1 logo Herk-de-Stad, NP De Vrienden van het Schulensbroek, Herkse MINA-raad, RLHV, ism Provincie Limburg, Natuurpunt vzw
CHARTER VOOR BIODIVERSITEIT Tussen de gemeente Herk-de-Stad, Pikkeleerstraat 14, 3540 Herk-de-Stad vertegenwoordigd door Wim Berden, Schepen Leefmilieu en Bart Gruyters, Burgemeester Natuurpunt De Vrienden van het Schulensbroek, Manestraat 58, 3540 Schulen vertegenwoordigd door PIET RYMEN, voorzitter de Herkse MINA-raad, Pannestraat 9, 3540 Schulen vertegenwoordigd door PATRICK BOUCNEAU, voorzitter het Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren (RLHV), Daaleindestraat 2, 3720 Kortessem vertegenwoordigd door AN DIGNEFFE, algemeen coördinator wordt het hierna volgende ‘Charter voor Biodiversiteit in Herk-de-Stad’ afgesloten. Met dit charter geven Herk-de-Stad, Natuurpunt De Vrienden van het Schulensbroek, de Herkse MINA-raad en het RLHV aan dat ze samen het verlies aan biodiversiteit in Herk-de-Stad terug willen dringen. Het charter baseert zich op de internationale verdragen voor het behoud van de biodiversiteit samengevat in de post 2010 Aichi Biodiversiteitdoelstellingen en bouwt verder op het project Gemeenten Adopteren Limburgse Soorten. Dit charter legt de prioriteit bij de meest bedreigde en kwetsbare ecosystemen, met hun leefgebieden en soorten, waarvoor onmiddellijk beleidsmaatregelen en acties voor het behoud en herstel nodig zijn.
kennis communicatie betrokkenheid concrete actie
Het samenwerkingsverband baseert zich op 4 punten samenbrengen van gegevens tussen partners onderling en naar het grote publiek toe stimuleren van doelgroepen en middenveld behoud en herstel van leefgebieden en soorten
plaats:
voor Herk-de-Stad,
RLH, 04-04-13
datum:
voor MINA-raad,
voor Vrienden Schulensbroek,
voor RLHV
2
De ondertekenaars erkennen dat wereldwijd, maar ook in Vlaanderen: 1
de biodiversiteit – en met name de samenhang van alle levende wezens (planten, dieren en mensen) in goed functionerende ecosystemen – op een onnatuurlijk hoog en verontrustend tempo achteruitgaat, en dit door toedoen van de mens, wat nog versterkt wordt door de wereldwijde klimaatverandering als gevolg van menselijk handelen.
de aantasting van de biodiversiteit en het verlies van de ecosysteemdiensten die er door geleverd worden (water- , bodem- en voedselkringloop, regeneratie van natuurlijke hulpstoffen, beheersing van plagen- en vervuiling, chemisch- en genetisch reservoir…) onverantwoord negatieve gevolgen kan hebben voor de welvaart van mens en maatschappij op mondiale tot lokale schaal.
de biodiversiteit en de natuurlijke leefomgeving tevens van cruciaal belang zijn voor het welzijn van mens en maatschappij en met name voor de gezondheid, de recreatie, de educatie, de (culturele) inspiratie en de keuzevrijheden.
de biodiversiteit een kans is voor een streek en haar bevolking bijdraagt tot de leefbaarheid van de (woon)omgeving en de levenskwaliteit. De samenhang van natuur, landschap en cultuurhistorie bepaalt mee de streekidentiteit en de aantrekkingskracht voor bewoners en bezoekers (toerisme en recreatie).
bij het terugdringen van de achteruitgang van de biodiversiteit het noodzakelijk is dat op alle beslissingsniveaus de verschillende overheden en actoren hun verantwoordelijkheid nemen en verhinderen dat de problemen afgewenteld worden op andere regio’s, continenten én op de komende generaties.
voor de biodiversiteit niet alleen de overheden een belangrijke verantwoordelijkheid moeten opnemen, maar dat daarnaast alle actoren en gebruikers die bij de landelijke ruimte betrokken zijn, bijdragen aan het behoud en de ontwikkeling van de soortendiversiteit in de aan hen toegekende ruimte.
