Economisch Dossier 2013 Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
SIGMA vzw, federatie van de algemeen vertegenwoordigers van materieel voor openbare en private werken, voor de bouw en voor goederenbehandeling
Inhoud
SIGMA
Hoofdstuk 1 De algemene economische conjunctuur in 2012
Hoofdstuk 2 De conjunctuur in de bouwsector en het materieel voor burgerlijke bouwkunde / bouw 2012
Hoofdstuk 3 De interne goederenbehandeling in 2012
Hoofdstuk 4 Belang en activiteiten van SIGMA
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
3
Hoofdstuk 1 De algemene economische conjunctuur in 2012 Kontekst: de groei van de wereldeconomie koelde af van 4,0 % in 2011 tot 3,2 % in 2012 (en zou 3,3 % halen in 2013), onder invloed van de Europese schuldencrisis en onrust over het uiteenvallen van de eurozone. Een restrictief begrotingsbeleid en deining op de financiële markten ondermijnden het ondernemings- en consumentenvertrouwen. Gevolg: een Europese recessie met ook groeivertraging in de groeilanden en opkomende economieën. In België, na een economische groei van 0,3 % in het eerste kwartaal van 2012, gevolgd door een daling met - 0,5 % in het tweede kwartaal, een stabilisatie in het derde kwartaal (-0,03 %) en een nieuwe daling met - 0,1 % in het vierde kwartaal, daalde de economische bedrijvigheid met - 0,3 % over 2012, tegenover een stijging met 1,9 % in 2011. De economische groei bedraagt opnieuw 0,1 % in het eerste kwartaal van 2013. Op basis hiervan verwacht het Federaal Planbureau voor 2013 nu een groei met 0,2 %. Hoewel de Belgische evolutie de zwakke Europese economie blijft ondergaan, blijft de Belgische groei boven het gemiddelde van de eurozone: de economische activiteit in de eurozone, met -0,6 % afgenomen in 2012, zou namelijk met -0,3 % verder terugvallen in 2013. De vertrouwensindicatoren van zowel ondernemers als consumenten lijden aanhoudend onder de onzekerheid over de economische vooruitzichten. Een toename van bedrijfsinvesteringen met + 0,6 % in 2012, wordt in 2013 verwacht om te slaan in een afname met - 0,4 %. De bedrijfsinvesteringen namen toe in het eerste kwartaal om gedurende drie opeenvolgende kwartalen te krimpen. Een gereduceerde rendabiliteit zorgt voor een onaantrekkelijk investeringsklimaat. De ondernemingen zien zich bovendien geconfronteerd met een tanende vraag van de europartners en worden ertoe aangezet hun voorraadvorming verder te beperken. Enige netto-uitvoer zou eerder toe te schrijven zijn aan een zwakke invoer omwille van een tanende binnenlandse vraag dan aan de dynamiek van de uitvoer; de uitvoer zelf trekt traag aan ten gevolge van de beperktere vraag vanwege de landen van het eurogebied waar 60 % van de Belgische uitvoer naartoe vloeit (16 % gaat naar Duitsland, 29 % naar Frankrijk en Nederland). De Duitse economische groei bedroeg in het eerste kwartaal van 2013 + 0,1 % na een -0,7 % in het laatste kwartaal
4
van 2012 maar Frankrijk is met een opeenvolgende – 0,2 % in het laatste kwartaal van 2012 en – 0,1 % in het eerste kwartaal effectief in een recessie beland. De Nederlandse economie blijft met – 0,1 % in 2013 in recessie, na reeds in de 2 laatste kwartalen van 2012 te zijn gekrompen met resp – 1 % en – 0,4 %. De consumenten zien zich bepaald door een toenemende werkloosheid tegen een achtergrond van talrijke bedrijfsherstructureringen, sluitingen en faillissementen, bovenop onzekere inkomensvooruitzichten uit arbeid en vermogen, aangetast door een laag rentepeil en zwak financieel rendement. De particuliere consumptie daalde in 2012 voor het eerst in 20 jaar (-0,7 %) terwijl de particuliere spaarquote opnieuw steeg tot 15 %, dit bij een verhoogde koopkracht dankzij een inflatieovertreffende indexering van de lonen en sociale uitkeringen. De stijgende tendens van de spaarquote wijst erop dat de huishoudens hun voorzorgssparen nog opvoeren, waarbij bijvoorbeeld investeringen in woongebouwen in 2012 mee terugliepen met -3 %. In een klimaat van hogere werkloosheid en beperkt consumentenvetrouwen zou de particuliere consumptie in 2013 beperkt blijven tot + 0,3 % en zouden investeringen in woongebouwen verder afnemen met -1,6 %. Het overheidstekort bedroeg in 2012 3,9 % van het bruto binnenlands product, en zou in 2013 geraamd zijn op 2,9 %. Overheidsuitgaven worden onder een noemer van austeriteit en begrotingsconsolidatie verder teruggeschroefd. Overheidsinvesteringen kenden een toename van + 7,9 % in de periode 2011-2012, maar zouden in 2013 weer dalen met 7,4 %. De zwakke economische groei noodzaakt tot sanering, kostenbeheersing, inkomstengeneratie en beleidsstructurele ingrepen, daar waar vooral groeiondersteunende maatregelen zich opdringen. De Belgische inflatie, gemeten op basis van het nationaal indexcijfer van de consumptieprijzen (NICP), bedroeg 2,8 % in 2012, maar is in april 2013 voor de zesde maand opeenvolgend gedaald: nog 1 %, het laagste inflatieniveau sinds februari 2010 (0,7 %). Een gewijzigde berekeningsmethode sedert 2013 die toelaat beter aan te sluiten bij het werkelijke koopgedrag van de gezinnen (incalculering van het solden-effect, bijsturing van het prijseffect van diesel, stookolie, benzine en gas volgens een
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
De economische conjunctuur in 2012 en vooruitzichten 2013 Groei bbp (%) Inflatie (%) Werkloosheid (%) Wisselkoers Rente
België Eurogebied België Eurogebied België Eurogebied euro - US dollar Rentevoet ECB Euribor 3 maanden Langetermijnrente
Laatste bijwerking 2013-05-21 14:47:25 - Bron: NBB
Laatste gegevens -0,5 2013-I -1,0r 2013-I 1,1 2013-04 1,2 2013-04 8,2 2013-03 12,1 2013-03 1,2866 2013-05-21 0,50 2013-05-21 0,200 2013-05-17 2,03 2013-05-21
2012 -0,3 -0,6 2,6 2,5 7,6 11,4 1,2848 0,88 0,574 3,00
2011 1,9 1,4 3,4 2,7 7,2 10,2 1,3920 1,25 1,393 4,23
Kerncijfers voor de Belgische economie
Wijzigingspercentages in volume – tenzij anders vermeld Bron: FOD Economie
2010
2011
2012
2013
2.7
0.2
-0.7
0.3
Consumptieve bestedingen van de overheid
0.7
0.8
0.6
0.9
Bruto vaste kapitaalvorming
-1.4
4.1
-0.2
-1.3
Consumptieve bestedingen van de particulieren
Totaal van de nationale bestedingen
1.7
1.8
-0.7
0.1
Uitvoer van goederen en diensten
9.6
5.5
0.6
0.5
Invoer van goederen en diensten
8.9
5.6
0.0
0.4
Netto-uitvoer (bijdrage tot de groei van het bbp)
0.7
0.0
0.5
0.1
Bruto binnenlands product
2.4
1.8
-0.2
0.2
Nationaal indexcijfer der consumptieprijzen
2.2
3.5
2.8
1.0
Gezondheidsindex
1.7
3.1
2.6
1.1
Reëel beschikbaar inkomen van de particulieren
-1.2
-0.8
0.1
0.6
Spaarquote van de particulieren (in % van het beschikbaar inkomen)
15.4
14.4
15.0
15.2
Binnenlandse werkgelegenheid ( jaargemiddelde verandering, in duizendtallen)
30.8
61.6
7.7
0.8
Werkloosheidsgraad (Eurostatstandaard, jaargemiddelde)
8.3
7.2
7.4
7.6
Saldo lopende rekening (betalingsbalans, in % van het bbp)
1.9
-1.4
-0.8
-0.6
132.7
139.2
128.6
134.5
Korte rente (Euribor, 3 maanden) (%)
0.8
1.4
0.6
0.4
Lange rente (OLO, 10 jaar) (%)
3.4
4.2
3.0
2.4
Wisselkoers van de euro in dollar (aantal dollars voor 100 euro)
Bron: Belfius
Verenigde Staten Eurozone Duitsland Frankrijk Italië Spanje België Verenigd Koninkrijk Japan China India Brazilië Rusland
2012 2.2 -0.6 0.7 0.0 -2.2 -1.4 -0.2 0.2 2.0 7.8 5.1 0.9 3.4
Bbp (% op jaarbasis) 2013 1.8 0.1 0.5 0.1 -1.0 -1.4 0.5 0.5 1.2 8.0 5.5 3.0 2.8
2014 2.3 1.4 2.0 1.2 0.8 0.8 1.2 1.5 1.8 8.2 6.3 4.0 3.5
2012 2.1 2.5 2.1 2.2 3.3 2.4 2.6 2.8 0.0 2.6 7.5 5.4 5.1
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
Inflatie (%) 2013 1.6 1.8 1.8 1.6 2.0 1.7 1.5 2.5 0.5 3.2 6.0 6.0 6.7
2014 1.5 1.6 1.7 1.5 1.7 1.0 1.5 2.0 2.0 3.0 6.0 5.7 6.0
5
twaalfmaandelijks voortschrijdend gemiddelde), maakt dat de Belgische inflatie in 2013 voor het eerst lager zal zijn dan in de buurlanden en dan het gemiddelde van de eurozone. Europa kent in het algemeen een lagere inflatie door een zwakke conjunctuur, een daling van de energieprijzen en een sterke wisselkoers van de euro. De groei van de gezondheidsindex kent een iets minder uitgesproken vertraging van 2,6 % in 2012 tot 1,1 % in 2013.
De werkloosheidsgraad is in de eurozone stelselmatig toegenomen om in maart 2013 12,1 % te bereiken: België doet met 8,2 % dan beter dan gemiddeld. De Belgische werkgelegenheid schommelde het hele jaar rond een nulgroei en zou zich stabiliseren in 2013, de werkloosheidsgraad zou echter toenemen in de periode 2013-2015 vanwege een slechts langzaam terug aantrekkende werkgelegenheidsgroei bij een toenemend arbeidsaanbod vanwege een toenemende beroepsbevolking. Bronnen: Eurostat, Federaal Planbureau, NBB, EC
Werkloosheid geselecteerde Eurolanden (januari 2007 – maart 2013)
Bron: Eurostat
6
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
Euro area and EU27 unemployment rates Seasonally adjusted series
Bron: Eurostat
De cijfers van Eurostat voor de EU-27 en de eurozone spreken voor zich: 26,5 miljoen mensen in de EU27 zitten zonder werk (1,8 miljoen meer dan een jaar geleden) hetzij 10,9%; in de eurozone tellen we 19,2 miljoen werklozen (1,7 miljoen meer dan een jaar geleden), hetzij 12,1 %. De laagste werkloosheid wordt in Oostenrijk (4,7%), Duitsland (5,4%) en Luxemburg (5,7%) geregistreerd; de hoogste in Griekenland (27,2%), Spanje (26,7%) en Portugal (17,5%).
In Griekenland en Spanje zijn 1 op 2 jongeren werkloos, in Portugal en Italië 1 op 3, in de eurozone 1 op 4. De jeugdwerkloosheid in de eurozone betreft 3,6 miljoen hetzij 24 % van de jongeren. De EU27 telt 5,7 miljoen werklozen jonger dan 25 jaar hetzij 23,5 %. In Griekenland (58,4 %), Spanje (55,7%), Portugal (38,2 %) en Italië (37,8 %) is de jeugdwerkloosheid het hoogst, in Duitsland (7,6 %), Oostenrijk (8,9 %) en Nederland (10,4 %) het laagst. België kent volgens Eurostat een jongerenwerkloosheidsgraad van 22,4 % tegenover 19,9 % een jaar geleden.
European Under-25 ‘Youth’ Unemployment Rates
Bron: Eurostat
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
7
Algemene synthetische curve
Verwerkende nijverheid
Dienstverlening aan bedrijven
Bouwnijverheid
Handel
Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks
Seizoengezuiverde reeks
Bron: NBB
8
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
Indicator van het Consumentenvertrouwen
Vooruitzichten voor de volgende 12 maanden
1
Economische situatie in België
Werkloosheid in België1
Financiële situatie van de gezinnen
Spaarvermogen van de gezinnen
at de vraag over de werkloosheidsvooruitzichten betreft, wijst een stijging op een minder gunstige ontwikkeling en een daling W op een gunstiger ontwikkeling.
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
9
Kerncijfers van de Belgische Conjunctuur I. Bedrijven Conjunctuurverloop en bruto binnenlands product
Ondernemersvertrouwen - verwerkende nijverheid
Synthetische curven volgens goederencategorie
Verwerkende nijverheid Productiecapaciteit en investeringen
Verwerkende nijverheid Productiebelemmeringen
Verwerkende nijverheid Binnenlandse bestellingen van uitrustingsgoederen
Ondernemersvertrouwen - dienstensector
Bronnen: NBB - Conjunctuuronderzoekingen - Nationale Rekeningen, Europese Commissie, DG-ECFIN
10
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
KERNCIJFERS VAN DE BELGISCHE CONJUNCTUUR Ondernemersvertrouwen - bouwnijverheid
Sectoren bouwnijverheid
Vooruitzichten opdrachten bij de architecten
Ondernemersvertrouwen - handel
Vooruitzichten werkgelegenheid per sector
Beoordeling door de bedrijven van de kredietvoorwaarden
II. CONSUMENTEN Consumentenvertrouwen
Consumentenvertrouwen en private consumptie
Bronnen: NBB - Conjunctuuronderzoekingen - Nationale Rekeningen, Europese Commissie, DG-ECFIN
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
11
Hoofdstuk 2 De bouwsector in 2012 en vooruitzichten 2013
Algemeen conjunctuuroverzicht De bouw blijkt doorgaans goed voor 5 à 10 % van de toegevoegde waarde in België en maakt een van de zwaargewichten uit van de algemene economie. De bouwsector presteert ook doorgaans sterker dan de Belgische economie in zijn geheel en dit wordt herbevestigt: een groei van + 4 % in 2011 tegenover + 2 % voor de gehele economie, maakte respectievelijk plaats voor een groei met + 0,5 % (cf. Confederatie Bouw ) in 2012 tegenover een krimp met – 0,3 % van de algemene economie. Naar verluidt daalde de aktiviteit in de woningbouw met – 3 % in 2012, ondersteund door een laag aantal vergunningen in 2011. In 2012 werden in totaal 46.653 vergunningen voor woningen afgeleverd hetij 5,2 % meer vergunningen dan in 2011, waar met 44.115 vergunningen na een daling met – 11 % t.o.v. 2010 het laagste peil in 10 jaar werd gerealiseerd. 2011 presteerde slecht omwille van een vergunnings-anticipatiegolf in 2010, meer bepaald wegens de afschaffing van het verlaagde btw-tarief. Een en ander betekent dat vergeleken dan met 2010 in 2012 toch nog 6,4 % minder vergunningen werden afgeleverd. De aktiviteit in de renovatie daalde naar verluidt eveneens met – 3 % in 2012 en blijft lijden onder het wegvallen van het fiscale luik voor energiebesparende maatregelen.
Het aantal faillissementen piekt in de bouw en steeg in de periode december 2012 tot februari 2013 bijvoorbeeld met + 8,4 % tegenover het vorige kwartaal. Tegelijk telt de bouwsector in 2012 naar verluidt 14 % minder starters dan in 2011.
Afgeleverde stedenbouwkundige vergunningen voor nieuwe woningen (België)
Afgeleverde stedenbouwkundige vergunningen woningen (België)
De aktiviteit in de niet-woningbouw steeg met + 3 % in 2012 maar de aanslepende economische kontekst en enig pessimisme bij de aannemers zouden de aktiviteit naar de toekomst temperen. De aktiviteit in de burgerlijke bouwkunde steeg met + 5 % in 2012 en wordt eveneens verwacht, na gemeenteraadsverkiezingen in 2012, te dalen in 2013. De groei in burgerlijke bouwkunde en nietwoningbouw kunnen de terugval in de woningbouw met moeite compenseren. Hetzelfde blijkt waar op het vlak van de renovatie.
