15 juni 2012 Walter Leering MSc +31 (0)20 527 6334
[email protected]
BOND MARKET MONITOR S lotkoers
14-6-12 0.33 0.16 0.66 0.47 1.49 1.64 141.83
- 1 we ek 0.31 0.16 0.66 0.47 1.33 1.64 143.53
- 3 maanden 0.36 0.15 0.86 0.47 1.97 2.28 136.48
- 1 jaar 1.19 0.13 1.49 0.25 2.95 2.97 125.95
ECB Refi rate (%) Fed Funds rate (%)
1.00 0.25
1.00 0.25
1.00 0.25
1.25 0.25
Yield spread EU Govt 10jr - 2jr (bps) Yield spread VS Govt 10jr - 2jr (bps)
140 135
129 137
169 192
145 259
2 jaars interest rate swap EU (%) 10 jaars interest rate swap EU (%) Europese swap spread 10jr - 2jr (bps)
0.93 1.98 105
0.87 1.81 94
1.16 2.37 121
2.06 3.28 122
Europese inflatie spread 10jr (bps) Amerikaanse inflatie spread 10jr (bps) Amerikaanse inflatie spread 5jr (bps)
166 211 181
164 214 180
199 239 217
216 221 201
iTraxx Europe (bps) iTraxx Crossover (bps) iTraxx HiVol (bps)
181 702 269
176 696 261
124 546 180
112 412 161
Spreads Euro bedrijfsobligaties AAA (bps) AA (bps) A (bps) BBB (bps)
105 144 228 344
121 145 234 337
105 144 206 276
104 138 171 247
Spreads over 10-jaars Duits staatspapier Nederland (bps) Frankrijk (bps) Italië (bps) Spanje (bps) Portugal (bps) Verenigd Koninkrijk (bps)
52 119 464 543 920 24
50 118 444 489 974 30
51 100 289 322 1177 40
29 39 188 260 773 28
EONIA (%) USD LIBOR overnight (%) 3 maands EURIBOR (%) 3 maands USD LIBOR (%) 10 jaars rente EU (%) 10 jaars rente VS (%) Bund future
Zie verklarende woordenlijst achterin voor uitleg van de begrippen
VISIE EN VERWACHTINGEN TGB INVESTMENTS Korte rente
14-06-12
+3M
+12M
(officiële tarieven) ECB herfinancieringsrente Federal funds target rate
Lange rente
14-06-12
+ 3M
+12M
1.5 1.6
1.5 2.0
2.0 2.6
(10-jaars staatsobligaties) 1.00 0-0,25
1.00 0-0,25
0.75 0-0,25
Eurozone Verenigde Staten
Asset-allocatie
Visie*
Obligaties
Visie
Aandelen Obligaties Grondstoffen Onroerend goed Alternatieve beleggingen** Liquiditeiten
onderwegen neutraal neutraal onderwegen licht overwegen overwegen
Staatsobligaties* Niet-staatsobligaties AAA / AA* Niet-staatsobligaties A / BBB* High yield debt** Emerging market debt** Inflation-linked obligaties** Gemiddelde looptijd*
onderwegen overwegen overwegen positief positief negatief licht onderwegen
*: t.o.v. strategische (op risicoprofiel van cliënt gebaseerde) weging
*: t.o.v. benchmark Citigroup Euro Broad Investment Grade All Index
**: hedgefondsen, private equity, infrastructuur en overig
**: niet in benchmark
De Duitse rente is deze week flink gestegen. De 10-jaars rente staat nu 15 bps hoger op 1,45% in vergelijking met het dieptepunt op maandag van 1,30% en ruim 30 bps hoger vanaf het dieptepunt deze maand van 1,12% op 1 juni. In tegenstelling tot het beeld van de afgelopen periode ging deze stijging gepaard met oplopende rentes in de perifere landen. De opluchting van de Eur 100 mrd aan steun voor de Spaanse bankensector was maandagochtend van zeer korte duur. Het is nog niet duidelijk op welke manier het geld beschikbaar wordt gesteld. De voorkeur lijkt uit te gaan voor het ESM; in dat geval zullen bestaande Spaanse obligatiehouders achtergesteld worden aan de ESM leningen. Omdat het ESM nog niet is geratificeerd is gebruik van het EFSF ook nog mogelijk. De Spaanse 10-jaars rente liep op en bereikte donderdag zelfs kortstondig de 7%. Dit kwam mede door de ratingverlaging van Moody’s op woensdag. Die verlaagde de rating met 3 stappen naar Baa3 en houdt een negatief