ARGUS
BIODIVERSITEIT
Tijd voor biodiversiteit! Biodiversiteit is een modeterm geworden
net als natuur en milieu Surfend op het internet word je bij het intikken van biodiver sity als zoekterm algauw overspoeld door de vloedgolf ant woorden
Foto: Peter Ryngaert
Wat is biodiversiteit? Er bestaan zeer veel definities van biodiver siteit Eenvoudigweg kan men stellen dat de term staat voor de verscheidenheid aan die ren planten zwammen en microorganis men en voor de levensgemeenschappen die ze vormen Biodiversiteit wordt dikwijls beschouwd op drie niveaus:
ARGUS Milieumagazine
jaargang
nr
diversiteit op soortniveau: de verschei denheid van alle verschillende soorten planten dieren zwammen en micro organismen zoals alle soorten orchidee en vlinders paddestoelen of bacteriën; genetische diversiteit: de verscheidenheid aan genen in planten dieren zwammen en microorganismen Het kan worden beschouwd binnen één soort alsook tus sen soorten onderling Zo zijn poedels
Marc Peeters werkt als bioloog en milieudeskundige bij het Nationaal knooppunt voor het Verdrag inzake biologische diversiteit gehuisvest in het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen Zijn expertise ligt in de domeinen biodiversiteit en duurzaamheid in het algemeen
en Belgische fauna en exotische dier soorten in het bijzonder dalmatiërs en golden retrievers allen hon den maar door de genetische verschei denheid binnen de soort hond zien ze er heel verschillend uit; diversiteit van ecosystemen: alle verschil lende habitats of plaatsen die op aarde bestaan zoals tropische of gematigde bossen hete en koude woestijnen moe rassen rivieren bergen koraalriffen
enz maar ook de landelijke en stedelijke omgeving Elk ecosysteem omvat een reeks complexe interacties tussen de levende bestanddelen zoals planten en dieren en de nietlevende componenten zoals zonlicht lucht water mineralen en voedingsstoffen
Hoeveel biodiversiteit is er? Tot op heden zijn er ongeveer miljoen levende soorten beschreven Recent onder zoek toonde echter aan dat veel soorten nog niet gekend zijn Schattingen van het aantal levende soorten op aarde variëren van tot miljoen met wellicht een goed werkge tal van tot miljoen soorten Elke dag worden door biologen talrijke nieuwe soor ten ontdekt de meeste ervan zijn ongewer velden In de jaren ‘ werden elk jaar zo’n nieuwe diersoorten ontdekt en beschreven
Is biodiversiteit wel belangrijk? Natuur en biodiversiteit verschaffen ons alle noodzakelijke middelen om te kunnen overle ven Ademen eten en beschutting vinden lij ken vanzelfsprekend en vaak beseffen we niet dat natuur en biodiversiteit aan de basis ervan liggen Het is pas als één van deze basisfunc ties op een bepaalde plaats of ogenblik weg valt dat we plots tot dat besef komen
Biodiversiteit biedt ons een brede waaier aan producten Een eerste voorbeeld en mis schien wel het belangrijkste is voedsel Vele soorten worden bejaagd gevist of geplukt
andere worden gekweekt in de landbouw of in aquacultuur Een interessant weetje is dat van de ongeveer eetbare planten soorten de mens er maar een tal gebruikt om aan van zijn voedselbehoeften wereldwijd te voldoen Een tweede voorbeeld wordt gevormd door alles wat met energie en beschutting te maken heeft Hout en kolen zijn slechts twee voorbeelden van natuurlijke rijkdommen om energie te produceren Hout wordt tevens gebruikt als bouwmateriaal en van vezels wordt kledij gemaakt Een volgend voorbeeld zijn de traditionele
maar ook moderne geneesmiddelen dankzij de biodiversiteit Penicilline wordt aange maakt door een schimmel codeïne wordt bekomen uit papaver digitalis uit vinger hoedskruid en kinine uit de schors van de kinaboom en ga zo maar verder De lijst van producten verkregen door en uit de biodiversiteit is te lang om volledig op te sommen en dan laten we de producten ver kregen worden door het bewerken van bepaalde bestanddelen van biodiversiteit nog buiten beschouwing Denk hierbij bv aan papier Natuur en biodiversiteit op zich zijn ook een product trouwens ééntje waarnaar de vraag steeds toeneemt Talloze gezinnen maken een wekelijkse wandeling in de natuur eco toerisme zit in de lift vele mensen geven aan dat zij de natuur als ‘onthaaster’ nodig heb ben om een evenwicht te vinden in hun jachtig bestaan enz Naast al deze en andere producten verstrekt