Afgeleverde stedenbouwkundige vergunningen niet-woongebouwen (België)
Voor 2013 verwacht de bouw een verdere stagnatie op + 0,1 % (cf. Confederatie Bouw), onvoldoende om als motor van de economie te fungeren. De werkgelegenheid in de bouwsector daalde voor het eerst sedert het jaar 2000 vanaf het 2de kwartaal 2012, goed voor een verlies van 1800 banen in 2012. Bron: Bouwunie
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
13
Een uitzonderlijke winter hield begin 2013 langer aan dan gebruikelijk, met eind maart 50 % meer weerverletdagen dan gemiddeld in de periode 19922012 (42 weerverletdagen tegenover gemiddeld 28). Aandachtspunten voor de bouw blijven het aanstormende eenheidsstatuut arbeidersbedienden (in de bouw heeft meer dan 80 procent het arbeidersstatuut), de oneerlijke concurrentie van buitenlandse bedrijven en de onduidelijkheid over de vastgoedfiscaliteit, meer bepaald de herziening van de woonbonus.
Europa Voor Europa blijft de verdere escalatie van de economische crisis een directe bedreiging: onzekerheid en vandaar minder investeringen vanwege consumenten en overheden brengen markten die het tot nu toe nog goed doen in het gedrang. Een stagnerende groei en economische terugloop op veel plaatsen, een gewrongen financiële situatie van overheden en toenemende werkloosheid, brengen de Europese bouwsector in het gedrang.
Een licht- en drukkingspunt voor de bouw blijft op langere termijn niettemin de demografische evolutie: er zal meer moeten worden gebouwd en (energie)gerenoveerd vooral in goedkopere en/ of kleinere woningen, rekening houdend met een verdichting van woonzones. Het aantal beschikbare woningen houdt geen gelijke tred met de groei van het aantal huishoudens. De afname van het aantal nieuwe woningen en een stijgende behoefte zorgen voor een toenemende druk op de secundaire woning- en huurmarkt. De bouwbarometer die de Confederatie Bouw elk kwartaal publiceert, zakt in 2012 en begin 2013 nog dieper weg.
Bron: Euroconstruct Europese Bouw prognoses tot 2015
Bouwbarometer
Bron: Confederatie Bouw
14
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
De verkoop van bouwmachines wordt voorspeld te dalen met - 6 % in Europa in 2013, aanlsuitend bij een neergang van – 4 % in 2012. Zowat 111832 eenheden worden verkocht in 2013 tegenover 116565 in 2012 en 123862 in het hersteljaar 2011 tegenover slechts 86440 eenheden in 2009. Groei wordt voorzien voor Denemarken, Ierland, Noorwegen, Portugal en Zweden, maar de grotere individuele markten van Europa worden verwacht terug te vallen: Duitsland met – 7 % komt op 30135 eenheden, Frankrijk met – 3 % op 24710 en het Verenigd Koninkrijk met – 7 % op 22407. Italië loopt terug met – 8 % en komt dan op 7337 bovenop de – 30 % van 2012. In Spanje wordt verwacht dat slechts 1157 machines worden verkocht: evenveel als in 2012 daar waar Spanje in 6 jaar tijd terugkwam op nog slechts 5% van het volume van 2007, toen 21053 machines.
Construction equipment sales in major European markets compared to previous year in %
Bron: CECE Quarterly Economic Bulletin, February 2013
Business cycle of the European construction equipment industry, Feb 2013 (rolling three-months)
Off-Highway Research verwacht dat een herstel zal inzetten vanaf 2015, waarbij 2014 gelijk blijft t.o.v. 2013 en volumes tegen 2017 langzaam evolueren naar een niveau van 122000. CECE geeft aan dat de Europese omzet van bouwmachines met + 3,4% toenam in 2012 tot een niveau van 25 miljard EUR en dit nivreau zal worden aangehouden in 2013. Een vooropgestelde krimp in de Europese vraag van – 4 % zou gecompenseerd worden met verkoop buiten Europa. In 2012 groeide de vraag nog wel in Duitsland en Scandinavië maar liep in Italië en Spanje sterk terug en in 2013 zou alleen de vraag in Turkije nog groeien.
Europa - dip in de Europese bouwmachineverkoop
Europese bouwmachine verkoop 2008-2017 - vooruitzichten volgens Off-Highway Research.
Bron: CECE Quarterly Economic Bulletin, February 2013
Product groups: construction Equipment sales in Europe compared to previous year in %
Bron: CECE Quarterly Economic Bulletin, February 2013
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
15
At a glance: expected development of product groups / regions in the next quarter
Wereld – De globale bouwmachinemarkt blijft vlak in 2013 De verkoop van bouwmachines zal in de 5 belangrijke regio’s China, India, Japan, Noord-Amerika en WestEuropa op hetzelfde niveau blijven als in 2012 op een totaal van 674483 eenheden, met slapte in NoordAmerika en West-Europa, geëquilibreerd door groei in Azië. De Chinese bouwmachinemarkt, zowat de grootste in de wereld, wordt verwacht te groeien met + 4 % tot 301520 eenheden. Rupsgraafmachines en wielladers blijven de dominante producten en vertegenwoordigen 85% van alle verkochte machines. Nochtans zal de verkoop van mini-graafmachines toenemen met + 7 % tot een volume van 28500 machines. De verkoop van mobiele kranen wordt verwacht gelijk te blijven op 21400 eenheden. De machineverkoop in India moet groeien met + 7 % tot 54415 eenheden. 33500 verkochte graaflaadcombinaties vertegenwoordigen 60% van de verkochte bouwmachines. De verkoop van rupsgraafmachines neemt toe met + 11 % tot 15500 machines, terwijl wiellader volumes moeten stijgen met + 22 % tot 2200 machines.
Bron: CECE Quarterly Economic Bulletin, February 2013
Off-Highway Research 2013 prognose voor de belangrijkste bouwmachine markten
Volumes in Noord-Amerika zullen terugvallen met – 8 % tot 137975 machines in 2013, na een steile klim van + 19 % in 2012 en + 22 % in 2011.
350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0
Een toename van de verkoop van bouwmachines met + 38 % bevorderde Japan voorbij India met een verkocht volume van 64860 eenheden tot de 3de grootste wereldmarkt. De scherpe stijging werd aangestuurd door herstelwerken na de aardbeving en tsunami van maart 2011 en wordt verwacht door te zetten met een nieuwe + 6 % in 2013 tot op 68741 eenheden.
China
2012
Western Europe
2013
Bron: Off-Highway Research
16
Japan
India
North America
West-Europa zal een terugloop kennen met – 6 % in 2013 tot op 111832 eenheden, bovenop de – 4 % van 2012. De 3 grootste markten die samen 2/3 van de verkopen vertegenwoordigen, zullen terugvallen, Frankrijk met – 3 % en Duitsland en het Verenigd Koninkrijk elk met – 7 %. Italië moet dalen met - 8 % na de – 30 % in 2012. In Spanje wordt nu een laag ex aequo verwacht daar waar Spanje in 6 jaar tijd terugkwam op nog slechts 5% van het niveau van 2007.
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
‘The future ain’t what it didn’t used to be’ Off-Highway Research geeft aan dat de globale bouwmachineverkoop in 2007 piekte op $ 98 miljard om terug te vallen op $ 55 miljard in 2009. Na marktherstel in 2010 tot op $77 miljard werd vervolgd met een klim in 2011 tot op $109 miljard. Tegen 2016 wordt verwacht een niveau van $137 miljard te kunnen halen. Er is verder sprake geweest van een duidelijke structuurverschuiving in de wereldwijde vraag naar bouwmachines. In 2006 werden 28 % van de bouwmachines in de Verenigde Staten afgeleverd, 20 % in Europa en 18 % in China. In 2011 vloeide nog 12% van de globale afzet naar de Verenigde Staten, Changing Structure of Demand, 2006-2016* (% of Total)
Off-Highway Research: de globale marktvraag wijzigt naar geografische regio Global Sales of Construction Equipment 2000-2016* (Units)
13 % naar Europa en 52 % naar China. Voor 2016 wordt verwacht dat de VS een aandeel zal kennen van 15 %, Europa 11 % en China 49 %. Buiten Europa zullen de meeste markten in 2013 een opwaartse trend tonen. Groei-opportuniteiten in China, India, Brazilië en ook Rusland blijken aangevuld te kunnen worden met belangrijk verkooppotentieel in Mongolië en Indonesië. Niettemin lijkt Afrika het hoogste groeipotentieel te kennen vanwege het nog lagere vraagniveau. Voor Europa zal een sterke export cruciaal blijken wanneer de talrijke thuismarkten zwakte vertonen. Key SalesTrends, by Region, 2006-2016* (Units)
Markten zijn dramatisch veranderd over de voorbije jaren. Westerse markten kenden een neerwaartse trend terwijl China en India groei aanhielden Europe: Development of Sales, 2000-2016* (Units)
Off-Highway Research voorspelt herstel maar dit blijft voorlopig nog even beneden het peil van 2007
Off-Highway Research: Europa - no comment
Europe: Structure of Sales, by Country, 2006-2011 (% of Total)
Europe: Structure of Sales, by Product, 2006-2011 (% of Total)
Off-Highway Research: de Europese marktvraag naar regio
Off-Highway Research: de Europese marktvraag naar producttype
Bron: Off-Highway Research
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
17
Facts & Figures 2012
Aantal verkochte eenheden van 2000-2012 Som van de verkoopcijfers meegedeeld door SIGMA-leden + een schatting van de verkoopcijfers van niet-leden
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
1-9 Walsen
285
229
178
168
205
250
222
283
249
151
158
209
213
10-11 Mini-hydraulische graafmachines
1.193
1.135
755
909
793
1.019
1.166
1.335
1.064
839
868
1079
1425
12 Hydraulische graafmachines op rupsen
679
648
472
459
507
671
772
949
1.145
555
547
666
792
315
284
188
209
244
322
376
327
377
225
198
255
355
14 Graaflaadcombinaties
13 Hydraulische graafmachines op banden
183
153
105
81
106
75
50
85
53
30
28
43
44
15 Wegschaven
9
8
5
5
12
1
4
5
8
2
2
5
5
16 Bulldozers op rupsen
68
66
38
30
22
47
46
58
84
22
41
47
30
17 Kabelkranen op rupsen
11
7
4
8
11
6
10
6
25
20
15
10
10
18 Hijskranen, zelfrijdend of gemonteerd
77
69
82
65
47
67
48
60
58
53
22
24
15
810
605
703
520
765
720
853
891
1.238
696
682
914
1035
19 Verreikers
20 Alle terreinen heftrucks
89
53
57
118
41
36
22
26
7
7
9
8
37
21 Wielladers (*)
623
649
517
510
504
465
527
660
654
318
347
565
585
22 Schrankladers op banden
468
435
407
362
331
437
388
368
262
204
211
241
199
23 Schrankladers op rupsen
21
21
44
21
0
3
2
0
2
0
0
0
31
24 Knikdumpers (**)
148
104
94
80
59
63
96
130
152
21
41
41
50
6
7
26
22
11
9
15
25
22
27
19
15
21
28
24
25 Starre dumptrucks 26 Asfaltafwerkmachines 27 Glijbekistingsmachines
5
5
0
3
-
4
12
14
13
3
3
6
5
215
174
113
194
204
240
233
453
432
255
314
392
467
TOTAAL
5.225
4.667
3.773
3.751
3.866
4.451
4.849
5.677
5.842
3.416
3.507
4.539
5.329
31 Trilplaten vooruit alleen (***)
1.195
974
963
1.027
880
967
989
1.119
1.098
1.140
1.073
28 Hydraulische breekhamers
32 Trilplaten vooruit & achteruit
763
556
393
302
33 Trilstampers
610
409
405
443
356
329
660
566
470
561
578
775
519
TOTAAL
1.805
1.383
1.368
1.470
1.236
1.296
1.649
1.685
1.568
1.701
1.651
1.931
1.377
ALGEMEEN TOTAAL
7.030 6.050
5.141
5.221
5.102
5.747
6.498
7.362
7.410
5.117
5.158
6.470 6.706
(*) Wielladers 0-80pk cijfers SIGMA 2011 en 2012 opgehoogd conform cijfers Off-Highway Research (**) Knikdumpers: cijfers 2000 t.e.m. 2010 incl. Starre Dumptrucks (***) Trilplanten vooruit alleen: cijfers 2000 t.e.m. 2010 incl. trilplaten vooruit en achteruit 29 Scharen, verbrijzelaars, multiprocessoren
14
24
30 Sloopsorteergrijpers
41
52
36 Mobiele brekers
10
16
37 Mobiele zeven
13
24
TOTAAL
78
116
2185
1881
Participatiegraad statistiek bleef laag in 2011 en 2012 / cijfers mogelijk niet representatief 34 Generatoren Productiegroepen 35 Generatoren Noodstroom TOTAAL
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
312
571
2.497
2.452
19
URGERLIJKE BOUWKUNDE / BOUW B COMMENTAAR BIJ DE SIGMA-CIJFERS 2012 Algemeen Het jaar 2012, was niet het einde van de wereld, de maya’s zouden het niet op hun geweten willen hebben, evenmin was het een slecht jaar voor de burgerlijke bouwkunde. Het was zelfs een goed jaar, met verkopen welke boven het lange termijn gemiddelde lagen. Zoals vermeld in ons economisch dossier van vorig jaar was 2012 sterk begonnen, maar in tegenstelling tot het toenmalig algemeen gevoel, waar we dachten dat deze goede cijfers niet zouden aanhouden, heeft het cyclisme het gehaald, en was er , met 2012, twee jaar op rij een stijging, en zoals toen reeds vermeld, eindigde 2012 sterker dan 2011, en dit met maar liefst 19%.(excl. trilplaten) Daarmee bereiken we binnen de twee belangrijkste product groepen (>10T &, < 10T), nog niet de recordcijfers van 2007-2008, maar stijgen we wel boven 2006, en ver boven het lange termijn gemiddelde 20%. Uit de cijfers per maand kunnen we duidelijk afleiden dat 2012 heel hard ging tot en met juli, waar we gecumuleerd rond +30% zaten tegen over 2011. Dan kwam er een duidelijke kentering met daling van het verkopen van -5% à -10 % tegen over 2012. Steker nog, dit was een daling in het tweede semester van -30% tegen over het eerste semester. Heel anders was het gesteld met de verkoop van trilplaten. Hier startte het jaar slecht, en was er al na het 1ste kwartaal een daling van -20%, daling welke eindigde in een evolutie op jaar basis van -30%, waarbij er duidelijke een verdere verslechtering was vanaf september. Interessant aan de trilplaten is zijn indicatieve functie voor de markt. Gezien de geringe kost, is een trilplaat eerder te beschouwen als een kost dan een investering, en volgt het de evolutie van de economische activiteit, vrij nauw op de voet. In tegenstelling met de twee overige categorieën, waar tussen het moment van beslissing en bestelling enerzijds, en levering/facturatie anderzijds, ettelijke maanden kunnen liggen. Daar waar eind 2011, de trendlijn van de trilplaten nog positief was en we net onder de lange termijn gemiddelden zaten voor beide machine categorieën,
20
