Een klas vol verschillen bundel met praktische bijlagen

1

Een klas vol verschillen bundel met praktische bijlagen

Bundel met tips voor een klas vol verschillen – Lieve Vlaeminck en Lieve Vanachter (O-team CVO Lethas)

2

Programma

Kennismaking en inhoud Begin module aanpak Tijdens module in de klas Pauze

Einde module

Tips


3 HOMOGEEN of HETEROGEEN? Bron: “Binnenklasdifferentiatie. Coubergs, Struyven, Engels, Cools, De Martelaer, Uitgeverij Acco, 2013, pp.22-23.” Vanderhoeven (2004) stelt dat Vlaams onderzoek argumenten geeft voor het werken met algemene heterogene groepen in de klas. Motiverende factoren, zoals positieve prestatiedrang en samenwerkend leren, komen beter tot hun recht in heterogeen samengestelde klassen. Whitburn (2010) vat de overtuiging voor of tegen het werken met niveau-groepen mooi samen als: “Those favouring grouping by ability tend to stress its effectiveness in terms of pupil achievement whereas those against it stress the inequity of the system and its social consequences.” Argumenten voor het lesgeven in homogene klasgroepen zijn (Whitburn, 2010):     

Leerlingen kunnen vooruitgang maken op basis van hun mogelijkheden. De snelst lerende leerlingen worden niet tegengehouden. Er kan makkelijker ingespeeld worden op de interesses en motivatie van de leerlingen in homogene groepen. Het leertempo kan bepaald worden door de noden van de groep. De zwakst presterende leerlingen kunnen makkelijker participeren in homogene groepen. Het lesgeven is eenvoudiger.

Argumenten voor het lesgeven in heterogene klasgroepen zijn (Whitburn, 2010):  

    

Gemiddeld en lager presterende leerlingen kunnen bijleren door de antwoorden en de uitleg van de best presterende leerlingen. Bij heterogene groepen zullen de lager presterende leerlingen minder blootgesteld worden aan lagere verwachtingen van de leerkracht. Dit kan een positieve invloed hebben op de leermotivatie van deze leerlingen. Veel leerkrachten vinden het aangenamer les geven in heterogene groepen dan in homogene groepen waarbij de groep bestaat uit de laagst presterende leerlingen. Groeperen op niveau van prestaties, kan discriminerend werken voor leerlingen met een lagere sociaal economische status of leerlingen vanuit etnische minderheidsgroepen. De laagst presterende leerlingen krijgen in homogene groepen minder goed onderwijs, dan de best presterende leerlingen. Het is moeilijk om leerlingen toe te wijzen aan een groep. Wanneer behoort een leerling tot de best, de gemiddeld of de laagst presterende groep. Het overgaan van de ene naar de andere is erg moeilijk. Eens ingedeeld in een bepaalde groep, kan een leerling nog maar moeilijk veranderen van groep.


4 Checklist: inspelen op verschillen in interesse/leertempo. Omcirkel. 1. Doe ik al! 2. Wil ik proberen! 3. Vind ik moeilijk! 1

2

3

2. *Ik voorzie extra oefeningen als sterkere cursisten sneller klaar zijn.

1

2

3

3. Bij een lees-of luisteroefening voorzie ik vragen in een verschillende moeilijkheidsgraad:

1

2

3

1

2

3

1

2

3

1

2

3

1

2

3

8. Bij een A/B-oefening geef ik de makkelijkere rol aan de minder sterke cursist.

1

2

3

9. Bij een dialoog moeten sterkere cursisten meer informatie geven en langere, complexe zinnen

1

2

3

1

2

3

1

2

3

1

2

3

1

2

3

1. *Bij mijn lesvoorbereiding stel ik mezelf de vraag: Kan persoon X dat? Wat kan ik doen om te ondersteunen/extra uit te dagen?

makkelijk, gemiddeld, moeilijk. Ik laat cursisten zelf kiezen. 4. Ik geef meer visuele ondersteuning (meer foto’s/ een schema/hulpbladen) aan de minder sterke cursisten. 5. Ik geef niet klassikaal dezelfde instructie maar voorzie een verlengde of individuele instructie voor de minder sterke cursisten. Sterkere cursisten moeten de instructie zelf lezen en maken de oefening zelfstandig. 6. *In klasgesprekken stel ik moeilijke vragen aan sterke cursisten. Ik stel gemakkelijkere vragen aan de minder sterke cursisten. 7. *Ik geef de minder sterke cursisten meer tijd bij het lezen van een tekst, het maken van een oefening, …

maken. Minder sterke cursisten moeten een communicatief correct antwoord geven. Bijvoorbeeld: Hoe laat (vertrekt de trein)?/ Op welk spoor (vertrekt de trein)? 10. *Ik laat een sterke cursist samenwerken met een minder sterke cursist of een sterke cursist met een sterke cursist. 11. *Ik verwacht bij schrijfoefeningen dat sterke cursisten complexere zinnen maken en meer informatie geven. Minder sterke cursisten schrijven correcte basisconstructies met behulp van tabellen. 12. Bij de correctie van een schrijfproduct moeten sterke cursisten aan de slag met de correctiesymbolen. Bij minder sterke cursisten verloopt de correctie meer gestuurd. 13. Ik werk apart met cursisten die het moeilijker hebben en geef sterkere cursisten zelfstandig werk.


5 1

2

3

1

2

3

1

2

3

17. Ik geef aparte oefeningen mee naar huis zowel aan sterkere als aan minder sterke cursisten.

1

2

3

18. *Ik geef de leestekst die aan bod komt in de volgende les al mee naar huis aan de minder sterke

1

2

3

14. Bij groepswerk (bijvoorbeeld een CLIM) verdeel ik de rollen (tijdsbewaker, secretaris, gespreksleider, …) naargelang de mogelijkheden en interesses van de cursisten. 15. *Ik laat cursisten zelf kiezen wat ze willen oefenen door verschillende hoeken in de klas te organiseren met verschillende oefeningen. 16. Ik laat cursisten zelf kiezen welke tekst ze willen lezen, welke thema’s van het werkboek ze willen doen, welk boek ze willen lezen.

cursisten.


6 A/ Hoeveel tijd geef jij de cursisten om een tekst uit te lezen of om te antwoorden op een vraag? Onderzoek wijst uit dat leerkrachten per les ontzettend veel vragen stellen maar dat een cursist gemiddeld slechts een seconde de tijd krijgt om te antwoorden. Een sterke cursist krijgt meer tijd dan een minder sterke cursist, terwijl juist die laatste meer tijd nodig heeft om na te denken. _____________________________________________________________________________________________ B/ Denk in plaats van aan extra oefeningen of krantenartikelen ook aan kaartjes met spreekvraagjes. Of voorzie mag/moet-vragen bij een leestekst. Geef sterke cursisten geen extra werkblaadjes maar laat ze de oefening of tekst waarmee ze klaar zijn verdiepen: haal alle imperfectumvormen uit de tekst en maak er zinnen mee, bedenk enkele andere vragen bij de tekst, maak een lijst met woordenschat uit de tekst.

_____________________________________________________________________________________________ C/Voor een gecontroleerde oefening (een meer gestuurde oefening, een gesloten vraag) kan je beter een sterke cursist laten samenwerken met een minder sterke cursist. Voor een open vraag kan je kiezen om duo’s te maken van sterke cursisten. Je kan cursisten planmatig met elkaar laten samenwerken. Bijvoorbeeld: in de volgende vier lessen werken jij en jij samen – daarna bespreken we hoe dat verlopen is. Je kan een kromspreker zetten bij iemand met spreekangst maar sterk in grammatica. Tutor-techniek. Mag zelfs in hun moedertaal! Leerlingen leren meer van elkaar dan van jou!

___________________________________________________________________________________ D/Vraag minder sterke ccn om voor de volgende les al een tekst te lezen, woordjes te leren die aan bod zullen komen. Je moedigt hen aan om te leren. ___________________________________________________________________________________ E/De minder sterke cursisten krijgen dezelfde taak en werken dus aan dezelfde basiscompetentie maar ze krijgen meer ondersteuning. Een sterke cursist die na 10 minuten klaar is met een schrijfoefening werd misschien niet voldoende uitgedaagd. F/Hou rekening met de cognitieve vaardigheden die een cursist moet gebruiken. Waarnemen, nauwkeurig zijn, niet impulsief zijn, vergelijken, elimineren, selecteren, plannen, systematisch zoeken, analyseren, logisch denken, breed denken, veronderstellingen maken. We denken te vaak dat de cursist die vaardigheden bezit. Overloop voor jezelf wat er kan foutlopen bij een oefening. _____________________________________________________________________________________________ G/ Drillen van uitzonderingen, woordenschat herhalen, tijdens de les tonen hoe je woordenschat kan leren, elkaar het perfectum laten opvragen, … Hoe leer je een rijtje woorden? Door er een paar minuten naar te kijken? Door ze hardop te zeggen? Door de woorden op te schrijven?


7

Signaleringsdocument: Wanneer doorverwijzen naar 180 uur? Naam observator: Naam cursist:

Module:

Datum: Taalmethode: Neen

Ja

Achterstand in kennis

De cursist heeft een covaar-score lager dan 28/42. De cursist komt uit Basiseducatie. De cursist volgde weinig (9 jaar of minder) onderwijs. De cursist heeft veel problemen om in het Latijns schrift te lezen en te schrijven. De cursist heeft geen andere contacttaal dan zijn moedertaal en leert dus Nederlands als tweede taal. De cursist heeft onvoldoende algemene kennis (actualiteit/wereld).

Achterstand in schoolse vaardigheden

De cursist heeft moeite om leerstrategieën toe te passen De cursist heeft moeite om leesteksten te begrijpen. De cursist heeft veel problemen met het begrijpen van samengestelde zinnen en van langere teksten. De cursist heeft moeite om woordbetekenissen uit de context af te leiden. De cursist kan uit een luisteroefening moeilijk het antwoord halen en heeft veel luisterkansen nodig. De cursist leest vaak de opgave niet. De cursist kan moeilijk zelfstandig werken en vraagt dikwijls om persoonlijke uitleg bij opdrachten.


8

Zelf oplossingen bedenken is voor de cursist moeilijk. Een A/B-oefening is voor de cursist moeilijk. De cursist heeft een trager werktempo. De cursist heeft niet de juiste studiehouding. De cursist heeft vaak geen boek of pen bij zich en ordent zijn papieren niet. De cursist studeert niet thuis. Iets overnemen van het bord lukt de cursist dikwijls niet.

