Themarekening 2011 Gemeente Heerenveen
Heerenveen, 29 mei 2012
Inhoudsopgave bladzijde 1.0.
Inleiding
2
2.0.
Jaarverslag
5
2.1.
Themaverantwoording 01. Heerenveen bestuurt en organiseert 02. Heerenveen werkt 03. Heerenveen kiest voor leefbaarheid wijken en dorpen 04. Heerenveen bevordert meedoen 05. Heerenveen stimuleert duurzaamheid 06. Heerenveen ontwikkelt
7 24 37 47 58 66
Paragrafen 01. Weerstandsvermogen 02. Onderhoud kapitaalgoederen 03. Financiering 04. Bedrijfsvoering 05. Verbonden partijen 06. Grondbeleid 07. Lokale heffingen
75 79 81 83 87 89 92
2.2.
3.0.
Jaarrekening 01.Balans en toelichting 02.Overzicht lasten en baten + toelichting
Bijlagen 1. 2. 3. 4. 5.
Accountantsverklaring Totaaloverzicht themarekening Overzicht reserves en voorzieningen Invulling Ciska-maatregelen 2011 Verantwoordingsinformatie over specifieke uitkeringen (SISA)
97 110
118 120 123 127 129
1.0.
Inleiding
2
Inleiding Jaarstukken Met dit document wordt aan u verantwoording afgelegd over de uitvoering van de voorgenomen beleidsdoelstellingen. Op basis van het uitgangspunt “rekening volgt begroting” is de opzet van de Themabegroting 2011 terug te vinden in deze jaarstukken, met name in de structuur van de thema’s en de paragrafen. Zoals bekend telt de Themabegroting 2011 zes thema’s, die u ook in deze Themarekening aantreft. De Themarekening bestaat uit twee hoofdonderdelen, te weten het jaarverslag (themaverantwoording en paragrafen) en de jaarrekening (balans en overzicht lasten en baten met bijbehorende toelichtingen). Met ingang van 2011 zijn de balansgegevens in de Themarekening uitsluitend op hoofdlijnen weergegeven. De balanstoelichting, specificaties e.a. zijn in de Productenrealisatie 2011 opgenomen. Dit onderdeel ligt bij de overige documenten ter inzage bij het raadsvoorstel. Opgemerkt wordt, dat in de cijfermatige opstellingen in de themaverantwoording sprake is van afrondingen van 1 (€ 1.000). Deze afrondingen beïnvloeden het eindresultaat op geen enkele wijze. Financiële verantwoording Uitkomsten thema’s Er is sprake van een (netto) positief resultaat in de jaarrekening 2011 van de gemeente Heerenveen van bijna € 1,4 miljoen. Ten opzichte van de vastgestelde Themabegroting 2011 is er sprake van een afwijking van ruim 1%. Het voordeel is grotendeels na vaststelling van de Bestuursrapportage 2011 ontstaan. Als grootste afwijkingen worden genoemd de algemene uitkering Gemeentefonds (ruim 0,3 miljoen, mutaties december-circulaire), voordelen op kapitaallasten (€ 0,3 miljoen), hogere bijstandskosten (-/- € 0,5 miljoen), voordelen in de openbare ruimte (0,4 miljoen), overheveling van budgetten (€ 0,5 miljoen) en een aantal plussen en minnen van geringere omvang. Het betreft hier echter het resultaat op de reguliere bedrijfsvoering van de gemeente. De bijzondere baten en lasten (€ 62,27 miljoen negatief) die betrekking op het resultaat van het grondbedrijf zijn hier niet in meegenomen en zullen hierna worden toegelicht. Hiermee rekeninghoudend bedraagt het resultaat van de gemeente Heerenveen over het jaar 2011 € 60,877 miljoen negatief. Uitkomsten grondbedrijf Bedrijfsvoering 2011 Het grondbedrijf heeft voor wat betreft de normale bedrijfsvoering over 2011 een nadelig resultaat van € 28.000 en voorgesteld wordt om dit bedrag ten laste van de algemene bedrijfsreserve exploitatie gronden te brengen. Afwaardering gronden In de Themabegroting 2012 is verwezen naar de zorgelijke financiële positie van het Grondbedrijf en in het bijzonder de gevolgen, nu blijkt dat bij de huidige economische crisis er eerder sprake is van een structurele verandering dan een tijdelijke dip. De effecten van deze constatering zijn doorgerekend en uit deze herziening is gebleken dat een afwaardering van € 79,5 miljoen noodzakelijk is. In de jaarrekening van het grondbedrijf is deze afwaardering nog niet verwerkt. De financiële mutaties zijn alleen doorgevoerd in deze themarekening, waarbij tevens rekening is gehouden met de vrijval van de huidige voorziening verliezen grondbedrijf (€ 17,23 miljoen). Gesaldeerd is er sprake van een afwaardering van € 62,27 miljoen. De afwaarderingen hebben betrekking op onderstaande complexen: Totaal In exploitatie Skoatterwâld € 14,0 miljoen € 14,0 miljoen IBF € 15,0 miljoen € 15,0 miljoen Stadiongebied € 10,0 miljoen € 10,0 miljoen Heerenveen Noordoost € 5,0 miljoen € 5,0 miljoen Klaverblad Noordoost € 27,5 miljoen € Overige complexen € 8,0 miljoen € 1,2 miljoen Totaal € 79,5 miljoen € 45,2 miljoen
Niet in exploitatie € € € € € 27,5 miljoen € 6,8 miljoen € 34,3 miljoen
De overige complexen (totaal afgerond € 8,0 miljoen) betreffen Strategische gronden (€ 2,2 miljoen), Heidemeer+Heidemeerbuffer (€ 0,6 miljoen), Feddeschurerplein € 0,2 miljoen), Uhlweg
3
€ 0,8 miljoen), Klaverblad Noord (€ 0,8 miljoen), Leeuwarderstraatweg (€ 0,4 miljoen), Nieuwehorne (€ 0,8 miljoen), Stationsgebied e.o. (€ 0,4 miljoen) en Tjalleberter krite/landelijk wonen (€ 1,3 miljoen). De oplossingsrichtingen voor de budgettaire verwerking van genoemde afwaarderingen zijn in de Verantwoordings- en perspectiefnota 2012 opgenomen. Niet geraamde mutaties bestemmingsreserves 2011 De toevoegingen en onttrekkingen zijn aan elk van de bestemmingsreserves verwerkt tot maximaal het bedrag dat via begrotings(wijziging) door de raad is vastgesteld voor de betreffende bestemmingsreserves. Geadviseerd wordt om de navolgende niet geraamde toevoegingen en onttrekkingen in de bestemmingsreserves alsnog te muteren, om daarmee deze reserves op het benodigde niveau te houden. reserve toelichting alg. res. grondbedrijf uitkomst product grondbedrijf Totaal mutaties onttrekkingen
soort onttrekking
Afvalstoffenheffing Totaal mutaties stortingen Totaal mutaties reserves
storting
uitkomst product Afval
totaal 28.000
totaal 28.000
-16.000 -16.000 12.000
Resumé Omschrijving
bedrag
rekeningsresultaat bedrijfsvoering 2011 (afgerond) Afwaardering grondbedrijf , incl. vrijval voorziening bruto resultaat 2011 mutaties reserves netto resultaat 2011
1.393.000 -62.270.000 -60.877.000 12.000 -60.865.000
Het netto-resultaat van € 60,877 miljoen negatief is afzonderlijk op de balans verantwoord. De voorstellen voor verwerking van dit resultaat, zijn opgenomen in de Verantwoordings- en Perspectiefnota 2012.
4
2.0.
Jaarverslag
5
2.1. Themaverantwoording
6
Thema 1: Heerenveen bestuurt en organiseert !
1.1
Beschrijving en hoofdstructuur
Dit thema bevat naast inhoudelijke doelen ook organisatiedoelen. De inhoudelijke doelen zijn onder het subthema Heerenveen bestuurt samengebracht en de organisatiedoelen onder het subthema Heerenveen organiseert. Heerenveen organiseert omvat alle thema‟s van deze begroting, om de procesmatige en projectmatige ondersteuning van de organisatie als geheel in beeld te kunnen brengen.
Heerenveen bestuurt en organiseert
Bestuurt = inhoudelijke doelen
bestuurt en regelt
heft
faciliteert evenementen
Organiseert = procesmatig en ondersteunende doelen
werkt samen
bevordert veiligheid
koopt in
verleent diensten
verbetert
handhaaft
beheert eigendommen
schept organisatorische voorwaarden
Afbakening / Relaties met thema 3
met thema 5
met thema 5
Heerenveen bestuurt heeft bij het onderdeel bevordert veiligheid raakvlakken met thema 3 Heerenveen kiest voor leefbaarheid in wijken en dorpen. Ter wille van het behoud van overzicht op dit veelomvattende beleidsveld is er voor gekozen Veiligheid in zijn geheel onder Thema 1 op te nemen. Vergunningverlening en handhaving zijn aan thema 1 verbonden, maar milieuvergunningverlening en milieuhandhaving en de daarmee verbonden aandacht voor duurzaamheid maken deel uit van thema 5 , omdat alle gemeentelijke milieutaken daar zijn ondergebracht. Om praktische redenen maken de begraafplaatsen deel uit van thema 5.
7
Afbakening met de paragrafen van de begroting
Heerenveen organiseert heeft raakvlakken met de begrotingsparagrafen, met name met de bedrijfsvoerings-paragraaf. Wanneer een activiteit een directe externe doorwerking heeft met effect voor de burgers, valt deze onder Heerenveen organiseert; wanneer een activiteit een interne doorwerking heeft, maakt deze deel uit van de bedrijfsvoeringsparagraaf. Zo maakt Digitale Dienstverlening deel uit van Heerenveen organiseert waar het communicatie met de burgers betreft en van de Bedrijfsvoeringsparagraaf voor de technische randvoorwaarden.
Voor onze inwoners en bedrijven wordt dit Thema in de dagelijkse praktijk zichtbaar bij de volgende door ons verrichte werkzaamheden:
1.2
afhandelen van aanvragen van inwoners en bedrijven door de Front-office van Burgerzaken en de afdeling Vergunningverlening; afgifte van documenten aan inwoners en bedrijven: vergunningen, reisdocumenten, rijbewijzen, uittreksels GBA ( Gemeentelijke Basisadministratie ), Verklaringen Omtrent Gedrag, geslachtsnaamwijzigingen, plattegronden, Akten van Erkenning , geboorte-akten; registratie van inwonersgegevens, mutaties in de GBA; zorgdragen voor integrale veiligheid: branden blussen, rampen bestrijden, openbare orde handhaven, overlast bestrijden; verlenen van vergunningen: bouw-, gebruiks- en milieuvergunningen; bodembescherming; monumentenzorg; handhaving verleende bouw-, gebruiks- en milieuvergunningen, middels inspecties; handhaving leerplicht; handhaving bij illegale afvalstort; heffing belastingen; kwijtschelding / vermindering belastingen.
Koers van Heerenveen
Het Collegeprogramma 2010-2014 geeft op hoofdlijnen de door het college gekozen koers aan. Bij Heerenveen bestuurt wordt in het Collegeprogramma de nadruk gelegd op de inzet van instrumenten om Heerenveen een krachtige gemeente te laten blijven, om burgerparticipatie en dienstverlening een impuls te geven en om in samenwerking met alle betrokken partijen veiligheid in de breedste zin te behouden en te doen toenemen. Bij Heerenveen organiseert zet het College in op een sluitende, solide begroting en een verantwoorde reservepositie. 1.3
Doelen, resultaten en beoogde maatschappelijke effecten
efficiënte en doelmatige organisatie; verbeterde dienstverlening; vergroten herkenbaarheid; stimuleren betrokkenheid inwoners; strategische inzet van mensen en middelen op zowel korte als lange(re) termijn.
1.3.1 Heerenveen bestuurt en regelt ER-doelen
grotere betrokkenheid van burgers bij de politiek;
8
ruimere mogelijkheden voor alle inwoners van de gemeente om deel te nemen aan de voorbereiding en uitvoering van beleid; gezondere gemeentelijke financiën als basis voor het beleid met daarbij aandacht voor de lastendruk die rust op de burgers; gerichter inzetten van (e)participatie; herkenbaarder organisatie; minder regelgeving.
Gerealiseerde resultaten 2011
De Povinciale Staten-verkiezingen van 2 maart 2011 zijn in Heerenveen geheel conform de Kieswet verlopen. Het opkomstpercentage bedroeg 59,72 %.
Maatschappelijke effecten 2011
n.v.t.
1.3.2 Heerenveen heft ER-doelen
Transparanter stelsel van lokale belastingen en heffingen, waarbij in principe de lokale heffingen kostendekkend zijn.
Gerealiseerde resultaten 2011
In 2011 is in Heerenveen de heffing van precariobelasting geintroduceerd. Object van belastingheffing zijn zowel de electriciteits- als de gasleidingnetten, voorzover die in gemeentelijke grond zijn gelegen. Met deze voor Heerenveen nieuwe belasting is een opbrengst van meer dan € 1,2 miljoen gemoeid. Daarvan is € 481.000 apart gezet in een voorziening wegens het risico op mogelijke terugbetaling. De heffing over 2011 betreft het tijdvak vanaf 1 juli tot en met 31 december. Volgens rechterlijke uitspraak moest Heerenveen de aanslagen baatbelasting intrekken dan wel vernietigen. Voorzover belastingplichtigen al hadden betaald, zijn die bedragen vermeerderd met de wettelijke rente, terugbetaald. Ter dekking hiervoor dient de daarvoor in het leven geroepen voorziening. De opbrengst op verleende omgevingsvergunningen kwam uit op ruim € 815.000. De onderstaande cijfers betreffen de aantallen in 2011 verleende omgevingsvergunningen.
Deeltoestemming Bouwen (artikel 2.1 lid 1a Wabo) Strijd Gebr. gronden/bouww. met RO (artikel 2.1 lid 1c ) Brandveilig gebruiken (artikel 2.1 lid 1d Wabo) (uitgebreid Kappen (artikel 2.2 lid 1g Wabo) Monumenten Gem. of Prov. Verord.( artikel 2.2 lid 1b Wabo) Opslag roerende zaken (artikel 2.2 lid 1j, 1k Wabo) Reclame (artikel 2.2 lid 1h,1i Wabo) Rijksmonumenten (artikel 2.1 lid 1f Wabo (uitgebreid) Slopen Bouwverordening (artikel 2.2 lid 1a Wabo) Uitweg (artikel 2.2 lid 1e Wabo) Werk- of werkzaamheden uitvoeren (artikel 2.1 lid 1b Wabo) WM-verg. (regulier, wijzigen) (artikel 2.1 lid 1e Wabo) WM-verg. (uitgebreid) (artikel 2.1 lid 1e Wabo) totaal
totaal 292 161 4 328 14 11 11 1 116 15 8 3 5 969
Naast de verleende omgevingsvergunningen, zijn in 2011 circa 350 principeverzoeken behandeld, veelal voorafgaand aan een daadwerkelijke aanvraag om een omgevingsvergunning.
9
In 2011 zijn totaal 374 principeverzoeken behandeld betrekking hebbende op bouwen en gebruik.
Maatschappelijke effecten 2011
n.v.t.
1.3.3 Heerenveen faciliteert evenementen ER-doelen De gemeente, winkeliersvereniging en de gezamenlijke horeca hebben in meerdere beleidsvisies de wens uitgesproken om te komen tot een verbetering van het functioneren van het centrum van Heerenveen. Daarbij zijn de volgende doelen vastgelegd:
het stimuleren van (nieuwe) evenementen en activiteiten in het centrum van Heerenveen en het beoordelen en vaststellen van de daarbij behorende budgetten,dit ter fiattering van de Stuurgroep; het regisseren en doen uitvoeren van de diverse activiteiten en het daarbij incidenteel betrekken van ondernemers/instellingen al/niet in werkgroep-verband; het beoordelen van nieuwe initiatieven; stimuleren betrokkenheid en draagvlak ondernemers bij activiteiten in en promotie van het centrum; initiëren van projecten op gebied van schoon, heel veilig, aankleding openbare ruimte; beoordeling initiatieven promotie respectievelijk schoon/heel/veilig/aankleding;
duidelijke en herkenbare afzender van alle evenementen en activiteiten.
Gerealiseerde resultaten 2011 Evenementen De raad heeft op 26 september 2011 de actualisering van het evenementenbeleid aangehouden. Daarbij heeft de raad in overweging gegeven de volgende punten nader uit te diepen: toepassing van een geluidsnormering, zo mogelijk gedifferentieerd per locatie en de handhaafbaarheid daarvan; verbetering van het communicatietraject en het vóóraf betrekken van de betreffende belangengroeperingen bij de invulling van grootschalige evenementen op de diverse locaties in Heerenveen; voor wat betreft de positionering van grootschalige evenementen ook te kijken naar andere mogelijkheden op en in de nabijheid van P6; hoge prioriteit toekennen aan de totstandkoming van de strategische kwaliteitsvisie citymarketing en deze visie gelijk betrekken bij de maximering van het aantal muziekevenementen in het centrum van Heerenveen; een helder evaluatiemoment in te bouwen omtrent de toegepaste geluidsnormering en de onder 2 bedoelde belangengroeperingen daarbij actief te betrekken. Aan de hiervoor genoemde punten zal, gedifferentieerd voor het centrumgebied, het stadiongebied en de dorpen invulling worden gegeven. Mede op basis van de ingevoerde reclamebelasting, zijn in 2011 diverse – deels nieuwe - evenementen in Heerenveen-centrum georganiseerd. Het beschikbare budget is in z‟n geheel benut. De gemeente vervult hierin de kassiersfunctie. De uiteindelijke verantwoording van de uitgegeven gelden berust bij het bestuurlijk overleg gemeente/HOV.
10
Maatschappelijke effecten 2011
Meer bestedingen in het centrum van Heerenveen (in 5 jaarlijks koopstromenonderzoek (2007, 2012); Meer werkgelegenheid in het centrum van Heerenveen; werkgelegenheidscijfers in economische monitor.
1.3.4 Heerenveen werkt samen ER-doelen
Betere samenwerking met partners, andere overheden en in het bijzonder de gemeente Skarsterlân; Heldere afspraken over waarborging herkenbaarheid van afzender bij samenwerking.
Gerealiseerde resultaten 2011 In 2011 heeft de raad het herindelingsontwerp voor de herindeling met Boarnsterhim vastgesteld. Hiermee zette de raad de eerste formele stap in het herindelingsproces. Bijgevoegd bij het ontwerp waren tevens een bestuurlijk convenant over de opsplitsing van Boarnsterhim, een intentieovereenkomst over voorzieningen en een convenant over het personeel. Het herindelingsproces zal leiden tot herindeling per 1 januari 2014. Hiernaast heeft de raad van Skarsterlân besloten tot een grenscorrectie met de gemeente Heerenveen, parallel aan de herindeling De Friese Meren. Eind 2011 zijn de voorbereidingen getroffen voor deze grenscorrectie voor wat betreft de definitieve grens, financiën, personeel, diverse voorzieningen en de grondexploitatie van de bedrijventerreinen. Een bestuurlijke afweging van deze voorbereidingen is voorzien voor begin 2012. Maatschappelijke effecten 2011 n.v.t. 1.3.5 Heerenveen bevordert veiligheid ER-doelen
verdere professionalisering van de brandweerzorg ten bate van een adequate hulpverlening; zowel bestuurlijk als operationeel optimaal voorbereid blijven op rampen en grootschalige incidenten; betere inrichting en facilitering van de veiligheidsketen, zodat passend en op de juiste schaal wordt gereageerd op signalen van (dreigende) onveiligheid.
Gerealiseerde resultaten 2011
Regionalisering van de brandweer In 2011 heeft het bestuur van de Veiligheidsregio besloten dat de gemeentelijke brandweerkorpsen uiterlijk 1 januari 2014 zullen opgaan in 1 regionale brandweer. Daartoe is in 2011 een projectopdracht opgesteld die inmiddels is vastgesteld door het bestuur van de Veiligheidsregio. Onderdeel van het regionalseringsproject is het deelproject „kwaliteit‟. Binnen dit deelproject zal de noodzakelijke kwaliteitsverbetering van de gehele veiligheidsketen aan de orde komen.
Kwaliteitsslag Brandweer Heerenveen Doelstelling voor 2011 was om te komen tot een beleidsplan Brandweerzorg 2011-2014 waarin zou worden aangegeven op welke wijze brandweer Heerenveen op zelfstandige wijze de noodzakelijke kwaliteitsverbeteringen door zou voeren. Vanwege de koerswijziging (onder druk van de voorgenomen wijziging Wet Veiligheidsregio‟s) die er
11
begin 2011 plaatsvond v.w.b. de regionalisering van de brandweer is er afgezien van het opstellen van dit beleidsplan. De ontwikkelingen binnen de veiligheidsregio volgden elkaar in een dermate hoog tempo op dat het niet mogelijk en zinvol is om als Heerenveen een volledig eigen koers te varen als het gaat om de ontwikkeling van de brandweerzorg de komende jaren.
In 2011 zijn desalniettemin o.a. de volgende kwaliteitsverbeteringen gerealiseerd: al het vrijwillig brandweerpersoneel heeft een aanstelling gekregen conform het Besluit personeel Veiligheidsregio‟s; In 2011 is in Heerenveen een nieuwe tankautospuit in gebruik genomen waardoor het blussen van brand veiliger en effectiever plaatsvindt; In 2011 is een watertankcontainer in gebruik genomen waardoor in voldoende bluswater kan worden voorzien op die plaatsen waar de levering van bluswater via brandkranen of open water te kort schiet. In 2011 is ook een begin gemaakt met het opstellen van een nieuw dekkingsplan voor de brandweerzorg in Fryslân. Het bestuur van de veiligheidsregio heeft het voornemen om gebruik te maken van de wettelijke mogelijkheid om gemotiveerd af te wijken van de wettelijke opkomsttijden door de normtijden met 50% te verhogen. Afgezet tegen deze Friese norm is de brandweer in de gemeente Heerenveen in 60% van de gevallen op tijd ter plaatse. Het streven is om in minimaal 80% van de gevallen op tijd ter plaatse te zijn. Om de Friese norm te mogen toepassen is het noodzakelijk om compenserende maatregelen te treffen in bijvoorbeeld preventieve sfeer. Welke maatregelen dit betreft moet duidelijk worden uit een zogenaamd brandrisicoprofiel. In 2011 is een begin gemaakt met het opstellen van dit brandrisicoprofiel.
Voorbereiding gemeentelijke organisatie op rampenbestrijding en crisis beheersing In 2011 is het „deelplan bevolkingszorg‟ geïmplementeerd binnen onze gemeentelijke organisatie. Dit deelplan is onderdeel van het regionale crisisplan waarin de multidisciplinaire organisatie van de rampenbestrijding en crisisbeheersing in de veiligheidsregio Fryslân wordt uitgewerkt. Dit regionale crisisplan vervangt de gemeentelijke rampenplannen. Op grond van het deelplan bevolkingszorg wordt onder coördinatie van de veiligheidsregio Fryslân ten behoeve van de (voorbereiding op) rampenbestrijding en crisisbeheersing samengewerkt tussen de Friese gemeenten. De medewerkers van de Heerenveense gemeentelijke crisisorganisatie zijn in 2011 geïnstrueerd over deze nieuwe structuur en hun rol en taak hierin, daarnaast is in regionaal verband gestart met het opleiden en oefenen van de gemeentelijke medewerkers conform deze nieuwe structuur. Ook is geoefend met het nieuwe alarmeringsyteem van de gemeentelijke crisisorganisatie.
Gerealiseerde resultaten uit het Uitvoeringsprogramma Integrale Veiligheid 2011 Basis voor het uitvoeringsprograma 2011 was nog het beleidsplan “Op Schaal, nota integrale Veiligheid” (2008). Deze kadernota is eind 2011 geactualiseerd vastgesteld door de raad: “Op Maat, nota integrale Veiligheid 2011 t/im 2014”. Onderstaand wordt m.n. ingegaan op de specifieke acties voor 2011.
Veilige woon- en leefomgeving: buurtbemiddeling door vrijwilligers: pilot bemiddeling in de buurt (mediation) projectduur 1 maart 2011 tot 1 maart 2012 - is uitgevoerd en heeft geresulteerd in 14 in behandeling genomen casussen (tot 1 januari 2012 aanpak “hufterige buren”: protocol is in ontwikkeling; prioriteit in samenhang met buurtbemiddeling in kadernota Op Maat; in 6 gevallen is er een oplossing bereikt, in 4 gevallen is er geen oplossing bereikt (andere partij wil niet dan wel is niet bereikbaar), 2 gevallen doorverwezen en nog 2 gevallen zijn er in behandeling. Burgernet: is ingevoerd medio 2011; per 31 december 2011 doen 2.746 inwoners van de Gemeente Heerenveen mee (6,32% van de totale bevolking); dit aantal ligt iets onder het provincial gemiddelde (7,02%).
12
Bedrijvigheid en Veiligheid: Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO) bedrijventerrein Heerenveen-Zuid: dit is gerealiseerd; de bedrijventerreinen Heerenveen-Noord en IBF/De Kavels zijn gehercertificeerd met het KVO Implementatie Voetbalwet: niet nodig geweest; is nu in afwachting van zgn Voetbalverordening waarbij eigen locale regelgeving kan worden vastgesteld door raad en bevoegheden eerder en sneller ingezet kunnen worden door burgemeester. Jeugd en Veiligheid: Convenant tussen ketenpartners: afspraken en werkwijze zijn (nog) niet vastgelegd binnen het zgn. Centrecourtoverleg. Dit staat echter een effectieve groepsaanpak hinderlijke en overlastgevende jeugd(groepen) niet in de weg: uitvoering huidige nota Jeugd- en onderwijsbeleid en uitvoeringsplan jeugd, alcohol en overige genotmiddelen. Specifieke doelgroepen: Geactualiseerd beleid t.a.v. nazorg ex-gedetineerden is uitgevoerd: de gemeente Heerenveen sluit zich gedurende 2011 en 2012 aan bij het voorstel van het Veiligheidshuis Fryslân om de nazorg van ex-gedetineerden gecoördineerd te laten verlopen voor alle Friese gemeenten. Integrale Veiligheid algemeen: Communicatieplan integrale veiligheid wordt uitgevoerd afhankelijk van de actualiteit.
Maatschappelijke effecten n.v.t. 1.3.6. Heerenveen verleent diensten ER-doelen
Meer eigen verantwoordelijkheid voor burgers en bedrijven bij vergunningverlening; Het aanvragen van diensten en producten toegankelijker maken door inzet website als digitale balie.
Gerealiseerde resultaten 2011
In juni 2011 is de nota Visie en Strategie op Deregulering door de raad vastgesteld.
Vergunningverlening; wabo en digitalisering 2011 is het eerste volledige jaar geweest waarin vergunningverlening plaats heeft gevonden onder het regime van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Vergunningen aanvragen en het proces van vergunningverlening is daarbij flink veranderd. Hoewel de Wabo op 1 oktober 2010 in werking is getreden , is ook 2011 benut om de organisatie en de processen rond vergunningverlening verder te verbeteren. Het aanvragen van omgevingsvergunningen dient in principe plaats te vinden met behulp van het Omgevings Loket Online (OLO), dus digitaal . In 2011 is door gemiddeld 60% van de aanvragers digitaal hun omgevingsvergunning aangevraagd. De landelijke digitale voorziening is echter niet toegesneden op aanvragen van een vergunning volgens het Heerenveens Model en het Ministerie van VROM heeft desgevraagd aangegeven de OLO niet aan het Heerenveens Model aan te willen passen. Er is in 2011 overigens nauwelijks vraag naar het Heerenveens Model geweest.
Website Eind 2011 zijn wij begonnen met de vervanging van het CMS, de "motor" onder de gemeentelijke website, het RIS en het intranet. Inmiddels is een nieuwe gemeentelijke website online. Zowel voor het technisch als het functioneel beheer is er een Webteam actief. Ook beschikken we in de organisatie over een groot aantal webreadacteuren die
13
onder leiding van de webcoördinator staan. Zij dragen gezamenlijk de verantwoordelijkheid voor de inhoud (content). Daarmee is er vooralsnog een goede vertrekbasis om de gemeentelijke website als digitaal loket en informatiekanaal door te ontwikkelen. De ontwikkeling van de website in de jaren voor 2012 en met name de gaandeweg afnemende kwaliteit van de website hebben ons genoodzaakt expliciet invulling te geven aan het beheer van de site. In het 1e kwartaal van 2012 zal de laatste hand aan de website worden gelegd. Dit betreft het oplossen van "kinderziektes" en vervolmaking van de content (de inhoud). In dit kwartaal zal ook het nieuwe RIS worden opgeleverd en het ontwerp voor het nieuwe intranet. Het nieuwe intranet zal, naar verwachting, in 2012 in gebruik worden genomen. Maatschappelijke effecten
Met de nieuwe APV hebben wij in 2011 verder vorm gegeven aan het terugtreden van de overheid op tal van deelterreinen; dit in lijn met de door u in juni 2011 vastgestelde visie deregulering. Dit heeft een positieve invloed op de kwaliteit van de dienstverlening op de bedoelde terreinen.
1.3.7. Heerenveen handhaaft ER-doelen
betere handhaving van wet- en regelgeving; verder aanpassen van onnodige en ondoorzichtige regelgeving mogelijkheden van de gemeente Heerenveen.
binnen de juridische
Gerealiseerde resultaten 2011
Eind 2011 is een begin gemaakt met de evaluatie en herijking van het handhavingsbeleid (Nota Gericht Lokaal Handhaven). In het kader daarvan is tevens begonnen met de (verplichte) Handhavingsjaarverslagen 2010 / 2011. De afdeling Handhaving heeft in 2011 inspecties verricht en zonodig vervolgacties ondernomen op grond van verleende vergunningen, klachten, verzoeken tot handhaving en constateringen in het veld. Op bouwgebied werden rond de 1500 inspecties verricht, op milieugebied meer dan 600 , in het kader van het Gebruiksbesluit – gericht op brandveiligheid – circa 140. Naar aanleiding van klachten op gebied van bouw en milieu werden ongeveer 160 inspecties uitgevoerd en in relatie tot APV en overige wetten werden om en nabij de 500. In 2011 werden extra inspanningen verricht ten aanzien van de brandveiligheid bij verzorgingstehuizen en hotels en naar aanleiding van de gebeurtenis in Leeuwarden (mei 2011) met afvallende galerijplaten aan flats, is de afdeling Handhaving in 2011 een onderzoek begonnen in Heerenveen. Hierbij is een inventarisatie gemaakt van verdacht zijnde appartementen en woningen met balkonconstructies van dezelfde soort en leeftijd. Hiervoor zijn ca. 120 locaties bezocht. Totaal zijn in 2011 in 94 dossiers uiteenlopende juridische (vervolg)acties ondernomen, waarvan 38 vooraankondigingen en 9 gevallen van last onder dwangsom of bestuursdwang. In 17 zaken is een traject van buurtbemiddeling ingezet. De handhaving van leerplicht richt zich vooral op preventieve trajecten met betrekking tot schoolverzuim en het voorkomen van voortijdig schoolverlaten. Pas hierna wordt gegrepen naar repressieve middelen. Zo zijn er in het schooljaar 2010/2011 in 26 gevallen proces verbaal opgemaakt. Het aantal interventies is daarmee licht gestegen t.o.v. voorgaande schooljaren.
14
Begin 2011 is de 26e (gedereguleerde) APV door de raad vastgesteld. Inmiddels wordt in het kader van het gemeentebrede traject Deregulering en de daaraan gekoppelde bezuinigingstaakstellingen gewerkt aan verdergaande voorstellen aangaande de APV, vanuit de Visie Deregulering (afschaffen vergunningen/regels t.a.v standplaatsen,uitstallingen, terrassen, reclame enz). In juni 2011 is de nota Visie en Strategie op Deregulering door de raad vastgesteld.
Maatschappelijke effecten 2011
1.3.8
De beoogde maatschappellijke effecten, veiliger en gezonder woon-werk- en leefomgeving , vermindering administratieve lasten burgers en meer eigen verantwoordelijkheid bij burgers en bedrijven bij de naleving van wet-en regelgeving staan nog steeds Heerenveen koopt in
ER-doelen
doelmatiger en rechtmatig inkopen; maatschappelijk verantwoord inkopen/duurzaam inkopen.
Gerealiseerde resultaten 2011 De evaluatie van het inkoopbeleid door K&A is eind 2011 gestart. In dezelfde periode is ook een onderzoek gestart naar de mogelijkheden van samenwerking met buurgemeenten op het gebied van inkoop. Ook in 2011 is bij de inkoopacties aandacht gegeven aan duurzaamheid in het kader van:
het plaatsen van zonnepanelen bij het gemeentehuis en de gemeentewerf oplaadpunten gebruik duurzame materialen bij „werken‟ (doorlopend).
Inkopen uitgedrukt in geld
164.233
565.000
136.163
20.000
R&R V&O P&V
O&O K&A
7.641.443
Inkooptrajecten uitgedrukt in aantallen per dienst
15
Totaal aanbestedingen in 2011
8
1 R&R
7
V&O 45 31
P&V O&O K&A
Maatschappelijke effecten 2011 n.v.t. 1.3.9 Heerenveen verbetert ER-doelen
beter zicht op de effectiviteit, efficiency en rechtmatigheid; verdere professionalisering van de dienstverlening; verdere ontwikkeling naar een organisatie waar medewerkers eigen verantwoordelijkheid tonen en vrijheid hebben in de manier waarop zij hun vooraf afgesproken bijdrage aan de doelen van de organisatie leveren; verdere verbetering van de P&C-instrumenten (programmabegroting, dienstplannen etc.) op basis van een themagerichte indeling en aansluiten bij de gemeentelijke huisstijl; verdere verbetering van de P&C-instrumenten op basis van een themagerichte indeling en aansluiten bij de gemeentelijke huisstijl; betere informatiehuishouding, door onder meer de verticale (per dienstonderdeel) te veranderen in een horizontale (organisatiebrede) informatievoorziening.
Gerealiseerde resultaten 2011
Programma Eén in Dienstverlening Het Programma Eén in Dienstverlening heeft in 2010 een impuls gekregen. Het College heeft begin 2010 een nieuwe opdracht voor het programma Eén in Dienstverlening vastgesteld. Mede door invulling te geven aan deze opdracht wordt de samenhang tussen ongeveer 40 projecten, de aansluiting met de organisatie en het gebruik van de overheidsbouwstenen zichtbaar gemaakt. De planhorizon van het programmaplan is gesteld op de periode 2010-2015.
De herijkte visie is in maart 2011 door de Raad vastgesteld. Aangekondigd was dat, naast de voortgang van alle projecten, in 2011 het vernieuwen van ongeveer 10 dienstverleningsprocessen op de agenda staat. In mei 2011 zijn zgn. Gangmakers
16
ingezet voor 9 dienstverleningsprocessen. Zij kregen de opdracht een herontwerp uit te voeren op de processen. Op basis van het in maart vastgestelde plan van aanpak “doorontwikkeling KCC” is in september een projectleider gestart. Een succesvol onderdeel van de doorontwikkeling was een pilot telefonisch vragen beantwoorden in het KCC, van burgers die in november een aanslag brede rioolheffing hadden ontvangen (ong. 1000 aanslagen). Bij het ontwikkelen van de vernieuwde website is besloten te kiezen voor een decentraal webredacteurenmodel en het (tijdelijk) aantrekken van een webcoordinator. Die zal vanuit de afdeling publiek de informatievoorziening op de website redigeren.
In 2011 is het aantal inkomende telefoon licht afgenomen ten opzichte van 2010. Bij het kanaal balie is merkbaar dat het aantal baliecontacten is toegenomen. Reden hiervoor zijn verstoringen op andere kanalen. Door certificaat problemen van Diginotar en werkzaamheden aan de website en het digitale loket, was dit kanaal slecht bereikbaar. Burgers waren genoodzaakt aanvragen aan het loket te komen doen in plaats van digitaal. Echter ook verstrekking van de gratis Nederlandse Identiteitkaart (NIK) in september tekent zich hierbij af. Voor 2012 zijn de leges substantieel verhoogd. Gezinnen hebben eind 2011 nog kunnen profiteren van de – toen nog – lagere leges. Dit gaf eind 2011 een extra drukte.
Maatschappelijke effecten 2011
n.v.t.
1.3.10
Heerenveen beheert eigendommen en zaken
ER-doelen
beter en gecentraliseerd inzicht in gemeentelijke (te beheren) zaken en eigendommen; beter (vastgoed)beheer.
Gerealiseerde resultaten 2011 Vastgoedbeheer wordt volledig uitgevoerd door de eigen dienst waarbij alleen voor zeer specifieke diensten gebruik wordt gemaakt van externe expertise. De verhuuropbrengsten zijn stabiel en hoewel de kantorenmarkt in 2011 een fikse deuk heeft opgelopen zijn de gemeentelijke kantoorpanden niet geconfronteerd met leegstand. Vooruitlopend op gemeentelijke herindeling vindt onderzoek en studie plaats naar kansen en bedreigingen. Maatschappelijke effecten 2011 n.v.t. 1.3.11
Heerenveen schept organisatorische randvoorwaarden
ER-doelen
effectiever lerende ambtelijke organisatie; blijvende aandacht voor integriteit; heldere kaders communicatiebeleid; medewerkers breder inzetbaar; sterke verbetering stabiliteit van de voorzieningen centraal en decentraal; hogere snelheid in dataverkeer; flexibeler en breder gebruik van ICT als informatiebron, zowel voor onze burgers alsinterne gebruikers; beter ingericht naar ook toekomstige in- en externe ontwikkelingen in samenwerkingsvormen; beter ingericht en toegerust op de steeds enorm toenemende vraag naar digitale informative; 17
een beter op de individuele rol van de medewerkers ingerichte werkplek; betere en efficiëntere voorziening voor koffie en catering; efficiënter gebruik van de ruimte in onze gebouwen.
Gerealiseerde resultaten 2011
Human Resource Management In 2011 zijn wij gestart met de ontwikkeling van een nieuwe HRM visie en nieuw HRM beleid. De ontwikkelingen binnen en buiten de gemeenten noodzaken ons daartoe. De HRM visie is inmiddels gereed en bestaat uit een zestal speerpunten die ontwikkeld moeten worden. De zelfredzaamheid van de medewerker staat centraal in de visie. Randvoorwaarde voor de realisatie van de visie is een kwalitatieve analyse van ons personeelsbestand. In 2011 hebben wij die analyse voor een deel van de organisatie laten uitvoeren. De rest van de organisatie volgt in 2012. Inmiddels is begonnen met de ontwikkeling van de speerpunten werving en selectie en mobiliteit. De speerpunten functioneren, beoordelen en belonen, leiderschap, goed werkgeverschap en managementinformatie volgen in 2012.
In 2012 zullen wij aansluiten bij een landelijk ontwikkelde systematiek voor functiewaardering genaamd HR21. Het gebruiken van HR21 is doelmatiger dan het in eigen beheer in stand houden van een systematiek voor functiewaardering. In 2011 hebben wij een onderhoudsronde functiewaardering gedaan om te zorgen dat ons waarderingsbestand voldoende bij is voordat wij overstappen naar deze nieuwe systematiek.
Communicatie In 2011 hebben wij de communicatie dienstverlening in opzet verbeterd. Dat heeft geleid tot communicatieve uitgangspunten gericht op versterking van het merk Heerenveen, op verbetering en doorontwikkeling van de communicatieve vaardigheden van bestuur en organisatie (waaronder het gebruik van social media), op aansluiting bij de beleving van de doelgroepen, op aansluiting bij de beleidsthema's, op het inzetten van communicatie aan de voorkant van gemeentelijke processen of projecten, op huisstijl en taalgebruik, op stadspromotie en burgerparticipatie en verdere digitalisering van de communicatie. Ook hebben wij in 2011 geautomatiseerde ondersteuning van het communicatiewerk geïmplementeerd. Dit systeem, genaamd Communicatie Cockpit, wordt in 2012 verder doorontwikkeld.
Kwaliteit van dienstverlening op ICT terrein In 2011 is het grote herinrichtingsproject voor de ICT-omgeving afgerond. Belangrijk is het feit dat we nu helemaal op orde zijn in de Ict omgeving, van going-concern tot en met backup uitwijk en restore. We voldoen nu aan de strengste eisen die daaraan gesteld worden.
Werkplekinrichting of efficiënter gebruik van ruimten in gebouwen Ook het afgelopen jaar heft in het teken gestaan van optimalisering werkplekken. Zo is de begane grond naar aanleiding van een evaluatie aangepast. Het algemene uitgangspunt daarbij is efficient gebruik van ruimtes en gebouwen en het zorgdragen voor flexibel werken.
Catering en koffievoorziening In 2011 hebben we het cateringsconcept kunnen invoeren en de kantine en loungeruimte opnieuw ingericht. Een grote operatie, met effecten voor de hele organisatie.
