Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling Doelstelling 3 Europese Territoriale Samenwerking 2007-2013 of Interreg IV
Interreg IV in Vlaanderen
Inhoudsopgave 1
Voorwoord
2
Wat is het EFRO? – De principes van Interreg IV
3
Rol van het Agentschap
4
Hoeveel beschikbaar voor welk programma
5
Hoe deelnemen aan deze programma
De programma’s
6
Grensoverschrijdend programma “Grensregio Vlaanderen-Nederland”
8
Grensoverschrijdend programma Maas-Rijn
Voor wie bestemd?
Financiering van projecten
10 Grensoverschrijdend programma Frankrijk – Wallonië – Vlaanderen 12 Grensoverschrijdend maritiem programma Engeland-Frankrijk-Vlaanderen Nederland 15 Transnationaal programma Noordzee Regio 17 Transnationaal programma Noordwest Europa 19 Interregionaal programma Interreg IVC 21 Interregionaal programma Urbact II 23 Interregionaal programma Interact II 24 Nuttige contacten
Voorwoord In een internationale en Europese economische context staat Vlaanderen voor een aantal belangrijke strategische uitdagingen. Wil Vlaanderen uitgroeien tot één van de meest competitieve regio’s van Europa zal het een omslag moeten realiseren naar een meer “innovatie-gedreven economie”. Vlaanderen maakte reeds de overstap van een “factor-gedreven economie” naar een meer “efficiëntie-gedreven economie”. De mogelijkheden om de inzet van productiefactoren of de efficiëntie waarmee goederen en diensten geproduceerd worden te blijven verhogen, zijn echter niet oneindig. Een ander concurrentiemodel dringt zich steeds meer op. Een model waarbij de nadruk ligt op innovatie, ondernemerschap, creativiteit en internationalisatie. Ondernemingen met unieke strategieën op het vlak van marketing, distributie, onderzoek en ontwikkeling en netwerkvorming zijn hierin een belangrijke schakel, naast de institutionele omgeving die, evenals de geproduceerde goederen en diensten, gekenmerkt moet zijn door een steeds hogere kwaliteit. Momenteel behaalt Vlaanderen een middelmatige score wat de innovatie-gedrevenheid van haar economie betreft. Onder invloed van de toenemende globalisering is het echter cruciaal dat Vlaanderen de overstap maakt naar een meer “innovatie-gedreven economie”. De ambitie bestaat er immers in om Vlaanderen tegen 2020 op een duurzame manier tot het keurkorps van Europese regio’s te laten behoren. Met het concept “open innovatie” voor ogen, zien ondernemingen overal ter wereld steeds meer het belang in van het functioneren in netwerken en het delen van kennis aangezien dit op zijn beurt tot nieuwe kennis, innovatie en win-win situaties leidt voor de betrokkenen. Vlaanderen en de Vlaamse ondernemingen in het bijzonder doen er goed aan om zich eenzelfde cultuur van “open innovatie” eigen te maken. Het is dus belangrijk dat Vlaanderen open relaties aangaat met andere landen en regio’s in Europa. De Doelstelling 3 “Europese Territoriale Samenwerking” of Interreg IV programma’s vormen hiertoe een belangrijk instrument. Zij laten toe om, naargelang het programma, geografische en inhoudelijke samenwerkingsverbanden aan te gaan. Een versnelde en optimale absorptie van innovatieve en creatieve voorbeelden op het vlak van economie en innovatie, transport en mobiliteit, milieu en energie en andere thema’s uit de Lissabonen Göteborg-agenda’s moet hierbij het doel zijn. Ik ben ervan overtuigd dat ook u graag deze dimensie van Europese samenwerking in uw werking en acties wenst te integreren. Via deze brochure wordt het concept “Europese Territoriale Samenwerking” verduidelijkt. Per Interreg IV programma wordt ook een beknopt overzicht gegeven van de prioritaire thema’s voor samenwerking en de samenstelling van het programmagebied. In Vlaanderen staat het Agentschap Economie in voor de coördinatie van deze programma’s. Samen met andere partners binnen de Vlaamse overheid, de provincies, de programmasecretariaten, de contactpunten van programma’s, andere partnerregio’s en lidstaten en de Europese Commissie werkt het Agentschap Ondernemen aan een efficiënte en succesvolle uitvoering van de Interreg IV programma’s. Het Agentschap Ondernemen wil u als potentiële Vlaamse projectindiener ook optimaal informeren en op maat begeleiden zodat u alle kansen krijgt om maximaal van de steun van deze programma’s te genieten. Ik hoop dat u in deze brochure de nodige inspiratie vindt om zelf aan de slag te gaan in een Interreg IV project.
