Economisch Dossier 2010 Algemene Vergadering & Persconferentie 23 juni 2010

Economisch Dossier 2010 Algemene Vergadering & Persconferentie 23 juni 2010

SIGMA vzw, federatie van de algemeen vertegenwoordigers van materieel voor openbare en private werken, voor de bouw en voor goederenbehandeling

Inhoud

SIGMA

Hoofdstuk 1 De algemene economische conjunctuur – crisisjaar 2009

Hoofdstuk 2 De conjunctuur in de bouwsector en het materieel voor burgerlijke bouwkunde / bouw 2009

Hoofdstuk 3 De interne goederenbehandeling in 2009

Hoofdstuk 4 Belang en activiteiten van SIGMA

SIGMA - Economisch Dossier 2010 - Algemene Vergadering & Persconferentie 23 juni 2010

3

Hoofdstuk 1 De algemene economische conjunctuur

A. Crisisjaar 2009 België werd in 2009 zwaar getroffen door de mondiale economische recessie. Over het geheel van het jaar ging het bbp in reële termen met gemiddeld 3 % achteruit, de sterkste inkrimping sinds de Tweede Wereldoorlog. Van de jaren zestig tot op heden was het bbp er op jaarbasis slechts in drie andere periodes op achteruitgegaan, namelijk met 1,5 % in 1975, met 0,3 % in 1981 en met 1 % in 1993. In totaal is het bbp in België tussen het tweede kwartaal van 2008 en het tweede kwartaal van 2009 met 4,2 % gekrompen. De huidige recessie was dus heel wat dieper dan de andere recessies na 1980. Deze afname was evenwel geringer in omvang dan de achteruitgang van 5,1 % die werd opgetekend voor het eurogebied als geheel. Niettemin vertaalt deze daling zich ook duidelijk in een neerwaartse trend van de cijfers voor de beide secties van SIGMA. Zoals in de meeste ontwikkelde economieën bevond de economische bedrijvigheid zich – toen de financiële crisis eind 2008 krachtig oplaaide – reeds in een fase van conjunctuurvertraging, die onder meer het gevolg was van de opmerkelijke stijging van de grondstoffenprijzen. In de nasleep van de uiterst hevige spanningen die in september 2008 werden veroorzaakt door het faillissement van de Amerikaanse bank Lehman Brothers, breidde de recessie zich in het vierde kwartaal van dat jaar en aan het begin van 2009 zeer snel uit, voornamelijk als gevolg van de verlamming van een significant deel van de mondiale handel en van de industriële productie. De instorting van de beurskoersen, de strengere kredietverleningsvoorwaarden en, meer in het algemeen, de zeer onzekere economische context van dat ogenblik zetten de Belgische particulieren en ondernemingen er ook toe aan zich terughoudender op te stellen. Zo hebben, behalve de uitvoer, ook de bestedingen van de gezinnen – niet alleen hun consumptieve bestedingen maar ook hun investeringen in woningen -, onder deze omstandigheden geleden.

4

De recessie van 2008-2009 wordt gekenmerkt door een uitzonderlijke daling van de uitvoer. Terwijl deze laatste tijdens de voorgaande recessieperiodes met ten hoogste 3,5 % was afgenomen, liep hij nu immers terug met 16,5 % tussen het hoogtepunt en het dieptepunt van de beschouwde recessiefase. De heftrucksector is deels afhankelijk van de uitvoersector, en kende dan ook een opmerkelijke daling in 2009 ( zie verder). Hoewel de tijdens deze recessiefase opgetekende achteruitgang van het bbp en van de uitvoer vanuit een historisch perspectief uitzonderlijk is, geldt dit niet ten aanzien van de binnenlandse vraag, en zeker niet voor het verloop van de bedrijfsinvesteringen, de investeringen in woningen en de werkgelegenheid. Het gecumuleerde verlies van de bedrijfsinvesteringen beliep in het derde kwartaal van 2009 8,4 %. Ondanks de grotere inkrimping van de bedrijvigheid en van de uitvoervraag, is dat percentage vergelijkbaar met het percentage dat in de voorgaande periodes werd opgetekend na één jaar economische teruggang. De neerwaartse beweging van de bruto-investeringen in vaste activa van de ondernemingen had zich toen evenwel gedurende meer dan vijf kwartalen voortgezet, en de maximale afname ervan bedroeg gemiddeld 10,5 %. Een soortgelijk fenomeen kan worden vastgesteld bij de investeringen in woningen van de particulieren, die minder sterk zijn afgenomen dan in het verleden. Enerzijds hebben de logistieke activiteiten en het vervoer, alsook de groothandel, rechtstreeks de weerslag ondervonden van de inkrimping – zowel in België als op ruimere schaal in Europa – van de activiteit van de industriële ondernemingen. De cijfers van de sectie liftrucks ( heftrucks, magazijntrucks of intern transport) van Sigma voor 2009 ( zie verder) getuigen hiervan.


Dit relatieve weerstandsvermogen van de bedrijvigheid in België kan wellicht worden verklaard door de relatief gunstige positie van de Belgische ondernemingen en gezinnen inzake inkomens en schuldgraad bij het uitbreken van de crisis, die met name heeft bijgedragen tot een geringere teruggang van de particuliere investeringen. Zo stond de bouwnijverheid, in tegenstelling tot een aantal andere economieën van het eurogebied – onder meer Ierland en Spanje – niet bloot aan de gevolgen van het uiteenspatten van een zeepbel in de vastgoedsector. Net als in het eurogebied knoopte de bedrijvigheid in België in het derde kwartaal van 2009 weer aan met een positieve groei. Het aandeel van de lonen van de werknemers in de toegevoegde waarde van 2007 tot 2009 nam toe met 2,6 procentpunt, en benaderde met 59,1 % de laatste piek die tussen 2001 en 2003 werd bereikt. Een dergelijke beweging stemt overeen met een correlatieve daling van de rentabiliteitsgraad van de ondernemingen. Tot slot zijn de consumptieve bestedingen en investerings-uitgaven van de overheid, in verhouding tot de finale vraag – die uiteindelijk de motor is van de economische bedrijvigheid –, toegenomen van 23,9 % in 2007 – een niveau in de buurt van het gemiddelde sinds 1995 – tot 24,9 % in 2008 en tot 26,4 % in 2009. Deze bestedingen waren de enige die de economische bedrijvigheid over heel 2009 ondersteunden. De normalisering van deze ontwikkelingen zal mogelijkerwijs nog een tijdlang wegen op de kracht van het herstel. De ondernemingen zullen immers eerst hun overtollige productievermogen moeten wegwerken en zodoende hun rentabiliteit herstellen. Pas daarna zullen ze hun normale investeringstempo kunnen hervatten en overgaan tot nieuwe indienstnemingen. Een en ander zal de gezinsconsumptie drukken. De impuls die uitgaat van de overheidsbestedingen zal daarom niet snel met evenveel kracht worden overgenomen door de particuliere vraag. De ongewoon uitgesproken vermindering , met 1,5 % in reële termen, maakt dat de particuliere consumptie in 2009 met deze daling atypisch is. De consumptie was nog met 1 % toegenomen in 2008 en met gemiddeld 1,7 % tijdens de twee voorgaande jaren.

Bovendien lag het stijgingstempo van het beschikbaar inkomen van de particulieren – dat traditioneel een belangrijke determinant is van hun consumptieve bestedingen – tijdens 2009 boven het gemiddelde, althans in reële termen. De gestage groei van het reëel beschikbaar inkomen van de particulieren is echter deels toe te schrijven aan tijdelijke factoren, wat aangeeft dat de particulieren ervoor gekozen hebben om dat eenmalige inkomensvoordeel niet onmiddellijk te consumeren. Ten eerste profiteerden de huishoudens er in 2009 van dat de indexering van de lonen en de sociale uitkeringen, anders dan in 2008, veel hoger lag dan de uitholling van de koopkracht door de inflatie. De gezondheidsindex van de consumptieprijzen, die gehanteerd wordt als referentie voor de indexering, steeg in 2009 immers sneller dan de totale inflatie, aangezien de laatstgenoemde daalde. Bovendien impliceert het vertragingseffect dat inherent is aan de bestaande indexeringsmechanismen in de diverse paritaire comités dat de koopkracht van de particulieren sterker stijgt tijdens een periode van dalende inflatie, zoals het geval was tijdens het grootste gedeelte van 2009. Dankzij de indexering is de totale beloning van de werknemers, die veruit de belangrijkste inkomensbron van de particulieren is, tijdens 2009 dan ook met nog 1,2 % toegenomen, hoewel het totale aantal gewerkte uren sterk is gedaald. De aan de hand van de geharmoniseerde consumptieprijsindex (HICP) gemeten inflatie, die in juli 2008 opgelopen was tot 5,9 %, is in België aanzienlijk vertraagd, tot –1,7 % in juli 2009. Vervolgens trok ze opnieuw aan en met 0,3 % werd ze aan het einde van het jaar weer positief. Gemiddeld beschouwd, was er in 2009 geen sprake van inflatie, terwijl ze het jaar voordien nog 4,5 % beliep. De periode van negatieve inflatie tijdens 2009 is immers uitsluitend toe te schrijven aan het prijsverloop van de energiedragers. In tegenstelling tot de private sector verhoogde de overheid zowel haar consumptieve bestedingen als haar investeringsuitgaven. De stijging van de overheidsconsumptie beliep in 2009 1,7 % in reële termen, dat is minder dan het voorgaande jaar, toen de overheidsconsumptie met 3,3 % toenam.


5

De uitgaven voor gezondheidszorg, die een aanzienlijk deel uitmaken van de overheidsconsumptie, bleven in 2009 – net als de twee voorgaande jaren – echter snel groeien. De overheidsinvesteringen zijn in 2009 in reële termen met 7,4 % gestegen. Die toename is vooral toe te schrijven aan de investeringen van de lokale overheid, maar ook aan die van de gemeenschappen en de gewesten, waarvan het groeitempo boven het gemiddelde van de afgelopen vijf jaar lag. Net als in alle andere landen van het eurogebied deed de financiële en economische crisis de overheidsrekeningen vanaf 2008 ontsporen. Terwijl het begrotingstekort toen nog 1,2 % bbp bedroeg, liep het in 2009 fors op tot 6 %, wat het dubbele is van de drempel waarboven een land zich volgens de geldende Europese begrotingsnormen in een situatie van buitensporig overheidstekort bevindt. Van de lidstaten van het eurogebied konden alleen Finland en Luxemburg – die de voorgaande jaren een aanzienlijk begrotingsoverschot hadden geboekt – vermijden dat hun overheidstekort in 2009 boven de drempel van 3 % bbp uitkwam.

Bij de opmaak van de federale begroting van 2010, waarbij uitzonderlijk ook al de krachtlijnen van de begroting voor het volgende jaar werden vastgelegd, werden de begrotingsdoelstellingen nogmaals licht bijgesteld. Uitgaande van een verwacht tekort van 5,8 % bbp in 2009, gaf de regering aan dat ze thans op een begrotingstekort mikte van 5,6 % in 2010 en 5,2 % in 2011. Na in 1990 een piek van 11,6 % bbp te hebben bereikt, zijn de rentelasten van de gezamenlijke overheid systematisch teruggelopen, tot 3,7 % bbp tijdens 2009. Als gevolg van de eind 2008 ter ondersteuning van verschillende financiële instellingen verrichte interventies, waarvan de weerslag op de schuld geraamd kan worden op € 21 miljard – dat is 6,1 % van het bbp – kwam er een einde aan de neerwaartse tendens van de schuldenlast van de Belgische overheid, die toen opliep tot 89,8 % bbp. Die nieuwe toename was gemiddeld sterker dan in de andere landen van het eurogebied. In 2009 trok die stijging verder aan en tegen het einde van het jaar bedroeg de Belgische overheidsschuld 97,8 % bbp.

B. De economie in 2010 De Belgische economie zal dit jaar langzaam uit het dal kruipen volgens verschillende banken. Zij voorzien voor 2010 een groei van het bruto binnenlands product met 1,6 procent. Voor 2011 wordt een gelijkaardig groeicijfer voorzien. Ondanks het herstel zal 2010 geen al te goed jaar worden voor de koopkracht van de gezinnen. Die is immers onder meer afhankelijk van de evolutie van de werkgelegenheid en die zal in het beste geval pas tijdens de tweede helft van het jaar beginnen groeien. De internationale handel zou wel een doorslaggevende rol moeten spelen bij het economische herstel tijdens de eerstkomende maanden. Volgens de jongste statistieken steeg de Belgische uitvoer van goederen en diensten in december 2009 op jaarbasis al met 5,4 %.

Vooruitzichten

In 2010 zal de buitenlandse handel verder kunnen blijven profiteren van het herstel van de internationale handel, zo blijkt uit de studie. Een ander element dat moet bijdragen tot de economische ommekeer is de aanhoudende stijging van het ondernemersvertrouwen en, in minder mate, het consumentenvertrouwen.