Digitalisering Eind 2010 is het project Digitalisering Documenten en Processen (DDP) ontmanteld. Het gedachtegoed van DDP is geïncorporeerd in het programma Eén in Dienstverlening. Begin 2011 is gebruikt om de aansluiting van het financiële system op het standard
18
document management system (Corsa) van de Gemeente en de digitalisering van bezwaar en beroep. In de tweede helft van 2011 zijn twee projecten opgestart die niet binnen de huidige scope van het programma Eén in Dienstverlening passen: digitaliseren van de WMO en Werk & Inkomen dossiers (WIMO) en het digitaliseren van de inkomende, uitgaande facturenstroom. Beide projecten hebben als doelstelling om het interne proces efficiënter te laten verlopen. Daarnaast is eind 2011 een start gemaakt met het voorbereiden van de interne organisatie op de veranderende rol van documentaire informatievoorziening. Maatschappelijke effecten 2011 1.4
n.v.t. Wat heeft het gekost
(Bedragen x €1.000)
Begroting 2011
Lasten
010 Bestuurszaken 129 Veiligheidsbeleid 202 Dierenopvang 205 Privaatrechtelijke Zaken 212 Beheer eigendommen 229 Kermissen, markten, evenementen 310 Belastingen 315 Openbare orde en rampenbeheersing 320 Vergunningverlening, verkeer 331 Bouwvergunningen 332 Overige vergunningen 350 Verkiezingen 351 Reisdocumenten 352 Burgerlijke stand 390 Brandweer 402 Oud archief 410 Algemene uitgaven en inkomsten 411 Algemene uitkering gemeentefonds 412 Beleggingen 413 Onvoorziene uitgaven 415 Saldo kostenplaatsen 420 Voormalig personeel 430 Rechtsbescherming 431 Communicatie 501 Griffie Totaal Lasten
2.370 24 45 648 505 647 875 139 28 2.040 646 91 835 679 2.429 45 1.784 13 483 99 6 330 219 521 995 16.495
19
Begroting 2011 na wijzigingen
2.333 24 45 648 547 640 875 139 28 2.137 646 91 846 679 2.607 45 10.219 13 483 25 6 351 219 543 1.013 25.201
Rekening 2011
2.285 24 45 629 629 656 1.410 101 19 2.113 636 76 887 704 2.531 38 71.996 13 456 7 85 347 210 531 903 87.329
Verschil Begroting Rekening 2011 48 0 -1 19 -82 -16 -535 38 9 24 11 16 -42 -25 76 7 -61.778 0 28 18 -79 4 8 12 110 -62.128
(Bedragen x €1.000)
Begroting 2011
Baten
Begroting 2011 na wijzigingen
Rekening 2011
Verschil Begroting Rekening 2011
010 Bestuurszaken 129 Veiligheidsbeleid 202 Dierenopvang 205 Privaatrechtelijke Zaken 212 Beheer eigendommen 229 Kermissen, markten, evenementen 310 Belastingen 315 Openbare orde en rampenbeheersing 320 Vergunningverlening, verkeer 331 Bouwvergunningen 332 Overige vergunningen 350 Verkiezingen 351 Reisdocumenten 352 Burgerlijke stand 390 Brandweer 402 Oud archief 410 Algemene uitgaven en inkomsten 411 Algemene uitkering gemeentefonds 412 Beleggingen 413 Onvoorziene uitgaven 415 Saldo kostenplaatsen 420 Voormalig personeel 430 Rechtsbescherming 431 Communicatie 501 Griffie Totaal Baten
0 0 9 0 272 384 9.045 0 21 788 169 0 586 75 83 2 2.642 43.626 1.793 0 0 0 0 0 0 59.497
0 0 9 0 405 377 10.196 0 16 908 174 0 563 75 103 2 12.363 44.425 1.813 0 0 0 0 0 0 71.431
1 0 9 0 478 393 10.770 0 47 885 201 0 609 96 137 4 12.206 44.753 1.863 0 12 0 0 0 4 72.468
1 0 0 0 73 16 574 0 31 -23 27 0 46 21 34 2 -157 328 50 0 12 0 0 0 4 1.037
Saldo Lasten / Baten
43.002
46.230
14.861-
-61.091
Algemene toelichting verschillen begroting 2011 en rekening 2011 310 Belastingen In het verslagjaar lopen met name de ontwikkelingen op het gebied van de precario-belasting in het oog. Heerenveen heeft per 1 juli 2011 een precarioheffing aan belastingplichtigen opgelegd. Na een grondige beoordeling zijn naast de elektriciteitsnetten ook de gasleidingen in de heffing betrokken. De opbrengst beloopt daardoor € 1.288.000 voor een half jaar, te weten € 806.000 voor de electriciteitsnetten en € 481.000 voor de gasleidingen. Het volledige bedrag van ruim € 1,2 mln. is door ons ontvangen. Tegen beide heffingsobjecten zijn bezwaarschriften ingediend, waardoor met name de juridische status voor de gascomponent onzeker is. Die onzekerheid houdt verband met mogelijke afspraken en/of overeenkomsten uit het verleden. In lijn daarmee vormen wij in de jaarrekening 2011 een voorziening van € 481.000. De raming lag op € 790.000, voor alleen de electriciteitsnetten. Met de heffing op de gasnetten zowel als de vorming van de voorziening was in de ramingen geen rekening gehoden.De realisatie komt, na het treffen van de voorziening, op € 806.000. 390 Brandweer Het taakveld Brandweer sluit het jaar af met een batig saldo van bijna € 110.000. Eén van de voornaamste oorzaken is de compensatie van door Hulpverleningsdienst Fryslân betaalde BTW door de deelnemende gemeenten, in ons geval gaat het om € 36.000. Bij de inkomsten wegens dienstverlening en facilitering van Brandweeropleidingen Noord was sprake van hogere ontvangsten ad € 30.000. Verder is, als uitvloeisel van ondermeer de Ciska-maatregelen, sprake van een terughoudende besteding, zowel bij de lokale brandweertaken als bij de duiktaak. 410 Algemene uitgaven en inkomsten Vanwege het uitblijven van een Cao-akkoord in 2011 is het geraamde bedrag voor eventuele loonsverhoging niet gebruikt (€ 150.000. Dit bedrag maakt onderdeel uit van de voorstellen voor overheveling van 2011 naar 2012.
20
Als gevolg van het later in uitvoering nemen van projecten is sprake van lagere kapitaallasten over het jaar 2011 dan geraamd. In totaliteit een bedrag van 1,9 miljoen voordelig waarvan melding is gemaakt in de bestuursrapportage 2011 (0,6 miljoen) en de Verantwoordings-en Perspectiefnota 2011 (1,1 miljoen), resteert nu nog een voordeel van € 170.000 (baten). In 2011 is het rentepercentage dat wordt toegerekend aan investeringen t.o.v. 2010 niet verhoogd, maar gehandhaafd op 3,25%. Op begrotingsbasis was rekening gehouden met een mogelijke bijstelling. Op rekeningsbasis is dit niet nodig gebleken, waardoor er er een voordeel is ontstaan van € 120.000. Bij het opschonen van oude balansposten, tussenrekeningen e.a. is per saldo een nadeel ontstaan van € 120.000. In verband met een lager rentepercentage is over 2011 € 15.500 minder aan rente betaald voor Klaverblad Noord-Oost. Afwaardering gronden: Op dit product heeft om praktische redenen de totale afwaardering van de gronden in het grondbedrijf (€ 62,27 miljoen) plaats gevonden. Het betreft een totale afwaardering van de gronden met een totaalbedrag van € 79,5 miljoen en een vrijval van de Voorziening verliezen grondbedrijf van totaal € 17,23 miljoen. Voor een nadere toelichting hierop wordt kortheidshalve verwezen naar de inleiding van deze Themarekening. 411 Algemene uitkering gemeentefonds De decembercirculaire gemeentefonds 2011 bevat een eenmalig voordeel in 2011 van € 328.000. 412 Beleggingen Het voordeel op beleggingen bedraagt in 2011 € 77.000. Dit wordt met name veroorzaakt door hogere renteopbrengsten in de Themarekening als geraamd. 415 Saldo kostenplaatsen Op de kostenplaatsen is per saldo sprake van een tekort van € 66.500.Op deze kostenplaatsen worden met name de budgetten verantwoord die betrekking hebben op de bedrijfsvoering, hoofdzakelijk salariskosten. 501 Griffie In verband met ziekte van 2 raadsleden zijn er extra kosten gemaakt voor vervanging, nadelig € 18.000. De kosten voor de rekenkamer zijn lager dan geraamd, voordelig € 45.000. De salariskosten zijn lager dan geraamd omdat een vacature niet is ingevuld, voordelig € 30.500. In 2011 zijn op twee onderdelen beschikbare middelen niet besteed, t.w. nieuwe website/BIS (€ 12.500) en werkprogramma raad (€ 18.500). Beide bedragen zijn meegenomen in het voorstel voor overheveling van budgetten van 2011 naar 2012. Op diverse budgetten o.a. fractievergoedingen, overige kosten is minder uitgegeven dan geraamd, totaal voordelig € 25.700.
21
1.5
Reserves en voorzieningen Reserves en voorzieningen thema 1: Heerenveen bestuurt en organiseert
Reserve Omschrijving 60700 Algemene Reserve geblokkeerd 60705 Algemene reserve niet geblokkeerd 60707 Algemene reserve niet gebl. MJP 2008-2011 60710 Algemene bedrijfsreserve exploitatie gronden 62450 Dienstreserve Visie en Ontwikkeling 62530 Eigen risico tractie 62555 Leegstandsrisico Werk-State a/d Trambaan 62570 Dienstreserve Regie en Realisatie 62655 Dienstreserve Publiekszaken en Veiligheid 62710 Facilitaire diensten en middelen 62720 Digitaal Archiveren 62730 Informatie Communicatie Technologie 62740 Effecten invoering BTW-compensatiefinds 62790 Reserve kapitaallasten 62795 Frictiekosten concern Totaal reserves
Stand 1-1-11 Storting Onttrekking Stand 31-12-11 Rente 26.955.892 0 7.850.000 19.105.892 1.261.536 6.670.941 234.697 1.650.822 5.254.816 0 560.000 0 560.000 0 0 3.299.204 118.699 504.100 2.913.803 118.699 235.000 0 0 235.000 0 119.857 1.798 0 121.655 1.798 77.142 0 0 77.142 0 67.284 150.000 0 217.284 0 155.622 0 0 155.622 0 87.039 90.196 0 177.235 0 21.604 10.775 0 32.379 0 27.084 11.825 0 38.909 0 229.867 0 229.867 0 0 3.610.762 117.350 245.297 3.482.814 117.350 1.014.765 800.000 336.100 1.478.665 0 43.132.062 1.535.339 11.376.186 33.291.215 1.499.382
Voorziening Omschrijving Stand 1-1-11 Storting Onttrekking Stand 31-12-11 68470 Kostenverhaal herinrichting centrum Heerenveen 2.315.250 128.763 2.444.013 0 68500 Groot onderhoud gemeentehuis 256.816 0 0 256.816 68589 Groot onderhoud MFA Us Kubus 5.406 39.100 0 44.506 68590 Groot onderhoud MFA De Barte De Knipe 151.766 22.952 0 174.718 68660 Voorziening risico precario 0 481.000 0 481.000 68710 Gevolgen wet APPA 504.416 448.000 0 952.416 68750 WAO-fonds 288.866 108.500 105.732 291.634 68760 Inventaris gemeentehuis 77.062 36.360 4.483 108.939 68790 Afwikkeling projecten 716.910 487.347 466.054 738.203 68795 Faciliteiten Raad 15.576 5.150 0 20.726 68796 Millenniumactiviteiten 2008,2009 en 2010 23.990 0 5.802 18.188 Totaal voorzieningen 4.356.058 1.757.172 3.026.084 3.087.146
22
Rente 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
1.6
Totaal middelen
23
Thema 2: Heerenveen werkt !
2.1 Beschrijving en hoofdstructuur Onder het programma ”Heerenveen werkt” vallen alle activiteiten die leiden tot economische participatie en tot een structurele en duurzame versterking van de economie van Heerenveen. Het achterliggende doel is om daarmee het gemiddeld besteedbaar inkomen te vergroten van de inwoners van Heerenveen en van hen die hier werken. Het versterken van de economie betekent, dat wij streven naar het vergroten van de werkgelegenheid en het verkleinen van de werkloosheid. Enerzijds is daarvoor een economisch beleid gericht op het faciliteren en stimuleren van ondernemers(schap) nodig, anderzijds een sterk sociaal beleid. Het arbeidsmarktbeleid is de verbindende schakel tussen het economisch en het sociaal beleid. Heerenveen werkt
Versterken economische participatie van inwoners
Versterken economie
Kennisoverdracht, innovatie, ondernemerschap, samenwerking
Toerisme, recreatie, plattelandsontwikkeling
Profilering, positionering, acquisitie
Onderwijs, Arbeidsmarkt
iedereen aan het werk
ja iedereen passend werk
nee iedereen maatschappelijk/ sociaal actief
Afbakening / Relaties met thema 3
met thema 3
De activiteiten gericht op de ontwikkeling van de werkgelegenheid in de toeristische sector en op het platteland van dit thema hebben een verbinding met de activiteiten binnen thema 3 “ Heerenveen kiest voor leefbaarheid in wijken en dorpen “, waar plattelandsvernieuwing en het Investeringsbudget Landelijk Gebied ( ILG ) deel van uit maken. Jeugd- en onderwijsbeleid vallen onder dit thema voor zover het betrekking heeft op een ononderbroken schoolloopbaan, onderwijsachterstanden, leerplicht, het voorkomen van voortijdig schoolverlaten en dagarrangementen. Kinderopvang is een voorziening die het ouders mogelijk maakt om zorg en arbeid beter te combineren. Dagarrangementen (een dagarrangement is een doorlopend aanbod van voorzieningen in opvang, onderwijs en vrije tijd, voor kinderen van 0-16 jaar) hebben dit ook mede ten doel. Andere aspecten van jeugdbeleid zijn gerelateerd aan thema 3 “ Heerenveen 24
met thema 4
met thema 4 met thema 6
kiest voor leefbaarheid in wijken en dorpen “. Een adequate schuldhulpverlening is vaak voorwaarde voor een succesvolle reintegratie op de arbeidsmarkt en valt vanuit het perspectief van economische participatie onder dit thema. Vanuit het accent op de bevordering van maatschappelijke participatie maken Armoedebeleid (waaronder Schuldhulpverlening), re-integratiebeleid en beleid inburgering nieuwkomers deel uit van thema 4 “ Heerenveen bevordert meedoen “. Maatschappelijke participatie zoals vrijwilligerswerk dat via de Wurkstiper wordt bevorderd, is ondergebracht bij thema 2. Activiteiten ter versterking van de economie en werkgelegenheid zijn niet alleen verbonden met dit thema , maar hebben ook een duidelijke relatie met de diverse ontwikkelactiviteiten van thema 6. De ontwikkeling van bedrijfslocaties (bedrijventerreinen en kantoren), acquisitie van bedrijven en relatiebeheer, het versterken van het centrum (winkels en horeca) en het realiseren van een aantrekkelijke woonomgeving maken deel uit van thema 6 “ Heerenveen ontwikkelt “.
Voor onze inwoners en bedrijven wordt dit thema in de dagelijkse praktijk zichtbaar bij de volgende door ons verrichte werkzaamheden:
Onderhouden van contacten met het bestaande bedrijfsleven en bedrijven die zich in Heerenveen willen vestigen (bijvoorbeeld door bedrijfsbezoeken, netwerkbijeenkomsten op bedrijventerreinen en thema-avonden voor bedrijven); Het aanjagen van samenwerking tussen ondernemers en onderwijs (bijvoorbeeld openbedrijvendag technics4U); Het faciliteren van samenwerking tussen (centrum)ondernemers om het centrum van Heerenveen levendiger en aantrekkelijker te maken en beter te promoten; Verhogen van de economische participatie door het ondersteunen van werkzoekenden bij het vinden van een betaalde baan; Toeleiden van werkzoekenden naar de arbeidsmarkt met de inzet van een scala aan reintegratie-instrumenten; Vestigen duale Inburgeringstrajecten voor inburgeringsplichtigen en inburgeringsbehoeftigen.
2.2 Koers van Heerenveen Het thema 'Heerenveen werkt' heeft twee sporen. De hoofddoelstellingen voor de komende jaren zijn:
versterken van de economie in Heerenveen; versterken van de economische participatie in Heerenveen.
Opmerking: In 2011 heeft u een nieuw economisch beleid 2011-2016 vastgesteld, waarin nieuwe speerpunten zijn opgenomen en meer gefocust wordt op een aantal branches. In deze jaarrapportage wordt nog gerapporteerd op basis van de “oude” speerpunten. Beide bovenstaande hoofddoelstellingen zijn vanzelfsprekend onverkort van toepassing. De eerste hoofddoelstelling zoals bedoeld in dit thema wordt middels de volgende speerpunten uitgewerkt: Heerenveen stimuleert kennisoverdacht, innovatie, ondernemerschap en samenwerking Toegang tot kennis en het toepassen daarvan is goed voor ondernemers. Inspelen op nieuwe markten, producten, processen verhoogt de economische vitaliteit van het ondernemen. Het MKB is een belangrijke motor voor werkgelegenheid en het aantrekken van nieuwe bedrijven. We investeren daarom in een goede relatie met deze sector. Veel MKB bedrijven hebben te weinig tijd en aandacht voor kennisoverdracht, innovatie en samenwerking.
25
Daarnaast is het nodig om de aansluiting van het bedrijfsleven met het onderwijs te verbeteren. Het stimuleren van netwerkvorming en concrete samenwerking is essentieel. Het optimaal gebruik maken van de bestaande relatienetwerken en de accountmanagers zijn van groot belang. Heerenveen wil samen met andere partijen de kansen die er zijn benutten door projecten op te pakken en te stimuleren. Heerenveen benut de kansen op het gebied van toerisme en recreatie en stimuleert plattelandsontwikkeling Het MKB zorgt voor bedrijvigheid in de dorpen en op het platteland en heeft daarnaast een functie voor de leefbaarheid. Deze bedrijven stellen we in de gelegenheid om door te groeien op de bestaande locatie voor zover dit past qua schaal, landschap en dergelijke. Toerisme is één van de groeisectoren in de economie. Heerenveen heeft een bescheiden positie in de toeristische markt, maar kan profiteren van de kansen die er liggen. Meer geld voor vrije tijd en de aanwezige kwaliteiten van het gebied bieden een goede uitgangspositie. Het stimuleren van samenwerking en promotie is een belangrijk aandachtspunt. Middels kleinschalige projecten kan veel worden bereikt. Als gevolg van de economisch crisis heeft het binnenlands toerisme goede vooruitzichten. Regionale samenwerking is nodig om de potenties te benutten. Heerenveen scherpt haar profilering, positionering en acquisitie aan Heerenveen heeft een goed imago, zowel als woongemeente als bij ondernemers. De naamsbekendheid van de voetbalclub en Thialf dragen daar aan bij. Vanuit economisch perspectief is het belangrijk het profiel van Heerenveen verder aan te scherpen en nog sterker in te zetten als marketinginstrument (breed). Met de tweede hoofddoelstelling beogen we dat : Iedereen aan het werk is Iedereen die kan werken willen wij een eerlijke kans geven. Iedereen die tot de Heerenveense beroepsbevolking hoort is economisch zelfstandig. Het gaat dus om betaald werk. Dit is een kwantitatieve opgave. Hiervoor is nodig dat er voldoende en gevarieerde werkgelegenheid in Heerenveen is. Ook is goede ondersteuning en onderwijs nodig voor diegenen die niet op eigen kracht werk kunnen vinden. Werk gaat boven uitkering. Dat betekent dat we ons blijvend actief inzetten op het helpen vinden van een baan voor mensen die werkloos zijn of dat dreigen te worden. Jongeren hebben onze speciale aandacht. Door de economische crisis verwachtten we in 2011 een hogere instroom van werkzoekenden. Ook stagneerde de uitstroom naar werk. Door beide processen stijgt het aantal Wwb-ers met financiële gevolgen voor de gemeente van dien. We zetten daarom in op een beperking van de instroom in de Wwb. De gemeente neemt (als goed voorbeeld) meer mensen uit kwetsbare groepen in dienst of biedt hen gelegenheid om werkervaring op te doen. Ingezette instrumenten zijn Direct Werk + , verloningsconstructies, duale inburgeringstrajecten voor inburgeringsplichtigen en inburgeringsbehoeftigen. Verder wordt samengewerkt met UWV – Werkbedrijf. Jongeren Jongeren tot 27 jaar worden in het kader van de Wet Wet Investering Jongeren ( Wet WIJ) en het Jeugdplan 2009 op het Werkplein toegeleid naar werk of scholing. Herpositionering van het Jongerenpunt als frontoffice voor jongeren tot 27 jaar. Intensivering aanpak jeugdwerkloosheid in kader aanvalsplan (doel 2). Vrouwen Om meer vrouwen aan het werk te krijgen of te scholen wordt ingezet op reintegratietrajecten voor alleenstaande ouders. Evenals andere reïntegratie-instrumenten. Gezien de wijzigingen op rijksbeleid gaan we ons hier nader op beraden. Voor de personen van 45+ wordt vooral maatwerk geleverd en samenwerking gezocht met het UWV-Werkbedrijf.
26
Voor de mensen die werken is het doel dat: Iedereen passend werk heeft Dit is werk dat past bij zijn/haar kwaliteiten en ambities en zorgt dat door (bij)scholing (een leven lang leren) iedereen inspeelt op ontwikkelingen in het vakgebied. Dit is een kwalitatieve opgave en vraagt om evenwicht in vraag en aanbod op de arbeidsmarkt en partijen die hier flexibel op inspelen. Hiervoor zijn nodig innovatieve ondernemers, vraaggerichte onderwijsinstellingen, flexibele werknemers en goede samenwerking. Als de eerste doelstelling tijdelijk of voor langere tijd voor iemand niet haalbaar is, is het afgeleide doel dat diegene: Iedereen maatschappelijk of sociaal actief is Re-integratie op de arbeidsmarkt is een belangrijk doel, maar het is realiteit dat er ook mensen zijn die, ondanks allerlei inspanningen, niet in reguliere banen kunnen functioneren. Het is belangrijk dat deze mensen zoveel mogelijk maatschappelijk actief blijven. Hierbij kan gedacht worden aan vrijwilligerswerk of nieuw te creeëren banen als toezichthouder of dorpswachter. Dit onderdeel is verder opgenomen onder het thema Heerenveen bevordert meedoen. Heerenveen stimuleert samenwerking tussen de ondernemers en onderwijs Het onderwijs-arbeidsmarktbeleid draagt bij aan beide hoofddoelstellingen. De gemeente Heerenveen is actief in netwerken om de samenwerking tussen partners op het gebied van onderwijs en ondernemers te verbeteren. Speerpunten in 2011 De economische crisis verandert de doelstellingen van dit thema niet, maar leidt er wel toe dat we in 2011 net als in 2010 extra , dan wel minder inzetten op de bovengenoemde twee doelstellingen: onderwijs en arbeidsmarkt: het stimuleren van netwerken, kennisuitwisseling en samenwerking tussen overheid, ondernemers en onderwijs (de 3 O's); iedereen aan het werk: we richten ons vooral op de bemiddeling van werklozen met arbeidsmarktpotentieel naar betaald werk en op de aanpak van de jeugdwerkloosheid; een minder actieve benadering voor mensen die nu verder van de arbeidsmarkt afstaan ( zoals Nuggers ). 2.3 Doelen, resultaten en beoogde maatschappelijke effecten 2.3.1 Heerenveen stimuleert kennisoverdracht, innovatie, ondernemerschap en samenwerking ER-doelen
meer werkgelegenheid in het algemeen en specifiek op de bedrijventerreinen, in de (zakelijke) dienstverlening, in de toeristische sector in de dorpen c.q. het landelijk gebied; meer innovatiepotentieel binnen het bedrijfsleven; meer startende ondernemers.
Gerealiseerde resultaten 2011
Diverse themabijeenkomsten zijn gehouden voor ondernemers (over bedrijfsterreinen, innovatie, samenwerking, toerisme en cultuur, Smuk en Sunich en centrumpromotie); Broedstoof: omvorming voormalige brandweerkazerne tot broedplaats voor creatieve starters (gaat zowel om huisvesting als onderlinge kruisbestuiving);
27
Start Ondernemersplein Fan Fryslân: gecoördineerde inzet van overheden en intermediaire partijen gericht op kennisoverdracht, innovatie, en samenwerking; De vestiging van PostNL.
Maatschappelijke effecten 2011
Toenemend aantal startende ondernemingen (bron: Kamer van Koophandel); concreet lag het aantal startende ondernemingen in Heerenveen in 2010 op 270, het aantal overige oprichtingen op 107 (dit is exclusief lege bv’s). De grootste groep starters in Heerenveen is te vinden in de detailhandel (52), de algemene dienstverlening (42) en de facilitaire diensten (35). De werkgelegenheid in Fryslân en Heerenveen is vrij stabiel en bedraagt respectievelijk 230.000 en 20.700 banen. Na een kleine dip in 2010 (Fryslân –1,6% en Heerenveen 0,1%) is in 2011 weer sprake van een lichte groei. In Fryslân groeit het aantal fulltime banen met 1.018 (0,4%) en in Heerenveen met 182 banen (0,9%). In Heerenveen is de grootste afname te zien bij bestuur en overheid (-66 banen, een afname van 9%). Het aantal parttime banen neemt sneller toe en ligt in Heerenveen op ruim 4.500. In 2011 was er een toename van ruim 300 (bijna 8%) die met name werd veroorzaakt door een opvallende (bijna) verdubbeling voor het onderwijs. In 2010 is STK Fryslân verhuisd van Leeuwarden naar Heerenveen. Deze organisatie is werkgever van 465 trainer/coaches in de sportwereld. Deze parttimers zijn feitelijk niet aan het werk in de gemeente Heerenveen, maar worden hier wel geteld. Sectie omschr
2007
2008
2009
2010
2011
458
458
468
438
437
3139
3220
3242
3224
3224
286
270
271
267
259
Bouwnijverheid
1280
1303
1260
1161
1173
Handel en reparatie
3079
3160
3117
3107
3135
Vervoer, opslagen communicatie Horeca
1738
1614
1674
1691
1725
431
427
434
407
440
521
518
468
515
539
2446
2539
2718
2680
2688
701
726
727
733
667
1454
1488
1621
1589
1603
3156
3284
3675
3850
3916
767
811
867
855
893
Totaal
19456
19818
20542
20517
20699
Groei
1333
362
724
-25
182
7,4
1,9
3,7
-0,1
0,9
8,59
8,55
8,84
8,98
9,02
Landbouw/visserij Industrie/delfstoffenwinning Nutsbedrijven
Financiële instellingen Zakelijke dienstverlening Openbaar bestuur en overheid Onderwijs Gezondheids- en welzijnszorg Overige dienstverlening
Groei % Aandeel Heerenveen in Fryslan % Totaal Provincie
226571
231800 232291 228517
229535
2.3.2 Stimulering toerisme, recreatie en plattelandsontwikkeling ER-doelen
grotere werkgelegenheid in de toeristische en recreatieve sector; meer regionale samenwerking en projecten (voorzieningen, promotie en productontwikkeling.
28
Gerealiseerde resultaten 2011
Provinciaal toeristisch dienstencentrum is opgericht, toeristisch aanjager Zuidoost Fryslan en toeristisch netwerk Zuidoost Fryslân is operationeel en de inhoudelijke en strategisch rol van de lokale VVV is versterkt; Gemeente neemt weer deel aan provinciaal recreatieschap (Marrekrite) waarbij ook de landrecreatie is opgenomen; Monitor toerisme, recreatie en plattelandsontwikkeling in regionaal verband (Friese Wouden) is ontwikkeld (doel 1 en 2). Diverse projecten van start op het gebied van plattelandsontwikkeling, zoals de Frije Wiken en Platteland leeft.
Maatschappelijke effecten 2011
n.v.t.
2.3.3
Profilering, positionering en acquisitie
ER-doelen
het binnenhalen van meer bedrijven uit de Randstad en de rest van Nederland; faciliteren van de groei van al gevestigde bedrijven.
Gerealiseerde resultaten 2011
Start gemaakt met gezamenlijke lobby F4 (gemeenten Leeuwarden, Smallingerland, Heerenveen en Sneek) en provincie voor de contacten met het Rijk; Heerenveen is actief verbonden met Fan Fryslân (provinciale aanpak voor integrale promotie Fryslân; Er zijn meer bezoekers geweest in en bestedingen gedaan in het centrum van Heerenveen (koopstromenonderzoek).
Maatschappelijke effecten 2011
In de totaallijst van Elseviers Toplocaties 2011 die aangeeft hoe de economische ontwikkeling in brede zin is geweest, scoort Heerenveen landelijk een 14e plaats. In het Noordelijk onderzoek van MKB en Kamer van Koophandel naar de MKBvriendelijkste gemeente scoort Heerenveen in 2011 een goede 4e plaats ( 2008 nog 17e). Op imago als vestigingsplaats scoren we in Noord-Nederland na Groningen een 2e plek.
2.3.4
Onderwijs - arbeidsmarkt
ER-doelen
betere aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt voor zowel het regulier beroepsonderwijs als het volwassenenonderwijs (SEB 2005); betere samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen.
Gerealiseerde resultaten 2011
Gestart met opzetten van een strategische denktank van waaruit diverse (samenwerkings)projecten worden geïnitieerd; Versterkte samenwerking met Ondernemersplein Fan Fryslân; Herpositionering van het Jongerenpunt als frontoffice voor jongeren tot 27 jaar; Eenduidige werkgeversbenadering.
29
Maatschappelijke effecten 2011 2.3.5
n.v.t. Iedereen aan het werk
ER-doelen
lagere instroom cliënten in de WWB; meer duurzame uitstroom van cliënten WWB naar betaald werk; minder werkloze jongeren (collegeprogramma 2010-2014 en Wet investeren in jongeren WIJ); meer maatschappelijke participatie voor cliënten WWB die een grotere afstand tot de arbeidsmarkt hebben; meer succesvol ingeburgerde mensen met betaald werk; groter gebruik van voorzieningen op het gebied van volwasseneneducatie; alle kinderen/jongeren sluiten de schoolloopbaan af met een diploma dat past bij hun kwaliteiten; meer vrouwen aan het werk; meer flexibele mogelijkheden voor kinderopvang.
Gerealiseerde resultaten 2011
Wanneer de werkgelegenheidsontwikkeling met andere gemeenten (F4 en A7) wordt vergeleken ontstaat het volgende beeld.
gemeente Heerenveen Leeuwarden Sudwest Fryslân Smallingerland Opsterland Skarsterlân
Werkgelegenheid 2011 20699 54534 30083 24074 7559 9938
Ontwikkeling 2011 +0,9 +0,6 -0,1 +1,6 -2,1 -0,5
Aandeel in prov wgl
Aandeel in beroepsbevolkng 6,7% 11,1% 6,2% 9,4% 7,3% 5,1% 7,6% 6,0%
Ontwikkeling 2011 +56 +1459 -361 +71 -58 +51 +1313 -16960
9,0 23,8 13,1 10,5 3,3 4,3
Werkloosheid (bron UWV) gemeente Heerenveen Leeuwarden Sudwest Fryslân Smallingerland Opsterland Skarsterlân Fryslân Nederland
Werkloosheid Dec 2011 1330 5208 2370 2358 996 637 22923 472804
30
Ontwikkeling aantal bijstandscliënten
Overzicht bijstandscliënten
1000
aantal
800 600 instroom
400
uitstroom
200
uitkeringsgerechtigd
0 2007
2008
2009
2010
2011
kalenderjaar Het is opvallend dat sinds 2008 het aantal cliënten trendmatig stijgt. Ondanks de inzet van reintegratie instrumenten zijn wij er niet in geslaagd deze trendmatige stijging te keren. Naast de recessie kunnen voor de opvallende stijging van het aantal cliënten in 2011 twee andere verklaringen worden gegeven: Stopzetten verloningscontructie Meteos. Deze vormen van verloning hebben in de periode 2008-2010 bijgedragen aan hogere uitstroom, maar zorgen met name vanaf 2011 voor een hogere instroom, omdat de kandidaten na een korte WW periode toch weer zijn aangewezen op een WWB-uitkering. Stopzetten Direct Werk+. Sinds januari 2011 zijn wij vanwege het grote beslag op het Participatiebudget terughoudend omgegaan met dit succesvolle instrument. Dit gegeven lijkt eveneens een verklaring voor de toenemende instroom in 2011. Volwasseneducatie Minder jongeren hebben deelgenomen aan de volwasseneneducatie (VAVO) voor het behalen van een diploma. Het is een landelijke trend dat het voortgezet onderwijs minder uitval heeft en de diploma’s daar verworven worden. Kortom een positieve ontwikkeling. De invoering Participatieladder is bij het Friesland College niet gerealiseerd door interne problematiek bij deze organisatie. Bij de gemeente is de ladder wel ingevoerd ten behoeve van de trajectbegeleiding van uitkeringsgerechtigden. Meer kinderen sluiten hun loopbaan af met een diploma passend bij hun kwaliteiten Binnen RMC verband is verder vorm gegeven aan het de regionale samenwerking en zijn specifiek voor het MBO leerplicht ambtenaren actief en middels spreekuren aanwezig op locatie. Daarnaast zijn ook trajectbegeleiders voor jongeren in de leeftijd 18 -23 in de gemeente Heerenveen actief om jongeren terug te leiden naar scholing en/of werk. In 2011 is op dat terrein het netwerk in ieder geval versterkt en weten de professionals elkaar sneller te vinden. Dit heeft geleid tot minder voortijdige school uitval.
Werkplein Op 6 juni 2011 is het Werkplein Heerenveen van start gegaan. Het betreft een samenwerking tussen onze gemeente met de gemeente Skarsterlân en het UWV Werkbedrijf. Het doel is een integrale dienstverlening te bieden aan werkgevers en werkzoekenden in onze gemeenten. De werkzaamheden van het UWV worden in de komende jaren geconcentreerd in één Werkplein in Friesland en wel in Leeuwarden. De andere Werkpleinen in Friesland worden dan gefaseerd gesloten. In Heerenveen zal dat in tegenstelling tot eerdere berichten al in 2012 plaatsvinden.
31
Jongerenpunt In 2011 is het Jongerenpunt ondergebracht in het in juni 2011 geopende Werkplein, zodat aansluiting kon plaatsvinden bij de op te zetten integrale dienstverlening. De focus binnen het Werkplein op alleen een opleiding of op alleen werk werd bij een deel van de jongeren als te smal beoordeeld. Daar is een bredere CJG aanpak nodig. Door grote bezuinigingen bij het UWV worden de Werkpleinen in Friesland geconcentreerd op één locatie en dat is Leeuwarden. De andere Werkpleinen worden gesloten. Dit vraagt opnieuw om herbezinning van de positie van het Jongerenpunt.
Wet werken naar vermogen (Wijzigingen WWB) Verwezen wordt voor toekomstige ontwikkelingen naar thema 4.
Jeugdwerkloosheid In maart 2010zijn de resultaten zijn we gestart met de inzet van het Actieteam Jeugdwerkloosheid. Hiermee hebben we invulling gegeven aan de – ten opzichte van 2010gewijzigde plannen ter bestrijding van de jeugdwerkloosheid, met middelen van het ministerie SZW en ESF. Het Actieteam spreekt alle jongeren tot 27 jaar die een uitkering (WWB en WIJ) aanvragen. Het Actieteam bedient de gemeenten Heerenveen, Skarsterlân, Oost- en Weststellingwerf. De meeste jongeren worden gedurende 8 weken intensief begeleid naar werk door middel van individuele coaching, workshops en jobhunting. Hierbij wordt samengewerkt met het Jongerenpunt. In 2011 zijn de activiteiten en resultaten van het Actieteam voor de gemeente Heerenveen: Heerenveen
WWB
WIJ
WW
NUG
instroom in Actieteam Jeugdwerkloosheid SHOW
22
114
107
11
uitstroom uit Actieteam totaal
2
114
73
8
waarvan werk:
1
57
48
5
7
1
50
24
direct doorgestuurd aan gemeente na intake
opleiding: overdracht gemeente ivm zorg of einde WLA:
1
3
Door het UWV Werkbedrijf in ons werkpleingebied werden in 2011 586 jongeren naar werk bemiddeld en in 2010 500. Jongeren met een meervoudige problematiek worden buiten het Actieteam om apart benaderd. Wurkstiper Sinds maart 2010 hebben 107 mensen met behoud van uitkering werkervaring opgedaan via het Heerenveense project de Wurkstiper. Met dit resultaat is de doelstelling om honderd mensen een stap dichter bij de arbeidsmarkt te brengen ruimschoots behaald. Enkelen hebben zelfs werk gevonden, waardoor ze geen uitkering van de gemeente meer nodig hebben. Eind 2011 is het project Wurkstiper geëvalueerd. Daaruit blijkt dat re-integratie door werkervaring met behoud van uitkering een goede opstap naar de arbeidsmarkt kan zijn. In de aanpak van de Wurkstiper staat het opdoen van werkervaring centraal. Naast de werkervaring die de deelnemers persoonlijk iets oplevert heeft het project ook een maatschappelijk effect. Zo bieden bijvoorbeeld mensen als klassenassistent extra ondersteuning in het onderwijs. Voor de deelnemers zijn er naast het onderwijs werkprojecten in de groenvoorziening en de detailhandel. Omrin en het Militair Geneeskundig Logistiek Centrum werken ook mee aan werkervaringsprojecten. Zij laten zo zien maatschappelijk verantwoord ondernemer te zijn. Maatschappelijke effecten 2011. De werkloosheid in Heerenveen medio 2011 is als volgt (bron: UWV). In Heerenveen zijn circa 1.250 niet werkende werkzoekenden. Iets meer dan de helft hiervan zijn mannen, ruim de helft is 45+ en ongeveer driekwart is al langer dan 6 maand werkloos. Het aantal is ten opzichte van een jaar geleden ongeveer gelijk gebleven, maar ten opzichte van mei 2011 iets gestegen. In Friesland is in dezelfde periode sprake van een vergelijkbare stagnatie. Het
32
aandeel NWW-ers in de beroepsbevolking ligt in Heerenveen iets boven het landelijk gemiddelde (6,2 tegen 5,8 landelijk). In Friesland ligt het percentage hoger (6,9%). In Heerenveen is het aantal NWW’ers in de periode 2003-2011 sterker gedaald dan in Fryslân en Nederland. De werkzame beroepsbevolking in Heerenveen is de afgelopen paar jaar fors toegenomen, van 16.800 in 2004/2006 tot 18.800 in 2007/2009, een toename van bijna 20% (bron: CBS). Opgemerkt moet worden dat over een langere periode bezien er sprake is van een minder forse toename. In de jaren 1998 tot 2006 was een dalende tendens te zien. Duidelijk is wel dat Heerenveen een regionale werkgelegenheidsfunctie vervult, want het aantal banen is groter dan de beroepsbevolking. Uit pendelgegevens (bron: Pendelonderzoek Provincie Fryslân) blijkt dat inwoners uit grote delen van Opsterland, West- en Ooststellingwerf, Skarsterlân en Lemsterland voor hun werk georiënteerd zijn op Heerenveen. Het aantal banen (fulltime en parttime) bezet door vrouwen in Heerenveen is in de periode 2001-2010 toegenomen met bijna 30% (in Fryslân met bijna 20%) tot bijna 11.000 (bron: werkgelegenheidsregister provincie Fryslân). Grootste groei van vrouwen in het onderwijs, gezondheids- en welzijnszorg en overige dienstverlening, maar ook vervoer, opslag en communicatie. Het aantal banen bezet door mannen is in die periode ongeveer gelijk gebleven (zowel in Heerenveen als in Fryslân) en ligt op een nivo van ongeveer 13.600. Vanaf 2009 is het aantal banen van vrouwen bij financiële instellingen in Heerenveen fors teruggelopen (min een kwart!) terwijl de daling van banen van mannen relatief beperkt is gebleven (min 5%). Het aantal ondernemingen geleid door een vrouw is ongeveer 30% van het totaal aantal ondernemingen. In de branches persoonlijke diensten en algemene diensten ligt dit zelf op iets meer dan 50%. De werkloosheid (uitgedrukt in niet werkende werkzoekenden als percentage van de beroepsbevolking) blijft gedurende de betreffende collegeperiode op een lager niveau dan in de stedelijke kernen in de A7-zone en Fryslân (bron CWI ). Doelstelling vermindering aantal schoolverlaters met 10% vanaf het schooljaar 2005-2006 is gehaald; in 2011 met een percentage van 13% minder dan in 2010. Vanaf 2011 wordt een nieuwe monitor ingevoerd (nulmeting); in 2012 kunnen hiervan de eerste effecten worden gerapporteerd.
2.3.6
Iedereen passend werk
ER-doelen
een grotere doorstroming van begeleid werken plaatsen in de reguliere arbeidsmarkt voor arbeidsgehandicapten (WSW); verminderen van de wachtlijst voor een WSW-arbeidsplaats.