biodiversiteit ook een groot aantal diensten Over de hele wereld filteren bossen en wou den het bruikbare water steeds weer opnieuw zodat we voortdurend over water beschikken om te drinken te baden om onze gewassen te besproeien enz Talrijke orga nismen zoals aardwormen insecten bacteri en recycleren organisch materiaal en ver zekeren de vruchtbaarheid van bodems Wereldwijd halen planten koolstofdioxide of CO uit de lucht en geven ze zuurstof af
zuurstof die bijna alle organismen en uiteraard ook de mens nodig hebben om te ademen Door het opnemen van CO uit de atmosfeer spelen bossen een sleutelrol bij het verminderen van wereldwijde klimaatveran deringen Natte gebieden zoals moerassen werken als een spons zodat de kans op over stromingen kleiner wordt Ze hebben tevens een waterzuiverende werking Vele insecten en sommige vogel en vleer muissoorten dragen stuifmeel van bloem tot bloem waardoor fruitbomen granen en bloe men worden bestoven Parasieten en preda toren controleren populaties op natuurlijke wijze zodat het evenwicht blijft bewaard en er geen grote plagen van insecten of andere organismen ontstaan Bomen verschaffen dan weer voedsel en plaats voor vogels
insecten andere dieren planten zwammen en microorganismen Al deze voorbeelden tonen aan dat de interac tie van al de natuurlijke processen een zeer complex levensweb vormen Indien één of ander deel van dit web niet goed functioneert of stilvalt dan worden de andere delen aange tast Zeer vaak is de mens ervoor verantwoor delijk dat de biodiversiteit de producten en diensten die hierboven zijn opgesomd niet meer of slechts in geringe mate kan opleveren
ARGUS Milieumagazine
jaargang
nr
ARGUS
BIODIVERSITEIT
Biodiversiteit en duurzame ontwikkeling Omdat er vaak wordt gesuggereerd dat een bloeiende economie en aandacht voor biodi versiteit niet kunnen samengaan en daardoor milieuproblemen ontstaan hierbij nog enke le aanvullende vaststellingen en voorbeel den De wereldtop over duurzame ontwikke ling die plaatsvond in Johannesburg in gaf aan dat ongeveer van de globale economie gebaseerd is op biologische pro ducten en processen Sommige levensge meenschappen zijn zelfs volledig aangewe zen op de biologische rijkdommen die hen omringen Ook bijvoorbeeld de visserijsector is sterk afhankelijk van de biodiversiteit (zie kaderstukje) Over het belang van biodiversiteit kunnen we dan ook besluiten dat het een te vaak vergeten of weggemoffelde hoofdrolspeler is in ecologie en economie met belangrijke sociale culturele en educatieve implicaties Daarenboven wordt biodiversiteit geken merkt door een belangrijke nonprofit dimensie van onschatbare waarde Biodiversiteit is mooi ontspannend inspire rend Het is een genot om een diversiteit van bloemen te zien en te ruiken om naar de zang van verschillende vogels te luisteren
om de vele kleuren van bomen en planten doorheen de seizoenen te zien variëren
Is biodiversiteit echt bedreigd? We zijn erg getroffen door het risico van ver dwijnen van charismatische dieren zoals pan da’s olifanten neushoorns en walvissen
maar we zijn er ons veel minder van bewust dat zeer vele minder opvallende soorten snel aan het verdwijnen zijn Nochtans zijn die minder populaire soorten minstens even belangrijk voor het evenwicht van ecosyste men en het voortbestaan van de biodiver siteit Het verdwijnen van soorten is een natuurlijk onderdeel van evolutie: bepaalde minder
ARGUS Milieumagazine
jaargang
aangepaste of succesvolle soorten verdwij nen en andere nieuwe soorten verschijnen doorheen de geologische tijd Wanneer veel soorten in eenzelfde periode verdwijnen spreekt men van een massaal uitsterven of een extinctie Tot op heden zijn dergelijke extincties bekend in de aardgeschiedenis Een bekend voorbeeld van een extinctie is het uit sterven van de dinosauriërs zo’n miljoen jaar geleden Momenteel verdwijnen planten dieren