vooruitzicht op de rating. Door deze ratingverlaging balanceert het land op de rand van ’junk’. Mocht het Canadese ratingbureau DBRS de rating ook verlagen naar de BBBcategorie, dan heeft dit consequenties voor de berekening van de margins voor het onderpand van Spaanse staatsobligaties bij de liquiditeitsverschaffing van de ECB aan banken. Dit weekend zijn alle ogen gericht op de verkiezingen in Griekenland. G-20 functionarissen hebben al gezegd dat centrale banken wereldwijd klaarstaan om liquiditeiten beschikbaar te stellen aan het financiële systeem. Dit zou nodig kunnen zijn wanneer de uitkomst van de verkiezingen slecht uitvalt voor de positie van Griekenland in de eurozone. De G-20 vergadering is maandag en dinsdag in Mexico. Italië heeft deze week succesvol langlopende obligaties uitgegeven. De vraag lag op een redelijk niveau en het vooraf maximaal gestelde bedrag werd opgehaald. Hiervoor moest echter wel fors meer rente betaald worden dan bij vorige emissies. De Italiaanse rente loopt ook op in het kielzog van Spanje. Daarnaast is er twijfel ontstaan over het draagvlak van de regering-Monti voor de hervormingsagenda. Volgende week zal de aandacht uitgaan naar een emissie van 2- tot 5-jaars obligaties door Spanje op donderdag. Moody’s heeft in de grootschalige herziening van bankratings nu ook de rating van Nederlandse banken verlaagd. ABN Amro en ING Bank (beiden naar A2) en Rabobank (naar Aa2) gingen met twee stappen omlaag en SNS Bank met één stap (naar Baa2). Voor SNS was dit minder dan de mogelijk 3 stappen die Moody’s eerder had aangegeven. De verlaging van ING pakte 1 stap negatiever uit dan de eerdere indicatie. De ratingverlagingen hebben nauwelijks een reactie veroorzaakt omdat deze al was ingeprijsd. De primaire markt voor bedrijfsobligaties was deze week geopend, ondanks licht oplopende risico-opslagen voor bedrijfsobligaties. Onder andere General Electric, Volkswagen en Telecom Italia gaven obligaties uit. Schuldpapier uit opkomende markten presteerde relatief goed, de risico-opslag daalde met ruim 10 bps.
% 1.75
3 maands rente
10 jaars rente
% 3.5
1.50 3.0
1.25 1.00
2.5
0.75
2.0
0.50 1.5
0.25 0.00 jun-11
sep-11
dec-11
Europa (EURIBOR)
150
mrt-12
jun-12
1.0 jun-11
sep-11
dec-11 Duitsland
VS (USD LIBOR)
Duitse Bund Future
Mrd
900
mrt-12
jun-12
VS
Geleend/ op deposito gezet door banken bij ECB
30
145 750
25
600
20
450
15
130
300
10
125
150
5
140 135
120 jun-11
sep-11
dec-11
mrt-12
0 jan-10
jun-12
nov-10
apr-11
Op deposito (l)
Bund Future Bps 250
0 jun-10
Europese break-even inflatie
Bps 300
sep-11
feb-12
Geleend (r)
Amerikaanse break-even inflatie
250
200
200 150 150 100 jun-11
sep-11
dec-11
mrt-12
jun-12
100 jun-11
sep-11
Breakeven eurozone inflatie (obv Frankrijk 2020)
Bps 300
dec-11 5jr
Bps 175
Government yield spread (10jr - 2jr)
mrt-12
jun-12
10jr
Interest rate swap spread EU (10jr - 2jr)
150
250
125 200 100 150 100 jun-11
75
sep-11
dec-11 Duitsland
Bronnen: Bloomberg, TGB Investments
mrt-12 VS
jun-12
50 jun-11
sep-11
dec-11
mrt-12
Europese swap spread (10jr - 2jr)
jun-12
% 1.25
Euro geldmarkt future
%
% 1.00
Fed Funds future
% 1.25
1.00
1.00
1.00
0.75
0.75
0.75
0.75 0.50
0.50
0.50
0.50
0.25
0.25
0.25
0.25
0.00
0.00
0.00
0.00 JUN JUL AUG SEP OCT NOV DEC JAN FEB MAR APR 12 12 12 12 12 12 12 13 13 13 13
JUN JUL AUG SEP OCT NOV DEC JAN FEB MAR APR MAY 12 12 12 12 12 12 12 13 13 13 13 13
Huidig
1m geleden
% 4.0