Andere cognitieve beperkingen De cursist heeft moeite met structureren. De cursist heeft moeite met het vertellen van een verhaal en het uitvoeren van meervoudige opdrachten. De cursist heeft moeite met informatie onthouden. De cursist kan zich de leerstof van de vorige les niet meer herinneren. Het oefenen en automatiseren van vaardigheden vraagt veel onderwijstijd. De cursist spreekt in losse woorden en maakt geen zinnen. De cursist heeft moeite met abstraheren en met figuurlijk taalgebruik (met metataal). De cursist heeft moeite met het zich een eigen mening vormen over een onderwerp dat te abstract is. De cursist kan moeilijk hoofd- van bijzaken onderscheiden. De cursist past moeilijk grammaticale regels toe in vrije productie. Aangeleerde dialogen lukken vrij goed maar de transfer maken is moeilijk.


9

Andere

De cursist roept dikwijls snel het antwoord en raakt geïrriteerd als iemand het in zijn/haar plaats doet. De cursist heeft veel moeite met het afstaan van zijn vaste plaats in de klas. De cursist kan zich emotioneel moeilijk inleven in iemand anders. De cursist kan zichzelf moeilijk inschatten, overschat of onderschat zichzelf vaak en begrijpt niet waarom hij het niet goed doet. De cursist heeft vaak nog geen duidelijk vooropgesteld of onrealistisch doel op het vlak van werk. De cursist kan zich moeilijk concentreren. De cursist heeft weinig doorzettingsvermogen en neemt weinig initiatief.


10

Meest gevraagde opleidingen en jobs bij ons op school + minimum niveau Nederlands (ongeveer)

Informatica HBO 2.4. Boekhouding 2.4. Kinderverzorging 2.4. Verpleegkundige 2.4. Schoonmaaksector 1.1. Verkoper 2.1. Vrachtwagenchauffeur 2.3. Buschauffeur 2.3. Metrobestuurder Kennis Frans - Selor Leerkracht 2.4. Werknemer in de marketingsector 2.4. Werknemer in socio-cultureel werk Administratief bediende/secretaresse Ingenieur


11

Voorbeeld hulptabel

1. Luister naar het nieuwsbericht van Karrewiet Noteer informatie. Maak geen zinnen. Schrijf alleen woorden.

Maak nu zinnen . . . . . Laat de zinnen corrigeren door de leerkracht. Schrijf ze dan hier opnieuw.

. . . . .


12

2. Vertel over het nieuwsbericht aan je buur en daarna aan de klas Ik heb een nieuwsbericht gezien over ………………………..

2. Vertel over het artikel in je eigen groepje en daarna aan de andere groep 3. Luister naar de andere cursisten. Waarover spreken ze? Schrijf hier woorden op: Naam cursist

Waarover spreekt hij/zij?


13

Voorbeeld hulptabel. Hoe was je weekend? Wat heb je in het weekend gedaan? Hoe was je ochtend? Rustig of druk? Wat ga je na de les allemaal doen? Wat kan jij goed? Wat moet je in de klas doen? Wat mag je in de klas niet doen?

0


14 WAT HEB JE IN HET WEEKEND GEDAAN ? Vertel aan je buur wat je in het weekend gedaan hebt. Begin met de zin : A. Hé (naam), dat is lang geleden ! B. Ja, inderdaad ! A. Hoe is’t ? B. Goed ! / Het gaat wel… A. Wat heb je in het weekend allemaal gedaan ? Actie

Perfectum

Gaan (naar)

ben gegaan

Zijn

ben geweest

Bezoeken

heb bezocht

Kopen

heb gekocht

Wandelen

heb/ben (naar) gewandeld

Sporten

heb gesport

Zwemmen

heb gezwommen

Klaarmaken

heb klaargemaakt

Werken

heb gewerkt

Thuisblijven

ben thuis gebleven

Kuisen = poetsen

heb gekuist

Kijken (naar)

heb gekeken

Bezoek hebben

heb bezoek gehad

Zingen

heb gezongen

Drinken

heb gedronken

Eten

heb gegeten

Kijk eventueel op p. 293-294-295 voor andere verba

Persoon Ik

Verbum 1 ben / heb

Rest tijd zaterdag

Rest anders rest

Verbum 2 ge…

Rest tijd Verbum 1 Persoon Rest anders Verbum 2 Zondag ben/heb ik rest ge… Wat ? met wie ? wanneer ? waar ? waarom ? hoe laat ? welke ? hoe lang ? hoeveel ? … Bundel met tips voor een klas vol verschillen – Lieve Vlaeminck en Lieve Vanachter (O-team CVO Lethas)

15

Wat heb je vanmorgen gedaan ? Opstaan

ben opgestaan

Naar de badkamer gaan

ben gegaan

Een douche nemen

heb genomen

Mijn tanden poetsen*

heb gepoetst

Mijn kleren aandoen

heb aangedaan

Thee of koffie maken*

heb gemaakt

Ontbijten

heb ontbeten

Thee of koffie drinken

heb gedronken

Croissant eten

heb gegeten

Thuis vertrekken

ben vertrokken

De deur sluiten

heb gesloten

De bus/de metro/de tram nemen

heb genomen

De kinderen naar school brengen

heb gebracht

Op school aankomen

ben aangekomen

De lift nemen

heb genomen

Eerst Dan Daarna Tenslotte

heb / ben

ik

(rest)

ge -

Dan

Heb

ik

een douche

genomen


16

Spreekplan 2.2. Thema 1.

Vertel over een gelukkig moment.

Wat was voor jou een gelukkig

Een gelukkig moment was voor mij …./ Het

moment?

gelukkigste moment van mijn leven was …….

Wanneer was dat?

Het was in ……………(jaar)/ Dat is …. jaar geleden.

Waar was dat?

Het was in …………………..(plaats).

Met wie was jij?

Ik was met mijn

Welke personen waren erbij ?

vrouw/man/vriend/vriendin/vader/moeder …. Mijn familie was daar ook. Mijn vrienden waren daar ook.

Wat heb je precies gedaan ?

Eerst …. Dan …. Daarna ….


17

Hoe voelde je je ?

Ik voelde me nerveus / heel blij / tevreden/ heel gelukkig / trots ….

Waarom was dat voor jou een

o Het was een nieuwe fase in mijn leven.

gelukkig moment ?

o Het was een grote stap. o Ik was heel trots op mezelf. o Het was een emotioneel moment. o Ik vergeet dat moment nooit. o … o

Wat kan jij?

Ik kan vertellen over een gelukkig moment in mijn leven.


18

2.2. Spreekschema.

Telefoneren *

*** 2.2. Spreekoefening thema 3. Mijn gsm, mijn vrijheid

1. Heb jij een gsm/smartphone/i-phone ? Hoeveel gsm’s heb jij en waarvoor gebruik je de gsm (‘s) ? 2. Waar heb je jouw gsm gekocht? 3. Hoeveel heeft jouw gsm gekost? 4. Sinds wanneer heb jij een gsm ? Hoe oud was je ? 5. Wat doe je met je gsm ? bellen / sms sturen / surfen op internet/ fotograferen / de gsm gebruiken als kalender of agenda / de gsm gebruiken als wekker … 6. Op welke plaatsen moet je je gsm uitzetten ? Waarom ? 7. Wanneer zet jij jouw gsm op stil? Wanneer zet jij jouw gsm op trilfunctie? Ik zet mijn gsm op stil als ik …. 8. Wanneer erger jij je aan de gsm ? Ik erger me aan de gsm als ik …. 9. Waar steek/leg jij jouw gsm als je je gsm niet gebruikt ? 10. Kan jij leven zonder gsm ? Waarom wel /niet ? 11. Wat betekent: “Mijn gsm, mijn vrijheid ?


19

1. Wat doe je het meest: sms’en of

Ik bel/sms het meest.

bellen? 2. Welk merk is je gsm?

Mijn gsm is een … Ik heb een …

3. Hoeveel sms’jes verstuur je ongeveer per dag/week? (in welke taal?) 4. Hoeveel minuten bel je ongeveer per dag/week?

Ik verstuur ongeveer …. sms’jes per dag/week in het …. (taal). Ik bel ongeveer … minuten per dag/week.

5. Gebruik je je gsm ook om naar je land Ik gebruik …. om naar mijn land te te bellen? 6. Waar en wanneer zet je je gsm uit? Uit of op stil? 7. Wat vind je belangrijk als je een gsm koopt? 8. Welke operator heb je gekozen?

bellen. Ik zet mijn gsm uit …. Ik zet mijn gsm op stil …. Als ik een nieuwe gsm koop, kijk ik naar ….. Ik heb … gekozen als operator want ….

Waarom? 9. Heb je ook nog een vaste telefoon

Ik heb (g)een vaste telefoon thuis.

thuis ? 10.Hoeveel betaal je per maand om te

Ik betaal …. per maand.

bellen?


20

Voorbeelden differentiatie in schrijfopdracht

1.1. Schrijf een e-mail naar een cursist van een andere klas Basiscompetentie: Ik kan informatie geven over mezelf Ik kan informatie vragen over een andere persoon Succescriteria 1. Structuur oké? 2. Genoeg informatie? 3. Verbum? Zinsconstructie? 4. Correcte spelling? HOOFDLETTER? PUNT?

Begroet de cursist van de andere klas =Hallo! / Dag ! Naam Hoe gaat het? Informatie geven over jezelf Land Woonplaats Transport naar school Periode in België Getrouwd Kinderen

Informatie vragen Land Woonplaats Transport naar school Periode in België Getrouwd Kinderen Informatie over je buur in de klas (3) Informatie over je lerares (2) Neem afscheid = Groetjes


21

BASIS 1.1. Schrijf een e-mail naar een cursist van een andere klas Basiscompetentie: Ik kan informatie geven over mezelf Ik kan informatie vragen over een andere persoon Succescriteria 1. Structuur oké? 2. Genoeg informatie? 3. Verbum? Zinsconstructie? 4. Correcte spelling? HOOFDLETTER? PUNT?

Dag !

Mijn naam is …. Hoe heet jij?

Ik Ik Ik Ik Ik Ik

kom uit …. woon in …. kom met de …. naar school. woon …………………………………………………… in België. ben (niet) getrouwd. heb ………. kinderen / geen kinderen.

Mijn lerares heet Lieve. Ze woont in Mechelen. Ze heeft drie kinderen. Ze komt met de trein naar school. En jij? Uit welk land kom jij? Ben jij getrouwd? Heb jij kinderen? Schrijf me a.u.b. terug! Groetjes …………………..


22

2.1.THEMA 5. IK ZOEK! Opdracht: Schrijf een zoekertje Basiscompetentie: Ik kan informatie geven over mijn hobby’s/welk type ik ben Succescriteria 5. Structuur. Is de lay-out goed? … 6. Volledigheid. Schrijf ik genoeg informatie? … 7. Grammatica. Verbum? Zinsconstructie? … 8. Woordenschat. Gebruik ik nieuwe of alledaagse woorden over hobby’s/type? … 9. Spelling en interpunctie. Is de spelling correct? Schrijf ik hoofdletters waar het moet?…

Naam + leeftijd

(3) Type

(2) Voor welke activiteit zoek je iemand?