Gerealiseerde resultaten 2011 WSW In 2011 hebben twee onderzoeken plaatsgevonden rondom de sociale werkvoorziening. Over de uitkomsten van deze onderzoeken is de raad periodiek geïnformeerd. Mede op basis van de onderzoeken wordt in 2012 door de GR een aanvraag ingediend voor middelen voor de herstructurering van de Sociale Werkvoorziening. Ten opzichte van het jaar 2010 zijn het aantal begeleid werken plaatsingen bij een reguliere werkgever licht afgenomen. In 2010 gold het gemiddelde van 27 medewerkers, welke via de constructie BW werkzaam was bij een reguliere werkgever. Op 1 januari 2011 waren er 25 medewerkers die via de constructie Begeleid Werken waren geplaatst bij een reguliere werkgever, terwijl de teller per 1 januari 2012 op 24 staat. Het jaar 2011 begon met een wachtlijst waarop zich 79 personen bevonden. Gedurende het
33
jaar 2011 zijn er 21 nieuwe kandidaten op de wachtlijst bij gekomen, terwijl er 19 kandidaten zijn afgegaan. Per saldo gaf dit op 31 december 2011 een stand van 81 kandidaten op de wachtlijst. Van de 19 kandidaten die van de wachtlijst zijn afgegaan, heeft geen enkele kandidaat een arbeidsovereenkomst in het kader van de WSW gekregen. Reden hiervan is de aannamestop in Heerenveen in 2011. De uitstroom vanaf de wachtlijst is gerealiseerd door verhuizing, zich niet kandideren voor de WSW en ingetrokken indicaties. Het verminderen van de wachtlijst is dus niet gerealiseerd. Verloning: Tot 2011 heeft de gemeente veel kandidaten met een WWB-uitkering op de wachtlijst een arbeidsovereenkomst met verloning aangeboden, waarbij de kandidaat in afwachting van plaatsing alvast werkritme en –ervaring op kon doen binnen Caparis. Doel was om binnen maximaal 3 jaar door te stromen naar een WSW-arbeidsovereenkomst om zodoende al beter ontwikkeld en productiever aan de slag te gaan bij Caparis. Doel was eveneens om meer en sneller door te groeien richting de reguliere arbeidsmarkt. Deze verloningsconstructie is echter om twee redenen beëindigd: Ten eerste wegens het ontbreken van enig perspectief voor kandidaten op een arbeidsovereenkomst via de WSW en ten tweede om reden van het te grote beslag op het Participatiebudget. Een groot aantal kandidaten van wie de aanstelling bij Caparis werd beëindigd stroomde na een tijdelijke WW-periode weer terug in de Wet werk en bijstand. Maatschappelijke effecten 2011
n.v.t.
2.4 Wat heeft het gekost Bedragen x €1.000)
Begroting 2011
Lasten
114 Sociaal Economisch Beleid en Toerisme 125 Beleid Sociale Werkvoorziening 126 Participatie naar Werk 130 Relatiebeheer bestaand bedrijfsleven 264 Recreatie 272 Migrantenbeleid 360 Werkgelegenheid 375 Inburgering Totaal Lasten
285 11.258 113 66 41 7 5.416 855 18.041
Begroting 2011 na wijzigingen
356 12.649 113 66 41 97 5.462 724 19.508
Rekening 2011
249 11.348 113 66 41 99 5.222 737 17.875
Verschil Begroting Rekening 2011 107 1.301 0 0 0 -2 240 -13 1.633
(Bedragen x €1.000)
Begroting 2011
Baten
Begroting 2011 na wijzigingen
Rekening 2011
Verschil Begroting Rekening 2011
114 Sociaal Economisch Beleid en Toerisme 125 Beleid Sociale Werkvoorziening 126 Participatie naar Werk 130 Relatiebeheer bestaand bedrijfsleven 264 Recreatie 272 Migrantenbeleid 360 Werkgelegenheid 375 Inburgering Totaal Baten
0 10.899 0 0 0 0 4.356 533 15.788
80 10.899 0 0 0 90 4.283 402 15.754
80 9.601 0 0 0 90 4.080 416 14.267
0 -1.297 0 0 0 0 -203 13 -1.487
Saldo Lasten / Baten
2.252-
3.754-
3.609-
146
34
Algemene toelichting verschillen begroting 2011 en rekening 2011 114 Sociaal economisch beleid en toerisme Als gevolg van de niet bestede middelen voor het Sociaal Economisch Beleid, is er een saldo op dit product ad. € 107.000. De besluitvorming van het beleidsplan is reeds door de raad vastgesteld en er is sprake van een taakstelling vanaf 2012. De middelen maken onderdeel uit van het voorstel voor overheveling van 2011 naar 2012. Hiermee kan het beleid op een goede wijze worden opgebouwd en voortgezet en zijn de resterende middelen (na taakstelling) voldoende om het beleid te continueren. 375 Inburgering Aan het einde van 2011 moeten gemeenten de Rijksbijdrage uit de Wet inburgering voor de jaren 2007 en 2008 afrekenen. Een inburgeringstraject kan maximaal 3 jaren duren. Omdat in het eerste jaar van de Wet inburgering nauwelijks trajecten op gang kwamen, heeft de Minister toegestaan dat ook inburgeraars met startjaar 2009 uit de middelen 2007/2008 mogen worden bekostigd. In eerste instantie waren de uitgaven wegens inburgeringstrajecten met ingang van 2009 uit het participatiebudget betaald. De voorbereiding van de afrekening met het rijk in 2011 leidt tot het verschuiven van deze kosten naar de budgetten uit de Inburgeringsgelden voor 2007 en 2008. Daarmee is iets meer dan € 511.000 gemoeid. Heerenveen moet € 321.000 terugbetalen, waarbij aanvullend nog rekening gehouden wordt met een extra bedrag van € 75.000. Het Rijk rekent af op basis van genormeerde bedragen en er kan mogelijk sprake zijn van tegenvallers. Door de afrekening van de voorschotten Wet inburgering 2007 en 2008 kan het Participatiebudget met maximaal € 511.000 worden ontlast. Na verwerking van alle financiële effecten is per jaarultimo € 772.000 in het Participatiebudget beschikbaar.
2.5 Reserves en voorzieningen Reserves en voorzieningen thema 2: Heerenveen werkt Reserve Omschrijving 62620 Wet werk en bijstand werkdeel Totaal reserves
Stand 1-1-11 Storting Onttrekking Stand 31-12-11 241.188 0 241.188 0 241.188 0 241.188 0
Rente
Voorziening Omschrijving 68598 Risico Caparis 68646 Bevordering reintegratie Totaal voorzieningen
Stand 1-1-11 Storting Onttrekking Stand 31-12-11 0 1.050.500 0 1.050.500 242.844 0 956 241.888 242.844 1.050.500 956 1.292.388
Rente
35
0 0
0 0 0
2.6 Totaal middelen
36
Thema 3: Heerenveen kiest voor leefbaarheid wijken en dorpen !
3.1
Beschrijving en hoofdstructuur
Onder het thema „Heerenveen kiest voor leefbaarheid wijken en dorpen‟ vallen alle activiteiten die een bijdrage leveren aan meer leefbare buurten, wijken en dorpen. Het betreft activiteiten gericht op veiligheid, wonen en de woon-/leefomgeving, opvoeding/onderwijs, ondersteuning en zorg en participatie. Dit thema is enerzijds gericht op behoud en versterking van de fysieke en de sociale leefomgeving, anderzijds op het meer betrekken van burgers bij hun leefomgeving met versterking van de sociale samenhang en daarmee de leefbaarheid ten doel. Het gaat dus om veranderingen die Heerenveen beter, mooier, veiliger en leefbaarder moeten maken. Heerenveen kiest voor leefbaarheid wijken en dorpen
Betere Woon- en leefomgeving
Stedelijke vernieuwing
Verkeer en openbaar vervoer
Betere opvoeding/ ondersteuning/onderwijs
Meer veiligheid
Meer participatie
Inrichting en beheer openbare ruimte
Afbakening / Relaties met thema 1 met thema 2 met thema 2 met thema 4
met thema 6
Er is voor gekozen alle aspecten van Veiligheid onder te brengen bij Thema 1 Heerenveen bestuurt en organiseert onder Heerenveen bevordert Veiligheid. Plattelandsvernieuwing heeft een relatie met de werkgelegenheidsontwikkeling van thema 2. Jeugdbeleid in relatie tot arbeidsmarkt - onderwijs is ondergebracht bij thema 2. De Thema‟s 3 en 4 zijn beide gericht op het versterken van de sociale samenhang. Thema 3 richt zich vooral op burgers in de hoedanigheid van wijk-, buurt-, en dorpsbewoners. Hierbij is actief burgerschap het middel tot versterking van sociale samenhang in wijk of dorp en daarmee van de leefbaarheid. Thema 4 „Heerenveen bevordert meedoen‟ richt zich vooral op individuele bewoners. Hierbij is het versterken van de individuele competenties (empowerment) een middel om de sociale netwerken van mensen te versterken en daarmee de sociale samenhang. De beide invalshoeken versterken elkaar. Thema 6 „Heerenveen ontwikkelt‟ bevat doelstellingen die Heerenveen positioneren in zijn Friese en nationale context; het ontwikkelen van extra
37
woongebieden past daarbinnen. In thema 3 komen beleidsdoelen als woonbeleid aan de orde, die gericht zijn op de invulling van een woonwijk. Voor onze inwoners en bedrijven wordt dit Thema in de dagelijkse praktijk zichtbaar bij de volgende door ons verrichte werkzaamheden:
(Her)Inrichting, beheer en onderhoud van de woon- / leefomgeving, al dan niet volgens standaard inrichtingseisen ten aanzien van fysieke beheersbaarheid. Voor hoogwaardige verblijfsgebieden als het centrum of stadiongebied worden andere normen gehanteerd; Samen met gebruikers, bewoners, middenstand, bedrijfseigenaren etc. wordt over de inrichting en beheer gesproken en mogelijk aangepast. Daarbij wordt gestreefd naar het behouden / versterken van wat er is. De besteding van de wijk- en dorpsbudgetten in de wijken en dorpen;
3.2
Koers van Heerenveen
Het thema „Heerenveen kiest voor leefbaarheid wijken en dorpen‟ kent twee overkoepelende sporen:
Versterking van de kwaliteit van de sociale en fysieke leefomgeving; Vergroting van de participatie van de burgers in hun leefomgeving.
Voor het eerste spoor gelden de volgende speerpunten:
op het gebied van wonen en leefomgeving: Heerenveen kiest voor een stedelijke kwaliteitsverbetering in de Greiden, Heerenveen/Midden en De Akkers; Heerenveen kiest voor voortzetting van de plattelandsvernieuwing (dorpsvisies); Heerenveen kiest voor handhaving van de kwaliteit van de openbare ruimte.
op het
gebied van opvoeding en onderwijs; ondersteuning en zorg Heerenveen kiest voor realisatie van de MFA´s in Jubbega en Oudeschoot; Heerenveen kiest voor sterke netwerken voor kinderen; Heerenveen kiest voor zelfstandigheid en keuzevrijheid voor ouderen.
Voor het tweede spoor gelden de volgende speerpunten:
3.3
op het gebied van participatie Heerenveen kiest voor meer verantwoordelijkheid bij burgers en bedrijven; Wijk- en dorpsverenigingen krijgen meer zeggenschap over het geld dat de gemeente besteedt in hun wijk of dorp.
Doelen, resultaten en maatschappelijke effecten
3.3.1
Betere woon- en leefomgeving – Stedelijke vernieuwing
ER-doelen
betere kwaliteit van bestaande woonmilieus; meer gemêleerde, heterogene wijken wat betreft samenstelling van bevolking en leefstijlen; meer mogelijkheden voor mensen om, los van welke zorgvraag dan ook, zo lang en zo zelfstandig mogelijk te kunnen blijven functioneren in hun eigen wijk en/of dorp.
38
Gerealiseerde resultaten 2011
Heerenveen-Midden Tellepark: De bouwaanvraag ( voor 67 huurappartementen en 18 wooneenheden) is ingediend. De bestemmingsplanprocedure loopt nog. Geplande start bouw is september 2012 Kempenaersingel: Het schetsontwerp is gereed, de exploitatieovereenkomst opgesteld en het bestemmingsplan in procedure West-Indische buurt: De bouw van 36 woningen is in uitvoering Tuindorp: Het project is afgerond Falkena-Binnen: De planvorming ten behoeve van 60 woningen is zo goed als afgerond. Bloembuurt Heerenveen-Noord De ontwikkeling van het bouwplan voor de vervanging 106 sociale huurwoningen door 56 nieuwe huur- en koopwoningen is praktisch afgerond. De bestemmingsplanprocedure loopt. Sportcomplex Nieuwehorne Het Definitief Ontwerp is afgerond. De bestemmingplanprocedure loopt. Er zijn bezwaren ingediend tegen het voorontwerp bestemmingsplan. Lidl Amelandlaan Het ontwerp-bestemmingsplan is op inhoud gereed. Vertraging is veroorzaakt door een krappe planning i.c.m. extra afstemmingronde met ontwikkelaar. Er is € 40.000 extra geld benodigd voor de sloop van de oudbouw. Herinvulling vrijkomende schoollocaties Jubbega Het bouwplan voor locatie Fan E Wiken voor 6 woningen is ontwikkeld en de kaveluitgifte De Feart is in voorbereiding. Vanwege de ingediende zienswijze tegen het bestemmingsplan neemt de procedure meer tijd in beslag. Er is een vertraging opgelopen van enkele maanden. Pilot collectief particulier opdrachtgeversschap (staat in thema 6)
Maatschappelijke effecten 2011
3.3.2
Daling van het aantal wijken en dorpen met een eenzijdige bevolkingsopbouw. Eenzijdige bevolkingsopbouw is hier gedefinieerd als de onder- of oververtegenwoordiging van een bepaalde leeftijdsgroep (uitgedrukt in afwijking van het indexcijfer (gemeentelijk gemiddelde = 100). Er is een onderverdeling gemaakt naar de groepen: kinderen (tot 15 jaar), volwassenen (15-64 jaar) en senioren (65+). Het aantal wijken en dorpen met een over- of ondervertegenwoording in een van de leeftijdsgroepen met meer dan 50% is de afgelopen jaren afgenomen van 8 in 2008, 7 in 2009 tot 6 in 2010. In Heerenveen Centrum is de groep senioren met meer dan 50% oververtegenwoordigd en de groep kinderen met meer dan 50% ondervertegenwoordigd. In Skoatterwâld is het beeld precies omgekeerd, hier zijn de senioren onder- en de kinderen oververtegenwoordigd. Cijfers: www.cbsinuwbuurt.nl.
Betere woon- en leefomgeving – Verkeer en openbaar vervoer
ER-doelen
Vergroten van de verkeersveiligheid (Duurzaam Veilig); Verbeteren parkeervoorzieningen in het centrum van Heerenveen voor bezoekers en bewoners; Meer aandacht voor aandacht voor voetgangers en fietsers in het centrum en in nieuwe plannen (collegeprogramma 2010-2014).
Gerealiseerde resultaten 2011
Uitvoering acties uit “Actieplan Verkeersveiligheid”
39
Resultaat is niet direct meetbaar in het doel vergroten van de verkeersveiligheid. De volgende acties zijn gedaan dit jaar: op (vrijwel) alle lagere scholen is het praktisch en theoretisch verkeersexamen afgenomen. Op het VO zijn Verkeersmarkten en gastlessen georganiseerd. Tevens is er aandacht geweest voor spoorwegovergangen in de gemeente Heerenveen. Een rijvaardigheidsdag voor 50+ers is door te weinig aanmeldingen niet doorgegaan. Implementatie Schoolomgevingsplan Op basis van de notitie Maatregelenpakket Schoolomgevingsplan voeren scholen die hier aan mee willen werken en ouders maatregelen uit om de verkeersveiligheid rond scholen te verbeteren. Het objectieve resultaat is nauwelijks meetbaar. Aan de hand van de klachten van scholen die hier aan meewerken kunnen we verbeteringen constateren. Herinrichting wijkring De Greiden De wijkring is heringericht, het profiel is visueel versmald. Het resultaat van de herinrichting ten opzichte van het doel het vergroten van de verkeersveiligheid is nu nog niet aan te geven. Ongevalsgegevens van 2011 zijn nog niet bekend, en het subjectieve veiligheidsgevoel is niet gemeten. Resultaat van de snelheidsmetingen geven voor de herinrichting geen snelheidsverhoging aan. Het verkeer lijkt zich te bundelen op de wegen die daarvoor geschikt zijn. Met als resultaat een gemiddelde verlaging van de intensiteit in de Greiden. Realisatie 30 km zone Oranjewoud De werkzaamheden zijn net afgerond. Het resultaat van het verbeteren van de verkeersveiligheid is nu nog niet aan te geven. Een ombouw van 50 naar 30 km/uur heeft in ieder geval het resultaat dat de afloop van eventuele ongevallen een stuk minder ernstig zijn dan eerder, mit men zich houdt aan de geldende snelheid. Implementatie uitwerkingsplan Parkeervisie De uitwerkingsplannen parkeren zijn vastgesteld door het college, de raad is met een brief op de hoogte gebracht. Komend jaar zal worden gebruikt om de uitwerkingsplannen te implementeren. Beleidseffectrapportage Verkeer en Vervoer d.m.v. Verkeersmonitor Er is een start gemaakt met het bouwen van het systeem om de gegevens te beheren.
Maatschappelijke effecten 2011 Vermindering van het aantal verkeersknelpunten in de gemeente Het effect wordt “gemeten” door middel van verkeersonderzoek (verkeerstellingen en parkeeronderzoek) en verkeersveiligheidsanalyse; Het afgelopen jaar zijn weinig knelpunten fysiek aangepast. We merken dat de intensiteiten van het gemotoriseerde verkeer niet zo sterk meer groeien als in eerdere jaren. Daling van het aantal verkeersongevallen en verkeersslachtoffers (bron: politie). De verkeersongevallengegevens met daarin de slachtoffers en de doden van het afgelopen jaar zijn nog niet beschikbaar. Het jaar 2010 laat een daling zien, landelijk en gemeentelijk. Dit is een daling met een aantekening de wijze van registreren is veranderd er wordt minder geregistreerd door de politie. De cijfers van 2011 worden in de loop van 2012 verwacht. Deze cijfers zijn goed te vergelijken met de cijfers van 2010. 3.3.3 Betere woon- en leefomgeving –
Inrichting openbare ruimte
ER-doelen
meer kwaliteit van de openbare ruimte (wegen, groen, water, evenementen, terugdringen CO2 via openbare verlichting, etc.).
Gerealiseerde resultaten 2011
Groen Wegens ontbreken van benodigde budgetten voor cofinanciering (moeilijk uit de markt
40
te halen) staan de uitvoering of voorbereiding van landschapsprojecten in het kader van het Landschapsbeleidsplan sinds 2011 volledig stil. Plaagsoorten Het roekenbeheer is in 2011 vervolgd volgens dezelfde aanpak op basis van een nieuwe ontheffing 2011-2015. In 20111 was er sprake van zeer positieve resultaten en afnemende tijdsinvestering. Hoewel omliggende gemeenten wel eikenprocessierupsen verwijderd hebben zijn ze in 2011 nog niet in Heerenveen gesignaleerd. De monitoringsgegevens wijzen er echter wel op dat er nesten te verwachten zijn. In 2011 is besloten om als Friese gemeenten af te splitsen van de Noordelijke werkgroep en een eigen werkgroep op te richten samen met de provincie Fryslân en GGD Fryslân. Fietsparkeren Stationsgebied: 1e halfjaar 2011 handhavend opgetreden, fietsen verwijderd en in opslag genomen en verkocht. Tevens zijn er over het gehele jaar wrakken verwijderd. Door veranderende regelgeving is er het 2 e halfjaar niet handhavend opgetreden. Aanpassingen worden momenteel doorgevoerd. Centrum: door toepassingen van rode lopers is het parkeergedrag voor fietsers positief verbeterd. Water Start realisatie renovatie kade Herenwal. Herstel en verbetering gebruiksfunctie. Oplevering beleidsplan kade en oeverbescherming. Behoud van kapitaalgoederen. Wegen In 2011 zijn de volgende projecten succesvol afgerond: Wijkring De Greiden Mr. Halbe Binnertstraat Jogchem Alberdaweg (Hommedraai tot P.W Janssenweg) Nieuwburen / Heideburen 1e fase Herinrichting kern Lunjeberd Daarnaast is er regulier asfaltonderhoud uitgevoerd aan o.a. H.B. Jonkerweg, Sevenaerspad, Achtste Wijk, Tjongervallei. De volgende wegen zijn uitgevoerd volgens het straatwerkprogramma: C. Gerritsmastraat, Binkesstraat, Keestrastraat, gedeelte Europalaan. Voorbereidingen uitgevoerd m.b.t. beheer en onderhoudsprogramma wegen voor 2012.
Civieltechnische Kunstwerken Er is groot onderhoud gepleegd aan diverse houten fiets- voetgangersbruggen. Tevens is er voor de Terbandsterbrug een plan van aanpak gemaakt (uitvoering 2012). Uitvoering geven aan gladheidsbestrijding Nieuwbouw/renovaties sportaccommodaties Hengelsportvereniging Heerenveen In 2011 zijn een trailerhelling en 2 vissteigers voor mindervaliden gerealiseerd aan het Nieuw Heerenveens Kanaal in nauwe samenwerking met de Landelijke en Friese Visfederatie en HSV Heerenveen. Tennisvereniging Oranjewoud Om TV Oranjewoud de renovatie van de banen en kleedkamers te realiseren heeft gemeente Heerenveen een borgstelling verleend van € 37.500 voor een periode van 10 jaar in nauwe samenwerking met Stichting Waarborgfonds Sport. Voetbalvereniging Heerenveense Boys Met een gemeentelijke investering van € 16.000 hebben vrijwilligers van vv Heerenveense Boys de 4 kleedkamers aan de Amelandlaan gerenoveerd, waarmee deze de komende 15 jaar de tand destijds kunnen weerstaan. Gersloot Met een gemeentelijke investering van € 5.000 hebben vrijwilligers van vv Gersloot het speelveld opgeknapt waarmee men jarenlang vooruit kan. Openbare verlichting In 2011 zijn diverse maatregelen genomen om het energieverbruik en overige nadelige effecten van verlichting (als verblinding, lichtvervuiling), terug te dringen.
41
Langs de Weinmakker, Mercurius, Venus, zijn een groot aantal lichtmasten uitgeschakeld, zonder afbreuk te doen aan de verkeers- en sociale veiligheid (besparing 23000 kWh/jaar). De verlichting langs het toegangspad Museum Belverdere is vervangen door energiezuinige LED Bolders. De oorspronkelijke lichtbolders waren onderhevig aan vernieling en een relatief hoog energieverbruik. De nieuwe lichtbolders zijn aangesloten op een eigen netvoeding, met als voordeel dat het energieverbruik wordt gemeten. Daarmee wordt het energievoordeel direct gemeten en als zodanig afgerekend. (besparing ruim 6000 kWh/jaar). De verlichting langs de Jochem Alberdaweg is vervangen door energiezuinige groene LED verlichting en zijn veel lichtpunten verwijderd. De verkeersveiligheid wordt gewaarborgd door balises. Dit is een uit Frankrijk ingevoerde markeringspaal die geen energieverbruik heeft en een lage aanschafwaarde heeft (besparing ruim 2500 kWh/jaar). In het woongebied Woudsingel is de bestaande verlichting continue op halve sterkte geschakeld. Dit in samenwerking met enthousiaste bewoners (besparing ruim 2500 kWh/jaar). De Light Challenge 2011 heeft dit jaar geresulteerd in diverse vernieuwende ontwerpen van openbare verlichting. Deze ontwerpen zijn gerealiseerd door nationale studenten van verschillende studierichtingen (HBO/Universitair) in samenwerking met partnerbedrijven. De nieuwe ontwerpen zijn belangrijk voor het doorontwikkelen van innovatieve verlichting. In 2013 volgt de volgende editie van de Light Challenge. Maatschappelijke effecten 2011
De kwaliteit van de openbare ruimte in Nieuweschoot is samen met bewoners verbeterd Renovatie groen heeft een betere kwaliteit van de openbare ruimte tot gevolg. Door het in beeld brengen van alle beschermwaardige bomen en laanstructuren kan ons cultuurhistorisch erfgoed beter beschermd worden. Monumentale bomen dragen bij aan de (karakteristieke) sfeer en leefbaarheid van de woonomgeving
3.3.4 Betere opvoeding / ondersteuning / onderwijs ER-doelen
betere netwerken op wijk- en dorpsniveau ten behoeve van de ontwikkeling van kinderen en jongeren; betere netwerken op wijk- en dorpsniveau ten behoeve van de ondersteuning van ouderen e.d.; betere huisvesting van scholen (collegeprogramma 2010-2014); verdere concentratie van accommodaties op basis van “gebundelde kwaliteit”; minder schoolverzuim (collegeprogramma 2010-2014).
Gerealiseerde resultaten 2011
MFA’s In Jubbega is geïnvesteerd in inhoudelijke samenwerking. Dit heeft geleid tot het vaststellen van speerpunten en een plan van aanpak voor de uitwerking van deze speerpunten (o.a. taalontwikkeling). Borging van het nakomen van de samenwerkingsafspraken vindt plaats via de participantenvereniging. In Oudeschoot is ook geïnvesteerd in inhoudelijke samenwerking. Ook hier is het doel om speerpunten te benoemen en een plan van aanpak op te stellen waarin helder is omschreven wat de doelen zijn en wat de rol is van de verschillende participanten. Visie op huisvesting primair onderwijs De bestuursopdracht voor een integrale visie op de huisvesting van het primair onderwijs is vastgesteld. Er is een begin gemaakt met het traject om te komen tot de visie. Verbetertraject RMC-leerplicht Eind 2011 is door de stuurgroep RMC het eerste vierjarige beleidskader RMC De
42
Friesche Wouden vastgesteld. Dit is een belangrijke punt in de ontwikkeling van samenwerking in de Friesche Wouden. Daarnaast is ook een format vastgesteld voor wat betreft een jaarverslag leerplicht in Friesche Wouden regio. Tenslotte is ook een notitie zorgspoor opgesteld en is met de uitrol daarvan een start gemaakt. Realisatie visie leerplicht Gerealiseerd in mei 2011, het uitvoeringsprogramma is gestart najaar 2011. Notitie hoofdlijnen onderwijs-jeugdbeleid De bestuursopdracht integraal jeugdbeleid is 14 november vastgesteld. De speerpuntennota en samenwerkingsovereenkomst worden aangeboden aan de raad in juni 2012. Passend onderwijs De impactnota passend onderwijs is in december 2011 door het college vastgesteld en in januari 2012 naar de raad gestuurd. Periodiek zal opnieuw de stand van zaken in beeld gebracht worden. Huisvesting speciaal onderwijs Het DO is praktisch gereed om te kunnen worden vastgesteld. Doorontwikkeling van VO naar DO vraagt meer tijd dan voorzien. Onderhandelingen over overname perceel grond van Volkstuinvereniging hebben meer tijd gevraagd, waardoor ook later met bestemmingsplanprocedure kon worden gestart. MFA’s Oudeschoot: de bouw loopt, de aanleg van de buitenruimte is gegund. Door asbestsanering is vertraging opgetreden bij de start van de bouw. Haalbaarheidsonderzoek MFA De Streek: Het dorp is nog bezig met het onderzoek naar uitvoering in eigen beheer. MFA De Kompenije: het project is vrijwel afgerond.
Maatschappelijke effecten 2011
n.v.t.
3.3.5 Meer veiligheid Zie Thema 1 onder 3.5 Heerenveen bevordert Veiligheid. 3.3.6 Participatie in wijken en dorpen ER doelen
meer interactieve beheerplannen per wijk/dorp; meer beslissingsmacht voor bewoners (bewoners als partners); versterken sociale samenhang samen met bewoners en professionals.
Gerealiseerde resultaten 2011
Plaatselijk belang Oranjewoud heeft in 2011 samen met vertegenwoordigers van de gemeente een concept voorbereid voor een beheerplan; Tijdens de evaluatiebijeenkomst over de dorpsvisies op 17 november 2011 hebben vertegenwoordigers van plaatselijke belangen gediscussieerd over een mogelijke andere aanpak van beheer en onderhoud van het openbaar gebied. De conclusies van de discussies werden uiteindelijk verwoord in kansen en bedreigingen. De kansen liggen vooral op het vlak van maatwerk dat per dorp verschillend kan zijn. Bij bedreigingen dacht men meer aan haalbaarheid, verantwoordelijkheid, capaciteit, kennis en kunde. Diverse nieuwe activiteiten en projecten in dorpen en wijken hebben in 2011 bijgedragen aan de versterking van de sociale samenhang mede georganiseerd door vereniging van Plaatselijk Belang en wijkplatforms. Enkele highlights: • Jubbega Hoornsterzwaag: de opening van MFA De Kompenije • Oud Aengwirden: de bewegwijzering van wandelpaden • De Knipe: de plaatsing van bijzondere bank bij het kruispunt met Zestienroeden
43
• • • • • • • • •
Oranjewoud: een nieuwe dorpskrant Katlijk: vernieuwing van de bewegwijzering Oudeschoot: de opening van Skoatterhiem Gersloot-polder: plaatsen van infobord Wijk Akkers: een nieuwe website Wijk Heerenveen Midden: realisatie van een voetbalkooi bij Kempenaer Wijk Nijehaske: realisatie van het Marc Lammersplaza Wijk De Greiden: opzetten van het beheer van wijkcentrum De As door vrijwilligers Wijk Centrum: herinrichting van het parkje Heideburen
Maatschappelijke effecten 2011 3.4
n.v.t. Wat heeft het gekost
(Bedragen x €1.000)
Begroting 2011
Lasten
113 Stedelijke vernieuwing en plattelandsbeleid 115 Verkeers- en Vervoersbeleid 121 Onderwijsbeleid 131 Accommodatiebeleid 210 Individuele dienstverlening verkeer en vervoer 215 Betaald parkeren 220 Beheer en onderhoud openbare ruimte 250 Sportaccommodaties 273 Sociaal-cultureel werk 280 Openbaar primair onderwijs 282 Gymnastieklokalen primair onderwijs 284 Huisvesting scholen 286 Openbaar voortgezet onderwijs Totaal Lasten
238 263 81 4 364 1.801 11.279 2.136 1.319 12 729 5.364 16 23.607
Begroting 2011 na wijzigingen
471 409 81 4 412 1.801 11.552 2.447 1.445 12 768 6.117 16 25.535
Rekening 2011
470 342 89 4 489 1.759 11.417 2.423 1.441 12 748 5.910 16 25.119
Verschil Begroting Rekening 2011 2 68 -8 0 -78 43 135 24 3 0 21 207 0 416
(Bedragen x €1.000)
Begroting 2011
Baten
113 Stedelijke vernieuwing en plattelandsbeleid 115 Verkeers- en Vervoersbeleid 121 Onderwijsbeleid 131 Accommodatiebeleid 210 Individuele dienstverlening verkeer en vervoer 215 Betaald parkeren 220 Beheer en onderhoud openbare ruimte 250 Sportaccommodaties 273 Sociaal-cultureel werk 280 Openbaar primair onderwijs 282 Gymnastieklokalen primair onderwijs 284 Huisvesting scholen 286 Openbaar voortgezet onderwijs Totaal Baten
Saldo Lasten / Baten
Begroting 2011 na wijzigingen
Rekening 2011
Verschil Begroting Rekening 2011
60 0 0 0 205 1.860 42 135 4 0 56 139 0 2.501
293 129 0 0 216 1.860 105 230 54 0 73 903 0 3.863
232 129 0 0 220 1.810 362 204 52 0 80 903 0 3.993
-61 0 0 0 4 -50 256 -25 -2 0 7 0 0 130
21.106-
21.672-
21.126-
546
Algemene toelichting verschillen begroting 2011 en rekening 2011 113 Stedelijke vernieuwing en plattelandsbeleid Het resultaat op dit product is het gevolg van een lagere onttrekking uit de reserve projecten.
44
In casus gaat het om niet bestede middelen in het kader van het ROM project. 115 Verkeers- en vervoersbeleid Het positieve saldo op het product komt doordat de overgehevelde middelen voor het telprogramma niet zijn besteed in 2011. Daarnaast is er een positief effect ontstaan op het project „Halteplan toegankelijkheid‟. De uitgevoerde werkzaamheden hebben plaats gevonden binnen de beschikbare subsidie van de provincie. 210 Individuele dienstverlening verkeer en vervoer Het product Individuele dienstverlening verkeer en vervoer, laat een negatief saldo zien ad. € 73.000. Het tekort op het Lokaal vervoer (€ 92.000) is lager dan voorgaande jaren, doordat het aantal verkochte kaartjes het afgelopen jaar is terug gelopen. Het tekort is, na het wegvallen van de provinciale subsidie in 2008, structureel. Tegenover het tekort is een voordeel ontstaan door het niet volledig benutten van de middelen voor verkeer en veiligheid en een eenmalige bijdrage van de provincie voor het verkeer en vervoersbeleid (€ 14.000). Beheer en onderhoud openbare ruimte Per saldo is er een voordeel ontstaan van € 391.000. Dit wordt in hoofdlijn veroorzaakt door een lagere last van het beheer en onderhoud van de Civiel Technische Kunstwerken. In de Themarekening wordt voorgesteld dit bedrag over te hevelen naar 2012. Ook heeft er een lagere doorbelasting van uren vanaf de kostenplaatsen plaats gevonden. Daarnaast is er een voordeel op het project Light Challenge. Dit wordt veroorzaakt doordat een gedeelte van de kosten zijn verdisconteerd in de jaarrekening van 2010, maar de baten in het boekjaar 2011 zijn verantwoord. 284 Huisvesting scholen In de begroting zijn de bedragen opgenomen die met de bouw van de MFA in Oudeschoot zijn gemoeid. Doordat het gebouw nog niet is opgeleverd, zijn de geraamde kosten niet gemaakt en zijn er geen huurlasten betaald aan de diverse instellingen. Daarnaast is er een voordeel ontstaan op de posten calamiteiten onderwijsgebouwen.
3.5
Reserves en voorzieningen Reserves en voorzieningen thema 3: Heerenveen kiest voor leefbaarheid
Reserve Omschrijving 62510 Calamiteiten onderwijsgebouwen 62535 Betaald parkeren 62550 Gladheidsbestrijding 62575 Wijkvoorzieningen 62580 Speelvoorzieningen 62590 Onderwijshuisvesting 62597 Reserve Kompanije 62598 Reserve Baggeren Totaal reserves
Stand 1-1-11 Storting Onttrekking Stand 31-12-11 Rente 105.223 0 105.223 0 0 2.640.397 509.312 0 3.149.709 0 81.201 46.571 81.201 46.571 0 454.168 0 20.000 434.168 0 49.222 0 15.000 34.222 0 586.409 0 586.409 0 0 1.506.553 0 350.269 1.156.284 0 549.318 90.000 0 639.318 0 5.972.491 645.883 1.158.102 5.460.271 0
Voorziening Omschrijving Stand 1-1-11 Storting Onttrekking Stand 31-12-11 Rente 68515 Kunststofsportvoorzieningen 405.004 192.000 442 596.562 0 68525 Accomadoatiebeleidsplan 2008-2014 220.275 0 0 220.275 0 68540 Onderhoud onderwijsgebouwen 2.180.809 345.093 208.073 2.317.829 0 68575 Onderhoud walbeschoeiingen 60.000 0 0 60.000 0 Totaal voorzieningen 2.866.088 537.093 208.515 3.194.667 0
45
3.6
Totaal middelen
46
Thema 4 : Heerenveen bevordert meedoen !
4.1 Beschrijving en hoofdstructuur Dit thema is opgebouwd rond de sociale participatie en maatschappelijke participatie van inwoners van de gemeente Heerenveen. Het thema is gericht op het bieden van ontwikkelingsmogelijkheden, die leiden tot het verkrijgen of behouden van aansluiting met het maatschappelijk verkeer. Participatie die leidt tot (economische) zelfstandigheid heeft daarbij prioriteit. Heerenveen bevordert meedoen
Bevorderen meedoen inwoners
Versterken zelfredzaamheid
Algemene voorzieningen, faciliteren verenigingsleven/ sport/cultuur, preventieve zorg faciliteren ontmoeting
Versterken sociale netwerken, vrijwilligers, mantelzorg, volwasseneneducatie
Bieden vangnet aan inwoners
Vroegtijdig herkennen en signaleren van problemen voorzieningen bieden cliëntondersteuning
Afbakening / Relaties met thema 2
met thema 2 met thema 3
Een adequate schuldhulpverlening is vaak voorwaarde voor een succesvolle re-integratie op de arbeidsmarkt en valt daarmee niet alleen onder thema 4, maar onder thema 2 ‘Heerenveen werkt’ . Bij thema 2 ligt het accent op de economische participatie en bij thema 4 op de sociale en maatschappelijke participatie. Het hebben van werk is vaak de beste oplossing om uit armoede en sociaal isolement te komen. Dit is de hoogste trede op de Wmo-behoeftenladder. Het beleid inburgering nieuwkomers heeft tot doel de participatie van nieuwkomers te bevorderen, inclusief het vinden van werk. Voor een deel van de WWB-ers is het vinden van betaald werk geen haalbare optie. Voor hen is sociale en maatschappelijke participatie het doel. Sociale participatie is het netwerk van mensen. Voor de maatschappelijke participatie zoals vrijwilligerswerk dat via de Wurkstiper wordt bevorderd, wordt verwezen naar het thema Heerenveen werkt par. 2.3.5. Thema 4 ‘Heerenveen bevordert meedoen’ richt zich vooral op individuele mensen, in hun sociale omgeving. T hema 3 ‘Heerenveen kiest voor leefbare wijken en dorpen’ richt zich vooral op bewoners van wijken en dorpen (op groepsniveau). Er is een overlap tussen deze thema’s, omdat beide streven naar het versterken van de sociale samenhang.
47
met thema 5
In het thema 3 is het versterken van de sociale samenhang in de wijk of het dorp een middel om de leefbaarheid in de wijk of het dorp te vergroten. In het thema 4 is het versterken van de sociale samenhang een middel om de sociale netwerken van mensen te versterken. Beide versterken elkaar. Vanwege het aspect participatie zijn het Museum Willem van Haren en de ontwikkeling hiervan tot erfgoedcentrum, ondergebracht bij thema 4 in plaats van bij thema 5 in het kader van Heerenveen is trots op haar cultuurhistorie.
Voor onze inwoners wordt dit thema in de dagelijkse praktijk zichtbaar bij de volgende door ons verrichte werkzaamheden:
4.1
Het verstrekken van bijstand en schuldhulpverlening ter bevordering van maatschappelijke participatie; Het verstrekken van voorzieningen huishoudelijke hulp, vervoersvoorzieningen en woningaanpassingen aan burgers met een indicatie in het kader van de WMO; De vestiging van scholingstrajecten en maatschappelijke begeleidingstrajecten bij inburgering.
Koers van Heerenveen
Het motto van het thema ‘Heerenveen bevordert meedoen’ is ‘voorkomen is beter...’ Het thema heeft drie sporen, met de volgende hoofddoelstellingen:
bevorderen dat inwoners actief participeren in de Heerenveense samenleving; versterken van zelfredzaamheid van inwoners; sociaal vangnet bieden voor inwoners die het (tijdelijk) niet redden.
Voorkomen is beter. De nadruk ligt op preventief beleid. Stimuleren en faciliteren dat bewoners actief deelnemen aan de samenleving, bv. aan sport- en cultuur. Kortom: meedoen. Ook het voorkomen van problemen staat centraal, bv. preventieve gezondheidszorg, preventief jeugdbeleid.
De eigen verantwoordelijkheid van mensen staat centraal. De inwoners moeten regie over hun eigen leven kunnen voeren. Algemene en collectieve activiteiten en voorzieningen gaan voor individuele activiteiten en voorzieningen. Als mensen hulp nodig hebben zullen wij hen stimuleren om in eerste instantie een beroep te doen op eigen sociale netwerken. Als dat geen oplossing biedt, kunnen inwoners een beroep doen op georganiseerd vrijwilligerswerk. Speerpunt is het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligersorganisaties.
De eigen verantwoordelijkheid van mensen staat centraal. De inwoners moet zelfstandig niet uitkomen, ook niet met behulp van het eigen sociale netwerk. Het doel van de ondersteuning is altijd om mensen zelfredzaam te maken. Speerpunt is het vroegtijdig herkennen van problemen en het tijdig signaleren ervan bij hulpverlenende instanties. Ontwikkelingen zijn de gezamenlijke cliëntondersteuning door middel van het omtinken, de ontwikkeling van het centrum voor jeugd en gezin en de omslag van een aanbodgerichte naar een vraaggerichte rol van de gemeente in de uitvoering van de Wmo.
4.2
Doelen, resultaten en beoogde maatschappelijke effecten
4.2.1
Bevorderen meedoen inwoners
48
ER-doelen
meer kansrijke ontwikkelingsmogelijkheden voor kinderen en jongeren; meer collectieve voorzieningen die voor alle inwoners toegankelijk zijn; betere gezondheid en gezondere leefstijl van inwoners; meer maatschappelijke participatie door werkzoekenden met een afstand tot de arbeidsmarkt; meer inwoners die regelmatig sporten, al dan niet in verenigingsverband; meer inwoners die cultureel actief zijn, al dan niet in verenigingsverband.
