Duurzaam realiseren Programmabegroting 2016
Gemeente Vianen 3 november 2015
Programmabegroting 2016
2
Inhoud Inleiding ................................................................................................................................................... 5 Deel 1 Programmaplan............................................................................................................................ 9 0.
Duurzaam investeren ............................................................................................................... 10
1.
Dienstverlenend ....................................................................................................................... 14
2.
Stimulerend .............................................................................................................................. 19
3.
Leefbaar .................................................................................................................................... 28
4.
Groeiend ................................................................................................................................... 34
5.
Politiek en bestuur.................................................................................................................... 42
6.
Algemene dekkingsmiddelen, onvoorzien en lokale heffingen ............................................... 46
Budgetautorisatie .................................................................................................................................. 52 Deel 2 Paragrafen Begroting 2016 ........................................................................................................ 54 A.
Weerstandsvermogen en risicobeheersing .............................................................................. 55
B.
Onderhoud kapitaalgoederen .................................................................................................. 69
C.
Financiering .............................................................................................................................. 76
D.
Bedrijfsvoering.......................................................................................................................... 81
E.
Verbonden partijen .................................................................................................................. 83
F.
Grondbeleid ............................................................................................................................ 106
G.
Lokale heffingen ..................................................................................................................... 110
Vaststellingsbesluit .............................................................................................................................. 121 Deel 3 Bijlagen ..................................................................................................................................... 123 Bijlage 1. Meerjarenbegroting 2016-2019 .......................................................................................... 124 Bijlage 2. Belastingscenario 2016-2019............................................................................................... 125 Bijlage 3. Bestedingsplan 2016-2019 .................................................................................................. 126 Bijlage 4. Overzicht programma’s en producten 2016-2019 .............................................................. 135 Bijlage 5. Kapitaallasten per programma ............................................................................................ 138 Bijlage 6. Overzicht reserves en voorzieningen 2016-2019 ................................................................ 140 Bijlage 7 Meerjarig overzicht incidentele baten en lasten .................................................................. 145
Programmabegroting 2016
3
Programmabegroting 2016
4
Inleiding Aan de gemeenteraad, ‘Duurzaam realiseren’ Van duurzaam investeren naar duurzaam realiseren, dat is de kern van deze programmabegroting 2016. Aan de inhoud van deze begroting heeft uw raad krachtig sturing gegeven tijdens de behandeling van de kadernota Duurzaam investeren op 7 juli 2015. Eén van de doelstellingen uit het coalitieakkoord “Heldere hoofdlijnen op weg naar de toekomst” is actief een bijdrage leveren aan meer dualisme tussen college en raad. De totstandkoming en de inhoud van de tweede begroting in deze collegeperiode is daar een mooi voorbeeld van. Met een op één stem na raadsbreed aangenomen amendement met heldere keuzes heeft u ons de richting gewezen voor de uitwerking daarvan in deze begroting. Deze begroting is ambitieus en toekomstgericht. Een investeringsprogramma van € 7.000.000 verdeeld over 6 deelgebieden is onderdeel van deze begroting. Afzonderlijk in deze begroting opgenomen als programma 0. Met de voorgestelde investeringen scheppen we de voorwaarden om het coalitieakkoord voor een belangrijk deel uit te voeren. Een gezamenlijke doelstelling geïnspireerd door de door uw raad vastgestelde Toekomstvisie Vianen 2025. Ook deze begroting kent weer een sluitend meerjarenperspectief. En dat is in deze tijd niet vanzelfsprekend. Hoewel het consumentenvertrouwen toeneemt en we weer een gezonde economische groei zien, hebben wij te maken met een korting op het gemeentefonds die ombuigingen nodig maakt. Bovendien blijft de uitgavenontwikkeling binnen het sociaal domein een onzekere factor. Een gezonde economie is randvoorwaarde voor een gezonde gemeenschap, een gezonde gemeente én een gezonde gemeentebegroting. Daarom investeren we in de economische infrastructuur. Dat doen we niet alleen voor vandaag en morgen maar ook voor over 10 tot 20 jaar. Zodat onze kinderen er ook nog de vruchten van kunnen plukken. Niet alleen de investeringen in milieu moeten duurzaam zijn. Dit geldt voor alles wat we doen. Daarom zetten we voor wat betreft de zorg in op preventie en het bevorderen van zelfredzaamheid. Vaak in kleine stapjes en af en toe in een grote stap. Uw raad heeft meegegeven duurzaamheid als afzonderlijk aandachtsveld uit te werken. Net als voor de andere deelgebieden hebben we in een apart raadsvoorstel onze beleidsvoornemens gelijktijdig met de begroting uitgewerkt. Zo kunnen we na het vaststellen van de begroting direct en resultaatgericht aan de slag met de uitvoering! Inwoners en bedrijven staan centraal in ons denken en doen. In deze begroting is meer ruimte gemaakt om aan te haken bij particuliere initiatieven. Naar aanleiding van de motie van D’66 is er ruimte gemaakt voor een fonds waarmee startende ondernemers een duwtje in de rug krijgen. Daarnaast blijven we investeren in een dienstverlening en organisatie die past bij de wensen en behoeften van onze inwoners en ondernemers. Prettig wonen en werken in de stad Vianen en de dorpen Everdingen, Hagestein en Zijderveld. Dat is een belangrijke doelstelling uit de Toekomstvisie Vianen2025. Met deze begroting investeren we in de leefbaarheid van stad en dorpen. En we maken extra geld vrij om het groene en historische karakter van Vianen te versterken.
Programmabegroting 2016
5
Wat is de meest duurzame toekomst voor de Viaanse gemeenschap? Wel of niet samen? Die vraag vormde de afgelopen twee jaar een belangrijk onderdeel van de politieke agenda. Het antwoord op die vraag is aan u. Wat het ook wordt wij blijven deze raadsperiode werken aan een krachtige gemeente Vianen! Financiële samenvatting In de kadernota 2016 hebben wij u een sluitende meerjarenraming gepresenteerd. In deze begroting is ons dat ook gelukt, waardoor wij u een sluitende begroting kunnen voorleggen Ondanks een lagere algemene uitkering uit het gemeentefonds en een verlaging van de rente grondexploitatie van 4,5 naar 4% t.o.v. de Kadernota 2016 is het mogelijk om de indexering van de OZB, vanaf 2016 te verhogen met 1,75% in plaats van 2,5% zoals opgenomen in de begroting 2015. Dit is mede mogelijk geworden door het verlagen van de rente van 3 % naar 2 % over een gedeelte van de reserve voorlopige resultaten Industrieterrein. Basis voor de OZB is het CBS prijsindexcijfer voor de gezinsconsumptie met een voortschrijdend 3-jaars gemiddelde als basis te gebruiken. Voor 2016 gaat dan het gemiddelde over 2012-2014 gebruikt worden. Voor de dekking van de € 7 miljoen opgenomen in programma 0 worden de vrijvallende reserves en voorzieningen ingezet. Financieel meerjarenperspectief In deze begroting maken we onderscheid tussen de financiële gevolgen van de investeringsagenda en de financiële gevolgen die ontstaan door de huidige inzichten, zoals de vastgestelde programmabegroting, de bestuursrapportages, gemeentefonds en het bestedings- en dekkingsplan. Deze financiële gevolgen tezamen geven het meerjarenperspectief weer. 2016 + 54.692
2017 + 6.207
2018 + 34.853
2019 +65.192
Zie voor uitgebreidere toelichting bijlage 1.
Wat kost dit de inwoners? Voor 2016 worden de begraafrechten en de rioolrechten wegens 100% kostendekkendheid niet verhoogd. Voor de OZB wordt 1,75 % voorgesteld. Voor de afvalstoffenheffing wordt een verhoging van 2,46 % voorgesteld. In de paragraaf Lokale heffingen staan voor enkele huishoudens de daadwerkelijke effecten opgenomen, de wijzigingen voor de genoemde huishoudens lopen uiteen van een stijging met 1 % oplopend tot 3,3 %. Paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing In de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing zijn de risico’s opgenomen die te kwantificeren en van substantieel belang zijn. In de programma’s wordt verwezen naar de betreffende risico’s in de paragraaf weerstandsvermogen. Daarnaast zijn in de programma’s, onder operationele risico’s, die risico’s opgenomen die niet te kwantificeren zijn, maar die wel van invloed kunnen zijn op de doelstellingen van het programma. Deze risico’s worden uitgewerkt in het betreffende programma en komen niet terug in de paragraaf weerstandsvermogen.
Programmabegroting 2016
6
Planning en behandelwijze Datum Onderwerp 9 oktober 2015 Digitaal beschikbaar stellen programmabegroting 2016 aan raadsleden 20 oktober 2015 Stellen van schriftelijke vragen 27 oktober 2015 Beantwoording van schriftelijke vragen 3 november 2015 Raadsvergadering Leeswijzer De programmabegroting bestaat uit zeven programma’s: Duurzaam investeren, Dienstverlenend, Stimulerend, Leefbaar, Groeiend, Politiek en Bestuur en Algemene dekkingsmiddelen. Elk programma is onderverdeeld in een omschrijving van het programma, een aantal relevante ontwikkelingen in relatie tot de kern van het programma, wat willen wij bereiken en wat gaan wij daarvoor doen en wanneer is het gerealiseerd. Per programma zijn er een aantal indicatoren benoemd, wordt er inzicht gegeven in de kosten en risico’s. Ook zijn een aantal relevante beleidskaders benoemd. Deel twee van de programmabegroting bevat zeven verplichte paragrafen, achtereenvolgens: Weerstandsvermogen, Onderhoud kapitaalgoederen, Financiering, Bedrijfsvoering, Verbonden partijen, Grondbeleid, en Lokale heffingen. Elke paragraaf behandelt een thema dat een dwarsdoorsnede geeft van de programma’s. De bijlagen zijn in het derde deel van de programmabegroting opgenomen. Aan u wordt voorgesteld om: -
-
In te stemmen met het doen van € 7.000.000 aan extra investeringen zoals opgenomen in programma 0 van deze programmabegroting. De extra investeringen tot een bedrag van € 6.807.000 te dekken door te beschikken over de Algemene Bedrijfsreserve conform de herschikking van de reserves en voorzieningen zoals uitgewerkt in bijlage 6 van deze programmabegroting De programmabegroting 2016 vast te stellen.
Het bovenstaande verschil tussen € 7.000.000 investering en € 6.807.000 dekking hiervan uit de Algemene Bedrijfsreserve , wordt toegelicht in programma O, onder het kopje maatschappelijk nut/economisch nut. Het college van burgemeester en wethouders van Vianen,
de secretaris, W. (Wabe) Wieringa
Programmabegroting 2016
de burgemeester, W.G. (Wim) Groeneweg
7
Programmabegroting 2016
8
Deel 1 Programmaplan In het eerste deel van de programmabegroting beschrijven we de zeven programma’s: Duurzaam investeren, Dienstverlenend, Stimulerend, Leefbaar, Groeiend, Politiek en bestuur en Algemene dekkingsmiddelen, onvoorzien en lokale heffingen.
Programmabegroting 2016
9
0.
Duurzaam investeren
‘Duurzaam investeren’ is het programma waarbinnen in de periode 2016 -2018 een bedrag van € 7.000.000 geïnvesteerd wordt om de ambities uit de Toekomstvisie Vianen 2025 te realiseren. Deze investeringen komen bovenop de investeringen die we binnen de reguliere programma’s in deze begroting doen. Het inrichten van een apart programma voor de extra investeringen biedt de mogelijkheid om deze specifiek te monitoren en bij te sturen als dat nodig is. Het programma kent zes deelgebieden: • • • • • •
Centrum Bedrijventerrein Landelijk gebied Sociaal domein Duurzaamheid Impulsinvesteringen
Tijdens de behandeling van de kadernota is een amendement aangenomen waarin per deelgebied projecten zijn benoemd die in ieder geval in programma 0 een plaats moeten krijgen. De praktische vertaling van dit amendement heeft op een aantal onderdelen geleid tot een andere invulling. Zo is het realiseren van de parelroutes ondergebracht bij het deelgebied landelijk gebied en wordt de investering in een fonds huisvesting sociaal-culturele organisaties ten laste gebracht van het deelgebied sociaal domein. Deze waren in het amendement ondergebracht bij het deelgebied impulsinvesteringen. Het deel gebied impulsinvesteringen wordt nu in ingezet voor investeringen in de versterking van de bedrijfsvoering voor een bedrag van € 890.000 In het deelgebied centrum wordt € 2.2750.000 geïnvesteerd. Dit bedrag komt bovenop € 200.000 van een voorbereidingskrediet voor de Voorstraat en € 500.000 voor de randweg Buitenstad die al gepland waren. Het totale investeringsbedrag binnen deelgebied centrum komt daarmee op € 2.975.000. Uw raad heeft besloten dat de precieze verdeling van de middelen over projecten en activiteiten naar aanleiding van een apart raadsvoorstel en raadsbesluit definitief vastgelegd wordt. Dit gebeurt in december 2015. Het benoemen van indicatoren en het meten van de resultaten van programma 0 krijgt uitwerking nadat definitieve projecten en activiteiten door uw raad zijn geaccordeerd.
Het programma Duurzaam investeren heeft als doel een duurzame impuls te geven aan: Centrum • Een leefbaar en vitaal stadshart. • De belevingswaarde van het centrum vergroten, nieuw publiek en meer toeristen aantrekken. • Behouden, versterken en beter benutten van monumenten. Bedrijventerreinen • Infrastructuur en bedrijfsleven versterken. • Huidige werkgelegenheid behouden en extra werkgelegenheid creëren. Landelijk gebied • Behouden en versterken van de bijzondere landschappelijke en cultuurhistorische Programmabegroting 2016
10
• •
omgeving. Leefbare en vitale dorpen. Meer toeristen aantrekken.
Sociaal domein • Effectiever en efficiënter inrichten van zorg. • Ondersteuning dichtbij, samen met inwoners. • Zelfredzaamheid bevorderen. Duurzaamheid • Verduurzamen Viaanse energiehuishouding. • Verduurzamen gemeentelijk vastgoed. • Waarborgen groene, klimaatbestendige, veilige en schone leefomgevingen. • Stimuleren van duurzamer vervoer. Impulsinvesteringen • Huisvestingsfonds sociaal culturele verenigingen (aandachtsgebied Sociaal domein). • Ontwikkelen parelroutes (aandachtsgebied Landelijk gebied). Ontwikkelingen Algemeen De vele veranderingen in de maatschappij op economisch, politiek, sociaal en demografisch niveau, zorgen ervoor dat de gemeente Vianen zich continu blijft aanpassen en ontwikkelen. Met het oog op een toekomstbestendig Vianen is een krachtig profiel gekozen: water, groen en historie in het hart van Nederland. De komende jaren versterken we dit profiel verder met gerichte investeringen binnen de volgende beleidsthema’s: • Economie • Toerisme • Wonen • Vitaliteit en dynamiek • Historische en landschappelijke waarden Overheidsparticipatie De gemeente Vianen investeert in haar toekomst. De Toekomstvisie Vianen 2025 is hiervoor de leidraad. Belangrijk uitgangspunt bij deze investeringen is dat bij voorkeur wordt aangehaakt bij toekomstgerichte maatschappelijk initiatieven. Niet inwoners en bedrijven doen mee met de gemeente. De gemeente doet mee met inwoners en bedrijven. Cofinanciering In het verlengde van overheidsparticipatie geldt dat de gemeente waar mogelijk niet alleen investeert maar financieel participeert. Financiën verdeling per aandachtsgebied De verdeling van investeringsbedragen per deelgebied is in onderstaande tabel weergegeven. Met het accorderen van de uitgewerkte voorstellen in december 2015 worden de bedragen per deelgebied definitief vastgesteld. Daarna kan binnen programma 0 tussen de schotten niet geschoven worden. Binnen de afzonderlijke schotten is dat wel mogelijk. Het investeringsbedrag wordt als volgt verdeeld.
Programmabegroting 2016
11
Naam Centrum (aanvullend op al geplande 700.000) Bedrijventerreinen Landelijk gebied Sociaal domein Duurzaamheid Impulsinvesteringen (bedrijfsvoering) Totaal
Bedrag 2.275.000 650.000 1.345.000 1.390.000 450.000 890.000 7.000.000
Financiële gevolgen investeringsagenda We hebben gezocht naar dekking van de mogelijke toekomstige investeringen door te kijken naar de bestaande reserves en voorzieningen. Zo hebben we op basis van de begroting 2015 met de accountant gekeken naar het verplicht in stand houden van reserves en voorzieningen. We stellen het volgende voor: • De Algemene reserve vaststellen op € 10 miljoen en daar geen rente aan toe te rekenen. Dit bedrag hebben we berekend op basis van het landelijk gemiddelde1. • Een nieuwe vrij besteedbare reserve (gevoed door vervallen reserves en voorzieningen, zoals de Reserve Eneco, SVN en de Onderhoudsvoorzieningen ) in het leven roepen, Algemene Bedrijfsreserve, inclusief 3 % rente toerekening. Die we kunnen gebruiken als eventuele buffer voor de Reserve open einde regelingen, Reserve risico’s beheerprogramma’s, bedrijfsresultaten en mogelijk voor zaken, bijvoorbeeld eenmalige wensen, in verband met toekomstige ontwikkelingen. • Het in stand houden van de Algemene reserve grondexploitatie (die momenteel matig is). • Het in stand houden van de Reserve industrieterrein • Het in stand houden van de Reserve risico’s beheerprogramma’s, minimaal € 1 miljoen groot (geen afzonderlijke voorzieningen meer) • Het in stand houden van de Reserve open einde regelingen/sociaal domein, minimaal € 1 miljoen groot Samenvattend Reserves De reserve Eneco en de reserve Volkshuisvesting, samen goed voor bijna € 8 miljoen kunnen vrijvallen. Van die € 8 miljoen kunnen we circa € 3 miljoen gebruiken om de Algemene reserve op € 10 miljoen te stellen. Er valt dan ongeveer € 5 miljoen aan reserves vrij. Voorzieningen Bij de voorzieningen blijven een aantal verplichte voorzieningen, zoals Voorzieningen voor wethouders, in stand. Vooral de Onderhoudsvoorzieningen kunnen vrijvallen. Uitgangspunt voor het vrijvallen van deze voorzieningen is dat het beschikbare geld in de begroting het budget voor onderhoud is. Er valt circa € 7 miljoen vrij. Wij vinden het financieel verantwoord om maximaal € 7 miljoen in te zetten om de ambities uit te Toekomstvisie te realiseren. We hebben dit uitgewerkt in bijlage 7. Maatschappelijk nut/economisch nut De investeringen in het kader van “Duurzaam investeren” zijn investeringen met maatschappelijk nut volgens het Besluit Begroting en verantwoording (BBV). Dat betekent dat deze investeringen in één keer afgeschreven (gedekt) kunnen worden door te beschikken over de Algemene Bedrijfsreserve. De investering van € 193.000 in zonnepanelen (onderdeel van Duurzaamheid) is een investering met economisch nut omdat hier inkomsten uit energieopbrengsten tegenover staan. Dat betekent dat 1
Bron databank jaarrekeningen 2013 Nederland van Deloitte voor gemeenten van 10-20.000 inwoners.
Programmabegroting 2016
12
deze investering niet uit de reserves gedekt mag worden, maar dat deze investering geactiveerd wordt. Activeren van deze investering levert structurele kapitaallasten op in de begroting. Deze kapitaallasten worden gedekt door de energieopbrengst uit de zonnepanelen zodat deze investering per saldo budgettair neutraal verloopt in de begroting. Per saldo wordt wel € 7 miljoen geïnvesteerd, maar dit wordt voor € 6.807.000 gedekt uit de Algemene Bedrijfsreserve .
Programmabegroting 2016
13
1.
Dienstverlenend
Centraal in ons denken en handelen staat een goede dienstverlening aan alle inwoners, ondernemers en instellingen. We staan voor een eenvoudige en efficiënte dienstverlening. Onze gemeente streeft naar een maximale klanttevredenheid. ‘Vriendelijk, duidelijk en snel’ zijn hierbij de kernwoorden. Het programma Dienstverlenend omvat activiteiten die de kwaliteit van onze individuele dienstverlening vergroten. Het gaat over de kwaliteit van de klantrelatie, de doorlooptijd van de levering van een dienst, het halen van wettelijke termijnen en de manier waarop de gemeente communiceert met inwoners, bedrijven en instellingen.
Het programma Dienstverlenend heeft de volgende doelen: 1.1 De inwoner staat centraal. 1.2 Digitalisering van producten en diensten. 1.3 Dienstverlening op maat.
Ontwikkelingen Er zijn verschillende ontwikkelingen gaande waar de gemeente mee te maken heeft of krijgt, en waar de gemeente in de toekomst op wil en soms zelfs moet anticiperen. De belangrijkste ontwikkelingen zijn: Digitalisering en kanaalsturing van de dienstverlening De landelijke overheid stimuleert overheden om hun dienstverlening zo veel mogelijk te digitaliseren. De landelijke ambitie is om in 2020 een groot deel van de diensten voor inwoners alleen nog digitaal af te handelen. Uitgangspunt is ‘digitaal, tenzij…’. Om vergaande digitalisering te realiseren, stelt landelijke wetgeving steeds meer vast welke diensten we alleen nog digitaal leveren. Voor inwoners, organisaties en instellingen die geen gebruik maken van internet blijft er altijd een vangnet in de vorm van bijvoorbeeld specifieke fysieke dienstverlening. Informatiedeling en privacy Om effectievere en goedkopere integrale dienstverlening te leveren, delen overheidsorganisaties hun informatie steeds beter. Het moet daarbij voor inwoners, ondernemers en instellingen helder zijn wat de overheid wel en niet met informatie doet. Hierbij helpt het afwegingskader voor informatie-uitwisseling tussen overheidsorganisaties en met derden, zodat organisaties en medewerkers straks niet langer verschillende grenzen leggen. Belangrijk voor alle overheden is om het vertrouwen van inwoners in de digitale dienstverlening te behouden. De gemeente als toegangspoort voor de hele overheid Via een digitale overheidspoort kunnen inwoners, organisaties en instellingen hun ‘standaard’ dienstverlening (eenvoudige producten) eenvoudig regelen, monitoren en hun eigen gegevens beheren. Bij veel digitale dienstverlening maakt het de inwoners niet uit welk onderdeel van de overheid het regelt. Als het maar in orde komt. Dit betekent dat in 2020 alle digitale dienstverlening van overheden via de centrale overheidspoort loopt. Om een einde te maken aan de overdaad aan digitale loketten en -postbussen maken ook semi-overheden (zorg, woningbouwcorporaties et cetera) en commerciële dienstverleners (gericht op verzekering, pensioen, telefoon, internet, energie) gebruik van deze digitale poort. Inwoners zijn zelf verantwoordelijk voor de juistheid van hun gegevens en kunnen hier binnen vastgestelde kaders zelf mutaties in doorvoeren. Inwoners bepalen ook zelf wie die gegevens mag gebruiken.
