EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
DE KIJKER
Visitor centre Leiden
ROC
ACHMEA
IBIS HOTEL
SNELMENU
Sociale verzekeringsbank
Station leiden CS
Stationsplein Stadszijde
joop walenkamptunnel
Stationspleintunnel
17 jaar Leiden Centraal Project in beeld Het project Leiden Centraal is officieel gestart op 15 februari 1994 met als doel het gebied te ontwikkelen tot een aantrekkelijk, veilig, levendig en overzichtelijk verblijfsgebied waar wonen en werken samenkomen en waar ruimte is voor winkelen, vrijetijdsbesteding, horeca, parkeren en fietsparkeren.
Lees verder
homepagina
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
17 jaar Leiden Centraal Project in beeld Het project Leiden Centraal is officieel gestart op 15 februari 1994 met als doel het gebied te ontwikkelen tot een aantrekkelijk, veilig, levendig en overzichtelijk ver-
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
blijfsgebied waar wonen en werken samenkomen en waar ruimte is voor winkelen, vrijetijdsbesteding, horeca, parkeren en fietsparkeren. Het eerste deelproject was het aanleggen van de Stationspleintunnel. Naast de gemeentelijke projecten in het gebied hebben diverse partners belangrijke projecten gerealiseerd. In deze rapportage komen daarom naast de gemeente ook diverse partners en gebruikers in het gebied aan het woord over het Leiden Centraal Project. Met interviews, foto’s en feiten worden de verschillende (deel)projecten in het gebied toegelicht en verantwoord. Het Leiden Centraal Project is nu administratief afgerond. De ontwikkeling van het gebied rondom Leiden Centraal is hiermee niet gestopt. Integendeel! Lopende en nog te realiseren projecten zijn overgedragen naar de gebiedsontwikkeling stationsgebied.
leesverder 17 jaar
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Visitor centre Leiden
Fietsenstalling Stationsplein /taxi
fietsenstalling prorail
FIETSENSTALLING CLUB 70
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Fietsenstalling Stationsplein 10 - 22
fietsenstalling alphens perron
Fietsenstalling Trafolocatie
Lees verder
homepagina2
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Beschrijving project Interview
Station Leiden Centraal
SNELMENU
rob
Het stationsgebouw is in 1996 in gebruik genomen. Dit heeft andere ontwikkelingen in het stationsgebied in een stroomversnelling gebracht.
Foto vroeger
Leiden Centraal is het vijfde station van Nederland met gemiddeld ruim 60.000 reizigers per dag. In 2007 werd Leiden Centraal station
Foto nu
een proefstation voor de nieuwe wereldstations van de Nederlandse Spoorwegen. Op het station werden de verschillende ideeën voor de wereldstations beproefd. Centraal station Leiden moest hiervoor worden verbouwd en dit was in 2010 gereed.
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Mark Poley is vastgoedontwikkelaar bij NS Poort Beschrijving project Interview Foto vroeger Foto nu
Waar bent u trots op? “Op het station natuurlijk. Station Leiden is het paradepaardje van de Nederlandse Spoorwegen. Het is een station waar de treinreiziger goed bediend wordt door duidelijke routing naar de treinen, volop reisinformatie, voldoende wachtruimte en een ruim aanbod aan winkels en voorzieningen. Veel innovaties zijn gelanceerd in Leiden. Deze modernisering van Leiden Centraal heeft NS gedaan in samenwerking met ProRail en de gemeente Leiden, die bijvoorbeeld ook hebben geïnvesteerd in voorzieningen in de omgeving, zoals de nieuwe ondergrondse fietsenstalling.”
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Wat had u liever anders gezien? “Telkens als ik met de trein naar Leiden ga en het station uitloop, bekruipt mij een gevoel van onbehagen. De uitstraling van de omliggende bebouwing, de fietsenzee en de grote hoeveelheid asfalt en verkeer dragen daar direct aan bij. Leiden Centraal is een sprekend voorbeeld van een station waarbij de aansluiting met de binnenstad onvoldoende is, zo blijkt ook uit het onderzoek ‘Fixing the link’, dat landelijk in opdracht van NS is uitgevoerd. Eind 2009 heeft NS de gemeente Leiden met het presenteren van een visieplan verleid tot het heropstarten van een gebiedsontwikkeling. Het is bewonderenswaardig om te zien hoeveel werk door de gemeente Leiden en de samenwerkende partijen sindsdien is verzet met het stedenbouwkundig plan als belangrijk tussenresultaat.” Wat ziet u de komende jaren graag gebeuren? “Het verbeteren van de aansluiting tussen het station en de binnenstad dus. Zorg dat bezoekers van de stad over een rode loper naar de binnenstad worden geleid. Zorg dat dit een vanzelfsprekende en aangename route is, omzoomd met leuke winkels en horeca en vrij van gemotoriseerd verkeer. Denk daarbij ook aan de uitstraling in de nachtelijke uren. Ten slotte is het ook erg belangrijk dat in plannen niet alleen rekening gehouden wordt met de eindsituatie over twintig jaar. Het gebied moet ook tussentijds goed functioneren. De grote stationsprojecten leren dat dit niet vanzelfsprekend is. Veronachtzaam dit dus niet.”
hoofdstuk-centraal interview
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Jan Huurdeman is directeur retail van Servex Beschrijving project Interview Foto vroeger Foto nu
Waar bent u trots op? “Er is een aantal zaken waar ik erg trots op ben. In de eerste plaats dat wij samen met andere partijen van Leiden Centraal een succesvol proefstation hebben gemaakt. Leiden Centraal laat de toekomst en ontwikkeling van het Nederlandse treinstation zien. Dat is de ene kant van het verhaal. De andere kant is dat wij van de belangrijkste gebruikers, de reizigers, hele positieve feedback krijgen. Zij ervaren de inrichting van station Leiden Centraal niet alleen als mooi, ze vinden ook het aanbod van winkels en horeca evenwichtig en aantrekkelijk. De gemeente Leiden en ProRail zijn daarin voor ons belangrijke partijen. Onze goede samenwerking is cruciaal geweest. Als partijen elkaars belang begrijpen dan kom je tot veel betere resultaten.”
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Wat had u liever anders gezien? “Er zijn altijd zaken die beter kunnen. Wat belangrijk is, is dat partijen vooraf de kaders goed helder hebben en hun uitgangspunten formuleren. Dat maakt alle vervolgdiscussies een stuk gemakkelijker. Zeker bij een groot project als de ontwikkeling van het Leidse stationsgebied.” Wat ziet u de komende jaren graag gebeuren? “Iets wat zeker staat te gebeuren is dat het station en de stationsomgeving steeds belangrijker worden. Niet alleen in Leiden, dat is een landelijke trend. Het station wordt steeds meer ontmoetingsplek, niet alleen een plek voor reizigers. Daarnaast gaat eten on the move zich steeds sterker ontwikkelen. Dat heeft consequenties voor hoe wij het station moeten inrichten. Het station moet toegankelijk zijn, niet alleen voor treinreizigers, maar ook voor voetgangers, fietsers, bus en zelfs automobilisten. Gelijke tred daarmee houdt de vraag hoe je de toevoer van goederen naar de stations regelt. Daar moet nadrukkelijker over nagedacht worden.”