Hoe contacteren? Telefoonnummer/Mailadres


23

2.1.THEMA 5. IK ZOEK! Opdracht: Schrijf een zoekertje Basiscompetentie: Ik kan informatie geven over mijn hobby’s/welk type ik ben Succescriteria 1. Structuur. Is de lay-out goed? … 2. Volledigheid. Schrijf ik genoeg informatie? … 3. Grammatica. Verbum? Zinsconstructie? … 4. Woordenschat. Gebruik ik nieuwe of alledaagse woorden over hobby’s/type? … 5. Spelling en interpunctie. Is de spelling correct? Schrijf ik hoofdletters waar het moet?…

Naam + leeftijd

(3) + extra informatie over je hobby’s Type

(2) Voor welke activiteit zoek je iemand?

Hoe contacteren? Telefoonnummer/Mailadres


24

Perfectum : de normale vorm _ interview je buur 1. Heb jij in het weekend (werken) ? ge + werk + t 2. Heb jij al eens op de lotto (spelen) ? ge + speel + d 3. Heb jij al eens op een tandem (fietsen) ? ge + fiets + t 4. Heb jij al eens een handtekening van een bekende persoon (vragen) ? 5. Heb jij al eens een waterpijp (roken) ? 6. Heb jij al eens zelf frietjes (maken) ? 7. Heb jij in het weekend met je familie (telefoneren) ? 8. Heb jij in het weekend Nederlands (praten) ? 9. Heb jij vanmorgen naar de radio (luisteren) ? 10. Heb jij vandaag al nieuwe Nederlandse woorden (leren) ? 11. Heb jij in het weekend Nederlands (studeren) ? 12. Heb jij al eens in de klas (bellen) ? 13. Hoeveel geld heb jij al op de bank (sparen) ? 14. Heb jij al eens een Nederlandstalig boek uit de bibliotheek (lenen) ? 15. Heb jij al eens geld aan een vriend (lenen) ? 16. Waar heb jij (wonen) vóór je in België was ? 17. Hoeveel keer is Nelson Mandela (trouwen) ? 18. Heb jij voor je perfectum-huiswerk alles (invullen) ? 19. Heb jij op Valentijn (14/2) “ik hou van jou” (zeggen) ? 20. Waar heb je vandaag (lunchen) ? 21. Ben jij al eens een halte te ver uit de bus/tram/metro (stappen) ? 22. Heb jij al eens zelf een woning (bouwen) ? 23. Heb jij al eens tot 4 uur ’s nachts (dansen) ? 24. Heb jij al eens in een protest (demonstreren) ? 25. Heeft Nederlands jou altijd al (interesseren) ? 26. Heb ji al eens iemand (interviewen) ? 27. Wanneer heb jij voor het laatst (joggen) ? 28. Heb jij dit weekend nieuwe kleren (passen) ? 29. Heb jij vandaag al op het internet (surfen) ? 30. Heb jij al eens in de Ardennen (wandelen) ?

al eens? > < nee, nog nooit! Bundel met tips voor een klas vol verschillen – Lieve Vlaeminck en Lieve Vanachter (O-team CVO Lethas)

25

Perfectum : de normale vorm _ interview je buur

+

1. Heb jij in het weekend (werken) ? ge + werk + t 2. Heb jij al eens op de lotto (spelen) ? ge + speel + d 3. Heb jij al eens op een tandem (fietsen) ? ge + fiets + t 4. Heb jij al eens een handtekening van een bekende persoon (vragen) ? ge + vraag + d 5. Heb jij al eens een waterpijp (roken) ? ge + rook + t 6. Heb jij al eens zelf frietjes (maken) ? ge + maak + t 7. Heb jij in het weekend met je familie (telefoneren) ? ge + telefoneer + d 8. Heb jij in het weekend Nederlands (praten) ? ge + praat 9. Heb jij vanmorgen naar de radio (luisteren) ? ge + luister + d 10. Heb jij vandaag al nieuwe Nederlandse woorden (leren) ? ge + leer + d 11. Heb jij in het weekend Nederlands (studeren) ? ge + studeer + d 12. Heb jij al eens in de klas (bellen) ? ge + bel + d 13. Waar heb jij (wonen) vóór je in België was ? ge + woon + d 14. Heb jij op Valentijn (14/2) “ik hou van jou” (zeggen) ? ge + zeg + d 15. Waar heb je vandaag (lunchen) ? ge + lunch + t 16. Heb jij al eens tot 4 uur ’s nachts (dansen) ? ge + dans + t 17. Heb jij al eens in een protest (demonstreren) ? ge + demonstreer + d 18. Wanneer heb jij voor het laatst (joggen) ? ge + jog + d 19. Heb jij vandaag al op het internet (surfen) ? ge + surf + t 20. Heb jij al eens in de Ardennen (wandelen) ? ge + wandel + d

Al eens? Nee, nog nooit! Al eens? Ja, al eens. Al eens? Ja, al dikwijls. eens = één keer


26

Interview na de paasvakantie (perfectum) Wat heb je in de paasvakantie allemaal gedaan? Zoek iemand die in de paasvakantie…

NAAM

1. chocolade eieren gegeten heeft. Heb jij chocolade eieren gegeten?

……………………………………

2. alcohol gedronken heeft. Heb jij alcohol gedronken?

……………………………………

3. in de natuur gewandeld heeft.

……………………………………

4. familie of vrienden bezocht heeft.

……………………………………

5. naar de kerk of de moskee gegaan is. Ben jij … 6. op restaurant geweest is. Ben jij … 7. ’s morgens lang geslapen heeft.

…………………………………… …………………………………… ……………………………………

8. een stad in Vlaanderen (Antwerpen, Brugge, Oostende, …) bezocht heeft. 9. Nederlands gesproken heeft.

……………………………………

10.ziek geweest is. Ben jij … 11.Nederlands gestudeerd heeft.

……………………………………

12.naar de markt geweest is. Ben jij …

……………………………………

……………………………………


27

Interview na de paasvakantie (perfectum)

+

Wat heb je in de paasvakantie allemaal gedaan? NAAM 1. Heb jij chocolade eieren gegeten?

……………………………………

2. Heb jij alcohol gedronken?

……………………………………

3. Heb jij in de natuur gewandeld?

……………………………………

4. Heb jij familie of vrienden bezocht?

……………………………………

5. Ben jij naar de kerk of de moskee gegaan? …………………………………… 6. Ben jij op restaurant geweest?

……………………………………

7. Heb jij ’s morgens lang geslapen?

……………………………………

8. Heb jij een stad in Vlaanderen bezocht? (Antwerpen, Brugge, Oostende, …) ……………………………………

9. Heb jij Nederlands gesproken?

……………………………………

10.Ben jij ziek geweest?

……………………………………

11.Heb jij Nederlands gestudeerd?

……………………………………

12.Ben jij naar de markt geweest?

……………………………………


28

Voorbeeld hulpschema

BEGINNEN

ZIJN

TROUWEN

WORDEN

HUWEN STOPPEN SCHEIDEN STERVEN

ZIJN

VALLEN

VERJAREN

OPSTAAN BLIJVEN

WEGGAAN VERDRINKEN

KOMEN

VERTREKKEN

VERHUIZEN

OVERSTAPPEN

MEEGAAN

INSTAPPEN OPSTAPPEN

UITSTAPPEN AFSTAPPENN

= ZIJN VLIEGEN

VAREN

RIJDEN

FIETSEN

STAPPEN

LOPEN

NAAR

NAAR

NAAR

NAAR

WANDELEN

NAAR

NAAR

STAPPEN VLIEGEN VAREN RIJDEN FIETSEN LOPEN Bundel met tips voor een klas vol verschillen – Lieve Vlaeminck en Lieve Vanachter (O-team CVO Lethas) WANDELEN

= HEBBEN

29

Voorbeeld werken met repetitief element

Jij Ik

Ik Jij

Wie ben jij? Ik ben … . Hoe heet jij? Bundel met tips voor een klas vol verschillen – Lieve Vlaeminck en Lieve Vanachter (O-team CVO Lethas)

30

Ik heet … . Uit welk land kom jij? Ik kom uit … . Waar woon jij? Bundel met tips voor een klas vol verschillen – Lieve Vlaeminck en Lieve Vanachter (O-team CVO Lethas)

31

Hoe kom jij naar school? Ik kom met…/ te voet naar school.


32

Wat heb jij in het weekend gedaan ? Ik heb in het weekend … ge…. Bundel met tips voor een klas vol verschillen – Lieve Vlaeminck en Lieve Vanachter (O-team CVO Lethas)

33

Heb jij … ge… ? Ik heb … ge….


34

Ben jij … ge… ? Ik ben … ge….


35

artikel navertellen 2.2./2.3./2.4. stappenplan voor de cursist 1. Lees de titel 5x!!! 2. Lees het artikel 3. Blokkeer niet Begrijp je een woord niet? Is het woord belangrijk? Analyseer. Begrijp je het woord nog altijd niet? Zoek op in een woordenboek of vraag aan je collega/leerkracht: “Wat betekent ….?” 4. Antwoord op de WWWWW-vragen 5. Vertel het artikel na Begin met: “Ik heb het artikel goed begrepen.” OF “Ik begrijp de essentie maar de details niet.” OF “Ik heb het artikel begrepen maar ik vind het moeilijk om het artikel na te vertellen.” Zeg: “Het artikel gaat over ___________ (Wie?/wat)” Waar? Wanneer? Wat? (Eerst/dan/daarna/tenslotte) Waarom? Hoe? Hoeveel? TIP: gebruik geen woorden die je niet begrijpt of slecht kan uitspreken. Vraag: “Hoe zeg je dat?”


36

discussie 2.2./2.3./2.4.

1. Lees de stelling 2. Zeg +Ik ga akkoord = Ik ben het eens = Dat vind ik ook! OF -Ik ga niet akkoord. = Ik ben het niet eens. = Dat vind ik niet! OF +/- Ik ben het deels eens. / Dat hangt ervan af. 3. Geef twee duidelijke argumenten TIP! Vertel over jouw eigen ervaring. Geef persoonlijke informatie. GEBRUIK GEEN OMDAT! 4. Sluit de discussie af Ik blijf bij mijn standpunt. OF Je hebt gelijk. OF We kunnen nog lang discussiëren. Het is een moeilijke kwestie.