Gerealiseerde resultaten 2011
Notitie speerpunten voor het breedte- en topsportbeleid. De evaluatie van het breedte- en topsportbeleid heeft plaatsgevonden. Mede aan de hand van deze informatie is in samenspraak met maatschappelijke partners een nieuwe notitie tot gekomen. Notitie wordt in de eerste helft 2012 voorgelegd aan de gemeenteraad. Monitor sport De sportmonitor is gereed en zal als ‘sportinformatiesysteem’ worden benut om mede te kunnen sturen op de uitvoering van de nieuwe sportnota vanaf 2012. Nieuwe algemene voorzieningen Door algemene voorzieningen aan bewoners aan te bieden zijn naar verwachting minder individuele voorzieningen nodig. Omtinkerij Inzet is de omtinkerij de komende jaren verder uit te breiden over de woonservicezones in Heerenveen. In 2011 is naast de omtinker in Jubbega, Hoornsterzwaag, OudeNieuwehorne en Katlijk uitbreiding gerealiseerd in Heerenveen Midden, de Akkers, Oudeschoot en Mildam. WMO-monitor De resultaten uit de Wmo-monitor worden verwerkt in nieuwe beleidsspeerpunten. In het jaarlijkse uitvoeringsprogramma en de voortgangsrapportages van de Wmo wordt rekening gehouden met nieuwe inzichten. Notitie hoofdlijnen onderwijs-jeugdbeleid De bestuursopdracht integraal jeugdbeleid is in november vastgesteld. De speerpuntennota en samenwerkingsovereenkomst zullen worden aangeboden aan de raad in juni 2012. Herziening Horecawet In 2011 zijn de eerste verkenningen uitgevoerd over gewijzigde wet- en regelgeving, vervolg in 2012. Jeugd en Alcohol Inzet van het outreachende jongerenwerk is zeer succesvol geweest. Het jongerenwerk heeft een belangrijke plaats binnen het lokale netwerk gecreëerd. Daarnaast is ook de problematiek goed in beeld gebracht en kan daardoor een passend vervolg worden gegeven aan de problematiek. Tenslotte slaat de outreachende aanpak goed aan bij de doelgroep. In 2011 heeft er na de succesvolle interventies van de gezonde schoolmethode een uitbreiding naar twee ander onderwijsinstellingen plaats gevonden. Zowel vanuit het onderwijs als vanuit de doelgroep wordt dit instrument als aanvullend en waardevol beschouwd. Realisatie maatregelen binnenklimaat scholen voor primair onderwijs In 2010 is gestart met het treffen van maatregelen ter verbetering van het binnenklimaat op scholen. Dit in het kader van een stimuleringsregeling van het rijk met cofinanciering door de gemeente. In overleg met de schoolbesturen is op daarvoor in aanmerking komende schoolgebouwen dubbel glas aangebracht en waar mogelijk energiezuiniger binnenverlichting. Het uitvoeren van de maatregelen is voltooid in 2011. Kunst en cultuureducatie In augustus 2010 is gestart met het nieuwe kunst en cultuurbeleid, waarbij het accent is verschoven naar brede kunst en cultuureducatie volgens het principe van de culturele
49
loopbaan. Deze loopbaan kent vier fasen: kennismaking, oriëntatie, verzelfstandiging en overgang naar de private sector. Het accent in het Heerenveense beleid ligt op de eerste twee fasen kennismaking en oriëntatie. Deze twee fasen worden aangeboden binnen school alsook via buitenschoolse activiteiten. In 2011 vond er aanbod plaats op alle scholen voor primair onderwijs. Tevens was er op ongeveer 9 plaatsen in de gemeente buitenschools aanbod in de fasen kennismaken en oriëntatie. Hierbij wordt veelal samengewerkt met koren en korpsen alsmede ook met private aanbieders van kunst en cultuur. Betere gezondheid en gezondere leefstijl van inwoners In de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) Heerenveen is het digitaal dossier (voorheen elektronisch kinddossier) volledig geïmplementeerd. De JGZ is een belangrijke partner in het CJG. Nu de JGZ-medewerkers ook CJG-medewerkers zijn, vraagt dit van medewerkers een andere houding en andere competenties. Zowel op lokaal als provinciaal niveau is gewerkt aan versterking en integratie van de JGZ in het CJG. Dit is een langduriger proces en zal in 2012 vervolgd worden. De JGZ medewerkers zijn geschoold in Triple P en werken volgens deze methodiek. Jongerencentrum In 2011 heeft het jongerencentrum zich beter kunnen manifesteren in de lokale gemeenschap. Het eerste pilotjaar, 2010 bleek vooral een experimenteer jaar. In 2011 is daarvan geprofiteerd en heeft het Jongerencentrum een belangrijke plaats ingenomen in de Heerenveense setting. Tevens is er een besluit genomen om een vervolg onderzoek te starten naar de haalbaarheid voor een structurele invulling van een jongerencentrum voor Heerenveen. Subsidiebeleid In 2010 is gestart met een verbetertraject subsidiebeleid. Doel is het borgen van de rechtmatigheid en het verbeteren van de doelmatigheid en doeltreffendheid. Er zijn werkprocessen ontwikkeld en standaard beschikkingen, aanvraagformulieren en checklisten om de rechtmatigheid te borgen. Tevens is gestart met het herijken van de nadere beleidsregels subsidiebeleid. Ook zijn de eerste resultaten in het kader van het Budgetgestuurde Contract Financiering (BCF) geboekt bij de subsidieverlening aan het Algemeen Maatschappelijk Werk, Caleidoscoop en het peuterspeelzaalwerk. In het BCF worden heldere prestatiecriteria afgesproken met de instellingen over de te leveren diensten. Hierdoor is meer sturing mogelijk op de bijdrage van deze instellingen aan gemeentelijke doelen. Decentralisatie Jeugdzorg De impactnota transitie jeugdzorg is gereed. De visie op decentralisaties is in hoofdlijnen gereed. Voor de raad is een informatiebijeenkomst in maart 2012 gepland voor alle 3 de decentralisaties. De gemeente Heerenveen neemt deel in de provinciale transitiewerkgroep die de transitie provinciaal voorbereid. Er is provinciaal een procesplan voorbereid en er worden voorbereidingen getroffen voor het aantrekken van een kwartiermakter tranisitie jeugdzorg Fryslân die voor de 27 gemeenten een aantal fasen in het transitieeproces gaat begeleiden daar waar provinciale samenwerking noodzakelijk is. Realisatie van het Centrum voor jeugd en gezin (CJG) Het CJG is in februari 2011 geopend. Er zijn 3 fysieke inlooppunten gerealiseerd, waarvan 1 specifiek voor jongeren. Daarnaast is het CJG digitaal bereikbaar via een tweetal websites. Eén voor met name verzorgers/opvoeders en één specifiek voor jongeren. Ook is in 2011 de telefonische bereikbaarheid van het CJG geregeld. In een convenant tussen de kernpartners van het CJG zijn samenwerkingsafspraken vastgelegd. De evaluatie van dit convenant zal plaatsvinden in het 1e kwartaal van 2012. In 2012 wordt ingezet op doorontwikkeling van het CJG. Posthuis Ondanks een terugloop in bezoekersaantallen en de extra kosten als gevolg van de BTW-verhoging (die niet doorgerekend konden worden aan het publiek) heeft het Posthuis Theater het boekjaar 2011 door scherpe bedrijfsvoering toch met een klein positief saldo kunnen afsluiten.
Maatschappelijke effecten 2011 Betere gezondheid en gezondere leefstijl van inwoners
50
4.2.2
Volgens de laatste gegevens van de GGD ervaart 91% van de Heerenveense bevolking tussen de 19 en 64 jaar hun lichamelijke gezondheid als uitstekend of goed. Van de inwoners van 65 jaar en ouder ervaart 70% hun lichamelijke gezondheid als goed of uitstekend. Beide cijfers liggen rond het provinciale gemiddelde. 47% Van de Heerenveense bevolking tussen de 19 en 64 jaar heeft matig tot ernstig overgewicht. Voor de groep van 65 jaar en ouder is dit 62%. Ook deze cijfers wijken nauwelijks af van het provinciaal gemiddelde. Toename van het aantal mensen dat actief lid is van een sport- of culturele vereniging (Sportmonitor Mulier Instituut, verenigingen, cultuurmonitor). De in 2011 ontwikkelde nota sportbeleid is nadrukkelijk gericht op toename van sport en bewegen in Heerenveen. Mede aan de hand van de sportmonitor (= nulmeting) worden betrouwbare gegevens verkregen waarmee gericht interventies kunnen worden ontwikkeld richting wijken/bewoners waar (sport)participatie achterblijft. Verbetering binnenklimaat schoolgebouwen primair onderwijs In schoolgebouwen waar dubbele beglazing is aangebracht en/of energiezuiniger binnenverlichting is toegepast, is het energieverbruik merkbaar naar beneden gebracht.
Versterken zelfredzaamheid
ER-doelen
minder jeugdigen die te kampen hebben met onderwijsachterstanden; meer deelname aan activiteiten die bijdragen aan het vergroten van de individuele zelfredzaamheid en sociale participatie door kwetsbare inwoners, o.a. laaggeletterden, met een minimum inkomen; meer allochtone inwoners die succesvol ingeburgerd zijn; minder inwoners die laaggeletterd zijn; meer inwoners die zich belangeloos inzetten voor andere inwoners, i.c. meer mantelzorgers en vrijwilligers; meer vluchtelingen die zich sociaal en maatschappelijk kunnen redden.
Gerealiseerde resultaten 2011
Wet OKE De peuterspeelzalen zijn vanaf 1-1-2012 in het Landelijk Register Kinderopvang opgenomen. In het afwegingsmodel Handhaving Kinderopvang (incl. peuterspeelzalen) dat vanaf 2011 van kracht is geworden is het handhavingsbeleid op de OKE wetgeving opgenomen. In 2011 zijn er in de prioritaire wijken VVE peuterspeelzalen en VVE kinderdagverblijven aangewezen. In de schooljaren 2010-2011 en 2011-2012 is fors geïnvesteerd in tutoring (extra aandacht doelgroepkinderen), scholing van leidsters en in de toeleiding van doelgroepkinderen naar de VVE voorzieningen (via JGZ). Herziening leerlingenvervoer Op basis van een analyse is gebleken dat de kosten van het reguliere leerlingenvervoer in de pas lopen. Middels nieuwe contracten per 1 augustus 2012 zal de overschrijding op de post gymvervoer worden teruggedrongen. Aanvalsplan laaggeletterdheid In 2011 zijn er drie wervingsacties geweest wat 8 extra cursisten heeft opgeleverd. Hierdoor zijn er 5 trajecten meer gerealiseerd dan de 30 trajecten die opgenomen waren in de productovereenkomst met het Frieslandcollege. Daarnaast zijn er 41 alfabetiseringstrajecten voor oudkomers en inburgeraars gerealiseerd. Dat zijn er 8 méér dan opgenomen in de productovereenkomst. Onderzoek belastbaarheid mantelzorgers In 2011 heeft een tussenevaluatie plaatsgevonden van het familiespreekuur. Ten aanzien van de belastbaarheid van mantelzorgers is geconstateerd dat de belasting hoog is en dat mantelzorgers vaak te laat ondersteuning zoeken. In het vervolg van de pilot is dit aandachtspunt.
51
Implementatie Actieplan Vrijwilligersbeleid: twee sporen: Vrijwilligersgericht: In 2011 stonden er 218 personen als vrijwilliger geregistreerd, een stijging tov 2010 van ruim 20%; het overgrote deel komt uit Heerenveen, maar ook uit de omliggende gemeenten. Het aantal ingeschreven vacatures is in 2011 gelijk aan 2010 In 2011 zijn er 7.334 vragen, e-mails, telefoontjes e.d. geregistreerd, het betreft niet alleen het Vrijwilligers Steun Punt (VSP), maar ook jongerenwerk en ouderenwerk Uit het in 2011 gehouden tevredenheidsonderzoek blijkt dat het VSP, behoudens de locaties en faciliteiten, overal hoger scoort dan het landelijk gemiddelde, het betreft o.a. aandacht/betrokkenheid, bemiddeling, bereikbaarheid en kwaliteit van de medewerkers Organiseren Dag van de Mantelzorg en het project Doe een Wens Organisatiegericht: Maatschappelijke stages: in het schooljaar 2010-2011 gingen er 811 leerlingen op stage en in het schooljaar 2011-2012 waren dat er 900 Leerlingen doen sociale vaardigheden op, stageaanbieders zien later 17% van de jongeren weer terug als vrijwilliger NL Doet: 14 maatschappelijke organisaties hebben een klus ingediend Vrijwilligersprijs: individuele – en groepsprijs Maatschappelijk Betrokken Ondernemen (MBO): eind december 2011 is de website gelanceerd; bedrijven bieden diensten aan en maatschappelijke organisaties geven hun vraag aan; hierdoor ontstaat een match, in december 2011 zijn er 9 matches tot stand gekomen. Vluchtelingenwerk In 2011 heeft een evaluatie plaatsgevonden van de werkzaamheden van Vluchtelingenwerk Noord Nederland in de gemeente Heerenveen. Op basis hiervan is vervolgens het Traject Budgetgestuurde Contract Financiering uitgevoerd. Daarbij zijn drie scenario’s uitgewerkt m.b.t de financiering in de toekomst. De gemeenteraad heeft gekozen voor het scenario waarbij Vluchtelingenwerk vanaf 2012 maximaal € 90.000 subsidie per jaar ontvangt.
Maatschappelijke effecten 2011
4.2.3
Wet OKE Door afspraken met de JGZ over toeleiding van doelgroepkinderen naar VVEpeuterspeelzalen wordt een sluitende aanpak geambieerd. Er zijn nog geen monitorgegevens beschikbaar over de effecten van het VVE-beleid op de verkleinen van ontwikkelingsachterstanden van peuters. Afname Voortijdig School Verlaters (VSV’ers): Het effect om vanaf het schooljaar 2005-2006 het aantal VSV’ers met 10% te verlagen is gerealiseerd. In 2011 is gestart met nieuw monitorsysteem en is nulmeting gedaan. In 2012 zullen de eerste effecten van deze meting zichtbaar worden gemaakt. Bieden vangnet aan inwoners
ER-doelen
minder inwoners die in een sociaal isolement verkeren; een klantgerichter en doeltreffender armoedebeleid (collegeprogramma 2010-2014); minder cliënten in de hulpverlening die tussen wal en schip vallen. Betere afstemming tussen hulpverleners onderling; minder inwoners met problematische schulden (collegeprogramma 2010-2014).
52
Gerealiseerde resultaten 2011
Armoedebeleid Met diverse organisaties op gebied van armoede (zowel vrijwilligers- als professionele organisaties) wordt structureel overleg gevoerd om het gebruik van armoede- en participatieregelingen te bevorderen door meer afstemming en samenwerking. Gestart is met een gezamenlijke aanpak om de schuldhulpverlening met behulp van vrijwilligersinzet af te stemmen en te verbeteren. Hierin gaan de partijen in 2012 gezamenlijk optrekken. Met Stichting Leergeld, Jeugdsportfonds en het Jeugdcultuurfonds is verkend of verdergaande samenwerking mogelijk is om participatie van kinderen uit minimagezinnen te verhogen; dit heeft geresulteerd in een pilot. De resultaten hiervan zijn mede input voor het herijken van het minima- en participatiebeleid in 2012. Implementatie van de aanpak van de schuldhulpverlening In 2010 had de Plangroep 497 cliënten, in 2011 bedroeg dit aantal 530. Er is geen sprake geweest van een wachtlijst voor hulpvragers met problematische schulden. Ongeveer 35% van de trajecten wordt succesvol afgerond. Gezien dit lage percentage van geslaagde trajecten is nieuw beleid voorbereid in 2011. Het beleidsplan 2012-2015 wordt in de eerste helft van 2012 aan de raad voorgelegd. De focus in het nieuwe beleid is om alleen schulhulpverleningstrajecten te zetten indien aan een aantal randvoorwaarden wordt voldaan. Dit moet leiden tot een verhoging van het slagingspercentage. Als niet aan de randvoorwaarden wordt voldaan dan worden andere (zorg)trajecten ingezet, alvorens schulhulp in te zetten. Het jaar 2012 is overgangsjaar en een nieuwe werkwijze vanaf 2013. Pilot investeren in mensen Oudeschoot De pilot, die is gericht op het verbinden van de ketens werk, inkomen, en welzijn, zorg, is verlengd t/m februari 2012. De resultaten zullen dan ook pas in 2012 bekend zijn. Opening huisvesting op het gebied van maatschappelijke opvang in Heerenveen In het complex de Beugel is een woonvorm ‘begeleid wonen’ aanwezig voor de doelgroep van ZIENN. Dit is in samenwerking met Accolade tot stand gekomen. Een maatschappelijke opvangvoorziening is de verantwoordelijkheid van de centrumgemeente en in Heerenveen zijn geen plannen om een dergelijke opvang te openen. Inwoners die in urgente (financiële) noden verkeren kunnen, onder andere, een beroep doen op de Stichting Samenwerking Urgente Noden Ook gedurende 2011 heeft de gemeente gezorgd dat onze inwoners in voorkomende gevallen een beroep konden doen op Stichting samenwerking Urgente Noden. Betere aanpak complexe problemen en minder huisuitzettingen door samenwerking in Sociaal Team Vanaf oktober 2011 is het de capaciteit voor de functie van Teamleider Sociaal Team structureel uitgebreid. Hierdoor wordt de samenwerking om complexe problemen en huisuitzettingen te voorkomen aanzienlijk versterkt. Dit is ook noodzakelijk want door de verslechterde economische situatie en de bezuinigingen komen steeds meer mensen in (financiële) problemen Wet werken naar vermogen (Wijzigingen WWB) (staat ook in thema 2) De impactnota Wet werken naar vermogen is gereed. Voor de raad is een informatiebijeenkomst in maart 2012 gepland voor alle drie de decentralisaties. De gemeente Heerenveen neemt deel aan de Regionale Werkgeversdienstverlening Fryslân. Hieraan nemen alle Friese gemeenten en het UWV deel. De gemeente Leeuwarden is als centrumgemeente aangewezen en zal een regio- coördinator. Alle Friese gemeenten dragen op basis van het inwoneraantal bij aan de kosten. WWB-wetswijziging Op 20 december 2011 heeft de Eerste Kamer ingestemd met een ingrijpende wijziging van de Wet Werk en Bijstand. De wetswijziging is ingegaan op 1 januari 2012, dus met een korte voorbereidingstijd, terwijl de consequenties voor veel mensen met een uitkering groot zijn.. De aan te passen verordeningen zijn eind 2011 in concept gereed gemaakt ter besluitvorming in het eerste kwartaal in 2012.
53
De Kanteling Wmo
Ontwikkelingen WMO in relatie tot de kanteling Omschrijving
2007
2008
2009
2010
2011
Cliënten
2.674
2.984
3.014
3.153
3.189
Aanvragen
2.554
2.625
2.454
2.504
2.206
Verstrekkingen
2.205
2.466
2.384
2.606
1.971
4.338.539
4.444.945
4.269.626
5.069.749
5.018.724
540.512
540.625
458.442
693.747
888.792
3.798.027
3.904.320
3.811.184
4.376.002
4.129.932
Uitgaven verstrekkingen Inkomsten verstrekkingen Saldo
Het afgelopen jaar zijn er zichtbare resultaten geboekt met de Kanteling Wmo. De Kanteling Wmo houdt onder andere in dat de gemeente niet meer alleen kijkt naar de beperkingen van mensen maar ook naar hun mogelijkheden. De nadruk daarbij ligt op individueel maatwerk. Daarom gaan wij op huisbezoek bij burgers die een beroep doen op de gemeente voor een voorziening en praten wij met de burger over zijn individuele situatie. Insteek is: wat is het probleem en welke oplossingen zijn er mogelijk. De conclusie kan ook zijn dat de burger zelf voor een oplossing zorgt, of een voorziening zelf betaalt. Daarbij wordt rekening gehouden met de persoonlijke situatie van de burger. Zoals uit bovenstaande grafiek blijkt, is door deze werkwijze het aantal verstrekte voorzieningen in 2011 gedaald en kunnen wij het budget blijven inzetten voor mensen die geen eigen mogelijkheden hebben. Per 1-1-2012 is een nieuwe Wmo-verordening vastgesteld waarin ruimte is voor deze benadering. Draagvlak in de samenleving is echter onontbeerlijk. In 2011 is daarom een aantal bijeenkomsten georganiseerd in de woonservicezones, waaraan burgers, raadsleden en andere betrokkenen hebben deelgenomen. Aan de hand van stellingen is gediscussieerd over de grenzen aan de eigen mogelijkheden van burgers. In ieder geval is duidelijk dat de aanwezigen het normaal vonden dat de gemeente een beroep doet op de eigen mogelijkheden van mensen. Er moet daarbij wel sprake zijn van maatwerk. De uitkomst van deze discussies is verwerkt in de conceptbeleidsregels, die in het eerste kwartaal van 2012 vastgesteld zullen worden. De effecten van De Kanteling vertalen zich ook in hogere eigen bijdragen van burgers voor toegekende voorzieningen. Die bijdragen kwamen in 2011 op € 889.000. Over 2010 ontving Heerenveen een bedrag van € 694.000. De bij cliënten uitstaande vorderingen zijn per jaarultimo met € 125.000 verlaagd. De eerder genoemde daling van de verstrekte voorzieningen werkt door in de uitgaven. Lagen de uitgaven voor huishoudelijke hulp in de eerste jaarhelft rond een niveau van circa € 300.000, aan het einde van 2011 zitten we daar licht onder. Ook de aanschaf van hulpmiddelen komt rond de € 60.000 lager uit dan waarmee rekening was gehouden. Tenslotte zijn wij met één van onze leveranciers in onderhandeling over de geleverde diensten en de (tijdige) facturatie daarvan in de jaren 2008 en 2009. Volgens de leverancier betreft het geschil € 218.000. Op grond van ons bekende gegevens zouden wij circa € 100.000 verschuldigd kunnen zijn, dat bedrag is gereserveerd. Maatschappelijke effecten 2011
n.v.t.
54
4.3
Wat heeft het gekost
(Bedragen x €1.000)
Begroting 2011
Lasten
122 Jeugdbeleid 124 WMO-beleid 127 Sportbeleid 238 Bibliotheek 240 Eenmalige subsidies 245 Kunstzinnige Vorming 255 Sportstimulering 260 Posthuis Theater 262 Musea 266 Fryske taal en kultuer en mediabeleid 268 Maatschappelijke dienstverlening 270 Ouderenwerk 275 Jeugdwerk 277 Peuterspeelzaalwerk 290 Onderwijskansenbeleid 295 Volksgezondheid 340 Onderwijskansenbeleid 342 Leerlingenvervoer 361 Bijstandsverlening 362 Gemeentelijk minimabeleid 370 WMO Totaal Lasten
83 328 52 938 44 1.098 350 1.654 470 15 1.162 28 245 488 796 2.044 201 717 13.781 1.353 6.500 32.345
Begroting 2011 na wijzigingen
83 346 52 912 44 1.056 365 1.670 479 15 1.002 28 210 450 604 2.148 201 717 13.699 2.204 6.964 33.251
Rekening 2011
83 316 37 914 38 998 345 1.802 486 12 996 28 262 450 619 2.144 201 701 14.200 2.341 6.740 33.712
Verschil Begroting Rekening 2011 0 31 15 -2 6 58 20 -131 -7 3 6 0 -52 0 -16 4 0 17 -502 -137 224 -461
(Bedragen x €1.000)
Begroting 2011
Baten
122 Jeugdbeleid 124 WMO-beleid 127 Sportbeleid 238 Bibliotheek 240 Eenmalige subsidies 245 Kunstzinnige Vorming 255 Sportstimulering 260 Posthuis Theater 262 Musea 266 Fryske taal en kultuer en mediabeleid 268 Maatschappelijke dienstverlening 270 Ouderenwerk 275 Jeugdwerk 277 Peuterspeelzaalwerk 290 Onderwijskansenbeleid 295 Volksgezondheid 340 Onderwijskansenbeleid 342 Leerlingenvervoer 361 Bijstandsverlening 362 Gemeentelijk minimabeleid 370 WMO Totaal Baten
Saldo Lasten / Baten
55
Begroting 2011 na wijzigingen
Rekening 2011
Verschil Begroting Rekening 2011
0 0 0 0 0 253 12 508 0 0 0 0 0 0 639 891 0 2 12.216 94 609 15.222
0 13 0 0 0 253 12 508 0 0 0 0 35 0 447 986 0 2 11.866 94 1.261 15.475
0 13 0 0 0 254 21 639 0 0 0 0 84 0 450 986 0 1 11.790 127 1.022 15.388
0 0 0 0 0 1 9 131 0 0 0 0 49 0 4 0 0 0 -76 34 -239 -87
17.123-
17.776-
18.324-
-548
Algemene toelichting verschillen begroting 2011 en rekening 2011 245 Kunstzinnige vorming Het saldo wordt veroorzaakt door diverse posten. Zo is er een voordeel op subsidies voor de Heerenveense Kunstkring, Stimulering amateuristische kunstbeoefening en Kunstwerken openbare ruimte. Ook op het onderhoud door het gemeentebedrijf is een positief resultaat te noteren. Een nadeel vloeit voort uit de niet gecorrigeerde inflatiecorrectie van de bijdrage aan Ateliers Majeur. 361 Bijstandverlening Over 2011 is wegens bijstandsuitkeringen € 12.545.000 aan cliënten uitbetaald. De rijksbijdrage beliep € 10.667.000. Met terugvordering en verhaal werd € 296.000 gegenereerd, zodat € 10.963.000 voor uitkeringen beschikbaar was. Het eigen risico ad 10 % van de rijksbijdrage komt voor Heerenveen op € 1.067.000. De uitgaven gaan dat bedrag met ruim € 515.000 te boven. Onderzocht wordt in hoeverre wij een succesvolle aanvraag om een Incidentele Aanvullende Uitkering bij de Toetsingscommissie in kunnen dienen. De Toetsingscommissie is de instelling, die door het Ministerie is belast met de beoordeling van de aanvragen door gemeenten. Met een eventuele aanvraag zal dus een belang gemoeid zijn van circa € 500.000. 362 Minimabeleid In 2011 is een aantal ramingen éénmalig verhoogd met € 534.000, te weten Bijzondere bijstand € 80.000, Langdurigheidstoeslag € 120.000 en Schuldhulpverlening € 334.000. Na deze verhogingen resteert in de jaarrekening een nadeel van € 102.000. Op grond van deze cijfers c.q. de trends van de afgelopen jaren verwachten wij een structurele doorwerking naar 2012 van € 450.000. In de Verantwoordings- en perspectiefnota 2012 gaan wij nader op deze problematiek in.
56
4.4
Reserves en voorzieningen Reserves en voorzieningen thema 4: Heerenveen bevordert meedoen en ondersteunt
Reserve Omschrijving 62500 Sociaal Cultureel werk Aengwirden 62505 Aankoop kunstwerken 62516 Reserve Jeugd en Alcohol 62585 Bedrijfsvoering Posthuis 62517 Digitaal dossier Jeugdgezonheidszorg 62595 Jeugdgezondheidszorg 0-4 jarigen 62596 Reserve Centrum Jeugd en Gezin 62610 WMO 62625 Wet werk en bijstand inkomensdeel Totaal reserves
Stand 1-1-11 41.839 16.319 70.000 103.894 0 125.000 177.934 312.949 1.736.872 2.584.807
Storting Onttrekking Stand 31-12-11 Rente 2.167 0 44.006 0 0 16.319 0 0 0 0 70.000 0 4.380 0 108.274 0 116.693 116.693 0 0 0 125.000 0 0 180.000 0 357.934 0 0 312.949 0 0 241.188 659.500 1.318.560 0 544.429 1.230.461 1.898.774 0
Voorziening Omschrijving Stand 1-1-11 Storting Onttrekking Stand 31-12-11 Rente 68593 Digitaal dossier Jeugdgezondheidszorg 116.693 0 116.693 0 0 68770 Participatiefonds kwijtschelding 157.605 179.759 169.659 167.705 0 Totaal voorzieningen 274.298 179.759 286.352 167.705 0
4.5
Totaal middelen
57
Thema 5: Heerenveen stimuleert duurzaamheid !
5.1
Beschrijving en hoofdstructuur
Onder dit thema vallen alle activiteiten die leiden tot een verbetering van de duurzaamheid van Heerenveen. Gehanteerde kernbegrippen bij Duurzaam zijn naast grote houdbaarheid, lange bruikbaarheid ook een goede kwaliteit en respect voor het leefmilieu van toekomstige generaties. Dit thema is niet alleen gericht op heden en toekomst, maar ook op het verleden: -
Onderliggende doelen gericht op heden en toekomst, kennen twee sporen: het bieden van een beter milieu en een duurzamer ontwikkeling van Heerenveen; Onderliggende doelen gericht op het verleden, betreffen de waardering van duurzame bewijzen uit het verleden in relatie tot cultuurhistorie en archeologie. Heerenveen bevordert duurzaamheid
Heerenveen verbetert het milieu
Energie
Water
Heerenveen groeit duurzaam
Microklimaat
Gericht op heden en toekomst
Duurzaamheid als facet beleid: aandacht voor duurzaamheid bij uitvoering van alle taken : Makelaarsfunctie
Gericht op toekomst
Heerenveen is trots op haar historie
Duurzame elementen uit het verleden, identiteit Heerenveense samenleving
Gericht op verleden
Gericht op heden en toekomst Heerenveen verbetert het milieu; een verbeterd milieu kan schoner, gezonder, stiller of zuiniger zijn. Onder dit spoor vallen alle milieutaken van de gemeente: zowel de wettelijke taken, als de taken die voortvloeien uit de eigen milieu-ambities die zijn vastgelegd in het milieubeleidsplan. Dit spoor bestaat uit 3 delen: Energie Hieronder vallen de maatregelen in het kader van energie en klimaat, zoals de stimuleringsregeling lokale klimaatinitiatieven, het lichtbeleid, initiatieven om duurzame energie op te wekken zoals windturbines en biomassa. De maatregelen hebben betrekking op het eigen energieverbruik van de gemeente, maar ook op het stimuleren van bewoners en bedrijven op dit gebied. Water Hieronder valt de rioleringszorg, de uitvoering van het watertakenplan en het baggerplan. 58
Microklimaat Bij de uitvoering van de gemeentelijke milieutaken gaan we niet uit van standaard milieunormen, maar houden we rekening met de specifieke functies, kwaliteiten en knelpunten in een gebied. Gebiedsgerichte milieukwaliteit wordt ook wel microklimaat genoemd. Hieronder vallen de overige milieutaken, zoals geluid, bodem, geur, afval/zwerfvuil, externe veiligheid en milieuvergunningen/meldingen en milieuhandhaving
Gericht op de toekomst Heerenveen groeit duurzaam. Wij hebben aandacht voor duurzaamheid bij de uitvoering van alle gemeentelijke taken, ook de niet-milieutaken. We vervullen een makelaarsfunctie om het aspect duurzaamheid bij alle afwegingen te betrekken. De resultaten hiervan komen tot uitdrukking in andere thema’s. Hieronder vallen onze activiteiten in het kader van Heerenveen Millenniumgemeente, maatschappelijk verantwoord inkopen, welstandbeleid en ruimtelijke kwaliteit, aandacht voor duurzaamheid in bv. bestemmingsplannen en het woonbeleid/woonconvenant.
Gericht op het verleden Voor het deel dat het programma zich richt op het verleden, staat het begrip cultuurhistorie centraal. Aan het landschap en de bebouwing kan de geschiedenis van Heerenveen als veenkolonie afgelezen worden. De karakteristieke lintbebouwing aan het kanaal, monumentale gebouwen, kerken en karakteristieke bomen typeren Heerenveen. Al deze elementen hebben bewezen dat ze duurzaam zijn en bijdragen aan de identiteit van de Heerenveense samenleving. Wij zijn hier trots op en willen de cultuurhistorie van Heerenveen versterken en uitdragen.
Afbakening / Relaties met thema 1
met thema 1 met thema 1 met thema 4
met thema 6
5.2
Alle gemeentelijke milieutaken vallen onder thema 5 , zo ook milieuvergunningen/meldingen en de handhaving daarvan. Alle overige vergunningverlening en handhaving maakt deel uit van thema 1 onder Heerenveen verleent diensten en Heerenveen handhaaft. Bij vergunningverlening en handhaving is aandacht voor duurzaamheid. De toekomstige omgevingsvergunning biedt mogelijkheden om integraal aandacht te schenken aan duurzaamheidsaspecten. Om praktische redenen zijn de begraafplaatsen bij thema 5 ondergebracht in plaats van bij thema 1. Vanwege het aspect participatie zijn het Museum Willem van Haren en de ontwikkeling hiervan tot erfgoedcentrum, ondergebracht bij thema 4 Heerenveen stimuleert meedoen, in plaats van onder dit thema opgenomen te zijn in het kader van Heerenveen is trots op haar cultuurhistorie. Welstandsbeleid is vanuit de duurzaamheidsaspecten van ruimtelijke kwaliteit ondergebracht bij thema 5. Al het overige betreffende ruimtelijke projecten maakt deel uit van thema 6 Heerenveen ontwikkelt.
Koers van Heerenveen
Thema Heerenveen stimuleert duurzaamheid heeft 3 sporen. De hoofddoelstellingen voor de aankomende jaren zijn:
Heerenveen verbetert het milieu; Heerenveen groeit duurzaam; Heerenveen is trots op haar historie.
Heerenveen werkt actief aan de verbetering van het milieu. Vanzelfsprekend voert Heerenveen alle wettelijke milieutaken uit, waarbij het wettelijke minimum slechts het vertrekpunt is. Op drie onderdelen hebben we een hogere ambitie. Deze speerpunten zijn:
59
5.3
Energie/klimaat Heerenveen wil een voorloper zijn in de uitvoering van haar taken op het gebied van energie en het klimaat. Heerenveen wil haar eigen energieverbruik verminderen en zoveel mogelijk overschakelen naar het gebruik van duurzame energie. De gemeente heeft een voorbeeldfunctie en stimuleert bedrijven, instellingen en bewoners om dit ook te doen, bijvoorbeeld d.m.v. voorlichting en activiteiten. Water Heerenveen is al voorloper in de uitvoering van haar taken op het gebied van water en wil dat blijven. Microklimaat Heerenveen streeft naar een gebiedsgerichte milieukwaliteit. Dit heet ook wel microklimaat en betekent dat we de milieukwaliteit afstemmen op de functie van een gebied. We zien microklimaat als de focus die we in het milieubeleid hanteren.
Heerenveen wil meer aandacht voor het aspect duurzaamheid bij alle werkzaamheden van de gemeente. Heerenveen streeft naar de verwezenlijking van de millenniumdoelstellingen. Maatschappelijk verantwoord inkopen is een van de speerpunten. We zijn trots op de geschiedenis van Heerenveen als veenkolonie en willen de cultuurhistorie van Heerenveen versterken en uitdragen. De overgebleven elementen uit het verleden dragen bij tot de identiteit van de Heerenveense samenleving.
Doelen, resultaten en beoogde maatschappelijke effecten
5.3.1 Heerenveen verbetert het milieu – energie ER-doelen
minder energieverbruik door de gemeente; zelf meer duurzame energie opwekken; minder energieverbruik door het woningbestand betere bewustwording bij bevolking en bedrijfsleven om energie te besparen en duurzame energie te gebruiken.
Gerealiseerde resultaten 2011 ●
●
Openbare verlichting: Light Challenge De gemeente Heerenveen heeft in december 2011 de eerste editie van de Light Challenge succesvol afgerond. Europese erkenning en erkenning vanuit het Ministerie van Milieu en Infrastructuur en de drie noordelijke provincies geven aan dat we met de Light Challenge op de goede weg zijn. Met alle opgedane kennis kunnen wij in Heerenveen nog beter samen met onze burgers de openbare ruimte inrichten en deze ruimte meer een woonkamergevoel geven. Zichtbaar opwekken duurzame energie door de gemeente Heerenveen Het afgelopen jaar zijn zonnepanelen op het gemeentehuis en de gemeentewerf geplaatst. Deze zonnepanelen leveren stroom voor onder andere twee elektrische auto’s van de buitendienst. In de foyer kunnen inwoners van Heerenveen van een scherm lezen wat de actuele stroomopbrengst is.
60
gasverbruik gerelateerd aan buitentemperatuur 100
MFA de Barte MFA Us Kubus
80
Brandweer 60
Gemeentewerf
40
Posthuis
20
Werkstate Gemeentehuis
0 2006
2007
2008
2009
2010
2011
Energieverbruik gemeentelijke gebouwen 16.000 14.000 12.000
GJ
10.000 8.000
GJ E
6.000
GJ gas
4.000 2.000 2006 ●
2007
2008
2009
2010
2011
Energiezuinig woningenplan Het startsein voor Smûk en Sunich vond plaats in november 2011 in de Kempenaer samen met bewoners van het pilotgebied Heerenveen-Midden. Kinderen van de Mr. Duisterhoutschool hebben een prachtig Smûk & Sunich kunstwerk gemaakt dat nu in de kamer van Wethouder Siebenga staat. Daarnaast hebben we voor het lokale bedrijfsleven een Minisymposium Aanpak Bestaande Bouw georganiseerd, over de Heerenveense aanpak van de bestaande woningvoorraad van particuliere woningeigenaars. Het symposium werd druk bezocht met circa 100 deelnemers.
Maatschappelijke effecten 2011
n.v.t.
5.3.2 Heerenveen verbetert het milieu – water ER-doelen
beter voldoen aan de landelijke hergebruiks- en rioleringsdoelstellingen; meer bevorderen van gescheiden afvalstromen; meer ecologische kwaliteit oppervlaktewateren; minder wateroverlast voor burgers en bedrijven; minder afvoer van afvalwater naar de waterzuivering en meer infiltratie of afvoer van regenwater naar oppervlaktewater.
Gerealiseerde resultaten 2011
Relining van circa 3,5 km. riool aan de Burgemeester Falkenaweg tot de Tolhuisweg. Waarborging van ‘transportriool’ voor Heerenveen midden; Beperkte reparaties en rioolrenovatie diverse locaties. Behoud functionaliteit en waarborging afvoer van afvalwater.
61
Maatschappelijke effecten 2011 n.v.t. 5.3.3 Heerenveen verbetert het milieu – microklimaat ER-doelen
meer gebiedsgerichte beïnvloeding van het microklimaat (bodem, geluid, geur, etc.); minder zwerfafval in Heerenveen; meer afvalscheiding.
Gerealiseerde resultaten 2011
Zwerfafval Via lik-op-stuk beleid wordt nauwlettend gecontroleerd op het achteloos weggooien van zwerfafval (blikjes, snoeppapiertjes etc) in de openbare ruimte minder zwerfafval in Heerenveen; Afvalscheiding De hoeveelheid grijs afval stabiliseert. Het aandeel gft-afval vertoont evenwel weer een lichte stijging. Gemiddeld wordt in Heerenveen 176 kg afval per inwoner aangeboden. Het Friese gemiddelde staat op 195 kg per inwoner. Heerenveen neemt daarmee de 3 e positie van alle Friese gemeenten in. De resultaten van de afvalscheiding zijn uitstekend. Met een bronscheiding van 65% doet Heerenveen het beduidend beter dan het benchmarkgemiddelde van 56%. Opvallend daarbij is dat het aanbod van restafval binnen de gemeente Heerenveen uitzonderlijk laag is. Het diftarsysteem stimuleert de burgers in het zo weinig mogelijk aanbieden van afval. Vooral papier en textiel worden zeer goed gescheiden. Ook het grof huishoudelijk afval wordt op de Milieustraat zeer goed gescheiden. De totale kosten per huishouden zijn met € 208,- aanmerkelijk lager dan het gemiddelde van € 218. Het tonnage gft-afval is weer behoorlijk gestegen. De verlaging van het gft-ledigingstarief werpt nog steeds z’n vruchten af Structureel stimuleren afvalscheiding en bewustwording Omdat het noodzakelijk is om blijvend aandacht te vragen voor afvalscheiding en het tegengaan van zwerfafval zetten wij structureel in op bewustwording. In ieder geval door periodiek via de website of Crackstate Nijs aandacht te vragen voor deze onderwerpen met tips of feiten. Daarnaast door jaarlijks de Himmelwike te organiseren. Participatie is voor bewustwording een aandachtspunt. GFT / papier / glas / kunststof / textiel
tonnage
Milieustraat
GFT-afval / groene minicontainer Oud papier en karton Bont glas Bruin glas Groen glas Wit glas Kunststof textiel
3.253 3.931 60 102 332 477 362 260
De hoeveelheid grijs afval ofwel grijze container bedroeg in 2011
8.362
Wit- en bruingoed Grond
8.355
Grof groen ( takken, tuinafval etc. ) Klein chemisch afval Totaal gescheiden 87,6 % =
Totaal gescheiden
50 % =
Maatschappelijke effecten 2011. n.v.t.
