Eindhovens actieplan voor biodiversiteit

Eindhovens actieplan voor biodiversiteit Alpenwatersalamander als ambassadeur

samenwerkingsverband Duurzame Driehoek en gemeente Eindhoven

Eindhoven, september 2009

Gemeente Eindhoven

Verantwoording

Titel

:

Eindhovens actieplan voor biodiversiteit

Subtitel

:

Alpenwatersalamander als ambassadeur

Projectnummer

:

Datum Auteur

: :

September 2009 Leonhard Schrofer Dit plan is opgesteld met medewerking van: Grontmij (Rob van Schijndel) en Milieu Educatie Centrum (Petra van Leeuwen) Dit plan is tot stand gekomen in het kader van de Duurzame Driehoek, waarin de gemeente Eindhoven participeert. Zie ook: www.duurzamedriehoek.nl voor nadere info. De Provincie Noord-Brabant ondersteunt dit project van de Duurzame Driehoek. Zie ook: www.biodiversitybrabant.nl

Contact

:

Leonhard Schrofer, projectleider Alpenwatersalamander als ambassadeur. Divisie Stedelijke Ontwikkeling / sector Openbare Ruimte, Verkeer & Milieu / afdeling Groen & Water. Bezoekadres: Kennedyplein 200, Eindhoven. Postadres: Postbus 998, 5600 ZT Eindhoven T +31 40 238 68 15 [email protected] www.eindhoven.nl

Pagina 2 van 31

Inhoudsopgave

1 1.1 1.2

Biodiversiteit ............................................................................................................... 4 Wat is biodiversiteit?................................................................................................... 4 Is biodiversiteit belangrijk?.......................................................................................... 4

2 2.1 2.2 2.3

Biodiversiteit in de gemeente Eindhoven .................................................................... 6 Hoe is het gesteld met de biodiversiteit in de gemeente Eindhoven? ......................... 6 Wat doet de gemeente Eindhoven al voor biodiversiteit? ........................................... 6 Duurzame Driehoek en biodiversiteit .......................................................................... 6

3 3.1

De natuurambassadeur Alpenwatersalamander ......................................................... 7 De karakteristieke landschappen van de gemeente Eindhoven.................................. 7

4 4.1 4.2 4.3

De kansenkaart .......................................................................................................... 9 De soortkeuze ............................................................................................................ 9 Alpenwatersalamander als natuurambassadeur ......................................................... 9 Meeliftende soorten .................................................................................................. 12

5 5.1 5.2

Doelstellingen en middelen....................................................................................... 13 Algemene en bijzondere doelstellingen en kaders.................................................... 13 Middelen................................................................................................................... 13

6 6.1 6.2

Uitvoeringsplan......................................................................................................... 15 Acties........................................................................................................................ 15 Planning ................................................................................................................... 16

7 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 7.7

Communicatieplan .................................................................................................... 17 Inleiding .................................................................................................................... 17 Communicatiedoelstellingen ..................................................................................... 17 Rol sector Communicatie.......................................................................................... 19 Doelgroepen ............................................................................................................. 19 Interne gemeentelijke communicatie ........................................................................ 20 Externe communicatie .............................................................................................. 21 Communicatieplanning ............................................................................................. 22

8

Monitoring................................................................................................................. 22

9

Literatuur .................................................................................................................. 23

Bijlagen

................................................................................................................................. 24

Actieplan Biodiversiteit Eindhoven, Alpenwatersalamander als ambassadeur Pagina 3 van 31

1

Biodiversiteit

1.1

Wat is biodiversiteit?

Biodiversiteit is een breed begrip, iedereen heeft er wel eens van gehoord, maar weinig mensen kunnen aangeven wat er precies mee bedoeld wordt. Er bestaan veel verschillende definities van biodiversiteit. De bekendste en meeste gebruikte definitie is die van het “Verdrag inzake behoud van biodiversiteit” (Rio de Janeiro, 1992). In dit verdrag is biodiversiteit gedefinieerd als: De variabiliteit onder levende organismen van allerlei herkomst, met inbegrip van, onder andere, terrestrische, mariene en andere aquatische ecosystemen en de ecologische complexen waarvan zij deel uitmaken, dit omvat mede de diversiteit tussen soorten, binnen soorten en van ecosystemen. Dit is een erg uitgebreide en lastige definitie van het begrip biodiversiteit. In één zin zou je kunnen zeggen: Biodiversiteit is de variatie tussen soorten, binnen soorten en van ecosystemen. Wereldwijd gaat het erg slecht met de biodiversiteit. Uit tal van onderzoeken blijkt dat duizenden soorten uitsterven of met uitsterven bedreigd zijn, ook in Nederland. Volgens onderzoekers zitten we op dit moment in de zesde grote uitstervingspiek die de wereld tijdens haar bestaan heeft gekend. Andere uitstervingspieken werden veroorzaakt door ijstijden of een meteorietinslag (dinosauriërs). De huidige uitstervingspiek wordt echter veroorzaakt door ons, de mens, en dat is nog nooit vertoond. Volgens internationale natuurbeschermingsorganisaties (verenigd in de IUCN) wordt momenteel 40% van alle bekende dieren plantensoorten met uitsterven bedreigd (1).

1.2

Is biodiversiteit belangrijk?

De wereldwijde achteruitgang van biodiversiteit is niet alleen erg omdat we daarmee minder mooie dieren en planten krijgen, er zijn veel meer gevolgen. Biodiversiteit is de pijler van al het leven op aarde. Biodiversiteit is de biologische levensverzekering van de mensheid, zoals Jan Pronk ooit zei. Biodiversiteit vervult tal van ecosysteemfuncties zoals: • Regulatie (bv waterzuivering en klimaatverandering); • Productie (bv landbouw, visserij, gezondheidszorg); • Informatie (bv menselijk welbevinden). Daarnaast heeft biodiversiteit ook een belangrijke economische waarde. Dit is één van de redenen waarom de gemeente Eindhoven zich duidelijk als een groene gemeente profileert. Voorbeelden van economische waarde van biodiversiteit zijn: • Biodiversiteit bevordert gezondheid en kwaliteit van het leven; • Dankzij biodiversiteit ontstaat een aantrekkelijke gezonde leefomgeving waar mensen graag wonen; • Recreatie en toerisme worden aangetrokken door gebieden met een hoge biodiversiteit; • Productie uit landbouw en veehouderij; • Biodiversiteit zorgt voor een bufferende werking (bv water, vervuiling, luchtkwaliteit);


Natuurambassadeur de Alpenwatersalamander

• Biodiversiteit is het natuurlijk kapitaal van de maatschappij. Van de rente kun je gemakkelijk leven maar op dit moment gebruiken we ook het kapitaal (1).

In figuur 1.1 is te zien dat in de laatste 50 jaar de biodiversiteit in Nederland sterk is afgenomen. Per soortgroep is aangegeven wat hoeveel procent van de soorten in een soortgroep bedreigd of zelfs uitgestorven is. Bij steenvliegen is te zien dat bijna de helft van de soorten in 50 jaar tijd uit ons land verdwenen is. Bij reptielen is duidelijk te zien dat vrijwel alle soorten bedreigd zijn (1).



2

Biodiversiteit in de gemeente Eindhoven

2.1

Hoe is het gesteld met de biodiversiteit in de gemeente Eindhoven?