37

Focus op LEREN LEREN is belangrijk bij het differentiëren! Het is bijgevolg belangrijk de cursisten die er nood aan hebben verschillende verwerkingsvaardigheden bij te brengen en deze samen met hen te trainen. Een goed hulpmiddel hiervoor zijn de doelleervaardigheden ofte de cognitieve verwerkingsvaardigheden van VERMUNT*:

1. INFORMEREN: basisstap = basiskennislaag, nl. stap voor stap uitzoeken, bestuderen, verwerken, aandacht besteden aan feitelijke leerstof 2. SELECTEREN: stapsgewijze verwerking = onderscheiden van hoofd- en bijzaken + 3. MEMORISEREN EN HERHALEN: uit het hoofd leren en reproductie 4. CONCRETISEREN: concrete verwerking = gebruiken van de basislaag, nl. voorbeelden en toepassingen bedenken, concrete voorstellingen maken + 5. TOEPASSEN: zich oefenen in het gebruiken van de leerstof N°6 is vanaf 2.2 6. STRUCTUREREN: diepteverwerking = inzicht verwerven, nl. komen tot een totaalbeeld, een overzicht 7. RELATEREN: verbanden, overeenkomsten en verschillen zoeken 8. KRITISCH VERWERKEN: vormen van eigen interpretatie en meedenken *Jan Vermunt is een hoogleraar 'Didactiek van het doceren en van het opleiden van docenten', verbonden aan het IVLOS van de Universiteit Utrecht. Hij studeerde psychologie aan de Universiteit van Nijmegen en van Tilburg.


38

HELP! EEN MOEILIJK WOORD! 1. Lees gewoon verder. Begrijp het woord in de context. 2. Zoek een illustratie, foto, grafiek, … 3. Zoek in de tekst: - Een synoniem (een woord dat hetzelfde betekent) - Een voorbeeld - Een definitie - Een beschrijving - Een contrast/oppositie/tegengestelde 4. Zoek een bekend element in het woord. Bv. ‘bekend’  ‘ken’  kennen = weten Bv. ‘sluiting’  ‘sluit’  gesloten 5. Doe een gok. Wat denk je zelf? Een hypothese. 6. Zoek op in een goed woordenboek, bv. www.glosbe.com.

HELP! EEN MOEILIJKE TEKST! 1. Lees de titel. Wat weet je over de titel? Waarover gaat de tekst, denk je? 2. Bekijk de foto’s en illustraties. Wat is de relatie met de titel? 3. Lees de tekst onder de foto’s en illustraties. Waarover gaat deze tekst? 4. Lees de tussentitels en ‘dikke’ woorden. Wat weet je nu meer? 5. Zoek het antwoord op de volgende vragen: - Wie? - Waar? - Wat? - Wanneer? - Hoeveel? - Hoe? 6. Heb je de tekst gelezen? Wat weet je nu meer? Heb je een antwoord op die vragen? 7. Als je de tekst NIET begrijpt, lees hem dan nog een keer: - Langzaam - Met meer concentratie en attentie - Luidop - Kijk nog een keer naar de illustraties - Vraag hulp aan je collega of de lerares Bundel met tips voor een klas vol verschillen – Lieve Vlaeminck en Lieve Vanachter (O-team CVO Lethas)

39

Voorbeeld taaltempo

Taaltempo Thuis oefenen = sneller Nederlands spreken!

de vraag:

het antwoord:__

1. Ben jij mager?

Nee, ik ben niet mager. Ik ben dik.

2. Ben jij blank?

Nee, ik ben niet blank. Ik ben zwart.

3. Heb jij kort haar?

Nee, ik heb geen kort haar. Ik heb lang haar.

4. Heb jij veel haar?

Nee, ik heb geen haar. Ik ben kaal.

5. Heb jij krulhaar?

Nee, ik heb geen krulhaar.

6. Heb jij een kleine neus?

Nee, ik heb geen kleine neus. Ik heb een grote neus.

7. Heb jij grote oren?

Nee, ik heb geen grote oren. Ik heb kleine oren.

8. Heb jij blauwe ogen?

Nee, ik heb geen blauwe ogen. Ik heb bruine ogen.

9. Heb jij zwart haar?

Nee, ik heb geen zwart haar. Ik heb blond haar.

10. Heb jij een baard?

Ja, ik heb een baard.

11. Heb jij tatoeages?

Ja, ik heb tatoeages.

12. Heb jij een snor?

Ja, ik heb een snor.

13. Heb jij rimpels?

Ja, ik heb rimpels.

14. Heb jij een staart?

Ja, ik heb een paardenstaart.

15. Draag jij een hoofddoek?

Ja, ik draag een hoofddoek.

16. Draag jij een bril?

Ja, ik draag een bril.


40

Voorbeeld taaltempo Taaltempo : Bij de dokter

Heb je een afspraak?

Ja, ik heb een afspraak .

Nee, ik heb geen afspraak.

Neem je medicatie ?

Ja, Ik neem medicatie.

Nee, ik neem geen medicatie.

Neem je een pijnstiller?

Ja, ik neem een pijnstiller.

Ik neem geen pijnstillers.

Heeft hij een allergie?

Ja, hij heeft een allergie

Hij heeft geen allergie.

Is zij allergisch ?

Zij is allergisch.

Zij is niet allergisch.

Kan je je arm bewegen ?

Ja, ik kan mijn arm bewegen.

Moet zij overgeven ?

Ja, zij moet overgeven.

Nee, zij moet niet overgeven.

Mag hij alcohol drinken ?

Hij mag alcohol drinken.

Hij mag geen alcohol drinken.

Moet je veel hoesten ?

Ik moet veel hoesten.

Ik moet niet veel hoesten.

Mag hij naar huis gaan ?

Hij mag naar huis gaan.

Hij mag niet naar huis gaan.

Heb je je siskaart bij ?

Ik heb mijn siskaart bij.

Ik heb mijn siskaart niet bij.

Heb je een hospitaalverzekering? Ja, ik heb een verzekering.

Nee, ik kan mijn arm niet bewegen.

Nee, ik heb geen verzekering.


41

Voorbeeld taalriedel

???

!!! W ___

K___

W___

K___

W___

Die

W___ D___

l_____

eens

mijn

___

s____

eens

z_____

!

mijn

________ ?

je

!

mijn

?

je

!

in

h____ v___

je

_____

______

?

mijn je

? !

V______ maar g___ of je m___ de M___

ee___

nog

een

!

!


42

de korte klank

de lange klank

a

bal

aa

maan

e

pen

ee

peer

i

bril

o

zon

oo

boom

u

bus

uu

muur

VOCALEN 2 letters – 1 klank

de doffe e e

ig

20

lijk

eerste

ie

fiets

twintig

oe

stoel

moeilijk

eu

deur

de 2 klanken 2 letters

3 letters

4 letters


43

ZIJN IK BEN

JIJ / JE

BENT BENT JIJ / JE …

U

HIJ

BENT

IS

ZIJ / ZE

IS

WIJ / WE

ZIJN

JULLIE

ZIJN

ZIJ / ZE ZIJN Bundel met tips voor een klas vol verschillen – Lieve Vlaeminck en Lieve Vanachter (O-team CVO Lethas)

44

HEBBEN IK

HEB

JIJ / JE

HEBT HEBT JIJ / JE …

U

HEBT

HIJ

HEEFT

ZIJ / ZE

HEEFT

WIJ / WE

HEBBEN

JULLIE

HEBBEN

ZIJ / ZE

HEBBEN


45 Suggestie evaluatieformulier spreekoefening

Criteria (Wat is belangrijk?)

Feedback (Wat doe ik al goed? Wat doe ik nog niet zo goed?)

Actieplan (Wat kan ik zelf doen?)

Inhoud (Is de boodschap duidelijk?)

Woordenschat

Uitspraak en prosodie

Tempo/volume/oogcontact

Grammatica (vormcorrect)


46

Feedback + Feed forward Overzicht aanzet mogelijke werkpunten en mogelijk actieplan

Werkpunt Woordenschat

Actieplan www.quizlet.com is een fantastische website om je woordenschat te oefenen! Zoek op ‘lethas’ en oefen, spreek, schrijf en speel Nederlands! Veel plezier! (zoekterm ‘lethas’)

www.glosbe.com www.reverso.net Website elo encora Uitspraak en prosodie

http://elo.encora.be/courses/LOGOPEDIE/index.php

Moeilijke woorden opzoeken via volgende websites + microfoon om te horen hoe je het moeilijke woord correct uitspreekt. www.glosbe.com www.reverso.net https://translate.google.be/

Zinsconstructie (inversie en katapult)

V-symbool Gele fluo Gekleurde A4 met basisschema zin op de tafel van de cursist

Akkoord subject verbum (singularis/pluralis) Hand-tel-symbool Taaltempo’s

Pluralis substantieven

Compensatiestrategieën (de communicatie gaat rond)

Hand-tel-symbool -

Hulpzinnen om tijd te winnen Hou het kort en simpel Bijvoorbeeld (concrete situatie)


47

Verbum tijd (presens, perfectum, futurum)

-

Lichaamstaal Internationale woorden

-

Draaikaartjes Taaltempo Presens: 3 gekleurde kaartjes met uitgangen www.quizlet.com is een fantastische website om presens, perfectum en imperfectum te oefenen (zoekterm ‘lethas’)

Luisteren + lezen

www.nedbox.be

Schrijven + spreken

http://users.telenet.be/scvosite/hulpbladen_b1/index.html

ketnet.be/karrewiet zapmetjeklas.be

…


48

Slechtnieuwsgesprek voeren met cursisten Nascholing - Antwerpen - 3 april 2015 - o.l.v. Jeanne van Dael Bij het slechtnieuwsgesprek ben je als begeleider de boodschapper van een mededeling die cursisten niet graag horen (bv. je vertelt dat de cursist niet geslaagd is). Dit soort gesprek vereist een specifieke aanpak. Kort door de bocht kun je stellen dat de structuur er als volgt uitziet: 1. De klap uitdelen 2. De klap opvangen 3. Advies & perspectief bieden 4. Zelfzorg In wat volgt gaan we genuanceerder in op verschillende stappen van dit gesprek. Het kan zijn dat er meerdere gesprekken nodig zijn. Hoe dan ook is de volgorde van leidraad cruciaal!