1
Wat is het “EFRO” ? Binnen de Europese Unie bestaan er grote verschillen op het gebied van economische en sociale ontwikkeling. Volgens het Verdrag van de Europese Unie heeft “Europa” dan ook tot taak de economische en sociale samenhang van het Europees territorium te versterken. Met het oog op het verminderen en het uiteindelijk wegwerken van deze sociaaleconomische dispariteiten zijn in 1975 de “Europese Structuurfondsen” in het leven geroepen. Eén van deze structuurfondsen is het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling, algemeen gekend als “EFRO”. Het EFRO subsidieert projecten die de ongelijkheden tussen regio’s verminderen, het concurrentievermogen vergroten, werkgelegenheid creëren en de cohesie tussen de regio’s versterken. Om de toegevoegde waarde van deze financiële bijstand te verhogen, werden deze financiële middelen voor 2007-2013 geconcentreerd rond 3 doelstellingen: • Een Doelstelling 1 “Convergentie”, voor de lidstaten en regio’s met een sociaaleconomische ontwikkelingsachterstand waarvan het inkomen per inwoner minder dan 75 % van het gemiddelde inkomen in de Europese Unie bedraagt. Vlaanderen komt hier niet voor in aanmerking. • Een Doelstelling 2 “Regionaal Concurrentievermogen en Werkgelegenheid”, voor de lidstaten en regio’s die niet vallen onder de Doelstelling 1-criteria. Geheel Vlaanderen komt voor deze doelstelling in aanmerking. Het Agentschap Ondernemen staat in voor het beheer van dit programma via onder meer een centraal programmasecretariaat dat in Brussel gevestigd is. Het Agentschap Ondernemen werkt voor de uitvoering van dit programma ook samen met de vijf Vlaamse provincies en de steden Antwerpen en Gent. • Een Doelstelling 3 “Europese Territoriale Samenwerking” (voorheen INTERREG III) voor projecten die een duurzame geïntegreerde Europese territoriale ontwikkeling bevorderen. Deze brochure biedt een beknopt overzicht van de verschillende EFRO Doelstelling 3/Interreg IV programma’s in Vlaanderen.
De principes van EFRO Doelstelling 3 of Interreg IV De nieuwe programma’s voor “Europese Territoriale Samenwerking” zijn de opvolgers van de Interreg III programma’s die gedurende de periode 2000-2006 succesvol uitgevoerd werden. Deze programma’s stimuleren en faciliteren de samenwerking rond aangelegenheden van strategisch belang of rond gemeenschappelijke problemen die een gerichte en geïntegreerde aanpak vereisen die de nationale grenzen overstijgt.
2
Europese Territoriale Samenwerking staat voor de periode 2007-2013 helemaal in het teken van een versnelde realisatie van de doelstellingen uit de Lissabon en Göteborg agenda’s. De nadruk ligt hierbij onder meer op: • het aanmoedigen van innovaties in ondernemingen, het stimuleren van het onder- nemerschap en de groei van de kenniseconomie; • de aantrekkelijkheid en de toegankelijkheid van lidstaten, regio’s en steden te ver- groten door de vervoers- en communicatie-infrastructuur te verbeteren; • de bescherming van het milieu en het gezamenlijk beheer van natuurlijke en techno logische risico’s.
Rol van het Agentschap Vlaanderen participeert in drie types van programma’s met elk hun eigen interventielogica en werkgebied: • grensoverschrijdende programma’s • transnationale programma’s • interregionale programma’s. Deze programma’s zijn georganiseerd volgens geografisch samenhangende gebieden gekoppeld aan een eigen operationeel (meerjaren)programma. De rol van het Agentschap in het kader van deze programma’s is de volgende: • Beheerder en nationale autoriteit voor het EFRO in Vlaanderen; • Vertegenwoordiger en medebeslisser in de monitoring en selectiecomités van de verscheidene programma’s; • Geïntegreerd contactpunt voor Doelstelling 3 in het algemeen en voor de transnationale programma’s in het bijzonder; • Adviesverlening en ondersteuning bij de uitwerking van projectideeën en/of projectvoorstellen; • Potentiële co-financierder van Doelstelling 3 projecten met een economische finaliteit Het Agentschap Ondernemen wilt u als potentiële Vlaamse projectindiener optimaal informeren en op maat begeleiden zodat u alle kansen krijgt om maximaal van de steun van deze programma’s te genieten
Voor wie bestemd? Globaal genomen richten deze programma’s zich in eerste instantie op publieke actoren. In het kader van de grensoverschrijdende en de transnationale programma’s kunnen privé actoren (zowel profit als non-profit) die gesitueerd zijn binnen een programmagebied eveneens projectvoorstellen formuleren of deelnemen aan projecten indien deze projecten geen onmiddellijk commercieel en/of winstgevend karakter hebben. In het geval van deze groep actoren is bovendien de staatsteunregeling van toepassing.
3
In de interregionale programma’s komen enkel publieke autoriteiten of “publiek gelijkgestelde” instellingen/organisaties in aanmerking voor de indiening van projecten. Privé actoren (zowel profit als non-profit) kunnen niet optreden als formele projectpartner, maar kunnen wel betrokken worden bij de uitvoering van projectactiviteiten.
Hoeveel beschikbaar voor welk programma? De volgende EFRO middelen zijn beschikbaar voor de periode 2007-2013 in de programma’s waaraan Vlaanderen deelneemt: Grensoverschrijdend Grensregio Vlaanderen-Nederland. ........................................................................................ 95 miljoen EURO Euregio Maas-Rijn.................................................................................................................................. 72 miljoen EURO Frankrijk-Wallonië-Vlaanderen. ............................................................................................... 138 miljoen EURO Engeland-Frankrijk-Vlaanderen-Nederland (maritieme grensregio)*.... 167 miljoen EURO * werktitel Transnationaal Noordzee Regio.................................................................................................................................... 138 miljoen EURO Noordwest Europa............................................................................................................................. 355 miljoen EURO Interregionaal Interregionaal samenwerkingsprogramma (Interreg IVC). .............................. 321 miljoen EURO URBACT II...................................................................................................................................................... 53 miljoen EURO Interact II. ...................................................................................................................................................... 34 miljoen EURO
In de marge vermelden wij dat Vlaanderen ook deel uitmaakt van een specifiek interregionaal programma ESPON (European Spatial Planning Observatory Network) dat verder buiten beschouwing wordt gelaten. Dit programma, ondersteunt de beleidsopmaak inzake territoriale ontwikkeling en cohesie via het verzamelen en bestuderen van territoriale gegevens en dynamieken op EU schaal.