Programmabegroting 2016
14
Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen? De afgelopen jaren hebben we bij de gemeente Vianen belangrijke resultaten geboekt in onze externe dienstverlening. Denk aan de ontwikkeling van het Klant Contact Centrum (KCC), het dienstverleningsconcept ‘op afspraak werken’, de toptakenwebsite en de groei in de digitale dienstverlening. Onze inwoners merken hier uiteindelijk de positieve effecten van. De gemeente Vianen wil de basis op orde hebben om sneller te kunnen vernieuwen en zo continu vraag en aanbod op elkaar af te kunnen stemmen. Door onze focus op innovatie te leggen, spelen we proactief in op ontwikkelingen en behoeften van inwoners. Bij innovatie gaat het om het hele proces van externe klant tot de interne bedrijfsvoering. Zo ontstaat er een beter aanbod voor de inwoners. Belangrijk hierin is de keuze van het communicatiekanaal, de prijs, de vorm, kwaliteit en klantgerichtheid. 1.1 De inwoner staat centraal We willen proactief inspelen op ontwikkelingen en behoeften van onze inwoners. Vanuit de gedachte dat elke stap die we doen van toegevoegde waarde is, zorgen we dat we continu onze producten en diensten verbeteren en monitoren. Wat gaan we daarvoor doen: • Meten wat onze inwoners van onze dienstverlening vinden. • Meten en verbeteren van de efficiency van dienstverleningsprocessen volgens de logica van de afnemers. • Onze cultuurwaarden uitdragen in ons contact met de inwoners. Door te denken in mogelijkheden en oplossingen. Vraagverheldering en stimulering van zelfredzaamheid en ondernemerschap staan hierbij centraal (in plaats van ‘u vraagt, wij draaien’). • Organisatiebreed toepassen van de vastgestelde servicenormen en deze uitbreiden waar nodig (bijvoorbeeld voor social media). • Via onze toptakenwebsite het zoekgedrag van de bezoekers monitoren zodat we onze website kunnen aanpassen aan hun behoeften. 1.2 Digitalisering van producten en diensten Waar het kan, digitaliseren we het contact. Persoonlijk contact blijft bestaan in specifieke gevallen: • In het kader van veiligheid (bijvoorbeeld het ophalen of thuisbezorgen van een paspoort). • Wanneer het gaat om een gecompliceerde hulpvraag. • Wanneer mensen te weinig digivaardig zijn om hun zaken digitaal te regelen. Digitalisering van processen is ook nodig voor de dienstverlening op maat, zodat we ook op locatie vragen meteen kunnen oplossen. Deze aanpak staat of valt met de faciliteiten die vanuit bedrijfsvoering onder andere voor het zaaksysteem en de website beschikbaar zijn. Om de inwoner goed te bedienen en kwaliteit te leveren, zetten we zaakgericht werken en de website in als hulpmiddelen. Bovendien centraliseren en digitaliseren we informatie in een kennisbank voor intern gebruik. Wat gaan we daarvoor doen: • Doorontwikkeling van de toptakenwebsite. • Doorontwikkeling van de mogelijkheden en informatie in de kennisbank. • Verbeteren van processen en deze digitaliseren in het zaaksysteem. • Verbeteren digivaardigheid onder bewoners in samenwerking met Stichting Welzijn Vianen en de Bibliotheek. 1.3 Dienstverlening op maat De uitdaging is om het huidige niveau van goede dienstverlening (volgens Klanttevredenheidsonderzoek 2015, cijfer 8,4) te handhaven en tegelijkertijd efficiënter uit te voeren. We willen de dienstverlening efficiënter maken, zonder dat dit ten koste gaat van de Programmabegroting 2016
15
kwaliteit. Uitgangspunt blijft dat inwoners in contact komen met de gemeente via het communicatiekanaal van hun keuze (en daar ook een reactie krijgen): e-mail, internet, post, telefoon of persoonlijk via de balie. Met het digitaal loket heeft de inwoner de mogelijkheid om 24 uur per dag producten of diensten van de gemeente af te nemen. Mede hierdoor ontstaat er meer ruimte bij de vakspecialisten om tijd en aandacht te besteden aan de complexere aanvragen. Wij willen dat dienstverlening zoveel mogelijk plaatsvindt via het communicatiekanaal dat voor alle partijen het meest efficiënt is: 'kanaalsturing'. Wat gaan we daarvoor doen: • Persoonlijke dienstverlening, bestaande uit: o Lichte ondersteuning waar het kan, intensieve ondersteuning waar het moet. Dit zetten we alleen in als dit toegevoegde waarde heeft voor inwoner en gemeente. o Persoonlijke dienstverlening dichtbij inwoners organiseren (in wijken en aan keukentafel) zodat we proactief maatwerk kunnen leveren. Dit doen we met digitale ondersteuning zodat we vragen ‘op locatie’ kunnen oplossen. • Proactief communiceren per communicatiekanaal. Dit vraagt een brede aanpak; de medewerkers van het KCC krijgen een belangrijke rol in het signaleren en doorvoeren van verbeteringen in de (front- en backoffice) processen. De inwoner ervaart een duidelijker, op zijn of haar verwachting afgestemd, en sneller verlopend proces. Denk hierbij onder andere aan snellere doorlooptijden en duidelijkere informatie. Door proactieve communicatie en signaleren van klantvragen willen we vragen vóór zijn en onnodig belverkeer en baliebezoek voorkomen voor de inwoners. Prestatie-indicatoren Naam Tevredenheid van inwoners, organisaties en instellingen % digitale transacties t.o.v. baliebezoek
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Realisatie 7
Realisatie 8
Begroot 8
Begroot 8
Begroot 8,5
Begroot 8,5
Begroot 8,5
n.v.t.
n.v.t.
Norm jaar
40%
50%
60%
65%
Risico’s en maatregelen Weerstandsvermogen Voor dit programma zijn in de paragraaf weerstandsvermogen de volgende risico’s opgenomen: • Niet van toepassing Operationele risico’s Voor dit programma gelden de volgende operationele risico’s: •
Inbreuk persoonsgegevens Elektronische dienstverlening kan slachtoffer worden van hackers en externe bedrijven. Hoewel beveiliging van gegevens een belangrijke prioriteit heeft bij de gemeente, blijft het risico bestaan dat gegevens in de openbaarheid komen. Het risico is dat we het vertrouwen van inwoners verliezen. Beheersmaatregelen: we hebben een beveiligingsplan opgesteld om het gevolg op de werkvloer tot een minimum te beperken. Daarnaast past dit risico in het bredere kader van het risico informatieveiligheid. De uitwerking van het risico informatieveiligheid vindt u in de paragraaf weerstandsvermogen. Binnen de paragraaf wordt het risico uitgewerkt bij het onderdeel programma 5 Politiek & Bestuur.
Programmabegroting 2016
16
•
Toegankelijkheid gebruik DigiD Maatregelen vanuit de overheid om bijvoorbeeld sms te koppelen aan DigiD kan ertoe leiden dat mensen door deze extra handeling afhaken. Zij doen dan niet digitaal hun aanvraag maar willen fysiek langskomen. Beheersmaatregelen: baliebezoek gebeurt op afspraak.
•
Integriteit De dienstverlening heeft te maken met kassaopmaak, identiteitsdocumenten en persoonsgegevens. Dit zijn fraudegevoelige processen. Beheersmaatregelen: functiescheiding en het vier-ogenprincipe toepassen bij geldhandelingen. Daarnaast past dit risico in het bredere kader van het fraude risico. De uitwerking van het fraude risico vindt u in de paragraaf weerstandsvermogen. Binnen de paragraaf wordt het risico uitgewerkt bij het onderdeel programma 6 Algemene dekkingsmiddelen.
•
Informatie op locatie De gemeente Vianen biedt ook op andere locaties diensten aan zodat inwoners zaken met ons kunnen doen. Medewerkers gaan dan bijvoorbeeld met een tablet op pad. Het risico is dat deze middelen in verkeerde handen terecht komen en de informatie misbruikt wordt. Beheersmaatregelen: Dit risico past in het bredere kader van het risico informatieveiligheid. . De uitwerking van het risico informatieveiligheid vindt u in de paragraaf weerstandsvermogen. Binnen de paragraaf wordt het risico uitgewerkt bij het onderdeel programma 5 Politiek & Bestuur.
Relevante beleidskaders ten aanzien van indicatoren Niet van toepassing. Overige relevante beleidskaders • Startnotitie Dienstverlening
2009
Wat mag het kosten? 2016 nr. 003.00 003.01 003.02 003.03 003.04 003.05 110.01 610.00 820.02
product persoonsdocumenten reisdocumenten rijbewijzen burgelijke stand gba naturalisatie drank/horeca bijstandverlening vergunningen Subtotaal Bestedingsplan Totaal
Programmabegroting 2016
Lasten
Baten 60.462 221.605 82.628 112.950 451.916 30.087 53.525 3.779.376 889.737 5.682.286 0 5.682.286
Saldo 10.715 230.673 82.044 26.882 15.914 14.171 2.122 2.472.533 671.471 3.526.525 0 3.526.525
49.747 -9.068 584 86.068 436.002 15.916 51.403 1.306.843 218.266 2.155.761 0 2.155.761
17
Lasten en baten programma "Dienstverlenend"
Werkelijk 2014
Begroting 2016
2015
2017
2018
2019
Lasten - bestaand beleid
6.404.176
5.295.087 7.100
5.582.286 0
5.582.286 - 24.287
5.582.286 42.065
5.582.286 89.470
6.404.176
5.302.187
5.582.286
5.557.999
5.624.351
5.671.756
4.175.841
3.503.726
3.526.525
3.526.525
3.526.525
3.526.525
- bestedingsplan
Totaal lasten Baten - bestaand beleid
Totaal baten Saldo programma vóór bestemming Toevoeging reserves Onttrekking reserves Saldo programma ná bestemming
4.175.841 - 2.228.335 100.000 287.258 - 2.041.077
4.175.841 3.503.726 3.526.525 3.526.525 3.526.525 - 1.798.461 - 2.055.761 - 2.031.474 - 2.097.826 - 2.145.231 0 0
100.000 0
100.000 0
100.000 0
- 1.798.461 - 2.155.761 - 2.131.474 - 2.197.826 - 2.245.231
Toelichting belangrijkste verschillen ten opzichte van de programmabegroting 2015 Voordelen op product Niet van toepassing Nadelen op product Bijstandsverlening Structurele toevoeging aan de reserve Open einderegeling dient als dekking voor de hogere kosten van de nieuwe taken van het Sociaal domein. Vergunningen Op het product Vergunningen zijn circa 2100 uren extra geraamd. De uren nemen toe omdat er een verschuiving is geraamd van het product Handhaving en het project Zaaksysteem naar het product Vergunningen.
Programmabegroting 2016
100.000 0
Bedrag Bedrag -100.000
-175.760
18
2.
Stimulerend
De gemeente Vianen is verantwoordelijk voor de ondersteuning en zorg aan kinderen en volwassenen. Hiermee willen we realiseren dat iedereen, jong en oud, de ruimte en mogelijkheden krijgt om te participeren aan de samenleving. Hoe realiseren we dit? Door meer te investeren in preventie, goede toegang en ondersteuning en zorg. Deze drie pijlers willen we ook de komende jaren dichtbij de inwoners vormgeven. We gaan de komende jaren werken aan het bouwen van een participatiehuis waar inwoners terecht kunnen voor vragen rondom participatie, ondersteuning en zorg. Het programma Stimulerend omvat activiteiten gericht op het samen met inwoners leren, ontspannen en meedoen. Zo kunnen zij zelfstandig handelen en hun eigen verantwoordelijkheid nemen. Hierbij gaan we uit van de volgende principes: • Dichtbij: dagbesteding, tijdelijke opvang en diverse zorg/hulpverlening in de buurt. • Zichtbaar: centraal gelegen en uiterlijk herkenbaar. • Toegankelijk: onafhankelijke hulp, betaalbare voorzieningen. • Integraal: multifunctioneel, verbreding eerstelijnsondersteuning, innovatief, collectieve oplossingen, in nauwe samenwerking met inwoners, en integraal binnen gemeente. • Kwaliteit: training sociaalteamleden, juiste mensen aan het front, volwassen regisseurs met mandaat. • Toekomstgericht: demografische ontwikkelingen, maatschappelijke trends, aanpak pedagogisch klimaat (veilige school, veilige buurt, veilige stad!). Het programma Stimulerend heeft de volgende doelen: 2.1 Door het stimuleren van eigen kracht, zelfredzaamheid en het sociale netwerk een transformatie van de 2e, 1e naar de 0e lijn bereiken. 2.2 Niemand valt buiten de boot. 2.3 Meedoen door onder andere werk en als werk niet kan een andere vorm van (arbeidsmatige) dagbesteding. 2.4 Voorkomen van een onnodig beroep op een uitkering. 2.5 Ook inwoners met een laag inkomen kunnen meedoen. 2.6 Ieder kind op school. 2.7 Het stimuleren van gezond gedrag, onder andere door sportdeelname. 2.8 Het samenbrengen en uitbreiden van toeristische en recreatieve mogelijkheden in Vianen.
Ontwikkelingen Er zijn verschillende ontwikkelingen waar we als gemeente op willen en soms zelfs moeten anticiperen. Nu en in de toekomst. De belangrijkste ontwikkelingen zijn: De sociale zekerheid De sociale zekerheid blijft zich ontwikkelen. Dit is een groeiend proces. In 2016 merken we de nasleep van de recessie op de arbeidsmarkt nog steeds. Daarnaast verwachten we krimp van de beroepsbevolking en verdergaande digitalisering en robotisering. Als gemeente zetten we ons daarom in voor: • Goed aansluiten van onderwijs op de arbeidsmarkt. • Aan het werk helpen van mensen met een lichamelijke dan wel geestelijke beperking. • Een gezond economisch klimaat.
Programmabegroting 2016
19
Transformatie De aandacht ligt in 2016 op de transformatie van de Jeugdzorg, Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en participatie. Het transformatieproces is gericht op het realiseren van de stelselwijziging: snellere, betere, effectievere en integrale aanpak met daarbij aanbod dicht bij de inwoners. Deze verandering gaat gepaard met een andere manier van denken en handelen. De eigen kracht van de inwoners staat centraal. Er is een andere werkwijze en houding van professionals en inwoners noodzakelijk. 2016 staat in het teken van transformatie van processen. Hoe bereiken we transformatie? • Door ruimte te geven aan maatschappelijke initiatieven en deze te stimuleren. • Door inhoud, innovatie en preventie voorop te stellen. • Door ruimte te creëren om te leren en te experimenteren. Wat is daar voor nodig? • Integraal beleid. • Beleid vanuit de praktijk. • Andere financieringsvormen met meer ruimte voor nieuwe initiatieven. • Minder blauwdrukken en beheersen. • Meer samenwerken met het maatschappelijke middenveld. We hanteren daarbij de volgende aandachtspunten: • Opdrachtgeverschap • Netwerken • Beleidsevaluatie • Communicatie • Sociale innovatie-ketenregie-politieke monitoring: o Nieuwe verhoudingen tussen overheid en samenleving en tussen overheden onderling • Transformatie en financiën • Risicomanagement School en zorg: leren In het ondersteuningsplan van het Samenwerkingsverband Passend Onderwijs (Profi Pende) is een samenhang tussen zorg en onderwijs en het aanbod jeugdzorg van de gemeente vastgelegd. Vanaf 2015 is de gemeentelijke jeugdzorg de scholen ingebracht; elke school heeft een contactpersoon vanuit het gemeentelijke Sociaal Team. In 2016 intensiveren we de zorgstructuren van de school en de gemeente verder. De Staatssecretaris van Onderwijs heeft het Rijksbeleid voor Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) met een jaar verlengd tot uiterlijk 31 december 2016. Het gemeentelijke beleidsplan is daarom ook verlengd. In februari 2016 ontwikkelen we een nieuw beleidsplan dat gebaseerd is op de dan geldende richtlijnen van het ministerie. Het contact tussen de scholen en leerplichtambtenaren is intensiever geworden. Scholen schakelen de leerplichtambtenaren heel snel in wanneer zij constateren dat er sprake is van signaal- en probleemverzuim. Leerplichtambtenaren en het gemeentelijk Sociaal Team hebben direct contact en wisselen snel informatie uit. Voor jongeren die de school hebben verlaten en zich bij Werk en Inkomen Lekstroom (WIL) melden voor een uitkering is op regionaal niveau een Jongerenloket als pilot gestart. Dit loket begeleidt jongeren terug naar een vorm van scholing of opleiding. In 2016 loopt deze pilot door, gefinancierd uit ESF-gelden.
Programmabegroting 2016
20
Sport, cultuur en recreatie: ontspannen In het coalitieakkoord ‘Heldere hoofdlijnen op weg naar de toekomst’ 2014-2018 zet het College in op samenwerking tussen culturele en onderwijsinstanties (cultuur), de bevordering van recreatie en toerisme (recreatie, toerisme en evenementen), het behoud van een podiumfunctie in Vianen (cultuur) en de herinrichting van sportpark Blankensteijn (sport). Het sportbeleid ‘Met het oog op sport en Bewegen’ liep van 2009 t/m 2014. In 2015 is prioriteit gegeven is aan de herinrichting van sportpark Blankensteijn. Omdat de inhoud van het beleid nog actueel is hebben we in 2015 geen nieuw beleid ontwikkeld. Het huidige beleid zetten we grotendeels voort waarbij we onderzoeken of, en zo ja hoe, sportverenigingen een grotere maatschappelijke rol kunnen vervullen. Met dit proces zijn we gestart in 2015, wat leidt tot een beleidsstuk waarvan de basis bestaat uit ‘Met het oog op sport en Bewegen’, aangevuld met actualiteiten zoals de maatschappelijke rol van de sportvereniging. In 2009 is de kadernota Kunst en Cultuur opgesteld. Dit was een zeer uitgebreid beleid, wat liep tot 2012. We herijken het beleid in 2016, waarbij we inzetten op een kernachtig beleid waarbij we de huidige lijn voortzetten. Jeugd en Jongerenwerk Voor de uitvoering van het jeugd- en jongerenwerk hebben wij tot en met 2017 een overeenkomst met Jeugd-Punt. Binnen deze overeenkomst hebben we de pijlers; vindplaatsgericht werken, talentenontwikkeling en preventie en voorlichting. In 2016 intensiveren we de samenwerking met de stichting Welzijn Vianen (SWV). Ook maken we intern de keuze of jongerenwerk binnen jeugdpreventie of openbare orde valt. Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen? 2.1 Door het stimuleren van eigen kracht, zelfredzaamheid en het sociale netwerk willen we een transformatie van de 2e, 1e naar de 0e lijn (en zo kort mogelijke zorg) bereiken. • We realiseren ondersteuning en zorg die beter aansluit bij de persoonlijke behoefte. Dit vergroot de kans van slagen van de ingezette hulpvorm. En zorgt zo voor een goedkoper en efficiënter zorgsysteem. • Persoonlijke behoefte van de zorgvrager staat centraal, maatwerk zoals al eerder ingezet bij de kanteling van de WMO wordt doorgevoerd bij de hulpvragen. De ontwikkeling in 2016 en verder zit in de integrale benadering en oplossing van de hulpvraag • We stimuleren inwoners om meer gebruik te maken van hun eigen netwerk. We doen dit door een zorgaanbod dat de eigen kracht aanboort en zetten in op het varen op eigen kracht en het aanleren van vaardigheden. • We zetten in op het versterken van lokale algemene voorzieningen en de organisatie rondom vrijwilligers en mantelzorgers. Mede door het aangaan van regionale samenwerkingsverbanden is de inkoop efficiënter en goedkoper. Daarnaast is in 2015 ‘Vianen voor elkaar’ geïmplementeerd. In 2016 maakt dit een ontwikkeling door. • We zetten in op het versterken van lokale algemene voorzieningen en de organisatie rondom vrijwilligers en mantelzorgers. Hiervoor is in 2015 ‘Vianen voor elkaar’ geïmplementeerd. In 2016 maakt dit een ontwikkeling door. Mede door het aangaan van regionale samenwerkingsverbanden is de inkoop efficiënter en goedkoper • We gaan inwoners preventiever en integraler ondersteunen, o.a. door de inzet van het Sociaal Team. Wij zetten in op een integrale vraagverheldering (gekantelde gesprekken) en we benaderen de hulpvraag op een andere manier. Niet gericht op medicalisering en indicatiestelling, maar op maatwerkondersteuning vanuit de 0e en 1e lijn (laagdrempelige hulp, zorg en advies) en waar nodig op snel inzetten van tweedelijns expertise en zorg. Programmabegroting 2016
21
2.2 Niemand valt buiten de boot Wij pakken de problemen van inwoners in samenhang op. Het Sociaal Team werkt vanuit de aanpak één gezin, één plan, één regisseur. Door een brede vraagverheldering vanaf de start stemmen we de inzet van eventueel meerdere hulpverleners en andere betrokkenen direct op elkaar af. Er is één regisseur per gezin die de afstemming coördineert. De Wmo valt vanaf 2016 binnen het Sociaal Team. Dit versterkt de brede vraagverheldering. Afspraken met sociale partners bouwen we in 2016 uit. Hierbij is digitalisering belangrijk. Inwoners mogen verwachten dat hun gegevens in veilige handen zijn bij de gemeente. Hiervoor voeren we het informatieveiligheidsbeleid in 2016 uit. Voor meer details zie programma 5 Politiek en bestuur. Naast een integrale aanpak zetten we in op een overgang van school naar werk waarbij jongeren niet buiten de boot vallen. Met de komst van de Participatiewet per 1 januari 2015 en de overheveling van taken (persoonlijke begeleiding) van de Algemene Wet Bijzondere Ziektenkosten (AWBZ) naar de Wmo is de samenwerking tussen onderwijspartners en gemeenten essentieel veranderd. Dit geldt vooral voor jongeren die uitstromen uit het Praktijkonderwijs (PrO) en het Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO) richting de arbeidsmarkt of dagbesteding. De samenwerking tussen onderwijspartners en gemeenten ligt vast in een convenant en moet zorgen voor een goede aansluiting van onderwijs op arbeid dan wel op dagbesteding. 2.3 Participatie door werk Onze aanpak richt zich op participatie voor alle inwoners: regulier werk, een werkervaringsplaats, een tegenprestatie of een vrijwilligersbaan Er zijn afspraken gemaakt over het opnemen van Social Return on Investment (SROI) in aanbestedingen. Dit komt in alle opdrachten van de gemeente terug. We zetten in op het versterken van de eigen kracht, motivatie en verantwoordelijkheid van inwoners en werkgevers. Daarbij ondersteunen wij werkgevers bij het plaatsen van onze inwoners en het inrichten van werkervaringsplaatsen. In 2016 stelt de gemeente Vianen zich op als een platform van werk naar werk. We bedoelen hier werk in de breedste zin des woords. Dus ook: arbeidsmatige dagbesteding, vrijwilligerswerk, werkervaring, garantiebanen en stages. Binnen de Regio lekstroom participeert Vianen in de ontwikkeling van de ‘Visie Lekstroom werkt!’ Hierin staat dit uitgebreid beschreven. 2.4 Voorkomen van een onnodig beroep op een uitkering WIL heeft het programma Poort & Schouw ontwikkeld. Dit programma richt zich op het voorkomen van een onnodig beroep op een uitkering of voorziening. Door de inzet van de generalist vanuit WIL in het Sociaal Team Vianen wordt de aandacht voor arbeidsbemiddeling vergroot. 2.5 Ook inwoners met een laag inkomen kunnen naar vermogen meedoen We streven naar een effectieve schuldhulpverlening en een zo maximaal mogelijk gebruik van de minimaregelingen. We denken dit te bereiken door een actieve benadering van inwoners en een zo efficiënt en effectief mogelijk aanvraagproces. In 2015 hebben we geïnvesteerd in schuldhulpverlening dichtbij de inwoners. De stichting Schuldhulpmaatjes is actief, net als SWV De Wijkwinkel, in het geven van advies over schulden en belastingen. In 2016 bouwen we deze diensten integraal uit vanuit de gemeente, SWV De Wijkwinkel en de Schuldhulpmaatjes. Onder andere start er een budgetteringscursus. Ook investeren we in 2016 weer in het laten meedoen van jongeren die graag willen sporten. Een deel van de extra impuls armoedebestrijding gaat naar het Jeugdsportfonds.
