Themarekening Aangepast 11 juni 2013

Aangepast 11 juni 2013

Themarekening 2012

Inhoudsopgave bladzijde 1.0.

Inleiding

3

2.0.

Jaarverslag

7

2.1.

Themaverantwoording 01. Heerenveen bestuurt en organiseert 02. Heerenveen werkt 03. Heerenveen kiest voor leefbaarheid wijken en dorpen 04. Heerenveen bevordert meedoen 05. Heerenveen stimuleert duurzaamheid 06. Heerenveen ontwikkelt

2.2.

3.0.

Paragrafen 01. Weerstandsvermogen 02. Onderhoud kapitaalgoederen 03. Financiering 04. Bedrijfsvoering 05. Verbonden partijen 06. Grondbeleid 07. Lokale heffingen

69 74 76 78 82 84 87

Jaarrekening 01.Balans en toelichting 02.Overzicht lasten en baten + toelichting

Bijlagen 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

11 25 33 43 53 61

Accountantsverklaring Totaaloverzicht themarekening Overzicht reserves en voorzieningen Invulling bezuinigingsmaatregelen2012 Verantwoordingsinformatie over specifieke uitkeringen (SISA) Voorraden grondbedrijf Lijst verbonden partijen rekening 2012

1

93 107

117 119 123 129 133 137 141

2

1.0.

Inleiding

3

4

Inleiding Jaarstukken Met dit document wordt aan u verantwoording afgelegd over de uitvoering van de voorgenomen beleidsdoelstellingen. Op basis van het uitgangspunt “rekening volgt begroting” is de opzet van de Themabegroting 2012 terug te vinden in deze jaarstukken, met name in de structuur van de thema’s en de paragrafen. De Themarekening bestaat uit twee hoofdonderdelen, te weten het jaarverslag (themaverantwoording en paragrafen) en de jaarrekening (balans en overzicht lasten en baten met bijbehorende toelichtingen). De balansgegevens in de Themarekening zijn op hoofdlijnen weergegeven. De balanstoelichting, specificaties e.a. zijn in de Productenrealisatie 2012 opgenomen. Dit onderdeel ligt bij de overige documenten ter inzage bij het raadsvoorstel. Opgemerkt wordt, dat in de cijfermatige opstellingen in de themaverantwoording sprake is van afrondingen van 1 (€ 1.000). Deze afrondingen beïnvloeden het eindresultaat op geen enkele wijze. Resultaat 2011 In de Themarekening 2011 heeft een afwaardering plaats gevonden van de boekwaarden in het grondbedrijf. De budgettaire verwerking van deze afwaardering heeft in 2012 plaats gevonden. Het voornemen was om middels een stelselwijziging grote investeringen in de openbare ruimte (investeringen met maatschappelijk nut) voortaan te activeren. Deze activeringen verhouden zich echter niet goed tot de notitie “Toerekening kosten van bestedingen in de openbare ruimte aan grondexploitaties” van de commissie BBV. Om die reden is dit deel van het nog te bestemmen resultaat 2011 gehandhaafd op de balans (€ 51,135 miljoen). In de Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 stellen wij u daarom voor om deze beoogde activering vooralsnog ten laste te brengen van de algemene reserve. Hierdoor ontstaat een negatieve reserve van circa € 35,0 miljoen. Resultaat 2012 Er is sprake van een positief resultaat in de Themarekening 2012 van de gemeente Heerenveen van circa € 1,5 miljoen. Dit resultaat bestaat enerzijds uit een uitkomst van de Thema’s van € 0,294 miljoen negatief en anderzijds uit verwerking (V&P-nota 2013) van niet geraamde mutaties in de (bestemmings)reserves van € 1,795 miljoen (positief). Uitkomst Thema’s (€ 0,294 miljoen negatief) Enerzijds is er sprake van afwaarderingen in het grondbedrijf (€ 1,388 miljoen) en de GR Bedrijvenpark A7 (€ 1,300 miljoen) en anderzijds zijn er voordelen op de zes thema’s in de orde van grootte van € 2,394 miljoen. Ten opzichte van de vastgestelde Themabegroting 2012 is er sprake van een afwijking van circa 1,7%. Het voordeel is grotendeels na vaststelling van de Bestuursrapportage 2012 ontstaan. Als grootste afwijkingen worden genoemd de algemene uitkering Gemeentefonds (ruim € 0,9 miljoen), voordelen op kapitaallasten (€ 0,5 miljoen), hogere bijstandskosten (-/- € 0,5 miljoen), overheveling van budgetten (€ 0,9 miljoen) en een aantal plussen en minnen van geringere omvang (+/+ € 0,6 miljoen). Ontwikkeling bijstand en WSW De bijstand kende over de jaarschijf 2012 een tekort van € 1.463.000, waarvan € 950.000 uit de reserve is gedekt. Voor Caparis hebben wij in de jaarrekening over 2012 rekening gehouden met een tekort van ruim € 1 miljoen. In onze begroting is hiervoor structureel rekening gehouden met € 350.000 ten laste van de rijksgelden voor de Re-integratie. Afwaardering grondbedrijf In de Bestuursrapportage 2012 is een eenmalig negatief exploitatieresultaat verwerkt van € 1,425 miljoen. Daarnaast is in de Themarekening 2012 sprake van extra verlies van € 1,388 miljoen. De afwaardering heeft betrekking op onderstaande complexen: Skoatterwald € 1.036.000 Heidemeer + bufferzone € 59.000 Nieuwehorne, vm.sportcomplex € 143.000 Plan Hepkema € 8.000 Heerenveen centrum € 142.000 Totaal € 1.388.000 De onderbouwing van deze afwaardering treft u aan in thema 6. Voorgesteld wordt om dit verlies ten laste te brengen van de algemene reserve grondbedrijf.

5

Afwaardering GR Bedrijvenpark A7 In het kader van de jaarrekening 2012 van de GR Bedrijvenpark A7 is er een herziene exploitatieopzet vastgesteld. Dit heeft er toe geleid, dat er een (eenmalig) negatief resultaat ontstaat van € 2,6 miljoen, waarvoor beide gemeenten voor 50% risicodrager zijn. Heerenveen heeft hiervoor in de Themarekening 2012 een voorziening getroffen van € 1,3 miljoen. Genoemd verlies maakt onderdeel uit van de Themarekening 2012. Einduitkomsten Het vorenstaande betekent, dat de Themarekening 2012 sluit met een nadelig saldo van € 294.000 (afgerond). omschrijving bedrag resultaat bedrijfsvoering zes thema's 2012 (afgerond) 2.394.000 afwaardering bedrijvenpark A-7 -1.300.000 afwaardering grondbedrijf -1.388.000 sub-totaal rekeningsresultaat 2012 -294.000 Niet geraamde mutaties bestemmingsreserves 2012 (uitkomst € 1,795 miljoen positief) De toevoegingen en onttrekkingen zijn, conform de voorschriften (BBV), aan elk van de bestemmingsreserves verwerkt tot maximaal het bedrag dat via begrotings(wijziging) door de raad is vastgesteld voor de betreffende bestemmingsreserves. In de Themarekening 2012 is echter sprake van afwijkingen in de geraamde mutaties met betrekking tot de bestemmingsreserves. Omdat dergelijke niet geraamde mutaties uit de bestemmingsreserves niet verwerkt mogen worden in de Themarekening 2012, wordt geadviseerd om onderstaande mutaties in 2013 alsnog te verwerken, waarmee het uiteindelijke resultaat 2012 (achteraf) positief wordt gecorrigeerd. reserve toelichting frictiereserve concern uitkomst product Posthuis afvalstoffenheffing uitkomst product afval alg.reserve grondbedrijf afwaardering grondbedrijf Totaal mutaties onttrekkingen Totaal mutaties reserves

6

soort totaal onttrekking 115.000 onttrekking 292.000 onttrekking 1.388.000

totaal

1.795.000 1.795.000

2.0.

Jaarverslag

7

8

2.1. Themaverantwoording

9

10

Thema 1: Heerenveen bestuurt en organiseert !

1.1

Beschrijving en hoofdstructuur

Dit thema bevat naast inhoudelijke doelen ook organisatiedoelen. De inhoudelijke doelen zijn onder het subthema Heerenveen bestuurt samengebracht en de organisatiedoelen onder het subthema Heerenveen organiseert. Heerenveen organiseert omvat alle thema‟s van deze begroting, om de procesmatige en projectmatige ondersteuning van de organisatie als geheel in beeld te kunnen brengen.

Heerenveen bestuurt en organiseert

Heerenveen bestuurt inhoudelijke doelen

Heerenveen organiseert procesmatige en ondersteunende doelen

bestuurt heft werkt bevordert verleent handhaaft faciliteert en evenementen samen veiligheid diensten regelt

11

koopt in

verbetert

beheert eigendommen en zaken

schept organisatorische voorwaarden

1.2

Koers van Heerenveen

Het Collegeprogramma 2010-2014 geeft op hoofdlijnen de door het college gekozen koers aan. Bij Heerenveen bestuurt wordt in het Collegeprogramma de nadruk gelegd op de inzet van instrumenten om Heerenveen een krachtige gemeente te laten blijven, om burgerparticipatie en dienstverlening een impuls te geven en om in samenwerking met alle betrokken partijen veiligheid in de breedste zin te behouden en te doen toenemen. Bij Heerenveen organiseert zet het College in op een sluitende, solide begroting en een verantwoorde reservepositie.

1.3

Doelen, resultaten en beoogde maatschappelijke effecten

1.3.1 Heerenveen bestuurt en regelt ER-doelen  grotere betrokkenheid van burgers bij de politiek;  ruimere mogelijkheden voor alle inwoners van de gemeente om deel te nemen aan de voorbereiding en uitvoering van beleid;  gezondere gemeentelijke financiën als basis voor het beleid met daarbij aandacht voor de lastendruk die rust op de burgers;  meer inzetten van (e)participatie;  herkenbaarder organisatie;  minder regelgeving.  Herindeling Boarnsterhim: We zijn gestart met voorbereidingen om de harmonisatie van beleid en regelgeving voor de nieuwe Gemeente Heerenveen per 1-1-2014 voor te bereiden. We pakken dit pragmatisch op. Beleid en regelgeving van de huidige gemeente Heerenveen zullen we zoveel mogelijk van toepassing verklaren voor de nieuwe Gemeente Heerenveen.  Vlekkeloos verlopen Tweede Kamerverkiezingen;  Minder regelgeving met de komst van de 27-ste , sterk vereenvoudigde APV: vereenvoudiging van de Bibob (Besluit integriteitsbeoordeling door het openbaar bestuur ); deregulering van bestemmingsplannen, welstand en cultureel erfgoed; afschaffen van de woonschepenveroprdening; de ligplaatsenverordening; Maatschappelijke effecten  vermindering regeldruk en vermindering van toezichtlast voor burger en bedrijven

1.1.1 Heerenveen heft ER-doelen  Transparant stelsel van lokale belastingen en heffingen, waarbij in principe de lokale heffingen kostendekkend zijn.

1.1.2 Heerenveen faciliteert evenementen ER-doelen • Ambitie om op termijn samen met andere partners citymarketing- en promotie vorm te geven; • Belevingswaarde van het centrum vergroten; • Verbeteren uitstraling en authenticiteit van het centrum; • Meer afstemming zoeken; • Verduidelijken in rollen/verantwoordelijkheden (“wie organiseert”);

12

• • • •

Beeldmerk ontwerpen om uiting te geven aan gezamenlijkheid evenementen en activiteiten. Beeldmerk moet bijdragen aan gewenst imago; Heldere afspraken t.a.v. de communicatie-aanpak (de ontwikkeling en bewaking); Initiatieven in “buitengebied” sterker koppelen aan toeristisch profiel Zuidoost Fryslân; Meer bezoekers en bestedingen in het Centrum waardoor het voorzieningenaanbod kan worden behouden.

Gerealiseerde resultaten 2012 • Er is een kadernotitie profilering Heerenveen vastgesteld. De gemeente wil haar profiel als ondernemende en sportieve gemeente verder versterken. In deze notitie worden voorzetten gegeven voor de missie, de verdere aanpak en de samenwerkingsverbonden die nodig zijn. • Met het oog op voorbereiding va het nieuwe evenementenbeleid zijn diverse geluidsmetingen gedaan op wisselende locaties. Het resultaat ervan komt terug bij de discussie over al/niet geluidnormering toepassen en cumulatie van geluid. • Het serrebeleid voor het uitgaanscentrum van Heerenveen is vastgesteld. Maatschappelijke effecten / deze zijn mede gerelateerd aan die van 2.3.2 • n.v.t.

1.1.3 Heerenveen werkt samen ER-doelen  Samenwerking bevorderen met partners, andere overheden en in het bijzonder met onze omliggende gemeenten.  Heldere afspraken over waarborging herkenbaarheid van afzender bij samenwerking. Gerealiseerde resultaten 2012 FUMO  Eind december 2012 is de Fryske Utfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing , de FUMO, formeel via het aangaan van een gemeenschappelijke regeling tot stand gebracht. De daadwerkelijke inrichting van de FUMO zal in 2013 door kwartiermakers worden voorbereid. ICT  In 2012 zijn er verkennende gesprekken geweest op ICT gebied met Leeuwarden en Smallingerland. Die zijn gunstig verlopen en de kansen die samenwerking kan bieden worden gedeeld. Samenwerking shared advisory  Op het gebied van beleid en advies is het lastig om personele capaciteit vrij te maken voor intergemeentelijke samenwerking of andere vormen van externe samenwerking. De herindeling Boarnsterhim, de programma‟s Deregulering en Eén in dienstverlening, de bezuinigingen en de daaruit voortvloeiende bedrijfsvoeringvraagstukken, de doorontwikkeling van de afdelingen zelf en diverse concernprioriteiten vragen bijzonder veel. Wij verwachten dat deze realiteit in ieder geval tot 2015 zal aanhouden. Maatschappelijke effecten  n.v.t.

1.1.4 Heerenveen bevordert veiligheid ER-doelen  verdere professionalisering van de brandweerzorg ten bate van een adequate hulpverlening.  zowel bestuurlijk als operationeel optimaal voorbereid blijven op rampen en grootschalige incidenten. 13



betere inrichting en facilitering van de veiligheidsketen, zodat passend en op de juiste schaal wordt gereageerd op signalen van (dreigende) onveilig

Gerealiseerde resultaten 2012 Regionalisering van de brandweer;  Op 28 november 2012 heeft het Algemeen Bestuur van de VR Fryslân een voorgenomen besluit genomen over het organisatieplan van de geregionaliseerde brandweer. Ook is er door het AB een besluit genomen over de uitgangspunten voor de begroting 2014. Regionale Crisisbeheersing;  met ingang van maart 2012 is ons gemeentelijk rampenplan vervangen door het regionale crisisplan en geïmplementeerd in onze gemeentelijke organisatie. Integrale veiligheid:  Het veiligheidsbeleidsplan „Op Maat, kadernota integrale veiligheid 2011 t/m 2014‟ is op 8 december 2011 door de raad vastgesteld. Het daarop gebaseerde uitvoeringsplan 2012 (uitwerking naar concrete reguliere en extra inzet in 2013, zowel op de prioriteiten en als op going concern thema‟s) is door het college vastgesteld en uitgevoerd. De beschikbare budgetten zijn daarvoor aangewend, met uitzondering van de de middelen voor het instellen van een Integrale Veiligheidsmonitor binnen het budget Integrale Veiligheid. De ontwikkeling hiervan wordt meegenomen bij de organisatiebrede ontwikkeling naar een evaluatie- en sturingsinstrument op wijkniveau (wijkmonitor). Maatschappelijke effecten  n.v.t.

1.1.5 Heerenveen verleent diensten ER-doelen  Meer eigen verantwoordelijkheid voor burgers en bedrijven bij vergunningverlening;  Het aanvragen van diensten en producten toegankelijker maken door zowel in te zetten op de website als op de digitale balie Gerealiseerde resultaten 2012 De totstandbrenging van de 27-ste wijziging APV:  de terrasvergunning is een melding geworden, standplaatsvergunningen worden geheel digitaal afgewikkeld en zijn regels ten aanzien van uitstallingen en reclame-uitingen afgeschaft. Website  Burgers kunnen via onze website diverse producten uit het digitale loket downloaden (vergunningaanvragen of het doen van meldingen). De link met het landelijke omgevingsloket online is ( OLO ) daarbij ook duidelijk gelegd. Daarnaast publiceren we relevante regelgeving, die dus rechtreeks beschikbaar is (bijvoorbeeld de APV). In 2012 heeft de gemeentelijke website het waarmerk Drempelvrij behaald met de hoogste waardering van 3 sterren. Hiermee is gemeente Heerenveen de eerste en enige gemeente in Friesland met het waarmerk Drempelvrij. Hiermee is de website toegankelijk voor alle bezoekers, onafhankelijk van hun browser en een eventuele visuele handicap. Door de introductie van de zogenaamde Cookiewet medio 2012 en het ontbreken van breed draagvlak bij de gebruikers van onze website om de cookies te accepteren, ontbreken kwantitatieve gegevens over afname van producten en diensten via de website. Centrale Voorziening Decentrale Regelgeving (CVDR)  De CVDR is onderdeel van Overheid.nl en dient alle door het gemeentebestuur vastgestelde regelgeving en beleidsregels te bevatten. Voor de vastgestelde regelgeving is de CVDR grotendeels actueel. Aan het opnemen van beleidsregels e.d. wordt gewerkt. Eind 2013 moet de CVDR voor de “oude” gemeente Heerenveen volledig actueel zijn. In aansluiting daarop moet alles worden omgezet naar de “nieuwe” gemeente Heerenveen na de

14

herindeling. Dit nadat alle regelgeving en beleidsregels door het nieuwe gemeentebestuur opnieuw zijn vastgesteld. Content ManagementSystem (CMS)  Het CMS voor de gemeentelijke website, het raadsinformatiesysteem (RIS) en het intranet is in 2012 vervangen. Als eerste is de gemeentelijke website overgegaan naar het nieuwe CMS rondom de jaarwisseling 2011 / 2012, aan het einde van 2012 het RIS en het intranet. Daar is door de organisatie hard aan gewerkt. Het nieuwe CMS werkt anders dan het oude en niet iedereen went daar even snel aan en content moest opnieuw geplaatst worden. Vanaf nu wordt aan de doorontwikkeling en het onderhoud gewerkt. Maatschappelijke effecten  Vermindering regeldruk en vermindering van toezichtslast voor burger en bedrijven

1.1.6 Heerenveen handhaaft ER-doelen  Betere handhaving van wet- en regelgeving;  Verder aanpassen van onnodige en ondoorzichtige regelgeving binnen de juridische mogelijkheden van de gemeente Heerenveen. Gerealiseerde resultaten 2012  Het Handhavingsprogramma 2012 is in lijn met wettelijke verplichtingen opgesteld en uitgevoerd ;de Nota Evaluatie Handhavingsbeleid 2005-2011 werd opgesteld en daarmede werd de basis gelegd voor het nieuwe handhavingsbeleid per 2013, vervat in de beleidsnota Helder Haalbaar Handhaven; het wettelijk verplichte Handhavingsverslag 2011 zag het licht en maakt deel uit van de voornoemde evaluatienota.  Dit doel maakt deel uit van het gemeentebrede project derugelering Maatschappelijke effecten  Vermindering regeldruk en vermindering van toezichtslast voor burger en bedrijven

1.1.7 Heerenveen koopt in ER-doelen  doelmatiger en rechtmatig inkopen;  maatschappelijk verantwoord inkopen/duurzaam inkopen. Gerealiseerde resultaten 2012  Het aantal inkooptrajecten is in 2012 teruggelopen (73 in 2012 en 90 in 2011). Hierbij zaten echter wel een aantal grote en ingewikkelde aanbestedingen, zoals doelgroepenvervoer en WMO hulpmiddelen. Het totale bedrag van het aantal inkopen is gestegen van 8,5 miljoen (in 2011) naar 10,7 miljoen (in 2012). Hierna worden in een aantal grafieken de bedragen, de aantallen, de verhouding MKB en grootbedrijf en de gunning aan de regio weergegeven. Uit de grafieken blijkt dat ¾ van de gunningen aan het MKB worden gedaan, hetgeen 90% van het totale gegunde bedrag vertegenwoordigt. Ook blijkt, dat bijna 50% van 63 gunningen naar Friese bedrijven is gegaan. Voor de gegunde bedragen is dit zelfs meer dan 50%. Ook is er weer veel aandacht geweest voor duurzaamheid. Te denken valt aan: • Proefopstelling uitbreiding zonnepanelen op het gemeentehuis • Bij speciaal onderwijs, hoge isolatiewaarden en warmtepomp Voor social return was er ook aandacht met voorzichtige resultaten, maar hier ontbeerde beleid. Hiertoe hebben WIMO en het stafbureau V&R de handen in één geslagen. Naar verwachting zal dit in 2013 leiden tot een eenvoudig toe te passen beleid. In 2011 zijn twee onderzoeken gestart met als onderwerp inkoop: 15

het reeds geplande evaluatie onderzoek door K&A, alsmede een rekenkameronderzoek. In de loop van 2013 zullen de resultaten worden gepresenteerd.

Inkopen in 2012 in € per dienst 68.311 R&R V&O

4.366.445 6.246.775

P&V O&O

79.620

Inkooptrajecten in 2012 in aantallen per dienst

10

1

R&R V&O

6

P&V 7

O&O

49

K&A

Inkooptrajecten in 2012 MKB/GB in aantallen MKB = Midden- en klein bedrijf GB = grote bedrijven

16 MKB GB 47

Inkooptrajecten in 2012 MKB/GB in € € 950.159

MKB GB

€ 9.810.992

16

Inkooptrajecten in 2012 per regio in aantallen Gemeente Heerenveen

16

Friesland

14

Groningen

4

Drenthe

3

Flevoland

1

Overijssel

1

Overig

24 0

5

10

15

20

25

30

Inkooptrajecten in 2012 per regio in € Gemeente Heerenveen

€ 5.178.748

Friesland

€ 484.187

Groningen

€ 33.740

Drenthe

€ 42.150

Flevoland

€ 52.745

Overijssel

€ 488.000

Overig

€ 6.000.000

€ 5.000.000

€ 4.000.000

€ 3.000.000

€ 2.000.000

€ 1.000.000

€0

€ 4.481.581

Maatschappelijke effecten  Inkopen met waar mogelijk met aandacht voor versterking locale economie, social return en duurzaamheid.

1.1.8 Heerenveen verbetert ER-doelen  beter zicht op de effectiviteit, efficiency en rechtmatigheid;  verdere professionalisering van de dienstverlening;  verdere ontwikkeling naar een organisatie waar medewerkers eigen verantwoordelijkheid tonen en vrijheid hebben in de manier waarop zij hun vooraf afgesproken bijdrage aan de doelen van de organisatie leveren;  verdere verbetering van de P&C-instrumenten (programmabegroting, dienstplannen etc.) op basis van een themagerichte indeling en aansluiten bij de gemeentelijke huisstijl;  betere informatiehuishouding, door onder meer de verticale (per dienstonderdeel) te veranderen in een horizontale (organisatiebrede) informatievoorziening. Gerealiseerde resultaten 2012 Kwaliteitshandvest  Eerste kwaliteitshandvest gemeente Heerenveen vastgesteld en gepubliceerd.

17

Webapp  Lancering gemeentelijke webapp tijdens de landelijke verkiezingen 2012. Monitoring dienstverlening  Monitoring van de dienstverlening via de Benchmark Publiekszaken en inzichtelijkheid van onze telefonische bereikbaarheid via een onderzoek van TELAN; evaluatie ten behoeve van het effectief inzetten van onze basisregistraties door middel van het inzettten van de Ispiegel van KING. Dienstverleningsprocessen  Er zijn 9 (dienstverlenings)processen herontworpen. Programma Eén in Dienstverlening  Doorontwikkeling Klant Contact Centrum (=KCC) In 2012 is begonnen met het opleiden en trainen van alle medewerkers van het KCC. Het gaat hierbij om kennis over gemeentelijke beleidsvelden en competenties voor de nieuwe manier van werken die nodig is om de doelstellingen van het KCC te realiseren.  Doorontwikkeling website/online dienstverleningsloket Bij het ontwikkelen van de vernieuwde website (opgeleverd in maart 2012) is besloten te kiezen voor een decentraal webredacteurenmodel en het (tijdelijk) aantrekken van een webmaster. In februari is de coordinerend webredacteur gestart bij de afdeling publiek. Dit heeft mede geleid tot het behalen van het waarmerk Drempelvrij met drie sterren voor de gemeentelijke website. Daarnaast is er een webvisie en redactiestatuut vastgesteld.  Interne organisatie Er is gestart met de proof of concept (POC) Zaakgericht werken, waarin vijf (dienstverlenings)processen zaakgericht en dus digitaal worden ingericht. Het einde van de POC is in het voorjaar van 2013. Agressie / ongewenst gedrag  Hiervoor is begin 2012 nieuw beleid ontwikkeld (deels ter vervanging van bestaand) en de implementatie daarvan is gestart. Wij verwachten dat de implementatie begin 2013 voor elkaar is. Basisregistraties  Het doorontwikkelen van basisregistraties door aansluitingen op landelijke voorzieningen en / of nieuwe aansluitingen van ICT applicaties / toepassingen zet zich door, zowel binnen als buiten de organisatie. Het stelsel van basisregistraties maakt deel uit van E-overheid en is en wordt door het Rijk uitgewerkt. Wij hebben dat te volgen maar hebben in dit verband wel de zorg of dat met de beschikbare financiële en personele middelen waar te maken is. Een bijzonder punt van zorg is de toepassing van de basisregistratie adressen en gebouwen (BAG) binnen de eigen organisatie. In 2014 zullen wij daarop door het Rijk geïnspecteerd worden in relatie tot de wettelijke verplichtingen. Om inzicht te krijgen in wat er voor elkaar is, wat niet en wat daarvoor nodig is, wordt in 2013 de zelfcontrole gedaan. Het resultaat van deze zelfcontrole moet ingeleverd worden bij het Rijk voorafgaande aan de inspectie t.z.t. De basisregistratie grootschalige topografie (BGT) is landelijk nog steeds in voorbereiding. Wij verwachten in 2013 met de implementatie van 1 e fase te kunnen beginnen, mits daarvoor voldoende financiële middelen zijn en / of door het Rijk beschikbaar worden gesteld, landelijk beschikbaar komen. E-HRM  E-HRM staat voor Electronic Human Resource Management en betekent het geautomatiseerd ondersteunen van de P&O activiteiten van de organisatie door gebruik te maken van internettechnologie. Daarmee is in het afgelopen jaar een begin mee gemaakt met de digitale verlofadministratie. De belangrijkste argumenten om met E-HRM (verder) aan de slag te gaan, zijn het halen van bezuinigingen op personeel en meer met minder personeel te kunnen doen. Dat naast het optimaal benutten van het bestaande personeelen salarissysteem, het afmaken wat in gang is gezet en modern werkgeverschap. Het verder aan de slag gaan kan alleen wanneer dat met de beschikbare financiële en personele middelen is waar te maken.

18

Functie waarderen (HR21)  De implementatie van het functiewaarderingssysteem HR21 is gestart in 2012 en loopt door in 2013. Medio 2013 zal de implementatie zijn afgerond. Human Resource Management (HRM)  Begin 2012 is de communicatie over de HRM visie afgerond. De speerpunten werving en selectie, mede in relatie tot de herindeling, en mobiliteit zijn in 2012 voorbereid en nagenoeg afgerond. Afronding daarvan vindt plaats in de 1e helft van 2013. In het speerpunt management- en bestuursinformatie is een stevig begin gemaakt dat in 2013 in het sociaal jaarverslag over 2012 tot uitdrukking komt. Dit speerpunt wordt verder doorontwikkeld. De verdere uitwerking van de speerpunten functioneren, beoordelen en belonen, leiderschapstijl en goed werkgeverschap worden in 2013 opgepakt.Het in 2011 vastgestelde introductiebeleid (voor nieuwe medewerkers) is in 2012 geïmplementeerd. Strategische personeelsplanning (SPP)  Medio 2012 is gestart met het vorm en inhoud geven aan SPP. Bezuinigingen (wegvallen van werk en meer met minder moeten doen), de uitstroom van ouder personeel de komende jaren en de instroom van personeel vanuit de herindeling geven veel en verschillende personele vraagstukken en noodzaken tot expliciete aandacht voor een kwantitatief en kwalitatief adequaat personeelsbestand. SPP is daarvoor een hulpmiddel. Telefonie  In 2012 is de aanbesteding afgerond en gegund voor een nieuwe vaste telefonie oplossing. In 2013 zal de inrichting plaats vinden rekening houdend met de start van het KCC.

1.1.9 Heerenveen beheert eigendommen en zaken ER-doelen  beter en gecentraliseerd inzicht in gemeentelijke (te beheren) zaken en eigendommen;  beter (vastgoed)beheer. Gerealiseerde resultaten 2012  Vastgoedbeheer volledig in eigen organisatie  Herontwikkeling enkele vrijgekomen locaties opgestart. In het kader van veranderende regelgeving en harmonisatie Boarnsterhim oprichting monumentenstichting „on hold‟ gezet  Herverkaveling Tjalleberter Krite in afrondende fase  Door continue marktverkenning inspelen op wensen huurder tbv verhuur kantoorruimte Maatschappelijke effecten  n.v.t.

1.1.10

Heerenveen schept organisatorische randvoorwaarden

ER-doelen  effectiever lerende ambtelijke organisatie;  blijvende aandacht voor de integriteit;  heldere kaders communicatiebeleid;  medewerkers breder inzetbaar;  sterke verbetering stabiliteit van de voorzieningen centraal en decentraal;  hogere snelheid in dataverkeer;  flexibeler en breder gebruik van ICT als informatiebron, zowel voor onze burgers als interne gebruikers;  beter ingericht naar ook toekomstige in- en externe ontwikkelingen in samenwerkingsvormen;  beter ingericht en toegerust op de steeds enorm toenemende vraag naar digitale informatie;  een beter op de individuele rol van de medewerkers ingerichte werkplek; 19

 

betere en efficiëntere voorziening voor koffie en catering; efficiënter gebruik van de ruimte in onze gebouwen.

Gerealiseerde resultaten 2012 IT visie en beleid / IT agenda  Een IT visie / beleid is in 2012 voorbereid, evenals een IT agenda voor 2013. In het 1e kwartaal van 2013 worden beiden afgerond. De IT visie geeft richting aan de geautomatiseerde informatievoorziening ofwel de functionaliteit of toegevoegde waarde voor de gebruiker (medewerker, bestuurder, burger of ondernemer) en aan beheer en uitvoering van ICT ofwel de faciliteit / het middel. De speerpunten van het IT beleid zijn ICT middelen van de gebruikers, virtuele ICT infrastructuur, E-overheid, basisregistraties, informatiehuishouding / digitalisering, zaakgericht werken, applicatieomgeving, optimalisering beheer en uitvoering ICT. Met name het laatste speerpunt is, gezien de financiële positie van onze gemeente, sterk bepalend voor wat er in de andere speerpunten bereikt kan worden. Applicatieomgeving  De werkelijke kosten van het in stand houden van de bestaande ICT applicaties / toepassingen lagen in 2012 ± 25% hoger dan de beschikbare budgetruimte. Dat komt neer op een bedrag van ± € 225.000,--. In 2013 wordt daarom de applicatieomgeving kritisch doorgelicht met als doel de werkelijke kosten te verlagen en die, zoveel als mogelijk is, binnen de toegestane budgetruimte te brengen. Wanneer dat niet lukt is het noodzakelijk om keuzes te maken inzake nut, noodzaak licentiekosten versus gebruik en noodzakelijk onderhoud. Waar mogelijk worden nu al bestaande applicaties / toepassingen afgeschaft door gebruik te maken van functionaliteiten in andere bestaande applicaties / toepassingen. Een concreet voorbeeld daarvan is de financiële projectenadministratie. Hiervoor wordt de applicatie IS Projects afgeschaft en wordt gebruik gemaakt van beperktere functionaliteiten in de applicatie Key2Financiën. Arbeidsomstandigheden  Naar aanleiding van een inspectie van de Arbeidsinspectie bij het Posthuis Theater is de wettelijk verplichte risico-inventarisatie en –evaluatie (RI&E) voor elkaar gemaakt. In 2013 moet de RI&E voor de gehele organisatie voor elkaar zijn. Daar wordt door de Arbeidsinspectie actief toezicht op gehouden. Procesherontwerp  Dit is onderdeel van het programma Eén in dienstverlening. In 2012 zijn hiervoor de processen klachten tegen ambtenaren en integriteit beoordeeld. De aanbevelingen van de gangmakers zijn overgenomen. Voor integriteit zijn die in 2012 gerealiseerd, voor klachten loopt de realisatie door in 2013 i.v.m. de noodzakelijke aanpassingen in de ICT applicatie Octopus. CAO  In 2012 is een nieuwe CAO tot stand gekomen. Veel onderdelen daarvan waren in 2012 nog niet zodanig uitgewerkt dat zij door gemeenten geïmplementeerd konden worden. De implementatie daarvan zal in 2013 plaatsvinden. Werkkostenregeling (WKR)  De WKR is per 1 januari 2013 ingevoerd. De voorbereiding daarvan heeft in 2012 plaatsgevonden. Wij hebben gekozen voor het fiscaal toepassen van de WKR. Dat is een eenvoudige manier om te beginnen met de WKR en biedt de mogelijkheid om er ervaring mee op te doen voordat andere manieren van toepassen overwogen worden. Daardoor blijven bestaande arbeidsvoorwaarden voor het personeel in tact, met uitzondering van enkele technische wijzigingen. De door het Rijk geschetste voordelen doen zich in deze manier van toepassen marginaal voor. Daartegenover verwachten wij dat er lagere loonkosten zullen ontstaan omdat bepaalde toelagen, verstrekkingen, tegemoetkomingen en vergoedingen voor politieke ambtsdragers verplicht zijn aangewezen als eindheffingsbestanddelen voor de WKR.

20

Premediation  Ook in 2012 is premediation op uiteenlopende manieren en met uiteenlopende resultaten toegepast. Door middel van waarderend onderzoek zal de afdeling Beleid en Advies in 2013 premediation meer vorm en inhoud geven in de organisatie. Zaakgericht werken / digitalisering  In 2012 is een "proof of concept" (POC) zaakgericht werken, ondersteund door midoffice software, gestart. Deze POC loopt door tot het 1e kwartaal van 2013. In deze POC wordt voor enkele gemeentelijke producten het hele proces van aanvraag om een product tot aflevering daarvan zaakgericht uitgevoerd, van frontoffice tot backoffice en weer terug, met ondersteuning van software. Met behulp van de POC willen wij inzicht krijgen in wat er bij zaakgericht werken komt kijken. Hoewel formeel nog niet gekozen is voor zaakgericht werken, kunnen wij daar landelijk gezien niet omheen. Om met zaakgericht werken na de POC verder te kunnen, is vervanging van het bestaande document management system (DMS) Corsa door het DMS Key2Documenten dat in de POC wordt gebruikt onvermijdelijk. De belangrijkste informatiesystemen die op zaakgericht werken en verdere digitalisering moeten aansluiten zijn van Centric. De voor de POC gebruikte informatiesystemen zijn ook van Centric. Onze ervaring is dat het aansluiten van informatiesystemen op elkaar die van één leverancier afkomstig zijn minder kosten met zich brengt dan het aansluiten van informatiesystemen van verschillende leveranciers op elkaar. Wij verwachten dat dit zo blijft. 

SEPA (Single Euro Payments Area) Voor 1 februari 2014 moet de gemeente volledig zijn ingericht voor het gewijzigde betalingsverkeer, genoemd SEPA. Daartoe is een impactanalyse gemaakt waarbij helder is geworden dat er in de externe contacten met onze inwoners en zakelijke relaties veel betalingsverkeer informatie zit. Het simpelweg aanpassen van onze ICT omgevingen op SEPA is slechts een gedeelte van de oplossing. In het plan van aanpak gaan we uit van realisatie datum op 1 oktober 2013.

Archivering Website  Eind 2012 stond de webarchivering gepland, prioriteit werd echter gegeven aan het digitaal vergaderen van de gemeenteraad, dus staat webarchivering nu gepland voor het 1e kwartaal van 2013. Archieven  Er is in 2012 al druk gewerkt aan de invlechting van Boarnsterhim in onze gemeentelijke organisatie. De gemeene Boarnsterhim draagt zijn archief per fusiedatum onverdeeld over aan de gemeente Leeuwarden. Er ontstaat feitelijk per 1 januari 2014 een nieuwe gemeente met een nieuw archief, daartoe is het noodzakelijk dat de archieven van de huidige gemeente Heerenveen beschreven en afgesloten worden, waarna overdracht (gebaseerd op wettelijke voorschriften) aan de nieuwe gemeente kan plaatsvinden.

21

1.4

Wat heeft dat gekost

(Bedragen x €1.000)

Begroting 2012

Lasten

010 Bestuurszaken 202 Dierenopvang 205 Privaatrechtelijke Zaken 212 Beheer eigendommen 229 Kermissen, markten, evenementen 310 Belastingen 315 Openbare orde en rampenbeheersing 320 Vergunningverlening, verkeer 331 Bouwvergunningen 332 Overige vergunningen 350 Verkiezingen 351 Reisdocumenten 352 Burgerlijke stand 390 Brandweer 402 Oud archief 410 Algemene uitgaven en inkomsten 411 Algemene uitkering gemeentefonds 412 Beleggingen 413 Onvoorziene uitgaven 415 Saldo kostenplaatsen 420 Voormalig personeel 430 Rechtsbescherming 431 Communicatie 501 Griffie Totaal Lasten

2.399 47 676 700 660 2.697 183 23 2.025 633 81 850 685 2.623 46 2.580 8 497 38 3 305 213 493 910 19.375

Begroting 2012 na wijzigingen

2.732 47 676 733 650 3.408 194 23 2.019 633 81 791 680 2.389 46 19.747 8 497 4 40274 205 493 946 37.235

Rekening 2012

2.386 55 674 794 683 3.399 119 21 1.998 621 80 778 689 2.308 43 20.727 8 461 4 248245 195 486 855 37.379

Verschil Begroting Rekening 2012 346 -8 2 -61 -33 9 75 2 22 12 1 13 -9 81 3 -979 0 36 0 208 29 10 7 91 -144

(Bedragen x €1.000)

Begroting 2012

Baten

Begroting 2012 na wijzigingen

Rekening 2012

Verschil Begroting Rekening 2012

010 Bestuurszaken 202 Dierenopvang 205 Privaatrechtelijke Zaken 212 Beheer eigendommen 229 Kermissen, markten, evenementen 310 Belastingen 315 Openbare orde en rampenbeheersing 320 Vergunningverlening, verkeer 331 Bouwvergunningen 332 Overige vergunningen 350 Verkiezingen 351 Reisdocumenten 352 Burgerlijke stand 390 Brandweer 402 Oud archief 410 Algemene uitgaven en inkomsten 411 Algemene uitkering gemeentefonds 412 Beleggingen 413 Onvoorziene uitgaven 415 Saldo kostenplaatsen 420 Voormalig personeel 430 Rechtsbescherming 431 Communicatie 501 Griffie Totaal Baten

0 9 0 276 381 11.628 0 11 1.171 187 0 594 94 104 2 1.812 44.909 1.472 0 0 0 0 0 0 62.650

0 9 0 517 356 12.326 0 11 1.571 187 0 584 94 104 2 20.184 44.813 1.316 0 0 0 0 0 0 82.073

1 9 0 489 388 12.382 0 1 1.718 175 0 628 102 216 4 20.728 45.743 1.182 0 42 0 0 0 0 83.810

1 0 0 -27 32 57 0 -10 148 -12 0 44 8 111 2 544 931 -134 0 42 0 0 0 0 1.737

Saldo Lasten / Baten

43.275

44.838

46.431

1.593

22

Product 010; Bestuurszaken Bij de Bestuursrapportage 2012 is € 340.000 (€ 40.000 in 2012 en € 300.000 in 2013) beschikbaar gesteld in verband met inzet van personeel voor de herindeling Boarnsterhim. In de overhevelingsvoorstellen (van 2012 naar 2013) is een bedrag opgenomen van € 300.000. Product 331; Bouwvergunningen Op produkt Bouwvergunningen beliepen de inkomsten € 1.718.000, waarvan € 1.651.000 voor de bouwleges. In de oorspronkelijke begroting was € 1.571.000 geraamd, waarvan € 1.088.500 voor bouwleges. De meeropbrengsten ten opzichte van de oorspronkelijke begroting komen tot stand door een viertal grotere bouwaanvragen: Project Taconishof, Focus a/d Nieuwburen, Coehoorn van Scheltingaweg en Lidl. De andere opbrengsten betreffen de leges voor welstand, sloop- en gebruiksvergunningen. Product 390; Brandweer Het batig saldo ad € 192.000 bij de brandweer ontstaat door een aantal oorzaken, waarvan wij de belangrijkste hier benoemen: Geen inzet op een budget voor ziektevervanging, restitutie en doorschuif-BTW van de Veiligheidsregio, niet-doorgaan van het project Verbeteren kwaliteitsniveau Brandweer en verkoop van materieel aan de Veiligheidsregio wegens beëindiging van de duiktaak. Product 410; Algemene uitgaven en inkomsten  Op dit product is een nadelig saldo van € 435.000 (uitgaven nadelig € 1.300.000 en inkomsten € 865.000 voordelig). Dit bestaat uit:  Uit de afwikkeling van balansposten en tussenrekeningen is per saldo een voordeel ontstaan van € 67.000.  Ontvangen BDU-subsidies van in het verleden reeds gerealiseerde en afgesloten Projecten, voordeel € 110.000.  Door het later in uitvoering nemen van projecten en het op rekeningsbasis toerekenen van een lager rentepercentage dan begroot is sprake van lagere kapitaallasten over het jaar 2012 dan geraamd. In totaliteit een bedrag van 2,4 miljoen voordelig waarvan melding is gemaakt in de Verantwoordings-en Perspectiefnota 2012 (1,0 miljoen) en de bestuursrapportage 2012 (1,0 miljoen), resteert nu nog een voordeel van € 467.000.  Als gevolg van een herziene exploitatieopzet binnen de GR Bedrijvenparken A7 (samenwerking Skarsterlan-Heerenveen) ontstaat er een eenmalig nadeel van € 1.300.000. Binnen de nieuwe exploitatieopzet is rekening gehouden met:  een afzetprognose welke in lijn is met die van de gemeente Heerenveen;  een marktconforme prijs/m2  een realistisch rentepercentage Bovenstaande heeft er toe geleid dat er een negatief resultaat ontstaat van € 2.600.000 in de jaarrekening 2012 van de GR. Conform de overeenkomst zijn beide gemeenten voor 50% risicodrager en betekent dit voor Heerenveen een eenmalig nadeel van € 1.300.000.  Er was rekening gehouden met een terugbetaling van een SDV (Stads- en dorpsvernieuwing) subsidie ad. € 221.000. Deze verplichting is komen te vervallen. Product 411; Algemene Uitkering Gemeentefonds In de decembercirculaire Gemeentefonds 2012 is als gevolg van accres, hoeveelheidsverschillen en na aanpassing van de nu bekende maatstaven bij het opmaken van de jaarrekening een bedrag van € 393.392 meer ontvangen. Hiervan is € 49.000 bestemd voor transitiekosten voor de Regionale Uitvoerings Dienst en dient te worden overgeheveld naar 2013. De vaststelling van de algemene uitkering gemeentefonds over het jaar 2010 heeft er toe geleid dat er € 419.300 vrijvalt in de exploitatie. Over 2011 is de uitkering bijgesteld en valt er € 117.800 vrij in de exploitatie. Product 415; Saldo kostenplaatsen Op de kostenplaatsen is per saldo een voordeel van € 250.400. Op deze kostenplaatsen worden met name de budgetten verantwoord die betrekking hebben op de bedrijfsvoering.

23

1.5

Reserves en voorzieningen Reserves en voorzieningen thema 1: Heerenveen bestuurt en organiseert

Reserve Omschrijving 60700 Algemene Reserve geblokkeerd 60705 Algemene reserve niet geblokkeerd 60710 Algemene bedrijfsreserve exploitatie gronden 62450 Dienstreserve Visie en Ontwikkeling 62530 Eigen risico tractie 62555 Leegstandsrisico Werk-State a/d Trambaan 62570 Dienstreserve Regie en Realisatie 62655 Dienstreserve Publiekszaken en Veiligheid 62710 Facilitaire diensten en middelen 62720 Digitaal Archiveren 62730 Informatie Communicatie Technologie 62790 Reserve kapitaallasten 62795 Frictiekosten concern 62805 Reserve IT-agenda 62810 Reserve BGT Totaal reserves

Stand 1-1-12 19.105.892 5.254.816 2.913.803 235.000 121.655 77.142 217.284 155.622 177.235 32.379 38.909 3.482.814 1.478.665 0 0 33.291.215

Voorziening Omschrijving 68500 Groot onderhoud gemeentehuis 68589 Groot onderhoud MFA Us Kubus 68590 Groot onderhoud MFA De Barte De Knipe 68660 Voorziening risico precario 68710 Gevolgen wet APPA 68750 WAO-fonds 68760 Inventaris gemeentehuis 68790 Afwikkeling projecten 68795 Faciliteiten Raad 68796 Millenniumactiviteiten 2008,2009 en 2010 Totaal voorzieningen

Stand 1-1-12 Storting Onttrekking Stand 31-12-12 256.816 0 0 256.816 44.506 40.000 0 84.506 174.718 22.952 0 197.670 481.000 962.000 0 1.443.000 952.416 0 0 952.416 291.634 80.299 85.038 286.896 108.939 36.905 49.471 96.374 738.203 164.910 253.966 649.147 20.726 5.150 0 25.876 18.188 0 2.000 16.188 3.087.146 1.312.216 390.474 4.008.888

1.6

Totaal middelen

24

Storting Onttrekking Stand 31-12-12 1.446.556 11.135.000 9.417.448 1.282.129 543.564 5.993.381 1.052.507 2.088.184 1.878.126 0 235.000 0 1.825 123.479 0 0 77.142 0 235.000 0 452.284 0 0 155.622 30.196 155.000 52.431 10.775 43.154 0 11.825 50.734 0 121.899 249.845 3.354.868 1.922.274 121.438 3.279.501 64.305 0 64.305 50.004 0 50.004 6.229.295 14.822.540 24.697.970

Rente 651.511 0 116.552 0 1.825 0 0 0 0 0 0 121.899 0 0 0 891.786

Rente 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Thema 2: Heerenveen werkt !