62
Tapijt Bouw- en sloop / residu Gips B-hout C-hout Asbest Dakleer Puin Metalen
tonnage 35 549 79 1.441 200 59 92 1.486 213 281 823 2.892 67 8.520
5.3.4 Heerenveen groeit duurzaam ER-doelen
meer aandacht voor duurzaamheid bij alle werkzaamheden van de gemeente
Gerealiseerde resultaten 2011
Welstandsbeleid Het Welstandsbeleid is in concept gereed. Door de dereguleringsslag is vertraging ontstaan. Koplopersproject Het Koploperproject is een verbeteringstraject rond Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen ( MVO ). Er nemen 13 partijen aan deel, waaronder de gemeenten Heerenveen en Súdwest Fryslân. Duurzaamheid wordt een standaard onderdeel van de bedrijfsvoering. Dit project omvat 11 deelnemende bedrijven in de gemeenten Heerenveen, Skarsterlân en Súdwest Fryslân. Deze worden doorgelicht met een MVO-scan.
Maatschappelijke effecten 2011
n.v.t.
5.3.5 Cultuurhistorische kwaliteiten ER-doelen
meer aandacht voor het versterken van bestaande cultuurhistorische kwaliteiten; sterkere bescherming van groene gemeentelijke monumenten (bomen).
Gerealiseerde resultaten 2011
De Nota Cultuurhistorisch Erfgoed is in oktober 2010 door de gemeenteraad vastgesteld als beleidskader. Vervolgens is het uitvoeringstraject van de formele aanwijzing van nieuwe gemeentelijke monumenten in werking gezet. In 2011 heeft het college een voorlopig aanwijzingsbesluit genomen voor 254 nieuwe gebouwde monumenten. Daarop zijn in 58 gevallen zienswijzen ontvangen en zijn op verzoek de belanghebbenden gehoord. In het voorjaar van 2012 verwachten wij de definitieve aanwijs- (dan wel herroepings)besluiten door B&W. Op het punt van de monumentale bomen heeft in 2011 een groot deel van de inventarisatie van potentiële waardevolle en monumentale bomen plaatsgevonden. Die wordt in 2012 afgerond, waarna ook hier de formele aanwijzing kan plaatsvinden. De monumentale bomenlijst speelt mede een rol in het nieuw in te richten algehele kapvergunningenbeleid. Zowel bij de inventarisatie en beoordeling van monumentale panden als van monumentale bomen is dankbaar gebruik gemaakt van de medewerking van enthousiaste vrijwilligers.
Maatschappelijke effecten 2011
n.v.t.
63
5.4
Wat heeft het gekost
(Bedragen x €1.000)
Begroting 2011
Lasten
111 Cultuurhistorie 128 Milieu- en leefomgevingsbeleid 201 Onderhoud specifieke gebouwen 230 Afvalinzameling 232 Riolering 235 Begraafplaatsen 330 Milieuvergunningen en handhaving Totaal Lasten
136 179 40 4.490 3.155 251 1.110 9.360
Begroting 2011 na wijzigingen
186 420 40 4.490 3.155 252 1.110 9.652
Rekening 2011
180 420 54 4.488 3.356 257 1.440 10.195
Verschil Begroting Rekening 2011 6 0 -14 2 -201 -5 -331 -543
(Bedragen x €1.000)
Begroting 2011
Baten
111 Cultuurhistorie 128 Milieu- en leefomgevingsbeleid 201 Onderhoud specifieke gebouwen 230 Afvalinzameling 232 Riolering 235 Begraafplaatsen 330 Milieuvergunningen en handhaving Totaal Baten
Saldo Lasten / Baten
Begroting 2011 na wijzigingen
Rekening 2011
Verschil Begroting Rekening 2011
0 0 0 4.516 3.393 85 9 8.002
8 241 0 4.516 3.393 85 9 8.252
8 241 0 4.527 3.584 113 377 8.851
0 0 0 11 191 29 369 599
1.358-
1.400-
1.344-
56
Algemene toelichting verschillen begroting 2011 en rekening 2011 N.v.t.
5.5
Reserves en voorzieningen Reserves en voorzieningen thema 5: Heerenveen stimuleert duurzaamheid
Reserve Omschrijving 61500 Afvalstoffenheffing 62480 Ontw.lokale eco. Ontwikkeling 62540 Oud papier 62630 Revolverendfonds Totaal reserves
Stand 1-1-11 Storting Onttrekking Stand 31-12-11 Rente 590.914 0 0 590.914 0 57.000 0 0 57.000 0 178.586 0 143.586 35.000 0 0 200.000 0 200.000 0 826.500 200.000 143.586 882.914 0
Voorziening Omschrijving 68597 Rioleringen 68650 Revolverend fonds Totaal voorzieningen
Stand 1-1-11 Storting Onttrekking Stand 31-12-11 Rente 6.625.045 844.239 787.978 6.681.306 0 200.000 0 200.000 0 0 6.825.045 844.239 987.978 6.681.306 0
64
5.6
Totaal middelen
65
Thema 6: Heerenveen ontwikkelt!
6.1
Beschrijving en hoofdstructuur
Heerenveen ligt centraal in het regionaal stedelijk netwerk Sneek-Heerenveen-Drachten van de A7-zone zoals genoemd in de nota Ruimte, op het kruispunt van de snelwegen en aan de IC spoorlijn Zwolle – Leeuwarden. Deze uitstekende bereikbaarheid is een belangrijke factor voor de sociaal-economische ontwikkeling van Heerenveen. Voor de toekomst zetten wij in op een evenwichtige groei voor wonen, werken en voorzieningen in Zuidoost Fryslân. Wij vinden het noodzakelijk dat Heerenveen ook op langere termijn een economisch sterk presterende gemeente blijft, goed bereikbaar en gelegen in een schoon en aantrekkelijk landsdeel. Daarbij maakt de sport(cultuur) deel uit van de samenleving en zorgt zij voor een herkenbare identiteit. Binnen de financiële kaders voor de komende jaren is deze ambitie richtinggevend voor de toekomstige ontwikkelingen. Heerenveen ontwikkelt
Ontwikkelt structuurbeleid en instrumenten
Ontwikkelt projecten
Afbakening / Relaties met thema 2
De uitstraling van thema 6 op de maatschappelijke effecten die de werkgelegenheid betreffen, wordt zichtbaar bij thema 2 onder 2.3.3. “ Profilering, positionering en acquisitie “.
met thema 3
In thema 3 komen beleidsdoelen als woonbeleid aan de orde, die gericht zijn op de invulling van een woonwijk.
met thema 5
Welstandsbeleid maakt vanwege de duurzaamheidaspecten van ruimtelijke kwaliteit geen deel uit van thema 6 maar van thema 5.
met thema 1,2,3,4 en 5
Thema 6 Heerenveen ontwikkelt ! beperkt zich tot de ontwikkeling van beleidsprojecten en fysieke projecten die de positie van Heerenveen in Friesland en daarbuiten versterken.
66
6.2
Koers van Heerenveen
De koers is gericht op een evenwichtige groei voor wonen, werken en voorzieningen. Richtinggevende documenten zijn de Integrale visie Heerenveen-Joure, de Structuurvisie Centrum-Breed, de Strategische Woonvisie en het Sociaal Economisch Beleidsplan (SEB). Bij de komende uitwerking van de koers in diverse programma's - Centrum-breed, Stad van Sport, bereikbaarheid/gebiedsagenda en Regionaal Specifiek Pakket ( RSP ) - zal op gemeentelijk niveau de vraag centraal staan welke keuzes - in de zin van de inzet van publieke middelen in prioriteit en fasering - worden gemaakt en welk ambitieniveau gewenst en haalbaar is. Hierbij zal ook de financiële positie van het Grondbedrijf worden betrokken. Belangrijk uitgangspunt vormt het afronden van de Structuurvisie Centrum-Breed. Daarbij willen wij in operationele zin de ambities in financiële zin bijstellen. Dit vindt zijn vertaling in de keuze om de komende periode het accent te leggen op het ontwikkelen en realiseren van het project Molenplein en op het starten van een eerste project langs de Gedempte Molenwijk (lokatie Peereboom). Overige ontwikkelprojecten binnen het centrumgebied zullen primair door de markt zelf moeten worden geïnitieerd. Substantiële publieke co-financiering is voorlopig niet aan de orde. Daarnaast leggen wij een accent op bereikbaarheid ( de desbetreffende co-financiering van de gemeente nemen wij op in de begroting ) en op het doorontwikkelen van het programma van Stad van Sport, waarbij behoud van Thialf als internationaal vooraanstaande topsportaccomodatie voor langebaanschaatsen voorop staat.
6.3.
Doelen, resultaten en beoogde maatschappelijke effecten
6.3.1
Heerenveen ontwikkelt structuurbeleid en instrumenten
ER-doelen
aantrekkelijker woonmilieus; sterkere economische positie van Heerenveen (bedrijvigheid); meer verantwoord grondgebruik.
Gerealiseerde resultaten 2011
Woningbouwcijfers Woningbouwprogrammering: Overzicht woningbouwmutaties per 31 december 2011
Overzicht gereedgemelde woningen in 2011
Heerenveen
aantal Skoatterwald
29
Midden - Tuindorp Centrum Fok/Helomalaan
28
Overig Dorpen
19 7 15
Tjalleberd Totaal gereed gemeld
11 109
onttrekking incidenteel
34
sloop - WestIndische buurt
40
Totaal sloop
74
Netto toename woningvoorraad
35
67
Netto toevoeging De vernieuwing van oudere wijken gaat ondanks de crisis gestaag verder. Een en ander neemt niet weg dat in 2011 de netto toename van de woningvoorraad opnieuw beperkt is tot slechts 35 woningen. Daarmee ligt het ruim onder het gemiddelde streefaantal van 150 woningen uit de strategische woonvisie. Het totale aantal gereed gemelde woningen van 109 ligt ook flink lager dan de afgelopen jaren. De totale productie loopt terug door de economische crisis en dat is met name te merken in Skoatterwald waar het afgelopen jaar 29 woningen zijn opgeleverd. Een tweetal inbreiding/ herstructererings-locaties zijn wel opgeleverd, namelijk het laatste deel van Tuindorp en de schoollocatie aan de Fok. Ook zijn de eerste woningen in Tjalleberd, de Eide gebouwd. Het hoge aantal woningen dat gesloopt wordt, is voor een belangrijk deel het gevolg van de wijkvernieuwing in de West-Indische buurt in Heerenveen Midden. De vervangende woningen worden in 2012 opgeleverd.
Netto toevoeging
Aantallen woningen
300 250 200
150 Netto toevoeging
100 50 0 2007
2008
2009 Jaar
2010
2011
Overige woningbouwgegevens Hoewel de woningbouwproductie in 2011 laag was, ziet het komende jaar er wellicht iets positiever uit. Er zijn 160 woningen in aanbouw. Daarnaast is voor ruim 100 woningen een bouwvergunning verleend waarvan de bouw nog niet is begonnen. Het aantal bouwvergunningen in behandeling is echter zeer beperkt. Voor de komende jaren verwachten we een flink lager aantal woningen te realiseren. De productie blijft voorlopig wel enigszins op peil met dank aan een aantal grote projecten zoals de realisatie van 85 appartementen in het Tellegebied en 55 appartementen Focus die in de huursector worden gebouwd.
68
Woningbouwgegevens 350 Gereed
Aantallen woningen
300
250
In uitvoering op 31-12
200 Niet begonnen met realisatie, wel bouwvergunning op 31-12
150 100
In behandeling voor bouwvergunning op 31-12
50
Onttrokken aan voorraad
0 2007
2008
2009
2010
2011
Jaar
Uitgifte bedrijventerreinen
Uitgifte bedrijventerrein (in ha) Bedrijventerreinen
Totale oppervlakte
Uitgifte afgelopen 4 jaar
2007
IBF (incl IBF cv/bv) De Kavels Kanaal Haskerveen* (incl A7 zuid) BPF Totaal (* incl. gem. Skarsterlân) Totaal gemeente Heerenveen
152,00
11,00
57,10
0,60
2008 6,40
Beschikbaar per 31-12-2010
2009 3,70
2010 0,95
119,30
0,82
118,48
29,44
89,04
0,70
3,38
0,00
3,38
0,70
2,68
0,90
0,90
0,00
0,00
0,00
pm
34,87
0,00
34,87
57,20 43,50
1,20
25,80
2,50
Uitgifte 2011 Beschikbaar per gereserveerd Beschikbaar per 01-01-2012 per 01-01-2012 01-01-2012 incl. reserveringen
3,56
0,36
34,87
0,20
0,00
0,00
0,00
335,60
12,80
9,10
7,26
2,01
158,45
1,72
156,73
30,14
126,59
292,10
11,60
6,60
3,70
1,65
123,58
1,72
121,86
30,14
91,72
Toelichting Verkoop bedrijventerreinen In de afgelopen verslagperiode is in totaal 1,72 ha bedrijventerrein overgedragen, uitgegaan werd van 3 ha. Het betrof hier een aantal transacties op het IBF, en een transactie op industrieterrein Kanaal. Op Kanaal is de laatste beschikbare grond uitgegeven. Op het IBF betrof het met name een aantal kleinere transacties. Vestigingstrajecten nemen meer tijd in beslag, we merken dat financieringstrajecten voor bedrijven stukken lastiger liggen dan voorheen. Voor het komende jaar verwachten we een uitschieter door de veel hogere overdracht van bedrijfsterreinen. Het afgelopen jaar zijn voor ca 13 ha verkoopcontracten afgesloten voor levering in 2012. Lidl neemt daarvan zo’n 11 ha voor zijn rekening. Grondbedrijf In de Themabegroting 2012 is verwezen naar de zorgelijke financiële positie van het Grondbedrijf en in het bijzonder de gevolgen, nu blijkt dat bij de huidige economische crisis er eerder sprake is van een structurele verandering dan een tijdelijke dip. De effecten van deze constatering zijn doorgerekend en uit deze herziening is gebleken dat een afwaardering van € 79,5 miljoen noodzakelijk is. Daarbij vervalt de Voorziening verliezen grondbedrijf (€ 17,23 miljoen). In de jaarrekening van het grondbedrijf is deze afwaardering nog niet verwerkt. De financiële mutaties zijn alleen doorgevoerd in deze themarekening. De afwaardering heeft betrekking op onderstaande complexen (bedragen x € 1 miljoen): Skoatterwâld € 14,0 miljoen 69
IBF Stadiongebied Heerenveen Noordoost Klaverblad Noordoost Overige complexen Totaal
€ € € € € €
15,0 miljoen 10,0 miljoen 5,0 miljoen 27,5 miljoen 8,0 miljoen 79,5 miljoen
De overige complexen (totaal afgerond € 8,0 miljoen) betreffen Strategische gronden (€ 2,2 miljoen), Heidemeer+Heidemeerbuffer (€ 0,6 miljoen), Feddeschurerplein € 0,2 miljoen), Uhlweg € 0,8 miljoen), Klaverblad Noord (€ 0,8 miljoen), Leeuwarderstraatweg (€ 0,4 miljoen), Nieuwehorne (€ 0,8 miljoen), Stationsgebied e.o. (€ 0,4 miljoen) en Tjalleberter krite/landelijk wonen (€ 1,3 miljoen). Per saldo is er sprake van een financiële mutatie in de Themarekening van € 62,27 miljoen negatief. De oplossingsrichtingen voor verwerking van genoemde afwaarderingen in de Themabegroting zijn in de Verantwoordings- en perspectiefnota 2012 opgenomen. Beleid bedrijventerreinen De bedrijventerreinvisie is gereed en vastgesteld door de raad. Actualisering bestemmingsplannen Het traject voor de actualisering van de bestemmingsplannen was erop afgestemd om die ruim voor de datum van 1-7-2013 af te ronden. Dit is de datum waarop de sanctie gaat gelden dat voor omgevingsvergunningen die worden getoetst aan bestemmingsplannen die ouder zijn dan 10 jaar, geen leges meer mogen worden geheven. Wij hebben echter in juli 2011 besloten het actualiseringprogramma bestemmingsplannen stil te leggen totdat de uitkomsten van de dereguleringsdiscussie zijn vastgesteld. Dit betekent dat we inmiddels bijna ¾ jaar achterliggen op de planning. Ondertussen heeft een herstart plaats gevonden en ligt er een aangepaste planning voor de actualisering van de bestemmingsplannen. De aangepaste planning laat zien dat voor een tweetal bestemmingsplannen de deadline 1-7-2013 met een aantal maanden wordt overschreden (Centrum en Skoatterwâld Zuid). Dit brengt het risico van inkomstenderving met zich mee voor de afdeling Vergunningen. Maatschappelijke effecten 2011
n.v.t.
6.3.2 Heerenveen ontwikkelt projecten ER-doelen
sterkere bovenregionale functie Heerenveen; kwaliteitsimpuls aan het centrumgebied versterken en uitbouwen Sportstad als structuurversterkend en imagobepalend project met bovenregionale uitstraling; betere bereikbaarheid; meer verantwoord grondgebruik.
Gerealiseerde resultaten 2011
De pilot project Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (nieuwbouw woningen) is in uitvoering. In Nieuwehorne is overleg met een kleine groep belangstellenden. In Skoatterwald is het stedenbouwkundig plan middenzone ingericht op CPO. Herontwikkeling Molenplein ca Binnen de kaders van de samenwerkingsovereenkomst tussen gemeente en De Hoge Dennen is een start gemaakt met de uitwerking. De schetsplannen zijn aan belanghebbenden gepresenteerd en de inspraakreactie zijn geïnventariseerd en worden betrokken bij de volgende fase van de ontwerpen. Tevens is een start gemaakt met de
70
formele haalbaarheidsanalyse waarbij de fokus ligt op: de grond- en parkeerexploitatie, het inrichten van het openbaar gebied en de vastgoedexploitatie. Deze fase wordt voorjaar 2012 afgerond met een definitief projectbesluit van beide partijen (gemeente en Hoge Dennen) inclusief de definitieve financiering. De complexiteit maakt dat de afronding enkele maanden meer tijd vergt Herontwikkeling Ged. Molenwijk De marktverkenning naar de haalbaarheid van een CPO project is afgerond. De resultaten stellen enigszins teleur. Een verdere verdieping en evaluatie moet binnenkort uitwijzen welke definitieve conclusies moeten worden getrokken. Stad van Sport – Nieuw Thialf De gemeenteraad heeft ondertussen in navolging van Provinciale staten een keuze gemaakt voor de (ver)nieuwbouwvariant op de locatie Thialf. In september worden vervolgvoorstellen voorgelegd aan de raad en de staten, op basis van naar verwachting mede financiering door het rijk en het bedrijfsleven, over de definitieve start van het vernieuwbouwproject Thialf. Verkeersstudie RSP bereikbaarheidspakket + deelprojecten De voorstellen voor invulling van het bereikbaarheidspakket RSP zijn tussen de betrokken overheden afgerond. Er is overeenstemming bereikt over nut, noodzaak , urgentie en financiering van een pakket maatregelen voor een bedrag van 36 mln euro. Een pakket met forse investeringen in de bereikbaarheid in met name de A32-zone. De afspraken zijn geformaliseerd in een intentieovereenkomst tussen gemeente, provincie en rijk Structuurvisie/A32-zône Begin 2012 wordt een formele start gemaakt met de structuurvisie A32-zone. In 2011 zijn op deelgebieden aspecten belicht (samenwerkingsagenda provincie, RSP bereikbaarheidspakket, gebiedsontwikkeling sportstad etc) die binnen de structuurvisie geïntegreerd worden zodat een afgewogen integratiekader ontstaat. Dit kader is vervolgens het ruimtelijke toetsingkader voor de realisatie op onderdelen Woonproject aan de Nieuwburen te Heerenveen (Focusproject) Besluitvorming is afgerond. Naar verwachting start de bouw voor de zomer 2012. Verkenning kansen Energiepark (KNO), windenergie en energiebedrijf In het kader van de samenwerkingsagenda gemeente-provincie is er een gezamenlijke opdracht aanbesteed voor het uitvoeren van een verkenning voor de haalbaarheid van een energiepark. De resultaten worden voorjaar 2012 verwacht. Aengwirderkrite De definitieve besluitvorming rond de beëindiging van het project Aengwirderkrite is rond de zomer afgerond. Woningbouw Sportvelden Nieuwehorne Stedenbouwkundig is plan opgesteld, verwerking inspraakreacties; doorgerekend schetsontwerp. IBF Bp/MER is vastgesteld. Tweederde deel van de infra is aangelegd.
Maatschappelijke effecten 2011
n.v.t.
71
6.4 Wat heeft het gekost (Bedragen x €1.000)
Begroting 2011
Lasten
101 Externe dienstverlening 110 Ruimtelijke planvorming 112 Woonbeleid 140 Ov. Ruimtelijke en/of infrastructurele projecten 150 Projecten grondbedrijf 233 Grondbank Totaal Lasten
0 942 167 1.158 10.852 118 13.237
Begroting 2011 na wijzigingen
0 4.943 196 1.842 19.486 118 26.585
Rekening 2011
12 4.911 188 735 9.361 94 15.302
Verschil Begroting Rekening 2011 -12 32 8 1.107 10.125 24 11.283
(Bedragen x €1.000)
Begroting 2011
Baten
Begroting 2011 na wijzigingen
Rekening 2011
Verschil Begroting Rekening 2011
101 Externe dienstverlening 110 Ruimtelijke planvorming 112 Woonbeleid 140 Ov. Ruimtelijke en/of infrastructurele projecten 150 Projecten grondbedrijf 233 Grondbank Totaal Baten
0 0 0 1.105 10.852 118 12.075
0 3.581 29 1.744 19.486 118 24.958
12 3.582 29 639 9.333 94 13.689
12 1 0 -1.105 -10.153 -24 -11.270
Saldo Lasten / Baten
1.162-
1.627-
1.613-
14
Algemene toelichting verschillen begroting 2011 en rekening 2011 N.v.t.
6.5 Reserves en voorzieningen Reserves en voorzieningen thema 6: Heerenveen ontwikkelt Reserve Omschrijving Stand 1-1-11 Storting Onttrekking Stand 31-12-11 Rente 62430 Structuur Versterkend Investerings Plan 908.691 13.630 0 922.322 13.630 62440 Lichtmasten 53.679 0 0 53.679 0 62460 ROM Zuid-Oost Friesland 351.422 119.145 0 470.567 16.447 62470 Projecten uit eigen middelen 3.805.911 3.575.500 4.423.410 2.958.001 0 Totaal reserves 5.119.703 3.708.275 4.423.410 4.404.568 30.077
Voorziening Omschrijving 68460 Participatie Thialf 68480 Voorziening deelneming SSH BV Totaal voorzieningen
Stand 1-1-11 Storting Onttrekking Stand 31-12-11 Rente 1.500.000 0 0 1.500.000 0 402.916 184.000 0 586.916 0 1.902.916 184.000 0 2.086.916 0
72
6.6 Totaal middelen
73
2.2. Paragrafen
74
2.1. Weerstandsvermogen Algemeen De financiële positie van een gemeente kan worden beoordeeld op basis van de mate waarin tegenvallers kunnen worden opgevangen (het weerstandsvermogen/solvabiliteit) en de mate waarin meevallers respectievelijk tegenvallers zich voordoen (het resultaat op de jaarlijkse rekeningen). Een jaarlijks positief resultaat kan daarbij aanvulling geven om de solvabiliteit te verbeteren. Ook de mate waarin resultaten kunnen worden bijgestuurd is van eminent belang. De berekening van het weerstandsvermogen geeft inzicht in de financiële gezondheid van de gemeente. De omvang van het weerstandsvermogen moet in relatie staan met het risicoprofiel van de gemeente: een hoger risicoprofiel vraagt om een hoger weerstandsvermogen. Ten aanzien van het grondbeleid wordt kortheidshalve verwezen naar paragraaf 2.6 Grondbeleid. Ontwikkeling risico‟s Gegarandeerde geldleningen De gemeente loopt risico voor de in het verleden afgegeven garanties voor geldleningen. Er worden sinds een aantal jaren geen nieuwe garantstellingen gegeven aan instellingen op het gebied van zorg en woningbouw. De gemeente staat in bepaalde gevallen garant voor leningen welke verstrekt zijn aan corporaties die investeren in sociale huurwoningen en (sociaal) maatschappelijk vastgoed. Hiervoor geldt de achtervangregeling van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Daarbij is het de primaire zekerheid van de corporaties zelf. De secundaire zekerheid is de borgstelling van het Waarborgfonds en tertiair staan de gemeenten en het Rijk garant. Zij hebben de verplichting in voorkomende gevallen renteloze leningen te verstrekken aan het WSW. De omvang van de leningen bedraagt in Heerenveen circa € 22 miljoen per 31 december 2011. Voor particuliere woningen geldt de Nationale Hypotheek Garantie van de Stichting waarborgfonds eigen woningen. Indien het waarborgfonds niet toereikend is om de financiële risico‟s op te vangen kan de gemeente Heerenveen voor 50% aangesproken worden het tekort aan te vullen. Dit geldt voor leningen die voor 1 januari 2011 zijn afgesloten. Risico‟s die voortvloeien uit leningen die afgesloten zijn op of na 1 januari 2011 komen volledig voor rekening van het Rijk. De omvang van de leningen bedraagt in Heerenveen circa € 46 miljoen. Vermogensinstandhoudingsverklaring Sportstad Heerenveen In 2003 is door de aandeelhouders (gemeente Heerenveen en Sc Heerenveen Vastgoed BV) een vermogensinstandhoudingsverklaring aan Sportstad Heerenveen afgegeven. Dit betekent dat, indien het garantievermogen van Sportstad Heerenveen BV, niet meer toereikend is, de aandeelhouders het verschil op verzoek van de bank moeten aanvullen. Het garantievermogen is opgebouwd uit het aandelenvermogen, de reserves en de achtergestelde leningen. Financiële effecten rijksbeleid 2012-2015 Algemene uitkering gemeentefonds Het kabinet vreest op dit moment, dat voor 2013 ingrijpende tijdelijke bezuinigingsmaatregelen nodig zijn om aan de Europese begrotingsregels te voldoen. Duidelijk is, dat nieuwe miljardenbezuinigingen en hervormingen onvermijdelijk zijn vanwege de slechte economie. Deze (tijdelijke) extra bezuinigingen zullen ook doorwerken in de vorm van (samen de trap op af systematiek) kortingen in het Gemeentefonds. Daarbij komt, dat de invoering van de nieuwe verdeelsystematiek weliswaar met een jaar is uitgesteld (van 2013 naar 2014), maar onzekerheid blijft bestaan of er voor Heerenveen sprake zal zijn van voor- dan wel nadelen aan deze nieuwe verdeling. Specifieke uitkeringen De (financiële) gevolgen van de decentralisaties zijn ongewis, zoals de consequenties van de Wet werken naar vermogen en de geplande decentralisaties van onder andere de jeugdzorg en de Awbz open-einde-regelingen. De eerder door het Rijk gedecentraliseerde taken op het gebied van de Wet maatschappelijke ondersteuning en de Wet werk en bijstand zorgen
75
eveneens nog voor financiële onzekerheden. Gemeentelijke liquiditeit In de reguliere liquiditeitsstromen van de gemeente is de hoofdlijn, dat de jaarlijkse verplichte aflossingen van de in het verleden afgesloten geldleningen enerzijds bekostigd worden uit de in de begroting geraamde afschrijvingskosten. Anderzijds geldt, omdat de (grond)aankopen in het grondbedrijf in het verleden zijn gefinancierd met vreemd vermogen, de opbrengsten van grondverkopen worden aangewend voor aflossing van de aangegane schulden. De stagnerende grondverkopen zorgen op dit moment voor een hapering in de liquiditeitsstromen. Personeel De bezuinigingen kunnen ertoe leiden dat er medewerkers boventallig worden. Die boventalligheid leidt tot frictiekosten. Wet dwangsom Door de invoering van de Wet dwangsom is de gemeente bij te late besluiten een dwangsom verschuldigd. Hiervoor is wat betreft de bezwaarschriften in de begroting een stelpost opgenomen. In voorkomende gevallen wordt de dwangsom bin andere aanvragen om een gemeentelijk besluit ten laste gebracht van hieraan gerelateerde budgetten, ook als dat een overschrijding betekent. Tot nu toe is dat zeer beperkt gebleven. Sociale werkvoorziening Volgens het Transitieplan 2008- 2012 zou de aanvullende gemeentelijke bijdrage per 2012 komen te vervallen. Dit is niet realistisch. Temeer omdat de rijksbijdrage die de gemeenten per SE ontvangen in de komende jaren terugloopt van € 25.759 in 2011 tot € 22.050 in 2017. Dit terwijl de CAO voor de SW- werknemers vooralsnog ongewijzigd blijft. Daarnaast is een voorwaarde om in aanmerking te komen voor de landelijke herstructureringsmiddelen van de Sociale werkvoorziening dat gemeenten hierin bijdragen via co-financiering. Kortom ook in de komende jaren moet rekening worden gehouden met een aanvullende gemeentelijke bijdrage. Ontwikkeling bijstandsuitgaven Als gevolg van de economische crisis is de vraag naar inkomensvoorzieningen in de bijstand verder opgelopen: op 31 december 2010 maakten 810 cliënten gebruik van een bijstandsuitkering en op 31 december 2011 hebben we 900 cliënten. Opgemerkt wordt dat verloning als re-integratie-instrument in 2011 steeds minder is toegepast. Verlonen is een dure vorm van re-integreren en past in 2012 niet meer in het sterk verlaagde participatiebudget. Waterbouwkundige oeverbescherming In de notitie kapitaalgoederen wordt uitgebreid ingegaan op de stand van zaken betreffende waterbouwkundige oeverbescherming. Medio dit jaar wordt een beleidstuk voorgelegd inzake na te streven beheerniveau. Ook zullen dan de financiële consequenties inzichtelijk worden gemaakt. Gebouwen Op 2 juni 2008 is het Accommodatiebeleidsplan 2008-2014 “Hart voor Accommodaties” vastgesteld. Hierin is aangegeven dat nog niet alle toekomstige investeringen gedekt zijn. Er vindt onderzoek plaats naar de knelpunten rond het beheer van de bestaande MFA's, maar ook andere accommodaties. Het doel is om meer „rendement‟ te halen uit het gebruik van accommodaties. We gaan we er van uit dat hier mogelijkheden zijn. Wegen Het gemeentelijk wegen-, voet- en fietspadennet wordt onderhouden aan de hand van een beheerprogramma en visuele inspecties. In dat programma zijn de landelijke normen voor beheer en onderhoud (de zogenaamde CROW-normen) opgenomen. De gemeente Heerenveen beheert haar wegennet op basisniveau, het minimum. Daaronder gaan zitten betekent feitelijk kapitaalvernietiging. In 2010 is de concept wegennota verschenen. De eerste conclusies zijn wel dat we de vinger aan de pols moeten houden. Want ondanks extra investeringen in de afgelopen jaren is het huidige onderhoudsbudget, om al onze wegen op orde te houden, nog
76
altijd aan de krappe kant. Dit mede omdat het beleid, volgens de nieuwe CROW eisen, aangepast wordt. Daarnaast hebben we te maken met een verandering van “functie en gebruik” van de erftoegangswegen. Denk hieraan de schaalvergroting van de agrarische bedrijven. Voor de wegen (alle verhardingen) is een nieuw beleidsplan (2012 - 2016) in de maak. Dit beleidsplan zal in het eerste halfjaar van 2012 aan het bestuur worden aangeboden. Art. 6.1 WRO Schadeclaims (voormalig art. 49 WRO) In het bestemmingsplan buitengebied blijkt een incidentele onvolkomenheid te zijn geslopen, die moet worden gecorrigeerd. Als gevolg daarvan is de gemeente aangesproken voor schadevergoeding op basis van de WRO (planschade). Het verzoek is in behandeling. De verwachting is dat we planschadeplichtig zijn. De hoogte van het bedrag is nog niet bekend. Fryske Utfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing (FUMO)/Regionale Uitvoerings Dienst (RUD) De voorbereidingen welke moeten leiden tot de RUD per 1-1-2013 zijn in gang. Eind juni 2011 is door de meeste gemeenten in Friesland (waaronder Heerenveen) een intentieverklaring tot samenwerking ondertekend. In het bedrijfsplan, dat in 2012 gepresenteerd zal worden, zal meer duidelijkheid gegeven worden over de financiële gevolgen voor de gemeente Heerenveen. Er ligt echter een aantal onderwerpen op tafel welke de financiële gevolgen in belangrijke mate kunnen beïnvloeden. Het is dan ook verstandig hier rekening mee te houden in het kader van de perspectiefnota 2012. Regionalisering van de Brandweer In november 2011 heeft het Algemeen Bestuur van de Hulpverleningsdienst (HVD) de opdracht verstrekt aan de commandant van de regionale brandweer om uiterlijk 1 januari 2014 één brandweerorganisatie in Fryslân te realiseren. Daarbij zijn ook een aantal bestuurlijke uitgangspunten vastgesteld. De 27 gemeentelijke brandweerkorpsen en de regionale brandweer zullen worden samengevoegd tot 1 organisatie onder de vlag van de HVD Fryslân. Uiteraard heeft deze reorganisatie grote gevolgen. In de eerste plaats voor de Heerenveense brandweer, maar ook voor de interne dienstverlening en ondersteuning. Immers, de brandweer zal vanaf 2014 voor de ondersteunende taken gebruik maken van de facilitering van de HVD. Projecten Grondbedrijf In de begroting 2012 is een uitgebreide analyse gegeven van de risico‟s binnen het grondbedrijf en verwante projecten. De actuele economische situatie en als gevolg daarvan bijgestelde verwachtingen en financiële gevolgen zijn ter besluitvorming voorgelegd. Dit heeft geresulteerd in het verhogen van de reeds aanwezige voorziening ten behoeve van de onafwendbare verliezen van het grondbedrijf. Er is in totaal reeds € 17,23 miljoen aan deze voorziening gedoteerd. Door de huidige economische crisis zijn de exploitatieresultaten van bouwlocaties voor bedrijven en woningen sterk teruggelopen. Projecten van het grondbedrijf starten later of gaan in het geheel niet meer van start en gestarte projecten hebben een langere doorlooptijd. Naast negatieve gevolgen van de economische crisis speelt ook de verwachte demografische ontwikkeling (afnemende groei inwoners en vraag naar bedrijventerreinen) een rol met als gevolg langere doorlooptijden van exploitaties/projecten. In 2011 hebben wij de verwachte resultaten van de economische crisis binnen het grondbedrijf gepresenteerd en hebben hier het niveau van de voorziening voor bijgesteld. Bij deze situatieschets moet echter een fundamentele kanttekening worden geplaatst. Een belangrijk element voor de bepaling van de risico‟s is de aanname dat de stagnatie in de grondverkoop voor zowel bedrijventerreinen als woningbouwlocaties van tijdelijke aard is. Gelet echter op de snel verslechterende economische en financiële situatie is die aanname niet langer houdbaar. Er moet steeds meer rekening worden gehouden met een langere stagnatie, en wanneer er sprake is van herstel met een nieuw evenwicht dat waarschijnlijk veel lager ligt dan dat van de achter ons liggende “goede jaren”. Deze overwegingen brengen ons tot de conclusie dat de huidige voorzieningen in combinatie met de Algemene reserve van het grondbedrijf ontoereikend zijn om de verliezen op te vangen. Gebleken is dat een afwaardering (op basis van scenario 1) van € 79,5 miljoen op diverse complexen in het grondbedrijf noodzakelijk is. Genoemd bedrag is verwerkt in deze themarekening. Daarbij is de
77
eerdergenoemde Voorziening verliezen grondbedrijf ingezet (€ 17,23 miljoen). Per saldo is er in deze Themarekening sprake van een negatieve mutatie van € 62,27 miljoen.
78
2.2. Onderhoud kapitaalgoederen Algemeen In 2009 is door u de notitie kapitaalgoederen vastgesteld. De notitie heeft een looptijd van vier jaar. In deze notitie is de financiële onderbouwing geschetst van het meerjarig beheer en onderhoud van alle kapitaalgoederen. Voor een totaaloverzicht verwijzen wij u naar deze notitie. In deze paragraaf wordt kort ingegaan op de stand van zaken en de recente ontwikkelingen. Specifiek Het betreft de navolgende kapitaalgoederen bij de gemeente: Wegen, Riolering, Water, Waterbouwkundige oeverbescherming, Civieltechnische kunstwerken, Groen, ICT, Sportvelden, Kunststofsportvoorzieningen, Gebouwen (onderwijs en overige gebouwen). In de paragraaf weerstandsvermogen wordt ook ingegaan op de risico's van een aantal kapitaalgoederen. Wegen De gemeente beschikt over een wegbeheerprogramma dat jaarlijks, middels schouw/inspectie van alle wegen in de gemeente Heerenveen, geactualiseerd wordt. Het programma genereert een meerjaren beheer- en onderhoudsplanning. De gemeente Heerenveen onderhoudt het wegennet op basisniveau. Het nieuwe beleid is aangepast naar de nieuwe CROW normen. Met het vaststellen van het nieuwe beleidsplan 2012–2016 is een goede stap gezet naar een verantwoord onderhoud. De financiële dekking voor het onderhoud is geregeld binnen de exploitatie. Riolering De financiële (meerjarige) dekking voor beheer, onderhoud en vervanging is geborgd binnen het in 2009 vastgestelde Watertakenplan. Voor het uitvoeren van het 'dagelijks' beheer en onderhoud aan de riolering wordt gebruik gemaakt van het rioolbeheerprogramma. In dit programma is alle gemeentelijke riolering ondergebracht. Jaarlijks wordt de staat van onderhoud van de riolering middels rioolinspecties geactualiseerd. Al deze informatie levert uiteindelijk de data die gebruikt wordt als basis voor het kostendekkingsplan van het Watertakenplan. De financiële dekking voor het beheer en onderhoud is geregeld binnen de exploitatie. Waterbouwkundige oeverbescherming Voor het regulier beheer en onderhoud zijn in de begroting middelen (circa € 13.000) opgenomen. Een nieuw beleidsplan is opgesteld en kan in de eerste helft van 2012 worden vastgesteld. Uitgangspunt voor het vast te stellen beleidsplan is dat het beheer en onderhoud zich beperkt tot „doelmatigheid‟. Het beheerniveau kan worden omschreven als „basisniveau”. De gemeente Heerenveen beschikt daarmee over een actueel bestand, waarin de aanwezigheid van oeverbescherming, alsmede het materiaal, is aangegeven. Daarbij is een programma opgenomen dat voorziet in de onvermijdelijke ingrepen voor de komende jaren. De financiële consequenties zullen middels de V&P-nota dit jaar aan de raad worden voorgelegd. Vervangingen zijn hierbij niet inbegrepen, hiervoor is incidentele dekking benodigd. Momenteel moet er in de gemeente Heerenveen op 3 locaties beschoeiing worden vervangen. • Veenscheiding (bewonersinitiatief, uitvoering 2012) • De Schoterlandse Compagnonsvaart (samen met Wetterskip Fryslân in of na 2012) • Polderdijk (met baggeren Heeresloot, samen met Wetterskip Fryslân, programmering onbekend) Al deze projecten worden er door gekenmerkt dat het eigendom van de beschoeiing niet bij één eigenaar zit. De gemeente is 'volgend' aan anderen in deze projecten. Civieltechnische kunstwerken In januari 2010 is de notitie “Beleidsplan Civieltechnische Kunstwerken 2010-2014” vastgesteld. Dit beleidsplan geeft een beeld van „het areaal‟, de staat van onderhoud en de gewenste structurele dekking, dat noodzakelijk is voor verantwoord beheer. Vanaf 2011 is hiervoor structureel extra dekking opgenomen in de begroting.
79
Groen Het beleid, beheer en de gewenste kwaliteit van het openbaar groen is in beheer- en beleidsplannen en het beeldkwaliteitsbestek groen vastgelegd. Al het openbaar groen is geïnventariseerd en in een beheerprogramma verwerkt. Het landschapsbeleidsplan geeft de visie op het landschap weer en de beheerparagraaf vormt de basis voor uitvoeringsprojecten. Het beheer van landschap en de grotere groenobjecten verloopt via beheer- en uitvoeringsplannen. De kwaliteit van het groen in de wijken wordt op het gewenste niveau gehouden d.m.v. jaarlijkse renovaties. De financiële dekking voor het beheer en onderhoud is geregeld binnen de exploitatie. ICT De gehele infrastructuur (datacentrum en werkplekken) is in 2011 op een niveau gebracht waar wij trots op zijn. Genoemde infrastructuur is betrouwbaar, beheerbaar, schaalbaar en grotendeels gestandaardiseerd. Ook is voorzien in een adequate uitwijk die past bij onze grootte. Daarnaast hebben wij de afgelopen jaren veel moeten investeren en ook anderszins veel kosten moeten maken om digitaal werken en digitale dienstverlening door te ontwikkelen. Dat laatste veelal op grond van wet- en regelgeving en beleid van het Rijk. Waar voorheen in de software vooral sprake was van vervanging op enig moment is nu veel meer sprake van doorontwikkeling van het bestaande. In 2012 ontstaat een nieuwe IT visie met een daaraan gekoppelde IT agenda voor de komende jaren. Bij deze ontwikkelingen zal tevens gekeken worden naar de beschikbare middelen. Sportvelden Vanaf 1996 is de exploitatie van enkele gemeentelijke sportvelden inclusief de zich eventueel daarop bevindende gemeentelijke was- en kleedgelegenheden voor een termijn van 15 á 20 jaar aan een aantal verenigingen overgedragen. De overige gemeentelijke sportvelden en de daarop bevindende was- en kleedgelegenheden worden onderhouden door gemeente Heerenveen. De financiële dekking hiervan is geregeld in de exploitatie. Per 2012 wordt het „Investeringskrediet natuurgras‟ en de voorziening „Kunststofsportvoorzieningen‟ samengevoegd tot één nieuwe voorziening „Sportvelden‟. De vrijvallende kapitaallasten van het investeringskrediet natuurgras wordt jaarlijks gedoteerd aan deze nieuwe voorziening. Het voordeel is vergroting van de transparantie en de flexibiliteit van de inzet van gelden. Gebouwen Gebouwen onderwijs De gemeente heeft als lokale overheid een verantwoordelijkheid voor de bekostiging van het groot onderhoud aan schoolgebouwen. Met toepassing van het systeem Systematisch Onderhoud Gebouwenbeheer houdt de gemeente een planning aan van het te plegen grootschalige onderhoud. Voor de bekostiging ervan is een onderhoudsfonds ingesteld, waarin jaarlijks een storting plaatsvindt. Anderzijds vinden er onttrekkingen plaats voor in het jaar uit te voeren onderhoud. Overige gebouwen Op basis van het gebouwenbeheersysteem (Systematisch Onderhoud) wordt het jaarlijkse onderhoud van de gemeentelijke gebouwen op de complexen verzorgd. Daarnaast dragen de verenigingen in het kader van zelfwerkzaamheid zorg voor een aantal kleine onderhoudswerkzaamheden aan de sportvelden en was- en kleedgelegenheden.