Programmabegroting 2016
22
2.6 Ieder kind op school Met de scholen en het samenwerkingsverband Profi Pendi geven we met het gemeentelijk Sociaal Team invulling aan een aaneensluitende zorgstructuur. Scholen spelen een belangrijke rol in vroegsignalering en inzet op preventieve activiteiten. De interne begeleider van de school neemt in overleg met Profi Pendi onderwijskundige problemen op. Een lid van het Sociaal Team is contactpersoon binnen de scholen. Als we op school (andere) problemen bij leerlingen signaleren, hoort de contactpersoon van het Sociaal Team dit, zodat deze meteen actie kan ondernemen. In 2016 werken we de samenwerking tussen de zorgstructuren van de school en de gemeente (Sociaal Team) verder uit. Per jaar plaatsen de peuterspeelzalen in totaal ruim 44 kinderen in een VVE-traject. Het blijkt dat bij de screening door het consultatiebureau meer peuters voor VVE-activiteiten in aanmerking komen dan we kunnen plaatsen. De criteria voor de toelating tot een VVE-traject zijn aangescherpt om kinderen met de grootste noodzaak in elk geval VVE aan te bieden. 2.7 Het stimuleren van gezond gedrag, o.a. door sportdeelname door de jeugd De gemeente stimuleert de sportdeelname van de inwoners en dan voornamelijk de jeugd. De gemeente stelt subsidies voor jeugdleden beschikbaar, hanteert een gesubsidieerd huurtarief voor het gebruik van de sportaccommodaties en geeft Sportservice Provincie Utrecht de opdracht voor het uitvoeren van het sportstimuleringsprogramma. Dit programma betalen we vanuit de Rijksregeling 'brede impuls combinatiefunctionarissen’. Naast de aandacht voor jeugd in het sportstimuleringsprogramma, besteden wij in 2016 ook aandacht aan doelgroepen zoals ouderen, inwoners met overgewicht en kinderen met een beperking. Wij zetten vooral in op de uitbreiding van de sportieve mogelijkheden voor kinderen met een beperking. Hiervoor zoeken we de samenwerking met omliggende gemeente omdat deze voorzieningen veelal regionaal georganiseerd zijn. Waar mogelijk geven we sportverenigingen een rol in preventieve activiteiten binnen het sociaal domein. Hiermee voorkomen we een beroep op zwaardere zorg. In 2014 is het nieuwe sportcentrum Helsdingen in gebruik genomen. In 2016 gaan we de buitenruimte ontwikkelen als sportief en sociaal ontmoetingspunt voor de wijk. In samenwerking met maatschappelijke partners realiseren we o.a. sportvelden, bankjes en speeltoestellen. 2.8 Het samenbrengen en uitbreiden van toeristische en recreatieve mogelijkheden in Vianen Eind 2015 wordt het uitvoeringsprogramma van het in 2014 vastgestelde recreatie- en toerismebeleid vastgesteld. Dit voeren we in 2016 uit. Vanaf 2016 werken we jaarlijks met een themajaar. We starten in 2016 met het Brederodejaar. Initiatiefnemers en organisaties geven aan de hand van het thema hun evenementen en activiteiten vorm. Activiteiten vinden plaats van januari tot december 2016. Daarnaast is met twee andere ‘Brederodegemeenten’ een gezamenlijk boekje uitgegeven waarin we het verhaal van de Brederodes vertellen en er tegelijkertijd aandacht is voor de monumenten die zij hebben nagelaten. Activiteiten en evenementen vormen sowieso een belangrijk onderdeel van de recreatieve en toeristische mogelijkheden in Vianen. Om hier meer structuur aan te geven hebben we in 2015 het evenementenbeleid ontwikkeld. We onderzoeken nog de mogelijkheden om een (cultuur)podium voor Vianen te behouden. In 2016 zetten we in op de ontwikkeling van recreatieve wandel- en fietsroutes. In het kader van het Brederodejaar lanceren we de Brederodewandelroute. Deze voert langs belangrijke historische locaties in de binnenstad waar het verhaal van de Brederodes wordt verteld. Ook is een parelpuntenfietsroute ontwikkeld waar fietsers verschillende parelpunten aandoen. Ze krijgen hier extra informatie over de bijzondere locatie. Daarnaast ontwikkelen we, in samenwerking met lokale ondernemers, arrangementen waardoor bezoekers langer in Vianen verblijven.
Programmabegroting 2016
23
Prestatie-indicatoren Naam Meer benutten eigen kracht, voorliggende voorzieningen en normaliseren van problematiek: % van de contacten dat we direct afhandelen (informatie, advies, verwijzing naar JGZ) Meer benutten eigen kracht, voorliggende voorzieningen en normaliseren van problematiek: zoveel % van de aanmeldingen dat we na vraagverheldering afsluiten, omdat het gezin zelf verder kan. Goede kwaliteit en Zorg o.a. Gemiddelde looptijd per traject wordt korter
Goede kwaliteit en zorg, o.a. Bij 70% van de gezinnen is 80% van de doelen beoordeeld die bij aanvang gesteld zijn De tevredenheid van klanten is minimaal een 7 Voorkomen van een onnodig beroep op een uitkering Inzet WIL: Verlagen instroompercentage Minder armoede Inzet WIL: Verhogen bereik minimaregelingen binnen doelgroep Ieder kind naar school Terugdringen schoolverzuim Toeleiding vanuit het consultatiebureau bevorderen (VVE-aantal peuters) Participatie door werk Inzet WIL: - Aantal plaatsingen - Verhogen % uitstroom naar werk Subsidie op basis van aantal jeugdleden
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Realisatie n.v.t.
Realisatie n.v.t.
Begroot Normjaar
Begroot 55%
Begroot 60%
Begroot 65%
Begroot 70%
n.v.t.
n.v.t.
Normjaar
5%
7,5%
10%
12,5%
n.v.t.
n.v.t.
Normjaar
n.v.t.
n.v.t.
Normjaar
10% korter t.o.v. normjaar 80%
15% korter t.o.v. normjaar 85%
20% korter t.o.v. normjaar 90%
25% korter t.o.v. normjaar 95%
n.v.t
n.v.t.
Normjaar
7
7,5
7,5
7,5
33%
50%
49%
48%
45%
40%
35%
44%
Tot 1/7 32%
50%
55%
65%
65%
65%
44
44
44
44
44
44
44
n.v.t.
n.v.t.
1913
1933
1933
1933
1933
1933
1933
Naast deze prestatie-indicatoren, waarvoor we de gegevens uit onze eigen informatiesysteem halen, is er de landelijke monitor sociaal domein. De indicatoren hierin zijn vrij toegankelijk voor iedereen. Wij betrekken deze indicatoren bij onze beleidsanalyse en evaluatie en leggen ze naast de informatie die wij zelf registeren. Programmabegroting 2016
24
Risico’s en maatregelen Weerstandsvermogen Voor dit programma zijn in de paragraaf weerstandsvermogen de volgende risico’s opgenomen: • Decentralisaties • Leerlingenvervoer • Vluchtelingen toestroom Operationele risico’s Voor dit programma gelden de volgende operationele risico’s: • Niet van toepassing Relevante beleidskaders ten aanzien van indicatoren De Rijksbijdrage is afgestemd op de plaatsing van maximaal 44 peuters in VVE-activiteiten. Overige relevante beleidskaders • Beleidsplan Zorg voor Jeugd 2014 -2018. • Meerjarenbeleidsplan WIL en DVO. • Beleidsplan Wmo. • Nota Recreatie en Toerisme Wat mag het kosten? 2016 nr. 420.00 421.00 441.00 480.00 480.01 480.02 480.03 480.04 482.00 510.00 511.00 511.10 511.20 530.00 530.01 530.02 530.10 540.01 540.10 580.00 580.10 610.10 620.00 620.01 620.02 620.30 620.40
product openbaar onderwijs bijzonder onderwijs bijzonder voortgezet onderwijs leerlingenvervoer achterstandsvoorzieningen overige lokale onderwijsvrz leerplicht brede school educatie Bibliotheek amateur kunst vorming inburgering doelgroepensport buitensport binnensport Helsdingen gemeentelijk kunstbezit stedelijk museum dorpshuizen culturele vrz. lokaal minimabeleid maatsch.dienstverlening ouderenvrz. vrijwilligers gezondh.vrz schuldhulpvrz.
Programmabegroting 2016
Lasten
Baten 373.860 540.885 275.697 490.133 179.988 275.703 209.262 508.941 1.814 470.943 40.624 3.016 25.449 191.424 533.740 201.652 2.297.976 16.410 37.189 204.715 34.078 476.032 1.995.019 226.957 43.181 814.899 4.990
Saldo 74.000 0 0 29.604 174.998 0 18.500 146.563 0 73.671 0 0 0 0 126.879 53.881 886.937 0 0 33.200 0 4.000 144.258 0 0 1.421 0
299.860 540.885 275.697 460.529 4.990 275.703 190.762 362.378 1.814 397.272 40.624 3.016 25.449 191.424 406.861 147.771 1.411.039 16.410 37.189 171.515 34.078 472.032 1.850.761 226.957 43.181 813.478 4.990
25
620.50 621.00 623.00 630.00 650.00 650.01 670.00 822.02 822.03
integr./participatie AWBZ-WMO Participatiewet jeugd/jongerenvrz. peuterspeelzaal kinderopvang Participatiewet Stadshof div.gebouwen Subtotaal Bestedingsplan Totaal
Lasten en baten programma "Stimulerend"
99.772 2.290.685 911.393 254.853 97.310 66.232 3.518.038 105.229 1.700 17.819.788 14.200 17.833.988
Werkelijk 2014
0 0 0 5.945 0 0 0 0 7.300 1.781.157 0 1.781.157
Begroting 2016
2015
2017
99.772 2.290.685 911.393 248.908 97.310 66.232 3.518.038 105.229 -5.600 16.038.631 14.200 16.052.831
2018
2019
Lasten - bestaand beleid - bestedingsplan Totaal lasten
11.410.139
11.115.741 73.964
17.819.788 14.200
17.819.788 57.905
17.819.788 244.337
17.819.788 574.819
11.410.139
11.189.705
17.833.988
17.877.693
18.064.125
18.394.607
1.712.249
1.768.687
1.781.157
1.781.157
1.781.157
1.781.157
1.712.249
1.768.687
- 9.697.890
- 9.421.018
1.781.157 16.052.831
1.781.157 16.096.536
1.781.157 16.282.968
1.781.157 16.613.450
921.944 417.573
0 60.000
0 0
0 0
0 0
0 0
10.202.261
- 9.361.018
16.052.831
16.096.536
16.282.968
16.613.450
Baten - bestaand beleid Totaal baten Saldo programma vóór bestemming Toevoeging reserves Onttrekking reserves
Saldo programma ná bestemming
Toelichting belangrijkste verschillen ten opzichte van de primaire programmabegroting 2015 Voordelen op product Bedrag 114.000 Overige lokale onderwijsvoorzieningen De gemeente heeft in 2015 bezuinigd op het vakonderwijs lichamelijke opvoeding. De voorziening onderwijs schoolgebouwen is vrijgevallen. Het onderhoud van de schoolgebouwen is per 1 januari 2015 aan de schoolbesturen door gedecentraliseerd. De gemeente is uitsluitend nog verantwoordelijk voor het onderhoud van schoolgebouwen die zij in eigendom heeft, zijnde het schoolgebouwencomplex Monnikenhof. WMO Het verschil zit vooral in de afname van het aantal uren besteed aan dit product. De uren zijn afgenomen omdat er een verschuiving is opgetreden van het product WMO naar de producten van de decentralisaties.
Programmabegroting 2016
241.000
26
Nadelen op product Buitensport In 2015 is budget beschikbaar gesteld voor de aanleg van vier sportvelden. Bij het samenstellen van de begroting is rekening gehouden met de hogere kapitaallasten. Voor onderhoud aan de kunstgrasvelden zijn voor de mensen van de buitendienst meer uren geraamd. Sportcentrum Helsdingen Het nadeel is grotendeels te verklaren doordat de personeelskosten zijn gestegen door een toename van 2.2 Fte en de daarbij horende overheadkosten. Hier tegenover staat een daling van inhuurkosten. Daarnaast is in de begroting 2016 een start gemaakt met het opnemen van een budget voor de te maken overuren en de teambuilding. Jeugdzorg, AWBZ, Participatiewet De lasten van de producten van de decentralisatie worden sinds de begroting 2016 verantwoord op programma 2 Stimulerend. In 2015 werden zowel de lasten als de baten (Rijksbijdragen) verantwoord op programma 6 Algemene dekkingsmiddelen. Dit nadeel valt weg tegen het voordeel in programma 6. Dorpshuizen Bij de behandeling van het bestedingsplan 2015-2018 is door de gemeenteraad besloten een budget op te nemen in de begroting voor het wijkgericht werken. Daarnaast heeft er een verschuiving plaatsgevonden op de uren van projecten naar producten
Programmabegroting 2016
Bedrag -122.000
-196.000
-6.700.000
-96.000
27
3.
Leefbaar
De gemeente streeft naar een samenleving waar inwoners, bedrijven en instellingen betrokken zijn bij hun eigen leefomgeving. Het programma Leefbaar omvat activiteiten die gericht zijn op het maken en behouden van een schone, gebruiksvriendelijke, veilige en duurzame leefomgeving. Inwoners, bedrijven en instellingen hebben hierin een actieve rol.
Het programma Leefbaar heeft de volgende doelen: 3.1 Het bieden van een veilige buitenruimte met daarbij een daadkrachtige aanpak van overlast en criminaliteit, waarbij we inwoners goed betrekken. 3.2 Het bieden van een gebruiksvriendelijke, schone, groene en duurzame leefomgeving.
Ontwikkelingen Er zijn verschillende ontwikkelingen waar we als gemeente op willen en soms zelfs moeten anticiperen. Nu en in de toekomst. De belangrijkste ontwikkelingen zijn: Klimaatverandering Het klimaat verandert. Meer regen zorgt ervoor dat er binnen de gemeente Vianen wateroverlast is of ontstaat. Al in 2016 moet de gemeente hierop inspelen door bij civieltechnische werkzaamheden, indien mogelijk, ook de openbare ruimte anders in te richten. Denk hierbij aan waterberging en het riolerings- en watersysteem. Ook zorgt deze aanpak, ‘werk met werk maken’, voor de minste overlast voor onze inwoners. Duurzaam Vianen De gemeente streeft een duurzamer Vianen na. LED-verlichting in de lantaarnpalen sluit daarbij aan. Geen chemische bestrijdingsmiddelen Vanaf 2016 is het niet meer toegestaan chemische bestrijdingsmiddelen te gebruiken. Dit betekent dat we op een andere manier onkruid moeten bestrijden. Ook zorgen we bij grootschalige herinrichtingsplannen en nieuwbouw voor een verhardingstype (asfalt of steen) waar onkruid weinig tot geen kans maakt. Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen? 3.1 Het bieden van een veilige buitenruimte met daarbij een daadkrachtige aanpak van overlast en criminaliteit, waarbij we inwoners goed betrekken. Openbare orde en veiligheid De gemeente heeft in het Integraal Veiligheidsplan 2015-2018 als doel geformuleerd dat inwoners van Vianen veilig zijn en zich veilig voelen. We richten ons specifiek op een veilige woon- en leefomgeving, woninginbraken, georganiseerde criminaliteit (waaronder hennep en prostitutie) en fysieke veiligheid en crisisbeheersing. De decentralisatie van taken in het sociale en zorgdomein biedt belangrijke kansen voor een vroegtijdige integrale persoonsgerichte aanpak waarbij zorg en straf hand in hand gaan. Speciale aandacht gaat uit naar de preventie rondom verwarde personen. Als gemeente nemen wij hierin de regie. Inwoners zijn belangrijke bondgenoten bij het vergroten van veiligheid en het verbeteren van de leefbaarheid. We zetten daarom in op eigen kracht en betrokkenheid van de Viaanse samenleving. Invoeren exploitatievergunning Met de exploitatievergunning heeft de burgemeester een concreet instrument in handen om op maat overlast van horecabedrijven te bestrijden. Huidige bevoegdheden uit de Algemene plaatselijke verordening en de Drank- en Horecawet (als het horecabedrijf alcohol verstrekt) zijn uiterste instrumenten die we pas gebruiken als sluitstuk in de aanpak van overlast.
Programmabegroting 2016
28
Toepassen Bibob-instrumentarium De Wet Bibob biedt het openbaar bestuur de mogelijkheid om te onderzoeken of een bestuurlijk besluit kan leiden tot criminele activiteiten. Bijvoorbeeld door voor het verlenen van een vergunning te checken of de aanvrager een crimineel verleden heeft. Denk hierbij ook aan criminele activiteiten waarbij met behulp van een legale onderneming of in legale economische sectoren zwart geld in het legale economische circuit terecht komt. De gemeente Vianen gaat in 2016 het Bibob-instrumentarium gebruiken voor de horecabranche. Deze branche is vanwege uiteenlopende redenen vatbaar voor georganiseerde misdaad en criminaliteit2. Het middel zetten we preventief in om bonafide en malafide horecaondernemers van elkaar te scheiden, mogelijke criminaliteit en georganiseerde misdaad uit Vianen te weren en eerlijke concurrentieverhoudingen binnen de horeca teweeg te brengen. Dit doen we integraal en leidt tot het gericht en proportioneel ingrijpen bij overlastsituaties binnen de horeca en het preventief toetsen op integriteit waarmee we kaders scheppen voor een verantwoorde en gelijkwaardige exploitatie van de Viaanse horeca. 3.2 Het bieden van een gebruiksvriendelijke, schone, groene en duurzame leefomgeving Overheidsparticipatie Steeds meer inwoners van Vianen denken en werken actief mee aan het verbeteren van hun leefomgeving, zowel op het fysieke vlak als op het sociale vlak. Waar mogelijk ondersteunt en faciliteert de gemeente deze bewonersinitiatieven. Zo organiseren we samen met bewonersorganisatie Monnikenhof een ‘zelfbeheerdersmiddag’ om zelfbeheerders te bedanken en met elkaar in contact te brengen. In dit kader worden leefbaarheidsonderzoeken gehouden in Everdingen en Hagestein. Het onderzoek dient een beeld te geven van de leefbaarheid, sociale samenhang, voorzieningenniveau en de gewenste aanpassingen in de kernen. Ook de ondersteuning van de Stichting Vitaal Dorp (winkel, boekspot en ontmoetingspunt) past naadloos in deze aanpak. Openbare ruimte Met het project Buiten Gewoon heeft de gemeente de afgelopen jaren orde op zaken gesteld in de Viaanse buitenruimte. Achterstallig onderhoud is weggewerkt, de beheerskosten zijn aanzienlijk teruggebracht en onder het motto ‘sober en doelmatig’ is gezorgd voor een consequente inrichting van de buitenruimte op een zorgvuldig omschreven kwaliteitsniveau. Nu de buitenruimte voor een deel is heringericht en we in de komende twee jaar de rest oppakken, is het tijd om een blik vooruit te werpen. Enerzijds om kaders te zetten voor beheer en ontwikkeling van de buitenruimte op niet-projectmatige grondslag, en anderzijds om de kwaliteit van de openbare ruimte die het project Buiten Gewoon heeft opgeleverd te toetsen. Dit kan betekenen dat de gemeente in 2016, op basis van voortschrijdend inzicht, het huidige inrichtingsbeeld moet aanpassen. Van een buitengewoon Vianen, naar een Vianen Buiten Bijzonder. Om die reden onderzoekt de gemeente in 2016 op welke punten en locaties we de inrichting van de buitenruimte verder zouden moeten aanscherpen. Dit om, binnen het gegeven budget, de kwaliteitsbeleving van de buitenruimte te optimaliseren. Bijvoorbeeld de kwaliteit plaatselijk op een hoger of lager niveau brengen dan op dit moment is vastgesteld. Verbetering van de totale kwaliteit is hierbij altijd het uitgangspunt. Dit onderzoek wordt betaald vanuit het project Buiten Gewoon. Op basis van dit onderzoek doen we concrete voorstellen aan de gemeenteraad. Uitbreiding areaal buitenruimte In 2016 komt het beheer van de Berchmansweg en het aangelegde deel van Hoef en Haag in handen van de gemeente. Het areaal van het beheer van de openbare ruimte wordt hiermee groter. Dit betekent meer noodzakelijke onderhoud zoals vegen, kolken, reinigen en maaien. In het 2
Kamerstukken II 1999/2000, 26 883, nr. 3 (MvT).
Programmabegroting 2016
29
bestedingsplan is via areaaluitbreiding hier rekening mee gehouden. Bij het actualiseren van de beheerplannen neemt de gemeente alle uitbreidingen mee en vertaalt dit in de begroting, naar de betreffende onderhoudsbudgetten. Helsdingse Achterweg We noemen apart de Helsdingse Achterweg: in 2016 richten we de Helsdingse Achterweg integraal opnieuw in, bekostigd uit de onderhoudsbudgetten. Alle kruispunten, oversteken, voetpaden fietspaden en bermen op het gedeelte Het Slyk tot de Clarissenhof pakken we aan. Hierdoor ontstaat een volledig beheerbare, veilige weg rekening houdend met alle gebruikers. De bermen vanaf Het Slyk tot aan de Lange Waaijsteeg richten we opnieuw in conform het groenbeleidsplan. Samenwerking met het Waterschap Rivierenland en buurgemeenten De samenwerking met het Waterschap en negen gemeenten uit de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden zetten we voort binnen de aangegane ‘Samenwerking in de waterketen’ (2014). Dit heeft als doel kosten te besparen zodat in 2020 de verwachte landelijke grote kostenstijging, veroorzaakt door vervangingsinvesteringen, beperkt blijven. In 2016 gaan gemeenten en waterschap intensiever samenwerken op het gebied van riool- en kolkenreiniging, rioolinspecties en het op elkaar aan laten sluiten van beleid. Ook kan de gemeenteraad het gemeentelijk rioleringsplan 20162020 (GRP 2016-2020) verwachten, dat voor een groot deel wordt opgesteld samen met de gemeenten Gorinchem, Leerdam en Zederik. Duurzame leefomgeving Bij een gebruiksvriendelijke, schone en groene leefomgeving hoort ook een duurzame leefomgeving. Hier houden we bij het (her)inrichten zo veel mogelijk rekening mee. Binnen bestaande onderzoeksbudgetten kijken we actief naar mogelijkheden om het gemeentelijk vastgoed te verduurzamen en ons eigen energieverbruik te verminderen. Ook het verduurzamen van de Viaanse energiehouding van inwoners en bedrijven krijgt expliciet onze aandacht, waarbij het gaat om het verminderen van het energieverbruik, stimulering van duurzame energieopwekking en het creëren van bewustwording over het energieverbruik onder inwoners en bedrijven van Vianen. Een integrale aanpak (duurzaamheid, economische zaken, ruimtelijke ordening) draagt bij aan het verduurzamen van Vianen. Ook bedrijven en inwoners in staat stellen zelf te investeren in duurzaamheid past in de trend van cofinanciering. Een duurzame leefomgeving betekent ook dat de gemeente anders om moet gaan met afval. We zetten in op een hoog scheidingspercentage van het restafval. Ook willen we het zwerfafval beperken door vrijwilligers betrokken te houden, inwoners te stimuleren en het goede voorbeeld te geven door regelmatig te vegen. Modernisering afvalverwerking: van afval naar grondstof Ook in Vianen gaan we afvalverwerking moderniseren en zodoende de restafvalstroom verminderen. Daarmee moeten we voldoen aan de landelijke doelstelling van het Rijksprogramma ‘Van Afval Naar Grondstoffen (VANG)’. Het streven in dit programma is een afvalscheidingspercentage van 65% in 2015, oplopend naar 75% in 2020. Met een afvalscheidingspercentage van 58% blijft Vianen nu al achter op deze landelijke doelstelling. Ook ten opzichte van vergelijkbare gemeenten blijft Vianen achter. Een extra inspanning is dus noodzakelijk om meer grondstoffen uit de afvalstroom te halen. Hiervoor hebben we een programma opgesteld dat gericht is op de volgende thema’s: ‘optimaliseren huidig afvalbeheerbeleid’, ‘professionaliseren van het afvalbeheer ’en ‘intensivering van handhaving en communicatie’. Minder restafval betekent minder verwerkingskosten. Begraafplaatsen Om de capaciteit op de begraafplaatsen te waarborgen, en nabestaanden een ruimere keuze te geven voor een de plek van begraven, ruimen we in 2016 graven. Op de begraafplaats Vianen plaatsen we een informatiezuil en vervangen we de vitrineportalen om bezoekers te informeren over de locatie van het graf. Hiermee verbeteren we de toegankelijkheid van de begraafplaats.
