Themarekening mei 2015

1 mei 2015

Themarekening 2014

Inhoudsopgave bladzijde 1.0.

Inleiding

3

2.0.

Jaarverslag

7

2.1.

Themaverantwoording 01. Heerenveen bestuurt en organiseert 02. Heerenveen werkt 03. Heerenveen kiest voor leefbaarheid wijken en dorpen 04. Heerenveen bevordert meedoen 05. Heerenveen stimuleert duurzaamheid 06. Heerenveen ontwikkelt

11 23 31 41 53 61

Paragrafen 01. Weerstandsvermogen en risicobeheersing 02. Onderhoud kapitaalgoederen 03. Financiering 04. Bedrijfsvoering 05. Verbonden partijen 06. Grondbeleid 07. Lokale heffingen

71 73 76 79 82 83 87

2.2.

3.0.

Jaarrekening 01.Balans en toelichting 02.Overzicht lasten en baten + toelichting 03.Verantwoordingsinformatie over specifieke uitkeringen (SISA) 04.Overzicht reserves en voorzieningen 05.Incidentele lasten en baten 2014

Bijlagen 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Accountantsverklaring Totaaloverzicht themarekening Lijst Verbonden partijen Risico-inventarisatie (benodigde weerstandscapaciteit) Invulling Bezuinigingsmaatregelen 2014 Voorstellen overhevelingen van 2014 naar 2015

1

93 135 141 147 155 161 163 167 201 209 213

2

1.0.

Inleiding

3

4

Inleiding Jaarstukken Met dit document wordt aan u verantwoording afgelegd over de uitvoering van de voorgenomen beleidsdoelstellingen. Op basis van het uitgangspunt “rekening volgt begroting” is de opzet van de Themabegroting 2014 terug te vinden in deze jaarstukken, met name in de structuur van de thema’s en de paragrafen. Zoals bekend telt de Themabegroting 2014 zes thema’s, die u ook in deze Themarekening aantreft. De Themarekening bestaat uit twee hoofdonderdelen, te weten het jaarverslag (themaverantwoording en paragrafen) en de jaarrekening (balans en overzicht lasten en baten met bijbehorende toelichtingen). De balansgegevens in de Themarekening zijn op hoofdlijnen weergegeven. De balanstoelichting, specificaties e.a. zijn in de Productenrealisatie 2014 opgenomen. Dit onderdeel ligt bij de overige documenten ter inzage bij het raadsvoorstel. Financiële verantwoording Uitkomsten thema’s Er is sprake van een negatief resultaat in de jaarrekening 2014 van de gemeente Heerenveen van € 1,309 miljoen (inclusief resultaat grondbedrijf en budgetoverhevelingen). Enerzijds is er op de zes thema’s ten opzichte van de vastgestelde Themabegroting 2014 een voordeel van circa € 6,3 miljoen (± 4,4%) en anderzijds is er een nadeel op het grondbedrijf (€ 6,5 miljoen). Als grootste (positieve) afwijkingen op de thema’s worden genoemd de algemene uitkering Gemeentefonds (€ 1,0 miljoen), voordelen op algemene uitgaven en inkomsten (€ 1,1 miljoen), Bijstandverlening (€ 0,4 miljoen), inkomsten uit belastingen en leges (€ 0,5 miljoen) personeelslasten (€ 0,4 miljoen). Uitkomsten grondbedrijf In het grondbedrijf is met name in de “bouwgrond in exploitatie” sprake van negatieve resultaten als gevolg van het vormen van verliesvoorzieningen in 2014 ad. € 6,5 miljoen. Laatstgenoemd bedrag maakt onderdeel uit van de einduitkomst van de Themarekening 2014. Voorstel bestemming resultaat 2014 Overheveling budgetten van 2014 naar 2015 In 2014 zijn om uitlopende redenen budgetten in de exploitatie niet of niet geheel besteed, maar is het vervallen van de beschikbare middelen niet realistisch of anderszins niet gewenst. Op grond van de geldende criteria en passend bij een goed budgetbeheer gaat het om een bedrag van € 1.125.000. Voor een overzicht en een toelichting per onderdeel wordt verwezen naar bijlage 6 op bladzijde 213). Algemene reserve Voorgesteld wordt om het (negatieve) saldo over 2014, zijnde € 1.757 miljoen te onttrekken aan de (negatieve) algemene reserve. Inclusief het negatieve resultaat daalt deze reserve van circa € 16,6 miljoen negatief (1 januari 2014) per 31 december 2014 naar circa € 9,9 miljoen negatief.

5

6

2.0.

Jaarverslag

7

8

2.1. Themaverantwoording

9

10

Thema 1: Heerenveen bestuurt en organiseert !

1.1

Beschrijving en hoofdstructuur

Dit thema bevat naast inhoudelijke doelen ook organisatiedoelen. De inhoudelijke doelen zijn onder het subthema Heerenveen bestuurt samengebracht en de organisatiedoelen onder het subthema Heerenveen organiseert. Heerenveen organiseert omvat alle thema’s van deze begroting, om de procesmatige en projectmatige ondersteuning van de organisatie als geheel in beeld te kunnen brengen.

Heerenveen bestuurt en organiseert

Heerenveen bestuurt inhoudelijke doelen

bestuurt faciliteert werkt bevordert verleent en heft evenementen samen veiligheid diensten regelt

Heerenveen organiseert procesmatige en ondersteunende doelen

handhaaft koopt in

11

beheert eigendommen en zaken

v erbetert de organisatie

1.2

Koers van Heerenveen

Het Collegeprogramma 2010-2014 geeft op hoofdlijnen de door het college gekozen koers aan. Bij Heerenveen bestuurt wordt in het Collegeprogramma de nadruk gelegd op de inzet van instrumenten om Heerenveen een krachtige gemeente te laten blijven, om burgerparticipatie en dienstverlening een impuls te geven en om in samenwerking met alle betrokken partijen veiligheid in de breedste zin te behouden en te doen toenemen. In toenemende mate wordt de keuzevrijheid van het bestuur om alle beleidsvoornemens ten volle door de organisatie tot uitvoering te laten brengen beperkt door de impact van de gevolgen van de recessie en de afname van de beschikbare middelen. De ingeslagen koers voor de komende jaren laat zich dan ook aflezen uit de bestuurlijke keuzes over wat nog wel, wat in mindere mate of wat niet meer gedaan zal kunnen worden. Bij Heerenveen organiseert wordt ingezet op een sluitende, solide begroting en een verantwoorde reservepositie. Met drie bezuinigingsrondes achter de rug en een vierde in gang neemt de druk op de organisatie steeds verder toe. Met veel inventiviteit wordt getracht op koers te blijven met een aanstaande herindeling, regionaliseringen en decentralisaties in zicht.

1.3

Doelen, resultaten en beoogde maatschappelijke effecten

1.3.1 Heerenveen bestuurt en regelt ER-doelen 1. kleinere afstand tussen bestuur en burgers 2. minder regelgeving Gerealiseerde resultaten 2014 In 2014 is het programma deregulering afgerond. Het programma heeft een reductie van de formatie als resultaat (6,68 fte) en een vermindering van de administratieve lastendruk op een breed scala aan onderwerpen. Ter voorbereiding op de verruiming van het winterserre-beleid is eind september een interactieve bijeenkomst met bewoners en gebruikers van het centrum georganiseerd. Tijdens deze bijeenkomst is consensus bereikt over de voorwaarden waaronder deze winterserres(light) kunnen worden toegestaan. Maatschappelijke effecten Het programma is een uitwerking van de visie op deregulering. In de visie is deregulering gedefinieerd als het verminderen, stroomlijnen en vereenvoudigen van beleid en regelgeving (minimaliseren van de regeldruk) en het stroomlijnen en vereenvoudigen van de uitvoering van beleid en regelgeving (verbeteren van de dienstverlening). Het programma heeft geleid tot aanpassingen van tal van werkwijzen, regels en voorschriften zijn (sterk) vereenvoudigd of geheel afgeschaft. Dit alles heeft geleid tot minder administratieve lasten voor burger, ondernemer, èn voor de gemeente minder toezichtslast.

1.3.2 Heerenveen heft ER-doelen 1. Tijdig en volledig opleggen aanslagen lokale belastingen en heffingen Gerealiseerde resultaten 2014  De WOZ 2014 is door ons tijdig en juist beschikt. Evenals voor de WOZ beschikkingen 2014 is de uitvoering van de WOZ door de Waarderingskamer wederom met goed beoordeeld. Daarmee hebben wij goedkeuring van de Waarderingskamer voor het verzenden van de WOZ beschikkingen en de OZB aanslagen in 2015.

12



De aanslagen lokale belastingen en heffingen 2014 zijn tijdig door ons opgelegd en grotendeels ingevorderd. In 2014 is ± € 22,5 miljoen opgelegd.

Maatschappelijke effecten  Bijdrage aan op een eenduidige wijze gewaardeerde onroerende zaken (brede maatschappelijke waarde van de wet WOZ);  Verlichting (door kwijtschelding) of spreiding (door betalingsregelingen) van de lasten van burgers en ondernemers / kleine zelfstandigen met onvoldoende betalingscapaciteit.

1.3.3

Heerenveen faciliteert evenementen

ER-doelen 1. Meer bezoekers en bestedingen in het centrum van Heerenveen en omgeving; 2. Zorgdragen voor een kwaliteitsimpuls van evenementen door mogelijkheden van clustering te onderzoeken. Dit moet leiden tot een grotere kwaliteit en wervingskracht waardoor per saldo een grotere herkenbaarheid wordt verkregen en de identiteit van Heerenveen wordt versterkt. Gerealiseerde resultaten 2014  Een protocol is gemaakt voor een integrale vergunningverlening voor evenementen;  Hoewel op het bestemde budget fors is bezuinigd, is het door het treffen van fysieke maatregelen (aankleding bloemen) toch gelukt een fraai en gezellig winkel- en uitgaanscentrum in Heerenveen tot stand te brengen;  De organisatie Heerenveen ’n gouden plak is opgericht en verbindt de diverse partijen in hun ambitie om Heerenveen beter op de kaart te zetten. Er is een start gemaakt met een verdere professionalisering van de organisatie. Maatschappelijke effecten Een bruisend en gezellig Heerenveen waarin gastvrijheid, goodwill en waardering van initiatieven sleutelbegrippen vormen en de leefbaarheid van de bewoners van het centrum niet uit het oog verloren wordt.

1.3.4

Heerenveen werkt samen

ER-doelen 1. Samenwerking bevorderen met partners, andere overheden en in het bijzonder met onze omliggende gemeenten; 2. Verdere professionalisering van de brandweerzorg ten behoeve van een adequate hulpverlening door het onderbrengen van de brandweer binnen de Veiligheidsregio Fryslân per 1 januari 2014 op grond van Wet Veiligheidsregio’s. Gerealiseerde resultaten 2014  In het kader van de drie Decentralisaties zijn nieuwe vormen van samenwerking tot stand gekomen zowel regionaal als lokaal.  Zo is er tussen de 24 Friese gemeenten een afspraak voor regionale samenwerking voor taken die niet lokaal kunnen worden opgepakt, via een centrumgemeente constructie op gebied van zowel de Participatiewet, Jeugdwet en WMO;  Lokaal is een intensieve samenwerking tot stand gebracht met de wijkmonitors. De monitors van gemeente, politie en woningbouw zijn samengevoegd en voor een brede kring van samenwerkingspartners beschikbaar; tevens worden deze partners betrokken bij de versterking van de wijkkracht op basis van de wijkkrachtscan;  De regionalisering van de brandweerzorg is per 1 januari 2014 geëffectueerd. Maatschappelijke effecten Betere zorg en ondersteuning door goede afstemming tussen lokaal- en regionaal werkende partners.

13

1.3.5

Heerenveen bevordert veiligheid

ER-doelen 1. Zowel bestuurlijk als operationeel optimaal voorbereid blijven op rampen en grootschalige incidenten; 2. Verder inrichten en faciliteren van de veiligheidsketen, zodat steeds passend en op de juiste schaal kan blijven worden gereageerd op signalen van (dreigende) onveiligheid. Gerealiseerde resultaten 2014  In het kader van de verdere doorontwikkeling van de gemeentelijke bevolkingszorg zijn de volgende resultaten geboekt:  rampenbestrijdingsplan BASF geïmplementeerd;  gezamenlijk piket in kader van de crisisbeheersing Heerenveen, Ooststellingwerf, Weststellingwerf en Opsterland (HOWO-piket) geoptimaliseerd: aanwijzing medewerkers;  (Fries) asbestprotocol geactualiseerd.  Kadernota Integrale Veiligheid ‘Op Maat’ 2011-2014 en uitvoeringsplan Integrale Veiligheid 2014.De volgende terreinen zijn vastgesteld in de kadernota Integrale Veiligheid ‘Op Maat’ 2011-2014 waarbinnen de beleidsversterkingen met betrekking tot de aanpak moeten plaats vinden;  (huiselijk) geweld in de buurt: op alle fronten stijgen de politiecijfers m.b.t. woonoverlast/burenruzies en overlast door overspannen/gestoorde personen (zie hieronder voor de politiecijfers). Dit heeft deels te maken met de verhoogde inzet (o.a. grotere inzet van buurtbemiddeling) die in de samenwerking door de partners op de deelonderwerpen wordt verpleegd. Echter, m.n. de sterk toegenomen overlast door overspannen/gestoorde personen heeft er inmiddels toe geleid, dat hieromtrent met de partners (lokaal en regionaal, wellicht zelfs landelijk) wordt besproken hoe de inzet te intensiveren in de gehele keten (preventie, zorg, strafrechtelijk, bestuursrechtelijk, enzovoort);  GHB en andere middelen: overlastproblematiek minder manifest/actueel; aantal personen opgenomen in kliniek;  (voetbal) geweld op straat: onverminderd intensieve inzet, zowel preventief (m.n supportersbeleid van sc Heerenveen) als repressief (civielrechtelijk, strafrechtelijk en bestuursrechtelijk). Inzet is gericht op ‘normalisatie’ (w.o. verminderen politie-inzet) bij wedstrijden, daarom harde aanpak ordeverstoorders;  Overlast jeugd(groepen): overlast door jeugdgroep in Akkrum is afgenomen door ketenaanpak; idem overlast bij ABC-complex;  Fysieke Veiligheid: geen actuele problematiek. Maatschappelijke effecten Ten aanzien van alle deelonderwerpen is het beoogde effect vermindering van overlast, inbraken, geweld, etcetera. Voor de belangrijkste deelonderwerpen geven wij een de stand per eind 2014 in onderstaande tabel: Deelonderwerp

Nulmeting 2010

Vermindering (woon) overlast/burengerucht/relatieproblemen Overlast overspannen/gestoord persoon Buurtbemiddeling Woninginbraken Huiselijk geweld Winkeldiefstal Overlast jeugd vandalisme/baldadigheid/overlast Overlast Jeugd Brandstichting

Streefwaarde 2014

338

325

12 mnd cijfers 2014 VNG 568

162 3 95 202 97 82

150 10 80 180 80 70

489 26 141 211 107 96

98 45

80 35

308 13

Bovenstaande cijfers voor de ‘streefwaarde 2014’, zijn exclusief en de ’12 mnd cijfers 2014 VNG’, zijn inclusief de effecten van de herindeling gemeente Boarnsterhim en de grenscorrectie met De Friese Meren. Voor de concrete uitwerking van alle deelonderwerpen (SMART-doelstellingen+extra geformuleerde inzet) verwijzen wij u naar de Kadernota integrale veiligheid 2011-2014

14

welke vastgesteld is door uw raad op 8 december 2011. Aantallen geven niet altijd een juiste indicatie. Het feit dat er op een aantal terreinen een (forse) toename wordt gesignaleerd, betekent niet dat er dat er geen inzet wordt gepleegd op dit specifieke deelonderwerp; (communicatie over) hogere inzet leidt meermaals juist tot verhoogd aantal meldingen. Integrale samenwerking is een continu proces. Beoogde maatschappelijke effecten (op de twee belangrijkste prioriteiten):  Vermindering (woon) overlast/burengerucht/relatieproblemen en versterken zelfredzaamheid door:  inzet buurtbemiddeling; ca. 66 meldingen waarvan ca. 26 kwesties naar buurtbemiddelaars zijn uitgezet met intake/tafelgesprekken (nulmeting 2010: 3, streefwaarde 2014: 10);  inspelen op plotselinge onveiligheidsproblematiek door middel van plankplannen, plankplan woonoverlast is in voorbereiding (streefwaarde aantal plankplannen 2014: 5). Conclusie: er is sprake van een toename van woonoverlast, burengerucht, relatieproblemen en tegelijkertijd ook een grotere inzet vanuit buurtbemiddeling en ketenpartners.  Voorkomen en terugdringen jeugdoverlast en crimineel gedrag jongeren, waaronder Vandalisme/baldadigheid en overlast jeugd door: Centercourt overleg (stuurgroep, beleidsgroep, werkgroep) en de daaruit voortvloeiende afspraken. Hoewel deze integrale samenwerking (nog) niet is vervat in een beleidsdocument; is er op dit terrein intensieve samenwerking opgestart.

1.3.6

Heerenveen verleent diensten

ER-doelen 1. Meer eigen verantwoordelijkheid voor burgers en bedrijven bij aanvragen om vergunningen en de naleving van regels; 2. Het aanvragen van diensten en producten toegankelijker maken door zowel in te zetten op de website als op de digitale balie. Gerealiseerde resultaten 2014  Wij zijn gestart met de doorontwikkeling van de digitale belastingbalie en met afbouw van de belastingpagina’s op de gemeentelijke website. Wij verwachten de digitale belastingbalie in 2015 in 3 fasen volledig gebruiksklaar te kunnen hebben voor burgers en ondernemers. De 1e fase betreft het verkeer naar de burger / ondernemer, bijvoorbeeld het digitaal beschikbaar stellen van de aanslag(en), status van de betalingen e.d. De 2 e fase betreft het verkeer van de burger / ondernemer, bijvoorbeeld het digitaal kunnen aanvragen van kwijtschelding, bewaar kunnen maken e.d. De 3 e fase betreft de aansluiting op MijnOverheid. Voor ondernemers en de aansluiting op MijnOverheid zijn wij afhankelijk van het beschikbaar komen van geautomatiseerde faciliteiten daarvoor van de leveranciers van de digitale belastingbalie;  Wij zijn achtervang voor maatschappelijke instellingen in de vorm van borgstelling (garanties). De informatie hierover en de toelichting daarop vindt u op de balans in de jaarrekening;  Het zelf financieren van investeringen door maatschappelijke instellingen is niet in alle gevallen toegestaan. Dat is gebleken nadat wij expliciet de accountant hierop bevraagd hebben naar aanleiding van een concreet geval (de Akkers);  Onder de vlag van de WABO (wet algemene bepalingen omgevingsrecht) wordt gebruik gemaakt van het zogenaamde digitale omgevingsloket online. Aanvragers dienen hier zelf hun vergunningaanvraag in te plaatsen. Voor zover burgers en bedrijven niet in staat zijn om zelfstandig van het omgevingsloket online gebruik te maken, bestaat de mogelijkheid om aan de vergunningenbalie ondersteuning te krijgen bij het indienen van een aanvraag.  De website van de gemeente Heerenveen is een belangrijk en volwaardig dienstverleningskanaal geworden. De verwachting is dat de publieke dienstverlening van de gemeente zo veel mogelijk via de website gaat lopen. Om de digitale dienstverlening te verbeteren hebben wij de volgende zaken in 2014 gerealiseerd:

15



  





Er is een nieuwe startpagina gelanceerd van Heerenveen (een samenwerkingsverband met Heerenveen ’n Gouden Plak). Het probleem dat bezoekers louter informatie van de gemeente aantroffen op de website is opgelost. De klant komt eerst op de startpagina en kan, indien nodig, door naar de gemeentelijke website; Voor het ontwikkelen van gebruiksvriendelijke- en toegankelijke formulieren is er een nieuwe tool aangeschaft om meer en betere digitale formulieren aan te bieden op onze website (momenteel staan er 10 eformulieren op onze website); In 2015 kunnen klanten producten digitaal gaan afnemen en online betalen. Indien een klant zich moet legitimeren voor de aanvraag van een product hebben wij het volgende geregeld: een burger kan zich op onze website legitimeren met DigiD. DigiD is al voor een langere periode beschikbaar op onze website. Ondernemers kunnen zich binnenkort ook legitimeren met eHerkenning. Zoals burgers met DigiD kunnen inloggen bij de overheid, zo kunnen ondernemers en beroepsgroepen dat met e-Herkenning. In 2014 zijn wij technisch aangesloten op eHerkenning. Begin 2015 gaan wij de eerste formulieren aanbieden voor de ondernemer; In 2015 sluiten wij aan op MijnOverheid. MijnOverheid is een persoonlijke website voor overheidszaken. De burger kan hier zien hoe hij of zij is geregistreerd bij de overheid, berichten van de overheid ontvangen en overzicht houden over de zaken met de overheid. De FUMO is per 1 januari 2015 van start gegaan en heeft de nodige aanloopproblemen gekend. Daarnaast is gebleken dat de aannames in het bedrijfsplan niet altijd even realistisch waren (mede op basis van de ervaringen van het eerste jaar is een nieuw bedrijfsplan in voorbereiding). Beide factoren hebben er aan bijgedragen dat de afspraken die wij begin vorig jaar met de FUMO hebben gemaakt over de dienstverlening aan onze gemeente, niet zijn gehaald. In ieder geval is een achterstand opgetreden in het aantal controles dat men voor onze gemeente zou uitvoeren (slechts 50% van het afgesproken aantal is uitgevoerd). We zijn in gesprek met de FUMO over het inhalen van deze achterstand.

1.3.7 Heerenveen handhaaft ER-doelen 1. Sober (en helder) handhaven van weten regelgeving, waar mogelijk op het wettelijk minimum-niveau en met duidelijke prioriteiten 2. Meer vertrouwen in de samenleving bij de naleving van regels maar wanneer dit vertrouwen beschaamd wordt, kan handhavend opgetreden worden Gerealiseerde resultaten 2014  Het Handhavingsprogramma 2014 is in lijn met wettelijke verplichtingen opgesteld en uitgevoerd, volgens de strikte prioritering van de beleidsnota Helder Haalbaar Handhaven (2013);  Het wettelijk verplichte Handhavingsverslag 2012/2013 werd in juni aan de raad ter informatie aangeboden;  Op basis van de zelfevaluatie vergunningen, toezicht en handhaving hebben wij in 2014 een Verbeterplan VTH-Kwaliteitscriteria opgesteld (vastgesteld op 1 juli 2014), waarin is aangegeven wat wij ondernemen om aan de criteria te voldoen. Hierin zoeken wij samenwerking met de provinsje en andere Friese gemeenten. Van de provincie is op het plan een positieve beoordeling ontvangen;  In het kader van de Wet revitalisering generiek toezicht (Wrgt) is een nulmeting ingevuld en ter beoordeling naar de provincie (als interbestuurlijk toezichthouder) gegaan. Ook hiervan is van de provincie een grotendeels positieve beoordeling ontvangen;  Conform de genoemde beleidsnota is in 2014 begonnen met het opstellen van een doelgroepengerichte Handhavingscommunicatieplan;  Er is een project opgestart ter verbetering en vereenvoudiging van handhavingsregistratie in de verschillende ict-systemen;  Gestart met leeftijdscontroles drank- en horecawet door middel van ingehuurde BOA’s.  Door de GGD zijn bij diverse kinderopvanglocaties inspecties uitgevoerd.

16

Maatschappelijke effecten  Verbetering van het naleefgedrag  Vermindering toezichtslast (1,3 formatieplaats) en meer zelfredzaamheid van en invulling eigen verantwoordelijkheid door burgers en bedrijven t.a.v. de naleving van regels.

1.3.8

Heerenveen koopt in

ER-doelen 1. doelmatiger en rechtmatig inkopen; 2. maatschappelijk verantwoord inkopen/duurzaam inkopen. Gerealiseerde resultaten 2014  Wij hebben een verbeterde manier van werken voor inkoop geïmplementeerd. Met deze manier komt inkoop nog beter in control. De verbeterde manier van werken is met ingang van 2015 in gebruik. Aan de hand daarvan kunnen wij de gemeenteraad vanaf 2015 inzicht geven in:  inkoop naar beheerste inkoop, verbeterbare inkoop en beheersing is ondoelmatig;  lokaal/regionaal ingekocht;  ingekocht bij grootbedrijf / midden- en kleinbedrijf;  inkoopsamenwerking;  innovatie in inkoop;  social return bij inkoop; en  duurzaamheid bij inkoop.  Met vereenvoudiging van het inkoopbeleid zijn wij gestart en de vereenvoudiging wordt in 2015 aan de gemeenteraad aangeboden;  Digitaal inkopen hebben wij geïmplementeerd en is met ingang van 2015 in gebruik voor inkoopacties waar digitaal inkopen wettelijke verplicht is (of wordt) en / of doelmatig is. Maatschappelijke effecten  Goed opdrachtgeverschap en effecten op door de raad vastgestelde gebieden (bijvoorbeeld social return, duurzaamheid, lokale economie en/of andere).

1.3.9

Heerenveen beheert eigendommen en zaken

ER-doelen 1. beter en gecentraliseerd beheer van gemeentelijke (te beheren) zaken en eigendommen; 2. Inspelen op marktontwikkelingen en anticiperen op ontwikkeld beleid(vastgoed)beheer. Gerealiseerde resultaten 2014  Zorg gedragen voor continuering verhuur van ruimten/opstallen ondanks economische recessie;  Diverse onroerende zaken afgestoten, zowel landerijen als gebouwen, welke geen maatschappelijke functie meer vervulden;  Beheer nog meer afgestemd op actuele ontwikkelingen, zicht gehouden op actuele marktontwikkelingen en zoveel als mogelijk hierop geanticipeerd en gereageerd;  Mede uitvoering gegeven aan diverse harmonisatiewerkzaamheden zoals ligplaatsenbeleid schepen en snippergroenbeleid. Maatschappelijke effecten Efficiënt vastgoedbeheer met optimaal rendement waarbij de mogelijkheden voor burgers om vastgoed te verwerven zijn toegenomen en de gemeentelijke financiële positie is verbeterd. Door verkoop van onroerende zaken is mogelijkheid tot huur en pacht afgenomen.

17

1.3.10

Heerenveen verbetert de organisatie

ER-doelen 1. Verdere professionalisering van de bedrijfsvoering 2. Verbetering infrastructuur Gerealiseerde resultaten 2014  Wij hebben een accountantsverklaring met een beperking over de getrouwheid en de rechtmatigheid;  In het verbeteren en het beter benutten van onze ICT zijn wij deels geslaagd. Met name het goed koppelen van systemen aan elkaar en het optimaal inrichten van onze systemen ter ondersteuning van de werkzaamheden is in de praktijk weerbarstig en duurt lang. De oorzaken daarvan zijn divers en liggen enerzijds bij leveranciers van die systemen en anderzijds bij de financiële en personele middelen die daarvoor beschikbaar zijn;  Met vereenvoudiging van de Planning & Control documenten zijn wij gestart, onder meer in samenwerking met uw auditcommissie. Deze vereenvoudiging wordt in 2015 aan de gemeenteraad aangeboden;  Met de implementatie van de wet vennootschapsbelasting (VPB) zijn wij gestart. De implementatie moet in 2015 voor elkaar zijn omdat wij vanaf 1 januari 2016 voor ondernemersactiviteiten VPB plichtig zijn. 



BGT/beheer De gegevens voor het beheer van de openbare ruimten zijn samengebracht in een nieuw beheersysteem (Obsurv). Door de gemeentelijke herindeling zaten ze in verschillende systemen. Obsurv is gereed voor de aansluiting op de BGT (Basisregistratie Grootschalige Topografie). Het gebruik van de BGT is een wettelijke verplichting. Alle gemeenten, provincies, Prorail, de waterschappen en een drietal ministeries zijn aangewezen als bronhouders van de BGT. Dit houdt in dat deze partijen verantwoordelijk zijn voor de opbouw en bijhouding van de BGT. De gemeente Heerenveen heeft een plan opgesteld voor de opbouw. Bestaand kaartmateriaal zal hiervoor dienst doen. Deze kaarten zijn gecontroleerd en goed bevonden; Binnen de afdeling handhaving zijn de meeste werkprocessen beschreven en gestart met de ontwikkeling van een monitoringssysteem.

Maatschappelijke effecten  

Betrouwbare en professionele overhead; BGT/beheer De BGT is een basisregistratie en zal gebruikt gaan worden als basiskaart voor diverse doeleinden. Het gebruik zal niet alleen binnengemeentelijk zijn. Ook voor deze basisregistratie zal gelden: ‘éénmalige opslag, meervoudig gebruik’.

18

1.4

Wat heeft dat gekost

Thema 1

Begroot primitief 2014

Begroot na wijzigingen 2014 Rekening 2014

Verschil begroting /rekening 2014

Lasten 001

Bedrijfsvoering

30.139

31.311

30.131

1.180

010

Bestuurszaken

1.137

1.331

1.238

93

202

Dierenopvang

39

44

42

1

205

Privaatrechtelijke Zaken

104

232

147

84

212

Beheer eigendommen

731

790

792

-1

229

Kermissen, markten, evenementen

346

346

343

2

310

Belastingen

1.938

2.026

2.023

3

315

Openbare orde en rampenbeheersing

150

109

53

56

331

Bouwvergunningen

0

0

0

0

332

Overige vergunningen

0

0

0

0

335

Leges gerelateerde dienstverlening Vergunningen

954

1.002

984

18

336

Leges gerelateerde dienstverlening Publiek

844

915

899

16

350

Verkiezingen

0

0

0

0

355

Verkiezingen en Overige Activiteiten

120

115

102

13

390

Brandweer

2.344

2.704

2.690

14

402

Oud archief

8

0

0

0

410

Algemene uitgaven en inkomsten

2.657

2.349

2.848

-499

412

Beleggingen

0

413

Onvoorziene uitgaven

420

6

6

6

36

0

0

0

Voormalig personeel

222

191

195

-4

430

Rechtsbescherming

50

0

0

0

431

Communicatie

28

37

25

12

501

Griffie Totaal Lasten

871

868

712

155

42.725

44.376

43.231

1.145 232

Baten 001

Bedrijfsvoering

4.891

4.202

4.434

010

Bestuurszaken

0

0

1

1

202

Dierenopvang

10

10

9

-1

212

Beheer eigendommen

342

892

944

52

229

Kermissen, markten, evenementen

324

311

310

-1

310

Belastingen

15.998

15.620

15.865

245

331

Bouwvergunningen

0

0

0

0

332

Overige vergunningen

0

0

0

0

335

Leges gerelateerde dienstverlening Vergunningen

907

716

891

175

336

Leges gerelateerde dienstverlening Publiek

826

798

929

131

351

Reisdocumenten

0

0

0

0

352

Burgerlijke stand

0

0

0

0

355

Verkiezingen en Overige Activiteiten

143

143

166

23

402

Oud archief

410


411

Algemene uitkering gemeentefonds

412

Beleggingen

2

0

0

0

1.080

6.544

8.122

1.577

50.409

53.159

54.205

1.046

80

80

99

19

Totaal Baten

75.012

82.475

85.976

3.500

Saldo van baten en lasten

32.287

38.099

42.744

4.645 -126

Lasten 001

Bedrijfsvoering

0

80

206

205

Privaatrechtelijke Zaken

0

0

20

-20

410


383

7.853

8.082

-229

412

Beleggingen Totaal Lasten

2.368

1.855

1.855

0

2.752

9.788

10.163

-375 0

Baten 001

Bedrijfsvoering

410


0

335

335

1.277

2.889

2.889

0

Totaal Baten

1.277

3.224

3.224

0

-1.475

-6.564

-6.939

-375

Gerealiseerd resultaat

30.812

31.535

35.806

4.270

Product 001; Bedrijfsvoering Door lagere salariskosten dan de raming, meer doorbelaste uren vanuit investeringen, projecten en grondbedrijf, lagere lasten voor energie en belastingen is er een voordeel ontstaan op het product Bedrijfsvoering van € 1.286.000. De lagere salariskosten zijn o.a. te verklaren door de versnelde realisatie van de taakstelling op de formatie van Boarnsterhim, het invullen van vacatures nadat de Berenschot-analyse voorhanden was en het terughoudend

19

omgaan met vervanging bij ziekte en zwangerschap. Vanaf 2015 wordt minimaal drie keer per jaar de (onder)besteding van personeelsbudgetten gemonitord. De doorbelaste uren leidden tot een voordeel op dit thema van € 505.000. Een belangrijk deel van de doorbelasting drukt op thema 6, namelijk € 478.000. Hiervan is € 194.000 toegevoegd aan de boekwaarde van bedrijfsgronden en zijn voor de hele exploitatie een netto voordeel. De overige € 284.000 zijn meer uren voor woningbouwcomplexen en grondbedrijf algemeen, die beiden op de exploitatie drukken en het voordeel hier per saldo elimineren. Product 310; Belastingen De gemeentelijke belastinginkomsten waren begroot op € 15.620.000. De realisatie bedroeg € 15.865.000. De hogere realisatie is ontstaan bij de Onroerende Zaakbelasting, toeristen- en forensenbelasting € 111.000 en de Precariobelasting € 134.000. Product 335; Leges gerelateerde dienstverlening Vergunningen Het batig saldo van € 175.000 ontstaat door alsnog ontvangen inkomst van een niet verwacht groot bouwproject op het bedrijventerrein en de start van diverse woningprojecten op Skoatterwâld. Product 336; Leges gerelateerde dienstverlening Publiek Het voordelig saldo van € 147.000 bestaat uit een hogere opbrengst van leges en precarioheffing en leges vrijstellingen (€ 54.000), per saldo hogere opbrengst reisdocumenten (€ 33.000) lagere kosten voor juridische procedures (€ 60.000). Product 410; Algemene uitgaven en inkomsten Op dit product is een voordelig saldo van € 1.078.000, het betreft voordelen op gereserveerde middelen uit de algemene Uitkering (€ 229.000), afwaardering Bedrijvenpark A7 (nadelig € 180.000), een voordeel op de kapitaallasten door het later in uitvoering nemen van de investeringskredieten (€ 277.000) en vrijval van suppletie BTW Algemene Dienst over de periode 2009-2013, afwikkeling van diverse oude facturen en vrijval voorziening overige vorderingen ( € 75.000). Daarnaast is er een bedrag gestort in de Wet APPA (€ 463.000), en zijn er een tweetal voorzieningen vrijgevallen. Het betreft de voorzieningen Accommodaties (€ 710.000) en voorziening peuterspeelzalen (€ 202.000). Verder zijn er een tweetal voorzieningen (bijdrage skatepark en WMO hulpmiddelen) overgeboekt op de balans als ‘nog te betalen’. Product 411; Algemene uitkering Er is sprake van een hogere Algemene Uitkering dan geraamd (circa 1 miljoen). Hiervan heeft € 185.000 betrekking op het jaar 2012 die definitief is vastgesteld en € 336.000 op het jaar 2013 waarbij diverse gegevens zijn geactualiseerd. Tevens is voor 2014 rekening gehouden met recent ontvangen geactualiseerde gegevens van het CBS (met name hogere aantallen bijstandsontvangers, uitkeringsontvangers, woonruimten enz.) Als gevolg hiervan stijgt de Algemene Uitkering over 2014 met € 525.000. Product 501; Griffie Op dit product is een voordelig saldo van € 155.000, hiervan heeft € 50.000 betrekking op de rekenkamercommissie omdat er over 2014 geen onderzoeken zijn geweest. Op de salariskosten van de raadsleden, griffie en op diverse budgetten o.a. fractievergoedingen en overige kosten is minder uitgegeven dan geraamd, totaal voordelig € 105.000. Tevens wordt bij de jaarrekening 2014 voorgesteld om € 40.000 van dit bedrag over te hevelen naar 2015 om de aangenomen motie, online vergaderen als kwaliteitsverbetering van het raadswerk, uit te voeren.

20

1.5

Incidentele lasten en baten Incidentele lasten en baten thema 1: Heerenveen bestuurt en organiseert x € 1.000

Product Omschrijving 001 Ambtsjubilea 001 Benchmark Berenschot 001 Salariskosten/ Frictiekosten 001 Opbrengst precario 390 Integrale veiligheid 390 Regionalisering brandweer 410 Storting voorzienig Wet APPA 410 Nationaal uitvoerings programma 410 Storting algemene reserve (Thialf) Totaal lasten

Document Begroting 2014 Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 Begroting 2014 Begroting 2014 Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 Themarekenig 2014 Staat van reserves Staat van reserves

Bedrag -43 -25 -1.090 -134 -23 -97 -463 -82 -150 -2.107

Product Omschrijving 212 Verkoop panden en gronden 310 Opbrengst precario 410 Vrijval voorzieningen Accommodaties 410 Vrijval voorzieningen Peuterspeelzaalwerk 410 Onttrekking Algemene reserve 410 Onttrekking Frictiekosten concern Totaal baten

Document Jaarrekening 2014 Begroting 2014 Themarekenig 2014 Themarekenig 2014 Verantwoordings- en Perspectiefnota 12/13 Staat van reserves

Bedrag 736 134 710 202 523 1.079 3.384

x € 1.000

1.6

Totaal middelen

Heerenveen bestuurt en organiseert 2.549

6.848

Voorzieningen Reserves

-53.394

Inkomsten exploitatie

89.200

Uitgaven exploitatie

x € 1.000

De bedragen van de uitgaven en inkomsten exploitatie bestaan uit de componenten: Gerealiseerd saldo van lasten Mutatie reserves Totaal Gerealiseerd saldo van baten Mutaties reserves Totaal

-43.231 -10.163 -53.394 85.976 3.224 89.200

21

22

Thema 2: Heerenveen werkt !

2.1 Beschrijving en hoofdstructuur Onder het thema „Heerenveen werkt‟ vallen alle activiteiten die leiden tot economische participatie en tot een structurele en duurzame versterking van de economie van Heerenveen. Het achterliggende doel is om daarmee het gemiddeld besteedbaar inkomen te vergroten van de inwoners van Heerenveen en van hen die hier werken. Het versterken van de economie betekent, dat wij streven naar het vergroten van de werkgelegenheid en het verkleinen van de werkloosheid. Enerzijds is daarvoor een economisch beleid gericht op het faciliteren en stimuleren van ondernemers(schap) nodig, anderzijds een sterk sociaal beleid. Het arbeidsmarktbeleid is de verbindende schakel tussen het economisch en het sociaal beleid.

Heerenveen werkt

Versterken economie

Sport en zorgeconomie

Logistiek en metaal

Nieuwe energie

Toerisme en cultuur

Versterken economische participatie van inwoners

Basistaken going conern

Iedereen aan hetaan werk Zoveel mogelijk mensen het werk ja

Iedereen passend werk

23

nee

Iedereen maatschappelijk sociaal actief

2.2 Koers van Heerenveen Het thema 'Heerenveen werkt' heeft twee sporen. De hoofddoelstellingen voor de komende jaren zijn: 1. versterken van de economie in Heerenveen; 2. versterken van de economische participatie in Heerenveen. De eerste hoofddoelstelling zoals bedoeld in dit thema wordt als volgt uitgewerkt. De gemeente Heerenveen wil werken aan een duurzame en voorspoedige economische ontwikkeling. Hoofdaccent ligt op versterking van economische dynamiek, via een netwerkachtige aanpak. Dat doen we door een actieve en verbindende rol te spelen tussen ondernemers onderling en tussen ondernemers , onderwijs en kennisinstellingen. Omdat onze ambtelijke capaciteit en de financiële armslag beperkt is, is het draagvlak bij en de inzet van onze samenwerkingspartners van groot belang. Daarbij kiezen we voor een (speerpunt) gerichte aanpak, waarin op creatieve en innovatie wijze kansen worden benut en, waar het kan, wordt samengewerkt. Daarbij gaan we ons focussen op de speerpunten sport en zorgeconomie, logistiek en metaal, nieuwe energie, en toerisme en cultuur. Deze speerpunten hebben een grote ontwikkelpotentie; leveren vanuit diverse beleidskaders een belangrijke bijdrage aan de economische ontwikkeling van Heerenveen en haar omgeving; worden vanuit diverse beleidskaders ondersteund en dragen bij aan het versterken van het profiel van Heerenveen. Vanuit een sterk relatiebeheer willen we onze acquisitie vooral richten op deze sectoren.

24

Met de tweede hoofddoelstelling beogen we: Zoveel mogelijk mensen aan het werk Iedereen moet werken naar vermogen. We streven ernaar dat zoveel mogelijk mensen die tot de Heerenveense beroepsbevolking horen economisch zelfstandig zijn. Het gaat dus om betaald werk. In deze tijd van economische recessie en stijgende werkloosheid is het helaas niet realistisch om iedereen aan het werk te krijgen. Voor de mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt is het doel: Zoveel mogelijk mensen passend werk Onze inspanningen zijn erop gericht om zoveel mogelijk mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt werk te geven dat zo goed mogelijk past bij hun kwaliteiten en ambities. We gaan daarbij uit van de mogelijkheden van mensen en niet van hun beperkingen. Dit geldt ook voor mensen met een arbeidsbeperking die geen volledige loonwaarde hebben. Met de invoering van de Participatiewet is ons beleid erop gericht om zoveel mogelijk mensen die loonwaarde hebben een plek te geven op de arbeidsmarkt en als dat niet kan additioneel werk in een beschermde omgeving. In deze tijd van stijgende werkloosheid en dalende rijksbudgetten is het helaas niet realistisch om iedereen passend te laten werken. Speerpunten zijn de samenhangende aanpak op basis van de Participatiewet en de herstructurering van de sociale werkvoorziening. We zetten sterk in op werkgeversdienstverlening en op het beheersen van de kosten. Als bovenstaande doelstellingen tijdelijk of voor langere tijd voor iemand niet haalbaar zijn, is het afgeleide doel: Zoveel mogelijk mensen maatschappelijk of sociaal actief Re-integratie op de arbeidsmarkt is een belangrijk doel, maar het is realiteit dat er ook mensen zijn zonder of met een lage loonwaarde die, ondanks allerlei inspanningen, niet in reguliere of beschermde banen kunnen functioneren. Het is belangrijk dat deze mensen zoveel mogelijk maatschappelijk actief blijven. Hierbij kan gedacht worden aan vrijwilligerswerk. We beschikken slechts over zeer beperkte budgetten om hieraan uitvoering te geven. Participatie van mensen is een belangrijk speerpunt van ons sociaal beleid. Dit onderdeel is verder opgenomen onder het thema Heerenveen bevordert meedoen.

2.3 Doelen, resultaten en maatschappelijke effecten 2.3.1 Sport en zorgeconomie: dynamiek en innovatie ER-doelen 1. beter benutten van de economische kansen van Healthy Ageing en Sportstad Heerenveen; 2. Meer bezoekers en bestedingen in Heerenveen en omgeving. Gerealiseerde resultaten 2014  De organisatie Heerenveen n Gouden Plak is opgericht en verbindt de partijen in hun ambitie om Heerenveen sterker op de kaart te zetten;  Voorbereiding om te komen tot een visie op topsport en samenwerking. Maatschappelijke effecten  Na lange periode van economische groei laten de cijfers voor 2014 (stand van zaken april) een lichte teruggang zien. De zorgsector is nog steeds de grootste werkgever in Heerenveen met ruim 4.100 fulltime en 1.340 parttime banen. Het aantal bedrijven in deze branche is met 50 toegenomen naar 481.

25

2.3.2 Logistiek en Metaal: Innovatie en kwaliteit ER-doelen 1. Duurzame ontwikkeling van de logistiek, metaal (en techniek) in Heerenveen; 2. Meer werkgelegenheid voor lager opgeleiden en betere aansluiting onderwijs en bedrijvigheid. Gerealiseerde resultaten 2014  Bijdrage geleverd aan Technics4U. 400 deelnemende basisschoolleerlingen. Zwaartepunt deelnemende bedrijven in Joure;  Platform Onderwijs-Arbeidsmarkt uitgebreid met aantal ondernemers (HRM managers). Twee platformbijeenkomsten, twee onderwijscafés en drie nieuwe werkgroepen (loopbaanoriëntatie, duurzame inzetbaarheid medewerkers en kwetsbare jongeren);  Vanuit het platform is gekozen voor focus op versterken lokale verbindingen, werkgeversbenadering vindt vooral plaats op provinciaal niveau;  Nieuwe vestigingen o.m. AB Texel;  Bestaande logistieke ondernemers hebben extra omzet kunnen genereren als gevolg van de grootschalige nieuwe vestigingen in de zuivel. Maatschappelijke effecten  Na lange periode van economische groei in Heerenveen laten de cijfers voor 2014 (stand van zaken april) een lichte teruggang zien. Sector Transport, opslag en communicatie stabiliseert op niveau van bijna 2.200 fulltime banen. Sector Industrie daalt met 2,5% naar 3.450 fulltime banen. De parttime werkgelegenheid in deze sectoren stijgt nog wel licht;  Het aantal bedrijven in Industrie en de Logistiek is licht afgenomen ten opzichte van het vorige jaar.

2.3.3 Nieuwe energie: Innovatie en duurzaamheid ER-doelen 1. Meer aandacht voor duurzaamheid, MVO en fair-trade *)1 bij ondernemers en instellingen; 2. Meer starters en het vergroten van de slagingskans van nieuwe ondernemers. Gerealiseerde resultaten 2014  Koploperstraject is afgerond, met 9 Heerenveense ondernemers;  Broedstoof heeft nieuwe aanpak ontwikkeld en werkt samen met andere dienstverleners voor starters (bijv Pitch Valley);  Oriëntatie op breedbandaanpak buitengebieden Zuidoost Friesland;  Start werkgroep Fairtrade ( breed samengesteld) , met gemeente in adviesrol. Maatschappelijke effecten  Toename aantal bedrijven (2014 ten opzichte van 2013) met 3%.

2.3.4 Toerisme en cultuur(historie): Slow en kwaliteit ER-doelen 1. Meer bezoekers en meer bestedingen in Heerenveen en omgeving; 2. Meer samenwerking tussen ondernemers op het gebied van toerisme, sport en cultuur; 3. Verder versterken van de opgebouwde toeristische diensteninfrastructuur (provinciale VVV, toeristisch netwerk Friese Wouden). Gerealiseerde resultaten 2014  Taken op gebied van lokale (toeristische) informatievoorziening anders georganiseerd;  Provinciale regiomarketing organisatie van start gegaan (Merk Fryslan), die de marketing van Friesland in de volle breedte oppakt;  Regio-aanjager De Friese Wouden is aangesteld;  Wandelnetwerk Oranjewoud Katlijk gerealiseerd, andere in wording;

26

 

Bijdrage geleverd aan programma Marijke Meu jaar (2015); Voorbereiding nota Vrijetijdseconomie in Heerenveen.

Maatschappelijke effecten Cijfers toeristische werkgelegenheid in 2014 voor Heerenveen: 1375 fte. Licht dalend ten opzichtend van 2013 en nog op 4e plek gemeenten in Friesland gemeten naar omvang toeristische werkgelegenheid.

2.3.5 Basistaken: going concern ER-doelen 1. Meer werkgelegenheid en een betere verankering van bedrijven aan de gemeente Heerenveen; 2. Betere externe communicatie over beleid en ontwikkelingen (monitoring). Gerealiseerde resultaten 2014  Contacten (zowel ambtelijk als bestuurlijk) in nieuwe delen gemeenten opgestart, mede naar aanleiding van proces Ondernemersfonds;  Gemeenteraad heeft besloten tot het mogelijk maken van een ondernemersfonds;  Diverse beurzen bezocht in binnen- en buitenland (diverse vakbeurzen, EuroTier); gestaan op TEL (Leeuwarden), Promotiedagen Noord Nederland (Groningen) en Provada (Amsterdam);  Regionale afspraken over kantoorontwikkeling zijn gemaakt met provincie en F4 gemeenten;  Intensivering bedrijfsbezoeken EZ;  Economische samenwerking F4 wordt vanuit Heerenveen gecoördineerd;  Inhoudelijke speerpunten F4 waarmee in 2014 is gestart zijn het vestigingsklimaat (o.m. dairy), economische profilering, en toegankelijkheid financieringsinstrumenten. Maatschappelijke effecten  Na lange periode van economische groei in Heerenveen laten de cijfers voor 2014 (stand van zaken april) een lichte teruggang zien. Het aantal bedrijven in Heerenveen stijgt nog wel, voornamelijk in de sectoren Handel en reparatie, Zakelijke dienstverlening en gezondheid- en welzijnszorg.

2.3.6

Zoveel mogelijk mensen aan het werk

ER-doelen 1. Lagere instroom cliënten in de WWB/Participatiewet; 2. Meer uitstroom van cliënten WWB/Participatiewet naar regulier werk; 3. Zoveel mogelijk jongeren sluiten de schoolloopbaan af met een diploma dat past bij hun kwaliteiten; 4. Zoveel mogelijk jongeren vinden na afsluiting van hun schoolloopbaan regulier werk. Gerealiseerde resultaten 2014  Evaluatie herijking reintegratie beleidsplan “Werken is Vermogen 2013-2014” en het Armoedebeleidsplan “Minima in beweging 2013-2014”;  Vaststelling Kadernota Werk, Inkomen en Participatie 2014- 2018;  Toekenning Meerjarige Aanvullende Uitkering 2014-2016;  Vaststelling Participatieverordening;  Vaststelling Afstemmingsverordening Participatiewet;  Vaststelling van de verordening Tegenprestatie 2015;  De Verordening Inkomenstoeslag 2015 en de verordening Studietoeslag 2015 is vastgesteld;  De Verordening Verrekening bestuurlijke boete recidive 2015 en de Handhavingsverordening 2015 is vastgesteld;  Beleidsregels Participatiewet zijn vastgesteld;

27



Per 1-1-2015 klaar voor uitvoering van de nieuwe Participatiewet (MR).

Er is op basis van de CPB verwachtingen in de Macro Economische Verkenning 2014 een inschatting van de doelgroep voor de komende jaren gemaakt. Jaar

2014

2015

2016

2017

2018

Aantal P-wetters (nu Wwb) Aantal oud Wsw

1317 400

1447 388

1496 376

1533 364

1513 352

Totale doelgroep

1717

1835

1872

1897

1865

Op 1 januari 2014 had onze gemeente 1.261 mensen in een WWB- uitkering. Op 9 januari 2015 hebben we 1.317 mensen in een WWB- uitkering. Resultaat in- en uitstroombeperking WWB 2012- 2014

Totalen instroom

2012 504

2013 499

2014 632

Totalen uitstroom

2012 385

2013 379

2014 438

Bron: gemeente Heerenveen Cognos 11 maart 2015

De cijfers van 2014, zijn inclusief de herindeling Boarnsterhim en de grenscorrectie met De Friese Meren. Maatschappelijke effecten Onderstaande indicatoren geven per 1.000 inwoners het beeld van onze arbeidsmarktstructuur. Sociale Structuur Heerenveen Bijstandsontvangers 21,9 Uitkeringsontvangers 78,2 Lopende reintegratie 1-1-2014 18,3 Uitstroom bijstand (CBS 2013) 7,6 Lopende onderzoeken oneigenlijk 0,5 gebruik en misbruik bijstand Lage inkomens 148,7 Eenouderhuishoudens 27,3 Aanvragen bijzondere bijstand 33,9 Cliënten schuldhulpverlening 6,8 Bron: Berenschot 2014 (op basis CBS 2013)

2.3.7

Gemid. ref.groep Verschil 15,0 46% 73,9 6% 11,6 58% 6,7 14% 0,3 39% 126,1 27,1 30,0 5,9

18% 1% 13% 15%

Iedereen passend werk

ER-doelen 1. Meer mensen met een arbeidshandicap of een afstand tot de arbeidsmarkt aangepast werk bieden; 2. meer greep op de aansturing van de sociale werkvoorziening en op het beheersen van de kosten. Gerealiseerde resultaten 2014 Voorkeursrichting is bepaald voor herstructurering Wsw en mogelijkheden inzet beschut werken en werken met loonwaarde; Er blijft een publieke voorziening voor mensen met een (ernstige) arbeidshandicap die duurzaam aangewezen zijn op een beschermde werkomgeving. Hier moet structureel op bij worden gelegd. Caparis ontwikkelt tegelijkertijd nieuwe producten en diensten die op basis van inkoop kunnen worden afgenomen. Op termijn kunnen hierdoor mogelijke PMC‟s afgesplitst worden van de huidige NV-structuur.

28

Tenslotte is er ruimte voor een aantal gemeenten om voor een deel zelf passend werk aan te bieden aan hun SW-ers.  Positief bedrijfsresultaat van € 4 miljoen voor Caparis;  Negatief GR- subsidieresultaat van € 4,5 miljoen;  Heerenveen betaalt € 10,6 miljoen aan de Wsw-kosten waarvan € 752.000 uit eigen middelen en aan de wsw‟ers voor Empatec en NEF; € 700.000;  Realisatie van taakstelling 378,3 se bij Caparis en 22,3 bij overige SW-bedrijven;  Onderrealisatie van 2 fte voor onze gemeente op taakstelling begroting GR Fryslan 2014; Gelet op de afbouw en het nieuwe verdeelmodel Wsw is dit een positieve ontwikkeling;  Soepele overgang mensen wachtlijst (in december stonden er 18 op de wachtlijst die reeds een bijstandsuitkering hebben);  Er is een jaarovereenkomst 2015 waarin de prestatieafspraken met Caparis over de uitvoering van de sociale werkvoorziening zijn vastgelegd. Maatschappelijke effecten  Integratie van mensen met een verminderd arbeidsvermogen in de reguliere arbeidmarkt en herstructurering van huidige Wsw.

2.4 Wat heeft dat gekost THEMA 2


Begroot na wijzigingen 2014

Rekening 2014


Lasten 114

Sociaal Economisch Beleid en Toerisme

125

Beleid Sociale Werkvoorziening

72

179

98

81

11.851

11.851

11.599

252

360

Werkgelegenheid

375

Inburgering

1.811

2.276

1.784

493

0

0

112

-112

13.734

14.306

13.592

714

10.777

10.777

10.552

-224

2.232

2.697

2.715

18

0

0

112

112

Totaal Baten

13.008

13.474

13.379

-95


-726

-832

-213

619

Totaal Lasten Baten 125

Beleid Sociale Werkvoorziening

360

Werkgelegenheid

375

Inburgering

Baten 114

Sociaal Economisch Beleid en Toerisme

0

27

27

0

Totaal Baten

0

27

27

0

0

27

27

0


-726

-805

-186

619

Product 360 Werkgelegenheid Met ingang van 2015 voegt het Rijk de middelen voor Reïntegratie toe aan de Algemene uitkering in het gemeentefonds. Ultimo 2014 is uit de oude regeling in de Wet werk en bijstand nog € 500.000 over. Deze gelden zijn over de afgelopen jaren van het Rijk ontvangen maar nog niet besteed. Voorgesteld wordt om in 2015 € 500.000 beschikbaar te stellen voor de afwikkeling van dienstverbanden in de oude Wet inschakeling werkzoekenden en Instroomdoorstroombanen. Bij de Participatiewet en de integrale afweging is hier door de raad reeds over besloten.