Natuur in de gemeente Eindhoven is overal aanwezig. Van het centrum en de groenarme wijken met zijn Gierzwaluwen en Huismussen tot de rijk gevarieerde natuur in de beekdalen, bossen en heideterreintjes met orchideeën en Dotterbloemen. Eindhoven heeft een natuurrijke structuur, die gekenmerkt wordt door groene wiggen zoals het Dommeldal, groenzones die Eindhoven van de omringende dorpen scheiden, groene aders door de stad zoals parkstroken Genderdal en Bonifaciuspark. De natuurlijke samenhang en de natuurkwaliteit binnen de gemeente Eindhoven is door de verstedelijking de laatste eeuw sterk achteruit gegaan. De kansen voor herstel zijn overal.

2.2

Wat doet de gemeente Eindhoven al voor biodiversiteit?

In de jaren ’90 van de vorige eeuw is in Nederland een plan opgesteld voor een ecologische structuur opgesteld om versnipperde en geïsoleerd geraakte natuur weer met elkaar te verbinden. Zo ligt nu aan de oostkant van Eindhoven de ecologische hoofdstructuur van de Kleine Dommel en Dommel en door Eindhoven de ecologische verbindingszones van Stadsdommel, Eindhovensch Kanaal en Beatrixkanaal. In de gemeente Eindhoven zijn diverse beleidsplannen in relatie tot biodiversiteit opgesteld, dit zijn o.a. 'Inventarisatie Natuurwaarden Eindhoven 1998' met aanvullende rapporten, 'Groenbeleidsplan 2001'; ‘Strategienota Dommelzone binnen de Ring 2001’ met vervolgrapporten; ‘Niet kappen tenzij … 2002’; ‘Nota Openbare Ruimte 2005’; ‘Bomenbeleidsplan 2008’ en ‘Natuurdoeltypen en monitoring gemeente Eindhoven’ 2009. Om de biodiversiteit binnen de gemeente Eindhoven te versterken, zijn speciaal voor amfibieën veel poelen aangelegd en opgeknapt, beheerplannen opgesteld om de Gender, Beatrixkanaal, Eckartsebos, Urkhovense Zeggen de natuurgebieden beter te beheren. Projecten voor stadsvogels zijn opgestart. Daarnaast zijn een aantal uitvoeringsprojecten uit het 'Groenbeleidsplan 2001' uitgevoerd of in uitvoering, zoals: Randzone Urkhoven, Graslanden Gijzenrooi, een ecologische verbindingszone in Meerhoven, Aanschotse Beemden, Structuurplannen voor De Karpen en Genneperparken. Ten slotte gaat bij het beheer van gemeentelijk groen meer rekening gehouden worden met natuurwaarden, maar dit staat nog in de kinderschoenen.

2.3

Duurzame Driehoek en biodiversiteit

Vanaf november 2003 hebben dertien gemeenten en de Provincie Noord-Brabant de intentieverklaring 'Duurzame Driehoek' getekend. In maart 2007 hebben ook drie andere gemeenten en de Brabantse Waterschappen deze verklaring ondertekend. Hiermee wordt de ambitie uitgedragen om de komende jaren in de driehoek 's-Hertogenbosch, Eindhoven en Tilburg een daadwerkelijke sprong te maken in een duurzame ontwikkeling. De deelnemende partijen willen de bestaande natuurlijke, historische en culturele waarden van het gebied, waaronder het Groene Woud, vergroten door de uitvoering van concrete projecten. Dit doen zij in actieve samenwerking met zoveel mogelijk maatschappelijke organisaties, onderwijsinstellingen, bedrijven en burgers (1).



De deelnemers van de Duurzame Driehoek hebben de Countdown 2010 verklaring ondertekend en geven daarmee aan zich extra te zullen inspannen voor het behoud van de biodiversiteit. Om hier concreet invulling aan te geven is het project ‘Duurzame Driehoek adopteert soorten’ opgestart, onder het motto: met meer soorten meer mans in de Duurzame Driehoek. De Duurzame Driehoek erkent daarmee het belang om biodiversiteit gezamenlijk en regionaal onder de aandacht te brengen van een breder publiek en zal lokale acties ter behoud en versterking van biodiversiteit voorbereiden en uitvoeren. Elke deelnemer heeft een biodiversiteitambassadeur benoemd en stelt een actieplan op (1).

3

De natuurambassadeur Alpenwatersalamander

In het vorige hoofdstuk is al gezegd dat biodiversiteit een abstract begrip is. Veel mensen weten niet wat er precies mee bedoeld wordt. Het is daarom goed om biodiversiteit een gezicht te geven. In 2009 adopteert de gemeente Eindhoven daarom een diersoort die typerend is voor de gemeente. Deze soort zal het gezicht worden van biodiversiteit in Eindhoven. Welke soorten in de gemeente voorkomen is sterk afhankelijk van de aanwezige landschappen en ecosystemen in de gemeente. In dit hoofdstuk wordt eerst beschreven welke landschapstypen in de gemeente Eindhoven voorkomen (1).

3.1

De karakteristieke landschappen van de gemeente Eindhoven

Het huidige landschap van de gemeente Eindhoven kan worden onderverdeeld in stenige stad, groene stad, stadspark, stadsrand, beekdallandschap, kanaal, kleinschalig cultuurlandschap, bos en heide. Stenige stad Dit is het overgrote deel van de woonwijken en de bedrijventerreinen. Natuur komt hier voor in de vorm van bomen in straten, buurtparken, stadstuinen en aan of in huizen en gebouwen als nestel- en verblijfsgelegenheden voor vogels en vleermuizen. In de oude nog niet gerenoveerde wijken zijn de nestel- en verblijfsgelegenheden voor ‘rots’-bewoners als Gierzwaluw, Huismus, Zwarte roodstaart, Kleine dwergvleermuis en Laatvlieger het grootst. De oudere stadsdelen kenmerken zich in sommige gevallen door oudere muren met specifieke plantensoorten. Per bewoner is er minder dan 4 m2 openbaar groen en ongeveer 1 boom in openbaar gebied. Groene stad Dit zijn woonwijken met een uitgesproken groen karakter die aansluiten bij stadsparken en stadsranden. Natuur is zowel in de gemiddeld grotere tuinen als in de openbare ruimte geconcentreerd. De concentratie ‘rots’-bewoners is minder hoog, maar de concentratie aan boombewonende vogels, amfibieën en kleine zoogdieren is groter. Stadspark en stadswateren Stadsparken, inclusief de beken en kanalen vormen de stedelijke ecologische verbindingszone. De parken zijn cultuurlijk ingericht met kort gemaaide gazons en exotische boom- en struiksoorten. Natuur vervult hier naast recreatie en waterberging een ondergeschikte functie.