BBP (% op jaarbasis)

Inflatie (%)

Lopende rekening (%BBP)

2009

2010*

2011*

2009

2010*

2011*

2009

2010*

2011*

Verenigde Staten

-2,4

2,9

2,3

-0,3

1,8

1,9

-2,9

-3,7

-4,0

Eurozone

-4,0

1,0

1,6

0,3

1,7

1,9

-0,6

-0,3

-0,2

Duitsland

-4,9

1,6

2,0

0,3

1,2

1,6

-

-

-

Frankrijk

-2,5

1,3

1,6

0,1

1,7

1,8

-

-

-

Italië

-5,1

1,0

1,5

0,8

1,6

2,1

-

-

-

Spanje

-3,6

0,2

0,7

-0,3

1,7

1,7

-

-

-

België

-3,0

1,3

1,8

0,0

1,8

1,8

-

-

-

Verenigd Koninkrijk

-4,9

0,9

1,6

2,2

3,0

2,1

-1,3

-1,0

-0,7

Zwitserland

-1,5

1,5

2,0

-0,5

0,8

0,9

8,7

10,2

10,9

Japan

-5,2

2,7

1,5

-1,4

-1,0

-0,5

2,8

3,4

3,2

Zuid-Korea

0,2

5,3

4,2

2,8

3,1

3,0

5,1

2,9

1,8

Thailand

-2,3

4,2

4,0

-0,9

3,8

3,0

7,7

2,3

3,2

China

8,5

10,5

9,3

-0,7

3,0

3,0

6,1

4,8

4,5

Taiwan

-1,9

5,5

4,0

-0,9

1,4

1,8

11,2

8,3

6,8

Singapore

-2,0

8,5

4,8

0,6

2,0

2,0

19,1

14,0

14,0

India

5,7

8,5

8,5

2,1

7,5

4,7

-0,8

-1,0

-1,4

Brazilië

-0,2

5,5

4,8

5,1

5,2

4,5

-1,2

-2,5

-1,5

Polen

1,8

2,5

3,4

3,8

2,5

2,6

-1,6

-2,5

-3,0

Tsjechië

-4,1

1,7

2,8

1,0

1,6

2,4

-1,0

-1,5

-2,0

Hongarije

-6,2

0,3

2,5

4,2

4,3

3,1

0,2

-0,5

-1,6

Rusland

-7,9

5,8

4,0

9,5

7,0

6,8

3,6

4,2

3,8

Wereld

-1,9

3,5

3,3

0,7

2,3

2,3

-

-

-

Bron: Dexia

6



7

Algemene synthetische curve

Verwerkende nijverheid

Bouwnijverheid

Handel

Dienstverlening aan bedrijven

Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks

Seizoengezuiverde reeks

Bron: NBB

8



9

Hoofdstuk 2 De conjunctuur in de bouwsector en het materieel voor burgerlijke bouwkunde / bouw

A.

De bouwsector in het algemeen

De Belgische bouw heeft veeleer goed standgehouden in 2009 als we rekening houden met de algemene economische context die gekenmerkt werd door de sterkste recessie die het land heeft doorgemaakt sinds de oorlog. De sector kon uiteraard niet vermijden dat zijn activiteit terugviel (-4,5% in één jaar crisis), maar deze terugval was beperkter dan in andere sectoren van onze economie (de industrie maakte bijvoorbeeld een terugval van 9,8% door) en dan in de bouwsector van de buurlanden, zoals Frankrijk of Nederland, waar de bouw gemiddeld 6,5% terugviel. De verslechtering van de economie heeft ook geleid tot een scherpe verzwakking van de vraag in de bouwnijverheid. Na een forse vertraging van het groeitempo vanaf medio 2007 – die volgde op twee jaren van hoogconjunctuur – onder meer in de woningbouw, was de bedrijvigheid globaal genomen stabiel gebleven in de loop van 2008, waarna ze in reële termen met 5,5 % op jaarbasis afnam in het eerste kwartaal van 2009. In het tweede kwartaal werd een lichte opleving opgetekend ten opzichte van het voorgaande kwartaal, grotendeels als gevolg van de weersomstandigheden, na een uitzonderlijk strenge winter. De ondernemingen in de bouw hebben ook geprofiteerd van de maatregelen die werden genomen in het kader van het economische herstelplan dat door de Belgische overheid werd opgesteld. Bovenop de geplande versnelling van de overheidsuitgaven inzake infrastructuur, voorzien de in dit kader vastgelegde bepalingen tevens in de verlenging van de verlaging van het btw-tarief van 21 tot 6 % tot eind 2010, dat wordt toegepast op een schijf van € 50.000 voor nieuwbouw op voorwaarde dat de aanvraag voor een bouwvergunning werd ingediend vóór 1 april 2010 ; in de uitbreiding tot het volledige grondgebied van het verlaagde btw-tarief van 6 % voor renovatie na afbraak voor de jaren 2009 en 2010, terwijl dit stelsel normaal beperkt is tot 32 stedelijke gebieden van België ; of nog in de uitbreiding van de maatregelen ter bevordering van energiebesparingen.

Deze maatregelen hebben wellicht niet onmiddellijk volop effect gesorteerd, gelet op de vertragingen die intrinsiek voortvloeien uit de uitvoering van bouwprojecten, maar zij hebben toch bijgedragen tot het consolideren van de activiteit in deze bedrijfstak. Zo is die bedrijvigheid zich in het derde kwartaal van 2009 verder blijven herstellen ten belope van 0,6 % op kwartaalbasis. Dit herstel werd in ruime mate geschraagd door de verbetering van de indicatoren inzake de beoordeling van de orderboeken en inzake de vraagvooruitzichten. Net als de bedrijfsinvesteringen, lieten ook de investeringen in woningen in 2009 een forse daling met 2,8 % optekenen, nadat ze ook in 2007 en in 2008 al een afname hadden vertoond. Gelet op de tijd die over het algemeen verstrijkt tussen het ogenblik waarop de beslissing om een woning te bouwen of te renoveren wordt genomen en dat waarop die plannen worden uitgevoerd, zijn de geringe uitgaven op dat gebied aan het begin het verslagjaar deels toe te schrijven aan de stijging van de hypothecaire rente tijdens de twee voorgaande jaren. Het verloop van de investeringen in woningen werd ook afgeremd door de forse verslechtering van de economische vooruitzichten, die sommige particulieren ertoe heeft aangezet de verwezenlijking van hun plannen uit te stellen. Voorts zijn de prijzen op de secundaire woningmarkt, na een gemiddelde stijging met 11,3 % per jaar van 2005 tot 2007, met ongeveer 0,5 % gedaald in 2009. De vermindering van de investeringen is echter beperkt gebleven in vergelijking met 2002, toen ze met 5,5 % daalden. Enerzijds hebbende banken geleidelijk een gedeelte van de verlagingen van de centrale beleidsrente door de ECB doorberekend aan hun cliënten, waardoor de hypothecaire rente afnam. Anderzijds hebben de maatregelen ter ondersteuning van de bouwnijverheid die door de regering werden ingevoerd in het kader van het relanceplan, eveneens de investeringen in nieuwe woningen, alsook de renovatiewerken gestimuleerd.


11

B.

De residentiële bouw

In tegenstelling tot wat sommigen dachten, heeft de financiële crisis geen “breuk” veroorzaakt wat de bouwvergunningen betreft, maar zij heeft de bouwstart van vergunde woningen verstoord. De vergelijking tussen de uitgevoerde bouwstarts en die welke werden verwacht wegens de vergunde woningen toont immers aan dat het aantal bouwstarts geleidelijk aan daalt. Deze daling werd vastgesteld vanaf het uitbreken van de crisis in oktober 2008 en werd sterker naarmate de crisis heviger werd. Het verschijnsel werd echter snel gestopt bij de eengezinswoningen waar, vanaf april 2009, het aantal bouwstarts zich geleidelijk aan herstelde.

Bron: CRB op basis ADSEI

Tewerkstelling Ondanks de terugval van de activiteiten is de daling van de werkgelegenheid in de bouwsector voorlopig beperkt gebleven. Enerzijds omdat de bedrijven met vertraging reageren op een daling van het werkvolume, anderzijds omdat ze hun werknemers eerst met tijdelijke werkloosheid sturen. Ze vrezen immers anders vakmensen kwijt te spelen.

De daling van het aantal vergunde woningen doet zich zowel voor bij eengezinswoningen als bij appartementen. De afname van het aantal vergunningen voor eengezinswoningen en appartementen deed zich voor in zowel Vlaanderen als Wallonië. In Brussel echter steeg het aantal appartementen heel aanzienlijk met 39% (hierbij moet wel worden opgemerkt dat Brussel slechts verantwoordelijk is voor een tiende van alle nieuwbouwappartementen in België. Bovendien is de Gewestelijke Ontwikkelingsmaatschappij voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een belangrijke speler in deze kleine markt. Hierdoor kunnen de Brusselse cijfers door enkele projecten sterk vertekend worden)

Sinds het derde kwartaal van 2008, toen een piek werd bereikt van 214.000 werknemers in de bouwsector, is de werkgelegenheid gezakt tot 210.200 in het tweede kwartaal van 2009.

Evolutie van het aantal tewerkgestelde werknemers in de bouwsector

Aantal bouwvergunningen woningen : Jaar

Totaal

2003

45.095

2004

52.230

2005

59.384

2006

61.155

2007

53.922

2008

52.596

2009

45.407

De daling van het aantal vergunde woongebouwen zal waarschijnlijk leiden tot een achteruitgang in de activiteit van de residentiële bouw. Bovendien is het niet ondenkbaar dat in tijden van economische crisis, gezinnen en projectontwikkelaars wel eens minder snel starten met de bouwwerken nadat ze een bouwvergunning verkregen hebben. Het aantal vergunde verbouwingen is in het eerste semester van 2009 gedaald vergeleken met het eerste semester van 2008 . Deze daling komt zowel voor bij woongebouwen (-3,7%) als bij niet-woongebouwen (-6,6%). Dit lijkt eerder contradictorisch te zijn met de stijging van het aantal gevraagde hypothecaire kredieten. Dit hoeft echter zo niet te zijn. De bedragen per hypothecair krediet worden steeds kleiner, het zijn immers vooral de kleinere verbouwingen die sterk toenemen en voor kleinere verbouwingen is minder snel een bouwvergunning vereist.

Toegekende bouwvergunningen per jaar voor woonhuizen en appartementen Appartementen

Bedienden

Huizen

Arbeiders

Bron: RSZ, CRB

12

Bron: NBB; *: extrapolatie van de eerste negen maanden



13

C.

De niet-residentiële bouw

Bij de bouwvergunningen die voor niet-woongebouwen werden afgegeven, deed zich ook een verrassende positieve ontwikkeling voor tijdens de periode die volgde op het uitbreken van de economische crisis. De stijging van het aantal vergunningen, dat hoofdzakelijk te danken is aan vergunde projecten voor grote industrie- of opslaghallen, was echter maar van korte duur, zoals kon worden gevreesd onder andere wegens de verwachte daling van de bedrijfsinvesteringen. Aantal bouwvergunningen: niet-residentieel Jaar

Totaal

2003

6.408

2004

6.325

2005

5.988

2006

6.073

2007

5.968

2008

5.837

2009

5.232

14

D. Als we de algemene economische prognoses mogen geloven, zal de zich voortzettende vermindering van de bedrijfsinvesteringen in 2010 (-1,2% volgens het Federaal Planbureau) het niet mogelijk maken om uit te gaan van een trendommekeer tijdens dit jaar. Met een terugval die op ongeveer 10% wordt geraamd, beloven de productievooruitzichten dus somberder te zijn in 2010 dan in 2009, waarin de geboekte terugval ongeveer 5% bedroeg. De bouw van nieuwe niet-woongebouwen zal volop de gevolgen voelen van de dalende vraag in 2010 terwijl de gevolgen van die daling in 2009 werden verzacht door het voltooien van de werkzaamheden die verbonden waren aan het grote volume gebouwen waarvan de bouw eind 2008 werd opgestart.

De burgerlijke bouwkunde

Omdat haar activiteiten hoofdzakelijk van overheidsbestellingen afhangen, en dus van begrotingsbeslissingen die het vorige jaar werden genomen, bleef de burgerlijke bouwkunde in grote mate gespaard van de recessie in 2009, soms werd er zelfs een groei opgetekend die op ongeveer 1% werd geraamd. Ook in het segment van de burgerlijke bouwkunde zien we sinds mei 2009 een stabilisatie van de synthetische conjunctuurcurve. Deze eerste tekenen van herstel worden vooral gevormd door de gunstiger vooruitzichten voor werkgelegenheid en de vraag. De andere indicatoren tonen geen positieve evolutie.