acties voor het behoud en het ontwikkelen van biodiversiteit een doelgroepenbeleid vereisen waarbij de verschillende landgebruikers gesensibiliseerd en aangemoedigd worden om te komen tot een ‘wise-use’gebruik dat resulteert in de versterking van leefgebieden van de bijzondere en kwetsbare soorten (rode lijsten).
het behoud en het herstel van de biodiversiteit op lokaal en regionaal vlak een intensief beleid vereist van bescherming en versterking van natuurgebieden, en dit in samenhang met het gehele landschap. Tevens moet een milieukwaliteit van zodanig hoog niveau vooropstaan dat tevens aan de voorwaarden voor kwetsbare soorten (rode lijst) voldaan wordt.
om tegemoet te komen aan de nieuwe uitdagingen specifieke en voldoende kwaliteitsvolle leefgebieden als natuurgebied moeten worden uitgebouwd, ingericht en beheerd, dit om de meest kwetsbare en meest bedreigde biodiversiteit snel en op afdoende wijze te vrijwaren.
het noodzakelijk is een beleid te voeren om de kleine natuurgebieden te ontsnipperen, te versterken en in te bedden in een netwerk van voldoende ‘robuuste’ natuur in een kwaliteitsvol landschap.
2
1
biodiversiteit is het aantal en de verscheidenheid aan levende organismen en ecosystemen die aan mekaar via een webvormige structuur ondersteunende diensten leveren zoals de voedselkringloop, en die de voorwaarden in stand houden voor het leven op aarde. 2 ecosysteemdiensten = water- , bodem- en voedselkringloop, regeneratie van natuurlijke hulpstoffen, beheersing van plagen- en vervuiling, chemisch- en genetisch reservoir…
RLH, 04-04-13
3
Herk-de-Stad, Natuurpunt De Vrienden van het Schulensbroek, de Herkse MINA-raad en het RLHV engageren zich om de biodiversiteit in Herk-de-Stad te behouden en te versterken. Daarbij streven ze naar een verdere uitbouw van het lokale biodiversiteitsbeleid in Herk-de-Stad via volgende actiepunten: NATUUR & LANDSCHAP actiepunt: kleine Landschapselementen
promoot actief de aanleg, het beheer en het behoud van KLEINE LANDSCHAPSELEMENTEN. Hiervoor wordt o.a. het gemeentelijk subsidiereglement rond KLE en het Landschapsloket van het RLHV ingezet en gepromoot (vb. via de gemeentelijke communicatiekanalen). promoot autochtoon plantmateriaal met het label ‘PLANT VAN HIER’. In het gemeentelijk subsidiereglement wordt het gebruik van ‘Planten van Hier’ opgenomen. beloon het onderhoud en beheer van hagen en knotwilgen.
actiepunt: bermen
voer een natuurvriendelijk bermbeleid zodat de bermen als levende verbindingen kunnen fungeren. Het bestaande bermbeheerplan geldt als richtlijn en het Bermbesluit moet strikt toegepast worden. Het Bermbesluit verplicht een milieuvriendelijke beheer (met aangepast materiaal en zonder bestrijdingsmiddelen) van al de bermen langs wegen, waterlopen en spoorwegen in landelijk gebied. Om het beheer te optimaliseren blijft, op vraag van deskundigen, maatwerk mogelijk.
actiepunt: waterlopen
voeren een consequent, integraal waterbeheer uit waarbij gewerkt wordt aan een oplossing van de gekende knelpunten. In het Bekkenbeheerplan Demerbekken en het Actieplan Grote modderkruiper staan concrete acties gedefinieerd zoals o.a. o de sanering van het overstort in De Vroente o het beperken van de pompintensiteit van het bemalingsstation o het aanbrengen van mankracht voor ruimingsbeheer en herstelmaatregelen o een verbetering van de beekstructuur en oevermorfologie o een herinrichting van de zanddepots
NATUUR & SOORTEN actiepunt: grote modderkruiper
voorzie de nodige financiële en praktische steun voor de uitvoer van het ACTIEPLAN ‘GROTE MODDERKRUIPER’.
actiepunt: waardevolle Herkse Soorten
behoud en bescherm de TYPISCH (LIMBURGSE) DIER- EN PLANTSOORTEN die Herk-de-Stad rijk is. De grote modderkruiper, kruipend moerasscherm, moerassprinkhaan, ijsvogel, wulp, kamsalamander en huiszwaluw verdienen extra aandacht aangezien Herk-de-Stad een belangrijk leefgebied is voor deze soorten. De ondertekenaars voorzien financiële (vb. behoud gemeentelijk subsidiereglement voor behoud zwaluwkolonies) en praktische steun bij beheermaatregelen voor deze soorten (vb. aankoop nestkasten, poelenbeheer, graslanden weidebeheer, paddenoverzet actie, …).