Stadsrand De stadsrand van Eindhoven wordt gevormd door een aaneenschakeling van groengebieden gericht op relatief intensieve benutting van het landschap. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om sportvelden, sporthallen, cultuurlijk bos, kleinschalig cultuurlandschap, volktuinen, maneges, kleine natuurelementen (poelen, loofsingels, natuurbosjes, heideterreintjes, schrale bloemrijke graslanden en onkruidrijke/bloemrijke akkers), natuur- en milieueducatie, verspreid liggende bebouwing (scholen, asielzoekerscentra, instituten, kloosters, woningen, bedrijven, boerderijen, musea e.d.). Dit gebied is rijk aan boombewonende vogels, amfibieën, kleine zoogdieren, insecten en planten. Beekdal, bos en heide In deze gebieden staat natuur voorop. Ze omvatten de ecologische hoofdstructuur, groene hoofdstructuur, ecologische verbindingszones, zoals grote delen van de beekdalen van Dommel, Kleine Dommel en Tongelreep; Gijzenrooi; Stratumse Heide; Klotputten; landgoed de Wielewaal; Beatrixkanaal; Grote Beek en Stadsdommel. Ecologische processen, verdrogingbestrijding, stilte en duisternis zijn hier de belangrijke thema’s. Landschapskeuze voor ambassadeurssoort Binnen Eindhoven zijn alle stadslandschapstypen geschikt, met uitzondering van de ‘stenige stad’ en ‘heide’, om de Alpenwatersalamander als ambassadeursoort aan te koppelen. De Alpenwatersalamander heeft voor zijn amfibische leefwijze meerdere leefgebieden nodig. Deze stadslandschappen, leefgebied voor nog veel meer andere dieren plantensoorten, zijn van belang voor de biodiversiteit en worden de komende jaren ontwikkeld tot stedelijke ecologische verbindingszones. Door een ambassadeurssoort te kiezen die typerend is voor deze stadslandschappen, wordt bijgedragen aan extra bekendheid van en draagvlak voor de ontwikkeling van deze verbindingszones. Voor dit actieplan is hieronder Alpenwatersalamander ‘Sally’ als cartoonfiguurtje getekend



De kansenkaart

De provincie Noord-Brabant ontwikkelt momenteel interactieve kaarten waarin gegevens over het voorkomen van soorten en het leefgebied binnen een bepaalde gemeente worden gecombineerd tot kansenkaarten per gemeente. De soortenkaarten geven aan welke soorten er in welke gemeente voor komen. Het betreft prioritaire soorten en andere ‘bijzondere’ soorten. De kansenkaart geeft daarentegen zicht op welke soorten in welke gemeente voor kunnen komen. Het betreft hier alleen ‘prioritaire soorten’. De gemeente Eindhoven is relatief het meest belangrijk voor planten- en diersoorten die gebonden zijn aan de beekdalen en voor een aantal soorten aan de wijdere omgeving. Voorbeelden hiervan zijn: Alpenwatersalamander, Kamsalamander, Gentiaanblaauwtje, Waterspitsmuis, Das, Oeverzwaluw en Beenbreek. De tabel met alle prioritaire soorten voor Eindhoven staan in bijlage 1. Daarnaast zijn in Eindhoven ook soorten als de Gierzwaluw, Huismus en Dwergvleermuis belangrijk.

3.2

De soortkeuze

Om biodiversiteit een ‘gezicht’ te geven wordt de Alpenwatersalamander als symbool voor de biodiversiteit ingezet. Deze salamander komt in Eindhoven voor, maar de leefgebieden kunnen worden uitgebreid en aan elkaar worden verbonden (ontsnippering), zodat de Alpenwatersalamander zich van de ene poel naar de ander kan verplaatsen. Om de herkenbaarheid te bevorderen wordt een afbeelding van deze salamander gebruikt in de communicatieuitingen. Voor de Alpenwatersalamander is gekozen omdat deze: a) kenmerkend is voor Eindhoven b) een aandachtsoort is voor Eindhoven vanaf 1993 c) voor de provincie Noord-Brabant een prioritaire soort is d) op veel overgangen van stad naar groen en het landelijk gebied voorkomen e) de burger hier veel invloed op uit kan oefenen f) over het jaar genomen drie geheel verschillende leefgebieden nodig heeft g) de Alpenwatersalamander bovenal een prachtig diertje is. Van de verschillende amfibiesoorten die in Eindhoven voorkomen, is de Alpenwatersalamander het meest geschikt om te gebruiken bij concrete acties. Deze salamander is geschikt, omdat er verschillende maatregelen aan kunnen worden gekoppeld ten behoeve van het stadslandschap, andere soorten van kunnen meeprofiteren, mensen dicht bij huis maatregelen kunnen nemen, scholen poelen kunnen adopteren en waar educatieve wandelingen, lezingen, etc. voor mogelijk zijn.

3.3

Alpenwatersalamander als natuurambassadeur

Mensen hebben wel eens een salamander gezien herkennen deze als van ‘oh … die met die oranje borstjes’. De mannetjes zijn in het voorjaar donkerblauw met een zwart-wit geblokte rugkam en een band van zwarte stippen op de flanken. De vrouwtjes hebben een meer blauwgrijs tot grijsgroene kleur en lijken vaak gemarmerd. Buiten het voortplantingseizoen verblijven de dieren op land zijn beide geslachten iets donkerder van kleur en is de zwart-wit geblokte rugkam bij de mannetjes niet meer of slechts zeer vaag zichtbaar. Alpenwatersalamanders kunnen tot ongeveer 12 cm groot worden. De larven van de Alpenwatersalamander zijn sterk gepigmenteerd.



De Alpenwatersalamander komt in Nederland in het zuiden en oosten voor, vaak in de buurt van bos en/of houtsingels. Hij heeft een voorkeur voor zandige leemgronden, waar hij voorkomt in beboste gebieden (loofbos) of kleinschalige landschappen met heggen en struwelen. De Alpenwatersalamander is niet kieskeurig wat betreft zijn voortplantingsgebied in de vorm van poel, vijver of een geïsoleerde sloot. In het voorjaar is hij in allerlei typen water te vinden, zolang het niet snel stromend of vis bevat. Alpenwatersalamanders overwinteren meestal op het land op vorstvrije plaatsen als gangen van wortels en dieren, duikers en composthopen. In februari trekken ze naar het water. De dieren baltsen in de periode april - eind mei. De eieren worden, net als bij andere watersalamanders, op de blaadjes van waterplanten afgezet. Als deze ontbreken, wat bij sterk beschaduwde bospoelen vaak het geval is, vormen de bladeren op de bodem een alternatief. De larven verblijven in het water van juni tot en met augustus . De volwassen salamanders zijn in de maanden maart tot en met mei ’s avonds in het donker in het voortplantingswater met een goede zaklamp te bestuderen. Vanaf juni tot in de herfst leven de salamanders beschut in lang gras, struiken en bosschages. De Alpenwatersalamander leeft op land van kleine insecten en wormen en in het water van kleine waterdieren als vlokreeftjes en watervlooien. De Alpenwatersalamander is beschermd en opgenomen in tabel 2 van de Flora- en faunawet. (2) en (3)

Figuur 4.1: Verspreiding Alpenwatersalamander in Nederland (bron RAVON)

Figuren 4.2 en 4.3: Jonge Alpenwatersalamander en volwassen Alpenwatersalamander. Foto’s: Domin Dalessi.



Figuur 4.4: Kansenkaart voor de Alpenwatersalamander in Noord-Brabant. Donker blauwe gebieden zijn bolwerken van deze soort, waaronder de gemeente Eindhoven (bron: Provincie Noord-Brabant).

Figuur 4.5: Verspreiding van Alpenwatersalamander gemeente Eindhoven (bron: 'Inventarisatie Natuurwaarden Eindhoven'; kaartje: Ecologica).