Bron: NBB, 17/12/2009


De Keynesiaanse theorie raadt de overheid aan om in tijden van crisis te investeren in de economie om het tij te keren. Dergelijke investeringen gebeuren dikwijls via grote infrastructuurprojecten die dus rechtstreeks naar het segment van de burgerlijke bouwkunde gaan. Doordat de overheid in Wallonië heeft beslist om te gaan investeren in het onderhoud van de Waalse wegen en in de verdere aanleg van de metro in Charleroi, kan dit de burgerlijke bouwkunde ten goede komen. Toch dient hierbij een kanttekening gemaakt te worden. De Europese Unie vraagt immers dat België de toenemende begrotingstekorten wegsaneert tegen 2012. Alhoewel het begrotingstekort zich hoofdzakelijk situeert op het federale niveau, zijn ook de gewestelijke niveaus hun begrotingen aan het saneren. Het is waarschijnlijk dat deze overheden hun begrotingen deels zullen saneren door de investeringen terug te schroeven. Daarbovenop zijn er heel wat gemeenten die als aandeelhouder van Dexia een deel van hun inkomsten zijn verloren doordat Dexia dit jaar geen dividend uitkeert. En waarschijnlijk zal de dividend uitkering nog lager liggen dan vorige jaren.


15

Wel moet erbij vermeld worden dat in 2012 er verkiezingen zijn op gemeentelijk niveau. In lijn met de investeringscyclus van de lokale overheden kan men dus verwachten dat hun investeringen de komende jaren terug zullen beginnen stijgen.

De begrotingsmoeilijkheden zullen weliswaar op de ontwikkeling van de burgerlijke bouwkunde wegen, maar zij zouden echter geen versnelling van de groei mogen verstoren, die volgens de prognoses zelfs 3% zou kunnen bereiken.

Wat activiteit betreft, zou die groei moeten gaan versnellen in 2010 door de gevolgen van de herstelplannen (hoofdzakelijk voor de Waalse gewestwegen) en door het opduiken van de klimmende fase van de investeringscyclus van de lokale besturen in het vooruitzicht van de gemeenteraadsverkiezingen van 2012.

We merken overigens dat de sector van de burgerlijke bouwkunde het jaar begint met een orderboekje dat beter gevuld is dan in 2009, wat veeleer een goed teken is. Paradoxaal genoeg heeft de goede conditie van de burgerlijke bouwkunde echter negatieve gevolgen voor de bedrijven die gewoonlijk in dit bedrijfssegment werken en die, zoals we nu vaststellen, kritische drempels bereiken op het gebied van de prijsontwikkeling.

Besluit In een sombere algemene economische context blijven de moeilijkheden waarop de Belgische bouw in zijn geheel stuit, beperkt in vergelijking met die in andere sectoren of met de bouw in andere Europese landen. De oriëntatie die aan de herstelplannen werd gegeven, die onder andere gericht zijn op het ondersteunen van de economie door de bouw, heeft in dat verband een positieve rol gespeeld, ook al kon de sector hierdoor de recessie in 2009 niet vermijden.

De bouw zou algemeen een tweede jaar van terugval doormaken in 2010, maar die terugval zal uiteenlopend zijn. Sommige deelsectoren zullen blijven groeien, onder andere de renovatie (vooral wat de energiebesparende werkzaamheden betreft). Andere, zoals de nieuwbouw, hebben somberder vooruitzichten in de komende twaalf maanden. Maar over het algemeen behoudt de sector troeven: zo blijft hij, ondanks de crisis, veel uitzicht op werk bieden aan werkzoekenden.

Deze toestand is het teken dat de gemengde bedrijven – die in de bouw en de burgerlijke bouwkunde werken – zich terugplooien op de meest veelbelovende markt die hierdoor te maken krijgt met mededinging die alsmaar heftiger wordt. Deze ontwikkeling is op het eerste gezicht gunstig voor de overheid die daarenboven met budgettaire problemen wordt geconfronteerd. Overdreven mededinging kan leiden tot abnormaal lage prijzen die voor de overheid een aantal negatieve aspecten inhouden, zoals tekortkomingen in de kwaliteit van het werk, een factor die nogal eens allerhande conflicten doet ontstaan. We maken dan ook van de gelegenheid gebruik om te herhalen dat de verplichting van de overheid om de abnormaal lage offertes te weren dus op degelijk onderbouwde gronden stoelt.

16



17

E.

De bouw in het buitenland

Dat neemt niet weg dat er elders in Europa nog zwaardere klappen vielen. Met uitzondering van Polen en Zwitserland werden alle landen geconfronteerd met een daling van de bouwactiviteiten. Op Europees niveau liep de bouwactiviteit met 8,4% terug in 2009. In bepaalde landen liep de schade heel hoog op, met name in Ierland (-32,2%), Spanje (-21,5%), Finland (-14,2%) en het Verenigd Koninkrijk (-12,6%). Vooral de bouw van woningen kreeg klappen. Enkel in Zwitserland en Polen was er een groei inde bouw met respectievelijk 3.3% en 5.3%. Zoals in België hield vooral de burgerlijke bouw stand op Europees niveau.

Gezamelijke ruwbouw van gebouwen België

Burgerlijke bouwkunde België

Vooruitzichten inzake het volume van de opdrachten bij architecten Woongebouwen - België

Niet-woongebouwen - België

Voor 2010 verwacht Euroconstruct een daling van 2.2%. Voor een herstel is het wachten tot 2012 voor residentiële en niet-residentiële bouw. Het begin van kentering zou er in 2011 moeten komen.

18



19

Facts & Figures 2009

Aantal verkochte eenheden van 1999-2009 Som van de verkoopcijfers meegedeeld door SIGMA-leden + een schatting van de verkoopcijfers van niet-leden

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Walsen

217

285

229

178

168

205

250

222

283

249

151

Hydraulische graafmachines op rupsen

623

679

648

472

459

507

671

772

949

1.145

555

Hydraulische graafmachines op banden

319

315

284

188

209

244

322

376

327

377

225

Hydraulische minigraafmachines

977

1.193

1.135

755

909

793

1.019

1.166

1.335

1.064

839

Graaf-laadcombinaties

172

183

153

105

81

106

75

50

85

53

30

Wielladers

606

623

649

517

510

504

465

527

660

654

318

Compactladers (skid steer)

435

468

435

407

362

331

437

388

368

262

204

Laders op rupsen

5

21

21

44

21

0

3

2

0

2

0

Bulldozers op rupsen

45

68

66

38

30

22

47

46

58

84

22

Verreikers

818

810

605

703

520

765

720

853

891

1.238

696

Alle terreinen heftrucks

78

89

53

57

118

41

36

22

26

7

7

Dumpers en dumptrucks

149

148

104

94

80

59

63

96

130

152

21

“Hijskranen, zelfrijdend of gemonteerd op vrachtwagens”

103

77

69

82

65

47

67

48

60

58

53

Kabelkranen op rupsen

15

11

7

4

8

11

6

10

6

25

20

Betonbreekhamers

183

215

174

113

194

204

240

233

453

432

255

Wegschaven

3

9

8

5

5

12

1

4

5

8

2

Asfaltafwerkmachines

19

26

22

11

9

15

25

22

27

19

15

3

5

5

0

3

-

4

12

14

13

3

TOTAAL

Slipform pavers

4.770

5.225

4.667

3.773

3.751

3.866

4.451

4.849

5.677

5.842

3.416

Trilplaten

1.224

1.195

974

963

1.027

880

967

989

1.119

1.098

1.140

Trilstampers

602

610

409

405

443

356

329

660

566

470

561

TOTAAL

1.826

1.805

1.383

1.368

1.470

1.236

1.296

1.649

1.685

1.568

1.701

ALGEMEEN TOTAAL

6.596

7.030

6.050

5.141

5.221

5.102

5.747

6.498

7.362

7.410

5.117


21

1. Burgerlijke Bouwkunde / Bouw - commentaar bij de SIGMA-cijfers 2009 Crisis ! Waar 2008 een absoluut topjaar was wat verkochte aantallen machines betreft, was 2009 net het tegenovergestelde. In onze commentaren van vorig jaar drukten we de voorzichtige hoop uit dat reeds in 2009 reeds enig herstel zou merkbaar zijn. Helaas was de werkelijkheid anders. Waar we begin 2009 reeds merkten dat de crisis ongenadig maar vooral bijzonder plots toesloeg bleef dit gedurende het hele jaar zo. Waar de bouwsector zelf nog een tikkeltje minder te lijden had van de economische recessie dan andere sectoren zoals we hierboven reeds konden lezen, vielen de investeringen in nieuwe bouwmachines echter zeer fors terug. We kunnen niet voorbij het feit dat de voorbije jaren absolute topjaren waren. Het is dan ook eigenlijk niet verwonderlijk dat onze klanten bouwaannemers, ondanks het feit dat een belangrijk aantal van hen toch nog redelijk gevulde orderportefeuilles heeft, zeer terughoudend is om nieuwe investeringen te doen. Het feit dat er de afgelopen jaren zwaar geïnvesteerd werd zorgt er natuurlijk voor dat op de meeste plaatsen het machinepark nog zeer jong is en investeringen dan ook gemakkelijk nog wat uitgesteld kunnen worden. Tegelijkertijd is ook de tweedehandsmarkt zeer mager en wordt er weinig geld betaald voor een tweedehands machine. Dit zorgde er mee voor dat bepaalde machinecategorieën, waar investeringen nogal eens aangestuurd worden door een goede overnameprijs voor het in te ruilen toestel, ook mede hierdoor een scherpe daling in de verkoop kenden. Als we de procentuele evolutie per categorie bekijken merken we dat globaal genomen de duurdere machines een grotere procentuele daling kennen dan de minder dure. Hieruit lijden we af dat de daling in omzetcijfer nog sterker is dan de daling in aantallen. Voeg daarbij nog het feit dat in deze catastrofaal gedaalde markt er stevig geknokt wordt voor elk order wat de prijzen en de marges zwaar onderuit haalt. Om het helemaal rampzalig te maken werden we bovendien geconfronteerd met een bijzonder sterke

22

toename van de parallelimport, vooral vanuit het Verenigd Koninkrijk waar de lage koers van het pond de Engelse machines zeer voordelig maakte voor buitenlandse kopers. Dit alles zorgde ervoor dat 2009 voor de Sigmaleden zal bijblijven als een bijzonder zwart jaar en voor een aantal zelfs een ‘rood’ jaar. In cijfers Het algemeen totaal kent een forse daling van maar liefst 31% tot 5117 eenheden. Dit is een terugval in één jaar tot net onder het niveau van 2002. Enkel in 2004 werden de laatste 10 jaren iets minder machines verkocht, maar toen werden de breekhamers anders gerapporteerd zodat we voor 2009 ongetwijfeld lager uitvallen indien de vergelijking volledig correct zou kunnen gemaakt worden. Indien we enkel naar de grote machines kijken dan bedraagt de daling 42% tot 3416 eenheden. Voor de grote machines betekent dit een daling van een ‘all time high’ in 2009 naar een dieptepunt over de laatste 10 jaar en dit in slechts één jaar tijd. De klassieke graadmeter die we hanteren om een indruk te krijgen over de in grotere aantallen verkochte investeringsgoederen is de som van het aantal bandengraafmachines, rupsgraafmachines en wielladers van meer dan 10 ton. Ook hier is de trend catastrofaal naar beneden: van 1614 naar 907 eenheden en dus -44%. In aantallen uitgedrukt was de sterkste daling die we ooit kenden in 2002 toen we terugvielen met 380 eenheden. In 2009 viel de markt terug met maar liefst 707 eenheden. We moeten ook al teruggaan tot 1994 om een lager aantal verkochte ‘grote machines’ te vinden dan in 2009. Bovendien is er de laatste jaren onmiskenbaar een trend naar steeds zwaardere machines, zodat er in verhouding steeds meer machines binnen deze criteria vallen, wat de vergelijking met 1994 toch enigszins beïnvloedt. De walsen vertonen een daling van 39% en zitten dus in lijn met het algemene beeld. De rupsgraafmachines die de vorige jaren verhoudingsgewijs bij de sterkere stijgers waren, zijn nu