Financiering van projecten De grensoverschrijdende en transnationale programma’s financieren in de meeste gevallen tot 50% van de totaal goedgekeurde projectkosten. In het geval van het Interregionaal samenwerkingsprogramma (Interreg IVC) kan dit oplopen tot 75%. De overige financiering wordt (aan)gedragen door de projectindieners. Voor projecten met een economische finaliteit heeft het Agentschap Ondernemen de mogelijkheid om als co-financierder op te treden.
4
Hoe deelnemen aan deze programma’s Grensoverschrijdende programma’s Het Agentschap Ondernemen beheert en voert de grensoverschrijdende samenwerkingsprogramma’s uit in partnerschap met andere Europese lidstaten/regio’s en de Vlaamse provincies. Het dagelijkse beheer van de programma’s wordt waargenomen door een centraal gemeenschappelijk secretariaat en/of een regionale antenne. In opdracht van de Vlaamse Regering en het Agentschap Ondernemen vervullen een aantal Vlaamse provincies belangrijke uitvoerende taken in het kader van de grensoverschrijdende programma’s. Projectvoorstellen kunnen worden ingediend hetzij bij het centraal gemeenschappelijk secretariaat hetzij bij een regionale antenne. Afhankelijk van het programma wordt er hetzij gewerkt met periodieke projectoproepen, hetzij met een systeem van continue indiening van projectvoorstellen. Een grensoverschrijdend Comité beslist over de goedkeuring van individuele projecten.
Transnationale programma’s Het Agentschap Ondernemen beheert de transnationale samenwerkingsprogramma’s in partnerschap met andere EU lidstaten en regio’s. In het kader van de transnationale programma’s zal het Agentschap Ondernemen over een “transnationaal” contactpunt beschikken. De programma’s werken met een systeem van periodieke oproepen voor de indiening van samenwerkingsvoorstellen (“calls”). Projectideeën en projectvoorstellen worden ingediend bij een centraal programmasecretariaat. Een transnationaal comité beslist finaal over de goedkeuring van individuele projectvoorstellen.
Interregionaal programma’s De Europese Commissie beheert en voert deze interregionale samenwerkingsprogramma’s uit in partnerschap met de EU lidstaten en –regio’s. Het Agentschap Ondernemen beheert de belangrijkste Interregionale programma’s (Interreg IVC, Urbact II, Interact) namens het Vlaams Gewest. De programma’s werken met een systeem van periodieke oproepen voor de indiening van samenwerkingsvoorstellen (“calls”). Projectideeën en projectvoorstellen worden ingediend bij een centraal programmasecretariaat. Een interregionaal comité beslist finaal over de goedkeuring van individuele projectvoorstellen.
De programma’s De belangrijkste prioriteiten van de verscheidene programma’s en de in aanmerking komende gebieden voor samenwerking komen achtereenvolgens aan bod.
5
1
Grensoverschrijdend programma “Grensregio Vlaanderen-Nederland”
Inhoud Grensregio Vlaanderen-Nederland(EFRO budget: 95 miljoen EURO) Algemene programmadoelstelling: Realiseren van een duurzame sociaal economische ontwikkeling van de grensregio door middel van op uitvoering gerichte grensoverschrijdende initiatieven. Prioriteit
Economie
Leefmilieu
Mens
Subdoelstellingen
Innovatie en uitbouw kenniseconomie
Natuur en landschap
Grensoverschrijdende culturele en bestuurlijke integratie
Grensoverschrijdend ondernemen
Duurzaam gebruik van natuurlijke rijkdommen
Welzijn
Grensoverschrijdende verster-king van economische structuren en omgevingsfactoren
Programmagebied
Vlaanderen
Grensgebieden
Aangrenzende gebieden (*)
Arrondissement Brugge (B)
Arrondissement Oostende (B)
Arrondissement Eeklo (B)
Arrondissement Diksmuide (B)
Arrondissement Gent (B)
Arrondissement Roeselare (B)
Arrondissement Sint-Niklaas (B)
Arrondissement Tielt (B)
Arrondissement Antwerpen (B)
Arrondissement Kortrijk (B)
Arrondissement Turnhout (B)
Arrondissement Oudenaarde (B)
Arrondissement Maaseik (B)
Arrondissement Aalst (B)
Arrondissement Hasselt (B)
Arrondissement Dendermonde (B)
Arrondissement Tongeren (B)
Arrondissement Mechelen (B) Arrondissement Leuven (B)
Nederland
Zeeuws-Vlaanderen (NL)
Noordoost-Noord-Brabant (NL)
Overig Zeeland (NL)
Noord-Limburg (NL)
West-Noord-Brabant (NL) Midden-Noord-Brabant (NL) Zuidoost-Noord-Brabant (NL) Midden-Limburg (NL) Zuid-Limburg (NL) * Een programma kan maximaal 20% van haar budget in deze aangrenzende gebieden besteden.
6
Kaart van het programmagebied
Bron: Operationeel programma 2007-2013 Vlaanderen-Nederland
7
2
Grensoverschrijdend programma Maas-Rijn
Inhoud Maas-Rijn (EFRO budget: 72 miljoen EURO) Algemene programmadoelstelling het duurzaam stimuleren van de totstandkoming van een op economisch, ruimtelijk en sociaal gebied coherente Euregio Maas-Rijn, waar de grenzen geen barrières vormen en die in Europa bekend staat als een innovatieve regio waar sociale cohesie en de bescherming van het milieu worden geïntegreerd in het proces van bevordering van economie en creatie van banen.