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
SNELMENU
Leiden Centraal Station vroeger Beschrijving project Interview Foto vroeger Foto nu
Bron Stationsweb
hoofdstuk-centraal foto vroeger
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Leiden Centraal Station nu Beschrijving project
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Interview Foto vroeger Foto nu
hoofdstuk-centraal foto nu
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Beschrijving project Interview
Stationspleintunnel
SNELMENU
stationspleintunnelstart
Na vele jaren van plannen maken kon in 1994 - dankzij een ruime rijkssubsidie - aan de stadszijde van het station een tunnel aangelegd
Foto vroeger
worden. Sinds 1997 kan al het autoverkeer hier door om de stad in of uit te gaan. De lengte van de tunnel (inclusief de inritten) bedraagt 506 meter.
Foto nu
Voor elke rijrichting zijn er twee rijbanen. De bouwers De engineering van de tunnel is in maart 1993 verstrekt aan Articon. Na een Europese aanbesteding op 24 februari 1994, is het werk opgedragen aan Strukton/ Ballast Nedam v.o.f. De werkzaamheden startten op 1 juni 1994. De directievoering is opgedragen aan Articon. Na een bouwperiode
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
van ruim tweeënhalf jaar is de Stationspleintunnel in 1997 officieel in
Beschrijving project Interview
gebruik genomen.
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Het bouwproces De tunnel is volgens een traditionele bouwmethode in twee delen tot stand
Foto vroeger
gekomen. Eerst is de tunnelbuis aan de stadszijde gemaakt en daarna de tunnelbuis aan de spoorbaanzijde. Nadat per fase de damwanden en
Foto nu
betonpalen in de grond geheid werden, werd de grond uit de bouwput gegraven. In de bouwput werd daarna de betonnen tunnel gebouwd.
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Rien Nagtegaal is concerndirecteur bij de gemeente Leiden. Beschrijving project Interview Foto vroeger Foto nu
Waar bent u trots op? “Het stationsgebied van Leiden vervult mij altijd met gemengde gevoelens. Veel mensen vinden het gebied erg lelijk. Leiden opent zich pas als je het stationsgebied verlaat. Maar als je ziet wat er de afgelopen jaren bereikt is, dan mag je toch heel trots zijn. De infrastructuur klopt. We mogen zo blij als een kind zijn met de ondergrondse autotunnel. Maar ook de gebouwen die er afgelopen jaren verrezen zijn mooi: het SVB-gebouw, de Kijker en het Achmeagebouw. You hate it or you love it, maar het maakt wel wat los. Het nieuwe ROC-gebouw wordt helemaal fantastisch. Dat heeft een kwaliteit die ongekend is voor Leiden, en zelfs voor Nederland.” Wat had u liever anders gezien? “Er zijn de afgelopen jaren factoren geweest die belangrijke ontwikkelingen hebben tegengehouden. Het gat van Van de Putte is daar het meest in het oog lopende voorbeeld van. Maar hetzelfde geldt voor de Hilderslocatie, boven de supermarkt en de kapper tegenover het station, en de trafolocatie, het stuk braakliggend terrein net voorbij het busstation. Aan goede bedoelingen geen gebrek, maar door missers en tegenslagen is het daar niet geworden zoals je zou willen. Dat is spijtig.”
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Wat ziet u de komende jaren graag gebeuren? “De ontwikkelingen van de afgelopen jaren hebben ervoor gezorgd dat er behoefte kwam aan een nieuwe en goede stedenbouwkundige visie. Op dat breukvlak zitten we nu. Er is een nieuwe visie met verschillende partijen ontwikkeld. De vertreksituatie van die visie is een stuk positiever dan de situatie
hoofdstuk-stationspleintunnel interview
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Beschrijving project Interview
van enkele jaren geleden. In de eerste plaats wordt er niet meer lukraak groots en meeslepend gebouwd, maar kijken we naar de rest van de stad. Past wat we bouwen qua gevoel wel bij de oude binnenstad? In de tweede plaats zijn de grondposities nu veel gunstiger. De gemeente is eigenaar van de trafolocatie, het busstation, het oude belastingkantoor en het Rijnsburgerblok (voorheen de Van de Putte-locatie). Andere belangrijke spelers zijn de Kamer van Koophandel, de Rabobank en Ymere. Samen hebben we de ambitie een prachtig stationsgebied te ontwikkelen. Hoewel het zomaar tien tot vijftien jaar kan duren, is de locatie buitengewoon kansrijk. We hebben haast om te beginnen. Afgelopen oktober heeft de gemeenteraad een besluit genomen over het Rijnsburgerblok. Daar gaan we het eerst mee beginnen. Omdat we daar al in geïnvesteerd hebben én omdat deze plek al te lang een smet op de stad is.”
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Foto vroeger Foto nu
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Stationsplein vroeger Beschrijving project
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Interview Foto vroeger Foto nu
hoofdstuk-stationspleintunnel foto vroeger
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Stationspleintunnel nu Beschrijving project
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Interview Foto vroeger Foto nu
hoofdstuk-stationspleintunnel foto nu
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Beschrijving project Foto nu
Joop Walenkamptunnel
SNELMENU
Joopstart
De Joop Walenkamptunnel is een tunnel voor bussen, fietsers en voetgangers. De tunnel verbindt de stads- en zeezijde van het station.
Kunst De bouwers De engineering van deze tunnel is in 1993 door de gemeente Leiden opgedragen aan Articon. De bouw is begin 1994 opgedragen aan Strukton. De bouw volgde de verschillende bouwfasen van de spoorwegwerken en duurde daarom “vrij lang” van 1994 tot begin 1997. In 1998 is de tunnel opgeleverd.
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Joop Walenkamptunnel Beschrijving project
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Foto nu Kunst
hoofdstuk-Joop foto nu
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Beschrijving project
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Kunst In het jaar 2000 zijn de vier kolommen
Foto nu
aan de stadszijde voorzien van een artistieke omlijsting met fotografische
Kunst
afbeeldingen. De panelen zijn volgens een nieuwe emailleertechniek vervaardigd. Het kunstwerk van Mattie van der Worm beïnvloedt de sfeer. De tunnel wordt gebruikt door fietsers, voetgangers en openbaar vervoer. Te midden van die dynamiek wilde de kunstenaar een rustpunt creëren, daarom koos hij voor vier panelen met afbeeldingen van spelende kinderen.
hoofdstuk-Joop kunst
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Beschrijving project Interview
Stationsplein stadszijde
SNELMENU
stadszijdestart
Met de bouw van een ondergrondse autoverkeertunnel werd de eerste stap gezet voor de grootse opknapbeurt van het Stationsplein. Deze locatie is een
Foto nu
toonbeeld van efficiënt grondgebruik (driedubbel). Op één stukje Leiden liggen een autotunnel, een fietsenstalling en een taxistandplaats op het dak, dat
Kunst
uit dragende glazen panelen bestaat. De taxistandplaats/fietsenstalling is in november 2002 in gebruik genomen. Ook werd er een modern busstation en een nieuw stationsplein aangelegd. Busstation In juni 2000 is het busstation (ontwerp van het Leidse NPK Design) in gebruik genomen. De bussen maken gebruik van veertien halteplaatsen
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
aan zeven perrons. De inrichting sluit aan op het Stationsplein. Een adequaat
Beschrijving project
informatiesysteem is ontwikkeld om de reiziger te informeren: het Dynamisch Reizigers Informatie Systeem (DRIS). De informatiepanelen hangen aan
Interview
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
een gekromde buis van 65 meter. Op de panelen leest de reiziger hoe laat, welke bus op welk perron aankomt. Naast het busstation is een wachtruimte
Foto nu Kunst
gerealiseerd. Openbare ruimte De inrichting van de openbare ruimte heeft een geschiedenis van ruim 10 jaar. In verschillende fasen is de inrichting min of meer met horten en stoten gegaan. Als gevolg van de ontwikkelingen in het stationsgebied is de wegenstructuur op diverse locaties (tijdelijk) aangepast en zijn er diverse verleggingen geweest in het kabels en leidingen tracé. In aanvang was de ruimte voor het station aan de stadzijde bezaaid met een zee van fietsen, waar tussendoor een weg naar
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
de stad gebaand moest worden. In 2002 werd de halfverdiepte fietsenstalling
Beschrijving project
tevens taxistandplaats opgeleverd samen met een mooi lichtglooiend overzichtelijk plein. De kwaliteit werd spoedig aangetast door de voorgenomen
Interview
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
start van de bebouwing van Stationsplein 10-22 Een hele serie bomen werden extra geplaatst bij wijze van invulling van de wens meer groen in de stad neer
Foto nu
te zetten. Het plein miste duidelijk markeringen met fraaie gebouwen waar in de plint horeca en andere publiekstrekkers een onderkomen vinden.