ook een van de zwaarder getroffen machinecategorieën met een daling van 52%. De bandengraafmachines dalen met 40%. Ook dit volgt weer vrij goed de algemene trend. De minigravers kenden dan weer een terugval die beperkter was dan vele andere machinetypes: ‘slechts’ 21%. Dit heeft een aantal oorzaken: enerzijds deelden de minigravers vorig jaar reeds in de klappen met een achteruitgang van 20%. Anderzijds stellen we vast dat duurdere machines meer dalen dan minder dure, wat op zich waarschijnlijk veroorzaakt wordt door de kredietcrisis en de economische crisis. Graaf-laadcombinaties zakken nog dieper weg. De dalende trend die in het verleden al duidelijk merkbaar was werd nu nog doorgezet en het aantal verkochte eenheden daalde met 43% tot nog amper 30 stuks. De wielladers worden zeer zwaar getroffen en zakken naar een dieptepunt dat nog een stuk lager ligt dan hetgeen in de laatste 15 jaar werd geregistreerd. Wielladers worden naast de bouw ook voornamelijk verkocht in de industrie en het is duidelijk dat die veel zwaarder getroffen werd door de crisis dan de bouwsector zodat dit duidelijk in de cijfers te merken is: met 318 verkochte eenheden dalen die zomaar eventjes met 51%. De voorbije 15 jaar werden er nooit minder dan 500 eenheden verkocht. De cijfers spreken voor zich. De compactladers kenden reeds vele jaren een dalende lijn en doen het daardoor procentueel gezien iets minder slecht dan de andere categorieën met een daling van 22%. Hier zijn ook dezelfde bemerkingen te maken als wat we opmerkten bij de minigravers. Bulldozers op rupsen kenden na de euforie van 2008 een terugval met maar eventjes 74% tot op een niveau dat ook in 2004 werd gehaald. De verreikers daalden met 44% naar 696 eenheden, in lijn met de algemene tendens. Dumpers en dumptrucks gingen in vrije val naar beneden naar slechts 21 eenheden t.o.v. 152 in 2008 ! Dit is dan ook de grootste procentuele daler met

niet minder dan 86%. Het aantal verkochte machines blijft steken op slechts één derde van het vorige dieptepunt! Een aparte reden voor deze spectaculaire daling is er niet. Wel waren de dumpers het meest gevoelig aan de reeds aangehaalde oorzaken: algehele crisis, geen grote investeringsdossiers, zeer veel jonge machines bij de klanten en ook vooral zeer slechte prijzen op de tweedehandsmarkt. Hijskranen kenden een zeer lichte achteruitgang in vergelijking met andere machinetypes, maar dit is vermoedelijk nog voor een stuk te wijten aan extreem lange levertermijnen (meerdere jaren!) uit het verleden. De betonbreekhamers volgden ook de algemene lijn met een daling van 41% Alle terrein heftrucks, wegschaven, asfaltafwerkmachines en slipvorm pavers worden in te kleine aantallen verkocht om zinvolle commentaren bij de verkochte aantallen te kunnen geven maar een duidelijke achteruitgang is merkbaar. Wat de kleinere machines betreft bleven zien we een lichte stijging van 4% bij de trilplaten, terwijl de stampers zelfs een vooruitgang kenden van 19% zodat zij op ongeveer hetzelfde niveau haalden dan in 2007. Trilplaten en stampers zijn voor een aantal klanten niet echt een investering en worden dan ook gekocht als er nood aan is, m.a.w. als er werk is. De angst om te investeren omwille van de onzekere toekomst speelt hier duidelijk veel minder. Wat in 2010 ? De cijfers voor het eerste kwartaal van 2010 tonen absoluut nog geen positief beeld. Integendeel zelfs. Ten opzichte van het eerste kwartaal 2009 bedraagt de daling in omzeggens alle categorieën circa 20%. Het is dus duidelijk dat er voorlopig nog geen beterschap in zicht is. De crisis die nu reeds meer dan een jaar bezig is heeft ervoor gezorgd dat velen onder ons allerhande kostenbesparende maatregelen hebben getroffen maar de magnitude van deze crisis is van die aard dat dit in vele gevallen niet eens voldoende blijkt. Reserves worden dus aangesproken en het is maar zeer de vraag hoelang we dit met z’n allen gaan volhouden. Het einde is immers nog niet in zicht.


23

Deze crisis heeft echter ook vooral het landschap waarin we opereren volledig veranderd. De manier waarop vandaag de dag machines verkocht en gekocht worden is helemaal anders dan pakweg een paar jaar geleden. Klanten worden opportunistischer in hun aankoopgedrag en sommige verkopers stimuleren dit gedrag door allerhande acties die zij ondernemen. Dit levert op korte termijn aan beide kanten wel een paar ‘quick wins’ op maar stemt toch tot nadenken over de lange termijn. Een duurzame klant-leverancier relatie levert immers op lange termijn de beste resultaten op.

“When written in Chinese, the word ‘crisis’ is composed of two characters. One represents danger and the other represents opportunity.”

2. Evolutie van de bouwmachinemarkt in de EU en wereldwijd (Bron: Off-Highway-Research, 2009-2010) Er wordt verwacht dat de wereldwijde verkoop van bouwuitrusting met +8,5% zal stijgen dit jaar, volgens het laatste rapport van Off-Highway Research. De grootste impuls hiervoor zal vanuit China komen, waar de markt verwacht wordt +13% te stijgen. Men verwacht dat de totale wereldwijde verkoop van bouwuitrusting 517.284 eenheden zal bereiken en meer dan de helft daarvan - 280.720 machines – zullen in China verkocht worden. Het grootste groeipercentage wordt echter verwacht in India, waar men verwacht dat de verkoop een groei van +34% zal noteren met 39.865 verkochte eenheden dit jaar tegenover de cijfers van vorig jaar toen de verkoop 28.870 machines bedroeg.

‘Survival of the fittest’ is dan ook het ordewoord voor 2010 en dan zeker in de correcte Engelse betekenis van de ‘meest aangepaste’. Bedrijven die zich het best zullen aangepast hebben aan deze veranderde omstandigheden zullen het minst beschadigd uit deze moeilijke periode komen. Ik zou willen eindigen met een citaat van J.F. Kennedy om in deze harde tijden toch nog een kleine positieve noot mee te geven. Het is aan ieder van ons om dit op zijn eigen wijze invulling te geven.

een stijging van +7% tegenover de cijfers van 2009 toen er 86.047 machines verkocht werden. Gezien het feit dat de markt met meer dan 210.000 eenheden piekte in 2007, zijn zulke lage volumes echter nog altijd verre van gezond. In Noord-Amerika verwacht men evenzo een groei van de bouwuitrustingmarkt met +3% dit jaar tot 78.475 eenheden. Dit is echter opnieuw een heel laag niveau vergeleken met de piek van meer dan 230.000 verkochte machines in 2005 en nog altijd amper de helft van de machines die meer recent verkocht werden in 2008. De enige markt waar een daling verwacht wordt dit jaar is de Japanse, waarvoor men nog een verlies van -19% voorspelt tot 23.690 machines.

In West-Europa en Noord-Amerika verwacht men een meer gematigde groei in vergelijking met de verschrikkelijk slechte resultaten van vorig jaar. In West-Europa verwacht men bijvoorbeeld dat de verkoop 92.524 eenheden zal bedragen, goed voor

Dries Van Haut sectievoorzitter Burgerlijke Bouwkunde / Bouw

Wereldwijde verkoop bouwuitrusting verwacht met +8,5% te stijgen 2009

2007

2010

2008 2009

24



25

Evolutie van de verkoopcijfers van hydraulische graafmachines in België 1400

Evolutie van de verkoopcijfers in België 200

Minigravers

1200

Op banden

1000

Dumpers en dumptrucks

120

600

80

400

40

200 0

Telescoopkranen

160

Op rupsen

800


0

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Op rupsen

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

346

483

526

623

679

648

472

459

507

671

772

949

1145

555

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Dumpers

54

68

90

149

148

104

94

80

59

63

96

130

152

21

Op banden

222

255

236

319

315

284

188

209

244

322

376

327

377

225

Telescoopkranen

64

44

127

103

77

69

82

65

47

67

48

60

58

53

Minigravers

495

689

858

977

1.193

1.135

755

909

793

1019

1166

1335

1064

839


25

32

40

45

68

66

38

30

22

47

46

58

84

22

Evolutie van de verkoopcijfers van wielladers in België 1400

Compactladers

1200


1000

Verreikers

800

Wielladers

600 400 200 0

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Wielladers

551

551

638

606

623

649

517

510

504

465

527

660

654

318

Verreikers

393

692

773

818

810

605

703

520

765

720

853

891

1238

696


183

187

170

172

183

153

105

81

106

75

50

85

53

30

Compact-laders

453

465

552

435

468

435

407

362

331

437

388

368

262

204

26



27

Evolutie van de verkoopcijfers in België

Evolutie van de verkoopcijfers in België

500

Hydr. Breekhamers

Walsen Trilstampers

1200

400

Trilplaten

900

300

600

200 100

1500

300 0

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Hydr. Breekhamers

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

137

133

213

183

215

174

113

194

204

240

233

453

432

255

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Trilplaten

1.125

1.169

1.192

1.224

1.195

974

963

1.027

880

967

989

1119

1098

1140

Trilstampers

398

474

503

602

610

409

405

443

356

329

660

566

470

561

Walsen

187

180

253

217

285

229

178

168

205

250

222

283

249

151

Evolutie van de verkoop van “grote” machines (graafmachines op banden en rupsen en wielladers >10 ton)

Evolutie van de verkoopcijfers in België 30

Slipform-pavers

25

Wegschaven

20

Asfalt-afwerkmachines

15

2000

1500

10

1000

5 0

500

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Asfalt-afwerkmachines

21

9

16

19

26

22

11

9

15

25

22

27

19

15

800

812

908

996

1.052

1.145

1.340

1.498

1.455

1.075

996

1.018

1.227

1.393

1.558

1.614

907

Wegschaven

10

6

4

3

9

8

5

5

12

1

4

5

8

2

Slipform-pavers

2

5

4

3

5

5

0

3

-

4

12

14

13

3

28



29

NBB - CONJUNCTUURONDERZOEKINGEN

sectorale resultaten van de handel Toelichting bij de tabellen De oppervlakte van elke kleur binnen een vakje weerspiegelt het percentage deelnemers die eenzelfde tendens gesignaleerd hebben. De individuele antwoorden werden ‘’gewogen’’ met het jaarlijkse omzetcijfer om rekening te houden met de relatieve belangrijkheid van ieder bedrijf.

Verkoop van materiaal voor endedeburgerlijke burgerlijke bouwkunde verkoop van materieel voorde debouw bouw en bouwkunde VERLOOP TIJDENS DE VOORGAANDE MAAND *

Omzet (in functie van het seizoen)

100

100

75

75

50

50

25

25

Antwoorden die melding maken van een vermindering of een beoordeling ‘’lager dan normaal’’.

Antwoorden die melding maken van een vermeerdering of een beoordeling ‘’hoger dan normaal’’.

BEOORDELINGEN

In vergelijking met de dezelfde maand van het vorige jaar Omzet

0

Antwoorden die melding maken van een onveranderde toestand of een beoordeling ‘’normaal’’.

MEI 2010

05 06 2009

07

08

09

10

11

12

01 02 2010

03

04

0

05

05 06 2009

07

08

Tegenover de vorige maand Voorraden 100

75

75

50

50

25

25

Onvoldoende antwoorden.

05 06 2009

07

08

09

10

11

12

10

11

12

01 02 2010

03

04

05

03

04

05

Peil van de voorraden

100

0

09

01 02 2010

03

04

05

01 02 2010

03

04

05

0

05 06 2009

07

08

09

10

11

12

01 02 2010

Verkoopprijzen 100 75 50 25 0

05 06 2009

07

08

09

10

11

12

VOORUITZICHTEN VOLGENDE DRIE MAANDEN Tewerkstelling 100

100

75

75

50

50

25

25

0

05 06 2009

07

08

09

10

11

12

01 02 2010

03

04

Verkoopprijzen

100

0

05

75

50

50

25

25 05 06 2009

07

08

09

10

11

12

05 06 2009

07

01 02 2010

03

04

05

0

08

09

10

11

12

01 02 2010

05 06 2009

07

08

09

10

11

12

01 02 2010

* Voor de aangeduide referentieperiode heeft de weergegeven evolutie betrekking op de voorgaande maand. * Voor de aangeduide referentieperiode heeft de weergegeven evolutie betrekking op de voorgaande maand. Bijvoorbeeld voor de enquêtemaand mei verwijst het verloop naar de in april opgetekende ontwikkelingen. Bijvoorbeeld voor de enquêtemaand mei verwijst het verloop naar de in april opgetekende ontwikkelingen.