2.1 Beschrijving en hoofdstructuur Onder het programma ”Heerenveen werkt” vallen alle activiteiten die leiden tot economische participatie en tot een structurele en duurzame versterking van de economie van Heerenveen. Het achterliggende doel is om daarmee het gemiddeld besteedbaar inkomen te vergroten van de inwoners van Heerenveen en van hen die hier werken. Het versterken van de economie betekent, dat wij streven naar het vergroten van de werkgelegenheid en het verkleinen van de werkloosheid. Enerzijds is daarvoor een economisch beleid gericht op het faciliteren en stimuleren van ondernemers(schap) nodig, anderzijds een sterk sociaal beleid. Het arbeidsmarktbeleid is de verbindende schakel tussen het economisch en het sociaal beleid.

Heerenveen werkt

Versterken economische participatie van inwoners

Versterken economie

Kennisoverdracht, innovatie, ondernemerschap, samenwerking

Toerisme, recreatie, plattelandsontwikkeling

Profilering, positionering, acquisitie

Onderwijs, Arbeidsmarkt

Iedereen aan het werk ja

Iedereen passend werk

25

nee

Iedereen maatschappelijk sociaal actief

2.2 Koers van Heerenveen Het thema 'Heerenveen werkt' heeft twee sporen. De hoofddoelstellingen voor de komende jaren zijn: 1. versterken van de economie in Heerenveen; 2. versterken van de economische participatie in Heerenveen. De eerste hoofddoelstelling zoals bedoeld in dit thema wordt middels de volgende speerpunten uitgewerkt: Heerenveen stimuleert kennisoverdracht, innovatie, ondernemerschap en samenwerking Toegang tot kennis en het toepassen daarvan is goed voor ondernemers. Inspelen op nieuwe markten, producten, processen verhoogt de economische vitaliteit van het ondernemen. Het MKB is een belangrijke motor voor werkgelegenheid en het aantrekken van nieuwe bedrijven. We investeren daarom in een goede relatie met deze sector. Veel MKB bedrijven hebben te weinig tijd en aandacht voor kennisoverdracht, innovatie en samenwerking. Daarnaast is het nodig om de aansluiting van het bedrijfsleven met het onderwijs te verbeteren. Het stimuleren van netwerkvorming en concrete samenwerking is essentieel. Het optimaal gebruik maken van de bestaande relatienetwerken en de accountmanagers zijn van groot belang. Heerenveen wil samen met andere partijen de kansen die er zijn benutten door projecten op te pakken en te stimuleren. Heerenveen benut de kansen op het gebied van toerisme en recreatie en stimuleert plattelandsontwikkeling Het MKB zorgt voor bedrijvigheid in de dorpen en op het platteland en heeft daarnaast een functie voor de leefbaarheid. Deze bedrijven stellen we in de gelegenheid om door te groeien op de bestaande locatie voor zover dit past qua schaal, landschap en dergelijke. Toerisme is één van de groeisectoren in de economie. Heerenveen heeft een bescheiden positie in de toeristische markt, maar kan profiteren van de kansen die er liggen. Meer geld voor vrije tijd en de aanwezige kwaliteiten van het gebied bieden een goede uitgangspositie. Het stimuleren van samenwerking en promotie is een belangrijk aandachtspunt. Middels kleinschalige projecten kan veel worden bereikt. Als gevolg van de economisch crisis heeft het binnenlands toerisme goede vooruitzichten. Regionale samenwerking is nodig om de potenties te benutten. Heerenveen scherpt haar profilering, positionering en acquisitie aan Heerenveen heeft een goed imago, zowel als woongemeente als bij ondernemers. De naamsbekendheid van de voetbalclub en Thialf dragen daar aan bij. Vanuit economisch perspectief is het belangrijk het profiel van Heerenveen verder aan te scherpen en nog sterker in te zetten als marketinginstrument (breed). Met de tweede hoofddoelstelling beogen we dat: Iedereen aan het werk is Iedereen die kan werken willen wij een eerlijke kans geven. Iedereen die tot de Heerenveense beroepsbevolking hoort is economisch zelfstandig. Het gaat dus om betaald werk. Dit is een kwantitatieve opgave. Hiervoor is nodig dat er voldoende en gevarieerde werkgelegenheid in Heerenveen is. Ook is goede ondersteuning en onderwijs nodig voor diegenen die niet op eigen kracht werk kunnen vinden. Werk gaat boven uitkering. Dat betekent dat we ons blijvend actief inzetten op het helpen vinden van een baan voor mensen die werkloos zijn of dat dreigen te worden. Jongeren hebben onze speciale aandacht. De budgetten die we van het rijk ontvangen komen de aankomende jaren steeds meer onder druk. De samenwerking in het werkplein Heerenveen staat onder druk als gevolg van aangekondigde rijksbezuinigingen op het UWV. We zetten daarom sterk in op het beheersen van de kosten. Een van de middelen is het beperken van de instroom in de WWB. De gemeente neemt (als goed voorbeeld) mensen uit kwetsbare groepen in dienst of biedt hen gelegenheid om werkervaring op te doen. Dat laatste geldt ook voor stagiaires.

26

Voor de mensen die werken is het doel dat: Iedereen passend werk heeft Dit is werk dat past bij zijn/haar kwaliteiten en ambities en zorgt dat door (bij)scholing (een leven lang leren) iedereen inspeelt op ontwikkelingen in het vakgebied. Dit is een kwalitatieve opgave en vraagt om evenwicht in vraag en aanbod op de arbeidsmarkt en partijen die hier flexibel op inspelen. Hiervoor zijn nodig innovatieve ondernemers, vraaggerichte onderwijsinstellingen, flexibele werknemers en goede samenwerking. Gezien de financiële problemen bij Caparis en onze beperkte invloed hierop, heeft het beheersen van de kosten van de sociale werkvoorziening een hoge prioriteit in 2012. Als de eerste doelstelling tijdelijk of voor langere tijd voor iemand niet haalbaar is, is het afgeleide doel dat: Iedereen maatschappelijk of sociaal actief is Re-integratie op de arbeidsmarkt is een belangrijk doel, maar het is realiteit dat er ook mensen zijn die, ondanks allerlei inspanningen, niet in reguliere banen kunnen functioneren. Het is belangrijk dat deze mensen zoveel mogelijk maatschappelijk actief blijven. Hierbij kan gedacht worden aan vrijwilligerswerk of nieuw te creeëren banen als toezichthouder of dorpswachter. Dit onderdeel is verder opgenomen onder het thema Heerenveen bevordert meedoen. Heerenveen stimuleert samenwerking tussen de ondernemers en onderwijs Het onderwijs-arbeidsmarktbeleid draagt bij aan beide hoofddoelstellingen. De gemeente Heerenveen is actief in netwerken om de samenwerking tussen partners op het gebied van onderwijs en ondernemers te verbeteren.

2.3

Doelen, resultaten en beoogde maatschappelijke effecten

2.3.1 Heerenveen stimuleert kennisoverdacht, innovatie, ondernemerschap en samenwerking ER-doelen  Meer werkgelegenheid in het algemeen en specifiek op de bedrijventerreinen, in de (zakelijke) dienstverlening, in de toeristische sector in de dorpen c.q. het landelijk gebied;  Meer innovatiepotentieel binnen het bedrijfsleven;  Meer startende ondernemers. Gerealiseerde resultaten 2012  Economische visie F4 vastgesteld en invulling gegeven aan verdere economische samenwerking in dit verband (lobby, regiomarketing, provinciaal economisch beleid).  Heerenveens netwerk sport en zorg (in kader van Healthy Ageing) verkend, in gerichte bedrijfsbezoeken en bijeenkomst.  Logistieke sector en relatie onderwijs versterkt. Deelname IJsselmeeralliantie in provinciaal verband.  Metaalsector in kader van project Technics4U zichtbaar, aanpak wordt verder versterkt.  Broedstoof pakt met behulp van gemeentelijke subsidie in 2013 en 214 taken op in kader van startersbeleid. Afspraken hierover gemaakt met Broedstoof, KvK en OKH.  Actief netwerken op de diverse ondernemersbijeenkomsten en verbindingen leggen.  Ondernemersnetwerk uitgebreid naar Boarnsterhim, onderlinge relaties ondernemersverenigingen versterkt. Maatschappelijke effecten  De ontwikkeling van de werkgelegenheid is onderstaand weergegeven.

27

Tabel regionale werkgelegenheid (fulltime) Ft wgl

2002

2010

2012

Leeuwarden Heerenveen Smallingerland Sudwest Fryslan Provincie

54389 17298 21566 28109 219339

54179 20635 22952 30072 228334

54478 20685 22623 30305 227374

Aandeel gemeente in provincie 2012 24% 9,1% 9,9% 13,3% -

Ontw 2002-2012 +0,1% +19,6% +4,9% +7,8% +3,6%

2.3.2 Stimulering toerisme, recreatie en plattelandsontwikkeling ER-doelen  Grotere werkgelegenheid in de toeristische en recreatieve sector;  Meer regionale samenwerking en projecten (voorzieningen, promotie en produktontwikkeling. Gerealiseerde resultaten 2012  Ondernemersnetwerk De Friese Wouden opgericht.  Streekprodukten en smaak opgepakt door ondernemersnetwerk de Friese Wouden.  Werkgroep Oranjetoerisme gestart, activiteiten gericht op 2013.  Evaluatie toeristisch netwerk Friese Wouden en aanjager heeft geleid tot budget voor voortzetting aanjagerschap.  Geen koopstromenonderzoek. In kader van het nieuwe winkelen in overleg met KvK over vernieuwde aanpak.  Het Bidbook over de Culturele Hoofdstad 2018 is op andere leest geschoeid. Heerenveen is aangehaakt bij de Leeuwarder aanpak.  Diverse bijeenkomsten toeristische bedrijven: Smaak, Zeepkistbijeenkomst, concept Friese Wouden, cultuurhistorie en Oranjetoerisme.  Plattelandseconomie wordt opgepakt ikv Streekagenda (2013).  Diverse kleinschalige initiatieven op toeristisch gebied en ondernemerssamenwerking. Maatschappelijke effecten / deze zijn mede gerelateerd aan die van 1.3.3  Werkgelegenheid toerisme (breed, incl delen detailhandel) in 2011: Heerenveen 1400 werkzame personen (wp), Boarnsterhim 680 wp, Smallingerland 1250 wp, Skarsterlân 960 wp.  Stijgende lijn in Heerenveen, andere gemeenten dalen licht.

28

2.3.3 Profilering, positionering en acquisitie ER-doelen  Het binnenhalen van meer bedrijven uit de Randstad en de rest van Nederland;  Faciliteren van de groei van al gevestigde bedrijven. Gerealiseerde resultaten 2012  Kadernota citymarketing gereed en organisatiestructuur (met diverse breed samengestelde werkgroepen gestart)  In F4 verband planmatige aanpak lobby-activiteiten opgestart (SNN, Den Haag, Brussel)  Fan Fryslân: Telegraafbijlage wonen en werken in Fryslân, uitzending BNR nieuwsradio. Maatschappelijke effecten  Elseviers toplocaties: 15e plaats (Leeuwarden 42, Skarsterlân 78, SWF 114, Smallingerland 148).

2.3.4

Onderwijs – arbeidsmarkt

ER-doelen  Betere aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt voor zowel het reguliere beroepsonderwijs als het volwassenenonderwijs (SEB 2005);  Betere samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen. Gerealiseerde resultaten 2012  Budget Debuut is (deels) besteed aan stichting De Broedstoof.  Commissie onderwijs-arbeidsmarkt (onder de vlag van OKH) heeft diverse bijeenkomsten georganiseerd. Groep voor structurele kennisdeling wordt (mogelijk) opgestart.  Missie en Visie werkgeversdienstverlening vastgesteld door de raad en er is een marktbewerkingsplan waarin naast een actieve werkgeverbenadering aansluiting wordt gezocht met de Friese werkgeversbenadering.  Aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt-zorg is één van de vastgestelde speerpunten in het onderwijs en jeugdbeleid. Uitwerking vindt in 2013 plaats. Maatschappelijke effecten  Werkloosheidspercentage december 2012 Heerenveen 8,3% (1746 NWW), Friesland 9,5%

2.3.5

Iedereen aan het werk

ER-doelen  Lagere instroom cliënten in de WWB;  Meer duurzame uitstroom van cliënten WWB naar betaald werk;  Minder werkloze jongeren (collegeprogramma 2010-2014 en Wet investeren in jongeren WIJ);  Meer succesvol ingeburgerde mensen met betaald werk;  Groter gebruik van voorzieningen op het gebied van volwasseneneducatie;  Alle kinderen/jongeren sluiten de schoolloopbaan af met een diploma dat past bij hun kwaliteiten;  Meer vrouwen aan het werk;  Meer flexibele mogelijkheden voor kinderopvang. Gerealiseerde resultaten 2012  Een lagere instroom van cliënten in de Wwb is door de voortdurende recessie niet behaald. In 2012 zijn er 86 uitkeringen meer opgestart dan in 2011. Het aantal uitkeringen voor de doelgroep jongeren ging omhoog van 178 in 2011 naar 220 in 2012.  De totale uitstroom uit de Wwb is ondanks de slechte arbeidsmarkt nog redelijk op hetzelfde niveau gebleven. Werden er in 2011 nog 356 uitkeringen beëindigd, in 2012 daalde dit iets naar 342. 29

 





 

Wet WIJ is geëxpireerd per 1 januari 2012 In 2012 is begonnen met het partieel uitplaatsen van cliënten uit een uitkeringssituatie naar een betaalde werkomgeving. In de huidige arbeidsmarkt is het vinden van een volledige baan voor cliënten een lastige opgave, die lang niet altijd tot een succes leidt. De cliënt voorziet deels zelf in een inkomen, de bijstand vult dat inkomen aan. Door partiële uitstroom daalt het cliëntenbestand niet, maar is wel sprake van een terugloop van de prijs van een gemiddelde uitkering. Deze ontwikkeling kan n 2013 verder woden uitgebouwd. Binnen RMC verband is de regionale samenwerking verder ingevuld met de projecten (zorgspoor en werkspoor; zie ook thema 3.3.4). Zorgspoor betreft betere afstemming tussen zorg en onderwijs en werkspoor betreft beteren afstemming arbeidsmarkt en onderwijs. In december heeft de raad de herijking van het re-integratiebeleid vastgesteld door vaststellen het beleidsplan “Werken is Vermogen 2013-2014” met daarin de gewijzigde visie op educatie en inburgering (inzetten op laagopgeleiden niet inburgeringsplichtigen), het besluit om de gesubsidieerde arbeid af te bouwen, en social return te ontwikkelen in afstemming met de actieve werkgeverbenadering (zie ook 2.3.4). Het besluit is genomen om re-integratie voortaan selectief aan te bieden waarbij het klantprofiel de basis is. De focus moet liggen op werk en het verhogen van de participatie voor de klanten in het profiel werk en ontwikkeling. De werkwijze is hierop aangepast. Het besluit is genomen om invulling te geven aan de tegenprestatie en de inrichting van een “gekantelde poort”

Maatschappelijke effecten  Het aantal vroegtijdig schoolverlaters zonder startkwalificatie is verder gedaald.

2.3.6

Iedereen passend werk

ER-doelen  Een grotere doorstroming van begeleid werken plaatsen in de reguliere arbeidsmarkt voor arbeidsgehandicapten (WSW);  Verminderen van de wachtlijst voor een WSW-arbeidsplaats. Gerealiseerde resultaten 2012  Bij Caparis werkten in 2012 gemiddeld 370 mensen uit onze gemeente. Gemiddeld werkt 40% beschut binnen, 22% beschut buiten, 33% detachering/begeleid werken. Het percentage begeleid werken stijgt volgens afspraak geleidelijk.  Op 31 december 2012 stonden er 71 mensen op de wachtlijst. Dit betreft een afname van 10 personen t.o.v. eind 2011.  De Wet Werken Naar Vermogen is door de val van het kabinet vervallen. Het regeerakkoord kondigt in plaats daarvan de Participatiewet aan. Met de Participatiewet vervalt per 2014 de instroom in de sociale werkvoorziening. Dit heeft het raadsbesluit van maart 2012 over de herstructurering Wsw in een nieuw licht geplaatst. In 2012 is via GR-werkgroepen en samenwerkingsgesprekken gewerkt aan toekomstscenario’s voor de Participatiewet. Maatschappelijke effecten  Een groter deel van het aantal wsw-gerechtigden werkt begeleid in de reguliere arbeidsmarkt.

30

2.4

Wat heeft dat gekost

(Bedragen x €1.000)

Begroting 2012

Lasten

114 Sociaal Economisch Beleid en Toerisme 125 Beleid Sociale Werkvoorziening 126 Participatie naar Werk 130 Relatiebeheer bestaand bedrijfsleven 360 Werkgelegenheid 375 Inburgering Totaal Lasten

196 11.258 43 9 3.063 499 15.068

Begroting 2012 na wijzigingen

333 11.928 43 9 2.948 537 15.799

Rekening 2012

333 10.691 43 9 3.331 626 15.034

Verschil Begroting Rekening 2012 0 1.237 0 0 -383 -89 765

(Bedragen x €1.000)

Begroting 2012

Baten

Begroting 2012 na wijzigingen

Rekening 2012

Verschil Begroting Rekening 2012

114 Sociaal Economisch Beleid en Toerisme 125 Beleid Sociale Werkvoorziening 126 Participatie naar Werk 130 Relatiebeheer bestaand bedrijfsleven 360 Werkgelegenheid 375 Inburgering Totaal Baten

0 10.899 0 0 2.019 186 13.104

30 10.899 0 0 1.905 224 13.058

30 9.722 0 0 2.377 313 12.442

0 -1.177 0 0 473 89 -615

Saldo Lasten / Baten

1.964-

2.741-

2.591-

150

2.5

Reserves en voorzieningen Reserves en voorzieningen thema 2: Heerenveen werkt

Reserve Omschrijving 62480 Ontw.lokale eco. Ontwikkeling Totaal reserves

Stand 1-1-12 Storting Onttrekking Stand 31-12-12 57.000 0 30.000 27.000 57.000 0 30.000 27.000

Rente

Voorziening Omschrijving 68598 Risico Caparis 68646 Bevordering reintegratie Totaal voorzieningen

Stand 1-1-12 Storting Onttrekking Stand 31-12-12 1.050.500 118.336 1.009.758 159.078 241.888 0 241.888 0 1.292.388 118.336 1.251.646 159.078

Rente

31

0 0

0 0 0

2.6

Totaal middelen

Heerenveen werkt -1.133

-30

Voorzieningen Reserves -15.034

Inkomsten exploitatie

12.442

Uitgaven exploitatie

x € 1.000

32

Thema 3: Heerenveen kiest voor leefbaarheid wijken en dorpen !

3.1 Beschrijving en hoofdstructuur Onder het thema „Heerenveen kiest voor leefbaarheid wijken en dorpen‟ vallen alle activiteiten die een bijdrage leveren aan meer leefbare buurten, wijken en dorpen. Het betreft activiteiten gericht op veiligheid, wonen en de woon-/leefomgeving, opvoeding/onderwijs, ondersteuning en zorg en participatie. Dit thema is enerzijds gericht op behoud en versterking van de fysieke en de sociale leefomgeving, anderzijds op het meer betrekken van burgers bij hun leefomgeving met versterking van de sociale samenhang en daarmee de leefbaarheid ten doel. Het gaat dus om veranderingen die Heerenveen beter, mooier, veiliger en leefbaarder moeten maken.

Heerenveen kiest voor leefbaarheid wijken en dorpen

Betere woon- en leefomgeving stedelijke vernieuwing Stedelijke vernieuwing

Verkeer en openbaar vervoer

Betere opvoeding/ ondersteuning/onderwijs

Inrichting en beheer openbare ruimte

33

Meer veiligheid

Meer participatie in wijken en dorpen

3.2 Koers van Heerenveen Het thema „Heerenveen kiest voor leefbaarheid wijken en dorpen‟ kent twee overkoepelende sporen: 1. 2.

versterking van de kwaliteit van de sociale en fysieke leefomgeving; vergroting van de participatie van de burgers in hun leefomgeving.

Voor het eerste spoor gelden de volgende speerpunten: 1a 

op het gebied van wonen en leefomgeving: Heerenveen kiest voor een stedelijke kwaliteitsverbetering in de Greiden; Heerenveen/Midden en De Akkers. Heerenveen kiest voor handhaving van de kwaliteit van de openbare ruimte.

  

op het gebied van opvoeding en onderwijs; ondersteuning en zorg Heerenveen kiest voor realisatie van de MFA´s in Jubbega en Oudeschoot; Heerenveen kiest voor sterke netwerken voor kinderen; Heerenveen kiest voor zelfstandigheid en keuzevrijheid voor ouderen.



1b

Voor het tweede spoor gelden de volgende speerpunten: 2   

op het gebied van participatie Heerenveen kiest voor meer verantwoordelijkheid bij burgers en bedrijven; Heerenveen kiest voor voortzetting van de plattelandsvernieuwing (dorpsvisies); Wijk-en dorpsverenigingen krijgen meer zeggenschap over het geld dat de gemeente besteedt in hun wijk of dorp.

3.3 Doelen, resultaten en beoogde maatschappelijke effecten 3.3.1 Betere woon- en leefomgeving – Stedelijke vernieuwing ER-doelen  Betere kwaliteit van bestaande woonmilieus;  Meer gemêleerde, heterogene wijken wat betreft samenstelling van bevolking en leefstijlen;  Meer mogelijkheden voor mensen om, los van welke zorgvraag dan ook, zo lang en zo zelfstandig mogelijk te kunnen blijven functioneren in hun eigen wijk en/of dorp. Gerealiseerde resultaten 2012 Tellepark  In de notitie woonservicezones is opgenomen wat de behoefte is aan het voorzieningenniveau op het gebied van wonen, welzijn en zorg; dit is vertaald in concrete plannen. Deze zijn inmiddels gerealiseerd of worden daar waar dit mogelijk is gerealiseerd in 2013 en 2014. In de rapportage over de realisatie collegeprogramma is hier uitgebreid over gerapporteerd. Gelet op de ontwikkelingen, zoals opgenomen in het Regeerakkoord VVD-PvdA, wordt in 2013 beoordeeld welke gevolgen de verschillende onderwerpen mogelijk hebben voor het bestaande beleid op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Gelet op de toenemende vergrijzing en de extramuralisering van de ZorgZwaartePakketten (zzp) zal moeten blijken hoe de behoefte aan zorgaccommodaties zich ontwikkelt. Naar verwachting zal dit leiden tot nieuwe vormen van extramurale zorgwoningen en, op termijn, tot het verdwijnen van de huidige (intramurale) verzorgingstehuizen  Op 4 oktober 2012 is de 1e paal geslagen voor het door WoonFriesland te realiseren appartementencomplex (67 huurappartementen en 18 wooneenheden) in het Tellepark te Heerenveen.

34

Bloemenbuurt Heerenveen-Noord:  In het najaar 2012 is door Accolade gestart met de sloop van de woningen in de Bloemenbuurt. Er komt een nieuwe woonwijk voor terug, bestaande uit 56 nieuwe huur- en koopwoningen. Sportcomplex Nieuwehorne • Op 30 november 2012 heeft de gemeente als opdrachtgever het werk “Design & Build sportcomplex Nieuwehorne” aanvaard met uitzondering van de elementen groen (inrichting terrein en beplanting) en de aanpassingen aan de 8e Wijk. Daarnaast moet de aannemer nog enkele restpunten vanuit de oplevering herstellen c.q. oplossen. Het nieuwe sportcomplex bestaat o.a. uit een sportgebouw met een oefenhal van 24 x 44 meter en een vrije hoogte van 9 meter. Verder beschikt het complex over een kunstgras voetbalveld, een kunstgras korfbalveld, een natuurgras voetbalveld, een (gras)zomerveld en een 3 tal allweather tennisbanen. Was- en kleedruimten, ruimten voor scheidsrechters, kader en docenten en een kantine in zowel het sportgebouw als in het tennisgebouw, completeren het geheel. Voor de gebruikers, bezoekers, etc. is er een parkeerterrein voor circa 100 voertuigen en er is een ruime parkeergelegenheid voor fietsers. Na de kerstvakantie is het complex na een feestelijke opening door de verenigingen SV Udiros en de TV De Horne in gebruik genomen. Kleedkamers v.v. Nieuweschoot • Eind december 2012 zijn de volledig gerenoveerde kleedkamers opgeleverd. De renovatie is grotendeels vrijwillig uitgevoerd door leden van vv Nieuweschoot. Hierdoor is het benodigde budget beperkt gebleven. De kleedkamers zijn eind jaren ‟60 gebouwd, door deze renovatie kunnen de kleedkamers de komende 25 jaar probleemloos gebruikt worden. Kade- en oeverbescherming • Het beleidsplan kade en oeverbescherming met bijbehorend uitvoeringsplan is niet vastgesteld. Het beleidsplan wordt in de tweede helft van 2013 ter vaststelling aangeboden. Kunstgrasveld Heerenveense Boys Op 26 oktober 2012 is het kunstgrasveld van vv Heerenveense Boys opgeleverd. Dit was noodzakelijk gezien het groot aantal leden (650) ten opzichte van het beperkt aantal velden. Door de aanleg van het kunstgrasveld op de locatie van het trainingsveld kan het kunstgrasveld op zaterdag gebruikt worden als speelveld. Hiermee zijn de veldproblemen van de vereniging opgelost: een trainingsveld dat in bijna alle weersomstandigheden gebruikt kan worden en een extra speelveld op de speeldagen. • Voorafgaand aan de aanleg is uit een grondonderzoek gebleken dat onder het oude trainingsveld vervuilde grond aanwezig was. Deze grond is aangebracht eind jaren ‟60 bij de aanleg van een gravelveld en halverwege de jaren ‟80 is er een nieuwe grondlaag overheen gebracht. Door deze vervuiling is de aanleg van het kunstgrasveld versneld gerealiseerd. •

Kleedkamers v.v. Mildam • Eind december 2012 zijn de volledig gerenoveerde kleedkamers opgeleverd. De renovatie is voor een deel vrijwillig uitgevoerd door leden van vv Mildam. Hierdoor is het benodigde budget beperkt gebleven. De kleedkamers zijn eind jaren ‟60 gebouwd, door deze renovatie kunnen de kleedkamers de komende 25 jaar probleemloos gebruikt worden. CPO  In 2011 is het startsein gegeven om een pilotproject CPO te starten. Potentiele locaties zijn aangewezen in Nieuwehorne, de Akkers en Skoatterwâld.  In het najaar van 2012 heeft een intensief wervingstraject gelopen voor een CPO-project in Nieuwehorne. De uiteindelijke serieuze belangstelling is heel beperkt gebleken. Dit heeft vanzelfsprekend te maken met de huidige marktomstandigheden en alle onzekerheden die die markt, maar ook daarbovenop, een dergelijke CPO-traject met zich meebrengt. De wervingscampagne in Nieuwehorne is gestaakt. Voor de overige locaties wordt gezocht

35

naar een andere manier van ontwikkelen, waarbij de woonwensen van de toekomstige bewoner van grote invloed zijn. Maatschappelijke effecten  Behoud van het kapitaal aan kade Herenwal, door renovatie, en daarmee een de goede leefomgeving.

3.3.2 Betere woon- en leefomgeving – Verkeer en openbaar vervoer ER-doelen  Vergroten van de verkeersveiligheid (Duurzaam Veilig);  Verbeteren parkeervoorzieningen in het centrum van Heerenveen voor bezoekers en bewoners;  Meer aandacht voor voetgangers en fietsers in het centrum en in nieuwe plannen (collegeprogramma 2010-2014). Gerealiseerde resultaten 2012 Verkeersmonitor  Fase 2 Verkeersmonitor is gereed.  Fase 1 is nu gereed na problemen bij de implementatie in Nedbrowser. De uitvoering van fase 2 zoals was gepland in 2012 is niet gebeurd. De vulling met verkeersgegevens in Nedbrowser heeft prioriteit en wordt in 2013 uitgevoerd. Verdere uitbreiding vindt voorlopig niet plaats omdat eerst ervaring opgedaan moet worden met het gebruik van de verkeersmonitor. Realisatie 30 km zone Oranjewoud  De werkzaamheden zijn in 2012 afgerond. Het resultaat van het verbeteren van de verkeersveiligheid in Oranjewoud is nu nog niet aan te geven. Ombouw van 50 naar 30 km/uur leidt tot verbetering van de verkeersveiligheid en daarnaast is de afloop van eventuele ongevallen beperkt, mits de weggebruikers zich houden aan de geldende snelheid. Vergunninghoudersparkeren in enkele schilwijken ingevoerd  Voor de woonwijk Nijehaske is eind 2012 na overleg met de bewoners een plan ontwikkeld voor de invoering van vergunninghoudersparkeren in combinatie met betaald parkeren aan de westzijde van het NS station. De invoering heeft begin 2013 plaatsgevonden. Haalbaarheidsonderzoek digitalisering parkeervergunningen  In 2012 is er een onderzoek uitgevoerd naar de digitalisering van de parkeervergunningen. Uit dit onderzoek is gebleken, dat digitalisering veel voordelen biedt en met name misbruik van een papieren parkeervergunning kan voorkomen. In 2013 wordt er een voorstel ontwikkeld om de vergunningen in Heerenveen te digitaliseren. Invoering ‘Belparkeren’  In 2012 hebben de voorbereidingen plaatsgevonden voor het belparkeren. In april 2013 wordt het belparkeren daadwerkelijk ingevoerd in de gemeente Heerenveen. Uitbreiding fietsstallingen en aanpak overlast fietsparkeren  De fietsenstallingen bij de kantoren van de K.R. Poststraat zijn uitgebreid. In het kader van de handhaving van het fietsparkeren zijn in 2012 diverse controles uitgevoerd op overlastlocaties, van geparkeerde fietsen. Er zijn in totaal 124 fietsen verwijderd op locaties waar een fietsparkeerverbod geldt en fietsen buiten de aanwezige rekken waren gestald zoals bij het NS station. Maatschappelijke effecten  Vermindering van het aantal verkeersknelpunten in de gemeente. Het effect wordt “gemeten” door middel van verkeersonderzoek (verkeerstellingen en parkeeronderzoek) en verkeersveiligheidsanalyse.

36

  



Het afgelopen jaar zijn weinig knelpunten fysiek aangepast. We merken dat de intensiteiten van het gemotoriseerde verkeer niet zo sterk meer groeien als in eerdere jaren. Daling van het aantal verkeersongevallen en verkeersslachtoffers (bron: politie). De verkeersongevallengegevens met daarin de slachtoffers en de doden van het afgelopen jaar 2012 zijn nog niet beschikbaar. Het jaar 2011 laat een daling zien, landelijk en gemeentelijk. Dit is een daling met een aantekening de wijze van registreren is veranderd er wordt minder geregistreerd door de politie. De cijfers van 2012 worden in de loop van 2013 verwacht. Deze cijfers zijn goed te vergelijken met de cijfers van 2011. Minder ongevallen door rotondes.

“De verkeersongevallengegevens met daarin de slachtoffers en de doden van het afgelopen jaar 2012 zijn nog niet beschikbaar. Het jaar 2011 laat een daling zien, landelijk en gemeentelijk. Dit is een daling met een aantekening de wijze van registreren is veranderd er wordt minder geregistreerd door de politie. De cijfers van 2012 worden in de loop van 2013 verwacht. Deze cijfers zijn goed te vergelijken met de cijfers van 2011.” 2006 2007

2008 2009

2010

2011

Totaal aantal ongevallen alle wegen gemeente (Rijks, provinciaal, gemeentelijk)

378

318

287

250

68

20

Met alleen materiele schade

308

252

223

181

49

10

70

66

64

69

19

10

0

0

1

1

2

2

253

215

174

158

38

15

79

82

71

81

23

10

Met letsel Met dodelijke afloop

Totaal aantal ongevallen gemeentelijke wegen Totaal aantal slachtoffers (overleden, ziekenhuisgewond en overig gewond

Het jaar 2011 laat landelijk echter geen daling van het aantal verkeersdoden zien maar een lichte stijging. Gezien de stijging van het aantal verkeersdoden werd ook een stijging verwacht van het aantal ziekenhuisgewonden voor het jaar 2011. Helaas heeft Rijkswaterstaat van de politie in 2011 gemiddeld 69% minder van de ernstige verkeersslachtoffers aangeleverd gekregen ten opzichte van 2009. In 2011 werd maar ongeveer de helft (51%) van de ernstige verkeersslachtoffers door de politie aangeleverd ten opzichte van 2010. De kwantiteit van de verkeersongevallenstatistiek bereikt hiermee een historisch dieptepunt. Het registreren van de verkeersongevallen is een arbeidsintensieve zaak. In 2009 werd door het Openbaar Ministerie besloten om de „Aanwijzing informatieverstrekking verkeersongevallen‟ (inwerkingtreding 1 januari 2010) te wijzigen. Het doel van de ongevallenregistratie door de politie is niet meer het opstellen van statistiek, maar enkel het vervolgen van veroorzakers van ernstige verkeersongevallen. Daarnaast heeft de politie te kampen met automatiseringsproblemen. Hiermee is het probleem van de zeer lage aanlevering van ongevallengegevens compleet. Er zijn tussen de minister en de politie afspraken gemaakt om de registratiegraad te verbeteren vanaf januari 2013. Mochten de registratie verbeteren dan kunnen we in 2014 beschikken over een betrouwbaar ongevallenbestand. De ongevalsgegevens van de jaren 2010, 2011 en 2012 zijn daarom eigenlijk niet te gebruiken voor beleidsvorming/monitoring. De cijfers van deze jaren zijn onderling wel voorzichtig te vergelijken, conclusies trekken is niet mogelijk.

3.3.3 Betere woon- en leefomgeving – Inrichting openbare ruimte ER-doelen  Meer kwaliteit van de openbare ruimte (wegen, groen, water, evenementen, terugdringing CO2 via openbare verlichting, etc.). 37

Gerealiseerde resultaten 2012 Wegen In 2012 zijn de volgende projecten afgerond:  Herinrichting Centrum Noord  Herinrichting Heideburen 2e fase / Het Meer  Herinrichting Aengwirderweg (Mercurius tot aan RW)  Herinrichting Dubbele Regel  Herinrichting P.W. Janssenweg 1e fase (van Ericalaan tot Luxemburg)  Renovatie Grutostraat Naast genoemde projecten is er regulier asfaltonderhoud uitgevoerd aan o.a.: K.R. Poststraat, Zestienroeden/Pastoriesingel, Freulewei, Hooivaartsweg, Tjongervallei, Sevenaerspad. Volgens het straatwerkprogramma zijn de volgende wegen, fiets- en voetpaden o.a. uitgevoerd: Gedeelte K.R. Poststraat, fiets- voetpaden route van winkelcentrum de Greiden naar centrum (Burgemeester Kuperusplein), diverse voetpaden op bedrijven/ winkel terrein Nijehaske. Overig straatwerk was reeds opgenomen in bovengenoemde projecten. Het concept Beleidsplan wegen 2013 – 2017 is in het laatste kwartaal 2012 herschreven en wordt in het tweede kwartaal 2013 aangeboden aan het bestuur. Diverse voorbereidende werkzaamheden opgestart m.b.t. onderhoudsprogramma 2013. Voorbereidingen gestart t.b.v. overdracht areaal Boarnsterhim. Gladheidbestrijding  Strooiplan 2012 -2013 opgesteld, uitvoering gegeven aan beleid Gladheidbestrijding. Civieltechnische Kunstwerken  Renovatie plan Terbandsterbrug is uitgesteld ivm stagnatie project Herenwal, nu uitvoering najaar 2013.  Er is groot onderhoud gepleegd aan diverse houten fiets- voetgangersbruggen waaronder bruggen op de Heide, Kattebos maar ook de bruggen bij de kasteelwoningen (Skoatterwâld) zijn gerenoveerd.  Naast genoemd groot onderhoud is ook het regulier onderhoud, schoonmaakrondes en klein onderhoud uitgevoerd. Plaagsoorten  Het roekenbeheer is in 2012 vervolgd volgens dezelfde aanpak als voorgaande jaren.  Er is jaarlijks sprake van positieve resultaten en afnemende tijdsinvestering. In Heerenveen Zuid zijn in 2012, voor het eerst, een 50-tal nesten van eikenprocessierupsen verwijderd. Het valt te verwachten dat dit aantal in 2013 hoger zal zijn met hogere verwijderingskosten tot gevolg. Kapbeleid  Het kapbeleid is in het kader van deregulering aangepast en er is een Bomenlijst met waardevolle en monumentale bomen opgesteld. Beide zijn in 2012 in concept vastgesteld en hebben ter inzage gelegen. Definitieve vaststelling en implementatie zal in 2013 plaatsvinden. Renovatie Groen  Ten aanzien van renovatie groen wordt de prioriteit gelegd op grotere, integrale projecten. Daarbij wordt telkens afgewogen of een soberdere inrichting mogelijk is t.b.v. een structurele verlaging van de beheerkosten. Enkele (integrale)projecten waar groenrenovatie heeft plaatsgevonden zijn:  Heideburen/Nieuwburen  Kr Poststraat  Ds. Kingweg/Vogelbuurt  Veenscheiding bij rotonde  Centrum Noord  Koningin Julianaweg  Narcislaan

38

Wijkbeheer  Na een achterstand tijdens de zomerperiode doordat er geen obstakels meer werden uitgemaaid en het verwijderen van het onkruid nog maar een keer per jaar gebeurt, is het beeld lange tijd beneden peil geweest.  Eind 2012 waren deze achterstanden grotendeels weggewerkt.  Door het inleveren van formatie is de werkdruk toegenomen en dit is te zien in het onderhoudsniveau van de openbare ruimte. Onderhoud  Het onderhoud aan gebouwen, installaties en rioolgemalen is volgens planning verlopen. Maatschappelijke effecten  Verbetering van de leefomgeving, opwaardering van de openbare ruimte, uisluitend bij bundeling van inzet van beheergelden en / of bijdrage derden (Crackplein e.o., Heerenveen).  Behoud (versoberde) kwaliteit openbare ruimte (groen)  Een wijziging in het onderhoudsniveau van de openbare ruimte, niet meer hetzelfde beeld als in 2011 maar kwalitatief een lager onderhoudsniveau.

3.3.4 Betere opvoeding / ondersteuning / onderwijs ER-doelen  Betere netwerken op wijk- en dorpsniveau ten behoeve van de ontwikkeling van kinderen en jongeren (als onderdeel CJG);  Betere netwerken op wijk- en dorpsniveau ten behoeve van de ondersteuning van ouderen e.d. (woonservicezones);  Betere huisvesting van scholen (collegeprogramma 2010-2014);  Verdere concentratie van accommodaties op basis van “gebundelde kwaliteit”; Gerealiseerde resultaten 2012  Visie op onderwijshuisvesting: Op 25 juni 2012 heeft de gemeenteraad de “Toekomstvisie Huisvesting Basisonderwijs gemeente Heerenveen” vastgesteld. Daarmee is samen met de betrokken schoolbesturen een meerjarige visie ontwikkeld met een concrete vertaling naar een toekomstige huisvesting van het basisonderwijs in onze gemeente voor in ieder geval de komende 8 jaren.  Nieuwbouw speciaal onderwijs: Begin november 2012 is met de onthulling van het bouwbord, officieel een start gemaakt met de nieuwbouw van het Expertise Centrum voor Passend Onderwijs in Heerenveen. Deze nieuwbouw biedt straks ruimte aan de leerlingen van de Mr. Duisterhoutschool en It Oerset.  MFA Oudeschoot: Na de zomer 2012 hebben de gebruikers van de MFA In Oudeschoot, het Skoatterhûs, hun intrek in deze nieuwe accommodatie genomen. Op 12 oktober 2012 is de nieuwe MFA onder het motto: “ ‟t Skoat laat van zich horen” op een feestelijke wijze geopend.  MFA De Streek: De vorderingen voor de nieuwbouw van het gemeentelijk gymnastieklokaal, de gemeentelijke kleedkamers buitensport en het dorpshuis op het vm. trainingsveld op het sportveldencomplex in Tjalleberd, verlopen enigszins traag. Met de direct omwonenden is het overleg gestart om zoveel mogelijk geluids- en parkeeroverlast van de nieuwbouw te voorkomen. Dit leidt tot nader onderzoek en in afwachting van de resultaten daarvan kan de benodigde bestemmingsplanprocedure nog niet worden opgestart. De Werkgroep werkt intussen wel door aan het Plan van Aanpak, op basis waarvan de gemeente uiteindelijk een besluit moet nemen voor de beschikbaarstelling van de benodigde financiële middelen.  Haalbaarheidsonderzoek MFA De Akkers: In oktober 2012 is door Ingenieursbureau Oranjewoud samen met de gemeente een onderzoek gestart naar de haalbaarheid van een gezamenlijke huisvesting van de basisscholen obs De Commanderije, cbs De Akker en obs De Letterbeam in een nieuw te bouwen Multi Functionele Accommodatie (MFA) in de wijk De Akkers te Heerenveen, met eventueel aanverwante maatschappelijke voorzieningen. 39





Op 25 juni is de speerpuntennota onderwijs en jeugd vastgesteld en in september is de samenwerkingsovereenkomst getekend tussen de gemeente en 19 samenwerkingspartners op het gebied van onderwijs, jeugd en zorg. Het convenant is geïntegreerd in deze overeenkomst. In november 2012 zijn in de stuurgroep RMC de notities Zorgspoor (Zorg in en om de school) en Werkspoor (aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt) vastgesteld

Maatschappelijke effecten  Het aantal voortijdig schoolverlaters is wederom gedaald in 2012.

3.3.5 Meer veiligheid Zie Thema 1 onder 1.3.5 Heerenveen bevordert Veiligheid.

3.3.6 Participatie in wijken en dorpen ER-doelen  Meer verantwoordelijkheid naar burgers;  Meer zeggenschap van burgers over de inzet van gemeentelijke middelen in hun dorp of wijk;  Versterken organiserend vermogen van burgers en hun organisaties. Gerealiseerde resultaten 2012 Wijkmanagement  Het jaar 2012 was het jaar waarbij de focus van participatie door bewoners bij projecten van de gemeente is veranderd naar participatie van de gemeente bij projecten van bewoners. Een positieve ontwikkeling veroorzaakt door de crisis die de betrokkenheid en participatie van burgers bij hun eigen woon- en leefomgeving stimuleert. Deze nieuwe manier van werken vraagt om andere manieren van communiceren en samenwerken. De rol van de gemeente is anders en de nieuwe woorden zijn: Faciliteren, enthousiastmeren en stimuleren. Zoals bij alles wat nieuw is moet er flink geoefend worden met de nieuwe rol. Bij projecten als de zendmast van Mildam, renovatie van de Dotterhof, afsluiting van de Dovenetel, parkeren in Nijehaske, Leefbaarheid Bremsingel Jubbega, het vervolg op Buurtsuper Oudeschoot, het nieuwe sportcomplex in Nieuwehorne, De Ferbiner In Jubbega, maar ook bij de bijeenkomst met betrekking tot de Kaasfabriek is met deze nieuwe werkwijze geoefend en met succes ervaring opgedaan.  Een overheid die wil faciliteren, enthousiastmeren en stimuleren vraagt een andere organisatievorm en een andere benadering van en communicatie met bewoners. Een manier van werken die nog volop in ontwikkeling is. Maatschappelijke effecten Een voorzichtige indruk is dat betrokken bewoners, georganiseerd in allerlei organisaties, minder verwachten van de lokale overheid en dus meer zaken zelf ter hand nemen.

40

3.4

Wat heeft dat gekost

(Bedragen x €1.000)

Begroting 2012

Lasten

113 Stedelijke vernieuwing en plattelandsbeleid 115 Verkeers- en Vervoersbeleid 121 Onderwijsbeleid 131 Accommodatiebeleid 210 Individuele dienstverlening verkeer en vervoer 215 Betaald parkeren 220 Beheer en onderhoud openbare ruimte 250 Sportaccommodaties 267 Sociaal Cultureel Werk 273 Sociaal-cultureel werk 280 Openbaar primair onderwijs 282 Gymnastieklokalen primair onderwijs 284 Huisvesting scholen Totaal Lasten

60 224 38 109 407 1.986 11.051 2.094 1.249 0 12 756 5.396 23.382

Begroting 2012 na wijzigingen

705 224 38 109 407 1.986 10.260 2.281 1.277 0 12 756 5.430 23.484

Rekening 2012

Verschil Begroting Rekening 2012

703 154 83 109 405 1.982 9.756 2.367 1.277 0 12 767 5.349 22.965

1 70 -45 0 2 3 503 -85 0 0 0 -11 80 520

(Bedragen x €1.000)

Begroting 2012

Baten

113 Stedelijke vernieuwing en plattelandsbeleid 115 Verkeers- en Vervoersbeleid 121 Onderwijsbeleid 131 Accommodatiebeleid 210 Individuele dienstverlening verkeer en vervoer 215 Betaald parkeren 220 Beheer en onderhoud openbare ruimte 250 Sportaccommodaties 267 Sociaal Cultureel Werk 273 Sociaal-cultureel werk 280 Openbaar primair onderwijs 282 Gymnastieklokalen primair onderwijs 284 Huisvesting scholen Totaal Baten

Saldo Lasten / Baten

Begroting 2012 na wijzigingen

Rekening 2012

Verschil Begroting Rekening 2012

0 0 0 0 208 2.045 42 155 0 0 0 57 139 2.646

645 0 0 0 208 2.045 112 209 0 0 0 57 179 3.454

542 0 50 0 207 2.026 121 152 0 0 0 68 179 3.345

-103 0 50 0 -1 -19 9 -57 0 0 0 11 0 -109

20.736-

20.030-

19.620-

410

Product 113; Stedelijke vernieuwing en plattelandsbeleid Het tekort wordt veroorzaakt doordat een begrote onttrekking uit de reserve voorziening projecten niet is verwerkt. In 2013 zal deze mutatie alsnog worden verwerkt. Product 220; Openbare ruimte Op het product Openbare ruimte is een positief saldo ontstaan door lagere kosten voor het beheer en onderhoud van de watergangen. Het is niet gelukt om met externe partijen afspraken te maken over de financiering van de werkzaamheden. Om die redenen worden naar verwachting de werkzaamheden in 2013 uitgevoerd. Op het budget „Kademuren en damwaden‟” en „Onderhoud‟ zijn nagenoeg geen kosten gemaakt in afwachting van de beoogde vaststelling van het beleid- en uitvoeringsplan „Kade en oeverbescherming‟. Deze budgetten zijn gedeeltelijk beoogd ter dekking van dit plan. In afwachting van de financiële afronding van het project en krediet kade Herenwal is het beleidsplan en bijbehorende kostendekking niet vastgesteld en zijn in 2012 geen kosten gemaakt. Daarnaast is er een saldo ontstaan op het beheer en onderhoud van de Civiel Technische Kunstwerken. De oorzaak hiervan is de vertraging aan de renovatie van de kade Herenwal. Hierdoor kon het geplande groot onderhoud aan de Terbandsterbrug niet worden uitgevoerd. Voorgesteld wordt om dit bedrag over te hevelen naar 2013.