zwammen en microorganismen echter aan een nooit gezien tempo Terwijl vorige uit stervingsgolven gespreid waren over miljoe nen jaren verliezen we thans massaal biodi versiteit over een periode van tientallen jaren: m a w tot keer sneller dan in het verleden Daarenboven is het ver sneld verdwijnen van soorten voor het eerst in de geschiedenis het gevolg van de acti viteiten van één soort nl de mens Gezaghebbende biologen schatten dat tegen de jaren ongeveer de helft (!) van de biodiversiteit zal zijn verdwenen Wetenschappers noemen de huidige golf van verdwijningen de zesde massaextinctie De vernieling versnippering en wijziging van natuurlijke gebieden is de hoofdoorzaak van het verlies aan soorten populaties en ecosy stemen wereldwijd Wanneer bossen worden gekapt wegen worden aangelegd moeras sen worden drooggelegd dan vernielen deze activiteiten de oorspronkelijke habitats En zelfs wanneer deze niet helemaal worden vernield maar alleen kleiner worden dan zal er minder voedsel nestmogelijkheid en beschutting voorhanden zijn Kleinere popu laties hebben een lagere genetische diver siteit en dus minder overlevingskansen Uitheemse soorten nl soorten die hier niet thuishoren maar toch opduiken t g v allerlei factoren kunnen volledige ecosystemen ver storen en een belangrijke impact hebben op de populaties van inheemse planten en die ren De indringers kunnen inheemse soorten
nr
verorberen infecteren verjagen of parasite ren Invasies kunnen op veel verschillende manieren gebeuren: zaden die vasthaken op de kleding van toeristen insecten via de internationale handel in voedsel en hout
ontelbare aantallen zeeorganismen via bal lastwater van grote schepen De aantallen ingevoerde soorten zullen zeer waarschijnlijk blijven toenemen omdat de schaal van inter nationale handel transport en toerisme blijft stijgen (zie kaderstukje) Verontreiniging verdroging vermesting en andere verwantoestanden tasten biodiver siteit aan op alle niveaus Slechts enkele voorbeelden zijn afval zure regen olieram pen het overmatig gebruik van pesticiden en intensifiëring van landbouw oppompen grondwater emissies De overexploitatie (overbejaging bevissing
verzamelen) van een soort of een populatie kan leiden tot het verdwijnen ervan en kan een impact hebben op buursoorten Vele van ‘s werelds natuurlijke rijkdommen worden door de mens sneller verbruikt dan ze zich op natuurlijke wijze kunnen herstellen Commerciële vissoorten zoals kabeljauw worden overbevist andere soorten zoals dol fijnen en zeeschildpadden sterven in kilome terslange drijfnetten Mensen kopen wilde dieren en planten of derivaten ervan om ze te gebruiken als huisdier als rariteit als extravagant voedsel of medicijn of als deco ratief voorwerp Aangezien de mens voor zijn energiebehoef ten meer en meer fossiele brandstoffen zoals olie en kolen verbruikt wordt er meer en meer CO een broeikasgas in de atmosfeer gejaagd Veranderingen in het klimaat zullen de ecosystemen drastisch wijzigen Soorten en populaties die er niet in slagen zich aan te passen aan de veranderende omstandighe den of geen geschiktere gebieden kunnen veroveren zullen onvermijdelijk uitsterven Andere soorten zoals ziekteverwekkers
onkruiden en ongedierte zullen bloeien en
Teloorgang van de visserij in de Zwarte en Kaspische Zee
hun actieterrein uitbreiden Vermits op wereldschaal de meeste soorten nog onbekend zijn zullen vele ervan verdwijnen nog voor ze ooit werden ontdekt en bestudeerd! Daarbij komt dat hoe groter de ver scheidenheid van het leven is hoe groter de kans op medisch belangrijke ontdekkin gen en hoe meer kans er is om antwoorden te vinden op globale problemen zoals bv kli maatveranderingen
Foto:
nM Jeroe
en
ten
s
De visserijsector was in expansie in de kuststreken rond de Zwarte en Kaspische Zee in de jaren ‘ en ‘ In een eerste fase verdwenen echter de grotere en dus economisch interessan tere vissoorten door overbevissing In een tweede fase ten gevolge van het verstoorde biologische evenwicht en het toenemen van het vrachtvervoer