Kunst
Ontwikkelingen Aan de stadszijde worden nu verbeteringen voorbereid van de Stationsweg. De straat moet een groenere uitstraling krijgen. Dit gebeurt vooruitlopend op de herontwikkeling van het stationsgebied. Ymere en NS Poort hebben een belangrijke schakel in de gebiedsontwikkeling aangekocht, namelijk het hoekpand aan het Stationsplein/ Stationsweg.
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Beschrijving project
Stationsplein 36-46 Dit pand is voorheen in bezit geweest van de universiteit Leiden. Een
Interview
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
projectontwikkelaar heeft bij de gemeente een plan ingediend voor nieuwbouw op deze locatie. In mei 2009 ontving de gemeente een brief
Foto nu
met daarin het bericht dat de ontwikkelaar geen mogelijkheden ziet dit bouwplan, op de hoek van het stationsplein en de stationsweg boven de
Kunst
supermarkt, tot een succesvol plan te realiseren. De locatie is in de stedenbouwkundige visie van bureau Maxwan opgenomen als te ontwikkelen locatie en zal in kader van de gebiedsontwikkeling Stationsgebied en omgeving worden ontwikkeld.
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Wim Bos werkt sinds 2008 als projectmanager Stationsgebied bij de gemeente Leiden. Beschrijving project Interview Foto nu Kunst
Waar bent u trots op? “De opening van de ondergrondse fietsenstalling van ProRail medio 2009 aan de zeezijde van het station is voor mij een hoogtepunt. De stalling is een goed voorbeeld van dubbel grondgebruik op een plek waar vrije ruimte schaars is. Dat er grote behoefte aan een nieuwe stalling was, blijkt wel. De fietsenstalling staat dagelijks tjokvol. Ook de goede samenwerking tussen de verschillende partijen bij de ontwikkeling van de stalling, te weten de gemeente Leiden, de bouwer en ProRail, is iets om trots op te zijn. Iets anders dat mij te binnen schiet, is de manier waarop collega’s binnen de gemeente Leiden samenwerken. Ik heb ze leren kennen als enthousiast en vakbekwaam. Ze zijn erg betrokken, ze voelen goed aan dat het Stationsgebied het visitekaartje van onze stad is.Tot slot wil ik de officiële opening van het Achmeagebouw in juni 2011 noemen. Het was een grote uitdaging om de doorstroming van het verkeer tijdens de bouw in goede banen te leiden. Het resultaat mag er zijn: wat je ook van de architectuur vindt, het gebouw is zeker een in het oog springende aanwinst voor de stad.” Wat had u liever anders gezien? “Over sommige zaken hadden we vooraf beter kunnen en moeten nadenken. Als we een aantal kwesties met de ontwikkelaars en bouwers vooraf beter hadden vastgelegd, hadden we tijdens de uitvoering veel discussie kunnen voorkomen. Ook had de gemeente veel eerder met een nieuwe stedenbouwkundige visie kunnen beginnen.”
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Wat ziet u de komende jaren graag gebeuren? De bedoeling is dat we intensiever gaan samenwerken met NS Poort, dat zich bezighoudt met ontwikkeling en beheer van het Stationsgebied. Maar ook met ontwikkelaar Ymere en grondeigenaren voor wat betreft de stationsomgeving. Het uitgangspunt is dat we vasthouden aan kwaliteit op de korte én de lange termijn. We blijven streven naar een schone, veilige en aantrekkelijke stationsomgeving.”
hoofdstuk-stadszijde interview
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Jan Sjaarda is projectontwikkelaar bij Ymere Beschrijving project Interview Foto nu Kunst
Waar bent u trots op? “In 2010 hebben wij samen met NS Poort, in goed overleg met de gemeente Leiden, het beeldbepalende hoekpand op de hoek Stationsplein/Stationsweg aangekocht. Het pand was verwaarloosd en de herontwikkelingsplannen voor het pand waren vastgelopen. Daarmee was het pand een obstakel voor de kwalitatieve vernieuwing van het Stationsgebied. NS Poort en Ymere zijn al geruime tijd met de gemeente Leiden in gesprek over de gewenste kwalitatieve verbetering van het Stationsgebied. Als maatschappelijk verantwoordelijke partijen vinden wij het belangrijk dat dit belangrijke deel van de stad een uitstraling krijgt die past bij de fantastische kwaliteiten van de stad Leiden. De aankoop van het hoekpand past in ons streven en dat van NS Poort om door investeringen actief bij te dragen aan deze gewenste uitstraling.” Wat had u liever anders gezien? “Zoals altijd in projecten zou je willen dat de planvorming en procedures nog sneller gaan. Hoe eerder de kwaliteitsverbetering van het Stationsgebied wordt ingezet, hoe beter. Maar natuurlijk moet dit wel zorgvuldig gebeuren en dienen we ons aan de spelregels en procedures te houden. We blijven ons inzetten voor snelheid in realisatie.”
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Beschrijving project
Wat ziet u de komende jaren graag gebeuren? “In de komende jaren zal een nieuw stedenbouwkundig plan voor het gebied worden uitgerold. De vastgoedmarkt zit momenteel tegen en iedereen moet bezuinigen. Het is van belang om de investeringen goed in te plannen en te faseren, zodat het plan haalbaar is en blijft. Realisme in de planvorming moet gekoppeld worden aan behoud van de essentie van kwaliteitsverbetering. Flexibiliteit en inspelen op de marktvraag zijn sleutelwoorden om tot succesvolle realisatie te komen.”
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Interview Foto nu Kunst
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Stationsplein Beschrijving project
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Interview Foto nu Kunst
hoofdstuk-stadszijde foto nu
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Beschrijving project
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Kunst Op het stationsplein aan de stadzijde staat een
Interview
kunstwerk van Jan Wolkers met de naam ‘Ode aan Rembrandt’. Het kleurenspel in de nok van het
Foto nu
object herinnert aan de beroemdste Leidenaar uit de geschiedenis, terwijl de vorm vooruitstrevend
Kunst
is, en daarmee goed aansluit op de omgeving. Het kunstwerk verhuist naar de zeezijde van het station als het plein aan die kant helemaal klaar is. Sfeerbepalend zijn naast het kunstwerk ook de vier lichtmasten die het plein sieren. Verschillende bomen zorgen voor het natuurlijke tegenwicht, en elegante bankjes geven een welkom gevoel. hoofdstuk-stadszijde kunst
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Beschrijving project Interview
Kantoor Sociale Verzekeringsbank
SNELMENU
verzekeringsbankstart
Een van de grote projecten binnen het stationsgebied is het kantoor van de Sociale Verzekeringsbank (SVB) aan de Rijnsburgerweg/Schuttersveld.