41

Product 250; Sportaccommodaties Het tekort op het product is ontstaan door een onderhoudskosten van de sportvelden. Dit wordt veroorzaakt door de weerinvloeden. Daarnaast is het maaiseizoen de laatste jaren verlengd. Waar voorheen de velden in september voor de laatste keer werden gemaaid, is het nu meer de trend dat deze in oktober plaats vindt.

3.5

Reserves en voorzieningen Reserves en voorzieningen thema 3: Heerenveen kiest voor leefbaarheid

Reserve Omschrijving Stand 1-1-12 Storting Onttrekking Stand 31-12-12 Rente 62535 Betaald parkeren 3.149.709 238.449 0 3.388.157 0 62550 Gladheidsbestrijding 46.571 0 46.571 0 0 62575 Wijkvoorzieningen 434.168 0 87.168 347.000 0 62580 Speelvoorzieningen 34.222 0 34.222 0 0 62597 Reserve Kompanije 1.156.284 0 27.226 1.129.058 0 62598 Reserve Baggeren 639.318 0 189.318 450.000 0 62599 Functionaliteits/ Duurzaamheidsfonds 0 30.000 0 30.000 0 Totaal reserves 5.460.271 268.449 384.505 5.344.215 0

Voorziening Omschrijving Stand 1-1-12 Storting Onttrekking Stand 31-12-12 Rente 68515 Kunststofsportvoorzieningen 596.562 0 596.562 0 0 68520 Voorziening sportvelden 0 754.381 404.511 349.870 0 68525 Accomadoatiebeleidsplan 2008-2014 220.275 0 31.755 188.520 0 68540 Onderhoud onderwijsgebouwen 2.317.829 344.627 150.245 2.512.212 0 68575 Onderhoud walbeschoeiingen 60.000 0 0 60.000 0 Totaal voorzieningen 3.194.667 1.099.008 1.183.073 3.110.601 0

3.6

Totaal middelen

Heerenveen kiest voor leefbaarheid -84

-116 3.345

Voorzieningen Reserves

Inkomsten exploitatie Uitgaven exploitatie -22.965

x € 1.000

42

Thema 4: Heerenveen bevordert meedoen !

4.1

Beschrijving en hoofdstructuur

Dit thema is opgebouwd rond de sociale participatie en maatschappelijke participatie van inwoners van de gemeente Heerenveen. Het thema is gericht op het bieden van ontwikkelingsmogelijkheden, die leiden tot het verkrijgen of behouden van aansluiting met het maatschappelijk verkeer. Participatie die leidt tot (economische) zelfstandigheid heeft daarbij prioriteit.

Heerenveen bevordert meedoen

Bevorderen meedoen inwoners

Algemene voorzieningen, faciliteren verenigingsleven/ sport/cultuur, preventieve zorg faciliteren ontmoeting

4.2

Versterken zelfredzaamheid

Versterken sociale netwerken, vrijwilligers, mantelzorg, volwasseneneducatie

Bieden vangnet aan inwoners

Vroegtijdig herkennen en signaleren van problemen voorzieningen bieden cliëntondersteuning

Koers van Heerenveen

Het motto van het thema „Heerenveen bevordert meedoen‟ is „voorkomen is beter...‟. Het thema heeft drie sporen, met de volgende hoofddoelstellingen: 1. bevorderen dat inwoners actief participeren in de Heerenveense samenleving; 2. versterken van zelfredzaamheid van inwoners; 3. sociaal vangnet bieden voor inwoners die het (tijdelijk) niet redden.

43

ad 1 Voorkomen is beter. De nadruk ligt op preventief beleid. Stimuleren en faciliteren dat bewoners actief deelnemen aan de samenleving, bv. aan sport- en cultuur. Kortom: meedoen. Ook het voorkomen van problemen staat centraal, bv. preventieve gezondheidszorg, preventief jeugdbeleid. ad 2 De eigen verantwoordelijkheid van mensen staat centraal. De inwoners moeten regie over hun eigen leven kunnen voeren. Algemene en collectieve activiteiten en voorzieningen gaan voor individuele activiteiten en voorzieningen. Als mensen hulp nodig hebben zullen wij hen stimuleren om in eerste instantie een beroep te doen op eigen sociale netwerken. Als dat geen oplossing biedt, kunnen inwoners een beroep doen op georganiseerd vrijwilligerswerk. Speerpunt is het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligersorganisaties. ad 3 De gemeente biedt een sociaal vangnet voor die inwoners die problemen hebben en er zelfstandig niet uitkomen, ook niet met behulp van het eigen sociale netwerk. Het doel van de ondersteuning is altijd om mensen zelfredzaam te maken. Speerpunt is het vroegtijdig herkennen van problemen en het tijdig signaleren ervan bij hulpverlenende instanties. Ontwikkelingen zijn de gezamenlijke cliëntondersteuning door middel van het omtinken, de ontwikkeling van het centrum voor jeugd en gezin en de omslag van een aanbodgerichte naar een vraaggerichte rol van de gemeente in de uitvoering van de WMO. Deze ontwikkelingen zullen ook bijdragen aan het beter beheersen van de kosten.

4.3

Doelen, resultaten en beoogde maatschappelijke effecten

4.3.1 Bevorderen meedoen inwoners ER-doelen  meer kansrijke ontwikkelingsmogelijkheden voor kinderen en jongeren;  meer collectieve voorzieningen die voor alle inwoners toegankelijk zijn;  betere gezondheid en gezondere leefstijl van inwoners;  meer maatschappelijke participatie door werkzoekenden met een afstand tot de arbeidsmarkt;  meer inwoners die regelmatig sporten, al dan niet in verenigingsverband;  meer inwoners die cultureel actief zijn, al dan niet in verenigingsverband. Gerealiseerde resultaten 2012 Posthuis Theater  Het boekjaar 2012 beslaat de theaterseizoenen 2011/2012 en 2012/2013. Met ingang van het seizoen 2012/2013 is een begin gemaakt met het terugdringen van het aantal professionele voorstellingen (10% t.o.v. 2011/2012). Deze aanpassing heeft nog geen effect op de kaartverkoop, die 10% boven die van 2011 ligt. Wel zien wij dat de opbrengsten onder druk staan (men kiest meer goedkopere voorstellingen). Door tegenvallende resultaten in de horeca zijn de cijfers daar negatief uitgevallen. Door kritisch met de uitgaven om te gaan is die „schade‟ beperkt gebleven en kan met inzet van de door Het Posthuis opgebouwde frictiereserve het boekjaar sluitend worden afgesloten. Onderwijs en jeugdbeleid  In juni 2012 zijn door de raad de Speerpuntennota en de Samenwerkingsovereenkomst Integraal Jeugdbeleid vastgesteld. De thema‟s hebben betrekking op een betere samenwerking/samenhang/afstemming; bevorderen van doorlopende ontwikkelingslijnen; bevorderen preventie/zorg en veiligheid en optimale ontwikkelingsmogelijkheden in dorp/wijk, dit alles voor de doelgroep -9 maanden tot 27 jaar. Momenteel wordt gewerkt aan de concretisering van de speerpunten in doelen, resultaten en inzet van middelen/menskracht, hetgeen zal leiden tot een keuzenota/uitvoeringsplan. Gezondheidsbeleid 44

Gedurende 2012 is gewerkt aan het provinciaal gezondheidsbeleid, welke eind 2012, begin 2013 is vastgesteld. Conform de bepalingen in de Wet publieke gezondheid dienen wij ons te conformeren aan de speerpunten zoals opgenomen in het landelijke en provinciale gezondheidsbeleid. In 2013 wordt de lokale gezondheidsnota voorgelegd aan de gemeenteraad Sportbeleid  In de Sportnota „iedereen actief‟, welke in mei 2012 door de Raad is vastgesteld, zijn speerpunten opgenomen ter bevordering van de sportdeelname. Wij zetten in op risicovolle niet-bewegers, jonge Heerenveners in staat te stellen talent te ontwikkelen, sportverenigingen meer maatschappelijk actief inzetten, versterken van de relatie tussen topsport en breedtesport en het image van sportstad van het noorden te versterken.  In december 2012 is besloten dat Topsport Noord (sinds 1 januari 2013 ontstaan door fusie tussen het CTO en Topsportsteunpunt Noord (TSN)) voor de jaren 2013 tot en met 2016 onze preferente organisatie is voor de topsportondersteuning. Hiervoor wordt Topsport Noord een jaarlijkse (in totaal vier jaar) subsidie ter hoogte van € 25.000,- verleend. Met behulp van deze subsidie voor meerdere jaren, wordt verwacht dat Topsport Noord de NOC*NSF accreditatie zal behouden.  Sinds de zomer van 2012 is hard gewerkt om de benodigde gegevens te verzamelen om te komen tot een nulmeting op het gebied van sport. Dit als startpunt va de sportmonitor. Op basis van deze resultaten zal worden gestart met het actieplan NASB. Doel is om nietactieve inwoners uit de lagere SES-gebieden te bewegen om sportief in actie te komen.  Er zijn inmiddels diverse sportverenigingen maatschappelijk actief om onze samenleving leefbaarder te maken. Zij zijn een prima middel om de sociale cohesie te bevorderen. Bij vv Heerenveense Boys heeft men al 25 jaar een speciale afdeling voor mensen met een beperking. Sinds begin 2012 zijn er overdag ook mensen met een beperking actief op het sportcomplex om het dagelijks onderhoud te verrichten: Deze activiteiten worden in nauwe samenwerking uitgevoerd met Talant. Basketbalvereniging Dyna‟75 heeft in 2012 een landelijke subsidie ontvangen voor het uitvoeren van diverse activiteiten om zoveel mogelijk doelgroepen aan het sporten te krijgen. Deze subsidie is door nauwe samenwerking met de vereniging, basketbalbond, Sport Fryslân en gemeente ontvangen. Een van de speerpunten is rolstoelbasketbal, wat uitgevoerd gaat worden op het door de gemeente gerealiseerde basketbal playground. Bij HZ&PC (zwemmen en waterpolo) heeft men een afdeling opgezet voor zwemmers met een beperking.  Sportcombinatiefunctionarissen. Er zijn 4 combinatiefunctionarissen actief in het basisonderwijs op 24 scholen. Zij verzorgen het bewegingsonderwijs en alle sportactiviteiten binnen school en na school in nauwe samenwerking met 20 studenten van ALO Groningen en 30 cursisten van CIOS Heerenveen. De naschoolse activiteiten worden veelal in samenwerking met de verenigingen georganiseerd. De coördinatie van het geheel word uitgevoerd in nauwe samenwerking met Sportstad Heerenveen en waar mogelijk brengen spelers of overige werknemers van SC Heerenveen een bezoek aan de basisscholen. Cultuurbeleid  Op alle 30 basisscholen in Heerenveen komen kinderen in aanraking met cultuureducatie en worden diverse lessen op dit gebied verzorgd. Daarnaast is in 9 wijken en dorpen een aanbod van naschoolse activiteiten op het gebied van cultuureducatie. Doel van de cultuureducatie is dat kinderen met verschillende vormen van cultuur in aanraking komen; ook als dit van huis uit niet gestimuleerd wordt. Sport en cultuureducatie vergroten de ontwikkelingskansen van kinderen mede omdat het leerprestaties positief beïnvloed. Daarnaast versterkt het de sociale cohesie. Cultuureducatie op het voortgezet onderwijs betreft met name naschoolse activiteiten om kinderen met zoveel mogelijke cultuurvormen in aanraking te brengen. Een combinatiefunctionaris van 0,5 fte is de verbindingsofficier tussen de culturele instellingen (bibliotheek, museum, ateliers majeur en posthuis) en de onderwijs instellingen. Visie sociaal beleid

45



Nadat de raad heeft ingestemd met de bestuursopdracht hebben we een overkoepelende strategische visie op al het sociale beleid van de gemeente opgesteld. De aanleiding voor de visie is dat er veel nieuwe taken bijkomen (bv. de drie decentralisaties) terwijl de budgetten niet naar verhouding meegroeien. Daarnaast speelt mee dat er behoefte was aan overzicht en consequent eenduidig beleid. Het concept is besproken met instellingen en met vertegenwoordigers van wijkraden en dorpsbelangen. Hieruit bleek dat er draagvlak is voor de visie. De dialoog met bewoners en organisaties gaat begin 2013 verder.

Drie decentralisaties op sociaal domein  De drie decentralisaties Participatiewet, AWBZ en Jeugdzorg worden in samenhang opgepakt. De doelgroepen overlappen elkaar. De decentralisaties vragen een andere aanpak. De slogan is „meer met minder = anders‟. Om alle betrokkenen te informeren en mee te nemen in de andere werkwijze zijn er in 2012 veel gesprekken en bijeenkomsten geweest met zowel medewerkers van de gemeentelijke organisatie als bewoners, cliënten en instellingen. Overkoepelende thema‟s bereiden we gezamenlijk voor de 3 D‟s voor zoals de centrale toegang, risico‟s beheersen en sturen op resultaten. Doorontwikkeling CJG  Monitoren CJG; medio 2012 heeft er een klanttevredenheidsonderzoek plaatsgevonden naar de CJG-website, het telefoonnummer, email en de inloopspreekuren. Uitgaande van de uitkomsten kan gezegd worden dat de bezoekers in het algemeen positief zijn over de informatievoorziening, toegankelijkheid en de tevredenheid bij afhandeling. Tevens is er een onderzoek gedaan naar de werking van het convenant. Besloten is om geen nieuw convenant af te sluiten, maar de samenwerkingsafspraken te integreren in de samenwerkingsovereenkomst integraal jeugdbeleid.  Provinciale visie op CJG en transitie jeugdzorg; In 2012 is een start gemaakt met de voorbereiding van de transitie van de jeugdzorg. Wij hebben de opdracht vastgesteld. Eind 2012 zijn de provinciale kaders, Kompas, in concept gereed gekomen, zodat die in de eerste helft van 2013 door alle Friese colleges kunnen worden vastgesteld. Om ervaring op te doen met nieuwe werkwijzen, is een proefproject “Werkplaats 1e lijn”gestart met de kernpartners van het Centrum voor Jeugd en Gezin. De uitkomsten van dit project vormen mede de basis voor de transitie van de jeugdzorg.  Toename meldingen Verwijsindex 2012; In 2012 zijn er meer signalen afgegeven binnen de provincie en de gemeente Heerenveen. In Friesland zijn er 6232 (4186 in 2011) signalen en 3691 (2603 in 2011) matches in de Verwijsindex gezet. Voor Heerenveen zijn dat 451 signalen en 154 matches.  Samenwerkingsafspraken CJG, onderwijs en zorg; In 2012 is een start gemaakt met de zgn. IZO‟s. Dit zijn interne zorgoverleggen binnen alle scholen voor primair onderwijs. Deze zorgoverleggen hebben als doel betere eerder signalering, betere afstemming en meer preventief handelen. Binnen de RMC-regio Friese Wouden is een visie ontwikkeld op de aansluiting van het CJG op de zorgstructuur van het voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs; het zogenaaamde zorgspoor; dit wordt ondersteund door zowel de scholen als de kernpartners CJG. Ook hier is doel eerder signalering, betere afstemming en preventief handelen inzetten ter voorkoming van grotere problemen. Dit leidt tot betere onderwijsresultaten en minder vroegtijdig schooluitval. De operationele uitgangspunten van het aanbod voor opvoedingsondersteuning in het CJG is vastgesteld. Hierna volgen een aantal resultaten van het aanbod dat namens het CJG in 2012 is georganiseerd  Jongerenparticipatie en website; In 2012 zijn, vanuit het jongerenparticipatie project „Onder ons‟, een aantal jongeren getraind, die vanuit de Jongerenraad Heerenveen voorlichting geven op o.a. scholen over hun interesse in participatie. politiek en hun keuzes om zich hierin te ontwikkelen. Scholen staan positief tegenover de samenwerking met Onder ons en de CJG website “Ondertussen.nl.”. De website Ondertussen.nl wordt zeer goed bezocht en gewaardeerd. Doel was om 1200 unieke bezoekers per maand te trekken, dit aantal wordt ruim overschreden met 2.400 unieke bezoekers per maand.  Evaluatie PIM; De integrale werkwijze die in de Pilot Investeren in Mensen (PIM) in Oudeschoot is ontwikkeld, is geëvalueerd en wordt uitgerold over het gehele CJG. De werkwijze betreft zowel een eenduidige toegang met een integrale intake op meerdere leefdomeinen als een gecoördineerde zorgstructuur als er sprake is van ondersteuning door

46

meerdere professionals. Dit vormt tevens een belangrijk onderdeel van de inhoudelijke vernieuwing binnen het totale sociale domein zoals in de visie sociaal beleid is opgetekend en de werkplaats 1e lijn. Jeugd en jongerenbeleid  In 2012 is in het kader van het gemeentelijke beleid/PvA „Nuchter: een beetje raar wel vet‟, een vervolg gegeven aan interventies zoals: Spreekuur van de GGD in de groepen 7/8, preventie en voorlichting aan zowel po- en vo-onderwijs en het outreachend jongerenwerk. Project is uitgebreid, naast inzet ter voorkoming van alcoholmisbruik is ook inzet op drugsproblematiek, met name op problemen als gevolg van GHB gebruik. Dit jaar heeft een 1-meting plaatsgevonden van het vigerende gemeentelijke beleid in is in aansluiting op en ter voorbereiding van de nieuwe drank- en horecawet een Mysteryonderzoek afgenomen. In 2013 vindt evaluatie plaats van de resultaten van het Jeugd&Alcohol project en worden aanbevelingen gedaan voor het vervolg. Decentralisatie AWBZ  In 2012 is een start gemaakt met de voorbereidingen voor de decentralisatie van delen van de AWBZ naar de WMO voor de gemeente Heerenveen. Vanwege de val van het kabinet in het voorjaar is de invoering verschoven van 2013 naar 2015. In het regeerakkoord 2012 is besloten om naast de begeleiding ook de persoonlijke verzorging aan de gemeenten over te dragen. In 2012 hebben we deelgenomen aan de pilot Skillslab. Dit was een samenwerking met aanbieders van zorg, een welzijnsinstelling en Frieslab om vooruitlopend op de decentralisatie nieuwe en andere manieren van zorg te onderzoeken. Uit de pilot is waardevolle informatie naar voren gekomen. Om de gedecentraliseerde taken van de Abwz betaalbaar te houden zal er een verschuiving moeten plaatsvinden van dure 2e lijnszorg naar goedkoperen vormen van dagbesteding bijvoorbeeld via de1e lijn. Daarnaast blijken er ook goede mogelijkheden te zijn om de 2e lijnszorg goed en goedkoper te organiseren. Playgrounds  In 2012 heeft de opening plaatsgevonden van de Playground Jubbega en is de skatebaan aan het CS, na een goed bezochte bewonersavond, niet tot verdere ontwikkeling gekomen. Het Marc Lammers Plaza te Nijehaske is in het eerste jaar zeer succesvol gebruikt. Deze speelvoorziening is zo goed gebruikt dat deze meerdere keren in de maandelijkse (Europese) top 10 lijst van meest gebruikte toestellen is voor gekomen. Jongerenraad  Het eerste jaar van de gemeentelijke jongerenraad kan als succesvol worden beschouwd. In het eerste jaar van de jongerenraad is er een grote groep jongeren aangesloten bij de raad en is een bestuur gevormd. Meerdere vergaderingen hebben, in aanwezigheid van leden van de participatieraad, de gemeenteraad, het college en ambtelijke afvaardiging, daarvan in het afgelopen jaar plaatsgevonden. Mogelijkheden voor aansluiting bij de participatieraad zijn onderzocht en heeft de raad een kennismaking gehad met de gemeente raad. Tenslotte hebben de jongeren een eerste visie (concept) document „Jongerenraad Heerenveen‟ opgesteld. Jongerencentrum  In 2012 is de subsidie voor het jongerencentrum verlengd en is opdracht gegeven om de haalbaarheid van een structurele financiering te onderzoeken. Dit heeft eind 2012 geleid tot een voorstel aan uw raad waarover begin 2013 besluitvorming zou plaatsvinden. Omtinken  In 2012 is het projectplan Om- en Meitinken vastgesteld. Er is een projectgroep samengesteld. Er wordt toegewerkt naar een samenhangend (Wmo) dienstverleningsconcept voor alle inwoners van de nieuwe gemeente Heerenveen. In 2013 start een pilot in samenwerking met Mienskipssoarch die samen met Caleidsocoop en Wimo deel uitmaakt van de projectgroep.

47

Maatschappelijke effecten  Volgens de recente gegevens van de GGD ervaart 88% van de leeftijdscategorie 12 t/m 18 zijn of haar gezondheid als (heel) goed. In de leeftijdscategorie 19 t/m 64 ervaart 91% zijn of haar gezondheid als goed/uitstekend. In de leeftijdscategorie 65+ ervaart 70% zijn of haar gezondheid als goed/uitstekend. Alle drie de cijfers liggen rond het provinciaal gemiddelde. Over de gehele linie beoordeeld, wordt de conclusie getrokken dat er ten aanzien van provinciale gemiddelden geen significante afwijkingen zijn waar te nemen (bron: GGD).

4.3.2 Versterken zelfredzaamheid ER-doelen  minder jeugdigen die te kampen hebben met onderwijsachterstanden;  meer deelname aan activiteiten die bijdragen aan het vergroten van de individuele zelfredzaamheid en sociale participatie door kwetsbare inwoners, o.a. laaggeletterden, met een minimum inkomen;  meer allochtone inwoners die succesvol ingeburgerd zijn;  minder inwoners die laaggeletterd zijn;  meer inwoners die zich belangeloos inzetten voor andere inwoners, i.c. meer mantelzorgers en vrijwilligers;  meer vluchtelingen die zich sociaal en maatschappelijk kunnen redden. Gerealiseerde resultaten 2012 Voor en vroegschoolse eduatie  Het project “Met woorden in de weer”, is een initiatief van De Basis in samenwerking met een aantal voorschoolse voorzieningen en is in 2012 gestart. Zowel de taalachterstand en de woordenschat wordt hiermee verhoogd aan kinderen vanaf 2 jaar tot in het vroegschoolse onderwijs op de basisschool. Deze samenwerking past in de doorgaande leerlijn. CJG  In 2012 zijn er 39 kinderen door het CJG gescreend en verwezen naar een VVE (voorvroegschoolse onderwijs)voorziening. Op een enkeling na nemen deze VVE kinderen ook deel aan het VVE aanbod. Op 1 januari 2013 namen 48 VVE peuters deel aan het VVE aanbod op de peuterspeelzalen. De rijksmiddelen voor de uitvoering van de VVE gaat uit van 45 VVE doelgroeppeuters. Dit aantal is twee jaar geleden vastgesteld op basis van het aantal gewichtenleerlingen. Méér dan 85% van de VVE kinderen wonen in één van de vier speerpuntwijken. VVE locaties  Alle VVE locaties en peuterspeelzalen zijn door de GGD geïnspecteerd. In december 2012 zijn alle voorzieningen ingeschreven in het landelijk register dus voldoen aan de landelijke en gemeentelijke kwaliteitscriteria. Peuter-kleuteroverleg  De doorgaande leerlijn wordt onder andere vorm gegeven door heldere afspraken voor de doorgeleiding en het ingestelde peuter-kleuteroverleg in de vier speerpuntwijken. Project laaggeletterheid  Project laaggeletterdheid is uitgevoerd door het Friesland College. Familiespreekuur  In 2012 is het familiespreekuur mantelzorg geëvalueerd en is besloten om dit te integreren in de integrale cliëntondersteuning door de Omtinkers. Naast de match tussen vrijwilligers en organisaties wordt ingezet op matchen van vraag en aanbod van individuele ondersteuning van buurtbewoners. Vluchtelingenwerk

48



In 2012 heeft Stichting Vluchtelingwerk aan 2 nieuwe vluchtelingen (conform taakstelling) de eerste opvang en maatschappelijke begeleiding geboden gericht op het vergroten van de zelfredzaamheid. Door onder andere vrijwilligers worden taalcoaching en spreekuren uitgevoerd. Stichting Vluchtelingenwerk maakt onderdeel uit van de Regiegroep Armoede.

Maatschappelijke effecten Het aantal mantelzorgers dat beroep doet op familiespreekuur is in 2012 verdubbeld.

4.3.3 Bieden vangnet aan inwoners ER-doelen  minder inwoners die in een sociaal isolement verkeren;  een klantgerichter en doeltreffender armoedebeleid (collegeprogramma 2010-2014);  minder cliënten in de hulpverlening die tussen wal en schip vallen door betere afstemming tussen hulpverleners onderling;  minder inwoners met problematische schulden (collegeprogramma 2010-2014). Gerealiseerde resultaten 2012 Decentralisatie AWBZ  In 2012 is een start gemaakt met de voorbereidingen voor de decentralisatie van delen van de AWBZ naar de WMO voor de gemeente Heerenveen. Vanwege de val van het kabinet in het voorjaar is de invoering verschoven van 2013 naar 2015. In het regeerakkoord 2012 is besloten om naast de begeleiding ook de persoonlijke verzorging aan de gemeenten over te dragen. In 2012 hebben we deelgenomen aan de pilot Skillslab. Dit was een samenwerking met aanbieders van zorg, een welzijnsinstelling en Frieslab om vooruitlopend op de decentralisatie nieuwe en andere manieren van zorg te onderzoeken. Uit de pilot is waardevolle informatie naar voren gekomen. Om de gedecentraliseerde taken van de Abwz betaalbaar te houden zal er een verschuiving moeten plaatsvinden van dure 2e lijnszorg naar goedkoperen vormen van dagbesteding bijvoorbeeld via de1e lijn. Daarnaast blijken er ook goede mogelijkheden te zijn om de 2e lijnszorg goed en goedkoper te organiseren.  Versterken vangnetfuncties:  Sociaal Team is versterkt en verbreed;  Dagsoos MFA De Barte en Mariënbosch zijn ingericht op de toenemende vraag naar ondersteuning en begeleiding;  Ondersteuning aan hulpbehoevende jongeren, gehuisvest in De Beugel, is gerealiseerd;  Implementatie geautomatiseerd systeem van Justitie ten behoeve van nazorg aan gedetineerden; Toelichting  In 2012 is een herijkt convenant Sociaal Team ondertekend met daarin de vernieuwde werkwijze, het team heeft een stevige positie, werkt cliëntgestuurd, werkt interdisciplinair, benut de professionele ruimte, er is per casus één casushouder, werkt outreachend, waarbij vrijwillige hulpverlening het uitgangspunt is. De gemeente voert de regie. Sociaal Team voorkomt grote maatschappelijke kosten door dreigende escalaties (veelal huisuitzettingen) te voorkomen.  Dagsoos MFA De Barte en Marienbosch zijn in stand gehouden voor de lichte vormen van ondersteuning en begeleiding  Via het Sportproject De Beugel, uitvoering door Sportstad, zijn de hulpbehoevende jongeren ondersteund. Eind 2012 is besloten dit project voor drie jaar te verlengen. Daar waar de pilot in 2012 gericht was op het versterken van de dagstructuur met behulp van sport, is er de komende drie jaar aandacht voor het toe leiden naar werk of scholing met behulp van sport.  Vanuit het Veiligheidshuis Fryslân wordt er provinciaal coördinatie gevoerd op het gebied van de nazorg aan ex-gedetineerden. Regionaal is een medewerker van de gemeente Smallingerland hiermee belast en schakelt, indien gewenst, de nazorg-coördinator van onze gemeente in. Meldingen over vrijlatingen vinden digitaal plaats vanuit Justitie naar de gemeente(n).

49

 





De implementatie van de sociale kaart staat gepland voor 2013, vanwege het ontbreken van de benodigde fte-capaciteit in 2012. In 2012 is voor vier uitgeprocedeerde vluchtelingen en hun familie, in verband met hun schrijnende situatie, gezocht naar de best passende oplossing, door middel van een verzoek aan de Minister van Justitie of anders. Deze acties zijn allen positief afgesloten vooral door de zorgvuldige samenwerking met Vluchtelingenwerk. Schuldhulpverlening In de raad van 14 juni 2012 is het beleidsplan „Meer grip op de schuldhulpverlening‟ vastgesteld. In september 2012 in het college akkoord gegaan met het uitvoeringsplan schuldhulpverlening. De nieuwe werkwijze, waarbij de gemeente zelf de regie voert op de klant, start vanaf 2013. De lopende dossiers worden nog door de externe partner uitgevoerd. Het concept budgetmaatjes is ontwikkeld. 15 budgetmaatjes zijn geworven en getraind door het vrijwilligersservicepunt (VSP). In 2013 worden nieuwe budgetmaatjes getraind en ingezet. Het preventieplan wordt in 2013 aan uw raad voorgelegd. In december 2012 is de herijking van het armoedebeleid vastgesteld: Beleidsplan “Minima in beweging 2013-2014”. Armoederegelingen worden aangepast (de participatieregeling kinderen gaat via Stichting Leergeld, de langdurigheidstoeslag gaat omhoog naar 105% geldende norm , er komt een onderzoek naar een nieuwe rechtmatige witgoedregeling). De armoedemonitor wordt verbeterd en er vindt een intensivering plaats van de samenwerking netwerkpartners. Er worden oplossingen dicht bij huis gezocht in verbinding met de Wmo (zie ook pilot Om en Meitinken).

Maatschappelijke effecten  24 % van de inwoners doet vrijwilligerswerk  17 % van de inwoners verleent mantelzorg

50

4.4

Wat heeft dat gekost

(Bedragen x €1.000)

Begroting 2012

Lasten

122 Jeugdbeleid 124 WMO-beleid 127 Sportbeleid 245 Kunstzinnige Vorming 260 Posthuis Theater 261 Sport 263 Eenmalige subsidies 265 Cultureel en recreatie 269 Maatschappelijke dienstverlening 275 Jeugdwerk 277 Peuterspeelzaalwerk 290 Onderwijskansenbeleid 295 Volksgezondheid 340 Onderwijskansenbeleid 342 Leerlingenvervoer 361 Bijstandsverlening 362 Gemeentelijk minimabeleid 370 WMO Totaal Lasten

45 192 41 285 1.668 509 111 2.169 1.176 188 475 549 2.026 196 724 13.888 1.630 6.900 32.772

Begroting 2012 na wijzigingen

45 192 41 285 1.668 544 111 2.260 1.198 238 503 543 1.982 193 729 15.543 2.080 6.610 34.765

Rekening 2012

45 181 26 238 1.755 542 75 2.273 1.223 270 528 522 1.862 193 676 16.113 2.160 6.476 35.156

Verschil Begroting Rekening 2012 0 11 16 47 -86 2 36 -13 -25 -32 -25 21 120 0 54 -570 -80 134 -391

(Bedragen x €1.000)

Begroting 2012

Baten

122 Jeugdbeleid 124 WMO-beleid 127 Sportbeleid 245 Kunstzinnige Vorming 260 Posthuis Theater 261 Sport 263 Eenmalige subsidies 265 Cultureel en recreatie 269 Maatschappelijke dienstverlening 275 Jeugdwerk 277 Peuterspeelzaalwerk 290 Onderwijskansenbeleid 295 Volksgezondheid 340 Onderwijskansenbeleid 342 Leerlingenvervoer 361 Bijstandsverlening 362 Gemeentelijk minimabeleid 370 WMO Totaal Baten

Saldo Lasten / Baten

Begroting 2012 na wijzigingen

Rekening 2012

Verschil Begroting Rekening 2012

0 0 0 256 556 0 0 4 20 0 0 449 0 0 2 12.535 39 1.018 14.879

0 0 0 256 556 0 0 20 20 0 0 443 70 0 2 14.235 39 803 16.444

0 0 0 260 528 0 0 18 20 14 0 523 108 0 1 14.324 17 757 16.569

0 0 0 3 -28 0 0 -2 0 14 0 80 38 0 -1 89 -22 -46 126

17.893-

18.322-

18.586-

-265

Product 260; Posthuis Theater Het boekjaar 2012 beslaat de theaterseizoenen 2011/2012 en 2012/2013. Met ingang van het seizoen 2012/2013 is een begin gemaakt met het terugdringen van het aantal professionele voorstellingen (10% t.o.v. 2011/2012). Deze aanpassing heeft nog geen effect op de kaartverkoop, die 10% boven die van 2011 ligt. Wel zien wij dat de opbrengsten onder druk staan (men kiest meer goedkopere voorstellingen). Door tegenvallende resultaten in de horeca zijn de cijfers daar negatief uitgevallen. Door kritisch met de uitgaven om te gaan is die „schade‟ beperkt gebleven. Voorgesteld wordt om het tekort af te dekken met inzet van de door Het Posthuis opgebouwde reserve. Product 290; Onderwijskansenbeleid Het positieve saldo is ontstaan door lagere kosten voor logopedie en een aflopende verplichting voor een wachtgeldregeling. Daarnaast is er een overschrijding van de lasten voor het

51

onderwijsachterstanden beleid. Deze overschrijding wordt gecompenseerd door een hogere inkomst uit de rijksvergoeding. Tegenover het positieve saldo op dit product staat een balanspost „nog te betalen‟ op het product 277 „Peuterwerk‟. Product 295; Volksgezondheid Het saldo op dit product is ontstaan door een (gedeeltelijke) teruggave van de subsidie over 2012 van de Hulpverleningsdienst Fryslân. Product 361; Bijstandsverlening De verstrekking van bijstandsuitkeringen toont een tekort van € 481.000. Het Ministerie van Sociale zaken en werkgelegenheid heeft de definitieve rijksbijdrage, ten opzichte van de oorspronkelijke begroting, € 1.238.000 hoger vastgesteld. Tussentijds is € 1,2 miljoen in de ramingen verwerkt. Het beroep op een bijstandsuitkering is in sterkere mate toegenomen. Per jaareinde hadden 990 burgers een uitkering in de reguliere bijstand en deden 70 personen een beroep op aanpalende regelingen. Product 362; Minimabeleid De regelingen voor Minimabeleid sluiten 2012 af met een nadelig saldo van € 101.000. Hoofdzakelijk is dat te wijten aan mééruitgaven voor Bijzondere bijstand en voor Schuldhulpverlening. De inkomsten uit terugvordering en verhaal vielen lager uit.

4.5

Reserves en voorzieningen Reserves en voorzieningen thema 4: Heerenveen bevordert meedoen en ondersteunt

Reserve Omschrijving 62500 Sociaal Cultureel werk Aengwirden 62516 Reserve Jeugd en Alcohol 62585 Bedrijfsvoering Posthuis 62596 Reserve Centrum Jeugd en Gezin 62625 Wet werk en bijstand inkomensdeel Totaal reserves

Voorziening Omschrijving 68770 Participatiefonds kwijtschelding Totaal voorzieningen

4.6

Stand 1-1-12 Storting Onttrekking Stand 31-12-12 Rente 44.006 2.167 0 46.174 0 70.000 0 70.000 0 0 108.274 0 108.274 0 0 357.934 0 184.934 173.000 0 1.318.560 0 950.000 368.560 0 1.898.774 2.167 1.313.208 587.734 0

Stand 1-1-12 Storting Onttrekking Stand 31-12-12 Rente 167.705 179.759 347.464 0 0 167.705 179.759 347.464 0 0

Totaal middelen

Heerenveen bevordert meedoen en ondersteunt -168

-1.311

Voorzieningen Reserves

16.569

Inkomsten exploitatie

-35.156

Uitgaven exploitatie

x € 1.000

52

Thema 5: Heerenveen stimuleert duurzaamheid !

5.1 Beschrijving en hoofdstructuur Onder dit thema vallen alle activiteiten die leiden tot een verbetering van de duurzaamheid van Heerenveen. Gehanteerde kernbegrippen bij Duurzaam zijn naast grote houdbaarheid, lange bruikbaarheid ook een goede kwaliteit en respect voor het leefmilieu van toekomstige generaties. Dit thema is niet alleen gericht op heden en toekomst, maar ook op het verleden: - Onderliggende doelen gericht op heden en toekomst, kennen twee sporen: het bieden van een beter milieu en een duurzamer ontwikkeling van Heerenveen; - Onderliggende doelen gericht op het verleden, betreffen de waardering van duurzame bewijzen uit het verleden in relatie tot cultuurhistorie en archeologie. Heerenveen stimuleert duurzaamheid

Heerenveen verbetert het milieu

Energie

Water

Microklimaat

Gericht op heden en toekomst

Heerenveen groeit duurzaam

Heerenveen is trots op haar historie

Duurzaamheid als facet beleid: aandacht voor duurzaamheid bij uitvoering van alle taken : Makelaarsfunctie

Duurzame elementen uit het verleden, identiteit Heerenveense samenleving

Gericht op toekomst

53

Gericht op verleden

5.2 Koers van Heerenveen Thema Heerenveen stimuleert duurzaamheid heeft 3 sporen. De hoofddoelstellingen voor de aankomende jaren zijn: 1. Heerenveen verbetert het milieu; 2. Heerenveen groeit duurzaam; 3. Heerenveen is trots op haar historie. ad 1

Heerenveen werkt actief aan de verbetering van het milieu. Vanzelfsprekend voert Heerenveen alle wettelijke milieutaken uit, waarbij het wettelijke minimum slechts het vertrekpunt is. Op drie onderdelen hebben we een hogere ambitie. Deze speerpunten zijn:

a) Energie/klimaat Heerenveen wil een voorloper zijn in de uitvoering van haar taken op het gebied van energie en het klimaat. Heerenveen wil haar eigen energieverbruik verminderen en zoveel mogelijk overschakelen naar het gebruik van duurzame energie. De gemeente heeft een voorbeeldfunctie en stimuleert bedrijven, instellingen en bewoners om dit ook te doen, bijvoorbeeld d.m.v. voorlichting en activiteiten. b) Water Heerenveen is al voorloper in de uitvoering van haar taken op het gebied van water en wil dat blijven. c) Microklimaat Heerenveen streeft naar een gebiedsgerichte milieukwaliteit. Dit heet ook wel microklimaat en betekent dat we de milieukwaliteit afstemmen op de functie van een gebied. We zien microklimaat als de focus die we in het milieubeleid hanteren. ad 2

Heerenveen wil meer aandacht voor het aspect duurzaamheid bij alle werkzaamheden van de gemeente. Heerenveen streeft naar de verwezenlijking van de millenniumdoelstellingen. Maatschappelijk verantwoord inkopen is een van de speerpunten.

ad 3

We zijn trots op de geschiedenis van Heerenveen als veenkolonie en willen de cultuurhistorie van Heerenveen versterken en uitdragen. De overgebleven elementen uit het verleden dragen bij tot de identiteit van de Heerenveense samenleving.

5.3 Doelen, resultaten en beoogde maatschappelijke effecten 5.3.1 Heerenveen verbetert het milieu – energie ER-doelen  minder energieverbruik door de gemeente;  zelf meer duurzame energie opwekken;  minder energieverbruik door het woningbestand;  betere bewustwording bij bevolking en bedrijfsleven om energie te besparen en duurzame energie te gebruiken. Gerealiseerde resultaten 2012 Projecten In onderstaande tabel zijn de tot nu toe uitgevoerde projecten (voor zover bekend) opgenomen. Tevens is per project aangegeven wat de CO2-reductie en duurzame energieproductie bedraagt. 54

Onderstaand taartdiagram geeft weergave van de invloed van een toegepaste maatregel op de jaarlijkse CO2-reductie (in % van totale CO2-reductie per jaar)

Verdeling CO2-reductie per categorie (in %) 4% 24%

Windmolens 0% 4%

Zonnepanelen Mobiliteit Gezamenlijke inkoop groene energie Openbare verlichting

68%

De komende jaren wordt de CO2-monitoring uitgebreid naar alle relevante projecten binnen de gemeente. Smuk & Sunich, Duurzaam Wonen in Heerenveen Na de positieve start in 2011 is in 2012 een groot aantal acties uitgevoerd. Vanwege het thema, energiezuinig en energiebewust wonen, vinden de meeste activiteiten rond het stookseizoen plaats. In 2012 zijn de volgende activiteiten uitgevoerd:

55

Aanpak koopwoningen – Duurzaam Wonen Café:  Dit Café is gericht op de particuliere woningbezitter en heeft als doel te informeren en enthousiasmeren om in het eigen huis energiemaatregelen uit te voeren en de woningeigenaar en bedrijfsleven bij elkaar te brengen. Met meer dan 100 geïnteresseerde woningeigenaren en een positieve feedback van deelnemers bleek het eerste Duurzaam Wonen Café zeer succesvol. Ook de tweede avond in Jubbega werd druk bezocht door woningeigenaren. Naast zeer aandachtig publiek tijdens een technische presentatie over mogelijkheden in en rond het huis, vond er veel interactie tussen huisbezitters en bedrijven plaats op de Energiemarkt. In 2013 wordt deze aanpak uitgebreid met een eenmalige subsidieregeling. Energetische aanpak huurwoningen  Binnen het project Smuk en Sunich is een ambitie geformuleerd om een energetische verbetering van huurwoningen tot energielabel B te halen. Beide corporaties hebben de energetische maatregelen inmiddels opgenomen in het regulier onderhoudsprogramma. Ht afgelopen jaar zijn er 18 huurwoningen naar Label A, 113 huurwoningen naar Label B en 20 huurwoningen naar Label C opgewaardeerd. Bewustwording - Energiebesparingsadvies van het E-team  Begin 2012 is het E-team van start gegaan. Het E-team houdt zich bezig met bewustwording en beïnvloeding van gewoonten/gedrag. Dit is tegelijk de doelstelling van het E-team: door bewustwording van gezinnen energiebesparing stimuleren, voor zowel huishoudens in huur-als koopwoningen.  Tijdens de eerste fase heeft het E-team bij zo’n 200 huishoudingen in HeerenveenMidden thuis advies gegeven over energiebesparing zonder investering. Besparing kan oplopen tot > € 100/jaar voor bewoners. De advisering werd zeer op prijs gesteld door de deelnemende huishoudingen. Het E-team in de eerste fase bestond uit drie werkzoekenden die zijn opgeleid tot energieadviseur. Van deze adviseurs zijn 2 van de 3 personen doorgestroomd naar een reguliere baan.  In 2013 start fase 2, met een iets uitgebreid programma. Er zijn dit keer vier mensen opgeleid tot E-team adviseur, die vanaf 1 januari tot ongeveer 1 april 2013 aan de slag gaan. Doelstelling: bewustwording en besparing, worden gehaald. Light Challenge  In 2012 is de aanzet gegeven en de financiële basis gelegd voor de tweede editie die in februari 2013 van start is gegaan; de Light Challenge is gegroeid tot een ontwerpwedstrijd met een nationaal karakter. In 2011/2012 mochten we daarvoor al internationale prijzen ontvangen. Elektrisch vervoer  In 2012 hebben we naast de e-laad oplaadpalen ook een dubbel snellaadpunt voor elektrische auto’s gerealiseerd; ook is er subsidie verleend voor een oplaadpunt voor de watersport; hiermee is de oplaadstructuur in de plaats Heerenveen op de toekomst voorbereid.

5.3.2 Heerenveen verbetert het milieu – water ER-doelen  beter voldoen aan de landelijke hergebruiks- en rioleringsdoelstellingen;  meer bevorderen van gescheiden afvalstromen;  meer ecologische kwaliteit oppervlaktewateren;  minder wateroverlast voor burgers en bedrijven;  minder afvoer van afvalwater naar de waterzuivering en meer infiltratie of afvoer van regenwater naar oppervlaktewater. Gerealiseerde resultaten 2012  Beperkte reparaties en rioolrenovatie diverse locaties. Behoud functionaliteit en waarborging inzameling en transport van stedelijk afvalwater.

56

Maatschappelijke effecten  Hiermee wordt de kwaliteit van de openbare ruimte behouden en versterkt, door minder hinder en overlast bij (extreme) regenval en een betere waterkwaliteit (bron: gemeentelijk watertakenplan);  Door intensievere samenwerking in de (afval)waterketen worden, overall gezien, de lasten van de burger (in 2020) lager, dan wel de lasten zullen niet sneller stijgen dan de inflatie. (bestuursakkoord).

5.3.3 Heerenveen verbetert het milieu – microklimaat ER-doelen  meer gebiedsgerichte beïnvloeding van het microklimaat (bodem, geluid, geur, etc.);  minder zwerfafval in Heerenveen;  meer afvalscheiding. Gerealiseerde resultaten 2012  Voorbereiding proefprojecten verbeterde afvalscheiding bij huishoudens welke is gefixeerd op een intensivering van de grondstoffenscheiding van die componenten die niet via nascheiding uit de restfractie gehaald kunnen worden. De proef willen we in het najaar van 2013 uitvoeren in respectievelijk de wijken Heiderijk/Heidemeer en het dorp de Knipe. Maatschappelijke effecten  n.v.t.