Prioriteit
Het verbeteren van de economische concurrentiepositie van de Euregio door de economische structuur te verbeteren, de kenniseconomie en het innovatieve vermogen te versterken en de ontwikkeling van de arbeidsmarkt te stimuleren. Stimuleren van het tot stand komen van een Euregionale technologische topregio. Bevorderen van nauwere samenwerking tussen de bedrijven onderling enerzijds en tussen kennisinstellingen en het bedrijfsleven anderzijds. Versterking van de euregionale arbeidsmarkt door verbetering van de aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt, scholing van werkenden en ondersteuning van werkzoekenden. Versterken van de toeristische sector in kwalitatieve en kwantitatieve zin.
Subdoelstellingen
8
De duurzame bescherming van het milieu, het duurzaam behoud van natuur en landschap, de promotie van energie-efficiëntie en het gebruik van schone energie evenals het verbeteren van duurzame vormen van mobiliteit. Behoud van natuur en landschap. Bevordering van duurzame mobiliteit.
Productie en promotie van hernieuwbare energie.
Het bevorderen van sociaal-culturele integratie en het verhogen van de welvaart door verbetering en innovatie van de gezondheidszorg, de culturele uitwisseling, het verhogen van de stedelijke dynamiek en het vergroten van de openbare veiligheid. Verbeteren van de gezondheidszorg en de sociale cohesie. Stimulering van de culturele diversiteit binnen de Euregio.
Verbeteren leefbaarheid.
Bestendigen en versterken van de bestaande samenwerking inzake openbare veiligheid.
Programmagebied In het kader van de flexibiliteitsregeling kunnen de volgende aangrenzende NUTS III gebieden als 20% gebied aan het programma deelnemen: BE 331 BE 334 BE 242 NL 414
Vlaanderen (Provincies Limburg en Vlaams Brabant)
Grensgebieden
Aangrenzende gebieden (*)
Arrondissement Maaseik
Arrondissement Leuven
Arrondissement Tongeren Arrondissement Hasselt
Nederland
Zuid-Limburg
Zuidoost-Noord-Brabant
Midden-Limburg Waals Gewest
Duitsland
Arrondissement Luik
Arrondissement Huy
Arrondissement Verviers
Arrondissement Waremme
Kreisfreie Stadt Aachen Kreis Aachen Kreis Euskirchen Kreis Heinsberg Kreis Daun
* Een programma kan maximaal 20% van haar budget in deze aangrenzende gebieden besteden.
Kaart van het programmagebied
Bron: Operationeel Programma Maas-Rijn 2007-2013
9
3
Grensoverschrijdend programma Frankrijk – Wallonië – Vlaanderen
Inhoud Frankrijk-Wallonië-Vlaanderen (EFRO budget: 138 miljoen EURO) Algemene programma doelstelling Synergie tot stand brengen tussen de potentialiteiten van de grensoverschrijdende samenwerkingszone om de duurzame, gecoördineerde en geïntegreerde ontwikkeling van de berokken regio’s te bevorderen, in het voordeel van de grensbevolking”. Het gemeenschappelijke beheer van het gebied dynamiseren door de duurzame, gecoördineerde en geïntegreerde ontwikkeling van de leefomgeving
Prioriteit
Het bevorderen van de economische ontwikkeling door middel van een coherente en geïntegreerde grensoverschrijdende aanpak
Subdoelstellingen
Bijdragen tot de duurzame ontwikkeling door de natuurlijke rijkdommen en de leefomgeving op een gemeenschappelijke manier te beheren en valoriseren Een gemeenschapHet voeren van De afstemming tussen Het grensoverschrijhet opleidingsaanbod dende culturele gemeenschappelijke pelijke methodologie ontwikkelen met en de behoeften van erfgoed valoriseren en en geïntegreerde ontwikkelen acties met betrekking betrekking tot het de arbeidsmarkt beheer van de zone bevorderen tot het grensoverschrijdende dagelijkse op het vlak van de ruimtelijke ordening leven van stedelijke en rurale gebieden De economische Duurzame grensidentiteit van de overschrijdende platgrensoverschrijdende telandsactiviteiten zone ontwikkelen en tot stand brengen en internationaliseren promoten.
Het ontwikkelen en promoten van het grensoverschrijdende gebied via cultuur en toerisme
Het gevoel van een gemeenschappelijke ruimte te behoren versterken door het aanbod aan en de toegang tot de grensoverschrij-dende diensten te vergemakkelijken Het grensoverschrijEen geïntegreerd Het optimaliseren dende economische en toeristisch aanbod van de toegang tot de innovatieve groeipo- ontwikkelen en profes- medische en sociale tentieel stimuleren en sionaliseren dienstverlening en versterken voorzieningen voor de grensbevolking.
Programmagebied
Vlaanderen Provincies WestVlaanderen en OostVlaanderen
Grensgebieden
Aangrenzende gebieden (*)
Arrondissement Veurne
Arrondissement Brugge
Arrondissement Ieper
Arrondissement Diksmuide
Arrondissement Kortrijk
Arrondissement Roeselare Arrondissement Tielt Arrondissement Oostende Arrondissement Gent Arrondissement Oudenaarde
10
Frankrijk Regio’s Nord-Pas de Calais, Picardie, Champagne-Ardenne
Nord
Pas-de-Calais
Aisne
Somme
Ardennes
Oise Marne
Waals Gewest Provincies Namen, Luxemburg, Henegouwen
Dinant
Namen
Philippeville
Bastenaken
Neufchâteau
Marche-en-Famenne
Virton
Aarlen
Ath
Charleroi
Bergen
Zinnik
Thuin Doornik Moeskroen * Een programma kan maximaal 20% van haar budget in deze aangrenzende gebieden besteden.