was een stijging van de markt in 2012 absoluut normaal. Eind 2012, liggen de kaarten duidelijk anders. De trendlijn van de trilplaten is nu duidelijk negatief, en we eindigden voor beide machine categorieën ver boven de lange termijn gemiddelden. 2013, kondigt zich dan ook slecht aan. Een daling van de markt is dus hoogstwaarschijnlijk. Het feit dat bij het ter perse gaan van dit dossier, cijfers op einde maart, voor beide machine categorieën , ons dalingen geven tussen de -15% & -30 % sterkt alleen maar deze stelling. Cijfers per productcategorie Hydraulische graafmachines hebben in 2012 een mooi jaar achter de rug, de groei van het segment op banden was +- 40%, van deze op rupsen +20%. Vooral de minigravers op rupsen stegen met +30%, en worden hiermee veruit de belangrijkste productgroep in aantallen. De tweede plaats qua aantallen blijft voorbehouden aan de verreikers, welke ondanks een stijging van +10%, en een aantal van meer dan 1000 eenheden een belangrijke groep vormt. Samen vormen beide 50% van de markt. Bij de walsen is het totaal vrij stabiel, wel is er een verschuiving merkbaar van Naloop walsen naar kleine tandemwalsen. Wielladers, zowel in omzet als in aantallen een andere belangrijke groep, bleef gelijk. Met dalingen tussen de -30 en -40%, doen de bulldozers, na-loopwalsen en telescoopkranen, het duidelijk minder. De kleinere volumes van deze groepen beperken echter de impact op de markt. Algemeen beschouwd was 2012 dus een meer dan goed jaar. 2013 heeft alles in zich om echter veel minder te worden. David Vandermeulen Sectievoorzitter Burgerlijke Bouwkunde / Bouw
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
Maandelijkse evolutie van de verkoopcijfers van de machines zonder trilmaterieel 2008 2009 2010 700 600 500 400 300 200
2013
375
232
160
266
320
228
2013
februari
424
215
223
267
370
249
2012
maart
444
334
242
413
536
362
2011
april
490
235
207
280
348
298
2010
mei
341
210
305
289
401
2009
juni
399
158
269
305
417
juli
487
202
177
248
326
augustus
357
146
249
215
240
september
435
270
263
348
329
oktober
398
281
268
284
274
november
328
155
264
307
275
december
419
236
296
401
416
december
november
oktober
september
augustus
juli
juni
mei
april
maart
februari
januari
0
2012
januari
2008
100
2011
Maandelijkse evolutie van de verkoopcijfers van het trilmaterieel 2008 2009 2010 105
78
63
147
122
71
2013
134
63
86
31
77
48
2012
maart
102
224
141
229
96
96
2011
april
115
119
117
93
81
137
2010
mei
98
78
140
134
201
juni
30
89
144
141
66
december
november
oktober
september
augustus
juli
juni
mei
april
maart
2013
februari
2008
februari
2012
januari
2009
januari
900 800 700 600 500 400 300 200 100 0
2011
juli
10
44
32
23
43
augustus
144
130
130
82
103
september
104
177
129
195
38
oktober
87
116
156
120
31
november
71
59
94
155
42
december
86
106
89
243
232
Maandelijkse evolutie van de verkoopcijfers van alle machines januari
december
november
oktober
september
augustus
juli
juni
mei
april
maart
2012
2013
310
223
413
442
299
februari
558
278
309
298
447
297
2012
maart
546
558
383
642
632
458
2011
april
605
354
324
373
429
435
2010
mei
439
288
445
423
602
juni
429
247
413
446
483
juli
497
246
209
271
369
augustus
501
276
379
297
343
september
539
447
392
543
367
oktober
485
397
424
404
305
november
399
214
358
462
317
december
505
342
385
644
648
2008
februari
2011
480
2013
2009
januari
900 800 700 600 500 400 300 200 100 0
2008 2009 2010
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
21
Evolutie van de verkoopcijfers van hydraulische graafmachines in België 1600
Minigravers
1400
Op banden
1200
Op rupsen
1000 800 600 400 200 0
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
Op rupsen
483
526
623
679
648
472
459
507
Op banden
255
236
319
315
284
188
209
244
Minigravers
689
858
977
1.193
1.135
755
909
793
1.019
2009
2010
2011
2012
671
772
949
1145
322
376
327
377
555
547
666
792
225
198
255
355
1.166
1.335
1.064
839
868
1.079
1.425
Evolutie van de verkoopcijfers van wielladers in België 1400
Schrankladers op banden
1200
Graaf-laadcombinaties
1000
Verreikers
800
Wielladers
600 400 200 0
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
623
649
818
810
605
Graaflaadcombinaties
187
170
172
183
153
Schrankladers op banden
465
552
435
468
435
517
510
504
703
520
765
105
81
407
362
Complementaire grafiek
2011
2012
%
21a Wielladers 0 - 80 pk
170
200
18
21b Wielladers > 80 pk
395
385
-3
19 Verreikers
914
1035
13
14 Graaflaadcombinaties
43
44
2
22 Schrankladers op banden (Kompaktladers)
233
191
-18
8
31
288
23 Schrankladers op rupsen
22
2006
2007
465
527
660
654
720
853
891
1238
106
75
50
85
53
331
437
388
368
262
2008
2009
2010
2011
318
347
565
585
696
682
914
1.035
30
28
43
44
204
211
241
199
1100 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0
2012 2011
rs
606
773
2005
14 co Gra m af bi laa na d tie s 22 Sc hr (K an om op kl pa ba ade kt nd rs lad en 23 ers Sc ) hr an op kla ru der ps s en
638
692
2004
re ike
551
Verreikers
2003
Ve r
Wielladers
2002
19
2001
bW iel l > 8 ade 0 rs pk
2000
21
1999
aW ie 0 llad -8 e 0 rs pk
1998
21
1997
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
2012
Evolutie van de verkoopcijfers in België 500
Hydr. Breekhamers
400 300 200 100
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Hydr. breekhamers
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
133
213
183
215
174
113
194
204
240
233
453
432
255
314
392
467
Evolutie van de verkoopcijfers in België 200
Bulldozers op rupsen
160
Telescoopkranen
120
Knikdumpers en Starre dumptrucks
80 40 0
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Knikdumpers en Starre dumptrucks
68
90
149
148
104
94
80
59
63
96
130
152
21
41
47
57
Telescoopkranen
44
127
103
77
69
82
65
47
67
48
60
58
53
22
24
15
Bulldozers op rupsen
32
40
45
68
66
38
30
22
47
46
58
84
22
41
47
30
7
17
24
15
-38
16 Bulldozers op rupsen
47
30
-36
20 10 0
um pe ikd
(D u
Bu op lldo ru zer ps s en
6
18 Telescoopkranen, zelfrijdend of gemonteerd op vrachtwagens
2011
30
rs
25 Starre dumptrucks (Dumpers en dumptrucks)
2012
50 40
16
22
1 de 8 Te nd le s op of g coo vr em pkr ac o an ht nt en wa ee , ge rd ns
50
rij
41
60
ze lf
%
2 m 5 St pe ar rs re en du du mp m tr pt uc ru ks ck s)
2012
Kn
24 Knikdumpers
2011
24
Complementaire grafiek
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
23
Evolutie van de verkoopcijfers in België 30
Slipform-pavers
25
Wegschaven
20
Asfalt-afwerkmachines
15 10 5 0
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Asfaltafwerkmachines
9
16
19
26
22
11
9
15
25
22
26
19
15
21
28
24
Wegschaven
6
4
3
9
8
5
5
12
1
4
5
8
2
2
5
5
Slipformpavers
5
4
3
5
5
0
3
0
4
12
14
13
3
3
6
5
Evolutie van de verkoopcijfers in België 1400
Walsen
1200
Trilstampers
1000
Trilplaten
800 600 400 200 0
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2001
2002
2003
2004
2005
Trilplaten
1.169
1.192
1.224
Trilstampers
474
503
602
Walsen
180
253
217
1.195
974
963
1.027
880
610
409
405
443
356
285
229
178
168
205
2011
2012
%
31 Trilplaten - enkel vooruit
763
556
-27
32 Trilplaten - vooruit & achteruit
393
302
-23
1-9 Walsen
209
213
2
2007
2008
2009
2010
2011
2012
967
989
1.119
1.098
1.140
1.073
1.156
858
329
660
566
470
561
578
775
519
250
222
283
249
151
158
209
213
900 800 700 600 500 400 300 200 100 0
2012 2011
vo o
ru
en 31 Tr ke ilp l v la oo ten ru it
Complementaire grafiek
2006
en
2000
W als
1999
1-9
1998
it 32 T & ril ac pla ht te er n ui t
1997
24
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
Evolutie van de verkoop van grote machines (hydraulische rups- en bandengraafmachines en wielladers (*)) 2000
1500 1236 Gemiddeld
1000
500
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
908
996
1.052
1.145
1.340
1.498
1.455
1.075
996
1.018
1.227
1.393
1.558
1.614
907
901
1.143
1.460
(*) 1995 t.e.m. 2010 > 10 Ton (*) 2011 en 2012: rupsgraafmachines +8 Ton, bandengraafmachines +11 Ton, wielladers + 10 Ton
Evolutie van de verkoop van machines < 8 T excl trilplaten & - stampers (*) 4400 4000 3600 3205
3200
Gemiddeld
2800 2400
1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 20082009 2010 2011 2012 Jaar
1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
< 8Ton excl trilpl & - stampers
2.553
3.261
3.191
2.769
2.811
3.432 3.430 3.727
3.212 2.698 2.755 2.848 3.224 3.456
4.119
2011
2012
4.228 2.509 2.606 3.387
3.875
(*) 1993 t.e.m. 2010 < 10 Ton excl trilplaten & - stampers (*) 2011 en 2012 < 8 Ton excl trilplaten & -stampers
Evolutie van de verkoop van de generatoren 34 Generatoren Productiegroepen 35 Generatoren Noodstroom TOTAAL
2011
2012
%
2.185
1.881
-13,91
312
571
83,01
2.497
2.452
-1,80
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
25
Hoofdstuk 3 De interne goederenbehandeling in 2012
Het jaar 2012 vertoont een volumedaling van - 2,0 % Totale markt - SIGMA
2005
2006
2007
2008
+1,4%
+14,2%
-19,2%
+8,7%
+3,1%
-2,6%
Elektrische vorkheftrucks
+5,9%
+12,6%
Magazijntrucks
+6,4%
+10,3%
Thermische vorkheftrucks
+1,9%
+5,3%
Totale markt
Totale markt - Sigma
Jaar
2000
Eenheden
%
7.329
-14,0%
7.595
+1,2%
8.524
2001
2002
7.504
2004
2003
+8,7%
5.773
2012 Magazijntrucks
+33,3%
- 2,0%
+2,0%
+ 4,3%
-1,9%
4.371
+5,8%
2004
4.795
+10,4%
2006
5.634
+10,3%
4.345
+6,6%
5.530
-8,2%
5.744
2011
5.008
2012 2009
-0,6%
5.110
2010
2008
+16,6%
4.130
+16,6%
2007
- 29,5%
%
3.684
-2,0%
+53,1%
4.208
2008
8.373
2012
+ 10,1%
Eenheden
2009
+26,9%
2011
+39,2%
Magazijntrucks - SIGMA
-39,8%
7.328
2006
+26,9%
-35,9%
2007
-2,6%
8.542
-39,8%
2005
+3,1%
9.592
+15,4 %
2003
+5,3%
2010
+16,0%
-43,3%
2001
9.547
2009
2009
-48,0%
2000
+9,8%
9.846
2011
Jaar
8.343
2007
2010
+3,9%
2002
8.784
2008
-1,8%
-1,3%
+2,4%
2005
2006
+6,1%
+3,9%
-35,9%
4.911
+33,3%
5.221
+4,3%
2010
2011
+2,0%
2012
%
Reachtrucks
787
630
804
414
653
630
651
3,3
Pallettrucks
2.317
2.431
2.467
1.865
2.242
2.264
2.600
14,8
Stapelaars
1.369
1.391
1.415
896
1.083
1.381
1.299
-5,9
841
671
591
319
671
437
453
3,7
Horizontale Orderpickers Overige Totaal magazijntrucks
320
407
467
190
262
296
218
-26,4
5.634
5.530
5.744
3.684
4.911
5.008
5.221
4,3
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
27
GOEDERENBEHANDELING COMMENTAAR BIJ DE SIGMA-CIJFERS 2012 EN VOORUITZICHTEN 2013 De globale markt van de heftrucks en magazijntoestellen De groei in de globale markt van toestellen voor de interne goederenbehandeling was spectaculair met een stijging in 2010 van 45% , en in 2011 van 23%. In 2012 is deze groei tot stilstand gekomen. De wereldwijde vraag komt met 946.706 machines 3% onder het niveau van vorig jaar, maar wel nog steeds 8 % hoger dan in 2008 . De wereldwijde verdeling van deze 8% groei in de laatste 4 jaar is geografisch zeer ongelijk verdeeld. Vrijwel alle regio’s hebben de crisis blijkbaar verteerd met een groei in aantallen in vergelijking met 2008 : VS +16%; Brazilië +12% en China +91%! Dit geldt niet voor Europa : WEU -16% en EEU zelfs -24%. In het jaar-tot-jaar vergelijk stellen we vast dat enkel de VS in 2012 een behoorlijke groei van 7% realiseerde en alle andere regio’s een daling noteerden. Ook Duitsland (-6%) en China (-9%). De Europese markt De Europese markt van interne transportmiddelen komt met 312.000 trucks 5% onder het niveau van 2011. Dit is volledig toe te schrijven aan de evolutie in West-Europa want de Oost-Europese markt bleef in het voorbije jaar stabiel (-1%).
Belangrijkste vaststelling daarbij is dat West Europa zijn positie als wereldwijd belangrijkste regio (voor goederenbehandeling) kwijt speelt aan China. Waar in 2008 de verhouding nog 300.000 units in WEU ten overstaan van 100.000 units in China was, is deze verhouding nu 4 jaar later 260.000 ten overstaan van 220.000. Met andere woorden : ingehaald en weldra erover. Vooral omdat de Chinese constructeurs zich nu pas op de volumemarkten van de magazijntoestellen begeven. De Belgische markt van de heftrucks en magazijntoestellen LICHTE DALING VAN 2%! De Belgisch markt heeft dus vrij goed stand gehouden binnen de Europese context. De grafiek toont een stabilisatie van de markt. Met 8373 verkochte trucks in 2012 zitten we pal op het 10jaar gemiddelde. Als we het “historisch” cyclische van onze markt in acht nemen kan dit als een “normaal” marktvolume bestempeld worden. De grafiek bevestigt dat een gemiddeld marktvolume van 8000 trucks per jaar een zeer realistisch toekomstperspectief is. Een volume dat een perfect leefbare markt vertegenwoordigt. Kanttekening daarbij is dat het aandeel van de heftrucks in de totale markt weer is gedaald naar
Totale Markt Goederenbehandeling SIGMA 12000
Volume
10000 8000
8.524
7.329
7.504
7.595
8.343
8.784
9.547
9.846
9.592 7.328
8.542
8.373
2011
2012
5.773
6000 4000 2000 0
28
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
Jaar
2007
2008
2009
2010
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
37,6% (normale peil is 40% ), wat omzetmatig de markt negatief beïnvloedt. Onze leden hebben dus uit verkoop minder omzet gerealiseerd dan in 2011. Vooral in de tweede jaarhelft zagen we een vertraging in de verkoop, hoofdzakelijk in de industrie gebonden segmenten, dus in de heftrucks. Voor de pure logistiek en distributie was dit minder merkbaar. Ook de andere activiteiten van onze sector hebben in 2012 behoorlijk stand gehouden. Onze leden meldden goede resultaten in de verhuur korte termijn, de verkoop van wisselstukken en de serviceactiviteiten. Algemeen werden er voor de diverse functies vacatures aangeboden. Heftrucks Een sterk en op te volgen fenomeen doet zich voor in 2012!
Het verschil in evolutie tussen elektrische en thermische is echter verbazend. De elektrische heftrucks stijgen met 10,2% , en komen met 1834 stuks 12% boven het 10 jaar gemiddelde uit. De thermische trucks dalen met 29,5% en zitten met 1318 stuks 24% onder het 10 jaar gemiddelde. Voor het eerst is ook de verhouding tussen beide categorieën volledig gekenterd. Jarenlang zagen we een markt waar er ongeveer 25% meer thermische heftrucks werden aangekocht. Sinds 2008 was dit zich aan het uitvlakken. Nu echter is de verhouding elektrische ten overstaan van thermische heftrucks 60/40! Op basis van één jaar kan men niet van een trendbreuk spreken. Het is dus ook voorbarig om van een merkbaar bewust groener investeringsbeleid te spreken. Maar deze evolutie is zeker op te volgen.
De markt voor heftrucks is veel meer conjunctuur gevoelig dan deze van de magazijntoestellen. Na de stijging van 46,21% (!) in 2011 is er in 2012 terug een correctie gekomen. De markt daalt met 10,8%.
Een significant verschil in verhouding tussen Diesel en LPG kunnen we niet vast stellen.
Onderstaande grafiek toont dat we met 3152 verkochte eenheden geen desastreus maar zeker ook geen topjaar achter de rug hebben. We stranden op goed 200 eenheden onder het gemiddelde van de laatste tien jaren.
2012 bevestigt dat de markt van de magazijntoestellen als een vrij stabiele markt kan bestempeld worden. Een stijging van 4,3% ten overstaan van vorig jaar geeft een totaal volume van 5221 trucks, wat bijna 5% boven het 10 jaar gemiddelde is.