3.4

Meeliftende soorten

De Alpenwatersalamander komt binnen Eindhoven voor in alle stadslandschapstypen met uitzondering van de ‘stenige stad’ en ‘heide’. Daarnaast komen ook de Kleine watersalamander en Kamsalamander in Eindhoven voor. Deze stadslandschappen herbergen belangrijke natuurwaarden en bezitten dan ook een grote biodiversiteit. De acties worden gericht op de Alpenwatersalamander, maar ook andere salamanders, kikkers en padden profiteren mee. Andere diersoorten die meeliften zijn bijvoorbeeld: Watervleermuis, Beekoeverlibel, Weidebeekjuffer. Plantensoorten die meeliften zijn bijvoorbeeld Moerashertshooi, Moeraswederik en Watervorkje.



4

Doelstellingen en middelen

4.1

Algemene en bijzondere doelstellingen en kaders

Het algemene doel is het stimuleren van de biodiversiteit in de gemeente Eindhoven. Naast het algemene doel zijn de volgende bijzondere doelstellingen geformuleerd: o Het versterken van het stadslandschap ten behoeve van de (Alpenwater)salamander; o Behoud en versterking van de salamanderpopulatie; o Het verbreden van draagvlak ten aanzien van de salamander. Kaders: o Concrete acties met de grootste verwachtte effecten voor de biodiversiteit krijgen de voorkeur. o Zowel de gemeentelijke overheid als de inwoners van Eindhoven worden aangespoord volgens het uitgangspunt ‘goed voorbeeld doet goed volgen’.

4.2

Middelen

Uitgangspunt is dat de gemeente Eindhoven en de provincie Noord-Brabant het leeuwendeel voor hun rekening nemen volgens de verdeelsleutel 1 : 1. Van de inwoners wordt een eigen bijdrage verwacht, afhankelijk of dit op grond van de inwoners of in de openbare ruimte wordt gerealiseerd. In september 2009 ziet het overzicht over de middelen er als volgt uit: b

A. De Gemeente Eindhoven is bereid 50% van de projectkosten uit het ‘Programma Groen en Recreatie’ op te brengen op voorwaarde dat het resterende deel door derden wordt opgebracht.

b

B. De Duurzame Driehoek heeft op 31 augustus 2009 per mail voor het hele plan een subsidie toegezegd van € 23.176,00. Deze toezegging kan goed worden ingezet waar geen toezeggingen van derden zijn te verwachten.

b

De provincie Noord-Brabant heeft goede subsidiemogelijkheden op het gebied van leefgebieden en natuur- en milieueducatie: o C. ‘Subsidieregeling soortenbeleid planten en dieren’. Deze regeling gaat met ingang van 1 januari 2010 over in de ‘Regeling voor leefgebiedenbenadering’. Voor de stedelijke gebieden wordt de nieuwe regeling beter, maar ‘hoeveel’ is nu nog niet duidelijk. http://www.brabant.nl/Leven/Natuur%20in%20Brabant/Groenloket/Subsidie%2 0Soortenbeleid%20planten%20en%20dieren.aspx o D. ‘Subsidieregeling Communicatie en Educatie Ecologie’. Contactpersoon bij de provincie Noord-Brabant is Macha van de Ven (telefoon 073 – 681 28 55). http://www.brabant.nl/Leren/Natuur%20dichter%20bij%20de%20mens/Subsidi e%20voor%20educatieprojecten%20Ecologie.aspx

b

Brabants Landschap Coördinatiepunt Landschapsbeheer. Het Coördinatiepunt Landschapsbeheer is alleen interessant voor natuurprojecten op het gebied van natuur als deze zijn gelegen binnen de ecologische hoofdstructuur, ecologische verbindingszo-



nes, groene hoofdstructuur, agrarische hoofdstructuur – landschap. Stedelijk gebied valt hier buiten. o E. ‘Beleidsregel voor subsidiëring van natuur- en landschapsbeheer 2003’ http://brabant.regelingenbank.eu/regeling/125-beleidsregels-voor-subsidi-ringvan-natuur-en-landschapsbeheer-2003/wetstechnische-info/ b

De Europese Unie zoekt middelgrote Europese steden met een groot aantal migranten voor een project waarbij van bewustzijn en betrokkenheid van nieuwe bewoners/immigranten in steden voor milieubescherming en duurzame levensstijlen gecreeerd wordt. o F. ‘INTEGREEN - Creating awareness and commitment of new residents/ urban immigrants for environmental protection and sustainable lifestyles’. Een eerste inschrijving hiervoor is op 15 september 2009 verlopen. Er volgen vermoedelijk meerdere inschrijvingen. http://ec.europa.eu/environment/life/funding/lifeplus.htm

b

Een aantal kleine projectonderdelen zijn geschikt zijn geschikt voor sponsoring door bedrijven, doordat deze worden uitgevoerd: a) in de nabijheid van bedrijven, b) binding hebben met de regio en/of c) binding hebben met de ‘aard’ van het projectonderdeel. o G. Sponsoring door bedrijven.

b

Een aantal kleine projectonderdelen zijn geschikt zijn geschikt om een bijdrage bij bepaalde geldfondsen aan te vragen. o H. Geldfondsen.

De financiering is verder verantwoord in bijlage 2 ‘Tabel uitvoeringsprojecten Actieplan Biodiversiteit Eindhoven’. Hier zijn de hiervoor genoemde beoogde subsidieregelingen met een hoofdletter aangegeven.



5

Uitvoeringsplan

5.1

Acties

Per doelstelling zijn in deze paragraaf concrete acties voor inwoners en gemeente genoemd. Deze acties dragen bij aan het vergroten van de biodiversiteit en aan meerdere doelen, maar zijn steeds onder één doelstelling ingedeeld. Tussen de haakjes zijn de belangrijkste doelgroepen vermeld, welke onderscheiden zijn naar inwoners, bedrijven en gemeente. Bij de meeste acties zijn meerdere partijen betrokken. Versterken biodiversiteit van het stadslandschap 1. Fonds biodiversiteit. Oprichten ‘fonds voor biodiversiteit’ te beheren door gezamenlijke natuur- en milieugroepen (inwoners). 2. Kansenkaart Eindhoven. Maken van een ‘kansenkaart’ voor het gehele gemeentelijke grondgebied analoog aan de kansenkaart van de gemeente ’s-Hertogenbosch (gemeente). 3. Ecologische inrichting en beheer openbaar groen. Toepassen biologisch geteeld inheems plantmateriaal. Verbeteren ecologische inrichting en beheer. 4. Ontsnippering gemeentewegen. Ontsnipperen van groengebieden middels ecoduikers en ecotunnels (gemeente). Versterking biodiversiteit bij amfibieën 5. Ecologisch tuinieren. Verminderen verharding. Inbrengen ecologische elementen. Visvrij maken van tuinvijvers (inwoners) 6. Verbeteren landleefgebieden. Aanleg en beheer landleefgebieden direct rondom poelen en waterbergingen met lang gras, heesters, bosschages en houtstapelingen (gemeente). 7. Poelenplan De Karpen. Aanleg en beheer poelen. Realisatie Poelenplan De Karpen (gemeente). Interesse kweken voor biodiversiteit Vanuit de interesse in de salamander kan het onderwerp ‘biodiversiteit’ gaan leven en kunnen mensen zich daarvoor gaan inzetten. Het stellen van vragen zoals: Wat maakt de salamander een leuk en nuttig diertje? 8. Prentenversjesboek. Intensiveren bestaand Poelenadoptieproject voor scholen middels ontwikkeling doorgaande leerlijn en prentenversjesboekje (inwoners). 9. Amfibie gezien? Verzamelen waarnemingen door scholen en inwoners en maken stippenkaart met de verspreiding Alpenwatersalamander. Eventueel aansluiten bij ‘Plonzenweekend’ in mei van RAVON-landelijk (inwoners). 10. Salamanderwandelingen. Het organiseren van publiekswandelingen door Poelenwerkgroep Eindhoven, Kinderdoemiddag, Heempark Frater Simon Deltour, IVN, Eindhoven, Kronenhoef Rangers, Blixembosch Rangers, Stichting Groendomein Wasven en De Vergeten Tuin (Palingstraat) (inwoners). 11. Studiedag Poelen. Studiedag Poelen voor diverse terreineigenaren en terreinbeheerders in de gemeente Eindhoven (gemeente). 12. Alpenwatersalamander avontuur. Een combinatie van een het stripfiguurtje en een wandeling “avontuur” door de stad. Spelender wijs zien de jongeren wat de Eindhovense natuur te bieden heeft. Informatie en aanwijzingen ontvangen zij via sms en GPS op mobieltjes (gemeente).