29

2.5 Incidentele lasten en baten Incidentele lasten en baten thema 2: Heerenveen werkt x € 1.000

Product Omschrijving geen incidentele lasten Totaal lasten

Document

Product Omschrijving 125 Vrijval voorziening WSW 360 Rijksmiddelen Re-integratie Totaal baten

Document Jaarrekening 2014 Jaarrekening 2014

Bedrag 0 x € 1.000

Bedrag 27 501 528

2.6 Totaal middelen

Heerenveen werkt -22

-27

Voorzieningen Reserves -13.592

13.406

Inkomsten exploitatie Uitgaven exploitatie

x € 1.000

De bedragen van de uitgaven en inkomsten exploitatie bestaan uit de componenten: Lasten voor bestemming -13.592 Mutatie reserves

0

Totaal Baten voor bestemming Mutaties reserves Totaal

-13.592 13.379 27 13.406

30

Thema 3: Heerenveen kiest voor leefbaarheid wijken en dorpen !

3.1 Beschrijving en hoofdstructuur Onder het thema „Heerenveen kiest voor leefbaarheid wijken en dorpen‟ vallen alle activiteiten die een bijdrage leveren aan het zoveel mogelijk op peil houden van leefbare buurten, wijken en dorpen. Het betreft activiteiten gericht op veiligheid, wonen en de woon-/leefomgeving, opvoeding/onderwijs, en participatie van inwoners in hun leefomgeving. Dit thema is enerzijds gericht op behoud van de fysieke en de sociale leefomgeving, anderzijds op het meer betrekken van burgers bij hun leefomgeving met versterking van de sociale samenhang en daarmee de leefbaarheid ten doel.

Heerenveen kiest voor leefbaarheid wijken en dorpen

Woon- en leefomgeving Stedelijke vernieuwing

Stedelijke vernieuwing

Verkeer en openbaar vervoer

Opvoeding/ ondersteuning/onderwijs

Inrichting en beheer openbare ruimte

31

Veiligheid

Participatie in Wijken en dorpen

3.2 Koers van Heerenveen Voor alles staat "heel en veilig" voor de gebruiker hoog in het vaandel. Alle ander aspecten zoals beeld/aanzien is naar de achtergrond gezet. Het thema „Heerenveen kiest voor leefbaarheid wijken en dorpen‟ kent twee overkoepelende sporen: 1. 2.

Behoud van de kwaliteit van de sociale en fysieke leefomgeving; Vergroting van de participatie van de burgers in hun leefomgeving.

Voor het eerste spoor gelden de volgende speerpunten: 1a op het gebied van wonen en leefomgeving: Heerenveen kiest voor een efficiënt beheer van de openbare ruimte. 1b  

op het gebied van opvoeding en onderwijs; ondersteuning en zorg Heerenveen kiest voor sterke netwerken voor kinderen; Heerenveen kiest voor zelfstandigheid en keuzevrijheid voor thuiswonende zorgbehoevenden en ouderen.

Voor het tweede spoor gelden de volgende speerpunten: 2 

op het gebied van participatie Heerenveen kiest voor meer verantwoordelijkheid bij burgers en bedrijven voor de leefbaarheid van wijken en dorpen;

3.3 Doelen, resultaten en maatschappelijke effecten 3.3.1 Woon- en leefomgeving – Stedelijke vernieuwing ER-doelen 1. Beperking kwaliteitsverlaging van bestaande woonmilieus; 2. Meer gemêleerde, heterogene wijken wat betreft samenstelling van bevolking en leefstijlen; 3. Behoud van mogelijkheden voor mensen om, los van welke zorgvraag dan ook, zo lang en zo zelfstandig mogelijk te kunnen blijven functioneren in hun eigen wijk en/of dorp. Gerealiseerde resultaten 2014  De renovatie van de woningen aan de Compagnonstraat is gestart;  Realisatieplan Akkrum Randweg Sinnebuorren vastgesteld;  Stedenbouwkundig plan Akkrum Sinnebuorren vastgesteld;  Ontwerp - bestemmingsplan Akkrum Sinnebuorren in procedure.  Mildam Molenlaan: de huurwoningen van Accolade zijn gesloopt en vervangen door nieuwe huurwoningen. De huurders hebben in het gehele proces een belangrijke rol gehad;  Bloemenbuurt: de eerste 8 koopwoningen zijn gerealiseerd. In 2015 volgen nog 6 koopwoningen. Daarmee is het project afgerond;  Tellegebied: Het appartementencomplex is opgeleverd en bewoond. Eind 2014 is gestart met de aanleg van de omgeving. Dit wordt in 2015 afgerond;  Fokus Nieuwburen: Het fokusproject is opgeleverd en bewoond. De aanleg van het omliggende gebied loopt nog door in 2015.

3.3.2 Woon- en leefomgeving –

Verkeer en openbaar vervoer

ER-doelen 1. Vergroten van de verkeersveiligheid (Duurzaam Veilig);

32

2. 3.

Behoud van en zo mogelijk verbeteren parkeervoorzieningen in het centrum van Heerenveen voor bezoekers en bewoners; Aandacht voor voetgangers en fietsers in het centrum en in nieuwe plannen (collegeprogramma 2010-2014).

Gerealiseerde resultaten 2014  Aanbesteding parkeerbeheer Heerenveen 2015-2017‟;  Tariefsopbouw betaald parkeren gewijzigd;  Voorbereiding digitaal betalen bij parkeer- en betaalautomaten;  Uitvoeren acties uit “Manifest Verkeersveiligheid”;  Uitbreiding fietsstallingen en verminderen overlast fietsparkeren;  Voorbereiding reconstructie spoorwegovergang “Rotstergaastweg Heerenveen-Zuid;  Voorbereiding renovatie/nieuwbouw busstation Heerenveen;  Educatie dan wel handhavingprojecten ten einde de bewustwording en / of het gedrag van de verkeersdeelnemer positief te veranderen. Maatschappelijke effecten  Vermindering van het aantal verkeersknelpunten in de gemeente. Het effect wordt “gemeten” door middel van verkeersonderzoek (verkeerstellingen en parkeeronderzoek) en verkeersveiligheidsanalyse;  Daling van het aantal verkeersongevallen en verkeersslachtoffers.

3.3.3 Woon- en leefomgeving – Inrichting openbare ruimte ER-doel 1. Efficiënt beheer van de openbare ruimte (wegen, groen, water, evenementen, terugdringing CO2 via openbare verlichting, etc.). Gerealiseerde resultaten 2014 Beleidsveld Verhardingen (wegen)  In 2014 is het beleidsplan wegen (2013–2017) geactualiseerd met het deel Boarnsterhim en het deel Friese Meren. Met de harmonisatie is een goede stap gezet om het kapitaalgoed “verhardingen” op orde te houden. Om een goede invulling aan deze taak te geven wordt er jaarlijks een onderhoudsplan opgesteld. In 2014 is er volgens het „onderhoudsplan 2014‟ het volgende uitgevoerd:  Reconstructie „De Greiden”: Uilevlucht, Gruttostraat en Tureluurstraat;  Reconstructie „Bloemenbuurt‟: deel Leliestraat, Cyclamenstraat en Geraniumstraat;  Herinrichting Dotterhof (in samenwerking met bewoners);  Herinrichting Jan Mankeslaan (integraal werk met riolering en groen);  Herinrichting Amelandlaan / Sallandlaan (integraal werk met riolering en groen);  Renovatie Miedwei en Pastorijereed (Hoornsterzwaag);  Renovatie Oudeweg (Gersloot);  Renovatie Tjongervallei en Vogelweide (Katlijk);  Renovatie Burgemeester Falkenaweg, Tolhuisweg en Marktweg (asfaltdeklaag);  Reconstructie Eendenkooi ( De Greiden);  Reconstructie Grytmanswei (Akkrum);  Naast bovengenoemde werken is regulier (klein) onderhoud uitgevoerd aan diverse wegen, fiets- en voetpaden in de gemeente Heerenveen. Beleidsveld Civieltechnische kunstwerken  Beleidsplan Civieltechnische kunstwerken is nog niet geactualiseerd met het deel „Boarnsterhim‟ en het deel Friese Meren. Nu de voorziening “achterstallig onderhoud” is toegekend kan een harmonisatie van het beleid plaatsvinden waarbij de functionaliteit en veiligheid voorop staat. Het onderhoud, voor het toegevoegde areaal, is wel gelijk opgepakt;  In 2014 is uitvoering gegeven aan het jaarlijkse onderhoudsplan en daarnaast zijn er diverse calamiteiten/ storingen verholpen:  Diverse kleine reparaties aan houten fiets- voetgangers bruggen;

33

   

In het recreatie gebied „De Heide‟ zijn alle (loop)bruggen gerenoveerd; Brug nabij Sportstad (Het Palet) is geheel gerenoveerd; Diverse bruggen zijn voorzien van een nieuw coating; Renovatie Terbandsterbrug: de pas gerenoveerde brug is tijdens het proefdraaien “gecrasht”. Het bewegingswerk is hierbij onherstelbaar beschadigd. In overleg met de verzekeraar is er een herstelplan opgesteld. Dit herstelplan zal uitgevoerd worden door STORK. Het maken van een nieuw bewegingswerk is geheel maatwerk en kent een lange uitvoeringsperiode. Het in bedrijf stellen van de brug is gepland in maart 2015.

Beleidsveld Oevers en kadeconstructies  Beleidsplan nog niet vastgesteld. Wel is de gehele situatie “Boarnsterhim” in kaart gebracht waarbij een voorziening is toegekend voor achterstallig onderhoud. Deze voorziening wordt in de harmonisatie van genoemd beleidsveld meegenomen;  In 2014 is er alleen calamiteiten onderhoud uitgevoerd. Beleidsveld Gladheidsbestrijding  In 2014 is uitvoering gegeven aan het gladheidbestrijdingsplan, dat jaarlijks wordt vastgesteld. De gladheidbestrijding is een zorgplicht van de gemeente. Binnen deze zorgplicht is ruimte voor een selectief strooibeleid. Hierbij wordt nadrukkelijk gekeken naar de functie en gebruik van de wegen binnen de totale verkeersstructuur van de gemeente Heerenveen. Het „strooiseizoen‟ loopt van 1 november tot 1 april daaropvolgend (1-11-14 tot 1-4-15);  In 2014 was het een zacht winterseizoen, waar gemiddeld van 25 strooibeurten wordt uitgegaan betrof het nu 14 strooiacties. Speelvoorzieningen en -beleid Het speelbeleid uit 2001 is geëvalueerd en geactualiseerd. In de actualisatie is een evenwicht gezocht tussen het beperkte budget en de zorg voor een veilige en uitdagende speelplek. De vaststelling en het plan van aanpak spelen vindt plaats in 2015. In afwachting van de vaststelling van het speelbeleid is alleen geïnvesteerd in de veiligheid van speelplekken. Onveilige speeltoestellen zijn verwijderd en niet vervangen. Dierplagen De aanpak t.a.v. overlast van roeken, eikenprocessierups en eventuele andere dierplagen was gelijk aan voorgaande jaren, de prioriteit ligt op het voorkomen van risico’s voor de volksgezondheid. Ook in Akkrum is sprake van roekenoverlast. De inzet ten aanzien van roekenoverlast (verjaging) is al enkel jaren relatief laag, het aantal gesignaleerde nesten van eikenprocessierups in 2014 betrof slechts 5 nesten. Beheer openbaar groen Om efficiënt te beheren wordt er continu een evenwicht gezocht tussen de beperkte beheerbudgetten en de zorg voor een leefbare, veilige en functionele leefomgeving. Waar mogelijk is de beeldkwaliteit verhoogd door een relatie te zoeken met het bedrijfsleven of door zelfwerkzaamheid van burgers. Renovaties of wijzigingen zijn beperkt uitgevoerd en staan in het teken van integrale projecten en verlaging van beheerkosten door versobering van de inrichting. Landschapsbeleidsplan In 2014 heeft de voorbereiding plaatsgevonden voor de in 2015 uit te voeren actualisatie van de landschapsvisie ZOF. Het betreft een ontwikkelingsproject in het kader van de Streekagenda Fryslan en is een samenwerkingsverband tussen de 5 gemeenten in ZOF, de provincie en Wetterskip Fryslan. Daarnaast is Heerenveen trekker van het kleinere project, „de Regio op eigen kracht‟ dat gericht is op het in beeld krijgen de staat van het landschap in ZOF en mogelijkheden voor duurzaam beheer. Dit gesubsidieerde project is in 2014 gestart. De resultaten dienen als input voor de actualisatie van de Landschapsvisie Kapbeleid In 2014 hebben vrijwilligers van de Bomenstichting ondersteund bij het in beeld brengen en

34

registreren van waardevolle en monumentale bomen in voormalig Boarnsterhim en Skarsterlan, ten behoeve van de harmonisatie van het kapbeleid van voormalig Boarnsterhim. Die werkzaamheden zijn eind 2014 afgerond. De nieuwe bomenlijst, geharmoniseerd kapbeleid en tevens begrenzing Boswet worden in 2015 ter vaststelling voorgelegd. Begraafplaatsen Wij hebben in 2014 het besluit genomen om in 2015 (zomer) maatregelen te treffen om grondwaterproblematiek op de begraafplaatsen in Akkrum en Aldeboarn op te lossen en daarmee de begraafcapaciteit te verhogen. Op de Schoterhof is extra begraafcapaciteit beschikbaar gekomen door inbreidingen en versobering van de inrichting. Op de begraafplaatsen in Akkrum en de Schoterhof zijn extra columbaria geplaatst. De raad heeft in 2014 besloten de tarieven voor begraven niet te verhogen. Tariefstijging is niet wenselijk omdat er in toenemende mate voor crematie i.p.v. begraven wordt gekozen, het aantal begravingen blijft achter op de prognoses. Tevens zijn in de geprognosticeerde inkomsten, ten onrechte inkomsten vanuit een inhaalslag tussen 2011 en 2013 t.a.v. grafrechten opgenomen. Bomenonderhoud/stormschade In geheel 2014 zijn werkzaamheden uitgevoerd om de in 2013 ontstane stormschade weg te werken. Via de Verantwoordings- en Perspectiefnota 2014 heeft de raad hier specifiek budget voor beschikbaar gesteld. Door het slim inzetten van eigen personeel en extra inhuur (personeel en hoogwerkers) kon de achterstand ontstaan door de stormschade binnen het beschikbaar gestelde budget uitgevoerd worden en voldoen we ten aanzien van de betreffende bomen weer aan onze wettelijke zorgplicht als gemeente. Maatschappelijke effecten Wegen Waarborgen van de kwaliteit van de openbare ruimte waarbij uitgegaan wordt van een basisniveau waarbij de veiligheid van de gebruiker voorop staat. Civieltechnische Kunstwerken Behoud van de gemeentelijke kapitaalgoederen op het gewenste kwaliteitsniveau “basis” waarbij de functie van de voorzieningen zijn gewaarborgd. Het aspect „veiligheid voor de gebruiker‟ speelt hierbij een grote rol. Oevers en kadeconstructies Behoud van de gemeentelijke kapitaalgoederen met als doel het in stand houden van het functionele gebruik door het voorkomen van achterstallig onderhoud. Gladheidbestrijding De Gladheidbestrijding valt onder de zorgplicht van de gemeente, de gemeente heeft hiervoor een inspanningsverplichting. Doel hiervan is: het zo goed mogelijk begaanbaar / veilig houden van de routes zoals aangewezen in het strooiplan. Speelvoorzieningen en -beleid Tevreden gebruikers van een veilige openbare ruimte waarin spelen, bewegen en elkaar ontmoeten een grote rol spelen. Dierplagen Een gezonde, veilige en leefbare openbare ruimte om te wonen, werken en recreëren. Beheer openbaar groen Een leefbare, veilige en functionele leefomgeving die voldoet aan een minimale beeldkwaliteit. Landschapsbeleidsplan Behoud en versterking van de kenmerkende landschapskwaliteiten van Zuidoost Friesland met ruimte voor nieuwe ontwikkelingen.

35

Kapbeleid Behoud en bescherming van landschapselementen en waardevolle/monumentale bomen en hun waarde voor de ruimtelijke en landschappelijke kwaliteit. Begraafplaatsen Het voldoen aan de maatschappelijke vraag naar begraafmogelijkheden in de eigen woon en geboorte omgeving. Bomenonderhoud/stormschade Voldoen aan de wettelijke zorgplicht t.b.v. een leefbare, veilige en functionele leefomgeving.

3.3.4 Opvoeding / ondersteuning / onderwijs ER-doelen 1. Adequate netwerken op wijken dorpsniveau ten behoeve van de ontwikkeling van kinderen en jongeren; 2. Adequate netwerken op wijken dorpsniveau ten behoeve van de ondersteuning van ouderen e.d. (woonservicezones); 3. Behoud van huisvesting van scholen; 4. Verdere concentratie van accommodaties op basis van “gebundelde kwaliteit”; 5. Minder schoolverzuim. Gerealiseerde resultaten 2014  Vanuit de pilot CJG in school is een nieuwe preventieve werkwijze ontwikkeld tussen de VO en MBO scholen en het CJG. Uit de evaluatie van eind 2014 is gebleken dat door vroege ondersteuning en aanwezigheid van de preventiewerkers in de school en ook in de klas, jongeren beter hun problemen kunnen hanteren, er minder schooluitval is en er minder snel een beroep wordt gedaan op zwaardere zorg. De werkwijze voor het primair onderwijs (de 1/2-tjes) ligt er ook, maar moet in 2015 verder doorontwikkeld worden;  Het Expertise Centrum Passend Onderwijs is geopend en heet sinds kort Facet. Naast de beide scholen is ook het Bovenschoolse Ondersteuningsunit (BOU) hierin gevestigd;  Met externe ondersteuning door ICSadviseurs uit Zwolle is door de betrokken schoolbesturen onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van de benodigde externe financiering van de bouw van de Multifunctionele Buurtschool De Akkers, waarin onder andere de cbs De Akker en de combinatie obs De Commanderij/De Letterbeam onderdak krijgen. Voorlopig resultaat daarvan was dat hiervoor bij de BNGBank een lening kon worden aangetrokken. De definitieve besluitvorming daarover was eind 2014 nog niet geheel afgerond;  Op 30 juni 2014 is tussen de gemeente en de Stichting Samenwerking Bevordert Vooruitgang een Koop-/realisatieovereenkomst gesloten voor de nieuwbouw van voorzieningen in Tjalleberd (gymnastieklokaal, kleedkamers buitensport en dorpshuis). Op 30 juni 2014 heeft de gemeenteraad het ter zake benodigde bestemmingsplan vastgesteld, waarna op 18 november 2014 de Omgevingsvergunning is afgegeven. Met de beschikbaarstelling van aanvullende bijdragen voor de aanleg van de buitenvoorzieningen, de zelfwerkzaamheid en de investeringen in de duurzaamheid, is de beleidsvoorbereiding door de gemeente afgerond. Het is nu aan de Stichting SBV om de geïntegreerde nieuwbouw verder voor te bereiden, zodat daarmee in het voorjaar van 2015 kan worden gestart;  Gezien het huidige financiële (meerjaren)perspectief is afgezien van een integrale actualiseren van het gemeentelijk Accommodatiebeleidsplan “Hart voor Accommodaties!”. Er is gekozen voor een meer pragmatische benadering, waarbij op basis van het moeten voldoen aan de wettelijke verplichtingen op het gebied van de voorzieningen voor sport en onderwijs (de minimale variant), onder anderen de reële investeringsbehoefte voor de komende jaren nader in beeld wordt gebracht. Dit onderzoek wordt in 2015 uitgevoerd; Maatschappelijke effecten In het afgelopen schooljaar stonden in de regio de Friese wouden in totaal 1584 vsv‟ers bij het RMC geregistreerd. Dit zijn er 72 minder dan vorig jaar. Voor Heerenveen zijn dit 288 vsv‟ers,

36

3 minder dag vorig jaar. Hiervan zijn 76 leerlingen weer herplaatst.

3.3.5 Veiligheid Zie Thema 1 onder 1.3.5 Heerenveen bevordert Veiligheid.

3.3.6 Participatie in wijken en dorpen ER-doelen 1. Meer verantwoordelijkheid bij burgers en bedrijven voor de leefbaarheid van wijken en dorpen; 2. Betere werkwijzen ontwikkelen ter ondersteuning van het organiserend vermogen van burgers en hun organisaties. Gerealiseerde resultaten 2014  De wijkkrachtscan is gerealiseerd; deze geeft een te vergelijken beeld van alle wijken dorpen van de gemeente Heerenveen op het gebied van wmo en gezondheid. Dit biedt een goede basis om de samenwerking binnen dorpen en wijken te versterken tussen inwoners en organisaties.  Er zijn gerichte prestatieafspraken gemaakt met de welzijnsinstelling op het gebied van het versterken van de leefbaarheid van en in wijken en dorpen;  Opbouwwerk wordt ingezet in om het organiserend vermogen van burger en wijk, dorp, buurt te versterken;  Thema Eigen Kracht  Er is in november 2014 een bijeenkomst gehouden vanuit het thema Eigen Kracht om samen met burgers, bedrijven, bestuur en ambtenaren vorm te geven aan het meer verantwoordelijkheid te laten bij de samenleving en invulling te geven aan de nieuwe rol van de gemeente. Dit heeft een Heerenveens manifest opgeleverd.  Er is in Heerenveen een bijeenkomst geweest met een groepje inwoners en ondernemers in het kader van lokaal kwaliteitsforum in 2014. Deze maakte deel uit van een VNG programma. Er is een boekje van de VNG verschenen met conclusies en aanbevelingen van bijeenkomsten in diverse gemeente: Gewoon dichtbij, gedeelde verantwoordelijkheid voor lokale kwaliteiten.  Het thema Eigen Kracht wordt in 2015 voortgezet. De aanpak is om op meerdere onderwerpen ervaring op te doen met nieuwe vormen van burgerparticipatie en meer bestuursleden en ambtenaren erbij te betrekken 



In 2014 zijn verschillende bewonersprojecten uitgevoerd zoals: wandelnetwerken Oranjewoud/ Katlijk en Frije Wiken, Veilig maken Marktweg, Wynmotor en STOER in De Knipe, landschapverbetering in Oude en Nieuwehorne, Doarpshelp in Katlijk/ Mildam, Buurthulp Oudeschoot en de Akkers, kruispunt De Eide in Tjalleberd, project Glasvezelnetwerk in Hoornsterzwaag en Jubbega, Skoattertun, Wolfsklauw Jubbega, Burenhulpprojecten, Energiecorporatie in Aengwirden en het opzetten van een eigen wijkvisie in Heerenveen Midden; In 2014 is samen met de andere partners (gemeenten Zuidoost Fryslân, de provincie en Wetterskip Fryslân) uitvoering gegeven aan de Streekagenda Zuidoost.

Maatschappelijke effecten  Versterken eigen kracht en eigen regie: minder verstrekkingen van individuele voorzieningen;  Verhoging maatschappelijke participatie.

37

3.4

Wat heeft dat gekost Begroot primitief 2014

THEMA 3


Rekening 2014


Lasten 113

Stedelijke vernieuwing en plattelandsbeleid

0

288

288

0

121

Onderwijsbeleid

0

0

19

-19

210

Individuele dienstverlening verkeer en vervoer

155

155

92

63

215

Betaald parkeren

2.339

2.464

2.227

237

220

Wijken

1.717

2.152

1.935

216

221

Beheer en onderhoud openbare ruimte

3.452

3.651

3.095

556

250

Sportaccommodaties

2.200

2.135

2.143

-8

267

Sociaal Cultureel Werk

840

841

840

1

282

Gymnastieklokalen primair onderwijs

725

706

676

31

284

Huisvesting scholen Totaal Lasten

5.174

5.423

5.131

292

16.602

17.815

16.446

1.370 64

Baten 113


0

67

131

210

Individuele dienstverlening verkeer en vervoer

2

2

15

13

215

Betaald parkeren

2.801

2.456

2.197

-259

220

Wijken

221


250

Sportaccommodaties

282

Gymnastieklokalen primair onderwijs

284

Huisvesting scholen

0

45

45

0

72

224

333

109

213

160

174

14

72

72

90

18

0

-19

-244

-225

Totaal Baten

3.159

3.006

2.740

-267


-13.442

-14.809

-13.706

1.103

385

165

290

-125

0

0

30

-30

30

30

30

0

415

195

350

-155

Lasten 215

Betaald parkeren

220


284

Huisvesting scholen Totaal Lasten

Baten 113


0

49

49

0

221


0

35

0

-35

284

Huisvesting scholen

0

244

244

0

Totaal Baten

0

329

294

-35

-415

133

-57

-190


-13.858

-14.675

-13.763

913

Product 215; Betaald parkeren De opbrengst van parkeergelden is nagenoeg gelijk aan de opbrengst 2013. De reguliere opbrengsten zijn licht gestegen, de opbrengsten op basis van de wet Mulder die worden ingevorderd door het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB) en de opbrengsten uit naheffingen zijn lager uit gevallen. De totale opbrengst blijft structureel achter. Alle budgetten voor beheer en onderhoud laten incidenteel overschotten zien die in totaal tot een voordeel leidden. Product 220; Beheer en onderhoud openbare ruimte In 2014 was het mogelijk om veel vrijkomend hekkelmateriaal op veel plaatsen eenmalig te verwerken in te laag gelegen bermen. De werkzaamheden konden in gunstige omstandigheden (droog najaar) worden uitgevoerd. Daarnaast is in het afgelopen jaar door een goede inzet van machines en personeel de inhaalslag van de ontstane stormschade 2013 gunstig verlopen. Dit heeft totaal geresulteerd in een voordeel van € 216.000 op het product. Product 221; Beheer en onderhoud openbare ruimte Voor de realisatie van een (beeldend) kunstwerk is € 100.000 geraamd te dekken uit een bijdrage uit Skoatterwâld. Jaar op jaar leidt het nog niet realiseren van dit kunstwerk tot een onderschrijding zowel op de lasten als de baten. Omdat het kunstwerk onderdeel is van bouwgrondexploitatie Skoatterwâld, wordt dit budget niet overgeheveld naar 2015, maar blijft het budget wel beschikbaar in de bouwgrondexploitatie. In afwachting van de samenstelling en in de loop van 2015 vaststelling van het beleidsplan Civieltechnische werken zijn een aantal werkzaamheden tijdelijk opgeschort. Voor de vrijval van € 133.000 die hier door ontstaat is voorgesteld om deze over te hevelen naar 2015.

38

Vanwege het aflopen van de aanbesteding voor beheer en onderhoud openbare verlichting en de nieuwe aanbesteding zat in tijd een aanzienlijke periode. Een aantal grotere vervangingen zijn opgeschort tot de inwerkingtreding van de nieuwe aanbesteding met als gevolg dat het budget is onderschreden met € 100.000. Omdat het onderhoud wel uitgevoerd moet worden is voorgesteld dit budget over te hevelen naar 2015.

3.5

Incidentele lasten en baten Incidentele lasten en baten thema 3: Heerenveen kiest voor leefbaarheid x € 1.000

Product Omschrijving geen incidentele lasten Totaal lasten

Document

Bedrag 0 x € 1.000

Product Omschrijving geen incidentele baten Totaal baten

3.6

Document

Bedrag 0

Totaal middelen

Heerenveen kiest voor leefbaarheid -2.559 -349


3.034

Inkomsten exploitatie -16.796


x € 1.000


-16.446 -350 -16.796 2.740 294 3.034

39

40

Thema 4: Heerenveen bevordert meedoen!

4.1


Dit thema is opgebouwd rond de sociale participatie en maatschappelijke participatie van inwoners van de gemeente Heerenveen. Het thema is gericht op het bieden van ontwikkelingsmogelijkheden, die leiden tot het verkrijgen of behouden van aansluiting met het maatschappelijk verkeer. Participatie die leidt tot (economische) zelfstandigheid heeft daarbij prioriteit. Heerenveen bevordert meedoen

Bevorderen meedoen inwoners

Algemene voorzieningen, faciliteren verenigingsleven/ sport/cultuur, preventieve zorg faciliteren ontmoeting

4.2.

Versterken zelfredzaamheid

Versterken sociale netwerken, vrijwilligers, mantelzorg, volwasseneneducatie

Bieden vangnet aan inwoners

Vroegtijdig herkennen en signaleren van problemen voorzieningen bieden cliëntondersteuning


Het motto van het thema „Heerenveen bevordert meedoen‟ is „voorkomen is beter...‟. Het thema heeft drie sporen, met de volgende hoofddoelstellingen: 1. Bevorderen dat inwoners actief participeren in de Heerenveense samenleving: meedoen, vroegsignalering en tijdige interventies: dit alles valt onder preventie. 2. Versterken van de zelfredzaamheid van inwoners staat centraal; verder versterken door de toegang tot ondersteuning dicht bij de leefomgeving van de burger te organiseren. 3. Bieden van een vangnet voor inwoners die het (tijdelijk) niet redden.

41

Ad 1 Bevorderen dat inwoners actief participeren in de Heerenveense samenleving Voorkomen is beter. De nadruk ligt op vroegsignalering, tijdige kortdurende interventies en preventief beleid. De eigen verantwoordelijkheid van mensen staat centraal. We stimuleren en faciliteren dat bewoners actief deelnemen aan de samenleving, bv. aan sport en cultuur. Kortom: meedoen. Ook het voorkomen van problemen staat centraal, bijvoorbeeld preventieve gezondheidszorg, preventief jeugdbeleid. We verwachten door preventieve inzet dat er minder mensen een beroep moeten doen op zwaardere en duurdere vormen van ondersteuning en zorg. We hebben vertrouwen in het oplossend vermogen van de samenleving. Daar waar dat kan trekken wij ons terug. In plaats daarvan stimuleren en faciliteren wij initiatieven in de samenleving. Ad 2 De eigen verantwoordelijkheid van mensen staat centraal. De mensen moet regie over hun eigen leven kunnen voeren. Daar waar men dit niet zelf kan moet in eerste instantie een beroep worden gedaan op mensen uit de eigen leefomgeving: familie, buren en vrijwilligers. Om de vraag naar en het aanbod van ondersteuning beter met elkaar te kunnen verbinden wordt de toegang tot voorzieningen dicht bij de burger georganiseerd. Op deze wijze, met een gebiedsgerichte, eenduidige, laagdrempelige en integrale ondersteuning op alle leefgebieden, waarbij zoveel mogelijk naar oplossingen wordt gezocht in de eigen leefomgeving, verwachten wij dat minder professionele ondersteuning nodig zal zijn. Als men professionele ondersteuning nodig heeft dan gaan algemene en collectieve voorzieningen voor op individuele voorzieningen. Van belang is dat wij regie hebben op de toegang tot de door de gemeente bekostigde voorzieningen; om die reden gaan wij binnen de “toegang” de indicatie voor deze voorzieningen voor eigen rekening nemen. Indien nodig kan specialistische kennis worden ingezet. Ad 3 De gemeente biedt een sociaal vangnet voor die inwoners die problemen hebben en er zelfstandig niet uitkomen, ook niet met behulp van het eigen sociale netwerk. Ondersteuning, ook in het vangnet, is altijd gericht op versterking van de zelfredzaamheid. Als er meerdere vormen van ondersteuning nodig zijn vindt coördinatie van zorg plaats volgens het principe 1 gezin, 1 plan, 1 contactpersoon. Over de coördinatie van zorg dient met de netwerkpartners nadere afspraken te worden gemaakt. Om de ondersteuning in het vangnet meer gericht te laten zijn op het versterken van de zelfredzaamheid, dient in de prestatiecriteria van de zorgaanbieders resultaatsturing in plaats van productsturing te worden opgenomen. Dit houdt in dat er een prikkel moet worden ingebouwd om zo min mogelijk zorg(producten) te verlenen in plaats van zoveel mogelijk zorg(producten). De zorg moet gericht zijn op het zo snel mogelijk weer zelfredzaam zijn. Met de komst van de nieuwe taken begeleiding en persoonlijke verzorging uit de AWBZ en de volledige zorg voor jeugd is dit nog meer opportuun geworden. Het doel van de ondersteuning is altijd om de eigen kracht van mensen te versterken.

4.3.

Doelen, resultaten en maatschappelijke effecten

4.3.1. Bevorderen meedoen inwoners ER-doelen 1. Meer ruimte aan initiatieven van bewoners om de leefbaarheid en sociale cohesie te vergroten; 2. Kansrijke ontwikkelingsmogelijkheden voor kinderen en jongeren; 3. Meer inzet op vroegsignalering en preventie om het gebruik van individuele voorzieningen te verminderen; 4. Meer inwoners die cultureel en sportief actief zijn, al dan niet in verenigingsverband.

42

Gerealiseerde resultaten 2014 Transitie AWBZ Voor de wettelijke verantwoordelijkheid van 1 januari 2015 zijn in 2014 52 zorgaanbieders gecontracteerd voor de uitvoering van de zeven nieuwe gemeentelijke percelen (producten) Daarnaast is in het voorbereidingsjaar veel tijd en energie gestoken in het betrekken van onze inwoners voor wat betreft de voorbereiding. Zo zijn roadshows en kennismakingsbijeenkomsten georganiseerd om de overgang van onze inwoners zo laagdrempel mogelijk te laten passeren en geen mensen tussen wal en schip belanden. Transitie Jeugdzorg Eind 2014 zijn de volgende zaken gerealiseerd:  In oktober 2014 heeft u het beleidsplan Zorg voor Jeugd en de Verordening Jeugdhulp vastgesteld;  Er zijn concrete afspraken gemaakt met de kernpartners CJG over de bemensing en de opdracht van de Toegang Jeugd/Centrum voor Jeugd en Gezin;  Er zijn inkoopcontracten afgesloten met aanbieders op het terrein van jeugd met een lichte verstandelijke beperking(LVB), jeugd GGZ, jeugd- en opvoedhulp en gesloten jeugdhup. De extramurale jeugdhulp LVB is lokaal ingekocht, voor het overige hebben de 24 Friese gemeenten gezamenlijk ingekocht;  Het Regiecentrum Bescherming en Veiligheid (voorheen Bureau Jeugdzorg) heeft subsidie ontvangen voor de uitvoering van de jeugdbescherming en –reclassering en Veilig Thuis;  De monitoring is besproken met de Toegang Jeugd en de ICT is zodanig ingericht dat gegevens kunnen worden bijgehouden en opgeleverd t.b.v. monitoring. Jeugdgezondheidszorg (JGZ)  De JGZ werkt gebiedsgericht en heeft daarbij aansluiting gezocht bij de RMC regio‟s;  De JGZ levert als kernpartner in het CJG inzet in de Toegang Jeugd in de vorm van preventiewerkers;  Het contactmoment 14+ (nieuw, door het Rijk voorgeschreven) is ontwikkeld en geïmplementeerd en maakt vanaf 2015 onderdeel uit van het basistakenpakket;  De contactmomenten 0-4 jaar (consultatiebureau) zijn geflexibiliseerd. CJG Speerpunten (uit de nota Integraal jeugdbeleid 2012-2016, thema 3, Preventie, zorg en veiligheid) voor de doorontwikkeling van het CJG zijn gerealiseerd:  Toegang/front office: De organisatie van de Toegang Jeugd als onderdeel van het CJG is beschreven en ingericht. Alle ouders/opvoeders met kinderen in de leeftijd van -9 maanden tot 23 jaar, jongeren en professionals kunnen hier voor advies en ondersteuning als het gaat om opvoeden, opgroeien en gezondheid. Daarnaast biedt het CJG waar nodig de toegang tot de niet vrij toegankelijke jeugdhulp (voorheen 2e lijn);  Samenwerking: Het CJG heeft een coördinerende functie, heeft een centrale rol in preventie en toegang tot jeugdhulp en is versterkt (uitgangspunt één kind/gezin, één plan, één aanspreekpunt).Er wordt in de Toegang Jeugd/het CJG gewerkt conform de in de “Werkplaats integratie 1e lijn” ontwikkelde integrale werkwijze die gericht is op het voeren van casusregie en het versterken van de eigen kracht van de burger. Er is een samenwerkingsconvenant opgesteld en ondertekend waarin de samenwerkingsafspraken tussen de gemeente en de CJG partners vastliggen. Tevens hebben de CJG partners onderling hun samenwerkingsafspraken vastgelegd in een convenant. Er is een ontwikkelagenda gemaakt waarin de gemeente en de CJG partners gezamenlijk optrekken;  Professionalisering: De Toegang Jeugd is zodanig ingericht dat met name de preventiewerkers van het CJG zich in hoofdzaak richten op preventie en vroegsignalering in de woonservicezones ten behoeve van zowel de inwoners als de professionals op de vindplaatsen (scholen, kinderopvang peuterspeelzalen etc) om een zo licht mogelijke interventie in te zetten om zo zwaardere vormen van hulpverlening te voorkomen. Uitvoering vindt plaats in de directe omgeving van het kind;  Aanbod: We ondersteunen ouders/verzorgers en jongeren vanuit het CJG bij vragen of problemen rondom de opvoeding, ontwikkeling en gezondheid van kinderen/jongeren.

43

Integraal Jeugdbeleid Er is uitvoering geven aan de Uitvoeringsprogramma‟s Integraal Jeugdbeleid inzake een aantal focus speerpunten :  Afstemming Passend Onderwijs PO/VO - Zorg voor Jeugd is gerealiseerd. De notitie passend onderwijs is door ons vastgesteld en ter info naar de raad gezonden. Begin 2014 is er OOGO gevoerd met de samenwerkingsverbanden over de ondersteuningsplannen. Het beleidsplan Zorg voor Jeugd is in oktober 2014 vastgesteld. De ondersteuningsplannen van de samenwerkingsverbanden en het beleidsplan Zorg voor Jeugd sluiten op elkaar aan. De nieuwe verordening leerlingenvervoer wordt pas medio 2015 ingevoerd;  Pilot CJG in school (VO/MBO) is doorontwikkeld en eind december 2014 geëvalueerd; Uit de evaluatie is gebleken dat door vroege ondersteuning en aanwezigheid in de school en ook in de klas, jongeren beter hun problemen kunnen hanteren, er minder schooluitval is en er minder snel een beroep wordt gedaan op zwaardere zorg;  Aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt; Vanuit het platform Onderwijs en Arbeidsmarkt dat begin 2014 is opgezet is er één plek waar alle zaken rondom onderwijs –arbeidsmarkt worden besproken. Alle drie de O‟s zijn hierin vertegenwoordigd. Vanuit dit platform is er de werkgroep „kwetsbare jongeren‟ opgezet met vertegenwoordigers uit het VSO, praktijkonderwijs, MBO entreeopleiding, het jongerenpunt en het RMC. Het doel is om voor jongeren die geen startkwalificatie kunnen halen maar wel leerbaar zijn, een gezamenlijk project op te starten. In 2015 wordt dit vervolgd;  Monitoren Voor- en vroegschoolse educatie; Kinderen van 2-6 jaar kunnen zich zo optimaal mogelijk ontwikkelen om zonder (taal)achterstand de onderwijsloopbaan te kunnen beginnen. Met de voorschoolse voorzieningen en het PO zijn lokaal afspraken gemaakt over doorlopende leerlijnen voor kinderen met een (dreigende) achterstand;  Actief burgerschap jongeren; Het speerpunt Actief burgerschap wordt voorlopig door de scholen en Caleidoscoop zelf opgepakt;  Monitoring jeugdbeleid; Er worden per focus of going concern speerpunt wel kwantitatieve gegevens verzameld maar er zijn nog geen concrete indicatoren voor het hele domein opvoeden en opgroeien. Veranderagenda sociaal domein 2013/2014: MR  Ter versterking eigen kracht is gestart met een wijkkrachtscan die enerzijds de ondersteuningsbehoefte in een wijk of dorp bevat en anderzijds de wijkkracht; doel is op basis van deze analyse met inwoners en professionals te werken aan versterken van eigen kracht en daarmee verbeteren van gezondheid, leefbaarheid en participatie;  Om inwoners te ondersteunen bij het zoeken naar oplossingen voor hun ondersteuningsvragen is een digitaal sociaal loket ontwikkeld. Dit loket voorziet in informatie en advies, een sociale kaart en een marktplaats voor vraag en aanbod van ondersteuning in het sociaal domein;  Versterking van vroegsignalering en preventie is een belangrijk onderdeel van de beleidsplannen op de verschillende leefdomeinen; deze worden in 2015 omgezet in uitvoeringsplannen met concrete resultaten en acties; Op het gebied van Jeugd is de preventie en vroegsignalering versterkt via de inzet van CJG op school zowel in het VO en MBO als in het PO. Inzetten van preventie enerzijds en eerder signaleren van ondersteuningsbehoefte anderzijds moet leiden tot minder druk op maatwerkvoorzieningen;  Verschuiving van individuele naar algemene voorzieningen; een deel van de verschuiving is gerealiseerd onder ander op het gebied van de huishoudelijke hulp. Daarnaast is gestart met een pilot algemene voorzieningen Awbz en is voorzien in een inlooppunt GGZ. Ook in het aanbod voor de Jeugd vindt verschuiving plaats van maatwerkvoorzieningen naar vrij toegankelijke lichte voorzieningen;  De gebiedsgerichte toegang tot ondersteuning en zorg functioneert per 1-1-2015 zodat inwoners en met name nieuwe cliënten er terecht kunnen met al hun vragen op het gebied van ondersteuning en zorg. Hiermee is een integrale en wijkgerichte toegang voor alle ondersteuning en zorg gerealiseerd. Er zijn 2 deelprojecten: een toegang voor jeugd en ouders (zie hieronder bij CJG) en een toegang voor volwassenen door de meitinkers;  In het vangnet vindt casusregie plaats bij langdurige en complexe begeleiding vanuit een methodische aanpak van 1 plan, 1 gezin; dit zal komend jaar worden doorontwikkeld. De methodiek van op- en afschalen en afstemming tussen de diverse geledingen die

44

   

ondersteuning bieden, lokaal en regionaal; Er is een integrale afweging aan uw raad voorgelegd met ombuigingsmaatregelen met als doel de nieuwe taken in het kader van de drie Decentralisaties binnen de beschikbare middelen uit te voeren. De sturingsmogelijkheden van uw raad zijn hierbij maximaal benut; Er is een inkoopstrategie opgesteld met als doel beter te kunnen sturen op resultaten en innovatie; dit vraagt nog doorontwikkeling. Er is daarbij aangestuurd op scherpe tarieven om een deel van de ombuigingstaakstelling te realiseren; Er is een Communicatiestrategie ontwikkeld en communicatiekalenders zijn uitgevoerd om inwoners en andere betrokkenen optimaal te informeren; Er zijn risico-analyses opgesteld en maatregelen om deze optimaal te beheersen.

Programma 3 Decentralisaties  De zorgcontinuïteit voor bestaande cliënten (cliënten die in 2014 zorg ontvingen en per 2015 onder de verantwoordelijkheid van de gemeente vallen) is geregeld;  Gedurende het hele proces van voorbereiding van de 3D‟s is er gecommuniceerd met inwoners, cliëntorganisaties, instellingen e.d. Cliënten zijn individueel geïnformeerd, soms ook in een persoonlijk gesprek;  Voor het leveren van de nieuwe maatwerkvoorzieningen zijn contracten afgesloten met zorgaanbieders. Daarbij is scherp ingekocht, voor zover dat mogelijk was;  Om de nieuwe taken budgettair neutraal uit te kunnen voeren heeft u ingestemd met een ombuigingspakket van € 6 miljoen (notitie integrale afweging beleid en budgetten sociaal domein);  Er is een privacy convenant opgesteld waarin het zorgvuldig omgaan met persoonlijke gegevens geregeld is;  We hebben zoveel mogelijk taken zelf voorbereid. Dat past bij het afgesproken uitgangspunt: lokaal, tenzij. Voor de taken die we niet lokaal kunnen uitvoeren of waar samenwerking verplicht is, zijn afspraken gemaakt met de andere Friese gemeenten om dit gezamenlijk op te pakken. De gemeente Leeuwarden voert deze taken namens de Friese gemeenten uit. Hiervoor is een lichte GR in het leven geroepen;  De begrotingsposten zijn aangepast op de nieuwe taken. Dit is zodanig gebeurd dat de gewenste verschuiving van zware naar lichte zorg direct zichtbaar is. De uitvoeringskosten zijn verwerkt in de begroting 2015. De benodigde extra formatie voor de uitvoering van de nieuwe taken is geregeld. De benodigde ICT-systemen zijn aangeschaft en aangepast. Sportparticipatie In 2012 en 2013 is de participatie over de gehele gemeente gemeten, niet gespecificeerd per wijk. In 2014 is dit per wijk gespecificeerd en dit wordt in voorjaar 2015 wederom uitgevoerd. Vanaf september 2014 is er al wel extra ingezet op de wijken die lager dan gemiddeld gescoord hebben. De combinatiefunctionarissen hebben op de basisscholen in deze betreffende wijken meer inzet gepleegd evenals de ondersteuning door ALO en CIOS. Verder zijn in deze wijken nadrukkelijk de sportverenigingen betrokken bij naschoolse sportactiviteiten. Diverse verenigingen maken gebruik van elkaars faciliteiten, dit is met name gericht op gezamenlijk gebruik van speelvelden: dit is vastgelegd in overeenkomsten tussen gemeente en betreffende verenigingen. Bij v.v. Heerenveense Boys verzorgt een groep cliënten van Talant de dagelijkse schoonmaakwerkzaamheden en eenvoudig onderhoud. Deze werkzaamheden worden inmiddels ook uitgevoerd op het naastgelegen complex dat Stichting Sporthal Blauw Wit in beheer heeft. Verenigingen en stichtingen op het gebied van talentontwikkeling maken gebruik van gezamenlijke faciliteiten op sportief en medisch gebied: krachttraining, fysiotherapie ed. Deze faciliteiten worden mogelijk gemaakt door Topsport Noord. Bij vijf sportverenigingen zijn activiteiten opgezet om mensen met een beperking en niet bewegers te activeren: - Basketbalvereniging Dyna - Tennisvereniging Ten Woude - Voetbalvereniging Heerenveense Boys

45

-

Zwem- & waterpolovereniging HZ&PC Atletiekvereniging AV Heerenveen

Van de 32 basisscholen zijn de combinatiefunctionarissen actief op 31 scholen. Alleen de St. Jozefschool (Bisschop Möller Stichting) participeert nog niet in het project “Scoren voor Gezondheid”. Het doel is dat deze school in 2015 aan gaat sluiten. Verder is het Speciaal Onderwijs onderdeel geworden van het project. Beugelproject Diverse jongeren van de Beugel met een afstand tot de arbeidsmarkt en soms verslavingsproblematiek zijn in Sportstad Heerenveen (door een samenwerking tussen Sportstad en het jongerenwerk van VNN) gestimuleerd om terug te keren naar scholing of werk en weer actief te participeren in de samenleving. Dit heeft plaatsgevonden in de vorm van een project waarbij opnieuw structuur krijgen en bewegen - door middel van samen ontbijten, samen discussiëren en samen sporten – centraal staan. Jongerenraad De jongerenraad heeft zich tot eind 2014 actief ingezet voor verschillende activiteiten in de gemeente. Eind 2014 heeft de jongerenraad echter besloten zichzelf op te heffen. Vanuit de gemeenteraad is een werkgroep gevormd die gaat kijken op welke wijze jongeren in de toekomst betrokken worden bij het gemeentelijke beleid en de politiek. Gemeentelijk Jeugd- en Alcoholbeleid Er is vanaf mei 2014 een start gemaakt met de uitvoering van het gemeentelijk beleid inzake preventie en voorlichting. Dit vindt plaats op onder andere scholen, jongerencentra en bij sportverenigingen. Daarnaast is een extern bureau ingeschakeld die leeftijdgrenzencontroles uitvoert bij diverse gelegenheden waar alcohol geschonken wordt. Bij overtredingen zijn betrokken instanties aangesproken maar ook positieve bevindingen zijn kenbaar gemaakt. Cultuureducatie In het jaar 2014 is wederom vorm gegeven aan Cultuureducatie op grond van de overeenkomst met Ateliers Majeur. Als centrale locaties gelden De Heerenveense School en de Rinkelbom. Nagenoeg alle basisschoolleerlingen hebben deelgenomen aan de diverse onderdelen van het cultuureducatie programma. 2014 is daarnaast benut om ook het bereik in het Voortgezet Onderwijs te vergroten. Ook de scholen in het nieuwe grondgebied van de gemeente Heerenveen zijn betrokken bij Cultuureducatie. Onder aansturing van de Combinatiefunctionaris Cultuur heeft daarnaast een intensieve samenwerking plaatsgevonden met diverse andere culturele instellingen en verenigingen. De resultaten van Cultuureducatie zijn zeer bevredigend. Bibliotheek De vestigingen van de bibliotheek in Heerenveen, Jubbega en Akkrum (en de schoolbibliotheken in de gemeente) maken deel uit van de Stichting Bibliotheken Mar en Fean (voorheen Bibliotheken Súdwest) waartoe ook de bibliotheekvestigingen van Súdwest-Fryslân en de Friese Meren behoren. In het jaar 2014 heeft er een verbouwing bij de bibliotheek in Akkrum plaatsgevonden en is deze bibliotheek geoptimaliseerd. Museum Willem van Haren Museum Willem van Haren is het Museum voor Cultuurhistorie in de gemeente Heerenveen. Het Historisch Informatiepunt waarvoor het Museum de verantwoording draagt is ondergebracht in de Bibliotheekvestiging in Heerenveen. Heerenveense School In de Heerenveense School waren in 2014 Museum Willem van Haren, Ateliers Majeur en de VVV/ANWB gehuisvest. Begin 2014 heeft het ANWB-kantoor echter alternatieve huisvesting gevonden. Door veranderingen in de lokale toeristische informatievoorziening kwam de toekomst van de VVV op losse schroeven te staan en heeft de stichting eind 2014 haar werkzaamheden beëindigd. De toeristische informatievoorziening vindt vanaf 2015 op andere wijze plaats.

46

Leefbaarheid en Meedoen/Versterken Eigen Kracht Vanuit de subsidiebudgetten “Leefbaarheid en Meedoen” en “Versterken Eigen Kracht” is in 2014 een eenmalige financiële bijdrage geleverd aan tal van (culturele, sportieve) activiteiten en acties die de participatie van inwoners aan de samenleving en het versterken van de eigen kracht vergroten. Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 In de raad van 24 november is het Wmo & gezondheidsplan 2015–2018 „Iedereen doet mee‟ vastgesteld. In deze raad is tevens de Wmo-verordening 2015 en verder vastgesteld. Maatschappelijke effecten  CJG: Door de toename van preventief werken en vroegsignalering is de aanname dat er minder beroep gedaan op specialistische, niet vrij toegankelijke hulp. Dit is nu nog niet meetbaar en merkbaar. Door monitoring zal dit de komende jaren zichtbaar worden.  Gezondere leefstijl van jongeren en volwassenen door het voeren van een integrale aanpak van sport, welzijn en zorg. Volgens de meest recente gegevens (eind 2012) van de GGD liggen de percentages van ervaren gezondheid goed/uitstekend van onze inwoners rond het provinciale gemiddelde (geen significante afwijkingen, bron: GGD). In 2014 is er geen daling in de percentages van ervaren gezondheid.  De participatie van kinderen en jongeren is verhoogd op het gebied van sport en cultuur.

4.3.2. Versterken van de zelfredzaamheid van inwoners staat centraal ER-doelen 1. minder jeugdigen die te kampen hebben met onderwijsachterstanden; 2. meer inwoners die hun sociale netwerk versterken en steun krijgen uit dit netwerk; 3. meer inwoners die zich belangeloos inzetten voor andere inwoners, i.c. meer mantelzorgers en vrijwilligers; 4. meer vluchtelingen die zich sociaal en maatschappelijk kunnen redden; 5. eerder signaleren van problemen bij inwoners, zodat er sneller hulp op maat kan worden gegeven die minder zwaar is; 6. Toegang dichter bij de leefomgeving van de burger organiseren. Gerealiseerde resultaten 2014  Afronding Pilot project „Meedoen in Heerenveen‟ (AWBZ-decentralisatie);  Continueren pilot De Kempenaer, „Meedoen in Midden‟ (AWBZ-decentralisatie);  Realiseren Digitaal Informatieloket met Sociale Kaart en platform vraag en aanbod WeHelpen (www.heerenveenhelpt.nl) ;  Oplevering wijkkrachtscan;  Er zijn vorig jaar 56 nieuwe indicaties voor voor- en vroegschoolse educatie (VVE) afgegeven en op 1 oktober 2014 zaten er 60 VVE kinderen op een VVE- peuterspeelzaal. Het bereik van 2,5 tot 4-jarigen peuters met een te verwachte (taal) achterstand is gestegen. De reden van deze stijging wordt nu besproken met de JGZ;  Het aantal peuters die op een reguliere peuterspeelzaal zitten is toegenomen;  De gerealiseerde samenwerking tussen Stichting Leergeld, Jeugdsportfonds en Jeugdcultuurfonds heeft geleid tot meer deelname aan sport-, cultuur- en schoolactiviteiten. Maatschappelijke effecten Meer vrijwilligers zetten zich in voor andere inwoners:  24 % van de inwoners doet vrijwilligerswerk;  17 % van de inwoners verleent mantelzorg;  Vroegtijdig signaleren en aanpakken van (taal) achterstanden bij peuters vergroot de kans dat kinderen een betere start maken op de school;  Kinderen uit armoedegezinnen krijgen mogelijkheden om deel te nemen aan sport, cultuur of school zonder dat er een financiële drempel is.

47

4.3.3. Bieden van een vangnet voor inwoners die het (tijdelijk) niet redden. ER-doelen 1. meer cliënten die ondersteuning krijgen vanuit het uitgangspunt: 1 kind, 1 gezin, 1 plan, 1 contactpersoon, 1 mandaat; 2. minder cliënten in de hulpverlening die tussen wal en schip vallen door betere afstemming tussen hulpverleners onderling; 3. minder gebruik van individuele voorzieningen en meer gebruik van algemene en collectieve voorzieningen; 4. minder doorverwijzingen naar specialistische hulpverleners; 5. meer zorgarrangementen op maat waarbij ook gebruik wordt gemaakt van het sociale netwerk en vrijwilligers; 6. meer gebruik maken van vrijwilligers bij het ondersteunen van mensen; 7. de bijstandscliënten kunnen in 2016 uit de rijksbijdrage worden betaald; 8. minder inwoners met problematische schulden; 9. meer zorgarrangementen op maat waarbij ook gebruik wordt gemaakt van het sociale netwerk en vrijwilligers. Gerealiseerde resultaten 2014  De toegang en samenwerking onderling van maatschappelijke (vrijwilligers) instellingen is verhoogd mede door de inzet binnen de Regiegroep armoede;  Er is een verbeterplan MAU opgesteld om zorg te dragen dat het aantal bijstandscliënten daalt en in 2017 uit de rijksbijdrage kan worden betaald.  De deelnemers van de Regiegroep armoede zijn en blijven actief betrokken bij de wijze waarop bewoners zijn geïnformeerd over de gevolgen van de drie decentralisaties en wetswijzigingen in werk en inkomen;  Het aantal budgetmaatjes die vrijwillig inwoners met schulden ondersteunen of voorkomen dat er (meer) schulden komen is toegenomen;  De inzet van Vluchtelingenwerk, de Barones, Humanitas, Stichting Leergeld e.d. is uitgebreid naar (geharmoniseerd) voor de nieuwe gemeente Heerenveen;  De taakstelling om asielzoekers te huisvesten is grotendeels bereikt;  We hebben beeld en geluid bij schrijnende situaties van uitgeprocedeerde asielzoekers en kinderen en boeken hierin soms succes bij de staatssecretaris.