RLH, 04-04-13
4
actiepunt : opvolging
verzamel gegevens over de typisch Herkse soorten en de evolutie ervan. Maak dit bekend via de beschikbare kanalen (ledenblad , info blad, website, …) probeer via monitoring een zicht te krijgen op de effecten van een goed beheer en op de resultaten van de subsidiereglementen op het vlak van biodiversiteit.
actiepunt: exoten
informeer de bevolking over het exotenprobleem en over mogelijke oplossingen om de verspreiding van nieuwe haarden te beperken.
NATUUR & GEBIEDEN actiepunt: het Schulensbroek
bouw de NATUURGEBIEDEN in Herk-de-Stad uit. Herk-de-Stad wenst de ecologische waarde van de natuurgebieden op zijn grondgebied (Schulensbroek) te benadrukken en zal hiervoor samenwerken met de erkende natuurvereniging, Natuurpunt De Vrienden van het Schulensbroek. voorzien de nodige FINANCIËLE EN PRAKTISCHE ONDERSTEUNING voor de aankoop en het beheer van natuurgebieden. Herk-de-Stad voorziet een jaarlijkse toelage voor beheerwerken in natuurgebieden door erkende natuurverenigingen en staat bij in de praktische ondersteuning bij het beheer.
actiepunt: de Vroente
beheer de Vroente rekening houdend met ecologische waarde en potentie van dit gebied. Hou hierbij rekening met de ecologische eisen van kruipend moerasscherm maar ook met de weidevogelpopulatie en de uitvoerbaarheid van het beheer.
actiepunt: groene verbindingen
besteed zorg aan de uitvoer van de Instandhoudingsdoelstellingen (S-IHD’s) geformuleerd voor de Europees beschermde gebieden in Herk-de-Stad (VRL en HRL Demervallei). de gemeente neemt actief deel om de Herkse natuurwaarden te verdedigen bij lopende (bovenlokale) processen (bv. afbakening buitengebied, opmaak RUP, …) de gemeente staat in voor de actualisatie van het opgestelde Gemeentelijk Natuurontwikkelingsplan (GNOP, juni 1996) en streeft naar de uitvoer van acties uit dit GNOP.
NATUUR ALGEMEEN actiepunt: agrarisch natuur- en landschapsbeheer
promoot en ondersteun agrarisch natuur- en landschapsbeheer bij de Herkse landbouwers. Organiseer bv. een infoavond om de aanleg, beheer en subsidies van KLE samen met de beheerovereenkomsten van de Vlaamse Landmaatschappij in de kijker te zetten.
actiepunt: draagvlak
creëer draagvlak voor natuur & landschap bij alle inwoners en doelgroepen in Herk-de-Stad. Zet hiervoor de gemeentelijke communicatiekanalen actief in en organiseer en ondersteun laagdrempelige activiteiten (bv. zwerfvuil, pesticidengebruik, natuurvriendelijke tuinen, …).
RLH, 04-04-13
5
actiepunt: trage wegen
werk aan de uitbouw van een trage wegenbeleid in Herk-de-Stad. De gemeente laat hiervoor in een eerste fase een inventaris per deelgebied opmaken. Daarna wordt het behoud en (terug) open maken van de trage wegen aangepakt.
actiepunt: samenwerking
werk samen om dit charter uit te voeren en zo de typische en waardevolle natuur, landschap en biodiversiteit in Herk-de-Stad te behouden en te versterken. Dit zorgt niet enkel voor een ecologische meerwaarde maar ook voor een economische (vb. tewerkstelling beheerploegen) en toeristische meerwaarde. De milieu- en natuurverantwoordelijke van Herk-de-Stad organiseer bv. jaarlijks een overlegmoment waar de opvolging van dit charter en de te verwezenlijken actiepunten besproken worden met alle betrokken partners.
RLH, 04-04-13
