 1: Met dank aan… overzicht partners BredaPhoto 2014 Hoofdfinanciers Gemeente Breda Mondriaan Fonds Stichting VSBfonds BKKC Provincie Noord-Brabant Fonds 21 Prins Bernhard Cultuurfonds / Egbert Kunst Fonds Stichting Fonds voor Cultuurparticipatie Mediapartners DIGIFOTO Pro Focus Gup / New Dawn Uma Media UM BN/De Stem CM Toeristisch Fonds Breda Programmapartners MOTI Breda's Museum Belcrum Beach Galerie Ecker Club Solo SBK Breda Chassé Theater Stadsarchief Breda Mezz Stadsgalerij Magnum Tim van Laere Gallery Open Monumentendag Phase One

Financiers Kunstbalie Stichting Zabawas Fonds Sluyterman van Loo Stichting Ondersteuning Ouderen Stichting Het Voormalig Gasthuis Maria Mediatrix Stichting De Gijselaar-Hintzenfonds VVV Breda Stichting De Grez-Mahie NPN GIGANT LAYHER BIG IMPACT PIXELINK JAN D’ART FACILITAIRE WERKPLAATS FOTO VERSCHOORE Van Hooff intern transport Dongen Pallets Top Deco Reinout van den Bergh fotografie Bootje Varen TICKET-SERVICE Golden Tulip Mastbosch Hotel Breda

Educatiepartners De Nieuwe Veste Bibliotheek Breda Cultuurwinkel Breda De Ontdekking De Leystroom Verbeke Foundation AKV | St.Joost, Breda Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten, Den Haag Koninklijke Academie voor Schone Kunsten, Antwerpen Koninklijke Academie voor Schone Kunsten, Gent LUCA School of Arts, Campus NARAFI, Brussel Hogeschool Sint-Lukas, Brussel

27

Bijlage 2: Overzicht media aandacht en webartikelen

Let op: dit is een overzicht van de belangrijkste media die aandacht hebben besteed aan BredaPhoto 2014. Dit overzicht is niet compleet. Met name online is veel meer gepubliceerd. Titel

Land

Medium

Aandacht

Omvang

Volkskrant

Nederland

Dagblad

1 pag

Volkskrant

Nederland

Dagblad

Tom Callemin, Ola Lanko en Jan Rosseel Festival

Volkskrant

Nederland

Dagblad

Koen Hauser, Fotoweek

8 pag

Volkskrant

Nederland

Dagblad

Martijn van de Griendt

8 pag

BN De Stem

Regio

Dagblad

Divers

Continu

NRC

Nederland

Dagblad

Festival aankondiging

kwart pag

NRC Next

Nederland

Dagblad

Festival aankondiging

klein

Digifoto Pro

Nederland

Magazine en online

Japanse fotografen

ca 5 pag

Digifoto Pro

Nederland

Magazine en online

Festival

Elke week

Digifoto Pro

Nederland

Magazine en online

Eigen wedstrijd

Starter

Nederland

Magazine en online

Festival

Starter

Nederland

Magazine en online

Jongerenproject

Focus

Nederland

Magazine en online

Mediapartner

Focus

Nederland

Magazine

Amateurproject

3 x 6 pag

Gup

Nederland

Magazine en online

Festival

1/2 pag

New Dawn

Nederland

Magazine en online

Festival

1/1 pag

New Dawn

Nederland

Magazine en online

Jonge fotografen

Elke week

Pf

Nederland

Magazine

Festival

2 pag

Pf

Nederland

Magazine

Fotografen

Pf

Nederland

Magazine

Todd Hido

Trouw

Nederland

Dagblad

Zundert

Leica Magazine

Internationaal

Magazine

Festival

Beeld Expressie

Belgie

Nieuwsbrief online

Festival

Beeld Express

Belgie

Magazine

Festival

CalumetFocus

Nederland

Magazine

Festival

MEST

Brabant

Magazine

Festival

PhotoQ

Nederland

Online

Festival

Fotografmagazine.cz

Tjechië

Online

Festival

Photofacts

Nederland

Online

Festival

The Sip

Israel

Online

Festival

Foto cult

Italie

Online

Festival

kunst.blog.nl

Nederland

Online

Festival

VRT Canvas

België

TV

TV item

Cobra.be

België

Online

Festival

Shoot

Belgie en Nederland Magazine

Festival

4 pag

Pasar.be

Vlaanderen

Online

Festival

Bericht

Vrij Nederland

Nederland

Magazine

Todd Hido en festival

8 pag

Grensgeluiden

Breda regio

Radioprogramma

Festival

1 uur

Breda Nu

Breda regio

Radioprogramma

Festival

1 uur

FOTOGRAAF

Nederland

Magazine

Festival

2 pag?

BredaVandaag

Regio

Online

Crowdfunding

Artikel

Omroep Brabant

Regio

Online

Crowdfunding

Artikel

1 pag

8 pag

28

Sign+ Magazine

Nederland

Magazine

Festival

Nieuwsitem

Museum Tijdschrift

Nederland

Online

Festival

Aankondiging

www.fotografille.nl

Nederland

Online blog

Master review

Nieuwsitem

www.fotosjop.nl

Nederland

Bedrijfswebsite

Festival

Nieuwsitem

www.photonmagazine.eu

Nederland

Online blog

Festival

Nieuwsitem

www.dichtbij.nl

Nederland

Nieuws en info regio online

Koen Hauser

Nieuwsitem

www.fotografie.nl

Nederland

Online

Festival

Festival

.espacescontemporains.ch

Zwitserland

Online?

Wiesje Peels en….

Artikel

7Days

Nederland

Krant

Festival

Artikel

De Morgen

België

Dagblad

Festival

Artikel

De Morgen

-

-

Festival

Artikel

De Standaard

België

Dagblad

Festival

Artikel

Breda Vandaag

Breda regio

Online

Festival

Artikel

Knack

België

Opinietijdschrift

H Art

België

Magazine

Breda-Netwerk

Breda regio

Spoor?

Festival Festival

Villa Media

Festival

www.nieuwsredactie.net

Nederland

Festival

Artikel

zoom.nl

Nederland

Festival

Aankondiging

http://internetbode.nl

Regio Breda

Festival

Aankondiging

Dagjeweg.nl

Nederland

Online

Festival

Artikel

Radio Halderberge

Regio

Radio

Masterclass

Interview

Eindhovens Dagblad

Regio Eindhoven

Dagblad en online

Wiesje Peels

Artikel

www.singlessite.nl

Nederland

Online

Festival

Artikel

www.lautreagenda.com

Frankrijk

Online

Festival

Aankondiging

www.theotheragenda.com

Internationaal

Online

Festival

Aankondiging

Beeldschrift

West-Brabant

Online / digitale nieuwsbrief

Festival

Le Temps

Zwitserland

Dagblad en online

Festival

www.tomhunter.org

Artikel / Hal

29