Foto nu Het in 2000 opgeleverde SVB-kantoor is een markante blikvanger aan de noordrand van het Stationsplein. De vijftien verdiepingen hoge kantoortoren wordt ’s avonds extra geaccentueerd door de opvallende verlichting aan het gebouw. Het kantoor beslaat 10.000 m2 BVO.
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Hans Dullaart is Operationeel Manager Facilities bij de Sociale Verzekeringsbank Beschrijving project Interview Foto nu
Waar bent u trots op? “Het pand van de SVB is een markant punt in het stationsgebied van Leiden. In de avond en ’s nachts wordt dit extra benadrukt door de bijzondere verlichting. Het is een ‘baken’ en helpt je de weg te vinden naar het station. Boven in het torentje heb je een geweldig mooi uitzicht over de stad, de regio en de duinen. Bij helder weer zijn Den Haag en soms zelfs Rotterdam zichtbaar. Ook zijn dan de schepen op zee te zien. Wij zijn er trots op dat wij eigenaar zijn van dit mooie en markante gebouw.” Wat had u liever anders gezien? “Het terrein aan de overkant, het zogenoemde gat van Van de Putten, is al jaren een doorn in het oog van de SVB. De aanblik is foeilelijk en wij zijn als bewoner van het Stationsplein niet trots op deze plek. Het tijdelijk benutten van deze goede locatie als fietsenstalling is een begrijpelijke keuze van de gemeente, waar trouwens ook de SVB-medewerkers van profiteren. Maar het kan niet de bedoeling zijn dat het zo blijft.”
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Wat ziet u de komende jaren graag gebeuren? “De meeste gevels aan het Stationsplein richting Morssingel en de Stationsstraat zijn niet bepaald een visitekaartje voor de stad Leiden. Bezoekers die reizen per trein en station verlaten, krijgen een verpauperd beeld te zien. Het zou goed zijn als de gemeente Leiden zich de komende jaren maximaal inzet om de gevels op te waarderen, zodat het totale gebied aantrekkelijker wordt voor bezoekers én bewoners.”
hoofdstuk-verzekeringsbank interview
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Sociale verzekeringsbank Beschrijving project
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Interview Foto nu
hoofdstuk-verzekeringsbank foto nu
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Beschrijving project Interview
Appartementencomplex de Kijker met kantoren b.g. (Leidse Hoofd)
SNELMENU
apartementencomplexstart
Het station is de plek waar Leidenaren thuiskomen en bezoekers
Foto nu
kennismaken met de stad. Daar hoort een krachtige uitstraling bij. Daarom is gekozen voor toonaangevende architectuur. Blikvangers zijn het SVBgebouw aan de stadszijde en het gebouw “De Kijker” aan de zeezijde. Door de hoogte en het volume zijn deze twee gebouwen architectonisch te zien als ‘tweelingbroers’.
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
De bouw
Beschrijving project
In augustus 1999 zijn de werkzaamheden voor de bouw van de appartementen en kantoren aan de zeezijde opgestart. De bouwperiode
Interview
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
was ongeveer anderhalf jaar. Het in opvallend rood uitgevoerde complex met 44 appartementen heet
Foto nu
“De Kijker”. Het onderste gedeelte met vier kleine kantoorgebouwen op een rij heet “Leidse Hoofd”
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Friso van der Steen is bewoner en bestuurslid van De Kijker, de woontoren aan de Bargelaan Beschrijving project Interview Foto nu
Wat is voor u een hoogtepunt in de ontwikkeling van het Stationsgebied? “Voor mijzelf: dat ik al tien jaar met veel plezier op een mooie plek woon. In het algemeen vind ik het een goede zaak dat er überhaupt ontwikkeling is. Dat heeft de stad nodig.” Wat had u liever anders gezien? “Ik heb nog een heel wensenlijstje, omdat ik zie dat er nog veel dingen beter kunnen. Ik vind dat het Stationsgebied nog niet de ambitie uitstraalt die de stad Leiden verdient. Het is er rommelig en ongeorganiseerd. Ook worden op zichzelf mooie plekken rondom het station niet goed onderhouden. De taxistandplaats met de ondergelegen fietsenstalling is een voorbeeld. Dat is een prachtig ontwerp, maar het is er één grote bende. Beheer en onderhoud is een belangrijke opgave voor de betrokken partijen. Het Stationsplein en het gebrek aan activiteit daar vind ik ook heel onaantrekkelijk. Er moet een duidelijker visie komen op waar we naartoe willen met het Stationsgebied. En er zou beter nagedacht moeten worden over hoe je tijdelijke voorzieningen toch goed aanpakt.
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Wat ziet u de komende twintig jaar graag gebeuren? “Het is onbegrijpelijk dat het gat van Van de Putte, het kraakpand ernaast en de locatie van Club 70 nog steeds niet herontwikkeld zijn. Dat is doodzonde. Daar zie ik het liefst morgen nog iets gebeuren.”
hoofdstuk-apartementencomplex interview
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Grardie Akkerhuis is eigenaar van foodstore Lebkov & Sons Beschrijving project Interview Foto nu
Waar bent u trots op? “Als kind kwam ik al vanuit Noordwijk bij station Leiden. Ik herinner me aan de achterkant een doodlopend straatje en een smalle ingang. Dat is nu veel beter. Het station is echt een scharnier tussen de ene en de andere kant van de stad. Dankzij de ondertunneling aan de voorkant raast het verkeer ook niet meer voorbij. Het is een plek voor voetgangers, een plek waar je gemakkelijk verblijft. Op de plek waar Lebkov nu zit, kun je leuk mensen kijken. Dat vind ik heel goed.” Wat kan er beter? “Een ergernis is de discussie over de vraag of het station afgesloten moet worden voor voorbijgangers. Als je de scharnierfunctie van het station wilt behouden, luidt het antwoord natuurlijk nee. Iets anders is de bestuurlijke daadkracht, of eigenlijk het gebrek daaraan. Er is weinig dynamiek, terwijl het hele gebied gebaat zou zijn met een beetje voortvarendheid. Het Stationsgebied kan zoveel leuker, en daar heb je niet eens zoveel voor nodig. Creativiteit en het anders inzetten van middelen kunnen zo’n Stationsplein al veel aantrekkelijker maken. En maak meer gebruik van de ervaringsdeskundigen, de mensen die het station gebruiken.”
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Beschrijving project
Wat ziet u de komende jaren graag gebeuren? “Ik zou meer parkeergelegenheid maken, juist om het gebruik van openbaar vervoer te stimuleren. Ik kom zelf uit Noordwijk en voor de Noordwijkers zou het reizen per trein veel gemakkelijker worden als ze de auto goed kwijt kunnen bij Leiden Centraal. Ook zou ik een gebiedsmanager aanstellen voor het Stationsgebied. Iemand uit de private sector die ontwikkelingen blijft aanzwengelen, ondernemers met elkaar in contact brengt en zorgt dat het loopt. In Rotterdam heb je dat. En daar werkt het heel goed.”
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Interview Foto nu
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
de kijker Beschrijving project
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Interview Foto nu
hoofdstuk-apartementencomplex foto nu
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Beschrijving project Interview
Visitor Centre Leiden (VCL)
SNELMENU
visitorstart
Het Visitor Centre Leiden is een initiatief van stichting/ samenwerkingsverband van universiteit, gemeente en VVV. De rol van de
Foto nu
gemeente is vooral gericht op gastheerschap, een functie die de VVV in opdracht van de gemeente vervult. Voorheen zat het Visitor Centre Leiden in het stationsgebouw. Sinds 1 juli 2009 is het Visitor Centre gevestigd aan Stationsweg 41, op de begane grond van de Kamer van Koophandel. Aan de buitenkant is het logo Stad van Ontdekkingen groot aangebracht op de gevel. Op de zijkant, aan de stationszijde, wordt op grote doeken de aandacht gevestigd op komende stads- en universitaire activiteiten. ’s Avonds staat het gebouw in het
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
licht. Dan zijn ook de ramen goed te zien waarachter oplichtende Leidse
Beschrijving project Interview
symbolen zijn aangebracht.