1. De klap uitdelen a) Houd de introductie kort en kom meteen tot de kern. b) Wees feitelijk, rustig en duidelijk wanneer je de uiteindelijke boodschap overbrengt. c) Haal feitelijk observeerbaar gedrag aan (‘Je bent veelvuldig afwezig geweest’) in plaats van interpretaties van dit gedrag (‘Je bent lui’). d) Wat je beter niet doet: - Draai niet rond de pot. Probeer ook niet luchtig te beginnen met een grapje. Zo zet je je gesprekspartner enkel op het verkeerde been waardoor de klap nadien nog harder aankomt. - Vertel het nieuws niet zo dat de ander de conclusie moet trekken. Dit wordt ook wel de ‘hang-yourself’methode genoemd. ‘Je hebt waarschijnlijk zelf al een idee van wat er aan de hand is?’ of ‘Heb je al een vermoeden waarover het gesprek zal gaan?’. - Maak het nieuws niet mooier dan het is. - Wees voorzichtig met het in discussie gaan of verdedigen van jezelf. e) Wat met cursisten die zich onwennig voelen op school, onzeker komen naar het gesprek, …? Het navolgen van de regel ‘deel de klap meteen uit’ betekent niet dat je de betrokkene zo snel mogelijk dient te overladen met het slechte nieuws. Dit is zeker niet aangewezen bij cursisten die zich onwennig voelen tegenover de school, onzeker zijn, … Bij hen is het extra belangrijk aandacht te besteden aan de introductie. Houd deze nog steeds zo kort mogelijk maar zorg wel voor een veilige sfeer. Dit kun je bijvoorbeeld doen door interesse te tonen voor aspecten uit de leefwereld van de betrokkene die niet onmiddellijk gerelateerd zijn aan het slechte nieuws dat je gaat brengen (bv. werk, verhuis, familie, culturele feestdag, …). Zo kun je aangeven dat je het beste met hem of haar voorhebt. Dit is een werk van aanvoelen. Het is vooral belangrijk dat je de introductie en je gespreksstijl aanpast omwille van de cursist, en nooit omdat je er zelf tegen op ziet slecht nieuws over te brengen.


49

2. De klap opvangen a) b) c)

Geef je gesprekspartner ruimte voor emoties. Benoem ze en toon begrip. “Ik zie/hoor dat u…” Erkenning geven aan die emotie, wat ze ook is. Het mag er zijn. Geef grenzen aan. “Ik vind het niet prettig hoe u nu tegen me spreekt.” Vraag naar voorbeelden als de reactie te vaag blijft. “Wat bedoelt u met …?” Pas verschillende gesprekstechnieken toe: luister actief, vat samen en stel open vragen. Eens de gesprekspartner rustig is, kun je terugkeren naar de aspecten waarover het gaat. Noem geen hele waslijst maar beperk je tot de belangrijkste feiten. Het kan goed zijn dat deze opnieuw emoties oproepen. Ga niet over naar de volgende fase voor de emoties bekoeld zijn. d) Wat je beter niet doet: - Contra-agressief reageren wanneer de gesprekspartner jou verwijten maakt:  Trajectbegeleider: ‘Ik merk dat u er behoorlijk van ondersteboven bent.’  Cursist: ‘Ondersteboven, ondersteboven?! Daar gaat het toch niet om? Wat weet u er nu van of dit de juiste opleiding voor mij is of niet?!’  Leraar: ‘Excuseer, ik ga al meer dan twintig jaar met cursisten om. Ik zal ondertussen wel weten of iemand in staat is een bepaalde richting te volgen. Ik heb u bovendien met Kerstmis al gewaarschuwd!’

3. Advies en perspectief a) Vat samen en bespreek wat de verdere gang van zaken kan zijn. b) Laat voorstellen uit beide richtingen komen. c) Formuleer samen met de cursist een antwoord op volgende handelingsgerichte vragen: Wat pakken we aan? Op welke manier? In welke volgorde gaan we te werk? Welk resultaat willen we bereiken en wanneer? d) Zorg voor een follow up.

4. Zelfzorg a) Zorg voor een goede verwerking van het gesprek voor jezelf. b) Praat met je collega’s om je eigen emotie te ontladen en een plaats te geven: je teamleden, coördinator, het remediëringsteam en agoditeam kunnen je hierin ondersteunen. c) Maak goede afspraken hierover in je team. d) Reflecteer over je eigen communicatie i.f.v. eventueel volgende gesprekken.


50 Nog enkele praktische tips 1. Weet welk effect je eigen valkuil op anderen heeft. 2. Je hebt geen impact op voelen en denken van de andere; de keuze ligt aan de andere kant. 3. Verschil probleem/beperking: een probleem kan je samen oplossen, aan een beperking kan je niets doen, maar je kan wel iets doen aan de problemen die hieruit voortkomen. 4. De tijd kaderen: geef in het begin op een subtiele manier aan hoeveel tijd je hebt. 5. ‘Wat kan ik voor jou doen om jou beter te doen voelen?’ 6. Aan de ‘organisatie’ dingen kenbaar maken (de organisatie heeft de taak en verantwoordelijkheid om heldere grenzen/lijnen uit te zetten). 7. Niet in discussie treden met de cursist. 8. Een slechtnieuwsgesprek altijd even voorbereiden/even over nadenken. 9. Ruimte nemen voor zelfreflectie. 10. BEWUST omgaan met het stappenplan: gewoon doen. 11. Op een integere, rustige manier blijven herhalen (niet in discussie gaan). 12. Stilte bieden zodat de emotie een plaats mag krijgen om te landen. 13. Let op: je ZIET enkel het gedrag, maar wees je ervan BEWUST dat er zowel bij jou als bij de andere ook voelen en denken bij zitten. 14. Ga naast de cursist zitten, niet ertegenover = gelijkwaardige positie. 15. Ga eventueel naar een hogere instantie om dezelfde boodschap te geven als de cursist het niet wil horen.

In ’t kort 1. 2. 3. 4.

Aansluiting maken Non-verbale gedrag nl. doen, denken en voelen (waarnemen bij de ander + bewaken bij jezelf) Verloop bewaken Goede intro Timing aangeven Belang van korte pijn: klap Heldere boodschap (niet discussiëren) Emotie opvangen (gedrag/denken/voelen) Grens aangeven en bewaken Gesprek afronden (opvolging) Zelfzorg


51

Slechtnieuwsgesprek: heel concrete tips in de NT2-klas Enkele praktische tips om een cursist zacht te laten weten dat hij de module beter overdoet of naar een minder snel traject gaat.

1. Je hebt al een mooie evolutie gemaakt. (Toon met je handen een diagonale lijn in de lucht en de cursist zit in het midden ervan.) Maar het is niet genoeg voor de volgende module. (Toon met je hand het hoogste punt van de diagonaal = het niveau van de volgende module.) 2. Wil je zwemmen of verdrinken in de volgende module? (Toon met je hand het gebaar van ‘met je hoofd net boven water blijven’.) 3. We hebben drie soorten cursussen op onze school: de hele snelle (80u), de snelle (120u) en de normale met veel herhaling IN de klas (180u). 4. Mijn objectief is dat jij zo goed mogelijk Nederlands kan spreken voor jouw motivatie waarom je NL leert. Eigenlijk maakt het niet uit in welke module dat is. De module overdoen helpt jou om beter Nederlands te spreken voor het doel dat jij voor ogen hebt. 5. ‘reculer pour mieux sauter’ (eentje van Steven) 6. De BASIS is superbelangrijk in het Nederlands. De BASIS is module 1.1 en 1.2. Dat MOET goed zijn! (min. 70%) 7. … TIP: zeg de cursist al bij zijn of haar mondeling examen iets over de mindere prestatie.


52

LEESREGEL 1. NORMAAL → Ik zeg wat ik zie IK ZIE 1 vocaal a, e, i, o, u  IK ZEG de vocaal KORT • • • • •

de de de de de

• • • •

de tand / tanden het bord / borden het werk / werken de kust / kusten

bal / ballen zon / zonnen bril / brillen bus / bussen pen /pennen

IK ZIE 2 dubbele vocalen aa, ee, oo, uu

→ IK

ZEG de klank LANG en met MELODIE

• • • •

de maand / maanden het woord / woorden het feest / de feesten de buurt / de buurten

• • • •

de maan de zoon het been de muur

2. SPECIAAL Ik zie 1 vocaal a, e, o, u + 1 deur IN HET MIDDEN  dokter Peters

→ IK ZEG de klank LANG en met MELODIE manen, zonen, benen, muren

LET OP : doffe ‘e’ = ALTIJD KORT!!! Bijvoorbeeld: luisteren, wandelen


53

Schrijfregel VERBUM

1. NORMAAL infinitief

ik-vorm=stam= imperatief

presens jij/u/zij/hij

presens wij/jullie/zij

kussen bellen

kus* bel*

kust belt

kussen bellen

dansen werken trouwen fietsen feesten

dans werk trouw fiets feest

danst werkt trouw fietst feest*

dansen werken trouwen fietsen feesten

infinitief

ik-vorm=stam= imperatief

presens jij/u/zij/hij

presens wij/jullie/zij

wonen spelen studeren praten

woon speel studeer praat

woont speelt studeert praat*

wonen spelen studeren praten

2 identieke consonanten (deuren) in het midden = KORTE vocaal (dokter Jansens)

alle andere

2. SPECIAAL

1 consonant (deur) in het midden = LANGE VOCAAL (dokter Peters)

LET OP: doffe ‘e’ = ALTIJD KORT  wandelen  ik wandel (GEEN dubbele ‘e’) *Nooit 2 identieke consonanten finaal in het Nederlands


54

Oefen Nederlands buiten de klas (vanaf 1.1.) 1. Ga naar: www.openschool.be/HTML/Subpaginas/Taal.html

Klik op Kies een niveau. Klik! Kies een oefening. Klik! Succes!

……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 1. Meer oefeningen op BASISwoordenschat Ga naar: http://brusselleer.vgc.be/carlo/

www.quizlet.com is een fantastische website om je woordenschat te oefenen! Zoek op ‘lethas’ (A1 of A2) en oefen, spreek, schrijf en speel Nederlands! Veel plezier!

………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. Werk aan je uitspraak en woordenschat! Ga naar: http://methodeportaal.pelckmans.be/zogezegd/ Registreer je met de hulp van je leerkracht. Oefen op woordenschat en uitspraak!


55 Nog meer uitspraakoefeningen! Ga naar: http://elo.encora.be/courses/LOGOPEDIE/index.php Kies een oefening (‘consonanten basis’ of ‘vocalen basis’, prosodie 1 of prosodie 2). Klik op ‘oefening 1’. Veel plezier!

Oefen Nederlands buiten de klas (vanaf 1.2.) 3. LUISTEREN EN KIJKEN in het NEDERLANDS! Een fantastische website om authentieke fragmenten in het Nederlands te leren begrijpen. Mét oefeningen op jouw niveau! Ga naar: www.nedbox.be

Veel plezier!

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 4. Lees je graag?

1. Ga naar: http://www.lezenvooriedereen.be/?Beeldboek Klik op de titel van een boek voor meer informatie. De boeken hebben een beetje tekst en veel foto’s. Het zijn boeken voor volwassenen.