Programmabegroting 2016
30
Prestatie-indicatoren Naam Afvalscheidingspercentage restafval Cijfer veiligheidsmonitor - % voelt zich onveilig in de eigen buurt - Cijfer leefbaarheid - Cijfer veiligheid
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Realisatie n.v.t.
Realisatie n.v.t.
Begroot 58%
Begroot 60%
Begroot 64%
Begroot 66%
Begroot 68%
18%
n.v.t.
n.v.t
10%
9.5%
9%
9%
7.3 7.5
7.5 7.7
7.6 8.0
7.6 8.0
7.3 7
Risico’s en maatregelen Weerstandsvermogen Voor dit programma is in de paragraaf weerstandsvermogen het volgende risico opgenomen: • Actualiseren beheerplannen Operationele risico’s Voor dit programma gelden de volgende operationele risico’s: •
Buiten Gewoon Het project Buiten Gewoon brengt een aantal risico’s met zich mee. Het project is afhankelijk van draagvlak onder inwoners. Hierdoor blijft het kwetsbaar op het gebied van planning en uitvoering. Beheersmaatregelen: We besteden veel zorg en aandacht aan het project, ook financieel gezien.
•
Zelfbeheer openbaar groen Bij het zelfbeheer van groen moeten we rekening houden met voortijdige beëindiging van een aantal overeenkomsten. Om verschillende redenen kunnen inwoners stoppen met het beheren van groen. Beheersmaatregelen: Als dit gebeurt, bekijken we opnieuw hoe we het groen kunnen (laten) onderhouden.
Relevante beleidskaders ten aanzien van indicatoren Stelt de gemeente in 2016 op. Overige relevante beleidskaders • Nota Horecabeleid • Nota Handhaving • Beleidsregels buurt- en straatfeesten • Beleidsnota Begraven • Regionale veiligheidsstrategie 2012 – 2014 • Verkeerveiligheidsplan Vianen 2004 – 2015 • Afvalstoffenbeleidsplan 2012 – 2014 • Beheerplan wegen 2012 – 2015 • Beheerplan beschoeiing 2012- 2015 • Beheerplan kunstwerken 2012 – 2015 • Beheerplan baggeren 2010 – 2017 • Beheerplan groen 2012 – 2014 • Beheerplan straatmeubilair 2012 – 2015 • Beheerplan bewegwijzering 2012 – 2015 Programmabegroting 2016
2007 2011 2012 2004 2012 2012 2012 2012 2011 2012 2012 2012 31
• • • • • • • • •
Beheerplan Openbare Verlichting 2012 – 2015 Bomenbeleidsplan Bomenverordening 2013 met bijbehorende groene kaart Beleidsplan gladheidbestrijding 2011 – 2016 Speelruimteplan Nota Nieuw Beheer Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2011 – 2015 Integraal Veiligheidsplan 2015-2018 Beleidsnota wijkgericht werken ‘initiatief zoekt nemer’
2012 2009 2013 2011 2004 2011 2011 2015 2013
Wat mag het kosten? nr. 110.00 110.02 110.03 120.00 120.10 140.00 210.00 210.10 210.20 210.30 214.00 221.00 240.01 540.00 541.00 560.00 560.06 580.20 721.00 722.00 723.00 724.00 725.00 820.03
2016 product apv ontruimingen handhaving preventie Crisisbeheersing zwerfdieren wegen openbare verlichting gladheid verkeersmaatregelen parkeren havens kunstwerken kunst openbare werken erfgoed groen volkstuinen speelplaatsen afval riool milieu begraven ongedierte handhaving Subtotaal Bestedingsplan Totaal
Programmabegroting 2016
Lasten
Baten 262.725 5.804 213.837 89.678 1.065.901 15.165 1.798.797 297.483 97.268 306.313 127.272 182 148.697 17.920 258.676 1.244.525 1.518 41.189 1.842.739 1.782.918 552.921 187.442 22.608 312.077 10.693.656 207.175 10.900.831
Saldo 12.515 5.200 0 4.028 0 227 17.314 36.708 44.891 93.965 8.780 0 0 0 27.952 20.000 0 0 1.998.907 2.191.086 0 220.592 0 0 4.682.165 0 4.682.165
250.210 604 213.837 85.650 1.065.901 14.938 1.781.483 260.775 52.377 212.348 118.492 182 148.697 17.920 230.724 1.224.525 1.518 41.189 -156.168 -408.168 552.921 -33.151 22.608 312.077 6.011.491 207.175 6.218.666
32
Lasten en baten programma "Leefbaar"
Werkelijk 2014
Begroting 2016
2015
2017
2018
2019
Lasten - bestaand beleid - bestedingsplan Totaal lasten
13.171.963
10.629.395 10.690.291 10.690.291 10.690.291 10.690.291 190.766 207.175 661.244 787.046 850.981
13.171.963
10.820.161 10.897.466 11.351.535 11.477.337 11.541.272
Baten - bestaand beleid Totaal baten Saldo programma vóór bestemming Toevoeging reserves Onttrekking reserves Saldo programma ná bestemming
4.392.138 4.392.138 - 8.779.825 7.849 2.880.689 - 5.906.985
4.600.185
4.672.365
4.672.365
4.672.365
4.672.365
4.600.185 4.672.365 4.672.365 4.672.365 4.672.365 - 6.219.976 - 6.225.101 - 6.679.170 - 6.804.972 - 6.868.907 0 58.060
3.365 9.800
3.365 9.800
3.365 9.800
3.365 9.800
- 6.161.916 - 6.218.666 - 6.672.735 - 6.798.537 - 6.862.472
Toelichting belangrijkste verschillen ten opzichte van de programmabegroting 2015 Voordelen op product Crisisbeheersing Op basis van een nieuwe financieringssystematiek en doorgevoerde bezuinigingen is de inwonerbijdrage van de Gemeente Vianen aan de VRU verlaagd. Wegen Op het product wegen zijn door middel van extra afschrijvingen diverse investeringen met maatschappelijk nut volledig afgeschreven. Daarnaast is er een extra budget voor het onderhoud op de verhardingen B-kwaliteit beschikbaar gesteld. Handhaving Het voordeel is ontstaan doordate er minder uren toegerekend zijn aan dit product. Deze uren zijn verschoven naar o.a. het product vergunningen. Nadelen op product Afval In 2015 is de verbrandingsbelasting ingevoerd. Dit betekent een extra toeslag voor huishoudelijk restafval. In 2016 is deze toeslag in de begroting van de AVU verwerkt.
Bedrag 56.000
53.000
80.000
Bedrag -106.000
Daarnaast geldt met ingang van 1 januari 2015 een aanvullend contract voor het aanbieden van kunststof verpakkingsafval. -53.000 Riool Op riolering zijn meer uren van de stadswerf toegerekend, waaronder het opnemen van geraamde overuren in de begroting 2016. Daarnaast zijn de kapitaallasten toegenomen als gevolg van de uitvoering van investeringen in rioolprojecten. Tot slot zijn de inkomsten gestegen, doordat er met een hoger tarief is gerekend. -66.000 Milieu De toezicht- en handhavingstaken (VTH-taken) op het gebied van milieu zijn overgedragen van provincies naar gemeenten. Vanuit de algemene uitkering van het Rijk is hier budget voor beschikbaar gesteld.
Programmabegroting 2016
33
4.
Groeiend
De gemeente wil het sociaal-economische en ruimtelijke domein versterken. Ze streeft naar een aantrekkelijke omgeving om te wonen en te werken. Daarbij gaat het om de volgende kernkwaliteiten: • Een groene omgeving met een rijke cultuurhistorie • Recreatieve mogelijkheden • Een breed voorzieningenniveau • Centrale ligging en goede bereikbaarheid • Werkgelegenheid • Een grote diversiteit aan woonmilieus Het programma Groeiend bestaat uit twee subprogramma’s met de volgende doelstellingen: 4.1 Ondernemerschap en sociaal-economische ontwikkeling 4.1.1. Creëren van een goed ondernemersklimaat 4.1.2 Behoud en versterking van het huidige werkgelegenheidsniveau 4.2 4.2.1. 4.2.2. 4.2.3.
Duurzame ruimtelijke ontwikkeling Handhaven van het huidige voorzieningenniveau Realiseren van een gedifferentieerd woonmilieu Realiseren van een duurzame kwaliteit van leefomgeving
4.1
Subprogramma Ondernemerschap en sociaal-economische ontwikkeling
Dit subprogramma heeft de volgende doelen: 4.1.1 Creëren van een goed ondernemersklimaat 4.1.2 Behoud en versterking van het huidige werkgelegenheidsniveau
Ontwikkelingen Er zijn verschillende ontwikkelingen gaande waar de gemeente mee te maken heeft of krijgt, en waar de gemeente in de toekomst op wil en soms zelfs moet anticiperen. De belangrijkste ontwikkelingen zijn: Economische trends We zien een aantal landelijke trends die we ook in Vianen herkennen. Het vloeroppervlak detailhandel neemt af. Tegelijkertijd is winkelen via internet steeds meer in opkomst. Funshopping wordt steeds prominenter. Bezoekers zoeken niet alleen naar een product om te kopen, ze kijken ook naar beleving en verblijfswaarde. Ze maken van het winkelen een uitstapje en zoeken hun bestemming hierop uit. Hiernaast zien we in de economie een sterke opkomst van bedrijven die zich richten op vrijetijdsbesteding. Deze sector groeit sterker dan de rest van de economie, denk aan: dagtochtjes, horeca, workshops, culturele voorzieningen, bierbrouwerijen, speeltuinen en pretparken. Verkeer en vervoer Vianen ligt strategisch tussen de Rijkswegen A2 en A27. Hierdoor is Vianen ook sterk van het hoofdwegennet afhankelijk. De A2 is enkele jaren geleden verbreed, de A27 echter (nog) niet. De komende jaren werkt Rijkswaterstaat het plan voor de verbreding van de A27 Houten-Hooipolder verder uit; de geplande start uitvoering is in 2019. De gemeentelijke rol is hier het bewaken van de belangen van onze inwoners, waarbij we ons richten op compensatie van groen, lucht- en geluidsaspecten. Een ander speerpunt is de gewenste fietsverbinding langs de A27, met in ieder Programmabegroting 2016
34
geval een aansluiting op het hoofdwegennet met bijbehorende fietsstructuur door Vianen (nabij de afrit A27). Aanvullend kan een aansluiting direct op de Lekdijk voor recreatief verkeer meerwaarde bieden. In samenwerking met Nieuwegein, Houten en de Provincie Utrecht maakt Vianen zich hard voor deze verbinding die hopelijk direct bij de verbreding vanaf 2019, of direct aansluitend daaraan, kan worden gerealiseerd. Tegelijkertijd trekt de economie landelijk langzaam weer aan. Dit heeft zijn weerslag op het lokale wegennet. Het gemotoriseerd verkeer blijft groeien. Vianen is daarbij kwetsbaar voor sluipverkeer. Naast het gemotoriseerd verkeer is ook het fietsverkeer groeiende. Mensen fietsen steeds meer en tot op latere leeftijd. Daarbij zijn er nieuwe vervoermiddelen zoals elektrische fietsen en ‘speedpedelecs’ in opkomst. Langere afstanden komen daarmee binnen bereik. De drukte en variatie op het fietspad groeit, met soms ook kwetsbare verkeersdeelnemers. Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen? 4.1.1
Creëren van goed ondernemersklimaat
Organiseren bedrijvenavond Vanwege het succes van de bedrijvenavond ‘Samen Ondernemen’ in 2015 organiseren we ook in 2016 een dergelijke avond. Hierbij kijken we steeds naar een passende invulling. We kunnen bijvoorbeeld ook verbinding zoeken met bestaande ondernemersverenigingen. Nieuw bestemmingsplan bedrijventerreinen In 2016 stellen we een nieuw bestemmingsplan op voor de bedrijventerreinen. In 2015 is in dit kader gestart met de voorbereidingen voor een integrale visie voor de bedrijventerreinen (vaststelling eind 2015). Met de herijking van het bestemmingsplan kijken we naar de (on)mogelijkheden van volumineuze en/of grootschalige detailhandel op de bedrijventerreinen en het bieden van planologische ruimte aan ondernemers voor nieuwe ideeën en ontwikkelingen. Denk hierbij aan vrijetijdsactiviteiten. Voortzetten ontwikkeling Gaasperwaard In 2016 gaan we, in het verlengde van 2015, door met de gronduitgifte van bedrijventerrein Gaasperwaard. In 2015 is fors ingezet op de promotie van Gaasperwaard met als doel de verkoop van grond te stimuleren. Hiervoor hebben we de hulp ingeroepen van een bedrijfsmakelaar en een gespecialiseerd marketingbureau. In 2016 geven we uitvoering aan het marketingplan en werken we de nieuwe slogan voor Gaasperwaard uit: ‘Onbegrensd ondernemen”. Kernwaarden hierbij zijn bereikbaarheid, allure en flexibiliteit. Voor Gaasperwaard zijn de ondernemers verplicht om deel te nemen aan het parkmanagement. Het parkmanagement is in 2015 officieel geformaliseerd en omvat in ieder geval de bewegwijzering, de beveiliging en het onderhoud van het openbaar groen. De parkmanager informeert regelmatig bij de bedrijven naar optionele diensten om bedrijven verder te ontzorgen. Te denken valt aan gezamenlijke inkoop, glasbewassing en onderhoud van diverse zaken. Dit alles om van Gaasperwaard een bedrijventerrein te maken met een goede en functionele uitstraling, een visitekaartje voor ondernemen in Vianen! Bedrijfsinvesteringszone (BIZ) De Biezen/De Hagen Er is het voornemen om in 2016 een Bedrijven investeringszone (BIZ) voor de Biezen/De Hagen te realiseren. Om dit te kunnen doen is het nodig om al in 2015 een BIZ-verordening vast te stellen. Om de BIZ-verordening voor De Biezen/De Hagen in werking te doen treden is voldoende draagvlak onder de ondernemers vereist. Deze draagvlakmeting moet door de gemeente worden georganiseerd. De gemeente dient alle bijdrageplichtigen te informeren over de strekking van de BIZverordening en dient de vertrouwelijkheid van de schriftelijke draagvlakmeting te waarborgen. Zorgvuldig handelen is hierbij van groot belang. Fouten kunnen achteraf onherstelbaar blijken en Programmabegroting 2016
35
kunnen ertoe leiden dat de heffing in het geval van bezwaren door bijdrageplichtigen de rechterlijke toets niet doorstaat. Wij stellen voor om een bureau in te schakelen om ons in dit proces te begeleiden. De draagvlakmeting is ingevolge de Wet op de Bedrijveninvesteringszones een gemeentelijke taak. Creëren van goed bereikbare bedrijventerreinen Voor de verbetering van de ontsluiting van de bedrijventerreinen zetten we in op het verbeteren van de verkeersdoorstroming en overige optimalisaties. In dit kader pakken we een drietal kruisingen aan om de doorstroming en de bereikbaarheid op het bedrijventerrein te garanderen. Daarbij waarderen we meerdere fietspaden op het bedrijventerrein op. Dit leidt tot betere fietsverbindingen naar de bedrijven en tussen de woonkernen. Hiervoor is geld beschikbaar. Door het doortrekken van de Lage Biezenweg ontlasten we de aansluiting van de Sportlaan op de Stuartweg en zijn de bedrijven aan de Lage Biezenweg beter bereikbaar. Ook kun je hierdoor via de Lage Biezenweg, Havenweg richting de Sportlaan en de Placotiweg fietsen. Daarnaast is het voorstel in 2016 te kijken naar de doorstroming op de dubbele kruising bij de afrit A2; een van de belangrijkste kruisingen voor de bereikbaarheid van Vianen. De verkeersregelinstallatie die hier staat, kunnen we misschien nog efficiënter inregelen. Dit draagt bij aan een betere verkeersstroom van en naar de bedrijventerreinen. Ook inwoners en bezoekers van Vianen profiteren hiervan. Buiten Gewoon Op de Biezen voeren we vanuit het project Buiten Gewoon herstelwerkzaamheden uit aan het riool. Ook kappen we diverse bomen. Hierdoor is er straks voor de bedrijven meer mogelijk met betrekking tot de inritten (aantal en afmeting). Door de vernieuwingen in de openbare ruimte zal het bedrijventerrein netter ogen dan nu het geval is. Stimuleren van ondernemers Voor een vitale economische ontwikkeling is het van groot belang om in te zetten op het behouden en versterken van de in onze gemeente gevestigde bedrijvigheid. Essentieel is dat bedrijven bedrijfseconomisch zo optimaal mogelijk functioneren en dat de gemeente duidelijk aangeeft wat wel en niet mag en/of kan op de bedrijventerreinen. Dit nemen we mee als uitgangspunt in het bestemmingsplan. Het mogelijk maken van nieuwe ontwikkelingen en het ruimte bieden is voor de ondernemer een belangrijk uitgangspunt. Economische vitaliteit in het landelijke gebied is ook van groot belang. Dit werken we verder uit in het aandachtsgebied Landelijk gebied. Fonds startende ondernemers (garantiefonds) Om startende ondernemers een helpende hand te bieden, onderzoekt de gemeente in 2016 wat de mogelijkheden zijn om deze ondernemers onder voorwaarden zoals een bedrijfsplan en een eigen startkapitaal een lening onder garantie aan te bieden. Deze lening komt uit een garantiefonds. Door de raad is gevraagd dit uit te zoeken voor het centrumgebied, met als doel het revitaliseren van het centrum. In het onderzoek bekijken we dit in een breder perspectief. Afhankelijk van de uitkomst van het onderzoek wordt het fonds in 2016 georganiseerd. Hiervoor is geld gereserveerd in de investeringsagenda. Opstellen detailhandelsvisie De detailhandel heeft het moeilijk. Voor een gezond vestigingsklimaat voor de ondernemers en een goed voorzieningenniveau voor de consument is het van belang een duidelijke visie voor de detailhandel te hebben. In deze visie worden uitspraken gedaan over de versterking van de historische binnenstad, de wijkwinkelcentra en het toestaan van volumineuze en grootschalige detailhandel (al dan niet non food) op het bedrijventerrein. Op dit moment wordt een visie voor het bedrijventerrein afgerond. Aan de hand van de uitkomsten van deze visie wordt beoordeeld of aanvullend het opstellen van een detailhandelsvisie nodig is. Programmabegroting 2016
36
Bedrijfsbezoeken Het bestuur legt jaarlijks een aantal bedrijfsbezoeken af. Dit vergroot de zichtbaarheid van het gemeentebestuur naar buiten toe, wat bijdraagt aan het ondernemersklimaat in de gemeente. Ook stimuleert dit de ondernemers. 4.1.2 Behoud en versterking van het huidige werkgelegenheidsniveau We stimuleren ondernemers om op basis van de Participatiewet mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in dienst te nemen. De gemeente draagt hier een steentje aan bij door bij aanbestedingen Social Return on Investment (SROI) verplicht te stellen. Dit gebeurt ook door in samenwerking met Werk en Inkomen Lekstroom (WIL) bedrijfsbezoeken af te leggen. Zelf past de gemeente SROI al toe op de stadswerf. In 2015 is een groep arbeidskrachten ingezet voor verbetering van de kwaliteit van de openbare ruimte. Vanaf 2016 breiden we de inzet van deze groep verder uit. Uit een eerste evaluatie blijkt dat de inzet een aanzienlijke meerwaarde heeft, zowel in de kwaliteit van de openbare ruimte als –wellicht nog belangrijker- ook in de arbeidsvreugde van de personen die weer aan het werk zijn gegaan. Hier ligt een duidelijke verbinding met programma 2 Stimulerend. Prestatie-indicatoren Naam
Meeteenheid
Bedrijfsbezoeken
Aantal
Uitgifte kavels Gaasperwaard
Euro’s (grex 2015)
2013
2014
2015
Realisatie Realisatie Begroot n.v.t. 15 15 0
0
2016
2017
2018
2019
Begroot 15
Begroot 15
Begroot 15
Begroot 15
1.126.000 3.195.000 3.195.000 2.200.000 2.200.000
Risico’s en maatregelen Weerstandsvermogen Voor dit programma zijn in de paragraaf weerstandsvermogen de volgende risico’s opgenomen: • Rechtszaak Niemans Beton Operationele risico’s Voor dit programma gelden de volgende operationele risico’s: •
Uitgifte kavels Gaasperwaard Mogelijk loopt de uitgifte vertraging op. Beheersmaatregelen: Hier is in de grondexploitatie al rekening mee gehouden door middel van het opnemen van een risicobuffer.
Relevante beleidskaders ten aanzien van indicatoren Niet van toepassing. Overige relevante beleidskaders • Toekomstvisie Vianen 2025 • Duurzaam investeren, Kadernota 2016-2019 • Verkeersveiligheidsplan (vastgesteld 2003)
Programmabegroting 2016
37
4.2
Subprogramma Duurzame ruimtelijke ontwikkeling
Dit subprogramma heeft de volgende doelen: 4.2.1. Handhaven van het huidige voorzieningenniveau 4.2.2. Realiseren van een gedifferentieerd woonmilieu 4.2.3. Realiseren van een duurzame kwaliteit van leefomgeving
Ontwikkelingen Er zijn verschillende ontwikkelingen gaande waar de gemeente mee te maken heeft of krijgt, en waar de gemeente in de toekomst op wil en soms zelfs moet inspelen. De belangrijkste ontwikkelingen zijn: Trends op de woningbouwmarkt In 2015 was een duidelijke verandering in de woningmarkt zichtbaar. Waar er in de voorgaande jaren tegenvallende woningverkopen waren en weinig interesse vanuit de markt, nam de vraag naar woningen in 2015 juist toe. Voor het project De Bleek zijn bijvoorbeeld de resterende woningen uit de eerdere fasen in korte tijd allemaal verkocht. Ook hadden inwoners steeds meer interesse in nieuwe projecten en mogelijkheden en kwamen ontwikkelaars met nieuwe initiatieven. De vraag naar het nieuwe project Sluiseiland is groot. Daarnaast willen bewoners zelf steeds meer invloed hebben op de woning waar zij uiteindelijk gaan wonen. Al met al een positieve ontwikkeling, die mogelijkheden biedt voor de projecten die op stapel staan voor de komende jaren zoals Helsdingen, Hoef en Haag en Sluiseiland. Ontwikkelingen in het buitengebied In het buitengebied komen steeds meer nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen, vooral op het gebied van vrijetijdsbesteding. Fort Everdingen is in 2015 verkocht aan een marktpartij en het krijgt in 2016 een planologische herbestemming. Hierbij werken we nauw samen met de gemeente Culemborg en hogere overheden. Naar verwachting opent het fort in april 2016 haar deuren voor bezoekers. Verder zijn er diverse concrete ontwikkelingen in het landelijk gebied zoals het zorglandgoed, landgoederen Ossenwaard, bouw windturbines, klimbos, de ontwikkeling van de waterkrachtcentrale en eventueel een airsoftbaan. Dit zijn projecten met een nauwe band met het landelijk gebied en duurzaamheid. Dergelijke ontwikkelingen pakken we dan ook integraal aan. Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen? 4.2.1 Handhaven van het huidige voorzieningenniveau Start met de bouw van de eerste woningen in Hoef en Haag Najaar 2015 is gestart met de verkoop van de woningen in de eerste fase van Hoef en Haag, in totaal ongeveer 370 woningen. In 2016 starten we met bouwen. De nieuwe woningen zijn van groot belang voor het voortbestaan van de huidige voorzieningen in Vianen. Conform afspraken bevat fase 1 van Hoef en Haag 20% sociale huur en 10% goedkope koop (koopsomindicatie € 199.000,- v.o.n.) . Daarnaast realiseren we woningen in oplopende koopklassen (indicaties vanaf € 229.000,- tot 385.000,- v.o.n.) en geven we een aantal kavels voor ‘vrije’ bouw uit. 4.2.2 Realiseren van een gedifferentieerd woonmilieu Inzetten op het behouden van voortgang bij de lopende woningbouwprojecten. We willen voortgang houden in de lopende woningbouwprojecten De Bleek en Helsdingen, locaties waar de gemeente (nog) grondeigenaar is. Voor De Bleek en voor Helsdingen hebben we in 2015 afspraken gemaakt met een nieuwe ontwikkelaar. In 2016 zal blijken of deze ontwikkelaar de afspraken waar kan maken.