Huidig
ECB Refi Rate
3.0
3.0
2.0
2.0
1.0
1.0
0.0
0.0
-1.0 0
3
6
Huidig Bps 500
Jr
9
12
3m geleden
15
-1.0 0
3
6
Huidig
1jr geleden
Jr
9
3m geleden
12
15
1jr geleden
iTraxx indices
Bps
Spread Bedrijfsobligaties
Fed Funds Rate
Amerikaanse yield curve
% 4.0
Duitse yield curve
1m geleden
800 400 600
300
400
200
200
100 0 jun-11
sep-11
dec-11
AAA
500
AA
mrt-12 A
jun-12
0 jun-11
sep-11
dec-11
mrt-12
Crossover
BBB Bps
Spread Global Emerging Markets
jun-12
Europa
Spread over Duits staatspapier (10jr)
1400 1200
450
1000
400
800 600
350
400 300 250 jun-11
200
sep-11
dec-11
mrt-12
Spread Global Emerging Markets
Bronnen: Bloomberg, TGB Investments
jun-12
0 jun-11
sep-11
dec-11
mrt-12
Frankrijk
Italië
Spanje
Ierland
Portugal
België
jun-12 Nederland
Verklarende woordenlijst 3 maands rente EU en VS: De 3 maands rente in de Europese Unie is weergegeven op basis van EURIBOR. Dit staat voor European Interbank Offered Rate en is een tarief dat banken elkaar in rekening brengen voor interbancaire deposito’s. De variant die in de Verenigde Staten wordt gebruikt is de 3 maands USD LIBOR rate. De eendaagse (overnight) variant voor de Europese banken is EONIA, voor de Amerikaanse banken USD overnight LIBOR.
Bloomberg ticker 3 maands EURIBOR: EUR003M Index Bloomberg ticker 3 maands LIBOR: US0003M Index Bloomberg ticker EONIA: EONIA Index Bloomberg ticker USD overnight LIBOR: US00O/N Index 10 jaars rente EU en VS: De 10 jaars rente is het effectief rendement op 10 jaars staatsobligaties en wordt gezien als benchmark voor andere obligaties.
Bloomberg ticker 10 jaar EU: GECU10YR Index Bloomberg ticker 10 jaar VS: USGG10YR Index Credit Default Swap: Een CDS wordt gebruikt om kredietrisico van een partij naar een andere partij te verplaatsen. In een standaard CDS contract koopt de ene partij kredietbescherming van de andere partij om zich in te dekken voor het verlies van de nominale waarde wanneer zich een credit event voordoet (faillissement, betalingsproblemen of herstructurering). De iTraxx indices zijn een benchmark voor de kosten om bedrijfsobligaties te verzekeren tegen default. Een stijging wordt gezien als indicatie voor de verslechtering van kredietkwaliteit. Van de indices wordt elke 6 maanden (in maart en september) een nieuwe serie gelanceerd. Duitse Bund future: Een obligatiefuture waarbij op de einddatum van het contract staatsobligaties worden geleverd tegen een vooraf vastgestelde koers. De onderliggende waarde van de Bund-future is een fictieve Duitse staatsobligatie met een looptijd tussen de 8,5 en 10,5 jaar en een 6% coupon.
Bloomberg ticker: RX1 Comdty ECB refi rate: De ECB refi rate (of herfinancieringrente) is de rente die banken betalen om geld te lenen bij de Europese Centrale Bank. De rente wordt elke maand vastgesteld door de Raad van Bestuur van de ECB. De rentes op de interbancaire markt hangen sterk samen met de ECB refi rate.
Bloomberg ticker ECB refi rate: EUR0002W Index ECB refi rate future: De ECB refi rate future laat aan de hand van futures op de European OverNight Index Average reference rate (EONIA) zien of de markt verwacht dat de Europese Centrale Bank een rentewijziging door zal voeren in de komende maanden, en vergelijkt dit met de verwachting van een maand eerder. De verwachting wordt berekend door de stand van de future af te trekken van 100. Naarmate het verschil oploopt wordt de kans op een renteverhoging hoger geacht.