2. Ga naar de bibliotheek en haal het boek. Zoek de bibliotheek bij jou in de buurt op www.bruno.be. Of ga naar de grote bibliotheek aan De Brouckère. www.muntpunt.be

3. Lees gemakkelijke kinderboeken. Samen met je kinderen of alleen. Tof!


56 5. Oefen het perfectum (de V.T.T.) op http://www.snt-brugge.be/hotpot/index.htm Stap 1 Kies een taal uit de lijst Nederlands - Anderstaligen

Stap 2 Kies een niveau uit de lijst 3

Stap 3 Kies een type oefening uit de lijst Grammatica

Stap 4 Klik op de knop "Toon lijst" Stap 5 Kies een item uit de lijst Werkw oorden

Stap 6 Klik op de knop oefening. Kies een topic, veel succes         

V.T.T regelmatig 1 ( A ) V.T.T. regelmatig: 2 ( A ) VTT regelmatig 3 ( A ) Vul de juiste vorm van het hulpwerkwoord in. VTT gemengd 1( B ) VTT onregelmatig 1 ( B ) Kies het correcte voltooid deelwoord. de VTT V.T.T.

WOORDENBOEKEN op INTERNET www.reverso.net www.glosbe.com


57 6. Leer je graag nieuwe woorden? Ga naar: www.oefenhierjenederlands.be/leren/download-boekjes.htm

Klik op een boekje. Leer met de illustraties 500 nieuwe woorden! Of koop de 4 boekjes voor 2 euro op school bij de logistiek. SUPER! Maak zinnen en vragen met de nieuwe woorden. Schrijf ze in jouw boek. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 7. Vind je het moeilijk om je Nederlands te oefenen in Brussel?

Het huis van het Nederlands geeft jou tips! Ga naar: http://nederlandsoefenen.be/brussel/ Klik op een thema. Wat is voor jou nu interessant? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 8. Schrijf een e-mail naar je leerkracht tijdens het weekend 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Begroet de leerkracht Vraag hoe het gaat en vertel hoe het met jou gaat. Wat heb je al gedaan in het weekend? Perfectum. Ik heb …. ge- / Ik ben … geWat ga je nog doen in het weekend ? Futurum. Ik ga … + infinitief. Zeg wanneer je terugkomt naar de les. Neem afscheid


58

Oefen Nederlands buiten de klas (vanaf 2.1./2.2) A. Kijk naar KARREWIET Karrewiet is een journaal voor kinderen elke weekdag om 18 uur en om 19u05 op Ketnet. Ondertitels vind je met TELETEKST 888. Je kan Karrewiet ook bekijken op ketnet.be/karrewiet

1. Op welke dag heb jij naar Karrewiet gekeken ? Op ______________________________ 2. Welk thema vond jij interessant? ______________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________

B. SUPERTOFFE WEBSITE om te KIJKEN EN LUISTEREN in het NEDERLANDS

Een fantastische website om authentieke fragmenten in het Nederlands te leren begrijpen. Mét oefeningen op jouw niveau!

Ga naar: www.nedbox.be

Veel plezier!


59

Oefen Nederlands buiten de klas (2.1) Ga naar zapmetjeklas.be Zoek op titel/ Kies titel/ Klik op Bekijk filmpje

Waar? ____________________________________ Wie? ____________________________________ Wat? ____________________________________ Hoe? ____________________________________ Waarom? ____________________________________

SUPER-interessante standaardzinnen om te luisteren, spreken én schrijven Zoek je mooie en goede zinnen in het Nederlands om goed te communiceren? Ga naar http://users.telenet.be/scvosite/hulpbladen_b1/index.html Veel succes!


60

Oefen Nederlands buiten de klas (vanaf 2.1.)

Werk aan je uitspraak! Ga naar: http://methodeportaal.pelckmans.be/zogezegd/ Registreer je met de hulp van je leerkracht. Oefen op woordenschat en uitspraak!

Nog meer uitspraakoefeningen! Ga naar: http://elo.encora.be/courses/LOGOPEDIE/index.php

Kies een oefening (‘consonanten basis’ of ‘vocalen basis’ of ‘prosodie 1 of 2’). Klik op ‘oefening 1’. Veel plezier!

Oefen je woordenschat! www.quizlet.com is een fantastische website om je woordenschat te oefenen! Zoek op ‘lethas’ en oefen, spreek, schrijf en speel Nederlands! Veel plezier!

WOORDENBOEKEN op INTERNET www.reverso.net www.glosbe.com


61

Oefen Nederlands buiten de klas (vanaf 2.1) Oefen het imperfectum (de O.V.T.) op http://www.snt-brugge.be/hotpot/index.htm

Stap 1 Kies een taal uit de lijst



Nederlands - Anderstaligen


Stap 3 Kies een type oefening uit de lijst



Grammatica


Stap 6 Klik op de knop oefening.              

Francesca vroeger en nu ( A ) Zoek de juiste O.V.T 1 ( A ) Zoek de juiste O.V.T. 2 ( A ) Vul het juiste werkwoord in de O.V.T. in (B) Vul in met de juiste vorm van de O.V.T. Kies de juiste werkwoordsvorm (OVT). Vul de juiste vorm in van de OVT. Vul de juiste vorm van de OVT in. Vul de juiste vorm van het werkwoord in (OVT). Vul in met de juiste vorm van de O.V.T. De onvoltooid verleden tijd. De onvoltooid verleden tijd De OVT: de onregelmatige werkwoorden. O.V.T.


62

Oefen Nederlands buiten de klas (vanaf 2.1) Oefen het perfectum (de V.T.T.) op http://www.snt-brugge.be/hotpot/index.htm

Stap 1 Kies een taal uit de lijst



Nederlands - Anderstaligen


Stap 3 Kies een type oefening uit de lijst



Grammatica


Stap 6 Klik op de knop oefening. Kies een topic, veel succes!         

V.T.T regelmatig 1 ( A ) V.T.T. regelmatig: 2 ( A ) VTT regelmatig 3 ( A ) Vul de juiste vorm van het hulpwerkwoord in. VTT gemengd 1( B ) VTT onregelmatig 1 ( B ) Kies het correcte voltooid deelwoord. de VTT V.T.T.


63

Oefen Nederlands buiten de klas (vanaf 2.1.) Oefen de zinsconstructie (de woordorde) op http://www.snt-brugge.be/hotpot/index.htm 

Stap 1 Kies een taal uit de lijst Nederlands - Anderstaligen




Stap 3 Kies een type oefening uit de lijst Grammatica

Stap 4 Klik op de knop "Toon lijst" Stap 5 Kies een item uit de lijst Woordorde

Stap 6 Klik op de knop oefening. Kies een topic, veel succes  Maak een goede vraag  Maak een goede zin Is het te gemakkelijk? Kies dan een niveau hoger! Succes!


64

Oefen Nederlands buiten de klas (vanaf 2.1.) Zoek een activiteit voor het weekend.

Ga naar muntpunt.be Klik op Agenda Klik op Uit in Brussel of Gratis in Brussel of Uit met kinderen Kies een activiteit Welke activiteit heb je gekozen? …………………………………………………….... ………………………………………………………..

Zoek je een conversatietafel om Nederlands te praten in Brussel? Ga naar http://nederlandsoefenen.be/brussel/taaloefenkans-categorie/neem-deel-aan-conversatietafels Waar is er een conversatietafel bij jou in de buurt, wanneer en hoe laat?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..


65

Word een Patati

www.patati.be

Met dit profiel kan je andere Patati's zoeken om mee af te spreken en Nederlands te oefenen. EERST OP PAPIER, DAARNA OP DE COMPUTER  Persoonlijke gegevens: Voornaam

: __________________________________________________________________

Naam

: __________________________________________________________________

Moedertaal

: __________________________________________________________________

Geboortejaar : __________________________________________________________________ Postcode

: __________________________________________________________________

Gemeente

: __________________________________________________________________

Geslacht

: __________________________________________________________________

E-maiadres

: __________________________________________________________________

Interesse(s)

:

(onderstreep)

o

Kunst & cultuur o theater, film, dans, museum

o

Muziek o zelf muziek maken, concert

o

Sport o

voetbal, tennis, basketbal, squash, joggen, zwemmen, fitness, wandelen, of andere: ………………………………………………………………………………………….

o

Gastronomie o zelf koken, op restaurant gaan

o

Sport passief: o voetbal bekijken, tennis ………………………………..

o

Quiz

o

Gezelschapsspellen o Schaken, dammen o Monopoly o ………………………………………………

o

Op stap: o Café, club

o

Afspreken met studenten


66 Wanneer? o

In de week o Dag …………………………………. o Uur ………………………………….

o

In het weekend o Dag ………………………………….. o Uur …………………………………..

Waar? o

Op school:

o

In het Huis van het Nederlands (1ste verdieping, cafetaria)

o

………………………………………………..

Schrijf hier je bericht (ik zoek ………) zie p. 64 Zo Gezegd 2.1

Ga nu naar de website: www.patati.be en klik bovenaan op ‘registreer je’ en schrijf nu echt je zoekertje! Spannend!


67

Oefen Nederlands buiten de klas (vanaf 2.1.)

Lees de gemakkelijke krant ‘Wablieft’ op het internet, in het OLC of neem een abonnement en lees de krant rustig bij jou thuis. www.wablieft.be/krant Klik op het rode woord ‘artikels’ en lees enkele artikels online. Waarover gaat het hoofdartikel van de krant ‘Wablieft’ deze week? Wie? Wat? Waar? Wanneer? Waarom? Hoeveel? Hoe? Het artikel gaat over ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… Ps. Deze krant is ook interessant voor kinderen vanaf 8 jaar.


68

Oefen Nederlands buiten de klas (alle niveaus) Vind je het moeilijk om je Nederlands te oefenen in Brussel?

Het huis van het Nederlands geeft jou tips! Ga naar: http://nederlandsoefenen.be/brussel/ Klik op een thema. Wat is voor jou nu interessant?

Oefen Nederlands buiten de klas (alle niveaus)

Wil je je Nederlands verbeteren door andere mensen te helpen? Ga naar: www.hetpuntbrussel.be Klik op het grote woord ‘VRIJWILLIGER’ of ‘volunteer’ of ‘bénévol’ onderaan. Welke (gratis) job(s) vind jij tof?


69

NEDERLANDS in Brussel (VANAF 2.3) Een taal leren doe je niet alleen tijdens de les, met grammatica of woordenschat. Oefenen is ook belangrijk.

Waar kan je in Brussel Nederlands oefenen? Op een conversatietafel, met een oefenpartner, in de sportclub, via vrijwilligerswerk, in een gemeenschapscentrum of in de bib. Oefenen kan eigenlijk overal, je moet alleen de weg vinden.