5.3.4 Heerenveen groeit duurzaam ER-doelen  meer aandacht voor duurzaamheid bij alle werkzaamheden van de gemeente. Gerealiseerde resultaten 2012  Visie document Dereguleren (van bestemmingsplan tot bouwvergunning + welstand + kapvergunning)  Basisdocument welstand en dereguleren Maatschappelijke effecten  Visie op dereguleren in ruimtelijke kwaliteit zal maatschappelijk zichtbaar worden, voor de een in positievere/negatiever beleving van de openbare ruimte, voor de ander betekent het minder regels/procedure vanuit de gemeente bij gewenste ontwikkeling. 

5.3.5 Cultuurhistorische kwaliteiten ER-doelen  meer aandacht voor het versterken van bestaande cultuurhistorische kwaliteiten;  sterkere bescherming van groene gemeentelijke monumenten (bomen). Gerealiseerde resultaten 2012  In 2010 is gestart met de inventarisatie van waardevolle en monumentale bomen in de gemeente Heerenveen, binnen het kader van de beleidsnota Cultuurhistorisch erfgoed. In het kader van deregulering Fysieke omgeving is het kapbeleid aangepast, de Bomenlijst maakt deel uit van deregulering van het kapbeleid. Eind 2012 hebben het kapbeleid en de Bomenlijst ter inzage gelegen. Maatschappelijke effecten  Meer aandacht voor en sterkere bescherming van cultuurhistorische kwaliteiten bepalen mede de aantrekkelijkheid van het centrum.

57

5.4

Wat heeft dat gekost

(Bedragen x €1.000)

Begroting 2012

Lasten

111 Cultuurhistorie 128 Milieu- en leefomgevingsbeleid 230 Afvalinzameling 232 Riolering 235 Begraafplaatsen 330 Milieuvergunningen en handhaving Totaal Lasten

123 56 4.695 3.373 253 1.109 9.610

Begroting 2012 na wijzigingen

65 198 4.695 3.373 253 1.106 9.691

Rekening 2012

32 150 4.906 3.583 254 1.195 10.121

Verschil Begroting Rekening 2012 33 48 -211 -210 -1 -89 -429

(Bedragen x €1.000)

Begroting 2012

Baten

111 Cultuurhistorie 128 Milieu- en leefomgevingsbeleid 230 Afvalinzameling 232 Riolering 235 Begraafplaatsen 330 Milieuvergunningen en handhaving Totaal Baten

Saldo Lasten / Baten

Begroting 2012 na wijzigingen

Rekening 2012

Verschil Begroting Rekening 2012

0 0 4.716 3.603 86 9 8.413

0 167 4.716 3.603 86 9 8.580

0 94 4.833 3.747 210 102 8.986

0 -73 117 144 124 94 406

1.197-

1.111-

1.135-

-24

Product 235; Begraafplaatsen Het positieve saldo is ontstaan door een hogere opbrengst van de begraafrechten.

5.5

Reserves en voorzieningen Reserves en voorzieningen thema 5: Heerenveen stimuleert duurzaamheid

Reserve Omschrijving 61500 Afvalstoffenheffing 62540 Oud papier 62630 Revolverendfonds Totaal reserves

Stand 1-1-12 Storting Onttrekking Stand 31-12-12 Rente 590.914 16.000 0 606.914 0 35.000 0 35.000 0 0 200.000 0 37.736 162.264 0 825.914 16.000 72.736 769.178 0

Voorziening Omschrijving 68597 Rioleringen Totaal voorzieningen

Stand 1-1-12 Storting Onttrekking Stand 31-12-12 Rente 6.681.306 1.336.110 203.211 7.814.205 0 6.681.306 1.336.110 203.211 7.814.205 0

58

5.6

Totaal middelen

Heerenveen bestuurt en organiseert 1.133

-57

Voorzieningen

Reserves -10.121

Inkomsten exploitatie

8.986

Uitgaven exploitatie

x € 1.000

59

Thema 6: Heerenveen ontwikkelt !

6.1

Beschrijving en hoofdstructuur

Heerenveen ligt centraal in het regionaal stedelijk netwerk Sneek-Heerenveen-Drachten van de A7-zone zoals genoemd in de nota Ruimte, op het kruispunt van de snelwegen en aan de IC spoorlijn Zwolle – Leeuwarden. Deze uitstekende bereikbaarheid is een belangrijke factor voor de sociaal-economische ontwikkeling van Heerenveen. Voor de toekomst zetten wij in op een evenwichtige groei voor wonen, werken en voorzieningen in Zuidoost Fryslân. Wij vinden het noodzakelijk dat Heerenveen ook op langere termijn een economisch sterk presterende gemeente blijft, goed bereikbaar en gelegen in een schoon en aantrekkelijk landsdeel. Daarbij maakt de sport(cultuur) deel uit van de samenleving en zorgt zij voor een herkenbare identiteit. Binnen de financiële kaders voor de komende jaren is deze ambitie richtinggevend voor de toekomstige ontwikkelingen.

Heerenveen ontwikkelt

Ontwikkelt structuurbeleid, instrumenten en projecten

60

61

6.2

Koers van Heerenveen

De koers is gericht op een evenwichtige groei voor wonen, werken en voorzieningen. Richtinggevende documenten zijn, de Structuurvisie Centrum-Breed, de Strategische Woonvisie en de bedrijventerreinvisie 2010-2020 (En het herijkte Sociaal Economisch Beleidsplan (SEB) is dit najaar aan uw raad aangeboden). Bij de komende uitwerking van de koers in diverse programma's - Centrum-breed, Stad van Sport, bereikbaarheid/gebiedsagenda en Regionaal Specifiek Pakket ( RSP ) - zal op gemeentelijk niveau de vraag centraal staan welke keuzes - in de zin van de inzet van publieke middelen in prioriteit en fasering - worden gemaakt en welk ambitieniveau gewenst en haalbaar is. Hierbij zal ook de financiële positie van het Grondbedrijf worden betrokken. Voor wat betreft Centrum Breed zal het accent in het komende jaar vooral liggen op het ontwikkelen en realiseren van het project Molenplein en het opstarten van een eerste project langs de Gedempte Molenwijk. Overige ontwikkelprojecten binnen het centrumgebied zullen primair door de markt zelf moeten worden geïnitieerd. Substantiële publieke co-financiering is voorlopig niet aan de orde. Daarnaast leggen wij een accent op bereikbaarheid ( de desbetreffende co-financiering van de gemeente nemen wij op in de begroting ) en op het doorontwikkelen van het programma van Stad van Sport, waarbij behoud van Thialf als internationaal vooraanstaande topsportaccomodatie voor langebaanschaatsen voorop staat.

6.3

Doelen, resultaten en beoogde maatschappelijke effecten

6.3.1 Heerenveen ontwikkelt structuurbeleid, instrumenten en projecten ER-doelen  sterkere bovenregionale/ economische positie van Heerenveen;  betere bereikbaarheid;  kwaliteitsimpuls aan het centrumgebied;  versterken en uitbouwen Sportstad als structuurversterkend en imagobepalend project met bovenregionale uitstraling  meer verantwoord grondgebruik Gerealiseerde resultaten 2012 Samenwerkingsagenda e.a.  Komend jaar hopen wij samen met de provincie te komen tot een herijking van de Samenwerkingsagenda en van de bijbehorende financiële paragraaf. Dat is nodig gelet op het feit dat de gemeente noodgedwongen de co-financiering in de projecten Thialf en bereikbaarheid uit de begroting heeft geschrapt.  Voor wat betreft Centrum Breed zal het accent in het komende jaar vooral liggen op de besluitvorming rond de haalbaarheidsanalyse voor het ontwikkelen en realiseren van het project Molenplein. Tevens zullen we samen met de betrokken partners opnieuw kijken naar de gewenste ontwikkeling en functioneren van de Gedempte Molenwijk. Mogelijk leidt dit tot een aangepast plan voor de ontwikkeling van de voormalige locatie Peereboom. Woningbouw  Alhoewel er in 2012 nog een redelijk aantal van 111 woningen is gerealiseerd, is er voor het eerst sprake van een afname van de woningvoorraad. Oorzaak is de grootschalige sloop die het afgelopen jaar heeft plaatsgevonden. In de Bloemenbuurt en de Taconishof zijn in totaal 137 woningen gesloopt. Aan de Taconishof herrijzen inmiddels de nieuwe woningen. De vernieuwing van de bestaande voorraad gaat dus wel in redelijk tempo door, de nieuwbouw op de uitleglocaties (Skoatterwâld en Tjalleberd) neemt verder af.

62

Overzicht gereedgemelde woningen

2012

Heerenveen Skoatterwâld West-Indische buurt Overig

51 36 12

Tjalleberd Overig

5 7

Dorpen

Totaal gereed gemeld

111

Onttrekking sloop Totaal

10 62 75 147

Netto afname woningvoorraad

36

incidenteel Bloemenbuurt Taconishof

De netto toevoeging over de afgelopen jaren laat een duidelijke dalende lijn zien. Dit conform de landelijke ontwikkeling. Wij verwachten voor de komende jaren in de koopsector een soortgelijk beeld. Op dit moment is er een beperkt aantal nieuwe bouwvergunningen in behandeling. Daarnaast liggen een flink aantal bouwprojecten, waarvoor al wel vergunning is verleend, stil. In de realisatie van huurwoningen komt een piek in met name 2014 door een viertal grote projecten (Telle, Nieuwburen, Taconishof en Bloemenbuurt) die nu in aanbouw zijn.

Aantallen woningen

Netto toevoeging 400 200 Netto toevoeging

0 -200

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Jaar

Woningbouwgegevens 350

Gereed

Aantallen woningen

300 250 200 150

In uitvoering op 3112

100 50 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Jaar

63

Uitgifte bedrijventerreinen Totaal uitgifte uitgifte uitgifte uitgifte beschik- gereser- beschik- uitgifte bedrijven- 2008 2009 2010 2011 baar per veerd per baar 2012 terr. 2011 1-1-2012 1-1-2012 1-1-2012 incl. reserveringen 143,6 6,40 3,70 0,95 0,82 62,70 29,44 33,26 13,38 IBF *1(IBF+ cv/bv) excl ha na 2032 57,1 0,70 3,38 0,70 2,68 De Kavels

Uitgifte bedrijventerrein (ha)

57,2 0,90 gereal. nvt nvt Kanaal 29 2,50 3,56 0,36 17,20 17,20 Haskerveen*2/bedrijvenpark A7 25,8 0,20 gereal. nvt nvt BPF 312,7 9,10 7,26 2,01 1,72 83,28 30,14 53,14 Totaal (*2 incl gem skarsterlân) 283,7 6,60 3,70 1,65 1,72 66,08 30,14 35,94 Totaal gemeente Heerenveen Opmerking : de uitgifteprognose voor IBF na 2032 is hier buitenbeschouwing gelaten (*3 stille reserve 45ha).

nvt -

beschikbaar per 31-122012

gereserveerd per 31-122012

49,32

beschikbaar 3112-2012 incl. reserveringen 40,5 (*3) 8,82

3,38

0

nvt

nvt

3,38 nvt

17,2

0

17,2

nvt

nvt

nvt

nvt

13,38

69,90

40,50

29,40

13,38

52,70

40,50

12,20

De situatie met het voorgaande jaar is niet echt gewijzigd ten aanzien van het binden van bedrijven aan de gemeente. Lidl heeft besloten om 11,5 ha van de gemeente aan te kopen voor de verplaatsing van hun distributiecentrum. Dit betekent behoud van werkgelegenheid en uitbreiding van werkgelegenheid. Daarnaast heeft nog een 3-tal andere bedrijven besloten om zich ook op het IBF te vestigen waarvan 2 bedrijven van Heerenveen. Ook voor 2013 zien we de uitgifte van de bedrijfsgrond niet somber in mede door de komst van de zuivelfabriek A-ware en Fonterra en nog een aantal andere bedrijven die overwegen zich in Heerenveen te vestigen waarvan de gesprekken in het afrondende stadium zijn. Tevens merken wij dat een aantal bedrijven het afgelopen jaar en ook het komende jaar zal vestigen c.q. heeft gevestigd in leegstaande gebouwen. Maatschappelijke effecten  n.v.t.

6.4

Wat heeft dat gekost

(Bedragen x €1.000)

Begroting 2012

Lasten

110 Ruimtelijke planvorming 112 Woonbeleid 140 Ov. Ruimtelijke en/of infrastructurele projecten 150 Projecten grondbedrijf 233 Grondbank Totaal Lasten

1.305 131 1.854 11.470 115 14.874

Begroting 2012 na wijzigingen

3.006 119 1.854 14.905 115 19.999

Rekening 2012

3.422 119 439 3.329 62 7.371

Verschil Begroting Rekening 2012 -417 1 1.415 11.576 53 12.628

(Bedragen x €1.000)

Begroting 2012

Baten

Begroting 2012 na wijzigingen

Rekening 2012

Verschil Begroting Rekening 2012

110 Ruimtelijke planvorming 112 Woonbeleid 140 Ov. Ruimtelijke en/of infrastructurele projecten 150 Projecten grondbedrijf 233 Grondbank Totaal Baten

0 0 1.804 11.470 115 13.389

2.026 0 1.804 13.420 115 17.365

2.025 0 0 469 84 2.578

-1 0 -1.804 -12.950 -31 -14.786

Saldo Lasten / Baten

1.485-

2.634-

4.793-

-2.159

64

Product 110; Ruimtelijke planvorming Het tekort op het product Ruimtelijke planvorming is het gevolg van overschrijdingen op de projecten De Akkers (fase I; Gooilandlaan) en Buurtvernieuwing Tuindorp. Product 140; Overige ruimteljke en/of infrastructurele projecten Het tekort wordt veroorzaakt doordat de verantwoorde uren niet worden gedekt door de geraamde inkomsten. Product 150; Grondbedrijf

In de Bestuursrapportage 2012 is een eenmalig negatief exploitatieresultaat verwerkt van € 1,425 miljoen. Daarnaast is in de Themarekening 2012 sprake van extra verlies van € 1,388 miljoen. De afwaardering heeft betrekking op onderstaande complexen: - Skoatterwâld € 1.036.000 - Heidemeer + bufferzone € 59.000 - Nieuwehorne, vm. sportcomplex € 143.000 - Plan Hepkema € 8.000 - Heerenveen centrum € 142.000 Totaal € 1.388.000 6.5

Reserves en voorzieningen Reserves en voorzieningen thema 6: Heerenveen ontwikkelt

Reserve Omschrijving Stand 1-1-12 Storting Onttrekking Stand 31-12-12 Rente 62430 Structuur Versterkend Investerings Plan 922.322 13.835 936.156 0 13.835 62440 Lichtmasten 53.679 0 53.679 0 0 62460 ROM Zuid-Oost Friesland 470.567 119.082 589.649 0 16.046 62470 Projecten uit eigen middelen 2.958.001 1.805.637 542.054 4.221.584 0 Totaal reserves 4.404.569 1.938.554 2.121.539 4.221.584 29.881

Voorziening Omschrijving 68460 Participatie Thialf 68480 Voorziening deelneming SSH BV 68595 Voorziening bedrijvenpark A7 Totaal voorzieningen

Stand 1-1-12 Storting Onttrekking Stand 31-12-12 Rente 1.500.000 0 0 1.500.000 0 586.916 171.000 0 757.916 0 0 1.300.000 0 1.300.000 0 2.086.916 1.471.000 0 3.557.916 0

65

6.6

Totaal middelen

66

2.2. Paragrafen

67

2.1. Weerstandsvermogen Algemeen De financiële positie van een gemeente kan worden beoordeeld op basis van de mate waarin tegenvallers kunnen worden opgevangen (het weerstandsvermogen/solvabiliteit) en de mate waarin meevallers respectievelijk tegenvallers zich voordoen (het resultaat op de jaarlijkse rekeningen). Een jaarlijks positief resultaat kan daarbij aanvulling geven om de solvabiliteit te verbeteren. Ook de mate waarin resultaten kunnen worden bijgestuurd is van eminent belang. De berekening van het weerstandsvermogen geeft inzicht in de financiële gezondheid van de gemeente. De omvang van het weerstandsvermogen moet in relatie staan met het risicoprofiel van de gemeente: een hoger risicoprofiel vraagt om een hoger weerstandsvermogen. Ten aanzien van het grondbeleid wordt kortheidshalve verwezen naar paragraaf 2.6 Grondbeleid. Ontwikkeling risico‟s 01.Algemene uitkering gemeentefonds In de circulaires 2012 van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties is het Regeerakkoord 2012 niet verwerkt. De berekeningen van de algemene uitkering 2012 in deze Themarekening zijn gebaseerd op de december-circulaire. Daarbij is rekening gehouden met de afgeven winstwaarschuwing (onderuitputting bij het Rijk). Duidelijkheid hierover al worden gegeven in de aanstaande mei-circulaire 2013. Hoewel richtinggevend bekend is welke gevolgen het Regeerakkoord 2012 voor het Gemeentefonds heeft, is de verwachting dat meer informatie hierover beschikbaar komt ten tijde van de mei-circulaire 2013. Daarbij komt, dat de invoering van de nieuwe verdeelsystematiek tenminste is uitgesteld tot 2014. Hierbij bestaat de onzekerheid of er voor Heerenveen sprake zal zijn van voor- dan wel nadelen aan deze nieuwe verdeling (er geldt een overgangsregeling). 04. precario ondergrondse leidingen Sinds juli 2011 heft gemeente Heerenveen precariobelasting op ondergrondse leidingnetten. De opbrengsten op de gasnetten worden in verband met terug betalingsrisico‟s jaarlijks gereserveerd, van de belasting op de elektriciteitsnetten wordt tot en met 2014 € 4,8 miljoen gebruikt. Dat bedrag kan dus niet worden gereserveerd. Tegen de aanslagen is bezwaar gemaakt. Mogelijk zet de tegenpartij het bezwaar door in een rechtszaak. De uitkomst van een gerechtelijke procedure is op voorhand niet in te schatten. In de risico-inventarisatie is deze post (elektra) vooralsnog op € 0,49 miljoen gewaardeerd. Voor het risico op het gasdeel wordt een reserve opgebouwd. 08. Accommodatiebeleid Op 2 juni 2008 is het Accommodatiebeleidsplan 2008-2014 “Hart voor Accommodaties” vastgesteld. Hierin is aangegeven dat nog niet alle toekomstige investeringen gedekt zijn. Er vindt onderzoek plaats naar de knelpunten rond het beheer van de bestaande MFA's, maar ook andere accommodaties. Het doel is om meer „rendement‟ te halen uit het gebruik van accommodaties. We gaan er van uit dat hier mogelijkheden zijn, alhoewel we over 2012 hebben gemerkt dat het lastig is om hier invulling aan te geven. 11. Kademuren en damwanden In de eerste helft van 2013, na financiële afronding kade Herenwal, wordt het beleidsplan kade en oeverbescherming inclusief uitvoerings- en kostendekkingsplan voorgelegd. 12. Verhardingen Het gemeentelijk wegen-, voet- en fietspadennet wordt onderhouden aan de hand van een beheerprogramma en visuele inspecties. In dat programma zijn de landelijke normen voor beheer en onderhoud (de zogenaamde CROW-normen) opgenomen. De gemeente Heerenveen beheert haar wegennet op basisniveau, het minimum. Daaronder gaan zitten betekent feitelijk kapitaalvernietiging. In 2010 is de concept wegennota verschenen. Deze nota is in 2012 (laatste kwartaal) herschreven. De eerste conclusies zijn wel dat we de vinger aan de pols moeten houden. Want ondanks extra investeringen in de afgelopen jaren is het huidige onderhoudsbudget, om al onze wegen op orde te houden, nog altijd aan de krappe kant. Dit mede omdat het beleid, volgens de nieuwe CROW eisen, aangepast wordt. Daarnaast hebben we te maken met een verandering van “functie en gebruik” van de erftoegangswegen. Denk 68

hieraan de schaalvergroting van de agrarische bedrijven. Voor de wegen (alle verhardingen) is een nieuw beleidsplan (2013 - 2017) in de maak. Dit beleidsplan zal in het tweede kwartaal van 2013 aan het bestuur worden aangeboden. 14. Garantstellingen De gemeente loopt risico voor de in het verleden afgegeven garanties voor geldleningen. Er worden sinds een aantal jaren geen nieuwe garantstellingen gegeven aan instellingen op het gebied van zorg en woningbouw. De gemeente staat in bepaalde gevallen garant voor leningen welke verstrekt zijn aan corporaties die investeren in sociale huurwoningen en (sociaal) maatschappelijk vastgoed. Hiervoor geldt de achtervangregeling van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Daarbij is het de primaire zekerheid van de corporaties zelf. De secundaire zekerheid is de borgstelling van het Waarborgfonds en tertiair staan de gemeenten en het Rijk garant. Zij hebben de verplichting in voorkomende gevallen renteloze leningen te verstrekken aan het WSW. Voor particuliere woningen geldt de Nationale Hypotheek Garantie van de Stichting waarborgfonds eigen woningen. Indien het waarborgfonds niet toereikend is om de financiële risico‟s op te vangen kan de gemeente Heerenveen voor 50% aangesproken worden het tekort aan te vullen. Dit geldt voor leningen die voor 1 januari 2011 zijn afgesloten. Risico‟s die voortvloeien uit leningen die afgesloten zijn op of na 1 januari 2011 komen volledig voor rekening van het Rijk. De omvang van de leningen bedraagt in Heerenveen circa € 38 miljoen. Ondanks de verliesuitkeringen als gevolg van de crisis is het garantievermogen van de stichting gestegen. Indien de werkloosheid oploopt naar 10% én de huizenprijzen zullen met nog eens 30% dalen, zal de bodem van het fonds in zicht komen. Om de risico‟s voldoende in beeld te houden worden de partijen waaraan de garantstellingen zijn afgegeven periodiek getoetst. Dit geldt tevens voor de hierboven genoemde instellingen. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de kredietbeoordelaar Graydon. Aan de hand van de gegevens omtrent het betalingsgedrag wordt een inschatting gemaakt van het risico op eventuele gevolgen van de afgegeven borgstelling. Tot op heden zijn er geen grote risico‟s geconstateerd. 20. Liquiditeit In de reguliere liquiditeitsstromen van de gemeente is de hoofdlijn, dat de jaarlijkse verplichte aflossingen van de in het verleden afgesloten geldleningen enerzijds bekostigd worden uit de in de begroting geraamde afschrijvingskosten. Anderzijds geldt, omdat de (grond)aankopen in het grondbedrijf in het verleden zijn gefinancierd met vreemd vermogen, de opbrengsten van grondverkopen worden aangewend voor aflossing van de aangegane schulden. De afwaarderingen in het grondbedrijf (circa € 80 miljoen), veroorzaken dat, nu de geldstroom van deze grondverkopen er niet meer zijn, er haperingen ontstaan in de (jaarlijkse) liquiditeitsstromen van de gemeente (zie ook paragraaf financiering). 21 Sociale werkvoorziening/Caparis De nieuwe Participatiewet heeft er toe geleid dat er nogmaals wordt gekeken naar de toekomst van de SW en in het bijzonder de rol van Caparis die hierin speelt. Echter moet ook voor 2014 rekening worden gehouden met een tekort op de begroting 2014 van de GR SW Fryslan van circa € 1.000.000. Het betreft hier het subsidieresultaat (Rijkssubsidies minus loonkosten SWers) en staat lost van het bedrijfsresultaat van Caparis NV. Hiervan kan € 350.000 binnen de begroting van Heerenveen worden opgevangen (betreft hier de voormalige dekking van de gemeentelijke bijdrage per SE). In de V&P-nota 2013 zullen wij voorstellen om voor het restant alternatieve dekking te zoeken. 24. Sportstad Heerenveen BV In 2003 is door de aandeelhouders (gemeente Heerenveen en Sc Heerenveen Vastgoed BV) een vermogensinstandhoudingsverklaring aan Sportstad Heerenveen afgegeven. Dit betekent dat, indien het garantievermogen van Sportstad Heerenveen BV, niet meer toereikend is, de aandeelhouders het verschil op verzoek van de bank moeten aanvullen. Het garantievermogen is opgebouwd uit het aandelenvermogen, de reserves en de achtergestelde leningen.

69

28. Regionale Uitvoerings Dienst (RUD)/Fryske Utfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing (FUMO)/ Regionalisering van de brandweer De Fryske Utfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing is in december 2012 opgericht. Algemeen – en Dagelijks Bestuur zijn thans in functie. Er is inmiddels een directeur geworven. Thans is de verwachting dat De FUMO in het najaar 2013 operationeel zal worden. Op 1 januari 2014 zullen de gemeentelijke brandweerkorpsen in Fries, geregionaliseerd verband verder gaan. De 27 huidige brandweerkorpsen en de regionale brandweer worden dan samengevoegd tot 1 organisatie onder de vlag van de Veiligheidsregio. Uiteraard hebben deze reorganisaties grote gevolgen. In de eerste plaats voor de Heerenveense brandweer en de medewerkers milieu, maar ook voor de interne dienstverlening en ondersteuning. Immers, zowel de brandweer als de FUMO zullen vanaf 2014 voor de ondersteunende taken gebruik maken van de facilitering door de nieuwe organisaties. 29. ICT – applicatieomgeving Vervanging van applicaties (of software) wordt niet door ons geraamd. Dat doen wij omdat het onderhoud van applicaties grotendeels geborgd is via updates / upgrades, waarvoor jaarlijkse budgetten beschikbaar zijn, en omdat wij veel applicaties van enkele leveranciers (bijvoorbeeld Centric en NedGraphics) gebruiken. Het vervangen van deze applicaties door die van een andere leverancier brengt zeer hoge kosten met zich mee. Dit betreft de desinvestering, de aanzienlijke kosten van implementatie (in geld en tijd van de organisatie) en het zeer beperkte aantal spelers op de markt. Wij vinden dat dit niet is uit te leggen. Door het niet ramen van vervanging lopen wij een vervangingsrisico van circa € 500.000. Deze keuze betekent onder meer dat wij vooral een Centric en NedGraphics gemeente zijn en dat blijven. Daarmee nemen wij het risico dat wij de applicaties van deze leveranciers niet hoeven te vervangen, bijvoorbeeld door een faillissement van de leverancier of daarmee vergelijkbaar. De kans van optreden daarvan vinden wij op dit moment klein, maar als het gebeurt zijn de gevolgen groot. Ook betekent deze keuze dat wij ervoor kiezen om bij een strategische wijziging in de applicatieomgeving, bijvoorbeeld we nemen voor één of meerdere applicaties afscheid van een leverancier en stappen over op applicaties van een andere leverancier, daarvoor financiële middelen benodigd zijn. 31. Wet dwangsom Door de invoering van de Wet dwangsom is de gemeente bij te late besluiten een dwangsom verschuldigd. Hiervoor is wat betreft de bezwaarschriften in de begroting een stelpost opgenomen. In voorkomende gevallen wordt de dwangsom bin andere aanvragen om een gemeentelijk besluit ten laste gebracht van hieraan gerelateerde budgetten, ook als dat een overschrijding betekent. Tot nu toe is dat zeer beperkt gebleven. 32. Art. 6.1 Wro Schadeclaims (voormalig art. 49 WRO) In het bestemmingsplan buitengebied blijkt een incidentele onvolkomenheid te zijn geslopen, die inmiddels is gecorrigeerd. Als gevolg daarvan is de gemeente aangesproken voor schadevergoeding op basis van de Wro (planschade). Wij hebben besloten een planschadevergoeding toe te kennen van € 42.000. Tegen dit besluit is beroep aangetekend, zodat de toegekende schadevergoeding nog niet onherroepelijk is. 35. Grondbedrijf In de Verantwoordings- en Perspectiefnota 2012 is uitgebreid ingegaan op het grondbedrijf. Conclusie was dat er niet zozeer sprake is van een tijdelijke dip in de uitgifte van kavels voor woningen en bedrijfshuisvesting maar van een langdurige structurele vermindering ervan, mede ook op grond van demografische ontwikkelingen. Op basis hiervan zijn met behulp van een tweetal scenario‟s de financiële gevolgen in beeld gebracht. Een en ander heeft geleid tot een afwaardering van de gronden van in totaal € 79,5 miljoen (met als uitgangspunt het meest realistische scenario 1). O.a. door vrijval van een eerder getroffen voorziening verliezen grondbedrijf (17,2 miljoen) en afboeking KNO (11,1 miljoen) resteert een verlies van € 51,1 miljoen. In de Verantwoordings-en Perspectiefnota 2013 zal worden voorgesteld dit bedrag ten laste van het eigen vermogen te brengen.

70

In het kader van de jaarrekeningcontrole 2012, zijn de belangrijkste complexen in het grondbedrijf wederom gemonitord. Daarbij is geconstateerd dat een aantal parameters moeten worden bijgesteld. Het betreft met name de verlaging van de kavelprijzen voor woningbouw als gevolg van de nog steeds dalende prijzen van woningen en daarnaast de bij de prognose achterblijvende woningproductie. Om de gevolgen hiervan voor de grondexploitaties op te vangen zullen met ingang van 2013 toekomstige plankosten (met name salarissen) niet meer als investeringen worden geactiveerd maar direct ten laste worden gebracht van de exploitatie (lees de Algemene Dienst). Het ten laste brengen van de plankosten aan de Algemene Dienst brengt een structurele last mee. Verwerking van een dergelijke last vindt plaats in de Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013. De boekwaarden van de complexen die in ontwikkeling (onderhanden werk) zijn, bedragen € 50,6 miljoen per 31 december 2012. Rekening houdend met de nog te maken kosten en te verwachten opbrengsten kunnen de diverse complexen op termijn worden afgesloten met een voordelig resultaat van in totaal € 7,6 miljoen. Hierbij wordt echter de kanttekening geplaatst dat het behalen van dit resultaat voor een belangrijk deel afhankelijk is van economische factoren. Indien het "economische tij tegen zit", zoals nu het geval is, kan dit enerzijds leiden tot een stijging van de nog te maken kosten en anderzijds tot een stagnatie van de verkopen en/of lagere verkoopopbrengsten. Een stagnatie in de verkopen leidt in het algemeen tot een drukkend effect op de winstgevendheid van de complexen. Voor diverse complexen (o.a. Skoatterwâld en Nieuwehorne) is de aanwezige marge om verdere tegenvallers binnen de exploitatie te kunnen opvangen beperkt, waardoor tegenvallende verkopen in de toekomst kunnen leiden tot (aanvullende) verliezen op de diverse complexen. 36. WWB inkomensdeel Als gevolg van de economische crisis is de vraag naar inkomensvoorzieningen in de bijstand gedurende 2012 voortdurend verder opgelopen: op 31 december 2012 hadden 990 cliënten een (reguliere) bijstandsuitkering. Daarnaast maakten 70 cliënten gebruik van de regeling Besluit bijstand zelfstandigen en de regelingen voor arbeidsongeschikte werknemers IOAW en IOAZ. Verwacht wordt, dat de stijging in 2013 nog aan zal houden, zowel op landelijk als op gemeentelijk niveau. 65 t/m 67. Ciska/Bezuinigingen De normale bedrijfsvoering kunnen ertoe leiden dat medewerkers boventallig worden of dat er andersoortige personele vraagstukken ontstaan. Dit kan leiden tot frictiekosten. Tot een bedrag van € 3,3 miljoen is met dergelijke kosten door ons rekening gehouden. Ingeschat wordt dat er circa € 170.000 niet benodigd zal zijn. Laatst genoemd bedrag zal worden aangewend voor de vierde bezuinigingsronde. 70. Decentralisaties Uit het regeerakkoord blijkt dat de drie decentralisaties, Participatiewet, AWBZ en Jeugdzorg doorgaan. De Participatiewet gaat in per 2014, de beide andere per 1-1-2015. De overdracht van taken van het rijk naar de gemeente gaat gepaard met grote kortingen. Het re-integratiebudget is dermate gekort dat het al lastig wordt om de verplichte uitgaven (ID-ers/WIW-ers en aanvulling tot CAO-loon salaris oude SW-ers) hieruit te betalen. Dan is er geen geld meer beschikbaar voor re-integratie van werklozen. De instroom in de WWB is het afgelopen jaar sterk gestegen. Als deze trend zich doorzet tot volgend jaar verwachten we forse tekorten op het zgn. I-budget (inkomensdeel). Het budget voor de AWBZ krijgen we met een korting van 25%. Ook op aanverwante terreinen (huidige WMO) voert het rijk forse kortingen door. De uitdaging is om de AWBZ anders, slimmer en goedkoper aan te pakken dan het rijk. We zien hiertoe mogelijkheden en zetten daar ook vol op in. We nemen beheersmaatregelen om de financiële risico‟s zoveel mogelijk in de hand te houden te houden. Het uitgangspunt is budgettair neutrale invoering, maar de bezuiniging is dermate fors dat we nu niet kunnen inschatten of dat gaat lukken. Dit geldt ook voor de Jeugdzorg. Daar wordt ook een fikse korting doorgevoerd. Weerstandsvermogen In de vastgestelde Notitie weerstandsvermogen 2012 is afgesproken, dat het risicoprofiel (risico-inventarisatie) jaarlijks bij de behandeling van de twee stollingsmomenten (begroting

71

en rekening) uit de planning & controlcyclus zal worden gerapporteerd. Het weerstandsvermogen geeft een indicatie in welke mate de gemeente in staat is onvoorziene tegenvallers op te vangen. Het weerstandsvermogen kan worden bepaald als het risicoprofiel bekend is. Het risicoprofiel omvat alle onderkende risico‟s voor de gemeente, waarbij per risico de mate van beheersing is vastgesteld om inzicht te verkrijgen in hoeverre een risico daadwerkelijk kan optreden. Vervolgens kan een relatie worden gelegd tussen de financieel gekwantificeerde risico‟s, waarvoor we geen maatregelen hebben getroffen (de benodigde weerstandscapaciteit) en de middelen en mogelijkheden die we als gemeente beschikbaar hebben om niet begrote, substantiële kosten financieel op korte termijn af te kunnen dekken (de beschikbare weerstandscapaciteit). Risico-inventarisatie

categorie Inkomsten Kapitaalgoederen Financiering Verbonden partijen Bedrijfsvoering Juridisch Grondbedrijf Open einderegelingen Meerjarige projecten CISKA/bezuinigingen Externe factoren Toekomstige ontwikkelingen Totaal

geschat financieel gevolg 6.700.000 0 840.000 320.000 500.000 90.000 23.800.000 1.700.000 150.000 200.000 800.000 1.600.000 36.700.000

reëel financieel gevolg 1.380.000 0 340.000 152.000 250.000 9.000 2.380.000 730.000 75.000 60.000 240.000 160.000 5.776.000

De volledige berekening van de benodigde weerstandscapaciteit (risico-inventarisatie) is in de bijlagenboek van de Themarekening 2012 opgenomen. Beoordeling weerstandsvermogen omschrijving

exploitatie

Beschikbare weerstandscpaciteit x 1.000 5.993

Benodigde weerstandscapaciteit x 1.000 5.776

ratio

1,0

Hoewel over de ratio van het weerstandsvermogen nooit volledige zekerheid bestaat, wordt op basis van het vorenstaande geconcludeerd, dat er op dit moment sprake is van “voldoende” weerstandsvermogen (tussen de 1,0 en 1,4).

72

2.2. Onderhoud kapitaalgoederen Algemeen In 2009 is door u de notitie kapitaalgoederen vastgesteld. De notitie heeft een looptijd van vier jaar. In deze notitie is de financiële onderbouwing geschetst van het meerjarig beheer en onderhoud van alle kapitaalgoederen. Voor een totaaloverzicht verwijzen wij u naar deze notitie. In deze paragraaf wordt kort ingegaan op de stand van zaken en de recente ontwikkelingen. Specifiek Het betreft de navolgende kapitaalgoederen bij de gemeente: Wegen, Riolering, Water, Waterbouwkundige oeverbescherming, Civieltechnische kunstwerken, Groen, ICT, Sportvelden, Kunststofsportvoorzieningen, Gebouwen (onderwijs en overige gebouwen). In de paragraaf weerstandsvermogen wordt ook ingegaan op de risico's van een aantal kapitaalgoederen. Wegen De gemeente beschikt over een wegbeheerprogramma dat jaarlijks, middels schouw/inspectie van alle wegen in de gemeente Heerenveen, geactualiseerd wordt. Het programma genereert een meerjaren beheer- en onderhoudsplanning. De gemeente Heerenveen onderhoudt het wegennet op basisniveau. Het nieuwe beleid is aangepast naar de nieuwe CROW normen. Met het vaststellen van het nieuwe beleidsplan 2013 - 2017 wordt een goede stap gezet om alle verhardingen op orde te houden. De financiële dekking voor het onderhoud is geregeld binnen de exploitatie en de vervangingsinvesteringen Riolering De financiële (meerjarige) dekking voor beheer, onderhoud en vervanging is geborgd binnen het in 2009 vastgestelde Watertakenplan met een looptijd tot en met 2012. In 2013 wordt dit plan geactualiseerd met een voorlopige begroting(kostendekkingsplan) door toevoeging van het deel grondgebied Boarnsterhim, waarna in 2014 een geheel nieuw Watertakenplan 2014-2018 inclusief nieuw kostendekkingplan t.b.v. de rioolheffing wordt opgesteld. Jaarlijks wordt de staat van onderhoud van de riolering middels rioolinspecties geactualiseerd. Al deze informatie levert uiteindelijk de data die gebruikt wordt als basis voor het kostendekkingsplan van het Watertakenplan. De financiële dekking voor het beheer en onderhoud is geregeld binnen de exploitatie. Waterbouwkundige oeverbescherming Voor het regulier beheer en onderhoud zijn in de begroting middelen opgenomen. Een nieuw beleidsplan is opgesteld in de tweede helft van 2013 aan het bestuur voorgelegd. Uitgangspunt voor het vast te stellen beleidsplan is dat het beheer en onderhoud zich beperkt tot „doelmatigheid‟. Het beheerniveau kan worden omschreven als „basisniveau”. De gemeente Heerenveen beschikt daarmee over een actueel bestand, waarin de aanwezigheid van oeverbescherming, alsmede het materiaal, is aangegeven. Daarbij is een programma opgenomen dat voorziet in de onvermijdelijke ingrepen voor de komende jaren. Vervangingen zijn hierbij niet inbegrepen, hiervoor is incidentele dekking benodigd. Momenteel moet er in de gemeente Heerenveen op 3 locaties beschoeiing worden vervangen. • Veenscheiding (bewonersinitiatief, uitvoering verwacht in2013, middelen zijn beschikbaar binnen bestaand budget); • De Schoterlandse Compagnonsvaart (samen met Wetterskip Fryslân in of na 2013); • Polderdijk (met baggeren Heeresloot, samen met Wetterskip Fryslân, programmering onbekend). Al deze projecten worden er door gekenmerkt dat het eigendom van de beschoeiing niet bij één eigenaar zit. De gemeente is 'volgend' aan anderen in deze projecten. Civieltechnische kunstwerken In januari 2010 is de notitie “Beleidsplan Civieltechnische Kunstwerken 2010-2014” vastgesteld. Dit beleidsplan geeft een beeld van „het areaal‟, de staat van onderhoud en de gewenste structurele dekking, dat noodzakelijk is voor verantwoord beheer. Vanaf 2011 is hiervoor structureel extra dekking opgenomen in de begroting.

73

Groen Het beleid, beheer en de gewenste kwaliteit van het openbaar groen is in beheer- en beleidsplannen en het beeldkwaliteitsbestek groen vastgelegd. Al het openbaar groen is geïnventariseerd en in een beheerprogramma verwerkt. Het landschapsbeleidsplan geeft de visie op het landschap weer en de beheerparagraaf vormt de basis voor uitvoeringsprojecten. Het beheer van landschap en de grotere groenobjecten verloopt via beheer- en uitvoeringsplannen. De kwaliteit van het groen in de wijken wordt op het gewenste niveau gehouden d.m.v. onderhoud door de wijkteams en jaarlijkse renovaties. De financiële dekking voor het beheer en onderhoud is geregeld binnen de exploitatie. Informatie- en Communicatietechnologie (ICT) De ICT onderscheiden wij in infrastructuur en applicatieomgeving (of software). Onder de infrastructuur liggen onderhoudscontracten en een gedekte financiële meerjarenplanning zodat de infrastructuur kan worden onderhouden respectievelijk vervangen wanneer dat nodig is. Wij hebben voorzien in de vervanging van de bestaande infrastructuur. Zoals door ons vermeld in de paragraaf weerstandsvermogen wordt vervanging van de applicatieomgeving niet door ons geraamd. Daardoor lopen wij een vervangingsrisico. Onder het grootste deel van de applicatieomgeving liggen onderhoudscontracten, zodat die omgeving onderhouden kan worden wanneer nodig. De jaarlijkse exploitatie van de infrastructuur en de applicatieomgeving staat financieel onder druk. Het gebruik van beide is meer toegenomen dan door ons voorzien. Met name door de doorgaande digitalisering binnen de organisatie (mede als gevolg van de bezuinigingen) en de doorgaande E-overheid. De kosten van het in stand houden van de huidige infrastructuur en applicatieomgeving laten een stijgende lijn zien. Omdat er geen tot zeer beperkte middelen voor doorontwikkeling van beide zijn, betekent dit voor 2013 en verder dat doorontwikkeling (of verdere digitalisering) alleen mogelijk is wanneer daar concrete financiële baten tegenover staan waaruit die doorontwikkeling kan worden bekostigd. Om de bestaande kosten in de hand te houden, zijn maatregelen in het gebruik van de infrastructuur en de applicatieomgeving onvermijdelijk en zullen wij die ook nemen. Sportvelden Vanaf 1996 is de exploitatie van enkele gemeentelijke sportvelden inclusief de zich eventueel daarop bevindende gemeentelijke was- en kleedgelegenheden voor een termijn van 15 á 20 jaar aan een aantal verenigingen overgedragen. De overige gemeentelijke sportvelden en de daarop bevindende was- en kleedgelegenheden worden onderhouden door gemeente Heerenveen. De financiële dekking hiervan is geregeld in de exploitatie met uitzondering van de kosten voor beheer en onderhoud voor de gemeentelijke sportvelden in Skoatterwâld. Onderhoud en beheer wordt uitgevoerd door Sportclub Heerenveen. Tot nu toe zijn deze kosten incidenteel gedekt. Vanaf 2013-2014 is € 100.000 benodigd per jaar te vermeerderen met de gemiddelde consumentenindex. Bij de VenP nota 2013 zullen hiertoe voorstellen worden gedaan aan de gemeenteraad. Met ingang van 2012 is het „Investeringskrediet natuurgras‟ en de voorziening „Kunststofsport- voorzieningen‟ samengevoegd tot één nieuwe voorziening „Sportvelden‟. Gebouwen Gebouwen onderwijs De gemeente heeft als lokale overheid een verantwoordelijkheid voor de bekostiging van het groot onderhoud aan schoolgebouwen. Met toepassing van het systeem Systematisch Onderhoud Gebouwenbeheer houdt de gemeente een planning aan van het te plegen grootschalige onderhoud. Voor de bekostiging ervan is een onderhoudsfonds ingesteld, waarin jaarlijks een storting plaatsvindt. Anderzijds vinden er onttrekkingen plaats voor in het jaar uit te voeren onderhoud. Overige gebouwen Op basis van het gebouwenbeheersysteem (Systematisch Onderhoud) wordt het jaarlijkse onderhoud van de gemeentelijke gebouwen op de complexen verzorgd. Daarnaast dragen de verenigingen in het kader van zelfwerkzaamheid zorg voor een aantal kleine onderhoudswerkzaamheden aan de sportvelden en was- en kleedgelegenheden.

74

2.3. Financiering Algemeen De begroting en rekening 2012 zijn gebaseerd op de wet financiering decentrale overheden (fido). Dit geldt eveneens voor het treasurybeheer. Deze wet bevat instrumenten die de risico’s die gemeenten lopen bij lenen en beleggen te beperken, zoals bijvoorbeeld de kasgeldlimiet en de renterisiconorm. Beheer In artikel 9 van de Financiële verordening is op hoofdlijnen de financieringsfunctie vastgelegd. Het college van burgemeester en wethouders heeft in het financieringsstatuut (2007) de richtlijnen, limieten en doelstellingen nader geformuleerd. Voor de jaarrekening 2012 zijn deze uitgangspunten van toepassing. Er zijn geen middelen buiten de publieke taken ingezet. Wel zijn middels garantstellingen en financiële deelnemingen – gemeenschappelijke regelingen en kapitaaldeelnames in besloten vennootschappen - middelen ingezet ten behoeve van derden die geheel of gedeeltelijk publieke taken uitvoeren. De gemeente staat garant voor een aantal leningen die door bouwcoöperaties en maatschappelijke instellingen zijn afgesloten. Het beleid om over te gaan tot afbouw van deze garanties is eind 2001 ingevoerd. Er worden geen nieuwe directe garantstellingen verstrekt. Overigens wordt in voorkomende gevallen deelgenomen aan de achtervangregeling van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Voor particuliere woningen geldt de achtervangregeling van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. De gemeente neemt deel in publieke en private organisaties op het vlak van afvalinzameling en verwerking, grondexploitatie (ten behoeve van bedrijfsvestigingen en woningen) alsmede voorzieningen op het vlak van sport, zoals zwembad, voetbal- en ijsstadion en sporthallen. Leningenportefeuille opgenomen gelden In 2012 zijn twee vaste geldleningen afgesloten. Bij de Nederlandse Waterschapsbank te Den Haag is een geldlening afgesloten van € 12,0 miljoen (3,625%-looptijd 25 jaar) en bij de Bank Nederlandse Gemeenten te Den Haag is een geldlening afgesloten van € 15,0 miljoen (2,495%-10 jaar met fixe aflossing). In de reguliere liquiditeitsstromen is de hoofdlijn, dat de jaarlijkse verplichte aflossingen van de in het verleden afgesloten geldleningen betaald kunnen worden uit de in de begroting geraamde afschrijvingskosten. Anderzijds geldt, omdat de (grond)aankopen in het grondbedrijf in het verleden zijn gefinancierd met vreemd vermogen, de opbrengsten van grondverkopen worden aangewend voor aflossing van de aangegane schulden. De stagnerende grondverkopen en afwaarderingen zorgen voor hapering in de liquiditeitsstromen; de schuldpositie verslechtert, omdat er nieuwe geldleningen moeten worden afgesloten voor betaling van de oude geldleningen. Uitzettingen De leningen aan deelnemingen betreffen o.a. Fryslân Miljeu. Deze hebben een vaste rente van 5 %. De hypothecaire geldleningen ambtenaren zijn rentedragend tegen gemiddeld 5,24 %. Omdat geen nieuwe geldleningen meer worden verstrekt lopen deze t.z.t. af. Relatiebeheer De (kort geld) financiering van de gemeente komt grotendeels tot stand via de BNG middels rekening-courant en kasgeldleningen. Daarbij vindt saldoregulatie plaats. Daarnaast wordt ook bij ABN-AMRO bank een rekening-courant aangehouden. Het relatiebeheer heeft in 2012 geen wijzigingen ondergaan. Kasbeheer De functie van treasury (beleid en beheer van de kasstromen) wordt geheel gescheiden gehouden van de functie van uitvoering van inning en uitgifte van de kasstromen. Periodiek vindt afstemming plaats tussen beide functies.