Magazijntrucks
Marktevolutie heftrucks 5000 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Totaal Thermisch Elektrish
Jaar
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Elektrish
1.936
1.399
1.503
1.532
1.586
1.68
1.891
2.007
1.982
1.031
1.196
1.665
1.834
Thermisch
2.373
1.79
1.628
1.714
1.956
1.994
2.022
2.309
1.866
1.058
1.221
1.869
1.318
Totaal
4.309
3.189
3.131
3.246
3.542
3.674
3.913
4.316
3.848
2.089
2.417
3.534
3.152
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
29
Marktevolutie magazijntoestellen 7000
Volume
6000 5000 4000
4.208
4.130
4.371
4.346
2000
2001
2002
2003
4.795
5.110
5.634
5.530
5.744
4.911
5.008
5.221
2010
2011
2012
3.664
3000 2000 1000 0
2004
2005
Magazijnlogistiek, overslag en grootdistributie blijken hier eens te meer de sterkhouders binnen het economisch gebeuren. Binnen de magazijntrucks zijn er geen significante verschuivingen tussen de categorieën – reachtrucks, pallettrucks, stapelaars en orderpickers – te melden. Wel werd een historisch hoog aantal pallettrucks in de markt gezet (2600 trucks). Bedrijfsresultaten Vorig jaar gingen we ervan uit dat de gepubliceerde jaarresultaten voor 2011 (die dus in 2012 verschenen zijn) een merkelijke verbetering zouden moeten hebben gekend ten overstaan van de cijfers voor 2009 en 2010. Dit geldt voor de meeste van onze leden alleszins voor wat betreft de omzetcijfers. Qua rendabiliteit blijft het echter voor velen een vrij precaire situatie. De redenen zijn bekend: • Een kopersmarkt met een steeds groter aandeel van het volume dat via tenders en Europese raamakkoorden wordt aangeschaft • De prijsfocus die hieruit voortvloeit met weinig keuze voor de marktspelers dan hierin te volgen en met een prijserosie tot gevolg • Stijgende kosten – niet in het minst loonkosten – die nauwelijks aan de markt doorgerekend kunnen worden • Lange betalingstermijnen en een slechte betalingsmoraliteit die resulteren in extra financiële en extra operationele kosten
30
2006
Jaar
2007
2008
2009
• De toenemende complexiteit van de machines die de investeringen in scholing van personeel en benodigde tools doen stijgen • Dure aanwervings- en selectieprocedures om moeilijk te vinden technisch personeel te rekruteren Dankzij de relatieve stabiliteit van de markt en het feit dat al onze leden verder kunnen teren op de reeds in 2009 doorgevoerde grondige herstructureringen van hun bedrijven blijven we echter toch relatief positief voor de resultaten van 2012. De aanwervingen die zijn gebeurd tonen alleszins dat de diensten – service, verhuur, wisselstukken – zijn gestegen, wat belangrijk is voor de broodnodige rendabiliteit. De vele inspanningen van Sigma in verband met SigmaCert, in het Paritair Comité, de onderzoeken en acties met betrekking tot technisch personeel voor onze sector - zowel wat betreft de instroom van jongeren als de problematiek van het aan het werk houden van een vergrijzend korps servicetechnici -, de actieve deelname aan beurzen en de continue zorg voor het verbeteren van de statistieken blijven de voornaamste actieterreinen ter ondersteuning van de leden. Outlook 2013 De resultaten van het eerste kwartaal zijn, alleszins wat de verkoopcijfers betreft, niet bepaald om euforisch van te worden. Een daling van 20%, meer uitgesproken in de magazijntoestellen dan in de heftrucks, laten ons met een achterstand beginnen. Zowel de weersomstandigheden, die vooral bouw gerelateerde activiteiten hebben doen vertragen,
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
als de turbulente Europese markt, hebben zeker hun effect gehad. Het is moeilijk te zeggen welk van beide met zekerheid het eerst positief gaat evolueren…. Jean-Paul Dubois Sectievoorzitter Goederenbehandeling / Lift-Trucks
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
31
Magazijntrucks 2006-2012 6000
Reachtrucks
5000
Pallettrucks
4000
Horizontale Orderpickers
Stapelaars Overige
3000 2000 1000 0
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Vorkheftrucks 2006-2012 5000
Diesel Gas / LPG
4000
Elektrisch
3000
2000
1000
0
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Vorkheftrucks
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
%
Elektrisch
1.891
2.007
1.982
1.031
1.196
1.665
1.834
10,2%
Gas / LPG
592
692
614
362
389
717
433
-39,6%
Diesel
1.430
1.617
1.252
696
832
1.152
885
-23,2%
Totaal Verbranding
2.022
2.309
1.866
1.058
1.221
1.869
1.318
-29,5%
Totaal Vorkheftrucks
3.913
4.316
3.848
2.089
2.417
3.534
3.152
-10,8%
32
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
Evolutie van de markt van de vorkheftrucks - SIGMA Elektrische trucks Jaar
“3-wieler”
%
2000
838
2001
712
2002
760
6,7%
2003
658
-13,4%
“4-wieler”
Totaal
%
Thermisch
-37,4%
1.399
-27,7%
1.790
-24,6%
743 874
8,2%
1.503
7,4%
1.628
-9,1%
3.131
17,6%
1.532
1,9%
1.714
5,3%
3.246
1.098 -15,0%
Benzine / LPG / Diesel
%
1.936
687
%
2.373
Totaal 4.309 3.189
2004
774
17,6%
812
-7,1%
1.586
3,5%
1.956
14,1%
3.542
2005
750
-3,1%
930
14,5%
1.680
5,9%
1.994
1,9%
3.674
2006
937
24,9%
954
2,6%
1.891
12,6%
2.022
1,4%
3.913
2007
988
5,4%
1.019
6,8%
2.007
6,1%
2.309
14,2%
4.316
2008
944
-4,5%
1.038
1,9%
1.982
-1,2%
1.866
-19,2%
3.848
2009
467
-52,7%
564
-44,7%
1.031
-48,0%
1.058
-43,3%
2.089
2010
606
29,8%
590
4,6%
1.196
16,0%
1.221
15,4%
2.417
2011
720
18,8%
945
60,2%
1.665
39,2%
1.869
53,1%
3.534
2012
885
22,9%
949
0,4%
1.834
10,2%
1.318
-29,5%
3.152
Vorkheftrucks - SIGMA Jaar
Eenheden
%
2000
4.309
2001
3.189
-26,0%
2002
3.131
-1,8%
2003
3.246
3,7%
2004
3.542
9,1%
2005
3.674
3,7%
2006
3.913
6,5%
2007
4.316
17,5%
2008
3.848
-10,8%
2009
2.089
-45,7%
2010
2.417
15,7%
2011
3.534
46,2%
2012
3.152
-10,8%
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
33
Marktevolutie van de vorkheftrucks 2500
2.373
2.309
2.198
2000
1.851
1.936
1500
1.578 1.548
1.790 1.628
1.399
1.307
1000
2.022 1.956 1.994
1.973 1.714
1.503 1.532
1.891 1.586
Thermisch 1.982
2.007
Elektrisch
1.869
1.866
1.834
1.680
1.665 1.221 1.058 1.031
1.318
1.196
500 0 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Marktevolutie van de vorkheftrucks gaz en diesel 1800 1500
1.664 1.408
1.440
1.391
1.272
1200
1.358 1.395 1.219
Gas
1.430 1.252
1.152
1.129
885
832
900
907
600 300
Diesel
1.617
696 709
443
533
518
585 409
598
599
592
692
717
614 362
389
433
0 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
34
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
Totaal vorkheftrucks 4500
4.309
4000 3.551
3500
1.819
1500 1000 500
3.542
1.014
1.722 1.635
880 906
805 842
729
2.0072.029
1.137 1.135
1.845 1.851
921 1.307
870 894 924
3.674
3.913
Totaal
3.848
1.973
2.198
1.578 1.548
3.152
2.373 1.790 1.936 1.399
1.628
1.714
Thermisch
3.534
3.189 3.131 3.246
2500 2000
3.746
3.158
3000
4.316
1.956 1.994 2.022
1.503 1.532 1.586
1.680
1.891
2.417
2.309 1.982 2.007
Elektrisch
2.089
1.866 1.058 1.031
1.869 1.834 1.221 1.665 1.318 1.196
0 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
35
Hoofdstuk 4 Belang en activiteiten van SIGMA De jaarlijkse enquête gehouden onder de aangesloten SIGMA-leden geeft voor het geheel van de activiteiten in burgerlijke bouwkunde, bouw (inclusief de deelsector bekisting) en goederenbehandeling, voor 2012 een totale omzet van 1.292.700.388 EUR. Ten opzichte van 2011 (1.216.098.183 EUR) betekent dit alvast opnieuw een vooruitgang met + 6,30 %, bovenop een considerabele vooruitgang met + 20 % het jaar voordien, na een relatieve stagnatie op +2,85 % in 2010 en een ingrijpend verlies van -27,10 % in 2009. Hiermee situeert de sector zich wel op het niveau van de in omzet-termen absolute topjaren 2007 (1.260.206.951 EUR) en 2008 (ondanks een sterk tanend 4de kwartaal 1.350.653.652 EUR)! De subsector Burgerlijke Bouwkunde (exclusief bekisting) realiseert in 2012 770.435.507 EUR of t.o.v. 2011 een omzetstijging van + 8 % bovenop de omzetstijging van + 25 % het vorige jaar. De deelsector Bekisting blijkt altijd al een wat aparte koers te varen, haalde na 3 opeenvolgende jaren van stijgende omzet met resp. + 3,60 % in 2008, + 1,50% in 2009 en + 5,41 % in 2010, in 2011 met 46.271.877 EUR een lichte terugslag van -2,9 %, met nu in 2012 een iets drastischere terugloop van - 15 % tot 39.330.100 EUR. De subsector Goederenbehandeling realiseert in 2012 een omzet van 482.934.781 EUR hetzij + 5,80 % bovenop de + 15 % van vorig jaar. Medio 2013 telt SIGMA 77 leden. Terugblikkend op de voorbije periode 2012-2013 mochten wij recent Bolzoni-Auramo BV en Durwen Benelux BV als leden LT verwelkomen en Acropol NV als lid BB in Bekisting. Eind 2011 werd een nieuwe subsectie Generatoren gelanceerd met inmiddels Atlas Copco Belgium, Bergerat Monnoyeur Div. Eneria, Doosan Benelux Portable Power, Matermaco, Vandaele Machinery, Wacker Neuson, Hunter, SDMO en Bobinindus Power Systems als actieve leden. SIGMA telt hiermee vandaag 77 representatieve leden-ondernemingen waarvan 41 + 5 in Burgerlijke Bouwkunde / Bouw en 28 + 5 in Goederenbehandeling (5 leden zijn namelijk zowel lid van de sectie Burgerlijke Bouw als van de sectie Goederenbehandeling en worden hier niet dubbelgeteld) en respectievelijk 3 + 6 in subsectie Generatoren.
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
37
Generatoren De subsectie Generatoren benoemde Carl Vandaele (Vandaele Machinery) als voorzitter en hiermee meteen als waarnemend bestuurder in de Raad van Bestuur) en ontmoette bij wijze van kennismaking op 17.09.12 SDMO Industries (FR) / M. Jean-Michel Geiller & M. Nadi Assaf, délégué général du GIGREL (Groupement des Industries des Groupes Electrogènes (FR)). Vooraleer internationale contacten uit te bouwen, zal eerst lokaal de eigen organisatie sterker worden neergezet. De representativiteit van de leden binnen de sectie Generatoren dient verder geoptimaliseerd, ondernemingen die nog niet toetraden zijn welkom. De sectie wil zichzelf ook kenbaar maken m.a.w. laten weten dat de SIGMA Sectie Generatoren bestaat: de subsectie Generatoren verenigt de invoerders van generatoren, zowel van productiegroepen (industrie) als van noodstroomaggregaten. Bijzondere aandacht gaat naar het toenemend belang van noodstroomaggregaten, wat o.m. blijkt uit een significant toenemende afzet op de Belgische markt
38
van nieuwe noodstroomaggregaten: 570 nieuwe toestellen of toch een stijging met 85 % op jaarbasis in 2012. Steeds meer organisaties en ondernemingen zijn alert voor de risico’s op netuitval en stroompanne (blackout) en overwegen of gaan over tot installatie van noodstroomconfiguraties. Als belangrijkste coördinator van crisiscentra en rampenplannen, brengt de sectie, samen met FEDERAUTO, heden de provincies op de hoogte van het bestaan van onze federatie als ultiem referentiepunt in voorkomend geval van elektriciteitsuitval of zgn. blackout. Onze leden-ondernemingen, per definitie de eigenlijke productvertegenwoordigers in verhuur, verkoop en service van noodstroomaggregaten, zijn bereikbaar via www.sigmafederation.be / onze leden, als directe toeleveranciers van noodstroomaggregaten en als professionele referentiepartners bij uitstek.
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
Statistiekrapportering Om de bestaande verscheidenheid aan machines beter bekend te maken en ingang te doen vinden bij het bredere publiek, werd door voorzitter Dries Van Haut onder de noemer ‘Ceci n’est pas un bulldozer’, een Vademecum Bouwmachines uitgewerkt. Aansluitend werd vrij ludiek een TV-programma gerealiseerd in samenwerking met FEDERAUTO en RTBF, programma ‘Auto Mobile’ (La Une, La Deux, november 2012).
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
39
Binnen de Burgerlijke Bouwkunde / Bouw werden de SIGMA-rapporteringen bijgestuurd en cumulinput maakte vanaf 2013 plaats voor input van maandcijfers. De op te geven cijfers betreffen voor Burgerlijke Bouwkunde / Bouw steeds facturaties volgens leveringsadres. Ingave van order intake is complementair mogelijk maar vooralsnog facultatief, hoewel Bia, Caterpillar, De Bruycker, Interparts, JCB, Luyckx, Merlo, Matermaco, VCM en Wirtgen zich heden onderling engageren tot systematiek. De SIGMA productcategorieën werden voor 2012 afgestemd op deze in gebruik op niveau van de CECE. Een aantal productcategorieën werden in één beweging nieuw toegevoegd (scharen, verbrijzelaars en multiprocessoren – sloopsorteergrijpers – mobiele brekers en zeven – generatoren), andere nader gespecifieerd (knikdumpers en starre dumptrucks – trilplaten). In samenspraak met Sebastian Popp (VDMA) is inmiddels een aanzet gegeven met het uitklaren van rapporteringsverschillen tussen SIGMA en CECE, in eerste instantie beperkt tot een vergelijking SIGMA-CECE van 4 productcategorieën crawler excavators, wheeled excavators, wheeled
40
loaders en tracked mini-excavators. Een eerste oefening betreffende de minigravers duidde alvast op een verschillende groep van rapporteerders, lees vertegenwoordigde merken. Het kan niet voldoende herhaald dat deelname aan de statistiek van àlle marktspelers, de representativiteit van de cijfers naar derden toe verhoogt. De boodschap richting constructeurs luidt alvast dat cijfers CECE niet noodzakelijk correct zijn en in een aantal gevallen mogelijk zelfs een onderschatting vormen t.o.v. SIGMA.
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
Binnen de sectie Goederenbehandeling / Lift-Trucks werd de statistiekrapportering met ingang van 2013 nu geautomatiseerd via sigmafederation.be. De on-line rapportering voor LT houdt rekening met de rapporteringscomplexiteit naar model, motor, tonnage, elektrisch / verbranding etc. en is 1 op 1 afgestemd op de productcategorieën van WITS. De op te geven cijfers betreffen voor Goederenbehandeling / Lift-Trucks de order intake volgens leveringsadres. Sectievoorzitter Jean-Paul Dubois toonde reeds in 2011 op basis van een wereldwijde marktstudie gevoerd door de KION-groep in een presentatie cijfermatig aan, dat de eeuwige verschillen (order intake versus shipments) tussen de SIGMA- en WITS-cijfers (FEM) onterecht zijn en dat de SIGMA-cijfers voortaan als referentie kunnen worden aangehouden. Blijkt dat de Belgische markt op WITS-niveau doorgaans met minstens 10 % of 1000 eenheden wordt overschat, wat neerkomt op de correctheid van de SIGMA-cijfers. België toont systematisch de grootste afwijking op WITS. De SIGMA-cijfers worden nu internationaal aanvaard en men ziet in dat WITS een vertekend beeld geeft, vnl. in vorkheftrucks.