Bloomberg ticker futures: EX1 Comdty (loopt tot en met EX12 Comdty voor toekomstige maanden)
Fed funds rate: De tegenhanger van de ECB is The Federal Reserve, de centrale bank van de Verenigde Staten. De Fed stelt elke maand de rente vast die banken aan elkaar doorberekenen over tegoeden die ze moeten aanhouden bij de Fed.
Bloomberg ticker Fed Funds rate: FDTR Index Fed Funds future: De Fed Funds future is gebaseerd op de gemiddelde effectieve overnight Fed Funds Rate voor de maand waarin aflevering plaats moet vinden. Het cijfer laat zien of de markt verwacht dat de Fed een rentewijziging door zal voeren in de komende maanden, en vergelijkt dit met de verwachting van een maand eerder. De verwachting wordt berekend door de stand van de future af te trekken van 100. Naarmate het verschil oploopt wordt de kans op een renteverhoging hoger geacht.
Bloomberg ticker futures: FF1 Comdty (loopt tot en met FF12 Comdty voor toekomstige maanden) Inflation-linked obligatie: Een inflation-linked obligatie is een obligatie met een vaste reële rente, waarvan de rentebetalingen en de hoofdsom gekoppeld zijn aan de inflatie in bijvoorbeeld Frankrijk of de Eurozone. iTraxx Crossover index: De iTraxx Crossover index bestaat uit 50 sub-investment grade (high yield) bedrijven. De bedrijven in de index zijn ‘Not Rated’ of hebben een rating beneden BBB en hebben daarom een ‘junk’ status. Elk bedrijf telt voor 2% mee in de index. De index geeft weer hoe duur het is om sub-investment grade obligaties te verzekeren tegen default. De standaardlooptijd is 5 of 10 jaar.
Bloomberg ticker: ITRXEXE Index iTraxx Europe index: De iTraxx Europe index bestaat uit 125 investment grade bedrijven met een Moody’s rating van Baa3 of hoger en een S&P’s rating van BBB of hoger. Elk bedrijf telt voor 0.8% mee in de index. De index geeft weer hoe duur het is om investment grade obligaties te verzekeren tegen default. De standaardlooptijd is 5 of 10 jaar.
Bloomberg ticker: ITRXEBE Index iTraxx Financials: De iTraxx Senior en Achtergestelde Financials indices bestaan beide uit 25 Europese financiële instellingen met een Investment Grade rating. Elk bedrijf telt voor 4% mee in de index. De standaardlooptijd is 5 of 10 jaar.
Bloomberg ticker Senior: ITRXESE Index Bloomberg ticker Achtergesteld: ITRXEUE Index Spread: Het verschil tussen 2 effectieve rendementen, bijvoorbeeld tussen staats- en bedrijfsobligaties, tussen 2 landen, of tussen korte- en langetermijnleningen.
Creditspreads: Het overzicht van de creditspreads van bedrijfsobligaties (AAA, AA, A, BBB) is afkomstig van een index samengesteld en bijgehouden door Barclays Capital (voorheen Lehman Brothers). Een hogere rating impliceert minder kredietrisico en resulteert daarom ook in een lagere spread. De benchmark is een Duitse staatsobligatie met een duration die hetzelfde is als de index.
Bloomberg ticker AAA papier: LECAOAS Index Bloomberg ticker AA papier: LEC8OAS Index Bloomberg ticker A papier: LEC9OAS Index Bloomberg ticker BBB papier: LECBOAS Index
Inflatie spread Europa: De inflatie spread geeft de inflatieverwachting weer die door de financiële markten wordt ingeprijsd, ook wel de breakeven rate genoemd. De breakeven rate wordt berekend door het rendement van een Franse inflation-linked staatsobligatie af te trekken van het rendement op een reguliere staatobligatie, waarvan de beide looptijden dicht bij elkaar liggen. Het referentiepunt is op dit moment de eurozone inflatie.
Bloomberg ticker Franse staatsobligatie: FR0010192997 Govt Bloomberg ticker Inflation-linked obligatie: FR0010050559 Govt
Inflatie spread Verenigde Staten: Geeft de inflatieverwachting van de financiële markten weer in de VS, aan de hand van de breakeven rate. De breakeven rate meet de inflatieverwachting door het rendement op inflationlinked obligaties af te trekken van het rendement op de staatsobligatie met de dichtstbijzijnde aflooptijd bij de inflation-linked obligatie.