Programmabegroting 2016
38
In de gemeente spelen diverse projecten waarbij de gemeente geen actieve grondpositie heeft zoals Wilhelminastraat, Clarissenhof, Stammershoefstraat en Vijfheerenlanden. Deze projecten zijn in voorbereiding dan wel uitvoering en zetten we voort. Voor de gemeente betekent dit in deze projecten vooral een faciliterende rol om de ontwikkeling zo snel als mogelijk door te laten gaan. Ruimte bieden voor nieuwe initiatieven. We toetsen nieuwe initiatieven aan de toekomstvisie Vianen 2025. Als de plannen passen binnen de visie over de toekomst van Vianen, dan gaat de ontwikkeling zoveel mogelijk door. Bijvoorbeeld de herbestemming van het Fort Everdingen, de ontwikkeling Boomgaard in Zijderveld, nieuwbouw Blauwpoort in Vianen en nieuwbouw in Everdingen. Het creëren van een gedifferentieerd woonmilieu is in alle nieuwbouwplannen een uitgangspunt. Wij toetsen nieuwbouwprojecten aan ‘De Woonvisie Vianen 2015-2018’. In die Woonvisie zijn Vitaliteit & Dynamiek, Wonen & Zorg en Duurzaamheid de drie belangrijkste thema’s. 4.2.3 Realiseren van duurzame kwaliteit van leefomgeving In 2016 wordt de visie Duurzaam Vianen aan de gemeenteraad ter vaststelling aangeboden. Hierin staat wat we in 2016 willen doen voor de duurzame kwaliteit van de leefomgeving van Vianen. Prestatie-indicatoren Naam Realiseren gedifferentieerd woonmilieu: (sociale) huur Realiseren gedifferentieerd woonmilieu: (sociale) koop Realiseren gedifferentieerd woonmilieu: seniorenwoningen Realiseren gedifferentieerd woonmilieu: starterswoningen Hoef en Haag - rapporteren over de voortgang
Programmabegroting 2016
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Realisatie Realisatie Begroot 38 4 39
Begroot 25
Begroot 54
Begroot 25
Begroot 25
20
4
1
173
128
118
88
16
-
-
92
34
12
12
-
8
14
12
15
-
-
Masterpl an
SOK en BP
1e herz.expl .pl.; aanleg Berchmansweg en Hoevesteinse Lint; eerste velden bouwrijp
Fase 1; Vervolg start bouw bouw en eerste opleverin gen
Vervolg bouw
Vervolg bouw
39
Risico’s en maatregelen Weerstandsvermogen Voor dit programma is in de paragraaf weerstandsvermogen het volgende risico opgenomen: • Niet van toepassing Operationele risico’s Voor dit programma gelden de volgende operationele risico’s: •
Economische crisis Nederland kruipt uit de economische crisis. Investeringen, zowel vanuit particulier initiatief op de woningmarkt als ook investeringen vanuit de lokale overheid op bijvoorbeeld het gebied van vervoer, blijven echter onzeker. Alle doelstellingen op het gebied van een duurzame ruimtelijke ontwikkeling kunnen nog steeds te maken krijgen met bezuinigingen of financiële tegenvallers, waardoor de voorgenomen acties niet of pas later doorgaan. Beheersmaatregelen: Hier is als gemeente niet altijd op te sturen. Alert blijven en tijdig in overleg gaan met betrokken partners is belangrijk om eventuele tegenvallers tijdig te signaleren.
•
Ontwikkelingen woningbouwmarkt De gemeente heeft nauwelijks invloed op de woningbouwmarkt. De gemeente bouwt niet zelf en is afhankelijk van de woningmarkt en ook van ontwikkelaars. Beheersmaatregelen: In de grondexploitaties is rekening gehouden met een afzettempo. Indien dit tempo tegenvalt, heeft dit een negatief effect op de grondexploitaties. Overleg met ontwikkelpartners is belangrijk om waar mogelijk bijtijds bij te sturen op projecten.
Relevante beleidskaders • Toekomstvisie Vianen 2025 • Duurzaam investeren, Kadernota 2016-2019 • Woonvisie Vianen 2015-2018 • Structuurvisie Vianen • Diverse privaatrechtelijke overeenkomsten met ontwikkelaars voor diverse woningbouwprojecten. Dit is strikt genomen geen beleid maar deze overeenkomsten zijn wel kaders voor ontwikkelingen rondom woningtypen en planning. Wat mag het kosten? 2016 nr. 211.00 211.01 310.00 310.01 310.10 560.20 560.21 560.22 611.00 810.00 810.04 820.00 822.00 822.04 830.25
product fiets-/voetveer verkeersplannen weekmarkt jaarmarkt ec.ontwikk. vvv/toerisme recr.vrz. evenementen sociale werkvrz ruimtelijke ordening geo volkshuisvesting beheervastgoed bag Grondexploitatie
Programmabegroting 2016
Lasten
Baten
Saldo
60.000
20.000
40.000
42.187 13.104 228.207 204.833 17.575 134.083 92.031 432.979 173.261 240.599 355.084 203.378 566.553
30.326 11.200 33.802 0 23.340 0 0 10.609 0 13.857 219.915 0 566.553
11.861 1.904 194.405 204.833 -5.765 134.083 92.031 422.370 173.261 226.742 135.169 203.378 0
40
830.45 830.36
Helsdingen Grondexploitatie De Bleek Grondexploitatie Gaasperwaard Subtotaal Bestedingsplan Totaal
Lasten en baten programma "Groeiend"
Werkelijk 2014
158.719
158.719
0
2.157.822 5.080.414 10.000 5.090.414
2.157.822 3.246.142 0 3.246.142
0 1.834.272 10.000 1.844.272
Begroting 2016
2015
2017
2018
2019
Lasten - bestaand beleid - bestedingsplan Totaal lasten
9.180.735
4.276.827 25.000
3.949.663 10.000
3.949.663 10.000
3.949.663 10.000
3.949.663 10.000
9.180.735
4.301.827
3.959.663
3.959.663
3.959.663
3.959.663
6.161.040
2.750.518
3.246.142
3.246.142
3.246.142
3.246.142
6.161.040 - 3.019.695
6.161.040 - 1.551.309
2.750.518 - 713.521
3.246.142 - 713.521
3.246.142 - 713.521
3.246.142 - 713.521
660.253 2.059.477
74.426 0
1.130.751 0
1.130.751 0
1.130.751 0
1.130.751 0
Baten - bestaand beleid Totaal baten Saldo programma vóór bestemming Toevoeging reserves Onttrekking reserves Saldo programma ná bestemming
- 1.620.471
- 1.625.735 - 1.844.272 - 1.844.272 - 1.844.272 - 1.844.272
Toelichting belangrijkste verschillen ten opzichte van de programmabegroting 2015 Voordelen op product Niet van toepassing Nadelen op product VVV/Toerisme Aan dit product rekenen we meer uren toe, doordat er een verschuiving is opgetreden van projecten (onder andere het project toekomstvisie) naar producten (onder andere het product VVV/Toerisme). Daarnaast is naar aanleiding van de nota recreatie en toerisme in het bestedingsplan van 2015 extra budget beschikbaar gesteld voor het toeristisch en recreatief beleid. Volkshuisvesting We besteden meer uren aan het product volkshuisvesting. Dit komt doordat er een verschuiving is van het product begraven naar het product volkshuisvesting. Beheer vastgoed Op dit product zijn hogere personeelslasten. Deze lasten zijn ontstaan doordat er personeel is verschoven naar een afdeling waar het hogere stadhuis uurtarief geldt.
Programmabegroting 2016
Bedrag Bedrag -104.000
-52.000
-79.000
41
5.
Politiek en bestuur
Het programma Politiek en Bestuur gaat over de activiteiten gericht op de totstandkoming van goede besluitvorming door het gemeentebestuur. Verder is het programma erop gericht dat de gemeente Vianen zich laat ziet als een betrouwbare overheid. Het gemeentelijke beleid sluit hiermee aan op Toekomstvisie Vianen 2025.
Het programma Politiek en bestuur heeft de volgende doelstelling: 5.1 Betrouwbare (lokale) overheid voor inwoners, bedrijven en instellingen, onderverdeeld in de volgende subdoelstellingen: 5.1.1 Eigentijdse bestuurlijke en ambtelijke organisatie (van buiten naar binnen gericht) 5.1.2 Transparante besluitvorming (zowel op proces als op inhoud) 5.1.3 Participerende overheid (‘initiatief zoekt nemer’) 5.1.4 Toekomstbestendig (versterken regionale samenwerking)
Ontwikkelingen Er zijn verschillende ontwikkelingen gaande waar de gemeente mee te maken heeft of krijgt. De belangrijkste ontwikkelingen zijn: Een andere samenleving vraagt een andere overheid De samenleving verandert in hoog tempo. Onder meer door snelle informatiedeling en (digitale) netwerken nemen inwoners steeds meer initiatieven. Overheidsparticipatie gaat over de verhouding tussen de (lokale) democratie en bewonersinitiatieven. Waar mogelijk haakt de gemeente aan bij initiatieven van inwoners, bedrijven en instellingen. Per initiatief bekijken we welke rol de gemeente het beste past (regisserend, faciliterend of stimulerend). De ambtelijke organisatie zet in 2016 de doorontwikkeling voort om flexibel te kunnen reageren op de vraag van de samenleving. Voorbeelden van de overheidsparticipatie staan in de programma’s 2 Stimulerend en 3 Leefbaar. Bestuurlijke toekomst Eind 2015 neemt de gemeenteraad een besluit over de bestuurlijke toekomst van de gemeente Vianen. Het besluit hierover valt na het vaststellen van deze programmabegroting. Pas na dit besluit kunnen we eventuele gevolgen voor de gemeente inschatten. Financiële consequenties van dit besluit legt het college via een raadsvoorstel voor. Ook hierbij geldt dat de ambtelijke organisatie zich verder door moet ontwikkelen naar een toekomstbestendige en flexibele overheid. De gemeente Vianen heeft een actieve bestuurlijke rol in de netwerkorganisatie U10. Samenwerking gebeurt op het gebied van economie, wonen, ruimte, energietransitie, bereikbaarheid en het sociaal domein. Hiermee versterken we ook in 2016 onze regionale positie. Om te profiteren van de economische kansen van de regio sluiten we aan bij de Economic Board Utrecht (EBU). EBU is een strategisch netwerk van ondernemers, overheden en kennisinstellingen dat samenkomt om de maatschappelijke uitdagingen van de regio Utrecht om te zetten in economische kansen. Informatieveiligheid De gemeente maakt deel uit van de informatiemaatschappij. Dit brengt ook risico’s met zich mee. De gemeente verliest het vertrouwen van de samenleving als informatie wordt misbruikt. De digitalisering van processen en het in toenemende mate uitwisselen van informatie met ketenpartners maakt ons kwetsbaar. Een veilige en betrouwbare informatievoorziening is van essentieel belang om de gegevens van inwoners, bedrijven en instellingen te beschermen. Ook biedt een veilige en betrouwbare informatievoorziening mogelijkheden om de digitale dienstverlening verbreden.
Programmabegroting 2016
42
Auditcommissie/rekenkamerfunctie De gemeenteraad heeft belangrijke instrumenten tot zijn beschikking om zijn taakstellende en controlerende rol goed uit te voeren. De auditcommissie en rekenkamerfunctie richten zich specifiek op financiële zaken en planning & control. Zo voert de auditcommissie rekenkameronderzoeken zelf uit, stemt deze af met de interne onderzoeken en de accountantsonderzoeken en adviseert de voltallige raad over eventuele acties. We zien dat er steeds meer zaken aan de auditcommissie worden voorgelegd. Het gaat dan om advies of verdere uitwerking. De minister van Binnenlandse Zaken heeft op dit moment aandacht voor de rekenkamerfunctie. De rekenkamercommissie staat onder druk, evenals de budgetten die hiervoor beschikbaar zijn. De minister wil een onafhankelijke rekenkamer met een voorkeur voor regionale samenwerking. Deze beide ontwikkelingen hebben invloed op de belasting van de auditcommissie. Ofwel ze moeten teveel doen, ofwel er valt een taak weg (rekenkamerfunctie). De gemeente Vianen houdt dit alles goed in de gaten zodat we snel kunnen inspelen op ontwikkelingen zodat de auditcommissie zijn controle- en adviestaak goed kan blijven vervullen. Krachtige bedrijfsvoering De gemeente Vianen levert concrete oplossingen voor maatschappelijke ambities en vragen. Ook streven we een goede dienstverlening na tegen een redelijke prijs. Dit vraagt om een krachtige en zelfbewuste organisatie die klaar is voor de toekomst. Randvoorwaarde voor een goed georganiseerde organisatie is een krachtige bedrijfsvoering. Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen? 5.1 Betrouwbare (lokale) overheid voor inwoners, bedrijven en instellingen De inwoners van de gemeente Vianen kunnen rekenen op een betrouwbare overheid. Om dit te versterken hebben we de volgende subdoelstellingen geformuleerd: 5.1.1 Eigentijdse bestuurlijke en ambtelijke organisatie (van buiten naar binnen gericht) Voor een eigentijdse bestuurlijke en ambtelijke organisatie blijven we ontwikkelen. Het management stuurt tot 2018 op de volgende thema’s: • Regionale positionering: denk aan U10 en het haalbaarheidsonderzoek Vijfheerenlanden • Toekomstvisie Vianen 2025 • Robuuste organisatie: onder andere verbeteren van de dienstverlening (zie programma Dienstverlenend) • Versterken bedrijfsvoering: vooral innovatie en vereenvoudigen processen In 2015 is gestart met een organisatiebrede herijking van het informatieveiligheidsbeleid. In 2016 komt de uitvoering van het beleid terug in een plan-do-check-act-cyclus, waarbij ook de periodieke verantwoording aan de raad terugkomt. Beheersmaatregelen zijn vastgelegd in het informatieveiligheidsbeleid en –plannen. Daarnaast toetsen wij onze informatieveiligheid door het uitvoeren van audits op verschillende deelterreinen zoals de basisregistraties (personen, adressen en gebouwen, WOZ, topografie), DigiD, SUWI, ICT. Hierbij houden wij als norm aan dat we gemiddeld hoger dan 90% willen scoren. 5.1.2 Transparante besluitvorming (zowel op proces als op inhoud) In 2016 kunnen inwoners, bedrijven en instellingen via hun persoonlijke internetpagina (http://mijn.vianen.nl) al hun zaken bij de gemeente digitaal volgen. 5.1.3 Participerende overheid (‘initiatief zoekt nemer’) Gemeente en bestuur stellen zich flexibel op en gaan in op initiatieven van inwoners, bedrijven en instellingen. Deelname is gericht op het mogelijk maken van deze initiatieven, niet op de uitvoering.
Programmabegroting 2016
43
5.1.4 Toekomstbestendig (versterken regionale samenwerking en bestuurlijke fusie) Binnen de U10 werken we aan de volgende werkvelden: economie, ruimtelijke ontwikkeling, wonen, sociaal domein en energietransitie. Prestatie-indicatoren Naam Het voldoen aan normen op op het gebied van informatie veiligheid (aantal getoetste deelgebieden)* Zorgen dat het aantal gegrond verklaarde bezwaarschriften tegen de gemeentelijke besluiten afneemt
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Realisatie 100% (2)
Realisatie 88% (3)
Begroot 91% (4)
Begroot 93% (7)
Begroot 95% (7)
Begroot 95% (7)
Begroot 95% (7)
9,5%
29%
8%
7.5%
7%
7%
7%
* Pas in 2016 kunnen alle audits uitgevoerd worden. Per voorafgaand jaar is aangegeven hoeveel audits er daadwerkelijk uitgevoerd zijn.
Risico’s en maatregelen Weerstandsvermogen Voor dit programma is in de paragraaf weerstandsvermogen het volgende risico opgenomen: • Informatieveiligheid Operationele risico’s Voor dit programma gelden de volgende operationele risico’s: •
Bestuurlijke toekomst Eind 2015 valt het besluit over de bestuurlijke toekomst van de gemeente Vianen. De gevolgen hiervan voor de organisatie van de gemeente zijn niet te voorzien. Het risico bestaat dat dit een andere focus legt op een breed deel van de medewerkers, waar we geen rekening mee houden bij het opstellen van deze begroting. Beheersmaatregelen: Nadat het besluit over de bestuurlijke toekomst is genomen en we de gevolgen kunnen overzien, wordt dit met een raadsvoorstel aan u voorgelegd waarbij de eventuele financiële consequenties door middel van een begrotingswijziging uitgewerkt worden.
Relevante beleidskaders ten aanzien van indicatoren • Gemeentebreed Informatieveiligheidsbeleid Vianen 2015
2015
Overige relevante beleidskaders • Toekomstvisie Vianen 2025 • Initiatief zoekt nemer (m/v). Beleidsnota wijkgericht werken • Verordening op de auditcommissie gemeente Vianen • Reglement van Orde voor de raad van de gemeente Vianen 2013
2013 2014 2013 2013
Programmabegroting 2016
44
Wat mag het kosten? 2016 nr. 003.06 001.00 001.01 001.02 001.03 001.10 001.11 002.01
Lasten
product verkiezingen Raad B&W bezwaarschriften representatie EBU/U10 stedenband best.communicatie Subtotaal Bestedingsplan Totaal
Lasten en baten programma "Politiek en Bestuur"
Baten
Saldo
51.757 1.026.316 540.249 132.219 96.872 55.500 0 470.151 2.373.063 0 2.373.063
Werkelijk 2014
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Begroting 2016
2015
2017
51.757 1.026.316 540.249 132.219 96.872 55.500 0 470.151 2.373.063 0 2.373.063
2018
2019
Lasten - bestaand beleid - bestedingsplan Totaal lasten
2.440.274
2.446.075 51.452
2.373.063 0
2.373.063 23.410
2.373.063 24.000
2.373.063
2.440.274
2.497.527
2.373.063
2.396.473
2.397.063
2.448.063
14.111
0
0
0
0
0
0 0 0 0 - 2.497.527 - 2.373.063 - 2.396.473 - 2.397.063
- 2.448.063
75.000
Baten - bestaand beleid Totaal baten Saldo programma vóór bestemming Toevoeging reserves Onttrekking reserves Saldo programma ná bestemming
14.111 - 2.426.163 0 8.442 - 2.417.721
0 0
0 0
0 0
0 0
0
- 2.497.527 - 2.373.063 - 2.396.473 - 2.397.063
- 2.448.063
Toelichting belangrijkste verschillen gelet op de programmabegroting 2015 Voordelen op product College Burgemeester & Wethouders Het voordeel op het product wordt veroorzaakt door verschuiving van uren van het product college B&W naar een intern product in de bedrijfsvoering waaraan we geen overheadkosten toerekenen in het uurtarief. Nadelen op product Niet van toepassing
Programmabegroting 2016
0
0
Bedrag 59.000
Bedrag
45
6.
Algemene dekkingsmiddelen, onvoorzien en lokale heffingen
De begroting onderscheidt algemene en specifieke dekkingsmiddelen. Met specifieke dekkingsmiddelen bedoelen we de inkomsten die direct samenhangen met een bepaald programma. Dat kunnen de inkomsten zijn van het Rijk met een specifiek bestedingsdoel (bijvoorbeeld voor de uitvoering van de Wet Werk en Bijstand in programma 1 Dienstverlenend), de opbrengsten uit verkoop van gronden (programma 4 Groeiend) of opbrengsten uit verleende diensten, zoals het verstrekken van een paspoort (programma 1 Dienstverlenend). Ook de rioolheffing en de afvalstoffenheffing zijn specifieke dekkingsmiddelen. We verantwoorden deze specifieke dekkingsmiddelen binnen het betreffende programma. De algemene dekkingsmiddelen zijn dekkingsmiddelen die vrij aan te wenden zijn. De besteding van deze inkomsten is op voorhand niet gebonden aan een bepaald programma of doel, maar is bedoeld voor de dekking van de tekorten op de programma's. Deze dekking bestaat voor het grootste gedeelte uit de Algemene uitkering uit het Gemeentefonds en de lokale heffingen die niet bestedingsgebonden zijn. De overige dekkingsmiddelen bestaan uit rentebaten en de post onvoorzien. Financieel gezonde gemeente We willen een financieel gezonde gemeente voor nu en in de toekomst zijn. Om dit te bereiken voeren wij een verantwoord en stabiel financieel beleid met sluitende begrotingen, waarbinnen we ruimte maken voor noodzakelijke en gewenste veranderingen van beleid en het opvangen van onvoorziene omstandigheden. Wij maken voortdurend een afweging tussen onze bestuurlijke ambities en de daarvoor beschikbare middelen. Relevante beleidskaders • Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten • Richtlijnen en toetsingsaspecten 2016-2019 van Provincie Utrecht • Nota rentebeleid en reserves en voorzieningen • Duurzaam investeren, kadernota 2015-2019 • Financiële verordening 212
2012 2015
Uitgangspunten programmabegroting 2016 Bij het opstellen van deze programmabegroting hanteren we de volgende uitgangspunten: De stijging van de salarislasten is 2,8% waarvan 1% CAO-stijging. Voor het Onroerende Zaak Belasting (OZB)-budget is de stijging 1,75%. Voor de diverse budgetten (heffingen) afvalstoffenheffing, rioolrecht, zuiveringsheffing en waterschapslasten hebben we gemiddeld 3% stijging begroot. Van de gemeenschappelijke regelingen hebben we de begroting 2016 overgenomen. Er is geen sprake van automatische indexering van de budgetten. De budgetbeheerders passen daar waar noodzakelijk een indexering van 1,50% (inclusief de subsidies) toe. Vanaf 2013 houden we rekening met de algemene uitkering tegen lopende prijzen. In het meerjarenperspectief houden we dan ook rekening met een stelpost voor stijging van de lasten. Overzicht algemene dekkingsmiddelen (bedragen in duizenden euro’s) In de tabel staat een overzicht van de algemene dekkingsmiddelen. Het gaat om de OZB en de uitkeringen uit het gemeentefonds. Voor deze middelen is er geen vooraf bepaald bestedingsdoel, in tegenstelling het rioolrecht of de afvalstoffenheffing. We verantwoorden de niet vrij aanwendbare heffingen onder de baten, evenals de ontvangsten van de specifieke uitkeringen in de programma’s die deels kostendekkend zijn. In dit hoofdstuk gaan we eerst in op de middelen die vrij besteedbaar zijn. Daarna besteden we aandacht aan de post onvoorzien, de reserves en voorzieningen, de investeringen, het meerjarenresultaat en de incidentele lasten en baten.