Ceci n’est pas un bulldozer Ergert u zich ook soms aan de bulldozers? Telkens als er een ongeval gebeurt waarbij een bouwmachine is betrokken, gaat het in de kranten (of op televisie) onveranderlijk om een bulldozer. Waar al die bulldozers vandaan komen is ons een raadsel. Als u er de Sigma-cijfers op na slaat (in dit nummer vindt u ze op blz. 5 ) blijkt dat nu net een van de minder vlot verkopende en bijgevolg eerder zeldzame bouwmachines te zijn in ons land. Vorig jaar werden er toch 47 verkocht, het gemiddelde verkoopscijfer van de voorbije vijf jaar ligt rond de 50 stuks per jaar. Maar we kunnen ook de hand in eigen boezem steken. De meeste aannemers hebben het over hun kraan (of “hunne poclain”, ook al is die soort intussen reeds lang uitgestorven), ook al bedoelen ze er een graafmachine mee. En een schranklader of minilader is in negen op de tien gevallen “een Bobcat”, ook al is hij rood, groen of geel, en niet wit, zoals een echte Bobcat betaamt. En dan zijn er nog de evoluties van bestaande machinetypes of twijfelgevallen die we ieder jaar opnieuw bij de samenstelling van de Materieelgids tegenkomen. Zo verschenen er voor enkele jaren schrankladers op de markt die hun banden inruilden voor rupsen. Zijn dat daarom rupsladers of laders op rupsen zoals ze in de Sigma-tabel staan omschreven, of nog steeds schrankladers? Sigma klasseert ze duidelijk nog steeds bij de schrankladers. Rupsladers deden het vorig jaar immers nog veel slechter dan de Belgen op de Olympische Spelen met 0 verkochte eenheden. Ze blijken gewoon de slechtst verkopende machines uit de Sigma-tabel te zijn, met slechts twee
verkochte machines… in de voorbije vijf jaar. Die schrankladers op rupsen verkopen wel behoorlijk, dus kunnen ze volgend jaar in het Sigma-overzicht misschien een aparte rubriek krijgen: minirupsladers, of rupsladers < x pk? En neen, een rotsbreker is geen breekinstallatie en een ladertje met een veegborstel is nog steeds een wiellader <40 pk en geen veegmachine. Zo moet de “index per machinesoort” in het midden van dit nummer geïnterpreteerd worden: de drager bepaalt onder welke rubriek het merk wordt geklasseerd en niet het uitrustingsstuk, die vormen trouwens een rubriek op zich. Om te helpen een einde te stellen aan deze spraakverwarring nam Sigma-voorzitter Dries Van Haut het initiatief om samen met enkele specialisten een lijst samen te stellen van de meest voorkomende bouwmachines, hun juiste naam, eventuele synoniemen, de meest voorkomende foute term en als toetje hun juiste of meest voorkomende naam in het Frans en het Engels. Er staat zelfs een klein fotootje bij om alle verwarring uit te sluiten. Het resultaat van dit denkwerk vind je achteraan deze Materieelgids. Dries Van Haut noemde de lijst “Ceci n’est pas un bulldozer” naar analogie met het beroemde schilderij van Magritte waarop een pijp staat afgebeeld (natuurlijk is dat geen pijp, maar een schilderij!). Misschien staat er ook iets in wat u nog niet wist? Leo Van Hoorick - Bouwkroniek
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
41
42
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
Heftruck
Graafmachine op banden
Graafmachine op rupsen
Graafmachine
Graaflaadcombinatie
Glijbekistingsmachine
Freesmachine
Dumptruck
Dieplader
Bulldozer
Breekinstallatie
Bouwkraan
Betonpomp
Betonmixer
Bandenwals
Autolaadkraan
Asfaltafwerkmachine
correcte term
lasten hijsen en verplaatsen lifttruck, forklift
chariot élévateur
wheeled excavator
lifttruck, vorkheftruck
graven
pelle (hydraulique) sur pneus
crawler excavator
pelle (hydraulique) sur chenilles
bandengraafmachine, mobiele graafmachine
graven
rupsgraafmachine
excavator
graven
backhoe loader
tracto-pelle chargeuse pelleteuse
pelle (hydraulique)
graven (achteraan) en opscheppen (vooraan)
slipform paver
machine à coffrage glissant
laad-graafcombinatie
betonnen vlakken en stootbanden continu gieten
road milling machine
slipform paver
bovenste laag asfalt afschrapen
fraiseuse
dump truck articulated dump truck
tombereau/tombereau articulé
asfaltfrees
vervoeren en uitkippen in groeven en op werven
flatbed
dumper knikdumper
remorque porte engins
aanhanger voor transport van bouwmachines
bulldozer
egaliseren
crusher, crushing plant
concasseur
bouteur
beton, steen, puin,... breken in kleinere stukken
crane
lasten hijsen
breker
grue de chantier
concrete pump
beton verpompen - hoger en/of verder
truck mixer
pompe à béton
beton vervoeren en mengen tegelijkertijd
bétonnière portée
asphalt roller
truckmixer
asfalt verdichten
rouleau sur pneus
knuckle boom crane
wals
lasten op de vrachtwagen laden
grue auxiliaire sur camion
(asphalt) finisher
vrachtwagenkraan
asfalt leggen
finisseuse (d’asphalte)
Engelse term
Franse term
Asfalteermachine
primaire functie
correct alternatief
vorken vooraan, kleine sturende wielen achteraan
een kraan is een toestel om iets te hijsen !
graafarm naast cabine, banden
een kraan is een toestel om iets te hijsen !
graafarm naast cabine, rupsen
een kraan is een toestel om iets te hijsen !
hydraulische graafuitrusting
vooraan schepbak, achteraan graafarm
bestaat in veel formaten
transportband die puin afvoert, veel lawaai
grote wielen, robuuste laadbak met star of knikchassis
laag laadvlak
groot, hoog duwblad vooraan, rupsen
bij een bouwkraan draait de mast wel samen met de giek, bij een torenkraan niet
horizontale bovenarm op kleinere werven
vrachtwagen met uitvouwbare arm
vrachtwagen met ronddraaiend mixervat
meerdere gladde banden naast elkaar
plooit op achter de cabine
breed, legt in 1x een baanvak
opmerkingen
typisch kenmerk
clarck
bandenkraan poclain
kraan, rupskraan
kraan
dieptelader
mixer
kraan, camionkraan
Vögele
“gebruikt in het jargon, niet taalkundig correct”
“Ceci n’est pas un bulldozer” Vademecum voor bouwmachines
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
43
Wiellader
Werfdumper
Vrachtwagen
Verreiker
Veegmachine
Vakwerkgiekkraan (op rupsen)
Trilwals
Tractor
Torenkraan
Telescoopkraan
Scraper
Schranklader
Ruwterrein heftruck
Rupslader
Nivelleermachine
Minigraafmachine
Hydraulische breekhamer
Hoogwerker
laden van grond en bulkgoederen wheelloader
lader, shovel (NL)
chargeur sur pneus
dumper
transporteren en kippen van puin, grond, …
truck
moto basculeur
transport
camion (de chantier)
telescopic handler
werfvrachtwagen
chargeur téléscopique
scheppen, opheffen
sweeper
vuil opvegen
lattice boom crane
balayeuse
hijsen
kabelkraan
roller
grue à câbles, à flèche treillis
grond/grind/asfalt/... compacteren
rouleau, compacteur
farm tractor
tower crane
wals
tracteur
trekker
grue à tour
telescopic crane lasten hijsen op grotere werven
hijsen
grue téléscopique
scraper
mobiele kraan
décapeuse
skidsteer loader
chargeuse compacte grond opscheppen met schraapbak tussen de assen en uitspreiden
scheppen
rough terrain lifttruck
compactlader
chariot elevateur tout-terrain
opheffen
tracked loader
opscheppen op rupsen
motor grader
niveleuse
chargeur sur chenilles
egaliseren
mini excavator
minipelle
wegschaaf
graven
beton/steen kapot slaan
access platform
personen veilig op hoogte brengen
minigraver
brise-roche
rotsbreker
nacelle (élévatrice)
schepbak vooraan bull, trax
klein transportvoertuig met kipbak vooraan
telescopische arm met schepbak of hefvorken
borstel vooraan en/of tussen de wielen
mast uit vakwerkconstructie
brede stalen rollen die trillen
het klassieke landbouwvoertuig
horizontale bovenarm, enkel giek bovenaan draait
telescopische mast
schepbak, wielen staan dicht bij elkaar, draait door tegenrotatie van de wielen
heftruck met extra grote voorwielen (terreinbanden)
hydraulisch bediende schepbak vooraan
verstelbaar schuin breed blad tussen de wielen
graafarm die begint vóór (en niet naast) de cabine
trillende pin, gemonteerd op graafmachine of minigraver
werkkooi met bediening in de kooi
Manitou
bobcat, skidsteer
bulldozer
grader
mini
montabert, marteau-piquer
hoogtewerker
SIGMACert – De Belgische Veiligheidskeur
Onmiddellijke voordelen voor de klant-gebruiker: • een betere opvolging van het machinepark • een gedocumenteerd systeem met uitgebreide keuringsdatabank • sneller opsporen van mankementen • machines zijn veiliger • keuring en herstelling in één interventie ook voor complexere machines Voordelen voor de gemeenschap: • machines zijn veiliger • minder ongevallen • minder onnodige verplaatsingen Voor een beperkte kost (opleiding keurmeester & back-office, aankoop stickers, 1 jaarlijkse audit door KIWA): • een gemaximaliseerde veiligheid en operationaliteit van arbeidsmiddelen • conform (inter)nationale voorschriften (de jaarlijkse controle is verplicht) Heftrucks, voorzetapparaten, tractiebatterijen, laadstations voorzien van een SIGMACert© zegelsticker zijn veilig Graafmachines en wielladers voorzien van een SIGMACert© zegelsticker zijn veilig SIGMA vzw (www.sigmafederation.be) nam het initiatief tot implementatie van een Belgische veiligheidskeurnorm SIGMACert (www. sigmacert.be) zowel voor lift-trucks (machines goederenbehandeling) als voor bouwmachines
44
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
(burgerlijke bouwkunde / bouw). SIGMACert werd ontwikkeld in samenwerking met KIWA Belgium NV, fungerend als partner en onafhankelijke certificatie-instelling. Het systeem is inmiddels ruim een jaar operationeel. 360 keurmeesters en 70 back-office medewerkers werden opgeleid door EDUCAM, meer dan 9000 keuringsstickers zijn afgenomen en meer dan 5000 keuringen uitgevoerd. Binnen de SIGMA sectie Goederenbehandeling / LiftTrucks werden in gezamelijk overleg 4 afzonderlijke checklists ontwikkeld, respectievelijk voor heftrucks, voor voorzetapparatuur, voor batterijen en voor batterijladers. Omwille van de gediversifieerdheid en complexiteit van het productengamma binnen de sectie Burgerlijke Bouwkunde / Bouw, werd hier gekozen om de ontwikkeling van SIGMACert in eerste instantie toe te spitsen op 2 checklists, 1 voor graafmachines en 1 voor wielladers, later zullen meer productcategorieën worden toegevoegd. Een SIGMACert-overeenkomst gesloten tussen KIWA Belgium NV en SIGMA vzw reguleert hierbij de ontwikkelde platformen Normatief + Software. Optimalisatie van het SIGMACertkeuringssysteem wordt bovendien op termijn gegarandeerd (keurmeesters zowel als de backoffice organisaties binnen de ondernemingen worden systematisch professioneel geauditeerd, keuringen worden onderworpen aan systematische steekproefcontroles) door een neutrale, onafhankelijke certificatie-deskundige, KIWA Belgium NV.
Vervaldatumetiketten ultradestructable 2 kleuren (Green - Cobalt Blue) 34mm doorsnede Oplopende nummering van van 00015001-00020000 Versneden A4 vellen (35 stuks per A4)
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
45
46
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
niet van toepassing
goed
afwijking (minor)
opm: Tegengewicht (toestand en bevestiging) opm: Velgen en banden opm:
opm:
Lastentabel
opm:
Waarschuwingsinstructies (pictogrammen)
opm:
opm:
Achteruitkijkspiegels
opm:
Noodschakelaar
opm:
Geluidssignaal (claxon, signaal bij achteruitrijden)
opm:
Bedieningshendels (werking en aanduiding)
opm:
Sleutel/zetelcontact/veiligheidspedaal
opm:
Beschermingsinrichting bij kantelen
opm:
Veiligheidsgordel
opm:
Zetel (staat en bevestiging)
opm:
Structuur en bescherming bestuurder
opm:
Toegang (opstap, handvat)
opm:
Remvloeistof
opm:
Pedaalrubbers
opm:
Bedrijfsrem
opm:
Parkeerrem
opm:
Stuurcilinder en leidingen
opm:
Stuurinrichting en bekrachtiging
Chassis (verbindingen, lassen, scheuren)
E of CE
2 Toegang - Bediening
3 Chassis - Stuurinrichting - Remmen
1 Identificatie
Vond er voor dit punt een interventie plaats?
niet van toepassing
goed
afwijking (minor)
tekortkoming (major)
merk
serienummer
Hoe scoort dit punt na een eventuele interventie?
contract of klant
tekortkoming (major)
oud stickernummer
SIGMA-lid
keuringsdatum
Vond er voor dit punt een interventie plaats?
Hoe scoort dit punt na een eventuele interventie?
nieuw stickernummer
keurmeester
Identificatiezone
KEURINGSFORMULIER HEFTRUCK niet van toepassing
goed
afwijking (minor)
tekortkoming (major)
niet van toepassing
goed
afwijking (minor)
tekortkoming (major)
Deze keuring reflecteert de staat van het toestel op datum van keuring maar biedt geen waarborgen voor de toekomst.
opm:
Transmissie (werking, lekkage)
opm:
Bevestiging/lekkage
opm:
Uitlaat/filter
opm:
Koelsysteem/waterpeil
opm:
Oliepeil
opm:
Aandrijfmotor
5 Aandrijving
Globale keuringsresultaat:
Verstuur
Door dit vakje aan te vinken, ontvangt u een bevestiging die de keuring weergeeft zoals ze werd opgeslagen ter acceptatie.
Als u dit digitale formulier volledig heeft ingevuld, kan u het verzenden via onderstaande knop.
opm:
De keuring is verlopen met naleving van de richtlijnen en regels zoals vermeld in het SIGMA Veiligheidsmanifest:
Opmerkingen:
Globale beoordeling
Batterij (stekkers en bedrading) visuele controle opm:
Peil hydraulische olie
opm:
Zwaailicht
opm:
Rijrichtingaanduiding
opm:
Verlichting
opm:
Batterijontladingsmeter
opm:
Urenteller
opm:
Zekeringen
opm:
Bedrading
opm:
Elektrische/elektronische installatie
6 Elektrische Installatie
Vond er voor dit punt een interventie plaats?
Hoe scoort dit punt na een eventuele interventie?
opm:
opm:
Voorzetapparatuur - visuele controle
opm:
Hefkettingen (toestand, rek)
opm:
Hydraulische cilinders en leidingen
opm:
Vorkvergrendeling
opm:
Vorken (staat, vervorming, slijtage)
opm:
Vorkenbord (bevestiging, vervorming)
opm:
Mastrollen
opm:
Hefinrichting/mast (bevestiging, vervorming)
4 Hefinrichting - Hydraulische Installatie
Vond er voor dit punt een interventie plaats?
Hoe scoort dit punt na een eventuele interventie?
Procedure SIGMACert START-UP
Als basisvereiste om te kunnen overgaan tot keuren dient binnen uw onderneming minstens 1 persoon de EDUCAM-opleiding Keurmeester te hebben gevolgd. EDUCAM kijkt uit naar uw spontane vraag om opleiding (gesloten in-house opleiding af te spreken of individuele inschrijvingen op de open sessies) – Tel 02 778 63 30 EDUCAM-Opleidingsmodules Keurmeester (1 dag) EDUCAM-Opleidingsmodules Back-Office (1 dag) Eerstvolgende open sessies Keurmeester en Back-Office zijn door EDUCAM voorzien op 13.06.13, 17.09.13 resp. 01.10.13 in Lokeren. Inschrijvingen bij EDUCAM / Mevr. Claire Therssen –
[email protected] Na de EDUCAM-opleiding volgt de verdere procedure voor opstart van SIGMACert: 1) Indienen noodzakelijke informatie betreffende uw onderneming op basis van document Aanvraag SIGMACert START-UP 2) Na initialisatie door SIGMA, ontvangt de door u opgegeven Back-Office Manager = Access Manager per e-mail een Toegangsrecht (Access Codes) tot de zgn. SIGMACert-productieomgeving w 3) Uw Back-Office Manager = Access Manager kan on-line op de SIGMACert productie-omgeving www.sigmacert.twiska.com Vervolgens kan u op basis van de stickerprocedure, labelstickers en zegelstickers bestellen bij leverancier Art-B NV. De veiligheidskeur ondersteunt de verplichting van de werkgever in het kader van de Arbeidsmiddelenrichtlijn resp. KB waarbij deze verplicht zorg moet dragen voor de veiligheid van zijn materiaal. Arbeidsmiddelen dienen jaarlijks te worden onderworpen aan een controle, wettelijk is voor arbeidsmiddelen (andere dan hijsmiddelen)
echter niet gepreciseerd hoe dit moet gebeuren en wie dit moet doen. SIGMACert lost deze lacune op en biedt meerwaarde voor de klant/afnemer van machines omdat de gebruiksveiligheid en operationaliteit van gecertificeerde machines bij middel van deze periodieke veiligheidskeuring wordt gemaximaliseerd. Op verzoek van de arbeidsinspectie dient de werkgever trouwens aan te tonen dat deze al het mogelijke heeft gedaan om de veiligheid van het aanwezige materiaal te waarborgen. Dit wordt tevens geëist vanuit VCA. Een officieel keuringsrapport van een SIGMACert keuringsbedrijf is in dit kader de beste vrijwaring. Voor alle details m.b.t. SIGMACert zie de FAQ onder www.sigmacert.be Zoals elke uitgewerkte norm wordt deze best beheerd en bijgestuurd door een representatief college van deskundigen, samengesteld uit de diverse betrokken actoren inclusief de gebruikers. Het College van Deskundigen hield een eerste startvergadering op 11.12.2012 met vertegenwoordigers van leveranciers, gebruikers, opleidingsorganisaties, verzekeringsmaatschappijen, veiligheidsexperten en overheid. Op 28.02.13 volgde een 2de vergadering met installatie van effectieve leden en een klankbordgroep, waartoe nu eveneens de werknemersorganisaties kunnen worden gerekend. De 3de vergadering is ingepland voor 19.09.13.