Kaart van het programmagebied
Bron: Operationeel programma Frankrijk-Wallonië-Vlaanderen 2007-2013
11
4
Grensoverschrijdend maritiem programma Engeland-Frankrijk-VlaanderenNederland.
Inhoud Grensoverschrijdend maritiem programma Engeland-Frankrijk-VlaanderenNederland (EFRO budget: 171 miljoen EURO) Algemene programmadoelstelling De ontwikkeling van het concurrentievermogen en het duurzaam groeipotentieel van het maritieme en non-maritieme kapitaal van het programmagebied door het opbouwen en bevorderen van partnerschappen voor grensoverschrijdende samenwerking. Prioriteit
Het ondersteunen van een economisch competitief, aantrekkelijk en toegankelijk gebied
Het bevorderen en versterken van een veilig en gezond milieu
Het verbeteren van Gemeenschappede leefbaarheid lijke prioriteit met het Kanaal/Manche programma
Subdoelstellingen
Ondersteunen van de ontwikkeling van gemeenschappelijke economische activiteiten,waaronder de maritieme economie.
Promoten en versterken van de ontwikkeling op het gebied van kustbeheer, het beheer van maritieme hulpbronnen en riviermondingen
Ondersteunen van innovatie, onderzoek en samenwerking tussen universiteiten, kenniscentra en het bedrijfsleven
Ontwikkelen van activiteiten ter preventie en beheersing van natuurlijke, technologische en menselijke risico’s en om de kwaliteit van het milieu te garanderen
Verbeteren van de leefbaarheid in gemeenschappen, en het bevorderen en faciliteren van maatschappelijke deelname en welzijn van verschillende groepen in de samenleving Verbeteren van de kwaliteit van de publieke diensten, waaronder mobiliteit en gezondheidsinstellingen
Ondersteunen van de toeristische sector en het promoten van duurzaam toerisme
12
Het samenbrengen van deelnemers uit beide operationele programma’s bij de implementatie van gezamenlijke grensoverschrijdende activiteiten;
Het promoten van kwesties die een gemeenschappelijk belang dienen, in het bijzonder zaken met betrekking tot de maritieme dimensie, gezien vanuit een grensoverschrijdend perspectief; Het bevorderen van Bevorderen van Ontwikkelen van energie efficiëntie en samenwerking op het de uitwisseling van gebied van onderwijs, nuttige werkervaring de ontwikkeling van en netwerkactivivormen van hernieuw- training en steun bare energie aan grensoverschrij- teiten tussen de dende projecten om projecten die onder beide operationele de mogelijkheden programma’s en te vergroten voor andere relevante levenslang leren, programma’s vallen; het opzetten van duurzame culturele partnerschappen , evenals het ontwikkelen van taalvaardigheden
Bevorderen, verbeteren en behouden van het gemeenschappelijke erfgoed en de culturele partnerschappen, met inbegrip van creativiteit en design en samenwerking tussen de media Versterken van het Ontwikkelen van Ondersteunen van waterbeheer, het actieve recrede toegankelijkheid afvalbeheer en het atie, waaronder de van het programmagebied, waaronder duurzame gebruik van bevordering en de hulpbronnen verbetering van de de ontwikkeling infrastructuur en het van kleinschalige sociaal toerisme grensoverschrijdende infrastructuren
Bevorderen van ondernemerschap en het ondersteunen van de ontwikkeling van werkgelegenheid en menselijk kapitaal
Beschermen, versterken en beheren van natuur en landschap, waaronder het natuurlijk erfgoed, en van de relatie tussen stedelijke, peri-urbane en landelijke gebieden
Het versterken van de gemeenschappelijke identiteit van het gehele maritieme gebied.
Programmagebied
Vlaanderen Provincies West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Antwerpen
Grensgebieden
Aangrenzende gebieden (*)
Arr. Antwerpen
Mechelen
Diksmuide
Arr. Eeklo
Turnhout
Ieper
Arr. Gent
Aalst
Kortrijk
Arr. Sint-Niklaas
Dendermonde
Roeselare
Arr. Brugge
Arr. Oudenaarde
Arr. Tielt
Arr. Veurne Arr. Oostende Frankrijk Nord Regio Nord-Pas de Calais Pas-de-Calais
Somme
Nederland Provincies Zeeland en Zuid-Holland
Zuid-Oost Zuid-Holland
Aisne
Delft en Westland Groot-Rijnmond Zeeuws-Vlaanderen Overig Zeeland
Norfolk Verenigd Koninkrijk Suffolk Regio’s South-East England, South-West England en East England Southend-on-Sea Thurrock
Hampshire
Surrey
Isle of Whight
Somerset
Medway Towns
Wiltshire
Kent
Cambridgeshire
Essex
Bournemouth and Poole
Brighton & Hove
Dorset
East Sussex
Cornwall and Isles of Scilly
West Sussex
Plymouth
Portsmouth
Torbay
Southampton
Devon
* Een programma kan maximaal 20% van haar budget in deze aangrenzende gebieden besteden. 13
Kaart van het programmagebied
Bron: Cartografische dienst Région Nord-Pas de Calais. Opmerking: de blauwe gebieden maken deel uit van het grensoverschrijdend maritiem samenwerkingsprogramma tussen Engeland en Frankrijk (Kanaal/Manche programma)
14
5
Transnationaal programma Noordzee Regio
Inhoud Noordzee Regio (EFRO budget: 138 miljoen EURO) Algemene programma doelstelling Van de Noordzee Regio een aantrekkelijkere locatie maken om in te leven, te werken en te investeren. Prioriteit
Voortbouwen op onze innovatie capaciteit
Een duurzaam beheer van ons milieu bevorderen
Subdoelstellingen
De innovatiecapaciteit Duurzame ontwikvan ondernemingen keling van kustzones opbouwen/versterken (zowel land- als zeelocaties) via een geïntegreerd kustzonebeheer De transnationale Preventieve en respondimensie van clusters sieve maatregelen om en onderzoek en acute en chronische innovatienetwerken mariene vervuiling aan uitbouwen te pakken De maatschappelijke Aanpassing aan en en institutionele verminderen van innovatiecapaciteit risico’s gesteld aan de opbouwen/versterken maatschappij tengevolge een veranderend klimaat Milieuverantwoorde De overname en het gebruik van ICT toeenergieproductie passingen bevorderen. praktijken bevorderen.