13. Alpenwatersalamander Eindhovens Trots. De Alpenwatersalamander dingt mee naar ‘Eindhovens trots’ (gemeente). 14. Integreen. Een project waarbij van bewustzijn en betrokkenheid van de nieuwe Nederlanders in Eindhoven voor milieubescherming, duurzame levensstijlen en biodiversiteit gecreëerd wordt. In bijlage 2 ‘Tabel uitvoeringsprojecten Actieplan Biodiversiteit Eindhoven’ zijn per doelstelling concrete projecten benoemd inclusief de benodigde werkzaamheden, een globale kostenraming en een overzicht van de subsidiemogelijkheden per project.

5.2

Output

‘Output’ is het totaal aan resultaten, welke aan het einde van 2013 zijn uitgevoerd. o Meer particulier ecologisch ingerichte tuinen o Minder verharding in de particuliere tuinen o Fonds voor biodiversiteit o 5 ha van intensief naar ecologisch groenbeheer o 22 ecotunnels en/of ecoduikers o 1 kansenkaart voor natuur in Eindhoven o 20 wandelingen voor publiek en/of scholen o Uitbreiden Poelenadoptieproject > 2000 basisschoolleerlingen o 1 Poster in 1000-voud o De Alpenwatersalamander 1e als Eindhovens Trots o 1 Studiedag over poelen in Eindhoven

5.3

Planning

De meeste projecten worden uitgevoerd in het ‘Countdown 2010’-jaar. Projecten die in 2010 worden uitgevoerd, kunnen al wel in 2009 worden voorbereid. Een aantal projecten zal reeds starten in 2009. Een aantal projecten worden uitgesmeerd over meerdere jaren, omdat deze meeliften met andere projecten binnen de gemeente Eindhoven. De planning per project is weergegeven in bijlage 2 ‘Tabel uitvoeringsprojecten actieplan biodiversiteit Eindhoven’.



6

Communicatieplan

6.1

Inleiding

Biodiversiteit is de variatie tussen soorten, binnen soorten en van ecosystemen. Wereldwijd en ook in Nederland gaat het niet goed met de biodiversiteit. Deze achteruitgang is niet alleen erg omdat we daarmee minder mooie dieren en planten krijgen, er zijn veel meer gevolgen. Biodiversiteit vervult immers tal van ecosysteemfuncties. Samen met de deelnemers van de Duurzame Driehoek (dertien gemeenten en de Provincie Noord-Brabant) heeft Eindhoven de Countdown 2010 verklaring ondertekend. Deze verklaring is in het leven geroepen om de achteruitgang van de biodiversiteit een halt toe te roepen. Met het ondertekenen van de Countdown 2010 verklaring geeft Eindhoven aan dat ze zich actief zal inspannen om de teruggang van biodiversiteit in Eindhoven om te keren in een toename van biodiversiteit. De gemeente gaat hiervoor de medewerkers van de eigen organisatie, maar ook haar inwoners stimuleren om dit te bereiken. In dit communicatieplan wordt beschreven hoe de gemeente om zal gaan met communicatie naar de medewerkers van de gemeente en haar inwoners. Om concreet invulling te geven aan de Countdown 2010 verklaring is het project ‘Duurzame Driehoek adopteert soorten’ opgestart, onder het motto: met meer soorten meer mans in de Duurzame Driehoek. De Duurzame Driehoek erkent daarmee het belang om biodiversiteit gezamenlijk en regionaal onder de aandacht te brengen van een breder publiek en zal lokale acties ter behoud en versterking van biodiversiteit voorbereiden en uitvoeren. Elke deelnemer heeft een biodiversiteitambassadeur benoemd en stelt een actieplan op. Eindhoven heeft de Alpenwatersalamander als ambassadeur benoemd. Eindhoven is al langer aan de slag met biodiversiteit met ontsnipperingsmaatregelen en de aanleg van poelen. Zo ligt nu aan de oostkant van Eindhoven de ecologische hoofdstructuur van de Kleine Dommel en Dommel en door Eindhoven de ecologische verbindingszones van Stadsdommel, Eindhovensch Kanaal en Beatrixkanaal. Om de biodiversiteit binnen de gemeente Eindhoven te versterken, zijn speciaal voor amfibieën veel poelen aangelegd en opgeknapt, beheerplannen opgesteld om de Gender, Beatrixkanaal, Eckartsebos, Urkhovense Zeggen de natuurgebieden beter te beheren. Projecten voor stadsvogels zijn opgestart.

6.2

Communicatiedoelstellingen

Algemene doelstelling: Het vergroten van de biodiversiteit in Eindhoven. Voor wat betreft communicatie valt dit project onder de paraplu: ‘natuur- en milieueducatie’. Versterken van de biodiversiteit maken we concreet door in te zetten op de aanwezigheid van de Alpenwatersalamander. Wanneer het leefgebied voor de Alpenwatersalamander is verbeterd, heeft dat een grotere diversiteit aan planten en dieren tot gevolg. De Alpenwatersalamander is een ‘middel’ om het belang van biodiversiteit op de agenda te zetten. Het is geen doel op zich. Afgeleide doelstellingen:



o Het versterken van het leefgebied voor de salamanders. o Versterking van de salamanderpopulatie in zijn geheel. Middels het monitoringsplan en de daar aan gekoppelde inventarisatie-inspanningen kan na 6 jaar bekeken worden of dit doel is gehaald. o Het verbreden van draagvlak ten aanzien van de salamander. Communicatiedoelstellingen Kennis o inwoners weten dat het niet goed gaat met de variatie van platen en dieren o inwoners weten wat de overheid hier iets aan doet o inwoners weten dat de Alpenwatersalamander het symbool is voor biodiversiteit in Eindhoven Houding o inwoners zijn zich bewust van het belang van biodiversiteit. o inwoners waarderen het dat de overheid zich inzet om de biodiversiteit te bevorderen Gedrag - inwoners dragen ook zelf een steentje bij aan het bevorderen van de biodiversiteit door: o geen salamanders te vangen o flora en fauna te beschermen o te kiezen voor natuurlijke tuinen i.p.v. grote betegelde oppervlakten o mee te doen aan tellingen

6.3 o o o o o o

6.4

Uitgangspunten communicatiestrategie Alpenwatersalamander als ambassadeur die terugkomt in alle communicatie-uitingen actief communiceren van maatregelen die de gemeente treft om de biodiversiteit te versterken, met verwijzing naar de Alpenwatersalamander en kernboodschap werken aan een toename van de Alpenwatersalamander en de biodiversiteit. een positieve insteek (dus niet: ‘zorgen voor vermindering van de afname’ maar ’bevorderen van’) vooral richten op kinderen en inwoners met belangstelling voor de natuur eerst informeren en bewustwording, dan pas sturen op gedrag en dat alleen bij ‘kansrijke doelgroepen’ (met veel belangstelling voor natuur en milieu).

