De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Energy4Me : hoe kijk je naar pijn- en vermoeidheidsklachten? Angela Cornelissen, ergotherapeut “De Onderwijsspecialisten” Barchem, 3 juni 2015
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Programma
•
•
Korte informatie over SOLK
Gebruik modellen bij herstel •
•
2
Uitleg cursus Energy4Me
Energie en nieuwe media
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Definitie SOLK:
‘We spreken van Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK) bij lichamelijke klachten die langer dan enkele weken duren en waarbij bij adequaat medisch onderzoek geen somatische aandoening wordt gevonden die de klacht voldoende verklaart.’
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klacht ……. 1995: is een psychisch probleem dat wordt veroorzaakt door een combinatie van vroege ervaringen en een luxerende gebeurtenis, en in stand gehouden wordt door de gevolgen •
•
•
2013: is een lichamelijke klacht die is blijven bestaan terwijl de aanleiding tot het optreden van de klacht is verdwenen en waarvan het herstel wordt verhinderd door de aanwezigheid voor de klacht specifieke, in standhoudende gevolgen •
•
•
•
4
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Lichamelijke klachten 85% van bevolking heeft elke week één of meer lichamelijke klachten •
SOLK klachten verschillen niet van lichamelijke klachten: geen onderscheid op basis van oorzaak of aanleiding •
Wèl verschil in verloop van de klachten: SOLK blijft bestaan, terwijl de aanleiding tot het optreden van de klachten is verdwenen. Kans op spontaan herstel neemt af naarmate de klachten langer bestaan. •
•
•
Elk specialisme heeft zijn eigen SOLK : fibromyalgie, cvs, prikkelbare darmsyndroom, spanningshoofdpijn. •
5
Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK)
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Twee begrippen •
•
•
•
•
•
Somatisatie: De neiging lichamelijke klachten te ervaren en te uiten, deze toe te schrijven aan lichamelijke ziekte en er medische hulp voor te (blijven) zoeken, terwijl er geen somatische pathologie gevonden wordt die de klachten voldoende verklaart.
Sensitisatie: Wanneer het inbraakalarm telkens bij het minste of geringste afgaat zonder dat er een inbreker wordt gevonden, dan is de werking van het alarm niet in orde. De oorzaak ligt dan niet bij een eventuele inbreker, maar bij een verkeerde afstelling van het alarmsysteem. (http://paramedicipalissade.nl/beeld-samen/Uitleg-over•
•
•
het-sensitisatiemodel-pijn-en-centrale-sensitisatie.pdf) 6
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Gevolgenmodel Verwijzing naar GGZ meestal teleurstellend (“het zit niet tussen de oren”) •
1995: ontwikkeling Gevolgenmodel (vanuit cognitieve gedragstherapie) •
Basis is de erkenning van het bestaan van de lichamelijke klacht! •
7
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Gevolgenmodel
Oorzaak (mogelijk onbekend)
8
Lichamelijke klacht
Gevolgen
Kwaliteit van leven
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Oorzaak en gevolg Er is zelden sprake van aantoonbaar (causaal) verband tussen veronderstelde oorzaak van de klacht en de klacht zelf. •
Voor werken aan de gevolgen van de klacht is er vaak een betere motivatie dan voor werken aan de mogelijke oorzaken van de klacht •
Doel : optimaliseren van omstandigheden voor herstel van de klachten •
•
•
•
•
Gevolgen : cognitief-emotioneel sociaal gedragsmatig lichamelijk
9
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
BUIKPIJN Ideeën over de klacht/ betekenis
10
Cognitief
Gedrag
Onrustige gedachten Problemen met aandacht en geheugen
Onderactiviteit Gebruik hulpmiddelen
Lichamelijke gevolgen
Spierspanning Conditieverlies slaapproblemen
Sociale gevolgen
Verlies sociale rol Verlies contacten
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Gevolgen Cognitief-emotioneel: dysfunctionele gedachten onderkennen negatieve gevoelens omzetten •
Gedragsmatig: dagritmeschema re-integratie plan opbouw lichamelijke conditie •
•
Sociaal: stimuleren om weer contacten te leggen, niet alleen via social media
11
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Patronen
•
•
•
•
•
1. catastroferende gedachten (bang)
2. niet accepterende gedachten (boos), doorzetten 3. defaitistische gedachten(bedroefd) terugtrekken,inactiviteit
12
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
BPS-model
Biologisch (lichaam)
13
Psychisch
Sociaal
(geest)
(gedrag)
Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK)
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Twee sporen beleid huisarts •
•
•
•
•
•
•
De huisarts werkt met BPS model: -verdeling taken met praktijkondersteuner -ordening van problemen en klachten is belangrijk Actief vervolgen van de patiënt (dus vaste afspraken) Goed medisch onderzoek doen Duidelijk maken waar welke vragen gesteld kunnen worden Grenzen aangeven, ga niet harder werken dan de leerling!