Mei 2010 NBB Conjunctuuronderzoeken

30


03

04

05

Bestellingen bij leveranciers

100

75

0

Vraag van de klanten


03

04

05

Vertrouwelijk

62.002

31

Hoofdstuk 3 De interne goederenbehandeling in 2009

Het jaar 2009 vertoont een volumedaling van -39,8 %

Totale markt - SIGMA Elektrische vorkheftrucks

2005

2006

2007

2008

2009

+5,9%

+12,6%

+6,1%

-1,3%

-48,0%

Thermische vorkheftrucks

+1,9%

+1,4%

+14,2%

-19,2%

-43,3%

Magazijntrucks

+6,4%

+10,3%

-1,8%

+3,9%

-35,9%

Totale markt

+5,3%

+8,7%

+3,1%

-2,6%

-39,8%

Totale markt - Sigma

Magazijntrucks - SIGMA

Jaar

Eenheden

%

2000

8.524

2001

7.329

-14,0%

2002

7.504

2,4%

Jaar

Eenheden

%

2000

4.208

2001

4.130

-1,9%

2002

4.371

5,8%

2003

7.595

1,2%

2003

4.345

-0,6%

2004

8.343

9,8%

2004

4.795

10,4%

2005

8.784

5,3%

2005

5.110

6,6%

2006

9.547

8,7%

2006

5.634

10,3%

2007

9.846

3,1%

2007

5.530

8,2%

2008

9.592

-2,6%

2008

5.744

3,9%

2009

5.773

-39,8%

2009

3.684

-35,9%

Magazijntrucks

2006

2007

2008

2009

%

Reachtrucks

787

630

804

414

-48,5%

Pallettrucks

2317

2431

2467

1865

-24,4%

Stapelaars

1369

1391

1415

896

-36,7%

Horizontale Orderpickers

841

671

591

319

-46,0%

Overige

320

407

467

190

-59,3%

Totaal magazijntrucks

5634

5530

5744

3684

-35,9%


33

Magazijntrucks 2006-2009

Vorkheftrucks 2006-2009 Overige

Diesel

Horizontale orderpickers Stapelaars

Gaz / LPG Electr.

Pallettrucks Reachtrucks

Vorkheftrucks - SIGMA Jaar

Eenheden

%

2000

4.309

2001

3.189

-26,0%

2002

3.131

-1,8%

2003

3.246

3,7%

2004

3.542

9,1%

2005

3.674

3,7%

2006

3.913

6,5%

2007

4.316

17,5%

2008

3.848

-10,8%

2009

2089

-45,7%

Vorkheftrucks

2006

2007

2008

2009

%

Elektrisch

1891

2007

1982

1031

-47,98%

Gas / LPG

592

692

614

362

-41,04%

Diesel

1430

1617

1252

696

-44,41%

Totaal Verbranding

2022

2309

1866

1058

-43,30%

Totaal Vorkheftrucks

3913

4316

3848

2089

-45,71%

Evolutie van de markt van de vorkheftrucks - SIGMA Elektrische trucks Jaar

“3-wieler”

2000

838

%

“4-wieler”

%

1.098

Benzine / LPG / Diesel Totaal

%

1.936

Thermisch

%

2.373

Totaal 4.309

2001

712

-15,0%

687

-37,4%

1.399

-27,7%

1.790

-24,6%

3.189

2002

760

6,7%

743

8,2%

1.503

7,4%

1.628

-9,1%

3.131

2003

658

-13,4%

874

17,6%

1.532

1,9%

1.714

5,3%

3.246

2004

774

17,6%

812

-7,1%

1.586

3,5%

1.956

14,1%

3.542

2005

750

-3,1%

930

14,5%

1.680

5,9%

1.994

1,9%

3.674

2006

937

24,9%

954

2,6%

1.891

12,6%

2.022

1,4%

3.913

2007

988

5,4%

1.019

6,8%

2.007

6,1%

2.309

14,2%

4.316

2008

944

-4,5%

1.038

1,9%

1.982

-1,2%

1.866

-19,2%

3.848

2009

467

-52,7%

564

-44,7%

1.031

-48,0%

1.058

-43,3%

2.089

34



35

Goederenbehandeling commentaar bij de SIGMA-cijfers 2009 en vooruitzichten 2010 Annus horribilis Bij de beschouwingen over de evolutie van de markt van transportmateriaal voor de interne goederenbehandeling gaan we niet nogmaals in op de algemene context waarin deze zich heeft voltrokken. Deze zal u inmiddels wel voldoende malen verduidelijkt zijn. De daling in de verkoop van materiaal voor intern transport was in 2009 extreem : min 39,8% t.o.v. 2008. In 2008 werden we pas in de maand oktober geconfronteerd met een plots imploderen van de markt: het begin van de crisis in onze sector. Het verschil tussen de eerste drie kwartalen 2008 en kwartaal vier was brutaal. Waar tot einde september de markt nog een groei kende van 12% t.o.v. dezelfde periode in 2007, kende het vierde kwartaal een terugval van 31%. Onze vrees dat dit het begin was van een trend die zich in 2009 verder zou uitdiepen werd bewaarheid. Het zwaarst getroffen werd het segment van de heftrucks. De terugval in de industrie (o.a. de autoassemblage), in de logistieke sector in het algemeen en de haventrafiek in het bijzonder, is hier zeker niet vreemd aan. De investeringen vanuit deze sectoren zijn in 2009 vrijwel volledig weggevallen. Daar waar de markt de laatste 10 jaar gemiddeld 3500 eenheden bedroeg, met een top in 2007 van 4316 stuks, zijn er in 2009 slechts 2089 heftrucks verkocht. Een daling van 45,7% én het laagste volume sinds 1996. Meest uitgesproken is de terugval in de verkoop van elektrische vorkliften met 48%. Maar het resultaat voor de diesel en gas aangedreven trucks is met minus 43,3% nauwelijks beter te noemen, vooral gezien dit segment in 2008 al 19,9% minder had gepresteerd. De markt voor magazijntoestellen werd relatief iets minder zwaar getroffen. Dit o.a. omdat belangrijke afnemers van deze types trucks, o.a. de grootdistributie en de levensmiddelensector minder onder de crisis gebukt gingen.

36

Hoewel: een daling met 35,9% van 5744 naar 3864 eenheden maakt ook de malaise voor dit segment duidelijk.

omringende landen is hier een voorbeeld van. Inmiddels wordt dit systeem met veel interesse door andere beroepsfederaties bekeken.

Financiële consequenties

Een ander dossier was de classificatie door OVAM van heftrucks als “elektrische apparaten” in het kader van RECUPEL. SIGMA is hier in nauwe samenwerking met de Studiedienst van FEDERAUTO in discussie getreden met OVAM om dit ongedaan te maken. Dit met succes. Er werd een akkoord met OVAM en de bevoegde overheid bereikt om interne transportmiddelen uit de scope van “ELECTRISCHE APPARATEN VOOR PROFESSIONEEL GEBRUIK” te houden.

De gevolgen hiervan op de omzet uit verkoop voor onze leden zijn ernstig. Gezien de heftrucks normaal belangrijk hogere omzetten genereren dan magazijntoestellen, betekent de shift in de markt dat de verkoopomzet van de sector in 2009 meer dan 50% onder het niveau van vorig jaar zat. Tevens heeft de totale afkoeling van de industriële en logistieke activiteit in België ook gevolgen op de serviceactiviteiten, op de verhuur korte termijn én op de verkoop van occasietoestellen (een activiteit die in aantallen vergelijkbaar is met deze van de nieuwe toestellen). Uiteindelijk resulteert dit in een totale omzetdaling op sectorniveau van meer dan 20%.

Het voorbije jaar werden vele van onze leden trouwens al lid van Valorlub, Recytyre en Bebat wat niet onmiddellijk tot de door de overheid beloofde administratieve vereenvoudiging heeft bijgedragen. Gelukkig kunnen we ook hier op de steun vanuit Federauto rekenen.

Wat met 2010 ? De cijfers van het eerste kwartaal van 2010 tonen een lichte verbetering van de markt. De daling is duidelijk gestopt. Iets betere resultaten worden genoteerd in alle segmenten. Deze blijven echter nog ver onder deze van de laatste jaren. Bij onze leden heerst bovendien grote onzekerheid in hoeverre dit als een trend voor de rest van het jaar mag aanzien worden. Een verlenging van de crisismaatregelen is dan ook wenselijk en zou zeker helpen het behoud van de werkgelegenheid te vrijwaren. Tevens zou de sector gesteund kunnen worden door de gebruikers van interne transportmiddelen premies toe te kennen bij vervanging van oude milieuvervuilende trucks door nieuwe CO2-uitstoot vriendelijke toestellen, zoals dit al voor vele andere transportmodi, machines en producten gebeurt.

De reflex van vele bedrijven was om een deel van de oplossing van de door de crisis veroorzaakte problemen te zoeken in het onder druk zetten van de leveranciers. Zoals voor vele andere sectoren heeft dit ook voor onze sector ertoe geleid dat het effect op de prijsniveaus en de daaruit resulterende marges zeer ongezonde proporties heeft aangenomen.

Door het weinig fraaie plaatje van 2009 en de nog grote onzekerheid voor 2010 kunnen we toch één positief gevolg optekenen: de professionaliteit en efficiëntie van onze leden-bedrijven is tot in het extreme geoptimaliseerd. Onze sector staat dan ook paraat om bij een eerste werkelijke heropleving hier ten volle van te kunnen profiteren.

De exacte jaarresultaten zijn momenteel nog niet gekend maar het is wel al duidelijk dat voor vele leden de rendabiliteit in 2009 naar een problematisch niveau geëvolueerd is.

Jean-Paul Dubois sectievoorzitter Goederenbehandeling / Lift-Trucks

Vrijwel al onze leden hebben hierop gereageerd met grondige herstructureringen en kostenbesparingsprogramma’s met een daling van de tewerkstelling als gevolg; weliswaar voorlopig nog gedeeltelijk opgevangen door het toepassen van de anti-crisismaatregelen van de overheid. In dit moeilijke klimaat is Sigma initiatieven blijven nemen om de activiteiten in onze sector te ondersteunen en de gemeenschappelijke belangen van onze leden te behartigen. De impuls vanuit de Sectie Goederenbehandeling in de ontwikkeling van een Veiligheidskeur op vraag van de markt en naar analogie met de ons



37

Marktevolutie van de vorkheftrucks

Totaal vorkheftrucks Elektrisch

Elektrisch

Thermisch

Thermisch Totaal

Marktevolutie van de vorkheftrucks gaz en diesel Gas Diesel

38



39

NBB - CONJUNCTUURONDERZOEKINGEN

sectorale resultaten van de handel Toelichting bij de tabellen De oppervlakte van elke kleur binnen een vakje weerspiegelt het percentage deelnemers die eenzelfde tendens gesignaleerd hebben. De individuele antwoorden werden ‘’gewogen’’ met het jaarlijkse omzetcijfer om rekening te houden met de relatieve belangrijkheid van ieder bedrijf.

Verkoop van lift-trucks, compactladers, verkoop van lift-trucks, compactladers, enz.enz. VERLOOP TIJDENS DE VOORGAANDE MAAND *

Omzet (in functie van het seizoen)

100

100

75

75

50

50

25

25

Antwoorden die melding maken van een vermindering of een beoordeling ‘’lager dan normaal’’.

Antwoorden die melding maken van een vermeerdering of een beoordeling ‘’hoger dan normaal’’.

BEOORDELINGEN

In vergelijking met de dezelfde maand van het vorige jaar Omzet

0

Antwoorden die melding maken van een onveranderde toestand of een beoordeling ‘’normaal’’.

MEI 2010

05 06 2009

07

08

09

10

11

12

01 02 2010

03

04

0

05

05 06 2009

07

08

Tegenover de vorige maand Voorraden 100

75

75

50

50

25

25

Onvoldoende antwoorden.

05 06 2009

07

08

09

10

11

12

10

11

12

01 02 2010

03

04

05

03

04

05

Peil van de voorraden

100

0

09

01 02 2010

03

04

05

01 02 2010

03

04

05

0

05 06 2009

07

08

09

10

11

12

01 02 2010

Verkoopprijzen 100 75 50 25 0

05 06 2009

07

08

09

10

11

12

VOORUITZICHTEN VOLGENDE DRIE MAANDEN Tewerkstelling 100

100

75

75

50

50

25

25

0

05 06 2009

07

08

09

10

11

12

01 02 2010

03

04

Verkoopprijzen

100

0

05

75

50

50

25

25 05 06 2009

07

08

09

10

11

12

05 06 2009

07

01 02 2010

03

04

05

0

08

09

10

11

12

01 02 2010

05 06 2009

07

08

09

10

11

12

01 02 2010

* Voor de aangeduide referentieperiode heeft de weergegeven evolutie betrekking op de voorgaande maand. * Voor de aangeduide referentieperiode heeft de weergegeven evolutie betrekking op de voorgaande maand. Bijvoorbeeld voor de enquêtemaand mei verwijst het verloop naar de in april opgetekende ontwikkelingen. Bijvoorbeeld voor de enquêtemaand mei verwijst het verloop naar de in april opgetekende ontwikkelingen.