De toegankelijkheid van locaties in het Noordzee gebied verbeteren
Duurzame en competitieve gemeenschappen bevorderen: een aantrekkelijke leefen werkomgeving creëren Regionale toeganke- De noden aanpakken lijkheidsstrategieën van gebieden in staat bevorderen van economische achteruitgang De ontwikkeling van multimodale transnationale transport corridors bevorderen
Bevorderen van een duurzame groei oplossingen voor gebieden in economische expansie De ontwikkeling van Energie-efficiëntie efficiënte en effecbevorderen in tieve logistieke oplos- bewoonde gebieden singen bevorderen
15
Programmagebied Vlaanderen
provincie West-Vlaanderen, provincie Oost-Vlaanderen, provincie Antwerpen
Nederland
Groningen, Friesland, Drenthe, Overijssel, Flevoland, Noord- en Zuid-Holland, Zeeland
Duitsland
Bremen, Hamburg, Braunschweig, Hannover, Weser-Ems, Schleswig-Holstein
Verenigd Koninkrijk
Delen van North east, Yorkshire and the Humber, East Midlands, Eastern, South East, Scotland,
Denemarken
Volledig
Zweden
Zuidwest Zweden: Sydsverige, Småland medöarne, Västsverige
Noorwegen
Volledig
Kaart van het programmagebied
Bron: Operationeel programma Noordzee Regio 2007-2013
16
6
Transnationaal programma Noordwest Europa
Inhoud Noordwest Europa (EFRO budget: 355 miljoen EURO) Algemene programma doelstelling Maximaal profijt halen uit de samenwerking tussen sleutel actoren om territoriale kwesties doorheen het Noordwest Europa (NWE) gebied aan te pakken. Het doel hierbij is om de competitiviteit van NWE te versterken en tegelijkertijd bij te dragen tot een regionaal evenwichtig gespreide en duurzame ontwikkeling in NWE. Prioriteit
Subdoelstellingen
Duurzaam beheer van natuurlijke rijkdommen alsook van natuurlijke en technologische risico’s het bevorderen van een innovatieve en duurzame aanpak van het beheer van natuurlijke hulpbronnen, inclusief water, landschappen, biodiversiteit, energie en afvalbeheer
De connectiviteit in NWE verbeteren door intelligente en duurzame transport oplossingen te bevorderen het beheersen van de vervoersgroei door optimalisatie van de capaciteit van de bestaande (unimodale) infrastructuur voor personen- en goederenvervoer
Sterke en welvarende gemeenschappen op transnationaal niveau bevorderen
het bevorderen van een innovatieve benadering van risicobeheersing en -preventie, met name waterbeheer (effecten van de sterke concentratie van menselijke activiteiten in kustgebieden en rivierdalen; gevolgen van zeespiegelstijging voor kustgebieden en overstromingsrisico’s; het mariene milieu) in de context van klimaatverandering het bevorderen van het gebruiken en verbeteren van terri- een transnationale toriale samenwerking ruimtelijke aanpak om het institutionele voor de verbetering van bodem-, wateren territoriale kader voor innovatie en ken- en luchtkwaliteit, nisoverdracht binnen het terugdringen van de uitstoot van NWE te versterken broeikasgassen en het verminderen van geluidshinder
het ondersteunen van effectieve en innovatieve multimodale strategische acties en efficiënte interoperabele systemen voor verkeer over land, over water en door de lucht
het identificeren en ontwikkelen van collectieve acties ter verbetering van de milieukwaliteit en de aantrekkelijkheid van steden, waaronder duurzaam gebruik van het cultureel erfgoed, toerisme, en duurzaam en innovatief energiegebruik
het ontwikkelen van innovatieve ICT oplossingen om de connectiviteit te verbeteren, met inbegrip van benaderingen die zijn gericht op beperking van de mobiliteitsbehoefte en vervanging van de fysieke mobiliteit door virtuele activiteit voor zowel het personen- als het goederenvervoer
het bevorderen van transnationale oplos-singen voor de gevolgen van demografische verandering en migratie in NWE
De NWE kenniseconomie ontwikkelen door het maximaal benutten van onze innovatiecapacititeit het bevorderen van ondernemerschap en het vergemakkelijken van de omzetting innovaties en kennis naar (vermartkbare) producten, processen en diensten die het concurrentievermogen van NWE versterken het ontwikkelen van nieuwe en het versterken van bestaande groeiclusters en KMO netwerken door voort te bouwen op het endogene potentieel van steden en regio’s in NWE
17
het bevorderen van transnationale acties die de economische en sociale prestaties van steden en landelijke gebieden versterken, inclusief het lokale en regionale economisch potentieel
Programmagebied België
Vlaams Gewest, Waals Gewest en Brussels Gewest
Nederland
Flevoland, Gelderland, Limburg, Noord-Brabant, Noord-Holland, Overijssel, Utrecht, Zeeland, Zuid-Holland
Duitsland