14
Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK)
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Maak tweetallen
Energizer
Probeer om de knieën van de ander aan te tikken Elke tik is een punt
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
16
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Energy4Me Doel: Voorkomen en verminderen van schoolverzuim Actief en bewust keuzes maken Leren plannen van activiteiten zonder zich te laten lijden door de vermoeidheid of pijn •
Doelgroep: Leerlingen met pijn en/of energie problemen
17
Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK)
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Criteria deelname Fysieke klacht of diagnose, m.u.v. hoofd- en buikpijn als enige klacht Pijn en/of energieproblemen Verzuim (n.a.v. de klacht) Geen (lopende) revalidatiebehandeling Motivatie van de leerling In staat zijn om te reflecteren (m.n. op eigen gedrag) •
•
•
•
18
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Cursus Energy 4me •
Onderwerpen:
1.
Kennismaking
2.
Pijn, vermoeidheid en bewegen
3.
Ontspanning
4.
Samen met een ander
5.
Social media en energie
6.
Evaluatie
19
Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK)
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Zoektocht Energy 4 Me •
•
•
Individueel leerlingen zien ; gebruik Activiteitenweger Groepscursus ontwikkeld Onderzoek HAN : App ontwikkelen door studenten
20
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
•
21
https://www.youtube.com/watch?v=POWmae54SCA
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Energie en sociale media
Je kan de golven niet stoppen, Je kan wel leren surfen!
•
•
22
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Nieuwe media en je energie 1985
informatie van 35 kranten
2011
informatie van 175 kranten
23
Energy en nieuwe media
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Casus leerling
24
Energy en nieuwe media
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Jongeren en stress/ burn out •
Presteren heeft hoge prioriteit
“Meer dan driekwart van de tieners ervaart zoveel stress dat ze de kans lopen een burn-out te krijgen. 30 procent van hen kampt dagelijks met stress” (NOG sept 2014) •
“Toenemende stress onder jongeren schreeuwt om preventieve aanpak” (Gezondheidsplein, september 2014)
25
Energy en nieuwe media
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Hoge eisen
26
Energy en nieuwe media
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Zorg goed voor je accu
ACCU
Lichamelijke energie
27
Energy en nieuwe media
Mentale energie
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Stress Spannende stress: De spannende stress is een positieve vorm van stress. Het helpt je goed te presteren en extra alert te zijn in bepaalde situaties. •
Frustrerende stress: De frustrerende stress treedt op onder omstandigheden die frustraties oproepen, zoals in de file staan of een collega die er met de pet naar gooit. •
Schadelijke stress: De schadelijke stress ten slotte is de ernstigste soort. Deze ontstaat door teveel werkdruk, pesten, traumatische ervaringen. Als die spanning blijft aanhouden en het lichaam niet terugkeert naar een zogenaamd rustniveau, spreken we van chronische stress. •
•
28
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Stress Gevoeligheid voor stress heeft te maken met de balans tussen de draagkracht die je hebt en de draaglast die je te verduren krijgt. Als je een hoge draagkracht hebt, kan je draaglast groter zijn. •
29
Energy en nieuwe media
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Vicieuze cirkel….