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
In het Visitor Centre kunt u terecht voor al uw vragen over Leiden. Het biedt u ideeën voor uitstapjes, een plattegrond en nog veel meer.
Foto nu
Klik hier om naar het Visitor Centre Leiden te gaan.
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Pieter van Woensel is wethouder Ruimtelijke Ordening, Binnenstad en Publiekszaken Beschrijving project Interview Foto nu
Waar bent u trots op? Ik ben trots op de samenwerking met de verschillende partners in het gebied. We zijn gelukkig de tijd lang voorbij dat de gemeente alles zelf bedacht. In het gebied zijn mooie projecten gerealiseerd, zoals station Leiden Centraal, het appartementencomplex De Kijker en het SVB-gebouw en heel recent nog het Achmeagebouw. Ook het ROC is nog volop in ontwikkeling. Ik vind het mooi om te zien dat we samen met marktpartijen en partners bouwen voor de stad. Het Visitor’s Centre is ook zo’n mooi voorbeeld: Samen met Leiden Marketing laten we Leiden echt tot haar recht komen als Stad van ontdekkingen. Wat had u liever anders gezien? Ondanks alle inspanningen is het stationsgebied nog steeds niet het visitekaartje wat het voor Leiden kan zijn. Daar werken we natuurlijk hard aan verder met de gebiedsontwikkeling. We hebben nu nog een aantal lelijke plekken in het stationsgebied. De uitstraling van het gebied, de openbare ruimte is slecht. Gelukkig kunnen we met quick wins het gebied wel tussentijds opwaarderen. Een mooi voorbeeld is de tijdelijke fietsenstalling op Stationsplein 10-22. Sinds we dat perceel hebben aangekocht is er ruimte voor ruim 1000 fietsen.
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Wat ziet u de komende jaren graag gebeuren? Om de samenwerking met de stadspartners en gebruikers van het gebied voort te zetten. Het stationsgebied is van ons allemaal en moet het visitekaartje van Leiden worden. Voor zowel de binnenstad als het BioSciencePark. Dat lukt alleen als je samenwerkt. Verder hoop ik vooral veel activiteit te zien de komende tijd. Handen uit de mouwen en houd de vaart erin! Leiden wordt weer trots op het stationsgebied!
hoofdstuk-visitor interview
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
visitor centre leiden Beschrijving project
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Interview Foto nu
hoofdstuk-visitor foto nu
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Beschrijving project Interview
Multifunctioneel gebouw ROC
SNELMENU
ROCstart
Eind 2009 is Regionaal Opleidingcentrum (ROC) /Community College Leiden BV gestart met de bouw van het nieuwe multifunctionele
Foto nu
schoolgebouw. Tot begin 2013 wordt aan de bouw van een nieuwe school van 50.000 m2 gewerkt met daaronder ruimte voor 300 parkeerplaatsen en 1000 fietsen. Een deel van het gebouw wordt gereserveerd voor kantoren, een hotel en een modern congrescentrum met eigen dakterras. De entreehal, de zogenaamde meet & greet is openbaar toegankelijk. Gepland is een winkelgalerij met leerwerkbedrijfjes en informatiecentrum Chooz.
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
De bouwers
Beschrijving project
Architectenbureau Meyer en Van Schooten - bekend van het ING gebouw langs de A10 - heeft een zeer spectaculair, meer dan 50 meter hoog
Interview
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
gebouw ontworpen met doorkijkjes, veel licht en een spannende gevel. In februari 2010 is een ontwikkelingsovereenkomst gesloten tussen gemeente
Foto nu
en Community College Leiden B.V. en Stichting ROC Leiden. CCL en ROC hebben het project overgedragen aan Green Real Estate. ROC wordt huurder van het pand. Lees hier verder: ROC. Verleggen Bargelaan en stationsplein zeezijde Het stationsplein de Bargelaan zijn nog niet af. Het is tijdelijk bestraat en er staan nog geen bomen. Als het ROC gereed is met de bouw krijgen de Bargelaan en het stationsplein zeezijde hun definitieve vorm. Het ROC
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
moet goed te bereiken zijn. De inrichting van het stationsplein hangt ook
Beschrijving project
samen met de verdere ontwikkelingen van de Hoogwaardige Openbaar Vervoerverbinding (RijnGouwelijn) en het eventueel verplaatsen van het
Interview
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
busstation naar de zeezijde.
Foto nu
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Jeroen Knigge is bestuursvoorzitter van het ROC Leiden Beschrijving project Interview Foto nu
Waar bent u trots op? “Dat het is gelukt om centraal in de stad, op een plek die ambitie uitstraalt, een geweldig gebouw te realiseren. We zitten hier tussen het LUMC, de universiteit, de hogeschool en het bio science park in. Deze plek vraagt erom onze ambities waar te maken. Die fase breekt nu aan. Ik hoop dat we over een aantal jaren nog veel trotser zijn, juist op het middelbaar beroepsonderwijs. Dat staat al zo onder druk.” Wat had u liever anders gezien? “Ik kom pas sinds een jaar of twee wat vaker in Leiden en wat mij opvalt is het gebrek aan verbinding tussen de zeezijde en de centrumzijde van het station. Het zijn twee verschillende werelden. Ik heb wel begrepen dat er plannen zijn om die kloof te overbruggen, maar de huidige situatie verwondert mij in hoge mate.”
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Wat moet er komende twintig jaar nog gebeuren? “De dynamiek die wij rondom het ROC voor ogen hebben, moet werkelijkheid worden. We hebben het idee voor een hotel, horeca, fitness en commerciële activiteiten, naast de gewone ambities voor onderwijs. Wij hopen dat die dynamiek daadwerkelijk zal ontstaan. Dat er straks van vroeg tot laat leven is. In dat opzicht is het jammer dat de RijnGouwelijn niet doorgaat. Dat had de reuring rondom het ROC-gebouw nog meer gestimuleerd.”
hoofdstuk-ROC interview
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
ROC Leiden Beschrijving project
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Interview Foto nu
hoofdstuk-ROC foto nu
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Beschrijving project Interview
Achmea kantoor Ubocht
SNELMENU
achmeastart
Op 7 november 2007 is de eerste paal geslagen voor de bouw van het kantoor van Achmea, Het gebouw is een ontwerp van het Leidse
Foto nu
architectenbureau VVKH architecten. Het bestaat uit vijf geschakelde kantoorkernen met een vloeroppervlakte van 32.000 m2 en staat tussen het spoor en de tunnel van het stationsgebied. Buiten de bijzondere vormgeving is het ook een knap staaltje van techniek. Onder het gebouw is een tweelaagse parkeergarage met 340 plekken voor gebruikers en bezoekers van Achmea. Op 24 juni 2011 is het kantoor officieel in gebruik genomen. Sinds juni 2011 werken er zo’n 1600 personeelsleden.