Baden Württemberg, delen van Bayern (Ober-, Mittel-, Unterfranken and Schwaben), Hessen, Nordrhein-Westfalen, Rheinland-Pfalz, Saarland
Verenigd Koninkrijk
volledig
Frankrijk
Alsace, Basse Normandie, Bourgogne, Bretagne, Centre, Champagne/Ardennes, Franche-Comté, Haute Normandie, Ile de France, Lorraine, Nord-Pas de Calais, Pays de la Loire, Picardie
Ierland
volledig
Luxemburg
volledig
Zwitserland
volledig
Kaart van het programmagebied
Bron Operationeel programma NWE 2007-2013 (BBR Bonn 2006)
18
7
Interregionaal programma Interreg IVC
Inhoud Interregionaal samenwerkingsprogramma Interreg IVC (EFRO budget: 321 miljoen EURO) Algemene programma doelstelling Door interregionale samenwerking de effectiviteit van het regionaal ontwikkelingsbeleid verbeteren en bijdragen aan economische modernisering en verhoogde competitiviteit in Europa op het gebied van innovatie, kenniseconomie, milieu en risicopreventie. De focus ligt op het stimuleren van kennis- en ervaringsuitwisseling tussen actoren van het lokale en regionale niveau. Prioriteit Subdoelstellingen
Innovatie en de kenniseconomie Innovatie; onderzoek, ontwikkeling en technologische ontwikkeling Ondernemerschap en KMO’s De informatiemaatschappij
Milieu en risicopreventie Natuurlijke en technologische risico’s
Water- en afvalbeheer Biodiversiteit en de bescherming van natuurlijk erfgoed Tewerkstelling en kwalificaties Energie en duurzaam transport Cultureel erfgoed en landschappen Bijkomende opmerkingen
Het programma Interreg IVC is een belangrijk instrument voor de implementatie van het Europese initiatief “Regions for Economic Change” (RfEC). Dit initiatief is een kader waarbij de Europese Commissie een aantal prioritaire thema’s naar voren schuift op het vlak van regionale en stedelijke ontwikkeling. Het RfEC intiatief beoogt de uitwisseling van best practices en experimentele projecten op dit vlak te stimuleren en versneld te implementeren via de Interregionale samenwerkingsprogramma’s en andere “mainstream” EFRO programma’s (Doelstelling 2 en 3). In de periode 2007-2013 is interregionale samenwerking eveneens mogelijk via het Doelstelling 2 programma voor Vlaanderen.
19
Programmagebied Geheel de EU-27 inclusief Noorwegen en Zwitserland. Ook partners uit pre-toetredingslanden kunnen deelnemen door gebruik te maken van IPA (Instrument for Pre Accession) fondsen. Partners uit de hele wereld kunnen op eigen kosten deelnemen aan projecten.
Bron: Operationeel programma Interregionale samenwerking (Interreg IVC) 2007-2013
20
8
URBACT II
Inhoud Urbact II (EFRO budget: 53 miljoen EURO) Algemene programma doelstelling Het URBACT II-programma beoogt de verbetering van een duurzaam geïntegreerd stedelijk ontwikkelingsbeleid in het kader van de Lissabon strategie. De focus ligt op het stimuleren van kennis- en ervaringsuitwisseling tussen actoren van het lokale en regionale niveau. De samenwerkingsprojecten moeten leiden tot een gezamenlijke ontwikkeling van structuren en procedures ter bevordering van de effectiviteit van het stedelijk beleid. Dit programma is eveneens een belangrijk instrument m.b.t. de implementatie van het EU-initiatief Prioriteit
Steden, motoren voor groei en tewerkstelling De verbetering van de innovatie en kenniseconomie
Aantrekkelijke en samenhangende steden SubdoelDe ontwikkeling van de achtergestelde stellingen gebieden, inclusief de ‘brownfield sites’ en binnensteden Promotie van het ondernemerschap De sociale integratie, o.a. jongeren, immigratieproblematiek Het bevorderen van de sociale inclusie van kan- Milieuresultaten met als subthema’s water- en sengroepen via maatgericht werk en trainingen afvalbeheer, de kwaliteit van het water en de voor voornamelijk oudere werknemers lucht, transportbeleid en duurzaam vervoer De tewerkstelling en onderwijs Stedelijke planning Bijkomende opmerking Net zoals het Interreg IVC programma is het Urbact II een belangrijk instrument voor de implementatie van het Europese initiatief “Regions for Economic Change” (RfEC). Dit initiatief is een kader waarbij de Europese Commissie een aantal prioritaire thema’s naar voren schuift op het vlak van regionale en stedelijke ontwikkeling. Het RfEC intiatief beoogt de uitwisseling van best practices en experimentele projecten op dit vlak te stimuleren en versneld te implementeren via de Interregionale samenwerkingsprogramma’s en andere “mainstream” EFRO programma’s (Doelstelling 2 en 3).
21
Programmagebied Geheel de EU-27 inclusief Noorwegen en Zwitserland. Ook partners uit pre-toetredingslanden kunnen deelnemen door gebruik te maken van IPA (Instrument for Pre Accession) fondsen. Partners uit de hele wereld kunnen op eigen kosten deelnemen aan projecten.