48

4.4 Wat heeft dat gekost Begroot primitief 2014

THEMA 4



Lasten 124

WMO-beleid

0

0

1

-1

245

Kunstzinnige Vorming

269

269

194

74

260

Posthuis Theater

782

854

834

20

261

Sport

412

501

522

-21

263

Eenmalige subsidies

46

82

82

0

265

Cultureel en recreatie

2.131

2.210

2.230

-21

269

Maatschappelijke dienstverlening

1.009

1.216

1.173

44

275

Jeugdwerk

66

62

56

5

277

Peuterspeelzaalwerk

550

510

503

7

290

Onderwijskansenbeleid

517

369

338

31

295

Volksgezondheid

2.109

2.168

2.136

32

342

Leerlingenvervoer

621

631

522

108

361

Bijstandsverlening

19.349

20.464

20.342

121

362

Gemeentelijk minimabeleid

1.350

1.621

1.780

-158

370

WMO Totaal Lasten

6.197

6.098

5.892

207

35.406

37.054

36.606

448

Baten 245

Kunstzinnige Vorming

264

264

269

5

260

Posthuis Theater

572

572

570

-2

265


0

269


290

Onderwijskansenbeleid

342

Leerlingenvervoer

2

2

0

-1

361

Bijstandsverlening

17.473

18.538

18.818

281

362

Gemeentelijk minimabeleid

370

WMO

2

2

2

20

20

24

4

461

313

295

-19

19

19

22

4

974

974

994

20

Totaal Baten

19.786

20.703

20.994

291


-15.620

-16.351

-15.612

739

Lasten 265

Cultureel en recreatie Totaal Lasten

2

2

2

0

2

2

2

0 0

Baten 124

WMO-beleid

0

0

0

263

Eenmalige subsidies

0

36

36

0

265


2

2

0

-2

269


0

60

60

0

361

Bijstandsverlening

0

0

1

1

Totaal Baten

2

98

97

-2

0

96

94

-2


-15.620

-16.255

-15.518

737

Product 342 Leerlingenvervoer De uitgaven voor het leerlingenvervoer € 108.000 binnen de raming. Deze uitkomst vloeit met name voort uit de aanbesteding in 2012. Product 361 Bijstand In 2014 waren navolgende middelen voor de financiering van de bijstand beschikbaar:  Rijksbijdrage Wet Buig (bijstand) € 17,8 miljoen  Besluit bijstand zelfstandigen, Terugvordering en verhaal, c.a. € 0,7 miljoen  Meerjarige aanvullende uitkering € 0,3 miljoen € 18,8 miljoen  Eigen middelen Heerenveen € 1,8 miljoen Beschikbaar € 20,6 miljoen  Uitkeringen (inclusief bedrijfsvoering) € 20,2 miljoen Batig saldo 2014 € 0,4 miljoen Voorjaar 2014 heeft Heerenveen een aanvraag ingediend voor een Meerjarige Aanvullende Uitkering (MAU). Het Ministerie heeft onze aanvraag voor de periode 2014, 2015 en 2016 toegekend. In de jaarrekening leidt dit tot een bate van € 285.834 (in de begroting was al

49

rekening gehouden met een bedrag van € 70.000. De inkomsten uit de MAU dragen bij aan het batig saldo in deze jaarrekening. Met de toekenning van de M.A.U. heeft Heerenveen de verplichting om een Verbeterplan uit te voeren. Dat Verbeterplan moet leiden tot een kostendekkende uitvoering. De Minister keert de M.A.U. pas daadwerkelijk aan ons uit, als voldaan wordt aan de voorwaarden uit het Verbeterplan. Hierdoor ontstaat voor Heerenveen een risico indien onverhoopt niet wordt voldaan aan die voorwaarden. Per einde 2014 beloopt het risico ruim € 285.000. In de ontwikkeling van de kosten is de dalende lijn van de afgelopen jaren in 2014 gestabiliseerd. Vanaf 2011 is de tekort-ontwikkeling als volgt:  2011 15,3 %  2012 10,7 %  2013 9,0 %  2014 9,1 % (inclusief herindeling/grenscorrectie) Gemiddelde uitkering 2014 op basis van de uitkeringsadministratie: € 14.616. Vanaf 2010 heeft de gemiddelde prijs van een uitkering zich als volgt ontwikkeld:  2010 € 14.944  2011 € 14.535  2012 € 15.101  2013 € 15.137 De lagere gemiddelde uitkering in 2014 duidt erop dat de inkomsten uit deeltijd arbeid zijn toegenomen. Product 362 Minimabeleid Product Minimabeleid sluit het jaar af met een nadeel van € 154.000, voornamelijk als gevolg van mééruitgaven bijzondere bijstand, voornamelijk door toename van het aantal vragen voor bijzondere bijstand voor de kosten van bewindvoering. In 2014 zijn voor Bijzondere bijstand 5.067 aanvragen afgehandeld tegenover 3.867 in 2013 en 2.779 in 2012. Product 370 Wet maatschappelijke ondersteuning Het batig saldo van ruim € 226.000 op de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning ontstaat met name op het onderdeel Huishoudelijke hulp. Dit batig saldo is ontstaan door een te ruime raming als gevolg van de herindeling.

50

4.5 Incidentele lasten en baten Incidentele lasten en baten thema 4: Heerenveen bevordert meedoen en ondersteunt x € 1.000

Product Omschrijving 001 Veranderagenda sociaal domien 263 Versterken eigen kracht 265 Museum Willem van Haren 269 Leestand MFA De Kompanije 361 Effect toekenning MAU - bijstand Totaal lasten

Document Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 Verantwoordings- en Perspectiefnota 2012 Raadsbesluit 30 juni 2014 Jaarrekening 2014

Bedrag -150 -36 -33 -60 -208 -487 x € 1.000

Product Omschrijving 263 Bijdr. Reserve oud papier (eigen kracht) 269 Leestand MFA De Kompanije 361 Effect toekenning MAU - bijstand Totaal baten

Document Raadsbesluit 30 juni 2014 Raadsbesluit 30 juni 2014 Jaarrekening 2014

4.6 Totaal middelen

Heerenveen bevordert meedoen en ondersteunt 0

1


21.091


-36.608


x € 1.000

De bedragen van de uitgaven en inkomsten exploitatie bestaan uit de componenten: Gerealiseerd saldo van lasten -36.606 Mutatie reserves

-2

Totaal Gerealiseerd saldo van baten Mutaties reserves Totaal

-36.608 20.994 97 21.091

51

Bedrag 36 60 208 304

52

Thema 5: Heerenveen stimuleert duurzaamheid !

5.1


Onder dit thema vallen alle activiteiten die leiden tot een verbetering van de duurzaamheid van Heerenveen. Gehanteerde kernbegrippen bij Duurzaam zijn naast grote houdbaarheid en lange bruikbaarheid, ook een goede kwaliteit en respect voor het leefmilieu van toekomstige generaties. Dit thema is niet alleen gericht op heden en toekomst, maar ook op het verleden: - Onderliggende doelen gericht op heden en toekomst, kennen twee sporen: het bieden van een beter milieu en een duurzamer ontwikkeling van Heerenveen; - Onderliggende doelen gericht op het verleden, betreffen de waardering van duurzame bewijzen uit het verleden in relatie tot cultuurhistorie en archeologie. Heerenveen stimuleert duurzaamheid

Heerenveen verbetert het milieu

Energie

Water

Microklimaat

Gericht op heden en toekomst

Heerenveen groeit duurzaam

Heerenveen is trots op haar historie

Duurzaamheid als facet beleid: aandacht voor duurzaamheid bij uitvoering van alle taken : Makelaarsfunctie

Duurzame elementen uit het verleden, identiteit Heerenveense samenleving

Gericht op toekomst

Gericht op verleden

53

5.2


Thema Heerenveen stimuleert duurzaamheid ! heeft 3 sporen. De hoofddoelstellingen voor de aankomende jaren zijn: 1. Heerenveen houdt focus op het milieu; 2. Heerenveen is bewust bezig met duurzaamheid; 3. Heerenveen is trots op haar historie. 1. Heerenveen werkt actief aan de verbetering van het milieu. We hebben 3 speerpunten: a) Energie/klimaat Heerenveen wil kansen aangrijpen als deze zich voordoen in de uitvoering van haar taken op het gebied van energie en het klimaat. Heerenveen wil haar eigen energieverbruik verminderen en zoveel mogelijk overschakelen naar het gebruik van duurzame energie. De gemeente heeft een voorbeeldfunctie en stimuleert bedrijven, instellingen en bewoners om dit ook te doen, bijvoorbeeld d.m.v. voorlichting en activiteiten; b) Water Heerenveen is voorloper in de uitvoering van haar taken op het gebied van water en grijpt kansen aan om dat te blijven; c) Microklimaat Heerenveen streeft naar een gebiedsgerichte milieukwaliteit. Dit heet ook wel microklimaat en betekent dat we de milieukwaliteit afstemmen op de functie van een gebied. We zien microklimaat als de focus die we in het milieubeleid hanteren. 2. Heerenveen wil meer aandacht voor het aspect duurzaamheid bij alle werkzaamheden van de gemeente. Heerenveen streeft naar de verwezenlijking van de millenniumdoelstellingen. Maatschappelijk verantwoord inkopen is een van de speerpunten. 3. We zijn trots op de geschiedenis van Heerenveen als veenkolonie en willen de cultuurhistorie van Heerenveen versterken en uitdragen. De overgebleven elementen uit het verleden dragen bij tot de identiteit van de Heerenveense samenleving.

5.3

Beleidsmatige ontwikkelingen

Uitvoeringsprogramma Duurzaamheid Het programma voor de komende jaren is voorbereid.

5.3.1 Heerenveen verbetert het milieu – energie ER-doelen 1. Minder energieverbruik door de gemeente; 2. Zelf meer duurzame energie opwekken; 3. Minder energieverbruik door het woningbestand; 4. Betere bewustwording bij bevolking en bedrijfsleven om energie te besparen en duurzame energie te gebruiken. Gerealiseerde resultaten 2014 Light Challenge Voorbereiding Light Challenge is succesvol afgerond. Light Challenge 2015 is dit voorjaar van start gegaan met een spectaculaire bijeenkomst in de RK kerk in Heerenveen. Dit project loopt tot de zomer van 2015. Openbare verlichting Uitschakelplan OV is voor 80% uitgevoerd. Tot nu toe is reeds een groot aantal (ca. 1.500 (doel 2.000) lichtmasten uitgeschakeld, het overige deel volgt in 2015.

54

Energieverbruik In 2014 hebben de gemeentelijke gebouwen en 5 grootverbruik rioolgemalen gezamenlijk minder elektra en gas verbruikt dan in 2013. Hier zijn verschillende oorzaken voor aan te wijzen. Enerzijds door factoren waar wij zelf invloed op hebben zoals het doorvoeren van energiebesparende maatregelen of het afstoten van gebouwen als de Brandweerkazerne en anderzijds door factoren zoals het weer. Hoe kouder het jaar hoe meer gasverbruik en bij veel regen maken de rioolgemalen meer uren. Elektra Grootverbruik De grootverbruik aansluitingen zijn het gemeentehuis, Werkstate, het Posthuis theater, de parkeergarage, de gemeentewerf en een vijftal grote rioolgemalen. Per saldo is er door deze locaties in 2014 minder elektra verbruikt en vanaf 2008 is de gemiddelde jaarlijkse besparing 4,3% Kleinverbruik/A123 Veel gemeentelijk energieverbruik vindt plaats via kleinverbruik/A123 aansluitingen. Dit zijn kunstwerken, straatmeubilair, rioolgemalen, openbare verlichting, etc. Het aantal is in 2014 gedaald van 852 naar 809. Gas Het gasverbruik is in 2014 vergeleken met voorgaande jaren bij zowel de grootverbruik als de kleinverbruik aansluitingen fors afgenomen. De oorzaak hiervan ligt in de afmelding van de 3 brandweerkazernes en het warme jaar. Opwekking duurzame energie Op dit moment zijn het dak van het gemeentehuis en de gemeentewerf gedeeltelijk voorzien van pv-panelen. Er is een start gemaakt met een projectplan om de gemeentelijke gebouwen te voorzien van pv-panelen. Besluitvorming door ons college zal plaatsvinden in 2016. Uw raad wordt hierover te zijner tijd geïnformeerd. Maatschappelijke effecten Light Challenge bevordert bewustwording en acceptatie anders verlichten. Openbare verlichting Uitschakelplan: Af en toe wel klachten, maar over het algemeen wordt het wel begrepen. Energie Het uitschakelen van lichtmasten heeft direct maatschappelijk effect; zowel positief als negatief. Er zijn mensen die het jammer vinden dat lichtmasten uitgeschakeld worden, maar er zijn er ook die het begrijpen of toejuichen. Vanwege de vermindering van het energieverbruik is minder broeikasgas door energiecentrales uitgestoot. Minder broeikasgas en donkerte is goed voor het milieu en daarmee het maatschappelijk effect. Een ander maatschappelijke effect is dat er minder geld aan energie is uitgegeven. Dit geld wordt bespaard en/of anders maatschappelijk ingezet.

5.3.2 Heerenveen verbetert het milieu – water ER-doelen 1. Beter voldoen aan de landelijke hergebruik- en rioleringsdoelstellingen; 2. Meer bevorderen van gescheiden afvalstromen; 3. Meer ecologische kwaliteit oppervlaktewateren; 4. Minder wateroverlast voor burgers en bedrijven; 5. Minder afvoer van afvalwater naar de waterzuivering en meer infiltratie of afvoer van regenwater naar oppervlaktewater.

55

Gerealiseerde resultaten 2014 Op diverse plaatsen is riool vervangen, gerenoveerd of gerepareerd. Te denken aan onder andere rioolvervanging op De Akkers, waarbij ook een regenwaterriool is aangelegd. Hierdoor worden waterstromen gescheiden en hergebruikt (teruggebracht in natuur). Dit resulteert ondermeer in lagere afvoer naar de rioolwaterzuivering, waardoor het zuiveringsrendement verbetert. Maatschappelijke effecten Door goed rioolbeheer wordt de afvoer van stedelijk afvalwater naar de rioolwaterzuivering gewaarborgd (belangrijk voor de gezondheid), maar wordt er ook voor gezorgd dat onze stedelijke omgeving t.a.v. hevigere toekomstige regenval “klimaatproof” is. Dit leidt tot minder of geen hinder en/of overlast in de toekomst. Met het scheiden van afvalwaterstromen wordt een schonere leefomgeving bewerkstelligd.

5.3.3 Heerenveen verbetert het milieu – microklimaat ER-doelen 1. meer gebiedsgerichte beïnvloeding van het microklimaat (bodem, geluid, geur, etc.); 2. minder zwerfafval in Heerenveen; 3. meer afvalscheiding. Gerealiseerde resultaten 2014  De beide proefprojecten aangaande een verbeterde afvalscheiding in de Knipe en de Heide, zijn in februari 2014 gestart en worden in 2015 geëvalueerd. Mogelijk zal dit leiden tot een verdere uitrol over de gehele gemeente;  Met het terugbrengen van de frequentie van de inzameling van gft-afval is in december 2014 een start gemaakt;  De raamovereenkomst voor de extra aanpak van zwerfafval is ondertekend en de verdere uitwerking ervan is gestart. Maatschappelijke effecten  Afval: een betere afvalscheiding waarmee invulling wordt gegeven aan de in het programma VANG (Van Afval Naar Grondstof) opgenomen doelstelling : naar 75% scheiding van het huishoudelijk afval in 2020 om daarmee maximaal in te zetten op hergebruik van verschillende componenten uit het huishoudelijk afval. In 2013 hebben alle gemeenten in Friesland in samenwerking met Omrin, door het unieke concept van bron- en nascheiding van diverse afvalcomponenten, een gemiddeld scheidingspercentage gerealiseerd van 64,5%.  Zwerfvuil: een schonere leefomgeving.

5.3.4 Heerenveen groeit duurzaam ER-doel 1. meer aandacht voor duurzaamheid bij alle werkzaamheden van de gemeente.

5.3.5 Cultuurhistorische kwaliteiten ER-doelen 1. behoud aandacht voor het versterken van bestaande cultuurhistorische kwaliteiten; 2. bescherming van groene gemeentelijke monumenten (bomen). Gerealiseerde resultaten 2014 Monumentale bomen In 2014 zin met ondersteuning van vrijwilligers van de plaatselijke afd. van de Bomenstichting

56

alle waardevolle en monumentale bomen in de nieuwe delen van de gemeente geïnventariseerd en geregistreerd. De nieuwe bomenlijst zal in 2015 geharmoniseerd/vastgesteld worden. Cultuurhistorisch erfgoed In 2014 is een eerste serie van 93 objecten formeel aangewezen als gemeentelijk monument. De aanwijzingsprocedure voor de overige 200 objecten die nav de Nota Cultuurhistorisch Erfgoed zijn geïnventariseerd als cultuurhistorisch waardevol, zal in 2015 worden afgerond. Daarnaast heeft de gemeente de corporatie Accolade bijgestaan met cultuurhistorische kennis in het renovatie project van de woningen aan de Compagnonstraat en Van Dekemalaan in Heerenveen. Het jaar 2015 zal in het teken staan van harmonisatie cultuurhistorisch erfgoedbeleid. Het beleid van de oude gemeente Heerenveen zal daarbij als leidraad worden gehanteerd. Archeologie/verdiepingsslag FAMKE In 2010 heeft gemeente Heerenveen een overeenkomst gesloten met de provincie Fryslân inzake een archeologische verdiepingsslag FAMKE (Friese Archeologische Monumentenkaart Extra). In het onderzoeksvoorstel zijn verschillende deelonderzoeken benoemd. In 2014 zijn diverse deelonderzoeken uitgevoerd en afgerond. De (beleidsmatige) vertaling hiervan op FAMKE, zal in 2015 verder worden opgepakt. Dit geldt naar verwachting ook voor het deelonderzoek inzake de vervening- c.q. ontstaansgeschiedenis van de gemeente. Maatschappelijke effecten Monumentale bomen Behoud en bescherming van waardevolle/monumentale bomen en hun waarde voor de ruimtelijke en landschappelijke kwaliteit. Cultuurhistorisch erfgoed Versterken van de identiteit van Heerenveen door behoud van cultuurhistorisch erfgoed. Archeologie/verdiepingsslag FAMKE Het resultaat is een vollediger en gedetailleerder Friese Archeologische Monumentenkaart Extra (FAMKE). FAMKE fungeert als een archeologisch beleidsinstrument om enerzijds archeologische waarden te beschermen en anderzijds te besparen op wettelijk verplichte archeologische onderzoekskosten, bij toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen.

57

5.4 Wat heeft dat gekost THEMA 5




Lasten 111

Cultuurhistorie

25

25

31

128

Milieu- en leefomgevingsbeleid

25

43

46

-3

230

Afvalinzameling

5.196

5.251

5.111

140

232

Riolering

3.886

4.442

4.006

435

235

Begraafplaatsen

140

214

216

-2

330

Milieuvergunningen en handhaving

367

477

329

148

9.639

10.451

9.739

712 29

Totaal Lasten

-6

Baten 128


0

17

46

230

Afvalinzameling

5.317

6.466

6.506

40

232

Riolering

4.187

4.417

4.271

-146

235

Begraafplaatsen

300

160

191

31

330

Milieuvergunningen en handhaving

0

39

39

0

Totaal Baten

9.804

11.099

11.054

-45


164

648

1.315

667

Lasten 128


0

42

42

0

230

Afvalinzameling

0

273

455

-182

0

314

496

-182

Totaal Lasten Baten 128


230

Afvalinzameling

235

Begraafplaatsen Totaal Baten Gerealiseerd resultaat

0

67

67

0

128

0

0

0

0

74

74

0

128

141

141

0

128

-173

-355

-182

293

475

959

485

Product 230; Afvalinzameling De lagere lasten zijn met name een gevolg van lagere kosten voor inzameling en verwerking van huishoudelijk afval. Het totaal aan lagere lasten en hogere baten hebben geleid tot een extra storting in de egalisatiereserve. Product 232; Riolering In de tarieven van de riolering wordt ook de btw-druk meegenomen als kostenpost. Bij de berekening van de btw voor 2014 is rekening gehouden met een btw-druk van € 301.000. De werkelijke btw druk over 2014 bedraagt € 590.000 inclusief de btw voor uitbreidings- en vervangingsinvesteringen. Het verschil van € 289.000 is verrekend met de Voorziening riolering. Daarnaast is er minder besteed aan de reiniging van het rioolstelsel. De baten van riolering voor bedrijfsaansluitingen zijn geëxtrapoleerd, waarbij ook rekening is gehouden met de afrekening van het daadwerkelijke verbruik. Het verbruik van de „nieuwe‟ bedrijven uit voormalig Boarnsterhim en Skarsterlân wordt voor het eerst in 2015 afgerekend. Op dat moment krijgt de werkelijke opbrengst van deze aansluitingen een gezicht. Product 330; Milieuvergunningen en handhaving Het saldo van € 148.000 op dit product ontstaat door een lagere bijdrage aan de FUMO en minder gemaakte handhavingkosten en ontvangen bestuursdwangsommen. In het raadsbesluit over de begroting FUMO 2014, 17 februari 2014, hebben wij u reeds gemeld dat het beschikbare budget voor de FUMO hoger is dan de gemeentelijke bijdrage die in de begroting van de FUMO 2014 is opgenomen. Destijds is geadviseerd een bedrag van € 46.000 te reserveren voor mogelijke aanpassingen van de deelnemersbijdragen. De deelnemersbijdrage is echter in 2014 niet aangepast waardoor nu dit incidentele voordeel ontstaat.

58

5.5 Incidentele lasten en baten Incidentele lasten en baten thema 5: Heerenveen stimuleert duurzaamheid x € 1.000

Product Omschrijving 128 Uitvoering Milieubeleidsplan Totaal lasten

Document Verantwoordings- en Perspectiefnota 2012

Bedrag -25 -25

Product Omschrijving geen incidentele baten Totaal baten

Document

Bedrag

x € 1.000

0

5.6 Totaal middelen

Heerenveen bestuurt en organiseert -144

352

Voorzieningen

Reserves

-10.235


11.195


x € 1.000


-9.739 -496 -10.235 11.054 141 11.195

59

60

Thema 6: Heerenveen ontwikkelt !

6.1


Heerenveen ligt centraal in het regionaal stedelijk netwerk Sneek-Heerenveen-Drachten van de A7-zone zoals genoemd in de nota Ruimte, op het kruispunt van de snelwegen en aan de Intercity spoorlijn Zwolle – Leeuwarden. Deze uitstekende bereikbaarheid is een belangrijke factor voor de sociaal-economische ontwikkeling van Heerenveen. Voor de toekomst zetten wij in op een evenwichtige balans voor wonen, werken en voorzieningen in Zuidoost Fryslân. Wij vinden het noodzakelijk dat Heerenveen ook op langere termijn een economisch sterk presterende gemeente blijft, goed bereikbaar en gelegen in een schoon en aantrekkelijk landsdeel. Daarbij maakt de sport(cultuur) deel uit van de samenleving en zorgt zij voor een herkenbare identiteit. Binnen de financiële kaders voor de komende jaren is deze ambitie richtinggevend voor de toekomstige ontwikkelingen.

Heerenveen ontwikkelt

Ontwikkelt structuurbeleid, instrumenten en projecten

61

6.2


De koers blijft gericht op een evenwichtige balans voor wonen, werken en voorzieningen. Belangrijke richtinggevende documenten waren: de Structuurvisie Centrum-Breed, de Strategische Woonvisie, de bedrijventerreinvisie 2010-2020 en het herijkte Sociaal Economisch Beleidsplan (SEB). Echter anders dan in het recente verleden zal als gevolg van de structureel lagere economische groei als ook van de demografische ontwikkeling, de aanpak meer gericht zijn op het verleiden van externe partners dan op het “uitrollen van nieuwe programma’s”. Zowel naar inhoud, proces, rol als financiering zijn veranderingen noodzakelijk, die aan de hand van een paar steekwoorden als volgt kunnen worden omschreven: van aanbodgericht naar vraaggestuurd en van probleemgestuurd naar kansgestuurd (inhoud); van een dicterende, regelende en met geld sturende overheid naar een faciliterende overheid (rol en proces); en van ieder een deel naar samen investeren in en combinatie van partijen (investeren en financieren). In onderstaand schema wordt die veranderende koers in beeld gebracht:

62

Deze nieuwe koers, “anders ontwikkelen”, betekent een fundamenteel ander accent dan die uit het recente verleden. In plaats van “stad maken”, opteren we voor een faciliterende rol van “stad zijn”. De herijking van het grondbedrijf en de daarmee gemoeide afwaarderingen en de daarmee samenhangende reductie van de personele capaciteit demonstreren dit verander(en)d perspectief. Een en ander betekent voor de “oude Ontwikkelprogramma’s zoals Centrum Breed dat ontwikkelprojecten binnen het centrumgebied primair door de markt zelf moeten worden geïnitieerd. Substantiële publieke co-financiering is voorlopig niet aan de orde. Daarnaast leggen wij een accent op bereikbaarheid en op het doorontwikkelen van het programma van Stad van Sport, waarbij behoud van Thialf als internationaal vooraanstaande topsportaccommodatie voor langebaanschaatsen voorop staat.

6.3

Doelen, resultaten en maatschappelijke effecten

6.3.1 Heerenveen ontwikkelt structuurbeleid, instrumenten en projecten ER-doelen 1. Handhaven van de bovenregionale/ economische positie van Heerenveen; 2. Betere bereikbaarheid; 3. Handhaven van het kwaliteitsniveau van het centrumgebied; 4. Versterken en uitbouwen van Sportstad als structuurversterkend en imagobepalend project met bovenregionale uitstraling. Gerealiseerde resultaten 2014  De achterstand op het terrein van de actualisering is nog niet volledig weggewerkt. Voorzien wordt dat dit aan het einde van 2015 wel het geval zal zijn;  Bereikbaarheid Heerenveen (RSP): nieuw verkeersmodel (zowel statisch als dynamisch, huidige situatie en toekomst) in ontwikkeling, gemeente samen met provincie en RWS. Knelpunten worden geanalyseerd als basis voor het toetsen van mogelijke oplossingsvarianten;  Investeringsagenda Heerenveen-Smallingerland: turborotonde IBF gerealiseerd; bereikbaarheid Heerenveen (zie hierboven). Andere projecten nog geen definitieve ontwerpen;  In het kader van Energielandschap Heerenveen is door een onderneming een businesscase opgesteld voor de mogelijke ontwikkeling van een grootschalige zonneweide. Het vervolg op het project Energielandschap krijgt nader vorm in het Uitvoeringsprogramma duurzaamheid;  De besluitvorming rond het project Molenplein is vertraagd omdat met name de bouwplandetaillering in overleg met toekomstige huurders meer tijd kostte. Daarnaast is tijd geïnvesteerd in overleg met omwonenden om zo veel mogelijk op voorhand bezwaren te inventariseren en te kunnen ondervangen. De verwachting is nu dat het bestemmingsplan dit najaar aan de raad kan worden voorgelegd;  In Skoatterwald zijn 8 particuliere kavels verkocht en 2 projectmatige woningen van Bemog in de 2e fase. Door Volker Wessels zijn 20 huurwoningen gerealiseerd in de 3 e fase. Met een aantal ontwikkelende partijen zijn overeenkomsten gesloten voor de realisatie van een aantal projecten: Van Wijnen 20 2/1kap woningen aan de Tjeerd Stienstraweg, Zwanenburg projecten 32 woningen in de 3e fase, BAM woningbouw 24 rijwoningen op de kop van de Middenzone. In april/mei 2015 start de bouw van deze projecten;  In Jubbega en Tjalleberd de Eide zijn elk 2 kavels voor 2/1kapwoningen verkocht. De woningen worden in 2015 gerealiseerd;  Woningbouwcijfers: In 2014 is een nieuw woningbouwprogramma vastgesteld, naar aanleiding van een nieuwe provinciale prognose. We gaan uit van een gemiddelde netto toename per jaar van 100 woningen. In 2013 en 2014 is dit ruimschoots gehaald, terwijl de jaren daarvoor sprake was van een zeer beperkt toename of zelfs afname van de woningvoorraad. De redelijk grote toename wordt vooral veroorzaakt doordat vervangende nieuwbouw in

63

wijkvernieuwingsprojecten wordt gerealiseerd en twee grote appartementencomplexen (Tellegebied en Fokus) zijn opgeleverd. De woningbouwcijfers in Skoatterwâld zijn nog beperkt. Overzicht gereed gemelde woningen

2014

Heerenveen

Skoatterwâld Fokus Nieuwburen Tellegebied Bloemenbuurt De Wielen Overig

14 55 55 8 6 7

Akkrum Mildam Dorpen

Meinesleatwei Molenlaan Overig

7 8 9

Totaal gereed gemeld

169

Onttrekking Sloop

Incidenteel Mildam-Molenlaan Van Dekemalaan

Totaal

11 8 23 42

Netto toename woningvoorraad

127

6.4 Wat heeft dat gekost Begroot primitief 2014

THEMA 6


Rekening 2014


Lasten 110

Ruimtelijke planvorming

397

1.080

362

140

Ov. Ruimtelijke en/of infrastructurele projecten

300

0

0

0

150

Projecten grondbedrijf

13.567

9.055

13.968

-4.913

233

Grondbank Totaal Lasten

718

108

108

38

70

14.372

10.242

14.368

-4.126 -439

Baten 110


140

Ov. Ruimtelijke en/of infrastructurele projecten

150


233

Grondbank

0

490

51

300

0

0

0

13.052

9.316

6.875

-2.440

118

118

0

-118

Totaal Baten

13.470

9.924

6.926

-2.998


-901

-318

-7.441

-7.123 -92

Lasten 110


0

0

92

150


0

260

260

0

Totaal Lasten

0

260

352

-92

0

304

311

8

Totaal Baten

0

304

311

8

0

44

-41

-84


-901

-274

-7.482

-7.208

Baten 110


Product 110; Ruimtelijke planvorming Voor de digitalisering en actualisering van bestemmingsplannen is uitgevoerd door eigen personeel en er is maar beperkt externe expertise ingehuurd. In de bestuursrapportage is een krediet beschikbaar gesteld van € 300.000 met dekking voor hetzelfde bedrag ten behoeve van de opwaardering van het openbaar gebied Compagnonstraat/Van Dekemalaan. Voor de ontwikkeling van Heerenveen Midden is in de Bestuursrapportage een budget beschikbaar gesteld van € 190.000 dat wordt gedekt door de verkoopopbrengst van de gemeentelijke loods aan de Broedstoof. Van de beschikbare middelen € 7.600 besteed en moet de verkoopopbrengst nog gerealiseerd worden. De resterende budgetten worden overgeheveld naar 2015.

64

Product 150; Projecten grondbedrijf Van diverse complexen binnen het grondbedrijf zijn de uitgangspunten geactualiseerd. Dit leidt voor de jaarrekening tot het treffen van (aanvullende) voorzieningen voor verlies voor diverse complexen. Het gaat daarbij om de volgende complexen, waarbij de getroffen voorziening in bijna alle gevallen ook het verlies voor de jaarrekening is: Tjalleberd De Eide -/- € 1.161.000 Heidemeer -/- € 270.000 De Fjilden Nieuwehorne -/- € 3.144.000 Haskerdijken*: voorziening -/- € 160.000 geraamd verlies +/+ € 24.000 -/- € 136.000 Skoatterwâld: voorziening -/- € 665.000 risicobuffer -/- € 1.325.000 -/- € 1.990.000 Subtotaal -/- € 6.701.000 Grondbedrijf algemeen -/- € 284.000 Tellegebied -/- € 350.000 Diverse kleinere verschillen -/- € 17.000 Totaal verlies grondexploitaties -/- € 7.352.000 * Voor Haskerdijken was rekening gehouden met een verlies van € 24.000. Als gevolg van de getroffen voorziening is het verlies € 136.000 hoger. Aan de grondexploitaties zijn in totaal € 978.000 aan uren toegerekend. Daarvan had € 294.000 betrekking op de complexen met bedrijfsgronden. Deze lasten zijn meegenomen in de boekwaarde van deze complexen. De raming hiervoor bedroeg € 100.000. De extra kosten hebben met name betrekking op de extra werkzaamheden voor de infrastructuur op IBF. Het resterende bedrag bestaat uit uren voor woningbouwcomplexen voor € 452.000 en algemene kosten voor het grondbedrijf voor € 232.000. Totaal is er 684.000 verantwoord ten laste van de exploitatie. In de begroting was rekening gehouden met € 400.000. Een belangrijk deel van de extra uren betreffen de extra werkzaamheden voor onder andere Skoatterwâld voor de afzet van kavels en de ontwikkeling van fase 3. De geraamde onttrekking aan het complex Tellegebied van € 350.000 ten gunste van de algemene dienst is achterwege gebleven en geëffectueerd in 2014.

65

6.5 Incidentele lasten en baten Incidentele lasten en baten thema 6: Heerenveen ontwikkelt x € 1.000

Product Omschrijving 110 Energielandschap 110 Taconishof 110 Grenscorrectie Leeuwarden 110 Tjalleberter Krite 110 Kop van Midden 110 Structuurvisie A 32-zone 110 Planschde school Akkrum 110 Actualisering bestemmingsplannen 113 Wandelnetwerken 113 Pontje De Deelen 150 Storting voorziening Grondbedrijf Totaal lasten

Document Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 Raadsbesluit 16 juli 2012 Bestuursrapportage 2014 Meerjarenplan 2008-2011 Bestuursrapportage 2014 Bestuursrapportage 2014 Splitsingsbalans Boarnsterhim Verantwoordings- en Perspectiefnota 2011 Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 Bestuursrapportage 2014 Jaarrekening 2014

Bedrag

Product Omschrijving Document 110 Bijdrage res.proj. Actualis.bestemm.plann. Verantwoordings- en Perspectiefnota 2011 110 Bijdrage res.proj. Tjalleberter Krite Meerjarenplan 2008-2011 110 Vrijval res.proj. Tjalleberter Krite Meerjarenplan 2008-2011 110 Vrijval res.proj. Taconishof Raadsbesluit 16 juli 2012 110 Bijdrage res.proj. Taconishof Raadsbesluit 16 juli 2012 113 Uitlenen personeel Aqua Limpa/FBWK n.v.t. 113 Wandelnetwerken Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 113 Pontje De Deelen Bestuursrapportage 2014 Totaal baten

Bedrag

-7 -173 -7 -19 -8 -8 -5 -23 -54 -69 -6.503 -6.876 x € 1.000

6.6 Totaal middelen

Heerenveen ontwikkelt

-48

443

Voorzieningen

7.237

Reserves Inkomsten exploitatie

-14.720


x € 1.000

66

23 19 30 59 173 36 54 45 439


-14.368 -352 -14.720 6.926 311 7.237

67

68

2.2. Paragrafen

69

70

2.1. Weerstandsvermogen en risicobeheersing Algemeen De financiële positie van een gemeente kan worden beoordeeld op basis van de mate waarin tegenvallers kunnen worden opgevangen (het weerstandsvermogen/solvabiliteit) en de mate waarin meevallers respectievelijk tegenvallers zich voordoen (het resultaat op de jaarlijkse rekeningen). Een jaarlijks positief resultaat kan daarbij aanvulling geven om de solvabiliteit te verbeteren. Ook de mate waarin resultaten kunnen worden bijgestuurd is van eminent belang. De berekening van het weerstandsvermogen geeft inzicht in de financiële gezondheid van de gemeente. De omvang van het weerstandsvermogen moet in relatie staan met het risicoprofiel van de gemeente: een hoger risicoprofiel vraagt om een hoger weerstandsvermogen. Weerstandsvermogen In de vastgestelde Notitie weerstandsvermogen 2012 is afgesproken, dat het risicoprofiel (risico-inventarisatie) jaarlijks bij de behandeling van de twee stollingsmomenten (begroting en rekening) uit de planning & control cyclus zal worden gerapporteerd. Het weerstandsvermogen geeft een indicatie in welke mate de gemeente in staat is onvoorziene tegenvallers op te vangen. Het weerstandsvermogen kan worden bepaald als het risicoprofiel bekend is. Het risicoprofiel omvat alle onderkende risico‟s voor de gemeente Heerenveen. Bij de begroting 2015 is aangegeven dat de gemeente bij de perspectiefnota 2016 het benodigd weerstandsvermogen zal berekenen op basis van een analyse van de risico‟s van de gemeente Heerenveen. Om het risicomanagement door te ontwikkelen en op basis daarvan een benodigd weerstandsvermogen objectief te kunnen berekenen zal in 2015 software worden aangeschaft en geïmplementeerd. Risico-inventarisatie Om inzicht te krijgen in de risico‟s en deze te waarderen wordt gebruik gemaakt van risicomanagement. Het begrip risicomanagement kan omschreven worden als op een gestructureerde wijze identificeren, analyseren en management van risico‟s; oftewel grip krijgen op risico‟s. Een risico is een kans van optreden van een gebeurtenis met een bepaald negatief gevolg. De “ernst” van een risico kan door middel van de formule Risico = Kans van optreden x negatieve gevolg in beeld worden gebracht. In de risico-inventarisatie zijn alle financiële risico‟s met een negatief gevolg van € 50.000 of meer opgenomen. Tevens wordt aangegeven wat de kans van optreden is, dus de kans dat het risico daadwerkelijk gaat optreden. Ook wordt aangegeven of het hier om een structureel of incidenteel financieel risico zou gaan mits het risico zich voordoet. In onderstaande tabel is een samenvatting weergegeven van de risico‟s waarvan de kans van optreden groter of gelijk is aan „gemiddeld‟. De volledige risico-inventarisatie is opgenomen in bijlage 6 deze Themarekening 2014.

Categorie Inkomsten Kapitaalgoederen Financiering Verbonden partijen Bedrijfsvoering Grondbedrijf Sociaal domein Bezuinigingsmaatregelen Externe factoren Totaal

Omvang 230.000 655.000 pm pm 1.825.000 6.400.000 12.767.000 5.919.663 400.000 28.196.663

71

Beoordeling weerstandsvermogen Zoals bekend is er op dit moment sprake van een negatief eigen vermogen (algemene reserve). Zolang deze reserve negatief blijft, is er geen weerstandscapaciteit beschikbaar voor het opvangen van mogelijke nadelen voortvloeiende uit de geformuleerde risico‟s. In de Themabegroting 2015 zijn toevoegingen aan de algemene reserve geraamd (2015 = € 2,2 miljoen) voor herstel van het eigen vermogen. Bij de perspectiefnota 2016 zal het benodigd weerstandsvermogen worden berekend op basis van de risico-inventarisatie van dat moment. Begrotingsscan Wij hebben een begrotingsscan bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties aangevraagd. De inzichten van deze scan achten wij zeer bruikbaar in het kader van het financieel herstel van onze gemeente. Mede omdat wij voorzien dat wij bij onze perspectiefnota maatregelen moeten nemen voor diverse risico‟s, onder andere de drie decentralisaties. De resultaten van de begrotingsscan kunnen ons hierbij richting geven. De scan wordt nu uitgevoerd en wij verwachten dat de uitkomsten op hoofdlijnen bekend zijn bij de Perspectiefnota 2015.

72

2.2. Onderhoud kapitaalgoederen Algemeen In 2009 is door u de notitie kapitaalgoederen vastgesteld. De notitie heeft een looptijd van vier jaar. In deze notitie is de financiële onderbouwing geschetst van het meerjarig beheer en onderhoud van alle kapitaalgoederen. Voor een totaaloverzicht verwijzen wij u naar deze notitie. In deze paragraaf wordt kort ingegaan op de stand van zaken en de recente ontwikkelingen. Specifiek Het betreft de navolgende kapitaalgoederen bij de gemeente: Wegen, Riolering, Water, Waterbouwkundige oeverbescherming, Civieltechnische kunstwerken, Groen, ICT, Sportvelden, Kunststofsportvoorzieningen, Gebouwen. In de paragraaf weerstandsvermogen wordt ook ingegaan op de risico's van een aantal kapitaalgoederen. Wegen De gemeente beschikt over een wegbeheerprogramma dat jaarlijks, middels schouw/inspectie van alle wegen in de gemeente Heerenveen, geactualiseerd wordt. Het programma genereert een meerjaren beheer- en onderhoudsplanning. De gemeente Heerenveen onderhoudt het wegennet op basisniveau. Het nieuwe beleid is aangepast naar de nieuwe CROW normen. Met het vastgestelde beleidsplan 2013-2017 is een goede stap gezet om alle verhardingen op orde te houden. In 2014 heeft een update plaats gevonden in verband met de grenscorrectie met De Friese Meren en de herindeling van Boarnsterhim. De financiële dekking voor het onderhoud is geregeld binnen de exploitatie en de vervangingsinvesteringen. Riolering De financiële (meerjarige) dekking voor beheer, onderhoud en vervanging is geborgd binnen het in 2009 vastgestelde Watertakenplan met een looptijd tot en met 2012. Het geactualiseerde Watertakenplan, welke was gepland in 2013, zal in 2015 worden opgeleverd. Door het uitstellen van de actualisatie, kan de uitbreiding van het areaal als gevolg van de grenscorrectie met (nieuwe) gemeente De Friese Meren en de herindeling van de gemeente Boarnsterhim, integraal worden meegenomen. Daarnaast wordt de uitwerking van de invulling van de motie kostendekkendheid van tarieven uitgewerkt en beleidsmatig verankerd. In dit programma is alle gemeentelijke riolering ondergebracht. Jaarlijks wordt de staat van onderhoud van de riolering middels rioolinspecties geactualiseerd. Al deze informatie levert uiteindelijk de data die gebruikt wordt voor het benodigde beheer en onderhoud en als basis voor het daaraan gekoppelde kostendekkingsplan van het Watertakenplan. De financiële dekking voor het beheer en onderhoud is geregeld binnen de exploitatie. In de onderstaande tabel zijn de geprognosticeerde investeringen in het rioolstelsel over de jaren 2014 t/m 2017 (vanuit het Watertakenplan 2009-2012), opgenomen. De investeringen zijn exclusief de areaaluitbreiding door de hierboven genoemde grenscorrectie en herindeling. Daarnaast zijn de geraamde inkomsten opgenomen. De investeringspiek in het rioolstelsel zal plaats vinden in de jaren 2017-2024. De inkomsten worden in het meerjarenperspectief niet geïndexeerd. Jaar 2014 2015 2016 2017

Geplande investering € 2.700.000 € 2.700.000 € 2.700.000 € 6.200.000

Geraamde inkomsten € 3.600.000 € 3.600.000 € 3.600.000 € 3.600.000

Waterbouwkundige oeverbescherming Een nieuw beleidsplan wordt opgesteld en kan eind 2015 worden vastgesteld. Uitgangspunt voor het vast te stellen beleidsplan is dat het beheer en onderhoud zich beperkt tot „doelmatigheid‟. Het beheerniveau kan worden omschreven als „basisniveau”. De gemeente Heerenveen beschikt daarmee over een actueel bestand, waarin de aanwezigheid van oeverbescherming, alsmede het materiaal, is aangegeven. Er is behoefte aan een integraal investeringsprogramma (voorziening), waarbij inzichtelijk wordt gemaakt welke structurele

73

dekking nodig is voor het vervangen en onderhouden van de waterbouwkundige oeverbeschermingen. Tot op heden is in de beheersbegroting alleen budget voor calamiteitenonderhoud beschikbaar. Voor vervangingsinvesteringen wordt tot op heden incidentele dekking gevraagd. Civieltechnische kunstwerken In januari 2010 is de notitie “Beleidsplan Civieltechnische Kunstwerken 2010-2014” vastgesteld. Dit beleidsplan geeft een beeld van „het areaal‟, de staat van onderhoud en de gewenste structurele dekking, dat noodzakelijk is voor verantwoord beheer. Dit beleidsplan wordt in 2015 geactualiseerd met het deel Boarnsterhim en Friese Meren. Het uitgangspunt hierbij is het in stand houden van de voorzieningen op het gewenste kwaliteitsniveau (basis), tegen minimale kosten op langere termijn met behoud van de functie van de voorzieningen en waarbij de veiligheid van de gebruiker gewaarborgd is. Groen Het beleid, beheer en de gewenste kwaliteit van het openbaar groen is in beheer- en beleidsplannen en het beeldkwaliteitsbestek groen vastgelegd. Al het openbaar groen is geïnventariseerd en in een beheerprogramma verwerkt. Het landschapsbeleidsplan geeft de visie op het landschap weer. Het beheer van landschap en de grotere groenobjecten verloopt via beheer- en uitvoeringsplannen. De jaarlijkse beheeropgave voor bomen volgt uit de periodieke VTA inspecties. Afgelopen jaren is een inhaalslag gemaakt t.a.v. de inspectie waardoor duidelijk is geworden dat er een flinke achterstand in onderhoud van bomen is en onveilige situaties met de nodige financiële gevolgen. De kwaliteit van het groen in de wijken wordt op het gewenste niveau behouden d.m.v. jaarlijkse renovaties. Daarnaast wordt groen waar mogelijk omgevormd naar soberder groen met lagere beheerkosten. Als gevolg van krimpende budgetten is de beeldkwaliteit afgelopen jaren op onderdelen naar een lager niveau verschoven. De financiële dekking voor het beheer en onderhoud is geregeld binnen de exploitatie. De openbare ruimte wordt op een natuur/milieuvriendelijk beheerd (geen chemische onkruidbestrijdingsmiddelen), dat heeft hogere onderhoudskosten tot gevolg. Het testen, volgen en combineren van milieuvriendelijke alternatieven is daarbij een must. Natuurwetgeving waaronder de Flora en Faunawet heeft invloed op het beheer van de openbare ruimte. Er zal in toenemende mate kennis van natuur aanwezig moeten zijn bij de uitvoerenden. Er moet volgens vastgestelde protocollen en binnen kaders van de Flora en Faunawet gewerkt worden, ook t.a.v. dierplagen. Beheerkosten zijn daardoor hoger, maar er wordt ook het nodige aanpassingsvermogen en kennisontwikkeling van beheerders gevraagd. Hoewel de kennis reeds aanwezig is en er al binnen de voorwaarden van de Flora en Faunawet wordt gewerkt is dit nog niet in beleid vastgelegd. Beleid en implementatie zal in 2015 plaatsvinden. Dierplagen zoals roekenoverlast en eikenprosessierups zullen gezien de tendens in het noorden in toenemende mate tot overlast leiden en investeringen vragen in het kader van volksgezondheid. De exploitatie van de algemene begraafplaatsen in de gemeente Heerenveen is in 2012 aangepast, de tarieven zijn verhoogd en het beeldkwaliteitsniveau is verlaagd naar niveau Basis. Door middel van uitbreidingen en drooglegging is er tot in ieder geval 2020 voldoende begraafcapaciteit en plaats voor bijzetting van urnen. De tendens is echter al merkbaar dat de vraag zal verschuiven van begraven naar meer cremeren, dit zal effect op de ruimtevraag en exploitatie hebben. Informatie- en Communicatietechnologie (ICT) De ICT onderscheiden wij in infrastructuur en applicatieomgeving (of software). Onder de infrastructuur liggen onderhoudscontracten en een gedekte financiële meerjarenplanning zodat de infrastructuur kan worden onderhouden respectievelijk vervangen wanneer dat nodig is. Wij hebben voorzien in de vervanging van de bestaande infrastructuur. Zoals door ons vermeld in de paragraaf weerstandsvermogen, wordt vervanging van de applicatieomgeving niet door ons geraamd. Daardoor lopen wij een vervangingsrisico. Onder het grootste deel van de applicatieomgeving liggen onderhoudscontracten, zodat die omgeving onderhouden kan worden wanneer nodig. De jaarlijkse exploitatie van de infrastructuur en de applicatieomgeving staan financieel blijvend onder druk. Met name door de doorgaande digitalisering binnen de organisatie (onder meer als gevolg van de bezuinigingen en beleid van het Rijk). Omdat er

74

beperkte middelen voor doorontwikkeling van de infrastructuur en de applicatieomgeving zijn, betekent dit voor de komende jaren dat verdere digitalisering alleen mogelijk is, wanneer daar concrete financiële middelen tegenover staan waaruit dat kan worden bekostigd. Om de bestaande kosten in de hand te houden, blijven maatregelen in het gebruik van de infrastructuur en de applicatieomgeving onvermijdelijk en zullen wij die ook nemen. Sportvelden Vanaf 1996 is de exploitatie van enkele gemeentelijke sportvelden inclusief de zich eventueel daarop bevindende gemeentelijke was- en kleedgelegenheden voor een termijn van 15 á 20 jaar aan een aantal verenigingen overgedragen. De overige gemeentelijke sportvelden en de daarop bevindende was- en kleedgelegenheden worden onderhouden door gemeente Heerenveen. De financiële dekking hiervan is geregeld in de exploitatie. Gebouwen Op basis van het gebouwenbeheersysteem (Systematisch Onderhoud) wordt het jaarlijkse onderhoud van de gemeentelijke gebouwen op de complexen verzorgd. Daarnaast dragen de verenigingen in het kader van zelfwerkzaamheid zorg voor een aantal kleine onderhoudswerkzaamheden aan de sportvelden en was- en kleedgelegenheden.

75

2.3 Financiering Algemeen Deze paragraaf gaat in op de beleidsvoornemens voor het treasurybeheer. Uit de paragraaf moet blijken dat de uitvoering van de treasuryfunctie uitsluitend de publieke taak dient, het beheer prudent is en dat de kasgeldlimiet en de renterisiconorm niet worden overschreden. De kasgeldlimiet beperkt daarbij het risico dat op kort aangehouden gelden renteverliezen worden geleden en maximeert de kortlopende schuldpositie. De renterisiconorm heeft een zelfde beperkende werking op het renterisico dat wordt gelopen bij de (her)financiering. Daar komt bij, dat met ingang van 1 januari 2013 de Wet houdbare overheidsfinanciën (hof) van kracht is. Wet financiering decentrale overheden (wet fido) In 2001 is de Wet financiering decentrale overheden in werking getreden. Deze wet schept een bindend kader voor een verantwoordelijke en professionele inrichting van de treasuryfunctie bij de decentrale overheden. Het belangrijkste uitgangspunt daarbij is het beheersen van risico's. Na een evaluatie van deze wet in 2006, heeft de Eerste Kamer de Wijziging van de Wet financiering decentrale overheden (Wet fido) op 28 oktober 2008 behandeld. De invoering van de wijzigingen zijn per 1 januari 2009 ingegaan. Daarnaast is in april 2009 gelet op de onrust op de financiële markten, de Regeling Uitzettingen en Derivaten Decentrale Overheden (Ruddo) gewijzigd. De regels zijn aangescherpt om zo nieuwe transacties van decentrale overheden in uitzettingen en derivaten beter bestand te maken tegen de risico’s in tijden van onrust op de financiële markten. Onder andere zijn er hogere eisen gesteld aan de ratings. De wijzigingen van de Ruddo zijn bedoeld om risico’s die decentrale overheden lopen bij uitzettingen en derivaten, te beperken. Daarbij moet opgemerkt worden dat risico’s nooit helemaal uitgesloten kunnen worden. Wet hof (houdbare overheidsfinanciën) In het kader van de financiële stabiliteit zijn Europese begrotingsafspraken gemaakt, gericht op het terugdringen van het begrotingstekort en de staatsschuld. Op 23 april 2013 heeft de Tweede Kamer ingestemd met het Wetsvoorstel houdbare overheidsfinanciën (Wet HOF). Deze wet stelt dat decentrale overheden een gelijkwaardige inspanning leveren bij het streven om te voldoen aan de Europese begrotingsdoelstellingen. De wet kwantificeert deze wet echter niet maar stelt dat deze moet worden ingevuld ná aanvang van een nieuw kabinet. De basis hiervoor is het in januari 2013 gesloten financieel akkoord tussen het Rijk en de decentrale overheden. Hierin is de gewenste ontwikkeling van het EMU-saldo vastgelegd. Deze norm bestaat uit de uitkomsten van de ramingen van het CPB met hier bovenop een marge ingebouwd. Dit betekent dat mocht onverhoopt de ramingen tegenvallen, de decentrale overheden geen maatregelen hoeven te nemen. Daarnaast is in dit akkoord vastgelegd dat tijdens deze kabinetsperiode afgezien wordt van sancties zolang er geen sanctie uit Europa volgt. Beheer Voor het (dagelijkse) beheer van de treasuryfunctie geldt het door ons vastgestelde Financieringsstatuut en de Financiële verordening 2014. Consolidatie van kortlopende schulden (naar langlopende schulden) vindt plaats, indien dit op basis van de kasgeldlimiet noodzakelijk is. Bij het aantrekken van langlopende middelen wordt de renterisiconorm in acht gehouden. Voor de begroting 2014 zijn deze uitgangspunten geheel van toepassing. Er worden geen middelen buiten de publieke taken ingezet. Wel worden middels garantstellingen en financiële deelnemingen – gemeenschappelijke regelingen en kapitaaldeelnames in besloten vennootschappen - middelen ingezet ten behoeve van derden die geheel of gedeeltelijk publieke taken uitvoeren. De gemeente staat garant voor een aantal leningen die door bouwcoöperaties en maatschappelijke instellingen zijn afgesloten. Het beleid om over te gaan tot afbouw van deze garanties is eind 2001 ingevoerd. Er worden geen nieuwe directe garantstellingen verstrekt. Voor woningcorporaties geldt de achtervangregeling van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Voor particuliere woningen geldt de Nationale Hypotheek Garantie van de Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen. De gemeente neemt deel in publieke en private organisaties op het vlak van afvalinzameling en verwerking,

76

grondexploitatie (ten behoeve van bedrijfsvestigingen en woningen) alsmede voorzieningen op het vlak van sport, zoals zwembad, voetbal- en ijsstadion en sporthallen. Rentevisie De gemiddelde rente op de leningen van de huidige vaste schuld bedraagt circa 3,8%. Daarbij is buiten beschouwing gelaten de door de provincie Fryslân verstrekte geldlening ad € 22,0 miljoen (aflossing vindt plaats in 2017). In het tweede kwartaal 2015 beoordelen wij de mogelijkheden deze lening vroegtijdig in te lossen om het renterisico voor de toekomst weg te nemen. Als rentevoet wordt in de begroting voor 2014 2,25,0% gehanteerd voor de toerekening aan investeringen; De marktrente voor langlopende leningen varieert op dit moment, afhankelijk van de looptijd, tussen de 0,9% en de 4,5%. Ontwikkeling schuldpositie Wij verwachten bij financiële tegenslag niet genoeg geld over te houden om aan onze schuldverplichtingen te blijven voldoen zonder dat de noodzakelijke publieke voorzieningen in de knel komen. Onze schuldomvang in relatie tot het begrotingstotaal is groot en moet nog verder naar beneden. Gemeenten mogen zelf bepalen hoeveel schuld ze aangaan en kunnen, met inachtneming van de wet HOF, schulden aangaan zolang de begroting maar sluitend is. In 2012 heeft uw raad een gedragslijn vastgesteld om de Heerenveense financiële situatie te verbeteren. Een gedragslijn die met name is gericht op het versoberen van het geplande investeringsvolume, op het bespoedigen van de verkoop van voorraden bouwgronden, op het verkopen van overbodig gemeentebezit, maar ook door positieve resultaten in de exploitatie (meevallers) te creëren en toe te voegen aan de algemene reserves. In 2014 is het niet nodig geweest nieuwe leningen aan te gaan om aan onze verplichtingen te voldoen. Zoals bekend is er sprake van een disbalans tussen enerzijds de aflossingverplichtingen richting de bank en anderzijds de ‘aflossingscapaciteit’ die de gemeente heeft. Ondanks een forse betalingsverplichting richting de gemeente Leeuwarden als gevolg van de herindeling, is de gemeente in staat geweest door middel van een aantal incidentele meevallers (verkoop brandweerkazernes, verkopen grondbedrijf en kapitaalverstrekking GR Bedrijvenparken A7) geen nieuwe lening aan te trekken. Wel hebben wij een bestaande lening geherfinancierd i.v.m. de ontbinding van Sportstad Heerenveen GREX BV/CV. Dit heeft voor 2015 geen gevolgen gehad voor de omvang van de schuldpositie. Als gevolg van de reguliere aflossing op onze leningportefeuille is de schuldpositie afgenomen tot circa € 153.000.000. Uitzettingen De hypothecaire geldleningen ambtenaren zijn rentedragend tegen gemiddeld 4,89%. Omdat geen nieuwe geldleningen meer worden verstrekt lopen deze t.z.t. af. Relatiebeheer De (kort geld) financiering van de gemeente komt grotendeels tot stand via de BNG middels rekening-courant en kasgeldleningen. Daarbij vindt saldoregulatie plaats. Daarnaast wordt ook bij ABN-AMRO bank een rekening-courant aangehouden. Kasbeheer De functie van treasury (beleid en beheer van de kasstromen) wordt geheel gescheiden gehouden van de functie van uitvoering van inning en uitgifte van de kasstromen. Periodiek vindt afstemming plaats tussen beide functies. Kasgeldlimiet Volgens de voorschriften is het verplicht om in deze paragraaf de ontwikkeling van de kasgeldlimiet te schetsen over het afgelopen jaar. Over de vier kwartalen van 2014 is sprake van de navolgende berekeningen van de kasgeldlimiet.