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
De bouwers
Beschrijving project
Op 14 november 2006 is door de gemeente een gronduitgifteovereenkomst voor de U-bocht gesloten met Eurocommerce
Interview
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Projectontwikkeling B.V. Deze overeenkomst maakte de ontwikkeling en bouw mogelijk van een kantorencomplex van 32000 m2 b.v.o., een
Foto nu
ondergronds gelegen parkeergarage en een bovengrondse fietsenstalling. Ubocht inrichting openbare ruimte en definitieve aansluiting Schuttersveld De aansluitingen van de openbare weg op de parkeergarage en het fietspad en trottoir zijn gereed. Aan het ontwerp van de inrichting van de openbare ruimte langs de randen van de tunnelmond wordt nog gewerkt. De bedoeling is de inrichting van het openbare gebied ubocht in 2012 af te ronden.
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Als er duidelijkheid is over de toekomstige Hoogwaardige Openbaar
Beschrijving project
Vervoerverbinding (RijnGouweLijn) kan de aansluiting van de Dellaertweg op de Rijnsburgerweg definitief worden afgemaakt. De mogelijkheid blijft
Interview
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
open dat er een rotonde wordt aangelegd. Bij de ontwikkeling van het Achmeagebouw ging men er van uit dat voordat het gebouw opgeleverd
Foto nu
zou mogen worden de NO2-problematiek aan die zijde van de tunnelmond opgelost zou moeten zijn. Bij navraag bij het Ministerie van Infrastructuur en Milieu bleek dat het niet bij de oplevering opgelost moet zijn, maar in 2015 wanneer de NO2 overschrijding aan beide tunnelmonden opgelost moet zijn volgens de Europese wetgeving. Door wijziging in de wetgeving zal dan ook, zoals aangegeven in de beslispunten t.b.v. het kaderbesluit gebiedsvisie stationsgebied, aan beide tunnelmonden opnieuw onderzoek moeten worden uitgevoerd.Op basis van de resultaten van die onderzoeken zal pas duidelijk worden in hoeverre aanvullende maatregelen noodzakelijk zijn om in 2015 aan de norm te kunnen voldoen.
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
John Boender is facility manager bij Achmea Beschrijving project Interview Foto nu
Waar bent u trots op? “Wij zitten in een prachtig pand. De buitenkant is uiteraard helemaal het idee van de architect geweest, maar over de binnenkant hebben wij heel veel mogen en kunnen meepraten. Ik ben er trots op hoe het er nu uitziet. En dat de mensen die hier aanvankelijk met een gevoel van weerstand naartoe kwamen, nu vrijwel zonder uitzondering enthousiast zijn. Daar hebben we ook hard voor gewerkt. We wilden dat ze, zodra de eerste mensen kwamen werken, alles werkte. Geen gedoe met niet aangesloten netwerken, maar meteen aan de slag kunnen, een prettige sfeer en uitstekende catering. Dat is gelukt.” Wat had u liever anders gezien? “De ruimte aan de achterkant van het pand is erg klein. Wij kunnen van slechts een heel smalle strook gebruikmaken, de rest is van ProRail. Dat is een probleem, want daardoor komen wij fietsenstallingen tekort, terwijl wij heel bewust het aantal autokilometers willen terugdringen. Het lastige is: niemand die daar echt iets aan kan doen. Zo is de situatie nu eenmaal. Wij zijn wel erg blij dat de gemeente met ons wil meedenken over mogelijke oplossingen. In die fase zitten we nu.”
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Wat ziet u de komende jaren graag gebeuren? “Achmea vindt het belangrijk om klanten, omwonenden en andere betrokkenen bij het pand te betrekken. Contact met de Leidenaren zouden wij van de onderdelen die in Leiden gehuisvest zijn heel mooi vinden. De bedoeling is dat we eind dit jaar een open dag organiseren. Zo willen we in verbinding komen te staan met de stad.”
hoofdstuk-achmea interview
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Achmeagebouw Beschrijving project
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Interview Foto nu
hoofdstuk-achmea foto nu
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Beschrijving project Foto nu
Fietsenstalling Alphens Perron
SNELMENU
alphensstart
De fietsenstalling onder het Alphens perron is gerenoveerd. De oude tegelverharding werd vervangen door de klinkers die ook op het
Kunst
Stationsplein liggen. De muren zijn opnieuw beschilderd met lichte, frisse kleuren en de verlichting is vernieuwd. Een tweelaags fietsparkeersysteem, biedt plaats aan ruim 1000 fietsen. Naast het Alphens perron is een paviljoen met horecavoorziening gerealiseerd. In 2009 is in het paviljoen een Wok To Go restaurant gekomen.
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Fietsenstalling Alphens Perron Beschrijving project
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Foto nu Kunst
hoofdstuk-alphens foto nu
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Beschrijving project
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Kunst Ter herinnering aan de ‘vergeten’
Foto nu
bombardementen in het Leidse stationsgebied van november 1944
Kunst
zijn op de voorste pijlers kunstwerken aangebracht. Op een ondergrond van witte platen zijn tekeningen in zwart en grijs geëmailleerd.
hoofdstuk-alphens kunst
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Beschrijving project Interview
Fietsenstalling ProRail
SNELMENU
prorailstart
15 mei 2009 is de ondergrondse fietsenstalling aan de zeezijde van het station geopend. Deze stalling biedt plaats aan circa 2200 fietsen. Per
Foto nu
15 mei 2011 zijn de openingstijden verruimd van 06.00 uur ’s ochtend tot 01.00 uur ’s nachts. De stalling is voorlopig gratis toegankelijk. In samenwerking met NS en ProRail doet de gemeente onderzoek naar een vorm van betaald stallen op langere termijn. De gemeente Leiden regelt en financiert het toezicht.
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
De bouwers
Beschrijving project
De bouw begon eind september 2007. De gemeente trad op als opdrachtgever voor BAM. De gemeente heeft de opdracht uitbesteed aan
Interview
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
BAM Civiel volgens een zogenaamd design en construct contract, dat wil zeggen: ontwerp en bouwen in één contract.
Foto nu
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Folkert Piersma is projectmanager bij ProRail Beschrijving project Interview Foto nu
Waar bent u trots op? “Drie jaar geleden vroeg mijn programmamanager mij of ik mijn mening wilde geven over de plannen voor een fietsenstalling aan de zeezijde van het station. Ik had daar wel wat opmerkingen over, in mijn ogen was het ontwerp niet goed. Ondertussen keurde de welstandscommissie van Leiden het ontwerp eveneens af. Waar ik trots op ben is dat we met alle betrokkenen toen in heel korte tijd een nieuw ontwerp hebben gemaakt. Op een maandagochtend kwamen we voor het eerst bij elkaar, diezelfde woensdag hebben we tijdens een workshop met een architect en landschapsontwerper een nieuw concept ontwikkeld, de week erna was het getekend en nog een week later was de welstand akkoord. Zo hebben we in korte tijd een aanzienlijk probleem opgelost.” Wat had u liever anders gezien? “Het feit dat we het ontwerp moesten aanpassen, geeft al aan dat er in het voortraject zaken niet goed gingen. In het programma van eisen was onvoldoende aandacht voor de ruimtelijke- en belevingskwaliteit van de stalling. Er was onvoldoende nagedacht over het effect van verlichting op de sociale veiligheid, maar vooral over de technische details. Wat óók beter was geweest als er direct een integraal plan met toekomstvisie ontwikkeld was. Nu zitten we over vijf jaar mogelijk weer met een capaciteitsprobleem.”