Bron: Operationeel programma Interregionale samenwerking (Interreg IVC) 2007-2013
22
9
Interact II Interact II (EFRO budget: 34 miljoen EURO)
Algemene programma doelstelling INTERACT II is een management ondersteunend programma voor instellingen/organisaties die een formele verantwoordelijkheid dragen in het beheer en de uitvoering van Doelstelling 3 programma’s (beheersautoriteiten, programmasecretariaten, certificeringsautoriteiten, auditautoriteiten, Comités van Toezicht, Nationale contactpersonen…). Het programma kapitaliseert op de in regio’s en lidstaten aanwezige kennis inzake regionale ontwikkeling, grensoverschrijdende, transnationale en interregionale samenwerking en netwerkprogramma’s die in het kader van Interreg ontwikkeld werd. INTERACT II focust op “good governance” of “deugdelijk bestuur” en heeft als doel om de hogergenoemde actoren te ondersteunen bij een meer efficiënte en effectieve implementatie van de Europese Territoriale Samenwerking programma’s. Dit zal onder andere gebeuren via het creëren en delen van kennis tussen deze stakeholders, het bijdragen aan verbeterde procedures en instrumenten voor een hoogkwalitatieve implementatie van programma’s, de verspreiding van modellen van deugdelijk bestuur, enz. Prioriteit Interventiedomeinen
Ontwikkeling van diensten en dienstverlening Informatiebronnen Samenwerking Disseminatie en publiciteit Kwaliteitsmanagement
Technische Assistentie Management, monitoring en evaluatie, communicatie met betrekking tot het Interact programma
Programmagebied Geheel de EU-27 inclusief Noorwegen en Zwitserland. Ook partners uit pre-toetredingslanden kunnen deelnemen door gebruik te maken van IPA (Instrument for Pre Accession) fondsen. Via ENPI (European Neighbourhood and Partnership Instrument) kunnen bepaalde landen uit Oost-Europa, de Kaukasus en het Middelandse Zeegebied, die niet onder IPA vallen, geassocieerd worden.
Bron: Operationeel programma Interregionale samenwerking (Interreg IVC) 2007-2013 23
Nuttige contacten Agentschap Economie – Afdeling Europa Economie Ellipsgebouw bus 12 Koning Albert II-laan 35 B - 1030 Brussel Tel.: +32 2 553 38 64 Fax: +32 2 502 47 02 E-mail:
[email protected] Website: ae.vlaanderen.be/html_europees/efro_interreg.html Grensregio Vlaanderen – Nederland Programmasecretariaat Interreg IV Grensregio Vlaanderen-Nederland Belpairestraat 20 (Albert Building) B - 2600 Antwerpen (Berchem) Tel.: beschikbaar in de loop van 2008 Fax: beschikbaar in de loop van 2008 E-mail: beschikbaar in de loop van 2008 Website: www.grensregio.eu. Het nieuwe programmasecretariaat Vlaanderen-Nederland zal in de loop van 2008 operationeel zijn op deze nieuwe locatie. Consulteer de website van het programma voor de meest recente contactgegevens. Euregio Maas-Rijn Stichting Euregio Maas-Rijn Gospertstraße 1 B - 4700 Eupen Tel.: +32 87 78 96 30 Fax: +32 87 78 96 33 E-mail:
[email protected] Website: www.euregio-mr.org Frankrijk-Wallonië-Vlaanderen Gemeenschappelijk Secretariaat van het Programma INTERREG III Frankrijk-WalloniëVlaanderen » vzw Avenue Sergent Vrithoff 2 B - 5000 NAMUR. Tel.: +32 81 24 94 10 Fax: +32 81 24 94 19 E-Mail:
[email protected] Website: www.interreg-fwf.org/ Engeland-Frankrijk-Vlaanderen-Nederland (maritiem grensgebied) Programmasecretariaat INTERREG IVA 2 Mers Seas Zeeën Les Arcuriales 5/D 45, rue de Tournai F - 59000 Lille, France Tel.: +33 320 21 84 80 Fax: beschikbaar in de loop van 2008 24
E-mail:
[email protected] Website: www.interreg4a-2mers.eu Noordzee Regio Interreg IIIB North Sea Programme Jernbanegade 22 DK - 8800 Viborg, Denmark Tel.: +45 87 27 19 99 Fax: +45 86 60 16 80 E-mail:
[email protected] Website: www.northsearegion.eu Noordwest-Europa Interreg IVB NWE Programme “Les Arcuriales”, 6th Floor 45, rue de Tournai, Entrée D F - 59000 Lille, France Tel.: +33 320 78 55 00 Fax: +33 320 55 65 95 E-mail:
[email protected] Website: www.nweurope.eu Interregionaal samenwerkingsprogramma Interreg IVC Interreg IVC programme Les Arcuriales - 5D 45 rue de Tournai F – 59000 Lille, France Tel.: +33 328 144 100 Fax: +33 328 144 109 E-mail:
[email protected] Website: www.interreg4c.eu URBACT II-programma URBACT Secretariat 194 Avenue President Wilson F – 93217 St. Denis La Plaine, France Tel.: +33 149 174 752 Fax: +33 149 174 545 E-mail:
[email protected] Website: www.urbact.eu Interact II programma INTERACT Programme Secretariat Franz-Josefs-Kai 27 A - 1010 Wien, Austria Tel.: +43 1 533 87 47 31 Fax: +43 1 533 87 47 66 E-mail:
[email protected] Website: www.interact-eu.net
25
Samenstelling Agentschap Ondernemen Verantwoordelijk uitgever Bernard De Potter Administrateur-generaal Koning Albert II-laan 35 bus 12 1030 Brussel Format Lay-out Reclamebureau AB Waregem Lay-out Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid Communicatie Patricia Vandichel Foto’s Agentschap Ondernemen, EFRO-Contactpunten, Provincies West- en Oost-Vlaanderen, Antwerpen, Limburg, Vlaams-Brabant, Steden Gent en Antwerpen. Interreg IIIB Noordzee Regio programma en Intercommunale Leidal Druk Vlaamse overheid Agentschap voor Facilitair Management Digitale drukkerij Depotnummer
D/2008/3241/057 Uitgave mei 2008