80
2.3. Financiering Algemeen De begroting en rekening 2011 zijn gebaseerd op de wet financiering decentrale overheden (fido). Dit geldt eveneens voor het treasurybeheer. Deze wet bevat instrumenten die de risico’s die gemeenten lopen bij lenen en beleggen te beperken, zoals bijvoorbeeld de kasgeldlimiet en de renterisiconorm. Beheer In artikel 9 van de Financiële verordening is op hoofdlijnen de financieringsfunctie vastgelegd. Het college van burgemeester en wethouders heeft in het financieringsstatuut (2007) de richtlijnen, limieten en doelstellingen nader geformuleerd. Voor de jaarrekening 2011 zijn deze uitgangspunten van toepassing. Er zijn geen middelen buiten de publieke taken ingezet. Wel zijn middels garantstellingen en financiële deelnemingen – gemeenschappelijke regelingen en kapitaaldeelnames in besloten vennootschappen - middelen ingezet ten behoeve van derden die geheel of gedeeltelijk publieke taken uitvoeren. De gemeente staat garant voor een aantal leningen die door bouwcoöperaties en maatschappelijke instellingen zijn afgesloten. Het beleid om over te gaan tot afbouw van deze garanties is eind 2001 ingevoerd. Er worden geen nieuwe directe garantstellingen verstrekt. Overigens wordt in voorkomende gevallen deelgenomen aan de achtervangregeling van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Voor particuliere woningen geldt de achtervangregeling van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. De gemeente neemt deel in publieke en private organisaties op het vlak van afvalinzameling en verwerking, grondexploitatie (ten behoeve van bedrijfsvestigingen en woningen) alsmede voorzieningen op het vlak van sport, zoals zwembad, voetbal- en ijsstadion en sporthallen. Leningenportefeuille opgenomen gelden In 2011 zijn drie vaste geldleningen afgesloten. Bij de Bank Nederlandse Gemeenten te Den Haag zijn twee geldleningen afgesloten, t.w. € 5,0 miljoen (3,135%) en € 6,0 miljoen (2,674%) en bij de Nederlandse Waterschapsbank te Den Haag is een geldlening afgesloten van € 7,0 miljoen (3,36%). In de reguliere liquiditeitsstromen is de hoofdlijn, dat de jaarlijkse verplichte aflossingen van de in het verleden afgesloten geldleningen betaald kunnen worden uit de in de begroting geraamde afschrijvingskosten. Anderzijds geldt, omdat de (grond)aankopen in het grondbedrijf in het verleden zijn gefinancierd met vreemd vermogen, de opbrengsten van grondverkopen worden aangewend voor aflossing van de aangegane schulden. De stagnerende grondverkopen zorgen voor een hapering in de liquiditeitsstromen; de schuldpositie verslechtert, omdat er nieuwe geldleningen moeten worden afgesloten voor betaling van de oude geldleningen. Uitzettingen De leningen aan deelnemingen betreffen o.a. Fryslân Miljeu. Deze hebben een vaste rente van 5 %. De hypothecaire geldleningen ambtenaren zijn rentedragend tegen gemiddeld 5,24 %. Omdat geen nieuwe geldleningen meer worden verstrekt lopen deze t.z.t. af. Relatiebeheer De (kort geld) financiering van de gemeente komt grotendeels tot stand via de BNG middels rekening-courant en kasgeldleningen. Daarbij vindt saldoregulatie plaats. Daarnaast wordt ook bij ABN-AMRO bank en de ING-bank een rekening-courant aangehouden. Het relatiebeheer heeft in 2011 geen wijzigingen ondergaan. Kasbeheer De functie van treasury (beleid en beheer van de kasstromen) wordt geheel gescheiden gehouden van de functie van uitvoering van inning en uitgifte van de kasstromen. Periodiek vindt afstemming plaats tussen beide functies.
Kasgeldlimiet Over de vier kwartalen over 2011 zijn de navolgende berekeningen van de kasgeldlimiet 81
berekening van toepassing: x € 1.000 begrotingsbedrag
stap 1 2 3
1e kw. 112.193 8,50% 9.536
2e kw. 112.193 8,50% 9.536
3e kw. 112.193 8,50% 9.536
4e kw. 112.193 8,50% 9.536
gemiddelde netto vlottende schuld (4)
4
12.424
4.322
8.059
5.214
ruimte volgens kasgeldlimiet (3-4)
5
-2.888
5.214
1.477
4.322
percentage
toegestane kasgeldlimet (1 x 2)
In 2011 is er in het 1e kwartaal van 2011 sprake geweest van overschrijding van de kasgeldlimiet, waarin is voorzien door het aantrekken van eerdergenoemde vaste geldleningen in 2011. Renterisiconorm Voor het jaar 2011 is de navolgende renterisiconorm berekend. Hieruit blijkt dat Heerenveen ruim binnen de wettelijk geldende norm blijft. omschrijving x € 1.000 Renterisico renteherzieningen aflossingen Renterisico (1+ 2)
stap
2011
1 2 3
0 12.204 12.204
renterisiconorm rekeningstotaal vastgesteld percentage renterisiconorm (4a x 4b)
4a 4b 4
127.262 20% 25.452
Ruimte onder renterisiconorm (4-3)
5
13.248
82
2.4. Bedrijfsvoering Inleiding De bedrijfsvoeringparagraaf geeft inzicht in de stand van zaken en beleidsvoornemens omtrent de bedrijfsvoering. Daaronder verstaan we de intern gerichte pijoffac-taken: personeel, informatisering, juridische kwaliteitszorg, organisatie, financiën, facilitaire dienstverlening, automatisering en communicatie. Informatisering/ICT In 2011 is de gehele infrastructuur op een hoger niveau gebracht. Deze is betrouwbaar, beheerbaar, schaalbaar en grotendeels gestandaardiseerd op Microsoft. De infrastructuur betreft alle centrale en decentrale computer- en netwerkhardware en verbindingen daartussen en de programmatuur die dit bestuurt. Ook is voorzien in een adequate uitwijk die past bij onze gemeentegrootte. Een soortgelijke slag als die van de infrastructuur moeten wij in de komende jaren maken in de applicatieomgeving, kortweg de software. In 2011 hebben wij de deze omgeving in beeld gebracht in de vorm van een applicatiearchitectuur en bijbehorend de administratie van de software en bijbehorende overeenkomsten op orde gebracht. Zonder dit inzicht is een adequate doorontwikkeling van basisregistraties (eenmalige vastlegging en meervoudig binnen- en buitengemeentelijk gebruik) en de ontwikkeling van zaakgericht werken ondersteund door zogenaamde midoffice software een welhaast ondoenlijke zaak. In 2012 zullen basisregistraties door ons worden doorontwikkeld en zullen wij een "proof of concept" (POC) zaakgericht werken ondersteund door midoffice software doen. Met behulp van de POC willen wij inzicht krijgen in wat er bij zaakgericht werken komt kijken, op welke wijze wij dat kunnen gaan inzetten en doorontwikkelen de komende jaren en welke financiële middelen daarvoor nodig zijn. Anno 2011 zijn de basisregistraties GBA (Gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens) en BAG (Basisregistratie Adressen en Gebouwen) operationeel en zijn de basisregistraties WOZ en BRO (Basisregistratie Ondergrond) in ontwikkeling. Een nieuwe basisregistratie die eraan zit te komen is de BGT (Basisregistratie Grootschalige Topografie). De invoering van de BGT is vertraagd. Dat betekent dat wij geheel 2013 kunnen gebruiken om ons op de BGT voor te bereiden. Naast de basisregistraties zullen wij ons personeelssysteem Beaufort steeds meer inzetten als basisregistratie voor personeelsgegevens. De veranderingen in de ICT voltrekken zich in een hoog tempo. Niet alleen in de afgelopen jaren, maar ook in de komende jaren. De bestaande IT visie is inmiddels zodanig verouderd dat een nieuwe visie noodzakelijk is. Daarvoor hebben wij in 2011 een aanzet gemaakt die wij in de 1e helft van 2012 zullen afronden. Ook de manier waarop wij omgaan met voor ICT beschikbare financiële middelen is aan herziening toe. Waar voorheen in de software vooral sprake was van vervanging op enig moment is nu sprake van doorontwikkeling van het bestaande. Wij verwachten deze herziening in het 1e kwartaal van 2012 af te ronden en budgettair neutraal te kunnen doen. Op deze manier ontstaat in 2012 een nieuwe IT visie met een daaraan gekoppelde IT agenda voor het komende jaar met een doorkijk naar volgende jaren. Dit geheel kan dan afgewogen worden tegen de beschikbare financiële middelen. De nieuwe infrastructuur heeft het tevens mogelijk gemaakt dat wij medewerkers faciliteiten kunnen bieden om ook buiten hun werkplek in de gemeentelijke gebouwen hun werk te kunnen doen. Dat kan thuis zijn, maar ook op elke andere willekeurige locatie mits er een internetverbinding is. Veel medewerkers maken inmiddels van één of meerdere van dergelijke faciliteiten gebruik. Tegelijkertijd stelt dit de nodige eisen aan onze informatiebeveiliging. Telefonie: vast en mobiel In 2011 hebben we een aantal zaken in dit kader voorbereid. Vragen als nut en noodzaak van mobiel dataverkeer met alles wat daarbij hoort, maar ook de combinatie van mobiele data en spraak kunnen voorzien in een behoefte. De vervanging van de vaste telefonie hebben we in 2011 ondergeschikt gemaakt aan discussies rond bijvoorbeeld het KCC. In casu wordt vanuit daar de behoefte aan spraak communicatie in kaart gebracht en laten we het bestek voor de vervanging van de vaste telefoniecentrale daarop enten in 2012.
83
Uitbestedingen Caparis Op inhoud een mooi project, met een absolute win/win situatie voor alle partijen, maar soms in het proces best lastig. In het proces bleek bij de uitbesteding van de uitgaande post een en ander toch wat moeilijker zoals aanbestedingsregels en reeds gemaakte afspraken bleken energie en tijd te nemen. De uitgaande post: de “pleurpost”, is als pilot overeengekomen met bussinespost van Caparis. Dat loopt al een langere tijd heel goed en wordt door de verschillende landelijke WSW-bedrijven als voorbeeld genoemd. In 2012 zullen we de definitieve aanbesteding gaan doen. De schoonmaak is inmiddels gegund aan het bedrijf Asito, waarbij als voorwaarde geldt dat 15 % van de werkzaamheden worden verricht door medewerkers van Caparis. Dat laatste was lastig te realiseren, immers medewerkers van Caparis werken uitsluitend overdag. Uiteindelijk is het gelukt om partijen tot een aanvaardbare oplossing te krijgen. Het gemeentehuis en alle overige gemeentelijke gebouwen zijn er vanuit alle invalshoeken schoner op geworden! Tenslotte zijn er gesprekken gaande over de samenwerking met Caparis op het gebied van drukwerk en de vervanging van repro-medewerkers. Dat zal in 2012 verder uitgewerkt worden. Repro Bij een terugtredende markt op analoog gebied, zeg maar papier, is de vraag rond de toekomst van de repro een terechte. Die vraag wordt op dit moment beantwoord, waarbij slim werken in een meer en meer digitale wereld het antwoord moet geven. In 2012 zullen we daar voor de komende jaren van transitie naar digitaal, naast de analoge werkelijkheid, een antwoord op gaan geven. Huismeesters Met de uitbesteding van de uitgaande post, de invoering van het nieuwe cateringsconcept, veranderde er wel wat voor onze huismeesters. In 2011 hebben we daartoe een onderzoek ingesteld. Het antwoord moet richting geven aan de kwaliteit en kwantiteit van onze huismeesters. In 2012 verwachten we daarop een antwoord te kunnen geven. Human Resource Management De bezuinigingen, interne reorganisatie, de doorgaande ontwikkeling van de organisatie en de voorgenomen herindeling met Boarnsterhim stellen eisen aan de manier waarop wij omgaan met onze medewerkers. Ook leiden zij tot personele vraagstukken waarvoor vaak individuele oplossingen gezocht moeten worden. In 2012 zullen wij invulling geven aan onze HRM visie. Die visie draait om 6 speerpunten, namelijk: Werving en selectie. Mobiliteit. Functioneren, beoordelen en belonen, Leiderschap(stijl). Werkgeverschap. Management- en bestuursinformatie. Daarin hebben wij expliciete aandacht voor de daarvoor noodzakelijke randvoorwaarden, bijvoorbeeld opleiding en ontwikkeling, functiewaardering, zorg voor de kwaliteit van het personeelsbestand, competentiemanagement e.d. Het “levend” houden van integriteit is een jaarlijks terugkerend aandachtspunt waar wij invulling aan geven door daarover met medewerkers in gesprek te gaan in termen van “wat doe je als …”. Nevenwerkzaamheden en –functies zijn eveneens een jaarlijks terugkerend aandachtspunt. Jaarlijks wordt iedereen in de gelegenheid gesteld deze op te geven en worden deze beoordeeld, onder meer op strijdige belangen. Daar waar een publicatieplicht geldt, wordt daaraan door ons voldaan. Veranderingen in personele wet- en regelgeving die wij na moeten leven, bijvoorbeeld de werkkostenregeling, en/of akkoorden, bijvoorbeeld de CAR/UWO, leiden jaarlijks tot veranderingen in HRM opzicht. Wij zullen de interne uitvoering van dergelijke wet- en regelgeving en/of akkoorden volgen, evalueren en waar nodig verbeteren en implementeren.
84
Communicatie In 2011 hebben wij de communicatie dienstverlening in opzet verbeterd. Dat heeft geleid tot communicatieve uitgangspunten gericht op versterking van het merk Heerenveen, op verbetering en doorontwikkeling van de communicatieve vaardigheden van bestuur en organisatie (waaronder het gebruik van social media), op aansluiting bij de beleving van de doelgroepen, op aansluiting bij de beleidsthema's, op het inzetten van communicatie aan de voorkant van gemeentelijke processen of projecten, op huisstijl en taalgebruik, op stadspromotie en burgerparticipatie en verdere digitalisering van de communicatie. Vanaf 2012 staan wij voor de uitdaging daar concreet handen en voeten aan te geven. Deze uitdaging tekent ook de spanning tussen ambitie en wat mogelijk is met de middelen die ons in tijden van bezuinigingen ter beschikking staan. Naast het bovenstaande hebben wij de uitvoering van enkele van de genoemde uitgangspunten voorbereid, bijvoorbeeld de huisstijl, richtlijnen voor het gebruik van social media en het onderzoeken van stadspromotie. Deze voorbereidingen liggen in concept klaar. Ook hebben wij in 2011 geautomatiseerde ondersteuning van het communicatiewerk geïmplementeerd. Dit systeem, genaamd Communicatie Cockpit, wordt in 2012 verder doorontwikkeld. Financiën In de raadsvergaderingen van 4 en 7 juli 2011 heeft de gemeenteraad bij de vaststelling van de Verantwoorings- en Perspectiefnota 2011 een omvangrijk pakket aan bezuinigingsvoorstellen vastgesteld. Met ingang van 2012 wordt € 2,2 miljoen bezuinigd, oplopend in 2015 tot circa € 4,9 miljoen. Vermeld wordt, dat daarbij ook de beleidsintensiveringen vanuit het Collegeprogramma 2010-2014 volledig worden ingevuld. In totaliteit een bedrag van ruim € 3,0 miljoen. In 2011 is door de raad de Verordening op de auditcommissie (artikel 84 van de Gemeentewet) vastgesteld. De commissie is belast met de advisering aan en overleg namens de raad over met name financieel gerelateerde onderwerpen. Daarbij draagt de commissie zorg voorkennisverzameling en kennisoverdracht van de relevante bedrijfsvoeringthema’s aan de raad. Vaststelling van de verordening en benoeming van de leden heeft plaatsgevonden in de raadsvergadering van 8 december 2011. In 2011 heeft de rekenkamercommissie Heerenveen aan de gemeenterad de notitie Onderzoek naar Reserves en Voorzieningen aangeboden. Behandeling van deze notitie in de raad zal in het 1e half jaar van 2012 geschieden. In 2011 heeft de (formele) besluitvorming omtrent de opsplitsing van de gemeente Boarnsterhim (samenvoeging met Heerenveen en Leeuwarden) en twee grenscorrecties plaats gevonden. Naar aanleiding hiervan zijn in 2011 de bepalingen van de Wet Algemene Regels Herindeling (Wet Arhi) van toepassing op de besluiten van de samenvoegende gemeenten Boarnsterhim, Leeuwarden en Heerenveen. Dit betekent dat voor bepaalde (raads)besluiten overleg moet worden gepleegd met de gemeente Boarnsterhim (omgekeerd geldt hetzelfde) en dat deze besluiten ter goedkeuring moeten worden gezonden aan de provincie Fryslân. Eerst na verkregen goedkeuring kunnen dergelijke besluiten worden uitgevoerd. Deze procedure blijft van kracht tot de ingangsdatum van de gemeentelijke herindeling (1 januari 2014). Bestuurlijk/juridisch In 2011 hebben wij geconstateerd dat de administratieve lasten van uitvoering van de Wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP) in geen verhouding staan tot de tijd van bezuinigingen waarin wij nu leven. Wij zijn aan het onderzoeken op welke wijze wij wel naar de geest van de WBP kunnen handelen en de administratieve lasten daarbij tot een minimum kunnen beperken door niet meer naar de letter van de wet te handelen. In 2012 zullen wij daar een besluit over nemen. Iets soortgelijks geldt voor het onderhoud van delegatie en mandaat. Door het onderhoud m.b.v. het nieuwe intranet te digitaliseren verwachten wij het onderhoud doelmatiger en met een kortere doorlooptijd te kunnen doen. Ook in 2011 hebben wij pre-mediation in verschillende zaken, waaronder bij bezwaarschriften,
85
ingezet. De gemeentelijke regelingen in de Centrale Voorziening Decentrale Regelgeving (CVDR) via overheid.nl worden constant geactualiseerd. Een duidelijk werkproces zal binnenkort aan het Bouwteam worden aangeboden. De zichtbaarheid van regelingen via de eigen website zal binnenkort sterk verbeteren door een verbeterde Content Management Systeem (CMS) en een speciale microsite voor de regelingen. Aan uitbouw van de CVDR met uitvoeringsregels zal dit jaar verder worden gewerkt. Onderzoek ex artikel 213a Gemeentewet Naar aanleiding van de gemeentewet van begin 2002 heeft het college de taak om de doelmatigheid en doeltreffendheid van de gemeente structureel te onderzoeken. Dit wordt ook wel 213a onderzoek genoemd. Gemeenten moeten dit verplicht uit voeren. De afspraak is dat 1x per jaar een 213a onderzoek wordt uitgevoerd, en wel over het inkoopbeleid. De planning is voor het voorjaar 2012: in hoeverre worden EU aanbestedingsregels nageleefd over de jaren 2009 en 2010 inclusief wat er gebeurd is met de aanbevelingen uit het onderzoek najaar 2009 – voorjaar 2010 (onderzoek fase 1). Hierbij zal grotendeels dezelfde methode worden toegepast die in fase 1 is gebruikt om de vergelijking tussen onderzoek fase 1 en fase 3 mogelijk te kunnen maken. De planning voor de volgende jaren is: Najaar 2012- voorjaar 2013 (onderzoek fase 4) Wat is er gedaan met de aanbevelingen uit het onderzoek wat heeft plaatsgevonden in het najaar 2010- voorjaar 2011 (onderzoek fase 2). Is datgene wat is afgesproken ook uitgevoerd? Voorjaar 2013 (onderzoek fase 5) Samenvattend rapport: hier geven wij een samenvatting van ons beeld in hoeverre het inkoopbeleid rechtmatig, doelmatig en doeltreffend is uitgevoerd over de jaren 2009 tot 2013. Hierbij maken wij gebruik van de uitkomsten uit onderzoeksfases 1 t/m 4. Indien hiertoe aanleiding is, worden ook reeds tussentijds verbeteringen doorgevoerd; er wordt dus niet gewacht op de uitkomsten van de rapporten om verbeteringen alvast door te voeren. Programma Eén in Dienstverlening Het programma Eén in Dienstverlening heeft in 2011 geïnvesteerd op de volgende items: een actuele richtinggevende visie op dienstverlening, een bijbehorend uitvoeringsplan (programmaplan Eén in Dienstverlening) en het herontwerpen van (dienstverlenings)processen door opgeleide gangmakers. Ook is het belang van het gaan werken met een kwaliteitshandvest omarmt. En zowel de interne als de externe communicatie rondom het programma heeft een impuls gekregen. Daarnaast is de route voor de doorontwikkeling van het Heerenveens KCC (klant contact centrum) vastgesteld. Voor 2012 worden andere dienstverleningsprocessen herontworpen, deze worden ook in samenhang met het programma deregulering opgepakt. Daarnaast gaan onze burgers en onze organisatie de resultaten zien van het werken met een kwaliteitshandvest. In 2012 worden via het KCC klantcontacten geregistreerd. Het registreren levert diverse informatie op voor de bedrijfsvoering. De beantwoording van algemene vragen is meer naar het KCC verschoven. Medewerkers binnen het KCC zijn opgeleid tot generalisten voor het beantwoorden van de meest gestelde vragen. Een kennisbank ondersteunt de medewerkers bij het beantwoorden van klantvragen. De klant wordt professioneel geholpen, minder vaak doorverwezen en vaker direct geholpen op de kanalen balie en telefonie. In het nieuwe redacteurenmodel voor de website heeft het KCC een regisserende rol bij het bewaken van de kwaliteit en actualiteit van de geboden informatie. Klanten worden via een vernieuwd klantverwijssysteem, met als onderdeel een ticketzuil, gedeeltelijk geautomatiseerd verwezen naar de juiste balie. Wel moet benadrukt worden, dat om de beoogde digitale ambitie te realiseren, het noodzakelijk is om te gaan investeren in een passende beheerstructuur voor de website en een webredacteurenmodel. Heerenveen wil mede door digitale dienstverlening aan onze burgers 24 uur per dag, zeven dagen per week betrouwbare, transparante en actuele informatie beschikbaar stellen. Daarmee kan een financiële taakstelling worden gerealiseerd.
86
2.5. Verbonden partijen Algemeen. In maart 2006 is de notitie verbonden partijen door de gemeenteraad vastgesteld. In de notitie is een uitputtend overzicht van alle verbonden partijen opgenomen, zoals die op dat moment aanwezig waren. Voor een actueel overzicht van de aan de gemeente Heerenveen verbonden partijen wordt verwezen naar de productenrealisatie 2010 (bijlage Verbonden partijen). In deze paragraaf wordt alleen ingegaan op recente ontwikkelingen op het gebied van verbonden partijen. Specifiek. Bedrijvenparken A7 Als gevolg van de per 1 januari 2014 aanstaande grenscorrectie tussen de gemeenten Skarsterlân en Heerenveen komen alle bedrijventerreinen geëxploiteerd door de Ontwikkelingsmaatschappij Bedrijvenparken A7 te behoren tot Heerenveens grondgebied. De beide deelnemende gemeenten verkennen twee opties: beëindiging van de gemeenschappelijke regeling Bedrijvenparken A7 (GR) per datum van grenscorrectie en onderlinge afrekening op basis van 50 : 50 naar de situatie op die datum, dan wel voortzetting van de gezamenlijke exploitatie binnen de GR tot einde looptijd van de grondexploitatie. Bij beëindiging van de GR vindt voortzetting van de exploitatie van de bedrijventerreinen plaats binnen het gemeentelijk grondbedrijf van Heerenveen. Aan de hand van de financiële jaarstukken 2012 zullen de deelnemende gemeenten hierover een beslissing nemen. Sociale Werkvoorziening/Caparis In 2011 zijn er twee onderzoeken uitgevoerd. Het eerste onderzoek richt zich op de toekomst van de sociale werkvoorziening. Dit met het oog op de komst van de Wet werken naar vermogen. Zoals bekend participeert Heerenveen in dit kader met zeven andere gemeenten in een gemeenschappelijke regeling. In het rapport over het eerste onderzoek zijn o.a. voorstellen gedaan om de besturingsstructuur rondom de Sociale werkvoorziening aan te scherpen op het gebied van opdrachtverstrekking, informatievoorziening en regie. Ook is voorgesteld te onderzoeken of de structuurvennootschap op termijn de meest geëigende vorm is voor een toekomstbestendige uitvoeringsorganisatie. Het tweede onderzoek richt zich op het verleden wat betreft de uitvoering van het Businessplan voor Transitie 2009-2012. De Marrekrite In juli 2011 is door u besloten om weer deel te nemen aan de Marrekrite. Wij nemen deel vanaf 2011, maar gaan pas vanaf 2014 betalen. De financiële gevolgen hiervan zijn structureel geregeld in de meerjarencijfers van de begroting 2012. De Marrekrite zal haar taken op het gebied van waterrecreatie voortzetten, en gaat zich ook bezighouden met voorzieningen op het gebied van landrecreatie, zoals het fietsroutenetwerk. Grondexploitatie Sportstad BV/CV De grondexploitatie BV/CV is een participatie van gemeente en BNG Gebiedsontwikkeling. Binnen deze participatie worden de gronden binnen het stadiongebied geëxploiteerd. De participatie is destijds opgezet teneinde een effectieve marktbenadering te kunnen realiseren en de opbrengstpotentie te benutten. Inmiddels is de gekozen samenwerkingsvorm verre van effectief mede vanwege de marktomstandigheden (kantoren en wonen) en de gemeentelijke keuzes rond Thialf en detailhandel (supermarktdiscussie). Reden waarom met de partners gesprekken zijn gestart om de participatie te beëindigen. Op bestuurlijk nivo is overeenstemming bereikt de samenwerkingsovereenkomst te ontbinden en daarmee de participatie te beëindigen. Rond de voorwaarden waaronder het beëindigen plaatsvindt is nog geen overeenstemming. RUD/FUMO Als gevolg van voortgaande maatschappelijke ontwikkelingen is landelijk de vorming van zogeheten Regionale Uitvoeringsdiensten in voorbereiding genomen. Ook in Friesland zijn die voorbereidingen in de loop van 2011 van start gegaan. Volgens plan zullen deze Regionale Uitvoeringsdiensten per 1 januari 2013 operationeel zijn. Alsdan vormen zij voor de
87
deelnemende gemeenten en andere instellingen een Verbonden Partij. Door het onderbrengen van huidige gemeentelijke taken in een nieuwe, bovengemeentelijke organisatie, zal de formatie in de gemeenten licht teruglopen. In Fryslân spreken we van de Fryske Utfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing. Regionalisering brandweer Een andere te benoemen ontwikkeling betreft de aanstaande regionalisering van de brandweerzorg. Deze aanstaande organisatie van de gemeentelijke brandweerkorpsen in regionaal verband betekent, dat de gemeentelijk brandweer als organisatieonderdeel verdwijnt. Dientengevolge loopt de formatie terug en zal ook de behoefte aan ondersteunende werkzaamheden minder worden.
88
2.6. Grondbeleid Algemeen In de nota grondbeleid en gebiedsontwikkeling is het grondbeleid geformuleerd. Het volgende is een samenvatting van hetgeen in deze nota is opgenomen. Tevens is hierbij rekening gehouden met de Nieuwe Wet Ruimtelijke Ordening en de notitie grondexploitatie van de Commissie BBV. Tevens is rekening gehouden met de meest recente ontwikkelingen op dit gebied. Doelstellingen grondbeleid ● Bevorderen van maatschappelijk gewenst ruimtegebruik: grondbeleid levert een bijdrage aan het realiseren van een bestemming in de vorm van uitvoering zoals door de gemeente wordt gewenst. ● Het bevorderen van een rechtvaardige verdeling van kosten en opbrengsten over gebruikers, exploitanten, eigenaren en overheid: grondbeleid streeft naar een evenwichtiger verdeling van de (financiële) voor- en nadelen van de realisatie van ruimtelijke plannen. ● Het verhogen van de kwaliteit van het ruimtegebruik, de zeggenschap voor de burger en de marktwerking op de grondmarkt. Uit het beleid van het Rijk blijkt dat meer aandacht nodig is voor nieuwe thema’s zoals kwaliteit en zeggenschap. De vergroting van de zeggenschap kan geschieden door de burger meer invloed te geven over woonvormen, indeling van woningen etc. Ook in het grondbeleid krijgen deze thema’s meer aandacht. ● Het tijdig kunnen realiseren van nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen: het grondbeleid bevat een aantal instrumenten dat gericht is op het stimuleren van een voortvarende realisatie van ruimtelijke plannen. ● Het realiseren van nieuwe ontwikkelingen tegen aanvaardbare maatschappelijke offers en kosten. Bij de keuze van nieuwe locaties is het noodzakelijk stil te staan bij financieel beleid, maar ook bij andere beleidsvelden zoals natuur, flora en fauna. Factoren die van invloed zijn op gemeentelijk grondbeleid In de nieuwe Wet op de ruimtelijke ordening is ook voor rijk en provincies een rol voorzien. Op welke wijze en in welke mate rijk en provincie uitvoering gaan geven aan het grondbeleid bestaat nog geen duidelijkheid. Op korte termijn zal de provincie Friesland een nota grondbeleid uitbrengen op welke wijze zij haar rol ziet. Naast het voorgaande is de gemeente bij de uitvoering van het grondbeleid gehouden aan diverse andere wetgeving en rijks- en provinciaal beleid. Vormen van grondbeleid In theorie zijn er twee hoofdvormen van grondbeleid: actief en faciliterend (passief) grondbeleid. In de nota grondbeleid zijn deze twee vormen nader beschreven met daarbij de voor- en nadelen. Hier wordt volstaan met de constatering dat in voorkomende gevallen een keuze zal worden gemaakt tussen deze vormen of een mengvorm indien dat de voorkeur geniet. Samenwerking In de nota grondbeleid worden de volgende samenwerkingsmodellen genoemd: ● Bouwclaimmodel ● Joint-Venture Model ● Concessiemodel Om een keuze hieruit te (kunnen) maken zijn de volgende afwegingsfactoren van belang: ● Zeggenschap/regie ● Risico ● Rendement In zijn algemeenheid kan uit de doelstellingen worden geconcludeerd dat de gemeente streeft naar grote zeggenschap, een klein risico en hoog rendement. Het mag duidelijk zijn dat bij samenwerking met marktpartijen deze drie niet altijd samengaan.
89
Instrumenten grondbeleid In de nota grondbeleid worden de volgende instrumenten genoemd en uitgewerkt: ● Wet op de ruimtelijke ordening ● Verwerven ● Wet voorkeursrecht gemeenten ● Onteigenen ● Uitgifte ● Exploitatieverordening ● Baatbelasting ● Grondexploitatiewet Met ingang van 2011 is een extra instrument ingebracht: Het in balans brengen met de gemeentelijke begroting van de investeringen die tot 2011 werden verantwoord binnen het grondbedrijf. Informatievoorziening Projectmatig werken De gemeente past bij locatieontwikkeling projectmatig werken toe met als doel heldere communicatie, besluitvorming, bevoegdheids- en verantwoordelijkheidsverdeling. In de nota grondbeleid worden de volgende fases genoemd: ● Initiatief ● Definitie ● Ontwerp ● Realisatie ● Beheer Voor elk van deze fases wordt in de nota benoemd wat de essentie en de daarbijbehorende documenten en besluitvorming behelst. De Raad beslist met name de over de uitkomsten van de Ontwerpfase (Realisatieplan incl. exploitatieopzet als budgetinstrument) en de Beheersfase (d.m.v. vaststelling budgetten in de themabegroting). Bijlage Projecten Er is behoefte aan een gestructureerde en integrale monitoring, afweging en eventuele bijstelling van programma’s en projecten. Hieraan wordt voldaan door jaarlijks een bijlage Projecten in de Themabegroting op te nemen. In deze bijlage worden alle lopende projecten, zowel de grondbedrijfprojecten als de gebiedsontwikkelingsprojecten, inhoudelijk en financieel te beschrijven. Grondprijsbeleid In de nota grondbeleid is vastgelegd dat het college van burgemeester en wethouders jaarlijks de grondprijzen vaststelt. Dit binnen de grenzen van de door de raad vastgestelde grondexploitatie. Dit specifieke aspect is opgenomen in de bijlage projecten. Risicomanagement Algemene Reserve Grondbedrijf (ARG) projecten grondbedrijf De algemene reserve van het grondbedrijf is een financiële buffer voor het afdekken van financiële risico’s in grondexploitaties. Het gaat hierbij om risico’s waarvoor niet op voorhand een specifieke voorziening is getroffen. De voeding van deze reserve wordt gevormd door de winstneming bij het afsluiten van een exploitatie en indien mogelijk door voeding vanuit de Algemene reserve (niet geblokkeerd). In de nota grondbeleid is opgenomen dat het minimumniveau van de weerstandscapaciteit wordt gesteld op 6% van de boekwaarde en het maximumniveau op 9% van de boekwaarden. In de praktijk betekent dat minimaal een buffer van € 3,2 miljoen wenselijk is. Zolang dit niet is gerealiseerd betekent dit concreet dat er in ieder geval geen aanwendingen vanuit het grondbedrijf ten gunste van andere producten/projecten kunnen plaatsvinden.
90
Afsluiten van grondexploitaties/winstneming Op enig moment worden grondexploitaties afgesloten. Afsluiting vindt plaats in het kader van de bijlage Projecten. Resultaten uit grondexploitaties komen ten goede aan dan wel ten laste van de ARG (Algemene Reserve Grondbedrijf). Verwachte maar nog niet gerealiseerde positieve resultaten mogen niet als winst genomen worden. De basisregel die hierbij in acht wordt genomen is dat voordelen pas mogen worden genomen op het moment dat zij daadwerkelijk gerealiseerd worden. Het tussentijds nemen van positieve resultaten is alleen toegestaan als het project is onderverdeeld in duidelijk herkenbare delen en als er geen negatief resultaat verwacht wordt op andere deelprojecten, tenzij er voldoende voorzieningen zijn getroffen voor verwachte negatieve resultaten op deelprojecten. Verliesneming In de begroting 2012 is een uitgebreide analyse gegeven van de risico’s binnen het grondbedrijf en verwante projecten. De actuele economische situatie en als gevolg daarvan bijgestelde verwachtingen en financiële gevolgen zijn ter besluitvorming voorgelegd. Dit heeft geresulteerd in het verhogen van de reeds aanwezige voorziening ten behoeve van de onafwendbare verliezen van het grondbedrijf. Er is in totaal reeds € 17,23 miljoen aan deze voorziening gedoteerd. Door de huidige economische crisis zijn de exploitatieresultaten van bouwlocaties voor bedrijven en woningen sterk teruggelopen. Projecten van het grondbedrijf starten later of gaan in het geheel niet meer van start en gestarte projecten hebben een langere doorlooptijd. Naast negatieve gevolgen van de economische crisis speelt ook de verwachte demografische ontwikkeling (afnemende groei inwoners en vraag naar bedrijventerreinen) een rol met als gevolg langere doorlooptijden van exploitaties/projecten. In 2011 hebben wij de verwachte resultaten van de economische crisis binnen het grondbedrijf gepresenteerd en hebben hier het niveau van de voorziening voor bijgesteld. Bij deze situatieschets moet echter een fundamentele kanttekening worden geplaatst. Een belangrijk element voor de bepaling van de risico’s is de aanname dat de stagnatie in de grondverkoop voor zowel bedrijventerreinen als woningbouwlocaties van tijdelijke aard is. Gelet echter op de snel verslechterende economische en financiële situatie is die aanname niet langer houdbaar. Er moet steeds meer rekening worden gehouden met een langere stagnatie, en wanneer er sprake is van herstel met een nieuw evenwicht dat waarschijnlijk veel lager ligt dan dat van de achter ons liggende “goede jaren”. Deze overwegingen brengen ons tot de conclusie dat de huidige voorzieningen in combinatie met de Algemene reserve van het grondbedrijf ontoereikend zijn om de verliezen op te vangen. Gebleken is dat een afwaardering van € 79,5 miljoen op diverse complexen in het grondbedrijf noodzakelijk is. Genoemd bedrag is verwerkt in deze themarekening. Daarbij is de eerdergenoemde Voorziening verliezen grondbedrijf ingezet (€ 17,23 miljoen). Per saldo is er in deze Themarekening sprake van een negatieve mutatie van € 62,27 miljoen. Genoemd bedrag is verwerkt in deze Themarekening.