Mei 2010 NBB Conjunctuuronderzoeken

40


03

04

05

Bestellingen bij leveranciers

100

75

0

Vraag van de klanten


03

04

05

Vertrouwelijk

62.001

41

Hoofdstuk 4 Belang en activiteiten van SIGMA De indringende financieel-economische crisis en diepgaande recessie van vandaag, plots zeer drastisch ingezet met een sterk tanend 4de kwartaal 2008, met toen enorme verschillen in verkoopcijfers tussen de eerste 9 maanden en de laatste 3 maanden van 2008, trof de machinesector in 2009 bijzonder zwaar, met in bepaalde categorieën producten makkelijk YTDverkoopvolumes van minus 50 % en meer. Soms vergelijkbaar met wat in de vrachtwagensector gebeurt, maar veel ernstiger doorgaans dan in de autosector als dusdanig. De indruk bestaat soms dat cijfers nog te positief uitvallen, vergeleken bij het doorsnee buikgevoel: is het dieptepunt wel bereikt? Het risico op een structurele omzetvermindering, over verscheidene jaren, neemt drastisch toe naarmate deze - 50 % te lang zou gaan duren. De jaarlijkse enquête gehouden onder de aangesloten SIGMA-leden geeft voor het geheel van de activiteiten in burgerlijke bouwkunde, bouw (inclusief de deelsector bekisting) en goederenbehandeling, voor 2009 een totale omzet van 984.667.107 EUR. Ten opzichte van 2008 betekent dit alvast een gemiddelde daling met - 27,10 %, sterk contrasterend met de tot voor kort vrijwel aanhoudende historische ‘all time high’ hoogconjunctuur en de in omzet-termen absolute topjaren 2007 (1.260.206.951 EUR) èn 2008 (ondanks een sterk tanend 4de kwartaal, toch 1.350.653.652 EUR). De subsector Burgerlijke Bouwkunde (exclusief bekisting) realiseert in 2009 een omzetdaling van - 31,50 % (!). De specifieke deelsector bekisting haalt + 1,50% en zet hiermee voor de 2de keer opeenvolgend een beduidend beter resultaat neer dan even tevoren (+ 3,60 % in 2008 tegenover nog - 5,00 % in 2007). De subsector Goederenbehandeling volgt de algemene trend met een solide omzetdaling van - 22,30 %. Dat ook 2010 een bijzonder moeilijk jaar zou worden besefte iedereen. Hoe diep onze markt nog verder zakt weten we niet. Bedrijven stelden in het vooruitzicht van 2010 dan wel hun budgetten en objectieven op met het oog op een lichte groei van misschien 5 % of meer (ergens in de loop van de tweede helft van 2010), doch om de onheilspellende berichten van stijgende werkloosheid kunnen we niet heen. De sterk dalende tewerkstelling creëert een bijkomende dimensie van onzekerheid die zowel het aankoopgedrag van de consument als het ondernemersvertrouwen zwaar aantast. Komt daar nog bij dat banken bijzonder terughoudend zijn geworden m.b.t. nieuwe kredietver-

strekking en dat nogal wat bedrijven en dus klanten hun reserves hebben aangesproken, hopende op een snel herstel. Hier speelt natuurlijk het tijdseffect een doorslaggevende rol en groeit het besef dat hoe langer dit herstel op zich laat wachten, des te meer bedrijven in moeilijkheden kunnen komen, overkop zullen gaan en in hun val leveranciers dreigen mee te sleuren. Inmiddels zorgde de crisis ervoor dat onze bedrijven noodgedwongen hun kostenstructuren bijstelden. Los van een grondige uitgavenherziening op alle mogelijke kostenplaatsen en kostensoorten, werd de personeelsbezetting grondig onder de loep genomen. In het ene bedrijf was er sprake van tijdelijke werkloosheid voor arbeiders èn bedienden, in het andere gingen medewerkers op brugpensioen of werden overuren strikt gelimiteerd, sporadisch vielen naakte ontslagen ondanks dat nagenoeg iedereen trachtte zijn personeel zo lang mogelijk in dienst te houden. Tot op heden is onze sector hier vrij goed in geslaagd maar de inkomsten zijn laag en de toekomst onzeker, waardoor een bijkomende besparingsronde zich meer en meer opdringt. Inmiddels hebben onze bedrijven hun structuren verlicht en in dezelfde geest aangepast naar een crisissituatie waarin met minder meer wordt bereikt. Eens de markt in 2010 - al was het maar een beetje – heropleeft, mogen we verwachten dat de bedrijfsresultaten evenredig stijgen. De marktsituatie kunnen we moeilijk beïnvloeden, de macro-economische marktomstandigheden nog veel minder, en tóch is er de zekerheid dat hoe langer de klant wacht met zijn verouderend machinepark te vervangen, hoe meer de kost voor onderhoud en herstellingen zal toenemen. Eens het break-even punt bereikt zal de afweging wellicht snel worden gemaakt om alsnog het park opnieuw te vervangen? Ondanks al die omstandigheden blijven op het niveau van SIGMA talrijke initiatieven getuigen van een doorgedreven sectordynamiek, met opvallend ook een significante consolidatie van het totale SIGMA-ledenaantal. Binnen SIGMA wordt iedere spontane vraag om lidmaatschap systematisch voorgelegd aan de desbetreffende sectievergadering respectievelijk aan de Raad van Bestuur, dewelke ook kordaat in de ene of andere zin beslist.


43

SIGMA telt eind 2009 goed 80 representatieve leden-ondernemingen waarvan 47 + 6 in Burgerlijke Bouwkunde / Bouw en 27 + 6 in Goederenbehandeling (6 leden zijn namelijk zowel lid van de sectie Burgerlijke Bouw als van de sectie Goederenbehandeling en worden hier niet dubbelgeteld). Terugblikkend op de voorbije periode mochten wij in ongeveer een jaar tijd (2008-2009) een hele reeks nieuwe leden verwelkomen, met name en in volgorde Hydrokit Benelux, Merlo Import Benelux, Terex Roadbuilding Europe NV, Terex Demag GmbH, HMB (Hyundai Machines Belgium) NV, Cebeko NV, Kemp BVBA en Marcom BVBA in Burgerlijke Bouwkunde / Bouw. Raepers NV, Nissan Forklift Europe BV, Intrans Benelux BV, Deceuninck Hendrik BVBA, Faam België BVBA en zeer recent Solumatics BVBA resp. in Goederenbehandeling. Grosso modo kunnen wij hier spreken over een significante toename van het aantal leden met 20 % ! Los van deze spontane maar gestuurde ®evolutie, hebben ondernemingen er in deze woelige economische tijden trouwens meer belang bij dan ooit het lidmaatschap van SIGMA aan te gaan of te hernieuwen. SIGMA, samen met het overkoepelende FEDERAUTO, biedt haar leden een dynamisch discussieforum en een sectorieel overlegplatform bij uitstek, stelt een aantal deskundige, kwaliteitsvolle diensten en informatiestromen ter beschikking en laat toe

zowel een persoonlijke visie te formuleren als een actieve rol te spelen in de behartiging van zowel individuele als collectieve belangen. Het valt overigens op dat de SIGMA-leden talrijk deelnemen aan de trimestriële sectievergaderingen, wat ook wijst op de vele bekommernissen waar de SIGMA-leden mee te maken krijgen en de raad en ondersteuning die SIGMA en FEDERAUTO in dit verband kunnen bieden. Dankzij een goede samenwerking met FEDERAUTO, de onvoorwaardelijke ondersteuning van haar Studie- en juridische Diensten en dankzij een ongedwongen samenhorigheid van de SIGMA-leden zelf, is SIGMA in staat te groeien en zulks louter tot nut van àl haar leden. De vorige jaarlijkse statutaire Algemene Vergadering van 11 juni 2009, nu een jaar geleden, in het vooruitzicht van MATEXPO (Kortrijk Xpo, 02-06.09.2009) gehouden op het Stadhuis van Kortrijk, herbevestigde de sedert het jaar voordien herwonnen stabiliteit en continuïteit op het niveau van de Raad van Bestuur, met Luc Smeets als voorzitter, met Jean-Paul Dubois en Dries Van Haut als vice-voorzitters (hetzij als respectievelijke voorzitters van de 2 SIGMA-secties Goederenbehandeling / Lift-Trucks en Burgerlijke Bouwkunde / Bouw) en met René Danielsson, Geert De Bruycker, Chris Mathijs, Jean-Christophe Smeets, Daniel Tordeur en Kris Vochten als overige bestuur-

ders (Dhr. Marc Podevyn nam toen als Rekeningcontroleur het roer over van Dhr. René Wetzels). Op niveau van de Raad van Bestuur stuurt SIGMA aan op een gedragscode die onder de vorm van een Compliance Policy, in een tijdperk van Corporate Governance, een charter moet vormen voor de leden, zonder evenwel moraliserend of te betuttelend te willen zijn. Een position paper inzake mededingingsrecht, reeds bestaande binnen andere groeperingen, werd voor SIGMA omgezet in het Nederlands, het Frans en het Engels. SIGMA dringt hiermee bij haar leden aan op eerlijke concurrentie en wil met respect voor mededingingsregels garant staan voor een correcte vrijemarktwerking. Block Exemption: Dhr. Albert Poncelet, Algemeen Adviseur FEDERAUTO, gaf op niveau van de sectievergaderingen uitvoerig toelichting bij de wijzigende Europese regelgeving rond verticale distributiecontracten tussen constructeurs, importeurs en dealerbedrijven. Een belangrijk verschil met de autobranche (grotere aantallen, kleinere marktaandelen) en de machinesector (kleinere aantallen, grotere marktaandelen), blijkt hier doorgaans te interfereren. Een vast agendapunt op de dagorde van de Sectie Goederenbehandeling / Lift-Trucks vormt steeds de discrepantie tussen de SIGMA-marktcijfers en de veel hoger uitvallende World Industrial Trucks Statistics (WITS). In eerste instantie dienden binnen SIGMA alle nog ontbrekende marktspelers overtuigd te worden lid te worden en cijfers systematisch en consequent te rapporteren. De SIGMA-website en in het bijzonder de online-rapportering van de verkoopcijfers binnen de sectie Burgerlijke Bouwkunde / Bouw, vragen steeds om meer gebruiksvriendelijkheid en om een betere kwaliteit van de informatievoorziening. Een oplossing diende eerder gezocht voor het verdere beheer van de website en het on-line rapporteringssysteem gezien de externe operator Desk02 te kennen had gegeven de continuïteit niet meer te kunnen garanderen. Met de hulp van de nieuwe externe website-beheerder A Web Development Company (www.awebdevelopmentcompany.be) zal, daar waar nodig, verder bijgestuurd worden, opdat de anonimiteit van de rapportering ook ten allen tijde gevrijwaard mag blijven, vanzelfsprekend steeds mede onder het toeziend oog van FEDERAUTO-Statistiekverantwoordelijke Mevr. Fabienne Guns. Een nieuwe ontwikkeling

44


naar de 2de helft van 2010 toe: één keer per jaar zal een uitsplitsing van verkoopvolumes per provincie in kaart worden gebracht, dit volgens de rubrieken die we ook vandaag hanteren en voor ’t eerst (bij wijze van test) m.b.t. 2009. Binnen de Sectie Goederenbehandeling / Lift-Trucks werd reeds eerder binnen een aparte werkgroep de vaknomenclatuur vastgelegd. Vandaag wordt nog steeds geijverd voor standaard typecontracten die, rekeninghoudend met een eenduidige terminologie, een referentiekader kunnen zijn voor leden en hun klanten. Ook binnen de Sectie Burgerlijke Bouwkunde / Bouw werden de standaard algemene verhuurvoorwaarden zowel als de standaard algemene verkoopsvoorwaarden in onderling overleg gereviseerd. Deze voorwaarden kunnen steeds worden overhandigd bij een eerste contact met de klant en er kan m.a.w. steeds naar worden gerefereerd. Binnen de sectie Burgerlijke Bouwkunde / Bouw werd met Educam en in samenwerking met de VDAB reeds eerder een sectorspecifieke VCA-opleiding voor buitendienstmecaniciens ontwikkeld en opgestart. Zowel in 2008 als in 2009 werden in dit kader Nederlandstalige opleidingssessies georganiseerd. Toch blijkt de concrete belangstelling hier tot nog toe eerder mager. Het volgen van een opleiding laat toe een VCA-attest te verwerven, dat faciliterend werkt bij het voldoen aan veiligheidsvoorschriften en -procedures van grotere ondernemingen bij onderhoud en herstelling van machines op hun sites of op de werkplek van de klant. Gezien de principes niet altijd eenduidig van toepassing zijn voor mecaniciens behorende tot de Sectie Lift-Trucks, wordt door deze laatste als volwaardig alternatief het SIGMA