77

omschrijving

stap

1e kw

2e kw

3e kw

4e kw

x 1.000

x 1.000

x 1.000

x 1.000

begrotingsbedrag

1

percentage

2

138.238

toegestane kasgeldlimiet (1 x 2)

3

11.750

11.750

11.750

11.750

gemiddelde netto vlottende schuld (4)

4

6.384

-2.970

-5.686

-5.112

ruimte volgens kasgeldlimiet (3-4)

5

5.366

14.720

17.436

16.862

8,50%

138.238 8,50%

138.238 8,50%

138.238 8,50%

Renterisiconorm Volgens de voorschriften is het verplicht om in deze paragraaf de ontwikkeling van de renterisiconorm te schetsen. De renterisiconorm geeft een beeld weer in hoeverre de gemeente haar herfinancieringsverplichtingen dusdanig heeft gespreid dat indien er sprake is van stijgende rente dit niet van toepassing op de gehele schuldpositie. Het risico op een forse uitzetting van de begroting door een stijgende rente wordt hierdoor gedempt. Voor de jaren 2014 t/m 2016 blijven wij onder de renterisiconorm. In 2017 is sprake van een terugbetalingsverplichting aan de provincie Fryslân van een verstrekte geldlening van € 22,0 miljoen, waardoor de renterisiconorm in dat jaar wordt overschreden. Zoals reeds eerder opgemerkt beoordelen wij dit jaar op welke manier wij dit renterisico vroegtijdig op kunnen vangen zonder budgettaire consequenties. omschrijving

stap

2014 x 1.000

Renterisico renteherzieningen aflossingen renterisico (1+2) renterisiconorm begrotingstotaal vastgesteld percentage renterisiconorm (4a x 4b) Ruimte onder renterisiconorm (4-3)

2015 x 1.000

2016 x 1.000

2017 x 1.000

1 2 3

5.000 11.445 16.445

10.000 11.445 21.445

10.145 10.145

22.000 10.145 32.145

4a 4b 4

138.238 20% 27.648

164.928 20% 32.986

159.629 20% 31.926

159.491 20% 31.898

5

11.203

11.541

21.781

-247

78

2.4. Bedrijfsvoering Algemeen De bedrijfsvoeringparagraaf geeft inzicht in de stand van zaken en beleidsvoornemens omtrent de bedrijfsvoering. Daaronder verstaan we de intern gerichte pijoffac-taken: personeel, informatisering, juridische kwaliteitszorg, organisatie, financiën, facilitaire dienstverlening, automatisering en communicatie. Door de bezuinigingen neemt de speelruimte in middelen (voornamelijk personeel en financieel) om flexibel te kunnen anticiperen op veranderingen steeds verder af. Het onvermijdelijke gevolg daarvan is dat veranderingen als gevolg van overgedragen taken van het Rijk of als gevolg van bestuurlijke ambities of ambities van de eigen organisatie gedaan moeten worden met de middelen die beschikbaar zijn, en die nemen af. Voorbeelden zijn het realiseren van de bezuinigingen, organisatieverandering/-ontwikkeling, decentralisaties e.d. Omvang van de organisatie is maximaal de omvang van soortgelijke gemeenten Ons hoofdlijnenakkoord zet in op een organisatie die de doelen van het gemeentebestuur op een kostenbewuste en doeltreffende manier uitvoert. Uit de in 2014 uitgevoerde benchmark ambtelijke formatie blijkt dat de formatie slank is en op onderdelen (te) krap. Zowel de formatie voor het primaire proces als de overhead ligt op het niveau van „best in class‟. Een deel van de organisatie benchmarkt de eigen bedrijfsvoering of is op zoek naar geschikte benchmarks. Reserve Concernfrictie Deze reserve is er om frictiekosten te dekken. Frictiekosten zijn de kosten gemoeid met het oplossen van personele vraagstukken als gevolg van bezuinigingen, de kosten gemoeid met de verandering die nodig is om bezuinigingen te realiseren en de kosten gemoeid met het oplossen van reguliere personele vraagstukken. Alleen de gemeenteraad mag beschikken / besluiten over deze reserve. Voorstellen aan de raad daarover verlopen via de P&C documenten, uitzonderlijke gevallen achteraf. De afdeling Bedrijfsvoering, Belastingen, Financiële en Juridische zaken is budgethouder en kredietbeheerder voor deze reserve en houdt het inzicht in de verwachte en werkelijke toevoegingen en onttrekkingen aan de reserve voor elkaar. De beginstand van deze reserve per eind 2014 is € 2,9 miljoen de verwachte eindstand ultimo 2019 van deze reserve is ongeveer € 500.000. De verwachte onttrekkingen zijn uitgewerkt in onze Bestedingsplannen reserves en voorzieningen. De verwachte onttrekkingen zijn grotendeels een gevolg van de verschillende bezuinigingsrondes. Specifiek Decentralisaties Wij kunnen nog niet voorzien wat het effect van de invoering van de decentralisaties (AWBZ, Jeugdzorg en Participatiewet) zal zijn op de daarvoor noodzakelijke interne advisering en ondersteuning en de middelen die daarvoor nodig zijn. Zo is de impact op ICT, communicatie, bezwaar, pre mediation e.d. nu nog niet in te schatten en is het de vraag of de door het Rijk beschikbaar gestelde financiële middelen toereikend genoeg zullen zijn. Human Resource Management Het afgelopen jaar is veel energie gegaan naar het in goede banen leiden van de gevolgen van het invoeren van het nieuwe organisatiemodel en de daarmee gepaarde reorganisaties. Daarnaast heeft de invoering van de drie Decentralisaties ook de nodige aandacht gevraagd en dit is in 2015 ook nog het geval. Mobiliteit, zowel verplichte als vrijwillige, is dankzij extra ondersteuning beter bekend en geborgd. Informatie- en communicatietechnologie In onze beheersvisie ICT onderscheiden wij 8 speerpunten waarlangs de beheersvisie of delen daarvan gerealiseerd kan worden en 1 randvoorwaardelijk speerpunt. Voor deze speerpunten worden middelen ingezet. Bij deze speerpunten ligt onze prioriteit. Dat betekent dat elke

79

doorontwikkeling van onze ICT daaraan getoetst wordt. Het betreft de navolgende speerpunten: 1. ICT middelen van de gebruikers; 2. Virtuele ICT infrastructuur; 3. E-overheid; 4. Basisregistraties; 5. Informatiehuishouding; 6. Zaakgericht werken; 7. Applicatieomgeving; 8. Optimalisering beheer en uitvoering ICT; 9. Financieel. In 2014 is gesignaleerd in het kader van onderzoek van werkprocessen en werkdruk dat ICT en de huisvesting de grootste knelpunten opleveren in de bedrijfsvoering. Naar aanleiding daarvan zal in 2015 een gemeentebreed onderzoek plaatsvinden naar de ICT-problematiek binnen de gehele organisatie en voor huisvesting is ook een separaat onderzoek opgestart. Intranet (ANS) Begin 2013 hebben wij het intranet (genaamd ANS en vrij vertaald “het interne internet”) vervangen. Daarmee is het intranet niet klaar. Ook de komende jaren zullen wij het intranet als interne informatiebron en als portaal voor interne dienstverlening verder moeten ontwikkelen. De belangrijkste “motor” daarvoor zijn bezuinigingen waaraan door vergaande digitalisering van de manier van werken van de organisatie moet worden bijgedragen om die bezuinigingen ook daadwerkelijk te kunnen realiseren. Subsidiëring/sponsoring De bezuinigingen noodzaken ons subsidiëring/sponsoring in de vorm van beschikbaar gestelde personele capaciteit aan derden af te bouwen of te beëindigen. Voorbeeld hiervan is de personele capaciteit die t/m 2013 beschikbaar is gesteld voor het Sportgala. Onderzoek ex artikel 213a Gemeentewet Naar aanleiding van de Gemeentewet heeft het college de taak om de doelmatigheid en doeltreffendheid van de gemeente structureel te onderzoeken. Dit wordt ook wel 213a onderzoek genoemd. Gemeenten moeten dit verplicht uit voeren. In 2013 is een nieuwe Aanbestedingswet van kracht geworden. Naar aanleiding daarvan is een doorontwikkeling van het gemeentelijke inkoopbeleid in gang gezet. In 2014 is de werking en de effectiviteit van het huidige inkoopbeleid in het kader van artikel 213a worden onderzocht. Programma Eén in Dienstverlening Het programma Een in dienstverlening is conform afspraak eind december afgerond. De resultaten en gerealiseerde doelstellingen zullen in een aparte bijeenkomst aan de raad worden gepresenteerd. De verdere verbetering van dienstverlening, vooral in relatie tot zaakgericht werken, zal ook in 2015 verder worden uitgewerkt. Daartoe is in elk geval voor de duur van 1 jaar een projectleider zaakgericht werken aangesteld. NB Wel moet benadrukt worden, dat om de beoogde digitale ambitie te realiseren, het noodzakelijk is om te blijven investeren in een passende beheerstructuur voor de website. De coördinerend webredacteur is de belangrijkste spil in deze structuur. Heerenveen wil mede door digitale dienstverlening aan onze burgers 24 uur per dag, zeven dagen per week betrouwbaar, transparant en actueel beschikbaar te stellen, een financiële taakstelling realiseren. Onze organisatie heeft focus en capaciteit nodig om hiermee EN verbeterde dienstverlening EN efficiëntie te realiseren. Zaakgericht werken Zaakgericht werken is een belangrijke ontwikkeling die al enige tijd speelt binnen de overheid. Het verbetert in veel gevallen de dienstverlening, de efficiency van werken, de toegankelijkheid van informatie en zorgt vaak ook voor kostenbesparing. Zaakgericht werken

80

is niet alleen de overstap naar een ICT-systeem waarin verschillende systemen aan elkaar worden gekoppeld om informatie te verzamelen en te delen. Het gaat om de processen in de organisatie en in de keten. Daarin zit de verandering van werken en transisitieproces van een taakgerichte organisatie naar een procesgerichte organisatie. Het dienstverleningsproces is leidend. De klant staat centraal, het proces wordt als zaak uitgevoerd en alle informatie wordt rondom de zaak verzameld en beheerd, met inzicht voor zowel klant als organisatie. Er zijn al stappen gezet. Een deel van de Burgerzaken producten zijn zaakgericht gemaakt. Volgens planning zullen meerdere afdelingen en producten volgen. Huisvesting. Een aantal redenen maakten in 2014 dat er een nieuw kantoorconcept dient te worden ontwikkeld: 1. De taakstelling van € 800.000 op de bedrijfsvoering, waarbij huisvesting een substantiele bijdrage moet leveren aan die taakstelling, waarbij de verhuur van Werkstate concreet aan de orde is; 2. De vastgestelde visie over de organisatie, waarbij een wendbare organisatie noodzakelijk is om in te kunnen spelen op de snel veranderende eisen vanuit de samenleving; 3. De uitgangspunten van het collegeprogramma waarbij zelfredzaamheid van zowel medewerkers als burgers belangrijke pijlers zijn om antwoorden te geven op vraagstukken die vanuit de samenleving op ons afkomen. Daarbij heeft de gemeente een vooral regisserende rol, waarbij desgevraagd ingespeeld wordt op initiatieven uit die samenleving, en waarbij vanuit Eigen kracht mede invulling wordt gegeven aan die initiatieven; 4. De wens om de afdeling WIMO in het gemeentehuis te huisvesten vanwege de inhoudelijke relaties met o.a. de afdeling samenleving als gevolg van de o.a. de complexe opgave op het gebied van de 3D‟s; 5. Vanuit dienstverleningsperspectief één entree creëren voor zowel WIMO- als Publieksbezoekers.

81

2.5. Verbonden partijen In maart 2006 is de notitie verbonden partijen door de gemeenteraad vastgesteld. In de notitie is een uitputtend overzicht van alle verbonden partijen opgenomen, zoals die op dat moment aanwezig waren. Voor een actueel overzicht van de aan de gemeente Heerenveen verbonden partijen en inhoudelijke informatie wordt verwezen naar de bijgevoegde Lijst verbonden partijen (bijlage 6 Lijst verbonden partijen Heerenveen). Belangrijke ontwikkelingen worden in de bijlage per verbonden partij toegelicht. Toekomstbestendige en financieel en juridisch houdbare samenwerkingsvormen Wij zijn begonnen met het herzien van de nota verbonden partijen. De herziene nota zullen wij in het 2e kwartaal van 2015 aan de gemeenteraad voorleggen en moet aangeven: 1) Hoe ons college en de raad met bestaande samenwerkingsvormen om zullen gaan en in het bijzonder hoe daarop gestuurd kan worden. Het gaat dan om de “knoppen” waaraan echt “gedraaid” kan worden en de financiële gevolgen daarvan. 2) Hoe ons college en de raad met nieuwe samenwerkingsvormen om zullen gaan en in het bijzonder hoe daarop gestuurd gaat worden. Het gaat dan om hoe makkelijk de samenwerkingsvorm beëindigd kan worden, de financiële gevolgen daarvan en minimale eisen waaraan een samenwerkingsvorm (inclusief de vorming daarvan) moet voldoen. 3) Hoe het proces / de coördinatie van samenwerkingsvormen eruit ziet.

82

2.6. Grondbeleid Nota Grondbeleid De vorige nota Grondbeleid was in 2008 door de raad vastgesteld. Deze nota beoogde de visie op het grondbeleid, de inzet van het grondbeleidinstrumentarium, de financiële kaders, bevoegdheden en verantwoordelijkheden vast te leggen. Grip op grond stond centraal als instrument om maatschappelijke doelen (mede) te helpen realiseren. Daarnaast speelde de thematiek rond het weerstandsvermogen, prijsbeleid en transparantie in en tussen de verschillende grondbedrijfcomplexen, maar ook herstructureringsopgaven een rol. Vanuit de context van destijds was een keuze voor een actief grondbeleid min of meer een vanzelfsprekendheid. De actuele situatie gaf aanleiding tot een herbezinning op ons grondbeleid. Actieve grondpolitiek in de zin van risicodragend verwerven van gronden is al enkele jaren niet meer aan de orde. De contouren van de in 2013 vastgestelde nota Grondbeleid is dan ook een volstrekt andere. De forse afwaardering op onze grondpositie en de resterende risico’s nopen tot een herbezinning. Daarbij spelen de volgende aspecten een belangrijke rol:  Afstoten grondposities  Risicobeheersing  Anders ontwikkelen  Flexibiliteit  Prijsbeleid  Verantwoording, budgettering en stelselwijziging In de Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 hebben wij de kaders geschetst voor de nieuwe nota grondbeleid. Deze kaders zijn leidend geweest voor het formuleren van de nieuwe nota grondbeleid. De actuele nota Grondbeleid, die op 7 november 2013 door de gemeenteraad is vastgesteld, geeft nieuwe kaders. Kaders in de vorm van beleidsregels waarbij het accent ligt op het acteren in een situatie, waarbij er sprake is van veel grond en relatief weinig programma en een hoog risicoprofiel. De nota richt zich, anders dan de vigerende nota, dan ook vooral op het beheersbaar maken van risico’s, het verbeteren van de processen binnen het grondbedrijf, het beter structureren van de informatievoorziening en bovenal op een sterkere focus op de projecten- en grondportefeuille. Beleidsregels opgenomen in de nieuwe nota grondbeleid Onderstaand worden de kaders voor het (nieuwe) grondbeleid, zoals in deze nota beschreven, gerecapituleerd: De bestaande planvoorraad (hard en zacht) wordt pro-actief onderzocht op optimalisatiemogelijkheden en daarop aangepast en/of gereduceerd. Bij het onderzoeken van optimalisatiemogelijkheden wordt de markt en regio/provincie pro-actief betrokken. De gemeente zet in beginsel het verwervingsinstrument minnelijke verwerving, Wet voorkeursrecht gemeenten en onteigening niet meer in en er worden geen nieuwe verwervingsgesprekken meer opgestart. Voor gebieden waar het voorkeursrecht nog van kracht is wordt dit niet actief vervallen verklaard maar blijft voorlopig van kracht. De gemeente legt bij het inzetten van haar grondbeleidsinstrumenten daar waar mogelijk de nadruk op de instrumenten van kostenverhaal. Er zijn verschillende instrumenten van kostenverhaal. Uitgangspunt is het terugverdienen van de gemaakte kosten tegen een zo beperkt mogelijk risicoprofiel. In beginsel worden geen nieuw (financiële) verplichtingen c.q. ontwikkelovereenkomsten aangegaan met uitzondering van overeenkomsten die voortvloeien uit het onderzoek naar optimalisatiemogelijkheden. Anders ontwikkelen brengt met zich mee dat de gemeente zich flexibel opstelt en dat

83

de mate van regie op onderdelen ingeperkt wordt. De gemeente stelt ‘anders ontwikkelen’ centraal. Vanwege de nieuwe manier van ontwikkelen vindt een jaarlijkse terugkoppeling met de raad plaats over de opgedane ervaringen met de nieuwe werkwijze. Naast de noodzaak tot anders ontwikkelen, zal de gemeente ook een kritische houding aannemen ten aanzien behoud van haar gronden. De projectenportefeuille zal definitief gerangschikt worden in de categorieën ‘anders ontwikkelen’ of ‘traditioneel’, ‘aanhouden’ of ‘afstoten’ door het college en ter besluitvorming worden voorgelegd aan de raad. Jaarlijks rapporteert het college aan de raad over deze rangschikking, bereikte resultaten en doet voorstellen voor eventuele herschikking van projecten. De gemeente zal een kritische houding aannemen ten aanzien van behoud van haar vastgoed, daartoe zal zij haar vastgoedportefeuille optimaliseren. Met het grondprijsbeleid wordt beoogd de bouwgrond te verkopen tegen functionele en marktconforme condities en prijsniveau, waarbij voortdurend rekening wordt gehouden met wijzigingen in marktomstandigheden. Uitgangspunt is dat de gemeente grond uitgeeft tegen de marktwaarde,1 en deze objectief en transparant wordt vastgesteld. De gemeente hanteert in eerste aanleg de residuele grondwaardebepaling als zijnde de methodiek voor het bepalen van haar grondprijzen bij commerciële woningbouwen bedrijfsontwikkelingsprojecten. Voor het verkrijgen van inzicht in de marktvraag, de bouwkosten c.a. schakelt de gemeente externe experts als makelaars en taxateurs in. Voor niet-commerciële functies hanteert de gemeente in eerste aanleg de kostprijsmethode. 1. Voor alle grondexploitaties worden onderbouwde exploitatieberekeningen gemaakt. 2. Deze exploitatieberekeningen worden aan de raad ter vaststelling aangeboden. 3. De exploitatieberekeningen worden jaarlijks herzien.

De raad wordt op de volgende manieren actief betrokken bij de financiële beheersing van het grondbeleid: • de begroting, met een cijfermatig deel en een paragraaf grondbeleid; • Verantwoordings- en Perspectiefnota; • Bestuursrapportage; • de jaarrekening, met een cijfermatig deel en een paragraaf grondbeleid; • twee maandelijkse rapportages (kwalitatief) Indien nodig ontvangt de raad afzonderlijke informatie (actieve informatieplicht), bijvoorbeeld over belangrijke ontwikkelingen binnen een complex met grote gevolgen, opnemen van complexen in de exploitatie, aanpassingen van beleid e.d.

1 De “International Valuation Standards” van de IVSC (International Valuation Standards Committee) definieert marktwaarde als volgt: Marktwaarde is het geschatte bedrag waartegen een actief tussen een bereidwillige koper en een bereidwillige verkoper na behoorlijke marketing in een zakelijke transactie zou worden overgedragen op de waardepeildatum, waarbij de partijen met kennis van zaken, prudent en niet onder dwang zouden hebben gehandeld. De Waarderingskamer, NVM en NVR gebruiken alleen deze definitie en het ligt dan ook voor de hand om bij het waarderen tegen marktwaarde uit te gaan van deze definitie.

84

Bij het opstellen van een exploitatieberekening wordt ook een risicoanalyse opgesteld. Jaarlijks wordt bij actualisering van de exploitatieberekening van gemeentelijke exploitaties ook de risicoanalyse geactualiseerd. De risicoanalyse wordt vastgesteld door het College en ter kennis gebracht aan de gemeenteraad. De stand van zaken van risicobeheersing wordt toegelicht in de reguliere voortgangsrapportages van projecten. Om te bepalen of het weerstandsvermogen toereikend is, wordt de relatie gelegd tussen de benodigde weerstandscapaciteit (is risico-inventarisatie) enerzijds en de beschikbare weerstandscapaciteit anderzijds. De gemeente gaat uit van het principe van integraal risicomanagement. Bij de aanpak gelden als uitgangspunten:  Continue en proactief: bestaande risico’s cyclisch volgen en nieuwe risico’s actief identificeren;  Brede insteek: behalve risico’s met financiële impact ook andere risico’s en kansen in het proces betrekken.

De risicoverantwoording geschiedt in reguliere plannen en rapportages binnen de Planning & Control cyclus. Winsten worden in beginsel pas genomen bij afsluiting van een complex, tenzij er eerder voldoende zekerheid bestaat voor winstneming. 1. Verlies wordt genomen door een voorziening te treffen ter grootte van het volledige verlies; 2. Verlies wordt direct genomen zodra het zich voordoet; 3. In geval van omslag van een winstgevende exploitatie naar een verliesgevende exploitatie wordt een voorziening getroffen (zijnde een waardecorrectie op de post Bouwgrondexploitatie); 4. Alleen in situaties waarin in voldoende mate zekerheid bestaat over de definitieve omvang van het verlies, wordt een afboeking gedaan.

Winstgevende en verliesgevende projecten worden niet met elkaar verrekend. Projecten worden niet alleen op zichzelf maar vooral ook in relatie tot elkaar beschouwd, opdat er integrale afstemming kan plaatsvinden. Jaarlijks wordt een MPG opgesteld. Het MPG moet inzicht bieden in de inhoudelijke en financiële ontwikkelingen en prognoses op programmaniveau, waarmee de raad in staat wordt gesteld te sturen en keuzes te maken.

Monitoring projecten grondbedrijf Ten behoeve van de monitoring en aansturing van projecten Grondbedrijf is een regulier ambtelijk overleg ingesteld om handen en voeten te geven aan de noodzaak te monitoren, bij te sturen en integraal te managen. In dit overleg waaraan in ieder geval deelnemen alle projectleiders, planeconoom en collega’s van financiën betrokken bij het grondbedrijf en de P&C cyclus. Het streven is de gemeenteraad tweemaal per jaar over de uitkomsten hiervan te informeren, tezamen met de reguliere stollingsmomenten zult u ieder kwartaal op de hoogte worden gebracht van de actuele situatie binnen het grondbedrijf.

85

Reserves en voorzieningen grondbedrijf Er is geen specifieke reserve beschikbaar voor het grondbedrijf. Enerzijds worden verwachte verliezen/tekorten gedekt door de getroffen voorziening. In 2014 is € 6,7 miljoen aan de voorziening gedoteerd (in onderstaand overzicht . Daarnaast zijn de overige risico’s omtrent het grondbedrijf opgenomen in de algemene risico-inventarisatie die deel uitmaakt van de paragraaf weerstandsvermogen. Actuele prognose verwachte resultaten Overzicht grondexploitaties Complex Bouwgrond in exploitatie 1000 Tjalleberd - De Eide 1001 Skoatterwâld 1002 Heerenveen Oost Stadiongebied 1003 Stationsgebied 1008 De Kavels 1009 Heidemeer 1013 Jubbega Zuid 1016 IBF II 1017 De Fjilden Nieuwehorne 1021 Fedde Schurerplein 1023 Amelandlaan 1025 Schoollocaties Jubbega 1026 Tellegebied 1037 Spikerboor Zuid 1038 Haskerdijken 1039 Zandwinput Oudehaske

2.306 28.896 3.202 132 -322 777 -45 3.195 4.105 499 -8 42 77 187

117 2.306 289 5 9 28 -2 1.717 210 19 12 258 4 7

3 2.103 81 1.405 38 6 44 14 -

1.161 1.990 270 3.144 160 -

-1.161 -1.990 -270 -3.144 -5 -160 -7

409 348 -

1.260 27.108 3.411 137 -313 535 -46 3.508 1.133 512 409 257 67 188 187

(x € 1.000,-) geraamd resultaat ncw *1 -14 3 -1.257 -156 -1.839 -3 -287 -66 -397 -104 -5 -

43.043

4.979

3.694

6.725

-6.737

757

38.353

-4.125

boekw. investe- opbreng1-jan ringen sten

voor- resultaat herschikziening king

boekw. 31-dec

Waarde x € 1,-/m² Nog niet in exploitatie genomen gronden 1012 Schoterlandseweg 34 1014 Terrein Hepkema 1015 Heerenveen Noord-Oost 1025 Schoollocaties Jubbega 1031 Gedempte Molenwijk II 1033 Voormalige Sfinx locatie 1035 De Stringen Akkrum 1036 Spikerboor Zuid ten Zuiden 1038 Haskerdijken

Overige gronden 1004 Centrum Heerenveen 1005 Klaverblad Noord-Oost 1006 Leeuwarderstraatweg 1007 Klaverblad Noord 1010 Strategische gronden 1024 Het Meer 2 1034 Falkena binnen

Overige grond en hulpstoffen totaal

63 182 2.567 432 -621 3 161 15 336

2 10 92 20 106 6 1 12

3.138

249

83 4.427 73 425 230 217 -

-

-222 -

222 -6 -1 -

-409 -348

65 189 2.659 -321 4 161 15 -

76

-222

215

-757

2.772

3 182 3 18 20 7 118

17 103 496 193 86

-

14 -79 -3 -18 247 -31 -32

5.455

351

895

-

98

4

3

0

51.640

5.582

4.665

4 43 29 -

-

5.008 7

6.503

-6.424

*1 Netto contante waarde negatief betekent een te verwachten toekomstige winst. *2 Betreft een verhuurd bedrijfsgebouw. *3 Betreft een woning.

86

83 4.427 73 425 -

-

46.140

4,84 123,54 21,41 nvt nvt 2,49 15,00 1,25 nvt

nvt*2 3,14 3,25 3,25 3,25 nvt *3

2.7 Lokale heffingen Algemeen In deze paragraaf worden de ontwikkelingen met betrekking tot het gemeentelijk belastinggebied aangegeven. Vervolgens wordt per heffing aangegeven wat het beleid is ten aanzien van die heffing en op welke wijze het tarief tot stand is gekomen. Als gevolg van de herindeling met de gemeente Boarnsterhim en de grenscorrectie Friese Meren (Skarsterlân) zijn de gemeentelijke belastingen per januari 2014 geharmoniseerd. De notitie Belastingen 2014 d.d. 11 juni 2014 is hierbij als uitgangspunt gehanteerd. Specifiek Onroerende zaakbelasting De onroerende zaakbelasting hebben wij in 2014 verhoogd met diverse percentages. Die verhoging betreft: Tarieven 2014 Tariefvoorstel Raad 2014 Tarief Raadsbesluit 2013 Verschil Verschil in percentage Beoordeling tarief Toepassing inflatiecorrectie Collegeprogramma 2011 - 2014 V & P - Nota 2013, inkomstenverhoging Effect harmonisatie Boarnsterhim Effect waardedalingen Tariefverhoging 2014, all-in Af: Effect waardedalingen Tariefverhoging, ex waardedalingen

0,1599% 0,1356% 0,0243% 17,90%

0,3028% 0,2696% 0,0332% 12,30%

0,2433% 0,2165% 0,0268% 12,40%

E woningen E niet-woningen G niet-woningen 1,50% 1,50% 1,50% 2,00% 2,00% 2,00% 4,60% 4,60% 4,60% 1,50% -0,70% -0,60% 8,30% 4,90% 4,90% 17,90% 12,30% 12,40% -8,30% -4,90% -4,90% 9,60% 7,40% 7,50%

Rioolheffing Rioolheffing wordt geheven van alle percelen die direct of indirect zijn aangesloten op de riolering. De woningen (kleinverbruikers van water) zijn een vast bedrag per jaar verschuldigd, terwijl de industriële aansluitingen (grootverbruikers van water) een minimum tarief betalen tot 200 m3 en daarboven op basis van de meer hoeveelheid afgevoerd water. Vooralsnog is er nog geen sprake van tariefdifferentiatie. Wel wordt er in het tarief onderscheid gemaakt tussen percelen met een rioolaansluiting en de afvoer en verwerking van gronden hemelwater. In principe worden via deze heffing de kosten van onderhoud en vervanging van de riolering in de gemeente gedekt. Het onderhoud en vervanging vindt plaats op basis Watertakenplan 20092012. Het Watertakenplan is, ten aanzien van het beleid en de uitvoering, vastgesteld voor de periode van 2009 tot en met 2012, maar voorziet ook voor de jaren erna. In dit plan zijn alle uitgangspunten, risico‟s etc. in kaart gebracht. De financiële aspecten zijn vastgelegd in het kostendekkingsplan, die overigens 2012 overstijgen. Dit kostendekkingsplan dient als basis voor de tariefstelling van de rioolheffing. In het Watertakenplan is (in tegenstelling tot het oude Gemeentelijke RioleringsPlan) qua dekking rekening gehouden met een project als NRAP II. Conform het Watertakenplan, stijgen de tarieven in 2014 met 2,5% (voor bedrijven 3%). De motie kostendekkendheid van tarieven is in 2014 niet verwerkt in het tarief, maar ten laste gebracht van de voorziening riolering. Bij vaststelling van het nieuwe kostendekkingplan medio 2015 kan het effect van de kostentoedeling in het tarief voor 2016 worden verwerkt. Afvalstoffenheffing In Heerenveen wordt bij afvalstoffenheffing onderscheid gemaakt in een vast deel en een variabel deel, ook wel Diftar genoemd. De tarieven worden vastgesteld op basis van de verwachte kosten van het ophalen, afvoeren en verwerken van het huisvuil. In principe zijn de opbrengsten kostendekkend. Indien op rekeningbasis overschotten ontstaan dan worden die gereserveerd om de tarieven in de toekomst te kunnen egaliseren. Het vaste gedeelte is

87

verschuldigd ongeacht de aangeboden hoeveelheid afval, en wordt jaarlijks via het aanslagbiljet gemeentelijke belastingen in rekening gebracht. Het variabele gedeelte wordt per kwartaal via de Diftar-aanslag in rekening gebracht op basis van het aantal ledigingen van grijze en groene containers of van het aantal malen dat afvalzakken worden gestort in de verzamelcontainers (bij hoogbouw). Voor wat betreft het variabele tariefdeel (tarieven per lediging) wordt opgemerkt, dat deze tarieven in Diftar-verband zoveel mogelijk uniform door de gemeenten Opsterland, Ooststellingwerf en Heerenveen worden vastgesteld. De verwerkingstarieven van het grof huishoudelijk afval zijn met € 7 per ton afgenomen. Deze verlaging heeft er toe bijgedragen dat de inflatie en overige kosten binnen het huidige tarief kunnen worden doorgevoerd. In de Verantwoordings- en perspectiefnota 2013 is besloten tot afschaffing van de kwijtschelding. Door de afschaffing van de bijdrage aan de kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen, ontstaat er een tariefverlaging van de afvalstoffenheffing. Deze verlaging wordt via gelijktijdige verhoging in OZB tarief verrekend. De exploitatie van het product afval heeft geleid tot een toevoeging aan de egalisatiereserve met een bedrag van afgerond € 310.000. Door de samenvoeging van de egalisatiereserves van de voormalige gemeenten Boarnsterhim en Heerenveen en de toevoeging over 2014 bedraagt de reserve € 411.000. In de perspectiefnota zullen wij aangeven op welke wijze we dit bedrag in de toekomst gaan aanwenden voor wellicht een andere tarifering van het vaste of variabele tarief, dit dan mogelijk in relatie tot een andere frequentie van inzameling van rest- en gftafval. In het kader raamovereenkomst verpakkingen 2013-2022 is een bijdrage ontvangen over 2013 en 2014. Tegenover deze bijdrage staan tot maar beperkte kosten tot en met 2014. Het overschot van € 100.000 is toegevoegd aan de egalisatiereserve afval ten behoeve van de uitvoering van de raamovereenkomst in de komende jaren. Baatbelasting riolering buitengebied (NRAPII) Bij het raadsbesluit van 20 juni 2006 is besloten om alle percelen in het buitengebied ten aanzien van het vrijkomende afvalwater te ontzorgen middels een aansluiting op de riolering of een IBA. Per aansluiting is de eigenaar van een perceel € 1.500 verschuldigd. Dit is vastgelegd via een privaatrechtelijke overeenkomst. Omdat er voor de percelen geen onaanvaardbare verschillen dienen te ontstaan bij een gelijk profijt van de getroffen voorziening, zullen de percelen in het buitengebied, die worden aangesloten op de riolering of IBA en waarvan de eigenaar geen gebruik maakt van de exploitatieovereenkomst, worden aangeslagen d.m.v. baatbelasting. Na afronding van NRAPII kan het traject voor baatbelasting worden ingezet. Afronding is afhankelijk van arbitragezaak van de aannemer. Hondenbelasting Houders van honden zijn hondenbelasting verschuldigd. Deze belasting hebben wij in 2014 verhoogd met 1,5% inflatie en aangepast aan reëel volume. Forensenbelasting Personen die in de gemeente die langer dan de in de verordening genoemde periode een gemeubileerde woning beschikbaar houden zonder te zijn ingeschreven in het gemeentelijke bevolkingsregister zijn forensenbelasting verschuldigd. Het tarief is afhankelijk van de hoogte van de WOZ-waarde of (als die er niet is) van de Waarde Economische Verkeer (WEV). In 2013 was het een vast bedrag van € 419 en met ingang van 2014 is het tarief in verschillende tariefgroepen verdeeld, de laagste tariefgroep (minder dan € 70.000) is € 394,84 en de hoogste tariefgroep (€ 280.000 of meer) is € 794,75 en is daarmee op hetzelfde niveau gebracht als voormalig Boarnsterhim. De manier van heffen van de forensenbelasting van voormalig Boarnsterhim is met ingang van 2014 ook in Heerenveen toegepast, in plaats van een vast tarief zoals bij de “oude” gemeente Heerenveen. Als gevolg van de gemeentelijke herindeling (Boarnsterhim) hebben wij in 2014 de hoogte van deze belasting echter te hoog geraamd. Dat is gebleken na ontvangst van de gegevens voor deze belastingen na de herindeling. De werkelijke forensen die met de herindeling en de grenscorrectie zijn overgekomen naar de nieuwe gemeente Heerenveen zijn beduidend lager

88

dan bij de herindeling ingeschat. De begrote opbrengsten zijn hierop vanaf 2015 aangepast. Bruggelden Met ingang van 2014 zijn, als gevolg van harmonisatie van de tarieven met de gemeente Boarnsterhim, de bruggelden met € 1,00 te verhoogd (van € 1,00 naar € 2,00). Rioolaansluitingsrecht Omdat in de gemeente Boarnsterhim het rioolaansluitingsrecht op basis van privaatrecht wordt verrekend, is in het kader van harmonisatie, dit beleid voor de nieuwe gemeente Heerenveen overgenomen. Parkeergelden In het centrum van Heerenveen en in een aangewezen schil om het centrum wordt een parkeerbelasting geheven. Doel van de heffing is om het parkeren in het centrum beter te reguleren. In 2014 is het tarief niet gewijzigd en € 1,20 per uur gebleven. In 2014 is een wijziging van de tariefopbouw doorgevoerd. Met de wijziging is het mogelijk gemaakt om de eerste drie uren de feitelijke parkeerduur te betalen, waarbij bij de parkeerautomaat per 5 minuten betaald kan worden en met belparkeren per minuut. Bij een parkeerduur tot 3 uren is het maximum tarief € 3,50. Het vierde parkeeruur is gratis. Bij een parkeerduur langer dan 4 uren (tot een hele dag) blijft het tarief ongewijzigd op € 6,00. Voor personen en bedrijven die in het gebied wonen waar parkeerbelasting verschuldigd is, geldt een vergunningensysteem. In de Verantwoordings- en Perspectiefnota 2012 is besloten de vergunningen stapsgewijs te verhogen van € 13,50 naar € 45 in 2014. In 2014 is het tarief voor een bewoners- en bezoekersvergunning verhoogd naar € 45,00 per vergunning. Wanneer er geen parkeerkaart wordt gekocht of de maximale parkeertijd wordt overschreden, kan er een naheffingsaanslag parkeerbelasting worden opgelegd. Het bedrag van de maximale kosten voor een naheffingsaanslag parkeerbelasting wordt jaarlijks bij Amvb vastgesteld en bedraagt voor 2014 € 58,00. Bovenop deze naheffing komt het uurtarief van € 1,20. De uitvoering van het betaald parkeren en de controle daarop is uitbesteed aan P1 On street B.V. De bezwaren op de naheffingsaanslagen worden vanaf 1 juli 2011 afgedaan door P1. De positieve resultaten op het parkeren zijn bij de invoering van het betaald parkeren geoormerkt als gemeentelijke bijdrage in de onrendabele top van de parkeergarage Geerts Willigenplein en kwalitatieve en kwantitatieve verbetering van het parkeerareaal in Heerenveen. Daarbij wordt vanaf 2012 een afdracht aan de algemene dienst gedaan. Vanaf 2014 bedraagt de structurele afdracht aan de Algemene Dienst € 788.000. Leges Voor de berekening van de omgevingsvergunning wordt uitgegaan van een percentage van de bouwsom. Met ingang van 2012 zijn de bouwsommen ingedeeld in zes schijven met ieder een eigen tarief. Op die manier is degressie in de tariefstelling ingebouwd. Tegelijkertijd met de introductie van de degressie, zijn de tarieven ingaande 2012 met gemiddeld 39 % verhoogd, waardoor een grotere mate van kostendekkendheid werd verkregen. De bezuinigingsvoorstellen lagen aan de verhoging ten grondslag: extra inkomsten door versterken profijtbeginsel, Verantwoordings- en Perspectiefnota 2011. Wettelijk mogen de baten maximaal op het niveau van de te maken kosten liggen. In het licht van de begroting voor 2014 hebben wij de kostendekkendheid opnieuw beoordeeld. Hierbij houden we in het achterhoofd dat, bij relatief veel aanvragen voor grote projecten, het risico bestaat op de noodzaak tot verlaging van de legestarieven omdat anders mogelijk de kostendekkendheid boven 100% uit zal komen. Dit zou betekenen dat de baten hoger zijn dan de lasten en dat is wettelijk niet toegestaan. Voor de vergunningverlening onder de WABO ligt de kostendekkendheid in 2014 op 99 %. Breedbandnetwerk Heerenveen heeft samen met de andere F4 gemeenten en de provincie de afgelopen maanden een strategie opgesteld om te komen tot een breedbandnetwerk in alle delen van de betrokken gemeenten. Voor het uitvoeren van werkzaamheden in gemeentegrond dient een telecomaanbieder toestemming aan ons te vragen. Voor het in behandeling nemen van een dergelijke aanvraag kunnen leges in rekening worden gebracht. Ons huidige legestarief in hoofdstuk 10

89

(Telecommunicatiewet) van de tarieventabel is niet in overeenstemming met onze dienstverlening hiervoor en is daarom aangepast. Er wordt een vast tarief en een variabel tarief per meter geheven. Toeristenbelasting Sinds 2005 wordt een toeristenbelasting op nachtverblijf geheven voor het in de verordening genoemd bedrag per persoon per overnachting. De logiesverstrekker mag deze belasting verhalen op degene die overnacht. De belasting wordt gebaseerd op het werkelijke aantal overnachtingen. Deze belasting hebben wij in 2014 verhoogd met € 0,30 naar een € 1,00 per persoon per nacht en is daarmee op hetzelfde niveau gebracht als voormalig Boarnsterhim. Als gevolg van de gemeentelijke herindeling (Boarnsterhim) hebben wij in 2014 de hoogte van deze belasting gewijzigd echter te hoog geraamd. Dat is gebleken na ontvangst van de gegevens voor deze belastingen na de herindeling. De werkelijke overnachtingen van „toeristen‟ die met de herindeling en de grenscorrectie zijn overgekomen naar de nieuwe gemeente Heerenveen zijn beduidend lager dan bij de herindeling ingeschat. De begrote opbrengsten zijn hierop vanaf 2015 aangepast. Reclamebelasting Sinds 2010 wordt reclamebelasting geheven in het centrumgebied van Heerenveen. Reclameuitingen zoals genoemd in de verordening worden belast. Het grootste deel van de pbrengsten is bestemd voor evenementen en promotie, een deel voor initiatieven op het gebied van schoon, heel en veilig, en een deel ter dekking van de perceptiekosten. Deze belasting hebben wij in 2014 verhoogd met 1,5% inflatie tot een bedrag van € 418. Voor reclameobjecten kleiner of gelijk aan 0,1 m2 (0,30 x 0,30 cm) is het tarief NIHIL. Precariobelasting op ondergrondse kabels en leidingen Sinds 2011 heffen wij precariobelasting op ondergrondse kabels en leidingen (gas en elektriciteit). Deze belasting wordt opgelegd aan nuts- en particuliere bedrijven die eigenaar zijn van kabels en leidingen in gemeentegrond. Kabels in het kader van de Communicatiewet (kabels ten dienste van een openbaar elektronisch communicatienetwerk) moeten worden gedoogd en kunnen niet worden belast. Deze belasting hebben wij in 2014 verhoogd met 1,5% inflatie tot een bedrag van € 0,18 per meter kabels / leidingen per maand. Tegen de aanslagen precariobelasting is bezwaar gemaakt en dat bezwaar is doorgezet in beroepszaken. Deze zaken lopen nog en de uitkomst daarvan is op voorhand niet in te schatten. Wij zijn niet de enige gemeente met rechtszaken over de heffing van precariobelasting op ondergrondse leidingnetten. Invordering Belastingen De onroerende zaakbelasting, het vaste deel van de afvalstoffenheffing, de rioolheffing woningen en de hondenbelasting worden jaarlijks op een gecombineerde aanslag door ons opgelegd aan de belastingplichtigen. Voor het variabele deel van de afvalstoffenheffing (diftar) worden per kwartaal aanslagen door ons verzonden. Afzonderlijke aanslagen worden door ons opgelegd voor de forensenbelasting, de toeristenbelasting en voor het grootverbruik (bedrijven) van de rioolheffing. Indien niet tijdig wordt betaald, ontvangen de belastingschuldigen een maand na de laatste vervaldatum van de aanslag een aanmaning van ons. Wordt dan nog niet betaald, dan wordt door ons een dwangbevel uitgevaardigd die door de belastingdeurwaarder wordt betekend. In gevallen van aantoonbare onvoldoende betalingscapaciteit van burgers en ondernemers / kleine zelfstandigen wordt door ons kwijtschelding toegepast zoals geregeld in de verordening(en). In de V&P nota 2014 heeft uw raad besloten tot structurele verruiming van de kwijtschelding voor ondernemers / kleine zelfstandigen met ingang van 2014. In 2014 is dit bedrag eenmalig uit de lopende middelen gedekt. In 2015 is besloten tot dekking via een solidariteitsheffing op de Onroerende zaakbelasting.

90

3.0. Jaarrekening

91

92

1. Balans en toelichting

93

94

Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Algemeen Inleiding De onderstaande uiteenzetting van de grondslagen van waardering en resultaatbepaling is bedoeld als een leidraad voor een juiste interpretatie van de in deze jaarrekening gepresenteerde financiële gegevens. Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten De jaarrekening 2014 is samengesteld met inachtneming van de verslaggevingeisen zoals opgenomen in het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV). De in de jaarrekening 2014 genoemde bedragen zijn, tenzij anders vermeld, opgenomen in euro‟s. Gemeentelijke herindeling Op 17 april 2012 hebben de gemeenteraden van Leeuwarden, Heerenveen, Skarsterlân en Súdwest Fryslân het besluit genomen over de herindeling van Boarnsterhim per 1 januari 2014. De gemeente Boarnsterhim is per die datum opgeheven en het grondgebied is verdeeld onder de gemeenten Leeuwarden, Súdwest-Fryslân, de nieuwe gemeente De Friese Meren en de gemeente Heerenveen. Bij de opheffing van Boarnsterhim ging het om de volgende woonplaatsen/gebiedsdelen: De woonplaatsen Eagum, Friens, Grou, Idaerd, Jirnsum, Reduzum, Warstiens, Warten en Wergea zijn toegevoegd aan de gemeente Leeuwarden. De woonplaatsen Akkrum, Aldeboarn en Nes zijn toegevoegd aan de gemeente Heerenveen. De woonplaatsen Dearsum, Poppenwier, Raerd, Sibrandabuorren en Tersoal zijn toegevoegd aan de gemeente Súdwest-Fryslân. De woonplaats Terherne is naar de nieuwe gemeente De Friese Meren gegaan. De gehele woonplaatsen Haskerdijken en Nieuwebrug en een deel van de woonplaatsen Nijehaske en Oudehaske van de gemeente Skarsterlân zijn bovendien per diezelfde datum ook nog toegevoegd aan de gemeente Heerenveen.

95

Op kaart kan de opdeling van de gemeente Boarnsterhim als volgt worden weergegeven:

De herindeling brengt met zich mee dat de beginbalans (de balans per 1 januari 2014) van de „nieuwe‟ gemeente Heerenveen niet meer aansluit met de eindbalans van de „oude‟ gemeente Heerenveen (de balans per 31 december 2013). Immers, als gevolg van de herindeling, moet een deel van de jaarrekeningen 2013 van de gemeenten Boarnsterhim en De Friese Meren per 1 januari 2014 worden geconsolideerd met de rekeningcijfers 2013 van de gemeente Heerenveen. De aansluiting tussen de eindbalansen van 2013 van de rechtsvoorgangers en de beginbalans van 2014 van de „nieuwe‟ gemeente Heerenveen kan als volgt worden weergegeven: (bedragen x € 1.000)

ACTIVA

31-12-2013 Oud H'veen

01-01-2014

DFM

B'him

Nieuw H'veen

Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa

181 91.669 29.320

0 945 3

0 12.226 61

181 104.840 29.383

121.170

948

12.287

134.405

Voorraden Uitzettingen; rentetypische looptijd < 1 jr. Liquide middelen Overlopende activa

50.867 24.907 211 1.209

523 0 0 0

253 10 0 0

51.644 24.917 211 1.210

Totaal vlottende activa

77.194

523

263

77.981

198.364

1.471

12.550

212.386

Totaal vaste activa

Vlottende activa

Totaal activa

PASSIVA

31-12-2013 Oud H'veen

DFM

01-01-2014 Nieuw H'veen

B'him

Vaste passiva Eigen vermogen Voorzieningen Vaste schulden; rentetypische looptijd >= 1 jaar

-8.203 17.069 164.649

0 0 0

792 6.374 0

-7.411 23.443 164.649

Totaal vaste passiva

173.515

0

7.166

180.681

Netto vlottende schulden; rentetypische looptijd < 1jr Overlopende passiva

15.304 9.546

0 1.471

0 5.384

15.304 16.401

Totaal vlottende passiva

24.850

1.471

5.384

31.705

198.364

1.471

12.550

212.386

17.495

0

2.496

19.991

301.564

0

0

301.564

Vlottende passiva

Totaal passiva Gewaarborgde geldleningen Overige garantstellingen

96

In de balans en de toelichting daarop, wordt - in verband met deze gemeentelijke herindeling en de doorgevoerde grenscorrectie - bij de vergelijkende cijfers de datum van 1-1-2014 aangehouden. Als gevolg van de gemeentelijke herindeling, wordt een extra bijdrage uit het gemeentefonds ontvangen op grond van de verdeelmaatstaf herindeling. Dit om de frictiekosten (lasten die zonder herindeling niet gemaakt zouden zijn) te compenseren. De extra bijdrage wordt over een periode van vier jaar (2014-2017) ontvangen. Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende balanspost anders wordt vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover deze op de balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt; daarbij moet worden gedacht aan componenten zoals ziektekostenpremie ten behoeve van gepensioneerden, overlopende vakantiegelden verlofaanspraken en dergelijke. Voor arbeidskostengerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume wordt geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen. De referentieperiode is dezelfde als die van de meerjarenraming te weten vier jaar. Indien er sprake is van (eenmalige) schokeffecten (reorganisaties) dient wel een verplichting gevormd te worden.

97

Balans Algemeen Op grond van de financiële verordening worden investeringen beneden de € 5.000 niet geactiveerd, maar worden direct ten laste van de exploitatie gebracht. Met het afschrijven op vaste activa wordt gestart, zodra in enig jaar sprake is van een boekwaarde. Voor de gehanteerde afschrijvingstermijnen wordt verwezen naar artikel 6 van de vastgestelde financiële verordening ex artikel 212 Gemeentewet. Artikel 59 BBV beschrijft het onderscheid tussen investeringen met uitsluitend maatschappelijk nut in de openbare ruimte en investeringen met een (beperkt) economisch nut. Investeringen die op enigerlei wijze kunnen leiden tot of bijdragen aan het verwerven van inkomsten zijn investeringen met economisch nut. De vraag of de investering geheel kan worden terugverdiend is niet relevant voor de classificatie. Krachtens artikel 63, lid 1 BBV dienen alle activa te worden gewaardeerd op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Eventuele van derden verkregen specifieke investeringsbijdragen mogen desgewenst in mindering worden gebracht op het geactiveerde bedrag (artikel 62, lid 2 BBV). Vaste activa Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgings- c.q. vervaardigingsprijs verminderd met de afschrijvingen en waardeverminderingen die naar verwachting duurzaam zijn. In de balans worden onder de immateriële vaste activa afzonderlijk opgenomen: Kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen en het saldo van agio en disagio; Kosten van onderzoek en ontwikkeling voor een bepaald actief. De kosten van onderzoek en ontwikkeling worden in 5 jaar afgeschreven. De afschrijving van de geactiveerde kosten van onderzoek en ontwikkeling vangt aan bij de ingebruikname van het gerelateerde materiële vaste actief. Artikel 64, lid 6 stelt aan de afschrijving van immateriële vaste activa een maximum van 5 jaar. Een uitzondering hierop vormen de als immateriële activa opgenomen kosten van het sluiten van geldleningen en disagio. Op grond van art. 64, lid 5 is in deze situatie de afschrijvingsduur maximaal gelijk aan de looptijd van de lening. Afsluitkosten van opgenomen geldleningen worden op grond daarvan afgeschreven gedurende de looptijd van de desbetreffende geldlening. De activeringscriteria zijn opgenomen in artikel 60 en zijn aanmerkelijk aangescherpt.

98

Materiële vaste activa In de balans worden onder de materiële vaste activa afzonderlijk opgenomen: Investeringen met een economisch nut; Investeringen met een economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven; Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut. Onder activa met een economisch nut wordt verstaan investeringen die bijdragen aan de mogelijkheid om middelen te genereren of welke (mogelijk) verhandelbaar zijn. In erfpacht uitgegeven gronden. De in erfpacht uitgegeven percelen zijn gewaardeerd tegen de eerste uitgifteprijs (i.c. de waarde die bij eerste uitgifte als basis voor de canonberekening in aanmerking is genomen). Investeringen met een economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven Deze materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Wanneer investeringen grotendeels of meer worden gedaan voor riolering of het verzamelen van huishoudelijk afval, worden deze investeringen op de balans opgenomen in een aparte categorie onder de investeringen met economisch nut. Indien in de heffing bijdragen zijn opgenomen voor de toekomstige vervanging van investeringen voor deze beide taken, dan komen deze gelden in een vervangingsvoorziening. Op het moment dat vervolgens de daadwerkelijke vervangingsinvestering plaats vindt, worden deze investeringen geactiveerd en worden de bedragen opgenomen in de voorzieningen rechtstreeks op de vervangingsinvesteringen in mindering gebracht. Deze situatie is van toepassing op de riolering, omdat in het tarief van de rioolheffing een component is opgenomen ter dekking van toekomstige investeringen. In de afvalstoffenheffing is geen spaarbedrag voor toekomstige investeringen opgenomen. Overige investeringen met economisch nut Deze materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Specifieke investeringsbijdragen van derden worden op de desbetreffende investering in mindering gebracht; in die gevallen wordt op het saldo afgeschreven. Slijtende investeringen worden vanaf het moment van ingebruikneming lineair afgeschreven in de verwachte gebruiksduur, waarbij rekening wordt gehouden met een eventuele restwaarde. Bij de waardering wordt in voorkomende gevallen rekening gehouden met een bijzondere vermindering van de waarde, indien deze naar verwachting duurzaam is. Op grond van artikel 65 van het BBV wordt bij de waardering van de vaste activa rekening gehouden met een vermindering van hun waarde, indien deze vermindering naar verwachting duurzaam is. Investeringen met een economisch nut moeten op grond van artikel 59, lid 1 BBV bruto worden geactiveerd. Op de waarde van deze activa mogen vanaf 1-1-2004 reserves niet meer in mindering worden gebracht. Investeringssubsidies en andere bijdragen van derden mogen daarentegen wel in mindering worden gebracht (artikel 62, lid 2 BBV). Compensabele BTW wordt niet geactiveerd. Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut. Infrastructurele werken in de openbare ruimte, zoals bijvoorbeeld wegen, pleinen, bruggen, viaducten en parken worden geactiveerd en afgeschreven in 40 jaar. De ondergrond van deze werken wordt daarbij als integraal onderdeel van het werk beschouwd (en daarop wordt dus ook afgeschreven). Voor zover in voorkomende gevallen een snellere budgettaire dekking mogelijk is, wordt op dergelijke activa

99

overigens (resultaatafhankelijk) extra afgeschreven. De boekwaarden moeten dus nadrukkelijk als nog te dekken investeringsrestanten worden gezien. Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan gemeenschappelijke regelingen en leningen u/g zijn opgenomen tegen nominale waarde. Zo nodig is een voorziening voor verwachte oninbaarheid in mindering gebracht. Van een “deelneming” is krachtens artikel 1d van de BBV sprake als de gemeente participeert in het aandelenkapitaal van een NV, BV of CV. Participaties in het aandelenkapitaal van NV‟s en BV‟s (“kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen” in de zin van het BBV) zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs van de aandelen. Indien de waarde van de aandelen structureel daalt tot onder de verkrijgingsprijs, vindt afwaardering plaats. Geactiveerde bijdragen aan activa in eigendom van derden zijn gewaardeerd op het bedrag van de verstrekte bijdragen, verminderd met afschrijvingen. De verleende bijdragen worden afgeschreven in de periode waarin het betrokken actief van de derde op basis van de door de gemeente gestelde voorwaarden moet bijdragen aan de publieke taak. Vlottende activa Voorraden Onderhanden werk De als “onderhanden werken” opgenomen bouwgronden , in exploitatie en nog niet in exploitatie, zijn gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijs, dan wel lagere marktwaarde. De vervaardigingsprijs omvat de kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend (zoals grondaankopen en kosten van bouwen woonrijpmaken), alsmede een redelijk te achten aandeel in de rentekosten en de administratie- en beheerskosten. Winsten uit de grondexploitatie worden slechts genomen indien en voor zover die met voldoende mate van betrouwbaarheid als gerealiseerd aangemerkt kunnen worden en nog te maken kosten volledig worden afgedekt. Zolang daarvan geen sprake is worden de verkregen verkoopopbrengsten ten volle op de vervaardigingskosten in mindering gebracht. Eventueel te verwachten verliezen op complexen zijn in mindering gebracht op de boekwaarde of er is daarvoor een voorziening voor verlies getroffen. Overige gronden De overige gronden zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, dan wel lagere marktwaarde/agrarische waarde. Er wordt geen rente en kosten bijgeschreven op de boekwaarde van deze voorraden. Eventueel te verwachten verliezen op complexen zijn in mindering gebracht op de boekwaarde of is een voorziening voor verlies getroffen. Overige gronden hulpstoffen De overige gronden hulpstoffen (magazijnvoorraden) worden gewaardeerd tegen inkoopprijs. Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar Op het punt van uitzettingen is gekozen om de terminologie van de Wet Fido (Wet financiering decentrale overheden) te volgen. Het begrip uitzettingen heeft zowel betrekking op vorderingen als op effecten. Het onderscheid tussen beiden is komen te vervallen.