kon een stiekeme verstekeling een ribkwalletje nauwelijks enkele centi meter groot afkomstig van de Amerikaanse oostkust komen zien en overwinnen Het vraatzuchtige diertje at zowat alle vislegsels op na de grotere verdwenen dus ook grotendeels de klei nere vissoorten en de hele plaatselijke vis serijsector zakte in met talloze faillissemen ten en veel menselijk leed tot gevolg
Groeiend milieubewustzijn Een groeiend besef aangaande het dramati sche verlies aan biodiversiteit was de inspi ratiebron voor onderhandelingen om tot een wettelijk bindend kader te komen teneinde die alarmerende trend om te buigen Na de leefmilieuconferentie van de Verenigde Naties gehouden in Stockholm in werd in het toen kersverse Leefmilieupro gramma van de Verenigde Naties (UNEP) het behoud van de natuur
van de wilde dieren en planten en van de genetische rijkdommen een prioritair actiepunt In de jaren ‘ werd echter duidelijk dat de bestaande leefmilieuverdragen en programma’s voor natuurbehoud niet voldoende waren Daarom werd op zoek gegaan naar een nieuw instrument Dit resulteerde in het Verdrag inzake biologische diversiteit (VBD) voorgesteld en geopend voor onder tekening tijdens de Conferentie van de Verenigde Naties inzake Leefmilieu en Ontwikkeling de zgn Rio Earth Summit die plaatsvond in juni Tijdens diezelfde conferentie werd tevens het Verdrag inzake klimaatsveranderingen boven de doopvont gehouden
De hoge kost van exoten Het veelkleurig Aziatisch lieveheersbeestje (Harmonia axyridis) wordt door commerci ele centra ingevoerd in NoordAmerika en Europa als biologische bestrijder van bladluizen Een aantal van onze inheemse kevers zijn ook verlekkerd op bladluizen maar hun kweek is moeilijker en duurder vandaar deze invoer van uitheemse werkkrachten Niets aan de hand dus op het eerste gezicht ware het niet dat de ingevoer de soort zich in onze natuur heeft gevestigd en de eitjes en larven van de inheemse twee en zevenstippelige lieve heersbeestjes verorbert Het is bovendien een rechtstreekse voedselconcurrent van nog s n andere inheemse soorten en kan overwinterende e ijss aur L meganesten van meerdere duizenden exemplaren t r Foto: Ba vormen in woningen en andere gebouwen Studies in Noord Amerika waar het veelkleurig Aziatisch lieveheersbeestje reeds eerder werd ingevoerd hebben uitgewezen dat de aantallen van de inheem se lieveheersbeestjes sterk teruglopen door de inwijkeling en dat deze laatste massale overwinteringsnesten bouwt in talloze huizen Wat exoten in het algemeen betreft berekende de Duitse overheid dat deze vaak door de mens verplaatste soorten alleen al bij onze ooster buren een jaarlijkse kost veroorzaken van € miljoen! Wereldwijd worden exoten ondertussen beschouwd als de tweede grootste bedrei ging voor biodiversiteit net achter de vernietiging en versnippering van natuur In tegenstelling tot wat men al te vaak denkt luiden dus ook in deze materie ecologie EN economie de alarmbel in koor
ARGUS Milieumagazine
jaargang
nr
ARGUS
BIODIVERSITEIT
Biodiversiteitsverdrag
Ontwikkeling in Rio en ratificatie volgde in november
De doelstellingen van het biodiversiteitsver drag zijn drievoudig: het behoud van de biodiversiteit; het duurzaam gebruik van de elementen van biodiversiteit; de eerlijke verdeling van de opbrengsten verkregen uit genetische rijkdommen Het is het eerste akkoord dat alle aspecten van biologische diversiteit omvat (soorten
ecosystemen en genetische rijkdommen) Het erkent tevens ook voor het eerst dat het behoud van de biodiversiteit van gemeenschappelijk belang is voor de mens heid en integraal deel uitmaakt van het ont wikkelingsproces Concreet geeft het Verdrag dus aan dat de hele mensheid belang heeft bij het behoud van de biodiversiteit Voor de uitvoering ervan is internationaal overleg nodig Het Verdrag inzake biologische diversiteit is een raamverdrag dat een soepele benadering tot uitvoering voorstaat en het aan de indivi duele partijen overlaat te beslissen hoe de bepalingen moeten worden ingevuld De meeste artikelen zijn eerder opgesteld onder de vorm van algemene doelstellingen en opties dan als harde en precieze verplichtin gen Een van de grootste verwezenlijkingen van het Verdrag tot dusver is wel het opwekken van een enorme interesse voor biodiversiteit op nationaal vlak zowel in de ontwikkelde landen als in de ontwikkelingslanden Biodiversiteit wordt nu gezien als een zeer belangrijk thema voor leefmilieu en ontwik keling Het is dan ook niet toevallig dat het één van de meest geratificeerde internatio nale verdragen inzake leefmilieu is (momen teel partijen: landen en de Europese Gemeenschap) België ondertekende het Verdrag inzake biologische diversiteit op juni onmiddellijk op de eerste dag van de VNConferentie over Leefmilieu en