Kernboodschap

Eindhoven zet zich in om de biodiversiteit te versterken. Dat betekent ruimte geven voor de planten en dieren. Biodiversiteit zorgt voor een aantrekkelijke woonomgeving en het bevordert de gezondheid en kwaliteit van het leven. De Alpenwatersalamander is één van de dieren die we willen koesteren. Als het beter gaat met de Alpenwatersalamander, zal het ook beter gaan met andere planten diersoorten. Met de uitvoering van het monitoringsprogramma wordt iedere drie jaar publiekelijk verslag gedaan over hoe het met de biodiversiteit is gesteld. Hierin kunnen dan de ‘tussenstanden’ worden aangegeven zoals: o De achteruitgang van de biodiversiteit is tot stilstand gekomen. o De biodiversiteit neemt weer toe met bijvoorbeeld 5%. Hierin is het idee ‘biodiversiteit’ leidend boven de Alpenwatersalamander.



6.5

Rol sector Communicatie

De sector Communicatie vervult voor de communicatie rondom de Alpenwatersalamander en biodiversiteit een cruciale rol bij het bereiken van de inwoners. Voor iedere actie wordt een afzonderlijke communicatieparagraaf opgesteld. De middelen die deze sector ter beschikking staan zijn: persberichten, wijkinfo’s, raadsinformatiebrieven, banners, bilboards, gemeentelijke website, websites van de Duurzame Driehoek en de Provincie Noord-Brabant, Pino (intranet gemeente Eindhoven), Eindhoven Dichterbij, Lunchbijeenkomsten gemeentelijke medewerkers.

6.6

Doelgroepen

Voor de communicatie over biodiversiteit zijn interne en externe doelgroepen te benoemen. Doelgroepen interne communicatie • Gemeentelijke organisatie • Gemeentebestuur Gemeentelijke organisatie Het doel van communicatie binnen de eigen organisatie is medewerkers van de gemeente Eindhoven bewust te maken van het belang van biodiversiteit en de manier waarop we dat willen en kunnen versterken. We willen dat medewerkers biodiversiteit als een kans gaan zien. Daarnaast informeren we medewerkers over de Alpenwatersalamander en zijn leefgebied. Het gemeentebestuur De raad beslist uiteindelijk of er projecten worden uitgevoerd en waar de prioriteiten liggen. Het is dus van groot belang de gemeenteraad te betrekken bij het biodiversiteitactieplan en goed en tijdig te informeren. Doelgroepen externe communicatie • Scholen (basisscholen en middelbaar onderwijs?) • Organisaties op het gebied van natuur en milieu • Inwoners algemeen • Regio (vooral organisaties, collega-gemeenten?) Scholen Door scholen te betrekken bij de acties voor de Alpenwatersalamander worden leerlingen, leerkrachten en ouders bewust van natuur, biodiversiteit en de bijzondere leefwijze van de Alpenwatersalamander. Scholen kunnen goed meehelpen aan de instandhouding van deze salamander door gerichte acties. Medewerkers van het Milieu Educatie Centrum Eindhoven kunnen hierin een belangrijke rol vervullen. Organisaties In de gemeente zijn diverse organisaties actief, die een relatie hebben met de acties uit dit actieplan. Dit zijn o.a.: Poelenwerkgroep Eindhoven, Stichting Stadsnatuur Eindhoven, Leefbaarheidsteams in de verschillende stadsdelen, Kinderdoemiddag, Heempark Frater Simon Deltour, IVN, Eindhoven, Kronenhoef Rangers, Blixembosch Rangers (in oprichting), Stichting Groendomein Wasven, De Vergeten Tuin (Palingstraat), Natuurwerkgroep Stratum. Inwoners Alle inwoners van de gemeente Eindhoven zullen worden geïnformeerd over biodiversiteit, de gekozen ambassadeursoort, en de manier waarop de gemeente de biodiversiteit wil versterken. Van hieruit wordt gewerkt aan bewustwording over het belang van biodiversiteit. Uiteindelijk zou dit ertoe kunnen leiden dat inwoners zelf ook een steentje bijdragen door hun tuin zodanig in te richten dat er ruimte is voor de natuurlijke aanwezigheid van planten en dieren.



Regio Door over de acties te communiceren naar regionale pers en omliggende gemeenten zal bewustwording over biodiversiteit worden verhoogd. Tevens wordt een voorbeeld gesteld naar andere gemeenten om ook de achteruitgang van biodiversiteit te stoppen.

6.7

Communicatiemiddelen

Voor elke actie wordt een communicatiematrix opgezet, waarin staat verwoord welke communicatiemiddelen we in gaan zetten, wat we ermee willen bereiken met een planning. Communicatiemiddelen die we in kunnen zetten zijn onder andere: • Pino • Bijeenkomsten • raadsinformatiebrieven • Persberichten • Plonzenweekend (15 mei) • Weggevertjes met afbeelding van de Alpenwatersalamander • wijkinfo’s • stempel voor documenten over projecten die bijdragen aan de biodiversiteit • artikelen in Eindhoven Dichterbij • www.eindhoven.nl (nieuws en verrassend groen) • persberichten • excursies • lespakket/leskist poelen • poelenadoptieproject • poster Alpenwatersalamander • bouwborden • website Duurzame Driehoek • website provincie NBr • www.biodiversiteitbrabant.nl • wandelingen • affiche • gezamenlijke (Alpenwater)salamandertellingen, ‘telmee’, ‘tuinvogeltellingen’

6.8

Interne gemeentelijke communicatie

Communicatie binnen de gemeentelijke organisatie is interne communicatie. Het doel van interne communicatie is de ondertekening van de Countdown verklaring en het thema biodiversiteit bij alle medewerkers onder de aandacht te brengen. Uiteindelijk zou door middel van interne communicatie een verandering van gedrag kunnen optreden. We willen dat medewerkers biodiversiteit als een kans gaan zien. Doelgroep, middelen en het doel van de interne communicatie: Doelgroep Divisies Stadsontwikkeling en Stadsbedrijven.

Middelen Pino (intranet) Lunchbijeenkomsten Eindhoven Dichterbij

Uit de overige divisies de sectoren: Vergunningen,

Pino (intranet) Lunchbijeenkomsten

Doel Bewustwording beschermde diersoorten en hun leefgebieden in relatie tot ruimtelijke projecten. Eventueel te koppelen aan implementatie Flora- en Faunawet. Bewustwording beschermde diersoorten en omgang daarmee (behoud populatie) in



Doelgroep toezicht en handhaving (VTH); Publiekszaken; Klantcontactcentrum Gemeentebestuur

Middelen Eindhoven Dichterbij Infofolder

Doel verband met contacten inwoners.

Raadsinformatiebrieven

Personeelsvereniging LAVA

Activiteit

Bewustwording beschermde diersoorten en hun leefgebieden in relatie tot ruimtelijke projecten. Draagvlak Alpenwatersalamander.