100

Vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid is hierop een voorziening in mindering gebracht. De voorziening wordt statisch bepaald op basis van de geschatte inbaarheid. Liquide middelen en overlopende activa Deze activa worden tegen nominale waarde opgenomen. Vaste passiva Reserves Het eigen vermogen bestaat uit de algemene reserve, de bestemmingsreserves en het gerealiseerde resultaat over 2014. Conform de verslaggevingsvoorschriften wordt het saldo van de rekening van baten en lasten separaat in de balans onder het eigen vermogen verantwoord. Een nadere uiteenzetting van de reserves is opgenomen in de toelichting op de balans. Reserves worden gevormd en bestemd overeenkomstig de door de raad genomen raadsbesluiten. Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd wegens: verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs te schatten; op de balansdatum bestaande risico's ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren bijdragen aan toekomstige vervangingsinvesteringen, waarvoor een heffing wordt geheven Voorzieningen worden niet gevormd voor jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume. Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico‟s Voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Voorzieningen worden alleen dan gevormd indien er sprake is van een te kwantificeren financiële verplichting, verlies of (financieel) risico. Elke voorziening heeft de omvang ter dekking van de desbetreffende verplichting, verlies of risico. Mutaties in voorzieningen wegens toevoeging of vrijval vloeien derhalve uitsluitend voort uit het aanpassen aan een nieuw noodzakelijk niveau. Overige mutaties bestaan alleen uit aanwending van de voorziening ter dekking van de verplichting, verlies of het risico. De voorziening valt vrij ten gunste van de exploitatie indien de aanwending niet meer noodzakelijk wordt geacht. In het kader van voorzieningen voor risico‟s is ook een voorziening gevormd voor precariorechten. Sinds medio 2011 worden precariorechten geheven op ondergrondse gas- en elektriciteitsleidingen. Tegen de aanslagen precariobelasting is bezwaar gemaakt en dat bezwaar is inmiddels doorgezet in beroepszaken. Deze beroepszaken lopen nog en de uitkomst daarvan is op voorhand niet in te schatten. Sinds 2011 is voor een bedrag van € 9,2 miljoen aan aanslagen opgelegd. In de voorziening is per 31 december 2014 een bedrag opgenomen van bijna € 4,2 miljoen.

101

Voorzieningen worden gevormd voor kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren. Voorzieningen worden gewaardeerd tegen het nominale bedrag van de betrokken verplichting c.q. het voorzienbare verlies. Indien in de riool- en afvalstoffenheffing bijdragen zijn opgenomen voor de toekomstige vervanging van investeringen voor deze beide taken, worden deze gelden in een vervangingsvoorziening geplaatst. Indien vervolgens de daadwerkelijke vervangingsinvestering plaats vindt, worden de feitelijke investeringen geactiveerd en worden de bedragen opgenomen in de voorzieningen rechtstreeks op deze vervangingsinvesteringen in mindering gebracht. De onderhoudsvoorzieningen zijn gebaseerd op een meerjarenraming van het uit te voeren groot onderhoud aan (een deel van) de gemeentelijke kapitaalgoederen, waarin rekening is gehouden met de kwaliteitseisen die ter zake geformuleerd zijn. In de paragraaf “onderhoud kapitaalgoederen” - opgenomen in het jaarverslag - is het beleid hieromtrent nader uiteengezet. Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met gedane aflossingen. De aflossingen die binnen een jaar vervallen, worden in de toelichting apart vermeld evenals de daarmee gepaard gaande rentelast in het betreffende jaar. Vlottende passiva Netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar De kortlopende schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Overlopende passiva De overlopende passiva bestaan uit „Vooruitontvangen bedragen‟ en „Nog te betalen bedragen‟. Beide posten worden gewaardeerd tegen de nominale waarde.

Niet uit de balans blijkende verplichtingen Gewaarborgde geldleningen Voor zover leningen door de gemeente gewaarborgd zijn, is buiten de balanstelling het totaalbedrag van de geborgde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen.

102

Exploitatie De baten en lasten worden opgenomen voor de aan het verslagjaar toe te rekenen bedragen. Conform de voorschriften van het BBV wordt het zogenaamde stelsel van baten en lasten gehanteerd. De begrotingscijfers 2014 zijn ontleend aan de door de raad vastgestelde primitieve begroting en aan de in 2014 doorgevoerde begrotingswijzigingen. In het verantwoordingsjaar 2014 zijn 10 bestuurlijke begrotingswijzigingen geweest. De lasten en de baten worden tegen de nominale waarde toegerekend aan de perioden waarop ze betrekking hebben. Verliezen worden genomen zodra ze voorzienbaar zijn. Winsten worden eerst verantwoord zodra ze gerealiseerd zijn. De afschrijvingslasten worden conform de afschrijvingstermijnen berekend. Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate opgenomen op het moment waarop het dividend betaalbaar wordt gesteld. De rentelasten over de vaste activa worden berekend over de boekwaarde per 1 januari van het verslagjaar. De berekening van de rentelasten in de jaarrekening 2014 is gebaseerd op de omslagrente. In de Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 heeft de raad besloten tot een vereenvoudiging van de methodiek van de rentetoerekening. Deze bestaat uit het verwijderen van de toerekening van de rentekosten aan de eigen middelen. Het omslagrentepercentage berekend over de verantwoordingsjaren vanaf 2013 is door deze vereenvoudiging aanmerkelijk lager dan voorgaande jaren. Bedroeg het percentage in 2013 daardoor nog 0,87%, in 2014 is dit vervolgens gedaald naar 0,83%. Het verloop van de gemeentelijke omslagrente over de laatste vijf verslagjaren kan als volgt worden weergegeven: Gemeentelijke omslagrente 4,93 Percentage

4,18 3,26

2010

2011

2012

103

0,87

0,83

2013

2014

Balans (bedragen x € 1.000)

ACTIVA

31-12-2014

1-1-2014

Vaste activa Immateriële vaste activa - Kosten sluiten van geldleningen en saldo van agio en disagio - Kosten van onderzoek en ontwikkeling Materiële vaste activa - Investeringen met een economisch nut - gronden uitgegeven in erfpacht - waarvoor ter bestrijding v/d kosten een heffing kan worden geheven - overige investeringen met een economisch nut - Investeringen openbare ruimte met maatschappelijk nut Financiële vaste activa - Kapitaalverstrekkingen - deelnemingen - gemeenschappelijke regelingen - overige verbonden partijen - Leningen u/g - woningbouwcorporaties - deelnemingen - overige verbonden partijen - Overige langlopende leningen u/g - Overige uitzettingen; rentetypische looptijd >= 1 jr. - Bijdragen aan activa in eigendom van derden

59 0 59

181 0 181

103.942 43 20.223 69.587 14.090

104.840 43 20.003 72.010 12.784

29.467

29.383

11.304 0 0

11.520 0 0

0 268 0 534 102 17.259

0 38 0 342 102 17.382

Totaal vaste activa

133.468

134.405

46.140

51.644

Vlottende activa Voorraden - Grond- en hulpstoffen - Overige gronden - Overige gronden hulpstoffen - Bouwgrond nog niet in exploitatie - Bouwgrond in exploitatie - Gereed product en handelsgoederen

5.008 0 2.773 38.352 8

Uitzettingen; rentetypische looptijd < 1 jr. - Vorderingen op openbare lichamen - Rekening-courantverhoudingen met niet financiële instellingen - Overige vorderingen

6.635 -2.346 7.879

5.455 4 3.139 43.045 0 12.168

Liquide middelen - Kassaldi - Bank- en girosaldo

10 101

Overlopende activa - Nog te ontvangen bedragen specifiek bestedingsdoel - Overige nog te onvangen bedragen en vooruitbetaalde bedragen

0 974

24.917 10.254 1.394 13.269

111

Totaal vlottende activa Totaal activa

104

211 12 199

974

1.210 0 1.210

59.393

77.981

192.861

212.386

gemeente Heerenveen (bedragen x € 1.000)

PASSIVA

31-12-2014

1-1-2014

Vaste passiva Eigen vermogen - Algemene reserve - Bestemmingsreserves - voor egalisatie van tarieven - overige bestemmingsreserves - Gerealiseerd resultaat

-1.303

Voorzieningen - Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's - Onderhoudsegalisatievoorzieningen - Van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden Vaste schulden; rentetypische looptijd >= 1 jaar - Obligatieleningen - Onderhandse leningen van: - binnenlandse banken en overige financiële instellingen - binnenlandse bedrijven - overige binnenlandse sectoren - Door derden belegde gelden - Waarborgsommen

-7.411

-7.180

-14.500

511 5.549 -184

101 6.009 979 23.448

8.729 1.554 13.165

23.443 6.578 9.252 7.613

153.204

164.649

0

0

131.204 0 22.000 0 0

142.649 0 22.000 0 0

Totaal vaste passiva

175.349

180.681

Vlottende passiva Netto vlottende schulden; rentetypische looptijd < 1jr - Kasgeldleningen openbare lichamen art. 1, ond. a, Wet fido - Overige kasgeldleningen - Bank- en girosaldi - Overige schulden

0 0 2.970 7.448

10.418

Overlopende passiva - Vooruitontvangen bedragen - Nog te betalen bedragen

1.042 6.052

15.304 0 0 10.549 4.755

7.094

Totaal vlottende passiva

16.401 1.323 15.078

17.512

31.705

Totaal passiva

192.861

212.386

Gewaarborgde geldleningen Overige garantstellingen

19.881 292.869

19.991 301.564

105

106

Toelichting op de balans Activa Vaste activa Een verloopoverzicht van de vaste activa kan als volgt worden weergegeven: Totaal vaste activa

Boekwaarde 01-01-2014

Investeringen en desinvesteringen

Afschrijvingen / Aflossingen

Afwaardering

Bijdragen derden


Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa

181.329 104.839.728 32.106.819

16.915 6.581.871 293.250

139.371 5.438.688 437.646

0 855.925 0

0 1.185.083 0

58.874 103.941.903 31.962.423

137.127.876

6.892.035

6.015.704

855.925

1.185.083

135.963.200

-2.723.416

0

0

-228.000

0

-2.495.416

134.404.460

6.892.035

6.015.704

627.925

1.185.083

133.467.784

Voorzieningen ivm waardevermindering

Hierna worden de afzonderlijke posten binnen de vaste activa inhoudelijk toegelicht. Voor een nadere specificatie van de vaste activa wordt bovendien verwezen naar bijlage 2; staat van investeringen. Deze bijlage is in een separaat bijlagenboek bij deze jaarrekening opgenomen. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa hebben in z‟n algemeenheid betrekking op kosten samenhangende met het sluiten van geldleningen en kosten voor onderzoek en ontwikkeling van een bepaald actief. Sinds de invoering van de verslaggevingvoorschriften (Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten; hierna te noemen „BBV‟) in 2004 wordt de mogelijkheid tot het activeren van bedragen beperkt tot bovenstaande posten. Een verloopoverzicht van de immateriële vaste activa kan als volgt worden weergegeven: Immateriële vaste activa Kosten geldleningen en saldo van agio en disagio Kosten van onderzoek en ontwikkeling



Afschrijvingen 2014

Afwaardering


0 181.329

0 16.915

0 139.371

0 0

0 58.874

181.329

16.915

139.371

0

58.874

De in 2014 verantwoorde kosten hebben betrekking op de projecten, “Eén in Dienstverlening” (€ 12.575) en “Haalbaarheidsonderzoek MFA De Akkers” (€ 4.340). Ten behoeve van de verdere voortgang, ontwikkeling en implementatie van een moderne gemeentelijke dienstverlening zijn via het Programma "Eén in Dienstverlening" de afgelopen jaren stappen gezet. Een deel van de resultaten is nog niet gerealiseerd en zit nog in de ontwikkelingsfase. Doorontwikkeling van het digitale kanaal is daarom een vereiste. De komende jaren zal verder ook worden geïnvesteerd in het verder inrichten van het Klant Contact Centrum (KCC), in de vervolgfasen ZGW, in het invoeren van Eherkenning, in het digitaal herontwerpen/inrichten van bedrijfsprocessen en in het verbeteren en optimaliseren van het gemeentelijk portaal (website) met bijbehorende kwaliteiten servicenormen. Zaakgericht werken (ZGW) is niet alleen de overstap naar een ICT-systeem, maar verbetert de dienstverlening, de efficiency van werken, de toegankelijkheid van informatie en zorgt vaak ook voor kostenbesparingen. De gemeente wil graag zicht hebben op alle aanvragen of zaken van burgers en bedrijven. Ook de afhandeling van

107

interne zaken zoals facturen, bestellingen of besluitvorming zijn belangrijk om inzichtelijk te hebben. Het zichtbaar maken van alle zaken en het volgen van de voortgang ervan vanuit verschillende kanalen, ook intern, helpt om: De dienstverlening te verbeteren; Zicht te houden en te sturen op de afhandeling; De resultaten op verschillende manieren te kunnen publiceren; Vanuit de afhandeling te sturen op een goede archivering; De overdracht van zaken tussen ketenpartners te vereenvoudigen Een samenhangend klantbeeld te hanteren bij de dienstverlening; Procesmatiger en efficiënter te gaan werken. Materiële vaste activa Op grond van de verslaggevingvoorschriften dienen de (overige) materiële vaste activa te worden verbijzonderd naar materiële vaste activa met een economisch nut en materiële vaste activa met een maatschappelijk nut. Een economisch nut kenmerkt zich door het feit dat een investering bijdraagt tot het verkrijgen van middelen, dan wel verhandelbaar is. Alle investeringen die niet aan deze omschrijving voldoen, zijn investeringen met een maatschappelijk nut. De verslaggevingregels schrijven daarnaast ook voor dat binnen de materiële vaste activa met een economisch nut de erfpachtgronden separaat worden benoemd. Ingaande het verantwoordingsjaar 2014 dient bovendien ook inzichtelijk te worden gemaakt voor welk bedrag aan investeringen met een economisch nut een heffing (riool- dan afvalstoffenheffing) kan worden geheven. Het verloopoverzicht van de materiële vaste activa kan, rekening houdende met bovenstaande voorwaarden, als volgt worden weergegeven: Materiële vaste activa Erfpachtgronden Investeringen economisch nut Investeringen economisch nut; heffingen Investeringen maatschappelijk nut Totaal van alle categorieën



Afschrijvingen

Afwaardering

Bijdrage derden


42.525 72.009.353 20.003.352 12.784.498

0 1.668.150 2.971.881 1.941.840

0 4.087.475 714.445 636.769

0 3.395 852.531 0

0 0 1.185.083 0

42.525 69.586.634 20.223.176 14.089.568

104.839.728

6.581.871

5.438.688

855.925

1.185.083

103.941.903

Erfpachtgronden De in de balans gepresenteerde materiële vaste activa bestaan naast „reguliere‟ investeringen ook uit erfpachtgronden. Erfpachtgronden Erfpachtgronden



Afschrijvingen

Afwaardering

Bijdrage derden


42.525

0

0

0

0

42.525

42.525

0

0

0

0

42.525

De volgende gronden zijn door de gemeente in erfpacht uitgegeven: Industrieterrein „Het Kanaal‟ Tjalleberd „De Eide‟

1.275m2 22 m2

De totale waarde van de erfpachtgronden bedraagt per 31 december 2014 zoals blijkt uit bovenstaand verloopoverzicht € 42.525.

108

Investeringen met een economisch nut Het verloopoverzicht van de investeringen met een economisch nut, ziet er als volgt uit: Investeringen economisch nut Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen Grond-, wegen waterbouwkundige werken Vervoermiddelen Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa



3.603.849 166.628 64.753.476 0 686.411 1.948.736 850.253

8.281 891.748 103.300 64.952 490.106 109.762

72.009.353

1.668.150

Afschrijvingen

1.136 10.793 3.064.839

Afwaardering

Bijdrage derden

3.602.713 164.115 62.576.992 103.300 622.729 1.853.225 663.561

3.395

128.635 585.618 296.454 4.087.475

3.395


0

69.586.634

Gronden en terreinen Tot de gronden en terreinen behoren onder andere de gronden voor schoolgebouwen, begraafplaatsen, gemeentelijke grondbank en overige gemeentelijke eigendommen. In beginsel wordt op gronden en terreinen niet afgeschreven. Alleen op de grond “uitbreiding begraafplaats Schoterland” en de grond ten behoeve van het toegangspad naar deze begraafplaats, wordt afgeschreven. Woonruimten De gemeente heeft een klein aantal woonruimten met een geringe boekwaarde in eigendom. Bedrijfsgebouwen Hiertoe behoren onder meer de gebouwen voor huisvesting van de gemeentelijke organisatie (personeel en materieel), het Posthuis, het museum Willem van Haren, de Heerenveense School, (voormalige) schoolgebouwen, multifunctionele centra, sportaccommodaties, de parkeergarage op het Geert Willigensplein en gebouwen waar bedrijfsmatige activiteiten plaatsvinden. De belangrijkste in het boekjaar 2014 gedane investeringen: Nieuw-verbouw huisvesting speciaal onderwijs (IHP) Sportcomplex De Knipe (korfbalvereniging „Kinea‟) Trekkenwand „Posthuis‟ Theater

€ 359.521 € 109.574 € 168.452

De afwaardering heeft te maken met het afboeken van de resterende boekwaarde van het oude pand van de "Van Kleffensschool" in Heerenveen. Het oude schoolgebouw is in 2014 verkocht. De resterende boekwaarde van € 3.394,61 is daarom afgeboekt. Grond- wegen waterbouwkundige werken In 2014 worden de investeringen in grond-, wegen waterbouwkundige werken met een economisch nut volledig gevormd door de herinrichting van het „Molenplein‟ in Heerenveen. Als het terrein van de gesloopte woningen aan de Van Dekemalaan volledig puinvrij is gemaakt, kan er gestart worden met de herinrichting van het Molenplein. Het gebouw van de bestaande supermarkt wordt geheel vernieuwd en uitgebreid. Zo komt er ruimte voor twee extra winkels. Ook het parkeerterrein wordt opnieuw ingericht en uitgebreid van 170 naar minimaal 250 parkeerplaatsen. Omdat er in goed overleg met de woningbouwcorporatie geen nieuwe woningen meer komen aan de Van Dekemalaan, kan die ruimte gebruikt worden om te parkeren. Hierdoor is de parkeergarage uit het oorspronkelijke plan voor het Molenplein niet meer nodig.

109

Vervoermiddelen De post vervoermiddelen betreft voornamelijk het materieel van de afdeling Visie en Regie. Naast de aanschaf van een bedrijfsauto is in 2014 ook geïnvesteerd in een tweetal trekkers. Machines, apparaten en installaties Hiertoe behoren onder meer de computers en installaties van het gemeentelijk apparaat, het Posthuis, de parkeergarage op het Geert Willigensplein en de parkeerautomaten en het materieel van de afdeling Wijkbeheer. De belangrijkste investering in 2014 betrof de aanschaf van een drietal mutifunctionele grasmaaiers. De totale investeringskosten hiervoor bedroegen ruim € 250.000. Overige materiële vaste activa Deze activa omvatten voornamelijk de aanschaf van software ten behoeve van de gemeentelijke organisatie, de aanschaf van hulpmiddelen voor gehandicapten en de inrichting Posthuis. Investeringen met een economisch nut; heffingen Het verloopoverzicht van de investeringen met een economisch nut waarvoor heffingen kunnen worden geheven, ziet er als volgt uit: Investeringen economisch nut; heffingen Riolering en afvalstoffen



Afschrijvingen

Bijdrage verv.voorz.

Bijdrage derden


20.003.352

2.971.881

714.445

852.531

1.185.083

20.223.176

20.003.352

2.971.881

714.445

852.531

1.185.083

20.223.176

De investeringen zoals die in 2014 voor dit onderdeel zijn verricht, hebben met name betrekking op „riolering in het buitengebied‟ (€ 1.014.422), de uitbreiding van de riolering bij grondcomplexen (€ 777.151) en de vervangingsinvestering voor riolering (€ 1.180.308). Onder andere in het kader van de Brede Zorgplicht Rioleringen (BZR) zijn kosten gemaakt. De BZR is een omvangrijk project waarbij percelen worden aangesloten. Het project “Brede Zorgplicht Riolering” is noodzakelijk omdat er geen ongezuiverd afvalwater meer geloosd mag worden op het oppervlaktewater. Dat betekent, dat eigenaren van woningen zonder aansluiting op de riolering of een ander goedgekeurd zuiveringssysteem, maatregelen moeten treffen om zulke lozingen in de toekomst te voorkomen. De gemeente heeft met dit project de zorg voor zuivering van het afvalwater deels overgenomen van haar inwoners. Wel wordt een deel van de investeringen bekostigd vanuit hiervoor verschuldigde eigen bijdragen. Voor zover er sprake is van vervangingsinvesteringen, vindt er eveneens een bijdrage plaats vanuit de „vervangingsvoorziening riolering‟. Het bovenstaande kan gespecificeerd als volgt worden weergegeven: Riolering en afvalstoffen Vervangingsinvesteringen riolering Uitbreiding riolering Grondexploitaties Investeringen riolering buitengebied

Investeringen

Bijdrage derden

Bijdrage voorziening

Netto investering

1.180.308 777.151 1.014.422

327.778

852.531

0 777.151 157.117

2.971.881

1.185.083

852.531

934.268

110

857.305

Investeringen met een maatschappelijk nut Het verloopoverzicht van de investeringen met een economisch nut, ziet er als volgt uit: Investeringen maatschappelijk nut Gronden en terreinen Grond-, wegen waterbouwkundige werken Machines, apparaten en installaties



Afschrijvingen

0 12.486.185 298.313

1.941.840

609.195 27.574

12.784.498

1.941.840

636.769

Afwaardering

Bijdrage derden

Boekwaarde 31-12-2014 0 13.818.830 270.739

0

0

14.089.568

De in het boekjaar 2014 gedane investeringen in grond-, wegen waterbouwkundige werken met een maatschappelijk nut hebben betrekking op: Kades en oevers langs de „Heresloot‟ € 129.412 Verhardingen wegen € 1.556.638 Herstructurering „Sinnebuorren‟ Akkrum € 255.789 Financiële vaste activa De financiële vaste activa bestaan per ultimo december uit: Boekwaarde 01-01-2014

Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen deelnemingen Voorziening 'kapitaalverstrekking deelnemingen' Kapitaalverstrek. gemeenschap. regelingen Leningen aan deelnemingen Overige langlopende leningen Overige uitzettingen > 1 jaar Bijdragen in activa van derden

1)

Investeringen en Afschrijvingen / desinvesteringen Aflossingen

14.281.423 -2.723.416 0 0 341.933 101.774 17.381.689

-482.365

29.383.403

Vrijval

228.000

Boekwaarde 31-12-2014 13.799.058 -2.495.416 0 268.015 534.335 101.774 17.259.242

268.015 226.890

34.488

280.710

403.157

293.250

437.646

228.000

29.467.007

Toevoeging

Vrijval

Afschrijving / Aflossing


0

0

0

0

228.000

0

228.000

0

0

0

268.015

34.488

307.445 226.890

34.488

534.335

Deze posten kunnen als volgt verder worden gespecificeerd: Specificatie financiële vaste activa

Percentage


100%

1.500.000 -1.500.000 18.000 11.900.000 -1.223.416 18.000 18.000 54.454 150.144 255.475 15.882 226.890 124.578

Kap.verstr. deelnemingen Participatie Thialf Voorziening participatie Thialf Gemeentelijk Sportcentrum Sportstad Heerenveen Voorziening Sportstad Heerenveen IJshockeyhal Thialf Heerenveen Particip.maatsch.it Hearrenfean Afvalsturing Friesland Bank Nederl. Gemeenten (BNG) Kapitaalverstr. participatiemij Aandelen Afvalsturing Friesland NV Kredietbank Nederland Fryslân Miljeu

100% 50% 100% 100%

-255.475 -226.890

11.558.007

-482.365

0

268.015

0

268.015

341.933 0

226.890

341.933

226.890

1.500.000 -1.500.000 18.000 11.900.000 -995.416 18.000 18.000 54.454 150.144 0 15.882 0 124.578 11.303.642

Leningen deelnemingen Leningen deelnemingen

268.015

Overige langlopende leningen Hypothecaire geldl.ambtenaren Kredietbank Nederland

0

Overige uitz. lpt. >1 jr. Obligaties St. Samenwerk Effecten grootboek nationale schuld

26.774 75.000 101.774

26.774 75.000 0

0

0

101.774

126.539 64.904 151.559 7.500 52.125 530

8.330.366 1.742.025 4.976.517 274.100 1.934.127 2.107

Bijdr.aan act. eigend. derden Gemeentelijk sportcentrum Uitbreiding Bornego College Nieuwbouw SBO Nieuwbouw Bornego College Sportcomplex Nieuwehorne Bijdrage Sportvereniging SIM

8.456.905 1.806.929 5.128.076 281.600 1.705.542 2.637

280.710

17.381.689

280.710

0

403.157

17.259.241

29.383.402

293.250

228.000

437.646

29.467.007

111

Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen In verband met een mogelijk risico van oninbaarheid is ten behoeve van deze balanspost een voorziening getroffen van € 1.500.000 inzake „Thialf‟. Op grond van de verslaggevingsvoorschriften wordt deze voorziening ten behoeve van de presentatie in de balans in mindering gebracht op het activum. Dezelfde situatie doet zich voor bij de deelneming in Sportstad. Hier is een voorziening voor getroffen van € 995.416. (In 2013 is de deelname Sportstad Heerenveen, oorspronkelijk groot € 11.900.000, afgewaardeerd naar € 10.676.584. In 2014 heeft daarentegen weer een opwaardering plaats gevonden met € 228.000. In de balans van 2014 wordt de deelneming in Sportstad Heerenveen derhalve gewaardeerd op € 10.904.584). Verder heeft de Gemeente Heerenveen een deelneming in IBF BV/CV. In het verleden is het ingebrachte kapitaal reeds afgeboekt. Gezien de economische vooruitzichten wordt dit gehandhaafd. Boekwaarde 01-01-2014

Toevoeging

Kapitaalverstrekkingen deelnemingen

14.281.423

-482.365

Voorziening 'participatie Thialf' Voorziening 'Sportstad Heerenveen' (SSH) BV'

-1.500.000 -1.223.416

Voorzieningen

11.558.007

Vrijval

Aanwending

13.799.058 -1.500.000 -995.416

228.000 -482.365


228.000

0

11.303.642

Overige langlopende geldleningen u/g Sinds 2007 is het verstrekken van gemeentelijke hypotheken aan ambtelijk personeel niet meer toegestaan. Aan (extra) aflossingen van de annuïtaire hypothecaire geldleningen is in 2014 een bedrag ontvangen van € 34.488 (2013: € 35.260). Aan berekende rente is een bedrag ontvangen van € 15.813 (2012: € 16.873). Eind 2014 hebben 16 personen nog een hypotheek ( totaal € 307.444) bij de gemeente Heerenveen. Dat is één meer dan vorig jaar. Dit wordt veroorzaakt doordat vanuit de voormalige gemeente Boarnsterhim ook één medewerker is overgekomen die via de gemeente een hypothecaire geldlening had afgesloten. Als één van de rechtsopvolgers van de gemeente Boarnsterhim, neemt de gemeente Heerenveen deze hypotheek op basis van dezelfde voorwaarden over. Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd > 1 jr. In verband met de liquidatie van Stichting Samenwerk zijn de in het bezit van de stichting zijnde obligaties overgedragen aan de gemeente Heerenveen. De nominale waarde van deze obligaties bedraagt € 26.774. De slotkoers per 31 december 2014 bedraagt € 41.673,73 (2013: € 38.608,11). De gemeente Heerenveen beschikt vanuit het verleden eveneens nog over zogenaamde effecten grootboek nationale schuld. Ten opzichte van 2013 zijn deze effecten met € 147.305 in waarde gestegen. De slotkoers per 31 december 2014 bedraagt € 261.735 (2013: € 131.495). De effecten zijn in de balans gewaardeerd tegen de aanschafwaarde van € 75.000. Nominale waarde

Aanschafwaarde

Obligaties St. Samenwerk 7,5% Effecten grootboek nationale schuld 2,5% Effecten grootboek nationale schuld 3%

26.774 148.273 8.576

26.774

Totaal

183.623

101.774

Specificatie uitzettingen met een looptijd > 1 jaar

75.000

112

Slotkoers 31-12-2013 31-12-2014 144,20% 82,93% 99,49%

155,65% 165,06% 198,17%

Marktwaarde 31-12-2013

Marktwaarde 31-12-2014

38.608 122.963 8.533

41.674 244.739 16.996

170.103

303.409

Resultaat 2014

133.305

Aangezien de waardering van deze post plaats vindt tegen de aanschafwaarde, is er hier sprake van een zogenaamde ‘stille reserve’. De ‘stille reserve’ bedraagt per ultimo 2014 ruim € 201.600. Bijdrage aan activa in eigendom van derden De oorspronkelijke bijdrage in het gemeentelijke sportcentrum bedroeg € 9.215.000. Deze bijdrage wordt in 40 jaar annuïtair afgeschreven. De jaarlijkse annuïteit bedraagt € 469.044. Binnen dit bedrag is voor 2014 een bedrag aan afschrijvingen beschikbaar van € 126.539. De uitbreiding/nieuwbouw van het Bornego College, nieuwbouw SBO en Sportcomplex Nieuwehorne zijn binnen de financiële vaste activa ondergebracht bij ‘Bijdragen aan activa in eigendom van derden’, omdat de gemeente geen eigenaar is van de betreffende gebouwen, maar alleen een geldelijke bijdrage beschikbaar heeft gesteld voor de realisering van de uitbreiding/nieuwbouw.

113

Vlottende activa Voorraden De in de balans opgenomen voorraden worden uitgesplitst naar de volgende categorieën: Voorraden Bouwgronden in exploitatie Bouwgronden niet in exploitatie Overige gronden Gereed product en handelsgoederen


Lasten

Baten

Voorziening

Resultaat

Inbreng


43.045.558 3.139.762 5.454.733 4.000

4.978.683 248.785 349.802 3.500

3.693.018 75.040 894.086 0

6.725.000 -222.000 0 0

-6.736.343 215.752 97.570 0

756.633 -756.633 0 0

38.351.512 2.772.626 5.008.020 7.500

51.644.053

5.580.770

4.662.143

6.503.000

-6.423.021

0

46.139.658

Bouwgrond in exploitatie De boekwaarde van de diverse in exploitatie genomen complexen is in het afgelopen verantwoordingsjaar met ruim € 4,7 miljoen gedaald. Deze daling wordt onder andere veroorzaakt door verkopen binnen het „IBF II‟ (ruim € 1,4 miljoen) en „Skoatterwâld‟ (ruim € 2,1 miljoen). Ten behoeve van deze beide complexen zijn ook de meeste kosten gemaakt (respectievelijk € 1,7 miljoen en € 2,3 miljoen). De belangrijkste oorzaak voor de daling van de boekwaarde is echter het noodzakelijkerwijs treffen van een aantal voorzieningen. In onderstaande tabel wordt het één en ander gespecificeerd naar complex weergegeven: Boekwaarde 01-01-2014

Uitgaven

Inkomsten Voorziening

2.306.119 28.895.678 3.202.375 132.157 -321.620 777.150 -44.626 3.195.331 4.105.085 498.619 -7.500

117.387 2.305.663 289.327 4.678 8.788 27.807 -1.581 1.717.385 209.977 18.505 12.202

2.908 2.103.206 80.808 0 0 276 0 1.404.853 38.138 5.592 0

42.382 77.012

258.175 3.728

43.677 13.560

187.396

6.641

0

43.045.558

4.978.683

3.693.018

Resultaat

Inbreng / Uitname


Bouwgrond in exploitatie Tjalleberd - De Eide Skoatterwâld Heerenveen Oost Stadiongebied Stationsgebied De Kavels Heidemeer Jubbega Zuid IBF II De Fjilden Nieuwehorne Fedde Schurerplein Amelandlaan Schoollocaties Jubbega Tellegebied Spikerboor Zuid Haskerdijken Zandwinput Oudehaske

1.161.000 1.990.000

270.000

3.144.000 0

160.000

6.725.000

-1.161.000 -1.990.000 0 0 0 -270.000 0 0 -3.144.000 0 -4.702 0 0 0 -160.000 -6.641 -6.736.343

408.704

347.929

756.633

1.259.598 27.108.134 3.410.894 136.835 -312.832 534.681 -46.207 3.507.864 1.132.924 511.532 0 408.704 256.880 67.180 187.929 187.396 38.351.512

Het afgelopen jaar bleven de verkopen van bouwkavels voor woningbouw en bedrijven achter bij de verwachtingen. Toch kan ook binnen de gemeente Heerenveen worden gemerkt dat de belangstelling voor kavels als gevolg van een beter worden economisch klimaat toeneemt. Desondanks is de verwachting dat als gevolg van achterblijvende verkoop van woningbouwkavels een aantal grondcomplexen uiteindelijk met een nadelig resultaat zal moeten worden afgesloten. Op grond van de verslaggevingsvoorschriften moet in die gevallen een voorziening worden getroffen ter grootte van het verwachte „verlies‟. Nadat in voorgaande jaren reeds een voorziening voor verlieslatende complexen was getroffen van € 2.300.000 is ook in 2014 voor een aantal complexen een voorziening getroffen. Het totale hiermee gepaard gaande bedrag bedraagt in 2014 ruim € 6,7 miljoen. Zoals blijkt uit het bovenstaande overzicht bedraagt de boekwaarde van de complexen die in ontwikkeling zijn € 38,35 miljoen per 31 december 2014. Rekening houdend met de nog te maken kosten en de te verwachten opbrengsten kunnen de diverse complexen op termijn worden afgesloten met een voordelig resultaat van € 4,1 miljoen (gebaseerd op de netto-contante waarde). Hierbij wordt de kanttekening geplaatst dat het behalen

114

van dit resultaat voor een belangrijk deel afhankelijk is van economische factoren. Indien het „economische tij tegen zit‟, kan dit enerzijds leiden tot een stijging van de nog te maken kosten en anderzijds tot een stagnatie van de verkopen en/of lagere verkoopopbrengsten. Een stagnatie in de verkopen leidt in het algemeen tot een drukkend effect op de winstgevendheid van de complexen. Bouwgrond nog niet in exploitatie Binnen de „Nog niet in exploitatie genomen gronden‟ ontwikkelt het complex „Gedempte Molenwijk II‟ zich in positieve zin. De voorziening die voor dit complex in 2013 was getroffen voor een bedrag van € 360.000 kon in 2014 als gevolg van deze positieve ontwikkeling weer gedeeltelijk worden afgeboekt. Een voorziening van € 138.000 is inmiddels voldoende om het uiteindelijk nog verwachte tekort te kunnen dekken. De vrijval van € 222.000 wordt in 2014 als bate in de exploitatie verantwoord. Een specificatie per complex kan als volgt worden weergegeven: Boekwaarde 01-01-2014

Uitgaven


Resultaat

Inbreng / Uitname


Nog niet in exploitatie genomen gronden Schoterlandseweg 34 Terrein Hepkema Heerenveen Noord-Oost Schoollocaties Jubbega Gedempte Molenwijk II Voormalige Sfinx locatie De Stringen Akkrum Spikerboor Zuid ten Zuiden Haskerdijken

63.168 182.381 2.567.424 431.655 -620.622 3.406 161.325 14.999 336.027

2.236 10.345 91.920 19.549 106.258 327 5.715 533 11.902

0 3.837 0 42.500 28.703 0 0 0 0

0 0 0 -222.000

3.139.762

248.785

75.040

-222.000

-347.929

65.404 188.889 2.659.344 0 -321.067 3.733 161.325 14.999 0

-756.633

2.772.626

-408.704 222.000 0 -5.715 -533

215.752

Overige gronden De boekwaarde van deze gronden is als gevolg van de verkoop van „Strategische gronden‟ (opbrengst van ruim € 496.000) en de verkoop van „Het Meer 2‟ (opbrengst € 192.500) gedaald tot circa € 5 miljoen. De baten en lasten die worden gemaakt voor de „overige gronden‟ worden niet „bijgeschreven‟ op de boekwaarde. Hiermee wordt bereikt dat de waarde van deze gronden de marktwaarde niet te boven gaat. De waarde van „Klaverblad Noord-Oost‟ wordt hierdoor bevroren op € 3,14. De andere complexen hebben een boekwaarde per m2 van € 3,25. Het bevriezen van de boekwaarde betekent uiteraard wel dat alle baten en lasten in enig jaar direct als resultaat worden verantwoord. Met name door de verkoop van de eerder genoemde „Strategische gronden‟ en „Het Meer 2‟ ontstaat er hierdoor in 2014 een voordelig resultaat van bijna € 100.000. Een specificatie van de overige gronden kan als volgt worden weergegeven: Boekwaarde 01-01-2014

Uitgaven


83.000 4.426.920 73.000 425.100 229.713 217.000 0

2.691 182.016 2.898 17.718 19.555 6.725 118.200

16.500 103.175 0 0 496.111 192.500 85.800

5.454.733

349.802

894.086

Resultaat

Inbreng / Uitname


Overige gronden Centrum Heerenveen Klaverblad Noord-Oost Leeuwarderstraatweg Klaverblad Noord Strategische gronden Het Meer 2 Falkena binnen

115

13.809 -78.841 -2.898 -17.718 246.843 -31.225 -32.400 0

97.570

83.000 4.426.920 73.000 425.100 0 0 0 0

5.008.020

Een overzicht van alle complexen waarvoor per 31 december een voorziening is getroffen kan tenslotte als volgt worden weergegeven: Voorzieningen grondexploitaties Tjalleberd - De Eide Skoatterwâld Heidemeer De Fjilden Nieuwehorne Haskerdijken Gedempte Molenwijk II

Stand 01-01-2014

2.300.000

Toevoeging

1.161.000 1.990.000 270.000 3.144.000 160.000

360.000 2.660.000

Vrijval

6.725.000

Stand 31-12-2014 1.161.000 4.290.000 270.000 3.144.000 160.000

222.000

138.000

222.000

9.163.000

Voor een verdere toelichting per complex word verwezen naar de Paragraaf Grondbeleid. Gereed product en handelsgoederen De per 31 december 2014 aanwezige voorraden van het „Posthuis‟ zijn verantwoord onder de overige gronden hulpstoffen. Uitzettingen korter dan één jaar De in de balans opgenomen uitzettingen met een looptijd van maximaal één jaar kunnen als volgt gespecificeerd worden: Vorderingen Openbare lichamen Schatkistbankieren Rek.courant met niet-financiële instellingen Overige vorderingen



10.254.111 0 1.394.249 13.322.744

6.634.616 0 -2.345.606 7.879.134

24.971.105 Af: voorziening voor mogelijke oninbaarheid

-53.917

0

24.917.188

12.168.145

Vorderingen op openbare lichamen Binnen de post vorderingen „Openbare lichamen‟ is onder andere de vordering op het BTW-Compensatiefonds opgenomen (het hiermee gepaard gaande bedrag bedraagt voor het verantwoordingsjaar 2014 € 5,0 miljoen (2013: € 4,3 miljoen). Op 1 januari 2003 is het BTW-compensatiefonds (BCF) ingevoerd. Dit fonds is destijds ingevoerd om de afweging tussen zelf werkzaamheden uitvoeren binnen de publieke sector of uitbesteden aan private partijen niet te laten verstoren doordat de ene vorm wel is vrijgesteld (interne uitvoering) van BTW en de andere vorm (uitbesteding) niet. Uit het BCF krijgen gemeenten, provincies en kaderwetgebieden in beginsel compensatie voor de BTW die zij hebben betaald aan private partijen voor de uitvoering van overheidstaken. Na afloop van het kalenderjaar wordt door de inspecteur van de rijksbelasting de definitieve bijdrage over het betreffende kalenderjaar vastgesteld. De definitieve bijdrage bedraagt het saldo van de opgave van de gemeenten, de verstrekte voorschotten (indien van toepassing) en de verschuldigde omzetbelasting (hetgeen de gemeente verschuldigd is aan het Rijk) en wordt 6 maanden na vaststelling uitbetaald of teruggevorderd. Tot vijf jaar na het kalenderjaar waarop de BTW-compensatie betrekking

116

heeft kan nog worden nabetaald of teruggevorderd door het Rijk. Bij een nabetaling of terugvordering wordt rekening gehouden met rente. Verder zijn binnen deze post de algemene vorderingen (de zogenaamde „Staat O‟; € 951.954) verantwoord. Tenslotte worden diverse vorderingen op het Rijk, provincie et cetera onder deze post gerubriceerd. Een tweetal bijzondere posten die binnen de vorderingen op het Rijk zijn opgenomen, zijn gerelateerd aan het Ministerie van sociale Zaken en Werkgelegenheid. Enerzijds bestaat er per balansdatum een vordering in het kader van de Meerjarige Aanvullende Uitkering (MAU). Deze vordering bedraagt over 2014 ruim € 285.800. Daarnaast is aan de gemeente Boarnsterhim over 2013 een Incidentele Aanvullende Uitkering (IAU) toegekend van ruim € 1 miljoen. Het deel hiervan voor de gemeente Heerenveen bedraagt € 314.000. Via de gemeente Leeuwarden zal dit laatste bedrag in de loop van het eerste kwartaal van 2015 worden ontvangen. Schatkistbankieren Decentrale overheden - waaronder dus gemeenten - zijn verplicht alle middelen die ze niet direct nodig hebben voor hun publieke taak (en die in het verleden daarom op een bank- of spaarrekening stonden) in de schatkist aan te houden. Het is niet meer toegestaan om middelen aan te houden op een rekening-courant of spaarrekening bij private partijen zoals een bank. Ook het uitzetten van middelen door te beleggen is niet meer toegestaan; wel geldt voor bestaande beleggingen een overgangsregeling. Een belangrijke uitzondering op de hoofdregel dat alle middelen in de schatkist moeten worden aangehouden, is het drempelbedrag dat buiten de schatkist mag blijven. Naast het drempelbedrag (het drempelbedrag voor de gemeente Heerenveen bedraagt ruim € 938.000) zijn er nog een aantal andere middelen die worden uitgezonderd. Ten eerste de middelen in nazorgfondsen zoals die zijn ingesteld op basis van de Wet milieubeheer. Ook bestaande beleggingen (peildatum 4 juni 2012) en middelen op zogenoemde Grekeningen zijn uitgezonderd. Daarnaast vallen middelen die vanuit de publieke taak worden aangehouden bij derden ook niet onder schatkistbankieren. Het gaat dan bijvoorbeeld om onderpand of derdengelden (zoals in het kader van schuldhulpverlening). De verplichting tot schatkistbankieren is eind 2013 ingegaan. Op de beide balansdata was het saldo aan liquide middelen van de gemeente Heerenveen dusdanig, dat niet aan het schatkistbankieren behoefde te worden deelgenomen. Gedurende het jaar 2014 was er echter wel sprake van verplicht schatkistbankieren. Het verloop van het saldo van schatkistbankieren gedurende het verantwoordingsjaar was als volgt:

117

Het hoge bedrag aan liquide middelen dat door middel van schatkistbankieren in rekening-courant bij het Rijk werd aangehouden is veroorzaakt door een aantal incidentele ontvangsten in 2014: (bedragen x € 1.000.000)

Verkoop percelen grond in het grondbedrijf Overdragen GR Bedrijvenpark A7 aan de gemeente De Friese Meren Overdragen brandweerkazernes en – materieel Veiligheidsregie Fryslân

5,2 4,6 4,1 13,9

Om er voor te zorgen dat de gemeente Heerenveen altijd voldoet aan de weten regelgeving omtrent het schatkistbankieren, is er met de BNG (Bank Nederlandse Gemeenten) een overeenkomst afgesloten dat alle liquide middelen boven de € 1 miljoen, automatisch dagelijks worden afgeroomd ten gunste van het schatkistbankieren. Rekening-courantverhoudingen met niet-financiële instellingen De gemeente heeft in 2006 aan het International Business Park Friesland C.V. een kredietfaciliteit ter beschikking gesteld. De kredietfaciliteit bestaat in de eerste plaats uit een krediet in rekening-courant. In plaats van het krediet in rekening-courant kunnen in onderling overleg door de gemeente aan het IBF leningen worden verstrekt; één en ander met inachtneming van de kredietlimiet. Tot en met 2014 is alleen krediet verstrekt in rekening-courant. Per 31 december 2014 bedraagt de stand van de rekening courant verhouding -/- € 2.461.485 (een schuld derhalve). De stand per 31-12-2013 bedroeg nog € 1.394.249 (vordering) Overige vorderingen Binnen de post „Overige vorderingen‟ zijn onder andere de volgende posten verantwoord: Overige vorderingen

Debiteuren algemeen (staat O) Diverse gemeentelijke belastingen Aandeel partners schadeverg. SKW 2011 Vergoeding Nedvang 2014 Subsidie 2014 Nedvang; afvalstromen 4e kw. 2014 Nedvang; convenant zwerfvuil 2013 Parkeeropbrengsten 2014 Energiekosten 2014 Bijdr. Gem. L'warden Actieteam/Drie werk Bijstandsontvangers Veiligh.regio Friesland Overdr.brandweer Diftar; 4e kw. 2014 Div.bijdr. De Kompanije Overig

Saldo 01-01-2014

Saldo 31-12-2014

2.635.257 3.836.557 481.277 300.000 100.000

1.427.484 3.786.454 481.277

193.500 51.782 66.459 52.515 110.631 1.247.500 4.100.378

110.631 1.193.000 458.691

370.000 12.507

176.315

13.313.081

7.879.134

Een verdere gedetailleerde specificatie van de vorderingen is aanwezig bij de diverse afdelingen. Bij de uitkeringsdebiteuren is sprake van een vordering met een bruto waarde van circa € 4,1 miljoen. Hiervan wordt € 2,9 miljoen voorzien voor dubieuze debiteuren. In de balans zijn de uitkeringsdebiteuren voor de nettowaarde € 1,2 miljoen verantwoord.

118

In januari 2008 zijn de uitvoeringsregels voor oninbare vorderingen (met terugwerkende kracht tot 1 januari 2007) door het college vastgesteld. Conform de uitvoeringsregels is er toen voor een drietal „debiteurengroepen‟ een voorziening voor mogelijke oninbaarheid getroffen. Het betrof hier de volgende groepen van debiteuren: gemeentelijke belastingen en rechten, naheffingen betaald parkeren, overige vorderingen. Ingaande 2014 is een voorziening voor dubieuze debiteuren niet langer noodzakelijk. Van elke vordering wordt namelijk de inbaarheid beoordeeld. Indien de inbaarheid niet langer reëel is en alle mogelijke incassoprocedures zijn doorlopen, dan wordt de vordering ten laste van de exploitatie afgeboekt. De financiële administratie geeft aan welke bedragen niet meer kunnen worden ingevorderd. Hierbij is rekening gehouden met de hierbij behorende uitvoeringsregels. Alle invorderingsmogelijkheden zijn benut, voordat een oninbaarverklaring in beeld komt (van beslag tot aan het inbrengen van vorderingen bij faillissementen). Ook is door de invorderingsambtenaar een besluit genomen tot het oninbaar verklaren van bijvoorbeeld belastingen. Afboeking van de vordering vindt op dat moment direct ten laste van de exploitatie plaats. De per balansdatum bestaande vorderingen zijn derhalve reëel. Het totale bedrag inzake de „voorziening dubieuze debiteuren‟ per 31 december 2013 bedroeg nog € 53.917. Liquide middelen Het saldo van de liquide middelen bestaat uit de volgende componenten:

Liquide middelen Kassaldi Bank- en girosaldi



11.521 198.980

9.520 101.193

210.501

110.713

De gemeente maakt gebruik van een pakket voor geïntegreerde dienstverlening voor het betalingsverkeer en kredietoperaties van de NV Bank Nederlandse Gemeenten (BNG). Hiervoor zijn een tweetal overeenkomsten afgesloten, namelijk een rekening-courant overeenkomst en een (raam)overeenkomst voor geïntegreerde dienstverlening. Op grond van deze overeenkomsten vindt ondermeer de renteberekening plaats over de hoofdrekening en de nevenrekeningen bij de BNG tezamen; er is bij deze berekening sprake van een zogenaamde “concernblok”-koppeling. Per 31 december 2014 bedroeg het rekening-courantsaldo op de hoofdrekening bij de BNG € 3.009.506 negatief (2013: € 10.588.430 negatief). Voor een nadere toelichting wordt voor dit onderdeel daarom verder verwezen naar de toelichting op de vlottende passiva (netto vlottende schulden).

119

Overlopende activa De post overlopende activa bevat de volgende - op basis van BBV verplicht voorgeschreven - posten: Overlopende activa Nog te ontvangen bedragen met een specifiek bestedingsdoel Overige nog te ontvangen bedragen en vooruitbetaalde bedragen



0 1.208.596

0 974.251

1.208.596

974.251

De post ‘Overige nog te ontvangen bedragen en vooruitbetaalde bedragen’ kan vervolgens als volgt worden gespecificeerd: Overige nog te ontvangen bedragen en vooruitbetaalde bedragen Overige nog te ontvangen bedragen Vooruitbetaalde bedragen



1.158.596 50.000

921.751 52.500

1.208.596

974.251

De „Overige nog te ontvangen bedragen‟ worden, conform voorgaande jaren grotendeels (ruim € 903.000) gevormd door het bedrag aan te ontvangen BTW.

120

Passiva Vaste passiva Eigen vermogen Om financiële tegenvallers te kunnen opvangen heeft de gemeente weerstandsvermogen nodig. Het weerstandsvermogen is de verhouding tussen de weerstandscapaciteit en de risico‟s die de gemeente loopt. De risico‟s die worden gelopen zijn velerlei en van diverse aard. De weerstandscapaciteit bestaat uit de middelen die kunnen worden ingezet om tegenvallers op te vangen. Naast de bufferreserves zijn dit langlopende voorzieningen, ongebruikte belastingcapaciteit en ruimte op de begroting (waaronder de post „onvoorzien‟). Bij het optimaliseren van het weerstandsvermogen spelen naast weerstandscapaciteit en risico‟s als zodanig ook andere factoren een rol. Het gaat hierbij om het aanpassingsvermogen of de flexibiliteit van de organisatie en om de kans op gelijktijdigheid van tegenslagen. Op zichzelf genomen kleine risico‟s kunnen door toeval gelijktijdig of vlak na elkaar optreden, waardoor toch een groot beroep op de weerstandscapaciteit noodzakelijk is. De kansen op verschillende soorten tegenvallers kunnen afhankelijk zijn. Zo kan bijvoorbeeld een terugval van de economische groei leiden tot een lagere algemene uitkering, hogere rente, een groter beroep op garanties en meer bijstandsuitgaven. Het beleid van de gemeente Heerenveen is er op gericht dat in eerste instantie de incidentele weerstandscapaciteit wordt gebruikt om zowel incidentele als structurele tegenvallers te dekken. Mochten zich in enig jaar structurele tegenvallers voordoen zonder dat daar meevallers tegenover staan, dan zullen deze eerst worden afgedekt middels de incidentele weerstandscapaciteit. Vervolgens zal in de eerstvolgende Verantwoordings- en Perspectiefnota structurele dekking worden gezocht. De gevolgen van het voordoen van een risico worden dus altijd eerst uit de incidentele weerstandscapaciteit gedekt. Uitgangspunt is daarbij, dat met name de vrij aanwendbare (algemene) reserves gebruikt worden om tegenvallers te dekken. Bestanddeel

Incidenteel

Algemene reserve Reserves en voorzieningen Onvoorzien Begrotingsruimte Stille reserves Onbenutte belastingcapaciteit Kostenreducties (bezuinigingen)

Het eigen vermogen vormt een van de belangrijkste componenten van de weerstandscapaciteit.