45

eiligheidsmanifest gehanteerd, doorgaans tot alV gemene tevredenheid van gebruikers en hun klanten. M.b.t. de buitendienstmecaniciens is inmiddels om veiligheidsredenen bijkomend gevraagd om als algemene regel er steeds over te waken dat zij niet alleen maar steeds met 2 worden uitgestuurd. T.a.v. Educam werd nog met succes aangedrongen op een verkorting tot 2 weken van de Educam-erkenningsperiode m.b.t. de realisatie van zgn. bedrijfseigen cursussen. De vertegenwoordigers van SIGMA (Dhr. Guido Coningx (Jungheinrich) en Dhr. Luc Smeets (Toyota Material Handling Belgium)) in het Paritair Comité voor de Metaalhandel, hebben opnieuw meegewerkt aan de onderhandelingen met de vakbonden voor een nieuw sectoraal akkoord voor de arbeiders. Ondanks de realiteit van de financieel-economische crisis, was het niet evident om de vakbondseisen af te blokken. Uiteindelijk werd er een mini-akkoord afgesloten, waarbij het accent werd gelegd op de koopkrachtmaatregel van forfaitair 125,00 EUR in 2009, en recurrent 250,00 EUR in 2010. In het kader van de Stand-By-CAO kunnen ondernemingen een bedrijfs-CAO afsluiten, afwijkend van de sectoriële. In april 2008 werd destijds met medewerking van FEDERAUTO reeds een CAO m.b.t. verplaatsingstijden afgerond. Beslist werd toen om ochtend- en/ of avondverplaatsingen van buitenmecaniciens tot één uur per dag als verplaatsingstijd en niet meer als arbeidstijd te laten gelden. Bedrijfsspecifieke regelingen zijn steeds vast te leggen op ondernemingsniveau in een ondernemings-CAO hetzij in het Arbeidsreglement, steeds refererend aan de overkoepelende sector-CAO. Ook deze CAO werd verder verlengd. De onderhandelaars hebben bij het nemen van de beslissingen ook de sociale vrede voor ogen gehouden in een periode van crisis en zeker de uitzonderlijke situatie waarin onze sector zich bevindt. Nieuwe ontwikkelingen vanwege OVAM overvielen de SIGMA-leden, waarbij graag gewezen wordt op de gedreven interventies van FEDERAUTO / Adjunct Directeur Studiedienst Mevr. Martine Vanheers. Enerzijds stond het onderworpen zijn aan de Recupel-aanvaardingsplicht van elektrische heftrucks ter discussie, werd met de leden-professionals de problematiek overlopen en t.a.v. OVAM een argumentarium opgesteld om het grootste gedeelte van de toestellen, zijnde vervoermiddelen eerder dan apparaten, buiten het toepassingsveld te hou-

46

den (verdere ontkrachting beslissingsboom al dan niet onderworpen; uitklaren recyclage-tonnageissue, aanklagen administratieve rompslomp). Na een eerdere ontmoeting met OVAM zelf, gingen op 17 maart en op 25 mei 2010 gesprekken door met het ministerieel ‘Kabinet Joke Schauvliege’, waarop uiteindelijk toch de beslissing volgde dat elektrische heftrucks geheel NIET zullen onderworpen worden aan de aanvaardingsplicht noch aan de recupelbijdrage, m.a.w. een bijzonder succes voor FEDERAUTO / Martine Vanheers en SIGMA / JeanPaul Dubois evenals voor de achterban, de Raad van Bestuur van SIGMA en alle actieve vertegenwoordigers-afgevaardigden van de leden die hier steeds een vrijwel unanieme, compromisloze benadering hadden voorgestaan). Anderzijds trof een nieuwe regelgeving rond banden, batterijen, oliën ‘bij eerste montage / first fill’ ook de SIGMA-leden die, zowel in Goederenbehandeling als in Burgerlijke Bouw, plots hierover controlebezoeken vanwege OVAM ondergingen. Aan de leden werd aangeraden zich respectievelijk aan te melden bij Recytyre, Recybat en Valorlub, die zich ook prompt van hun kant dienden te organiseren om leden aangaande deze materie te onthalen, te informeren en te begeleiden. Inmiddels werd door FEDERAUTO uitvoerig gecommuniceerd over deze nieuwe regelgeving en aangegeven hoe deze in de praktijk naar facturatie toe, toe te passen (Recytyre, Recybat & Valorlub lijn per lijn op te nemen op de facturen; principe: de eindgebruiker betaalt); verder werd als ultieme datum van (retroactieve) invoegetreding 1 april 2010 weerhouden. Verder werd nog bijzondere aandacht besteed aan volgende verduidelijking: op Belgisch niveau moet maar éénmaal betaald worden voor een product dat op de Belgische markt gebracht wordt. In principe is het de producent / invoerder die dit betaalt; bij alle organismen kan een derde zich in de plaats stellen voor de producent / invoerder; een constructeur kan zich bijgevolg in de plaats stellen en de bijdrage betalen in België; indien een constructeur al heeft betaald in een andere land bijvoorbeeld zijn thuisland, dan kan hij normaliter de bijdrage terugvragen in zijn thuisland voor de producten die hij exporteert naar België; volgens de Belgische wetgeving is het de producent / invoerder die in België de aanvaardingsplichtige is.


SIGMACert (www.sigmacert.be) en MOBILCert CVBA ?

Cert©

Empowered by MΦBILCert CVBA SCRL Daar waar vroeger de meningen onuitgesproken dan wel verdeeld waren, is in de loop van 2009 onder de leden een aanzienlijke consensus gegroeid aangaande de wenselijkheid van een eigen veiligheidskeur. Een SIGMA-Keur Nota werd opgesteld om de belangrijkste principes en opties weer te geven, een aantal implicaties duidelijk in kaart te brengen en af te wegen in termen van budget, ontwikkeling, werking en draagvlak. FEDERAUTO / Directeur Studiedienst Dhr. Philippe Decrock en Regio Manager & Algemeen Secretaris Federauto Carrosserie Dhr. Luc Schets lichtten het project, de procedures en toekomstige werking en meerwaarde van een SIGMACert-veiligheidskeur in een aantal sectievergaderigen uitvoerig toe: SIGMACert (op niveau van FEDERAUTO te kaderen binnen MOBILCert CVBA) moet op termijn helpen om de klant te fideliseren, moet het onderhoud en de herstelling van machines helpen sturen, met de absolute meerwaarde dat de arbeidsveiligheid van het machinepark zal verbeteren. Inmiddels hebben zo goed als alle leden van de sectie Goederenbehandeling (zeg maar goed

100 %) en straks zo goed als alle leden van de sectie Burgerlijke Bouwkunde / Bouw, hierin vrijwel unaniem een engagements-intentieverklaring ondertekend. Het was van groot belang dat ook de Sectie Burgerlijke Bouwkunde van bij het begin zou instappen o.m. met oog op efficiëntie en incalculering van alle parameters op niveau van het te ontwikkelen itc-platform terzake. 10 SIGMA-leden uit de sectie Burgerlijke Bouwkunde / Bouw hebben inmiddels daadwerkelijk de engagements-intentieverklaring ondertekend, met name Bergerat Monnoyeur, BIA, De Bruycker, JCB, Luyckx, Manitou, Van Haut, VCM, Vandaele Machinery en Torfs Machinery. Bij de ontwikkeling van SIGMACert zijn een 4-tal partijen betrokken: SIGMA vzw – FEDERAUTO vzw – KIWA Belgium NV (ook: Twiska, AM Norman) – EDUCAM vzw. Met KIWA Belgium NV (www.kiwa.be), TWISKA (www.twiska.eu) en AM Norman (www.amnorman.


47

be) en EDUCAM (www.educam.be) als belangrijkste externe partners, staan de ontwikkeling van een Belgische keurnorm en het bijhorende ict-platform nu voorop, evenals de ontwikkeling van de noodzakelijke opleidingen voor de backoffice-medewerkers van de leden-ondernemingen en van de keurmeesters (buitendienstmecaniciens), om effectief en eerst in een pilootfase te kunnen gaan keuren, zeg maar medio 2010. Vanuit hun expertise zullen o.m. een zodadelijk op te richten representatief College van Deskundigen (met als taak op geregelde tijdstippen permanente bijsturing en controle over het systeem naar de toekomst.) en een reeds uit (technisch-)commerciële professionals & specialisten uit een aantal representatieve leden-ondernemingen bestaande Management Stuurgroep, Technische Stuurgroep en ITC-Stuurgroep, mee instaan voor de ontwikkeling en continue upgrading van het concept.

hier gekozen om de ontwikkeling van SIGMACert in eerste instantie toe te spitsen op 2 checklists, 1 voor graafmachines en 1 voor wielladers, later zullen meer productcategorieën worden toegevoegd. Bedoelde checklists, met onderkenning van vitale en non-vitale controlepunten, werden gefinaliseerd en werden en worden verder gedocumenteerd a.h.v. zgn. kwalificatiecriteria (beschrijvingen bij elk controlepunt met duiding van effectieve beoordelingscriteria).

Binnen de sectie Goederenbehandeling / Lift-Trucks werden in gezamenlijk overleg inmiddels 4 afzonderlijke checklists ontwikkeld, respectievelijk voor heftrucks, voor voorzetapparatuur, voor batterijen en voor batterijladers. Omwille van de gediversifieerdheid en complexiteit van het productengamma binnen de sectie Burgerlijke Bouwkunde / Bouw, werd

De ontwikkeling van een binnen de bedrijfsrealiteit hanteerbaar standaard Handboek en ook 2 eerste (piloot-)opleidingen (ex cathedra) werden vanaf 15-16 juni 2010 voorzien, zowel naar de de keurmeestersbuitendienstmecaniciens toe (Educam) als specifiek naar de backoffice-medewerkers van de leden-ondernemingen toe (Twiska, AM Norman).

De uitwerking van de SIGMACert-norm voor veiligheidskeuring en de ontwikkeling van een itc-software platform om deze te dragen, het testen van subreleases hiervan en het bepalen van interface-modaliteiten m.b.t. een software-matige importmodule die de automatische inlezing van data vanaf de systemen van de leden-ondernemingen moet toelaten, werden gelanceerd, gerealiseerd of zo goed als gerealiseerd.

De launch en kick-off van SIGMACert werd geprogrameerd ter gelegenheid van de algemene vergadering en persconferentie van SIGMA (Atomium, 23 juni 2010) met in juli-augustus de verdere implementatie & bijsturing, eerste proef-audits (audit- & witnessmethodieken resp. steekproefcontroles) vanaf september, audits op grotere schaal zeg maar vanaf het 4de kwartaal 2010, en verdere toelichting en demo’s in eerste instantie ter gelegenheid van PROlogisitcs 2010 (Brussels Expo, 29-30.09.2010). Vanaf 1 juli 2010 zullen 3 pijlers in gang getrokken moeten worden door de leden-ondernemingen: de implementatie van de importmodule door de itcafdelingen van de importeurs, de organisatie van de backoffice door de importeurs ook in functie van de te realiseren backoffice-opleidingen, de opbouw van een zorgsysteem door de importeurs (planningstructuur, opvolging competentie keurmeesters, … ), dit alles gefaciliteerd bij middel van een standaard Handboek aan te leveren door AM Norman en verder aan te wenden door Educam. Van belang zal zijn om steeds de technische afdeling van de invoerder goed te betrekken in de operationele fase: hoe bijvoorbeeld de keur optimaal laten samenlopen met R&M, onderhoud & herstelling ? Voor zover nog niet gebeurd, zal een representatief College van Deskundigen zeer spoedig bijeengeroepen worden om over het systeem te waken en bij te sturen waar nodig: SIGMA zal een aantal leden afvaardigen en wellicht het voorzitterschap waarmaken, KIWA Belgium NV zal het secretariaat verzorgen, verder zal het College worden opengetrokken naar o.m. vertegenwoordigers van gebruikers van machines, actoren rond veiligheid en relevante overheidsinstanties. Wat het beurzenbeleid betreft, blikken wij in eerste instantie terug op MATEXPO 2009 (Kortrijk Xpo, 0206.09.2009). De economische, conjuncturele terugloop en indringende recessie van vandaag werden hoopvol gecountered door deze 33ste Internationale Vakbeurs voor Bouwmachines. Zowat 326 trouwe exposanten ontmoetten in enkele dagen tijd om en bij de 37500 vakmensen en professionele bezoekers. Een grondig vernieuwde expo-site, gerepositioneerde expo-hallen, uitverkochte binnen- en buitenstanden, nu organisatorisch vervolledigd met een pre-registratiesysteem voor bezoekers, moesten instaan voor een meer dan professionele benadering. Een expo van bouwmachines, gespecialiseerde bouwtechnie-