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
47
College van deskundigen Organisatie
Activiteit
ABVV
Klankbord
Werknemersorganisatie
Klankbord
ACLVB
Werknemersorganisatie
ADEB-VBA
Werknemersorganisatie
ACV-CSC
Athetys BVBA SPRL
Logistieke & veiligheidsopleidingen
AXA
Verzekeringsmij
BLITS NV
Expert in veiligheidsopleidingen en -consultancy
BOUWUNIE
Unie KMO bouwbedrijven
CONFEDERATIE BOUW
Werkgeversorganisatie
DESCON BVBA
Veiligheid, preventie en welzijn
EDUCAM
Opleidingen
Belgische Federatie van leveranciers en dienstverleners en welzijn bij het werken
FEBELSAFE FEBETRA
FEDERAUTO KIWA Belgium NV MENSURA
CvD
Info
Klankbord CvD CvD CvD CvD CvD CvD CvD
Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg
Klankbord
Certifiactie instelling
MOTRAC HANDELING & CLEANING NV
Klankbord
Belgische transporteurs en logisiteke dienstverleners
Federatie - SIGMACert (initiatiefnemer) Autohandel & aanverwanten
FOD WASO
CvD/Klankord/Info
Werknemersorganisatie
Preventie, Veiligheid, Gezondheid op het werk
CvD
KIWA CvD
Leverancier
CvD
PREBES
Vereniging preventie-adviseurs
Klankbord
SIGMA vzw
Federatie - SIGMACert (initiatiefnemer)
SIGMA
PREVENT STILL NV
TRANSPORT & LOGISTIEK VLAANDEREN
Instituut beroepsrisico’s & arbeidsomstandigheden Leverancier
Klankbord CvD
Beroepsvereniging ondern. in transport & logisitiek
Klankbord
UPTR
Unie van professionele Transporteurs en Logisiteke Ondernemers
CvD
VC-CS
Contactvereniging veiligheidscoördinatoren
CvD
VAN HAUT NV VIB
@TRK BVBA
48
Leverancier
Vereniging voor Inkoop en Bedrijfslogistiek Logistics, Quality & Safety Consultancy
CvD CvD CvD
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
Overzicht status opleidingen keurmeester / back-office, hoeveelheid aangekochte stickers + afgeleverde logins productie-omgeving naar SIGMA-lid. Keurmeesters Opgeleid
Company ACD HANDLING NV SA
1
ATLET Belgium
2
Back-Office Opgeleid 1
0
BARLOWORLD HANDLING NV
21
16
BIA NV
14
1
CREPA Belgium BVBA
16
DE BRUYCKER NV
4
BERGERAT MONNOYEUR
CELECTRIC BV
CROWN HANDLING NV
DECEUNINCK HENDRIK BVBA
EMROL BVBA ENERSYS
7
1
1
0
6
4
6
2
1
2
2 1
4
2
5
2
Login SIGMACert ontvangen
Ready
150
ja
ja
630 100 150
80
Audited
BB
ja
ja
ja
ja
ja
ja
ja
ja
ja ja ja
ja
BB
BB
Certificaties Gerealiseerd 210513
4
49 0 7
BB
ja
0 0
78
HAVELANGE
0
HOPPECKE Belgium NV
9
MABO-LIFTING NV
15
MERLO IMPORT BENELUX TESTCENTRUM DE LILLE
11
2
1
1
70
11
2550
ja
ja
291111
1751
3
940
ja
ja
291111
422
2
4000
ja
ja ja
BB
HILAIRE VAN DER HAEGHE NV
JCB BELGIUM
7
MATERMACO NV
MOTRAC HANDLING & CLEANING NV SA
1
Aantal Stickers besteld
150
1
100
1
280
1
25
50
ja
ja
ja
ja ja
ja
14
ja
ja
BB
ja
LT + BB
ja
0 6
188
BB
0
STILL NV SA
53
TMHBE NV SA
73
VAN HAUT NV - VANHAUTJCB (dealer)
1
1
50
ja
ja
BB
0
2
1
50
ja
ja
BB
29
332
61
9460
22
17
10
5465
THERMOTE & VANHALST TORFS MACHINERY NV
VANDAELE MACHINERY NV VANDAELEJCB (dealer)
SIGMA
1
0
1
2
155
ja
2
2873 44
What do you risk when you use, buy or sell a non-compliant construction machine?
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
49
SIGMA Enquête schaarste aan service-technici
Vanuit een dynamische sector met werkgelegenheid en werkzekerheid voor een hooggekwalificeerde, multidisciplinaire en op gesofisticeerd hoogtechnologisch materieel georïenteerde populatie aan service technici, is de nood aan instroom en flexibiliteit van gekwalificeerde medewerkers nijpend. De nood aan technici op verschillende niveaus van specialisatie is gewoon algemeen groot en mee ontstaan als gevolg van een binnen het onderwijs sedert decennia gekoesterd watervalsysteem, waarbij technisch en beroepsonderwijs als 2-derangskeuzes in een negatief daglicht kwamen te staan en tegelijk de technisch-wetenschappelijke richtingen ook minder belangstelling opwekten. De lijst met knelpuntberoepen van de VDAB werd voor 2012 voor het eerst opgesplitst naargelang de oorzaak (kwantitatief, kwalitatief en/of arbeidsomstandigheden) en is onder invloed van de economische crisis iets korter geworden, maar het belangrijkst in de knelpuntproblematiek blijft, naast het gekende tekort aan ‘verzorgers in de zorgsector’ en ’ITC’ers’, het kwantitatief tekort aan technisch geschoolden van alle soorten en opleidingsniveaus, zowel uit het secundair als uit het hoger onderwijs. De lijst vermeldt naast ingenieurs en technisch-administratief bedienden, expliciet de onderhoudsmecanicien voor bouwplaats-, grondwerk- en bouwmachines (en landbouwmachines) en mecanicien van (motor) voertuigen (van automecanicien, mecanicienhersteller van motorrijwielen en bromfietsen, de onderhoudsmecanicien van heftrucks, tractoren, onderhoudsmecanicien van vrachtwagens, autobussen, bouwplaats- en wegenbouwmachinisten grondverzet, betonneringsen asfalteringsmachinebedieners wegenbouw.
50
Demografisch gesproken is het zo dadelijk 10 over 12 en dreigen we in een accute stroomversnelling te komen: rekening houdend met de nu snel vorderende vergrijzing dan wel ontgroening en een structureel potentieel tekort aan gekwalificeerde personeelsinstroom, wordt heden ook het debat rond een gebrek aan arbeidsflexibiliteit, inadequate tijdskredieten en niet-geapproprieerde vroegpensioenen, opengegooid. Bij de vorige sociale onderhandelingen binnen Paritair Subcomité 149.04 Metaalhandel werd op vraag van SIGMA en vanwege de vakbonden bij wijze van gentleman’s agreement in een Art. 22 van de CAO van 19.05.11 weerhouden ‘een onderzoek te zullen voeren naar de loopbanen van service techniekers’ (in- en uitstroom). Cf. CAO PSC 149.04 Metaalhandel Editie 2011-2012: onder service technieker wordt begrepen, techniekers die een service leveren bij de klant of gebruiker zelf, met een belangrijke verplaatsingsgraad, die beschikken over een belangrijke uitrustingsgraad, met een hoge opleidingsgraad, die vaak instaan voor een bepaalde regio, die vaak gespecialiseerd zijn op bepaalde machines, met een grote onmisbaarheid in de organisatie van de onderneming, die in een aparte classificatiecategorie worden opgenomen. Omwille van de specifieke situatie eigen aan elke onderneming, beveelt de desbetreffende CAO aan om alvast besprekingen i.v.m. tijdskrediet en loopbaanvermindering, voor zover het service techniekers betreft, bij voorkeur te voeren op ondernemingsniveau, weliswaar via een FEDERAUTO‘tijdskredietcommissie’. Doorgaans wordt nl. geopperd op te letten voor overreglementering en idealiter op sectorieel cao-niveau
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
zaken vast te leggen waarvoor dan op bedrijfscao-niveau bv. kan geöpteerd worden. Het sociaal overleg moet best de overkoepelende regelgeving afstemmen op de sector en zo mogelijk de overkoepelende regelingen suppletief maken t.o.v. sectoriële resp. ondernemings-cao’s. In de loop van 2012 kwam in dit opzicht een SIGMAEnquête Kwantitatief & Kwalitatief op basis van 40 open vragen tot stand als resultaat van een brainstorming ‘loopbanen service technici’ gerealiseerd binnen een Human Resources & Customer Service werkgroep samengesteld uit een aantal SIGMA-leden / professionals uit de sector. Zoals zelf geformuleerd door de participanten is het enquête-initiatief geënt op bewaking van de continuïteit, kwaliteit en veerkracht van onze sector. Objectief is om binnen het sociaal overleg aan te sturen op specifieke maatregelen die tegemoetkomen aan de bijzondere problematiek rond en de specificieke vereisten van de functie van service technieker. Daarnaast kunnen o.m. een aantal acties ondernomen gericht op verbetering van de structurele instroom van service techniekers. De resultaten van de enquête ‘service techniekers’ werd ter beschikking gesteld van de respondenten en per 30.01.13 aansluitend bij een meeting met de Human Resources & Customer Service werkgroep, doorgesproken in functie van een eerste ‘sociale commissie’-vergadering gehouden ter voorbereiding van het sociaal overleg binnen het PC 149.04, waarbij naast SIGMA en FEDERAUTO (Alg. Dir. Luc Missante, Dir. Studiedienst Philippe Decrock, Sociaal Adviseur Christophe Cottenier) ook AGORIA (Fritz Potemans) aanwezig was. Besproken werden o.m. een ontwerpcao rond geolocalisatie, ook de mogelijkheid tot herziening woon-werkverkeer mits invoering van een mobiliteitsvergoeding voor buitenmecaniciens (cf.
AGORIA). Op basis van de resultaten van de SIGMAenquête ‘service technici’ richting sociaal overleg, gingen de eerste ideeën richting de functie van service technieker te laten erkennen als zwaar beroep, de stelsels van tijdskrediet c.q. deeltijds werken als ‘niet van toepassing’ te laten verklaren op de functie service technieker, eventueel alternatieven te voorzien voor de arbeidsregeling, bv.: full-time blijven werken mits tijdsparen voor voltijds vroegpensioen, eventueel werken in arbeidscycli van ‘3 weken full-time / 1 week niet’ etc. Naast (loon)kostenreductie om toch competitief te blijven binnen ook bv. commercieel stilaan veranderende businessmodellen (meer verhuur, minder verkoop, de huidige ‘herstellingsmarkt’), moet een grotere arbeidsflexibiliteit aan de ene kant en vooral een structurele personeelsinstroom met alle middelen worden geactiveerd, de uitstroom van een verouderende groep blijkt namelijk in allerhande opzichten nog moeilijker te ondervangen. Het sectorieel overleg liet en laat tot nu toe op zich wachten gezien het interprofessioneel overleg moeizaam verloopt. Eind maart werden weliswaar zowel binnen de Nationale Arbeidsraad als binnen de Ministerraad in een aantal technische dossiers akkoorden bereikt, o.m. betreffende de welvaartsvastheid van de sociale uitkeringen, patronale lastenverlagingen en de optrekking van het minimumloon voor jonge werknemers). De Ministerraad van 29.03.13 nam een ontwerp van KB aan over de maximale marge van de loonkostevolutie waarbij de Loonnorm = 0 % werd gesteld voor de periode 20132014, d.w.z. bevriezing van de lonen grosso modo op automatische loonindexering en baremieke verhogingen na. In het kader van de modernisering van de arbeid
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
51
wordt in de discussie arbeidsflexibiliteit (verhoging maximum aantal overuren per referentieperiode, versoepeling regels glijdende werktijden, de verplichting een opleidingsplan in te stellen in opeenvolgende gevallen van economische werkloosheid), sociale vooruitgang in termen van werkgelegenheid, gezondheid en veiligheid voor werknemers en kwaliteit van de arbeidsvoorwaarden vooropgesteld. De voornaamste kluif blijft de harmonisering van de statuten arbeider-bediende en de eis van het Grondwettelijk Hof om tegen 8 juli 2013 een oplossing te genereren met als hete hangijzers de opzegtermijnen en de carensdag. In het verleden werden reeds gepoogd om beide statuten dichter bij elkaar te brengen bij middel van CAO 75 over de opzeggingstermijnen met inwerkingtreding 01.01.00 en bij middel van de IPAwet van 12.04.11 die de opzeggingstermijnen wijzigt voor werknemers met een arbeidsovereenkomst vanaf 01.01.12. Bij gebrek aan een actueel akkoord tussen de sociale partners zal in tripartiet overleg gepleegd door de Groep van 10 en de Regering. Gezien service techniekers doorgaans onder het arbeidersstatuut ressorteren is ook hier de vraag of wel vooruit gelopen kan worden op de ontwikkelingen. Los van het sociaal overleg moet de creatie van een SIGMA HR-cel op basis van de Human Resources &
52
Customer Service (& Marketing) Werkgroep, waartoe voorlopig volgende personen zullen kunnen worden gerekend, Bia – D irk Miseur, HR-verantwoordelijke De Bruycker – Ann Sterckx, HR Manager De Bruycker – Frank Baert, Hoofd Technische Dienst Bergerat Monnoyeur – M ario Vanderhaegen, Directeur dienst na-verkoop Bergerat Monnoyeur – P ieter Verhaeghe, Directeur Human Ressources Motrac Handling & Cleaning – Raf Wellens, HR & Purchase Manager Still – Jean-Paul Dubois // Michèle De Coninck, HR Coordinator Still – Wim van Orshoven, Directeur Service-afdeling TMHBE – M arina Rooms, HR Manager TMHBE – P eter De Wolf, Customer Service Manager VCM Belgium – Ilse Van Hoeymissen, HR Manager Belux toelaten de sectoriële ‘best practice’ te delen, de structurele problematiek nader uit te werken en het sectoriële antwoord op een hoger niveau te tillen door keuzes te maken uit de gesuggereerde initiatieven en deze verder inhoud te geven. Met name opkrikking van het ‘imago van het beroep van service technieker’ en het ‘genereren van instroom’ staan centraal.