121

Structureel

Het in de balans opgenomen eigen vermogen (excl. rekeningresultaat 2014) bestaat uit de volgende posten: Reserves Algemene reserves Bestemmingsreserves; egalisatie tarieven Bestemmingsreserves; overig

Stand 01-01-2014

Toevoegingen

Onttrekkingen

Stand 31-12-2014

-14.500.055 101.565 6.008.723

8.653.591 409.504 2.300.283

1.333.189 0 2.759.978

-7.179.653 511.069 5.549.028

-8.389.767

11.363.378

4.093.167

-1.119.556

De mutaties op de reserves van de algemene dienst zijn via functie 980 verantwoord in de exploitatie. Voor een nadere specificatie wordt verwezen naar bijlage 3 van deze jaarrekening (overzicht mutaties reserves; de „Staat D‟). De algemene reserves zijn als volgt opgebouwd: Specificatie 'Algemene reserves'

Stand 01-01-2014

Toevoegingen

Onttrekkingen

Stand 31-12-2014

Algemene reserve niet geblokkeerd Algemene reserve

2.011.754 -16.511.809

610.500 8.043.091

1.333.189 0

1.289.065 -8.468.718

-14.500.055

8.653.591

1.333.189

-7.179.653

Algemeen In de Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 zijn reeds voorstellen geformuleerd voor het herstel van het negatieve eigen vermogen als gevolg van de voorgenomen activeringen van de boekwaarden op diverse complexen in het grondbedrijf (€ 51,1 miljoen). De effectuering van de voorstellen voor het herstel van het eigen vermogen uit genoemde nota heeft voor een belangrijk deel daardoor plaats gevonden in de Themarekening 2013. Het herstel in 2013 bestond voornamelijk uit het opheffen van een aantal (algemene) reserves en het doorvoeren van een stelselwijziging (toerekenen van kosten van bestedingen in de openbare ruimte van het grondbedrijf aan de exploitatie). In 2013 zijn de bestaande algemene reserves samengevoegd en is er één nieuwe algemene reserve gevormd, waarop de afwaarderingen van het grondbedrijf destijds in mindering zijn gebracht (per 31 december 2013 bedroeg het saldo van deze reserve daardoor € 16,5 miljoen negatief). Algemene reserve niet geblokkeerd De doelstelling van de algemene reserve niet-geblokkeerd is gelegen in het vormen van een buffer voor het opvangen van risico‟s waarvoor geen bestemmingsreserve of voorziening is gevormd. De buffer is dus gevormd om eventuele tegenvallers in de reguliere exploitatie van de algemene dienst op te vangen. De algemene reserve nietgeblokkeerd bedraagt per 31 december 2014 € 1.289.065,-. Algemene reserve Als gevolg van de besluitvorming uit de Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013, Bestuursrapportage 2013 en Verzamelbesluit 2013-1 bedraagt de stand van de reserve per 31 december 2013 € 16,5 miljoen negatief. Zoals blijkt uit het bovenstaande verloopoverzicht van de „algemene reserves‟ is er in 2014 duidelijk sprake geweest van herstel. Bedroeg de stand van de algemene reserve per 1 januari 2014 nog € 16,5 miljoen negatief, per 31 december 2014 is dit verbeterd tot negatief € 8,5 miljoen.

122

Bestemmingsreserves Bestemmingsreserves zijn reserves waaraan door de Raad een bepaalde bestemming is gegeven. De precieze doelstelling per reserve staat beschreven in de notitie „Reserves en Voorzieningen‟ per 1 januari 2013. In deze jaarstukken wordt deze doelstelling slechts kort toegelicht. Bestemmingsreserve

Doel

Bedrag

Bestemmingsreserve ter egalisatie van tarieven Afvalstoffenheffing

Egalisatie van de tarieven afvalstoffenheffing.

Subtotaal

511.069 511.069

Overige bestemmingsreserves Projecten uit eigen middelen

Door de dienst Visie en Regie worden diverse projecten uitgevoerd die niet op de staat van investeringen terechtkomen omdat deze uit eenmalige middelen worden gefinancierd en of met subsidies en bijdragen van derden worden gedekt. Nog niet bestede gemeentelijke middelen per ultimo boekjaar van gemeentelijke projecten worden ten gunste van deze reserve gebracht en in volgende boekjaar weer beschikbaar gesteld voor de betreffende projecten.

1.843.812

Ontw. lokale eco.ontwikkeling

In 2009 is Stichting Debuut opgeheven. Dit batig saldo is overgegaan naar de gemeente met als voorwaarde dat het wordt besteed aan een doel dat overeenstemt met (één van) de oorspronkelijke doelstellingen van de stichting. Deze doelstellingen zijn gericht op het stimuleren van het ondernemerschap, dan wel het versterken van het lokaal economische klimaat in de gemeente Heerenveen.

0

Sociaal Cultureel werk Aengwirden

Het bevorderen van de sociale cohesie in de dorpen van de voormalige gemeente Aengwirden

50.508

Betaald parkeren

Het opbouwen van een buffer voor het onrendabele gedeelte van de huidige en toekomstig te realiseren parkeervoorzieningen.

15.490

Reserve oud papier

Dekking voor het verhoogde subsidiebedrag voor oud papier.

30.922

Reserve leegstand Kompanije/MFA Jubbega

Dekking voor eventuele leegstand van de MFA.

256.578

Reserve Baggeren

Het reserveren van gelden voor het financieren van toekomstige baggerprojecten.

165.000

Functionaliteits en Duurzaamheidsfonds

Deze reserve is komen te vervallen, door de wijziging in de bekostiging in het beheer en onderhoud van de onderwijsgebouwen.

0

Wet werk en bijstand inkomensdeel

Egalisatie van kosten ten opzichte van de ontvangen rijksmiddelen

0

Smûk & Sunich, duurzaam wonen in Heerenveen

Bevorderen energetische verbetering bestaande woningbouw (koop en huur) met minimaal 0,75 Energie-Index

0

Facilitaire Diensten en middelen

Egalisatie van kosten van facilitaire diensten en middelen, die voor de bedrijfsvoering in de organisatie noodzakelijk zijn.

112.823

Frictiekosten concern

Het vormen van een buffer voor het opvangen van frictiekosten met betrekking tot personeelskosten

2.917.777

Reserve IT-agenda

Doorontwikkeling van geautomatiseerde informatievoorziening te kunnen financiëren

Reserve BGT

De kosten die gepaard gaan met de realisatie en implementatie van de Basisregistratie Grootschalige Topografie te dekken

6.114 150.004

Subtotaal

5.549.028

Totaal

6.060.097

123

Voor het verloop van de bestemmingsreserves wordt verder verwezen naar het bijlagenboek bij de jaarrekening, bijlage 3 (staat van reserves). Gerealiseerd resultaat Gerealiseerd resultaat Gerealiseerd resultaat algemene dienst Gerealiseerd resultaat grondexploitaties

Resultaat 2013

Resultaat 2014

3.084.639 -2.105.659

6.239.429 -6.423.021

978.980

-183.592

Het resultaat van de jaarrekening 2014 bedraagt negatief € 183.591,71. Voorzieningen De vorming van een voorziening geschiedt op basis van bedrijfseconomische grondslagen. Ondanks dat de gemeenteraad bij het treffen van een voorziening feitelijk geen keus heeft, dient het vormen van een voorziening wel geaccordeerd te worden door de gemeenteraad. Dit vloeit voort uit het feit dat de gemeenteraad beschikt over het zogenaamde budgetrecht. Aangezien de voorziening wordt gevormd ten laste van de exploitatierekening, betekent dit dat de gemeenteraad met de vorming er van moet instemmen. Voorzieningen worden, conform BBV, gevormd wegens: Verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs te schatten. Op de balansdatum bestaande risico‟s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten. Kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren. Bijdragen aan toekomstige vervangingsinvesteringen, waarvoor een heffing wordt geheven. Voorzieningen mogen niet worden gevormd voor jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume. Rentetoevoeging aan voorzieningen is bovendien niet toegestaan. Het verloop van de voorzieningen in 2014 wordt in onderstaand overzicht weergegeven: Voorzieningen

Saldo 01-01-2014

Toevoegingen Onttrekkingen

Voorziening voor verplichtingen, verliezen en risico's Egalisatievoorziening Van derden verkregen middelen die specifiek besteed worden

6.121.987 4.012.255 13.308.188

3.725.533 958.062 709.253

23.442.430

5.392.848

Vrijval


629.334 706.951 852.531

489.152 2.709.598 0

8.729.033 1.553.769 13.164.911

2.188.816

3.198.750

23.447.713

Voor een nadere specificatie wordt ook nog verwezen naar het bijlagenboek bij de jaarrekening, bijlage 3 “staat van voorzieningen.

124

Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico‟s Het verloop van deze voorzieningen kan als volgt worden weergegeven: Omschrijving

Stand 01-01-2014

Storting

0 60.000 1.400.000 22.242 2.405.000 1.562.641 265.987 0 366.403 31.026 8.688

100.000

Vrijval

Aanwending

Stand 31-12-2014

Verplichtingen, verlies en risico's Voorziening garanties Onderhoud walbeschoeiingen Voorziening bedrijvenpark A7 Risico Caparis Voorziening risico precario Gevolgen wet APPA WGA-fonds Participatiefonds kwijtscheldingen Afwikkeling projecten Faciliteiten Raad Millenniumactiviteiten Totaal verplichtingen, verlies en risico's

6.121.987

4.600

100.000 60.000 1.580.000 0 4.181.000 2.442.524 275.246 0 50.000 36.176 4.088

629.334

8.729.033

Aanwending

Stand 31-12-2014

180.000 22.242 1.776.000 879.883 46.500 500.000 238.000 5.150

3.725.533

37.241 500.000 87.493

466.910

489.152

Egalisatievoorzieningen Het verloop van de egalisatievoorzieningen van de gemeente luidt: Omschrijving

Stand 1-1-2014

Storting

Vrijval

Onderhoud- en egalisatievoorzieningen Groot onderhoud gemeentehuis Inventaris gemeentehuis Voorziening sportvelden Maatschappelijke accommodaties Onderhoud onderwijsgebouwen Groot onderhoud MFA Us Kubus Groot onderhoud MFA De Barte De Knipe Totaal onderhoud en egalisatie

256.816 133.279 386.933 459.020 2.431.080 124.506 220.622

36.905 242.000 250.578 365.627 40.000 22.952

709.598 2.000.000

258.316

4.012.255

958.062

2.709.598

706.951

448.635

256.816 170.184 180.298 0 538.391 164.506 243.574

1.553.769

Van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden Onder deze post worden de ontvangen middelen verantwoord waaraan door de verstrekker een specifiek bestedingsdoel is verbonden. Daarnaast worden de middelen hier verantwoord bestemd voor de medefinanciering van toekomstige investeringen in activa waarvoor een heffing kan worden geheven De specificatie van deze posten kan als volgt worden weergegeven: Omschrijving

Stand 1-1-2014

Storting

7.612.736 1.958.800 456.000 3.280.652

709.253

13.308.188

709.253

Vrijval

Aanwending

Stand 31-12-2014

852.531

7.469.459 1.958.800 456.000 3.280.652

852.531

13.164.911

Van derden verkregen middelen Rioleringen Achterstallig onderhoud oevers Verplichtingen Boarnsterhim (afd. RO) Achterstalling onderhoud B'him (afd. IBOR) Totaal vervangingsvoorzieningen

125

0

Een deel van deze voorziening wordt ingaande de jaarverslaggeving van 2014 voor het eerst opgenomen op grond van een wijziging van de verslaggevingregels (BBV). Indien gemeenten in de heffingen bijdragen hebben opgenomen voor toekomstige vervanging van investeringen voor riolering en afvalstoffeninzameling, dan komen deze gelden in een vervangingsvoorziening. Dit was reeds het geval, echter op de balans is er vanaf 2014 een aparte categorie voor deze voorzieningen voorgeschreven. Zodra de daadwerkelijke vervangingsinvestering plaats vindt, wordt deze investeringen geactiveerd. Vervolgens worden de bedragen opgenomen in de voorzieningen rechtstreeks op de vervangingsinvesteringen in mindering gebracht.

126

Voorzieningen

Doel

Bedrag

Voorzieningen voor verplichtingen, verlies en risico's Voorziening garanties

Afdekken van de financiële risico’s die voortvloeien uit de borgstelling aan verenigingen in de gemeente Heerenveen.

100.000

Onderhoud walbeschoeiingen

Het creëren van een voorziening teneinde de toekomstige investering met betrekking tot het onderhoud van walbeschoeiingen te bekostigen

60.000

Voorziening Bedrijvenpark A7

Afdekking van de deelneming in de gemeenschappelijke regeling Bedrijvenparken A7

Risico Caparis

Afdekken van de financiële risico’s die voortvloeien uit de verbonden partijen Caparis NV/GR SW Fryslân.

Risico Precario

Het opvangen van een eventuele verplichting tot terugbetaling van opgelegde precariobelasting

4.181.000

Gevolgen Wet APPA

Het opvangen van de gevolgen van de wijziging van de Wet APPA.

2.442.524

WGA-fonds

Ter dekking van de kosten van WGA-uitkeringen voor arbeidsongeschikte werknemers in de zin van de WGA die voor onze eigen rekening komen.

Participatiefonds kwijtscheldingafvalstoffenheffing

Continueren kwijtschelding afvalstoffenheffing (agv afschaffing zalmsnip)

Afwikkeling projecten

Afwikkeling investeringen met eenmalige dekking (reserves) of externe middelen. In verband met de nieuwe voorschriften (BBV) kan er niet sprake zijn van negatieve boekwaarden. Afwikkeling vindt plaats t.l.v. deze voorziening

50.000

Faciliteiten Raad

Egalisatie van kosten voor faciliteiten voor de Raad

36.176

Millenniumactiviteiten

Uitvoeren van het raadsbesluit over Millenniumactiviteiten

Subtotaal

1.580.000 0

275.246

0

4.088 8.729.033

Onderhoud- en egalisatievoorzieningen Groot onderhoud gemeentehuis

Egalisatie van onderhoudskosten gebouw

256.816

Inventaris gemeentehuis

Egalisatie van kosten van de inrichting.

170.184

Voorzieningen sportvelden

Egalisatie van onderhoudskosten natuur- en kunstgrasvelden, inclusief atletiekbaan.

180.298

Maatschappelijke accommodaties

Egalisatie van de onderhoudskosten van de maatschappelijke accommodatie.

0

Onderhoud onderwijsgebouwen

Door de wijziging in de bekostiging in het beheer en onderhoud van de onderwijsgebouwen, zal de reserve in 2014 worden opgeheven.

538.391

Groot onderhoud MFA Us Kubus

Egalisatie van kosten voor het toekomstige groot onderhoud MFA Us Kubus

164.506

Groot onderhoud MFA De Barte De Knipe

Egalisatie van kosten voor het toekomstige groot onderhoud MFA De Barte

243.574

Subtotaal

1.553.769

Voorziening egalisatie tarieven Rioleringen

Egalisatie ten behoeve van de (investeringen in de) riolering.

7.469.459

Verplichting Boarnsterhim (afd. RO/risicovoorziening)

Voorziening ter dekking van de risico’s, welke voortvloeien uit de herindeling Boarnsterhim.

Achterstallig onderhoud Boarnsterhim (afd. IBOR, onderhoudsvoorziening)

Voorziening voor het uitvoeren van het achterstallig onderhoud op het grondgebied van de voormalige gemeente Boarnsterhim. De middelen vloeien voort uit de splitsingsbalans.

3.280.652

Achterstallig onderhoud oevers

Egalisatie van kosten voor het toekomstige groot onderhoud aan de oevers

1.958.800

456.000

Subtotaal

13.164.911

Totaal

23.447.713

127

Vaste schulden met een looptijd langer dan één jaar In het onderstaande overzicht wordt het verloop weergegeven van de langlopende schulden over het jaar 2014. Voor een nadere specificatie wordt verwezen naar de staat van langlopende schulden (bijlage 4, staat model E). Oorspronkelijke hoofdsom

Saldo per 01-01-2014

Afgesloten

Aflossing

Saldo 31-12-2014

229.236.088 22.000.000

142.649.060 22.000.000

5.000.000 0

16.445.110 0

131.203.950 22.000.000

251.236.088

164.649.060

5.000.000

16.445.110

153.203.950

Rentelast

Rentelast 2014

Rentelast 2015

Banken Pronvinsje Fryslân

5.222.244 380.600

4.506.534 380.600

5.602.844

4.887.134

Langlopende leningen Banken Pronvinsje Fryslân

In 2014 is er één nieuwe geldlening aangetrokken. In het kader van de wet Fido (Wet financiering decentrale overheden) mag de gemeente maximaal zo‟n € 11,5 miljoen met vlottende middelen financieren. Omdat de rente van kortlopende financieringsinstrumenten de laatste jaren eigenlijk voortdurend lager is dan de langlopende rente, wordt de financieringsbehoefte zoveel mogelijk ingevuld met kortlopende middelen. De totale rentelast met betrekking tot de vaste schulden voor het jaar 2014 bedroeg zoals blijkt uit het bovenstaande verloopschema - € 5.602.844 (2013: € 6.107.682). Voor het jaar 2015 wordt voor de huidige langlopende leningen een rentelast geraamd van € 4.887.134. De aflossingsbedragen (uitgaande van de per ultimo 2014 bestaande langlopende schulden) kunnen voor de komende jaren als volgt worden gespecificeerd: Termijn

Aflossing

1 jaar 2 - 5 jaar 6 jaar en langer

21.445.110 61.932.262 69.826.578 153.203.950

128

Vlottende passiva Onder de vlottende passiva zijn de netto-vlottende schulden en de overlopende passiva verantwoord. Netto vlottende schulden Onder netto-vlottende schulden wordt verstaan die schulden die een rentetypische looptijd kennen die korter is dan één jaar. De in de balans opgenomen netto-vlottende schulden kunnen als volgt worden gespecificeerd: Kortlopende schulden Kasgeldleningen openbare lichamen Overige kasgeldleningen Bank- en girosaldi Overige schulden



0 0 10.548.697 4.754.753

0 0 2.969.707 7.448.202

15.303.450

10.417.909

Kasgeldleningen De wet Financiering decentrale overheden (wet Fido) schept een bindend kader voor een verantwoordelijke en professionele inrichting van de treasuryfunctie bij decentrale overheden waaronder gemeenten. Het uitgangspunt voor de wet Fido, het beheersen van risico's, uit zicht in een tweetal randvoorwaarden voor het treasurybeleid: Het aangaan en verstrekken van leningen alsmede het verstrekken van garanties is alleen toegestaan voor de uitoefening van de publieke taak. Tijdelijke uitzettingen en derivaten moeten een prudent (verstandig) karakter hebben en mogen niet zijn gericht op het genereren van inkomsten door het lopen van overmatige risico's Het beheersen van risico's als uitgangspunt van de wet Fido uit zich verder in voorschriften omtrent de kasgeldlimiet en de renterisiconorm. Beide beogen de renterisico's te begrenzen die verbonden zijn aan de financiering door middel van achtereenvolgens de korte schuld en de lange schuld. Het begrenzen van de risico‟s van de korte schuld geschiedt via voorschriften ten aanzien van de kasgeldlimiet. Voor het jaar 2014 is de kasgeldlimiet voor de gemeente Heerenveen becijferd op circa € 11,5 miljoen. Ultimo 2013 en 2014 waren er geen lopende kasgeldleningen. Voor een verdere toelichting wordt tevens verwezen naar de paragrafen behorende bij de jaarstukken 2014 (onderdeel 3.2. financiering). Bank-en girosaldi De banken girosaldi per 31 december worden gevormd door de debet- en creditsaldi van de BNG. Het saldo kan als volgt worden gespecificeerd: Bank- en girosaldi

Stand 01-01-2014

Stand 31-12-2014

B.N.G. B.N.G. B.N.G. B.N.G. B.N.G.

10.588.430 1.433 -31.447 -9.719 0

3.009.506 413 -30.494 -9.719 0

10.548.697

2.969.707

(algemeen) nr. 28.50.03.550(F) (belastingen) rek. 28.50.29.762(F) (Posthuis) nr. 28.50.48.708(F) (Floatrekening) nr. 28.51.53.501(F) (SKB) nr. 28.67.03.556(F)

129

Overige schulden De overige schulden per 31 december 2014 worden gevormd door het uitstaande bedrag aan crediteuren. Voor een nadere specificatie van de post “overige schulden” wordt verwezen naar de afdeling financiële dienstverlening. De afwikkeling van de post „overige schulden‟ vertoont een normaal verloop. Overlopende passiva De specificatie van de post overlopende passiva is als volgt: Overlopende passiva Nog te betalen bedragen Vooruitontvangen bedragen



8.222.565 1.322.696

6.051.739 1.042.389

9.545.261

7.094.128

Nog te betalen bedragen De bedragen per ultimo verslagjaar kunnen als volgt worden gespecificeerd: Specificatie 'nog te betalen bedragen' Uitkeringslasten Soza BTW fiscus Overlopende rente Nog te betalen Overig



657.488 2.241.351 3.121.092 2.138.005 64.628

524.566 1.098.359 2.788.783 1.641.237 -1.206

8.222.565

6.051.739

De belangrijkste posten binnen de „Nog te betalen bedragen‟ kunnen als volgt worden weergegeven: Omschrijving

Bedrag

Diverse nog te betalen bedragen < € 50.000 Gem.Leeuwarden BBZ en IOAZ december 2014 Nog te betalen verkoop verlofdagen 2014 Verplichting Sportstad Buiten (skatebaan) Raming afrekenng Bbz en IOAZ Rijk 2014 Hulpmiddelen en woningaanpassingen WMO Verplichting Stork:Terbandsterbrug Algemene Uitkering, te bet.voorl.afrekening 2014 Algemene Uitkering, te.bet.voorl.afrekening 2013

404.764 72.224 101.348 114.910 121.555 150.000 150.000 200.000 326.435

1.641.237

Voor een verdere specificatie van de post “nog te betalen bedragen” wordt verwezen naar bijlage 8, staat model N. Deze bijlage is in een afzonderlijk boekwerkje bij de jaarrekening opgenomen. De nog te betalen bedragen worden in de loop van het jaar 2015 regulier afgewikkeld.

130

Vooruitontvangen bedragen Niet bestede middelen van uitkeringen van Europese en Nederlandse overheidslichamen met een specifiek bestedingsdoel moeten ingaande 2008 worden verantwoord onder de 'overlopende passiva'. Dit laatste is geregeld in artikel 49 van het BBV. Specificatie 'vooruitontvangen bedragen' Rijksbijdrage Participatiebudget Rijksbijdr. invest. stedel. vernieuw. Actieplan Jeugdwerkloosheid Overig



519.149 666.938 60.558 76.051

0 890.763 60.558 91.068

1.322.696

1.042.389

Een verloopoverzicht van deze vooruitontvangen doeluitkeringen over 2014 kan als volgt worden weergegeven: Verloopoverzicht 'vooruitontvangen bedragen' Rijksbijdrage Participatiebudget Rijksbijdr. invest. stedel. vernieuw. Actieplan Jeugdwerkloosheid Overig


Toevoeging

Onttrekking

519.149 666.938 60.558 76.051

560 277.103 0 92.068

519.709 53.278 0 77.051

1.322.696

369.731

650.038

131

Vrijval

Boekwaarde 31-12-2014 0 890.763 60.558 91.068 0

1.042.389

Niet uit de balans blijkende verplichtingen Garant- en borgstellingen Een garantie is een vorm van zekerheidstelling. Het is een overeenkomst waarbij de ene partij (de garant) zich jegens een andere partij (de schuldeiser) verbindt tot nakoming van een verbintenis die een derde (de gegarandeerde) jegens de schuldeiser heeft. Dit is overigens geen vastomlijnd juridisch begrip. Dat geldt wel voor een andere vorm van zekerheidstelling: de borgtocht. Borgtocht is volgens het Burgerlijk Wetboek (artikel 7:850) een overeenkomst waarbij de ene partij (de borg) zich jegens een andere partij (de schuldeiser) verbindt tot nakoming van een verbintenis die een derde (de hoofdschuldenaar) jegens de schuldeiser heeft of zal verkrijgen. Daar waar wordt gesproken van gemeentelijke garantstelling, is formeel sprake van borgtocht. De gemeente Heerenveen staat per 31 december 2014 nog borg voor een bedrag van bijna € 20 miljoen. Het bedrag is, conform de jaarverslaggevingseisen, buiten de balans onder de passiva verantwoord. Gewaarborgde geldleningen Van de door de gemeente per ultimo 2014 gewaarborgde geldleningen kan - onder verwijzing naar de bijlage staat F bij de rekening - het volgende overzicht worden gegeven: Oorspronkelijk bedrag Woningbouw: Stichting Accolade Woonfriesland Serviceflat Oranjewoud Stichting Meriant Kinderwoud, Heerenveen Stichting Bibliotheken Mar en Fean Stichting Verzorgingscentra Utingeradeel Stichting SBV, Tjalleberd Totaal

Percentage borgstelling

Saldo 31-12-2013

Saldo 31-12-2014

20.332.984 4.024.123 2.268.901 5.527.043 261.681 680.670 5.785.698

100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

12.550.075 3.087.996 315.611 1.152.463 93.467 294.957 2.495.791

12.068.849 2.997.096 215.002 798.653 0 272.268 2.246.212

1.283.000

100%

0

1.283.000

19.990.361

19.881.080

40.164.100

Garanties Herindeling Boarnsterhim Voor wat betreft de gegarandeerde geldleningen is vooralsnog geen rekening gehouden met leningen die voorheen door de gemeente Boarnsterhim zijn gegarandeerd. Per 1 januari 2014 zijn deze formeel overgegaan naar de rechtsopvolger gemeente Leeuwarden. De gemaakte afspraken over het ‘verdelen’ van deze garanties tussen de betreffende gemeenten is echter nog niet geformaliseerd. Deze formalisatie wordt in 2015 afgerond. WSW Instellingen op het gebied van zorgen sociale woningbouw hebben de mogelijkheid leningen aan te trekken via het Waarborgfonds sociale woningbouw (WSW). Hiervoor geldt een achtervangregeling waarvoor ook de gemeente Heerenveen risicodragend is. De omvang van de door de gemeente Heerenveen gegarandeerde geldleningen bedraagt per 31 december 2014 € 260.664.000.

132

NHG Voor particuliere woningen geldt de Nationale Hypotheek Garantie van de Stichting waarborgfonds eigen woningen (NHG). Indien het waarborgfonds niet toereikend is om de financiële risico’s op te vangen kan de gemeente Heerenveen voor 50% worden aangesproken om het tekort aan te vullen. Dit geldt voor leningen die voor 1 januari 2011 zijn afgesloten. De omvang van de door de gemeente Heerenveen gegarandeerde geldleningen bedraagt naar schatting per 31 december 2014 € 32.225.000. Sportstad Heerenveen BV In 2003 is door de aandeelhouders (gemeente Heerenveen en SC Heerenveen Vastgoed BV) een vermogensinstandhoudingsverklaring ondertekend. Dit betekent dat, indien het garantievermogen van Sportstad Heerenveen BV niet meer toereikend is, de aandeelhouders het verschil op verzoek van de bank (BNG) moeten aanvullen. Het garantievermogen is opgebouwd uit het aandelenvermogen, de reserves en de achtergestelde leningen. Overig De gemeente Heerenveen kent de volgende belangrijke financiële verplichtingen waaraan de gemeente de komende jaren is gebonden: Langlopende verplichtingen roerend goed Bedrijf: Ricoh Type: levering op basis van huur van kopieerapparatuur en bijbehorende dienstverlening Apparaten: 20 stuks Termijn: aanvang in fasen vanaf 01-12-2009 Waarde: € 60.000,Procedure: in fasen Bedrijf: Douwe Egberts Coffee Systems Nederland b.v. Type: leveren van diensten op het gebied van Drankenautomaten + ingrediënten Termijn: 6 jaar (aanvang 01-10-2010 - einde 30-09-2016) Werkstate 6 jaar (aanvang 01-01-2011 – einde 31-12-2016) Waarde: circa € 60.000,- op jaarbasis Automaten op basis van koop Automaatkosten jaarlijks servicepakket: Locatie Gemeentehuis (9 stuks) € 4.413,40 Locatie Werkstate (4 stuks) € 1.760,80 Locatie Gemeentewerf (1 stuk) € 440,20 Optie per 2014: Locatie Brandweer (2 stuks) € 880,40 Procedure: aanbestedingsprocedure Bedrijf: Canon Nederland N.V. Type: levering op basis van huur Hoogvolumemachines Repro-apparatuur Termijn: 36 maanden (vanaf februari 2014) Waarde: circa € 47.000,- op jaarbasis Automaten op basis van huur Procedure: aanbestedingsprocedure enkelvoudig onderhands

133

134

2. Overzicht lasten en baten + toelichting

135

02. Overzicht lasten en baten (met toelichting) Rekeningresultaat 2014 Er is sprake van een negatief saldo op de thema’s van € 184.000. In deze Themarekening zijn voorstellen geformuleerd voor bestemming van het genoemde resultaat 2014. Resultaat thema’s Onderstaand zijn de verschillen cijfermatig op hoofdlijnen weergegeven. De verschillen worden nader toegelicht op de thema’s.

Omschrijving

1 2 3 x € 1.000 x € 1.000 x € 1.000 Begroting na wijziging 31.535 -805 -14.675 Totaal rekening 42.745 -213 -13.706 gerealiseerd saldo van baten en lasten 11.211 592 969 Storting/onttrekking reserves -6.939 27 -56 Gerealiseerd resultaat 4.271 619 913 Bedrijfsvoering Belastingen/leges Algemene uitgaven en inkomsten Algemene uitkering gemeentefonds Werkgelegenheid Betaald parkeren Openbare ruimte Leerlingenvervoer Bijstandsverlening WMO Afvalinzameling Riolering Ruimtelijke planvorming Projecten grondbedrijf Overige mutaties Verschil

Thema's 4 5 6 Totaal x € 1.000 x € 1.000 x € 1.000 x € 1.000 -16.255 475 -274 0 -15.612 1.315 -7.442 7.087 643 840 -7.168 7.087 95 -355 -41 -7.270 738 485 -7.209 -183

1.412 558 1.078 1.046 511 147 881 107 402 227 180 289

176 4.270

108 619

-115 913

1 737

16 485

279 -7.353 -134 -7.208

1.412 558 1.078 1.046 511 147 881 107 402 227 180 289 279 -7.353 52 -183

Product “grondbedrijf” In de Themarekening 2014 is sprake van een extra verlies van € 6,5 miljoen en betreft in 2014 te vormen verliesvoorzieningen op de navolgende complexen: - Skoatterwâld € 1.990.000 -/- Tjalleberd De Eide € 1.161.000 -/- Heidemeer + bufferzone € 270.000 -/- Nieuwehorne De Fjilden € 3.144.000 -/- Haskerdijken € 160.000 -/- Gedempte Molenwijk € 222.000 Totaal € 6.503.000 -/Begrotingsrechtmatigheid Als blijkt dat de gerealiseerde lasten hoger zijn dan de, ook na begrotingswijziging geraamde lasten op de geautoriseerde thema’s, is sprake van onrechtmatige uitgaven (begrotings onrechtmatigheid), omdat de overschrijding strijd kan opleveren met het budgetrecht. Volgens het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) dienen deze overschrijdingen herkenbaar in de jaarrekening te worden opgenomen. In 2014 is er op de totale lasten per thema, alleen in Thema 6 Heerenveen ontwikkelt, sprake van “begrotingsonrechtmatigheid”.

136

Onderstaand worden de oorzaken toegelicht en wordt geadviseerd om de overschrijdingen bij de vaststelling van de Themarekening 2014 te autoriseren, waarmee de overschrijdingen alsnog als rechtmatig worden aangemerkt.

Thema

Saldo x € 1.000 -4.126 -4.126

Omschrijving

6 Heerenveen ontwikkelt Totaal overschrijding

Toelichting Thema 6 De overschrijdingen hebben betrekking op de projecten van het grondbedrijf, als gevolg van het resultaat over 2014 en de storting in de verliesvoorziening. Alle overschrijdingen hebben plaatsgevonden binnen het door de gemeenteraad geaccordeerde beleid. Voorgesteld wordt om bij de vaststelling van de Themarekening 2014 de genoemde overschrijdingen te autoriseren. Voor een nadere toelichting op de overschrijdingen (> € 100.000) wordt verwezen naar de desbetreffende thema’s. Saldo van baten en lasten Onderstaand zijn de saldi per thema, inclusief de algemene dekkingsmiddelen (thema 1) en de mutaties in de reserves weergegeven. Omschrijving Thema 1 * Thema 2 Thema 3 Thema 4 Thema 5 Thema 6 Gerealiseerd saldo van baten en lasten Mutaties reserves: Thema 1 Thema 2 Thema 3 Thema 4 Thema 5 Thema 6 Subtotaal mutaties reserves Gerealiseerd resultaat

Raming begrotingsjaar voor wijziging baten lasten 75.012 42.725 13.008 13.734 3.159 16.602 19.786 35.406 9.804 9.639 13.470 14.372 134.239 132.478

1.277 0 0 2 128 0 1.407

2.752 0 415 2 0 0 3.169

Raming begrotingsjaar na wijziging

Realisatie begrotingsjaar

saldo baten lasten 32.287 82.475 44.376 -726 13.474 14.306 -13.443 3.006 17.815 -15.620 20.703 37.054 165 11.099 10.451 -902 9.924 10.242 1.762 140.681 134.244

saldo baten lasten 38.099 85.976 43.231 -832 13.379 13.592 -14.809 2.740 16.446 -16.351 20.994 36.606 648 11.054 9.739 -318 6.926 14.368 6.437 141.069 133.982

saldo 42.745 -213 -13.706 -15.612 1.315 -7.442 7.087

-1.475 0 -415 0 128 0 -1.762

-6.564 27 134 96 -173 44 -6.437

10.163 0 350 2 496 352 11.363

-6.939 27 -56 95 -355 -41 -7.270

0 145.162 145.345

-183

135.646 135.647

3.224 27 329 98 141 304 4.123

9.788 0 195 2 314 260 10.560

0 144.804 144.804

* De algemene dekkingsmiddelen zijn opgenomen onder thema 1 Algemene dekkingsmiddelen: baten lasten saldo - Lokale heffingen 15.620 1.938 13.682 - Dividend 676 0 676 - Saldo financieringsfunctie 150 0 150 - Overige algemene dekkingsmiddelen 50.409 0 50.409 Subtotaal algemene dekkingsmiddelen 66.855 1.938 64.917 Onvoorzien 0 36 -36 Totaal 66.855 1.974 64.881

baten 15.998 676 2.087 53.159 71.920 0 71.920

lasten 2.026 0 0 0 2.026 0 2.026

saldo 13.972 676 2.087 53.159 69.894 0 69.894

3.224 27 294 97 141 311 4.093

baten 15.866 683 2.364 54.205 73.118 0 73.118

lasten 2.023 0 0 0 2.023 0 2.023

saldo 17.889 683 2.364 54.205 75.141 0 75.141

Algemene toelichting Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) De WNT verplicht het openbaar maken van de (hoogte van de) inkomens van de secretaris en de griffier van de gemeente. In het hiernavolgende staatje zijn de wettelijk vereiste gegevens vermeld. Ook moeten uitkeringen in verband met beëindiging van het dienstverband worden vermeld. Dit kwam in 2014 niet voor.

137

Verantwoording uit hoofde van de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) Bezoldigingsgegevens Naam

functie

(gewezen) topfunctionaris (ja/nee)

met dienstbetrekking (ja/nee)

belastbare vaste en variabele onkostenvergoedingen

beloning

voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn

Totale bezoldiging

duur van het dienstverband in het jaar (in dagen)

omvang van het dienstverband in het jaar (fte)

F. Perdok

Gemeentesecretaris

Ja

Ja

101.287

318

16.169

117.774

365

1

W.J.M.A. Jansen

Raadsgriffier

Ja

Ja

65.056

553

9.942

75.551

292

0,8

Verantwoording uit hoofde van de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT). Toelichting bij het samenstellen van de WNT verantwoording Bij de samenstelling van bovenstaande verantwoording uit hoofde van de WNT zijn de Beleidsregels toepassing WNT d.d. 27 februari 2014 van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties als uitgangspunt gehanteerd. Algemene dekkingsmiddelen Lokale belastingheffingen De gemeente Heerenveen kent met name de volgende niet bestedingsgebonden gemeentelijke heffingen:

Omschrijving OZB eigenaren woningen OZB eigenaren niet woningen OZB gebruikers niet woningen Precarioheffing Hondenbelasting Forensenbelasting Toeristenbelasting Totaal

Product Belastingen Belastingen Belastingen Belastingen Belastingen Belastingen Belastingen

Raming begroting Realisatie na wijziging begrotingsjaar 6.361.875 6.404.684 3.744.500 3.790.911 2.607.500 2.575.073 2.576.000 2.709.620 242.403 247.082 25.592 38.714 62.352 99.372 15.620.222 15.865.456

Afwijking 42.809 46.411 -32.427 133.620 4.679 13.122 37.020 245.234

Algemene uitkering De verantwoorde algemene uitkering is gebaseerd op de ten tijde van het opstellen van de jaarrekening 2014 bekende informatie, zijnde de decembercirculaire 2014. Uit het gemeentefonds ontvangt Heerenveen in 2014 een totaalbedrag van ruim € 54,2 miljoen. In totaliteit is de algemene uitkering € 1.046.000 hoger dan geraamd in 2014. Hiervan heeft € 185.000 betrekking op 2012, € 336.000 betrekking op 2013 en € 525.000 op 2014. Kapitaallasten Het totale voordeel op kapitaallasten bedraagt € 2,227 miljoen. Ten opzichte van de ramingen zijn er rentevoordelen (€ 1,6 miljoen) behaald en door het later in uitvoering nemen van projecten zijn er op rekeningsbasis lagere afschrijvingen (€ 0,6 miljoen). Het voordeel is grotendeels via begrotingswijzigingen (€ 1,95 miljoen) in 2014 reeds verwerkt (behandeling Themabegroting 2015 en Bestuursrapportage 2014). In de Themarekening is nog sprake van verwerking van een voordeel van € 277.000. Reserves en voorzieningen Algemeen Heerenveen beschikt per 31 december 2014 over circa € 25 miljoen aan reserves en voorzieningen. Onderstaand zijn beknopt de standen van de reserves en voorzieningen weergegeven.

138

Omschrijving

Stand 1-1-2014 x € 1.000

Algemene reserve Algemene reserve Algemene reserve niet geblokkeerd Totaal algemene reserves

Storting x € 1.000

Onttrekking Stand 31-12-2014 x € 1.000 x € 1.000

-16.512 2.012 -14.500

8.043 610 8.653

0 1.333 1.333

-8.469 1.289 -7.180

101 6.009 6.110

410 2.300 2.710

0 2.760 2.760

511 5.549 6.060

Voorzieningen Verplichtingen, verlies, risico's Onderhoud- en egalisatievoorzieningen Van derden verkregen middelen Totaal voorzieningen

8.845 4.012 13.308 26.165

3.726 958 709 5.393

1.346 3.416 852 5.614

11.225 1.554 13.165 25.944

Totaal reserves en voorzieningen

17.775

16.756

9.707

24.824

Bestemmingsreserves Egalisatiereserve Overige reserves Totaal bestemmingsreserves

Opmerking De algemene reserve niet geblokkeerd bevat voor de komende jaren nog een aantal verplichtingen en blijft om die reden voorlopig nog in stand. Het niet meer benodigde saldo is in 2014 overgeheveld naar de (negatieve) algemene reserve (€ 390.000). Voorstel bestemming resultaat 2014 Overheveling budgetten van 2014 naar 2015 In 2014 zijn om uitlopende redenen budgetten in de exploitatie niet of niet geheel besteed, maar is het vervallen van de beschikbare middelen niet realistisch of anderszins niet gewenst. Op grond van de geldende werkafspraken met de provincie en passend bij een goed budgetbeheer gaat het om een bedrag van € 1.125.000. Voor een overzicht en een toelichting per onderdeel wordt verwezen naar bijlage 6, bladzijde 213). Algemene reserve Voorgesteld wordt om het (negatieve) saldo over 2014, zijnde € 1.309.000 te onttrekken aan de (negatieve) algemene reserve. Inclusief het negatieve resultaat daalt deze reserve van circa € 16,3 miljoen negatief (1 januari 2014) per 31 december 2014 naar circa € 9,9 miljoen negatief. Investeringskredieten De lopende investeringskredieten zijn overgeheveld van 2014 naar 2015. Het betreft investeringen, waarvoor in 2014 of voorgaande jaren kredieten door u beschikbaar zijn gesteld, doch de realisatie heeft (nog) niet plaatsgevonden dan wel (nog) niet afgerond. Bij de overheveling geldt de algemene regel dat twee jaar na datum van het raadsbesluit het krediet automatisch wordt afgesloten, tenzij gemotiveerd is dat verlenging van de termijn noodzakelijk is.

139

140

3. Verantwoordingsinformatie specifieke uitkeringen (SISA) Toelichting In deze bijlage wordt informatie opgenomen over verschillende specifieke uitkeringen die in het kader van Sibngle Information single Audit (SISA) niet langer afzonderlijk worden gecontroleerd door de accountant, maar bij de jaarrekening worden verantwoord en gecontroleerd. Hiermee wordt de verantwoording over en controle op specifieke uitkeringen van het Rijk naar medeoverheden vereenvoudigd. De informatie is opgenomen in een voorgeschreven tabel en wordt tevens tezamen met de jaarstukken van de gemeente elektronisch verzonden aan het CBS. Het CBS vervult namens de minister van BZK een intermediarie rol. Dit betekent dat het CBS de jaarstukken van medeoverheden ontvangt, verwerkt en toetst op tijdigheid en plausibiliteit en vervolgens doorstuurt aan de verschillende vakdepartementen.

141

142

OCW

D9

SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2014 op grond van artikel 3 van de Regeling informatieverstrekking sisa - d.d. 2 januari 2015 Onderwijsachterstandenb Besteding (jaar T) aan Besteding (jaar T) aan overige Besteding (jaar T) aan Opgebouwde reserve ultimo voorzieningen voor activiteiten (naast VVE) voor afspraken over voor- en (jaar T-1) eleid 2011-2015 (OAB) voorschoolse educatie die leerlingen met een grote vroegschoolse educatie met voldoen aan de wettelijke achterstand in de Nederlandse bevoegde gezagsorganen van Deze indicator is bedoeld voor kwaliteitseisen (conform artikel taal (conform artikel 165 WPO) scholen, houders van de tussentijdse afstemming van 166, eerste lid WPO) kindcentra en peuterspeelzalen de juistheid en volledigheid van Gemeenten (conform artikel 167 WPO) de verantwoordingsinformatie

Aard controle R Indicatornummer: D9 / 01

I&M

E27B

Brede doeluitkering verkeer en vervoer SiSa tussen medeoverheden

€ 175.749 Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie



€ 10.988 €0 Besteding (jaar T) ten laste van Overige bestedingen (jaar T) provinciale middelen

Provinciale beschikking en/of verordening


€0 Correctie ten opzichte van tot Correctie ten opzichte van jaar T verantwoorde tot jaar T verantwoorde bestedingen ten laste van overige bestedingen provinciale middelen Indien de correctie een vermeerdering van bestedingen betreft, mag het alleen gaan over nog niet eerder verantwoorde bestedingen

Gemeenten en Gemeenschappelijke Regelingen Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E27B / 01

1 963555 2 977770 3 1010426 Kopie beschikkingsnummer

Aard controle R Indicatornummer: E27B / 02

€ 36.648 € 12.009 €0 Cumulatieve besteding ten laste van provinciale middelen tot en met (jaar T)


€ 36.648 € 12.009 €0 Cumulatieve overige bestedingen tot en met (jaar T)


Toelichting

143


Eindverantwoording Ja/Nee Als u kiest voor ‘ja’, betekent dit dat het project is afgerond en u voor de komende jaren geen bestedingen meer wilt verantwoorden

Deze indicator is bedoeld voor Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie de verantwoordingsinformatie Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E27B / 06 Indicatornummer: E27B / 07 Indicatornummer: E27B / 08 1 963555 € 39.115 € 39.115 2 977770 € 43.328 € 43.328 3 1010426 €0 €0

Indien de correctie een vermeerdering van bestedingen betreft, mag het alleen gaan over nog niet eerder verantwoorde bestedingen

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E27B / 09

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E27B / 10

Nee Nee Nee

I&M

E28C

Regionale mobiliteitsfondsen SiSa tussen medeoverheden

Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie

Gerealiseerd Ja/Nee

Besteding (jaar T)

Cumulatieve besteding tot en met (jaar T)

Te verrekenen met provincie

Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie

Provinciale beschikking, verordening of overeenkomst Gemeenten Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E28C / 01

1 1150718 Kopie beschikkingsnummer

Aard controle R Indicatornummer: E28C / 02

Nee Toelichting


€ 1.152.103 Eindverantwoording Ja/Nee

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E28C / 04

€ 1.152.103

€0

Als u kiest voor ‘ja’, betekent dit dat het project is afgerond en u voor het komende jaren geen bestedingen meer wilt verantwoorden Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E28C / 06 1 1150718

I&M

E29

Tijdelijke regeling eenmalige uitkering stedelijke synergieprojecten Kaderrichtlijn Water

Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie


Besteding (jaar T)


Nee Eindverantwoording Ja/Nee

Cumulatieve bestedingen tot en met (jaar T)

Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie

Tijdelijke regeling eenmalige uitkering stedelijke synergieprojecten Kaderrichtlijn Water Gemeenten Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E29 / 01

SZW

G1

Aard controle R Indicatornummer: E29 / 02

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E29 / 03

Nee 1 STESY008/STE090000079U € 394.891 Wet sociale Het totaal aantal geïndiceerde Volledig zelfstandige uitvoering inwoners van uw gemeente dat Ja/Nee werkvoorziening een dienstbetrekking heeft of (Wsw)_gemeente 2014 op de wachtlijst staat en beschikbaar is om een Wet sociale dienstbetrekking als bedoeld in werkvoorziening (Wsw) artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op Alle gemeenten 31 december (jaar T) verantwoorden hier het gemeentedeel over (jaar Aard controle R Aard controle n.v.t. T), ongeacht of er in (jaar Indicatornummer: G1 / 01 Indicatornummer: G1 / 02 T) geen, enkele of alle Nee 0,00 inwoners werkzaam

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E29 / 04

€ 1.006.891

144


SZW

G1A

Wet sociale werkvoorziening (Wsw)_totaal 2013 Wet sociale werkvoorziening (Wsw)

Hieronder per regel één gemeente(code) uit (jaar T-1) selecteren en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie voor die gemeente invullen

Alle gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T-1). (Dus: deel Openbaar lichaam uit SiSa (jaar T-1) regeling G1B + deel gemeente uit (jaar T-1) SZW

G2

Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 WWB_gemeente 2014

Het totaal aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen voor geïndiceerde inwoners in (jaar T-1), uitgedrukt in arbeidsjaren;

inclusief deel openbaar lichaam inclusief deel openbaar lichaam Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G1A / 01

1 60074 Heerenveen Besteding (jaar T) algemene bijstand

Gemeente Alle gemeenten I.1 Wet werk en bijstand (WWB) verantwoorden hier het gemeentedeel over (jaar T), ongeacht of de gemeente in (jaar T) geen, enkele of alle taken heeft uitbesteed aan een Openbaar lichaam Aard controle R opgericht op grond van Indicatornummer: G2 / 01 de Wgr. € 18.460.438 Besteding (jaar T) Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen

Aard controle R Indicatornummer: G1A / 02

G3

Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen)_gemeente 2014 Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) 2004

Aard controle R Indicatornummer: G1A / 03

368,48 Baten (jaar T) algemene bijstand (exclusief Rijk)

16,40 Besteding (jaar T) IOAW

Gemeente

Gemeente

I.1 Wet werk en bijstand (WWB) I.2 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW)

Aard controle R Indicatornummer: G2 / 02


Baten (jaar T) IOAW (exclusief Rijk)

Besteding (jaar T) IOAZ

Baten (jaar T) IOAZ (exclusief Rijk)

Gemeente

Gemeente

Gemeente

I.2 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW)

I.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ)

I.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ)


€ 369.356 Baten (jaar T) Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen

€ 967.361 €0 Baten (jaar T) WWIK (exclusief Volledig zelfstandige uitvoering Rijk) Ja/Nee

Gemeente

Gemeente

Gemeente

I.4 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen) (Bbz 2004)

I.4 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen) (Bbz 2004)

I.6 Wet werk en inkomen kunstenaars (WWIK)


SZW

Het totaal aantal gerealiseerde begeleid werkenplekken voor geïndiceerde inwoners in (jaar T-1), uitgedrukt in arbeidsjaren;

€ 166.294 Besteding (jaar T) levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (exclusief Bob)


€ 15.310 Besteding (jaar T) kapitaalverstrekking (exclusief Bob)


€ 113.062 Baten (jaar T) Bob (exclusief Rijk)

€0 Baten (jaar T) levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (exclusief Bob) (exclusief Rijk)


€ 140.600 Besteding (jaar T) aan uitvoeringskosten Bob als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004


€0



€ 20.728 Volledig zelfstandige uitvoering Ja/Nee


€0

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G3 / 09

Ja

145



€ 163.672

€ 1.976

Besteding (jaar T) aan onderzoek als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 (exclusief Bob)

Besteding (jaar T) Bob


Ja Baten (jaar T) kapitaalverstrekking (exclusief Bob) (exclusief Rijk) Aard controle R Indicatornummer: G3 / 04

€ 101.809


€ 39.156


€0

SZW

G5

Wet participatiebudget (WPB)_gemeente 2014

Het aantal in (jaar T) bij een ROC ingekochte contacturen

Wet participatiebudget (WPB)

Let op: Dit is de enige gelegenheid om verantwoording af te leggen over deze taakuitvoering

Alle gemeenten verantwoorden hier het gemeentedeel over (jaar T), ongeacht of de gemeente in (jaar T) geen, enkele of alle taken heeft uitbesteed aan een Openbaar lichaam opgericht op grond van de Wgr.

Let op: Deze verantwoording kan niet door een gemeenschappelijke regeling worden uitgevoerd, ongeacht de keuze van de gemeente bij indicator G5/07 Aard controle D1 Indicatornummer: G5 / 01

786 Besteding (jaar T) participatiebudget


€ 2.369.897

Waarvan besteding (jaar T) van Baten (jaar T) (niet-Rijk) educatie bij roc's participatiebudget


€ 125.959

Waarvan baten (jaar T) van educatie bij roc’s


€ 373.791

146

Reservering besteding van educatie bij roc’s in jaar T voor volgend kalenderjaar (jaar T+1 )


€0

Volledig zelfstandige uitvoering Ja/Nee De zelfstandige uitvoering betreft de indicatoren G5/02 tot en met G5/06


€0


Ja

4. Overzicht reserves en voorzieningen

147

148

STAAT VAN RESERVES REKENING 2014 x € 1.000

Thema Reserve 1 60705 1 60750 5 61500 6 62470 2 62480 4 62500 3 62535 5 62540 5 62571 3 62597 3 62598 3 62599 4 62625 5 62630 1 62710 1 62795 1 62805 1 62810 Totaal reserves

Omschrijving Algemene reserve niet geblokkeerd Algemene reserve Afvalstoffenheffing Projecten uit eigen middelen Ontw.lokale eco. Ontwikkeling Sociaal Cultureel werk Aengwirden Betaald parkeren Oud papier Reserve oud papier Reserve leegstand Kompanije/MFA Jubbega Reserve Baggeren Functionaliteits en Duurzaamheidsfonds Wet werk en bijstand inkomensdeel Smuk en Sunich, duurzaam wonen in Heerenveen Facilitaire diensten en middelen Frictiekosten concern Reserve IT-agenda Reserve BGT

Stand 1-1-14 Storting Onttrekking Stand 31-12-14 2.012 610 1.333 1.289 -16.512 8.043 -8.469 102 410 511 1.400 989 546 1.844 27 27 0 48 2 51 0 15 15 22 22 0 0 67 36 31 561 304 257 165 165 60 30 90 0 1 1 0 67 67 0 83 30 113 3.407 1.090 1.579 2.918 68 26 88 6 100 50 150 -8.390 11.363 4.093 -1.120

STAAT VAN VOORZIENINGEN REKENING 2014 x € 1.000

Thema Voorziening Omschrijving 6 68460 Participatie Thialf 6 68480 Voorziening deelneming SSH BV 1 68500 Groot onderhoud gemeentehuis 3 68520 Voorziening sportvelden 3 68525 Maatschappelijke accommodaties 3 68540 Onderhoud onderwijsgebouwen 1 68545 Voorziening garanties 3 68575 Onderhoud walbeschoeiingen 3 68576 Achterstallig onderhoud oevers 1 68589 Groot onderhoud MFA Us Kubus 1 68590 Groot onderhoud MFA De Barte De Knipe 3 68591 Verplichtingen Boarnsterhim (afd. RO) 3 68592 Achterstalling onderhoud Boarnsterhim (afd. IBOR) 6 68595 Voorziening bedrijvenpark A7 5 68597 Rioleringen 2 68598 Risico Caparis 1 68660 Voorziening risico precario 1 68710 Gevolgen wet APPA 1 68750 WGA-fonds 1 68760 Inventaris gemeentehuis 1 68770 Participatiefonds kwijtscheldingen 1 68790 Afwikkeling projecten 1 68795 Faciliteiten Raad 1 68796 Millenniumactiviteiten Totaal voorzieningen

Verloop reserves 2014

Stand 1-1-14 Storting Onttrekking Stand 31-12-14 1.500 1.500 1.223 228 995 257 257 387 242 449 180 459 251 710 0 2.431 366 2.258 538 0 100 100 60 60 1.959 1.959 125 40 165 221 23 244 456 456 3.281 3.281 1.400 180 1.580 7.613 709 853 7.469 22 22 0 2.405 1.776 4.181 1.563 880 2.443 266 47 37 275 133 37 170 0 500 500 0 366 238 554 50 31 5 36 9 5 4 26.166 5.393 5.616 25.943

Verloop voorzieningen 2014

0

26.200

-1.000

26.150

-2.000

26.100

-3.000

26.050

-4.000

Voorzieningen

26.000

-5.000

Reserves

25.950

-6.000 25.900

-7.000

25.850

-8.000

25.800

-9.000 1 januari

1 januari

31 december

149

31 december

TOTALEN THEMAREKENING 2014 TOTAAL RESERVES PER THEMA x € 1.000

Heerenveen bestuurt en organiseert Heerenveen werkt

1.844

Heerenveen kiest voor leefbaarheid Heerenveen bevordert meedoen en ondersteunt

-3.993 542

Heerenveen stimuleert duurzaamheid Heerenveen ontwikkelt

51

437

0

Stand per 31 december 2014 -/- € 1.120

TOTAAL VOORZIENINGEN PER THEMA x € 1.000 Heerenveen bestuurt en organiseert

Heerenveen werkt

4.075 Heerenveen kiest voor leefbaarheid

7.924

Heerenveen bevordert meedoen en ondersteunt

7.469 0

Heerenveen stimuleert duurzaamheid

6.474 Heerenveen ontwikkelt

0

Stand per 31 december 2014 € 25.943

Bron: IV3; rekening 2014

150

Nadere toelichting doel reserves en voorzieningen Algemene reserves Algemene reserve geblokkeerd Het genereren van renteopbrengsten ten einde een bijdrage te leveren tot het sluitend maken va de begroting/rekening. Algemene reserve niet-geblokkeerd, algemeen Het vormen van een buffer voor het opvangen van risico’s waarvoor geen bestemmingsreserve of voorziening is gevormd en het dekken van grote noodzakelijke uitgaven (nieuw beleid).

Bestemmingsreserves, egalisatie tarieven Afvalstoffenheffing Egalisatie van de tarieven afvalstoffenheffing.