30
Energy en nieuwe media
Stress
Vermoeidheid
Gevoel van onvermogen
Afname van activiteiten
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Evenwicht •
Adrenaline
Hartslag, bloeddruk, alertheid stijgt Geest vernauwt Vaak geen acuut levensgevaar, maar onze hersenen reageren vanuit primitief brein •
•
•
•
•
•
•
Endorfine
Geeft energie en welbevinden Zelfvertrouwen en reduceert pijn Hartslag en ademhaling zijn rustig Na zelfgekozen “afzien”
31
Energy en nieuwe media
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Verdeling energie Energie:
Hersenen 2% van je lichaamsgewicht, 20% van je energie. Onze hersenen draaien op glucose en er kan geen voorraad aangelegd worden. Hersenen zijn als een spier: te trainen!! •
•
Tips:
Laat het idee los dat je de hele dag productief moet zijn Begin de ochtend met prioriteiten stellen (en niet met mail!) Neem regelmatig pauzes Wissel hersenintensieve activiteiten af met simpel werkje Zorg voor routines en vaste ritmes
32
Energy en nieuwe media
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
“Multitasking” Trek 4 lijnen op papier
•
1. Schrijf op de bovenste regel: Multitasken is een dief
•
•
Schrijf op de tweede regel: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
•
•
Wacht op start.
•
2. Schrijf m-1-u-2-l-3-t-4-i
•
Invloed op tijd-kwaliteit-stress
33
Energy en nieuwe media
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Aandacht Reageren op email, Twitter, Facebook etc : beloningshormoon dopamine komt vrij (prestatie, sociale verbondenheid) en dat werkt verslavend •
Email negeren terwijl je doorwerkt, maar blijft denken aan email: IQ daalt met 10 punten, brein blijft schakelen •
•
Info die je bij dubbeltaak opslaat, verdwaalt in je hersenen
Elk geluid alarmeert je: is het leuk, belangrijk, onzinnig? Je houdt elke keer je adem in (alertheid) •
34
Energy en nieuwe media
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Tips voor leerlingen •
Zoek met leerling wat hem/haar helpt te focussen
Zorg voor lege momenten (rust voor het brein); zet op tijd alles uit •
Goede planning: keuzes maken per dag en per week Check op vaste momenten je email
Zoek samen naar wat de leerling wil bereiken (doel) Leer nee zeggen Leer grenzen stellen
35
Energy en nieuwe media
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Tips van jongeren zelf •
•
•
•
•
•
•
Zorg voor een opgeruimde werkplek Rust uit als je thuiskomt Gebruik Pommodoro Beloof jezelf iets leuks in de pauze Niet nadenken of je zin hebt, gewoon doen Wacht niet op de ideale situatie
Beloning komt later (twee marshmellows!)
36
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Pommodoro-techniek •
- 2x 25 minuten met een pauze van 5 minuten
- Clear Focus 37
Energy en nieuwe media
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Internet/apps/boeken •
Headspace app: 10 daags meditatie-oefenprogramma
Twilight /Flux: vervangt blauwe licht in rood licht na zonsondergang (melatonine wordt daardoor wel aangemaakt) •
VGZ mindfulness-coach : aandachts- en ontspanningsoefeningen •
http://www.nouddehaas.nl/index.php/downloads/aandacht soefeningen •
https://www.passendonderwijs.nl/nieuws/routekaart-voorpassend-onderwijs-zonder-thuiszitters/ •
38
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
www.strategischlui.nl •
•
www.youtube.com/Boekfocus
www.pimpyourmind.nl
Boeken: Pijn, waarom? Focus Prestatiegeneratie Stop met stressen Socialbesitas Waar blijft de ziel •
•
39
Ben van Cranenburgh Justine Pardoen Jeroen van Baar Ruggenberg en Stegeman Mayke Calis en Herm Kisjes Bert Keizer, arts, filosoof
De Onderwijsspecialisten | Dienstverlening
Vragen
www.ergotherapieopschool.weebly.com
[email protected] 40