48


ken, materieel voor de bouwnijverheid, zwaar materieel voor de wegenbouw en burgerlijke bouwkunde, bouwvoertuigen, werfuitrustingen, steigers, bouwliften, hoogtewerkers, omheiningen, bekistingen, veegen reinigingsmachines, machines voor recyclage van sloopafval, machines voor de industrie (havenbedrijven, overslagfirma’s, industriële multinationals), voor openbare werken en voor goederenbehandeling. TransportMedia lanceerde ter gelegenheid van MATEXPO alvast een speciale editie van het vakblad Transport Management en in samenwerking met Confederatie Bouw èn SIGMA, voor het eerst een promotionele pilootaflevering van BOUW.TV op Kanaal Z. Hoewel de beurs heel wat bezoekers aantrok werden in de nasleep ervan de nieuwe contacten niet met nieuwe bestellingen bezegeld en dit terwijl heel wat klanten aannemers vaak nog konden bogen over een redelijk gevuld orderboek. Hun vrij recent machinepark en de saneringsdrang in functie van slechtere tijden zal hier niet vreemd aan zijn geweest. Naar Matexpo 2011 toe: exposanten kregen de gelegenheid ter plaatse poolshoogte te nemen van de op til zijnde verbouwingen en wijzigingen; herschikkingen zullen voor sommigen gevolgen hebben m.b.t. de beschikbare standoppervlakte; de regeling voorziet een langere opbouwperiode en meer faciliteiten bij de afbraak. PROlogistics. Na eerdere verkoop door SIGMA van de logistieke business-to-business vakbeurs PROlogistics aan partner Artexis; werd de nieuwe editie (Brussels Expo, 24-25.09.2008) door easyFairs voor het eerst georganiseerd volgens een low-cost en all-in modulair concept, dit volgens de inmiddels bekende easyFairs’ formule. In 2 dagen tijd ontvingen toen 190 exposanten 5216 bezoekers, waaronder 3812 professionals. PROlogistics, ‘de vakbeurs bij uitstek voor optimalisering van bedrijfsprocessen met betrekking tot de goederen-, kosten- en informatiestromen’ werd met oog voor synergie opnieuw aan de simultane easyFairs’ Empack-packaging-beurs gekoppeld, ‘het kennis- en verkoopplatform voor de verpakkingsindustrie’ met op zich 275 exposanten en naar verluidt 4500 bezoekers. Hoewel de nodige consensus bestaat aangaande de gepastheid van de op kostenefficiëntie gerichte formule, is toch een fundamentele bezorgdheid ontstaan omtrent de effectiviteit en het imago van dit Event. Vooruitblikkend op PROlogistics 2010, werd binnen de Stuurgroep PROlogistics de dialoog met easyFairs opnieuw opgestart, met vooral oog voor een nieuw élan en mogelijk, nieuwe synergieën. SIGMA wenst deze beurs alvast te blijven ondersteu-


49

nen omdat de federatie de overtuiging is toegedaan dat ook in tijden van zware economische crisis er ruimte moet zijn voor een nieuwe dynamiek die de sector van de interne goederenbehandeling de professionele uitstraling biedt die hij verdient. De distributie van DecoFlags ‘Member of SIGMA’ aan de SIGMA-leden (1 per onderneming lid van SIGMA) eerst ter gelegenheid van MATEXPO en straks ook in het vooruitzicht van PROlogistics, vertegenwoordigde alvast een kleine, allereerste promotionele voorzet. SIGMA is lid van ECED (European Confederation of Equipment Distributors). De Europese federatie ECED had in het voorjaar van 2008 besloten om haar secretariaatsopdrachten vanuit SIGMA over te hevelen naar Logos Public Affairs. Een eerste ECED General Assembly vond dan plaats in juni 2008, met als belangrijkste realisatie dat rechtstreeks lidmaatschap van representatieve dealer-bedrijven nu tot de mogelijkheden behoort. Nieuwe initiatieven leidden onder meer tot de oprichting van een ECED Machinery Dealers Think Tank. In een open brief aan de Europese Commissie, werd uitdrukkelijk gevraagd om concrete financieel-economische steun aan onze sector. Ook m.b.t. de problematiek van parallelle import, mededin-

ging, distributiecontracten, verhuur, veiling (auction & e-commerce), garantievoorwaarden, stolen machinery en end-of-life vehicles zou ECED de nationale en internationale belangen vanuit een juiste invalshoek beter kunnen helpen verdedigen. ECED voelt zich o.m. geroepen om het eerder ontwikkelde Stolen Machinery Register nieuw leven in te blazen: bijzonder veel bouwmachines worden gestolen en een afdoend tracking systeem ontbreekt doorgaans. Gezien de plaag een internationale dimensie kent en universeel te noemen is, is het aangewezen om een en ander op Europees niveau aan te pakken. Samenwerking met CECE (Committee for European Construction Equipment), FIEC (European Construction Industry Federation) en vooral met ERA (European Rental Association) die hier de leiding in blijkt te hebben genomen, wordt hierbij beoogd. Connecties en relaties met zowel de Europese instanties, met de andere internationale ‘stakeholders’, maar eveneens met de Amerikaanse AED (American Equipment Distributors) en Canadese CAED (Canadian Association of Equipment Distributors) werden aangeboord en nieuw leven ingeblazen. Een en ander resulteerde trouwens nog in een ECED First Dealers’ Conference op 20 april 2009 (Intermat, Paris) met +/- 70 participanten.

1. Evolutie van het tewerk gesteld personeel (SIGMA-leden) Gepaard met een ingrijpende omzetdaling, trof de financieel-economische conjunctuur eveneens de totale tewerkstelling. In 2009 zien we bij de arbeiders een daling met - 7,9 %, bij de bedienden een daling met – 6,5 %. 2008

2009

Verschil in % 2009 - 2008

Arbeiders

1.571

1.447

-7,89%

Bedienden

1.397

1.307

-6,44%

Totaal

2.968

2.754

-7,21%

2008

2009

Verschil in % 2009 - 2008

819.470.600

561.337.361

-31,50%

2. Evolutie van de omzet (SIGMA-leden) in €

Burgerlijke bouwkunde / Bouw Bekisting

44.539.982

45.208.081

1,50%

Goederenbehandeling

486.643.070

378.121.665

-22,30%

Totalen

1.350.653.652

984.667.107

-27,10%

De interpretatie van deze cijfers kan tot verkeerde conclusies leiden. De meegedeelde cijfers geven de toestand weer op 31 december van ieder jaar en daarbij moet vanzelfsprekend rekening gehouden worden met de evolutie van het aantal leden. De enige bedoeling van deze gegevens bestaat er in het economisch en sociaal belang van SIGMA, van zijn leden en van de Sector die SIGMA vertegenwoordigt, te belichten.

50



51

evolutie kerncijfers sigma

De economische ontwikkeling in de markt van materieel voor Burgerlijke Bouwkunde, Bouw en Goederenbehandeling (exclusief bekisting)

Evolutie tewerkstelling Sigma-leden 3250

Aantal

Aantal

3000 2750

Omzet in de sector Goederenbehandeling

Tewerkstelling SIGMA

Index der consumptieprijzen

in €

Jaarlijkse evolutie in %

in €


Aantal


Basis 74/75


128.089.162

13,4%

65.322.993

16,4%

1.345

-0,10%

194,11

5,3%

2250

1984

2000

1985

165.187.271

29,0%

79.427.019

21,6%

1.547

15,0%

201,92

4,0%

1750

1986

149.691.373

-9,4%

91.088.823

14,7%

1.595

3,1%

203,11

0,6%

1987

186.004.130

24,3%

98.814.325

8,5%

1.465

-8,2%

206,05

1,4%

1988

225.542.750

21,3%

112.261.136

13,6%

1.512

3,2%

210,01

1,9%

1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Jaar

Evolutie omzet goederenbehandeling in € 500.000.000

Aantal

400.000.000

Omzet

Omzet in de sector Burgerlijke Bouwkunde en bouw

2500

1500

300.000.000 200.000.000 100.000.000

1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Jaar

Evolutie omzet burgerlijke bouwkunde in € 1.000.000.000

Aantal

800.000.000

Omzet

Jaar

600.000.000 400.000.000 200.000.000

1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Jaar

52


1989

420.675.163

86,5%

138.926.175

23,8%

1.792

18,5%

217,59

3,6%

1990

420.088.176

-0,1%

175.866.747

26,6%

1.912

6,7%

225,18

3,5%

1991

362.762.327

-13,6%

155.304.153

-11,7%

1.752

-8,4%

231,45

2,8%

1992

352.315.772

-2,9%

161.362.398

3,9%

1.958

11,8%

237,01

2,4%

1993

344.935.238

-2,1%

131.994.452

-18,2%

1.906

-2,7%

243,53

2,8%

1994

365.758.343

6,0%

154.994.063

17,4%

1.920

0,7%

247,90

1,8%

1995

384.046.267

5,0%

167.703.564

8,2%

1.979

3,1%

251,55

1,5%

1996

365.997.338

-4,7%

174.411.687

4,0%

2.024

2,3%

257,90

2,5%

1997

387.957.159

6,0%

197.957.258

13,5%

2.125

5,0%

260,86

1,1%

1998

450.030.293

16,0%

273.827.476

38,3%

2.160

1,6%

262,38

0,6%

1999

520.868.371

15,7%

285.787.198

4,4%

2.275

5,3%

267,48

1,9%

2000

617.749.870

18,6%

318.652.723

11,5%

2.432

6,9%

274,16

2,5%

2001

599.835.126

-2,9%

307.499.895

-3,5%

2.594

6,7%

280,14

2,2%

2002

533.853.282

-11,0%

283.514.907

-7,8%

2.584

-0,4%

283,98

1,4%

2003

508.228.057

-4,8%

318.708.797

12,4%

2.556

-1,1%

288,92

1,7%

2004

548.886.289

8,0%

331.927.000

4,1%

2.572

0,6%

295,49

2,3%

2005

658.663.560

20,0%

361.800.440

9,0%

2.645

2,8%

304,03

2,9%

2006

719.128.875

8,4%

383.870.267

6,1%

2.778

5,0%

309,01

1,6%

2007

803.402.550

11,7%

413.812.140

7,8%

2.967

6,8%

318,57

3,1%

2008

819.470.600

14,0%

486.643.070

26,8%

2.968

0,0%

326,94

2,6%

2009

561.337.361

-31,5%

378.121.665

-22,3%

2.754

-7,2%

327,79

0,3%

De indringende financieel-economische crisis en diepgaande recessie van vandaag, plots zeer drastisch ingezet met een sterk tanend 4de kwartaal 2008, met toen enorme verschillen in verkoopcijfers tussen de eerste 9 maanden en de laatste 3 maanden van 2008, trof de machinesector in 2009 bijzonder zwaar, met in bepaalde categorieën producten makkelijk YTD-verkoopvolumes van minus 50 % en meer. Soms vergelijkbaar met wat in de vrachtwagensector gebeurt, maar veel ernstiger doorgaans dan in de autosector als dusdanig. De indruk bestaat soms dat cijfers nog te positief uitvallen, vergeleken bij het doorsnee buikgevoel: is het dieptepunt wel bereikt? Het risico op een structurele omzetvermindering, over verscheidene jaren, neemt drastisch toe naarmate deze - 50 % te lang zou gaan duren.


53

© Bouwkroniek De Raad van Bestuur van SIGMA (v.l.n.r.): Daniel Tordeur (Matermaco), Geert De Bruycker (De Bruycker), Chris Mathijs (Manitou Benelux), René Danielsson (Motrac Handling & Cleaning), erevoorzitter Jean Vanderhaeghe, voorzitter sectie goederenbehandeling Jean-Paul Dubois (Still), voorzitter Luc Smeets (Toyota Material Handling Belgium), Kris Vochten (VCM Belgium), voorzitter sectie burgerlijke bouwkunde / bouw Dries Van Haut (Van Haut), algemeen secretaris Serge Hollander.

SIGMA vzw asbl Algemene Vergadering – Assemblée Générale Voorzitter – Président: Luc Smeets Leden – Membres: 80 Raad van Bestuur – Conseil d’Administration Voorzitter – Président: Luc Smeets Bestuurders – Administrateurs: 9

Sectie – Section

Burgerlijke Bouwkunde / Bouw Génie Civil / Construction Voorzitter – Président: Dries Van Haut Leden – Membres: 47+6

54

Sectie – Section

Goederenbehandeling Manutention / Lift-Trucks

Voorzitter – Président: Jean-Paul Dubois Leden – Membres: 27 +6



55

Eindredactie: FEDERAUTO vzw Jules Bordetlaan 164 1140 Brussel Tel +32 (0) 2 778 62 00 Fax +32 (0) 2 778 62 24 Philippe Decrock - Directeur Studiedienst Fabienne Guns - Statistiek & Studiedienst Serge Hollander - Algemeen Secretaris SIGMA Publicatie: Vanden Broele www.federauto.be www.sigmacert.be www.sigmafederation.be

Economisch Dossier 2010 Algemene Vergadering & Persconferentie 23 juni 2010

Recommend Documents