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Wat ziet u de komende jaren graag gebeuren? “Die visie moet er alsnog komen. De gemeente is daar ook wel mee bezig. Het is goed om te anticiperen op wat er over vijf, tien en vijftien jaar te gebeuren staat. Daarbij adviseer ik om ook te kijken naar welke exploitatievormen je kiest. Een betaalde bewaakte fietsenstalling en een onbetaalde bewaakte fietsenstalling vlak naast elkaar, dat gaat niet werken.”
hoofdstuk-prorail interview
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Titel: Fietsenstalling Prorail Beschrijving project
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Interview Foto nu
hoofdstuk-prorail foto nu
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Beschrijving project Foto nu
Fietsenstalling Stationsplein/taxi
SNELMENU
taxistart
Deze locatie is een toonbeeld van efficiënt grondgebruik (driedubbel). Op één stukje Leiden liggen een autotunnel, een fietsenstalling en een taxistandplaats op het dak, dat uit dragende glazen panelen bestaat. Door het transparante dak is een fietsenstalling ontstaan voor ruim 2000 fietsen in een lichte atmosfeer die ook de sociale veiligheid ten goede komt. De taxistandplaats/fietsenstalling is in 2002 in gebruik genomen.
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Fietsenstalling Stationsplein/taxi Beschrijving project
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Foto nu
hoofdstuk-taxi foto nu
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Beschrijving project Foto nu
Stationsplein 10-22
SNELMENU
stationsplein10-22start
Het pand op de locatie Stationsplein 10-22 is in 2000 gesloopt. In april 2000 is een bouwvergunning afgegeven voor een woongebouw van 75 appartementen met winkels in de onderbouw. De besprekingen tussen de toenmalige eigenaar en een bouwmaatschappij hebben niet tot een gewenst resultaat geleid. De gemeente is een onteigeningsprocedure gestart. In de volksmond werd deze locatie “Het Gat van Van de Putte” genoemd.
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Het college van b en w heeft op 3 maart 2010 het braakliggend perceel
Beschrijving project
aan het Stationsplein 10-22 gekocht. Ook is het naastgelegen hoekpand aan de zijde van het Schuttersveld aangekocht. Door de aankoop van beide
Foto nu
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
percelen kan deze belangrijke plek in het stationsgebied nu ontwikkeld worden. De gemeente wil de percelen verkopen aan een ontwikkelaar die er een bouwplan kan realiseren passend in de stedenbouwkundige visie van het stationsgebied. Het college van b en w heeft 16 maart 2010 besloten op deze locatie een tijdelijke fietsenstalling te realiseren voor maximaal 5 jaar. Capaciteit van ruim 1000 enkellaagse fietsplaatsen en ca. 50 plekken voor bromfietsen en fietsen van bijzonder formaat (zoals bakfietsen). De gemeente zorgt voor onderhoud en schoonmaak van de locatie.
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
De locatie is in de stedenbouwkundige visie van bureau Maxwan
Beschrijving project
opgenomen als te ontwikkelen locatie en zal in het kader van de gebiedsontwikkeling Stationsgebied en omgeving worden ontwikkeld.
Foto nu
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Op 13 oktober 2011 heeft de gemeenteraad het kaderbesluit Rijnsburgerblok vastgesteld.
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Fietsenstalling Stationsplein 10-22 Beschrijving project
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Foto nu
hoofdstuk-stationsplein10-22 foto nu
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Beschrijving project Foto vroeger
Fietsenstalling Club 70
SNELMENU
club70start
Bar Dancing Club 70 was een veelbezochte uitgaansgelegenheid in Leiden. Sinds in 1999 een forse brand huishield stond het gebouw van Club 70
Foto nu
leeg. De constructie was dusdanig aangetast, dat het pand niet meer kon worden herbouwd. Vanwege instortingsgevaar en om te voorkomen dat er opnieuw brand zou worden gesticht besloot de gemeente tot de sloop. Sinds 2008 wordt de locatie gebruikt als tijdelijke fietsenstalling. De stalling biedt plaats aan 375 fietsen.
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Ontwikkelingen Rabobank/Club 70
Beschrijving project
Er zijn verschillende plannen geweest om de locaties te herontwikkelen. Deze plannen bleken om diverse redenen niet haalbaar. Beide locaties
Foto vroeger
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
maken in de stedenbouwkundige visie van bureau Maxwan deel uit van het zogenaamde Rijnsburgerblok en worden in dat kader herontwikkeld.
Foto nu
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
club 70 vroeger Beschrijving project
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Foto vroeger Foto nu
hoofdstuk-club70 foto vroeger
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Fietsenstalling Club 70 nu Beschrijving project
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Foto vroeger Foto nu
hoofdstuk-club70 foto nu
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Beschrijving project Foto vroeger
Fietsenstalling Trafolocatie
SNELMENU
trafolocatiestart
De Trafolocatie dankt haar naam aan de transformatorhuisjes die vroeger op deze plek stonden. Sinds eind 2007 staan er fietsenrekken. De plek bood ruimte aan 1500 fietsen. Door de komst van nieuwe fietsenstallingen zoals de ondergrondse fietsenstalling aan de zeezijde en de uitbreiding van de stalling onder het Alphens Perron, is het aantal fietsenplekken teruggebracht tot ruim 800. Ontwikkelingen Trafolocatie De gemeente wilde de trafolocatie ontwikkelen. De grond is eigendom van de gemeente. Geruime tijd heeft de gemeente gesproken met een projectontwikkelaar over een ontwikkeling van kantoren, discotheek en
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
bioscoop op deze locatie. Er werd overeenstemming met de ontwikkelaar
Beschrijving project
bereikt over de grondwaarde voor de realisatie van een multifunctioneel gebouw met ruimte voor onder meer kantoren, een megabioscoop en
Foto vroeger
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
ruim 200 autoparkeerplaatsen. Echter eind 2008 berichtte de ontwikkelaar de gemeente dat de beoogde bioscoopexploitant had afgehaakt en de kantoorruimte als gevolg van de recessie op dat moment onverhuurbaar was. De gemeente heeft de ontwikkelaar vervolgens tot 1 augustus 2009 de tijd gegeven met een alternatief bouwplan te komen. Toen deze termijn was verstreken heeft de gemeente de ontwikkelaar bericht dat zij zich nu vrij acht om met andere gegadigden de onderhandelingen te starten. De locatie is in de stedenbouwkundige visie van bureau Maxwan opgenomen als te ontwikkelen locatie en zal in kader van de gebiedsontwikkeling Stationsgebied en omgeving worden ontwikkeld.
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Trafolocatie vroeger Beschrijving project
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Foto vroeger
hoofdstuk-trafolocatie foto vroeger
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Beschrijving project Foto straks
Toekomstvisie / gebiedsontwikkeling
SNELMENU
hoofdstuk-toekomst
De ontwikkelingen rond het Centraal Station van Leiden zijn nog niet afgerond. Het LCP bood in onvoldoende mate een kader om de beoogde kwaliteitslag in het stationsgebied te bewerkstelligen Het gebied vraagt nog om samenhangende kwalitatief hoogwaardige ingrepen. In de zomer van 2009 is een externe stedenbouwkundige van Maxwan aangetrokken. In het najaar van 2010 is, in samenwerking met marktpartijen, een nota van uitgangspunten geformuleerd die is uitgewerkt in een stedenbouwkundig plan voor het stationsgebied en omgeving. Het LCP wordt omgevormd naar een nieuwe gebiedsontwikkeling Stationsgebied en omgeving. Lees meer: Herontwikkeling stationsgebied
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Stationsplein straks (impressie) Beschrijving project
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Foto straks
hoofdstuk-toekomst foto straks
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Weetjes
SNELMENU
hoofdstuk-weetjes
• De lengte van de tunnel inclusief de inritten bedraagt 506 meter • Leiden Centraal is het vijfde station van Nederland met ruim 60.000 bezoekers per dag. • Er zijn 13.740 fietsplekken in het stationsgebied, inclusief betaalde fietsenstalling. • In het hele stationsgebied geldt: Fiets Fout = Fiets Weg. Meer weten? Kijk op www.leiden.nl/fietsen • Fietsenstalling Club 70 dankt haar naam aan een beroemde bar dancing die helaas is afgebrand. • De trafolocatie dankt haar naam aan de transformatorhuisjes die op deze plek stonden.