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
SIGMA ENQUETE SERVICE TECHNIEKERS SAMENVATTING RESULTATEN Bij de vorige sociale onderhandelingen werd op vraag van SIGMA en vanwege de vakbonden bij wijze van gentleman’s agreement weerhouden ‘een onderzoek te zullen voeren naar de loopbanen van service techniekers’ (in- en uitstroom). Probleemstelling: Structurele instroom (schaarste technici, onderwijs / opleiding, imago sector) Structurele uitstroom (einde loopbaan + thematisch verlof: tijdskrediet 50% of 4/5; demografie: vergrijzing) ENQUETE Kwantitatief & Kwalitatief (40 open vragen) werd aan SIGMA-leden 3 x verzonden dd. 290612, 130912, 240912 RESPONS & REPRESENTATIVITEIT Excel-file Totaal 18 = 20 % in termen van aantal leden BB 7 in termen van personeelsaantal (arbeiders) +/- 300/563 = max. 50 % LT 9 in termen van personeelsaantal (arbeiders) +/- 93/594 = max. 65 % G2 Word-file (40vragen) Totaal 15 = 20 % = 20 % in termen van aantal leden BB 6 in termen van personeelsaantal (arbeiders) +/- 80/563 = max. 50 % LT 7 in termen van personeelsaantal (arbeiders) +/- 93/594 = max. 50 % G2
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
53
BELANG TEWERKSTELLING - cf. SIGMA Economisch Dossier 2012 EVOLUTIE VAN HET TEWERK GESTELD PERSONEEL (SIGMA-LEDEN) Opnieuw stijgende omzetcijfers en tewerkstellingscijfers in 2011 2010
2011
Verschil in % 2011 – 2010
Arbeiders
1.440
1.538
+6,81 %
Bedienden
1.307
1.369
+4,74 %
Totaal
2.747
2.907
+5,82 %
Feed-back Kwantitatief EXTRAPOLATIE EFFECTIEVEN Gerapporteerde personeelsaantallen Aantal W 1315 / 2907 Aantal B 624 / 1369 Aantal A 685 / 1538 Pro rata gerapporteerde effectieven t.o.v. effectieven Economisch Dossier 2012 = telkens 45 % >>> extrapolatie = x 100/45 en er is gesuggereerd nog eens x 2 (incalculatie effectieven techniekers bij klanten) ? 100/45
x2
Aantal Service Techniekers Binnendienst
EXTRAPOLATIE SERVICE TECHNIEKERS BINNENDIENST 184
409
818
Aantal ST Binnendienst aangeworven 2011
42
93
187
22,8
Aantal ST Binnendienst vacatures eind 2011
7
16
31
3,8
extra vacatures ondernemingsgroei 2012-2016
18
40
80
9,8
extra vacatures ondernemingsgroei 2017-2022
14
31
62
7,6
extra vacatures ondernemingsgroei 2023-2027
12
27
53
6,5
Aantal ST Binnendienst in thematisch verlof
7
16
31
3,8
Aantal ST Binnendienst verlaters over 5 jaar
10
22
44
5,4
Aantal ST Binnendienst verlaters over 10 jaar
17
38
76
9,2
Aantal ST Binnendienst verlaters over 15 jaar
31
69
138
16,8 %
EXTRAPOLATIE SERVICE TECHNIEKERS BUITENDIENST
%
100/45
x2
466
1.036
2.071
Aantal ST Buitendienst aangeworven 2011
77
171
342
16,5
Aantal ST Buitendienst vacatures eind 2011
7
16
31
1,5
extra vacatures ondernemingsgroei 2012-2016
27
60
120
5,8
extra vacatures ondernemingsgroei 2017-2022
24
53
107
5,2
extra vacatures ondernemingsgroei 2023-2027
14
31
62
3,0
Aantal ST Buitendienst in thematisch verlof
13
29
58
2,8
Aantal ST Buitendienst verlaters over 5 jaar
23
51
102
4,9
Aantal ST Buitendienst verlaters over 10 jaar
37
82
164
7,9
Aantal ST Buitendienst verlaters over 15 jaar
46
102
204
9,9
Aantal Service Techniekers Buitendienst
54
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
LEEFTIJDSPIRAMIDEN Werknemers
Arbeiders
Bedienden
22% 50-65
25% 50-65
20% 50-65
49% 35-50
53% 35-50
45% 35-50
29% 20-35
22% 20-35
35% 20-35
Service Techniekers Binnendienst
Buitendienst
21% 50-65
16% 50-65
41% 35-50
48% 35-50
38% 20-35
36% 20-35
Duidelijk is dat 22 % van de werknemers ouder is dan 50. Bij de bedienden is dit 20%. Bij de arbeiders is dat 25 %. Bij de service techniekers in binnendienst is dat +/- 20 %. Bij de service techniekers in buitendienst is dat eerder 15 %. OPLEIDINGSNIVEAUS Binnendienst
Buitendienst
7% Bachelor
14% Bachelor
69 % A2
64 % A2
24% A3
22% A3
INSTROOM SERVICE TECHNIEKERS AANWERVINGEN 2011 Binnendienst 42/685
Buitendienst 77/685
3% vh totale personeelsbestand
6 % vh totale personeelsbestand
6 % van arbeiderseffectieven
11 % van arbeiders effectieven
Aanwervingen naar Leeftijd 70% 20-35
58% 20-35
25% 35-50
37% 35-50
5% 50-65
5% 50-65
Aanwervingen naar Opleidingsniveau 7 % Bachelor
15 % Bachelor
78 % A2
82 % A2
15% A3
3% A3
VACATURES OP 311211 Binnendienst 7/685
Buitendienst 7/685
0,5% vh totale personeelsbestand
0,5% vh totale personeelsbestand
1 % van arbeiderseffectieven
1 % van arbeiderseffectieven
93 % op A2 niveau
91 % op A2 niveau, 9% Bachelor
Forecast extra vacatures louter wegens ondernemingsgroei 2012-2016 Binnendienst 18 of 1,4 % tov personeelsbestand, hetzij 2,6 % tov arbeiderseffectieven waarvan 86 % op A2 niveau, 4% A3, 10% Bachelor Buitendienst 27 of 2 % tov personeelsbestand, hetzij 3,9 % tov arbeiderseffectieven, waarvan 67 % op A2 niveau, 8% A3, 25% Bachelor Forecast extra vacatures louter wegens ondernemingsgroei 2017-2022 Binnendienst 14 of 1 % tov personeelsbestand, hetzij 2 % tov arbeiderseffectieven, waarvan 67 % op A2 niveau, 11% A3, 22% Bachelor Buitendienst 24 of 1,8 % tov personeelsbestand, hetzij 3,5 % tov arbeiderseffectieven, waarvan 56 % op A2 niveau, 0% A3, 44% Bachelor Forecast extra vacatures louter wegens ondernemingsgroei 2023-2027 Binnendienst 12 of 1 % tov personeelsbestand, hetzij 1,7 % tov arbeiderseffectieven, waarvan 55 % op A2 niveau, 11% A3, 33% Bachelor Buitendienst 14 of 1 % tov personeelsbestand, hetzij 2 % tov arbeiderseffectieven, waarvan 30 % op A2 niveau, 20% A3, 50 % Bachelor UITSTROOM SERVICE TECHNIEKERS THEMATISCH VERLOF Binnendienst Aantal in thematisch verlof 7/184 of 3,8 % waarvan 43 % 20-50 (waarvan 43 % in 4/5 tijdskrediet en 15% in educatief verlof) 57% 50-65 (waarvan 14 % in 4/5 tijdskrediet en 43% in 50+ tijdskrediet) Buitendienst Aantal in thematisch verlof 13/466 of 2,8 % waarvan 54 % 20-50 (waarvan 8 % in 4/5 tijdskrediet en 15% in educatief verlof) 46% 50-65 (waarvan 8 % in 4/5 tijdskrediet en 38% in 50+ tijdskrediet) PENSIONERING Aantal service techniekers die de ondernemingen zullen verlaten hebben over 5 jaar Binnendienst 5 % Buitendienst 5% over 10 jaar Binnendienst 10 % Buitendienst 8 % over 15 jaar Binnendienst 17 % Buitendienst 10%
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
55
Algemene deducties m.b.t. uitstroom op basis van leeftijd = meer uitgesproken Uit samengenomen leeftijdscategorieën 55-65 zullen volgende % de ondernemingen verlaten hebben over 5 jaar) Werknemers 10% Arbeiders 13% Bedienden 7% Uit samengenomen leeftijdscategorieën 50-55 (zullen volgende % de ondernemingen verlaten hebben over 10 jaar) Werknemers 18% Arbeiders 22% Bedienden 16% Uit samengenomen leeftijdscategorieën 45-55 (zullen volgende % de ondernemingen verlaten hebben over 15 jaar) Werknemers 28% Arbeiders 30% Bedienden 26%
Feed-Back Kwalitatief INSTROOM KWANTITATIEF EN KWALITATIEF SCHAARS De schaarsheid aan techniekers met voldoende hoog opleidingsniveau en bereid tot doorgaans zwaar of vuil werk en systematisch overuren in alle weersomstandigheden en in een branche met eerder weinig imago, veroorzaakt ondercapaciteit met een effect op de wachttijd van de klanten, veroorzaakt verlies aan sterke concurrentiële positie, vermindering van omzet, verhoging werkdruk bij medewerkers, verlaging motivatie, verhoging absenteïsme, stilstand in groei. De demografische structuur t.o.v. de groeiende vraag leidt zeker tot ondercapaciteit. De vraag wordt fors groter dan het aanbod: profielen zijn moeilijk klant & klaar te vinden op de markt, er is training nodig op specifieke producten in jobs waar en goede fysieke conditie noodzakelijk is. Naar eigen service-organisaties van klanten toe: bedrijven met grote eigen werkplaatsen zullen hun onderhouds- en herstellingswerkzaamheden in de toekomst meer en meer uitbesteden (outsourcing): de machines zijn hoogtechnologisch complexer geworden zodat naar de toekomst alleen nog specifiek opgeleide mensen (importeurs zelf), gespecialiseerd in hun product, service zullen kunnen verlenen. Klanten deinzen ervoor terug om eigen techniekers (vaak ook mensen die tegen pensioen aanlopen) nog te vervangen. Opleidingen aan nieuwe mensen duren doorgaans minstens 3 jaar alvorens ze alles onder de knie hebben, als ze niet vroeger afhaken. Servicegroei dringt zich op zowel kwantitatief als kwalitatief. Meer en meer werk aannemen gaat dan weer traag gezien de schaarsheid aan techniekers. Pas na langere tijd is geweten of iemand kan doorgroeien tot een toptechnieker die overal en zelfstandig kan worden ingezet. Technische functies in Auto, Agri, LT en BB zijn zowel complementair als concurrerend en vergen kennis van zowel mechanica, hydraulica als pneumatica: Onderwijs dient technische opleidingen compleet te maken en aan te bieden op maat van de sector, (lagere en) middelbare scholen dienen aangesproken en lespakketten en stages af te stemmen in samenwerking met het bedrijfsleven die mee leermiddelen kan voorzien.
56
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
Rol voor de overheid: technische vakken binnen ASO-opleiding als volwaardige 1ste keuzevakken plaatsen en specifieke opleidingen voorzien. Tegen het watervalsysteem zal ook het werken naar een eenheidsstatuut (geen onderscheid arbeider/ bediende) helpen bij een mentaliteitsverandering. Meer praktijkgerichte opleidingen in combinatie met werkstages zoals momenteel in Duitsland gebeurt met onmiddellijk resultaat voor zowel werkgevers als schoolverlaters. Nadruk leggen op maturiteit en verantwoordelijkheidsgevoel en aanvaarding bedrijfscultuur. Ouders erbij betrekken en hun mindset veranderen in functie van een juiste studiekeuze en aangepaste leerstijlen (vroege samenwerking met bedrijven, zoals in Duitsland). Een 7de specialisatiejaar ontwerpen en promoten voor BB & LT om meer praktijkervaring 50%-50% op te doen in meer doelgerichte bedrijfsstages Oprichten van een sectoriële ‘university’ (EDUCAM?) (ook voor leraars in technische scholen) producttraining op importeursniveau (bv gemeenschappelijke heftrucktechniek), mits ook hogere subsidies voor bedrijven naar vorming toe, bijscholingen in het buitenland UITSTROOM MOEILIJK TE BEHEREN Naar einde loopbaan toe dient vooral tijdig via nieuwe aanwervingen geanticipeerd op uitstroom en kan niet volstaan worden met vervanging op het moment zelf (geleideljke opbouw ervaring, opleiding etc.). In die zin zouden verbeterde vakopleidingen in scholen waardoor mensen kortere opleidingstrajecten hebben binnen de bedrijven aangewezen zijn. Verder moet nagedacht over initiatieven voor aangepast werk ook voor 65+ die gemotiveerd zijn om te blijven werken, een meer consulterende functie op te nemen en jongere werknemers op te volgen. De aanpassing van de werkomstandigheden aan de leeftijd is soms praktisch noodzakelijk maar tegelijk problematisch wegens het allround karakter van de techniekerfunctie. De aanpassing van de arbeidsduur ligt moeilijk een 40-uren week is efficiënt. Voor techniekers is arbeidsduurvermindering een operationeel probleem. Werkdruk, opvangen piekperiodes vergt flexibele uurroosters. De woonplaats van de servicetechnieker (te ver van bedrijfszetel) is meestal een probleem om over
te stappen van buitendienst naar binnendienst. Ook het loonpakket van een buitendienst is veel interessanter dan een binnendienst, waardoor en weinig tot geen techniekers de stap van buiten naar binnen willen zetten. Verschuivingen van buiten- naar binnendienst liggen moeilijk: afstand binnendienst en woonplaats technicus, verschillend loonpakket, wegens beperkt aantal alternatieve functies (technisch, technisch-commercieel) ook inhoudelijk beperkt. Er wordt indringend aangegeven dat het nemen van thematisch verlof eerder een zware belasting vertegenwoordigt naar andere werknemers toe, inzonder binnen een service organisatie binnendienst en des te meer m.b.t. buitendienst (herverdeling van taken en verhoging workload en werkdruk resterende full-timers, waar al veel overuren de norm zijn), de werkplanning (deeltijdsen) bemoeilijkt en een efficiënte opvolgingscontinuïteit verstoort naar activiteit klanten toe met als gevolg service-daling en verhoging kostenstructuur (incl. inproductiviteit van service wagens tot 50 %). Service techniekers niet 1 op 1 te vervangen (verlies ervaring + extra scholing + verlies overuren op te vangen door 2 service techniekers) met verlies rendabiliteit (verhoogde kost - loonkoststijging, stijging scholingsbudget, extra servicewagens plus inrichting en gereedschap, werkkledij - voor eenzelfde omzet). Werknemers dienen hierover bewustgemaakt en gewezen op deze consequenties. IMAGO SECTOR EN JOB SERVICE TECHNIEKER De functie aantrekkelijker maken moet kunnen mits sectoriële employer branding: • mensen met een hart voor machines en techniek te motiveren en vroeg met de sector kennis laten maken • promotie via media en vooral TV, via scholen en jobbeurzen van projecten, bedijfsstages, thesisbegeleiding via scholen en contractering bij einde studies • bieden van uitdaging aan jongere generatie en de kans tot specialisatie om het niveau van een ‘garagetechnieker’ ver te overschrijden • machines in de picture te stellen: ‘wie daaraan kan werken is top’ en tonen dat we hier met de elite te maken hebben: vakmanschap weer hip maken
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
57
• nadruk leggen op kans op veelzijdig en afwisselend werk in buitendienst met hoog ontwikkelingsgehalte, dienstverlening, klantencontact, afwisseling (technisch, menselijke vertrouwensrelaties met klanten, adviseren, administratie, ‘reizen’), geen bandwerk, fun en onmiddellijke voldoening bij oplossen van problemen, vrijheid, zelfredzaamheid, zelfstandigheid en verantwoordelijkheid, dienstverlening • aantrekkelijk loonbeleid voeren gekoppeld aan werkzekerheid - instapbonus - bonus aanbrengen nieuwe technieker - doorgroeimogelijkheden, loopbaantrajecten - permanente (bij) scholing/opleiding - goede tools ter beschikking stellen (high-tech)
• Sectoriële Testimonials omzetten in ludieke sectoren bedrijfsfilmpjes (al dan niet geïntegreerd in reclameboodschappen) die het beroep van technieker in een mooi en correct daglicht stelt, met verschillende getuigenissen • Mediacampagnes – radio/tv/poster in openbaar vervoer bv : op bussen van de lijn, in het metroblad • Con-Ser-T >>> beste actieperiode om jongeren te bewegen is niet september maar periode feb – MAART – april – mei • Vanuit HR-beleid loopbaanperspectief bieden Buitendienst: Onderhoudstechnieker > service technieker > troubleshooter > technical advisor Binnendienst: Technieker > spare parts > planning > TPS > Trainer
Sectorpromotie voeren moet kunnen mits
WAAR WE ZELF MINDER OP MOETEN REKENEN, VAT OP HEBBEN OF WAARVAN MINDER TE VERWACHTEN VALT
• vacatures bekend te maken via websites SIGMA / FEDERAUTO / EDUCAM > werkzoekenden, scholen, alumni • folders uit te delen in scholen • een goede relatie met onze scholen op te bouwen en te investeren in onze technische opleidingen, folders uit te delen in scholen, directies en leerkrachten motiveren om studenten naar BB te richten ipv BMW • reeds in de lagere scholen verschillende studierichtingen toelichten en vooral benadrukken wat men er later mee kan doen • infosessies bij 5de jaars om stages in 6de jaar binnen de sector te promoten • een nieuwsbrief met sectorinfo en vacatures verspreiden onder studenten, alumni • lokale bedrijven dichter bij de scholen brengen, wel opletten dat confrontatie met complexiteit niet afschrikt (kloof onderwijs-bedrijfspraktijk) • jobbeurzen bijwonen of organiseren, wedstrijden organiseren, stages posten, openbedrijvendagen: bedrijfsbezoeken van ouders samen met hun jonge kinderen, georganiseerde rondgang bij bedrijven (klasuitstappen) • de sociale media betrekken; portal bouwen idem VDAB-site ev. gelinked met facebook vnl naar scholen; tool ontwikkelen > doorschakeling naar andere kanalen om werknemers uit andere sectoren te bereiken met sector info, sector tips, sector opleiding (youtube ?) • Sociologisch aansluiten bij wat jongeren wel of niet beweegt
58
In eerste instantie is er weinig structureels te verwachten mbt volgende issues • VDAB, uitzendkantoren, Syntra zouden beter betrokken kunnen worden, maar zij zijn zelf onvoldoende voorbereid • Langdurig inactieven omscholen en laten instromen, mensen uit werkloosheid aantrekken is doorgaans geen optie gezien opleiding, zeker tot buitendiensttechnieker, zeer lang duurt en kans reëel dat motivatie, benodigde zin aan zelfsturing en ondernemerschap ontbreekt • Werken met aanwervingspremies bv. ‘3 of 6 maanden dienst’ levert geen structurele verbetering van de instroom op, versterkt mogelijk het getouwtrek tussen concurrenten, met gevaar voor opbod, idem premies voorzien voor aanbrengen van kandidaten • Europese werkgelegenheidsstrategie voeren hetzij werknemers aantrekken uit het buitenland, maar wat met overbrugging taalprobleem richting klantenrelatie/communicatie, mogelijk ook probleem van opvangen opleidings-gap • Hervorming arbeidsmarkt, Vermindering arbeidskosten zijn algemene principes met weinig directe impact op het aspect schaarste aan service techniekers • Kijken hoe we de aantrekkelijkheid van sectoren als petrochemie kunnen overstijgen ?