Bloomberg ticker breakeven rate 5jr: USGGBE05 Index Bloomberg ticker breakeven rate 10jr: USGGBE10 Index
Interest rate swap spread: Het swaptarief is de prijs waartegen variabele renteverplichtingen kunnen worden omgeruild naar vaste rente verplichtingen met een bank als tegenpartij. Hier wordt het verschil tussen de 10 jaars – 2 jaars swap rate gebruikt; de 10 jaars – 2 jaars swap spread. Bij veel steepeners is de coupon afhankelijk van de 10 jaars – 2 jaars swap spread.
Bloomberg ticker 2 jaars swap: EUSA2 Index Bloomberg ticker 10 jaars swap: EUSA10 Index
Staatspreads: De spread van de 10 jaars staatsobligatie van de verschillende landen staat genoteerd ten opzichte van de Duitse 10 jaars staatsobligatie. De Duitse staatobligatie wordt gezien als de benchmark voor Europese staatsobligaties. De tickers van de afzonderlijke 10 jaars staatsobligaties, uitgegeven door het desbetreffende land, staan hieronder weergegeven.
Bloomberg ticker Duitsland: GBDR10 Index Bloomberg ticker Frankrijk: GFRN10 Index Bloomberg ticker Griekenland: GGGB10YR Index Bloomberg ticker Italië: GBTPGR10 Index Bloomberg ticker Nederland: GNTH10YR Index Bloomberg ticker Verenigd Koninkrijk: GUKG10 Index
Yield spread EU en VS (10jr – 2jr): Yield spread is het verschil in effectief rendement tussen langlopend en kortlopend schuldpapier. Het is een indicator voor de steilheid van de yield curve. De 10-jaars – 2 jaars spread is een van de meest gebruikte manieren om de spread weer te geven.
Bloomberg ticker 2 jaar EU: GECU2YR Index Bloomberg ticker 10 jaar EU: GECU10YR Index
Bloomberg ticker 2 jaar VS: USGG2YR Index Bloomberg ticker 10 jaar VS: USGG10YR Index Yield curve: De yieldcurve is een grafische weergave van de relatie tussen de (gemiddelde) looptijd en het rendement van rentedragende waardepapieren uit dezelfde risicocategorie. De 10-jaars obligatie is het toonaangevende rendement voor lange looptijden. De meest gebruikte yieldcurve is de curve voor staatsobligaties. Dit onderzoeksrapport is samengesteld door Theodoor Gilissen Bankiers N.V. (hierna: Theodoor Gilissen). De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Theodoor Gilissen betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Theodoor Gilissen niet instaan. Theodoor Gilissen geeft geen garantie of verklaring omtrent genoemde juistheid en volledigheid, noch uitdrukkelijk noch stilzwijgend. Theodoor Gilissen aanvaardt dan ook geen aansprakelijkheid voor schade die het gevolg is van de onjuistheid en/of onvolledigheid van bedoelde informatie. Dit rapport dient niet te worden opgevat als een aanbod om waardepapieren te verkopen, noch als een uitnodiging tot aankoop ervan. De adviezen en aanbevelingen in dit rapport zijn generiek van aard en houden derhalve geen rekening met de specifieke beleggingsdoelstellingen, de persoonlijke financiële situatie en persoonlijke behoeftes van de ontvanger. De ontvanger mag de adviezen en aanbevelingen uit het rapport dan ook niet aanmerken als een persoonlijk advies: de ontvanger moet zijn of haar eigen adviseur raadplegen om te overleggen of het effect dat in dit rapport aan bod komt, voor hem of haar een passende investering is en of de adviezen en aanbevelingen in het rapport in overeenstemming zijn met zijn of haar doelrisicoprofiel. Theodoor Gilissen, haar directie en haar medewerkers kunnen posities hebben in waardepapieren of gerelateerde effecten. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Opinies, feiten en meningen in dit rapport kunnen zonder nadere aankondiging worden gewijzigd. De verspreiding van dit rapport in andere jurisdicties dan in Nederland is mogelijk aan restricties onderhevig en de ontvanger van dit rapport dient zichzelf te informeren over eventuele restricties. Theodoor Gilissen verbiedt nadrukkelijk het herverspreiden van dit rapport via internet of op een andere manier en aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor de acties van derde partijen op dit gebied. Het auteursrecht van deze publicatie berust bij Theodoor Gilissen. De ontvanger van dit rapport is gebonden aan de restricties zoals vermeld staan in deze disclaimer. Dit is een samenvatting van de uitgebreide disclaimer. Voor de volledige tekst verwijzen wij u naar www.gilissen.nl.