91
2.7. Lokale heffingen Ontwikkelingen Baatbelasting Heerenveen-Centrum Op 6 januari 2011 heeft de rechtbank Leeuwarden uitspraak gedaan in de beroepszaken die waren aangespannen door bezwaarmakers tegen de baatbelasting herinrichting centrum Heerenveen. Hierbij zijn alle beroepen gegrond verklaard, de door de gemeente Heerenveen genomen beslissingen op bezwaarschriften vernietigd, en ook de opgelegde belastingaanslagen nietig verklaard. Het college heeft op grond van de stand van de jurisprudentie besloten om geen hoger beroep aan te tekenen. Na besluitvorming in de Raad zijn alle ontvangsten op deze belasting aan de rechthebbenden terugbetaald, waarbij rekening is gehouden met de wettelijke rente. Alle openstaande vorderingen zijn kwijtgescholden. Met de uitwerking van de rechterlijke uitspraak in deze zaak was een bedrag gemoeid van € 2.315.250. De voor dit doel getroffen voorziening was toereikend. Precariobelasting In het kader van de noodzaak tot bezuinigingsmaatregelen alsmede wettelijke mogelijkheden zijn in 2011 aanslagen Precariobelasting opgelegd. De aanslagen betreffen het tijdvak vanaf 1 juli 2011, de eerste datum waarop de vigerende verordening de heffing toestaat. Zowel de elektriciteits- als de gasleidingnetten zijn in de heffing betrokken. Heffing op de gasnetten leek in eerste aanleg niet haalbaar, maar werd na onderzoek toch als verantwoord beoordeeld. Met de aanslagen was een opbrengst van iets minder dan € 1,3 miljoen gemoeid. Tegen deze precariobelasting zijn voor beide componenten bezwaarschriften ingediend. Hoewel de aanslagen juridisch degelijk zijn onderbouwd, is een procesgang via de rechter niet uit te sluiten. In dat geval bestaat tevens de kans op verlies van de procedure. Het risico schuilt in de mogelijke aanwezigheid van oude afspraken/overeenkomsten uit het verleden. Om dat risico af te dekken is een voorziening van circa € 481.000 gevormd. In de ramingen was met zowel de heffing op de gasnetten als de vorming van de voorziening geen rekening gehouden. Met de instelling van deze voorziening wordt voldaan het Besluit begroting en verantwoording. Heffing Belastingen Onroerende zaakbelastingen De belasting wordt geheven van eigenaren en gebruikers van alle onroerende zaken in de gemeente en is gebaseerd op de waarde van de onroerende zaak. De waarde is in 2011 gebaseerd op waardepeildatum 1 januari 2010. Voor een adequate heffing is een actuele W.O.Z.-administratie van doorslaggevend belang. In dat kader was het verbeterproces van de W.O.Z.-administratie in 2009 al afgerond en is in 2010 gestart met zelf modelmatig waarderen en afhandelen van bezwaarschriften. Deze lijn is in 2011 verder doorgezet. In 2011 is aan alle objecten een aanslag opgelegd, de OZB-opbrengst is daarmee volledig. De opbrengst OZB bedraagt € 9,2 miljoen. In 659 gevallen is een bezwaarschrift tegen de vastgestelde objectwaarde ingediend. De afhandeling van de bezwaarschriften heeft geleid tot een bedrag aan verminderingen van bruto € 112.000. Daarin zitten tevens bezwaren, die later in nieuwe aanslagen zijn omgezet. Afvalstoffenheffing In Heerenveen wordt bij de afvalstoffenheffing onderscheid gemaakt in een vast deel en een variabel deel, ook wel Diftar genoemd. De tarieven zijn vastgesteld op basis van de verwachte kosten van het ophalen, afvoeren en verwerken van het huisvuil. In principe zijn de opbrengsten kostendekkend. Indien op rekeningbasis overschotten ontstaan dan wordt die toegevoegd aan de egalisatiereserve afvalstoffenheffing (resultaatbestemming). Het vaste gedeelte is verschuldigd ongeacht de aangeboden hoeveelheid afval, en wordt jaarlijks via het aanslagbiljet gemeentelijke belastingen bij iedere woning in rekening gebracht, waarvoor de gemeente een inzamelplicht heeft. Het variabele gedeelte wordt per kwartaal via de Diftaraanslag in rekening gebracht op basis van het aantal ledigingen van grijze en groene containers of van het aantal malen dat afvalzakken worden gestort in de verzamelcontainers
92
(bij hoogbouw). Het vaste tarief afvalstoffenheffing in combinatie met Diftar bedroeg in 2011 € 139,32 per woning. In 2011 bedroeg de opbrengst afvalstoffenheffing vast deel in totaal € 2.589.865. De opbrengst Diftar fluctueert per kwartaal. Over het algemeen is de opbrengst over het eerste en het laatste kwartaal van het jaar lager dan de opbrengst over de resterende twee kwartalen omdat de gft-container in die periode veel minder wordt aangeboden. Het gftledigingstarief is in 2009 verlaagd naar € 1.00 per lediging. In 2011 is voor het variabele deel van de afvalstoffenheffing (Diftar) 70.185 aanslagen verzonden, per kwartaal derhalve rond 17.547 aanslagen. Over 2011 is de opbrengst Diftar vastgesteld op € 1.596.071. De totale opbrengst afvalstoffenheffing over 2011 is derhalve € 4.185.936. Het resultaat van het product Afvalinzameling (onderdeel van thema 5; Stimuleert duurzaamheid) saldeert in de desbetreffende egalisatiereserve (via resultaatbestemming). Rioolheffing De rioolheffing wordt geheven over alle percelen die zijn aangesloten op de riolering (fysieke aansluiting in de vorm van een buis). Voor woningen is een vast bedrag per jaar verschuldigd. Voor industriële aansluitingen waar veel water wordt gebruikt en geloosd is een vast bedrag op basis van de hoeveelheid afgevoerd water verschuldigd. Via de rioolheffing worden de kosten voor beheer en onderhoud, vervanging en verbetering van de riolering gedekt. In het GRP, zoals vastgesteld in 2003, wordt de voorziening riolering en het rioolheffing verantwoord. De tarieven voor 2011 zijn gebaseerd op de jaarlijkse evaluatie van het GRP en het nieuw vastgestelde Watertakenplan 2009–2012. Eventuele jaarlijkse overschotten of tekorten worden verrekend met de voorziening riolering waardoor een zekere egalisatie in de tarieven kan plaatsvinden en toekomstige investeringen kunnen worden gefinancierd. In 2011 was het tarief voor een eenpersoonshuishouden € 117,84 en voor een meerpersoonshuishouden € 156,96. In totaal bedroeg de opbrengst rioolheffing € 3.448.859. Reclamebelasting Ingaande 2010 is in Heerenveen sprake van de heffing van reclamebelasting. In 2011 op een aantal van 355 belastingobjecten 346 aanslagen opgelegd. Opgelegd is € 129.745 terwijl de raming op € 130.000 lag. Het tarief per belastingobject per jaar bedraagt € 402. De opbrengst van deze belasting wordt besteed aan de organisatie van evenementen in de plaats Heerenveen. Hondenbelasting Houders van honden zijn hondenbelasting verschuldigd. Het tarief voor 2011 is vastgesteld op € 40,26 per hond en € 160,97 per kennel. In 2011 zijn 3.431 aanslagen opgelegd. Sinds 2004 wordt er in de gemeente jaarlijks door een extern bureau een controle uitgevoerd op het bezit van honden. Met behulp van deze controle wordt het aantal geregistreerde honden op peil gehouden. In 2011 zijn 4.030 honden en 14 kennels in de belastingheffing betrokken. In totaal gaat het om circa 4.100 honden. De totale opbrengst in 2011 bedroeg € 152.619, de raming beliep op € 158.000. Alle geregistreerde honden zijn in de heffing betrokken. Forensenbelasting Personen die in de gemeente langer dan 90 dagen per jaar een gemeubileerde woning beschikbaar houden zonder in de gemeente in het bevolkingsregister te zijn ingeschreven zijn forensenbelasting verschuldigd. Het tarief voor 2011 is vastgesteld op € 406,75 per woning. Het aantal 2e woningen varieert de afgelopen jaren tussen de 40 en 50. In 2011 zijn 42 woningen in de heffing betrokken (in 2010 waren dat er 45). In 2011 is een opbrengst forensenbelasting gerealiseerd van € 17.084, geraamd was €18.843. Toeristenbelasting Ingaande 2005 wordt in de gemeente Heerenveen een toeristenbelasting op nachtverblijf geheven. De belasting wordt geheven van degene die gelegenheid biedt tot overnachten. Deze kan de verschuldigde belasting van € 0,35 per persoon per nacht verhalen op degene die
93
verblijf heeft gehouden. Met ingang van 2011 worden ook de Bêd en Brochjes in de belasting betrokken. Het gaat daarbij om 16 gelegenheden, zodat Heerenveen thans 26 belastingplichtigen kent (3 hotels, 7 (mini)-campings en 16 B & B’s). Over 2011 is nog geen aanslag verstuurd. Conform de werkwijze wordt in het nieuwe jaar opgelegd, zodra de aantallen overnachtingen beschikbaar komen. Er wordt uitgegaan van een opbrengst van circa € 24.000. Parkeergelden In het centrum van Heerenveen en in een aangewezen schil daaromheen wordt een parkeerbelasting geheven. De totale opbrengst over 2011 was € 1.810.000 (waarvan € 1.390.918 parkeergelden, € 153.569 Geerts Willigen garage, € 245.952 naheffingen en € 19.855 vergunningen). In 2011 zijn geen nieuwe vergunningen (bewoners en bezoekers) uitgegeven. De vergunninguitgifte vindt voortaan plaats in de periode februari/maart. De opbrengsten voor vergunningen werden voorheen in de maanden november en december verantwoord. De opbrengsten komen nu dus ten gunste van het dienstjaar 2012, waardoor er in 2011 een eenmalig nadelig effect zichtbaar is op deze inkomsten. Leges bouwvergunningen De hoogte van de leges is lineair afhankelijk van de bouwsom van het object waarvoor een bouwvergunning wordt aangevraagd. De tarieven worden aangepast met het inflatiepercentage. De daadwerkelijke opbrengsten zijn sterk afhankelijk van de afgifte van vergunningen voor grotere projecten. In de oorspronkelijke begroting waren de bouwleges geraamd op € 827.000. Gerealiseerd is € 815.643. Invordering Belastingen De onroerend zaakbelastingen, het vaste deel van de afvalstoffenheffing, de rioolrechten woningen en de hondenbelasting worden jaarlijks op een gecombineerde aanslag opgelegd aan de belastingplichtigen. In 2011 zijn 24.833 aanslagen opgelegd (in 2010: 22.689). Die aanslagen kunnen worden voldaan in 6 termijnen, maar als de belastingplichtige een automatische incasso heeft afgegeven aan de gemeente, dan vindt de betaling in maximaal 9 termijnen plaats. Wanneer de aanslag lager dan € 100 en hoger dan € 2.500 is, dient deze in één termijn te worden voldaan. Voor het variabele deel van de afvalstoffenheffing (Diftar) worden per kwartaal ca. 17.500 nota’s verzonden. Die nota’s moeten binnen een maand worden voldaan. Tevens worden er nog afzonderlijke aanslagen opgelegd voor de forensenbelasting en voor het grootverbruik van de rioolrechten. Indien niet tijdig wordt betaald ontvangen de belastingschuldigen een maand na de laatste vervaldatum van de aanslag een aanmaning inclusief de daaraan verbonden kosten. In 2011 zijn 5.598 aanmaningen verzonden. Wordt dan nog niet betaald, dan wordt een dwangbevel uitgevaardigd dat door de belastingdeurwaarder wordt betekend. Ook hieraan zijn voor de belastingschuldige kosten verbonden. In 2011 zijn 2.372 dwangbevelen uitgevaardigd en zijn er 331 betalingsregelingen getroffen.
Aantal aangemaakte aanmaningen Aantal aangemaakte dwangbevelen Aantal dwangbevelen die na betekening opnieuw ter invordering naar deurwaarder zijn verstuurd Openstaande vorderingen belastingen ultimo Openstaande posten belastingen per jaar ultimo
2011 5.598 2.372
2010 3.941 2.625
2009 5.763 2.424
2008 4.659 2.278
2007 3.546 1.291
393
562
426
542
568
727.431
653.712
739.273
1.006.026
1.211.871
5.509
4.902
5.158
5.380
5.902
Eén van de manieren om de efficiency van de invordering te verbeteren, is het aanbieden van de mogelijkheid van automatische incasso. Nadeel is wel, dat min of meer regelmatig sprake is van “mislukte” incasso's, die dan aan de belastingplichtige moeten worden terugbetaald.
94
Zoals eerder is aangegeven, is er onderzoek geweest naar de mogelijkheid van outsourcing van het dwanginvorderingstraject en de verwachte positieve effecten daarvan op zowel de kosten als de invorderingsscore. Als resultaat van dit onderzoek, is de invordering bij WIMO van de NUG’ers (Niet Uitkering Gerechtigden) uitbesteed. Kwijtschelding Aan personen die de belastingen op grond van de geldende normen niet of met grote moeite kunnen voldoen wordt kwijtschelding verleend. De kwijtscheldingsnorm die de gemeente hanteert is 100% van de bijstandsnorm. De kosten gemoeid met de kwijtscheldingen stijgen gestaag. Die stijging vloeit voort uit de stijging van het aantal aanvragen en het effect van onze norm, waardoor inwoners sneller voor kwijtschelding in aanmerking kunnen komen. De norm ligt in Heerenveen op 100 % van de bijstandsnorm. Voor 2011 was € 314.725 geraamd voor dit beleidsterrein. De kosten beliepen € 484.384. Het meerdere ad € 169.659 is betaald uit het Fonds Participatie.
95
3.0. Jaarrekening
96
1. Balans en toelichting
97
GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Algemeen De jaarrekening 2011 is samengesteld met inachtneming van de verslaggevingeisen zoals opgenomen in het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV). Financiële verordeningen ex artikel 212, 213 en 213a Gemeentewet In 2002 is het duale stelsel in werking getreden. De gemeenteraad kreeg daarbij nadrukkelijk de kaderstellende en controlerende rol en het college werd nog sterker dan voorheen verantwoordelijk voor de uitvoering van het beleid en legt daarover verantwoording af. Belangrijk uitgangspunt hierbij is dat de raad op hoofdlijnen stuurt. Dit is echter alleen mogelijk als de raad voldoende inhoud kan geven aan zijn kaderstellende en controlerende rol. Eén van de instrumenten om daar goed vorm aan te geven zijn de financiële verordeningen in het kader van artikel 212 en volgende Gemeentewet. Om de verordening 212 in lijn te brengen met de nieuwe planning en controlcyclus is de verordening gewijzigd op 24 november 2008. Deze nieuwe verordening 212 is op 1 januari 2009 in werking getreden. Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende balanspost anders wordt vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover deze op de balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Balans -Vaste activa Op grond van de financiële verordening worden investeringen beneden de € 5.000,- niet geactiveerd, maar direct ten laste van de exploitatie gebracht. Met het afschrijven op vaste activa wordt gestart, zodra in enig jaar sprake is van een boekwaarde. Voor de gehanteerde afschrijvingstermijnen wordt verwezen naar de vastgestelde financiële verordening ex artikel 212 Gemeentewet. Artikel 59 BBV beschrijft het onderscheid tussen investeringen met uitsluitend maatschappelijk nut in de openbare ruimte en investeringen met een (beperkt) economisch nut. Investeringen die op enigerlei wijze kunnen leiden tot of bijdragen aan het verwerven van inkomsten zijn investeringen met economisch nut. De vraag of de investering geheel kan worden terugverdiend is niet relevant voor de classificatie. Krachtens artikel 63, lid 1 BBV dienen alle activa te worden gewaardeerd op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Eventuele van derden verkregen specifieke investeringsbijdragen mogen desgewenst in mindering worden gebracht op het geactiveerde bedrag (artikel 62, lid 2 BBV). -Vlottende activa De nog niet in exploitatie genomen bouwgronden zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, dan wel lagere marktwaarde. De overige grond- en hulpstoffen (magazijnvoorraden) worden gewaardeerd tegen inkoopprijs. De als “onderhanden werken” opgenomen bouwgronden in exploitatie zijn gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijs, dan wel lagere marktwaarde. De vervaardigingsprijs omvat de kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend (zoals grondaankopen en kosten van bouw- en woonrijpmaken), alsmede een redelijk te achten aandeel in de rentekosten en de administratie- en beheerskosten. Winsten uit de grondexploitatie worden slechts genomen indien en voorzover die met voldoende mate van betrouwbaarheid als gerealiseerd aangemerkt kunnen worden. Zolang daarvan geen sprake is worden de verkregen verkoopopbrengsten ten volle op de vervaardigingskosten in mindering gebracht. Ter zake van eventueel te verwachten verliezen op complexen zijn voorzieningen gevormd, die in mindering worden gebracht op de boekwaarde. Vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid is hierop een voorziening in mindering gebracht. De voorziening wordt statisch bepaald op basis van de geschatte inbaarheid. Liquide middelen en overlopende activa worden tegen nominale waarde opgenomen.
98
-Vaste passiva Het eigen vermogen bestaat uit de algemene reserve, de bestemmingsreserves en het saldo van de rekening van baten en lasten over 2011. Conform de verslaggevingsvoorschriften wordt het saldo van de rekening van baten en lasten separaat in de balans verantwoord. Reserves worden gevormd en bestemd overeenkomstig de door de raad genomen raadsbesluiten. Voorzieningen worden gevormd conform het BBV en gewaardeerd tegen de nominale waarde. Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met gedane aflossingen. De aflossingen die binnen een jaar vervallen, worden in de toelichting apart vermeld evenals de daarmee gepaard gaande rentelast in het betreffende jaar. -Vlottende passiva De vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. -Gewaarborgde geldleningen Voor zover leningen door de gemeente gewaarborgd zijn, is buiten de balanstelling het totaalbedrag van de geborgde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen.
99
Balans per 31 dec. 2011 (bedragen x € 1.000
ACTIVA
ultimo 2010
ultimo 2011
Vaste activa 268
Immateriële vaste activa - Kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen en het saldo van agio en disagio - Kosten van onderzoek en ontwikkeling
176
0
0
268
176 87.530
Materiële vaste activa
86.454
- Investeringen met een economisch nut - gronden uitgegeven in erfpacht - overige investeringen met een economisch nut -Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut
136
43
84.496
82.766
2.898
3.645 33.449
Financiële vaste activa
33.960
- Kapitaalverstrekkingen aan: - deelnemingen
12.285
12.101
- gemeenschappelijke regelingen
4.063
4.570
- Overige langlopende leningen u/g
607
525
- Overige uitzettingen rentetyp. looptijd > 1 jr.
102
102
16.392
16.662
- Bijdragen aan activa in eigendom van derden
Totaal vaste activa
121.247
120.590
133.343
63.605
Vlottende activa Voorraden - Grond- en hulpstoffen: - niet in exploitatie genomen bouwgronden - overige grond- en hulpstoffen - Onderhanden werk, waaronder gronden in exploitatie
46.008
11.828
14
4
87.320
51.773 15.734
Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar - Vorderingen op openbare lichamen - Rekening-courantverhoudingen met niet financiële instellingen - Overige vorderingen
15.656
5.549
5.511
-160
1.444
10.345
8.701 126
Liquide middelen - Kassaldi - Bank- en girosaldo
189
18
16
109
173 5.126
5.070
Totaal vlottende activa
154.330
84.520
Totaal activa
275.577
205.110
Overlopende activa
100
(bedragen x € 1.000
PASSIVA
ultimo 2010
ultimo 2011
Vaste passiva 57.877
Eigen vermogen - Algemene reserve
45.938
37.486
27.275
591
591
19.800
18.072
- Bestemmingsreserves - Voor egalisatie van tarieven - Overige bestemmingsreserves
-60.877
- Nog te bestemmen resultaat
14.564
Voorzieningen
14.423
- Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's
4.642
4.022
- Onderhoudsegalisatievoorzieningen
9.922
10.401
168.477
Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer
174.274
- Onderhandse leningen van: - binnenlandse banken en overige financiële instellingen - binnenlandse bedrijven - overige binnenlandse sectoren
146.477
152.274
0
0
22.000
22.000
Totaal vaste passiva
240.918
173.758
18.619
16.274
Vlottende passiva Netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar - Kasgeldleningen
9.000
6.000
- Bank- en girosaldi
4.776
4.289
- Overige schulden
4.843
5.985
16.040
Overlopende passiva -Vooruitontvangen bedragen -Nog te betalen bedragen
Totaal vlottende passiva Totaal passiva Gewaarborgde geldleningen
101
15.078
4.015
2.634
12.025
12.444
34.659
31.352
275.577
205.110
36.112
33.813
Toelichting op de balans Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) schrijft voor dat een aantal onderdelen uit de balans moet worden toegelicht. Deze toelichting treft u hieronder aan. VASTE ACTIVA -Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa hebben in z‟n algemeenheid betrekking op kosten samenhangende met het sluiten van geldleningen en kosten voor onderzoek en ontwikkeling van een bepaald actief. Sinds de invoering van de verslaggevingvoorschriften (BBV) in 2004 is de mogelijkheid tot het activeren van bedragen beperkt tot bovenstaande posten. De in 2011 verantwoorde kosten hebben betrekking op het project “Digitalisering Documenten en Processen” en “Eén in Dienstverlening”. -Materiële vaste activa De in de balans gepresenteerde materiële vaste activa bestaan naast „reguliere‟ materiële vaste activa ook uit erfpachtgronden. De totale waarde van de erfpachtgronden bedraagt per 31 dec. 2011 € 42.525. Op grond van de verslaggevingvoorschriften dienen de (overige) materiële vaste activa te worden verbijzonderd naar materiële vaste activa met een economisch nut en materiële vaste activa met een maatschappelijk nut. Een economisch nut kenmerkt zich door het feit dat een investering bijdraagt tot het verkrijgen van middelen, dan wel verhandelbaar is. Alle investeringen die niet aan deze omschrijving voldoen, zijn investeringen met een maatschappelijk nut. Investeringen materiële vaste activa
Boekwaarde Investeringen en Afschrijvingen 1 jan. 2011
desinvesteringen
2011
Afwaar-
Bijdragen
Boekwaarde
dering
derden
31 dec. 2011
Economisch nut Gronden en terreinen
3.157.364
0
2.750
43.932
0
118.301
29.822
7.088
0
0
141.035
Bedrijfsgebouwen
63.392.326
1.095.850
2.796.919
70.076
0
61.621.181
Grond-, weg- en waterbouwkundige werken
Woonruimten
3.110.683
11.019.616
574.108
381.042
0
176.356
11.036.327
Vervoermiddelen
1.509.469
607.096
234.080
0
0
1.882.485
Machines, apparaten en installaties
3.916.116
380.334
729.255
0
0
3.567.194
Overige materiële vaste activa
1.382.841
405.038
380.872
0
0
1.407.008
84.496.032
3.092.249
4.532.006
114.008
176.356
82.765.912
2.245
0
747
0
0
1.498
2.514.454
993.792
218.084
0
0
3.290.162
381.035
0
27.574
0
0
353.461
2.897.733
993.792
246.405
0
0
3.645.121
87.393.766
4.086.041
4.778.411
114.008
176.356
86.411.032
Maatschappelijk nut Gronden en terreinen Grond-, weg- en waterbouwkundige werken Machines, apparaten en installaties
Totaal
102
-Financiële vaste activa Boekwaarde
Mutaties
Aflossing
Afschrijving
Boekwaarde
1 jan. 2011
2011
2011
2011
31 dec. 2011
FVA Kap.verstr.Deelnem. - Thialf - Gemeentelijk Sportcentrum - Sportstad Heerenveen
0
0
18.000
18.000
11.497.084
-184.000
11.313.084
- IJshockeyhal Thialf Heerenveen
18.000
18.000
- Particip.maatsch.it Hearrenfean
18.000
18.000
- Afvalsturing Friesland
54.454
54.454
- Bank Nederl. Gemeenten (BNG)
127.864
127.864
- Sportstad H'veen; Grondexpl.CV
200.000
200.000
- Stichting Volkskredietbank (GKB)
226.890
226.890
- Fryslân Miljeu
124.578
124.578
FVA Kap.verstr.Gem.Regelingen -Bedrijvenpark A7
4.063.251
507.244
4.570.495
FVA Overige langlopende leningen - Voetbalclub Heerenveense boys
13.613
4.537
9.076
- Hypothecaire geldl.ambtenaren
593.316
77.130
516.187
FVA Overige uitz.lpt.>1 jr. - Obligaties St. Samenwerk
26.774
26.774
- Effecten grootboek nat. schuld
75.000
75.000
FVA bijdr.aan act.eigend. Derden - Gemeentelijk sportcentrum
8.807.731
112.331
8.695.400
- Uitbreiding Bornego College
2.001.640
64.904
1.936.736
- Nieuwbouw SBO
5.582.753
151.559
5.431.194
- Nieuwbouw Bornego College
300.000
- Sportcomplex Nieuwehorne Totaal
300.000
298.832 33.448.948
922.076
298.832 81.667
328.794
33.960.564
Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen In verband met een mogelijk risico van oninbaarheid is ten behoeve van deze balanspost een voorziening getroffen van € 1.500.000 i.v.m. Thialf. Op grond van de verslaggevingsvoorschriften wordt deze voorziening ten behoeve van de presentatie in de balans in mindering gebracht op het desbetreffende activum. Dezelfde situatie doet zich voor bij de deelneming in Sportstad. Hier is een voorziening voor getroffen van € 586.916. Verder heeft de Gemeente Heerenveen een deelneming in IBF BV/CV. In het verleden hebben wij het ingebrachte kapitaal reeds afgeboekt. Gezien de economische vooruitzichten handhaven we dit. Bijdrage aan activa in eigendom van derden De oorspronkelijke bijdrage in het gemeentelijke sportcentrum bedroeg € 9.215.000. Deze bijdrage wordt in 40 jaar annuïtair afgeschreven. De uitbreiding/nieuwbouw van het Bornego College, nieuwbouw SBO en Sportcomplex Nieuwehorne zijn ondergebracht bij financiële activa-bijdrage aan activa in eigendom van derden, omdat de gemeente geen eigenaar is van de betreffende gebouwen, maar alleen een geldelijke bijdrage beschikbaar gesteld heeft voor de realisering van de uitbreiding/nieuwbouw.
103
VLOTTENDE ACTIVA -Voorraden Saldo 31-12-2010 Niet in expl.genomen bouwgronden Overige grond-en hulpstoffen
Lasten
Baten
Afwaardering
Saldo 31-12-2011
46.007.868 2.192.472
2.071.779
34.300.000
11.828.561
13.892
Onderhanden werk,wo.gr.in expl.
9.000
4.892
96.021.464 4.274.123
3.323.058
45.200.000
51.772.529
142.043.223 6.466.595
5.403.837
79.500.000
63.605.980
Niet in exploitatie genomen bouwgronden In de complexen die nog niet in exploitatie zijn genomen worden de gronden opgenomen die voor toekomstige in- en uitbreidingslocaties bestemd zijn. Onderhanden werk (bouwgronden in exploitatie) De voorraad onderhanden werk in exploitatie wordt gevormd door de complexen van het grondbedrijf waar „de schop reeds de grond in is gegaan‟. Complexen waarin nog geen activiteiten worden ontwikkeld (hierbij is veelal slechts sprake van de aanschaf van gronden), worden gewaardeerd onder de post „voorraad gronden nog niet in exploitatie‟. Voorziening verliezen grondbedrijf Het verloop van de voorziening in 2011 is als volgt:
Voorziening verliezen grondbedrijf
Saldo 31-12-2010
Mutatie
Vrijval
Saldo 31-12-2011
8.700.000
8.530.000
17.230.000
0
Voor een nadere toelichting op de afwaardering wordt verwezen naar de inleiding van de themarekening 2011.
104
-Uitzettingen korter dan één jaar 31-12-2010 Openbare lichamen Rek.courant niet-financ.instellingen Overige vorderingen
Voorziening voor oninbaarheid
31-12-2011
5.549.113 -159.677 10.436.877
5.510.613 1.443.800 8.792.530
15.826.314
15.746.942
91.855
91.983
15.734.458
15.654.959
Vorderingen op openbare lichamen Binnen de post vorderingen „openbare lichamen‟ is onder andere de vordering op het BTWCompensatiefonds opgenomen (het hiermee gepaard gaande bedrag bedraagt voor het verantwoordingsjaar 2011 € 4,0 miljoen (2010: € 4,8 miljoen)). Overige vorderingen De inbaarheid van de uitstaande vorderingen op uitkeringsgerechtigden is beoordeeld. Er is sprake van een brutowaarde met betrekking tot de uitkeringsdebiteuren (Wet Werk en Bijstand, IOAW, IOAZ en BBZ) van circa € 3,8 miljoen. Hiervan is bijna € 2,6 miljoen voorzien voor dubieuze debiteuren. Na beoordeling van de mutaties in de jaarschijf 2011 ontstaat er een vordering met een netto-waarde van € 1,2 miljoen. -Liquide middelen Per 31 december 2011 bedroeg het rekening-courantsaldo op de hoofdrekening bij de BNG € 4.292.720 negatief (2010: € 4.783.139 negatief). -Overlopende activa:
Vooruitbetaalde bedragen Nog te ontvangen bedragen
31-12-2010
31-12-2011
583.083 4.542.880
5.070.084
5.125.963
5.070.084
De post „nog te ontvangen bedragen‟ wordt in 2011 conform voorgaande jaren grotendeels gevormd door het bedrag aan te ontvangen BTW.
105
PASSIVA VASTE PASSIVA -Eigen vermogen
Verloopoverzicht
Stand Toevoeging Onttrekking 01-01-2011
Stand 31-12-2011
26.955.892 6.670.941 560.000 3.299.204
7.850.000 1.650.822 560.000 504.100
19.105.892 5.254.816 0 2.913.803
Algemene reserves -Algemene reserve geblokkeerd -Algemene reserve niet-geblokkeerd -Algemene reserve niet-geblokkeerd mjp 2008-2011 -Algemene bedrijfsreserve exploitatie gronden
234.697 118.699
Bestemmingsreserves -Overige bestemmingsreserves
590.914 19.799.801
6.280.530
8.008.012
590.914 18.072.319
Totaal reserves
57.876.752
6.633.926
18.572.934
45.937.744
-Egalisatie van tarieven
Algemene reserve geblokkeerd Door middel van het geblokkeerde deel van de algemene reserve worden rentebaten gegenereerd die structureel in de begroting als bate zijn opgenomen en die daarmee bestemd zijn voor dekking van structurele lasten (2011: € 1.261.536). In 2011 is er een bedrag van € 7.850.000 aan de algemene reserve geblokkeerd onttrokken. Dit bedrag is toegevoegd aan de Voorziening verliezen grondbedrijf. Algemene reserve niet-geblokkeerdl De doelstelling van de algemene reserve niet-geblokkeerd is gelegen in het vormen van een buffer voor het opvangen van risico‟s waarvoor geen bestemmingsreserve of voorziening is gevormd. Algemene bedrijfsreserve exploitatie gronden De doelstelling van de algemene bedrijfsreserve exploitatie gronden is het vormen van een buffer voor het opvangen van risico‟s van grondexploitaties. Bestemmingsreserves Bestemmingsreserves zijn reserves waaraan door de Raad een bepaalde bestemming is gegeven. Egalisatie van tarieven Dit betreft de egalisatie van de tarieven van de afvalstoffenheffing. -Nog te bestemmen resultaat 2011 Het resultaat van de jaarrekening 2011 bedraagt € 60.877.481 nadelig (2010 voordelig € 355.105). De oplossingsrichtingen voor de budgettaire verwerking in de begroting zijn in de Verantwoordingsen perspectiefnota 2012 opgenomen.
Specificatie resultaat: Resultaat exploitatie 2011 Resultaat grondbedrijf 2011 Vrijval voorziening verliezen grondbedrijf Afwaardering grondbedrijf
1.420.864 -28.345 17.230.000 -79.500.000 -60.877.481
106
-Voorzieningen Boekwaarde
Toevoeging
Onttrekking
Boekwaarde
1 jan. 2011
2011
2011
31 dec. 2011
Voorz.voor verpl.,verliezen en risico's
4.642.150
2.889.019
3.508.909
4.022.260
Onderhoudsegalisatievoorzieningen
9.922.183
1.479.744
1.000.975
10.400.951
14.564.332
4.368.762
4.509.884
14.423.211
Totaal
-Vaste schulden met een looptijd langer dan één jaar Verstrekker
Hoofdsom
Saldo per 01-01-2011
Afgesloten 2011
Aflossing 2011
Saldo per 31-12-2011
Banken 211.773.890 Provincie Fryslân 22.000.000
146.477.331 22.000.000
18.000.000 0
12.203.765 152.273.567 6.291.584 0 22.000.000 380.600
233.773.890
168.477.331
18.000.000
12.203.765 174.273.567 6.672.184
In 2011 zijn er drie nieuwe geldleningen aangegaan: BNG hoofdsom € 5.000.000, rente 3,135%, aflossing in één termijn op 1 maart 2016, Nederlandse Waterschapsbank N.V., hoofdsom € 7.000.000, rente 3,36%, aflossing lineair in 10 termijnen en BNG hoofdsom € 6.000.000, rente 2,674%, aflossing lineair in 10 termijnen. Voor het jaar 2012 wordt een rentelast gecalculeerd van € 6.325.034.
107
Rente 2011
VLOTTENDE PASSIVA -Netto-vlottende schulden Kasgeldleningen Bank-en girosaldi Overige schulden
31-12-2010 9.000.000 4.776.206 4.843.173
31-12-2011 6.000.000 4.289.091 5.984.855
18.619.379
16.273.946
-Overlopende passiva 31-12-2010 Nog te betalen bedragen Uitkeringslasten Soza BTW fiscus Overlopende rente Nog te betalen Overig Vooruitontvangen bedragen Rijksbijdr. Wet inburgering Rijksbijdr. Vluchtelingen/nieuwkomers Rijksbijdragen kinderopvang Rijksbijdrage Participatiebudget Rijksbijdr. stads-en dorpsvernieuwing Rijksbijdr. invest. stedel. vernieuw. Actieplan Jeugdwerkloosheid Overig
31-12-2011
799.974 4.504.338 3.284.011 3.430.303 6.050
210.694 5.119.227 3.750.314 3.390.093 26.102-
832.927 204.531 372.195 298.954 221.209 1.509.305 575.814 16.039.609
10.000 772.835 221.209 1.328.051 228.547 73.499 15.078.367
Vooruitontvangen bedragen Niet bestede middelen van uitkeringen van Europese en Nederlandse overheidslichamen met een specifiek bestedingsdoel moeten ingaande 2008 worden verantwoord onder de 'overlopende passiva'. Dit laatste is geregeld in artikel 49 van het BBV.
108
NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE VERPLICHTINGEN -Gewaarborgde geldleningen Bedrag gegarandeerde geldleningen per 31-12-2010 per 31-12-2011 waarvan risicodragend deel gemeente Woningbouw div.instellingen Serviceflat Oranjewoud Ziekenhuis De Tjongerschans Humanist.St. huisv. bejaarden Stichting Zorgcentra Moerborch Div. verenigingen, instellingen
30.161.561 592.181 22.689 3.014.665 1.845.908 475.182
28.287.584 504.018 0 2.959.689 1.618.240 443.148
22.233.599 504.018 0 2.959.689 1.618.240 443.148
Totaal
36.112.187
33.812.678
27.758.694
-Overig Bruidsschat OSG Sevenwolden Om de nieuwe stichting voor voortgezet onderwijs financieel op eigen benen te kunnen laten staan, heeft de gemeente een bruidsschat meegegeven. De jaartranches (t/m 2012) bedragen € 145.000. Langlopende huurverplichtingen onroerend goed Door de gemeente Heerenveen wordt een pand langlopend gehuurd. Dit huurcontract kent per 31 december 2011 een resterende looptijd van 3 maanden. De financiële verplichting (t/m maart 2012) bedraagt € 11.000. Verder bestaan de niet uit de balans blijkende verplichtingen uit leasecontracten (€ 200.000 op jaarbasis).
109
2. Overzicht lasten en baten + toelichting
110
02. Overzicht lasten en baten (met toelichting) Rekeningresultaat 2011 Er is sprake van een negatief saldo op de thema’s van € 60,877 miljoen. Dit resultaat is afzonderlijk op de balans verantwoord in afwachting van de definitieve besluitvorming. Resultaat thema‟s (Bedragen x €1.000)
Begroting 2011
Lasten
THEMA 1 Bestuurt en Organiseert THEMA 2 Werkt THEMA 3 Kiest voor Leefbaarheid THEMA 4 Bevordert Meedoen en Ondersteunt THEMA 5 Stimuleert Duurzaamheid THEMA 6 Ontwikkelt Totaal Lasten
Begroting 2011 na wijzigingen
16.495 18.041 23.607 32.345 9.360 13.237 113.086
Rekening 2011
25.201 19.508 25.535 33.251 9.652 26.585 139.733
Verschil Begroting Rekening 2011
87.329 17.875 25.119 33.712 10.195 15.302 189.532
-62.128 1.633 416 -461 -543 11.283 -49.799
(Bedragen x €1.000)
Begroting 2011
Baten
THEMA 1 Bestuurt en Organiseert THEMA 2 Werkt THEMA 3 Kiest voor Leefbaarheid THEMA 4 Bevordert Meedoen en Ondersteunt THEMA 5 Stimuleert Duurzaamheid THEMA 6 Ontwikkelt Totaal Baten
Begroting 2011 na wijzigingen
Rekening 2011
Verschil Begroting Rekening 2011
59.497 15.788 2.501 15.222 8.002 12.075 113.086
71.431 15.754 3.863 15.475 8.252 24.958 139.733
72.468 14.267 3.993 15.388 8.851 13.689 128.654
1.037 -1.487 130 -87 599 -11.270 -11.078
0
0
-60.877
-60.877
Saldo Lasten / Baten
Onderstaand zijn de verschillen cijfermatig op hoofdlijnen weergegeven. De verschillen worden nader toegelicht op de thema’s. nr.
omschrijving
begroting na wijziging rekening verschil 113 114 115 210 220 245 284 361 362 390 410 411 412 415 501
Sted.vernwng en plattelandsbeleid Soc.econ. beleid en toerisme Verkeers- en vervoersbeleid Ind.dienstverl. verkeer en vervoer Beheer en onderhoud openb.ruimte Kunstzinnige vorming Huisvesting scholen Bijstandsverlening Gemeentelijk minimabeleid Brandweer Algemene uitgaven en inkomsten Algemene uitkering gemeentefonds Beleggingen Saldo kostenplaatsen Griffie overige mutaties
1 x 1.000 46.230 -14.861 -61.091
2 x 1.000 -3.754 -3.609 145
thema's 3 4 x 1.000 x 1.000 -21.672 -17.776 -21.126 -18.324 546 -548
Totaal 5 x 1.000 -1.400 -1.344 56
6 x 1.000 -1.627 -1.613 14
x 1.000 0 -60.877 -60.877
15 15
-59 107 68 -74 391 59 207 -578 -103 110 -61.935 328 78 -67 114 477 -60.877
-59 107 68 -74 391 59 207 -578 -103 110 -61.935 328 78 -67 114 281 -61.091
111
39 146
13 546
72 -550
57 57
Toelichting verrekening met reserves Geadviseerd wordt om de navolgende niet geraamde onttrekking en toevoeging in de bestemmingsreserves alsnog te muteren: Product “Projecten grondbedrijf” Het grondbedrijf heeft een nadelig resultaat van € 28.000 (afgerond). Geadviseerd wordt om dit resultaat, conform de bestaande gedragslijn, te dekken door te beschikken over de algemene reserve van het grondbedrijf. Product “Afvalinzameling” Het product Afvalinzameling heeft een positief saldo over 2011 van afgerond € 16.000. Omdat dit saldo niet in de begroting is geraamd als te storten in de egalisatie-reserve Afvalstoffenheffing, maakt dit bedrag onderdeel uit van het resultaat 2011. Conform de bestaande gedragslijn wordt geadviseerd om het voordelige saldo van dit product toe te voegen aan de egalisatiereserve afvalstoffenheffing. Begrotingsonrechtmatigheid Als blijkt dat de gerealiseerde lasten hoger zijn dan de, ook na begrotingswijziging geraamde lasten op de geautoriseerde thema’s, is sprake van onrechtmatige uitgaven (begrotingsonrechtmatigheid), omdat de overschrijding strijd kan opleveren met het budgetrecht. Volgens het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) dienen deze overschrijdingen herkenbaar in de jaarrekening te worden opgenomen. In 2011 is er op de totale lasten per thema op de thema’s 4 (Bevordert meedoen en Ondersteunt) en 5 (Stimuleert duurzaamheid) sprake van de navolgende budgetoverschrijdingen. nummer
product
238 260 262 275 290 361 362
Bibliotheek Posthuis Theater Musea Jeugdwerk Onderwijskansenbeleid Bijstandsverlening Gemeentelijk minimabeleid Totaal thema 4
201 232 235 330
Onderhoud spec. gebouwen Riolering Begraafplaatsen Milieuverg. En handhaving Totaal thema 5 Totaal overschrijdingen
saldo lasten x 1.000 -2 -131 -7 -52 -16 -502 -137 -847
saldo saldo baten overschrijding x 1.000 x 1.000 0 -2 131 0 0 -7 49 -3 4 -12 -76 -578 34 -103 142 -705
-14 -201 -5 -331 -551
0 191 29 369 589
-14 -10 24 38 38
-1.398
731
-667
De budgetoverschrijdingen op Thema 4 worden voornamelijk veroorzaakt door de openeinderegelingen van de Bijstandsverlening en het gemeentelijk minimabeleid. Per saldo totaal € 681.000. Deze overschrijdingen hebben plaatsgevonden binnen het door de gemeenteraad geaccordeerde beleid. Op Thema 5 wordt de overschrijding (totaal € 551.000) gecompenseerd door direct gerelateerde inkomsten (totaal € 589.000).
112
Algemene toelichting Algemene dekkingsmiddelen Lokale belastingheffingen De gemeente Heerenveen kent met name de volgende niet bestedingsgebonden gemeentelijke heffingen: omschrijving ozb eig. woningen ozb eig. niet woningen ozb gebr. niet woningen precarioheffing hondenbelasting forensenbelasting toeristenbelasting Totaal
product belastingen belastingen belastingen belastingen belastingen belastingen belastingen
begroting realisatie na wijziging begrotingjaar 4.926.620 4.803.303 2.555.540 2.644.029 1.826.190 1.844.522 790.000 1.287.596 158.000 152.619 18.843 17.083 20.750 20.691 10.295.943 10.769.843
afwijking -123.317 88.489 18.332 497.596 -5.381 -1.760 -59 473.900
Algemene uitkering Gemeentefonds De verantwoorde algemene uitkering is gebaseerd op de ten tijde van het opstellen van de jaarrekening 2010 bekende informatie, zijnde de decembercirculaire 2011. Uit het gemeentefonds ontvangt Heerenveen in 2011 een totaalbedrag van ruim € 44 miljoen. Er is sprake van hogere uitkering van ruim € 300.000 (= effect december-circulaire 2011). Kapitaallasten Als gevolg van het later in uitvoering nemen van projecten is sprake van lagere kapitaallasten over het jaar 2011 dan geraamd. In totaliteit een bedrag van € 1,9 miljoen voordelig waarvan melding is gemaakt in de bestuursrapportage 2011 (0,6 miljoen) en de Verantwoordings-en Perspectiefnota 2011 (€ 1,1 miljoen); er resteert nu nog een voordeel van € 170.000 (baten). In 2011 is het rentepercentage dat wordt toegerekend aan investeringen t.o.v. 2010 niet verhoogd, maar gehandhaafd op 3,25%. In de begroting 2011 was rekening gehouden met een mogelijke bijstelling. Op rekeningsbasis is dit niet nodig gebleken, waardoor er een voordeel is ontstaan van € 120.000. Grondbedrijf Resultaat 2011 Het grondbedrijf heeft per saldo een nadelig saldo van circa € 28.000. Voor een nadere toelichting hierop wordt verwezen naar de jaarrekening van het grondbedrijf 2011. Afwaarderingen In de begroting 2012 is een uitgebreide analyse gegeven van de risico’s binnen het grondbedrijf en verwante projecten. De actuele economische situatie en als gevolg daarvan bijgestelde verwachtingen en financiële gevolgen zijn ter besluitvorming voorgelegd. Dit heeft geresulteerd in het verhogen van de reeds aanwezige voorziening ten behoeve van de onafwendbare verliezen van het grondbedrijf. Er is in totaal reeds € 17,23 miljoen aan deze voorziening gedoteerd. Door de huidige economische crisis zijn de exploitatieresultaten van bouwlocaties voor bedrijven en woningen sterk teruggelopen. Projecten van het grondbedrijf starten later of gaan in het geheel niet meer van start en gestarte projecten hebben een langere doorlooptijd. Naast negatieve gevolgen van de economische crisis speelt ook de verwachte demografische ontwikkeling (afnemende groei inwoners en vraag naar bedrijventerreinen) een rol met als gevolg langere doorlooptijden van exploitaties/projecten.