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
Volgende initiatieven kunnen aansluiten op de enquête: • Sociaal overleg, • SIGMA HR, Customer Service & Marketing Werkgroep • imago beroep service technieker • structurele instroom genereren (doelgroepen, onderwijs, opleiding) • uitwerking stimuli doelgroepen De implicaties van het werkgelegenheidsplan 45+ zoals bedoeld en opgelegd door CAO 104 (NAR) met ingang van 01.01.13 aan ondernemingen met meer dan 20 werknemers, waarin 7 actiegebieden voor ‘bedrijfsspecifieke maatregelen om de werkgelegenheid van ‘oudere’ werknemers te behouden of te verhogen en de werkbaarheid te verbeteren werden voorzien, zullen methodisch mee gestalte kunnen geven aan een inhoudelijk nader te concretiseren ‘sectorieel personeelsbeleid’.
Mogelijkerwijze kunnen de jaar- / 4-jarenplannen van de leden-ondernemingen hiertoe in kaart worden gebracht. Uitgaande van een nood aan opheffing van de schotten tussen onderwijs en bedrijfswereld en een vraag om meer branche-specifieke, praktijkgerichte (basis- en vervolg)opleidingen en bedrijfsstages en werkplekleren, mits aanwakkering van belangstellingsgebieden en interesses mede door Investeringen in machineparken en hoogtechnologische apparatuur op scholen, wordt nauwe samenwerking met EDUCAM vooropgesteld, EDUCAM als mogelijke katalysator om, mits intensifiëring van bedrijfsstages en ontwikkeling van op standaard onderwijsprogramma’s geënte vervolgopleidingen , naar de toekomst al dan niet inpikkend op een veranderende motortechniek (groener, ecologischer, zuiniger, hybride), zo mogelijk tot een ‘sectoriële university’ te komen (inspiratie kan verder gezocht in DE, NL en DK).
Con-Ser-T
Actie ‘Construction Service Technician’. Een gedegen kennis van mechanica, elektronica, elektriciteit, hydraulica, pneumatica, liefst in combinatie met actieve talenkennis, zijn basisingrediënten om in onze branche, courante hightech interventies te realiseren op steeds complexere machines en technologieën.
Con-Ser-T is een initiatief van SIGMA en staat voor Construction Service Technician. Con-Ser-T wil jonge mensen met technische bagage en met passie voor technologie attent maken op de bijzondere aantrekkelijkheid en dynamiek van onze sector. Importeurs van machines houden er doorgaans een uitgesproken performante organisatie op na en bieden dan ook alle kansen op de meest boeiende jobs en loopbanen, ook dus als Construction Service Technician, technicus in de binnen- of buitendienst.
Con-Ser-T roept dan ook alle jonge technici, maar ook hun meer ervaren collega’s op, Con-Ser-T roept scholen, leerlingen, studenten uit het technisch onderwijs, alle pas afgestudeerden met technische oriëntatie, ook de jonge ingenieurs, actief op, om spontaan contact te zoeken met onze ondernemingen, die hen met alle plezier alles zullen vertellen over onze sector, hun bedrijf, hun producten en op uw vraag instaan voor machinedemonstraties waarbij de hantering van laptop, gps, diagnose-apparatuur, datatransmissie via sim-kaarten … steeds centraal staat. Studenten kunnen aansluitend inpikken op een afstudeer- of stagetraject in functie van hun woonplaats, vestiging van de onderneming van hun keuze, dan wel nabijheid van hun school. Construction Service Technician? Contact us. www.sigmafederation.be
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
59
Beurzenbeleid
PROLOGISTICS, Brussels Expo, 26 & 27 september 2012, de 2-jaarlijkse vakbeurs voor intern transport gericht op innovatieve technologieën en efficiënte intra-logistiek, liet 3524 professionals / decision makers opnieuw toe om in 2 dagen tijd alle invoerders op het vlak van warehousing, material handling, heftrucks, magazijntrucks en voorzetapparatuur te ontmoeten. Naast aanbieders in material handling & transportsystemen, magazijninrichting, transport& distributiediensten vond u er de logistieke dienstverleners, specialisten in ITC, datacaptatie & E-logistics en logistieke beveiliging. Met een ruim aanbod van 130 exposanten bracht deze 7de editie nog een randprogramma rond innovatie, multimodaliteit en veiligheid. PROlogistics werd voor de 5de keer opnieuw samen georganiseerd met EMPACK, de Belgische verpakkingsbeurs waar meer dan 100 exposanten gespecialiseerd in transportverpakkingen, interne transportlijnen, tracking & tracing en codering hun oplossingen aanboden. De National Forklift Competition georganiseerd door Blits (adviesbureau gespecialiseerd in opleidingen rond veiligheid en preventie), onderstreepte het belang van een veilige attitude en de behendigheid van heftruckchauffeurs. Het SIGMACert Forum voorzag in het Forklift Palace, dus in een aparte zone en op vaste tijdstippen en in alternatie met de National Forklift Competition, real-time SIGMACert veiligheidsinspecties op een aantal reservetoestellen. PROlogistics en SIGMACert werden verder ondersteund door TRANSPORTMEDIA met een nieuwe uitzending LOGISTICS.TV in lusvorm op Kanaal-Z.. Het magazine LOGISTICS Management, eveneens uitgegeven door TRANSPORTMEDIA, dat aan het onthaal werd verdeeld, vormde tevens de officiële catalogus van het salon.
PROLOGISTICS Bruxelles 6
5
Seminars & Conferences
8
24 & 25 / 09 / 2014 Brussels Expo - Palais 4 Show Plan
ICT Business Lounge
4
Software & Telematics Plaza
2
Warehousing & Material Handling Centre
Supply Chain Constultans Knowledge Square 3
Naar 2014 toe wordt strategisch een scenario ‘Interne material handling + software solutions, e-logistics, consultancy, supply chain + transport & distributie’ = een Transport & Logistics in Brussel overwogen.
60
1 7
3 & 4 PL Networking Corner
9
Logistics Real Estate Site
10
Automated Warehousing & Innovation Street > EMPACK
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
Safety Bar
Welcome Area
Kortrijk Xpo, 04-08.09.2013
De 34ste Internationale Vakbeurs voor Bouw machines liet meer dan 350 trouwe exposanten in enkele dagen tijd 38819 vakmensen en professionele bezoekers ontmoeten, hetzij 4,3 % meer dan ter gelegenheid van de vorige editie (37222 in 2009), toch een record wanneer we de 40190 bezoekers van 2007 even buiten beschouwing laten. Met het aantreden van Dhr. Peter Van Cauwenberghe als Managing Director, zal de beursorganisator naar september 2013 toe, in nauwere dialoog met de exposanten, opnieuw draaischijf geworden
zijn van het hele gebeuren. Centralisering van de dienstverlening met oog voor efficiëntie en rationalisering van kosten gingen gepaard met nieuwe initiatieven: o.m. de circulatie op het beursterrein zal anders verlopen, in frequentere maar kleinere shuffles, parkeerproblemen werden aangepakt, aan de Doorniksesteenweg moet een volwaardige tweede ingang ervoor zorgen dat wachtrijen worden gereduceerd, er komt een demozone binnen ‘het Ei van Kortrijk’ die via een brug zal verbonden zijn met het beursterrein.
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
61
Internationale vertegenwoordiging
SIGMA was tot voor kort lid van ECED, the European Confederation of Equipment Distributors – www.eced-association.org. De toegevoegde waarde van het ECED-lidmaatschap werd echter danig ter discussie gesteld, eenmaal de secretariaatsfunctie werd neergelegd en nadat een nieuwe Raad van Bestuur niet werd verkozen op de Algemene Vergadering van 27.05.11. Besloten werd het SIGMA-lidmaatschap tot nader order op te schorten. ECED zou niettemin de nationale en internationale belangen vanuit een juiste invalshoek kunnen helpen verdedigen m.b.t. de problematiek van parallelle import, mededinging, distributiecontracten, verhuur, veiling (auction & e-commerce), garantievoorwaarden en end-of-life equipment, vehicles & machinery.
62
SIGMA was eerder eveneens aangesloten bij RF Belgium (Road Federation Belgium www.rfbelgium.be, op haar beurt zelf lid van European Union Road Federation (ERF te Brussel www.erf.be) en International Road Federation (IRF te Genève - www.irfnet.org).
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
1. Evolutie van het tewerk-gesteld personeel (SIGMA-leden) Opnieuw stijgende omzetcijfers en tewerkstellingscijfers in 2012 2011
2012
Verschil in % 2012 - 2011
Arbeiders
1.538
1.553
0,98%
Bedienden
1.369
1.419
3,65%
Totaal
2.907
2.972
2,24%
2. Evolutie van de omzet (SIGMA-leden) in € De interpretatie van deze cijfers kan tot verkeerde conclusies leiden. De meegedeelde cijfers geven de toestand weer op 31 december van ieder jaar en daarbij moet vanzelfsprekend rekening gehouden worden met de evolutie van het aantal leden. De enige bedoeling van deze gegevens bestaat er in het economisch en sociaal belang van SIGMA, van zijn leden en van de Sector die SIGMA vertegenwoordigt, te belichten. 2011
2012
Verschil in % 2012 - 2011
Burgerlijke bouwkunde / Bouw
713.366.211
770.435.507
8,00%
Bekisting
46.271.877
39.330.100
-15,00%
Goederenbehandeling
456.460.095
482.934.781
5,80%
Totalen
1.216.098.183
1.292.700.388
6,30%
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
63
evolutie kerncijfers sigma Evolutie tewerkstelling Sigma-leden 3250
Aantal
3000 2750 2500 2250 2000 1750 1500
1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Jaar
Evolutie omzet burgerlijke bouwkunde in € 1000000000
Omzet
800000000 600000000 400000000 200000000
1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Jaar
Evolutie omzet goederenbehandeling in € 500000000
Omzet
400000000 300000000 200000000 100000000
1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Jaar
64
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
De economische ontwikkeling in de markt van materieel voor Burgerlijke Bouwkunde, Bouw en Goederenbehandeling (exclusief bekisting) Jaar
Omzet in de sector Burgerlijke Bouwkunde en bouw in €
Omzet in de sector Goederenbehandeling
Tewerkstelling SIGMA
Jaarlijkse evolutie in %
in €
Jaarlijkse evolutie in %
Aantal
Jaarlijkse evolutie in %
Index der consumptieprijzen Basis 74/75
Jaarlijkse evolutie in %
1984
128.089.162
13,4%
65.322.993
16,4%
1.345
-0,10%
194,11
5,3%
1985
165.187.271
29,0%
79.427.019
21,6%
1.547
15,0%
201,92
4,0%
1986
149.691.373
-9,4%
91.088.823
14,7%
1.595
3,1%
203,11
0,6%
1987
186.004.130
24,3%
98.814.325
8,5%
1.465
-8,2%
206,05
1,4%
1988
225.542.750
21,3%
112.261.136
13,6%
1.512
3,2%
210,01
1,9%
1989
420.675.163
86,5%
138.926.175
23,8%
1.792
18,5%
217,59
3,6%
1990
420.088.176
-0,1%
175.866.747
26,6%
1.912
6,7%
225,18
3,5%
1991
362.762.327
-13,6%
155.304.153
-11,7%
1.752
-8,4%
231,45
2,8%
1992
352.315.772
-2,9%
161.362.398
3,9%
1.958
11,8%
237,01
2,4%
1993
344.935.238
-2,1%
131.994.452
-18,2%
1.906
-2,7%
243,53
2,8% 1,8%
1994
365.758.343
6,0%
154.994.063
17,4%
1.920
0,7%
247,90
1995
384.046.267
5,0%
167.703.564
8,2%
1.979
3,1%
251,55
1,5%
1996
365.997.338
-4,7%
174.411.687
4,0%
2.024
2,3%
257,90
2,5%
1997
387.957.159
6,0%
197.957.258
13,5%
2.125
5,0%
260,86
1,1%
1998
450.030.293
16,0%
273.827.476
38,3%
2.160
1,6%
262,38
0,6%
1999
520.868.371
15,7%
285.787.198
4,4%
2.275
5,3%
267,48
1,9%
2000
617.749.870
18,6%
318.652.723
11,5%
2.432
6,9%
274,16
2,5%
2001
599.835.126
-2,9%
307.499.895
-3,5%
2.594
6,7%
280,14
2,2%
2002
533.853.282
-11,0%
283.514.907
-7,8%
2.584
-0,4%
283,98
1,4%
2003
508.228.057
-4,8%
318.708.797
12,4%
2.556
-1,1%
288,92
1,7%
2004
548.886.289
8,0%
331.927.000
4,1%
2.572
0,6%
295,49
2,3%
2005
658.663.560
20,0%
361.800.440
9,0%
2.645
2,8%
304,03
2,9%
2006
719.128.875
8,4%
383.870.267
6,1%
2.778
5,0%
309,01
1,6%
2007
803.402.550
11,7%
413.812.140
7,8%
2.967
6,8%
318,57
3,1%
2008
819.470.600
14,0%
486.643.070
26,8%
2.968
0,0%
326,94
2,6%
2009
561.337.361
-31,5%
378.121.665
-22,3%
2.754
-7,2%
327,79
0,3%
2010
566.838.467
0,98%
398.237.388
5,32%
2.747
-0,3%
337,00
2,8%
2011
713.366.211
25,85%
456.460.095
14,62%
2.907
5,8%
349,75
3,5%
2012
770.435.507
8,00%
482.934.781
5,80%
2.972
2,2%
357,53
2,2%
Sectie BB: 2012 was een goed jaar met + 20 % volumestijging in de grotere machines > 8T (effect order intake 2011 uitgeleverd in 2012), Klein Materieel liep echter terug met - 30 %. Sectie LT: 2012 werd beter dan aanvankelijk ingeschat met een - 2 % t.o.v. 2011 (Heftrucks – 10 % en Magazijntrucks + 4 %).
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
65
Raad van Bestuur 2010-2013 © Bouwkroniek De Raad van Bestuur van SIGMA 2010-2013 (v.l.n.r.): erevoorzitter Jean Vanderhaeghe, algemeen secretaris Serge Hollander, vicevoorzitter Geert De Bruycker (De Bruycker), ), Chris Mathijs (Manitou Benelux), voorzitter sectie goederenbehandeling Jean-Paul Dubois (Still), voorzitter Dries Van Haut (Van Haut), voorzitter sectie burgerlijke bouwkunde / bouw David Vandermeulen (Bergerat Monnoyeur), Luc Smeets (Toyota Material Handling Belgium), Eric Maertens (Barloworld Handling), Jean-Pierre De Coninck (Bia), Kris Vochten (VCM Belgium), René Danielsson (Motrac Handling & Cleaning).
Raad van Bestuur 2007-2010 © Bouwkroniek De Raad van Bestuur van SIGMA 2007-2010 (v.l.n.r.): Daniel Tordeur (Matermaco), Geert De Bruycker (De Bruycker), Chris Mathijs (Manitou Benelux), René Danielsson (Motrac Handling & Cleaning), erevoorzitter Jean Vanderhaeghe, voorzitter sectie goederenbehandeling JeanPaul Dubois (Still), voorzitter Luc Smeets (Toyota Material Handling Belgium), Kris Vochten (VCM Belgium), voorzitter sectie burgerlijke -bouwkunde / bouw Dries Van Haut (Van Haut), algemeen secretaris Serge Hollander.
De 3-jaarlijkse (her)verkiezing van de Raad van Bestuur voor de periode 2013-2016 vindt plaats op (vandaag) dinsdag 11 juni 2013 en installeert max. 5 mandatarissen uit de Sectie Burgerlijke Bouwkunde / Bouw en maximum 5 mandatarissen uit de sectie Goederenbehandeling / Lift-Trucks, voorzitter aan te duiden door de verkozen Raad van Bestuur. Het resultaat vindt u terug op www.sigmafederation.be.
66
SIGMA - Economisch Dossier 2013 - Algemene Vergadering & Persconferentie 11 juni 2013
SIGMA vzw asbl Algemene Vergadering – Assemblée Générale Voorzitter – President D. Van Haut Leden – Membres 77 Raad van Bestuur – Conseil d’Administration Voorzitter - Président D. Van Haut Bestuurders – Administrateurs 10
Sectie Burgerlijke Bouwkunde / Bouw Section Génie Civil / Construction Voorzitter - Président: D. Vandermeulen Leden – Membres 41 + 5
Sectie Goederenbehandeling Section Manutention / Lift-Trucks
Subsectie Generatoren Subsection Générateurs
Voorzitter - Président: C. Vandaele Leden – Membres 3 + 6
Voorzitter - Président: J.-P. Dubois Leden – Membres 28 + 5
FEDERAUTO vzw Jules Bordetlaan 164 1140 Brussel Tel +32 (0) 2 778 62 00 Fax +32 (0) 2 778 62 24 Publicatie: Vanden Broele www.federauto.be www.sigmacert.be www.sigmafederation.be