ARGUS Milieumagazine
jaargang
Om een optimale doorstroming van de infor matie i v m het Verdrag te verzekeren en allerlei activiteiten inzake biodiversiteit op nationaal vlak te stimuleren en coördineren moet elke partij een nationaal knooppunt aanduiden In werd het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschap pen aangeduid als het Belgisch nationaal knooppunt Naast de reeds vermelde taken ontwikkelt en beheert het ook de officiële Belgische website inzake het biodiversiteits verdrag (bchcbd naturalsciences be) Het Wetenschappelijk Instituut voor de Volksgezondheid werd aangeduid als natio naal knooppunt voor alles wat betreft biovei ligheid en ontwikkelt en beheert de Belgische website (www biosafetyprotocol be) terza ke
Ik jij hij of zij wie doet er wat aan? Een internationaal verdrag en heel wat inge “E wikkelde terminologie die hele biodiversi teitsaffaire zal wel een zaak zijn voor politi ci” Deels klopt deze uitspraak maar ieder van ons heeft meer troeven in handen dan algemeen wordt gedacht! Uiteraard speelt politiek een belangrijke rol Al jaren wordt geijverd om ministers en administraties het belang van biodiversiteit te laten inzien zodat het eindelijk bovenaan de agenda zou worden geplaatst Het is ook de politiek die natuur en biodiversiteit en duurzaamheid als vakken kan invoeren in het secundair onderwijs zodat de toekomstige generaties eveneens van het belang ervan worden doordrongen Aanvullend zouden nog een heleboel andere politieke maatrege len kunnen worden gesuggereerd Zoals vermeld speelt elk van ons echter ook een belangrijke rol Het gemiddelde gezin gooit jaarlijks bomen papier buiten
nr
van de dioxineuitstoot wordt veroorzaakt door sluikstoken in tuintjes we willen (exoti sche) groenten en fruit het hele jaar door op het menu van onze verplaatsingen leg gen we af over minder dan vijf kilometer en toch hebben we steeds onze auto nodig
liefst bouwen we allen ons eigen huis en over de hoeveelheid afval en water die we produ ceren en verbruiken zwijgen we nog De kleine keuzes die ieder van ons elke dag maakt hebben opgeteld een grote impact Door deze keuzes te laten inspireren door duurzaamheid nl het voorzien in onze huidi ge behoeften zonder die van de volgende generaties in het gedrang te brengen
bewandelen we het juiste en enige pad op weg naar het voortbestaan van onze planeet en het welzijn van onze kinderen kleinkinde ren en van onszelf Het leuke aan deze kleine keuzes is daarenboven dat ze niet alleen een ecologische meerwaarde bieden maar vaak ook heel wat euro’s besparen Beter sorteren
een verminderd water en energieverbruik
biologisch tuinieren zonder pesticiden een gezonde wandeling i p v een jachtige rit zijn maar enkele voorbeelden waarbij ecolo gie gezinseconomie en welzijn lekker hand inhand gaan Andere belangrijke keuzes situeren zich binnen ons consumptiegedrag reispatroon
bouw of verbouwdrang natuurbeleving
enz Het opsommen van alle mogelijke tips zou genoeg stof opleveren voor een encyclo pedisch werk en een aantal thematische bro chures zijn reeds verschenen (ecologisch bouwen of verbouwen een ecologische sier tuin aanleggen bezint eer je print nog water voor later enz )
Resterende pijnpunten We moeten dus onze ecologische voetaf druk nl de symbolische oppervlakte aarde die nodig is om in de levensstijl van een per soon stad of land te voorzien verkleinen Dat zal een belangrijke inspanning vereisen