Surf naar

www.nederlandsoefenen.be/brussel

Kennismaking met de website

1. Ken je het programma Karrewiet op Ketnet (tv-zender voor kinderen)? Bij welk icoon vind je info over dit programma? Welk soort programma is Karrewiet? Bekijk de eerste reportage en vertel er straks over

2. Je woont in Anderlecht en je weet dat er een “conversatiegroep” bestaat maar je zoekt meer informatie daarover. Bij welk icoon vind je info over dit initiatief? Wat is een conversatiegroep? Wanneer en waar wordt deze conversatiegroep georganiseerd? Kost het iets?

3. Je houdt van literatuur en je hoorde iets over “boekbabbels”. Bij welk icoon vind je info over boekbabbels? Bundel met tips voor een klas vol verschillen – Lieve Vlaeminck en Lieve Vanachter (O-team CVO Lethas)

70

Wat is een boekbabbel? Interesseert dit jou?

4. Heb je zin in vrijwilligerswerk? Bij welk icoon vind je info over vrijwilligerswerk? Wat kan je bij Oefenkans NL doen als vrijwilligerswerk?

5. Ken je Taalblad, de nieuwssite voor wie Nederlands leert? Bij welk icoon vind je info over deze website? Lees het eerste artikel van E-zine en vertel er ons straks over

6. Wist je dat er in elke Brusselse gemeente een mooi cultureel centrum is voor kinderen én volwassenen en iedereen er Nederlands spreekt? Bij welke iconen vind je info over deze culturele centra? Hoe heet zo’n cultureel centrum? Wat kan je er doen?

7. Wil je graag capoeira leren dansen? Bij welk icoon vind je info over deze dans? In welke gemeente kan je lessen volgen?

8. Kennen je kinderen het tv-programma Boris en Binti? Bij welk icoon vind je info over dit programma? Bekijk de eerste aflevering en vertel ons wat je ervan vond. (mooi – saai – ontroerend – kinderachtig – leuk – interessant – leerrijk. - grappig..)


71

9. Willen je kinderen een sportkamp volgen tijdens de vakantie? Bij welk icoon vind je info over sportkampen? Vanaf welke leeftijd kunnen ze dit doen? ...

Je moet dus maar 1 website onthouden: www.nederlandsoefenen.be/brussel Een site met HEEL VEEL tips, ideeën en inspiratie! Veel plezier ermee!

Nog twee andere voorbeelden: VIND EEN HOBBY Ga naar www.cultuurcentrumbrussel.be Scrol naar beneden naar de kaart van Brussel met alle centra per gemeente. Klik op de kaart op de zwarte ballon van het cultureel centrum van je gemeente Klik op de naam van je cultureel centrum Je ziet nu de praktische informatie van het centrum in je buurt (adres, telefoon...) Klik op de website Je bent nu op de website van het cultureel centrum van je buurt en je kan de website bekijken om informatie te vinden over de evenementen en cursussen die ze organiseren in het Nederlands. Vind je niet wat je zoekt op internet? Ga eens op bezoek en vraag uitleg aan de mensen die er werken! Ze helpen je graag


72

KIJK NAAR TELEVISIE

LUISTEREN EN KIJKEN in het NEDERLANDS! Een fantastische website om authentieke fragmenten in het Nederlands te leren begrijpen. Mét oefeningen op jouw niveau! Ga naar: www.nedbox.be Veel plezier!

www.zapmetjeklas.be= een website met een selectie van begrijpbare nieuwsreportages van tv Brussel. Je kan zoeken op titel, op thema of op trefwoord (= sleutelwoord) Voorbeeld: Kies op titel: GC De kroon viert feest 1. Waar of niet waar?

 GC de Kroon is in Sint-Agatha-Berchem  Er komen veel mensen uit het centrum van Brussel naar GC De Kroon 2. Mensen komen naar GC de Kroon om .. (doorstreep wat niet past) theater voor de kinderen voetbal spelen dansen zwemmen

knutselen koken yoga spaghetti eten

3. Van welk jaar is het gebouw? (doorstreep wat niet past) 1869 1896


73

SUPER-interessante standaardzinnen om te luisteren, spreken én schrijven Zoek je mooie en goede zinnen in het Nederlands om goed te communiceren? Ga naar http://users.telenet.be/scvosite/hulpbladen_b1/index.html Veel succes!

Werk aan je uitspraak en woordenschat! Ga naar: http://methodeportaal.pelckmans.be/zogezegd/ Registreer je met de hulp van je leerkracht. Oefen op woordenschat en uitspraak!

Nog meer uitspraakoefeningen! Ga naar: http://elo.encora.be/courses/LOGOPEDIE/index.php Kies een oefening (‘consonanten basis’ of ‘vocalen basis’, prosodie 1 of prosodie 2). Klik op ‘oefening 1’. Veel plezier!


74

GRAMMATICA, SPELLING Ben jij iemand die van grammatica-oefeningen houdt? Dan moet je zeker eens deze websites bekijken:

http://www.snt-brugge.be/hotpot/index.htm Stap 1 Kies een taal uit de lijst Nederlands - Anderstaligen

Stap 2 Kies een niveau uit de lijst (begin bij niveau 2 of 3 voor 2.3. en niveau 3 en 4 voor 2.4.) Stap 3 Kies een type oefening uit de lijst GRAMMATICA of

WOORDENSCHAT

Stap 4 Klik op de knop "Toon lijst" Stap 5 Kies een item uit de lijst Stap 6 Klik op de knop oefening. Stap 7 Maak je oefening

Voorbeeld: 1. Kies niveau 3, kies grammatica, kies bijwoorden, kies niet of geen (2 oefeningen) 2. Kies niveau 3, kies grammatica, kies adjectieven, kies “vul de adjectieven correct in!”


75

http://www.taalblad.be = theorie grammatica + interessante oefeningen op adjectieven, preposities, verba (bij kolom woordleer) , zinsconstructie (bij kolom zinsbouw). Je kan een oefening maken en daarna de theorie lezen. Stap 1 Klik in de lijst in de linkerkolom: oefeningen Stap 2 Kies in de lijst oefeningen een categorie (adjectief, prepositie...) Kies een categorie (type oefening: combineeroefening, invuloefening...)

Stap 3 Klik op de oefening en maak je oefening. Stap 4 Corrigeer je oefening: Bereken Stap 5 Begrijp je je fouten niet? Wil je de grammaticaregels/theorie bekijken? Klik naast de titel van je oefening op de groene pijl NAAR GRAMMATICA Voorbeeldoefening: 1. Kies Perfectum, klik op Perfectum met hebben/zijn, maak de oefening, ga naar de grammatica 2. Kies Zinnen maken, klik op met conjuncties, maak de oefening, ga naar de grammatica

http://oefenen.nl Je moet je eerst registreren (naam en wachtwoord invullen) en daarna vind je een heleboel luister-, schrijf- en leesoefeningen over verschillende thema’s. Je hebt ook een programma Lingo om je spelling te verbeteren.

Bundel met tips voor een klas vol verschillen – Lieve Vlaeminck en Lieve Vanachter (CVO Lethas)

76

HOE KAN IK WOORDEN ONTHOUDEN? Hou je van werken op de computer? Kan je goed werken met de computer? Dan vind je het zeker leuk om je woordenschat te trainen door zelf woordenschatlijsten aan te maken op de website http://quizlet.com. Dat is een fantastische website om je woordenschat te oefenen! Zoek op ‘lethas’ en oefen, spreek, schrijf en speel Nederlands! Veel plezier!

Klik: create a set Maak jouw eigen woordenschatlijst Nederlands – Nederlands Met deze lijst kan je spelletjes spelen Je kan je lijst ook doorsturen naar andere cursisten

Ken jij apps om woordenschat te oefenen? Andere interessante kranten en tijdschriften op internet zijn : KRANTEN

MAGAZINES

DE GEMAKKELIJKE en DUIDELIJKE

POPULAIRE TIJDSCHRIFTEN/MAGAZINES

KRANT

www.storymagazine.be

www.wablieft.be

www.dagallemaal.be www.humo.be

POPULAIRE KRANTEN

ALTERNATIEVE MAGAZINES

www.hln.be (het laatste nieuws)

www.light.dewereldmorgen.be

www.nieuwsblad.be

www.kifkif.be

KWALITEITSKRANTEN

TIJDSCHRIFTEN VOOR VROUWEN

www.standaard.be

www.libelle.be

www.demorgen.be

www.feeling.be

www.metrotime.be

www.flowmagazine.nl

www.flair.be

www.psychologies.be/nl

WOORDENBOEKEN op INTERNET www.reverso.net www.glosbe.com Bundel met tips voor een klas vol verschillen – Lieve Vlaeminck en Lieve Vanachter (CVO Lethas)

77

Compensatiestrategieën aanleren (les) a) Hulpzinnen om tijd te winnen b) Gebruik eenvoudige woorden in eenvoudige zinnen c) Internationale woorden vernederlandsen d) Gebruik voorbeelden e) Lichaamstaal

Inoefenen a) Geel blad met hulpzinnen (koorspreken + drama) b) Beschrijf iets of iemand + extra hulpblad met adjectieven c) Enkele voorbeelden d) Kwaliteitenspel (geef een voorbeeld) e) Opdrachten: samen uitbeelden of ‘Kan u de boodschap doorgeven?’

Toepassingen 1. Probleemsituaties - Vanuit de docent - Vanuit de cursist 2. Small talk - Oxford (papiertjes) - De eerste keer (Babbelonië) - Iets gemakkelijks voor 2.1 – waar ze veel over te zeggen hebben (interview je collega’s (Van theorie naar praktijk)) - Babbelboxmateriaal Bundel met tips voor een klas vol verschillen – Lieve Vlaeminck en Lieve Vanachter (CVO Lethas)

78

NIET BLOKKEREN, MAAR COMPENSEREN: trucjes 1) Hulpzinnen om tijd te winnen 2) Simpele woorden in simpele zinnen 3) Internationale woorden 4) Voorbeelden: ‘Bijvoorbeeld…’ 5) Lichaamstaal 

De communicatie gaat rond!

NIET BLOKKEREN, MAAR COMPENSEREN: trucjes 1) Hulpzinnen om tijd te winnen 2) Simpele woorden in simpele zinnen 3) Internationale woorden 4) Voorbeelden: ‘Bijvoorbeeld…’ 5) Lichaamstaal 

De communicatie gaat rond!