6.9

Externe communicatie

De communicatie tussen de gemeente en de verschillende doelgroepen is externe communicatie. Een van de belangrijkste doelstellingen van het ‘actieplan biodiversiteit Eindhoven’ is het betrekken van de inwoners van de gemeente Eindhoven bij de uitvoering van activiteiten in het kader van dit biodiversiteitactieplan. Externe communicatie is dan ook zeer belangrijk en is doorslaggevend voor het succes van dit actieplan. Doelgroep, middelen en het doel van de externe communicatie: Doelgroep Inwoners Eindhoven

Scholen

Organisaties

Bedrijven

Regio (Duurzame driehoek en ook andere gemeenten)

Middelen Persberichten en nieuwsbrieven Gemeentelijke website Website Duurzame Driehoek Website provincie NBr (www.biodiversiteitbrabant.nl) Wandelingen Lezing KNNV en IVN Infofolder Poster Alpenwatersalamander ‘Reizende tentoonstelling’ Heempark Opening poelen Banners en bilboards Poelenleskist Poelenadoptieproject Poster Alpenwatersalamander Poster Duurzame Driehoek Poster Alpenwatersalamander Poster Duurzame Driehoek Persberichten, nieuwsbrieven, informatiefolders, banners en billboards. Logo’s op sponsorregel poster Alpenwatersalamander en andere communicatiemiddelen. Pers en omliggende gemeenten uitnodigen bij opening poelen

Doel Draagvlak voor de soort Alpenwatersalamander en bewustwording biodiversiteit

Bewustwording natuur, biodiversiteit en bijzondere leefwijze van de Alpenwatersalamander Draagvlak voor de Alpenwatersalamander en bewustwording biodiversiteit. Ondernemers die duurzaamhheid en/of ‘craddle to craddle’ (C to C) hoog in hun vaandel hebben staan, kunnen op deze wijze werken aan imagoverbetering en naamsbekendheid. Bewustwording biodiversiteit en voorbeeldfunctie voor andere gemeenten



6.10 Maand/jaar Juni 2009 ?

Sept. 2009

7

Communicatieplanning

Vaststellingstraject actieplan door gemeenteraad Start uitvoeringsprojecten

Doel Het actieplan is vastgesteld, er kan gestart worden met de uitvoering De verschillende projecten moeten op de rails gezet worden

Monitoring

Eindhoven heeft sinds februari 2009 een uitgebreid monitoringsplan ‘Natuurdoeltypen en monitoring gemeente Eindhoven’. Hiermee heeft Eindhoven een monitoring- en informatiesysteem in handen, waarmee het natuurbeleid en groenbeheer binnen de gemeente Eindhoven zal worden geëvalueerd. Het plan ‘Natuurdoeltypen en monitoring gemeente Eindhoven’ bevat een opzet voor een structurele monitoring op te zetten ten behoeve van evaluatie van natuurwaarden en natuurbeleid en daarnaast het gegevensbestand te actualiseren en de toegankelijkheid binnen de gemeente te verbeteren. De structurele monitoring start in 2009. Naast structurele monitoring kan door detailmonitoring het effect van specifieke projecten worden geëvalueerd. Hiervoor zou de Poelenwerkgroep Eindhoven het voortouw kunnen nemen. Hierbij kunnen ook de inwoners worden betrokken. Hiervoor bestaan verschillende initiatieven, zoals ‘telmee’, ‘tuinvogeltellingen’, ‘Meetnet urbane soorten’ (MUS)’. Daarnaast is het mogelijk om via website www.waarneming.nl een applicatie voor Eindhoven te maken. Inwoners kunnen hierop zien welke soorten er in de stad, of in hun buurt zijn waargenomen en zelf waarnemingen kunnen invoeren. De ondergrond is van Google Maps. De monitoringsmethode voor deze projecten zal kunnen variëren. De natuurambassadeur, maakt hier nadrukkelijk onderdeel van uit.



8

Literatuur

1. Grontmij Nederland bv; ‘Biodiversiteit actieplan gemeente Veghel’ (in concept); Veghel; december 2008. 2. RAVON; http://www.ravon.nl/Soorten/Amfibie%C3%ABn/Alpenwatersalamander/tabid/122/language/ nl-NL/Default.aspx . 3. Wikipedia; http://nl.wikipedia.org/wiki/Alpenwatersalamander .



Bijlagen



Bijlage 1 Prioritaire soorten Kansenkaart provincie Noord-Brabant voor gemeente Eindhoven

Betekenis van de kolommen:

Volgnummer (‘volgnr’): Het classificatienummer van de gemeente voor deze soort. Een volgnummer van 1 betekent dat in deze gemeente de hoogste gemiddelde dichtheid aan waarnemingen van deze soort voorkomt binnen de provincie Noord-Brabant. Een volgnummer 2 betekent de op-een-na hoogste dichtheid, etc. Gemiddeld: de gemiddelde dichtheid aan waarnemingen binnen een gemeente, waarbij: 1. incidenteel voorkomen 2. verspreid voorkomen 3. talrijk voorkomen. Min: de minimum-dichtheidswaarde van een 250 meter-cel in de gemeente Max: de maximum-dichtheidswaarde van een 250 meter-cel in de gemeente



Hoe zijn minimum, gemiddelde en maximum voorkomen bepaald? De dichtheidskaarten zijn grid-bestanden met cellen van 250x250 meter. In het Geografisch Informatie Systeem (GIS) is een overlay gemaakt van de gemeentegrenzen en de dichtheidskaarten. Hiermee kan worden bepaald welke cellen (om precies te zijn: welke middelpunten van cellen) in welke gemeenten liggen. Vervolgens kunnen allerlei statistieken (‘zonal statistics’) worden berekend per gemeente. Vervolgens is het rangnummer per gemeente bepaald. Hiervoor is per soort het gemiddelde voorkomen per gemeente aflopend gesorteerd. De belangrijkste gemeente voor een soort heeft het rangnummer 1 gekregen, de op één na belangrijkste rangnummer 2, etc.


Bijlage 2 Tabel uitvoeringsprojecten Actieplan Biodiversiteit Eindhoven o Alle genoemde projecten zijn nog in voorbereiding en er is nog geen bestuurlijk besluit over genomen. Met de genoemde partners is nog geen enkele overeenstemming. De verdere uitwerking zal ‘van onderop’ dienen te geschieden. o Vrijwel alle voorstellen uit de groslijst zijn in deze tabel overgenomen. Er dient nog een selectie te worden gemaakt. Nu staan er teveel projecten in! o Afkortingen zijn onder aan de tabel verklaard.

nr project

omschrijving

trekker

partners

nummer = prioriteit letter i = inwoners letter g = gemeente

planning

kosten gemeente in €

financiering

opmerkingen

Gemeente 50% 2009: € 15.000; 2010: € 10.000 2011: € 10.000; 2012: € 10.000 Aangevuld met subsidies Duurzame ∆ en sponsoring tot € 90.000. A+B+G+H Gemeente Eindhoven 2009: € 10.000 Aangevuld met subsidies Duurzame ∆, en sponsoring tot € 20.000. A+B+G+H Gemeente Eindhoven 2009: € 10.000 2010: € 10.000; 2011: € 10.000 2012: € 10.000 Aangevuld met subsidies Provincie en CLBL tot € 80.000. A+C+E Gemeente Eindhoven

Kansen voor sponsoring door bedrijven. 2009 is jaar van opstarten.