van onze westerse maatschappij van u en mij Misschien wordt die inspanning verge makkelijkt door de verschillende alarmbellen die al zijn afgegaan: biodiversiteit die snel verdwijnt drinkwater dat steeds schaarser wordt luchtverontreiniging die kinderen en ouderen steeds vaker ziek maakt klimaats wijziging enz Op politiek vlak is er het probleem dat maat regelen voor biodiversiteit meestal maar een effect hebben op middellange of lange ter mijn terwijl ze in het begin daarenboven vaak een reële kost lijken te omvatten Imagogevoelige besluitvoerders zoals politi ci durven dus vaak niet de juiste maatregelen te nemen In werkelijkheid echter wordt de initiële financiële of andere opoffering op termijn dubbel en dik teruggewonnen niet alleen op ecologisch vlak maar ook econo misch Het brengen van een goed nieuws show ligt beleidsmensen veel beter Een kleine vooruit gang wordt vaak overmatig in het nieuws gebracht Dit geldt ook voor natuur en biodi versiteit Een voorbeeld hiervan is de zgn algemene verbetering van de waterkwaliteit Het is inderdaad correct dat de waterkwa liteit van de grote waterlopen er de laatste jaren op vooruit is gegaan Wat men er ech ter meestal vergeet bij te vertellen is dat de waterkwaliteit van de brongebieden en klei nere waterlopen waar de meeste biodiver siteit zich is gaan verschuilen net door de slechte kwaliteit van de grote waterlopen
verslechtert en dus die restbiodiversiteit met veel bedreigde soorten zwaar ondermijnt Een prioriteit voor het beleid is het verzeke ren van aandacht en zorg voor biodiversiteit binnen de verschillende economische en maatschappelijke sectoren Natuur en biodi versiteit zijn niet enkel een zaak voor de minister van leefmilieu maar moeten ook door de andere beleidsvoerders in acht geno men worden Natuureilandjes binnen reser vaten hebben weinig zin als ze omringd wor
den door een vervuilde
“Laatste tickets voor versnip de koraalriffen!” perde en Koraalriffen zijn de leegge meest biodiverse roofde mariene levensge wereld meenschappen H e t wereldwijd en her nastre bergen een wonder ven van baarlijke verscheiden milieu heid aan planten die bewuste
ren en microorganis duurzame men (zie foto) Rifbou en natuur wende koralen groeien jaar vriendelijke s lijks enkele millimeters uitzon productie en en jss uri a L derlijk meer Koraalriffen bestrijken transportmethodes
t Foto: Bar slechts zo’n van het totale oceaanop landbouwgebruiken energie pervlak en zijn daardoor nog waardevoller
en mobiliteitsplannen enz zijn in deze maar ook kwetsbaarder De meeste komen optiek een must Er werden de laatste jaren voor in de Indonesische Australische en wel wat losse initiatieven terzake gelanceerd
Filippijnse wateren maar deze zijn weinig coherent en ruim schoots onvoldoende Mensgebonden factoren zoals overbevis Het concept biodiversiteit gaat momenteel sing kustontwikkelingen en verontreini ging vormen een grote bedreiging voor de over meer tongen dan ooit tevoren maar riffen En gezien koralen zeer gevoelig zijn mag niet tenondergaan aan zijn eigen popu voor temperatuursschommelingen spelen lariteit Bestaande en nieuwe initiatieven die ook klimaatswijzigingen voor boeman nen op elkaar te worden afgesteld zodat de Eind werd berekend dat meer dan huidige overlappingen worden verholpen In een kwart van de koraalriffen al verdwe plaats van meer vergaderingen en meer nen waren en dat dit zou oplopen tot bijna gepalaver moet het accent nu komen te lig binnen enkele decennia indien de hui gen op meer actie! dige trends zich doorzetten Volgens Meer dan de helft van het tropisch regen dezelfde berekeningen zouden er in helemaal geen koraalriffen meer voorko woud is verdwenen miljoenen planten en men in de oceanen Het huidige en toe diersoorten verdwijnen zonder ooit gekend komstige verdwijnen ervan is niet alleen te zijn koraalriffen over de hele wereld staan een drama voor de biodiversiteit maar onder zware druk woestijnvorming en heeft ook verregaande economische gevol droogte bedreigen een kwart van het landop gen gezien het belang van koraalriffen pervlak Het is hoog tijd voor biodiversiteit! voor toerisme en visserij
ARGUS Milieumagazine
jaargang
nr