Programmabegroting 2016
46
Algemene dekkingsmiddelen (x €1.000) Lokale heffingen, OZB Algemene uitkering Gemeentefonds Dividenden Hondenbelasting Saldo Kapitaallast. en rente Totaal
2014
2015
2016
2017
2018
2019
3.641
3.793
4.153
4.153
4.153
4.153
16.147
21.405
21.565
21.271
21.145
21.245
1.321
1.401
1.401
1.401
1.401
1.401
123
127
131
131
131
131
1.077
1.202
1.183
1.183
1.183
1.183
22.309
27.928
28.433
28.433
28.433
28.433
Lokale heffingen Van de lokale heffingen maken de OZB, toeristenbelasting, precario en de hondenbelasting deel uit van de algemene dekkingsmiddelen. Deze heffingen hebben geen specifiek bestedingsdoel. In de paragraaf Lokale Heffingen gaan we uitgebreid in op alle lokale heffingen. Gemeentefonds (algemene uitkering) De uitkering uit het gemeentefonds bestaat uit drie onderdelen: de algemene uitkering, de decentralisatie uitkeringen en de integratie-uitkeringen. In het overzicht vermelden we vanaf 2015 de volledige uitkering. De raming van de algemene uitkering is gebaseerd op informatie uit de meicirculaire 2015. De resultaten van de septembercirculaire 2015 nemen we mee via de 1e bestuursrapportage 2016. Dividend De verwachte dividenduitkering bedraagt €1.401 (x €1.000) en is als volgt uitgesplitst: • Bank Nederlandse Gemeenten € 35 (x €1.000) • Eneco €1.366 (x €1.000) Saldo kapitaallasten en rente Het saldo van de kapitaallasten en rente Is het verschil tussen de doorberekende vaste omslagrente en de werkelijk doorbelaste rente naar de producten. Het (vaste) renteomslagpercentage is 3,5 % en is van toepassing op alle investeringen. Op basis van historische en toekomstige rentevoet is het percentage op 3,5 % vastgesteld. Onvoorzien Jaarlijks nemen we een bedrag voor onvoorziene lasten op voor de programmabegroting in zijn geheel. Dit maakt het mogelijk om lopende het begrotingsjaar onvoorziene/onvermijdbare/ onuitstelbare (niet begrote) lasten op te vangen. De post ’onvoorzien’ is uitsluitend bedoeld voor dekking van onvoorziene lasten en maakt onderdeel uit van de weerstandscapaciteit (paragraaf A Weerstandsvermogen). De gemeente Vianen heeft als beleid om voor onvoorziene uitgaven een bedrag van € 2,27 per inwoner op te nemen. In totaal nemen we hiervoor in de programmabegroting € 44.472 op. Voor onvoorziene subsidies begroten we een bedrag van € 10.018.
Programmabegroting 2016
47
Mutaties in reserves (voor herschikking) Reserves en voorzieningen Algemene reserves Bestemmingsreserves Totaal reserves
Stortingen/onttrekkingen in/aan reserves. Algemene reserve Reserve vrijgevallen gelden Algemene reserve grondexploitatie Reserve bovenwijkse voorzieningen Reserve voorlopige resultaten industrieterrein Reserve volkshuisvesting Reserve risicobeheersprogramma’s Reserve openbare verlichting Reserve open einde regeling Reserve oud papier Reserve impulsinvesteringen Totaal
31-12-2014 jaarrekening 2014 7.085.636 37.960.249 45.045.885
Storting
1-1-2016 begroting 2016 5.751.722 32.931.522 38.683.244
Onttrekking 172.552 1.730.000 1.124.751 328.922 6.000 30.000 3.365 100.000 9.800 276.833 1.735.590
2.046.633
Meerjarenraming reserves en voorzieningen Meerjarenraming reserves en voorzieningen Algemene reserves Bestemmingsreserves Totaal
2016 2017 2018 2019 5.751.722 5.924.274 6.102.002 6.285.062 32.931.522 32.447.926 29.890.475 30.397.949 38.683.244 38.382.200 35.992.478 36.683.012
Na herschikking van de reserves en voorzieningen is er per 1-1-2016 een Algemene Reserve van € 10 miljoen, een Algemene Bedrijfsreserve van € 10,6 miljoen, samen € 20,7 miljoen. Bestemmingsreserves per 1-1-2016 € 24,7 miljoen, totaal reserve € 45,4 miljoen. Voor een specificatie zie bijlage 6.
Programmabegroting 2016
48
Wat mag het kosten? Voor een compleet meerjarenoverzicht (2016-2019) van de reserves en voorzieningen verwijzen we naar bijlage 6. nr. 913.00 920.00 920.10 920.20 920.21 920.22 920.23 921.00 922.00 960.00 992.00
2016 product beleggingen ozb WOZ hondenbelasting precario toeristenbelasting invordering belastingen algemene uitkering onvoorziene uitgaven saldo kostenplaatsen overige baten en lasten Subtotaal Bestedingsplan Dekkingsplan Overige maatregelen Totaal
Lasten en baten programma "Algemene dekkingsmiddelen "
Lasten
Werkelijk 2014
Baten
Saldo
837.454 47.265 182.428 8.637 1.724 998 138.329 6.930 -70.510 27.218 100.821 1.281.292
2.386.909 3.979.580 0 131.158 20.600 113.300 39.700 21.564.937 0 1.183.328 68.000 29.487.511
-1.549.455 -3.932.315 182.428 -122.521 -18.876 -112.302 98.629 -21.558.007 -70.510 -1.156.110 32.821 -28.206.219
5.000 0 -180.978 1.105.314
0 175.149 141.940 29.804.600
5.000 -175.149 -322.918 -28.699.286
Begroting 2016
2015
2017
2018
2019
Lasten - bestaand beleid - bestedingsplan - vrijvallende kapitaallasten - jaarlijkse storting onderhoud gebouwen - rente res. Bedrijventerrein van 3% naar 2% - rente grondexploitatie van 4,5% naar 4% - lasten voorgesteld bestaand beleid - frictiekosten - doorschuiven projecten - stelpost prijsstijgingen/ relatie algemene uitkering - taakmutatie maatschappelijke stages
Totaal lasten
Programmabegroting 2016
5.280.046
5.280.046
7.544.398 175.164 0
779.818 5.000 0
779.818 69.682 - 269.000
779.818 154.569 - 519.000
779.818 239.079 - 799.000
15.997
15.997
15.997
31.994
47.991
- 82.975
- 82.975
- 82.975
- 82.975
0 0 - 200.000
86.000 0 0 - 200.000
86.000 0
86.000 0
86.000 0
- 200.000
- 200.000
- 200.000
0
0
230.000
333.000
447.000
0
0
0
0
0
7.535.559
603.840
629.522
583.406
517.913
49
Baten - bestaand beleid 25.798.415 - algemene uitkering (tegen constante prijzen) - verwachte korting 2014 algemeen uitkering - incidentele effecten meicirculaire - dekkingsplan - resultaten voorgestelde maatregelen Totaal baten Saldo programma vóór bestemming Toevoeging reserves Onttrekking reserves Saldo programma ná bestemming
25.798.415 20.518.369 1.518.905 4.772.526 23.771.990
29.165.605 29.487.511 29.487.511 29.487.511 29.487.511 0
0
- 214.000
- 236.000
- 95.000
0 0 167.249
0 0 175.149
642.264
804.836
978.502
231.000
141.940
362.919
584.053
727.055
29.563.854 29.804.600 30.278.694 30.640.400 31.098.068 22.028.295 29.200.760 29.649.172 30.056.994 30.580.155 583.404 0
501.474 0
501.474 0
501.474 0
501.474 0
21.444.891 28.699.286 29.147.698 29.555.520 30.078.681
Toelichting belangrijkste verschillen ten opzichte van de programmabegroting 2015 Voordelen Algemene uitkering/Gemeentefonds Het voordeel voor 2016 uit de algemene uitkering is toe te lichten via drie deelgebieden:
Bedrag 160.000
Accres Als de Rijksuitgaven stijgen, neemt ook het gemeentefonds toe. Deze groei van het gemeentefonds noemen we het accres. Voor 2016 en verder voorzien we een, voor de gemeenten, gunstiger verloop van het accres. Het accres neemt in 2016 vooral toe als gevolg van een hogere loonontwikkeling. Decentralisaties Ten aanzien van de decentralisaties zijn de bedragen voor 2015 en 2016 specifiek per gemeente verlaagd vanwege de uitname ten aanzien van Wlz-indiceerbaren (Wet Langdurige Zorg). Daarnaast zijn met ingang van 2016 de objectieve verdeelmodellen voor de Wmo en Jeugdwet toegepast. Als gevolg hiervan ontvangt onze gemeente een lagere uitkering voor met name de uitvoering van de nieuwe Jeugdwet. Wmo-huishoudelijke hulp Jaarlijks wordt het macrobudget aangepast van de Wmo-huishoudelijke hulp ten behoeve van prijs- en volumecompensatie en ook soms voor andere maatregelen. Via het objectieve verdeelmodel leidt dat tot mutatie voor de individuele gemeente. Ten opzichte van begroting 2015 resulteerde dit in een nadeel. Lagere onvoorziene uitgaven Op het product onvoorziene uitgaven was vorig jaar een stelpost opgenomen voor de uitwerking van de HR21 (functiewaarderingssysteem personeel), de afwikkeling daarvan heeft plaatsgevonden. Hogere opbrengsten OZB Voor 2015 werd een waardedaling verwacht van de woningen (-3,5%) en niet-woningen (-8%), de vastgestelde tarieven 2015 zijn hierop gebaseerd. In werkelijkheid heeft deze waardedaling niet plaatsgevonden waardoor naast de reguliere stijging van 3% ook nog Programmabegroting 2016
115.000
357.000
50
een stijging van de opbrengst ontstaat door de waardestijging van de objecten. Lagere lasten Decentralisaties. In de programmabegroting 2015 waren zowel de lasten als de baten van de decentralisaties opgenomen onder het product “algemene uitkering”. Vanaf begroting 2016 zijn de lasten opgenomen onder programma 2. Nadelen Niet van toepassing
Programmabegroting 2016
6.700.000
Bedrag
51
Budgetautorisatie In bijgaand overzicht staan de budgetten per begrotingsprogramma. In het overzicht staat het niveau waarop de raad de begrotingsbudgetten autoriseert. Binnen deze budgetten is het college geautoriseerd de begroting uit te voeren.
Lasten programma’s Nr. Naam
Werkelijk 2014
2015
Begroting 2016
2017
2018
2019
Totalen per programma 1.
Dienstverlenend
B. Nw.
6.404.176
2.
Stimulerend
B. Nw.
11.410.139
11.115.741 17.819.788 17.819.788 17.819.788 17.819.788 73.964 14.200 57.905 244.337 574.819
3.
Leefbaar
B. Nw.
13.171.963
10.629.395 10.690.291 10.690.291 10.690.291 10.690.291 190.766 207.175 661.244 787.046 850.981
4.
Groeiend
B. Nw.
9.180.735
4.276.827 25.000
3.949.663 10.000
3.949.663 10.000
3.949.663 10.000
3.949.663 10.000
5.
Politiek & Bestuur
B. Nw.
2.440.274
2.446.075 51.452
2.373.063 0
2.373.063 23.410
2.373.063 24.000
2.373.063 75.000
6.
Algemene Dekkingsmiddelen B. Nw.
5.280.046
7.535.559 0
598.840 5.000
559.840 69.682
428.837 154.569
278.834 239.079
Totaal lasten
Programmabegroting 2016
47.887.332
5.295.087 7.100
5.582.286 0
5.582.286 - 24.287
5.582.286 42.065
5.582.286 89.470
41.646.966 41.250.306 41.772.885 42.105.945 42.533.274
52
Baten programma’s Nr. Naam
Werkelijk 2014
Begroting 2016
2015
2017
2018
2019
Totalen per programma 1.
Dienstverlenend
B. Nw.
4.175.841
3.503.726
3.526.525
3.526.525
3.526.525
3.526.525
2.
Stimulerend
B. Nw.
1.712.249
1.768.687
1.781.157
1.781.157
1.781.157
1.781.157
3.
Leefbaar
B. Nw.
4.392.138
4.600.185
4.672.365
4.672.365
4.672.365
4.672.365
4.
Groeiend
B. Nw.
6.161.040
2.750.518
3.246.142
3.246.142
3.246.142
3.246.142
5.
Politiek & Bestuur
B. Nw.
14.111
0
0
0
0
0
6.
Algemene Dekkingsmiddelen B. Nw.
25.798.415
29.563.854 29.804.600 30.278.694 30.640.400 31.098.068
Totaal baten
42.253.794
42.186.970 43.030.789 43.504.883 43.866.589 44.324.257
Totaaloverzicht Nr. Naam
Werkelijk 2014
Begroting 2016
2015
2017
2018
2019
Resultaat vóór bestemming
- 5.633.538
540.004
1.780.482
1.731.997
1.760.643
1.790.982
Toevoeging reserves Onttrekking reserves
3.208.951 10.425.965
657.830 118.060
1.735.590 9.800
1.735.590 9.800
1.735.590 9.800
1.735.590 9.800
1.583.476
234
54.692
6.207
34.853
65.192
Resultaat ná bestemming
Programmabegroting 2016
53
Deel 2 Paragrafen Begroting 2016 In dit tweede deel van de programmabegroting gaan we in op: A. Weerstandsvermogen B. Onderhoud kapitaalgoederen C. Financiering D. Bedrijfsvoering E. Verbonden partijen F. Grondbeleid G. Lokale heffingen
Programmabegroting 2016
54
A.
Weerstandsvermogen en risicobeheersing
In de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing geven we inzicht in het vermogen van de gemeente Vianen om niet voorziene financiële tegenvallers op te vangen. Dit zijn risico’s die te kwantificeren en van substantieel belang zijn. In de programma’s wordt verwezen naar de betreffende risico’s in de paragraaf weerstandsvermogen. Daarnaast zijn in de programma’s, onder operationele risico’s, die risico’s opgenomen die niet te kwantificeren zijn, maar die wel van invloed kunnen zijn op de doelstellingen van het programma. Deze risico’s worden uitgewerkt in het betreffende programma en komen niet terug in de paragraaf weerstandsvermogen. Definities/begrippen • Weerstandsvermogen: het vermogen van de gemeente Vianen om niet voorziene financiële tegenvallers te kunnen opvangen zodat de gemeente haar taken kan voortzetten. • Weerstandscapaciteit: de capaciteit, de middelen, waarover de gemeente beschikt om niet voorziene financiële tegenvallers te dekken. • Onbenutte belastingcapaciteit: het bedrag waarmee de gemeente belastingen maximaal mag verhogen. • Vrij aanwendbaar deel van de algemene reserve: dit deel van de algemene reserve kan de gemeente direct aanwenden voor een onvoorziene tegenvaller. • Onvoorzien: dit bedrag is in de begroting opgenomen voor onvoorziene uitgaven. Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen de weerstandscapaciteit en de risico’s waarvoor geen voorzieningen zijn getroffen of verzekeringen voor zijn afgesloten. Het weerstandsvermogen is van belang voor het bepalen van de financiële positie van de gemeente voor het begrotingsjaar, maar ook voor de meerjarenraming. Nota risicoanalyse en weerstandsvermogen In de raadsvergadering van juli 2008 is de nota Risicoanalyse en Weerstandsvermogen vastgesteld. Deze nota vormt het beleidskader voor de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing. In de nota zijn de risico’s benoemd en voorzien van een waardering van de benodigde weerstandscapaciteit. Voor de begroting 2016 hebben we deze lijst geactualiseerd. Risicoafdekking uit de algemene reserve Als een risico uit deze lijst zich daadwerkelijk voordoet, spreekt de gemeente eerst de algemene reserve aan. Omdat we ervan uitgaan dat niet elk risico zich ook daadwerkelijk voordoet en dat ook niet alle risico’s zich tegelijkertijd voordoen, is in de raadsvergadering van juli 2008 besloten om 25% van de benodigde weerstandsvermogen te blokkeren binnen de algemene reserve, met een minimum van € 1 miljoen. Voor het benodigde weerstandsvermogen van € 2,55 miljoen hebben we nu een bedrag van € 1 miljoen geblokkeerd binnen de algemene reserve.
Programmabegroting 2016
55
Risico per programma
Kans
Impact
Omvang van het risico
Reëel maximum
Programma 2 Stimulering Decentralisaties Leerlingenvervoer Vluchtelingen toestroom
Groot Laag PM
Groot Laag PM
Groot Laag PM
€ 0,60 miljoen € 0,15 miljoen PM
Programma 3 Leefbaar Actualiseren beheerplannen
Groot
Gemiddeld
Gemiddeld
€ 0,30 miljoen
Programma 4 Groeiend Rechtszaak Niemans Beton
Vertrouwelijk
Vertrouwelijk
Vertrouwelijk
PM
Programma 5 Politiek en Bestuur Informatieveiligheid
Hoog
Hoog
Laag
€ 0,15 miljoen
Programma 6 algemene dekkingsmiddelen Verbonden partijen Economische ontwikkelingen: • Wet Hof • Gevolgen algemene uitkering
Groot Gemiddeld
Gemiddeld Gemiddeld
Gemiddeld Gemiddeld
€ 0,30 miljoen € 0,30 miljoen
WW-uitkeringen Kwetsbaarheid bedrijfsvoering Fraude risico Lopende juridische procedures
Gemiddeld Gemiddeld Laag Gemiddeld
Gemiddeld Gemiddeld Hoog Laag
Laag Gemiddeld Laag Laag
€ 0.15 miljoen € 0,30 miljoen € 0,15 miljoen € 0,15 miljoen
Totaal
€ 2,55 miljoen
Bovenstaande risico’s hebben we geactualiseerd voor de begroting 2016.
Wijzigingen in de risico’s Vergeleken met de risico’s uit de begroting 2015 zijn de volgende risico’s voor 2016 gewijzigd. Vervallen • Wachtgeldverplichtingen wethouders: er is een voorziening ingesteld die dat risico afdekt. • Werkkostenregeling: er is een budget geraamd die het risico afdekt. • Vennootschapsbelasting overheid/Wet Markt & Overheid: er is een budget geraamd die het risico afdekt. • Revitalisering bedrijventerreinen: er is een bestemmingsreserve ‘voorlopige resultaten industrieterreinen’ die het risico afdekt. • Project Vijfheerenlanden: binnen de algemene reserve Grondexploitaties is een bedrag geraamd van €1,4 miljoen om het risico af te dekken. • Grondexploitatie: er is binnen de exploitaties risicovoorzieningen geraamd. • Lopende juridische procedures: bij de procedure horeca sportcentrum Helsdingen zijn wij tot een schikking gekomen met de exploitant.
Programmabegroting 2016
56
Nieuw • • • •
Actualiseren beheerplannen Frauderisico Informatieveiligheid Toestroom vluchtelingen
Korte beschrijving van de risico’s Hieronder volgt een korte beschrijving van de risico’s per programma. Programma 0 Duurzaam investeren Voor programma 0 zijn in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing geen risico’s opgenomen. Programma 1 Dienstverlenend Voor programma 1 zijn in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing geen risico’s opgenomen. Programma 2 Stimulerend De drie transities/decentralisaties Onze gemeente heeft vanaf 1 januari 2015 grote veranderingen te verwerken gekregen binnen het sociaal domein. Vanaf 1 januari 2015 hebben het Rijk en de provincie taken op het gebied van zorg, jeugd en werk overgeheveld naar onze gemeente. Dit overnemen van taken door onze gemeente noemden we decentralisaties of transities. Na een jaar van doen, staat 2016 in het teken van transformeren. Dit is een belangrijke en omvangrijke verantwoordelijkheid: het gaat immers om de ondersteuning van en zorg aan onze kwetsbare inwoners. Wij zijn verantwoordelijk voor de individuele begeleiding en dagbesteding van mensen die langdurige zorg nodig hebben, voor de jeugdzorg en voor de (sociale) participatie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. De doelstellingen vertonen een sterke overeenkomst: het ondersteunen van zelfredzaamheid, het bevorderen van sociale participatie en ondersteuning van de kwetsbare inwoner die het op eigen kracht niet redt. De transities bieden onze gemeente de kans om de ondersteuning en zorg eenvoudiger en goedkoper te organiseren door integraler te werken en door meer samen te werken met andere gemeenten en ketenpartners. Voor de uitvoering van de nieuwe taken binnen het sociaal domein krijgen gemeenten vanaf 2016 landelijk € 10,3 miljard aan middelen in de vorm van een integratie-uitkering sociaal domein. Dit bedrag daalt door de opgelegde efficiencykortingen van het Rijk nog verder tot €9,6 miljard in 2018 (minus 7%). De integratie-uitkering sociaal domein voor de gemeente Vianen bedraagt in 2016 circa € 6,4 miljoen. Een aantal uitgaven in het sociaal domein zijn met de nodige risico’s omgeven en zijn slechts beperkt beheersbaar. Dit geldt vooral voor de openeinderegelingen en de regionale samenwerkingsvormen (onder andere gemeenschappelijke regelingen WIL en PAUW). Wanneer deze risico’s zich voordoen, kunnen zij een aanzienlijke impact hebben op het financiële weerstandsvermogen van onze gemeente. Ondanks bovenstaande is het uitgangspunt dat de transities kostenneutraal worden doorgevoerd. Het belangrijkste risico voor de gemeente Vianen is dat zij niet in staat is de overgehevelde taken adequaat uit te voeren binnen de budgetten die daarvoor beschikbaar zijn. Dit kan ertoe leiden dat de dienstverlening aan onze inwoners op een lager niveau komt te liggen, waardoor onze gemeente imagoschade kan oplopen.