Doelstelling 1: Versterken biodiversiteit van het stadslandschap 1

Fonds biodiversiteit 1i

Oprichten ‘fonds voor biodiversiteit’ te beheren door gezamenlijke natuur- en milieugroepen. Aanhaken bij fonds biodiversiteit Duurzame Driehoek, die waardecheques van € 500,00 gaat uitgeven. Maken van een ‘kansenkaart’ voor het gehele gemeentelijke grondgebied analoog aan de kansenkaart van 'sHertogenbosch.

SSE, TGE of ICSE

Bedrijven.

2010

45.000

2

Kansenkaart Eindhoven 1g

Gemeente

Grontmij

2009

10.000

3

Ecologische inrichting en beheer openbaar groen. 2g

Toepassen biologisch geteeld inheems plantmateriaal. Verbeteren ecologische inrichting en beheer.

Gemeente

Provincie

2010 2012

40.000

4

Ontsnippering gemeen-

Ontsnipperen van groenge-

Gemeente

2010

60.000


Ecologische inrichtingskosten. Cursuskosten voor medewerkers gemeente Eindhoven. Voor amfibieën en


nr project nummer = prioriteit letter i = inwoners letter g = gemeente tewegen. 3g

omschrijving

trekker

partners

bieden middels ecoduikers en ecotunnels

planning


2012

financiering

opmerkingen

2010: € 20.000 2011: € 20.000; 2012: € 20.000 Aangevuld met subsidies Provincie, CLBL tot € 120.000. A+C+E+G

kleine zoogdieren. Kansen voor sponsoring door bedrijven.

Doelstelling 2: Versterking biodiversiteit bij amfibieën 5

Ecologisch tuinieren 1i

Verminderen verharding. Inbrengen ecologische elementen. Visvrij maken van tuinvijvers.

MEC

6

Verbeteren landleefgebieden. 1g

MEC, Gemeente

7

Poelenplan De Karpen. 1g

Aanleg en beheer landleefgebieden direct rondom de poelen en waterbergingen met lang gras, heesters, bosschages en houtstapelingen. Aanleg en beheer poelen. Realisatie Poelenplan De Karpen

Gemeente

Inwoners, Poelenwerkgroep Eindhoven, MEC, gemeente Eindhoven, Waterschap De Dommel. Poelenadoptiescholen, CLBL, bedrijven

2010

15.000

Gemeente Eindhoven 2010: € 15.000 Aangevuld met subsidies Duurzame ∆, Provincie en CLBL tot € 30.000. A+B+D

Kansen voor sponsoring tuincentra.

2010

10.000

Kansen voor sponsoring tuincentra.

Klankbordgroep De Karpen; CLBL

2009

40.000

Gemeente Eindhoven 2010: € 10.000 Aangevuld met subsidies Provincie en CLBL tot € 20.000. A+C+E+G+H Gemeente Eindhoven 2009: € 40.000 Aangevuld met subsidie rijk tot € 80.000. A+Gios

2010

7.500

Doelstelling 3: Interesse kweken voor biodiversiteit 8

Prentenversjesboek Amfibieën. 1i

Intensiveren bestaand Poelenadoptieproject voor scholen middels ontwikkeling doorgaande leerlijn en prentenversjesboekje.

MEC

PWE


Gemeente Eindhoven 2010: € 7.500 Aangevuld met subsidies Provincie en CLBL tot € 15.000. A+D+G+H


nr project

9

nummer = prioriteit letter i = inwoners letter g = gemeente Amfibie gezien? 2i

10

Salamanderwandelingen. 3i

11

Studiedag Poelen. 1g

12

Alpenwatersalamander avontuur. 2g

omschrijving

trekker

partners

planning

Verzamelen waarnemingen door scholen en inwoners en maken stippenkaart met de verspreiding Alpenwatersalamander. Eventueel aansluiten bij ‘Plonzenweekend’ in mei van RAVON-landelijk. Poster en flyer met soorten amfibieën, leefwijze, verspreiding, beheer. Het organiseren van publiekswandelingen door Poelenwerkgroep Eindhoven, Kinderdoemiddag, Heempark Frater Simon Deltour, IVN, Eindhoven, Kronenhoef Rangers, Blixembosch Rangers, Stichting Groendomein Wasven en De Vergeten Tuin (Palingstraat) (inwoners). Studiedag Poelen voor diverse terreineigenaren en terreinbeheerders in de gemeente Eindhoven

MEC

Gemeente Eindhoven RAVON landelijk.

2010

kosten gemeente in € 10.000

MEC

Zie omschrijving

2010

5.000

Gemeente Eindhoven 2010: € 5.000 Aangevuld met subsidie Provincie tot € 10.000. A+D

Gemeente

PWE, MEC

2010

2.500

Gemeente

High Tech Campus

2012

5.000

Gemeente Eindhoven 2010: € 2.500 Aangevuld met subsidies Provincie, sponsoring en fondsen tot € 5.000. A+D+G+H Gemeente Eindhoven 2010: € 5.000 Aangevuld met subsidies Provincie, Aangevuld met subsidies Provincie, sponsoring en fondsen

Een combinatie van een het stripfiguurtje en een wandeling “avontuur” door de stad. Spelender wijs zien de jongeren wat de Eindhovense na-


financiering

opmerkingen

Gemeente Eindhoven 2010: € 10.000 Aangevuld met subsidies Provincie, sponsoring en fondsen tot € 20.000. A+D+G+H

Kansen voor sponsoring door bedrijven. www.telmee.nl www.waarneming .nl

Kansen voor sponsoring door bedrijven.

Sponsoring hightech bedrijven


nr project

omschrijving

trekker

partners

nummer = prioriteit letter i = inwoners letter g = gemeente

13

Alpenwatersalamander Eindhovens Trots. 3g

14

Integreen

tuur te bieden heeft. Informatie en aanwijzingen ontvangen zij via sms en GPS op mobieltjes De Alpenwatersalamander dingt mee naar ‘Eindhovens trots’

Nieuwe Nederlanders betrekken bij duurzaamheid en biodiversiteit.

planning


financiering

opmerkingen

tot € 15.000. A+D+G+H

Gemeente

PWE , MEC

2010

1.000

Gemeente

MEC

2011

50.000

Gebruikte afkortingen. PWE: Poelenwerkgroep Eindhoven. MEC: Milieu Educatie Centrum. IVN: Vereniging voor natuur- en milieueducatie. SSE: Stichting Stadsnatuur Eindhoven. TGE: Trefpunt Groen Eindhoven e.o. CLBL: Coördinatiepunt Landschapsbeheer bij het Brabants Landschap. Duurzame ∆: Duurzame Driehoek. ICSE: Internationaal fonds dat zich bezig houdt met duurzaamheid.

Gemeente Eindhoven 2010: € 1.000 Aangevuld met subsidie Provincie tot € 2.000. A+D Gemeente Eindhoven 2011: € 50.000. Aangevuld met subsidies Provincie, Europese Unie en ICSE tot € 100.000. A+D+F+H

Kosten gemeente Eindhoven (exclusief bijdragen subsidies en derden) 2009: € 75.000 2010: € 91.000 2011: € 40.000 2012: € 45.000 Totaal: € 251.000


Bijlage 3


Eindhovens actieplan voor biodiversiteit

Recommend Documents