Overige Bestemmingsreserves Projecten uit eigen middelen Er worden diverse projecten uitgevoerd die niet op de staat van investeringen terechtkomen omdat deze uit eenmalige middelen worden gefinancierd en of met subsidies en bijdragen van derden. Nog niet bestede gemeentelijke middelen per ultimo van het boekjaar van gemeentelijke projecten worden ten gunste van deze reserve gebracht en in volgende boekjaar weer beschikbaar gesteld voor de betreffende projecten. Sociaal Cultureel werk Aengwirden Het bevorderen van de sociale cohesie in de dorpen van de voormalige gemeente Aengwirden. Betaald parkeren Het opbouwen van een buffer voor het onrendabele gedeelte van de huidige en toekomstig te realiseren parkeervoorzieningen. Oud papier Dekking voor het verhoogde subsidiebedrag voor oud papier en dekking van incidentele subsidieaanvragen van voor maatschappelijke organisaties. Reserve leegstand Kompanije/MFA Jubbega Dekking voor de inhuurinkomsten, voortvloeiende uit leegstand, als gevolg van gemeentelijke bezuinigingen. Reserve Baggeren Het reserveren van gelden voor het financieren van toekomstige baggerprojecten. Facilitaire Diensten en middelen Egalisatie van kosten van facilitaire diensten en middelen, die voor de bedrijfsvoering in de organisatie noodzakelijk zijn. Frictiekosten concern Het vormen van een buffer voor het opvangen van frictiekosten met betrekking tot personeelskosten. Reserve IT-agenda Doorontwikkeling van geautomatiseerde informatievoorziening te kunnen financieren. Reserve BGT De kosten die gepaard gaan met de realisatie en implementatie van de Basisregistratie Grootschalige Topografie te dekken.

151

Voorzieningen, verplichtingen, verlies en risico’s Participatie Thialf Afdekking van de deelneming in Thialf. Voorziening Deelneming SSH BV Afdekking van de deelneming in Sportstad Heerenveen BV. Voorziening garanties Afdekken van de financiële risico’s die voortvloeien uit de borgstelling aan verenigingen in de gemeente Heerenveen. Onderhoud walbeschoeiingen Het creëren van een voorziening teneinde de toekomstige investering met betrekking tot het onderhoud van walbeschoeiingen te bekostigen. Achterstallig onderhoud oevers Voorziening ter dekking van achterstallig onderhoud, voortvloeiende uit de herindeling Boarnsterhim. Verplichting Boarnsterhim (afd. RO/risicovoorziening) Voorziening ter dekking van achterstallig onderhoud, voortvloeiende uit de herindeling Boarnsterhim. Achterstallig onderhoud Boarnsterhim (afd. IBOR) Voorziening ter dekking van achterstallig onderhoud, voortvloeiende uit de herindeling Boarnsterhim. Voorziening Bedrijvenpark A7 Afdekking van de deelneming in de gemeenschappelijke regeling Bedrijvenparken A7. Risico Caparis Afdekken van de financiële risico’s die voortvloeien uit de verbonden partijen Caparis NV/GR SW Fryslân. Risico Precario Het opvangen van een eventuele verplichting tot terugbetaling van opgelegde precariobelasting. Gevolgen Wet APPA Het opvangen van de gevolgen van de wijziging van de Wet APPA. WGA-fonds Ter dekking van de kosten van WGA-uitkeringen voor arbeidsongeschikte werknemers in de zin van de WGA die voor onze eigen rekening komen. Afwikkeling projecten Afwikkeling investeringen met eenmalige dekking (reserves) of externe middelen. In verband met de nieuwe voorschriften (BBV) kan er niet sprake zijn van negatieve boekwaarden. Afwikkeling vindt plaats t.l.v. deze voorziening. Faciliteiten raad Egalisatie van kosten voor faciliteiten voor de Raad. Millenniumactiviteiten Uitvoeren van het raadsbesluit over Millenniumactiviteiten.

152

Onderhoud- en egalisatievoorzieningen Groot onderhoud gemeentehuis Egalisatie van onderhoudskosten gebouw Voorzieningen sportvelden Egalisatie van onderhoudskosten natuur- en kunstgrasvelden, inclusief atletiekbaan. Maatschappelijke accommodaties Egalisatie van de onderhoudskosten van de maatschappelijke accommodatie. Onderhoud onderwijsgebouwen Door de wijziging in de bekostiging in het beheer en onderhoud van de onderwijsgebouwen, zal de reserve in 2015 worden opgeheven. Groot onderhoud MFA Us Kubus Egalisatie van kosten voor het toekomstige groot onderhoud MFA Us Kubus Groot onderhoud MFA De Barte De Knipe Egalisatie van kosten voor het toekomstige groot onderhoud MFA De Barte Rioleringen Egalisatie ten behoeve van de (investeringen in de) riolering. Inventaris gemeentehuis Egalisatie van kosten van de inrichting.

153

154

5. Incidentele lasten en baten 2014

155

156

Incidentele lasten en baten jaarrekening 2014 x € 1.000

Thema Product 1 001 1 001 1 001 1 310 1 390 1 390 1 410 1 410 1 410 4 001 4 263 4 265 4 269 4 361 5 128 6 110 6 110 6 110 6 110 6 110 6 110 6 110 6 110 6 113 6 113 6 150 Totaal lasten

Omschrijving Ambtsjubilea Benchmark Berenschot Salariskosten/Frictiekosten Opbrengst precario Integrale veiligheid Regionalisering brandweer Storting voorzienig Wet APPA Nationaal uitvoering programma Storting algemene reserve (Thialf) Veranderagenda sociaal domein Versterken eigen kracht Museum Willem van Haren Leegstand De Kompanije Effect toekenning MAU - bijstand Uitvoering Milieubeleidsplan Energielandschap Taconishof Grenscorrectie Leeuwarden Tjalleberter Krite Kop van Midden Structuurvisie A 32-zone Planschde school Akkrum Actualisering bestemmingsplannen Wandelnetwerken Pontje De Deelen Storting voorziening Grondbedrijf

Document Begroting 2014 Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 Begroting 2014 Begroting 2014 Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 Themarekenig 2014 Staat van reserves Staat van reserves Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 Verantwoordings- en Perspectiefnota 2012 Raadsbesluit 30 juni 2014 Jaarrekening 2014 Verantwoordings- en Perspectiefnota 2012 Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 Raadsbesluit 16 juli 2012 Bestuursrapportage 2014 Meerjarenplan 2008-2011 Bestuursrapportage 2014 Bestuursrapportage 2014 Splitsingsbalans Boarnsterhim Verantwoordings- en Perspectiefnota 2011 Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 Bestuursrapportage 2014 Jaarrekening 2014

Bedrag -43 -25 -1.090 -134 -23 -97 -463 -82 -150 -150 -36 -33 -60 -208 -25 -7 -173 -7 -19 -8 -8 -5 -23 -54 -69 -6.503 -9.495 x € 1.000

Thema Product 1 212 1 310 1 410 1 410 1 410 1 410 2 125 2 360 4 263 4 269 4 361 6 110 6 110 6 110 6 110 6 110 6 113 6 113 6 113 Totaal baten

Omschrijving Verkoop panden en gronden Opbrengst precario Vrijval voorzieningen Accommodaties Vrijval voorzieningen Peuterspeelzaalwerk Onttrekking Algemene reserve Onttrekking Frictiekosten concern Vrijval voorziening WSW Rijksmiddelen Re-integratie Bijd. reserve oud papier (eigen kracht) Leegstand De Kompanije Effect toekenning MAU - bijstand Bijdrage res.proj. Actualis.bestemm.plann. Bijdrage res.proj. Tjalleberter Krite Vrijval res.proj. Tjalleberter Krite Vrijval res.proj. Taconishof Bijdrage res.proj. Taconishof Uitlenen personeel Aqua Limpa Wandelnetwerken Pontje De Deelen

Document Jaarrekening 2014 Begroting 2014 Themarekenig 2014 Themarekenig 2014 Verantwoordings- en Perspectiefnota 12/13 Staat van reserves Jaarrekening 2014 Jaarrekening 2014 Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 Raadsbesluit 30 juni 2014 Jaarrekening 2014 Verantwoordings- en Perspectiefnota 2011 Meerjarenplan 2008-2011 Meerjarenplan 2008-2011 Raadsbesluit 16 juli 2012 Raadsbesluit 16 juli 2012 Jaarrekening 2014 Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 Bestuursrapportage 2014

Bedrag 736 134 710 202 523 1.079 27 501 36 60 208 23 19 30 59 173 36 54 45 4.655

Incidentele lasten en baten per thema; jaarrekening 2014 4.000

3.384

2.000 0

528

0

304

0

439

0

0 -487 -2.000

-25 Incidentele lasten

-2.107

Incidentele baten

-4.000

-6.000 -6.876

-8.000 Thema 1

Thema 2

Thema 3

Thema 4

157

Thema 5

Thema 6

158

Bijlagen

159

160

Bijlage 1 Accountantsverklaring

161

162

Bijlage 2 Totaaloverzicht themarekening

163

164

TOTALEN THEMAREKENING 2014 UITGAVEN PER THEMA lasten x € 1.000

-184 14.720

10.235

Heerenveen bestuurt en organiseert Heerenveen werkt Heerenveen kiest voor leefbaarheid

53.394

Heerenveen bevordert meedoen en ondersteunt

36.608

Heerenveen stimuleert duurzaamheid Heerenveen ontwikkelt

16.796

13.592

Saldo jaarrekening 2014

Totaal uitgaven 2014; € 145.162

TOTALE INKOMSTEN baten x € 1.000 1.019 6.103

Algemene uitkering gemeentefonds

9.611

Overige inkomensoverdrachten Rijk

7.233 Gemeentelijke belastingen en rechten

Tarieven dienstverlening

54.206 18.046

Projectsubsidies en reserves

Overige inkomsten

17.518 Beleggingen (rente-opbrengsten)

31.426 Overige verrekeningen

Totaal inkomsten 2014; € 145.162

Bron: IV3; rekening 2014

165

Themarekeningtotaal 2014

(bedragen x € 1.000)

Lasten

Begroting na wijzigingen 2014

Begroting 2014

Verschil Begroting Rekening 2014

Rekening 2014

THEMA 1 Bestuurt en Organiseert

42.725

44.376

43.231

THEMA 2 Werkt

13.734

14.306

13.592

714

THEMA 3 Kiest voor Leefbaarheid

16.602

17.815

16.446

1.370

THEMA 4 Bevordert Meedoen en Ondersteunt

35.406

37.054

36.606

448

9.639

10.451

9.739

712

14.372

10.242

14.368

-4.126

132.478

134.245

133.982

263

THEMA 5 Stimuleert Duurzaamheid THEMA 6 Ontwikkelt Totaal Lasten

Baten THEMA 1 Bestuurt en Organiseert THEMA 2 Werkt

Begroting na Verschil Begroting Begroting 2014 wijzigingen 2014 Rekening 2014 Rekening 2014 75.012 82.475 85.976 13.474

13.379

-95

3.159

3.006

2.740

-267

19.786

20.703

20.994

291

THEMA 5 Stimuleert Duurzaamheid THEMA 6 Ontwikkelt Totaal Baten Saldo van baten en lasten

Lasten

3.500

13.008

THEMA 3 Kiest voor Leefbaarheid THEMA 4 Bevordert Meedoen en Ondersteunt

1.145

9.804

11.099

11.054

-45

13.470

9.924

6.926

-2.998

134.239

140.682

141.069

387

1.762

6.437

7.087

649


Begroting 2014


Rekening 2014

THEMA 1 Bestuurt en Organiseert

2.752

9.788

10.163

-375


415

195

350

-155

THEMA 4 Bevordert Meedoen en Ondersteunt

2

2

2

0

THEMA 5 Stimuleert Duurzaamheid

0

314

496

-182

THEMA 6 Ontwikkelt Totaal Lasten

Baten THEMA 1 Bestuurt en Organiseert

0

260

352

-92

3.169

10.559

11.363

-804


Begroting 2014


Rekening 2014

1.277

3.224

3.224

THEMA 2 Werkt

0

27

27

0


0

329

294

-35

THEMA 4 Bevordert Meedoen en Ondersteunt THEMA 5 Stimuleert Duurzaamheid THEMA 6 Ontwikkelt Totaal Baten Gerealiseerd resultaat

0

2

98

97

-2

128

141

141

0

0

304

311

8

1.408

4.122

4.093

-29

0

0

-184

-184

166

Bijlage 3 Lijst Verbonden partijen

167

168

Bijlage lijst Verbonden partijen

A. Gemeenschappelijke regelingen A1 Bedrijvenpark A7 A2 Veiligheidsregio Fryslân A3 Servicebureau De Friese Wouden A4 Sociale werkvoorziening Fryslân A5 De Marrekrite A6 Welstandzorg Hûs en Hiem A7 Fryske Utfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing

B. Deelnemingen B1 Business park Friesland BV (IBF) B2 Int. Business Park Friesland (IBF) C.V. B3 Afvalsturing Friesland NV B4 NV Fryslân Miljeu B5 Fryslân Miljeu Zuidoost BV B6 Caparis NV B7 Dataland BV B8 Sportstad Heerenveen BV B9 Gemeentelijk Sportcentrum BV B10 Thialf OG BV B11 IJshockeyhal Thialf Heerenveen BV B12 NV Bank Nederlandse gemeenten (BNG) B13 Participatiemaatschappij It Hearrenfean BV B14 Sportstad Heerenveen Grondexploitatie BV B15 Sportstad Heerenveen Grondexploitatie CV

C. Verenigingen, stichtingen en coöperaties C1 Vereniging Nederlandse Gemeenten C2 Vereniging van Friese Gemeenten C3 Stichting GBKN Friesland C4 Stichting De Basis C5 Stichting Openbare Verlichting Fryslân C6 Stichting OSG Sevenwolden C7 Vereniging van eigenaars Sportcentrum Heerenveen

169

A. Gemeenschappelijke regelingen A.1.

Gemeenschappelijke Regeling Bedrijvenparken A7

Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon

Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen

Ontwikkelingen

Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente

Bestaande en verwachte risico‟s

Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten

Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen van beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Het stimuleren van de ontwikkeling en verzorgen van een optimale afstemming van de in het werkingsgebied gelegen bedrijventerreinen. Stimulering economische ontwikkelingen en werkgelegenheid Gemeenschappelijke regeling met een openbaar lichaam zodat er sprake is van een zelfstandig rechtspersoon. Het bestuur van het openbaar lichaam bestaat uit: een algemeen bestuur, een dagelijks bestuur en een voorzitter. De gemeenten Heerenveen en De Friese Meren. Ieder 50% Doelstellingen zijn gedeeltelijk gerealiseerd. De planning is medio 2012 aangepast en begin 2015 ten behoeve van de Jaarstukken 2015 geactualiseerd. In 2012 is een nieuwe kostprijsberekening met een looptijd tot en met 2039 vastgesteld voor het totale gebied in exploitatie en ten behoeve van de Jaarstukken 2014 geactualiseerd. Ook Bedrijvenparken A7 ondervindt de gevolgen van de economische crisis en ziet dit terug in hun achterblijvende afzet. Geen Bij de afsluiting van plangebieden worden de exploitatieoverschotten uitgekeerd aan de twee deelnemende gemeenten (elk 50%), anderzijds worden verwachte tekorten evenredig tussen de deelnemers verdeeld. Per 1 januari 2014 is de kapitaalverstrekking overgegaan van de gemeente Heerenveen naar de gemeente De Friese Meren. Bestaande risico's grondexploitatie worden jaarlijks geïnventariseerd en leiden tot een aanpassing van de grondexploitatie; het betreft de aan de exploitatie van bedrijfsterreinen inherente risico‟s van hoeveelheid gronduitgifte, marktprijzen en renteontwikkeling. De gehanteerde uitgangspunten liggen in lijn met de door gemeente zelf gehanteerde punten. De geprognotiseerde verkopen zijn ambitieus maar niet onrealistisch. Het eigen vermogen van de GR is nihil. Bij tegenvallende verkopen zullen de deelnemers voor 50% ieder moeten bijdragen. Solvabliteit neemt af door een afname van het eigen vermogen van de GR. De resultaten zijn voornamelijk afhankelijk van de geplande verkopen. Als gevolg van de geactualiseerde exploitatieberekening in 2014 wordt een tekort verwacht van ruim € 3,1 miljoen. Hier is door de gemeenten reeds een voorziening voor getroffen van € 2,8 miljoen. Als gevolg hiervan hebben beide gemeenten in 2014 de voorziening met nogmaals € 0,35 miljoen moeten verhogen. Voor 2014 is deze nog niet beschikbaar bij het samenstellen van dit document. Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening 2013. Hier wordt ook naar gestreefd voor 2014, maar deze is nog niet beschikbaar bij het samenstellen van dit document. . Bij eind grondexploitatie of tussentijds indien beide partijen hier het over eens kunnen worden. Lasten en baten worden evenredig verdeeld over Heerenveen en De Friese Meren. Vertegenwoordiging in dagelijks bestuur en algemeen bestuur. T.J. van der Zwan (AB+DB) J. van der Laan (AB+DB) Overige collegeleden (AB)

170

A.2.

Gemeenschappelijke Regeling Veiligheidsregio Fryslân

Doelstelling

Publiek belang Aard rechtspersoon

Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen

Ontwikkeling solvabiliteit

Ontwikkeling financiële resultaten

Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

1. Een zo doelmatig mogelijk georganiseerde en gecoördineerde repressieve en preventieve brandbestrijding en hulpverlening bij ongevallen en rampen, alsmede het in stand houden en continu paraat hebben van een centrale post ambulancevervoer, die voor het lokale grondgebied van de deelnemende gemeenten het ambulancevervoer dirigeert. 2. Het behartigen van de preventieve taken op het gebied van de volksgezondheid, alsmede de taken op dit terrein waartoe door de deelnemende gemeenten of andere instanties specifieke opdrachten zijn verstrekt, alsmede de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen en de voorbereiding daarop. 3. Voorkomen en bestrijden van branden 4. Bevorderen volksgezondheid Gemeenschappelijke regeling met een openbaar lichaam zodat er sprake is van een zelfstandig rechtspersoon. Het bestuur van het openbaar lichaam bestaat uit: een algemeen bestuur, een dagelijks bestuur en een voorzitter. De Friese gemeenten. Via dagelijks en algemeen bestuur èn de adviescommissie van portefeuillehouders Gemeenten zien toe op het behalen van jaarlijks opnieuw te formuleren doelstellingen (jaarverslagen, jaarrekeningen en begrotingen). M.i.v. 2014 heeft de regionalisering van de brandweer zijn beslag gekregen. Vooralsnog geen. Er is sprake van een bijdrage naar inwonertal. Voor Heerenveen bedroeg de bijdrage voor 2014 voor het onderdeel brandweer en crisisbeheersing € 2.690.302 en voor het onderdeel gezondheid € 1.442.250. n.t.b Deze GR bestaat sinds 1 januari 2007. In de beleidsnota weerstandsvermogen 2011 tot en met 2014 heeft het Algemeen Bestuur het Eigen Vermogen vastgesteld op € 1,8 miljoen. Door de regionalisering is de Veiligheidsregio in omvang gegroeid en is het karakter gewijzigd. Deze veranderingen hebben invloed op het risicoprofiel. In 2014 is de beleidsnota weerstandsvermogen derhalve geactualiseerd. Deze beleidsnota wordt in 2015 vastgesteld. Een onverhoopt nadelig saldo komt ten laste van de deelnemende gemeenten, naar rato van het inwonertal. Is beperkt en is afhankelijk van de realisatie van de begrote resultaten. De jaarrekening presenteert het exploitatieresultaat met een voorstel tot bestemming, waarbij één van de opties verrekening met de deelnemende gemeenten is. Tussentijds komt de Veiligheidsregio met rapportages, waarbij zo nodig de budgetten via begrotingswijzigingen kunnen worden aangepast. In de achtmaandsrapportage 2014 prognotiseert de Veiligheidsregio een rekeningsresultaat van € 3.895.000 over 2014. Belangrijkste oorzaken zijn de onderuitputting kapitaallasten (€ 1.500.000), PPMO (€ 200.000) en huisvesting (€ 400.000). Het voordeel is nagenoeg volledig incidenteel van karakter. Ja. Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening.. Nee, wij zijn verplicht de Veiligheidsregio in stand te houden op basis van vigerende wetgeving. Nvt Het algemeen bestuur bestaat uit de burgemeesters van de Friese gemeenten, met allen gelijke zeggenschap. Voorzitter is de korpsbeheerder, de burgemeester van Leeuwarden. Het dagelijks bestuur is hieruit gekozen. Verder is er een adviescommissie waarin alle wethouders met volksgezondheid in hun portefeuille plaatshebben . Vertegenwoordigers van Heerenveen zijn T. van der Zwan (Algemeen Bestuur) en H. Broekhuizen (Adviescommissie gezondheidszorg).

171

A.3.

Gemeenschappelijke Regeling Servicebureau De Friese Wouden

Doelstelling

Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen

Die bestuurlijke en maatschappelijke belangen die zich niet beperken tot één gemeente, alsmede die aangelegenheden ten aanzien waarvan onderlinge beleidsafstemming door één van de gemeenten gewenst wordt, te coördineren dan wel gecoördineerd aan de raden van de gemeenten voor te leggen. Behartiging van de intergemeentelijke belangen overeenkomstig de doelstellingen. Gemeenschappelijke regeling met een openbaar lichaam zodat er sprake is van een zelfstandig rechtspersoon. De gemeenten Heerenveen, Achtkarspelen, Ooststellingwerf, Opsterland, Smallingerland, Tytsjerksteradiel en Weststellingwerf. Eén van de 7 gemeenten De gemeenschappelijke regeling houdt zich bezig met uitvoerende taken op het gebied van milieu/geluid. Servicebureau De Friese Wouden is per 1 januari 2014 opgeheven en de taken zijn ondergebracht bij de FUMO. N.v.t.

Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële Aan de deelnemende gemeenten is op € 15.000 na (gereserveerd middelen van de gemeente voor de laatste werkzaamheden) het batig saldo uitbetaald. Voor Heerenveen bedroeg het éénmalig voordeel € 39.151. Dit voordeel is meegenomen in de bestuursrapportage 2014. Bestaande en verwachte N.v.t. risico‟s Ontwikkeling eigen N.v.t. vermogen Ontwikkeling solvabiliteit N.v.t. Ontwikkeling financiële N.v.t. resultaten Accountantsverklaring Ja beschikbaar Aard accountantsverklaring Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening Mogelijkheid tot N.v.t. beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging N.v.t. betrokkenheid Zeggenschap van Voorzitter van het dagelijks bestuur is wethouder S. Siebenga. gemeente

172

A.4.

Gemeenschappelijke Regeling Sociale Werkvoorziening Fryslân

Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon

Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen

Ontwikkelingen


De uitvoering van de wet Sociale werkvoorziening en de uit deze wet voortvloeiende wettelijke voorschriften in het werkingsgebied. Bevorderen maatschappelijke participatie arbeidsgehandicapten Gemeenschappelijke regeling met een openbaar lichaam zodat er sprake is van een zelfstandig rechtspersoon. Het bestuur van het openbaar lichaam bestaat uit: een algemeen bestuur en een dagelijks bestuur. De gemeenschappelijke regeling functioneert als opdracht-gever aan Caparis N.V. Genoemde N.V. is belast met de uitvoering De gemeenten Heerenveen, Achtkarspelen, Ooststellingwerf, Opsterland, Smallingerland, Tytsjerksteradiel, Leeuwarden en Weststellingwerf. Afhankelijk van meerderheidsbeslissing van door betrokkenen aangewezen bestuurders Ondanks de reeds jaren bestaande wachtlijsten wordt de overgrote meerderheid van de Sw-ers in de sociale werkvoorziening geplaatst; de wachtlijst neemt echter toe. Er bestaan al jaren wachtlijsten zodat realisatie niet volledig is. Door het controversieel verklaren van de Wet werken naar vermogen en de nieuwe Participatiewet dient de opdracht aan de uitvoeringsorganisatie Caparis opnieuw aandacht te krijgen. Hiervoor zijn inmiddels op ambtelijk niveau gesprekken gaande. Vooralsnog blijft de reeds door de raden vastgestelde opdracht aan Caparis gehandhaafd. Zie voorgaande

Voor 2014 bedroeg de bijdrage van de gemeente Heerenveen € 10.972.399. e In de 4 kwartaalrapportage 2014 blijkt dat deze te hoog is vastgesteld. Naar verwachting zal dit verschil dan ook in 2015 aan de gemeente worden uitgekeerd. Vanaf 2012 blijft de subsidie binnen de financiële verantwoording van de GR. Dit heeft als gevolg dat het subsidieresultaat (verschil loonkosten SW minus Rijkssubsidie) zichtbaar wordt in de jaarrekening van de GR. Voor 2015 is rekening gehouden met een tekort van circa € 1.100.000 waarvoor dekking aanwezig is in de gemeentelijke begroting. Bestaande en verwachte risico‟s Het risico van de GR bestaat uit de geldleningovereenkomst die is gesloten met Caparis, de verplichting die er ligt ten aanzien van het ambtelijk en SWpersoneel. Ontwikkeling eigen vermogen Het eigen vermogen van de GR is nihil. Ontwikkeling solvabiliteit Dit vormt een risico. Tegenover de leningen met de BNG staan de vorderingen op Caparis NV. Ondanks dat de kredietwaardigheid van Caparis toeneem, is er op dit moment echter geen sprake van een optimale situtatie waardoor er een risico bestaat dat de vorderingen niet opgeëist kunnen worden. Ontwikkeling financiële De financiële resultaten van de GR worden voornamelijk bepaald door de resultaten loonkosten SW minus de Rijkssubsidie. Gezien de verdere daling van het participatiebudget loopt dit tekort zonder maatregelen te nemen, verder op circa € 1,7 miljoen euro. In de V&P-nota 2015 wordt dit verder toegelicht. Accountantsverklaring ja beschikbaar Aard accountantsverklaring Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening Mogelijkheid tot beëindiging Ja; mits 5 van de 8 betrokkenen instemmen onder betaling van een betrokkenheid uittredeboete van maximaal 3 x de jaarbijdrage Gevolgen v beëindiging Verplichting tot zelfstandige uitvoering van de doelstelling betrokkenheid Zeggenschap van gemeente De gemeente is vertegenwoordigd in algemeen bestuur en dagelijks bestuur J. van der Laan (AB en DB)

173

A.5. Gemeenschappelijke Regeling De Marrekrite Doelstelling

Het behartigen van de gemeenschappelijke belangen van de deelnemers op het gebied van een evenwichtige en gecoördineerde ontwikkeling van de watersport en van andere vormen van recreatie op en aan het water, zulks met inachtneming van de belangen van natuur en landschap. Publiek belang Bevorderen mogelijkheden tot recreatie vanuit de doelstelling bevorderen economie en van welzijn van de burgers.. Aard rechtspersoon Gemeenschappelijke regeling Betrokkenen Provincie Fryslân en de gemeenten Dantumadeel, Dongeradeel, Ferwerderadeel, De Friese Meren, Heerenveen, Kollumerland, Leeuwarden, Leeuwarderadeel, Littenseradeel, Opsterland, Smallingerland, Sudwest Fryslân, Tytsjerksteradiel, Weststellingwerf, Franekeradeel, Harlingen, het Bildt. Zeggenschap Via algemeen bestuur. Realisatie doelstellingen Met het oog op de herindeling met de gemeente Boarnsterhim is de gemeente Heerenveen in 2011 opnieuw toegetreden. Overeengekomen is dat er vanaf 2014 weer een financiële bijdrage verschuldigd is aan de GR. Ontwikkelingen De komende jaren staat De Marrekrite voor een grote vervangingsopgave om het grootste gedeelte van de (aanleg)voorzieningen te vervangen door voorzieningen van duurzame materialen. Voor het realiseren van de voorliggende vervangingen zijn de reserves niet toereikend. Derhalve heeft de meerderheid van de deelnemende gemeenten niet ingestemd met de meerjarenbegroting 2016-2018. De Marrekrite zal aan de deelnemers nieuwe voorstellen voorleggen over de uitvoering en financiering van de vervangingsopgave. Voornemens tot In de Verantwoordings- en Perspectiefnota 2011, is de financiële beleidswijzigingen bijdrage vanaf 2014 door de raad geaccordeerd. Het beslag op de financiële De deelnemersbijdrage voor Heerenveen bedroeg in 2014 totaal middelen van de gemeente € 35.049 (waterrecreatie € 30.749, landrecreatie € 3.659 en baggeren € 641). Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Met de voorliggende vervangingsopgave zijn de reserves niet toereikend en ontstaat in 2018 een liquiditeitsprobleem. Met de voorliggende vervangingsopgave ontstaat in 2018 een negatief eigen vermogen. Met de voorliggende vervangingsopgave is de ontwikkeling van de solvabiliteit negatief. Vanaf 2015 ontstaat er een structureel tekort. Ja Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening. Vanaf 1 januari 1992 en vervolgens telkens om de vijf jaren is uittreding mogelijk, mits het besluit tenminste een jaar tevoren aan het algemeen bestuur is toegezonden. Zelf maatregelen nemen ter realisatie van de doelstellingen vanuit de visie van de gemeente. De gemeente is vertegenwoordigd in algemeen bestuur door wethouder J. van der Laan.

174

A.6.

Gemeenschappelijke Regeling Welstandszorg HÛS en HIEM

Doelstelling

Het behartigen van de gemeenschappelijke belangen van de deelnemende gemeenten op het gebied van de bouwkunstige en landschappelijke schoonheid in de provincie Publiek belang Bevorderen van bouwkunstige en landschappelijke schoonheid Aard rechtspersoon Gemeenschappelijke regeling met een openbaar lichaam zodat er sprake is van een zelfstandig rechtspersoon. Het bestuur van het openbaar lichaam bestaat uit: een algemeen bestuur, een dagelijks bestuur en een voorzitter Betrokkenen Hûs en Hiem is een gemeenschappelijke regeling van de Friese gemeenten. Zeggenschap Afvaardiging lid van College van B&W in Algemeen Bestuur Realisatie doelstellingen n.v.t. Ontwikkelingen De resultaten van Hûs en Hiem staan als gevolg van de algemene terugslag in de bouw en daarom veel minder te behandelen aanvragen behoorlijk onder druk. Voornemens tot N.a.v. het negatieve resultaat in 2012 en de verwachting van een verdere beleidswijzigingen afname van het aantal adviesaanvragen heeft het AB van Hûs en Hiem in 2013 een aantal toekomstscenario‟s ontwikkeld. Op 29 november 2013 is gekozen voor het scenario: Transitie naar flexibele kosten, zelfstandige continuering. Het beslag op de financiële Voor de dienstverlening van Hus en Hiem is de gemeente een vergoeding middelen van de gemeente verschuldigd, welke via de gemeentelijke leges wordt doorberekend aan de afnemers. De jaarrekening 2013 kende een tekort van ruim € 192.000. Het tekort is in rekening gebracht bij de deelnemende gemeenten. e In de managementrapportage over het 3 kwartaal van 2014 verwacht Hûs en Hiem het boekjaar 2014 af te sluiten met een positief resultaat van circa € 72.500. Bestaande en verwachte risico‟s T/m 2018 zijn er nog tekorten begroot. De bijdrage voor Heerenveen in het tekort bedraagt t/m 2018 € 66.000. In de begroting van Heerenveen is hier rekening mee gehouden. Ontwikkeling eigen vermogen Op 31 december 2013 bedroeg het eigen vermogen € 83.000. Doordat tekorten die ontstaan worden bijgestort door de deelnemers zal de omvang van het eigen vermogen de komende jaren stabiel blijven. Ontwikkeling solvabiliteit Verwachting voor de komende jaren stabiel. Ontwikkeling financiële Door het afslanken van de personeelsformatie wordt vanaf 2019 een resultaten sluitende begroting verwacht. Accountantsverklaring Ja beschikbaar Aard accountantsverklaring Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening Mogelijkheid tot beëindiging Ja, de voorwaarden worden dan vastgesteld door het Algemeen Bestuur betrokkenheid van de GR; welke dat zijn is niet vooraf bepaald Gevolgen v beëindiging Zelf maatregelen nemen ter realisatie van de doelstellingen vanuit de visie betrokkenheid van de gemeente Zeggenschap van gemeente Heerenveen is vertegenwoordigd in het Algemeen Bestuur. De gemeenteraad kan op deze wijze invloed uitoefenen. Wethouder S. Siebenga is lid van het Algemeen Bestuur.

175

A.7.

Gemeenschappelijke Regeling Fryske Utfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing

Doelstelling

Het behartigen van de belangen van de deelnemers bij de uitvoering van taken en bevoegdheden op het gebied van het milieu- en omgevingsrecht. Publiek belang Behartiging van de taken binnen de doelstelling waaronder vergunningverlening en toezicht binnen het milieu-terrein. Aard rechtspersoon Gemeenschappelijke regeling met een openbaar lichaam zodat er sprake is van een zelfstandige rechtspersoon. De Gemeenschappelijke regeling kent een Algemeen – en een dagelijks bestuur, en een voorzitter. Betrokkenen De Friese gemeenten, Wetterskip Fryslân en Provincie Fryslân. Zeggenschap Eén van de deelnemers, waarbij het aantal stemmen van de deelnemer wordt bepaald door diens financiële bijdrage. Er is voorzien in meervoudig stemrecht. Realisatie doelstellingen De FUMO is op 20 december 2012 opgericht. In 2013 was nog geen sprake van bedrijfsactiviteiten. Deze zijn met ingang van 1 januari 2014 daadwerkelijk opgestart. Op dit moment zijn nog geen tussentijdse financiële rapportages beschikbaar die reeds door directie en het dagelijks bestuur zijn behandeld. De verwachting is dat er over 2014 een fors overschot gerealiseerd wordt. Echter is er wel sprake van een fors productieverlies, de gestelde urennorm is bij lange na niet gehaald. Gemiddeld is slechts 65% van de door gemeenten uitgezette opdrachten uitgevoerd. Ontwikkelingen Als gevolg van de overgang van de taken rond vergunningverlening en toezicht binnen het milieu-terrein is de formatie in Heerenveen in lichte mate teruggelopen. Voornemens tot Er is sprake van een nieuw opgerichte organisatie. Op dit moment wordt er beleidswijzigingen gewerkt aan een nieuw bedrijfsplan die het huidige bedrijfsplan uit 2012 moet vervangen. Het beslag op de financiële In 2013 was nog geen sprake van een bijdrage. Voor de F.U.M.O is voor middelen van de gemeente 2014 een bedrag van € 256.000 geraamd. De bijdrage voor 2015 zal hoger uitvallen als gevolg van o.a. een lagere afname van de deelnemende gemeenten. Bestaande en verwachte Het risico bestaat dat deelnemende gemeenten nog verder gaan snijden in risico‟s de afname van zogeheten plustaken. Dit betreft taken waarvan men niet verplicht is deze onder te brengen bij de FUMO. Aangezien de organisatie nog niet beschikt over bijvoorbeeld een flexibile schil is het moeilijk anticiperen op deze onwenselijke situatie. Uiteindelijk zal de gemeentelijke bijdrage hierdoor toenemen. Daarnaast is gebleken dat de FUMO niet in staat is geweest om de gehanteerde productiviteitsnormen te behalen. Verwacht wordt dat ook in 2015 deze norm niet gehaald wordt. Indien deze norm naar beneden wordt bijgesteld betekent dit een kostenverhoging voor de deelnemers. Ontwikkeling eigen Van ontwikkelingen is op dit terrein in 2014 nog geen sprake geweest. Indien vermogen het positieve resultaat over 2014 wordt gerealiseerd zal door de FUMO worden voorgesteld de gemaakte implementatiekosten af te boeken. Dit levert een daling op van het aan de gemeente in rekening gebrachte tarief. De bijdrage aan de FUMO zal in dat geval dan ook afnemen. Ontwikkeling solvabiliteit n.v.t. Ontwikkeling financiële Sturing zal gericht zijn op een jaarlijks kostendekkende exploitatie. resultaten Accountantsverklaring Nog niet van toepassing. beschikbaar Aard accountantsverklaring Nog niet van toepassing. Mogelijkheid tot Ja. Een registeraccountant zal het Algemeen bestuur inzicht verschaffen in beëindiging betrokkenheid de kosten die direct en indirect met de uittreding samenhangen. De uittredende deelnemer vergoedt die kosten. Gevolgen v beëindiging De uittredende deelnemer neemt tevens het personeel over dat met de over betrokkenheid te nemen taken belast was. Zeggenschap van Voor Heerenveen is de heer S. Siebenga lid van het Algemeen Bestuur. gemeente

176

B. Deelnemingen B.1.

International Business Park Friesland (IBF) B.V.

Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen

Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen

Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten


Het optreden als beherend vennoot in de commanditaire vennootschap International Business Park Friesland (IBF) C.V. Bevorderen economische ontwikkeling en werkgelegenheid BV Gemeente Heerenveen Publiek belang wordt bevorderd In de perspectiefnota 2014 is aangegeven dat wij de mogelijkheden onderzoeken op welke wijze wij IBF BV/CV kunnen samenvoegen met „IBFgrondbedrijf‟. Inmiddels hebben de aandeelhouders besloten deze constructie te ontbinden. De procedure hiervoor is inmiddels gestart en zal ten tijde van de vaststelling van deze jaarrekening afgerond zijn. Geen € 18.151 als aandelenkapitaal

Geen Heerenveen neemt met 40 aandelen van nominaal € 453,78 deel in de B.V. (100%). De totale deelname bedraagt € 18.151. De deelneming is gewaardeerd op € 5.447. De deelneming heeft als beherend vennoot een belang van 0,5 % in IBF C.V. Stabiel De beëindiging van de deelneming IBF BV levert de gemeente een incidenteel voordeel op van circa € 25.000. Tezamen met het voordeel van e IBF CV wordt u in 3 verzamelbesluit 2015 gevraagd een besluit te nemen over de bestemming van dit resultaat. Ja Goedkeurende verklaring Na beëindiging grondverkoop in IBF CV Geen 100 % J. van der Laan (AvA)

177

B.2.

International Business Park Friesland (IBF) C.V.

Doelstelling

Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen

Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit

Het realiseren en beheren van een modern-gemengd bedrijvenpark, onder meer door het verwerven van daartoe bestemde gronden en het aanleggen en verbeteren van de infrastructurele voorzieningen en voorts het initiëren en intensiveren van de samenwerking met bedrijven en instellingen in het bedrijvenpark. Economische ontwikkeling en bevorderen werkgelegenheid Commanditaire vennootschap Gemeente Heerenveen en International Business Park (IBF) B.V. Na de herontwikkeling van de aard van het bedrijvenpark is de aanvangsfase van gronduitgifte gestart In de perspectiefnota 2014 is aangegeven dat wij de mogelijkheden onderzoeken op welke wijze wij IBF BV/CV kunnen samenvoegen met „IBFgrondbedrijf‟. Inmiddels hebben de vennoten besloten deze constructie te ontbinden. De procedure hiervoor is inmiddels gestart en zal ten tijde van de vaststelling van deze jaarrekening afgerond zijn. Geen € 1.157.553 aan aandelenkapitaal het betreft de aan de exploitatie van bedrijfsterreinen inherente risico‟s van hoeveelheid gronduitgifte, marktprijzen en renteontwikkeling. Na liquidatie ontstaat een eigen vermogen van circa € 5,6 miljoen. Neutraal maar niet relevant


De beëindiging van de deelneming IBF CV levert de gemeente een incidenteel voordeel op van circa € 5,6 miljoen. Tezamen met het voordeel e van IBF BV wordt u in 3 verzamelbesluit 2015 gevraagd een besluit te nemen over de bestemming van dit resultaat.

Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid

Ja

Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Goedkeurende verklaring Niet eerder dan na beëindiging gronduitgifte van het gehele bedrijventerrein. Als gevolg van de verkoop van de resterende grond aan IBF 2 (IBFgemeente) in 2015 wordt aan deze voorwaarde voldaan. geen 100 % T.J. van der Zwan (verg. van vennoten)

178

B.3.

Afvalsturing Friesland NV

Doelstelling


Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Het voorkomen van het ontstaan van afvalstoffen dan wel te komen tot een doelmatige en uit een oogpunt van milieuhygiëne verantwoorde wijze van overslag, transport, bewerking, verwerking of laten verwerken en/of vernietigen van afvalstoffen. Verder het (doen) exploiteren van voor een doelmatige verwerking van afvalstoffen noodzakelijke inrichtingen en installaties. Verzamelen en verwerken van afvalstoffen tegen zo laag mogelijke kosten Naamloze vennootschap 23 Friese gemeenten (de gemeente Smallingerland is uitgetreden). Heerenveen neemt met 155 aandelen van nominaal € 453,78 ( € 70.300) deel in de NV (ca. 5%). Ligt geheel op schema. De REC is in 2011 in gebruik genomen. Hierdoor is een aanzienlijke daling van het uniforme verwerkingstarief gerealiseerd. Dit heeft zich in 2015 verder doorgezet. Op termijn wordt een mogelijke integratie van de bedrijven Afvalsturing Friesland NV en de NV Fryslân Miljeu voorgestaan. Op dit moment geen bijzondere beleidsvoornemens. De reguliere verwerkings- en bewerkingsaktiviteiten alsook de daarmee samenhangende ontwikkelingen, worden jaarlijks gemeld bij de begrotingsbehandeling. Nihil; op basis van contractuele afspraken wordt jaarlijks door de AvA een uniform tarief vastgesteld voor de verwerking van huishoudelijke afvalstoffen. Ten aanzien van de integratie van de beide bedrijven lijken de juridisch en financieel-technische mogelijkheden nog ver weg Stabiel Gestage groei De omzet daalt als gevolg van de lagere verwerkingstarieven gestaag, de resultaten blijven stabiel. Ja Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening Ja Mogelijk een afkoopsom ten gevolge van de leveringsplicht uit hoofde van de v/h gemeenschappelijke regeling OLAF Uitsluitend als aandeelhouder naar rato van het aantal inwoners in Heerenveen t.o.v. het totaal in de provincie Friesland. S. Siebenga (AvA)

179

B.4.

NV Fryslân Miljeu

Doelstelling

Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen

Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen

Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen van beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Het bevorderen en leveren van kwalitatief hoogwaardige dienstverlening op het gebied van de inzameling van afvalstoffen en de daarmee verband houdende beleidsondersteuning. De inzameling van huishoudelijke afvalstoffen wordt namens de deelnemende gemeenten aangestuurd door 4 regio B.V.‟s. Doelmatige inzameling van afvalstoffen en aanverwante reinigingstaken Naamloze vennootschap 16 van de 24 Friese gemeenten. Met ingang van 2014 worden aandelen uitgegeven aan Ameland en de Groninger gemeenten Eemsmond en De Marne. Het totaal aantal gemeenten komt hiermee op 19. Heerenveen neemt per 1-9-2014 met 19.063 aandelen van nominaal € 4,53 ( € 86.504) deel in de NV. ( 12,8%) Ligt op schema 19 gemeenten zijn als aandeelhouder toegetreden. Versterken van positie als regionaal Noord-Nederlands inzamelbedrijf van afvalstoffen, ook buiten de provincie Friesland Integratie Afvalsturing en Fryslân Miljeu. Nihil; op basis van contractuele afspraken is jaarlijks betaling van de ingezamelde hoeveelheden afval verschuldigd. geen Gestage groei Stabiel Omzet neemt toe en resultaat stabiliseert ja Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening ja

Tevens beëindiging van aandeelhouderschap BV Fryslân Zuidoost en noodzaak tot alternatief voor inzameling afval De gemeente is in de AvA vertegenwoordigd door wethouder S. Siebenga

180

B.5.

Fryslân Miljeu Zuidoost BV

Doelstelling

Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Het bevorderen en leveren van kwalitatief hoogwaardige dienstverlening op het gebied van de inzameling van huishoudelijke afvalstoffen en de daarmee verband houdende beleidsondersteuning en collectieve aanbestedingen ten behoeve van de gemeenten. Fryslân Miljeu Zuidoost BV is een 100%dochteronderneming van NV Fryslân Miljeu Doelmatige inzameling van afvalstoffen en aanverwante reinigingstaken Besloten Vennootschap De afvalinzameling wordt door de regio Zuid-Oost bv uitgevoerd in de gemeenten Heerenveen, Ooststellingwerf en Opsterland. Middels houder van aandelen in NV Fryslân Miljeu is de zeggenschap indirect Ligt op schema Integratie bedrijven Fryslân Miljeu en Afvalsturing. geen geen

geen Stabiel Stabiel Stabiel ja Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening ja

Tevens beëindiging van aandeelhouderschap NV Fryslân Miljeu en noodzaak tot alternatief voor inzameling afval De gemeente is in de AvA vertegenwoordigd door wethouder S. Siebenga.

181

B.6 Caparis NV Doelstelling

Het bieden van arbeid onder aangepaste omstandigheden aan in de Wet sociale werkvoorziening bedoelde personen. Het doen realiseren van dienstbetrekkingen en detacheringen van in de Wet inschakeling werkzoekenden bedoelde personen, alsmede het realiseren van sociale activering, scholing en andere stimuleringsactiviteiten voor deze personen. Het initiëren, creëren, organiseren en uitvoeren van werk en het bevorderen van de arbeidsmarkt voor met name diegenen die in de toetreding tot de arbeidsmarkt worden belemmerd.

Publiek belang

Bevorderen maatschappelijke participatie arbeidsgehandicapten

Aard rechtspersoon

Naamloze Vennootschap

Betrokkenen

De gemeenten Heerenveen, Achtkarspelen, Leeuwarden, Ooststellingwerf, Opsterland, Smallingerland, Tytsjerksteradiel en Weststellingwerf.

Zeggenschap

Als minderheidsaandeelhouder beperkte zeggenschap

Realisatie doelstellingen

Ondanks de reeds jaren bestaande wachtlijsten was de overgrote meerderheid van de Sw-ers in de sociale werkvoorziening geplaatst; door de invoering van de participatiewet is er vanaf 2015 geen sprake meer van een wachtlijst.

182

Ontwikkelingen

Financieel De resultaten over 2014 zijn fors positiever dan begroot. Waar men een overschot verwachtte van circa € 900.000 wordt naar verwachting een positief bedrijfresultaat behaald van circa € 4.300.000. Beleid Op basis van het besluit van het bestuur van 20 juni 2014 is een plan van aanpak opgesteld voor herstructurering van de (uitvoeringsorganisatie voor de) sociale werkvoorziening. Dit plan van aanpak is door het bestuur vastgesteld op 26 september 2014. De kern van de herstructurering raakt de volgende drie onderdelen: 1. Gemeenten willen in de uitvoering van de Participatiewet en de WMO (arbeidsmatige dagbesteding) keuzevrijheid en flexibiliteit. De gemeenten onderschrijven dat de expertise en infrastructuur van Caparis NV voor de uitvoering van deze wettelijke taken toegevoegde waarde heeft. Bij de inkoop van deze taken wordt Caparis NV niet gezien als preferente aanbieder (geen omzetgaranties). Caparis NV en de gemeenten gaan onderzoeken welke diensten kunnen voorzien in de behoeften van gemeenten; 2.

Nu de instroom in de sociale werkvoorziening stopt, kan niet worden volstaan met een krimpscenario door natuurlijk verloop alleen. Gemeenten willen zoeken naar mogelijkheden om gecontroleerd en in de tijd gefaseerd, de uitvoering van de WSW versneld af te bouwen. Dit betekent dat er andere oplossingen gezocht moeten worden voor sw-ers en daaruit volgt een herstructurering van Caparis NV, waarbij klantcontacten zoveel mogelijk behouden moeten blijven om de werkgelegenheid voor de sw-medewerkers (en andere doelgroepen) overeind te houden. In de transitieperiode van de huidige naar de gewenste situatie zijn gemeenten bereid door (extra) opdrachten en/of tijdelijke inzet van personeel (uitkeringsgerechtigden) bij te dragen, zodat frictiekosten zoveel mogelijk beperkt kunnen blijven.

3.

Gemeenten willen beschut werken (in het kader van de WSW) blijvend door Caparis NV laten uitvoeren. Een aantal gemeenten heeft de wens om op termijn een deel van de sociale werkvoorziening zelf uit te voeren. Het bestuur van de GR wil deze gemeenten de ruimte geven om dit mogelijk te maken, onder de voorwaarden dat dit voor eigen rekening en risico van die gemeenten plaatsvindt, en die gemeenten tevens eventuele frictiekosten vergoedt.

De bovengenoemde drie punten bepalen samen de voorkeurrichting. Naar de toekomst ontstaat dan het volgende beeld: Er blijft een publieke voorziening voor mensen met een (ernstige) arbeidshandicap die duurzaam aangewezen zijn op een beschermde werkomgeving. Hier moet structureel op bij worden gelegd. Caparis ontwikkelt tegelijkertijd nieuwe producten en diensten die op basis van inkoop kunnen worden afgenomen. Op termijn kunnen hierdoor mogelijke PMC’s afgesplitst worden van de huidige NVstructuur. Tenslotte is er ruimte voor een aantal gemeenten om voor een deel zelf passend werk aan te bieden aan hun SW-ers. Het beslag op de financiële middelen van de gemeente

De deelname in aandelen in de NV omvat 7.479 aandelen van € 1.

183


De exploitatie van de uitvoering door Caparis NV is tot en met 2011 verliesgevend. Vanaf 2012 is Caparis in staat gebleken een positief resultaat te behalen. Ook voor 2014 is een positief resultaat begroot. Echter vormt de nieuwe Participatiewet een risico voor de toekomst van Caparis. Onduidelijk is welke rol Caparis hier in zal spelen. De „kostprijs‟ van deze transitie is dan ook vooralsnog onduidelijk.

Ontwikkeling eigen vermogen

Het eigen vermogen was eind 2008 negatief en is door de bijdragen van de deelnemende gemeenten in 2009 van totaal ca € 5,8 miljoen ter compensatie van de tekorten over de jaren tot en met 2008 naar nul teruggebracht. Inmiddels heeft er tevens in 2010, 2011 en 2012 een bijstorting van het eigen vermogen plaatsgevonden om de continuïteit van Caparis NV te waarborgen. Als gevolg van de positieve resultaten kan voorzichtig een eigen vermogen opgebouwd worden.


Zal afnemen indien er geen adequate maatregelen worden genomen.


Zal afnemen indien er geen adequate maatregelen worden genomen.

Accountantsverklaring besbeschikbaar

ja

Aard accountantsverklaring

Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening

Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid

Ja, in combinatie met uittreden uit gemeenschappelijke regeling.

Gevolgen v beëindiging betrokkenheid

Verplichting tot zelfstandige uitvoering van de doelstelling en opzetten van eigen uitvoeringsorganisatie

Zeggenschap van gemeente

Als minderheidsaandeelhouder beperkte zeggenschap J.R. Zoetendal (AVA)

184

B.7.

Dataland BV

Doelstelling

Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap

Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente

Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid

Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Het realiseren en in stand houden van een landelijke voorziening die leidt tot het breed toegankelijk maken van alle mogelijke gegevens betreffende registergoederen uit het informatiedomein van gemeenten en/of andere publieke lichamen voor de publieke en private markt, het ter beschikking stellen en verstrekken van rapportages, adviezen en aanverwante diensten aan gemeenten. Verbetering overheidsdienstverlening aan publieke en private markt; Kwaliteitsverbetering eigen gemeentelijke functioneren. Besloten Vennootschap Diverse Nederlandse gemeenten. De aandelen van de B.V. Dataland zijn ingebracht in de Stichting Administratiekantoor Dataland. Deze stichting geeft certificaten van aandelen van de B.V. uit aan participerende gemeenten. Heerenveen participeert met 19.000 certificaten van aandeel van nominaal € 0,10 in Dataland. Doordat steeds meer gemeenten participeren wordt er steeds beter voldaan aan de doelstelling. Het aantal participerende gemeenten breidt gestaag uit. Evenals het aantal partijen dat gegevens afneemt. Onbekend De gemeente heeft eenmalig 19.000 certificaten aangekocht voor € 1.900. Jaarlijks ontvangt de gemeente van Dataland een bedrag afhankelijk van de verkoop van gegevenssets aan derden. Het gaat nog om zeer geringe bedragen. Niet bekend Niet bekend Niet bekend Niet bekend ja Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening Ja. Aandeelhouderschap is gekoppeld aan de overeenkomst tot levering van gegevens voor de Basisregistratie van adressen en gebouwen. Deze overeenkomst is aangegaan voor 5 jaar en wordt stilzwijgend verlengd met steeds 3 jaar. Voor de gemeente: geen inkomsten meer uit verkopen gegevens aan klanten. De gemeente Heerenveen neemt deel aan de Algemene Ledenvergadering van de Stichting Administratiekantoor Dataland.

185

B.8.

Sportstad Heerenveen BV

Doelstelling


Zeggenschap Realisatie doelstellingen

Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente



Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten

Het realiseren, beheren en besturen van een multifunctioneel centrum voor sport, gezondheid, zorg, onderwijs en vrije tijd, genaamd Sportstad Heerenveen. Bevordering economische ontwikkeling en werkgelegenheid; Bevordering actieve deelname aan sport Besloten Vennootschap Gemeente Heerenveen, Onderlinge Waarborgmaatschappij Ziektekostenverzekering De Friesland UA, SC Heerenveen Vastgoed B.V. en Friesland College. De gemeente heeft een belang van 50 % als aandeelhouder Medio 2006 is het multifunctioneel centrum in gebruik genomen. De doelstelling is nu gericht op het sluitend exploiteren van de accommodaties en het stimuleren van activiteiten op sportgebied in ruime zin. n.v.t.. geen Geïnvesteerd is als aandelenkapitaal € 11,9 miljoen. Als gevolg van de negatieve resultaten in de voorgaande jaren is het noodzakelijk geweest hier (tijdelijk) een voorziening voor te treffen ter grootte van 50% van de resultaten van de BV. Hiermee komt de waarde van het eigen vermogen van SSH overeen met hetgeen de gemeente op haar balans heeft geactiveerd. Op basis van de voorlopige resultaten tot en met 31 oktober 2014 concluderen wij dat het realistisch is dat er over 2014 een positief resultaat ontstaat waardoor een deel van de voorziening kan vrijvallen. Het realiseren van een kostendekkende exploitatie overeenkomstig het Masterplan. Ook Sportstad ondervindt de gevolgen van de economische crisis. Sportstad zal zich maximaal moeten inspannen om de resultaten welke zijn vast gesteld in het meerjarenplan te behalen. Heerenveen neemt met 119.000 aandelen van nominaal € 100 ( € 11.900.000) deel. Het eigen vermogen zal, cf. de meerjarenbegroting, de komende jaren toenemen. Een vrijval van de reeds opgebouwde verliesvoorziening behoort tot de mogelijkheden. De solvabiliteit neemt licht toe. De meest recente exploitatieresultaten zijn positiever dan in het masterplan zijn opgenomen. Op basis van de voorlopige resultaten tot en met 31 oktober 2014 concluderen wij dat het realistisch is dat er over 2014 een positief resultaat ontstaat waardoor een deel van de reeds getroffen voorziening kan vrijvallen. Ja

Accountantsverklaring beschikbaar Aard Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening accountantsverklaring Mogelijkheid tot Op langere termijn – 15 á 20 jaar na ingebruikname in 2006 - mogelijk beëindiging betrokkenheid Gevolgen van Verlies van zeggenschap over randvoorwaarden van exploitatie sportcentrum beëindiging betrokkenheid op het vlak van redelijkheid van tarieven, openingstijden en beschikbaarheid voor doelgroepen Zeggenschap van 50% gemeente J. van der Laan (AVA)

186

B.9.