113
In 2011 hebben wij de verwachte resultaten van de economische crisis binnen het grondbedrijf gepresenteerd en hebben hier het niveau van de voorziening voor bijgesteld. Bij deze situatieschets moet echter een fundamentele kanttekening worden geplaatst. Een belangrijk element voor de bepaling van de risico’s is de aanname dat de stagnatie in de grondverkoop voor zowel bedrijventerreinen als woningbouwlocaties van tijdelijke aard is. Gelet echter op de snel verslechterende economische en financiële situatie is die aanname niet langer houdbaar. Er moet steeds meer rekening worden gehouden met een langere stagnatie, en wanneer er sprake is van herstel met een nieuw evenwicht dat waarschijnlijk veel lager ligt dan dat van de achter ons liggende “goede jaren”. Deze overwegingen brengen ons tot de conclusie dat de huidige voorzieningen in combinatie met de Algemene reserve van het grondbedrijf ontoereikend zijn om de verliezen op te vangen. Gebleken is dat een afwaardering van € 79,5 miljoen op diverse complexen in het grondbedrijf noodzakelijk is. Genoemd bedrag is verwerkt in deze themarekening. Daarbij is de eerdergenoemde Voorziening verliezen grondbedrijf ingezet (€ 17,23 miljoen). Per saldo is er in deze Themarekening sprake van een negatieve mutatie van € 62,27 miljoen. Genoemd bedrag is verwerkt in deze Themarekening. Reserves en voorzieningen Algemeen Heerenveen beschikt per 31 december 2011 over ruim € 62 miljoen aan reserves en voorzieningen. Onderstaand zijn beknopt de standen van de reserves en voorzieningen weergegeven. Standen reserves/voorzieningen rekening
x 1.000 stand 1-1-„11
Algemene reserves algemene reserve geblokkeerd algemene reserve niet geblokkeerd algemene reserve ng mjp 08-11 algemene reserve exploitatie gronden Totaal algemene reserves
x 1.000 storting
x 1.000 onttrekking
x 1.000 stand 31-12-„11
26.956 6.671 560
235
-7.850 -1.651 -560
19.106 5.255 0
3.299 37.486
119 354
-504 -10.565
2.914 27.275
Bestemmingsreserves egalisatiereserves overige reserves Totaal bestemmingsreserves
591 19.800 20.391
6.281 6.281
-8.008 -8.008
591 18.073 18.664
Voorzieningen diverse voorzieningen Totaal voorzieningen
16.467 16.467
4.553 4.553
-4.510 -4.510
16.510 16.510
Totaal reserves en voorzieningen
74.344
11.188
-23.083
62.449
114
Actuele stand algemene reserve niet geblokkeerd De stand van de algemene reserve niet-geblokkeerd ontwikkelt zich (na opschoning van oude verplichtingen e.a.) vanaf 1 januari 2011 als volgt: omschrijving stand 1 januari 2012 verplichtingen uit voorgaande jaren bestuursrapportage 2010 raadsvergadering 2011 nationaal uitvoeringsprogramma GR SW Fryslân thialf (oud) stand 1 januari 2013 nationaal uitvoeringsprogramma thialf (oud) stand 1 januari 2014
mutaties x 1.000
saldo x 1.000 5.254
-383 -453 -280 152 -553 150 -1.367 3.887 82 150 232 4.119
nationaal uitvoeringsprogramma thialf (oud)
82 150 232
stand 1 januari 2015 thialf (oud) nationaal uitvoeringsprogramma terugbetaling nat.uitv.programma
4.351 150 82 -398 -166
stand 1 januari 2016
4.185
Algemene reserve Grondbedrijf Per 1 januari 2011 bedroeg de stand van deze reserve bijna € 3,3 miljoen. In 2011 is een bedrag van € 119.000 (afgerond) aan deze reserve toegevoegd en € 504.000 is onttrokken. Per 31 december 2011 bedraagt de stand € 2,9 miljoen. Instellen nieuwe reserves en voorzieningen Om het juiste inzicht in het verloop van diverse budgetten te kunnen blijven volgen en daarbij te blijven voldoen aan de verantwoordingsvoorschriften (BBV) zijn er in 2010 een aantal nieuwe reserves/voorzieningen ingesteld, te weten: omschrijving Risico Caparis Risico Precario
soort voorziening voorziening
Stand 31-12-2011 1.050.500 481.000
Caparis Dit betreft een voorziening die is aangemaakt ter afdekking van de risico’s die voortvloeien uit onze deelneming Caparis NV en de GR SW Fryslan. Het gaat hier grotendeels om het afdekken van het exploitatietekort over het boekjaar 2011 van Caparis NV en de verwachtte over realisatie van de opgelegde taakstelling 2011. Precario De nutsbedrijven hebben bezwaarschriften ingediend tegen de opgelegde belastingaanslagen 2011. Hoewel de aanslagen juridisch degelijk zijn onderbouwd, is een procesgang via de rechter niet uit te sluiten. In dat geval bestaat de kans op verlies van de procedure. Conform de voorschriften (BBV) is hiermee in de jaarrekening 2011 rekening gehouden door vorming van een voorziening.
115
Voor een totaaloverzicht van de reserves en voorzieningen verwijzen wij u naar bijlage 3 van deze themarekening 2011. Investeringskredieten De lopende investeringskredieten zijn overgeheveld van 2011 naar 2012. Het betreft investeringen, waarvoor in 2011 of voorgaande jaren kredieten door u beschikbaar zijn gesteld, doch de realisatie heeft nog niet plaatsgevonden dan wel is nog niet afgerond. Bij de overheveling geldt de algemene regel dat twee jaar na datum van het raadsbesluit het krediet automatisch wordt afgesloten, tenzij gemotiveerd is dat verlenging van de termijn noodzakelijk is. Voor een nadere toelichting op de overgehevelde investeringskredieten verwijzen wij u naar de bijlagen behorende bij de jaarstukken 2011 (overzicht 11).
116
Bijlagen
117
Bijlage 1 Accountantsverklaring
118
119
Bijlage 2 Totaaloverzicht themarekening
120
Themarekeningtotaal 2011 Wat heeft het gekost: (Bedragen x €1.000)
Begroting 2011
Lasten
THEMA 1 Bestuurt en Organiseert THEMA 2 Werkt THEMA 3 Kiest voor Leefbaarheid THEMA 4 Bevordert Meedoen en Ondersteunt THEMA 5 Stimuleert Duurzaamheid THEMA 6 Ontwikkelt Totaal Lasten
Begroting 2011 na wijzigingen
16.495 18.041 23.607 32.345 9.360 13.237 113.086
Rekening 2011
25.201 19.508 25.535 33.251 9.652 26.585 139.733
87.329 17.875 25.119 33.712 10.195 15.302 189.532
Verschil Begroting Rekening 2011 -62.128 1.633 416 -461 -543 11.283 -49.799
(Bedragen x €1.000)
Begroting 2011
Baten
THEMA 1 Bestuurt en Organiseert THEMA 2 Werkt THEMA 3 Kiest voor Leefbaarheid THEMA 4 Bevordert Meedoen en Ondersteunt THEMA 5 Stimuleert Duurzaamheid THEMA 6 Ontwikkelt Totaal Baten
Saldo Lasten / Baten
121
Begroting 2011 na wijzigingen
Rekening 2011
Verschil Begroting Rekening 2011
59.497 15.788 2.501 15.222 8.002 12.075 113.086
71.431 15.754 3.863 15.475 8.252 24.958 139.733
72.468 14.267 3.993 15.388 8.851 13.689 128.654
1.037 -1.487 130 -87 599 -11.270 -11.078
0
0
-60.877
-60.877
TOTALEN THEMAREKENING 2011 UITGAVEN PER THEMA lasten x € 1.000
-/- 60.877 87.329
Heerenveen bestuurt en organiseert Heerenveen werkt Heerenveen kiest voor leefbaarheid Heerenveen bevordert meedoen en ondersteunt
15.302
Heerenveen stimuleert duurzaamheid Heerenveen ontwikkelt
10.195
Saldo jaarrekening 2011
17.875
33.712 25.119
Totaal € 128.654.000
TOTALE INKOMSTEN baten x € 1.000 4.311
7.296
Algemene uitkering gemeentefonds
4.294 44.753
Overige inkomensoverdrachten Rijk
Gemeentelijke belastingen en rechten
19.039 Tarieven dienstverlening
Projectsubsidies en reserves
Overige inkomsten
9.949 Beleggingen (rente-opbrengsten)
13.141
Overige verrekeningen
25.873
Totaal € 128.654.000
Bron: IV3; rekening 2011
122
Bijlage 3 Overzicht reserves en voorzieningen
123
STAAT VAN RESERVES REKENING 2011 Thema Reserve 1 60700 1 60705 1 60707 1 60710 5 61500 6 62430 6 62440 1 62450 6 62460 6 62470 5 62480 4 62500 4 62505 3 62510 4 62516 4 62517 1 62530 3 62535 5 62540 3 62550 1 62555 1 62570 3 62575 3 62580 4 62585 3 62590 4 62595 4 62596 3 62597 3 62598 4 62610 2 62620 4 62625 5 62630 1 62655 1 62710 1 62720 1 62730 1 62740 1 62790 1 62795 Totaal reserves
Omschrijving Algemene Reserve geblokkeerd Algemene reserve niet geblokkeerd Algemene reserve niet geblokkeerd MJP 2008-2011 Algemene bedrijfsreserve exploitatie gronden Afvalstoffenheffing Structuur Versterkend Investerings Plan Lichtmasten Dienstreserve Visie en Ontwikkeling ROM Zuid-Oost Friesland Projecten uit eigen middelen Ontw.lokale eco. Ontwikkeling Sociaal Cultureel werk Aengwirden Aankoop kunstwerken Calamiteiten onderwijsgebouwen Reserve Jeugd en Alcohol Digitaal dossier Jeugdgezonheidszorg Eigen risico tractie Betaald parkeren Oud papier Gladheidsbestrijding Leegstandsrisico Werk-State a/d Trambaan Dienstreserve Regie en Realisatie Wijkvoorzieningen Speelvoorzieningen Bedrijfsvoering Posthuis Onderwijshuisvesting Jeugdgezondheidszorg 0-4 jarigen Reserve Centrum Jeugd en Gezin Reserve Kompanije Reserve Baggeren WMO Wet werk en bijstand werkdeel Wet werk en bijstand inkomensdeel Revolverendfonds Dienstreserve Publiekszaken en Veiligheid Facilitaire diensten en middelen Digitaal Archiveren Informatie Communicatie Technologie Effecten invoering BTW-compensatiefinds Reserve kapitaallasten Frictiekosten concern
Stand 1-1-11 26.955.892 6.670.941 560.000 3.299.204 590.914 908.691 53.679 235.000 351.422 3.805.911 57.000 41.839 16.319 105.223 70.000 0 119.857 2.640.397 178.586 81.201 77.142 67.284 454.168 49.222 103.894 586.409 125.000 177.934 1.506.553 549.318 312.949 241.188 1.736.872 0 155.622 87.039 21.604 27.084 229.867 3.610.762 1.014.765 57.876.751 124
Storting 0 234.697 0 118.699 0 13.630 0 0 119.145 3.575.500 0 2.167 0 0 0 116.693 1.798 509.312 0 46.571 0 150.000 0 0 4.380 0 0 180.000 0 90.000 0 0 241.188 200.000 0 90.196 10.775 11.825 0 117.350 800.000 6.633.925
Onttrekking Stand 31-12-11 7.850.000 19.105.892 1.650.822 5.254.816 560.000 0 504.100 2.913.803 0 590.914 0 922.322 0 53.679 0 235.000 0 470.567 4.423.410 2.958.001 0 57.000 0 44.006 16.319 0 105.223 0 0 70.000 116.693 0 121.655 0 0 3.149.709 143.586 35.000 81.201 46.571 0 77.142 0 217.284 20.000 434.168 15.000 34.222 0 108.274 586.409 0 125.000 0 0 357.934 350.269 1.156.284 0 639.318 312.949 0 241.188 0 659.500 1.318.560 0 200.000 0 155.622 0 177.235 0 32.379 38.909 229.867 0 245.297 3.482.814 336.100 1.478.665 18.572.934 45.937.743
Rente 1.261.536 0 0 118.699 0 13.630 0 0 16.447 0 0 0 0 0 0 0 1.798 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 117.350 0 1.529.459
STAAT VAN VOORZIENINGEN REKENING 2011 Thema Voorziening Omschrijving 6 68460 Participatie Thialf 1 68470 Kostenverhaal herinrichting centrum Heerenveen 6 68480 Voorziening deelneming SSH BV 1 68500 Groot onderhoud gemeentehuis 3 68515 Kunststofsportvoorzieningen 3 68525 Accommodatiebeleidsplan 2008-2014 3 68540 Onderhoud onderwijsgebouwen 3 68575 Onderhoud walbeschoeiingen 1 68589 Groot onderhoud MFA Us Kubus 1 68590 Groot onderhoud MFA De Barte De Knipe 4 68593 Digitaal dossier Jeugdgezondheidszorg 5 68597 Rioleringen 2 68598 Risico Caparis 2 68646 Bevordering reintegratie 5 68650 Revolverend fonds 1 68660 Voorziening risico precario 1 68710 Gevolgen wet APPA 1 68750 WAO-fonds 1 68760 Inventaris gemeentehuis 4 68770 Participatiefonds kwijtschelding 1 68790 Afwikkeling projecten 1 68795 Faciliteiten Raad 1 68796 Millenniumactiviteiten 2008,2009 en 2010 Totaal voorzieningen
Stand 1-1-11 1.500.000 2.315.250 402.916 256.816 405.004 220.275 2.180.809 60.000 5.406 151.766 116.693 6.625.045 0 242.844 200.000 0 504.416 288.866 77.062 157.605 716.910 15.576 23.990 16.467.248
Storting 0 128.763 184.000 0 192.000 0 345.093 0 39.100 22.952 0 844.239 1.050.500 0 0 481.000 448.000 108.500 36.360 179.759 487.347 5.150 0 4.552.762
Onttrekking 0 2.444.013 0 0 442 0 208.073 0 0 0 116.693 787.978 0 956 200.000 0 0 105.732 4.483 169.659 466.054 0 5.802 4.509.884
Stand 31-12-11 1.500.000 0 586.916 256.816 596.562 220.275 2.317.829 60.000 44.506 174.718 0 6.681.306 1.050.500 241.888 0 481.000 952.416 291.634 108.939 167.705 738.203 20.726 18.188 16.510.127
Rente 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Verloop voorzieningen 2011
Verloop reserves 2011
17.000.000
70.000.000 60.000.000 50.000.000 40.000.000
16.500.000 Voorzieningen
Reserves
30.000.000 20.000.000 10.000.000
16.000.000 1 januari
0 1 januari
31 december 125
31 december
TOTALEN THEMAREKENING 2011 TOTAAL RESERVES PER THEMA x € 1.000
883 4.405
1.899
Heerenveen bestuurt en organiseert Heerenveen werkt Heerenveen kiest voor leefbaarheid
5.460
Heerenveen bevordert meedoen en ondersteunt
33.291
0
Heerenveen stimuleert duurzaamheid Heerenveen ontwikkelt
Stand per 31 december 2011 € 45.937.743
TOTAAL VOORZIENINGEN PER THEMA x € 1.000 Heerenveen bestuurt en organiseert
Heerenveen werkt
2.087 3.087
Heerenveen kiest voor leefbaarheid
1.292 Heerenveen bevordert meedoen en ondersteunt
6.681 Heerenveen stimuleert duurzaamheid
3.195
Heerenveen ontwikkelt
168
Stand per 31 december 2011 € 16.510.127
Bron: IV3; rekening 2011
126
Bijlage 4 Invulling Ciska-maatregelen 2011
127
Invulling Ciska- maatregelen 2011 Nr. Onderwerp 2 Besparing drukkosten 3 Besparing Beleid & Advies; kosten derden 4 Besparing Beleid & Advies 6 SAM 12 Opschonen abonnementen 17 Besparing interne dienstverlening 21 Personele reductie stafbureau O&O 27 Reductie fte Griffie 32 Netto reductie brandweer 35 Combinatie functies teamleider en accountmanager 37 Besparing personeelkosten door taakverdeling P&V 38 Zelf modelmatig waarderen belastingen 85 Verhoging bouwleges naar kostendekkend niveau 55 Uitbreiding werkgeleg.projecten openb. ruimte icm #61 61 Onderhoud Skoatterwâld volgens standaardnorm icm #55 66 Herijken bestaande subsidies + doelmatigheidskorting 70 Meer efficiency collectieve ziektekostenregeling 73 Medische indicaties uitvoeren WMO consulent 75a Vervallen fte beleidsontwikkeling V&B (0,7 fte) 75b Vervallen fte beleidsontwikkeling V&B (0,3 fte) GB Vacature projectleider woonomgeving e.d. Totaal
Taakstelling 2011 37.000 39.000 62.500 30.000 30.000 77.000 20.000 40.000 42.000 50.000 14.800 13.000 70.000 150.000 20.000 285.000 12.500 75.000 45.000 (22.000) (55.000) 1.112.800
Salarissen
Kosten derden
Subsidies
Inkomsten
37.000 39.000 62.500 30.000 30.000 77.000 20.000 40.000 42.000 50.000 14.800 13.000 70.000 150.000 20.000 285.000 12.500 75.000 45.000
309.300
448.500
285.000
CISKA in €
70.000
Totaal 37.000 39.000 62.500 30.000 30.000 77.000 20.000 40.000 42.000 50.000 14.800 13.000 70.000 150.000 20.000 285.000 12.500 75.000 45.000 0 0 1.112.800
CISKA in % 6%
70.000
309.300 285.000
Salarissen Kosten derden Subsidies Inkomsten
28% 26%
448.500
40%
128
Salarissen Kosten derden Subsidies Inkomsten
Fte's
1,00
1,86 0,40 0,50 1,00 0,33
0,70 0,30 0,80 6,89
Bijlage 5 Verantwoordingsinformatie specifieke uitkeringen (SISA) Toelichting In deze bijlage wordt informatie opgenomen over verschillende specifieke uitkeringen die in het kader van Sibngle Information single Audit (SISA) niet langer afzonderlijk worden gecontroleerd door de accountant, maar bij de jaarrekening worden verantwoord en gecontroleerd. Hiermee wordt de verantwoording over en controle op specifieke uitkeringen van het Rijk naar medeoverheden vereenvoudigd. De informatie is opgenomen in een voorgeschreven tabel en wordt tevens tezamen met de jaarstukken van de gemeente elektronisch verzonden aan het CBS. Het CBS vervult namens de minister van BZK een intermediarie rol. Dit betekent dat het CBS de jaarstukken van medeoverheden ontvangt, verwerkt en toetst op tijdigheid en plausibiliteit en vervolgens doorstuurt aan de verschillende vakdepartementen.
129
BZK
C6
Ontvanger
Juridische grondslag
Nummer C1
Specifieke uitkering
Departement BZK
I N D I C A T O R E N
Regeling verzameluitkering
Besteding 2011 (incl. besteding 2009 en 2010 voor zover nog niet eerder verantwoord (zie nieuwsbrief IBI nr. 30)
Gemeenten
Aard controle R
Verzameluitkering BZK (incl. oud WWI)
Wet inburgering (Wi) Wet inburgering, Besluit inburgering en Regeling vrijwillige inburgering niet-G31
€ 21.780 Aantal inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars voor wie in de jaren 2007 t/m 2009 voor het eerst een reguliere inburgeringsvoorziening is vastgesteld
Aantal inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars voor wie in de jaren 2007 t/m 2009 voor het eerst een reguliere inburgeringsvoorziening is vastgesteld én die binnen 3 kalenderjaren na vaststelling van de inburgeringsvoorziening hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen.
Aantal inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars voor wie in de jaren 2007 t/m 2009 voor het eerst een gecombineerde inburgeringsvoorziening is vastgesteld.
Aantal inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars voor wie in de jaren 2007 t/m 2009 voor het eerst een gecombineerde inburgeringsvoorziening is vastgesteld én die binnen 3 kalenderjaren na vaststelling van de inburgeringsvoorziening hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen.
Aantal inburgeringsplichtigen, als bedoeld in het besluit van de Staatssecretaris van Justitie van 12 juni 2007, nr.2007/11, voor wie een inburgeringsvoorziening is vastgesteld in de jaren 2007 t/m 2009 (gepardonneerden).
Verantwoorden o.b.v. gegevens in Informatie Systeem Inburgering (ISI)
Verantwoorden o.b.v. gegevens in Informatie Systeem Inburgering (ISI)
Verantwoorden o.b.v. gegevens in Informatie Systeem Inburgering (ISI)
Verantwoorden o.b.v. gegevens in Informatie Systeem Inburgering (ISI)
Verantwoorden o.b.v. gegevens in Informatie Systeem Inburgering (ISI)
Aard controle D1
Aard controle D1
Aard controle D1
Aard controle D1
Aard controle D1
67 Aantal inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars voor wie in de jaren 2008 t/m 2009 voor het eerst een duale inburgeringsvoorziening is vastgesteld.
61 Aantal inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars voor wie in de jaren 2008 t/m 2009 voor het eerst een taalkennisvoorziening is vastgesteld.
13 Aantal geestelijke bedienaren voor wie in de jaren 2007 en 2008 een inburgeringsvoorziening is vastgesteld en die in het jaar 2009 of 2010 hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen,
11 30 Aantal geestelijke bedienaren voor wie in de jaren 2007 en 2008 een inburgeringsvoorziening is vastgesteld en die in het jaar 2009 of 2010 hebben deelgenomen aan het aanvullend praktijkdeel van het inburgeringsexamen.
Verantwoorden o.b.v. gegevens in Informatie Systeem Inburgering (ISI)
Verantwoorden o.b.v. gegevens in Informatie Systeem Inburgering (ISI)
Verantwoorden o.b.v. gegevens in Informatie Systeem Inburgering (ISI)
Verantwoorden o.b.v. gegevens in Informatie Systeem Inburgering (ISI)
Aard controle D1
Aard controle D1
Aard controle D1
Aard controle D1
10
0
0
0
Gemeenten niet-G31 en gemeenschappelijke regelingen (Wgr)
Aantal inburgeringsplichtigen, als bedoeld in het besluit van de Staatssecretaris van Justitie van 12 juni 2007, nr.2007/11, voor wie een inburgeringsvoorziening is vastgesteld in de jaren 2007 t/m 2009 én die binnen 3 kalenderjaren na vaststelling van de inbugeringsvoorziening hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen (gepardonneerden). Verantwoorden o.b.v. gegevens in Informatie Systeem Inburgering (ISI) Aard controle D1
130
23
Ontvanger
Juridische grondslag
Nummer C7C
Specifieke uitkering
Departement BZK
Investering stedelijke vernieuwing (ISV) Provinciale beschikking en/of verordening
I N D I C A T O R E N Overige bestedingen 2011 Toelichting afwijking
Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie
Besteding 2011 ten laste van provinciale middelen
Aard controle n.v.t.
Aard controle R
Aard controle R
€ 350.796 Activiteiten stedelijke vernieuwing (in aantallen)
€0 Activiteiten stedelijke vernieuwing (in aantallen)
Aard controle n.v.t.
Eindverantwoording Ja/Nee
Uitgaven van vóór 2010, waarvan besteding in 2011 plaatsvindt
Aard controle n.v.t.
Zie Nota baten-lastenstelsel
Nee
Aard controle R €0
Project-gemeenten (SiSa tussen medeoverheden) 1 913436 Bodemsanering vm Activiteiten stedelijke vernieuwing (in aantallen) Afspraak
Besteding (gedeeltelijk) verantwoord o.b.v. voorlopige toekenningen? Ja / Nee
Realisatie Alleen in te vullen na afloop project
Alleen in te vullen na afloop project
Alleen in te vullen na afloop project
Alleen in te vullen na afloop project Toelichting afwijking
Aard controle D1 OCW
OCW
D2
D5
Aard controle D1
Aard controle n.v.t.
Correctie in de besteding 2010 ivm een hogere/lagere vaststelling van een in de besteding 2010 aan voorschoolse educatie opgenomen voorlopige toekenning.
Correctie in de besteding 2010 ivm een hogere/lagere vaststelling van een in de besteding 2010 aan schakelklassen educatie opgenomen voorlopige toekenning.
Correctie in de besteding 2010 ivm een hogere/lagere vaststelling van een in de besteding 2010 aan vroegschoolse educatie educatie opgenomen voorlopige toekenning.
Correctie in de besteding 2010 ivm een hogere/lagere vaststelling van een in de besteding 2010 aan voorschoolse educatie voor verlaging ouderbijdrage van doelgroepkinderen op de peuterspeelzaal opgenomen voorlopige toekenning.
Bij een lagere vaststelling een negatief bedrag opnemen, bij een hogere vaststelling een positief bedrag opnemen. Wanneer er in 2010 geen voorlopige toekenningen verantwoord zijn kan een 0 ingevuld worden.
Bij een lagere vaststelling een negatief bedrag opnemen, bij een hogere vaststelling een positief bedrag opnemen. Wanneer er in 2010 geen voorlopige toekenningen verantwoord zijn kan een 0 ingevuld worden.
Bij een lagere vaststelling een negatief bedrag opnemen, bij een hogere vaststelling een positief bedrag opnemen. Wanneer er in 2010 geen voorlopige toekenningen verantwoord zijn kan een 0 ingevuld worden.
Bij een lagere vaststelling een negatief bedrag opnemen, bij een hogere vaststelling een positief bedrag opnemen. Wanneer er in 2010 geen voorlopige toekenningen verantwoord zijn kan een 0 ingevuld worden.
Aard controle R
Aard controle R
Aard controle R
Aard controle R
Aard controle R
€0 Besteding 2011 ten laste van rijksmiddelen
€0 Besteding (gedeeltelijk) verantwoord o.b.v. voorlopige toekenningen? Ja / Nee
€0
€0
€0
1 Onderwijsachterstandenbelei Correctie in de besteding 2010 d niet-GSB 2006-2010 (OAB) ivm een hogere/lagere vaststelling van een in de Besluit vaststelling doelstelling besteding 2010 voor overige of coördinerende activiteiten en bekostiging Onderwijsachterstandenbeleid inzake onderwijsachterstandenbeleid 2006-2010 (art 4 t/m 10) opgenomen voorlopige Schakelklassen, artikel 166 toekenning. van de Wet op het primair Onderwijs Bij een lagere vaststelling een Besluit basisvoorwaarden kwaliteit voorschoolse educatie negatief bedrag opnemen, bij een hogere vaststelling een positief bedrag opnemen. Gemeenten, niet G-31 Wanneer er in 2010 geen voorlopige toekenningen verantwoord zijn kan een 0 ingevuld worden.
Regeling verbetering binnenklimaat primair onderwijs 2009
Zie Nota baten-lastenstelsel. Indien beantwoord met ja, zal de medeoverheid in 2012 nog een correctie op de besteding 2011 kunnen opnemen.
Let op: Alleen bestedingen die betrekking hebben op de Zie Nota baten-lastenstelsel. Regeling verbetering periode vóór 4 september 2011 Indien beantwoord met ja, zal binnenklimaat primair onderwijs mogen verantwoord worden. de medeoverheid in 2012 nog 2009 een correctie op de besteding Aard controle R 2011 kunnen opnemen. Gemeenten € 148.971
Nee 131
Toelichting correctie Alleen invullen wanneer er bij de indicatoren 1 t/m 5 iets anders dan een 0 is verantwoord.
D9
Ontvanger
Juridische grondslag
Specifieke uitkering
Nummer
Departement OCW
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 Onderwijsachterstandenbelei d (OAB) 2011-2014
Gemeenten
I&M
E27B
Brinnummer
Alle activiteiten afgerond Ja/Nee?
Aard controle n.v.t.
Aard controle D2
13QT 14HH 14JW 17MI 14ML 14BO 14EP 15IB 15MI 15SG 15UN 15WU 15YX 16AT 03ZV 17LQ 07PR 04VG 08AG 14YF 17JL 17MX Besteding 2011 aan voorzieningen voor voorschoolse educatie die voldoen aan de wettelijke kwaliteitseisen (conform artikel 166, eerste lid WPO)
Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Besteding 2011 aan overige activiteiten (naast VVE) voor leerlingen met een grote achterstand in de Nederlandse taal (conform artikel 165 WPO)
Aard controle R
Aard controle R
€ 208.789 €0 Hieronder per regel één Besteding 2011 ten laste van beschikkingsnummer en in de provinciale middelen kolommen ernaast de Provinciale beschikking en/of verantwoordingsinformatie verordening Aard controle n.v.t. Aard controle R Gemeenten (SiSa tussen medeoverheden) 1 687883 Richtbedrag BDU 2007-2010 € 240.258 2 951915 herinrichting Schoterlandseweg € 80.000 3 951920 herinirchting Oranjewoud€ 80.000 4 951923 herinrichting Heideburen € 74.000 5 954426 Halteplan € 31.200 6 981027 Halteplan € 20.800 7 851399 Fietsplan Kempenaarssingel €0 8 821794 Fietsplan V.Maasdijkstraat-K.Poststraat €0 9 821404 Fietsplan Oudeschoot Tjonger € 0 carpoolplek 963555 Verenfonds 10 €0 11 977770 Verkeersveiligheid €0 Brede doeluitkering verkeer en vervoer
I N D I C A T O R E N Toelichting per brinnummer welke activiteit(en) niet zijn afgerond en daarbij het bijbehorende bedrag exclusief 40% cofinanciering noemen Aard controle n.v.t.
Besteding 2011 aan afspraken over voor- en vroegschoolse educatie met bevoegde gezagsorganen van scholen, houders van kindcentra en peuterspeelzalen (conform artikel 167 WPO) Aard controle R €0 Overige bestedingen 2011
Toelichting afwijking
Eindverantwoording Ja/Nee
Uitgaven van vóór 2010, waarvan besteding in 2011 plaatsvindt Zie Nota baten-lastenstelsel
Aard controle R
Aard controle n.v.t.
Aard controle n.v.t. Aard controle R
€ 360.386 € 157.702 € 148.392 € 139.114 €0 €0 €0 €0 €0 €0 €0
132
Ja Ja Ja Ja Ja Ja project gaat niet door Ja project gaat niet door Ja overleg met provincie gaande Nee Nee Nee
€ 247.571 €0 €0 €0 €0 €0 €0 €0 €0 €0 €0
Ontvanger
Juridische grondslag
Nummer E29
Specifieke uitkering
Departement I&M
Tijdelijke regeling eenmalige uitkering stedelijke synergieprojecten Kaderrichtlijn Water
Besteding 2011 ten laste van rijksmiddelen
Eindverantwoording Ja/Nee
I N D I C A T O R E N Uitgaven van vóór 2010, waarvan besteding in 2011 plaatsvindt Zie Nota baten-lastenstelsel
Tijdelijke regeling eenmalige Aard controle R uitkering stedelijke synergieprojecten Kaderrichtlijn Water
Aard controle n.v.t.
Aard controle R
€0 Het totaal aantal geïndiceerde inwoners per gemeente dat een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat en beschikbaar is om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op 31 december 2011;
Nee Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in 2011, uitgedrukt in arbeidsjaren;
€0
exclusief geldstroom openbaar lichaam
exclusief geldstroom openbaar lichaam
Aard controle R
Aard controle R
0,00
0,00
Het totaal aantal geïndiceerde inwoners per gemeente dat een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat en beschikbaar is om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op 31 december 2010;
Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in 2010, uitgedrukt in arbeidsjaren;
Het totaal aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen voor geïndiceerde inwoners in 2010, uitgedrukt in arbeidsjaren;
Het totaal aantal gerealiseerde begeleid werkenplekken voor geïndiceerde inwoners in 2010, uitgedrukt in arbeidsjaren;
inclusief geldstroom openbaar lichaam
inclusief geldstroom openbaar lichaam
inclusief deel openbare lichamen
inclusief deel openbare lichamen
Aard controle R
Aard controle R
Aard controle R
Aard controle R
530,50
20,46
388,19
26,22
Gemeenten
SZW
G1C-1 Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Gemeenten die uitvoering in 2011 geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr verantwoorden hier alleen het gemeentelijke deel 2011.
SZW
G1C-2
Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Gemeenten die uitvoering in 2010 geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr verantwoorden hier het totaal 2010. (Dus: deel Openbaar lichaam uit SiSa 2010 regeling G1B + deel gemeente uit 2010 regeling G1C-1)
133
Ontvanger
Juridische grondslag
Nummer G2
Specifieke uitkering
Departement SZW
I Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 WWB I.1 WWB: algemene bijstand
I N D I C A T O R E N Besteding 2011 algemene bijstand
Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar Aard controle n.v.t. lichaam o.g.v. Wgr.
I.2 Wet investeren in jongeren (WIJ)
Baten 2011 algemene bijstand (excl. Rijk)
Aard controle n.v.t.
€ 10.420.516 Besteding 2011 WIJ
€ 282.446 Baten 2011 WIJ (excl. Rijk)
Aard controle n.v.t.
Aard controle n.v.t.
Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr. € 1.300.537 I. 3 Wet inkomensvoorziening Besteding 2011 IOAW oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze Aard controle n.v.t. werknemers (IOAW)
€ 13.590 Baten 2011 IOAW (excl. Rijk) Aard controle n.v.t.
Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.
€ 339.484 I.4 Wet inkomensvoorziening Besteding 2011 IOAZ oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen Aard controle n.v.t. zelfstandigen (IOAZ)
€ 355 Baten 2011 IOAZ (excl. Rijk) Aard controle n.v.t.
Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.
€ 94.901
€0
134
Ontvanger
Juridische grondslag
Specifieke uitkering
Nummer
Departement
I.5 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen) (Bbz 2004)
I N D I C A T O R E N Besteding 2011 Bbz 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen)
Baten 2011 Bbz 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen)
Aard controle n.v.t.
Aard controle n.v.t.
€ 177.471 Besteding 2011 WWIK
€ 12.732 Baten 2011 WWIK (excl. Rijk)
Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.
I. 6 Wet werk en inkomen kunstenaars (WWIK)
Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.
SZW
G3
€0 Besluit bijstandverlening Besteding 2011 zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (excl. Bob) levensonderhoud beginnende zelfstandigen) Aard controle R Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) 2004
€0 Besteding 2011 Baten 2011 levensonderhoud kapitaalverstrekking (excl. Bob) gevestigde zelfstandigen (excl. Bob) (excl. Rijk) Aard controle R
Baten 2011 Besteding 2011 aan onderzoek Besteding 2011 Bob kapitaalverstrekking (excl. Bob) als bedoeld in artikel 56 Bbz (excl. Rijk) 2004 (excl. Bob)
Aard controle R
Aard controle R Aard controle R
Aard controle R
Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr. € 68.151 Baten 2011 Bob (excl. Rijk)
€ 114.776 Besteding 2011 aan uitvoeringskosten Bob als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004
Aard controle R
Aard controle R
€0
€0
€ 19.364
135
€ 72.571
€ 61.463
€0
Ontvanger
Juridische grondslag
Nummer G5
Specifieke uitkering
Departement SZW
Wet participatiebudget (WPB) Besteding 2011 participatiebudget Wet participatiebudget (WPB)
Waarvan besteding 2011 van educatie bij roc's
I N D I C A T O R E N Baten 2011 (niet-Rijk) Waarvan baten 2011 van participatiebudget educatie bij roc’s
Aard controle R Gemeenten verantwoorden hier Aard controle R het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.
€ 3.812.245 Het aantal in 2011 gerealiseerde duurzame plaatsingen naar werk van inactieven Dit onderdeel moet door alle gemeenten worden ingevuld. Indien ingevuld met een nul, dan bestaat er voor 2012 geen recht op regelluwe bestedingsruimte
Aard controle R
€ 274.768 Besteding 2011 Regelluw Dit onderdeel dient uitsluitend ingevuld te worden door de gemeenten die in 2010 duurzame plaatsingen van inactieven naar werk hebben gerealiseerd en verantwoord aan het Rijk.
Aard controle R
Reserveringsregeling: overheveling overschot/tekort van 2011 naar 2012
Omvang van het aan het rijk terug te betalen bedrag, dat wil Omvang van het in het jaar zeggen het in het jaar 2011 niet2011 niet-bestede bedrag dat bestede bedrag voor zover dat wordt gereserveerd voor het de reserveringsregeling participatiebudget van 2012. overschrijdt, alsmede het in het Dit bedrag is exclusief het jaar 2011 ten onrechte nietbedrag dat een gemeente ten bestede bedrag aan educatie onrechte niet heeft besteed aan bij roc’s educatie bij een roc; hiervoor geldt geen reserveringsregeling Aard controle R (het ten onrechte niet-bestede wordt teruggevorderd door het rijk) óf omvang van het in het jaar 2011 rechtmatig bestede bedrag participatiebudget als voorschot op het participatiebudget van 2012 (bij overheveling van een tekort wordt een negatief getal ingevuld)
Aard controle R € 9.500 €0 € 772.835 Het aantal personen uit de Het aantal personen uit de Het aantal personen uit de doelgroep ten behoeve van wie doelgroep ten behoeve van wie doelgroep in de gemeente dat het college in 2011 een het college in 2011 een duale in 2011 het elektronisch inburgeringsvoorziening heeft inburgeringsvoorziening of een praktijkexamen, bedoeld in vastgesteld, dan wel met wie taalkennisvoorziening artikel 3.9, eerste lid, onderdeel het college in dit jaar een heeftvastgesteld, dan wel met a, van het Besluit inburgering, inburgeringsvoorziening is wie het college in dit jaar een heeft behaald. overeengekomen. duale inburgeringsvoorziening of een taalkennisvoorziening is overeengekomen.
Aard controle R
Aard controle R
Indicator verantwoorden op Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering Informatie Systeem Inburgering (ISI). (ISI). Aard controle D1 Aard controle D1
75
0
27
19
136
Terug te betalen aan rijk
€0 Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2011 de toets gesproken Nederlands, bedoeld in artikel 3,9, eerste lid, onderdeel b, van het Besluit inburgering, heeft behaald.
Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI).
Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI).
Aard controle D1
Aard controle D1
48
37
Ontvanger
Juridische grondslag
Specifieke uitkering
Nummer
Departement
I N D I C A T O R E N Het aantal personen uit de Het aantal personen uit de Het aantal personen uit de Het aantal door de gemeente in Het aantal door de gemeente in Het aantal door volwassen doelgroep in de gemeente dat doelgroep in de gemeente dat doelgroep in de gemeente dat 2011 ingekochte trajecten 2011 ingekochte trajecten inwoners van de gemeente in in 2011 het examen in de in 2011 het praktijkdeel van het in 2011 het staatsexamen NT2 basisvaardigheden. vavo. 2011 behaalde vavo-diploma's. kennis van de Nederlandse inburgeringsexamen, bedoeld I of II heeft behaald. samenleving, bedoeld in artikel in artikel 3,7, eerste lid, van het 3,9, eerste lid, onderdeel c, van Besluit inburgering, heeft het Besluit inburgering, heeft behaald. behaald. Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI).
Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI).
Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI).
Aard controle D1
Aard controle D1
Aard controle D1
Aard controle D1
Aard controle D1
Aard controle D1
36 Het aantal door volwassen inwoners van de gemeente in 2011 behaalde NT2certificaten, dat niet meetelt bij de output-verdeelmaatstaven uit de verdeelsleutel van Onze Minister voor Immigratie, Integratie en Asiel.
34
7
95
€ 17
3
Uitgaven van vóór 2010, waarvan besteding in 2011 plaatsvindt
Is er ten minste één centrum voor jeugd en gezin in uw gemeente gerealiseerd in de periode 2008 tot en met 2011? Ja/Nee
Besteding (gedeeltelijk) verantwoord o.b.v. voorlopige toekenningen? Ja / Nee
Aard controle D1
SZW
G6
Schuldhulpverlening
0 Besteding 2011
Kaderwet SZW-subsidies
Aard controle R
Gemeenten VWS
H10
Brede doeluitkering Centra voor jeugd en gezin (BDU CJG) Tijdelijke regeling CJG Gemeenten
€ 659.501 Besteding 2011 aan jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin.
Aard controle D1
Zie Nota baten-lastenstelsel. Indien beantwoord met ja, zal de medeoverheid in 2012 nog een correctie op de besteding 2011 kunnen opnemen.
Ja
Nee
Zie Nota baten-lastenstelsel Aard controle R
Aard controle R € 1.072.171
€0
137