75

Kasgeldlimiet Over de vier kwartalen over 2012 zijn de navolgende berekeningen van de kasgeldlimiet berekening van toepassing: x € 1.000 begrotingsbedrag percentage

toegestane kasgeldlimet (1 x 2)

stap 1 2 3

1e kw. 2e kw. 115.088 115.088 8,50% 8,50% 9.782 9.782

3e kw. 115.088 8,50% 9.782

4e kw. 115.088 8,50% 9.782

gemiddelde netto vlottende schuld (4)

4

9.235

-712

4.960

5.546

ruimte volgens kasgeldlimiet (3-4)

5

547

10.494

4.822

4.236

Renterisiconorm Voor het jaar 2012 is de navolgende renterisiconorm berekend. Hieruit blijkt dat Heerenveen binnen de wettelijk geldende norm blijft. omschrijving x € 1.000 Renterisico renteherzieningen aflossingen Renterisico (1+ 2)

stap

2012

1 2 3

10.000 13.322 23.322

renterisiconorm rekeningstotaal vastgesteld percentage renterisiconorm (4a x 4b)

4a 4b 4

128.025 20% 25.605

Ruimte onder renterisiconorm (4-3)

5

2.283

Financiële schuldpositie Hierbij zijn twee onderwerpen van belang, t.w. de nieuwe Wet Hof (houdbare overheidsfinanciën) en de hoge schuldpositie van de gemeente Heerenveen. Wet Hof (houdbare overheidsfinanciën) Onlangs hebben gemeenten met het kabinet een onderhandelaarsakkoord bereikt over een aantal (financiële) onderwerpen, w.o de Wet hof (houdbare overheidsfinanciën). Het tekort van de medeoverheden daalt in geleidelijke stappen naar 0,2% BBP in 2017. Het pad van de doorrekening is op dit moment onduidelijk, zodat de financiële gevolgen voor Heerenveen (nog) niet concreet kunnen worden gemaakt. Duidelijk is al wel dat het investeringsvolume (ter onze schuldpositie) getemperd zal moeten worden. Dat past bij onze huidige financiële situatie en is in lijn met de door de gemeenteraad vastgestelde gedragslijn om de Heerenveense financiële situatie te verbeteren (zie hierna). Ontwikkeling schuldomvang Rekening houdende met de recent in 2012 aangetrokken geldlening (€ 15,0 miljoen) bedraagt de schuldomvang per 31 december 2012 € 177,9 miljoen (per 1 januari 2012 € 174,2 miljoen). Er is sprake van een toename van € 3,7 miljoen.

76

2.4. Bedrijfsvoering Inleiding De bedrijfsvoeringparagraaf geeft inzicht in de stand van zaken en beleidsvoornemens omtrent de bedrijfsvoering. Daaronder verstaan we de intern gerichte pijoffac-taken: personeel, informatisering, juridische kwaliteitszorg, organisatie, financiën, facilitaire dienstverlening, automatisering en communicatie. Organisatieontwikkeling Beleid & Advies Met het afdelingsplan als basis zijn in 2012 stappen gezet in de doorontwikkeling / professionalisering van de afdeling. Alle adviseurs van de afdeling hebben een professionaliseringsprogramma geheel of deels gevolgd. Aan de hand van de resultaten daarvan is samen met de medewerkers de richting voor de komende jaren bepaald. Die is: het zoveel als mogelijk is benutten van persoonlijke effectiviteiten (talenten) van medewerkers; open communiceren van medewerkers met elkaar, met interne opdrachtgevers en met afnemers; “lean and mean” stroomlijnen van regelmatig terugkomende werkzaamheden; zelfredzame medewerkers die verantwoordelijkheid nemen voor het resultaat van hun werk of voor hun toegevoegde waarde en daarop aanspreekbaar zijn en verbetering van verander- en implementatiekundige vaardigheden. Daarmee geeft de afdeling mede vorm en inhoud aan onderdelen van de HRM visie. Als adviseur van de HRM visie wil de afdeling daarmee ook vorm en inhoud geven aan haar voorbeeldrol. Bestuurlijk juridische zaken In de 2e helft van 2012 is gestart met de voorbereiding van een andere manier van uitvoeren van de Wet bescherming persoonsgegevens (WBP). Die andere manier van uitvoeren zal in de 1e helft 2013 vorm en inhoud hebben. Daarin wordt de WBP uitgevoerd voor geheel geautomatiseerde verwerkingen van persoonsgegevens en dan de verwerkingen die ertoe doen. Simpelweg gesteld … “we gaan meer handelen naar de geest van de wet dan naar de letter”. Daarmee streven we naar een voldoende en niet naar een 10, we gaan alleen het strikt noodzakelijke doen en dat doen we goed. Dat past in een tijd dat de financiële en personele middelen beperkt zijn. De wet Nadeelcompensatie en schadevergoeding bij onrechtmatige besluiten zit eraan te komen. Eind 2012 is een start gemaakt met de voorbereiding op deze nieuwe wet. De wet revitalisering generiek toezicht (wet RGT) is eind 2012 in werking getreden. Deze wet wijzigt en vereenvoudigt het toezicht tussen bestuurslagen (het interbestuurlijke toezicht). De implementatie van deze wet in de organisatie is in 2012 voorbereid en moet in 2013 gerealiseerd worden. Communicatie De dienstverlening aan bestuur en organisatie is verder op de rails gezet, na een start in 2012 met personeelswisselingen. De vraag naar dienstverlening is groter dan is waar te maken met de beschikbare financiële en personele middelen. De bezuinigingen op personeel zijn daar de directe oorzaak van en een aantal onverwachte incidenten. In 2012 heeft dat in sommige gevallen geleid tot communicatie die minder of anders was dan gewenst en in enkele gevallen tot geen of zeer beperkte communicatie omdat er simpelweg geen middelen voor waren. Door het optimaliseren van communicatieprocessen en –diensten en het communicatief vaardiger maken van de organisatie streeft de afdeling Beleid en Advies ernaar om meer met minder personeel te kunnen doen. Wij verwachten echter dat de spanning tussen wat er wordt gevraagd en wat er mogelijk is voorlopig blijft. In 2012 is de bestaande huisstijl “opgefrist” en verbeterd. De implementatie daarvan loopt op dit moment en wordt voor de zomer afgerond. Financiën Het hoeft geen betoog dat aandacht voor de gemeentelijke portemonnee in deze tijden nog steeds bijzonder belangrijk is. Specifieke aandacht zal blijven uitgaan naar treasury, 77

verwerking van de BTW-aangiftes, die niet leiden tot naheffingen en naar de verbonden partijen. Veranderingen in financiële wet- en regelgeving die wij na moeten leven, bijvoorbeeld het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten en anderen, leiden jaarlijks tot veranderingen in financieel opzicht. Wij zullen de interne uitvoering van dergelijke wet- en regelgeving volgen, evalueren en waar nodig verbeteren en implementeren. Als gevolg van de herindeling met de gemeente Boarnsterhim en de grenscorrectie Skarsterlân moeten in 2013 de begrotingen van deze gemeenten en die van onze gemeente in elkaar gevlochten worden. Dit zijn arbeidsintensieve werkzaamheden waaraan ook niet voorziene kosten verbonden zullen zijn die mogelijk gedekt kunnen worden uit nog van het Rijk te verkrijgen inkomsten voor de herindeling. Fiscale advisering en ondersteuning In 2012 is verder vorm en inhoud gegeven aan fiscale advisering en ondersteuning door de unit Financiën van de afdeling Beleid en Advies. Voorheen werd gebruik gemaakt van interne fiscale expertise en externe. De laatste vaak van verschillende externe partijen. De interne expertise wordt nu verder uitgebouwd bij de unit Financiën en zij maakt daarin gebruik van één externe partij en een fiscale kennisbank van die partij. In 2013 wordt de toegevoegde waarde van die externe partij en haar fiscale kennisbank geëvalueerd. Human Resource Management (HRM) Begin 2012 is de communicatie over de HRM visie afgerond. De speerpunten werving en selectie en mobiliteit zijn in 2012 voorbereid en nagenoeg afgerond. Afronding daarvan vindt plaats in de 1e helft van 2013. In het speerpunt management- en bestuursinformatie is een stevig begin gemaakt dat in 2013 in het sociaal jaarverslag over 2012 tot uitdrukking komt. Dit speerpunt wordt verder doorontwikkeld. De speerpunten functioneren, beoordelen en belonen, leiderschapstijl en goed werkgeverschap worden in 2013 opgepakt. Het in 2011 vastgestelde introductiebeleid (voor nieuwe medewerkers) is in 2012 geïmplementeerd. Informatie en Communicatietechnologie (ICT) Informatisering & Automatisering Verbetering van de interne dienstverlening en de onderlinge manier van werken heeft zich in 2012 doorgezet. Het geheel moet in 2014 afgerond zijn. Dan moeten alle medewerkers, onder meer door middel van training, toegerust zijn op hen werkzaamheden en is een aanzienlijke inhaalslag gemaakt. Informatiebeveiliging Eind 2012 is een proces in gang gezet om te komen tot een informatiebeveiligingsbeleid dat past bij onze organisatie, schaalgrootte en wat wij waar kunnen maken met de beschikbare financiële en personele middelen. In dat beleid wordt tevens inzichtelijk gemaakt welke risico’s er dan nog gelopen worden. Dat er op dit moment nog geen beleid is, wil niet zeggen dat de beveiliging slecht geregeld is. In tegendeel … de praktijk tot nu toe heeft nog niet geleid tot incidenten. Het beleid is nodig om risico’s inzichtelijk te maken en bewuste afwegingen te kunnen maken over welke risico’s niet gelopen moeten worden en welke acceptabel zijn. Tot nu toe worden die afwegingen vooral (professioneel) in de organisatie gemaakt. Het informatiebeveiligingsbeleid is er voor de zomer 2013. Wij verwachten overigens dat van Rijkswege hoge eisen aan informatiebeveiliging gesteld gaan worden, hoger dan wat wij met de beschikbare financiële en personele middelen kunnen waar maken. Optimale benutting van de bestaande IT infrastructuur Voor uitbreiding van de IT infrastructuur zijn geen financiële middelen beschikbaar, voor vervanging wel. Het beslag dat gelegd wordt op de bestaande infrastructuur is gegroeid en groeit nog verder. Het vraagstuk laat zich goed vergelijken met verkeer. Er komen meer auto’s op de weg terwijl het aantal en de grootte van de wegen gelijk blijft. Gevolg … het verkeer gaat langzamer rijden en er ontstaan wachttijden, bijvoorbeeld files of langzaam rijdend verkeer. Hierdoor kan de organisatie haar werkzaamheden minder goed doen. Daarom hebben wij gezocht naar oplossingen binnen de bestaande infrastructuur (inclusief de uitwijk) waarmee

78

de organisatie minstens t/m 2014 uit de voeten kan. Zonder dat dit leidt tot structurele investeringen waarvoor in deze tijden van bezuinigingen financiële middelen gevraagd moeten worden. De onderstaande oplossingen (in volgorde van belang) zijn of worden door ons geïmplementeerd: Productie- en uitwijkomgeving samenvoegen. In termen van het verkeersvoorbeeld betrekken we de vluchtstroken er bij. Opleidings- en testomgevingen online wanneer nodig i.p.v. continu online. Kritisch beoordelen nut en noodzaak van nieuwe software of vervanging van software. In termen van het verkeersvoorbeeld geen nieuwe auto’s op de weg, maar alleen vervangen auto’s. Ook het benutten van de infrastructuur van iemand anders (andermans wegen) valt hieronder. Applicatieomgeving doorlichten. Auto archiveren. In termen van het verkeersvoorbeeld geen auto’s die niet gebruikt worden op de weg laten staan. Saneren dubbele bestanden. In termen van het verkeersvoorbeeld niet ieder zijn eigen auto, maar gaan carpoolen. Onderzoek ex artikel 213a Gemeentewet Naar aanleiding van de gemeentewet van begin 2002 heeft het college de taak om de doelmatigheid en doeltreffendheid van de gemeente structureel te onderzoeken. Dit wordt ook wel 213a onderzoek genoemd. Gemeenten moeten dit verplicht uit voeren. De afspraak is dat 1x per jaar een 213a onderzoek wordt uitgevoerd, en wel over het inkoopbeleid. In de periode najaar 2009 – voorjaar 2010 is een onderzoek uitgevoerd naar het Europees aanbesteden. In het najaar van 2011 – voorjaar 2012 is onderzocht wat de professioneel direct betrokkenen bij het gemeentelijk inkoopbeleid vinden van de werking van dat beleid. Daarna is in 2012 is onderzocht hoe men in de organisatie de werking van het inkoopbeleid beoordeelt en welke verbeteringen daarin eventueel aangebracht zouden kunnen worden. Dit onderzoek liep parallel aan een onderzoek van de Rekenkamercommissie naar het gemeentelijk inkoop- en aanbestedingsbeleid. De resultaten van de beide onderzoeken zullen in 2013 in relatie tot elkaar gepresenteerd worden. Verder is er voor het najaar van 2013 een onderzoek gepland naar de mate waarin het inkoopbeleid is verbeterd naar aanleiding van de uitkomsten van de eerdere onderzoeken. Daarbij is wel een aandachtspunt in hoeverre de onderzoeksvraag nog relevant is in relatie tot de nieuwe Aanbestedingswet. Dit kan leiden tot een ander inkoopbeleid dan tot dan toe is gevoerd. In 2014 staat een samenvattend onderzoek naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van het gemeentelijk inkoopbeleid op het programma, waarbij gebruik gemaakt wordt van de resultaten van de eerdere onderzoeken naar de werking van het inkoopbeleid Programma Eén in Dienstverlening Voor 2012 zijn andere dienstverleningsprocessen herontworpen, deze zijn ook in samenhang met het programma deregulering opgepakt. Daarnaast kunnen onze burgers en onze organisatie de resultaten zien van het werken met een kwaliteitshandvest. In 2012 zijn via het KCC klantcontacten geregistreerd. Het registreren levert diverse informatie op voor de bedrijfsvoering. De beantwoording van algemene vragen is meer naar het KCC verschoven. Medewerkers binnen het KCC zijn opgeleid tot generalisten voor het beantwoorden van de meest gestelde vragen. Een kennisbank ondersteunt de medewerkers bij het beantwoorden van klantvragen. De klant wordt professioneel geholpen, minder vaak doorverwezen en vaker direct geholpen op de kanalen balie en telefonie. In het nieuwe redacteurenmodel voor de website heeft het KCC een regisserende rol bij het bewaken van de kwaliteit en actualiteit van de geboden informatie. Klanten worden via een vernieuwd klantverwijssysteem, met als onderdeel een ticketzuil, gedeeltelijk geautomatiseerd verwezen naar de juiste balie. Wel moet benadrukt worden, dat om de beoogde digitale ambitie te realiseren, het noodzakelijk is om te gaan investeren in een passende beheerstructuur voor de website, een

79

webredacteurenmodel. Heerenveen wil mede door digitale dienstverlening aan onze burgers 24 uur per dag, zeven dagen per week betrouwbaar, transparant en actueel beschikbaar te stellen, een financiële taakstelling realiseren. Onze organisatie heeft meer focus en capaciteit nodig om hiermee EN verbeterde dienstverlening EN efficiëntie te realiseren.

80

2.5. Verbonden partijen Algemeen. In maart 2006 is de notitie verbonden partijen door de gemeenteraad vastgesteld. In de notitie is een uitputtend overzicht van alle verbonden partijen opgenomen, zoals die op dat moment aanwezig waren. Voor een actueel overzicht van de aan de gemeente Heerenveen verbonden partijen en inhoudelijke informatie wordt verwezen naar de productenrealisatie 2012 (bijlage Verbonden partijen). In deze paragraaf wordt alleen ingegaan op recente ontwikkelingen op het gebied van verbonden partijen. Specifiek. Bedrijvenparken A7 Als gevolg van de per 1 januari 2014 aanstaande grenscorrectie tussen de gemeenten Skarsterlân en Heerenveen komen alle bedrijventerreinen geëxploiteerd door de Ontwikkelingsmaatschappij Bedrijvenparken A7 te behoren tot Heerenveens grondgebied. Tussen beide colleges is de afspraak gemaakt dat op basis van de resultaten van de rekening 2012 en de geactualiseerde prognose, behorende bij de begroting 2014, zal worden bepaald of de GR per 1 januari 2014 zal worden beëindigd of zal worden voortgezet tot het einde van de looptijd. Inmiddels is er met betrekking tot de jaarrekening 2012 een herziene exploitatieopzet vastgesteld. Dit heeft er toe geleid dat er een negatief resultaat ontstaat van € 2.600.000, waarvoor beide gemeenten voor 50% voor aansprakelijk zijn. Heerenveen heeft hiervoor een voorziening getroffen van € 1.300.000. Als gevolg van de herziening is de verwachte einddatum van de exploitatie opgeschoven naar 2039. Gezien voorgaande ontwikkelingen is besloten dat de voor- en nadelen van een opheffing van de GR nogmaals door deelnemende gemeenten in kaart worden gebracht. De verwachting is dat er medio juli 2013 duidelijkheid over is. Sociale Werkvoorziening/Caparis Wij nemen samen met 7 andere gemeenten deel in de Gemeenschappelijke Regeling Sociale Werkvoorziening (SW) “Fryslan”. De GR heeft de uitvoering van de Wsw ondergebracht in de NV Caparis. Het bestuur van de GR stelt als opdrachtgever een jaarovereenkomst op met Caparis als opdrachtnemer. In 2012 werkten 370 personen uit onze gemeente bij het Sw bedrijf. Voor de hele GR geldt dat 40% beschut binnenwerkt, 22% beschut buiten, 33% werkt via een detachering/begeleid werken constructie en 5% zit nog in een schakelgroep. Hiermee is de taakstelling gehaald. Het jaar 2012 zou met het oog op de beoogde invoering van de Wet werken naar vermogen de herstructurering van de SW in gang zetten. Het raadsbesluit van maart gaf hierin een duidelijke koers: herstructureringsmiddelen inzetten met als doel dat Caparis financieel gezond maken. Taken die niet nodig zijn voor de doelgroep “beschut binnen” worden afgestoten. Met de val van het kabinet is de Wet controversieel verklaard en de herstructureringsfaciliteit ingetrokken. Het besluit en de wens om te herstructurering bleef wel van kracht. In 5 werkgroepen zijn in het najaar plannen uitgewerkt om ervoor te zorgen dat zowel het exploitatieresultaat als het subsidieresultaat kan worden verbeterd. Tegelijkertijd werden de contouren van de nieuwe Participatiewet bekend waardoor eind 2012 door het bestuur is besloten is om tijdelijke contacten niet om te zetten in structurele Sw-betrekkingen. De instroom in het Sw-bedrijf stopt namelijk per 1 januari 2014. Door het Sociaal akkoord en uitstel van de Participatiewet is nog onduidelijk of dat tot wijzigingen leidt. De Marrekrite In juli 2011 is door u besloten om weer deel te nemen aan de Marrekrite (mede i.v.m. de aanstaande herindeling met de gemeente Boarnsterhim). Wij nemen deel vanaf 2011, maar gaan pas vanaf 2014 betalen. De financiële gevolgen hiervan zijn structureel geregeld in de meerjarencijfers van de begroting 2012. De Marrekrite zal haar taken op het gebied van waterrecreatie voortzetten, en gaat zich ook bezighouden met voorzieningen op het gebied van landrecreatie, zoals het fietsroutenetwerk. Na de toevoeging van grondgebied van een deel van Boarnsterhim zal het aantal waterrecreatieve voorzieningen (en daarmee ook de financiële bijdrage) substantieel toenemen.

81

IBF BV/CV Tijdens de behandeling van de begroting 2013 is uitgesproken, dat medio 2012 IBF BV en IBF CV worden opgeheven. De onderhandelingen met Rijkswaterstaat zijn afgerond. De juridische levering kan binnenkort plaatsvinden. De feitelijke liquidatie zal in het najaar zijn. Grondexploitatie Sportstad BV/CV De grondexploitatie BV/CV is een participatie van gemeente en BNG Gebiedsontwikkeling. Binnen deze participatie worden de gronden binnen het stadiongebied geëxploiteerd. De participatie is destijds opgezet teneinde een effectieve marktbenadering te kunnen realiseren en de opbrengstpotentie te benutten. Inmiddels is de gekozen samenwerkingsvorm verre van effectief mede vanwege de marktomstandigheden (kantoren en wonen) en de gemeentelijke keuzes rond detailhandel (supermarktdiscussie). Reden waarom met de partners gesprekken zijn gestart om de participatie te beëindigen. Op bestuurlijk nivo is overeenstemming bereikt de samenwerkingsovereenkomst te ontbinden en daarmee de participatie te beëindigen. Rond de voorwaarden waaronder het beëindigen plaatsvindt is nog geen overeenstemming. RUD/FUMO Als gevolg van voortgaande maatschappelijke ontwikkelingen is landelijk de vorming van zogeheten Regionale Uitvoeringsdiensten in voorbereiding genomen. Ook in Friesland zijn die voorbereidingen in de loop van 2011 van start gegaan. Deze voorbereidingen hebben in het voorjaar van 2012 geleid tot een bedrijfsplan, waarvan de uitwerking in de tweede helft van 2012 plaats heeft gevonden. De FUMO is per 1 januari 2013 opgericht en zal naar verwachting in het najaar 2013 volledig operationeel zijn. Door het onderbrengen van de huidige gemeentelijke taken in de nieuwe, bovengemeentelijke organisatie, zal de formatie in de gemeenten licht teruglopen (voor Heerenveen 0,7 fte). Regionalisering brandweer Een andere te benoemen ontwikkeling betreft de aanstaande regionalisering van de brandweerzorg. Deze aanstaande organisatie van de gemeentelijke brandweerkorpsen in regionaal verband betekent, dat de gemeentelijk brandweer als organisatieonderdeel verdwijnt. Dientengevolge loopt de formatie terug en zal ook de behoefte aan ondersteunende werkzaamheden minder worden.

82

2.6. Grondbeleid Algemeen In de V&P nota 2012 is uitgebreid ingegaan op de positie van het grondbedrijf tegen de achtergrond van de economische crisis en de demografische ontwikkelingen. Besloten is om diverse complexen voor miljoenen af te waarderen. In de V&P nota 2013 worden de contouren geschetst voor een herijkte nota grondbeleid. Dit najaar zal de herijkte nota grondbeleid worden aangeboden. In het onderstaande wordt ingegaan op de huidige stand van zaken van het grondbedrijf op basis van de meest actuele monitoring. Monitoring In het voorjaar 2012 bent u geïnformeerd over de positie van het grondbedrijf. Daarin is de volgende tabel gepresenteerd (later is in beide scenario‟s de afwaardering van KNO (27,5 mln) toegevoegd). Project/gronden

Reeds getroffen voorziening (€ mln)

Skoatterwâld IBF Stadiongebied H‟veen N-O Sub-totaal Overige projecten/gronden

1,64 4,3 5,3 1,0

Totaal

12,24 4,99

17,23

Scenario 1: Minimum tekort (€ mln) 14,0 15,3 10,3 5,0 44,6 7,34

51,94

Scenario 2: Maximum tekort ( € mln) 22,3 22,8 14,9 6,5 66,5 9,24

75,74

Beide scenario‟s zijn samengesteld aan de hand van een analyse van de betreffende projecten en een analyse van de programmatische effecten van zowel de financiële crisis als de demografische trends op het gebied van: wonen, dienstverlening (kantoren), industrie (bedrijventerreinen) en retail&leisure (centrum+sportstad). Er is gewerkt met scenario‟s waarbij uiteindelijk een keuze is gemaakt uit te gaan van scenario 1 (het zogenoemde “realistische scenario”). Tegelijkertijd is geconstateerd dat een jaarlijkse monitoring (een herijking van de analyse en aanscherping van de gehanteerde parameters aan de hand van de voortschrijdende feitelijke ontwikkelingen) noodzakelijk is gelet op de vele onzekere factoren. Bij de presentatie aan uw raad is, met name ten aanzien van de woningbouw stilgestaan bij de onzekerheden rond de gehanteerde parameters. Destijds is aangegeven dat voor Skoatterwald is uitgegaan van een uitgifte tempo van 60 woningen met de kanttekening dat dat als (nog) te optimistisch kan worden gekarakteriseerd gelet op de feitelijke verkopen van 2009 (65), 2010 (45) en 2011 (40 woningen). Hetzelfde geldt voor de gehanteerde daling van de grondprijzen. Conform afspraak hebben wij de gehanteerde parameters opnieuw tegen het licht gehouden in relatie tot de feitelijke ontwikkelingen. Daarbij hebben wij ingezoomd op de belangrijkste parameters en complexen. 1. Skoatterwald Het uitgiftetempo is lager dan vorig jaar verwacht (was 60). In 2012 is grond voor slechts 19 woningen verkocht. Dus in plaats van de eerder verwachte stabilisatie is de dip dieper geworden. Tegelijkertijd zien we dat de gemiddelde VON-prijzen over de hele linie in de orde grootte van 15 tot 20% dalen (i.p.v. de eerder verwachtte 7 tot 8%). Daarnaast zien we dat de woningmarkt voorlopig muurvast zit en een licht herstel niet in zicht is. Op basis van deze feitelijkheden verwachten we dat een verdergaande afwaardering nodig zal zijn indien de aanvullende maatregelen, zoals deze zijn opgenomen in de V&P-nota 2013, niet worden

83

geëffectueerd. Om daarvan de orde van grootte te benaderen is de exploitatie doorgerekend met een extra generieke grondprijsdaling van 10% boven op de eerder gehanteerde 10%. Tevens hebben wij de bandbreedte aangegeven van plus en min 5% t.o.v. deze 10% (dus variatie van 15% tot 25%). Deze benadering leidt tot een bandbreedte van een extra afwaardering variërend van € 3,1 tot € 8,5 miljoen. 2. Stadiongebied In de eerdere analyse gingen we nog uit van het realiseren van een beperkt kantorenprogramma (10.000 m2) in de jaren 2014/15. De situatie op de kantorenmarkt inclusief de langjarige structurele neerwaartse trend vraagt om een bijstelling. Indien de aanvullende maatregelen (V&P-nota 2013) niet worden geëffectueerd, leidt een scenario van uitstel van uitgifte voor de komende 5 jaren, dan wel het laten vervallen van de functie kantoren leidt tot een afwaardering van respectievelijk € 0,3 tot € 1,0 miljoen. 3. IBF We verwachten geen verdere afwaarderingen voor het IBF. We gaan uit van een rekenprijs van € 52,-/m2 voor een sluitende exploitatie, ook na de eerdere afwaardering. Bij Aware/Fonterra is uitgegaan van een prijs van € 38 maar als gevolg van de versnelde afzet is deze prijs “budgettair neutraal” t.o.v. de rekenprijs. Dus geen extra verlies maar een inverdieneffect op de eerdere afwaardering. De verwachting is dat de extra impuls een blijvend positief effect heeft op de uitgifte. Dat blijkt ook recent uit de plannen van een derde zuivelfabriek, Ausnutria Hyproca om zich hier te vestigen. Als gevolg van deze ontwikkelingen komt de eerder gehanteerde fasering binnen de grondexploitatie in een volledig ander daglicht te staan. Waar we in 2012 uitgingen van het onbenut blijven (structureel) van een fors deel van de gronden, namelijk 45 hectare, gaan we met de kennis van er nu van uit dat we ook bij het laagste uitgifte scenario van dit areaal nog 25 hectare in productie nemen. Daar staat wel tegenover dat de investeringen in de wegenstructuur toenemen als gevolg van de hogere intensiteit aan zwaar verkeer. Er wordt binnen het terrein meer zwaar verkeer afgewikkeld terwijl er minder wegen worden aangelegd vanwege de grote kavels. Rekening houdende met extra investeringen in de orde grootte van € 2 miljoen, leidt een nieuwe doorrekening met de actuele faseringsuitgifte tot een netto contant resultaat (geprognotiseerd) dat € 5 miljoen hoger ligt dan eerder verwacht. 4. BPF Friesland Zoals elders vermeld moet deze positie worden afgewaardeerd. Analyse laat zien dat het om een bedrag gaat van € 1,3 miljoen (gemeentelijk aandeel Heerenveen). 5. Woningbouw Nieuwehorne en Tjalleberd Gelet op de eerdere bevindingen rond de actuele woningmarkt (zie bij Skoatterwald) zijn we voor een realistische benadering uitgegaan van een model met een halvering van het jaarlijkse uitgiftetempo in combinatie met een grondprijsdaling van 10%. Een dergelijke benadering laat een verlies zien variërend van: Nieuwehorne: € 0,6 tot € 1,0 miljoen Tjalleberd: het eerder geraamde voordelige resultaat (€ 0,8 mln) loopt terug tot nihil. Resume globaal beeld monitoring (ncw 2012)

Skoatterwald Stadiongebied IBF BPF Nieuwehorne Tjalleberd totaal

Bandbreedte globaal (mln euro ncw 2012) -3,1 -8,5 -0,3 -1,0 5 7 -1,15 -1,45 -0,6 -1,0 Eerdere positieve saldo van 0,8 mln verdwijnt Bandbreedte van de verliesgevende complexen variërend van ca € 6 mln tot € 13 mln (dus excl. IBF)

84

Samenvattend betekent het vorenstaande, dat, zonder de voorgestelde maatregelen in de Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 met betrekking tot het grondbedrijf, rekening dient te worden gehouden met oplopende verliezen in de komende jaren. Dit heeft er toe geleid dat een stelselwijziging heeft plaatsgevonden ten aanzien van de toerekening van bepaalde lasten. Deze stelselwijziging wordt verder toegelicht onder „GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING‟. Toekomst De toekomst is niet te voorspellen. Dat is een van de lessen die getrokken kan worden uit het recente verleden. In combinatie met een te planoptimistische bril is dat een belangrijke verklaring van de omvangrijke afwaarderingen die hebben plaatsgevonden. Of dat ook voor de komende jaren zal gelden is niet te zeggen. Wel is zeker dat een aanhoudende crisis op de bouwmarkt, gepaard gaande met dalende huizenprijzen tot verdere afwaarderingen zal leiden. Het onderstaande staatje geeft een goed inzicht hoe groot de boekwaarden zijn en hoeveel er nog “verdiend” moet worden om de boekwaarden terug te verdienen. Bij de berekening van de opbrengsten is overigens rekening gehouden met rente en nog te verrichten investeringen.

Actuele boekwaarden en opbrengsten (zoals nu opgenomen in grexxen en uitgaande van NCW sluitend saldo) Boekwaarde per 31-12-2012

Opbrengsten nominaal per 31-12-2012

stadiongebied

3,1

8,9

Heerenveen NO

2,5

4,4

KNO

4,4

4,4

32,2

64,5

8,0

38,5 (w.v.10 voor 2e f)

Tjalleberd De eide

2,2

5,1

Nieuwehorne Fjilden

3,4

6,5

IBF

9,5

28,0

overig

4,7

6,2

60 mln

128 mln

Skoatterwald (waarvan

TOTAAL

3e

fase)

85

2.7. Lokale heffingen Ontwikkelingen Precariobelasting In het kader van de noodzaak tot bezuinigingsmaatregelen alsmede wettelijke mogelijkheden worden met ingang van 1 juli 2011 aanslagen Precariobelasting opgelegd. Zowel de elektriciteits- als de gasleidingnetten worden in de heffing betrokken. Heffing op de gasnetten leek in eerste aanleg niet haalbaar, maar werd na onderzoek toch als verantwoord beoordeeld. Met de aanslagen over 2012 is een opbrengst van € 2,6 miljoen gemoeid. Tegen deze precariobelasting zijn voor beide componenten bezwaarschriften ingediend. Hoewel de aanslagen juridisch degelijk zijn onderbouwd, is een beroepsprocedure via de rechter niet uit te sluiten. In dat geval bestaat de kans op verlies van de procedure. Het risico schuilt in de mogelijke aanwezigheid van oude afspraken/overeenkomsten uit het verleden. Om dat risico af te dekken is een voorziening gevormd van, saldo eind 2012, € 1,4 miljoen. Heffing Belastingen Onroerende zaakbelastingen De belasting wordt geheven van eigenaren en gebruikers van alle onroerende zaken in de gemeente en is gebaseerd op de waarde van de onroerende zaak. De waarde is in 2012 gebaseerd op waardepeildatum 1 januari 2011. Voor een adequate heffing is een actuele W.O.Z.-administratie van doorslaggevend belang. Modelmatig waarderen en afhandelen van bezwaarschriften wordt in eigen beheer gedaan. In 2012 is aan alle objecten een aanslag opgelegd, de OZB-opbrengst is daarmee volledig. De opbrengst OZB bedraagt € 9,6 miljoen. Er zijn in 2012 410 bezwaarschriften ingediend tegen de vastgestelde waarde van 490 objecten. De afhandeling van de bezwaarschriften heeft geleid tot een bedrag aan verminderingen van € 87.310. Voor OZB aan Sportstad zijn, op basis van een gerechtelijke uitspraak, voor de jaren 2006 tot en met 2012 verminderingen van circa € 168.000 (exclusief rente) ingevoerd. Daarnaast zijn er in 2012 (eveneens op basis van een rechterlijke uitspraak) compromiswaarden bereikt waarbij, van de totaal circa 20 objecten, 3 WOZ-waarden zijn verlaagd met voormelde terugbetaling van OZB tot gevolg. Het bedrag van deze restitutie is gemeld in de V&P nota van 2012. Afvalstoffenheffing In Heerenveen wordt bij de afvalstoffenheffing onderscheid gemaakt in een vast deel en een variabel deel, ook wel Diftar genoemd. De tarieven zijn vastgesteld op basis van de verwachte kosten van het ophalen, afvoeren en verwerken van het huisvuil. In principe zijn de opbrengsten kostendekkend. Indien op rekeningbasis overschotten ontstaan dan wordt die toegevoegd aan de egalisatiereserve afvalstoffenheffing (resultaatbestemming). Het vaste gedeelte is verschuldigd ongeacht de aangeboden hoeveelheid afval, en wordt jaarlijks via het aanslagbiljet gemeentelijke belastingen bij iedere woning in rekening gebracht, waarvoor de gemeente een inzamelplicht heeft. Het variabele gedeelte wordt per kwartaal via de Diftaraanslag in rekening gebracht op basis van het aantal ledigingen van grijze en groene containers of van het aantal malen dat afvalzakken worden gestort in de verzamelcontainers (bij hoogbouw). Het vaste tarief afvalstoffenheffing in combinatie met Diftar bedroeg in 2012 € 140,16 per woning. In 2012 bedroeg de opbrengst afvalstoffenheffing vast deel in totaal € 2.685.981. De opbrengst Diftar fluctueert per kwartaal. Over het algemeen is de opbrengst over het eerste en het laatste kwartaal van het jaar lager dan de opbrengst over de resterende twee kwartalen omdat de gft-container in die periode veel minder wordt aangeboden. In 2012 is voor het variabele deel van de afvalstoffenheffing (Diftar) 68.957 aanslagen verzonden, per kwartaal derhalve rond 17.239 aanslagen. Over 2012 is de opbrengst Diftar vastgesteld op € 1.588.517. De totale opbrengst afvalstoffenheffing over 2012 is derhalve € 4.274.498. Het resultaat van het product Afvalinzameling (onderdeel van thema 5; Stimuleert duurzaamheid) saldeert in de desbetreffende egalisatiereserve (via resultaatbestemming).

86

Rioolheffing De rioolheffing wordt geheven over alle percelen die zijn aangesloten op de riolering (directe en indirecte aansluitingen). Voor woningen is een vast bedrag per jaar verschuldigd uitgesplitst in een- en meerpersoonshuishoudens. Voor industriële aansluitingen waar veel water wordt gebruikt en geloosd is een vast bedrag op basis van de hoeveelheid afgevoerd water verschuldigd. Via de rioolheffing worden de kosten voor beheer en onderhoud, vervanging en verbetering van de riolering gedekt. In het Watertakenplan, wordt de voorziening riolering en het rioolheffing verantwoord. De tarieven voor 2012 en verder zijn gebaseerd op de jaarlijkse evaluatie van het watertakenplan. Eventuele jaarlijkse overschotten of tekorten worden verrekend met de voorziening riolering waardoor een zekere egalisatie in de tarieven kan plaatsvinden en toekomstige investeringen kunnen worden gefinancierd. In 2012 was het tarief voor een eenpersoonshuishouden € 120,60 en voor een meerpersoonshuishouden € 160,80. In totaal bedroeg de opbrengst rioolheffing € 3.640.580. Lastendruk Afval Vast tarief i.c.m. (gemiddeld per jaar) Eénpersoonshuishouden zonder Diftar Meerpersoonshuishouden zonder Diftar

2011 € 233,57 € 195,48 € 243,72

2012 € 234,11 € 196,80 € 245,40

Rioolheffing Eénpersoonshuishouden Meerpersoonshuishouden

€ 117,84 € 156,96

€ 120,60 € 160,80

OZB Tarieven Gemiddelde waarde woning Eigenaren woningen

0,1164% € 185.000 € 215,34

0,1245% € 185.000 € 230,33

Reclamebelasting Ingaande 2010 is in Heerenveen sprake van de heffing van reclamebelasting. In 2012 zijn op een aantal van 363 belastingobjecten 342 aanslagen opgelegd. Opgelegd is € 133.366. Het tarief per belastingobject per jaar bedraagt € 408. De opbrengst van deze belasting wordt besteed aan de organisatie van evenementen in de plaats Heerenveen en de aankleding van het centrum van Heerenveen. Hondenbelasting Houders van honden zijn hondenbelasting verschuldigd. Het tarief voor 2012 is vastgesteld op € 56,16 per hond en € 224,55 per kennel. In 2012 zijn 3.392 aanslagen opgelegd. Sinds 2004 wordt er in de gemeente jaarlijks door een extern bureau een controle uitgevoerd op het bezit van honden. Met behulp van deze controle wordt het aantal geregistreerde honden op peil gehouden. In 2012 zijn 4.121honden en 15 kennels in de belastingheffing betrokken. De totale opbrengst in 2012 bedroeg € 215.197, de raming beliep op € 217.370. Alle geregistreerde honden zijn in de heffing betrokken. Forensenbelasting Personen die in de gemeente langer dan 90 dagen per jaar een gemeubileerde woning beschikbaar houden zonder in de gemeente in het bevolkingsregister te zijn ingeschreven zijn forensenbelasting verschuldigd. Het tarief voor 2012 is vastgesteld op € 412,85 per woning. Het aantal 2e woningen varieert de afgelopen jaren tussen de 40 en 50. In 2012 zijn 46 woningen in de heffing betrokken. In 2012 is een opbrengst forensenbelasting gerealiseerd van € 18.991, geraamd was € 19.126. Toeristenbelasting Ingaande 2005 wordt in de gemeente Heerenveen een toeristenbelasting op nachtverblijf geheven. De belasting wordt geheven van degene die gelegenheid biedt tot overnachten. Deze kan de verschuldigde belasting van € 0,70 per persoon per nacht verhalen op degene die

87

verblijf heeft gehouden. Met ingang van 2011 worden ook de Bêd en Brochjes in de belasting betrokken. Het gaat daarbij om 16 gelegenheden, zodat Heerenveen thans 26 belastingplichtigen kent (3 hotels, 7 (mini)-campings en 16 B & B’s). De aanslagen voor 2012 worden in 2013, dus in het nieuwe jaar opgelegd, zodra de aantallen overnachtingen beschikbaar zijn. Er wordt uitgegaan van een opbrengst van circa € 40.000. Parkeergelden In het centrum van Heerenveen en in een aangewezen schil daaromheen wordt een parkeerbelasting geheven. De totale opbrengst over 2012 was € 2.026.439 (waarvan € 1.148.245 parkeergelden, € 172.439 Geerts Willigen garage, € 214.054 Molenplein, € 342.384 naheffingen en € 149.317 vergunningen). Leges bouwvergunningen De leges worden met ingang van 2012 berekend onder toepassing van gedifferentieerde tarieven. Daartoe wordt een vijftal tariefgroepen met ieder een eigen tarief gehanteerd.  Bouwsom € 0 tot € 149.999 Tarief € 40,60/€ 1.000  Bouwsom € 150.000 tot € 349.999 Tarief € 30,45/€ 1.000  Bouwsom € 350.000 tot € 999.999 Tarief € 25,38/€ 1.000  Bouwsom € 1.000.000 tot € 9.999.999 Tarief € 17,76/€ 1.000  Bouwsom Meer dan € 10.000.000 Tarief € 15,23/€ 1.000 De tarieven worden jaarlijks aangepast met het inflatiepercentage. De daadwerkelijke opbrengsten zijn verder afhankelijk van de afgifte van vergunningen voor grotere projecten. In de oorspronkelijke begroting waren de bouwleges geraamd op € 1.088.500. De realisatie bedroeg € 1.651.363. Invordering Belastingen De onroerend zaakbelastingen, het vaste deel van de afvalstoffenheffing, de rioolheffing woningen en de hondenbelasting worden jaarlijks op een gecombineerde aanslag opgelegd aan de belastingplichtigen. In 2012 zijn 23.187 aanslagen opgelegd (in 2011: 24.833). Die aanslagen kunnen worden voldaan in 6 termijnen, maar als de belastingplichtige een automatische incasso heeft afgegeven aan de gemeente, dan vindt de betaling in maximaal 9 termijnen plaats. Wanneer de aanslag lager dan € 100 en hoger dan € 2.500 is, dient deze in één termijn te worden voldaan. Voor het variabele deel van de afvalstoffenheffing (Diftar) worden per kwartaal ca. 17.500 nota’s verzonden. Die nota’s moeten binnen een maand worden voldaan. Tevens worden er nog afzonderlijke aanslagen opgelegd voor de forensenbelasting en voor het grootverbruik van de rioolrechten. Indien niet tijdig wordt betaald ontvangen de belastingschuldigen een maand na de laatste vervaldatum van de aanslag een aanmaning inclusief de daaraan verbonden kosten. In 2012 zijn 5.025 aanmaningen verzonden. Wordt dan nog niet betaald, dan wordt een dwangbevel uitgevaardigd dat door de belastingdeurwaarder wordt betekend. Ook hieraan zijn voor de belastingschuldige kosten verbonden. In 2012 zijn 2.574 dwangbevelen uitgevaardigd.

Aantal aangemaakte aanmaningen Aantal aangemaakte dwangbevelen Aantal dwangbevelen die na betekening opnieuw ter invordering naar deurwaarder zijn verstuurd Openstaande vorderingen belastingen ultimo Openstaande posten belastingen per jaar ultimo

2012 5.025 2.574

2011 5.598 2.372

2010 3.941 2.625

2009 5.763 2.424

2008 4.659 2.278

530

393

562

426

542

759.711

727.431

653.712

739.273

1.006.0 26

5.509

4.902

5.158

5.380

Eén van de manieren om de efficiency van de invordering te verbeteren, is het aanbieden van de mogelijkheid van automatische incasso. Nadeel is wel, dat min of meer regelmatig sprake is van “mislukte” incasso's, die dan aan de belastingplichtige moeten worden terugbetaald.

88

Zoals eerder is aangegeven, is er onderzoek geweest naar de mogelijkheid van outsourcing van het dwanginvorderingstraject en de verwachte positieve effecten daarvan op zowel de kosten als de invorderingsscore. Als resultaat van dit onderzoek, is de invordering bij WIMO van de NUG’ers (Niet Uitkering Gerechtigden) uitbesteed. Kwijtschelding Aan personen die de belastingen op grond van de geldende normen niet of slechts met grote moeite kunnen voldoen wordt kwijtschelding verleend. De kwijtscheldingsnorm die de gemeente hanteert is 100% van de bijstandsnorm.De kosten gemoeid met de kwijtscheldingen stijgen gestaag. Die stijging vloeit voort uit de stijging van het aantal aanvragen en het effect van onze norm, waardoor inwoners sneller voor kwijtschelding in aanmerking kunnen komen. De norm ligt in Heerenveen op 100 % van de bijstandsnorm. Voor 2012 was € 319.500 geraamd, de kosten beliepen € 522.606. In 2004 is besloten tot een extra heffing op de afvalstoffenheffing. Het meerdere ad € 203.106 is betaald uit die verhoging.