Gemeentelijk Sportcentrum BV

Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen


Het realiseren, beheren en exploiteren van sportvoorzieningen in het multifunctioneel centrum “Sportstad Heerenveen” Behartiging van de belangen van de inwoners van de gemeente Besloten Vennootschap Gemeente Heerenveen De gemeente is voor 100 % aandeelhouder Medio 2006 is het multifunctioneel centrum in gebruik genomen Ingaande 1 december 2006 geldt een huurovereenkomst, waarbij Sportstad Heerenveen Sportvoorzieningen BV aan Gemeentelijk Sportcentrum B.V. jaarlijks € 500.000 aan huur betaalt. Deze € 500.000 wordt door de gemeente doorbetaald aan Sportstad Heerenveen Sportvoorzieningen BV voor het toegankelijk houden tegen acceptabele prijzen en het blijvend gebruik maken van de accommodatie - naast de commerciële verhuur- door inwoners van de gemeente alsmede door verenigingen en specifieke doelgroepen. geen Geïnvesteerd is als aandelenkapitaal € 18.000. De bouw wordt geheel gefinancierd door subsidies en de kapitalisatie van de exploitatietekorten van de medio 2006 gestaakte gemeentelijke sportaccommodatie De Telle. Geen Geen; middels de huurovereenkomst worden de kosten en opbrengsten per saldo gedragen/doorberekend aan Sportstad Heerenveen Sportvoorzieningen BV nvt Volgens gemaakte afspraken wordt er jaarlijks een dividend uitgekeerd aan de gemeente ad. € 500.000. Nee n.v.t. Op langere termijn – ca. 10 jaar na ingebruikname in 2006 - mogelijk Verlies van zeggenschap over randvoorwaarden van exploitatie sportcentrum op het vlak van redelijkheid van tarieven, openingstijden en beschikbaarheid voor doelgroepen 100% J. van der Laan (AvA) F. Gossink (directeur)

187

B.10.

Thialf OG BV

Doelstelling

Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s


Het deelnemen in, zich financieel interesseren in, toezicht uitoefenen op en het bestuur voeren over andere ondernemingen en vennootschappen, het verstrekken van leningen en kredieten aan die ondernemingen en vennootschappen dan wel het verstrekken van zekerheden tot voldoening van door die ondernemingen en vennootschappen van derden opgenomen leningen en kredieten, alsmede het beheren, beleggen en exploiteren van goederen, waarden en vermogensbestanddelen. Deze holding is in 2003 speciaal ten behoeve van het Thialf IJsstadion opgericht. Thialf B.V. is een 100% dochteronderneming van EAH Holding B.V. Inmiddels is in 2013 de provincie als aandeelhouder toegetreden (i.p.v. Essent en Aegon). Daarnaast is de naam gewijzigd naar Thialf OG BV. Instandhouding van ijsstadion Thialf als beeld- en imagobepalende voorziening voor Heerenveen en Fryslân Besloten Vennootschap Gemeente Heerenveen, Provincie Fryslan. Ligt op schema. Na overname van de aandelen door de provincie is de bouw van het nieuwe Thialf en de exploitatie van het ijsstadion aanbesteed. Na de verkregen situatie van stabilisering plannen ontwikkelen met mogelijkheden voor de komende jaren € 600.000 aandelenkapitaal.

Inherent aan het publiek belang bij de instandhouding van een ijsstadion is het risico van exploitatieverliezen; naar verwachting zullen zich deze niet voordoen in de nieuwe situatie. Middels meerjarenramingen en periodieke rapportages worden de risico‟s beheersbaar gemaakt. Eventuele tekorten die ontstaan door de verbouw van het stadion zijn gedekt. Heerenveen neemt ingaande februari 2005 deel met 6.000 aandelen van nominaal € 1,00 ( € 3.000) deel in de B.V. (16 2/3%). Op basis van de meest recente jaarrekening bedraagt het eigen vermogen circa € 3,7 miljoen. Neemt toe naar circa 50% van de balanstelling van Thialf BV. Als gevolg van de verbouw ontstaat er druk op de exploitatie en neemt het resultaat en omzet af. De provincie als medeaandeelhouder staat hiervoor garant. Ja.

Accountantsverklaring beschikbaar Aard n.v.t. accountantsverklaring Mogelijkheid tot Ja, mits nieuwe aandeelhouder de doelstelling volledig onderschrijft en qua beëindiging betrokkenheid statuur aanvaardbaar is voor de andere aandeelhouders overeenkomstig de aandeelhoudersovereenkomst Gevolgen v beëindiging Maatschappelijke gevolgen zijn onzeker betrokkenheid Zeggenschap van Voor 1/3e deel gemeente J. van der Laan (AvA)

188

B.11.

IJshockeyhal Thialf Heerenveen B.V

Doelstelling


Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen

Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Het beheer en het (doen) exploiteren van de ijshockeyhal in het Thialf IJsstadion, met name ook met het oog op de behartiging van de belangen van de inwoners van de gemeente Heerenveen. Bevorderen actieve sportdeelname Besloten Vennootschap Gemeente Heerenveen 100% Op schema 10 april 2007: overeenkomst inzake verhuur ijshockeyhal door IJshockeyhal Thialf Heerenveen BV aan Thialf BV voor € 100.000 per jaar. Ingangsdatum 1/10/2004 voor 20 jaar met verlenging zonder opzegging telkens vijf jaar. Gemeente betaalt een vast bedrag per jaar van € 100.000 aan Thialf BV voor het in stand houden van de toegankelijkheid van de IJshockeyhal voor de inwoners van de gemeente Heerenveen en verenigingen en recreanten. geen Eenmalig bedrag ad € 900.000 waarvan bijdrage in investering € 882.000 en € 18.000 aandelenkapitaal Geen; exploitatierisico ligt bij Thialf OG B.V. De bij de oprichtingen van EAH Holding B.V. (nu Thialf OG BV) betrokken partijen hebben ieder € 1.500.000 ter beschikking gesteld teneinde de continuïteit van “Thialf” veilig te stellen. De gemeente Heerenveen heeft dit bedrag gesplitst in een deelname van € 600.000 in EAH Holding B.V. en € 900.000 in IJshockeyhal Thialf Heerenveen B.V. waarvan € 18.000 als aandelenkapitaal en € 884.000 als bijdrage in de (ver)nieuwbouw van de ijshockeyhal. Middels een aandeelhoudersovereenkomst zijn afspraken gemaakt inzake o.a. stemrecht, gebruik van de ijshockeyhal en dividendpolitiek. Neutraal Volgens gemaakte afspraken wordt er jaarlijks een dividend uitgekeerd aan de gemeente ad. € 100.000. Nee N.v.t. Ja

Maatschappelijk onzeker 100%, J. van Laan (AvA)

189

B.12.

NV Bank Nederlandse Gemeenten (BNG)

Doelstelling



Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit

Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

De BNG is bankier ten dienste van overheden. Door middel van zo goedkoop mogelijke financiële dienstverlening biedt de bank toegevoegde waarde aan haar aandeelhouders en de Nederlandse publieke sector. Doelmatig beheer overheidsgelden Naamloze Vennootschap De Nederlandse gemeenten. Minderheidsbelang Middels gebruik van kredietfaciliteiten van BNG zijn de kosten van het gebruik van de kredietfaciliteiten zo laag mogelijk. De statutaire eis van voldoende overheidsbetrokkenheid begrenst het werkgebied van de bank. Het aankoersen op de mogelijkheid van wijziging van overheidseigendom is ook bij de bank zichtbaar en door de statutaire begrenzing zijn enkele cliënten afgevallen De bank wordt verder geconfronteerd met nieuwe en/of gewijzigde wetgeving op financieel gebied (de bank is niet langer vrijgesteld van vennootschapsbelasting) en ten aanzien van bancair toezicht. Niet bekend Heerenveen neemt met 65.267 aandelen van nominaal € 2,50 deel in de NV. Over 2014 is er € 82.900 dividend ontvangen. Inmiddels is op basis van de voorlopige jaarrekening 2014 geconstateerd dat de dividenduitkering over 2014 fors lager zal uitvallen. Naar verwachting zal de dividenduitkering, als gevolg van de lage marktrente, circa € 35.000 bedragen. De gevolgen voor de gemeentelijke begroting 2015 worden meegenomen in het verzamelbesluit 2015-3. Bancaire risico‟s. Stabiele, positieve ontwikkeling. De bank beschikt over een sterke solvabiliteitspositie. Deze positie is nodig om de triple-A status te behouden. Om die reden wordt de (naar risico gewogen) vermogenspositie nauwgezet bewaakt In het kader van de vennootschapsbelasting zal het dividendbeleid en de rendementsnorm worden herijkt. Behoud van een sterke vermogenspositie vormt hierbij een essentiële randvoorwaarde. Ja Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening. Ja, de aandelen kunnen onderling (gemeenten, provincies e.a.) worden verhandeld Bij verkoop aandelen wordt betrokkenheid niet beëindigd. Bij K.B (1925) is vastgelegd dat rijksverrekeningen uitsluitend verlopen op een bankrekening van de BNG. Via de Algemene Vergadering van aandeelhouders (zie bij ontwikkeling eigen vermogen de deelneming in de NV). Overigens is sprake van een verdeling van 50% Rijk en 50 % gemeenten, provincies e.a. J. Zoetendal ( AVA )

190

B. 13. Participatiemaatschappij It Hearrenfean B.V.

Doelstelling Publiek belang

Aard rechtspersoon Betrokkenen Realisatie doelstellingen

Ontwikkelingen

Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s



Deelnemen in en besturen van vennootschappen; verkrijgen, exploiteren en vervreemden van eigendomsrechten en registergoederen Deelnemen in en sturing geven aan rechtspersonen waardoor en waarin publieke belangen van de gemeente worden uitgeoefend; voorshands is dit beperkt tot – in samenwerking met BNG GO (voorheen: OPP - de grondexploitatie in het Sportstadgebied die wordt uitgevoerd door Sportstad Heerenveen Grondexploitatie BV en Sportstad Heerenveen Grondexploitatie CV Besloten vennootschap Gemeente Heerenveen De uitvoerende rechtspersonen Sportstad Heerenveen Grondexploitatie BV en Sportstad Heerenveen Grondexploitatie CV zijn per 12 december 2007 opgericht. De participatiemaatschappij is opgericht per 14-02-2007. De aandeelhouders van de SSH Grex BV/CV nemen op korte termijn een besluit over het ontbinden van deze deelneming. In hoeverre het instand houden van Participatiemaatschappije It Hearrenfean BV nog een toegevoegde waarde oplevert wordt later beoordeeld. Geen Geïnvesteerd is als aandelenkapitaal € 18.000, daarnaast als werkkapitaal in GREX CV € 200.000. De risico‟s in de grondexploitatie – die op basis van marktontwikkelingen latent aanwezig zijn – zijn beperkt tot het bedrag van het aandelen- en werkkapitaal. Hiervoor is dekking gevonden in de exploitatie van het stadiongebied binnen het gemeentelijk grondbedrijf. Het eigen vermogen neemt af als gevolg van het uitblijven van resultaten in de deelneming. Neemt af. Zolang er geen resultaten worden behaald in de deelnemingen zal het resultaat van deze BV negatief zijn. De financieringslasten in de BV vormen de voornaamste oorzaak van het negatieve resultaat. Bij beëindiging van de deelneming zal ook de financiering afgelost worden en ontstaat er per saldo een resultaat van nihil. Naar deze situatie zal in 2015 worden gestreefd (zie ook GREX BV/CV). nvt nvt Bij beëindiging van het publiek belang geen Volledig S. Siebenga (AVA) J. Leeuwestijn (directeur)

191

B. 14. Sportstad Heerenveen Grondexploitatie B.V. Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen


Ontwikkelingen


Participeren als beherend vennoot in Sportstad Heerenveen Grondexploitatie C.V. En het uitvoeren van de daarbij behorende taken Sturing geven aan de gronduitgifte en grondexploitatie in het sportstadgebied Besloten vennootschap Participatiemaatschappij It Hearrenfean B.V. en BNG GO (voorheen: O.P.P. Ontwikkelings- en Participatiebedrijf Publiek Sector B.V.); ieder voor 50%. Participatiemaatschappij It Hearrenfean B.V. Is een 100% deelneming van Gemeente Heerenveen. Sportstad Heerenveen Grondexploitatie Sportstad B.V. en Sportstad Heerenveen Grondexploitatie C.V. zijn opgericht per 12 december 2007; vooruitlopend hierop vindt realisatie plaats binnen het grondbedrijf van de gemeente. De grondexploitatie BV/CV is een participatie van gemeente en BNG Gebiedsontwikkeling. Binnen deze participatie worden de gronden binnen het stadiongebied geëxploiteerd. De participatie is destijds opgezet teneinde een effectieve marktbenadering te kunnen realiseren en de opbrengstpotentie te benutten. Inmiddels is de gekozen samenwerkingsvorm verre van effectief mede vanwege de marktomstandigheden (kantoren en wonen) en de gemeentelijke keuzes rond detailhandel (supermarktdiscussie). Reden waarom met de partners gesprekken zijn gestart om de participatie te beëindigen. Op bestuurlijk niveau is overeenstemming bereikt de samenwerkingsovereenkomst te ontbinden en daarmee de participatie te beëindigen. geen Beperkt tot de deelneming in het aandelenkapitaal ad € 9.076 geen Stabiel; de beheerskosten worden geheel doorberekend aan Sportstad Heerenveen Grondexploitatie C.V. nvt; zie ontwikkeling eigen vermogen nvt; zie ontwikkeling eigen vermogen Goedkeurende verklaring jaarrekening 2011 beschikbaar Goedkeurende verklaring. Ja, alleen na completering gronduitgifte geen Stemrecht van 50%; besluitvorming alleen unaniem J. van der Laan (RVC) F. Perdok (Directie)

192

B. 15. Sportstad Heerenveen Grondexploitatie C.V. Doelstelling



Ontwikkelingen


Exploitatie van de gronden gelegen om het voetbalstadion te Heerenveen en het verwerven, bouwrijp maken en uitgeven van percelen en nabij gelegen registergoederen in het kader van de daartoe opgestelde samenwerkingsovereenkomst tussen de deelnemende partijen (zie betrokkenen). Realiseren van gronduitgifte en grondexploitatie in het sportstadgebied Commanditaire vennootschap Participatiemaatschappij It Hearrenfean B.V. en BNG GO, ieder als commanditaire vennoot en Sportstad Heerenveen Grondexploitatie B.V. als beherend vennoot. Sportstad Heerenveen Grondexploitatie Sportstad B.V. en Sportstad Heerenveen Grondexploitatie C.V. zijn opgericht per 12 december 2007; vooruitlopend hierop vindt realisatie plaats binnen het grondbedrijf van de gemeente. De grondexploitatie BV/CV is een participatie van gemeente en BNG Gebiedsontwikkeling. Binnen deze participatie worden de gronden binnen het stadiongebied geëxploiteerd. De participatie is destijds opgezet teneinde een effectieve marktbenadering te kunnen realiseren en de opbrengstpotentie te benutten. Inmiddels is de gekozen samenwerkingsvorm verre van effectief mede vanwege de marktomstandigheden (kantoren en wonen) en de gemeentelijke keuzes rond detailhandel (supermarktdiscussie). Reden waarom met de partners gesprekken zijn gestart om de participatie te beëindigen. Op bestuurlijk nivo is overeenstemming bereikt de samenwerkingsovereenkomst te ontbinden en daarmee de participatie te beëindigen. geen geen geen Negatief nvt; zie ontwikkeling eigen vermogen nvt; zie ontwikkeling eigen vermogen Goedkeurende verklaring jaarrekening 2011 beschikbaar Goedkeurende verklaring. Ja, alleen na beëindiging van de samenwerkingsovereenkomst en afwikkeling van de daarmee samenhangende financiële activiteiten en verplichtingen van de vennootschap geen Besluitvorming alleen algemene stemmen van alle vennoten; gemeente heeft daarin de helft. J.R. Zoetendal (Vennotenvergadering)

193

C. Verenigingen, stichtingen en coöperaties C.1.

Vereniging van Nederlandse gemeenten

Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Het collectief en individueel bijstaan van de leden (gemeenten) bij de vervulling van hun bestuurstaken. Doelmatige en kwalitatief goede uitvoering gemeentelijke overheidstaken. Vereniging. De Nederlandse gemeenten. Een der 403 leden van de vereniging ( stand per 1-1-2014). Heeft ondersteunende functie bij handreikingen en voorbeeldverordeningen e.d. Stabiel. Doelstelling blijft onveranderd. De contributie over het jaar 2014 bedroeg € 59.750. Geen. Nvt Nvt Geen bijzonderheden. Ja Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening. Door opzegging. Lidmaatschap eindigt op 31 december van het jaar na het jaar waarin de opzegging plaatsvindt. Niet meer gebruik kunnen maken van de ondersteuning op velerlei gebied. De gemeente heeft als lid van de vereniging in de algemene ledenvergadering beperkte invloed en stemrecht. Afgevaardigde college afhankelijk van agenda T. van der Zwan (ALV)

194

C.2.

Vereniging van Friese gemeenten

Doelstelling


Het behartigen van de belangen van de leden (Friese gemeenten); het verstrekken van advies aan de leden; het uitoefenen van een platformfunctie voor afstemming met en communicatie tussen de leden; het regelen van vertegenwoordigingen voor en namens de leden. Doelmatige en kwalitatief goede uitvoering gemeentelijke overheidstaken van Friese gemeenten. Vereniging. Alle Friese gemeenten. Een der 27 leden van de vereniging. Systeem kwaliteitsverbetering voor gemeenten in samenwerking met Provincie Fryslân. Geen. Geen. De contributie over het jaar 2014 bedroeg € 16.300. Geen. Nvt Nvt Geen opmerkingen. Ja. Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening. Opzeggen lidmaatschap vereniging. Verlies van ondersteuning en netwerken. Alle Friese gemeenten zijn lid; opzegging van het lidmaatschap plaatst Heerenveen in een uitzonderingspositie. Heerenveen heeft als lid van de vereniging invloed en stemrecht in de ledenvergaderingen. Daarnaast is er invloed via werkgroepen en commissies. Afgevaardigde college afhankelijk van agenda. T. van der Zwan.

195

C.3.

Stichting GBKN Friesland

Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen

Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Het houden, bijwerken en vernieuwen van de grootschalige basiskaart van Nederland in de provincie, alsmede het toegankelijk maken van deze kaart. Bevorderen kwaliteit gemeentelijke ruimtelijk beleid Stichting Alle 31 Friese gemeenten, via de VFG. Lopend proces. Het Landelijk Samenwerkingsverband GBKN wil tot landelijke standaard productspecificaties voor de GBKN komen om voor de GBKN de status van basisregistratie te kunnen verkrijgen. In 2012 is de gemeente gestart met de invoering van de BGT (basisregistratie Grootschalige Topografe). De implementatie moet in 2015 zijn beslag krijgen. n.v.t. n.v.t.

Geen. stabiel. stabiel, verliezen c.q. positieve resultaten worden jaarlijks verrekend. Is sterk afhankelijk van mutaties in de GBKN Ja Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening Ja, elk jaar voor 1 oktober mogelijkheid tot beëindiging.

Geen gebruik meer van de GBKN Indirect via de VNG

196

C.4.

Stichting De Basis

Doelstelling







Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen van beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Het in stand houden van de scholen voor openbaar primair onderwijs in de gemeente Heerenveen. Statutair doel: het geven van openbaar onderwijs overeenkomstig artikel 46 van de Wet op het primair onderwijs. Zie doelstelling Zelfstandige Stichting (raad-van-toezichtmodel) n.v.t. In de statuten is vastgelegd dat de gemeenteraad begroting en jaarrekening blijft goedkeuren. Omdat ook de Raad van Toezicht van de Basis deze stukken moet goedkeuren is er sprake van gestapeld toezicht Ja, scholen zijn in stand gehouden. In 2012 is besloten tot het instellen van een verscherpt gemeentelijk toezicht op de Basis. n.v.t. n.v.t..

De realisatie van de begroting is sterk afhankelijk van de ontwikkeling van de leerlingenaantallen en de bekostiging vanuit het rijk. De Basis zal hier tijdig op moeten reageren. De geprognotiseerde omvang van de algemene reserve bedraagt eind 2018 € 2,67 miljoen en dient als risicobuffer. Door de aanhoudende krimp voor de komende jaren dient de Basis voor de jaren 2016, 2017 en 2018 een taakstelling te realiseren van € 100.000, € 375.000, resp. € 300.000. Als de Basis de bezuingingen realiseert is er voldoende weerstandsvermogen om risico‟s op te vangen. De ondergrens voor de solvabiliteit bedraagt 30%. De geprognotiseerde solvabiliteit voor 2014 bedraagt 64%. Als de Basis de komende jaren geen beroep hoeft te doen op de algemene reserve blijft de solvabiliteit stabiel. Het begrote resultaat over 2014 bedraagt € 174.103. In de 8 maandsrapportage 2014 ligt het resultaat in de lijn met het begrote resultaat. De meerjarenbegroting 2015-2018 sluit jaarlijks met een klein overschot. Ja. Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening De gemeenteraad heeft het besluit tot oprichting van de stichting genomen en blijft verantwoordelijk voor voldoende aanbod van openbaar onderwijs in de gemeente. n.v.t. Zie boven

197

C.5.

Stichting OV Fryslân

Doelstelling

Adequaat en betaalbaar beheer en onderhoud van openbare verlichting en het behalen van financiële voordelen met de gezamenlijke inkoop van energie. Publiek belang Verkeersveiligheid, sociale veiligheid Aard rechtspersoon Stichting Betrokkenen Friese gemeenten / prov. Fryslân / aantal geprivatiseerde gem. instellingen Zeggenschap Via stichting bestuur en raad van toezicht Realisatie doelstellingen Overleg met betrokkenen Ontwikkelingen Uitbreiding met inkoop van energie (voor meerdere partners) Voornemens tot beleidswijzigingen Vanuit diverse onderzoeken is gebleken dat de stichting in de huidige opzet niet optimaal functioneert. Op basis van dit gegeven wordt in 2015 gewerkt aan een voorstel om op termijn te komen tot de meest optimale inrichting van de stichting. Het beslag op de financiële In 2014 is een bijdrage gedaan door de gemeente Heerenveen ad. € 29.698 middelen van de gemeente (Bijdrage OVF € 25.439 en OVE € 4.259), afhankelijk van de begroting van de Stichting OVF (verdeling op basis van het aantal armaturen) en een bijdrage voor de inkoop van energie. Bestaande en verwachte risico‟s n.v.t. Ontwikkeling eigen vermogen Stabiel Ontwikkeling solvabiliteit Stabiel Ontwikkeling financiële resultaten Stabiel Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen van beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente

Ja. Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening Ja Bij beëindiging van contract zal gemeente zelf meer capaciteit beschikbaar moeten stellen en haar producten in moeten kopen. Invloed uit te oefenen via de stichting. Lid Raad van Bestuur: H. Broekhuizen Lid Raad van Toezicht: S. Siebenga

198

C.6.

Stichting OSG Sevenwolden

Doelstelling




Het in stand houden van de scholen voor openbaar voortgezet onderwijs in de gemeente Heerenveen. Statutair doel: het geven van openbaar onderwijs overeenkomstig artikel 42 van de Wet op het voortgezet onderwijs. Zie doelstelling Stichting n.v.t. De leden van de Raad van Toezicht worden benoemd door de gemeenteraad van Heerenveen. De begroting en jaarrekening worden ter informatie voorgelegd aan de gemeenteraad Ja, de scholen zijn in stand gehouden Om beter in control te raken is er een verbeteringsslag in gang gezet. In 2014 is een reorganisatie doorgevoerd en is er een beleidsrijke onderbouwde meerjarenbegroting opgesteld. Vanaf 2013 is er geen financiële bijdrage van de gemeente meer verschuldigd aan de stichting OSG Sevenwolden.

De realisatie van de begroting is sterk afhankelijk van de ontwikkeling van de leerlingenaantallen en de bekostiging vanuit het rijk. De OSG zal hier tijdig op moeten reageren.


Het eigen vermogen van de OSG heeft twee functies, nl. financieringsfunctie en bufferfunctie. In de meerjarenbegroting wordt jaarlijks een update gemaakt van de risico‟s en het benodigd buffervermogen. In 2014 is een nieuwe inventarisatie van risico‟s binnen Sevenwolden afgerond. Een aantal belangrijke risico‟s worden geanalyseerd en verder uitgewerkt. De meerjarenbegroting 2016-2019 zal hier meer duidelijkheid over moeten geven. Ontwikkeling solvabiliteit Het percentage bedraagt in 2014 ca. 39%. De norm van de inspectie bedraagt 20%. De Raad van Toezicht heeft aangegeven minimaal de norm van 35% te willen hanteren. Ontwikkeling financiële resultaten Het geprognotiseerde resultaat over 2014 bedraagt € 1.314.000 negatief (begroot € 1.753.000 negatief). Het tekort wordt voornamelijk veroorzaakt door transitiekosten van de reorganisatie ondersteunende dienst. In de loop van 2016 zal de reorganisatie moeten leiden tot structureel lagere kosten van ca. € 0,5 mln. De begroting 2015 sluit nog met een tekort van € 560.000. De meerjarenbegroting 2016-21019 zal duidelijkheid moeten geven of Sevenwolden voldoende maatregelen neemt om weer tot een sluitende begroting te komen. Accountantsverklaring beschikbaar Ja. Aard accountantsverklaring Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening Mogelijkheid tot beëindiging De gemeenteraad heeft het besluit tot oprichting van de stichting betrokkenheid heeft genomen en blijft verantwoordelijk voor voldoende aanbod van openbaar onderwijs in de gemeente. Gevolgen van beëindiging n.v.t. betrokkenheid Zeggenschap van gemeente Zie boven.

199

C.7.

Vereniging van Eigenaars Sportcentrum Abe Lenstra Boulevard 23-27

Doelstelling


De vereniging van Eigenaars Sportcentrum Heerenveen heeft ten doel het behartigen van de gemeenschappelijke belangen van de eigenaars, waaronder uitdrukkelijk dient te worden begrepen het verkrijgen, bezwaren, vervreemden en beheren van registergoederen. Het betreft hier het registergoed Abe Lenstra Boulevard 23-27. Doelmatige en kwalitatief goede uitvoering gemeentelijke overheidstaken. Vereniging Gemeente Heerenveen en Sportstad Heerenveen BV 50% zeggenschap Nvt Stabiel Doelstelling blijft onveranderd. Geen Geen Nvt Nvt Geen bijzonderheden Nee Nvt Verkoop van appartementsrecht Geen gebruik meer kunnen maken van het registergoed aan de Abe Lenstra Boulevard 23-27. De secretaris van de vereniging wordt geleverd door de gemeente Heerenveen. Gebruikelijk is hierbij dat de directeur van Gemeentelijk Sportcentrum Heerenveen BV deze taak op zich neemt. F. Gossink (directeur).

200

Bijlage 4 Risico-inventarisatie (benodigde weerstandscapaciteit)

201

202

Financiele risico-inventarisatie jaarrekening 2014 (financiële risico's > € 50.000) omschrijving

1

Inkomsten Algemene uitkering gemeentefonds

2

Opbrengsten betaald parkeren

3

4

Kapitaalgoederen Accommodatiebeleid: geen dekking toekomstige investeringen en beheer leegstaande schoolgebouwen Kades en oevers (incl. kadeconstructies)

kans van optreden Structureel/Incidenteel

opmerkingen

PM

structureel

gemiddeld

Risico zit in het sociaal domein en “samen de trap op en af”.

€ 230.000

structureel

groot

De opbrengsten van parkeren zijn over de jaren 2013 en 2014 stabiel. De geraamde meeropbrengst n.a.v. de tarief stijging per 11-2013 blijft achter bij de doelstelling.

2015-2018 beperkt

structureel

groot

PM

Incidenteel/ structureel

gemiddeld

Tot 2018 is de omvang van dit risico beperkt. In de perspectiefnota 2016 willen we inzicht bieden in de kosten van toekomstige investeringen c.q. accommodatiebeleid. In 2015 wordt een beleidsplan aangeboden waarin alle oeveres en kades van de 3 voormalige gemeenten worden opgenomen. Hierbij wordt ook het achterstallig onderhoud vanuit Boarnsterhim betrokken inclusief de vanuit Boarnsterhim overgekomen middelen. Als het beleidsplan gereed is kan vastgesteld of de incidentele middelen vanuit Boarnsterhim en de structurele middelen toereikend zijn.

omvang

5

Voorziening achterstallig onderhoud Civiel Technische kunstwerken Boarnsterhim

PM

Incidenteel

gemiddeld

Voor het achterstallig onderhoud van bruggen vanuit Boarnsterhim zijn middelen beschikbaar in de voorziening vanuit Boarnsterhim. De getroffen voorziening is mogelijk niet toereikend.

6

Constructieve veiligheidscriteria bruggen

PM


gemiddeld

Voor de constructieve veiligheid van bruggen is een structureel budget geraamd. Als het beleidsplan voor beheer en onderhoud cicieltechnische werken gereed is inclusief alle bruggen uit de voormalige gemeenten ontstaat een goed beeld van het uit voeren werk inclusief regulier en achterstalig onderhoud. Dan ook kan worden vastgesteld of de structurele middelen toereikend zijn.

7

Beheerbegroting openbare ruimte

€ 200.000

structureel

groot

Risico zit in hogere lasten voor onderhoud groen, watergangen, bermonderhoud, hekkelmateriaal dan begroot.

8

Exploitatie tekort sportvelden na 2019 en te kort onderhoudsbudget speelvoorzieningen

PM

structureel

groot

In 2015 wordt onderzoek gedaan naar het tekort op de onderhoudsbudgetten voor de sportvelden.

9

Geen voorziening vervanging lichtmasten en VRI's

PM

structureel

groot

Dit risico doet zich met name over 10 jaar voor

10

Onderhoud watergangen aanbesteding 2015

€ 275.000

structureel

groot

Aanbesteding in 2014 veel hoger dan budget. In 2015 komt een nieuwe aanbesteding.

203

11

Hekkelmateriaal op de grondbank

12

Financiering Ontwikkeling schuldpositie

13

Verbonden partijen Ontmanteling/ombuiging Caparis NV frictiekosten

€ 180.000

structureel

groot

Bij de grondbank ligt hekkelmateriaal dat vrijgekomen is in 2014. Kans bestaat dat de gehele partij moet worden afgevoerd (stortkosten).

PM

n.v.t.

groot

Er is nog altijd sprake van een structurele negatieve cashflow waardoor zonder incidentele meevallers de kans groot is dat de schuldpositie zal toenemen. Omvang is bij benadering bedrag van de dis-balans.

PM

incidenteel

zeer groot

Ontwikkeling risico onder meer afhankelijk van besluitvorming rond Beschut werken.

€ 400.000

structureel

groot

PM

structureel

groot

De huidige CAO loopt tot en met 2015. Onderhandelingen over een nieuwe CAO zijn nog niet gestart. De rijksambtenaren hebben inmiddels in haar CAO een loonsverhoging ontvangen waardoor dit ook een positief effect heeft op de algemene uitkering (trap op/trap af). Omvang van het risico is bepaald op een loonsverhoging van 2%. De gekozen aanpak staat borg voor louter onvermijdelijke uitzettingen en mogelijke schaalverlagingen komen ook in beeld. In de huidige rechtspositie is het overigens wel zo dat schaalverlagingen geen financiële gevolgen hebben voor de zittende medewerkers. Deze kunnen dus meestal pas op wat langere termijn geëffectueerd worden

14

Bedrijfsvoering CAO ontwikkelingen salarissen

15

Gevolgen invoering functiewaardering

16

ICT vervanging applicatieomgeving

€ 600.000


groot

Vervanging van de applicatieomgeving wordt niet geraamd, waardoor er een vervangingsrisico ontstaat. Onder het grootste gedeelte van de applicatieomgeving liggen onderhoudscontracten zodat die omgeving onderhouden kan worden waar nodig.

17

ICT overschrijving budgetten

€ 300.000

Incidenteel

groot

Betreft hier overschrijdingen van met name het budget applicaties.

18

Personele ondercapaciteit Wimo

€ 552.000

structureel

groot

Bij de Perspectiefnota 2015 wordt dit toegelicht.

204

19

Grondbedrijf Heerenveen oost (stadiongebied)

€ 2.100.000

incidenteel

gemiddeld

20

Skoatterwald

€ 1.500.000

incidenteel

gemiddeld

Voor de gronden ten noorden van het Stadion is een opbrengst geraamd van € 6,3 miljoen. Het geplande programma en timing van opbrengsten is eerder verplaatst naar 2025. Het oorspronkelijke programma wordt in het kader van de Structuurvisie A32-zone opnieuw tegen het licht gehouden en gewaardeerd. Wij achten het aannemelijk dat met de eerdere aanpassingen in de grondexploitatie de actuele boekwaarde (€ 3,2 miljoen) kan worden terugverdiend gelet op de aantrekkingskracht, positie en bereikbaarheid van de betreffende lokatie. Echter gelet op de onvoorspelbaarheid in relatie tot de lange termijn waarover we spreken is er sprake van een relatief hoog risicoprofiel. uitgangspunt 20 woningen per jaar 90% gedekt.

21

Stationsgbied e.o.

€ 200.000

incidenteel

gemiddeld

rente verlies

22

Tjalleberd de eide

€ 200.000

incidenteel

gemiddeld

diverse scenario's

23

Heidemeer+bufferzone

€ 100.000

incidenteel

gemiddeld

meer kosten bouwrijpmaken en rente verlies

24

Nieuwehorne Fjilden

€ 500.000

gemiddeld

meer kosten bouwrijpmaken en rente verlies

25

Zandwinput Oudehaske

€ 100.000

gemiddeld

afhankelijke van functie;w.o. zandwinproductie

26

Heerenveen oost (NO) altern. Bestemm.

€ 1.200.000

groot

diverse scenarios;w.o.minder uitgifte dan 70%

28

Sociaal domein Ontvangst van de MAU (ontbreken monitorgegevens)

€ 2.000.000

incidenteel (3 jaar)

groot

29

Bijzondere bijstand

€ 100.000

incidenteel

groot

Ontwikkeling uitkeringsgerechtigden WWB is financieel opgevangen tot € 1,8 mio tekort. Voorwaarde voor uitbetaling van de MAU is dat Heerenveen voldoet aan de maatregelen in het Verbeterplan en de voortgang monitort. De MAU loopt drie jaar, 2014 tot en met 2016. In de jaarrekening over 2014 is voor de MAU een inkomst van € 285.000 opgenomen. Hoe het beroep op de MAU zich in de jaren 2015 en 2016 zal ontwikkelen is lastig in te schatten. Het risico neemt toe met de bedragen die we jaarlijks voor de MAU opvoeren. Volgens voorlopige opgave van SZW komt de rijksbijdrage in 2015 € 1.067.000 lager uit dan geraamd. In hoeverre wij het beroep succesvol terug kunnen dringen is thans nog onduidelijk. Een aantal collectieve regelingen zijn afgeschaft en er is meer sprake van maatwerk. Een analyse van de achtergronden en oorzaken van de overschrijding in 2014 wordt nog voorbereid.

30

Opvangen bezuinigingen (ombuigingen) 3D's in 2015

€ 3.000.000

structureel

zeer groot

31

WMO - rechterlijke uitspraak huishoudelijke hulp

€ 500.000

incidenteel

zeer groot

205

De ombuigingsmaatregelen ter grootte van € 6 miljoen zijn genomen, risico wordt ingeschat op € 3 miljoen. Twee maandelijks monitoren.

32

Verdere bezuinigingen 3D's in 2018

€ 2.000.000

structureel

zeer groot

Aanvullende bezuinigingen op de 3 decentralisaties omdat de kortingen van het rijk oplopen van € 6 miljoen naar € 8 miljoen in 2018.

33

Objectief verdeelmodel WMO

€ 2.400.000

structureel

zeer groot

Wij verwachten, dat het objectief verdeelmodel WMO gefaseerd zal worden ingevoerd, mogelijk in drie stappen van één jaar. Dit is echter nog niet zeker. Als de drie stappen van één jaar er echt komen, zal het risico oplopen van € 0,8 miljoen in 2016 naar € 1,6 miljoen in 2017 en € 2,4 miljoen in 2018.

34

Nieuw verdeelmodel WWB (Buig)

€ 1.067.000

structureel

zeer groot

In 2015 stelt het Rijk de voorlopige rijksbijdrage Buig € 1.067.000 lager vast dan de raming in de begroting. Om de verlaging in te lopen, moet het cliëntenbestand dalen.

35

Oplopende subsidie tekort Wsw

€ 1.700.000

structureel

zeer groot

Zie ook Verbonden partijen. Het tekort loopt stapsgewijs op tot € 1,7 miljoen in 2019. In de meerjarenbegroting was uitgegaan van een terugloop van Beschut werken tot circa éénderde van de bezetting. Nu is uitgangspunt een verwachte daling van 6 % in de bezetiing zowel als de rijksbijdrage. Door deze discrepantie loopt het tekort op en neemt het risico toe. In 2015 steekt Heerenveen uit eigen middelen € 724.000 en uit rijks-reintegratiemiddelen € 350.000 in de Sociale werkvoorziening (samen € 1.074.000).

36

Bezuinigsmaatregelen uitbr. werkgeleg.projecten openb. Ruimte.

€ 118.000

structureel

zeer groot

Er ontstaat een tekort van € 118.000. De benodigde financiering hiervoor is voor een jaar (2015) bekostigd uit het werkdeel Participatiebudget (rijksmiddelen re-integratie). De structurele dekking maakt onderdeel uit van de Perspectiefnota 2015.

37

Precario kabels en leidingen

€ 5.022.000

incidenteel

gemiddeld

De realiseerbaarheid conform de voorgenomen planning is 50/50. Dat is een inschatting van een externe expert. Een rechterlijke uitspraak zal duidelijk maken welke kant het uitgaat. De verwachting is dat dit jaar een uitspraak volgt.

38

Tarieven begraafplaatsen

€ 100.000

structureel

zeer groot

39

ICT

€ 193.000

structureel

gemiddeld

40

Nieuwe invulling sober werkgeverschap

€ 30.000

structureel

zeer groot

Naast dat er geen invloed kan worden uitgeoefend op de sterftecijfers, wordt er steeds vaker gekozen voor cremeren i.p.v. begraven. Hierdoor lopen de inkomsten uit de grafrechten terug. I.v.m. de tarieven in omliggende gemeenten, is een stijging van het tarief niet wenselijk. In de Perspectiefnota 2015 wordt dit gemeld. Realisatie kan alleen bij vergaande samenwerking. Tot op heden zijn hier nog geen concrete voorstellen voor gedaan. Risico in 2016 is € 197.000. Taakstelling wordt deels niet gehaald. De financiële consequenties worden meegenomen in de Perspectiefnota 2015. Dit is vastgelegd in een collegeadvies

206

41

Parkeren evenementen Sportstad

€ 125.000

incidenteel

gemiddeld

Deze taakstelling wordt betrokken bij de overige bespreekpunten met Sportstad en SC Heerenveen. Momenteel wordt bezien op welke termijn dit kan plaatsvinden. Wellicht kan door het project Molenplein en de nieuwe aanbesteding op handhaving parkeren de taakstelling alternatief kan worden ingevuld.

42

Bovenformatie Boarnsterhim

€ 81.663

structureel

gemiddeld

De bovenformatie wordt meegewogen in de 'onderbezetting' van de afdeling WIMO.

43

Onderwijs, sport en cultuur

€ 80.000

structureel

gemiddeld

Binnenkort volgt er een voorstel. Risico daalt naar € 80.000 in 2017

44

Verkoop bezittingen

€ 150.000

structureel

Zeer groot

Er is onderzoek gedaan naar de mogelijkheid om gemeentelijke gebouwen onder te brengen in een CV-constructie. Dit heeft niet geleid tot het daadwerkelijk verkopen van bezittingen. Hierdoor kan de taakstelling niet worden ingevuld. Het college heeft hier in december een besluit over genomen. In de Perspectiefnota 2015 zullen alternatieven worden aangedragen om het structurele tekort te dekken.

45

Externe factoren Wet vennootschapsbelasting

PM

structureel

groot

Er zal met name sprake zijn van een toenemende administratieve last. Op dit moment is de belastingdruk nog niet te bepalen.

46

Kwaliteitscriteria Handhaving (VTH)

PM

structureel

gemiddeld

Er is afgezien van wettelijke kwaliteitscriteria; er komt wel een gemeentelijke zorgplicht en de mogelijkheid van de raad om in een verordening kwaliteitscriteria op te nemen. Een model van een dergelijke verordening wordt voorbereid door de VNG

47

Natuurrisico's

groot

Het genoemde bedrag is gebaseerd op ervaringscijfers. Deze natuurrisico's resulteren ondermeer in extra onderhoud bermen, gladheidsbestrijding, wateroverlast, overstroming riolering, ongedierte plagen ed.

€ 300.000 400.000

€ incidenteel

207

208

Bijlage 5 Invulling Bezuinigingsmaatregelen 2014

209

210

x € 1.000

1. Bezuinigingsmaatregelen Verantwoordings- en Perspectiefnota 2011 Taakstelling Nr. Onderwerp 2014 3 Versobering uitvoering wettelijke taken 110 4 Deregulering 159 5 Parkeren 50 7 Openbare verlichting 10 13 De Kanteling 150 16 Heroriëntatie Welzijnswerk 80 17 Subsidietraject (aanvullend op CISKA) 265 18 Programma Een in Dienstverlening 44 19 Afstemming O&O/Stafbureaus 290 22 Secretariaten en ondersteuning 44 27 Belastingverhoging 204 Totaal 1.406

Salarissen

Kosten derden

Kwijtschelding

Subsidies

Inkomsten

110 159 50 10 150 80 265 44 290 44 647

160

0

345

204 254

2. Bezuinigingsmaatregelen Verantwoordings- en Perspectiefnota 2012 Taakstelling Kosten Nr. Onderwerp Salarissen Kwijtschelding Subsidies Inkomsten 2014 derden B Maximaal benutten van het profijtbeginsel ** -800 -800 D Publieke diensten zijn digitaal tenzij 22 22 F Sober werkgeverschap 281 281 I Meer verantwoordelijkheid voor inwoners, ondernemers 25 25 en hun verenigingen J Meer regie op parkeren 136 136 K Sobere kwaliteit van de openbare ruimte 100 100 L Besparen door maatwerkvoor voorzieningen 9 9 N Behoud van culturele functies boven culturele 58 58 voorzieningen Totaal -169 281 156 0 58 -664 **) De 'negatieve' taakstelling onder nummer B, is het gevolg van het incidenteel gebruik in 2014 van de opbrengsten precario op kabels en leidingen.

211

Totaal

Fte's

110 1,96 159 1,84 50 10 150 80 265 44 0,95 290 5,15 44 0,89 204 1.406 10,79

Totaal -800 22 281 25

Fte's

0,50

136 100 9 58 -169

0,50

3. Bezuinigingsmaatregelen Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 Taakstelling Nr. Onderwerp 2014 1 Verhoging onroerendezaak belastingen 460 2 Kwijtschelding lokale lasten 175 3 Kwijtschelding lokale lasten (afval/riool) 325 4 Maatwerking minimabeleid (Heerenveen) 350 5 Maatwerking minimabeleid (Boarnsterhim) 50 6 Combinatiefunctionarissen (Boarnsterhim) 21 7 Opvoedkundige ondersteuning (gezinscoaching) 10 8 Cultuur 35 9 Diverse subsidies 25 10 Evenementen 35 Totaal 1.486 4. Bezuinigingsmaatregelen raadsvoorstel Themabegroting 2014 Taakstelling Nr. Onderwerp 2014 1 Taakstelling Bedrijfsvoering (raadsvoorstel begroting) 1.000 Totaal 1.000

Totaal taakstelling V&P nota 2011-2013

Taakstelling 2014 3.723

Kosten derden

Salarissen

Kwijtschelding

Inkomsten

Totaal

460

350 50 21 10

0

Salarissen 500 500 Salarissen 1.428

431

35 25 35 95

500

Kosten Kwijtschelding derden 500 500 0 Kosten Verrekening derden voorziening 1.247 500

Subsidies

460

Inkomsten 0

Subsidies 498

Totaal

0,00

Fte's

1.000 1.000

0 Inkomsten

Fte's

460 175 325 350 50 21 10 35 25 35 1.486

175 325

V&P-nota's 2011 t/m 2014 in €

Totaal

50

6,63 6,63 Fte's

3.723 17,92

V&P-nota's 2011 t/m 2014 in % 1%

50

Salarissen

Salarissen

498

13%

Kosten derden

Kosten derden 1.428

500

Subsidies

Verrekening voorziening

19%

38%

Subsidies Inkomsten 1.247

34%

212

Verrekening voorziening Subsidies Inkomsten

Bijlage 6 Voorstellen overhevelingen van 2014 naar 2015

213

214

Voorstellen overheveling exploitatiekredieten van 2014 naar 2015. Thema 1; Heerenveen Bestuurt en Organiseert Herindeling Boarnsterhim

In het kader van de herindeling Boarnsterhim heeft de raad een eenmalig budget beschikbaar gesteld ad. € 340.000. Hiervan resteert nog een budget van € 55.000. Hoewel de herindeling financieel is afgerond, geldt dit nog niet voor alle harmonisatie vraagstukken. Voorgesteld wordt om voor de harmonisatie van de ligplaatsenverordening (fase 2) en de harmonisatie van het ruimtelijk beleid een van € 55.000 budget over te hevelen van 2014 naar 2015. Budget concerncontroller

De concerncontroller heeft een budget externen in te huren voor onafhankelijk onderzoek naar een risicogebied. In het najaar 2014 is besloten een onderzoek te doen naar de ICT. Om hier invulling aan te geven is in januari 2015 een offerte opgevraagd. De verwachting is dat het offerte bedrag zowel het budget van 2014 als 2015 bedraagt. Hierbij wordt voorgesteld om € 5.000 over te hevelen naar 2015. Griffie Het raadspresidium heeft op 4 december 2014 besloten over te gaan op het online uitzenden van vergaderingen. Met het rechtstreeks uitzenden van vergaderingen wordt beoogd:  Lokale politiek laagdrempelig maken en verbreden publieke tribune  Tijd- en plaatsonafhankelijk terugzoekbaar maken van geluid- en/of beeldopnamen van raadsvergaderingen, zowel voor burgers, bedrijven, instellingen alsmede voor raadsleden  het opbouwen van een (openbaar) archief van geluid en/of beeldopnamen van raadsvergaderingen  Het verhogen van de kwaliteit van het debat  Het eventueel kunnen besparen op ondersteuningskosten van de griffie voor het vastleggen van verslagen van raadsvergaderingen Voorgesteld wordt om € 40.000 beschikbaar te stellen om de aangenomen motie, online vergaderen als kwaliteitsverbetering van het raadswerk, uit te voeren. Thema 2; Heerenveen werkt Rijksbijdrage Re-integratie/werkdeel Tot en met 2014 is op de Rijksbijdrage in het Participatiebudget, de zogeheten meeneemregeling, van toepassing. Deze regeling binnen de Wet werk en bijstand houdt in, dat gemeenten tot maximaal 25% van de Rijksbijdrage beschikbaar mogen houden voor besteding in volgende jaren. Ingaande 2015 is de nieuwe Participatiewet van kracht en vervalt de oude meeneemregeling. Daarmee zijn er voorschrifttechnisch geen gronden meer om de middelen op de balans beschikbaar te houden. Desalniettemin zal in 2015 sprake zijn van kosten waarvoor wij genoemde middelen in zetten. In de nota ‘Integrale Afweging’ is onder meer besloten, om de oude regelingen Wet inschakeling werkzoekenden en instroom-doorstroom banen te beëindigen. De beëindiging zal in de loop van 2015 ingaan. De inzet van deze eenmalige middelen, brengt een structureel lagere last met zich mee binnen het participatiebudget. Dit maakt onderdeel uit van de taakstelling binnen het Sociaal Domein. Met genoemde uitgaven zal een bedrag gemoeid zijn van circa € 500.000. Voorgesteld wordt dit bedrag over te hevelen naar 2015 om in te zetten ten behoeve van de transitie in de Participatiewet.

215

Thema 3; Heerenveen Kiest voor Leefbaarheid

Onderhoud en beheer speeltoestellen In 2014 is gewerkt aan een nieuw beleidskader voor het beheer en onderhoud van de speeltoestellen. In afwachting van de vaststelling van het beleidskader zijn geen investeringen gedaan. Er zijn alleen kosten gemaakt voor noodzakelijk onderhoud en in een enkel geval het verwijderen van versleten speeltoestellen. In 2015 wordt het beleidskader vastgesteld. Op basis daarvan zal weer worden geïnvesteerd in het op peil brengen en houden van de speelvoorzieningen. Om de speelvoorzieningen weer op het gewenste niveau te brengen, stellen wij u voor om de resterende middelen, € 33.000, van 2014 over te hevelen naar 2015 Vergoeding sleuven nutsbedrijven Met het vaststellen van het ‘handboek kabels en leidingen Heerenveen’ is een goede stap gezet om meer grip te krijgen op uitvoering- en degeneratiekosten, ontstaan door aanleg van kabels en leidingen. Door meer aanleg in het telecommunicatie netwerk zijn er fors meer aan (herstraat) vergoedingen binnen gekomen in 2014. Om zorg te dragen voor onderhoud op langere termijn (degeneratiekosten) is het noodzakelijk om de vergoeding van € 70.000 over te hevelen naar 2015. Periodiek onderhoud Civiel Technische Kunstwerken Met de samenvoeging van het deel Boarnsterhim is ook het areaal van de Civiel Technische Kunstwerken fors uitgebreid. Het aantal beweegbare bruggen is met de toevoeging meer dan verdubbeld. Een quick scan leert dat de voorziening van ‘onderhoud CT Kunstwerken’ niet toereikend zal zijn om al het achterstallig onderhoud, van de toegevoegde CT kunstwerken, weg te werken. In de loop van 2015 zal het beleidsplan CT Kunstwerken geactualiseerd worden. Gekoppeld aan het nog vast te stellen beleidsplan wordt er voor de komende vijf jaar een beheerplan opgesteld. Gezien de eerdere opmerking dat er nog veel achterstallig onderhoud resteert, wordt voorgesteld om het nog beschikbare budget van € 133.000 over te hevelen naar 2015. Groot onderhoud openbare verlichting In 2014 liep het contract met ZIUT inzake het beheer en onderhoud openbare verlichting af. Om de werking van de openbare verlichting te kunnen continueren is door de Stichting OV Fryslân met ZIUT een tijdelijk contract afgesloten. In afwachting van de nieuwe aanbesteding zijn toen geen vervangingsplannen ingediend. Per 1 april 2015 kunnen onder het nieuwe contract wederom vervangingsplannen worden ingediend. We verwachten dat de uitgestelde vervangingsplannen in 2014, uit te voeren in 2015 en stellen u voor een budget ad. € 100.000 over te hevelen naar 2015. Personele kosten De prioriteit van de werkzaamheden lag in 2014 op het herstellen van de stormschade. Om dit zo goed mogelijk af te ronden is er geschoven met diverse werkzaamheden, waardoor minder personele inzet gegaan is naar regulier straatwerk. Dit werk moet echter alsnog wel gedaan worden, omdat er anders nog meer achterstand ontstaat ten opzichte van de achterstand die er nu al is op dit terrein. De kosten daarvan bedragen € 50.000 . Voor deze werkzaamheden worden straatmakers ingehuurd, door gebrek aan tijd was er geen tijd om deze inhuur te begeleiden. Onderhoud (algemeen) Er is weinig tijd besteed aan onderhoud en afplaggen van bermen, deze werkzaamheden worden nu in 2015 uitgevoerd. Tevens ligt de gegraven grond die is vrijgekomen van de te hoog liggende bermen nog op een tijdelijke locatie. Een gedeelte van het opruimen van de gegraven grond is uitgevoerd, een gedeelte moet nog worden vervoerd en verwerkt. Aangezien er dit jaar opnieuw onderhoud aan bermen moet plaatsvinden kan het budget van 2015 daar niet voor gebruikt worden. De werkzaamheden worden geraamd op ongeveer € 70.000.

216

Thema 4; Heerenveen Bevordert meedoen

Centrum Jeugd en gezin Voor de invulling van de formatie van de Toegang Jeugd is in 2015 extra geld benodig. Dit in het kader van de transitie jeugdzorg als onderdeel van de Drie Decentralisatie’s. In het inrichtingsplan Toegang Jeugd van eind 2014 is uitgegaan van het realiseren van 4 fte voor de Toegang Jeugd, gefinancierd vanuit de bestaande contracten met Jeugdhulp Friesland en J-GGZ aanbieders. De lopende taakuitvoering bij de zorgaanbieders laat echter geen ruimte om werkzaamheden te verschuiven. Daarmee is genoemde opzet niet haalbaar en zijn wij genoodzaakt aanvullende middelen te in te zetten. Daartoe zullen wij voorstellen formuleren in de Perspectiefnota 2015, waarbij we tevens zullen kijken naar de inzet vanuit onze lopende begroting voor het Centrum Jeugd en Gezin. De overheveling van € 24.000 is bedoeld voor het oplossen van knelpunten t.b.v. de Toegang Jeugd in het CJG. Dit was gepland in 2014, maar is door alle drukte verschoven naar 2015. Voorgesteld wordt de onderuitputting ad € 24.000 over 2014 op de middelen voor het CJG daarbij te betrekken en (éénmalig) over te hevelen naar 2015. Stichting Vluchtelingenwerk Noord - Nederland Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers keert gemeenten een bijdrage per asielzoeker uit van € 1.000. De middelen zijn bedoeld voor de maatschappelijke begeleiding. Deze begeleiding wordt onder meer uitgevoerd door Vluchtelingenwerk. Daarnaast legt het rijk in 2015 alle gemeenten een extra, verplichte taakstelling op. De middelen zijn bedoeld voor de werkzaamheden die eind 2014 is gestart en een lange/korte doorloop hebben in 2015. Dit zijn extra werkzaamheden voor Vluchtelingenwerk waar ze in 2015 geen extra subsidie voor hebben ontvangen. Voorgesteld wordt het restant van 2014, ad. € 23.000, over te hevelen naar 2015. Thema 6: Heerenveen Ontwikkelt

Bestemmingsplannen Voor het wegwerken van achterstanden in de actualisering van de bestemmingsplannen is hier tijdelijk formatie voor ingehuurd tot 1 mei 2015. De actualisatie is belangrijk, omdat er anders geen leges mogen worden opgelegd. Omdat er in 2014 rekening was gehouden met deze kosten, stellen wij u voor een bedrag ad. € 22.000 over te hevelen van 2014 naar 2015. Recapitulatie

Nr. Thema 1 Bestuurt en organiseert 2 Bestuurt en organiseert 3 Bestuurt en organiseert 4 Werkt 5 Kiest voor leefbaarheid 6 Kiest voor leefbaarheid 7 Kiest voor leefbaarheid 8 Kiest voor leefbaarheid 9 Kiest voor leefbaarheid 10 Kiest voor leefbaarheid 11 Bevordert meedoen 12 Bevordert meedoen 13 Ontwikkelt Totaal overhevelingen

Nr. 1 1 1 2 3 3 3 3 3 3 4 4 6

Overhevelingen van 2014 naar 2015 Omschrijving Herindeling Boarnsterhim Budget concerncontroller Griffie Re-integratie/werkdeel Onderhoud en beheer speeltoestellen Vergoeding sleuven nutsbedrijven Periodiek onderhoud Civiel Technische kunstwerken Groot onderhoud openbare verlichting Personele kosten Onderhoud algemeen Centrum Jeugd & Gezin Stichting Vluchtelingenwerk Noord-Nederland Bestemmingsplannen

217

Overheveling 55.000 5.000 40.000 500.000 33.000 70.000 133.000 100.000 50.000 70.000 24.000 23.000 22.000 1.125.000

Themarekening mei 2015

Recommend Documents