79

Hulpzinnen

1. Ik bedoel… 2. Begrijp je wat ik bedoel? 3. Begrijp je? = Snap je? = Versta je ‘t? 4. Is ‘t duidelijk? 5. Hoe zeg je dat nu weer? 6. Goh, … 7. Wacht even, eum… 8. Even kijken, … 9. Hoe moet ik dat zeggen? 10. Bijvoorbeeld …

Extra hulpzinnen

1. Ik begrijp het niet. = Ik snap het niet. = Ik versta het niet. 2. Wat betekent dat? 3. Wat bedoel je? 4. Wablief? Wat zeg je? 5. Kan je dat even herhalen? 6. Kan je een beetje trager spreken? 7. Kan je een beetje luider spreken? 8. Hoe zeg je dat in het Nederlands?


80 Uitbeelden (lichaamstaal) De cursisten ervan bewust maken dat ze met hun lichaam veel meer kunnen zeggen dan met hun woordenschat. 1) Allemaal samen: sta recht en beeld uit wat ik zeg! 2) ‘Kan u de boodschap doorgeven?’ 3) In een kring doorgeven

1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 16) 17) 18) 19) 20) 21) 22) 23) 24) 25) 26) 27) 28) 29) 30) 31) 32) 33)

t Is koud, he. ’t Is warm, he. Het regent. Dat is heel mooi! Wauw! Wat een mooie vrouw/man! Tof! Spijtig = jammer Bah! Vervelend! Het spijt me = sorry! Dank u wel! Graag gedaan. Alstublieft. Geen probleem! Kan u dat herhalen, alstublieft? Kan u een beetje luider praten? Kan u een beetje trager praten? Heel groot! Heel veel! Een beetje. Heel klein! Het is dringend. Nu! Vroeger! Later! Ik dans graag. Ik ben flexibel. Ik eet graag kip. Ik hou absoluut niet van racisme. Ik ga akkoord! Ik ga niet akkoord! Wacht even! PAUZE!


81 Kort en simpel Elke cursist krijgt een foto van een reeks (bv. supermarktproducten, huishoudapparaten, bekende personen, …). Ze moeten met hun basiswoordenschat van 1.1 en 1.2 proberen uit te leggen ver welk product het gaat. Het beste is dat de anderen het zo snel mogelijk kunnen raden. Eventueel krijgen ze een hulpblaadje met adjectieven (contrastwoorden), kleuren e.d. erop.

Internationale woorden vernederlandsen Enkele voorbeelden: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.

Flexibel Agressief Frustratie Nerveus Reageren Kalm Communicatie Positief Kwaliteit Situatie …

Bijvoorbeeld Elke cursist krijgt een kaartje met daarop een positieve eigenschap. Dialoog: Cursist: Mijn positieve kwaliteit is (sportief zijn) Begrijp je wat ik bedoel? Klas: NEE! Cursist: Bijvoorbeeld: (ik loop 3 keer per week en in het weekend ga ik zwemmen.) Begrijp je nu wat ik bedoel? Klas: JA!


82

PROBLEEMSITUATIES 1) Je handtas is gestolen. Ga naar de politie. Leg uit wat het probleem is.


83

2) Je wil studeren voor het examen Nederlands, maar de buurman speelt heel luide muziek. Hij maakt veel lawaai. Ga naar je buurman en leg uit wat het probleem is.


84

3) Je hebt muntjes (mentos) gekocht. Je kijkt naar het kasticket. Leg uit wat het probleem is.


85

4) Je hebt een kast gekocht in IKEA. De vijzen mankeren. Ga naar de klantendienst van IKEA en leg uit wat het probleem is.


86

5) Je abonnement van de MIVB (metro) werkt niet. Ga naar de loketten en leg uit wat het probleem is.


87

6) Je gsm is kapot. Ga naar de winkel en leg uit wat het probleem is.


88

7) Je kind heeft zijn brooddoos thuis vergeten. Bel naar de school en leg uit wat het probleem is.


89

8) Je gaat naar Actiris. Er staan veel mensen te wachten. Jij was de eerste in de rij, maar iemand anders gaat eerst. Ga naar die persoon en leg uit wat het probleem is.


90

9) Je denkt dat je een heel goed examen hebt gedaan. De volgende dag krijg je je resultaat: heel slecht.  Dat kan niet! Ga naar de lerares. Leg uit wat het probleem is.


91

10) De vuilnismannen hebben jouw vuilniszakken niet opgehaald. Ga naar het gemeentehuis en leg uit wat het probleem is.


92

11) Je gaat naar een sollicitatiegesprek (jobinterview). De interviewer vraagt jou: - Waarom heb je interesse voor deze job? - Waarom ben jij een goede kandidaat voor deze job? - Welke studies heb jij gedaan? - Welke werkervaring heb jij? - Waar heb je Nederlands geleerd? Vertel de interviewer jouw verhaal.


93


94

“Als cursisten met al hun verschillen naar onze les komen, dan moeten wij ook verschillende methodes en materiaal aanbieden.” Tomlinson


95

Een heterogene klas is normaal. Toch voel je je vaak ‘out of control’. Ook dat is normaal.


96

“Het gaat er niet om hoe intelligent je bent, maar om hoe je intelligent bent.” Howard Gardner.


97

“Als leerlingen niet leren moeten ze meestal niet ‘meer’ maar ‘anders’ les krijgen.” John Hattie


98

Stel hoge verwachtingen aan je cursisten. “Laat me niet zoals ik ben,” zegt Feuerstein.


99

 supermiddeltjes  V-teken = verbum ALTIJD op de tweede positie Preventief én correctief Tip: ook cursisten kunnen elkaar corrigeren! Fluo/felle gele kleur voor BZ-constructie Preventief én correctief Tip: ook cursisten kunnen elkaar corrigeren!

Affiches/schema’s groot of klein: verwijs ernaar (bord/muur/tafel). Ook gemakkelijk zelf te maken naargelang de behoefte van de cursist/klas/lkt. Spelregel: wachtkamer (de goede dokter voorziet privacy  dubbele deur  isolatie en blokkade geluid  korte klank > < de slechte dokter heeft geen privacy  een enkele deur  het geluid gaat verder door de deur  lange melodieuze klank) Spreekplannen (metataal mag voor sterkere ccn, maar voor zwakkere ccn is het beter om zinnen te laten aanvullen) Dril/Taalriedels/Taaltempo’s – zalig om af en toe ertussen te gooien en de gewone gang van zaken even te doorbreken + automatisering door herhaling en melodie werkt! Aandacht geven aan spontaan spreken (<>papegaaienwerk) over zichzelf: vlotheid trainen! NIET: Wat denkt Barack Obama over de situatie in …. WEL: Wat denk JIJ over …. Individueel werkpunt geven aan elke cursist vanaf 2.1 + aangeven hoe je eraan moet werken. Bij een volgende spreekoefening in groepjes vertellen de cursisten elkaar eerst wat hun werkpunt is en letten ze er samen mee op (Vteken, fluo, inhoud, verba, welke klanken, imperfectum, pluralis, congruentie, …) Feedback geven:  feed-up: wat is mijn doel?  feed-back: hoe heb ik mijn taak uitgevoerd?  feed-forward: hoe kan ik eraan werken? (Dat is het belangrijkste!!!!) Bundel met tips voor een klas vol verschillen – Lieve Vlaeminck en Lieve Vanachter (CVO Lethas)

100

Draaikaartjes PERFECTUM/IMPERFECTUM Er zijn oude draaikaartjes en nieuwe met een selectie van de belangrijkste verba (regelmatig én onregelmatig door elkaar). Energizers voor ‘help! het valt stil’-momenten. Foto’s, contrastwoorden, gevoelens, dialoogjes, cirkel, gymnastiek, muziek, … Zie ook workshop ‘Nederlands, hoe speel je dat?’. = Extra materiaal weg van het werkboek! De klap voor ‘ge’. Als cursisten de ‘ge’ vergeten bij het spreken in het perfectum, klapt de lkt in haar handen. De cursisten doen nadien hetzelfde en zo corrigeren ze elkaar. Spreekintermezzo’s Meer spreekkansen creëren bij beeldwoordenboeken, tussen luisteroefeningen door. Zie ook vorming ‘meer spreekkansen’. Repetitief element met taaltempo’s. Ben jij? Ik ben – Zijn jullie? Wij zijn - … Zie boekje. Herhaal de helft van de zin en je spreekt al goed. Conditie: verstavaardigheid moet goed zitten. Onderstreep daarom consequent verbum in het rood, subject in het groen.

Modale verba: oproepers. - Willen: hand op het hart - Moeten: klop met vuist op tafel - Mogen: smekende bid-houding - Kunnen: je spierballen tonen of … Compensatiestrategieën OLC (computerklas) gebruiken om te differentiëren met hoekenwerk. Gebaren ook voor ‘hebben’ en ‘zijn’. Op het bord: verbum = rood, subject = groen. Extra spreekmateriaal los van de thema’s van de cursus. Zie babbelmap. Bundel met tips voor een klas vol verschillen – Lieve Vlaeminck en Lieve Vanachter (CVO Lethas)

101 Als wij niet meer geloven dat het kan

Visie op zorg – Paul Van Vliet

Wie dan wel? Als wij niet meer vertrouwen op houden van Wie dan wel? Als wij niet meer proberen Om van fouten wat te leren Als wij ’t getij niet keren Wie dan wel?

Als wij niet meer zeggen hoe het moet Wie dan wel? Als wij niet meer weten wat er toe doet Wie dan wel? Als wij er niet in slagen De ideeën aan te dragen Voor een kans op betere dagen Wie dan wel?

Als wij niet meer geloven dat het kan Wie dan wel? Als wij er niet mee komen, met een plan Wie dan wel? Als wij er niet voor zorgen Dat de toekomst is geborgen Voor de kinderen van morgen Wie dan wel? Als wij onszelf niet dwingen Een gat in de lucht te zingen Waar zij in kunnen springen Wie dan wel?


102 Bronnenlijst Binnenklasdifferentiatie. Leerkansen voor alle leerlingen. C. Coubergs & K. Struyven. Uitgeverij Acco. Maart 2013. Differentiëren moet dat nu echt? Klasse magazine. September 2015. Geven we eens samen les? Klasse magazine. December 2015. Ieders leer-kracht. Binnenklasdifferentiatie in de praktijk. C. Coubergs & K. Struyven. Uitgeverij Acco. Juni 2015. Jongens zijn slimmer dan meisjes en andere mythes over leren en onderwijs. P. De Bruyckere. C Hulshof. Lannoo Campus. 2013. Laat me niet zoals ik ben. R. Feuerstein. Lemniscaat uitgeverij. Januari 2015. Leren zichtbaar maken. John Hattie. Bazalt Educatieve Uitgaven. September 2014.

Scholen slim organiseren. T. Van Acker & Y. Demaertelaere. Uitgeverij Terra – Lannoo. Oktober 2014.


Een klas vol verschillen bundel met praktische bijlagen

Recommend Documents