Programmabegroting 2016
57
We hebben ervoor gekozen de drie taakgebieden integraal te beschrijven en te wegen. De implementatie van de overheveling van taken op het gebied van AWBZ-Wmo, Werk & Participatie en Jeugdzorg vindt gelijktijdig plaats en wordt integraal uitgevoerd. Verder zijn het alle drie openeinderegelingen en vindt financiering plaats vanuit de integratie-uitkering sociaal domein. Deze middelen kunnen we dus vrij besteden binnen het sociaal domein. Een deel van de taken wordt bij verbonden partijen neergelegd. Dat laatste algemene risico wordt meegenomen onder verbonden partijen. Wmo De impact van de veranderingen in de Wmo waren groot 2015 is gebruikt om de nieuwe gemeente verantwoordelijk voor de uitvoering van de AWBZ-Wmo taken een inbedding te geven in de organisatie. Er zijn nieuwe en complexere doelgroepen. De ontwikkeling van deze doelgroepen is mede door het effect van de extramuralisering onzeker. De nieuwe doelgroepen AWBZ-Wmo zijn voor een groot deel verantwoordelijk voor de huidige groei van de zorguitgaven AWBZ. Verder is de verwachting dat de decentralisatie van zorgtaken naar gemeenten verder doorzet met forse kortingen op de huidige budgetten. Bovendien vergrijst Vianen meer dan gemiddeld in de regio en is de bevolking van Vianen ongezonder. Met de transformatie Wmo 2016 zetten we daarom ook extra in op preventieve projecten. De Stichting Welzijn Vianen krijgt een rol in het verder ontwikkelen van het vrijwilligersbestand en de mantelzorgers. Alle drie zaken die steeds belangrijker gaan worden nu de rijksmiddelen minder worden. Aanbod in de 0e lijn (informele zorg) is dan onmisbaar. Beheersmaatregelen We hebben een aantal maatregelen doorgevoerd om de besparingen in de Wmo te kunnen realiseren. De belangrijkste maatregel gaat over de huishoudelijke ondersteuning. Met de aanbieders hebben we afgesproken dat zij per cliënt een vast bedrag krijgen, ongeacht de tijd die zij besteden om tot het resultaat- een schoon huis- te komen. We hebben het voornemen om dezelfde constructie toe te passen bij de begeleiding: cliënten die na de overgangsperiode (met behoud van bestaande rechten) wederom voor ondersteuning zelfredzaamheid of en/of participatie worden geïndiceerd. Dit najaar vindt een overlegtafel plaats met de aanbieders over ervaringen en knelpunten in de nieuwe situatie om te kijken of nadere afspraken nodig zijn (in het raam van de lopende contracten). Afspraken met aanbieders maken we op Lekstroomniveau. Jeugdzorg De financiële risico’s binnen het jeugdzorgdomein zijn groot om de volgende redenen. Allereerst de landelijke korting op het budget: met minder middelen moeten we voldoen aan dezelfde c.q. toenemende zorgvraag. Een zorgvraag die de afgelopen decennia is gestegen. Hieraan voldoen is mogelijk middels transformatie. Deze transformatie kost tijd en daar zit een risico: lukt het de gemeente om het zorgsysteem en daarmee ook de samenleving snel genoeg te transformeren? Ten tweede is een risico binnen de jeugdzorg de heel dure zorgtrajecten die we niet kunnen voorkomen. Als er een jaar is waarin er toevallig twee van dit soort trajecten meer zijn ten opzichte van het gemiddelde, dan verhoogt dit het risico op een tekort in dat jaar. Tot slot is het objectief verdeelmodel in werking getreden voor 2016 en verder. Dit is een nieuw model in ontwikkeling. Voor 2016 pakt het ten opzichte van het budget dat Vianen ontving voor 2015 niet ongunstig en ook niet gunstig uit voor onze gemeente. De landelijke korting zorgt echter wel voor een lager budget. Ook is op dit moment nog niet vast te stellen of het budget dat Vianen voor 2015 heeft ontvangen voldoende is. Dat budget was gebaseerd op het jaar 2012 en daarin is een eventuele autonome groei van de zorg niet meegenomen. Beheersmaatregelen Ten aanzien van de zeer dure zorgtrajecten werken we op provincieniveau samen om de risico’s te beheersen. Hoe deze maatregelen er precies uit gaan zien voor 2016 wordt in de loop van 2015 verder uitgewerkt. Wat betreft de transformatie is lokaal ten eerste het Sociaal Team opgezet en Programmabegroting 2016
58
halen we ten tweede de banden aan met huisartsen en overige doorverwijzers naar tweedelijnszorg. Tot slot willen we in 2016 een aantal pilots opstarten om de transformatie in de zorg te stimuleren. Regionaal zetten we samen met de andere Lekstroomgemeenten in op transformatie van de zorg via de inkoop voor 2016. Het Sociaal Team heeft de opdracht om de transformatie uit te voeren. Op basis van de eerste resultaten en ervaringen, werken we aan een verfijning van de visie op hoe de transformatie te realiseren en praktische uitvoering voor 2016: de doorontwikkeling van het sociaal team. In 2016 zetten we meer capaciteit in op de relatie met de huisartsen en overige verwijzers. Een onzekere factor blijft in hoeverre zij gaan meebewegen in de transformatie. We zetten in op de mogelijkheden die we hebben om hen hierin te ondersteunen. Werk en participatie De nieuwe participatiewet is per 1 januari 2015 ingegaan. De kern is dat alle taken betreffende werk en participatie (voornaamste: voormalige instroom niet volledig arbeidsongeschikte Wajong, WWB en voormalige instroom WSW) gebundeld worden en dat de uitvoering van deze taken, met fors minder budget, bij de gemeente terechtkomt. We hebben nu een tweetal Gemeenschappelijke Regelingen die deze taken grotendeels uitvoeren. Dat zijn PAUW Bedrijven en de Gemeenschappelijke Regeling Werk en Inkomen Lekstroom (WIL)om toekomstgericht en kwalitatief hoogwaardig werk af te leveren, met als taak mensen naar werk te leiden en voor de overbruggingstijd een uitkering te verstrekken en schuldhulpverlening te bieden waar noodzakelijk. In het participatiebudget worden de uitvoering van de Wsw en de doelgroepen van de participatiewet gebundeld. Het inkomensdeel wordt nog per gemeente afgerekend en daarin schuilt een risico voor Vianen. Begin 2015 was het de verwachting dat het aantal inwoners dat bij WIL aanklopt voor ondersteuning, gezien de terugloop van de economische recessie, langzaam zou afnemen. Dit is niet gebeurd. De (jeugd)werkloosheid stijgt nog steeds: het aantal jeugdigen in de bijstand is gestegen van 9,6 % naar 14,1 %. Het totale bestand is gestegen met 13,3%. Het aantal mensen met schulden is ook in 2015 toegenomen. Al jaren is de begroting van PAUW Bedrijven niet sluitend. Dit probleem wordt groter door de bezuinigingen op de rijksbijdrage WSW. Het tekort bij PAUW Bedrijven wordt vooral veroorzaakt door een dalende rijksbijdrage en gelijkblijvende omzet en kosten. De kostenkant is moeilijk beïnvloedbaar, aangezien de grootste kosten de loonkosten zijn van de Wsw-ers en daar zit men aan vast. Omzet verhogen is voor PAUW Bedrijven relatief lastig aangezien zij, door een streng toelatingsbeleid in het verleden, relatief veel Wsw-ers hebben met weinig verdienvermogen. Beheersmaatregelen We hebben ter versterking van het taakgebied werk en participatie de Gemeenschappelijke Regeling (GR) WIL in de regio opgezet. Het is van groot belang dat wij, als deelnemer aan de GR-regeling, stevig sturen op een zo goed mogelijk resultaat. Wat betreft de aansturing van PAUW Bedrijven wordt hard gewerkt aan het behalen van diverse ‘quick wins’ die leiden tot kostenbesparing of omzetverhoging. Hierna zullen enkele grotere scenario’s worden uitgewerkt voor besparingen op langere termijn. Leerlingenvervoer Het leerlingenvervoer van leerplichtige leerlingen naar scholen voor speciaal onderwijs is een wettelijke taak. De financiering van deze wettelijke taak vindt plaats via de Algemene uitkering. In de
Programmabegroting 2016
59
jaren vóór 2014 was steeds sprake van een budgetoverschrijding van circa € 50.000. Door de striktere uitvoering van de verordening zijn er sinds 2014 geen overschrijdingen. De gemeente Vianen is verplicht om bij tijdelijke crisis c.q. uithuisplaatsing van een leerling in een andere gemeente, de eerste zes weken van het vervoer te bekostigen. Dit kan leiden tot hogere kosten voor het aangepast vervoer. Bekostiging van dit vervoer is een verplichting, maar is nog niet voorgekomen. Beheersmaatregelen Binnen de wettelijke criteria toetsen we de binnengekomen aanvragen scherp op noodzaak, wijze van vervoer en kosten. Daarnaast blijven wij zoeken naar innovatieve oplossingen voor goedkope(re), maar wel passende manieren van vervoer. De verordening leerlingenvervoer gemeente Vianen wordt strikter toegepast. Hierdoor zijn de kosten van het aangepast vervoer lager geworden. De verwachting is dat in de kosten van het aangepast vervoer geen grote wijzigingen komen. Toestroom vluchtelingen De gemeenteraad en burgemeester en wethouders hebben zich in een gezamenlijke verklaring uitgesproken bereid te zijn om in Vianen (nood)opvang voor vluchtelingen te realiseren als het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) hierom vraagt. Mocht dit daadwerkelijk gebeuren, dan verwachten we dat de gemeente niet alle kosten vergoed krijgt van het rijk. De vluchtelingenproblematiek is een actuele ontwikkeling. Omdat op dit moment niet bekend is wat dit betekent voor de gemeentelijke begroting (het gevolg voor de uitgaven in relatie tot de bijdrage van het COA), noemen we dit in deze paragraaf een ‘PM’ risico. Programma 3 Leefbaar Actualiseren beheerplannen Eind 2015 zijn de beheerplannen openbare ruimte en beheer vastgoed herzien. Het risico is, dat vanwege bezuinigingsmaatregelen uit het verleden binnen het beheerplan wegen, de beheerskosten voor de komende vier jaar hoger kunnen uitvallen dan begroot. Voor dit risico geldt dat er óf extra middelen in de begroting opgenomen worden óf dat er niet voldaan kan worden aan het gewenste kwaliteitsniveau. Programma 4 Groeiend Rechtszaak Niemans beton Tussen Niemans en de gemeente Vianen is in hoger beroep een schadestaatprocedure aanhangig bij het Gerechtshof in Den Haag. Deze procedure vindt zijn oorsprong in het door de rechtsvoorganger van de gemeente Vianen, het industrieschap Vianen-Hagestein, niet tijdig leveren van grond aan Niemans. Dit gebeurde eind jaren zeventig. Niemans stelt dat door de te late levering een grootschalige uitbreiding van zijn fabriek in voorbespannen heipalen niet kon worden gerealiseerd. In een voorlopig laatste tussenarrest van 21 december 2010 heeft het Gerechtshof drie onafhankelijk deskundigen aangewezen die onder andere de opdracht hebben gekregen onderzoek te doen naar de hoogte van de schade die Niemans mogelijk zou hebben geleden als gevolg van de wanprestatie door de gemeente. In december 2014 hebben deskundigen een eindrapport opgeleverd. De uitkomsten van het eindrapport zijn getoetst aan de door de gemeenteraad in 2010 vastgestelde risicoanalyse en de naar aanleiding daarvan getroffen beheersmaatregelen. Het eindrapport is in lijn met eerdere conceptrapporten en brengt geen wijzigingen in de risicoanalyse met zich mee. Het rapport staat op de rol van het Gerechtshof in november 2015. Niemans wordt als eerste in de gelegenheid gesteld te reageren waarna repliek en dupliek volgen.
Programmabegroting 2016
60
Programma 5 Politiek en Bestuur Informatieveiligheid Risico’s op het gebied van informatieveiligheid kunnen betrekking hebben op één van de drie kwaliteitskenmerken van informatie: beschikbaarheid, integriteit en vertrouwelijkheid. Het is beslist niet mogelijk om alle risico’s uit te sluiten met technische maatregelen. Zoals ook wel blijkt uit nieuwsberichten in de media ontstaan er dagelijks nieuwe kwetsbaarheden in systemen. Ook speelt het menselijk gedrag een steeds grotere rol in het realiseren van veiligheid van informatie in de praktijk. Risico’s met een reëel kans op voorkomen zijn: Beschikbaarheid Verminderde beschikbaarheid van informatiesystemen kan worden veroorzaakt door aanvallen van buitenaf of door problemen met hard- of software. Het gevolg daarvan is dat we gemeentelijke taken niet meer kunnen uitvoeren en dat onze dienstverlening tijdelijk niet meer mogelijk is. Er kan bedrijfsvoeringsschade ontstaan doordat een deel van de organisatie zijn werk niet meer kan uitvoeren. Ook kan de gemeente imagoschade oplopen als digitale dienstverlening tijdelijk niet mogelijk is. Beheersmaatregelen beschikbaarheid Beheersmaatregelen die de omvang van de schade beperken zijn ingevoerd en bestaan bijvoorbeeld uit het uitvoeren van backupprocedures, bescherming door firewalls, virusscanners enzovoorts. Verminderde beschikbaarheid kunnen we nooit geheel uitsluiten door technische beheersmaatregelen te nemen. De schade is wel te beheersen door maatregelen. Integriteit en vertrouwelijkheid Steeds meer persoonsgegevens worden uitgewisseld met ketenpartners, meer en meer gebruiken we applicaties die bij andere partijen ‘in the cloud’ draaien en de digitale dienstverlening neemt elk jaar toe. Het risico dat gegevens onder ogen komen van mensen die hier geen autorisatie voor hebben neemt door deze ontwikkelingen ook toe. Het optreden van dit risico kan leiden tot (ernstige) imagoschade van de gemeente en leiden tot verlies van vertrouwen in onze gemeente. Dit geldt ook voor de kwaliteit (integriteit) van gegevens. Fouten hierin kunnen leiden tot verkeerde besluiten en claims van benadeelde partijen. Beheersmaatregelen integriteit en vertrouwelijkheid Beheersmaatregelen bestaan onder meer uit het goed vastleggen en naleven van grenzen aan beschikbaarheid van gegevens, zowel op systeemniveau (autorisaties) als op het niveau van menselijk gedrag. Het informeren van medewerkers en betrokkenen over de risico’s van omgaan met persoonsgegevens is ook van groot belang. Het uitdrukken van afbreuk van het imago van de gemeente als betrouwbare overheid is lastig. Beheersmaatregelen informatieveiligheid algemeen De gemeente Vianen streeft er naar alle beheersmaatregelen uit de Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse Gemeenten te implementeren binnen drie jaar. Deze baseline definieert meer dan 300 beheersmaatregelen. Ze lopen uiteen van technische maatregelen (zoals virusscanners, het maken van backups, gebruik van veilige wachtwoorden), tot maatregelen gericht op veilig gedrag (bijvoorbeeld integer handelen, geheimhouding), governance (helder neerleggen van taken en verantwoordelijkheden) en een goede controlefunctie (transparante rapportages en controle op de voortgang). In 2015 hebben we het Gemeentebreed Informatieveiligheidsbeleid Vianen vernieuwd. Dit beleid brengen we in 2016 in de praktijk, waarbij we meer aandacht geven aan de plan-do-checkact cyclus.
Programmabegroting 2016
61
Programma 6 Algemene dekkingsmiddelen Verbonden Partijen Verbonden partijen zijn rechtspersonen waarmee de gemeente een bestuurlijke én financiële band heeft. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan: een zetel in het bestuur of stemrecht (via aandelen). Met een financieel belang wordt bedoeld dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld die ze kwijt is in geval van faillissement van de verbonden partij en/of als financiële problemen bij de verbonden partij verhaald kunnen worden op de gemeente. Daarnaast hebben de deelnemende gemeenten de laatste jaren, vanwege bezuinigingen, een aantal kaderstellende bezuinigingen opgelegd aan de verbonden partijen, waarvan nog maar de vraag is in hoeverre zij deze behalen. Verder is de mogelijke samenvoeging met de Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) voorlopig van de baan, aangezien zowel de ODrU als de RUD eerst de eigen bedrijfsvoering verder wil verbeteren. Als op termijn wordt gekozen voor een samenvoeging dan heeft dit gevolgen voor de bedrijfsvoering en het takenpakket, en daarmee ook voor de eigenaar-gemeenten. Op welke termijn deze samenvoeging plaatsvindt en welke kosten hieraan zijn verbonden is nog niet duidelijk. Voorlopig is het uitgangspunt dat beide partijen hun organisatie eerst financieel en bedrijfsmatig op orde krijgen. Beheersmaatregelen Als eigenaar-gemeente van de ODrU is Vianen gebaat bij een gezonde en stabiele financiële huishouding van de ODrU. In 2015 is de lijn doorgezet door het bestuur van de ODrU om de bedrijfsvoering en financiën verder te verstevigen, waarbij het bestuur de in juli 2015 vastgestelde ODrU Koersdocument verder doorvoert. Het opbouwen van een weerstandsvermogen draagt verder bij aan het verminderen van de financiële risico’s voor de eigenaar-gemeenten. Van belang is wel dat in 2016 een duidelijk keuze gemaakt moet worden over welke diensten/producten de ODrU aanbiedt aan de eigenaar-gemeenten, omdat dit gevolgen kan hebben voor de bedrijfsvoering en het personeelsmanagement en daarmee voor de bijdragen van de eigenaar-gemeenten. De productendienstencatalogus (PDC), waarmee meer op de levering van de producten kan worden afgerekend dan de geleverde uren, wordt in 2016 doorgevoerd in de uitvoeringsprogramma’s van de eigenaar-gemeenten. Economische ontwikkelingen Wet HOF Nederland moet zijn begrotingstekort terugdringen. Nederland doet dat met de Wet Houdbare Overheidsfinanciën (Wet HOF). Deze Wet is per 1 januari 2014 in werking getreden. Beheersing van het EMU-saldo (Europese monetaire unie) is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van het Rijk en decentrale overheden. Elke gemeente heeft een individuele EMU-referentiewaarde (zie paragraaf C Financiering). Voor Vianen is de referentiewaarde € 1.688.000. Als de gezamenlijke Nederlandse overheden de norm van het begrotingstekort herhaaldelijk overschrijden, kan de EU een boete opleggen. Als in het desbetreffende jaar de gemeente Vianen de referentiewaarden heeft overschreden dan rekenen zij naar rato een deel van de boete aan de gemeente Vianen toe. Gevolgen Algemene uitkering In de systematiek van de Algemene uitkering is sprake van de ‘trap op trap af methode’. Dit houdt in dat wanneer de overheidsuitgaven toenemen ook de Algemene uitkering toeneemt en omgekeerd. Dit veroorzaakt altijd een onzekere factor in de raming van de Algemene uitkering in de gemeentelijke begroting.
Programmabegroting 2016
62
WW-uitkeringen De gemeente is eigen risicodrager voor de WW-uitkering van medewerkers. Afvloeiingskosten van medewerkers die ontslag krijgen, of tijdelijke aanstellingen die van rechtswege eindigen zijn niet te voorziene kosten. Ze zijn namelijk afhankelijk van inschaling en dienstjaren bij de gemeente en andere overheden (arbeidsverleden) en de periode totdat er een nieuwe werkkring is gevonden. Het aantal ontslagzaken en hoogte van de kosten is slecht in te schatten. Kwetsbaarheid bedrijfsvoering Het risico in de bedrijfsvoering bestond uit de combinatie van bezuinigingen op de formatie en verschuivingen van rijkstaken naar de gemeente. Dit risico is verlaagd van ‘groot’ naar ‘gemiddeld’. Met de doorontwikkeling van de organisatie zijn in 2013 verbeteringen in de bedrijfsvoering opgestart die hierna verder zijn uitgewerkt. De projecten om de bedrijfsvoering te verbeteren staan beschreven in paragraaf D Bedrijfsvoering. Het risico in de bedrijfsvoering blijft dat de huidige formatie onder druk komt bij uitbreiding van taken van de gemeente. Duidelijk is dat voor een krachtige bedrijfsvoering nog flinke investeringen nodig zijn. Beheersmaatregelen In de investeringsagenda is een voorstel opgenomen om € 0,9 miljoen te investeren in het verbeteren van de bedrijfsvoering. Frauderisico Eind 2015 inventariseren en beoordelen we alle risico’s die de gemeente loopt opnieuw. De frauderisicoanalyse is onderdeel van het risicomanagement. Omdat de gemeente imagoschade oploopt bij het bekend worden van fraudegevallen hebben we aan de frauderisicoanalyse extra aandacht besteed. Fraude kan zowel externe fraude zijn (derden die misbruik maken van gemeentelijke regelgeving) als ook interne fraude. Beheersmaatregelen Waar nodig treffen we beheersmaatregelen om het risico op fraude zoveel mogelijk te verminderen. Wat overblijft is een frauderisico met een lage kans en lage impact. Lopende juridische procedures Gemeenten werken in een door regelgeving gedomineerde omgeving. De kans dat daarbij een juridisch geschil ontstaat, is altijd aanwezig. Ook de toenemende claimgerichtheid van inwoners, organisaties en instellingen maakt dat we steeds vaker met juridische procedures geconfronteerd worden waarbij schadevergoeding wordt gevorderd. Beschikbare weerstandscapaciteit Naast de blokkade van de Algemene reserve van € 1 miljoen, berekenen we de beschikbare weerstandscapaciteit. Deze berekening is nodig om het benodigde weerstandsvermogen van € 2,55 miljoen te toetsen aan de beschikbare weerstandscapaciteit voor het geval dat een of meerdere risico’s zich voordoen die het bedrag van € 1 miljoen te boven gaan. Om de totaal beschikbare weerstandscapaciteit te berekenen, moet de onbenutte belastingcapaciteit worden bepaald. Deze berekenen we door de maximale hoogte van de belastingtarieven te vergelijken met de belastingtarieven in onze gemeente. OZB De weerstandscapaciteit van de OZB berekenen we aan de hand van het maximale landelijke OZBtarief dat de gemeente mag opleggen, de macronorm. Voor 2016 is een stijging met 3 % toegestaan. In het dekkingsplan is een trendmatige stijging van 1,75 % opgenomen. Het onbenutte gedeelte van de OZB voor de weerstandscapaciteit bedraagt voor 2016 € 49.745.
Programmabegroting 2016
63
Rioolheffing/afvalstoffenheffing De onbenutte belastingcapaciteit van de rioolbelasting en de afvalstoffenheffing stellen we vast op basis van 100% kostendekking. Het bedrag waarmee een gemeente bij de heffing onder de 100% kostendekking blijft, kan ingezet worden als onbenutte belastingcapaciteit. Volgens het overzicht uit de paragraaf Lokale heffingen hebben rioolrecht en afvalstoffenheffing een dekking van 100%. Er is dus geen vrije ruimte om als weerstandscapaciteit te verhogen. Berekening beschikbare weerstandscapaciteit 2016 Weerstandscapaciteit in de exploitatie
Bedrag
Onbenutte belastingcapaciteit: - OZB
49.745
- Rioolrecht
0
- Afvalstoffenheffing
0
Totaal onbenutte belastingcapaciteit
49.745
Onvoorzien
0
Weerstandscapaciteit in de exploitatie
49.745
Weerstandscapaciteit van het eigen vermogen Vrij aanwendbaar deel van de algemene reserve
4.924.274
Reeds aanwezige buffer in de algemene reserve
1.000.000 3
Weerstandscapaciteit van het eigen vermogen per 31-12-2016 Weerstandscapaciteit in de exploitatie Totaal beschikbare weerstandscapaciteit 2016
5.924.274 49.745 5.974.019
Weerstandscapaciteit grondexploitatie Vrij aanwendbaar deel alg. reserve grondexploitatie per 31-12-2016
966.521
Grondexploitatie Naast de weerstandscapaciteit voor algemene risico’s hebben we afzonderlijk een berekening gemaakt van de weerstandscapaciteit van de grondexploitatie. De vrij besteedbare ruimte in de Algemene reserve grondexploitatie wordt per 31 december 2016 begroot op circa € 0,97 miljoen. Conclusie De beschikbare weerstandscapaciteit komt uit op ongeveer € 6 miljoen waarvan € 2,55 miljoen is berekend als benodigd. De weerstandscapaciteit is voldoende om alle risico’s op te vangen. Bij de behandeling van de Nota risicoanalyse en weerstandsvermogen in 2008 is aangegeven dat we ervan uitgaan dat niet alle risico’s zich voordoen en zeker niet tegelijkertijd. Hiermee rekening houdend is onze conclusie dat de weerstandscapaciteit binnen de Algemene reserve voldoende is, met uitzondering van de rechtszaak Niemans beton.
3
Na herschikking reserves en voorziening €13,6 miljoen
Programmabegroting 2016
64
Financiële kengetallen Het Besluit begroting en verantwoording (BBV) schrijft voor dat in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing een verplichte basisset van vijf financiële kengetallen moet worden opgenomen die gaan gelden voor de begroting vanaf 2016 en de jaarrekeningstukken vanaf 2015. Naast deze kengetallen nemen we een beoordeling van de onderlinge verhouding van de kengetallen in relatie tot de financiële positie op. De kengetallen en de beoordeling geven gezamenlijk inzicht over de financiële positie van de gemeente. De inwerkingtreding van de vijf financiële kengetallen loopt voor op de overige aanbevelingen van de Adviescommissie vernieuwing BBV. Ook de overige aanbevelingen zijn nagenoeg uitgewerkt en worden de komende periode door het Ministerie van BZK in concrete wijzigingsvoorstellen vertaald. Rekening houdend met de reguliere procedures die daarvoor gelden, zal inwerkingtreding naar verwachting in 2017 plaatsvinden. De vijf kengetallen zijn: 1. a. Netto schuldquote. b. Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen. 2. Solvabiliteitsratio. 3. Grondexploitatie. 4. Structurele exploitatieruimte. 5. Belastingcapaciteit. De eerste drie kengetallen hebben betrekking op de schuld- vermogenspositie van de gemeente Vianen. De kengetallen hebben we berekend op basis van de balanscijfers. Voor de begroting 2016 stellen we geen balans op. Vanaf 2017 is dit verplicht conform de voorgestelde wijzigingen van de BBV. De kengetallen hebben we daarom gebaseerd op de laatste vastgestelde balans van de jaarrekening 2014. 1a. netto schuldquote De netto schuld weerspiegelt het niveau van de schuldenlast van de gemeente ten opzichte van de eigen middelen. De netto schuldquote geeft een indicatie van de druk van de rentelasten en de aflossingen op de exploitatie.