89

90

3.0. Jaarrekening

91

92

1. Balans en toelichting

93

GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Algemeen De jaarrekening 2012 is samengesteld met inachtneming van de verslaggevingeisen zoals opgenomen in het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV). Financiële verordeningen ex artikel 212, 213 en 213a Gemeentewet In de Gemeentewet zijn in de artikelen 212, 213 en 213a voorschriften opgenomen voor de invulling van de kaderstellende en controlerende rol van de raad, de rol van de controlerend accountant en de controle vanuit het college van Burgemeester en Wethouders op de doelmatigheid en doeltreffendheid. Vereisten voor de invulling van deze rollen zijn opgenomen in wet- en regelgeving (bijvoorbeeld het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten) en in door de raad zelf vast te stellen verordeningen ex artikel 212, 213 en 213a. De meest recente financiële verordeningen dateren van 2008 en zijn als gevolg van gewijzigde werkwijzen en regelgeving in 2012 vernieuwd. Door de gemeenteraad zijn op 6 februari 2012 de navolgende nieuwe verordeningen vastgesteld: -Financiële verordening Heerenveen 2012 (artikel 212 Gemeentewet) -Controle verordening Heerenveen 2012 (artikel 213 Gemeentewet) -Verordening onderzoeken doelmatigheid en doeltreffendheid Heerenveen 2012 (artikel 213a Gemeentewet) Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende balanspost anders wordt vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover deze op de balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Balans -Vaste activa Op grond van de financiële verordening worden investeringen beneden de € 5.000,- niet geactiveerd, maar direct ten laste van de exploitatie gebracht. Met het afschrijven op vaste activa wordt gestart, zodra in enig jaar sprake is van een boekwaarde. Voor de gehanteerde afschrijvingstermijnen wordt verwezen naar de vastgestelde financiële verordening ex artikel 212 Gemeentewet. Artikel 59 BBV beschrijft het onderscheid tussen investeringen met uitsluitend maatschappelijk nut in de openbare ruimte en investeringen met een (beperkt) economisch nut. Investeringen die op enigerlei wijze kunnen leiden tot of bijdragen aan het verwerven van inkomsten zijn investeringen met economisch nut. De vraag of de investering geheel kan worden terugverdiend is niet relevant voor de classificatie. Krachtens artikel 63, lid 1 BBV dienen alle activa te worden gewaardeerd op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Eventuele van derden verkregen specifieke investeringsbijdragen mogen desgewenst in mindering worden gebracht op het geactiveerde bedrag (artikel 62, lid 2 BBV). -Vlottende activa De nog niet in exploitatie genomen bouwgronden zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, dan wel lagere marktwaarde. De overige grond- en hulpstoffen (magazijnvoorraden) worden gewaardeerd tegen inkoopprijs. De als “onderhanden werken” opgenomen bouwgronden in exploitatie zijn gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijs, dan wel lagere marktwaarde. De vervaardigingsprijs omvat de kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend (zoals

94

grondaankopen en kosten van bouw- en woonrijpmaken), alsmede een redelijk te achten aandeel in de rentekosten en de administratie- en beheerskosten. Winsten uit de grondexploitatie worden slechts genomen indien en voorzover die met voldoende mate van betrouwbaarheid als gerealiseerd aangemerkt kunnen worden. Zolang daarvan geen sprake is worden de verkregen verkoopopbrengsten ten volle op de vervaardigingskosten in mindering gebracht. Eventueel te verwachten verliezen op complexen zijn in mindering gebracht op de boekwaarde. Stelselwijziging Gelet op de verwachte ontwikkelingen ten aanzien van de grondexploitaties moeten een aantal parameters worden bijgesteld. Het betreft met name de verlaging van de kavelprijzen voor woningbouw als gevolg van de nog steeds dalende prijzen van woningen en daarnaast de bij de prognose achterblijvende woningproductie. Om de gevolgen hiervan voor de grondexploitaties op te vangen is in deze Themarekening 2012 enerzijds rekening gehouden met een verlies van € 1,388 miljoen en anderzijds zullen met ingang van 2013 toekomstige plankosten (met name salarissen) niet meer als investeringen worden geactiveerd maar direct ten laste worden gebracht van de exploitatie (lees de Algemene Dienst). Het ten laste brengen van de plankosten aan de Algemene Dienst brengt de komende jaren een structurele last van € 400.000 mee. Deze last stijgt zodra de te plegen inspanningen in de complexen weer toenemen. De € 400.000 staat gelijk aan alle plankosten binnen zowel de woningbouwcomplexen als de bedrijventerreinen. Vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid is hierop een voorziening in mindering gebracht. De voorziening wordt statisch bepaald op basis van de geschatte inbaarheid. Liquide middelen en overlopende activa worden tegen nominale waarde opgenomen. -Vaste passiva Het eigen vermogen bestaat uit de algemene reserve, de bestemmingsreserves en het saldo van de rekening van baten en lasten over 2012. Conform de verslaggevingsvoorschriften wordt het saldo van de rekening van baten en lasten separaat in de balans verantwoord. Reserves worden gevormd en bestemd overeenkomstig de door de raad genomen raadsbesluiten. Voorzieningen worden gevormd conform het BBV en gewaardeerd tegen de nominale waarde. Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met gedane aflossingen. De aflossingen die binnen een jaar vervallen, worden in de toelichting apart vermeld evenals de daarmee gepaard gaande rentelast in het betreffende jaar. -Vlottende passiva De vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. -Gewaarborgde geldleningen Voor zover leningen door de gemeente gewaarborgd zijn, is buiten de balanstelling het totaalbedrag van de geborgde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen.

95

Balans per 31 dec. 2012 (bedragen x € 1.000

ACTIVA

ultimo 2011

ultimo 2012

Vaste activa 176

Immateriële vaste activa - Kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen en het saldo van agio en disagio - Kosten van onderzoek en ontw ikkeling

195

0

0

176

195 86.454

Materiële vaste activa

86.246

- Investeringen met een economisch nut - gronden uitgegeven in erfpacht - overige investeringen met een economisch nut -Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut

43

43

82.766

79.801

3.645

6.402 33.960

Financiële vaste activa

33.960

- Kapitaalverstrekkingen aan:

12.101

11.939

- gemeenschappelijke regelingen

4.570

3.591

- Overige langlopende leningen u/g

525

359

- Overige uitzettingen rentetyp. looptijd > 1 jr.

102

102

16.662

17.969

- deelnemingen

- Bijdragen aan activa in eigendom van derden

Totaal vaste activa

120.590

120.401

63.605

58.586

Vlottende activa Voorraden - Grond- en hulpstoffen: - overige gronden - overige grond- en hulpstoffen - Onderhanden w erk, w aaronder gronden in exploitatie

11.828

7.941

4

4

51.773

50.641 15.656

Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar

20.470

- Vorderingen op openbare lichamen

5.511

5.881

- Rekening-courantverhoudingen met niet financiële instellingen

1.444

1.352

- Overige vorderingen

8.701

13.237 189

Liquide middelen - Kassaldi - Bank- en girosaldo

Overlopende activa

Totaal vlottende activa Totaal activa

96

291

16

15

173

276 5.070

5.834

84.520

85.181

205.110

205.582

(bedragen x € 1.000

PASSIVA

ultimo 2011

ultimo 2012

Vaste passiva 45.938

Eigen vermogen - Algemene reserve

35.648

27.275

17.289

591

607

- Bestemmingsreserves - Voor egalisatie van tarieven

18.072

- Overige bestemmingsreserves

17.752 -60.877

- Nog te bestemmen resultaat 2011

-51.135 -294

- Nog te bestemmen resultaat 2012

14.423

Voorzieningen - Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's - Onderhoudsegalisatievoorzieningen

15.093

4.022

3.593

10.401

11.500

174.274

Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer

177.951

- Onderhandse leningen van:

152.274

- binnenlandse banken en overige financiële instellingen - binnenlandse bedrijven - overige binnenlandse sectoren

155.951

0

0

22.000

22.000

Totaal vaste passiva

173.758

177.263

16.274

14.132

Vlottende passiva Netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar - Kasgeldleningen

6.000

3.000

- Bank- en girosaldi

4.289

5.199

- Overige schulden

5.985

5.933

15.078

Overlopende passiva -Vooruitontvangen bedragen -Nog te betalen bedragen

Totaal vlottende passiva Totaal passiva Gewaarborgde geldleningen

97

14.188

2.634

1.674

12.444

12.514

31.352

28.321

205.110

205.582

33.813

21.367

Toelichting op de balans Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) schrijft voor dat een aantal onderdelen uit de balans moet worden toegelicht. Deze toelichting treft u hieronder aan. VASTE ACTIVA -Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa hebben in z‟n algemeenheid betrekking op kosten samenhangende met het sluiten van geldleningen en kosten voor onderzoek en ontwikkeling van een bepaald actief. Sinds de invoering van de verslaggevingvoorschriften (BBV) in 2004 is de mogelijkheid tot het activeren van bedragen beperkt tot bovenstaande posten. De in 2012 verantwoorde kosten hebben betrekking op de projecten “Digitalisering Documenten en Processen”, “Eén in Dienstverlening” en “Haalbaarheidsonderzoek MFA De Akkers”. Boekw aarde

Vermeerderingen Verminderingen Afschrijvingen

1 jan. 2012 Kst.verbond.geldl.saldo agio en disagio

2012

2012

2012

Boekw aarde 31 dec. 2012

0

0

Kosten van onderzoek en ontw .

176.302

166.471

Totaal

176.302

166.471

0

148.000

194.772

148.000

194.772

-Materiële vaste activa De in de balans gepresenteerde materiële vaste activa bestaan naast „reguliere‟ materiële vaste activa ook uit erfpachtgronden. De totale waarde van de erfpachtgronden bedraagt per 31 december 2012 € 42.525. Op grond van de verslaggevingvoorschriften dienen de (overige) materiële vaste activa te worden verbijzonderd naar materiële vaste activa met een economisch nut en materiële vaste activa met een maatschappelijk nut. Een economisch nut kenmerkt zich door het feit dat een investering bijdraagt tot het verkrijgen van middelen, dan wel verhandelbaar is. Alle investeringen die niet aan deze omschrijving voldoen, zijn investeringen met een maatschappelijk nut. Investeringen materiële vaste activa

Boekwaarde Investeringen en Afschrijvingen 1 jan. 2012 desinvesteringen 2012

Afwaardering

Bijdragen Boekwaarde derden 31 dec. 2012

Economisch nut Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen Grond-, weg- en waterbouwkundige werken Vervoermiddelen Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa

3.110.683 141.035 61.621.182 11.036.327 1.882.485 3.567.194 1.407.008

0 2.795 1.903.102 -63.214 49.100 197.597 192.927

2.750 8.610 2.899.597 368.512 268.392 709.646 446.672

0 0 69.500 0 48.133 0 11.117

0 0 0 414.000 0 0 0

3.107.933 135.220 60.555.187 10.190.601 1.615.060 3.055.145 1.142.146

82.765.913

2.282.307

4.704.179

128.750

414.000

79.801.291

1.498 3.290.162 353.461

0 3.665.735 0

747 228.321 27.574

0 115.091 0

0 536.955 0

751 6.075.530 325.887

3.645.121

3.665.735

256.642

115.091

536.955

6.402.167

86.411.033

5.948.042

4.960.821

243.841

950.955

86.203.458

Maatschappelijk nut Gronden en terreinen Grond-, weg- en waterbouwkundige werken Machines, apparaten en installaties

Totaal

98

-Financiële vaste activa Boekw aarde

Mutaties

Aflossing

Afschrijving

Boekw aarde

1 jan. 2012

2012

2012

2012

31 dec. 2012

FVA Kap.verstr.Deelnem. - Thialf - Gemeentelijk Sportcentrum - Sportstad Heerenveen

0

0

18.000

18.000

11.313.084

-171.000

11.142.084

- IJshockeyhal Thialf Heerenveen

18.000

18.000

- Particip.maatsch.it Hearrenfean

18.000

18.000

- Afvalsturing Friesland

54.454

54.454

- Bank Nederl. Gemeenten (BNG)

127.864

127.864

- Sportstad H'veen; Grondexpl.CV

200.000

200.000

- Sportstad H'veen; Grondexpl.BV

9.000

9.000

- Stichting Volkskredietbank (GKB)

226.890

226.890

- Fryslân Miljeu

124.578

124.578

FVA Kap.verstr.Gem.Regelingen -Bedrijvenpark A7

4.570.495

-979.255

3.591.240

FVA Overige langlopende leningen - Voetbalclub Heerenveense boys - Hypothecaire geldl.ambtenaren

9.076

4.537

4.539

516.187

161.627

354.561

FVA Overige uitz.lpt.>1 jr. - Obligaties St. Samenw erk

26.774

26.774

- Effecten grootboek nationale schuld

75.000

75.000

FVA bijdr.aan act.eigend. Derden - Gemeentelijk sportcentrum

8.695.400

116.880

8.578.520

- Uitbreiding Bornego College

1.936.736

64.904

1.871.832

- Nieuw bouw SBO

5.279.635

5.431.194

151.559

- Nieuw bouw Bornego College

300.000

9.200

290.800

- Sportcomplex Nieuw ehorne

298.832

1.692.732

43.050

1.948.514

33.960.564

551.476

385.593

33.960.282

Totaal

166.164

Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen In verband met een mogelijk risico van oninbaarheid is ten behoeve van deze balanspost een voorziening getroffen van € 1.500.000 i.v.m. Thialf. Op grond van de verslaggevingsvoorschriften wordt deze voorziening ten behoeve van de presentatie in de balans in mindering gebracht op het desbetreffende activum. Dezelfde situatie doet zich voor bij de deelneming in Sportstad, hier is een voorziening voor getroffen van € 757.916. I.v.m. de afwaardering bedrijvenpark A7 is een voorziening getroffen van € 1.300.000. Verder heeft de Gemeente Heerenveen een deelneming in IBF BV/CV. In het verleden hebben wij het ingebrachte kapitaal reeds afgeboekt. Gezien de economische vooruitzichten handhaven we dit. Bijdrage aan activa in eigendom van derden De oorspronkelijke bijdrage in het gemeentelijke sportcentrum bedroeg € 9.215.000. Deze bijdrage wordt in 40 jaar annuïtair afgeschreven. De uitbreiding/nieuwbouw van het Bornego College, nieuwbouw SBO en Sportcomplex Nieuwehorne zijn ondergebracht bij financiële activa-bijdrage aan activa in eigendom van derden, omdat de gemeente geen eigenaar is van de betreffende gebouwen, maar alleen een geldelijke bijdrage beschikbaar gesteld heeft voor de realisering van de uitbreiding/nieuwbouw.

99

VLOTTENDE ACTIVA -Voorraden Saldo In exploitatie 31-12-2011 genomen Overige gronden

11.828.561

Baten

Saldo

Resultaat/

Afw aardering 31-12-2012

-2.662.894

1.036.791

-1.548.120

-713.371

7.940.967

51.772.529

2.662.894

6.515.704

-8.238.379

-2.072.000

50.640.748

63.605.089

0

7.552.495

-9.786.499

-2.785.371

58.585.714

Overige grond-en hulpstoffen Onderhanden w erk,w o.gr.in expl.

Lasten

4.000

4.000

De boekwaarden van de complexen die in ontwikkeling (onderhanden werk) zijn, bedragen € 50,6 miljoen per 31 december 2012. Rekening houdend met de nog te maken kosten en te verwachten opbrengsten kunnen de diverse complexen op termijn worden afgesloten met een voordelig resultaat van in totaal € 7,6 miljoen. Hierbij wordt echter de kanttekening geplaatst dat het behalen van dit resultaat voor een belangrijk deel afhankelijk is van economische factoren. Indien het "economische tij tegen zit", zoals nu het geval is, kan dit enerzijds leiden tot een stijging van de nog te maken kosten en anderzijds tot een stagnatie van de verkopen en/of lagere verkoopopbrengsten. Een stagnatie in de verkopen leidt in het algemeen tot een drukkend effect op de winstgevendheid van de complexen. Voor diverse complexen (o.a. Skoatterwâld en Nieuwehorne) is de aanwezige marge om verdere tegenvallers binnen de exploitatie te kunnen opvangen beperkt, waardoor tegenvallende verkopen in de toekomst kunnen leiden tot (aanvullende) verliezen op de diverse complexen. Gelet op het voorgaande heeft er een stelselwijziging plaatsgevonden ten aanzien van de toerekening van bepaalde lasten. Deze stelselwijziging wordt verder toegelicht onder „GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING’. Overige gronden In de overige gronden worden de gronden opgenomen die voor toekomstige in- en uitbreidingslocaties bestemd zijn. Onderhanden werk (bouwgronden in exploitatie) De voorraad onderhanden werk in exploitatie wordt gevormd door de grondbedrijf waar „de schop reeds de grond in is gegaan‟. Complexen activiteiten worden ontwikkeld (hierbij is veelal slechts sprake van de gronden), worden gewaardeerd onder de post „voorraad gronden nog

complexen van het waarin nog geen aanschaf van niet in exploitatie‟.

Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar bijlage 6 “Voorraden grondbedrijf”. -Uitzettingen korter dan één jaar 31-12-2011 Openbare lichamen Rek.courant niet-financ.instellingen Overige vorderingen

31-12-2012

5.510.613 1.443.800 8.792.530

5.881.266 1.352.346 13.311.444

15.746.942

20.545.055

91.983

74.742

15.654.959

20.470.313

Voorziening voor oninbaarheid

100

Vorderingen op openbare lichamen Binnen de post vorderingen „openbare lichamen‟ is onder andere de vordering op het BTW-Compensatiefonds opgenomen (het hiermee gepaard gaande bedrag bedraagt voor het verantwoordingsjaar 2012 € 4,4 miljoen (2011: € 4,0 miljoen). Overige vorderingen Er is sprake van oplopende algemene vorderingen (circa € 2,3 miljoen) en vorderingen belastingen ( € 2,7 miljoen). De inbaarheid van de uitstaande vorderingen op uitkeringsgerechtigden is beoordeeld en is nagenoeg gelijk gebleven ten opzichte van 2011 (€ 1,2 miljoen). -Liquide middelen De gemeente maakt gebruik van een pakket voor geïntegreerde dienstverlening voor het betalingsverkeer en kredietoperaties van de NV Bank Nederlandse Gemeenten (BNG). Per 31 december 2012 bedroeg het rekening-courantsaldo op de hoofdrekening bij de BNG € 5.221.872 negatief (2011: € 4.292.720 negatief), opgenomen onder de vlottende passiva (netto vlottende schulden).

-Overlopende activa:

Vooruitbetaalde bedragen Nog te ontvangen bedragen

31-12-2011

31-12-2012

5.070.084

5.834.365

5.070.084

5.834.365

De post „nog te ontvangen bedragen‟ wordt in 2012 conform voorgaande jaren grotendeels gevormd door het bedrag aan te ontvangen BTW.

101

PASSIVA VASTE PASSIVA -Eigen vermogen

Verloopoverzicht

Stand Toevoeging Onttrekking 01-01-2012

Algemene reserves -Algemene reserve geblokkeerd -Algemene reserve niet-geblokkeerd -Algemene bedrijfsreserve exploitatie gronden Bestemmingsreserves -Egalisatie van tarieven -Overige bestemmingsreserves Totaal reserves

Stand 31-12-2012

19.105.892 5.254.816

1.446.556 1.282.129

11.135.000 543.564

9.417.448 5.993.381

2.913.803

1.052.507

2.088.184

1.878.126

590.914 18.072.319

16.000 4.657.273

4.977.780

606.914 17.751.812

45.937.743

8.454.465

18.744.527

35.647.681

Algemene reserve geblokkeerd Door middel van het geblokkeerde deel van de algemene reserve worden rentebaten gegenereerd die structureel in de begroting als bate zijn opgenomen en die daarmee bestemd zijn voor dekking van structurele lasten (2012: € 651.511). In 2012 is er een bedrag van € 11.135.000 aan de algemene reserve geblokkeerd onttrokken voor afwaardering Klaverblad Noord Oost. Algemene reserve niet-geblokkeerd De doelstelling van de algemene reserve niet-geblokkeerd is gelegen in het vormen van een buffer voor het opvangen van risico‟s waarvoor geen bestemmingsreserve of voorziening is gevormd. Algemene bedrijfsreserve exploitatie gronden De doelstelling van de algemene bedrijfsreserve exploitatie gronden is het vormen van een buffer voor het opvangen van risico‟s van grondexploitaties. Bestemmingsreserves Bestemmingsreserves zijn reserves waaraan door de Raad een bepaalde bestemming is gegeven. Egalisatie van tarieven Dit betreft de egalisatie van de tarieven van de afvalstoffenheffing. Voor een nadere specificatie van de reserves wordt verwezen naar bijlage 3 “Overzicht reserves en voorzieningen” en de notitie reserves en voorzieningen. -Nog te bestemmen resultaat Het resultaat van de jaarrekening 2012 bedraagt € 294.214 nadelig.

Specificatie resultaat: Resultaat exploitatie 2012 Resultaat grondbedrijf 2012 Afwaardering grondbedrijf

1.080.406 13.380 -1.388.000 -294.214

102

Vorengenoemd negatieve resultaat wordt verwerkt in de Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 (ten laste van de algemene reserve). Het (resterende) nadelig resultaat 2011 ad € 51.135.000 wordt eveneens verwerkt in de Verantwoordings-en Perspectiefnota 2013. Het voornemen was om middels een stelselwijziging grote investeringen in de openbare ruimte voortaan te activeren. Omdat deze activeringen zich niet goed verhouden tot de notitie “Toerekening kosten van bestedingen in de openbare ruimte aan grondexploitaties” van de commissie BBV wordt in de Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 voorgesteld het nadelig resultaat 2011 vooralsnog ten laste te brengen van de algemene reserve, waarmee deze reserve een negatieve stand krijgt. Tevens worden in deze nota voorstellen geformuleerd om op termijn deze reserve weer op het gewenste minimale peil te brengen. -Voorzieningen

Voorz.voor verpl.,verliezen en risico's

Boekw aarde

Toevoeging

Onttrekking

Boekw aarde

1 jan. 2012

2012

2012

31 dec. 2012

4.022.260

1.510.454

1.940.114

3.592.600

Onderhoudsegalisatievoorzieningen

10.400.951

2.534.975

1.435.755

11.500.171

Totaal

14.423.211

4.045.429

3.375.869

15.092.772

De doelstelling per voorziening staat beschreven in de notitie „Reserves en Voorzieningen‟ per 1 januari 2013. Verplichtingen, verliezen en risico‟s Het verloop van deze voorzieningen is als volgt worden: Stand 01-01-2012 Risico Caparis Bevordering reintegratie Risico precario WAO-fonds Participatiefonds kwijtschelding Afwikkeling projecten Milenniumactiviteiten Faciliteiten raad

4.022.260 -891.422 -241.888 962.000 -4.739 -167.705 -89.056 -2.000 5.150 -429.660 3.592.600

Stand 31-12- 2012

Onderhoudsvoorzieningen Het verloop van de onderhoudsvoorzieningen van de gemeente luidt: Stand 01-01-2012 Kunststofsportvoorzieningen Sportvelden Accommodatiebeleidsplan 20082014 Onderhoud onderwijsgebouwen Groot onderhoud MFA Us Kubus Groot onderhoud MFA De Barte Rioleringen Inventaris gemeentehuis

10.400.951 -596.562 349.870 -31.755 194.382 40.000 22.952 1.132.899 -12.566 1.099.220 11.500.171

Stand 31-12- 2012

Voor een nadere specificatie van de voorzieningen wordt verwezen naar bijlage 3 “Overzicht reserves en voorzieningen” en de notitie reserves en voorzieningen. 103

-Vaste schulden met een looptijd langer dan één jaar Verstrekker

Banken Provincie Fryslân

Hoofdsom

Saldo per

Afgesloten

Aflossing

Saldo per

Rente

01-01-2012

2012

2012

31-12-2012

2012

252.236.088

152.273.566

27.000.000

23.322.253

155.951.314

6.277.207

22.000.000

22.000.000

0

0

22.000.000

380.600

274.236.088

174.273.566

27.000.000

23.322.253 177.951.314 6.657.807

In 2012 zijn er twee nieuwe geldleningen aangegaan: BNG hoofdsom € 15.000.000, rente 2,495%, aflossing in één termijn op 30 november 2022 en Nederlandse Waterschapsbank N.V., hoofdsom € 12.000.000, rente 3,625%, aflossing lineair in 25 termijnen. Voor het jaar 2013 wordt een rentelast gecalculeerd van € 6.215.432.

104

VLOTTENDE PASSIVA -Netto-vlottende schulden 31-12-2011

31-12-2012

6.000.000 4.289.091 5.984.855

3.000.000 5.198.909 5.932.790

16.273.947

14.131.699

Kasgeldleningen Bank-en girosaldi Overige schulden

-Overlopende passiva 31-12-2011

Toevoeging

Onttrekking

13.117.481 3.202.749 390.345 1.907.219 41.160.626

13.128.762 2.147.959 730.759 2.504.212 41.133.791

Vrijval

31-12-2012

Nog te betalen bedragen Uitkeringslasten Soza BTW fiscus Overlopende rente Nog te betalen Overig Vooruitontvangen bedragen Rijksbijdragen kinderopvang Rijksbijdrage Participatiebudget Rijksbijdr. stads-en dorpsvernieuwing Rijksbijdr. invest. stedel. vernieuw. Actieplan Jeugdwerkloosheid Overig

210.694 5.119.227 3.750.314 3.390.093 26.10210.000 772.835 221.209 1.328.051 228.547 73.499 15.078.367

159.145

109.288

452.224 167.989 41.888

59.887.708

60.466.729

63.414

199.413 6.174.016 3.409.900 2.729.687 733

26.611

10.000 613.690 875.827 60.558 114.288

311.234

14.188.112

221.209

Vooruitontvangen bedragen Niet bestede middelen van uitkeringen van Europese en Nederlandse overheidslichamen met een specifiek bestedingsdoel moeten ingaande 2008 worden verantwoord onder de 'overlopende passiva'. Dit laatste is geregeld in artikel 49 van het BBV.

105

NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE VERPLICHTINGEN -Gewaarborgde geldleningen Van de door de gemeente per ultimo december 2012 gewaarborgde geldleningen kan - onder verwijzingen naar de bijlage F1 bij de gemeenterekening - het volgende overzicht worden gegeven:

per 31-12-2011

Woningbouw div.instellingen Serviceflat Oranjewoud Humanist.St. huisv. bejaarden Stichting Zorgcentra Moerborch Div. verenigingen, instellingen Totaal

per 31-12-2012

waarvan risicodragend deel gemeente

28.287.584 504.018 2.959.689 1.618.240 443.148

19.156.682 411.887 0 1.387.158 411.114

17.657.214 411.887 0 1.387.158 411.114

33.812.678

21.366.840

19.867.372

Diverse leningen zijn uit de staat F verwijderd omdat ze reeds bij het WSW zijn ondergebracht.

WSW Instellingen op het gebied van zorg- en sociale woningbouw hebben de mogelijkheid leningen aan te trekken via het Waarborgfonds sociale woningbouw (WSW). Hiervoor geldt een achtervangregeling waarvoor ook de gemeente Heerenveen risicodragend is. De omvang van de door Heerenveen gegarandeerde geldleningen bedraagt per 31 december 2012 € 264.664.000. Per abuis zijn deze verplichtingen niet in de voorgaande jaren gepresenteerd. Het risicoprofiel van de gemeente Heerenveen is echter niet groter dan voorgaande jaren. NHG Voor particuliere woningen geldt de Nationale Hypotheek Garantie van de Stichting waarborgfonds eigen woningen (NHG). Indien het waarborgfonds niet toereikend is om de financiële risico‟s op te vangen kan de gemeente Heerenveen voor 50% aangesproken worden het tekort aan te vullen. Dit geldt voor leningen die voor 1 januari 2011 zijn afgesloten. De omvang van de door Heerenveen gegarandeerde geldleningen bedraagt naar schatting per 31 december 2012 € 36.900.000. -Sportstad Heerenveen BV In 2003 is door de aandeelhouders (gemeente Heerenveen en Sc Heerenveen Vastgoed BV) een vermogensinstandhoudingsverklaring ondertekend. Dit betekent dat, indien het garantievermogen van Sportstad Heerenveen BV niet meer toereikend is, de aandeelhouders het verschil op verzoek van de bank (BNG) moeten aanvullen. Het garantievermogen is opgebouwd uit het aandelenvermogen, de reserves en de achtergestelde leningen. -Overig Verder bestaan de niet uit de balans blijkende verplichtingen uit leasecontracten (€ 200.000 op jaarbasis).

106

2. Overzicht lasten en baten + toelichting

107

02. Overzicht lasten en baten (met toelichting) Rekeningresultaat 2012 Er is sprake van een negatief saldo op de thema’s van € 294.000. Dit resultaat is afzonderlijk op de balans verantwoord in afwachting van de definitieve besluitvorming (zie V&P-2013). Resultaat thema’s (Bedragen x €1.000)

Begroting 2012

Lasten

THEMA 1 Bestuurt en Organiseert THEMA 2 Werkt THEMA 3 Kiest voor Leefbaarheid THEMA 4 Bevordert Meedoen en Ondersteunt THEMA 5 Stimuleert Duurzaamheid THEMA 6 Ontwikkelt Totaal Lasten

Begroting 2012 na wijzigingen

19.375 15.068 23.382 32.772 9.610 14.874 115.080

Rekening 2012

37.235 15.799 23.484 34.765 9.691 19.999 140.974

Verschil 2012

37.379 15.034 22.965 35.156 10.121 7.371 128.025

-144 765 520 -391 -429 12.628 12.949

(Bedragen x €1.000)

Begroting 2012

Baten

THEMA 1 Bestuurt en Organiseert THEMA 2 Werkt THEMA 3 Kiest voor Leefbaarheid THEMA 4 Bevordert Meedoen en Ondersteunt THEMA 5 Stimuleert Duurzaamheid THEMA 6 Ontwikkelt Totaal Baten

Saldo Lasten / Baten

Begroting 2012 na wijzigingen

Rekening 2012

Verschil 2012

62.650 13.104 2.646 14.879 8.413 13.389 115.080

82.073 13.058 3.454 16.444 8.580 17.365 140.974

83.810 12.442 3.345 16.569 8.986 2.578 127.731

1.737 -615 -109 126 406 -14.786 -13.243

0

0

-294

-294

Onderstaand zijn de verschillen cijfermatig op hoofdlijnen weergegeven. De verschillen worden nader toegelicht op de thema’s. nr.

omschrijving

begroting na wijziging rekening verschil 10 331 390 410 411 415 113 220 250 260 290 295 361 362 235 110 140 150

bestuurszaken bouwvergunningen brandweer algemene uitgaven en inkomsten algemene uitkering gemeentefonds saldo kostenplaatsen stedelijke vernwg. En plattelandb. beh. En onderh.openbare ruimte sportaccommodaties posthuis theater onderwijskansenbeleid volksgezondheid bijstandsverlening gemeentelijke minimabeleid Begraafplaatsen ruimtelijke planvorming ov.ruimt./infrastruct.projecten projecten grondbedrijf overige mutaties

thema's Totaal 1 2 3 4 5 6 x 1.000 x 1.000 x 1.000 x 1.000 x 1.000 x 1.000 x 1.000 44.838 -2.741 -20.030 -18.322 -1.111 -2.634 0 46.431 -2.591 -19.620 -18.586 -1.135 -4.793 -294 1.593 150 410 -264 -24 -2.159 -294 347 170 192 -435 930 250 -102 512 -142 -114 101 158 -481 -102 123

139 1.593

150 150

108

142 410

174 -264

-147 -24

-418 -389 -1.388 36 -2.159

347 170 192 -435 930 250 -102 512 -142 -114 101 158 -481 -102 123 -418 -389 -1.388 494 -294

Toelichting verrekening met reserves Geadviseerd wordt om de navolgende niet geraamde onttrekkingen in de bestemmingsreserves in 2013 (Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013) alsnog te muteren: Product “Posthuis” Het Posthuis heeft een nadelig resultaat van € 115.000 (afgerond). Omdat dit saldo niet in de begroting is geraamd als onttrekking uit de reserve frictiekosten concern, maakt dit bedrag onderdeel uit van het resultaat 2012. Conform de bestaande gedragslijn, wordt geadviseerd om het nadelige saldo van dit product uit de reserve frictiekosten concern te halen. Product “Afvalinzameling” Het product Afvalinzameling heeft een negatief saldo over 2012 van afgerond € 292.000. Omdat dit saldo niet in de begroting is geraamd als onttrekking uit de egalisatie-reserve Afvalstoffenheffing, maakt dit bedrag onderdeel uit van het resultaat 2012. Conform de bestaande gedragslijn wordt geadviseerd om het nadelige saldo van dit product uit de egalisatiereserve afvalstoffenheffing te halen. Product “grondbedrijf” In de Themarekening 2012 is sprake van een extra verlies van € 1,388 miljoen. De afwaardering heeft betrekking op onderstaande complexen: - Skoatterwald € 1.036.000 - Heidemeer + bufferzone € 59.000 - Nieuwehorne, vm.sportcomplex € 143.000 - Plan Hepkema € 8.000 - Heerenveen centrum € 142.000 Totaal € 1.388.000 Voorgesteld wordt om dit verlies ten laste te brengen van de algemene reserve grondbedrijf. Resumé resultaat 2012 omschrijving resultaat bedrijfsvoering zes thema's 2012 (afgerond) afwaardering bedrijvenpark A-7 afwaardering grondbedrijf sub-totaal rekeningsresultaat 2012 mutatie reserve t.b.v. product Posthuis mutatie reserve t.b.v. product Afvalinzameling

bedrag 2.394.000 -1.300.000 -1.388.000 -294.000 115.000 292.000

mutatie algemene reserve grondbedrijf

1.388.000

totaal te bestemmen resultaat 2012

1.501.000

Begrotingsrechtmatigheid Als blijkt dat de gerealiseerde lasten hoger zijn dan de, ook na begrotingswijziging geraamde lasten op de geautoriseerde thema’s, is sprake van onrechtmatige uitgaven (begrotingsonrechtmatigheid), omdat de overschrijding strijd kan opleveren met het budgetrecht. Volgens het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) dienen deze overschrijdingen herkenbaar in de jaarrekening te worden opgenomen. In 2012 is er op de totale lasten per thema op de navolgende thema’s sprake van begrotingsonrechtmatigheid, Thema 1 (Bestuurt en Organiseert), Thema 4 (Bevordert meedoen en Ondersteunt) en Thema 5 (Stimuleert Duurzaamheid).

109

omschrijving Thema 1 Bestuurt en Organiseert

saldo lasten

totaal producten

-144.000

Thema 4 Bevordert meedoen en Ondersteunt

totaal producten

-391.000

Thema 5 Stimuleert Duurzaamheid

totaal producten Totaal overschrijdingen

-429.000 -964.000

Toelichting Thema 1 De budgetoverschrijding op Thema 1 (algemene uitgaven en inkomsten) betreft met name de niet voorziene afwaardering in de gemeenschappelijke regeling Bedrijvenpark A-7). Thema 4 De budgetoverschrijdingen op Thema 4 worden voornamelijk veroorzaakt door de open einderegelingen van de Bijstandsverlening en het gemeentelijk minimabeleid. Thema 5 De overschrijdingen in Thema 5 worden met name veroorzaakt door de berekening van de compensabele btw die verdisconteerd is in de tarieven van de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. Alle overschrijdingen hebben plaatsgevonden binnen het door de gemeenteraad geaccordeerde beleid. Voor een nadere toelichting op de overschrijdingen (> € 100.000) wordt verwezen naar de desbetreffende thema’s. Algemene toelichting Algemene dekkingsmiddelen Lokale belastingheffingen De gemeente Heerenveen kent met name de volgende niet bestedingsgebonden gemeentelijke heffingen: omschrijving ozb eigenaren woningen ozb eigenaren niet woningen ozb gebruikers niet woningen precarioheffing hondenbelasting forensenbelasting toeristenbelasting Totaal

product belastingen belastingen belastingen belastingen belastingen belastingen belastingen

raming begroting realisatie na wijziging begrotingjaar 5.060.000,00 5.024.112,77 2.585.000,00 2.698.774,08 1.942.000,00 1.858.383,34 2.576.000,00 2.597.631,90 (overige) 217.370,00 215.196,99 (overige) 19.126,00 18.991,10 (overige) 41.061,00 44.342,95 12.440.557 12.457.433

afwijking -35.887 113.774 -83.617 21.632 -2.173 -135 3.282 16.876

Algemene uitkering De verantwoorde algemene uitkering is gebaseerd op de ten tijde van het opstellen van de jaarrekening 2012 bekende informatie, zijnde de decembercirculaire 2012. Uit het gemeentefonds ontvangt Heerenveen in 2012 een totaalbedrag van ruim € 45 miljoen. Er is sprake van hogere uitkering van circa € 937.000 dan geraamd (2012 € 400.000 en 2010 en 2011 € 537.000). Onvoorziene uitgaven De einduitkomsten van de Themabegroting 2012 (€ 52.000) en de uitkomst van de Verantwoordings- en Perspectiefnota 2012 (€ 213.000) zijn op het product onvoorziene

110

uitgaven geparkeerd. In 2012 is er geen beroep gedaan op dit product. Dit betekent dat in de Bestuursrapportage 2012 deze vrijvallende middelen zijn verwerkt. Beleggingen Op dit product worden de navolgende opbrengsten verantwoord: Bedrijvenpark A-7, rente € 192.000 Bank Nederlandse Gemeenten, dividend € 65.000 Eigen middelen (algemene reserves) € 922.000 Diverse obligaties € 3.700 Totaal € 1.182.000 Kapitaallasten Door het later in uitvoering nemen van projecten en het op rekeningsbasis toerekenen van een lager rentepercentage dan begroot, is sprake van lagere kapitaallasten over het jaar 2012 dan geraamd. In totaliteit een bedrag van € 2,4 miljoen voordelig, waarvan melding is gemaakt in de Verantwoordings-en Perspectiefnota 2012 (€ 1,0 miljoen) en de bestuursrapportage 2012 (€ 1,0 miljoen); er resteert nu nog een voordeel van € 467.000. Grondbedrijf Het grondbedrijf heeft per saldo een voordelig saldo van circa € 13.000 voor wat betreft de reguliere bedrijfsvoering. In de Bestuursrapportage 2012 is een eenmalig negatief exploitatieresultaat verwerkt van € 1,425 miljoen. Daarnaast is in de Themarekening 2012 sprake van extra verlies van € 1,388 miljoen. De afwaardering heeft betrekking op onderstaande complexen: - Skoatterwald € 1.036.000 - Heidemeer + bufferzone € 59.000 - Nieuwehorne, vm.sportcomplex € 143.000 - Plan Hepkema € 8.000 - Heerenveen centrum € 142.000 Totaal € 1.388.000 Voor een nadere toelichting hierop wordt verwezen naar de jaarrekening van het grondbedrijf 2012. Genoemd bedrag maakt onderdeel uit van de uitkomsten van deze Themarekening. Gelet op de verwachte ontwikkelingen met betrekking tot de grondexploitaties heeft er een stelselwijziging plaatsgevonden ten aanzien van de toerekening van bepaalde lasten. Deze stelselwijziging wordt verder toegelicht onder ‘GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING’. Bedrijvenparken A7 In het kader van de jaarrekening 2012 van de GR Bedrijvenpark A7 is er een herziene exploitatieopzet vastgesteld. Dit heeft er toe geleid dat er een (eenmalig) negatief resultaat ontstaat van € 2.600.000, waarvoor beide gemeenten voor 50% risicodrager zijn. Heerenveen heeft hiervoor in Themarekening 2012 een voorziening getroffen van € 1.300.000. Genoemd verlies maakt onderdeel uit van deze Themarekening 2012. Reserves en voorzieningen Algemeen Heerenveen beschikt per 31 december 2012 over ruim € 54 miljoen aan reserves en voorzieningen. Onderstaand zijn beknopt de standen van de reserves en voorzieningen weergegeven. In de Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 is een voorstel opgenomen voor vorming van één nieuwe algemene reserve, voornamelijk bestaande uit de huidige algemene reserves (geblokkeerd, niet geblokkeerd en grondbedrijf).

111

Standen reserves/voorzieningen rekening

x 1.000 stand 1-1-2012

x 1.000 storting

x 1.000 x 1.000 onttrekking stand 31-12-2012

Algemene reserves algemene reserve geblokkeerd algemene reserve niet geblokkeerd algemene reserve exploitatie gronden Totaal algemene reserves

19.106 5.255 2.914 27.275

1.447 1.282 1.053 3.782

-11.135 -544 -2.088 -13.767

9.418 5.993 1.879 17.290

Bestemmingsreserves egalisatiereserves overige reserves Totaal bestemmingsreserves

591 18.072 18.663

16 4.657 4.673

0 -4.978 -4.978

607 17.751 18.358

Voorzieningen diverse voorzieningen Totaal voorzieningen

16.510 16.510

5.516 5.516

-3.376 -3.376

18.650 18.650

Totaal reserves en voorzieningen

62.448

13.971

-22.121

54.298

Toelichting afwijking balans Op grond van de verslaggevingsvoorschriften is in de balans op de post voorzieningen een bedrag van € 3,6 miljoen in mindering gebracht. Dit betreft Participatie Thialf € 1,5 miljoen, Voorziening deelneming SSH BV € 0,8 miljoen en Voorziening Bedrijvenpark A7 € 1,3 miljoen. Actuele stand algemene reserve niet geblokkeerd De stand van de algemene reserve niet-geblokkeerd ontwikkelt zich (na opschoning van oude verplichtingen e.a.) vanaf 1 januari 2013 als volgt: omschrijving stand 1 januari 2013 verplichtingen uit voorgaande jaren bestuursrapportage 2010 raadsvergadering 2011 raadsvergadering 2012 nationaal uitvoeringsprogramma V&P-nota 2012 thialf (oud) stand 1 januari 2014 nationaal uitvoeringsprogramma V&P-nota 2012 thialf (oud) stand 1 januari 2015 nationaal uitvoeringsprogramma terugbetaling nat.uitv.programma V&P-nota 2012 thialf (oud)

mutaties x 1.000 -229 -153 -70 -233 82 -758 150 -1.211

4.782 82 -58 150 174 4.956 82 -398 -25 150 -191

stand 1 januari 2016 V&P-nota 2012

saldo x 1.000 5.993

4.765 -25

stand 1 januari 2017

4.740

112

Opmerking In de Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 wordt voorgesteld om de huidige algemene reserves en de reserve grondbedrijf samen te voegen tot één nieuwe algemene reserve. Deze reserve heeft dan (vóór afwaardering resultaat 2011) een omvang van circa € 16,4 miljoen. Als gevolg van vorengenoemde afwaardering zal er in 2013 een negatieve algemene reserve ontstaan van circa € 35 miljoen. Algemene reserve Grondbedrijf Per 1 januari 2012 bedroeg de stand van deze reserve bijna € 2,9 miljoen. In 2012 is een bedrag van circa € 1,0 miljoen aan deze reserve toegevoegd en ruim € 2,1 miljoen is onttrokken. Per 31 december 2012 bedraagt de stand € 1,878 miljoen. In de Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 zal worden voorgesteld om deze reserve op te heffen en het saldo toe te voegen aan nieuwe algemene reserve. Instellen nieuwe reserves en voorzieningen Om het juiste inzicht in het verloop van diverse budgetten te kunnen blijven volgen en daarbij te blijven voldoen aan de verantwoordingsvoorschriften (BBV) is er in 2012 in de Themarekening 2012 nog een nieuwe voorziening ingesteld, te weten: omschrijving bedrijvenpark A7

soort voorziening

Stand 31-12-2012 1.300.000

Bedrijvenpark A7 In verband met de verliesneming van de herziene exploitatieopzet van de GR Bedrijvenpark A7 zijn de benodigde middelen in een nieuw gevormde voorziening gestort. Voor een totaaloverzicht van de reserves en voorzieningen verwijzen wij u naar bijlage 3 van deze themarekening 2012. Investeringskredieten De lopende investeringskredieten zijn overgeheveld van 2012 naar 2013. Het betreft investeringen, waarvoor in 2012 of voorgaande jaren kredieten door u beschikbaar zijn gesteld, doch de realisatie heeft nog niet plaatsgevonden dan wel is nog niet afgerond. Bij de overheveling geldt de algemene regel dat twee jaar na datum van het raadsbesluit het krediet automatisch wordt afgesloten, tenzij gemotiveerd is dat verlenging van de termijn noodzakelijk is. Voor een nadere toelichting op de overgehevelde investeringskredieten verwijzen wij u naar de bijlagen behorende bij de jaarstukken 2012 (overzicht 11).