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
• De kleuren van het Achmeagebouw zijn een verwijzing naar het kleurgebruik van Theo van Doesburg die in de jaren ‘20 van de vorige
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
eeuw in Leiden kunstbeweging de Stijl oprichtte. • Leiden centraal heeft vier verschillende stationsgebouwen gehad. • Het eerste stationsgebouw werd op 17 augustus 1842 geopend en werd ontworpen door architect F.W. Conrad. • De architect van het huidige stationsgebouw is architect: H.C.H. Reijnders • Leiden was een van de voorbeeldplannen in de “Vierde nota over de Ruimtelijke Ordening om de kwaliteit van de dagelijkse leefomgeving te verbeteren”. Deze nota is opgesteld door de Rijksplanologische Dienst. • De ‘waslijn’ voor informatiepanelen boven het busstation is 70 meter lang en uit 1 stuk gemaakt.
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
• De Joop Walenkamptunnel tussen busstation en LUMC is vernoemd naar de in 1997 overleden wethouder, die nauw betrokken was bij het
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Leiden Centraal Project. • De opvallend rode woontoren tegen Leiden CS aan heet ‘De Kijker’. • Voor de aanleg van de tunnel is 2600 ton stalen damwand, 610 betonnen palen en 110.000 tegels in violet, roze, rood en grijs gebruikt. Er is 45000 kuub grond ontgraven • Het eerste station Leiden werd geopend op 17 augustus 1842 aan de Oude Lijn, de eerste spoorlijn van de HIJSM.
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Gerelateerde projecten
SNELMENU
hoofdstuk-gerelateerde
Het stationsgebied bestaat uit een breed scala van ontwikkelingen en projecten die elk hun eigen dynamiek kennen en van invloed zijn op de sfeer en uitstraling van het stationsgebied van Leiden. Programma Binnenstad Om de mogelijkheden van het Leidse centrum ook in de toekomst voldoende te benutten, heeft het college het programma Binnenstad vastgesteld. Het stationsgebied is een van de belangrijkste locaties binnen het programma om verbeteringen te realiseren. www.leiden.nl/binnenstad
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Hoogwaardig Openbaar Vervoer De eventuele inpassing van de Hoogwaardig Openbaar Vervoer (RijnGouwelijn) speelt een belangrijke en beeldbepalende rol in het gebied. www.leiden.nl/
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
bereikbaarheid Leiden Bio Science Park Het Leiden Bio Science Park (LBSP) bestaat 25 jaar. In die tijd is het uitgegroeid tot het grootste life sciences kenniscluster in Nederland van toonaangevende bedrijven, onderzoekers en opleidingen. Ze komen samen om life sciences te bedrijven en zo bij te dragen aan ieders gezondheid. De universiteit en de gemeente willen van deze bijzondere plek een kenniscentrum maken, met ruimte om te wonen, te werken, te studeren en te recreëren. Wilt u meer weten over wat er allemaal gebeurt in Leiden Bio Science Park? Kijk dan op de website van het Leiden Bio Science Park
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Financiën
SNELMENU
hoofdstuk-financien
Het project Leiden Centraal is officieel gestart op 15 februari 1994 (Raadsbesluit 94.0042) toen de gemeenteraad van Leiden besloot om een krediet van ƒ 50 miljoen beschikbaar te stellen voor de eerste fase. Dit bedrag is besteed aan de (gedeeltelijke) aanleg van de Stationsplein- en Terweetunnel (later de Joop Walenkamptunnel genoemd) , verwerving van de panden aan de Terweezijde (tegenwoordig Bargelaan) en de (gedeeltelijke) aanleg van wegen en keermuur bij de U-bocht aan de Dellaertweg. Deze grote investering werd voor een belangrijk deel mogelijk gemaakt door het beschikbaar stellen van ƒ 81 miljoen subsidie door het Ministerie van Verkeer en Waterstaat in juli 1993. Lees hier verder…
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Communicatie
SNELMENU
hoofdstuk-communicatie
Communicatie is een belangrijk aandachtspunt in het stationsgebied. Het tijdig informeren van de doelgroepen de voortgang van projecten en werkzaamheden in het stationsgebied staat voorop. Zo wil de gemeente begrip creëren voor de huidige situatie en de beeldvorming over de gemeentelijke inzet in het stationsgebied verbeteren. Voor wie? Onder meer de bedrijven en instellingen in het stationsgebied, omwonenden, winkeliers stationshal, reizigers, alarmdiensten, inwoners Leiden, belangenorganisaties, partners, ontwikkelaars en eigenaren vastgoed stationsgebied, aannemers en interne doelgroepen.
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Hoe? Informatie over de activiteiten in het stationsgebied vindt plaats via
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
informatie - en inloopbijeenkomsten, nieuwsbrieven, website, boekjes met informatie over de toekomst van het gebied, bewonersbrieven, persberichten, krantenartikelen, Stadskrant, website, intranet, interne nieuwsbrief, bouwborden en aandacht voor mijlpalen. Op Stationsplein 208 was vanaf 1994 gedurende een aantal jaren een informatiecentrum gevestigd dat veel belangstellenden trok.
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Organisatie
SNELMENU
hoofdstuk-organisatie
Voor de ontwikkeling van het Leiden Centraal Project is nauw samengewerkt met diverse partners in het stationsgebied. Naast de gemeentelijke projecten, zoals de inrichting van de openbare ruimte en de aanleg van tunnels, maken ook veel particuliere projecten deel uit van het Leiden Centraal Project.
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Om deze verschillende projecten en ontwikkelingen in goede banen te leiden waren er verschillende overlegvormen: • Bestuurlijk (intern);
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
• Projectgroep (intern); • Werkgroep zeezijde (intern); • Coördinatie overleg tussen LUMC, ROC en gemeente (extern); • Werkgroep Trafolocatie: BAM en gemeente (extern); • Stuurgroep: ROC, CCL en gemeente (extern). Daarnaast zijn er voor alle deelprojecten werkgroepen of coördinatieoverleggen geweest.
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Ibishotel
SNELMENU
hoofdstuk-ibishotel
In opdracht van IBIS Leiden Centre BV is voor Golden Green Hotels een voormalig universiteitskantoor aan de Stationsweg verbouwd en uitgebreid tot een hotel met 118 kamers volgens het IBIS-concept. Het hotel is begin 2012 geopend. Meer weten? IBIS-hotel
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Colofon
SNELMENU
hoofdstuk-colofon
De eindrapportage Leiden Centraal project is opgesteld door de gemeente Leiden. Aan dit document kunnen geen rechten worden ontleend. Tekst: Gemeente Leiden Beeld: Gemeente Leiden, Archieffoto’s gemeente Leiden, Stationsweb http://www.stationsweb.com, Vormgeving: Creja
Oktober 2011
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
Informatie
SNELMENU
hoofdstuk-informatie
Klik op de roze balkjes van de projecten voor meer informatie over de projecten. In de rechterbalk ziet u diverse icoontjes waar u op kunt klikken voor meer informatie. U kunt de rapportage sluiten door op het kruisje in de rechterhoek te klikken.
DRUK op ESC OM Af te Sluiten
Hoofdstuk plattegrond
SNELMENU
EINDRappoRtage Leiden Centraal Project 2011
DRUK op ESC OM Af te Sluiten