113

114

Bijlagen

115

116

Bijlage 1 Accountantsverklaring van de onafhankelijke accountant

117

118

Bijlage 2 Totaaloverzicht themarekening

119

Themarekeningtotaal 2012

Wat heeft het gekost: (Bedragen x €1.000)

Begroting 2012

Lasten

THEMA 1 Bestuurt en Organiseert THEMA 2 Werkt THEMA 3 Kiest voor Leefbaarheid THEMA 4 Bevordert Meedoen en Ondersteunt THEMA 5 Stimuleert Duurzaamheid THEMA 6 Ontwikkelt Totaal Lasten

Begroting 2012 na wijzigingen

19.375 15.068 23.382 32.772 9.610 14.874 115.080

Rekening 2012

37.235 15.799 23.484 34.765 9.691 19.999 140.974

37.379 15.034 22.965 35.156 10.121 7.371 128.025

Verschil Begroting Rekening 2012 -144 765 520 -391 -429 12.628 12.949

(Bedragen x €1.000)

Begroting 2012

Baten

THEMA 1 Bestuurt en Organiseert THEMA 2 Werkt THEMA 3 Kiest voor Leefbaarheid THEMA 4 Bevordert Meedoen en Ondersteunt THEMA 5 Stimuleert Duurzaamheid THEMA 6 Ontwikkelt Totaal Baten

Saldo Lasten / Baten

120

Begroting 2012 na wijzigingen

Rekening 2012

Verschil Begroting Rekening 2012

62.650 13.104 2.646 14.879 8.413 13.389 115.080

82.073 13.058 3.454 16.444 8.580 17.365 140.974

83.810 12.442 3.345 16.569 8.986 2.578 127.731

1.737 -615 -109 126 406 -14.786 -13.243

0

0

-294

-294

TOTALEN THEMAREKENING 2012 UITGAVEN PER THEMA lasten x € 1.000

-294 7.371

37.379

10.121

Heerenveen bestuurt en organiseert Heerenveen werkt Heerenveen kiest voor leefbaarheid Heerenveen bevordert meedoen en ondersteunt

35.156

Heerenveen stimuleert duurzaamheid Heerenveen ontwikkelt

15.034

Saldo jaarrekening 2012

22.965

Totaal uitgaven 2012; € 128.025.000

TOTALE INKOMSTEN baten x € 1.000 6.505

2.951

2.068

Algemene uitkering gemeentefonds

Overige inkomensoverdrachten Rijk

45.743 20.196

Gemeentelijke belastingen en rechten

Tarieven dienstverlening

Projectsubsidies en reserves

11.294

Overige inkomsten

Beleggingen (rente-opbrengsten)

Overige verrekeningen

13.562 25.413

Totaal inkomsten 2012; € 128.025.000 Bron: IV3; rekening 2012

121

122

Bijlage 3 Overzicht reserves en voorzieningen

123

124

STAAT VAN RESERVES REKENING 2012 Thema Reserve 1 60700 1 60705 1 60710 5 61500 6 62430 6 62440 1 62450 6 62460 6 62470 2 62480 4 62500 4 62516 1 62530 3 62535 5 62540 3 62550 1 62555 1 62570 3 62575 3 62580 4 62585 4 62596 3 62597 3 62598 3 62599 4 62625 5 62630 1 62655 1 62710 1 62720 1 62730 1 62790 1 62795 1 62805 1 62810 Totaal reserves

Omschrijving Algemene Reserve geblokkeerd Algemene reserve niet geblokkeerd Algemene bedrijfsreserve exploitatie gronden Afvalstoffenheffing Structuur Versterkend Investerings Plan Lichtmasten Dienstreserve Visie en Ontwikkeling ROM Zuid-Oost Friesland Projecten uit eigen middelen Ontw.lokale eco. Ontwikkeling Sociaal Cultureel werk Aengwirden Reserve Jeugd en Alcohol Eigen risico tractie Betaald parkeren Oud papier Gladheidsbestrijding Leegstandsrisico Werk-State a/d Trambaan Dienstreserve Regie en Realisatie Wijkvoorzieningen Speelvoorzieningen Bedrijfsvoering Posthuis Reserve Centrum Jeugd en Gezin Reserve Kompanije Reserve Baggeren Functionaliteits en Duurzaamheidsfonds Wet werk en bijstand inkomensdeel Smuk en Sunich, duurzaam wonen in Heerenveen Dienstreserve Publiekszaken en Veiligheid Facilitaire diensten en middelen Digitaal Archiveren Informatie Communicatie Technologie Reserve kapitaallasten Frictiekosten concern Reserve IT-agenda Reserve BGT

Stand 1-1-12 19.105.892 5.254.816 2.913.803 590.914 922.322 53.679 235.000 470.567 2.958.001 57.000 44.006 70.000 121.655 3.149.709 35.000 46.571 77.142 217.284 434.168 34.222 108.274 357.934 1.156.284 639.318 0 1.318.560 200.000 155.622 177.235 32.379 38.909 3.482.814 1.478.665 0 0 45.937.743

125

Storting 1.446.556 1.282.129 1.052.507 16.000 13.835 0 0 119.082 1.805.637 0 2.167 0 1.825 238.449 0 0 0 235.000 0 0 0 0 0 0 30.000 0 0 0 30.196 10.775 11.825 121.899 1.922.274 64.305 50.004 8.454.465

Onttrekking Stand 31-12-12 11.135.000 9.417.448 543.564 5.993.381 2.088.184 1.878.126 0 606.914 936.156 0 53.679 0 235.000 0 589.649 0 542.054 4.221.584 30.000 27.000 0 46.174 70.000 0 123.479 0 0 3.388.157 35.000 0 46.571 0 0 77.142 0 452.284 87.168 347.000 34.222 0 108.274 0 184.934 173.000 27.226 1.129.058 189.318 450.000 0 30.000 950.000 368.560 37.736 162.264 0 155.622 155.000 52.431 43.154 0 50.734 0 249.845 3.354.868 121.438 3.279.501 0 64.305 0 50.004 18.744.527 35.647.681

Rente 651.511 0 116.552 0 13.835 0 0 16.046 0 0 0 0 1.825 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 121.899 0 0 0 921.668

STAAT VAN VOORZIENINGEN REKENING 2012 Thema Voorziening Omschrijving 6 68460 Participatie Thialf 6 68480 Voorziening deelneming SSH BV 1 68500 Groot onderhoud gemeentehuis 3 68515 Kunststofsportvoorzieningen 3 68520 Voorziening sportvelden 3 68525 Accommodatiebeleidsplan 2008-2014 3 68540 Onderhoud onderwijsgebouwen 3 68575 Onderhoud walbeschoeiingen 1 68589 Groot onderhoud MFA Us Kubus 1 68590 Groot onderhoud MFA De Barte De Knipe 6 68595 Voorziening bedrijvenpark A7 5 68597 Rioleringen 2 68598 Risico Caparis 2 68646 Bevordering reintegratie 1 68660 Voorziening risico precario 1 68710 Gevolgen wet APPA 1 68750 WAO-fonds 68760 Inventaris gemeentehuis 1 4 68770 Participatiefonds kwijtschelding 1 68790 Afwikkeling projecten 1 68795 Faciliteiten Raad 1 68796 Millenniumactiviteiten Totaal voorzieningen

Stand 1-1-12 1.500.000 586.916 256.816 596.562 0 220.275 2.317.829 60.000 44.506 174.718 0 6.681.306 1.050.500 241.888 481.000 952.416 291.634 108.939 167.705 738.203 20.726 18.188 16.510.127

Storting 0 171.000 0 0 754.381 0 344.627 0 40.000 22.952 1.300.000 1.336.110 118.336 0 962.000 0 80.299 36.905 179.759 164.910 5.150 0 5.516.429

Onttrekking 0 0 0 596.562 404.511 31.755 150.245 0 0 0 203.211 1.009.758 241.888 0 0 85.038 49.471 347.464 253.966 0 2.000 3.375.869

Stand 31-12-12 1.500.000 757.916 256.816 0 349.870 188.520 2.512.212 60.000 84.506 197.670 1.300.000 7.814.205 159.078 0 1.443.000 952.416 286.896 96.374 0 649.147 25.876 16.188 18.650.688

Rente 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Verloop voorzieningen 2012

Verloop reserves 2012 50.000.000

19.000.000

45.000.000

18.500.000

40.000.000

18.000.000

35.000.000

17.500.000

30.000.000

17.000.000

25.000.000 Reserves

20.000.000

Voorzieningen

16.500.000 16.000.000

15.000.000 10.000.000

15.500.000

5.000.000

15.000.000 1 januari

0 1 januari

31 december

31 december

Toelichting afwijking balans Op grond van de verslaggevingsvoorschriften is in de balans op de post voorzieningen een bedrag van € 3,6 miljoen in mindering gebracht. Dit betreft 126Voorziening Bedrijvenpark A7 € 1,3 miljoen. Participatie Thialf € 1,5 miljoen, Voorziening deelneming SSH BV € 0,8 miljoen en

TOTALEN THEMAREKENING 2012 TOTAAL RESERVES PER THEMA x € 1.000

883 4.405

1.899

Heerenveen bestuurt en organiseert Heerenveen werkt Heerenveen kiest voor leefbaarheid

5.460

Heerenveen bevordert meedoen en ondersteunt

33.291

0

Heerenveen stimuleert duurzaamheid Heerenveen ontwikkelt

Stand per 31 december 2012 € 35.647.681

TOTAAL VOORZIENINGEN PER THEMA x € 1.000 Heerenveen bestuurt en organiseert

Heerenveen werkt

2.087 3.087

Heerenveen kiest voor leefbaarheid

1.292 Heerenveen bevordert meedoen en ondersteunt

6.681 Heerenveen stimuleert duurzaamheid

3.195

Heerenveen ontwikkelt

168

Stand per 31 december 2012 € 18.650.688 Bron: IV3; rekening 2012

127

128

Bijlage 4 Invulling Bezuinigingsmaatregelen 2012

129

130

Bezuinigingsmaatregelen V&P-nota 2011 Nr. Onderwerp 1 Buitensportaccommodaties 2 Open einde regelingen 3 Versobering uitvoering wettelijke taken 4 Deregulering 5 Parkeren 6 Openbare ruimte 7 Openbare verlichting 8 Wurkstiper 9 Sociaal Economisch Beleidsplan 10 Sportstadgebied 11 GR-en 12 Verscherpt inkoopbeleid 13 De Kanteling 14 Onvoorziene uitgaven 15 Onderwijshuisvesting 16 Heroriëntatie Welzijnswerk 17 Subsidietraject (aanvullend op CISKA) 18 Programma Een in Dienstverlening 19 Afstemming O&O/Stafbureaus 20 Huisvesting 21 Efficiency-taakstelling GR-en 22 Secretariaten en ondersteuning 23 Digitalisering DIV 24 Wijzigen afschrijvingssystematiek 25 Verhoging slagboomtarief 26 Versterken profijtbeginsel 27 Belastingverhoging Totaal

Taakstelling Salarissen 2012 50.000 0 67.000 67.000 123.000 123.000 150.000 253.000 192.724 15.000 0 70.000 0 44.000 100.000 0 60.000 0 60.000 65.000 63.000 63.000 83.000 83.000 30.000 0 18.000 18.000 30.000 250.000 75.000 377.000 180.000 2.163.000 546.724

Kapitaal lasten

Kosten Bijdrage Alg. derden dienst 30.000

Subsidies

Inkomsten 20.000

150.000 60.276 15.000 70.000 44.000 100.000 60.000 60.000 65.000

30.000

30.000 250.000

250.000

131

369.276

150.000

195.000

75.000 377.000 180.000 652.000

Totaal 50.000 0 67.000 123.000 150.000 253.000 15.000 0 70.000 0 44.000 100.000 0 60.000 0 60.000 65.000 63.000 83.000 30.000 0 18.000 30.000 250.000 75.000 377.000 180.000 2.163.000

Fte's

1,25 2,42 4,10

1,18 2,67

0,85

12,47

Ciska- maatregelen Kapitaal lasten

Arbeidsmobiliteit Arbeidsmobiliteit Uitbesteden Wimo-invordering Integreren kwaliteitszorg en ic P&V Reductie budget rekenkamer commissie Personele reductie bouwplantoetsing Efficienter aanbesteden icm #20 Netto reductie gem bijdrage Posthuis Herijken subsidies + doelmatigheidskorting Vrijval budgetten plattelandsbeleid Wijziging taakverdeling inkomensconsulenten Schrappen diverse kleine WMO budgetten Personeelsreductie Grondbedrijf/projecten Totaal

Taakstelling Salarissen 2012 50.000 100.000 40.000 40.000 62.000 62.000 30.000 23.000 23.000 50.000 50.000 182.000 64.000 62.500 62.500 31.890 0 745.390 187.500

Totaal taakstelling 2012; V&P nota 2011 en CISKA

Taakstelling Salarissen 2012 2.908.390 734.224

Kapitaal lasten 250.000

Nr. Onderwerp 8 9 16 19 28 83 54 63 66 84 72 74

Kosten Verrekening derden resreves 50.000 100.000

Subsidies

30.000 50.000 50.000 182.000 64.000 31.890 0

325.890

0

0,50

1,00 4,90 8,00 Fte's

2.908.390 20,47

Kapitaal lasten

Kosten derden

150.000

Totaal

0,80 0,80

25%

24%

734.224

695.166

50.000 100.000 40.000 62.000 30.000 23.000 50.000 50.000 182.000 64.000 62.500 31.890 0 745.390

Fte's

Salarissen

Kapitaal lasten

250.000

50.000

Totaal

V&P nota & CISKA in % Salarissen

377.000

182.000

Kosten Verrekening Subsidies Inkomsten derden resreves 695.166 150.000 377.000 702.000

V&P nota & CISKA in €

702.000

Inkomsten

Kosten derden

Verrekening resreves

9%

13%

Subsidies

5%

Inkomsten

24%

Verrekening resreves Subsidies Inkomsten

132

Bijlage 5 Verantwoordingsinformatie specifieke uitkeringen (SISA) Toelichting In deze bijlage wordt informatie opgenomen over verschillende specifieke uitkeringen die in het kader van Sibngle Information single Audit (SISA) niet langer afzonderlijk worden gecontroleerd door de accountant, maar bij de jaarrekening worden verantwoord en gecontroleerd. Hiermee wordt de verantwoording over en controle op specifieke uitkeringen van het Rijk naar medeoverheden vereenvoudigd. De informatie is opgenomen in een voorgeschreven tabel en wordt tevens tezamen met de jaarstukken van de gemeente elektronisch verzonden aan het CBS. Het CBS vervult namens de minister van BZK een intermediarie rol. Dit betekent dat het CBS de jaarstukken van medeoverheden ontvangt, verwerkt en toetst op tijdigheid en plausibiliteit en vervolgens doorstuurt aan de verschillende vakdepartementen.

133

Ontvanger

Juridische grondslag

Nummer C7C

Specifieke uitkering

Departement BZK

Investering stedelijke vernieuwing (ISV) II Provinciale beschikking en/of verordening

SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2012 op grond van artikel 3 van de Regeling informatieverstrekking sisa

Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie

I N D I C A T O R E N Besteding (jaar T) ten laste van Overige bestedingen (jaar T) Toelichting afwijking provinciale middelen

Project-gemeenten (SiSa tussen medeoverheden) Aard controle n.v.t. Indicatornummer: C7C / 01

1 913436 Eindverantwoording Ja/Nee

Aard controle R Indicatornummer: C7C / 02

D9

1 Ja Onderwijsachterstandenb Besteding (jaar T) aan voorzieningen voor eleid 2011-2014 (OAB) voorschoolse educatie die voldoen aan de wettelijke kwaliteitseisen (conform artikel 166, eerste lid WPO) Gemeenten

€0 Activiteiten stedelijke vernieuwing (in aantallen)

Activiteiten stedelijke vernieuwing (in aantallen)

Afspraak

Realisatie

Toelichting afwijking

Alleen in te vullen na afloop project

Alleen in te vullen na afloop project

Alleen in te vullen na afloop project

Aard controle D1 Indicatornummer: C7C / 06

Besteding (jaar T) aan overige activiteiten (naast VVE) voor leerlingen met een grote achterstand in de Nederlandse taal (conform artikel 165 WPO)

Aard controle R Indicatornummer: D9 / 01

I&M

E27B

Brede doeluitkering verkeer en vervoer SiSa tussen medeoverheden

€ 113.397 Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: C7C / 04

€ 121.022 Activiteiten stedelijke vernieuwing (in aantallen)

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: C7C / 05

OCW

Aard controle R Indicatornummer: C7C / 03

Aard controle D1 Indicatornummer: C7C / 07

Besteding (jaar T) aan afspraken over voor- en vroegschoolse educatie met bevoegde gezagsorganen van scholen, houders van kindcentra en peuterspeelzalen (conform artikel 167 WPO)

Aard controle R Indicatornummer: D9 / 02

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: C7C / 08

Opgebouwde reserve ultimo (jaar T-1) Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie.

Aard controle R Indicatornummer: D9 / 03

€0 €0 Besteding (jaar T) ten laste van Overige bestedingen (jaar T) provinciale middelen

Aard controle nvt Indicatornummer: D9 / 04

€0 Toelichting afwijking

Eindverantwoording Ja/Nee

Provinciale beschikking en/of verordening Gemeenten en Gemeenschappelijke Regelingen

I&M

E29

Tijdelijke regeling eenmalige uitkering stedelijke synergieprojecten Kaderrichtlijn Water

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E27B / 01

1 00821404 2 977770 3 963555 Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie

Aard controle R Indicatornummer: E27B / 02

€0 € 19.367 € 85 Besteding (jaar T)

Aard controle R Indicatornummer: E27B / 03

€0 € 19.367 € 85 Eindverantwoording Ja/Nee

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E29 / 01

I&M

E29_2010

Tijdelijke regeling eenmalige uitkering stedelijke synergieprojecten Kaderrichtlijn Water_Hernieuwde uitvraag

1 STESY008 Besteding 2010 ten laste van rijksmiddelen

Aard controle R Indicatornr: E29_2010 / 01

Gemeenten SZW

G1C-1

Aard controle R Indicatornummer: E29 / 02

€ 238.000 Eindverantwoording Ja/Nee

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E29 / 03

Nee Bestedingen van vóór 2010, waarvan de uitgave in of na 2010 plaatsvindt

In verband met de overgang naar het baten-lastenstelsel

Tijdelijke regeling eenmalige uitkering stedelijke synergieprojecten Kaderrichtlijn Water

€ 374.000 Het totaal aantal geïndiceerde Wet sociale inwoners per gemeente dat een werkvoorziening (Wsw) dienstbetrekking heeft of op de Gemeentedeel 2012 wachtlijst staat en beschikbaar is om een dienstbetrekking als Wet sociale bedoeld in artikel 2, eerste lid, werkvoorziening (Wsw) of artikel 7 van de wet te Gemeenten verantwoorden aanvaarden op 31 december (jaar T); hier alleen het gemeentelijk deel indien er exclusief deel openbaar in (jaar T) enkele of alle inwoners werkzaam zijn bij lichaam een Openbaar lichaam o.g.v. de Wgr. Aard controle R

Aard controle n.v.t. Indicatornr: E29_2010 / 02

Nee €0 Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in (jaar T), uitgedrukt in arbeidsjaren;

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E29 / 04

€ 612.000 Uitgaven van vóór 2010, waarvan besteding in 2010 plaatsvindt In verband met de overgang naar het baten-lastenstelsel

Aard controle R Indicatornr: E29_2010 / 03

Aard controle R Indicatornr: E29_2010 / 04

€0

exclusief deel openbaar lichaam Aard controle R Indicatornummer: G1C-1 / 02

Indicatornummer: G1C-1 / 01

0,00

Cumulatieve bestedingen tot en met (jaar T) Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie.

Tijdelijke regeling eenmalige uitkering stedelijke synergieprojecten Kaderrichtlijn Water Gemeenten

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E27B / 04

0,00

134

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E27B / 05

Nee Nee Nee

SZW

G1C-2

Hieronder per regel één gemeente(code) uit (jaar T-1) selecteren en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie voor die gemeente invullen

Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Alle gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T-1). (Dus: deel Openbaar lichaam uit SiSa (jaar T-1) regeling G1B + deel gemeente uit (jaar T1) regeling G1C-1)

Het totaal aantal geïndiceerde inwoners per gemeente dat een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat en beschikbaar is om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op 31 december (T-1);

inclusief deel openbaar lichaam deel openbaar lichaam

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G1C-2 / 01

SZW

G2

I Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 WWB

Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in (jaar T1), uitgedrukt in arbeidsjaren;

1 0074 (Heerenveen) Besteding (jaar T) algemene bijstand

Aard controle R Indicatornummer: G1C-2 / 02

520,00 Baten (jaar T) algemene bijstand (exclusief Rijk)

inclusief

Aard controle R Indicatornummer: G1C-2 / 03

Het totaal aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen voor geïndiceerde inwoners in (T-1), uitgedrukt in arbeidsjaren;

Het totaal aantal gerealiseerde begeleid werkenplekken voor geïndiceerde inwoners in (jaar T-1), uitgedrukt in arbeidsjaren;

inclusief deel openbaar lichaam inclusief deel openbaar lichaam

Aard controle R Indicatornummer: G1C-2 / 04

Aard controle R Indicatornummer: G1C-2 / 05

18,78

380,21

24,65

Baten (jaar T) levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (exclusief Bob) (exclusief Rijk)

Baten (jaar T) kapitaalverstrekking (exclusief Bob) (exclusief Rijk)

Besteding (jaar T) aan Besteding (jaar T) Bob onderzoek als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 (exclusief Bob)

I.1 WWB: algemene bijstand

Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij de uitvoering in (jaar T) helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr. I. 2 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW)

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 01

€ 13.406.607 Besteding (jaar T) IOAW

Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij de uitvoering in (jaar T) helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr. I.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ)

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 02

€ 261.268 Baten (jaar T) IOAW (exclusief Rijk)

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 03

€ 492.361 Besteding (jaar T) IOAZ

Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij de uitvoering in (jaar T) helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 04

€0 Baten (jaar T) IOAZ (exclusief Rijk)

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 05

€ 106.676 Besteding (jaar T) Bbz 2004 I.4 Besluit levensonderhoud beginnende bijstandverlening zelfstandigen zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen) (Bbz 2004)

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 06

€ 5.091 Baten (jaar T) Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen

Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij de uitvoering in (jaar T) helemaal niet hebben uitbesteed aan een Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Openbaar lichaam o.g.v. Indicatornummer: G2 / 07 Indicatornummer: G2 / 08 Wgr. € 174.491 € 31.046 I. 5 Wet werk en inkomen Baten (jaar T) WWIK (exclusief Rijk) kunstenaars (WWIK) Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij de uitvoering in (jaar T) helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr. SZW

G3

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 09

€0 Besluit bijstandverlening Besteding (jaar T) levensonderhoud gevestigde zelfstandigen 2004 zelfstandigen (exclusief Bob) (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen)

Besteding (jaar T) kapitaalverstrekking (exclusief Bob)

Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) 2004 Aard controle R Gemeenten verantwoorden Indicatornummer: G3 / 01 hier het totaal (jaar T) € 120.092 indien zij de uitvoering in Baten (jaar T) Bob (exclusief (jaar T) helemaal niet hebben uitbesteed aan een Rijk) Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.

Aard controle R Indicatornummer: G3 / 02

€ 237.300 Besteding (jaar T) aan uitvoeringskosten Bob als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004

Aard controle R Indicatornummer: G3 / 07

€0

Aard controle R Indicatornummer: G3 / 03

€ 17.577

Aard controle R Indicatornummer: G3 / 08

€0

135

Aard controle R Indicatornummer: G3 / 04

€ 73.847

Aard controle R Indicatornummer: G3 / 05

€ 63.988

Aard controle R Indicatornummer: G3 / 06

€0

SZW

G5

Wet participatiebudget (WPB)

Besteding (jaar T) participatiebudget

Waarvan besteding (jaar T) van educatie bij roc's

Baten (jaar T) (niet-Rijk) participatiebudget

Waarvan baten (jaar T) van educatie bij roc’s

Wet participatiebudget (WPB) Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij de uitvoering in (jaar T) helemaal niet Aard controle R hebben uitbesteed aan een Indicatornummer: G5 / 01 Openbaar lichaam o.g.v. € 2.490.538 Wgr. Het aantal door de gemeente in (jaar T) ingekochte trajecten basisvaardigheden

Aard controle D1 Indicatornummer: G5 / 06

VWS

H10_2010

Brede doeluitkering Centra voor Jeugd en Gezin (BDU CJG)_Hernieuwde uitvraag 2008 tot en met 2011 Tijdelijke regeling CJG Gemeenten

169 Besteding 2008 aan jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin. Aard controle R Indicatornummer: H10_2010 / 01

€ 562.144

Aard controle R Indicatornummer: G5 / 02

€ 267.052 Het aantal door volwassen inwoners van de gemeente in (jaar T) behaalde NT2certificaten, dat niet meetelt bij de output-verdeelmaatstaven uit de verdeelsleutel van Onze Minister voor Immigratie, Integratie en Asiel.

Aard controle R Indicatornummer: G5 / 03

Besteding (jaar T) Regelluw Dit onderdeel is van toepassing voor gemeenten die in (jaar T-1) duurzame plaatsingen van inactieven naar werk hebben gerealiseerd en verantwoord aan het Rijk.

Aard controle R Indicatornummer: G5 / 04

Aard controle R Indicatornummer: G5 / 05

€ 36.003

€0

€0

Besteding 2010 aan jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin.

Besteding 2011 aan jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin.

Is er ten minste één centrum voor jeugd en gezin in uw gemeente gerealiseerd in de periode 2008 tot en met 2011? Ja/Nee

Aard controle D1 Indicatornummer: G5 / 07

14 Besteding 2009 aan jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin. Aard controle R Indicatornummer: H10_2010 / 02

€ 747.621

Aard controle R Indicatornummer: H10_2010 / 03

€ 1.334.712

136

Aard controle R Aard controle D1 Indicatornummer: H10_2010 / 04 Indicatornummer: H10_2010 / 05

€ 1.072.171

Ja

Bijlage 6 Voorraden grondbedrijf

137

138

Bijlage 6; Voorraden grondbedrijf

139

140

Bijlage 7 Lijst verbonden partijen rekening 2012

141

142

Bijlage lijst Verbonden partijen

A. Gemeenschappelijke regelingen A1 Bedrijvenpark A7 A2 Veiligheidsregio Fryslân A3 Servicebureau De Friese Wouden A4 Sociale werkvoorziening Fryslân A5 De Marrekrite A6 Welstandzorg Hûs en Hiem A7 Fryske Utfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing

B. Deelnemingen B1 Business park Friesland BV (IBF) B2 Int. Business Park Friesland (IBF) C.V. B3 Afvalsturing Friesland NV B4 NV Fryslân Miljeu B5 Fryslân Miljeu Zuidoost BV B6 Caparis NV B7 Dataland BV B8 Sportstad Heerenveen BV B9 Gemeentelijk Sportcentrum BV B10 EAH Holding BV B11 IJshockeyhal Thialf Heerenveen BV B12 NV Bank Nederlandse gemeenten (BNG) B13 Participatiemaatschappij It Hearrenfean BV B14 Sportstad Heerenveen Grondexploitatie BV B15 Sportstad Heerenveen Grondexploitatie CV

C. Verenigingen, stichtingen en coöperaties C1 Vereniging Nederlandse Gemeenten C2 Vereniging van Friese Gemeenten C3 Platform Middelgrote Gemeenten C4 Vereniging Bestuursacademies Nederland C5 Stichting Gemeenschap. kredietbank. C6 Stichting Netwerk Friesland C7 Stichting GBKN Friesland C8 Stichting VVV Heerenveen C9 Stichting Stadspoort C10 Stichting De Basis C11 Stichting Openbare Verlichting Fryslân C12 Stichting OSG Sevenwolden C13 Vereniging van eigenaars Sportcentrum Heerenveen

143

144

A. Gemeenschappelijke regelingen A.1.

Gemeenschappelijke Regeling Bedrijvenparken A7

Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen

Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente

Bestaande en verwachte risico‟s

Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten

Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen van beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Het stimuleren van de ontwikkeling en verzorgen van een optimale afstemming van de in het werkingsgebied gelegen bedrijventerreinen. Stimulering economische ontwikkelingen en werkgelegenheid Gemeenschappelijke regeling met een openbaar lichaam zodat er sprake is van een zelfstandig rechtspersoon. Het bestuur van het openbaar lichaam bestaat uit: een algemeen bestuur, een dagelijks bestuur en een voorzitter. De gemeenten Heerenveen en Skarsterlân. Ieder 50% Doelstellingen zijn gedeeltelijk gerealiseerd. De planning zoals die begin 2005 is opgesteld is nog steeds geldig. In 2012 is een nieuwe kostprijsberekening met een looptijd t/m 2039 vastgesteld voor het totale gebied in exploitatie. Ook Bedrijvenparken A7 ondervindt de gevolgen van de economische crisis en ziet dit terug in hun afzet. Daarnaast zijn er i.v.m. de herindeling gesprekken gaande tussen de betreffende gemeenten over een eventuele opheffing van de GR. Geen Bij de afsluiting van plangebieden worden de exploitatieoverschotten uitgekeerd aan de twee deelnemende gemeenten (elk 50%). Er is voor de financiering een rekening-courantovereenkomst met een daarop aansluitende kapitaalverstrekking afgesloten met de Gemeente Heerenveen. Per 31-12-2012 was het rentedragende leningsbedrag totaal € 4,6 miljoen. De jaarlast voor de gemeente is nihil. Bestaande risico's grondexploitatie worden jaarlijks geïnventariseerd en leiden tot een aanpassing van de grondexploitatie; het betreft de aan de exploitatie van bedrijfsterreinen inherente risico‟s van hoeveelheid gronduitgifte, marktprijzen en renteontwikkeling. De gehanteerde uitgangspunten liggen in lijn met de door gemeente zelf gehanteerde punten. De geprognotiseerde verkopen zijn ambitieus maar niet onrealistisch. Het eigen vermogen van de GR is nihil. Bij tegenvallende verkopen zullen de deelnemers voor 50% ieder moeten bijdragen. Solvabliteit neemt af door een afname van het eigen vermogen van de GR. De resultaten zijn voornamelijk afhankelijk van de geplande verkopen. Indien deze gerealiseerd worden zijn de resultaten goed te noemen. Rekeninghoudend met de huidige uitgangspunten wordt er een positief resultaat geprognotiseerd van circa € 500.000 aan het eind van de looptijd. Als gevolg van de herziene grondexploitatie wordt een tekort verwacht van € 2,6 miljoen. Dit is verwerkt in de jaarrekening 2012 van de GR. Ja Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening Bij eind grondexploitatie of tussentijds indien beide partijen hier het over eens kunnen worden. Zoals eerder genoemd ligt door de geplande grenscorrectie een mogelijke beëindiging van de GR voor de hand. Lasten en baten worden evenredig verdeeld over Heerenveen en Skarsterlân. Vertegenwoordiging in dagelijks bestuur en algemeen bestuur. T.J. van der Zwan (AB+DB) J. van der Laan (AB+DB)

145

A.2.

Gemeenschappelijke Regeling Veiligheidsregio Fryslân

Doelstelling

Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen

Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen

Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

1. Een zo doelmatig mogelijk georganiseerde en gecoördineerde repressieve en preventieve brandbestrijding en hulpverlening bij ongevallen en rampen, alsmede het in stand houden en continu paraat hebben van een centrale post ambulancevervoer, die voor het lokale grondgebied van de deelnemende gemeenten het ambulancevervoer dirigeert. 2. Het behartigen van de preventieve taken op het gebied van de volksgezondheid, alsmede de taken op dit terrein waartoe door de deelnemende gemeenten of andere instanties specifieke opdrachten zijn verstrekt, alsmede de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen en de voorbereiding daarop. 3. Voorkomen en bestrijden van branden 4. Bevorderen volksgezondheid Gemeenschappelijke regeling met een openbaar lichaam zodat er sprake is van een zelfstandig rechtspersoon. Het bestuur van het openbaar lichaam bestaat uit: een algemeen bestuur, een dagelijks bestuur en een voorzitter. De Friese gemeenten. Via dagelijks en algemeen bestuur èn de adviescommissie van portefeuillehouders Gemeenten zien toe op het behalen van jaarlijks opnieuw te formuleren doelstellingen (jaarverslagen, jaarrekeningen en begrotingen). De hulpverleningsdiensten hebben te maken met de gevolgen van de ontwerpwet over veiligheidsregio's. Daarnaast met die van de ontwikkeling van integrale jeugdgezondheidszorg; en van de totstandkoming van de Noordelijke gemeenschappelijke meldkamer. M.i.v. april 2012 is de naam gewijzigd van Hulpverleningsdienst Fryslân in Veiligheidsregio Fryslân. Vooralsnog geen, maar de bovengenoemde ontwikkelingen zullen leiden tot aanpassingen. Er is sprake van een bijdrage naar inwonertal. Voor Heerenveen bedroegen de kosten in 2012 € 169.899 voor het onderdeel Brandweer en € 1.109.116 voor het onderdeel Gezondheid. n.t.b Deze GR bestaat sinds 1 januari 2007. In de beleidsnota weerstandsvermogen 2011 tot en met 2014 heeft het Algemeen Bestuur het Eigen Vermogen vastgesteld op € 1,8 miljoen. Uit het resultaat 2011 is het Eigen Vermogen middels een toevoeging van € 196.000 op dat niveau gebracht. Een onverhoopt nadelig saldo komt ten laste van de deelnemende gemeenten, naar rato van het inwonertal. Is beperkt en is afhankelijk van de realisatie van de begrote resultaten. De jaarrekening presenteert het exploitatieresultaat met een voorstel tot bestemming, waarbij één van de opties verrekening met de deelnemende gemeenten is. Tussentijds komt de Veiligheidsregio met rapportages, waarbij zonodig de budgetten via begrotingswijzigingen kunnen worden aangepast. Ja. Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening.. Nee, wij zijn verplicht de Veiligheidsregio in stand te houden op basis van vigerende wetgeving. Nvt Het algemeen bestuur bestaat uit de burgemeesters van de Friese gemeenten, met allen gelijke zeggenschap. Voorzitter is de korpsbeheerder, de burgemeester van Leeuwarden. Het dagelijks bestuur is hieruit gekozen. Verder is er een adviescommissie waarin alle wethouders met volksgezondheid in hun portefeuille plaatshebben . Vertegenwoordigers van Heerenveen zijn T. van der Zwan (Algemeen Bestuur) en A. Hartsuiker (Adviescommissie).

146

A.3.

Gemeenschappelijke Regeling Servicebureau De Friese Wouden

Doelstelling

Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen

Die bestuurlijke en maatschappelijke belangen die zich niet beperken tot één gemeente, alsmede die aangelegenheden ten aanzien waarvan onderlinge beleidsafstemming door één van de gemeenten gewenst wordt, te coördineren dan wel gecoördineerd aan de raden van de gemeenten voor te leggen. Behartiging van de intergemeentelijke belangen overeenkomstig de doelstellingen. Gemeenschappelijke regeling met een openbaar lichaam zodat er sprake is van een zelfstandig rechtspersoon. De gemeenten Heerenveen, Achtkarspelen, Ooststellingwerf, Opsterland, Smallingerland, Tytsjerksteradiel en Weststellingwerf. Eén van de 7 gemeenten Tot op heden houdt de gemeenschappelijke regeling zich uitsluitend bezig met uitvoerende taken op het gebied van milieu/geluid. Bij de planvorming om te komen tot de inrichting van een Regionale Uitvoeringsdienst in Fryslân worden ook de taken van De Friese Wouden betrokken. De oprichting van de R.U.D. heeft in december 2012 plaatsgehad. Daarmee is er in beginsel geen werk meer in Regio De Friese Wouden. Het bestuur moet zich over de toekomst van deze G.R. uitspreken. Geen

Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële In 2012 was de bijdrage van Heerenveen € 58.694. Voor de nieuw te vormen middelen van de gemeente R.U.D., voor Fryslân de F.U.M.O., is voor 2013 € 98.829 opgenomen. Ingeval de vorming van de F.U.M.O. vertraagd wordt en de De Friese Wouden onverhoopt langer doordraait, is het nieuwe R.U.D-budget tijdelijk beschikbaar voor De Friese Wouden. Het zal dan gaan om circa € 73.000. Bestaande en verwachte nihil risico‟s Ontwikkeling eigen Constant, overschotten worden terugbetaald aan de gemeenten. vermogen Ontwikkeling solvabiliteit n.v.t. Ontwikkeling financiële Jaarlijks kostendekkende exploitatiebegroting. resultaten Accountantsverklaring Ja beschikbaar Aard accountantsverklaring Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening Mogelijkheid tot Ja, mits 5 van de 7 betrokkenen instemmen onder betaling van een beëindiging betrokkenheid uittredeboete van maximaal 3 x de jaarbijdrage. Gevolgen v beëindiging Mogelijke frictiekosten personeel c.a. Verplichting tot zelfstandige uitvoering betrokkenheid van de doelstelling. Zeggenschap van Heerenveen levert momenteel de voorzitter van het dagelijks bestuur gemeente S. Siebenga (DB)

147

A.4.

Gemeenschappelijke Regeling Sociale Werkvoorziening Fryslân

Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon

Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen

Ontwikkelingen

Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente

De uitvoering van de wet Sociale werkvoorziening en de uit deze wet voortvloeiende wettelijke voorschriften in het werkingsgebied. Bevorderen maatschappelijke participatie arbeidsgehandicapten Gemeenschappelijke regeling met een openbaar lichaam zodat er sprake is van een zelfstandig rechtspersoon. Het bestuur van het openbaar lichaam bestaat uit: een algemeen bestuur en een dagelijks bestuur. De gemeenschappelijke regeling functioneert als opdracht-gever aan Caparis N.V. Genoemde N.V. is belast met de uitvoering De gemeenten Heerenveen, Achtkarspelen, Ooststellingwerf, Opsterland, Smallingerland, Tytsjerksteradiel, Leeuwarden en Weststellingwerf. Afhankelijk van meerderheidsbeslissing van door betrokkenen aangewezen bestuurders Ondanks de reeds jaren bestaande wachtlijsten wordt de overgrote meerderheid van de Sw-ers in de sociale werkvoorziening geplaatst; de wachtlijst neemt echter toe. Er bestaan al jaren wachtlijsten zodat realisatie niet volledig is. Door het controversieel verklaren van de Wet werken naar vermogen en de nieuwe Participatiewet dient de opdracht aan de uitvoeringsorganisatie Caparis opnieuw aandacht te krijgen. Hiervoor zijn inmiddels op ambtelijk niveau gesprekken gaande. Vooralsnog blijft de reeds door de raden vastgestelde opdracht aan Caparis gehandhaafd. Zie voorgaande

Voor 2012 bedraagt de bijdrage van de gemeente Heerenveen € 9.508.744. De gemeente is hierbij dus én “doorgeefluik” én subsidieverantwoordelijk. Voor 2013 is hier echter geen sprake van en blijft de subsidie binnen de financiele verantwoording van de GR. Dit heeft als gevolg dat het subsidieresultaat (verschil loonkosten SW minus Rijkssubsidie) zichtbaar wordt in de jaarrekening van de GR. Voor 2013 is rekening gehouden met een tekort van circa € 1.100.000. Hiervoor is reeds dekking gevonden in de V&P-nota 2012. Bestaande en verwachte risico‟s Het risico van de GR bestaat uit de geldleningsovereenkomst die is gesloten met Caparis. De vorderingen die de GR heeft op Caparis moeten mogelijk gezien de slechte financiele situatie van Caparis afgewaardeerd worden. Ontwikkeling eigen vermogen Het eigen vermogen van de GR is nihil. Ontwikkeling solvabiliteit Dit vormt een risico. Tegenover de leningen met de BNG staan de vorderingen op Caparis NV. De kredietwaardigheid van Caparis is op dit moment echter niet optimaal waardoor er een risico bestaat dat de vorderingen niet opgeëist kunnen worden. Ontwikkeling financiële De financiele resultaten van de GR worden voornamelijk bepaald door de resultaten loonkosten SW minus de Rijkssubsidie. Gezien het huidige tekort en de verwachte verdere daling van deze subsidie is het belangrijk hier in de nabije toekomst aandacht aan te schenken. Het terugdringen van dit tekort is een van deze doelstelling mbt de uitvoering van de nieuwe Participatiewet. Accountantsverklaring ja beschikbaar Aard accountantsverklaring Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening Mogelijkheid tot beëindiging Ja; mits 5 van de 8 betrokkenen instemmen onder betaling van een betrokkenheid uittredeboete van maximaal 3 x de jaarbijdrage Gevolgen v beëindiging Verplichting tot zelfstandige uitvoering van de doelstelling betrokkenheid Zeggenschap van gemeente De gemeente is vertegenwoordigd in algemeen bestuur en dagelijks bestuur L. Buwalda (AB en DB)

148

A.5. Gemeenschappelijke Regeling De Marrekrite Doelstelling

Het behartigen van de gemeenschappelijke belangen van de deelnemers op het gebied van een evenwichtige en gecoördineerde ontwikkeling van de watersport en van andere vormen van recreatie op en aan het water, zulks met inachtneming van de belangen van natuur en landschap. Publiek belang Bevorderen mogelijkheden tot recreatie vanuit de doelstelling bevorderen economie en van welzijn van de burgers.. Aard rechtspersoon Gemeenschappelijke regeling Betrokkenen Provincie Fryslân en de gemeenten Boarnsterhim, Bolsward, Dantumadeel, Dongeradeel, Ferweradiel, Gaasterlân-Sleat, Heerenveen, Kollumerland, Leeuwarden, Leeuwarderadeel, Lemsterland, Littenseradiel, Nijefurd, Opsterland, Skarsterlân, Smallingerland, Sneek, Tytsjerksteradiel, Weststellingwerf, Wûnseradiel, Wymbritseradiel. Zeggenschap Via algemeen bestuur. Realisatie doelstellingen Met het oog op de herindeling met de gemeente Boarnsterhim, is besloten om weer toe te treden tot de GR De Marrekrite. Met De Marrekrite is overeengekomen dat de gemeente Heerenveen toetreedt in 2011 en vanaf 2014 weer een financiële bijdrage levert aan de GR. Ontwikkelingen geen. Voornemens tot In de Verantwoordings- en Perspectiefnota 2011, is de financiële beleidswijzigingen bijdrage per 2014 door de raad geaccordeerd. Het beslag op de financiële De bijdrage van de gemeente Heerenveen is in 2013 nihil. middelen van de gemeente Bestaande en verwachte n.v.t. risico‟s Ontwikkeling eigen n.v.t. vermogen Ontwikkeling solvabiliteit n.v.t. Ontwikkeling financiële n.v.t. resultaten Accountantsverklaring n.v.t. beschikbaar Aard accountantsverklaring n.v.t. Mogelijkheid tot Reeds beëindigd beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging Zelf maatregelen nemen ter realisatie van de doelstellingen vanuit de betrokkenheid visie van de gemeente. Zeggenschap van Tot aan de definitieve beëindiging heeft de gemeente nog zeggenschap gemeente via het lidmaatschap van het Algemeen Bestuur.

149

A.6.

Gemeenschappelijke Regeling Welstandszorg HÛS en HIEM

Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente

Het behartigen van de gemeenschappelijke belangen van de deelnemende gemeenten op het gebied van de bouwkunstige en landschappelijke schoonheid in de provincie Bevorderen van bouwkunstige en landschappelijke schoonheid Gemeenschappelijke regeling met een openbaar lichaam zodat er sprake is van een zelfstandig rechtspersoon. Het bestuur van het openbaar lichaam bestaat uit: een algemeen bestuur, een dagelijks bestuur en een voorzitter Alle Friese gemeenten, met uitzondering van Sneek. Afvaardiging lid van College van B&W in Algemeen Bestuur n.v.t. Geen Geen

Nihil; Voor de dienstverlening van Hus en Hiem is de gemeente een vergoeding verschuldigd, welke via de gemeentelijke leges wordt doorberekend aan de afnemers Bestaande en verwachte risico‟s Geen Ontwikkeling eigen vermogen Gestage, beperkte groei Ontwikkeling solvabiliteit Stabiel Ontwikkeling financiële Wisselende resultaten, maar cumulatief break-even resultaten Accountantsverklaring Ja beschikbaar Aard accountantsverklaring Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening Mogelijkheid tot beëindiging Ja, de voorwaarden worden dan vastgesteld door het Algemeen Bestuur betrokkenheid van de GR; welke dat zijn is niet vooraf bepaald Gevolgen v beëindiging Zelf maatregelen nemen ter realisatie van de doelstellingen vanuit de visie betrokkenheid van de gemeente Zeggenschap van gemeente Heerenveen is vertegenwoordigd in het Algemeen Bestuur. De gemeenteraad kan op deze wijze invloed uitoefenen. Wethouder S. Siebenga is lid van het Algemeen Bestuur.

150

A.7. Gemeenschappelijke Regeling Fryske Utfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing Doelstelling Het behartigen van de belangen van de deelnemers bij de uitvoering van taken en bevoegdheden op het gebied van het milieu- en omgevingsrecht alsmede taken en bevoegdheden op het terrein van vergunningverlening, handhaving en toezicht op grond van de WABO. Publiek belang Behartiging van de taken binnen de doelstelling waaronder vergunningverlening binnen het milieu-terrein. Aard rechtspersoon Gemeenschappelijke regeling met een openbaar lichaam zodat er sprake is van een zelfstandig rechtspersoon. De Gemeenschappelijke regeling kent een Algemeen – en een dagelijks bestuur, en een voorzitter. Betrokkenen De Friese gemeenten uitgezonderd West- en Ooststellingwerf en Opsterland, Wetterskip Fryslân en Provincie Fryslân. Mogelijk sluiten West- en Ooststellingwerf en Opsterland zich in een later stadium nog aan. Zeggenschap Eén van de deelnemers, waarbij het aantal stemmen van de deelnemer wordt bepaald door diens financiële bijdrage. Er is voorzien in meervoudig stemrecht. Realisatie doelstellingen De FUMO is op 20 december 2012 opgericht en over 2012 nog niet daadwerkelijk in bedrijf. Ontwikkelingen De inspanningen zijn erop gericht om de FUMO in het najaar van 2013 operationeel te maken en de taken daadwerkelijk uit te laten voeren. Voornemens tot Er is sprake van een nieuw opgerichte organisatie. beleidswijzigingen Het beslag op de financiële In 2012 was nog geen sprake van een bijdrage. Voor de F.U.M.O is voor middelen van de gemeente 2013 een bedrag van € 98.829 geraamd. Bestaande en verwachte nihil risico‟s Ontwikkeling eigen Van ontwikkelingen is op dit terrein in 2012 nog geen sprake geweest. vermogen Ontwikkeling solvabiliteit n.v.t. Ontwikkeling financiële Sturing zal gericht zijn op een jaarlijks kostendekkende exploitatiebegroting. resultaten Accountantsverklaring Nog niet van toepassing. beschikbaar Aard accountantsverklaring Nog niet van toepassing. Mogelijkheid tot Ja. Een registeraccountant zal het Algemeen bestuur inzicht verschaffen in beëindiging betrokkenheid de kosten die direct en indirect met de uittreding samenhangen. De uittredende deelnemer vergoedt die kosten. Gevolgen v beëindiging De uittredende deelnemer neemt tevens het personeel over dat met de over betrokkenheid te nemen taken belast was. Zeggenschap van Voor Heerenveen is de heer S. Siebenga lid van het Algemeen Bestuur. gemeente

151

B. Deelnemingen B.1.

International Business Park Friesland (IBF) B.V.

Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten

Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Het optreden als beherend vennoot in de commanditaire vennootschap International Business Park Friesland (IBF) C.V. Bevorderen economische ontwikkeling en werkgelegenheid BV Gemeente Heerenveen Publiek belang wordt bevorderd In februari 2005 is het tot dan 50 % aandeel van de provincie Fryslân overgenomen. Geen € 18.151 als aandelenkapitaal Geen Heerenveen neemt met 40 aandelen van nominaal € 453,78 deel in de B.V. (100%). De totale deelname bedraagt € 18.151. De deelneming is gewaardeerd op € 5.447. De deelneming heeft als beherend vennoot een belang van 0,5 % in IBF C.V. Stabiel Het resultaat over het laatste verslagjaar 2010 is nihil. Op het moment van schrijven is de jaarrekening 2011 nog niet beschikbaar. Verwacht wordt in de komende jaren een resultaat ad nihil omdat alle kosten binnen het project worden geconsolideerd. Medio 2013 zal de BV worden geliquideerd en zullen de schulden en bezittingen overgaan naar de gemeente. Ja Goedkeurende verklaring Na beëindiging grondverkoop in IBF CV Geen 100 % J. van der Laan (AvA)

152

B.2.

International Business Park Friesland (IBF) C.V.

Doelstelling

Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen

Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit

Het realiseren en beheren van een modern-gemengd bedrijvenpark, onder meer door het verwerven van daartoe bestemde gronden en het aanleggen en verbeteren van de infrastructurele voorzieningen en voorts het initiëren en intensiveren van de samenwerking met bedrijven en instellingen in het bedrijvenpark. Economische ontwikkeling en bevorderen werkgelegenheid Commanditaire vennootschap Gemeente Heerenveen en International Business Park (IBF) B.V. Na de herontwikkeling van de aard van het bedrijvenpark is de aanvangsfase van gronduitgifte gestart In februari 2005 is het tot dan 87,8 % aandeel van de provincie Fryslân overgenomen. Verwacht wordt in de komende jaren een resultaat, afhankelijk van de ontwikkeling van de economie, variërend van nihil tot licht positief. De gronduitgifte is in 2006 ná wijziging van het bestemmingsplan weer op gang gekomen maar ondervindt ook de gevolgen van de economische crisis. De afzet ligt hierdoor nagenoeg stil. Geen € 1.157.553 aan aandelenkapitaal het betreft de aan de exploitatie van bedrijfsterreinen inherente risico‟s van hoeveelheid gronduitgifte, marktprijzen en renteontwikkeling. Heerenveen neemt deel in de commanditaire vennootschap met een kapitaal van € 1.157.553 ( 99,5%). Het resterende 0,5% kapitaal bedraagt € 5.447 en is van IBF B.V. Tot en met 2007 zijn de kosten geactiveerd in het onderhanden project. Neutraal maar niet relevant

Ontwikkeling financiële resultaten

Het resultaat over het laatste verslagjaar 2010 is nihil. Op het moment van schrijven is de jaarrekening 2011 nog niet beschikbaar. Medio 2013 zal de CV worden geliquideerd en zullen de schulden en bezittingen overgaan naar de gemeente.

Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Ja Goedkeurende verklaring Niet eerder dan na beëindiging gronduitgifte van het gehele bedrijventerrein geen 100 % T.J. van der Zwan (verg. van vennoten)

153

B.3.

Afvalsturing Friesland NV

Doelstelling

Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen

Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Het voorkomen van het ontstaan van afvalstoffen dan wel te komen tot een doelmatige en uit een oogpunt van milieuhygiëne verantwoorde wijze van overslag, transport, bewerking, verwerking of laten verwerken en/of vernietigen van afvalstoffen. Verder het (doen) exploiteren van voor een doelmatige verwerking van afvalstoffen noodzakelijke inrichtingen en installaties. Verzamelen en verwerken van afvalstoffen tegen zo laag mogelijke kosten Naamloze vennootschap 30 Friese gemeenten (de gemeente Smallingerland is onlangs uitgetreden). Heerenveen neemt met 120 aandelen van nominaal € 453,78 ( € 54.454) deel in de NV (ca. 7%). Ligt geheel op schema. De REC is in 2011 in gebruik genomen. Hierdoor is een aanzienlijke daling van het uniforme verwerkingstarief gerealiseerd. Dit heeft zich in 2012 verder doorgezet. Op termijn wordt een mogelijke integratie van de bedrijven Afvalsturing Friesland NV en de NV Fryslân Miljeu voorgestaan. Op dit moment geen bijzondere beleidsvoornemens. De reguliere verwerkings- en bewerkingsaktiviteiten alsook de daarmee samenhangende ontwikkelingen, worden jaarlijks gemeld bij de begrotingsbehandeling. Nihil; op basis van contractuele afspraken wordt jaarlijks door de AvA een uniform tarief vastgesteld voor de verwerking van huishoudelijke afvalstoffen. Ten aanzien van de integratie van de beide bedrijven lijken de juridisch en financieel-technische mogelijkheden nog ver weg Stabiel Gestage groei De omzet stijgt gestaag en resultaten blijven stabiel. Ja Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening Ja Mogelijk een afkoopsom ten gevolge van de leveringsplicht uit hoofde van de v/h gemeenschappelijke regeling OLAF Uitsluitend als aandeelhouder naar rato van het aantal inwoners in Heerenveen t.o.v. het totaal in de provincie Friesland. A. Hartsuiker (AvA)

154

B.4.

NV Fryslân Miljeu

Doelstelling

Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Het bevorderen en leveren van kwalitatief hoogwaardige dienstverlening op het gebied van de inzameling van afvalstoffen en de daarmee verband houdende beleidsondersteuning. De inzameling van huishoudelijke afvalstoffen wordt namens de deelnemende gemeenten aangestuurd door 4 regio B.V.‟s. Doelmatige inzameling van afvalstoffen en aanverwante reinigingstaken Naamloze vennootschap 17 van de 31 Friese gemeenten Heerenveen neemt met 27.500 aandelen van nominaal € 4,53 ( € 124.578) deel in de NV. ( 20%) Ligt op schema 17 gemeenten zijn als aandeelhouder toegetreden. Versterken van positie als regionaal Noord-Nederlands inzamelbedrijf van afvalstoffen, ook buiten de provincie Friesland Integratie Afvalsturing en Fryslân Miljeu. Nihil; op basis van contractuele afspraken is jaarlijks betaling van de ingezamelde hoeveelheden afval verschuldigd. geen Gestage groei Stabiel Omzet neemt toe en resultaat stabiliseert ja Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening ja Tevens beëindiging van aandeelhouderschap BV Fryslân Zuidoost en noodzaak tot alternatief voor inzameling afval De gemeente is in de AvA vertegenwoordigd door wethouder A. Hartsuiker

155

B.5.

Fryslân Miljeu Zuidoost BV

Doelstelling

Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Het bevorderen en leveren van kwalitatief hoogwaardige dienstverlening op het gebied van de inzameling van huishoudelijke afvalstoffen en de daarmee verband houdende beleidsondersteuning en collectieve aanbestedingen ten behoeve van de gemeenten. Fryslân Miljeu Zuidoost BV is een 100%dochteronderneming van NV Fryslân Miljeu Doelmatige inzameling van afvalstoffen en aanverwante reinigingstaken Besloten Vennootschap De afvalinzameling wordt door de regio Zuid-Oost bv uitgevoerd in de gemeenten Heerenveen, Ooststellingwerf en Opsterland. Middels houder van aandelen in NV Fryslân Miljeu is de zeggenschap indirect Ligt op schema Integratie bedrijven Fryslân Miljeu en Afvalsturing. geen geen geen Stabiel Stabiel Stabiel ja Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening ja Tevens beëindiging van aandeelhouderschap NV Fryslân Miljeu en noodzaak tot alternatief voor inzameling afval De gemeente is in de AvA vertegenwoordigd door wethouder A. Hartsuiker.

156

B.6 Caparis NV Doelstelling

Het bieden van arbeid onder aangepaste omstandigheden aan in de Wet sociale werkvoorziening bedoelde personen. Het doen realiseren van dienstbetrekkingen en detacheringen van in de Wet inschakeling werkzoekenden bedoelde personen, alsmede het realiseren van sociale activering, scholing en andere stimuleringsactiviteiten voor deze personen. Het initiëren, creëren, organiseren en uitvoeren van werk en het bevorderen van de arbeidsmarkt voor met name diegenen die in de toetreding tot de arbeidsmarkt worden belemmerd.

Publiek belang

Bevorderen maatschappelijke participatie arbeidsgehandicapten

Aard rechtspersoon

Naamloze Vennootschap

Betrokkenen

De gemeenten Heerenveen, Achtkarspelen, Leeuwarden, Ooststellingwerf, Opsterland, Smallingerland, Tytsjerksteradiel en Weststellingwerf.

Zeggenschap

Als minderheidsaandeelhouder beperkte zeggenschap

Realisatie doelstellingen

Ondanks de reeds jaren bestaande wachtlijsten wordt de overgrote meerderheid van de Sw-ers in de sociale werkvoorziening geplaatst; de wachtlijst neemt echter toe. Er bestaan al jaren wachtlijsten zodat realisatie niet volledig is. De verwachting is dat door inkrimping van de taakstelling de wachtlijst zal toenemen.

Ontwikkelingen

De verwachte resultaten over 2012 zijn positiever dan begroot. Ondanks dit gegeven is nog steeds sprake van een fiks tekort op zowel het subsidieresultaat, verwacht € 5.000.000 negatief, als het exploitatieresultaat, verwacht € 400.000 negatief. Per saldo wordt verwacht dat het resultaat € 600.000 beter uitvalt dan begroot.

Het beslag op de financiële middelen van de gemeente

De deelname in aandelen in de NV omvat 7.479 aandelen van € 1,=. In de tekorten over het jaar 2011 is € 675.000 bijgedragen en over het tekort voor het jaar 2012 zal het aandeel voor Heerenveen rond de € 1.000.000 bedragen. Hiervoor zijn door de gemeenteraad middelen beschikbaar gesteld.

Bestaande en verwachte risico‟s

De exploitatie van de uitvoering door Caparis NV is tot en met 2011 verliesgevend. Het in 2008 opgestelde Transitieplan zou in 2012 moeten leiden tot een break-even resultaat waarbij geen eigen bijdrage van de gemeenten meer nodig is. De situatie is dusdanig dat dit niet haalbaar is gebleken.

Ontwikkeling eigen vermogen

Het eigen vermogen was eind 2008 negatief en is door de bijdragen van de deelnemende gemeenten in 2009 van totaal ca € 5,8 miljoen ter compensatie van de tekorten over de jaren tot en met 2008 naar nul teruggebracht. Inmiddels heeft er tevens in 2010 en 2011 een bijstorting van het eigen vermogen plaatsgevonden om de continuïteit van Caparis NV te waarborgen. Ook voor 2012 en 2013 zal dit noodzakelijk zijn.

Ontwikkeling solvabiliteit

Zal afnemen door de slechte resultaten.

Ontwikkeling financiële resultaten

Zal verder afnemen indien er geen adequate maatregelen worden genomen.

Accountantsverklaring besbeschikbaar

ja

Aard accountantsverklaring

Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening

Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid

Ja, in combinatie met uittreden uit gemeenschappelijke regeling. Contractueel is uittreding door te betalen zeer kostbaar.

Gevolgen v beëindiging betrokkenheid

Verplichting tot zelfstandige uitvoering van de doelstelling en opzetten van eigen uitvoeringsorganisatie

Zeggenschap van gemeente

Als minderheidsaandeelhouder beperkte zeggenschap J. van der Laan (AVA)

157

B.7.

Dataland BV

Doelstelling

Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap

Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Het realiseren en in stand houden van een landelijke voorziening die leidt tot het breed toegankelijk maken van alle mogelijke gegevens betreffende registergoederen uit het informatiedomein van gemeenten en/of andere publieke lichamen voor de publieke en private markt, het ter beschikking stellen en verstrekken van rapportages, adviezen en aanverwante diensten aan gemeenten. Verbetering overheidsdienstverlening aan publieke en private markt; Kwaliteitsverbetering eigen gemeentelijke functioneren. Besloten Vennootschap Diverse Nederlandse gemeenten. De aandelen van de B.V. Dataland zijn ingebracht in de Stichting Administratiekantoor Dataland. Deze stichting geeft certificaten van aandelen van de B.V. uit aan participerende gemeenten. Heerenveen participeert met 19.000 certificaten van aandeel van nominaal € 0,10 in Dataland. Doordat steeds meer gemeenten participeren wordt er steeds beter voldaan aan de doelstelling. Het aantal participerende gemeenten breidt gestaag uit. Evenals het aantal partijen dat gegevens afneemt. Onbekend De gemeente heeft eenmalig 19.000 certificaten aangekocht voor € 1.900. Jaarlijks ontvangt de gemeente van Dataland een bedrag afhankelijk van de verkoop van gegevenssets aan derden. Het gaat nog om zeer geringe bedragen. Niet bekend Niet bekend Niet bekend Niet bekend ja Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening Ja. Aandeelhouderschap is gekoppeld aan de overeenkomst tot levering van gegevens voor de Basisregistratie van adressen en gebouwen. Deze overeenkomst is aangegaan voor 5 jaar en wordt stilzwijgend verlengd met steeds 3 jaar. Voor de gemeente: geen inkomsten meer uit verkopen gegevens aan klanten. De gemeente Heerenveen neemt deel aan de Algemene Ledenvergadering van de Stichting Administratiekantoor Dataland.

158

B.8.

Sportstad Heerenveen BV

Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen

Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen van beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Het realiseren, beheren en besturen van een multifunctioneel centrum voor sport, gezondheid, zorg, onderwijs en vrije tijd, genaamd Sportstad Heerenveen. Bevordering economische ontwikkeling en werkgelegenheid; Bevordering actieve deelname aan sport Besloten Vennootschap Gemeente Heerenveen, Onderlinge Waarborgmaatschappij Ziektekostenverzekering De Friesland UA, SC Heerenveen Vastgoed B.V. en Friesland College. De gemeente heeft een belang van 50 % als aandeelhouder Medio 2006 is het multifunctioneel centrum in gebruik genomen. De doelstelling is nu gericht op het sluitend exploiteren van de accommodaties en het stimuleren van activiteiten op sportgebied in ruime zin. Sportstad is bezig het Abe Lenstra Stadion uit te breiden (circa 2.500 zitplaatsen) en daarnaast vinden er diverse interne verbouwingen plaats. Verder hoopt Sportstad een rol te krijgen in de exploitatie van een „nieuw‟ Thialf. geen Geïnvesteerd is als aandelenkapitaal € 11,9 miljoen. Als gevolg van de negatieve resultaten in de voorgaande jaren is het noodzakelijk geweest hier (tijdelijk) een voorziening voor te treffen ter grootte van 50% van de resultaten van de BV. Hiermee komt de waarde van het eigen vermogen van SSH overeen met hetgeen de gemeente op haar balans heeft geactiveerd. Het realiseren van een kostendekkende exploitatie overeenkomstig het Masterplan. Ook Sportstad ondervindt de gevolgen van de economische crisis. Sportstad zal zich maximaal moeten inspannen om de resultaten welke zijn vast gesteld in het meerjarenplan te behalen. Heerenveen neemt met 119.000 aandelen van nominaal € 100 ( € 11.900.000) deel. Het eigen vermogen zal de komende jaren licht afnemen waarna het na verloop van enkele jaren weer zal stijgen. De solvabiliteit neemt licht toe. Recente update van het Masterplan is overeenkomstig de eerdere positieve verwachting. Ja Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening Op langere termijn – 15 á 20 jaar na ingebruikname in 2006 - mogelijk Verlies van zeggenschap over randvoorwaarden van exploitatie sportcentrum op het vlak van redelijkheid van tarieven, openingstijden en beschikbaarheid voor doelgroepen 50% J. van der Laan (AVA)

159

B.9.

Gemeentelijk Sportcentrum BV

Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen

Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen van beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Het realiseren, beheren en exploiteren van sportvoorzieningen in het multifunctioneel centrum “Sportstad Heerenveen” Behartiging van de belangen van de inwoners van de gemeente Besloten Vennootschap Gemeente Heerenveen De gemeente is voor 100 % aandeelhouder Medio 2006 is het multifunctioneel centrum in gebruik genomen Ingaande 1 december 2006 geldt een huurovereenkomst, waarbij Sportstad Heerenveen Sportvoorzieningen BV aan Gemeentelijk Sportcentrum B.V. jaarlijks € 500.000 aan huur betaalt. Deze € 500.000 wordt door de gemeente doorbetaald aan Sportstad Heerenveen Sportvoorzieningen BV voor het toegankelijk houden tegen acceptabele prijzen en het blijvend gebruik maken van de accommodatie - naast de commerciële verhuur- door inwoners van de gemeente alsmede door verenigingen en specifieke doelgroepen. geen Geïnvesteerd is als aandelenkapitaal € 18.000. De bouw wordt geheel gefinancierd door subsidies en de kapitalisatie van de exploitatietekorten van de medio 2006 gestaakte gemeentelijke sportaccommodatie De Telle Geen Geen; middels de huurovereenkomst worden de kosten en opbrengsten per saldo gedragen/doorberekend aan Sportstad Heerenveen Sportvoorzieningen BV nvt Volgens gemaakte afspraken wordt er jaarlijks een dividend uitgekeerd aan de gemeente ad. € 500.000. Nee n.v.t. Op langere termijn – ca 10 jaar na ingebruikname in 2006 - mogelijk Verlies van zeggenschap over randvoorwaarden van exploitatie sportcentrum op het vlak van redelijkheid van tarieven, openingstijden en beschikbaarheid voor doelgroepen 100% L. Buwalda (AvA) P.C. Bredenhoff (directeur)

160

B.10.

EAH Holding BV

Doelstelling

Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen

Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Het deelnemen in, zich financieel interesseren in, toezicht uitoefenen op en het bestuur voeren over andere ondernemingen en vennootschappen, het verstrekken van leningen en kredieten aan die ondernemingen en vennootschappen dan wel het verstrekken van zekerheden tot voldoening van door die ondernemingen en vennootschappen van derden opgenomen leningen en kredieten, alsmede het beheren, beleggen en exploiteren van goederen, waarden en vermogensbestanddelen. Deze holding is speciaal ten behoeve van het Thialf IJsstadion opgericht. Thialf B.V. is een 100% dochteronderneming van EAH Holding B.V. Instandhouding van ijsstadion Thialf als beeld- en imagobepalende voorziening voor Heerenveen en Fryslân Besloten Vennootschap Gemeente Heerenveen, Essent NV, Aegon Nederland NV. Ligt op schema. Stabilisering omzet en resultaten boven break-even niveau. Daarnaast zal een eventuele komst van een nieuw Thialf gevolgen hebben voor EAH. Essent en Aegon hebben aangegeven uit de BV te willen stappen. Besloten is een eventuele overname van de aandelen voorlopig op te schorten totdat er meer duidelijkheid is rondom een nieuw Thialf. Na de verkregen situatie van stabilisering plannen ontwikkelen met mogelijkheden voor de komende jaren € 600.000 aandelenkapitaal. Inherent aan het publiek belang bij de instandhouding van een ijsstadion is het risico van exploitatieverliezen; deze doet zich thans niet voor. Middels meerjarenramingen en periodieke rapportages worden de risico‟s beheersbaar gemaakt. Heerenveen neemt ingaande februari 2005 deel met 6.000 aandelen van nominaal € 1,00 ( € 3.000) deel in de B.V. (16 2/3%). De resultaten van EAH Holding B.V. zijn nihil omdat de kosten en opbrengsten bij Thialf B.V. liggen. Neemt toe naar 45% van de balanstelling van Thialf BV. Stabilisering omzet. De resultaten zijn positief. Ja. n.v.t. Ja, mits nieuwe aandeelhouder de doelstelling volledig onderschrijft en qua statuur aanvaardbaar is voor de andere aandeelhouders overeenkomstig de aandeelhoudersovereenkomst Maatschappelijke gevolgen zijn onzeker Voor 1/3e deel P.Nammensma (RvC) L. Buwalda (AvA)

161

B.11.

IJshockeyhal Thialf Heerenveen B.V

Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen

Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen

Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Het beheer en het (doen) exploiteren van de ijshockeyhal in het Thialf IJsstadion, met name ook met het oog op de behartiging van de belangen van de inwoners van de gemeente Heerenveen. Bevorderen actieve sportdeelname Besloten Vennootschap Gemeente Heerenveen 100% Op schema 10 april 2007: overeenkomst inzake verhuur ijshockeyhal door IJshockeyhal Thialf Heerenveen BV aan Thialf BV voor € 100.000 per jaar. Ingangsdatum 1/10/2004 voor 20 jaar met verlenging zonder opzegging telkens vijf jaar. Gemeente betaalt een vast bedrag per jaar van € 100.000 aan Thialf BV voor het in stand houden van de toegankelijkheid van de IJshockeyhal voor de inwoners van de gemeente Heerenveen en verenigingen en recreanten. geen Eenmalig bedrag ad € 900.000 waarvan bijdrage in investering € 882.000 en € 18.000 aandelenkapitaal Geen; exploitatierisico ligt bij Thialf B.V. De bij EAH Holding B.V. betrokken partijen hebben ieder € 1.500.000 ter beschikking gesteld teneinde de continuïteit van “Thialf” veilig te stellen. De gemeente Heerenveen heeft dit bedrag gesplitst in een deelname van € 600.000 in EAH Holding B.V. en € 900.000 in IJshockeyhal Thialf Heerenveen B.V. waarvan € 18.000 als aandelenkapitaal en € 884.000 als bijdrage in de (ver)nieuwbouw van de ijshockeyhal. Middels een aandeelhoudersovereenkomst zijn afspraken gemaakt inzake o.a. stemrecht, gebruik van de ijshockeyhal en dividendpolitiek. Neutraal Volgens gemaakte afspraken wordt er jaarlijks een dividend uitgekeerd aan de gemeente ad. € 100.000. Ja Goedkeurend Ja Maatschappelijk onzeker 100%, maar geclausuleerd in aandeelhoudersovereenkomst EAH Holding BV L. Buwalda (AvA)

162

B.12.

NV Bank Nederlandse Gemeenten (BNG)

Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen

Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

De BNG is bankier ten dienste van overheden. Door middel van zo goedkoop mogelijke financiële dienstverlening biedt de bank toegevoegde waarde aan haar aandeelhouders en de Nederlandse publieke sector. Doelmatig beheer overheidsgelden Naamloze Vennootschap De Nederlandse gemeenten. Minderheidsbelang Middels gebruik van kredietfaciliteiten van BNG zijn de kosten van het gebruik van de kredietfaciliteiten zo laag mogelijk. De statutaire eis van voldoende overheidsbetrokkenheid begrenst het werkgebied van de bank. Het aankoersen op de mogelijkheid van wijziging van overheidseigendom is ook bij de bank zichtbaar en door de statutaire begrenzing zijn enkele cliënten afgevallen De bank wordt verder geconfronteerd met nieuwe en/of gewijzigde wetgeving op financieel gebied (de bank is niet langer vrijgesteld van vennootschapsbelasting) en ten aanzien van bancair toezicht. Niet bekend Heerenveen neemt met 56.355 aandelen van nominaal € 2,50 deel in de NV. Over 2012 is een dividend van € 64.808 ontvangen. Bancaire risico‟s. Stabiele, positieve ontwikkeling. De bank beschikt over een sterke solvabiliteitspositie. Deze positie is nodig om de triple-A status te behouden. Om die reden wordt de (naar risico gewogen) vermogenspositie nauwgezet bewaakt In het kader van de vennootschapsbelasting zal het dividendbeleid en de rendementsnorm worden herijkt. Behoud van een sterke vermogenspositie vormt hierbij een essentiële randvoorwaarde. Ja Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening. Ja, de aandelen kunnen onderling (gemeenten, provincies e.a.) worden verhandeld Bij verkoop aandelen wordt betrokkenheid niet beëindigd. Bij K.B (1925) is vastgelegd dat rijksverrekeningen uitsluitend verlopen op een bankrekening van de BNG. Via de Algemene Vergadering van aandeelhouders (zie bij ontwikkeling eigen vermogen de deelneming in de NV). Overigens is sprake van een verdeling van 50% Rijk en 50 % gemeenten, provincies e.a. J. van der Laan ( AVA )

163

B. 13. Participatiemaatschappij It Hearrenfean B.V. Doelstelling Publiek belang

Aard rechtspersoon Betrokkenen Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Deelnemen in en besturen van vennootschappen; verkrijgen, exploiteren en vervreemden van eigendomsrechten en registergoederen Deelnemen in en sturing geven aan rechtspersonen waardoor en waarin publieke belangen van de gemeente worden uitgeoefend; voorshands is dit beperkt tot – in samenwerking met BNG GO (voorheen: OPP - de grondexploitatie in het Sportstadgebied die wordt uitgevoerd door Sportstad Heerenveen Grondexploitatie BV en Sportstad Heerenveen Grondexploitatie CV Besloten vennootschap Gemeente Heerenveen De uitvoerende rechtspersonen Sportstad Heerenveen Grondexploitatie BV en Sportstad Heerenveen Grondexploitatie CV zijn per 12 december 2007 opgericht. De participatiemaatschappij is opgericht per 14-02-2007. Verder zijn er geen bijzondere ontwikkelingen te noemen. Geen Geïnvesteerd is als aandelenkapitaal € 18.000, daarnaast als werkkapitaal in GREX CV € 200.000. De risico‟s in de grondexploitatie – die op basis van marktontwikkelingen latent aanwezig zijn – zijn beperkt tot het bedrag van het aandelen- en werkkapitaal. nvt nvt nvt nvt nvt Bij beëindiging van het publiek belang geen Volledig P.C. Bredenhoff (Directie) S. Siebenga (AVA)

164

B. 14. Sportstad Heerenveen Grondexploitatie B.V. Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen

Realisatie doelstellingen

Ontwikkelingen

Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen van beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Participeren als beherend vennoot in Sportstad Heerenveen Grondexploitatie C.V. En het uitvoeren van de daarbij behorende taken Sturing geven aan de gronduitgifte en grondexploitatie in het sportstadgebied Besloten vennootschap Participatiemaatschappij It Hearrenfean B.V. en BNG GO (voorheen: O.P.P. Ontwikkelings- en Participatiebedrijf Publiek Sector B.V.); ieder voor 50%. Participatiemaatschappij It Hearrenfean B.V. Is een 100% deelneming van Gemeente Heerenveen. Sportstad Heerenveen Grondexploitatie Sportstad B.V. en Sportstad Heerenveen Grondexploitatie C.V. zijn opgericht per 12 december 2007; vooruitlopend hierop vindt realisatie plaats binnen het grondbedrijf van de gemeente. In 2011 hebben er gesprekken plaatsgevonden met de andere aandeelhouder BNG GO. Insteek van deze gesprekken is geweest om tot een overeenstemming te komen de BV/CV constructie te beëindigen. De gesprekken zijn echter nog niet afgerond. geen Beperkt tot de deelneming in het aandelenkapitaal ad € 9.076 geen Stabiel; de beheerskosten worden geheel doorberekend aan Sportstad Heerenveen Grondexploitatie C.V. nvt; zie ontwikkeling eigen vermogen nvt; zie ontwikkeling eigen vermogen Goedkeurende verklaring jaarrekening 2011 beschikbaar Goedkeurende verklaring. Ja, alleen na completering gronduitgifte geen Stemrecht van 50%; besluitvorming alleen unaniem P.C. Bredenhoff (AVA) J. van der Laan (RVC) F. Perdok (Directie)

165

B. 15. Sportstad Heerenveen Grondexploitatie C.V. Doelstelling

Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Realisatie doelstellingen

Ontwikkelingen

Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen van beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Exploitatie van de gronden gelegen om het voetbalstadion te Heerenveen en het verwerven, bouwrijp maken en uitgeven van percelen en nabij gelegen registergoederen in het kader van de daartoe opgestelde samenwerkingsovereenkomst tussen de deelnemende partijen (zie betrokkenen). Realiseren van gronduitgifte en grondexploitatie in het sportstadgebied Commanditaire vennootschap Participatiemaatschappij It Hearrenfean B.V. en BNG GO, ieder als commanditaire vennoot en Sportstad Heerenveen Grondexploitatie B.V. als beherend vennoot. Sportstad Heerenveen Grondexploitatie Sportstad B.V. en Sportstad Heerenveen Grondexploitatie C.V. zijn opgericht per 12 december 2007; vooruitlopend hierop vindt realisatie plaats binnen het grondbedrijf van de gemeente. Het 1e boekjaar loopt t/m december 2008. De verwachting is dat er ten opzichte van de afgelopen jaren een ernstige vertraging zal optreden en dat de verkoop mogelijk stil komt te liggen. In 2011 hebben er gesprekken plaatsgevonden met de andere aandeelhouder BNG GO. Insteek van deze gesprekken is geweest om tot een overeenstemming te komen de BV/CV constructie te beëindigen. De gesprekken zijn echter nog niet afgerond. geen geen geen Tot op heden is de ontwikkeling van het eigen vermogen positief, uiteraard zullen de negatieve verwachtingen geen positieve uitwerking hebben op het eigen vermogen. nvt; zie ontwikkeling eigen vermogen nvt; zie ontwikkeling eigen vermogen Goedkeurende verklaring jaarrekening 2011 beschikbaar Goedkeurende verklaring. Ja, alleen na beëindiging van de samenwerkingsovereenkomst en afwikkeling van de daarmee samenhangende financiële activiteiten en verplichtingen van de vennootschap geen Besluitvorming alleen algemene stemmen van alle vennoten; gemeente heeft daarin de helft. L. Buwalda (Vennotenvergadering)

166

C. Verenigingen, stichtingen en coöperaties C.1.

Vereniging van Nederlandse gemeenten

Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Het collectief en individueel bijstaan van de leden (gemeenten) bij de vervulling van hun bestuurstaken. Doelmatige en kwalitatief goede uitvoering gemeentelijke overheidstaken. Vereniging. De Nederlandse gemeenten. Een der 415 leden van de vereniging ( stand per 31-12-2012). Heeft ondersteunende functie bij handreikingen en voorbeeldverordeningen e.d. Stabiel. Doelstelling blijft onveranderd. De contributie over het jaar 2012 bedroeg € 55.000. Geen. Nvt Nvt Geen bijzonderheden. Ja Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening. Door opzegging. Lidmaatschap eindigt op 31 december van het jaar na het jaar waarin de opzegging plaatsvindt. Niet meer gebruik kunnen maken van de ondersteuning op velerlei gebied. De gemeente heeft als lid van de vereniging in de algemene ledenvergadering beperkte invloed en stemrecht. Afgevaardigde college afhankelijk van agenda T. van der Zwan (ALV) L. Buwalda (commissie Milieu en Mobiliteit) S. Siebenga (commissie Ruimte en Wonen)

167

C.2.

Vereniging van Friese gemeenten

Doelstelling

Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Het behartigen van de belangen van de leden (Friese gemeenten); het verstrekken van advies aan de leden; het uitoefenen van een platformfunctie voor afstemming met en communicatie tussen de leden; het regelen van vertegenwoordigingen voor en namens de leden. Doelmatige en kwalitatief goede uitvoering gemeentelijke overheidstaken van Friese gemeenten. Vereniging. Alle Friese gemeenten. Een der 27 leden van de vereniging. Systeem kwaliteitsverbetering voor gemeenten in samenwerking met Provincie Fryslân. Geen. Geen. De contributie over het jaar 2012 bedroeg € 14.338. Geen. Nvt Nvt Geen opmerkingen. Ja. Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening. Opzeggen lidmaatschap vereniging. Verlies van ondersteuning en netwerken. Alle Friese gemeenten zijn lid; opzegging van het lidmaatschap plaatst Heerenveen in een uitzonderingspositie. Heerenveen heeft als lid van de vereniging invloed en stemrecht in de ledenvergaderingen. Daarnaast is er invloed via werkgroepen en commissies. Afgevaardigde college afhankelijk van agenda.

168

C.3.

Platform Middelgrote gemeenten

Doelstelling

Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Het vertegenwoordigen van middelgrote gemeenten bij het rijk en individuele ministeries over zaken die met name in middelgrote gemeenten spelen en die bijvoorbeeld bij de verdeling van middelen uit het gemeentefonds onderbelicht blijven. Belangenbehartiging interprovinciaal van middelgrote gemeenten, waartoe Heerenveen behoort. Vereniging. Een aantal middelgrote gemeenten in Nederland ( ca. 30). Één der leden van de vereniging. Overleg met VNG en rijk; vorming casuskamers WMO en ISV. Het aantal deelnemende gemeenten is groeiende. Geen. De contributie over het jaar 2012 bedroeg € 3.530. Geen. Nvt Nvt Stabiel. Nee. Onbekend. Ja, door beëindiging lidmaatschap. Verlies van netwerk en lobby-mogelijkheid. Heerenveen heeft als één der leden invloed via de algemene vergadering. Afgevaardigde college afhankelijk van agenda T. van der Zwan.

169

C.4.

Vereniging Bestuursacademie Nederland

Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Het doen verzorgen van gekwalificeerd bestuursdienstonderwijs waarbij de vereniging als klankbord dient voor communicatie en overleg met de leden. Bevorderen kwaliteit van het functioneren van de overheid via opleiding van medewerkers. Vereniging. Gemeenten in Noord, Oost en West Nederland. Een der leden van de vereniging. Voortgaand proces. Geen. Op 7 juli 2011 is besloten de Vereniging Bestuursacademie Nederland te ontbinden. In december 2011 heeft dit zijn beslag gekregen. Over 2012 is geen contributie meer betaald. Geen Nvt. Ntv. Ntv. Ja Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening. Ja Verbreking netwerk voor gekwalificeerd bestuursdienstonderwijs Via de algemene ledenvergadering. Afgevaardigde college afhankelijk van agenda

170

C 5.

Stichting Kredietbank Nederland

Doelstelling

Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen

Op zakelijke en sociaal verantwoorde wijze in de behoefte aan volkskrediet te voorzien; woeker en maatschappelijk minder gewenste vormen van krediet te voorkomen, te bestrijden en te vervangen; hulp te verlenen bij het herstellen van het geldelijk evenwicht in het budget van hen die in financiële moeilijkheden verkeren of dreigen te geraken. Het creëren en herstellen van de noodzakelijke voorwaarden voor maatschappelijke participatie Stichting Stichting Kredietbank Nederland komt voort uit een fusie tussen voorheen de Stichting Gemeenschappelijke Kredietbank Friesland en de Stichting Stadsbank Midden Nederland. De zeggenschap ligt bij het bestuur en bij de directeur van de GKB Continue proces De afname van diensten van Stichting Kredietbank Nederland wordt de komende jaren verder afgebouwd als gevolg van inkoop bij een andere partij. Geen

Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de In 2012 is een bedrag van € 21.578 aan GKB betaald. financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte Inherent aan kredietverlening zijn financiële risico's wegens kredietnemers' risico‟s onvermogen om af te lossen. Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid

Stabiel Stabiel, verliezen c.q. positieve resultaten worden jaarlijks verrekend Is sterk afhankelijk van mutaties in de Gemeenschappelijke Kredietbank Friesland Ja Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening Indien de betrokkenheid alleen de schuldhulpverlening betreft, dan kan de betrokkenheid worden veranderd in een inkooprelatie. Hiermee wordt niet de algehele betrokkenheid bij de GKB beëindigd; de switch van integrale schuldhulpverlening naar het kale schuldbemiddelingstraject zal gevolgen hebben voor de werkgelegenheid. Geen, er is geen deelname meer in het bestuur (zoals voorheen).

Zeggenschap van gemeente nu toe slechts 96 aanmeldingen zijn geweest (in 2004 waren er 170 totaal) dus de kosten

171

C.6.

Stichting Netwerk Friesland

Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Het bundelen van de activiteiten op het gebied van acquireren, promoten, ontwikkelen van en voorlichten aan het bedrijfsleven in de provincie. Bevorderen werkgelegenheid Stichting Provincie Friesland, Noordelijke ontwikkelingsmaatschappij, de gemeenten in de Westergozone (Harlingen, Franeker, Leeuwarden). en A7-zone (Sneek, Skarsterlân, Heerenveen, Opsterland, Smallingerland) Bestuur Het bundelen van de dienstverlening, investeringsbevordering, voorlichting en advisering aan bedrijven, informatie-uitwisseling tussen participanten. geen geen Nvt Nvt Nvt Nvt Binnen jaarlijkse begroting Ja Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening In 2004 is een 4 jarig contract afgesloten. Na 2 jaar vindt evaluatie plaats. Het contract was verlengd tot 2010. Medio 2011 zal de stichting worden opgeheven. Het missen van de samenwerking met Friesland, maar geen nadelige financiële gevolgen. Lid van de stichting. T. van der Zwan

172

C.7.

Stichting GBKN Friesland

Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen

Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Het houden, bijwerken en vernieuwen van de grootschalige basiskaart van Nederland in de provincie, alsmede het toegankelijk maken van deze kaart. Bevorderen kwaliteit gemeentelijke ruimtelijk beleid Stichting Alle 31 Friese gemeenten, via de VFG. Lopend proces. Het Landelijk Samenwerkingsverband GBKN wil tot landelijke standaard productspecificaties voor de GBKN komen om voor de GBKN de status van basisregistratie te kunnen verkrijgen. In 2012 is de gemeente gestart met de invoering van de BGT (basisregistratie Grootschalige Topografe). De implementatie moet in 2015 zijn beslag krijgen. n.v.t. n.v.t. Geen. stabiel. stabiel, verliezen c.q. positieve resultaten worden jaarlijks verrekend. Is sterk afhankelijk van mutaties in de GBKN Ja Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening Ja, elk jaar voor 1 oktober mogelijkheid tot beëindiging. Geen gebruik meer van de GBKN Indirect via de VNG

173

C.8.

Stichting VVV Heerenveen

Doelstelling

Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten

Bevordering van het toerisme en de recreatie in Heerenveen, de promotie van Heerenveen en dienstverlening (inclusief de organisatie van activiteiten) aan te Heerenveen gevestigde ondernemingen, organisaties, instellingen en verenigingen. Bevorderen economische ontwikkeling en werkgelegenheid en toegankelijkheid recreatieve voorzieningen voor inwoners van de gemeente Heerenveen. Stichting Gemeente Heerenveen, Industriële Kring, de horeca, de zakelijke dienstverlening en de vrije beroepen. Afhankelijk meerderheidsbeslissingen van door betrokkenen aangewezen bestuursleden Op schema. Er is een (formele) samenwerking op gebied van personeel, administratie, etc. tot stand gekomen met de VVV Joure-Langweer en de Regio VVV De Friese Meren. N.v.t. Over het jaar 2012 was de bijdrage voor de gemeentelijke subsidie ad. € 36.787 Gelet op de laatste overgelegde jaarrekening 2011, is de financiële positie niet sterk. Zie bij bestaande en verwachte risico‟s Zie bij bestaande en verwachte risico‟s Zie bij bestaande en verwachte risico‟s.

Accountantsverklaring beschikbaar

Zie bij bestaande en verwachte risico‟s.

Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Zie bij bestaande en verwachte risico‟s Beëindigen subsidierelatie Terugtreden uit stichtingsbestuur Indien geen compenserende inkomsten: einde VVV Gemeente heeft zitting in het bestuur en verleent jaarlijks een subsidie. n.n.b. (bestuurslid)

174

C.9.

Stichting Stadspoort

Doelstelling

Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen van beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Stichting StadSPOORT: ontwikkelen digitaal dynamisch kennissysteem voor gemeenten, dat geraadpleegd en ingezet kan worden om te komen tot maatoplossingen voor planontwikkeling en planvoorbereiding op gebied inrichting, beheer en onderhoud openbare ruimte Door gemeentelijke kennis te delen hoeft minder/kan doelbewuster gebruik worden gemaakt van externe bureaus stichting Deelnemende gemeenten Via gebruikersraad (waar Heerenveen er samen met 14 andere pilotgemeenten één van is) en adviesraad Momenteel ± 180 gemeenten lid. Doelstelling is alle gemeenten lid te maken Zie hierboven Afhankelijk van hoe een en ander zich ontwikkelt, wellicht t.z.t. uitbreiding met andere taakvelden Normaliter betaalt elke deelnemer circa € 6.000 per jaar. Heerenveen als pilot gemeente betaalt ca. € 4.750. Geen Niet bekend Niet bekend Niet bekend Niet bekend Niet bekend Opzeggen deelnemerschap geen Geen directe zeggenschap, maar wel via gebruikersraad en adviesraad.

175

C.10.

Stichting De Basis

Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente

Bestaande en verwachte risico‟s

Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen van beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Het in stand houden van de scholen voor openbaar primair onderwijs in de gemeente Heerenveen. Statutair doel: het geven van openbaar onderwijs overeenkomstig artikel 46 van de Wet op het primair onderwijs. Zie doelstelling Stichting n.v.t. De gemeenteraad benoemt de leden van het bestuur van de stichting. Het bestuur van de stichting kan de begroting en de jaarrekening niet eerder vaststellen dan na goedkeuring/instemming door de gemeenteraad. Ja, scholen zijn in stand gehouden. In 2012 is een advies uitgewerkt om de omstandigheden te formuleren waaronder het mogelijk wordt om verscherpt gemeentelijk toezicht op de Basis in te stellen. n.v.t. n.v.t..

Gezien de ontwikkelingen in „onderwijsland‟ en de financiële huishouding van De Basis over de afgelopen jaren, is de financiële positie niet rooskleurig. Met name het onderhoud van de schoolgebouwen, als de personeelskosten leggen een groot beslag op de kosten. De liquide middelen en het eigen vermogen zijn in 2012 afgenomen De solvabiliteit laat een zorgelijke trend zien. Sinds 2006 is de solvabiliteit afgenomen van 0,59 naar 0,37 in 2012. De jaarrekening over 2011 laat een negatief resultaat zien ad. € 549.772, in de begroting was uitgegaan van een negatief saldo van € 43.668. De jaarrekening over 2012 is nog niet beschikbaar. Ja, over 2011. Positief De gemeenteraad heeft het besluit tot oprichting van de stichting genomen en blijft verantwoordelijk voor voldoende aanbod van openbaar onderwijs in de gemeente. n.v.t. Zie boven

176

C.11.

Stichting OV Fryslân

Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen

Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen van beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Voorziening openbare verlichting aanbrengen / in stand houden Verkeersveiligheid, sociale veiligheid Stichting Friese gemeenten / prov. Fryslân / aantal geprivatiseerde gem. instellingen Via stichting bestuur Overleg met betrokkenen Uitbreiding met inkoop van energie (voor meerdere partners) n.v.t. In 2012 is een bijdrage gedaan door de gemeente Heerenveen ad. € 15.442 (Bijdrage OVF € 11.970 en OVE € 3.472 Afhankelijk van de begroting van de Stichting OVF (verdeling op basis van het aantal armaturen) en een bijdrage voor de inkoop van energie. n.v.t. Bij toename van o.a. woongebieden naar rato verhogen eigen middelen. Bij nieuw beleid duurzame en milieuvriendelijke technieken toepassen (LED verlichting / alternatieven buitengebied) stabiliseren of verminderen eigen middelen n.v.t. Proberen de kosten minimaal te houden Verantwoording via jaarrekening. n.v.t. Ja Bij beëindiging van contract zal gemeente zelf meer capaciteit beschikbaar moeten stellen en duurder haar producten in moeten kopen. Invloed uit te oefenen via de stichting. Lid Raad van Bestuur: L. Buwalda

177

C.12.

Stichting OSG Sevenwolden

Doelstelling

Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap

Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente

Het in stand houden van de scholen voor openbaar voortgezet onderwijs in de gemeente Heerenveen. Statutair doel: het geven van openbaar onderwijs overeenkomstig artikel 42 van de Wet op het voortgezet onderwijs. Zie doelstelling Stichting n.v.t. De gemeenteraad benoemt de leden van het bestuur van de stichting. Het bestuur van de stichting kan de begroting en de jaarrekening niet eerder vaststellen dan na goedkeuring/instemming door de gemeenteraad. Ja, de scholen zijn in stand gehouden Onderzoek naar een fusie met SBO n.t.b. Vanaf 2013 is er geen financiële bijdrage van de gemeente aan de stichting OSG Sevenwolden.

Bestaande en verwachte risico‟s

De stichting geeft de volgende risico‟s aan: De bekostiging van het rijk voor uitgaven m.b.t. de huisvesting blijft achter bij de werkelijke huisvestingskosten. Het leermiddelen- en schoolboekenbudget is ontoereikend. Ontwikkeling eigen vermogen De resultaten over 2012 zijn nog niet beschikbaar. Ontwikkeling solvabiliteit De stichting is per 31 december 2011 solvabel. Over 2012 zijn nog geen gegevens beschikbaar. Ontwikkeling financiële resultaten De resultaten over 2012 zijn nog niet beschikbaar. Accountantsverklaring beschikbaar Is over 2008 beschikbaar. Aard accountantsverklaring Deze is goedkeurend. Mogelijkheid tot beëindiging De gemeente mag de stichting gedurende de eerste vijf jaar van betrokkenheid haar bestaan niet failliet laten gaan. Ook daarna zal er altijd betrokkenheid zijn, omdat de gemeenteraad het besluit tot oprichting van de stichting heeft genomen en verantwoordelijk blijft voor voldoende aanbod van openbaar onderwijs in de gemeente. Gevolgen van beëindiging n.v.t. betrokkenheid Zeggenschap van gemeente Zie boven.

178

C.13.

Vereniging van Eigenaars Sportcentrum Abe Lenstra Boulevard 23-27

Doelstelling

Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

De vereniging van Eigenaars Sportcentrum Heerenveen heeft ten doel het behartigen van de gemeenschappelijke belangen van de eigenaars, waaronder uitdrukkelijk dient te worden begrepen het verkrijgen, bezwaren, vervreemden en beheren van registergoederen. Het betreft hier het registergoed Abe Lenstra Boulevard 23-27. Doelmatige en kwalitatief goede uitvoering gemeentelijke overheidstaken. Vereniging Gemeente Heerenveen en Sportstad Heerenveen BV 50% zeggenschap Nvt Stabiel Doelstelling blijft onveranderd. Geen Geen Nvt Nvt Geen bijzonderheden Nee Nvt Verkoop van appartementsrecht Geen gebruik meer kunnen maken van het registergoed aan de Abe Lenstra Boulevard 23-27. De secretaris van de gemeente wordt geleverd door de gemeente Heerenveen. Gebruikelijk is hierbij dat de directeur van Gemeentelijk Sportcentrum Heerenveen BV deze taak op zich neemt. P.C. Bredenhoff (Secretaris vereniging)

179