A B C D E F G H
Berekening netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen Vaste schulden (cf.art.46 BBV) Netto vlottende schuld (cf.art.48 BBV) Overlopende passiva (cf.art.49 BBV) Financiële activa (cf.art.36 lid b,c,d,e en f BBV) Uitzettingen < 1 jaar (cf.art.39 BBV) Liquide middelen (cf.art.40 BBV) Overlopende activa (cf.art.40a BBV) Totale baten (cf.art.17 lid c BBV (excl. Mutaties reserves)) Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen (A+B+C-D-E-F-G)/H x 100%
Jaarrekening 2014 38 3,9 3,4 10,2 5,8 0,5 1,5 42,3 64,5%
Toelichting De hoogte van de schuld die een gemeente kan dragen, hangt af van de hoogte van de inkomsten. Om een grove indicatie te krijgen van de hoogte van de schuld, wordt de netto schuldquote berekend. Normaal ligt de netto schuldquote van een gemeente tussen 0% en 90%. Als de netto schuldquote tussen 100% en 130% ligt, is de gemeenteschuld hoog (oranje). De schuld moet niet Programmabegroting 2016
65
verder stijgen. Als de netto schuldquote boven de 130% uitkomt, dan bevindt de gemeente zich in de gevarenzone (rood). Conform bovenstaande berekening valt de netto schuldquote van de gemeente Vianen binnen de norm normaal (0% t/m 90%). 1b. netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen Om inzicht te krijgen in hoeverre sprake is van doorlenen geven we de netto schuldquote zowel inals exclusief doorgeleende gelden weer (netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen). Op die manier duidelijk wat het aandeel van de verstrekte leningen is en wat dit betekent voor de schuldenlast. De wijze waarop de netto schuldquote gecorrigeerd voor de doorgeleende gelden wordt berekend is gelijk aan de netto schuldquote, met dien verstande dat bij de financiële activa ook alle verstrekte leningen worden opgenomen (zie artikel 36 lid b en c, van het BBV).
A B C D E F G H
Berekening netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen Vaste schulden (cf.art.46 BBV) Netto vlottende schuld (cf.art.48 BBV) Overlopende passiva (cf.art.49 BBV) Financiële activa (cf.art.36 lid b,c,d,e en f BBV) Uitzettingen < 1 jaar (cf.art.39 BBV) Liquide middelen (cf.art.40 BBV) Overlopende activa (cf.art.40a BBV) Totale baten (cf.art.17 lid c BBV (excl. Mutaties reserves)) Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen (A+B+C-D-E-F-G)/H x 100%
Jaarrekening 2014 38 3,9 3,4 16 5,8 0,5 1,5 42,3 50,6%
2. De solvabiliteitsratio Dit kengetal geeft inzicht in de mate waarin de gemeente in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Onder de solvabiliteitsratio wordt het eigen vermogen als percentage van het balanstotaal verstaan. Het eigen vermogen van een gemeente bestaat volgens artikel 42 BBV uit de reserves (zowel de algemene reserve als de bestemmingsreserves) en het resultaat uit het overzicht van baten en lasten. Berekening solvabiliteitsratio (x 1 mln.)
Jaarrekening 2014 A Eigenvermogen (cf.art.42 BBV) 46,6 B Balans totaal 103,6 Solvabiliteit (A/B) x 100% 45% Toelichting: Gemiddeld hebben gemeenten een solvabiliteitgraad van 29% (volgens COELO rapportages). De solvabiliteitsgraad 45% van de gemeente Vianen geeft aan dat we voldoende in staat zijn om aan onze financiële verplichtingen te voldoen. 3. Kengetal grondexploitatie De afgelopen jaren is gebleken dat grondexploitatie een forse impact kan hebben op de financiële positie van een gemeente. De boekwaarde van de voorraden grond is van belang, omdat deze waarde moet worden terugverdiend bij de verkoop. De accountant moet ieder jaar beoordelen of de gronden tegen een actuele waarde op de balans zijn opgenomen. In artikel 38, onderdeel a, van het BBV wordt gevraagd om in de balans afzonderlijk op te nemen: Grond- en hulpstoffen gespecificeerd naar: 1. Niet in exploitatiegenomen bouwgronden. 2. Overige grond- en hulpstoffen. Programmabegroting 2016
66
In onderdeel b van artikel 38 wordt gevraagd om ‘onderhanden werk’ te vermelden, hieronder vallen ook bouwgronden in exploitatie. Voor de berekening van dit kengetal tellen we de niet in exploitatie genomen gronden en de bouwgrond in exploitatie bij elkaar op en delen we door de totale baten uit de programmabegroting of jaarstukken (ingevolge artikel 17 onderdeel van het BBV = exclusief mutaties reserves) en drukken we uit in een percentage. Berekening kengetal grondexploitaties (x 1 mln.)
Jaarrekening 2014 A Niet in exploitatie genomenbouwgronden (cf. art. 38 lid a punt 1 BBV) 1,2 B Bouwgronden in exploitatie (cf. art. lid b BBV 17,2 C Totale baten (cf. art. 17 lid c BBV (excl. Mutaties reserves) 42,3 Grondexploitatie (A+B)/C x 100% 44 % Over het bovenstaande percentage kan men globaal stellen, hoe lager het percentage, hoe lager het risico. 4. Structurele exploitatieruimte De structurele exploitatieruimte geeft aan hoe wendbaar een gemeente is. Als de structurele baten hoger zijn dat de structurele lasten is een gemeente in staat om (structurele) tegenvallers op te vangen. De structurele exploitatieruimte bepalen we door het saldo van de structurele baten en lasten en het saldo van de structurele onttrekkingen en toevoegingen aan reserves te delen door de totale baten (conform artikel 17 lid c BBV = exclusief mutaties reserves) en drukken we uit in een percentage. Voor de beoordeling van het structurele en reële evenwicht van de begroting maken we onderscheid tussen structurele en incidentele lasten. Bij incidentele lasten of baten gaat het om eenmalige zaken die zich gedurende maximaal drie jaar voordoen. Voorbeelden van structurele baten zijn de algemene uitkering en eigen belastinginkomsten. Bij structurele lasten zijn dat bijvoorbeeld de personeelslasten, kapitaallasten en bijdragen aan gemeenschappelijke regelingen. Berekening structurele exploitatieruimte (x 1 mln.) Begroting 2016 Totale structurele lasten 41.3 Totale structurele baten 43.0 Totale structurele toevoegingen aan de reserves 0 Totale structurele onttrekkingen aan de reserves 0 Totale baten 43.0 Structurele exploitatieruimte ((B-A)+(D-C))/(E) x 4% 100% Toelichting: Hoe lager het percentage, hoe wendbaarder de gemeente is. A B C D E
Programmabegroting 2016
67
5. Belastingcapaciteit: Woonlasten meerpersoonshuishouden De ruimte die een gemeente heeft om zijn belastingen te verhogen wordt vaak gerelateerd aan de totale woonlasten. Het COELO publiceert deze lasten ieder jaar in de Atlas van de lokale lasten. Onder de woonlasten worden de OZB en de rioolheffing en reinigingsheffing voor een woning met gemiddelde WOZ-waarde in die gemeente. De belastingcapaciteit van gemeenten wordt daarom berekend door de totale woonlasten meerpersoonshuishouden in ‘jaar t’ te vergelijken met het landelijk gemiddelde in ‘jaar t-‘ en uit te drukken in een percentage. De (ongewogen) gemiddelde woonlasten van gemeenten in 2015 - op basis van de cijfers van het COELO - bedragen € 716. Het gemiddelde voor de jaren 2013 en 2014 is respectievelijk € 697 en € 704.
A B C D E F
Berekening Woonlasten meerpersonenhuishoudens (x € 1) OZB-lasten voor gezin bij gemiddelde WOZ-waarde Rioolheffing voor gezin bij gemiddelde WOZ-waarde Afvalstoffenheffing voor een gezin Eventuele heffingskorting Totale woonlasten voor gezin bij gemiddelde WOZwaarde (A+B+C-D) Woonlasten landelijke gemiddelde voor gezin in t-1 Woonlasten t.o.v. landelijke gemiddelde jaar er voor (E/F) x 100%
Programmabegroting 2016
COELO gegevens gemeenten 2015 227 250 236 n.v.t 712 715 99,6%
68
B.
Onderhoud kapitaalgoederen
De gemeente Vianen heeft ongeveer 227 hectare openbare ruimte in beheer.Er vinden veel activiteiten plaats, zoals wonen, werken en recreëren. Daarvoor zijn veel kapitaalgoederen nodig: wegen, riolering, kunstwerken, groen, verlichting en gebouwen. De kwaliteit van de kapitaalgoederen en het onderhoud ervan is bepalend voor de (jaarlijkse) lasten. Artikel 18 Onderhoud kapitaalgoederen (Verordening art.212 Gw). 1. Het college actualiseert alle beheerplannen in een cyclus van vier jaar. In de beheerplannen staat het kader voor de inrichting van het onderhoud en het onderhoudsniveau dat we in gedachten hebben. Denk hierbij aan openbaar groen, openbare verlichting, wegen, baggeren, speelterreinen, bruggen en beschoeiingen en ook aan de normkostensystematiek en het meerjarig budgettair beslag. 2. Het college biedt ten minste een keer in de vier jaar een nota rioleringsplan aan. De nota is het kader voor de inrichting van het onderhoud, het beoogde onderhoudsniveau en de uitbreiding van de riolering alsmede de kwaliteit van het milieu en eveneens de normkostensystematiek en het meerjarig budgettair beslag. 3. Het college actualiseert het beheerplan gebouwen in een cyclus van vier jaar. In het beheerplan staan de voorstellen voor het onderhoud en de kosten aan de gemeentelijke gebouwen als ook de normkostensystematiek en het meerjarig budgettair beslag. 4. Bij de begroting en de jaarstukken doet het college in de paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen verslag over de voortgang van het geplande onderhoud en het eventuele achterstallige onderhoud aan riolering, gebouwen, openbaar groen, openbare verlichting, wegen, baggeren, speelterreinen, bruggen en beschoeiingen. Beheerplannen Voor de instandhouding van kapitaalgoederen werken we in Vianen met beheerplannen. In deze plannen leggen we het meerjarig onderhoudsprogramma en de daarbij behorende financiële middelen vast. In de kadernota 2016-2019 is het voorstel opgenomen om de onderhoudsvoorzieningen vrij te laten vallen, wij hebben dat nu verwerkt in deze begroting, daarom zijn de standen van de voorzieningen bij het betreffende kapitaalgoed niet meer opgenomen. Het in de kadernota genoemde voorstel met betrekking tot de vrijval van de onderhoudsvoorzieningen is mede de financiële dekking voor de investeringsagenda 2016. Voor de beheerplannen betekent dit dat we rekening moeten houden met begrote bedragen voor het onderhoud in de begroting. Pieken in de uitvoering zijn financieel niet meer te dekken uit de voorzieningen. De standen van de voorzieningen voor herschikking staan in bijlage 6, daar treft u ookhet overzicht van de reserves en voorzieningen na de herschikking. Voor de beheerplannen van de ondergrondse en bovengrondse infrastructuur heeft de raad in 2011 via de nota ‘Kiezen voor nieuw beheer’ de kwaliteitsniveaus beheer openbare ruimte vastgesteld. Met deze nota voeren we de komende jaren de volgende beheerplannen uit: •
•
•
Wegengerelateerde taken o Wegbeheer o Kunstwerken o Openbare verlichting o Bewegwijzering Groengerelateerde taken o Groenbeheer o Speelruimteplan o Straatmeubilair Watergerelateerde taken o Rioolbeheer
Programmabegroting 2016
69
o o
Baggeren Beschoeiingen
Met het vaststellen van de kwaliteitsniveaus en het gemeentelijk rioleringsplan heeft de raad een actueel financieel beeld met betrekking tot het groot onderhoud aan de kapitaalgoederen in de openbare ruimte. Daarbij maken we onderscheid tussen de volgende niveaus: A+ A B C D
Zeer goed Goed Voldoende Matig Slecht
In het derde kwartaal van 2013 zijn we gestart met het schouwen van de openbare ruimte. Dit vinden we noodzakelijk het behalen van de vastgestelde kwaliteit objectief te controleren. Hierbij schouwen we niet alleen de door de gemeente onderhouden openbare ruimte maar ook de in zelfbeheer, bij bewoners en bedrijven, uitgegeven openbare ruimte. Als er plaatsen zijn die bij de schouw niet aan de gevraagde kwaliteit voldoen, schrijven we de onderhoudsplichtige aan alsnog binnen twee weken aan de gevraagde kwaliteit te voldoen. Bij de budgetten komen we voor een belangrijk deel tegemoet aan de bezuinigingstaakstelling van ‘Kiezen voor Balans’. Daarnaast doen we in de komende jaren investeringen om de exploitatie te ontlasten. Dit geldt met name voor groen, verlichting, riolering en beschoeiingen. Hiervoor worden de reserve risico beheerprogramma’s ter grootte van € 788.941 (per 01-01-2016) ingezet. In 2011 is het gemeentelijk rioleringsplan voor de komende jaren vastgesteld. Hiermee is het kader gesteld voor het beheerplan riolering. In 2015 actualiseren we het gemeentelijk rioleringsplan. In 2015 stellen we de beheerplannen van alle bovengenoemde producten op, en met de titel ‘Integraal plan openbare ruimte 2016-2019’ bieden we dit aan aan de gemeenteraad. Daarnaast heeft uw raad nog een aantal beheerplannen vastgesteld: • Integraal Huisvesting Programma onderwijs, IHP 2010-2020 (raad van 2 december 2013). Het nieuwe IHP omvat ook het actuele Meerjaren Onderhoudsplan schoolgebouwen. • Meerjaren Onderhoudsplan schoolgebouwen 2012-2029: door het college vastgesteld op 9 oktober 2012. In het voorjaar van 2012 is het beheerplan gebouwen geactualiseerd en vastgesteld. Deze wordt eind 2015 geactualiseerd. Wegengerelateerde taken Wegbeheer In de nota ‘Kiezen voor nieuw beheer’ heeft gemeente Vianen op basis van de CROW-niveaus (A+ tot en met D) drie beheerniveaus ingevoerd. Voor wegbeheer kiezen we vanaf 2012 voor beheerniveau laag. Dit betekent een ingrijpmoment vanaf CROW-niveau C. Uitzondering hierop is het beheerniveau op de begraafplaatsen in de gemeente Vianen. Hier is gekozen om het beheerniveau op niveau A te houden. Vanaf 2012 is jaarlijks € 548.886 beschikbaar gesteld voor het groot onderhoud. In 2016 bedraagt de oppervlakte verharding die we beheren 106 hectare. Voor het op te stellen wegenbeheerplan 2016 - 2019, hebben we in 2015 gemeentebreed een weginspectie uitgevoerd. De kwaliteit van de wegen is overwegend voldoende tot matig (CROWniveau B tot C). Wel merken we op dat het aantal locaties met een matige tot slechte kwaliteit Programmabegroting 2016
70
(CROW-niveau C tot D) toeneemt. Op plekken waar wortelopdruk plaatsvindt, is de kwaliteit vanzelfsprekend slecht (CROW-niveau D). Inmiddels zijn en worden binnen het project ‘Buiten Gewoon’ de meest ernstige locaties met wortelopdruk aangepakt, waardoor de veiligheid op die locaties verbetert. Als we de bomen op deze locaties verwijderen en de schade van wortelopdruk herstellen, blijft de kwaliteit echter veelal matig (niveau C). De asfaltverharding heeft kwaliteit matig (niveau C). Met de huidige budgetten proberen we dit de komende jaren zo te houden. Dit kunnen we niet garanderen. De kwaliteit van de wegmarkering ligt op dit moment op niveau voldoende tot matig (niveau B tot C). Met de huidige budgetten gaat de kwaliteit omlaag naar matig tot slecht (niveau C tot D). De kwaliteit van de elementenverharding is op diverse locaties al matig en de kans is groot dat deze kwaliteit de komende jaren verder omlaag gaat naar slecht (CROW-niveau D). In de komende jaren verwachten we incidenteel onveilige situaties. Met de huidige budgetten is dit waarschijnlijk niet oplosbaar met lokaal onderhoud. Het beheerplan 2016-2019 gaat erop gericht zijn de onderhoudsbehoefte van de wegen inzichtelijk te maken. We laten vervangingen hierbij buiten beschouwing en benoemen deze afzonderlijk in het bestedingsplan. Beheer kunstwerken (bruggen, tunnels, viaducten) In het geactualiseerde beheerplan Kunstwerken staan de investeringen voor de komende tien jaar. In het vastgestelde beheerprogramma staan 45 kunstwerken. In het bestedingsplan 2016-2019 zijn onderstaande bedragen opgenomen: Onderhoud kunstwerken
2016 115.000
2017 115.000
2018 115.000
2019 115.000
In 2015 is een risicoprioritering uitgevoerd. De conclusie is, dat als we het onderhoud volgens het beheerplan uitvoeren, de kunstwerken voldoen. Beheer openbare verlichting In de raadsvergadering van 21 april 2015 is het beleidsplan openbare verlichting 2015-2019 vastgesteld, inclusief beheerplan en vervangingsplan. Met het nieuwe beleidsplan is gekozen voor duurzaam, energiezuinig en spaarzaam verlichten. Dit resulteert de komende jaren in een verlaging van de beheer- en energiekosten. Na het vaststellen van het nieuwe beleidsplan zijn we in 2015 overgegaan tot het wegwerken van het achterstallig onderhoud, waarna de kwaliteit van de technische staat weer goed is (CROW-niveau A). De kwaliteit van de verzorgingsstaat is matig (CROW-niveau C). Omdat de openbare verlichting niet (periodiek) wordt gereinigd, daalt de kwaliteit van de verzorgingsstaat tot kwaliteit matig tot slecht (CROW-niveau C tot D). Met ingang van 1 januari 2012 hebben de bevoegde bestuursorganen van de gemeenten Giessenlanden, Gorinchem, Graafstroom, Hardinxveld-Giessendam, Hendrik-Ido-Ambacht, Leerdam, Liesveld, Nieuw-Lekkerland, Papendrecht, Vianen en Zederik de gemeenschappelijke regeling Bureau Openbare Verlichting (bureau OVL) getroffen. Bureau OVL verzorgt het dagelijks beheer en onderhoud van de openbare verlichting. Hiervoor krijgt bureau OVL een vergoeding van € 7,88 per lichtmast per jaar (prijspeil 2016). Bureau OVL is tevens adviseur bij projecten waarvoor per project een vergoeding wordt afgesproken. Per 1-1-2016 stellen we na een aanbesteding door Bureau OVL een nieuwe onderhoudsaannemer aan.
Programmabegroting 2016
71
In de gemeente Vianen zijn 4.779 lichtmasten aanwezig. Er is een reserve openbare verlichting aanwezig, waarvan de stand per 1 januari 2016 begroot wordt op € 101.414. In het bestedingsplan 2016-2019 zijn onderstaande bedragen opgenomen: Beheerplan openbare verlichting
2016 85.512
2017 69.612
2018 69.300
2019 71.700
Bewegwijzering Het beheer van de bewegwijzering is sinds 2014 in handen van de Nationale Bewegwijzeringsdienst. In 2015 vond een inventarisatie plaats van de kwaliteit van de bewegwijzering. Deze is voldoende tot matig (CROW-niveau B tot C). Bij een deel van de bewegwijzering is sprake van achterstallig onderhoud. Het huidige budget is ontoereikend om de kwaliteit voldoende (CROW-niveau B) te handhaven. Groengerelateerde taken Groenbeheer De gemeente Vianen heeft circa 111 hectare (ha) openbaar groen in beheer en ± 9.500 bomen. Het groen is als volgt samengesteld: natuurlijke beplanting 18 ha, cultuurlijke beplanting 12 ha, gazons 40 ha, sportvelden 7 ha, bermen en kruidenrijk gras 34 ha. Daarnaast is er tot aan 1 juli 2015 circa 30 ha openbaar groen uitgegeven als zelfbeheer (adoptie rotondes, zelfbeheer door stichtingen, verenigingen en zelfbeheer door particulieren). Een voorziening voor het groenbeheer is niet aanwezig. We onderhouden het openbaar groen op niveau basis (B-niveau) volgens de normen van het CROW. Uitzondering hierop is het beheerniveau op de begraafplaatsen in de gemeente Vianen. Hier is gekozen om het beheerniveau op niveau A te houden. Binnen het project Buiten Gewoon kappen we bomen en vormen we beplanting om naar gras. Hierdoor verkleinen we het areaal (aantal bomen en aantal m2 beplanting). Hierdoor behouden we gefaseerd, na de jaarlijkse uitvoering van het project Buiten Gewoon, overal het basisniveau (B) tegen het budget dat bij ‘Kiezen voor Balans’ is vastgesteld. In 2015 hebben we het beheerplan groen 2016-2019 opgesteld. Speelruimteplan In de raadsvergadering van 11 november 2004 is het speelruimteplan vastgesteld. Met dat plan zorgen we voor voldoende en veilige speelruimte in Vianen. Ook zijn de speelplekken straks evenredig verdeeld naar aantal, leeftijd en behoefte van kinderen van 0 tot en met 18 jaar. In 2015 wordt het beheerplan speeltoestellen opgesteld voor de jaren 2016-2019. Ieder jaar actualiseren we het beheerplan op basis van inspecties. In dit beheerplan houden we rekening met 66 speelplekken met 263 speeltoestellen. In 2016 gaan we aan de slag met een nieuw speelbeleid. Doel hiervan is om speelplekken en toestellen weer te laten voldoen aan het aantal kinderen en leeftijden in de wijk. Daarnaast komen er naast de reguliere speeltoestellen zogenaamde speelaanleidingen die kinderen stimuleren hun eigen fantasie te gebruiken.
Programmabegroting 2016
72
In het bestedingsplan 2016-2019 staan onderstaande bedragen opgenomen: Vervanging speelterreinen
2016 47.000
2017 47.000
2018 47.000
2019 47.000
Deze vervangingen worden geactiveerd. Voor het onderhoud aan speeltoestellen is een budget van € 8.731 beschikbaar in de exploitatie. Straatmeubilair De gemeente Vianen heeft circa 400 banken, 1000 afvalbakken, 28 km hekwerken en 100 fietsenbeugels in beheer. Eind 2015 wordt het beheerplan straatmeubilair 2016-2019 opgesteld. In 2015 hebben we alle verkeersborden geïnventariseerd op kwaliteit en juridische juistheid. Deze inventarisatie is toegevoegd aan het beheersysteem GBI. Voor borden, dragers en dergelijke geldt dat de kwaliteit op het basisniveau (B) ligt. Dit blijft de komende jaren nagenoeg gelijk als we investeren in achterstallig onderhoud en bewust insteken op een versobering van het meubilair. In 2015 werken we achterstallig onderhoud weg vanuit bestaand budget en een impulsinvestering. In het bestedingsplan 2016-2019 zijn onderstaande bedragen opgenomen: Vervanging straatmeubilair
2016 41.000
2017 41.000
2018 41.000
2019 41.000
Watergerelateerde taken Rioolbeheer In de gemeente Vianen is 130 kilometer vrij verval riolering en 46 kilometer persleiding in beheer. In de raadsvergadering van 6 september 2011 is het gemeentelijk rioleringsplan (GRP III) vastgesteld. Dit is een zogenaamd verbreed GRP of vGRP, omdat we daarmee drie zorgplichten vervullen: de zorg voor afvalwater, regenwater en grondwater. Met dit plan zorgen we voor: • Inzameling van stedelijk afvalwater. • Transport van stedelijk afvalwater. • Inzameling van regenwater (voor zover niet door particulier). • Verwerking van ingezameld regenwater. • Zo min mogelijk belemmeringen door grondwater. In 2015 hebben we een nieuw vGRP opgesteld. In 2015 hebben we tevens het beheerplan riolering 2016-2019 opgesteld. In het bestedingsplan 2016-2019 zijn onderstaande bedragen opgenomen: Vervangen/renoveren riolering Vervangen gemalen elektromechanisch Vervanging 3 regenmeters Vervangen gemalen
2016 1.315.000 30.407
2017 0
2018 660.000
10.700 0
200.000
2019 300.000
Al deze investeringen worden geactiveerd. Om te zorgen voor doelmatig en efficiënt rioolbeheer loopt er een breed onderzoek van het waterschap Rivierenland en een aantal gemeenten waaronder Vianen in de Vijfheerenlanden en Alblasserwaard. We willen weten of we door samen te werken in de waterketen kosten kunnen besparen. Het onderzoek heeft al aangetoond dat dat inderdaad zo is. Hoeveel we besparen hangt af van de samenwerkingsvorm. Om een samenwerkingsvorm effectief te laten zijn moet elke gemeente eerst investeren in zaken als de harmonisering van beleid, werkpakketten en programmatuur. Uiteindelijk gaan we dan kosten besparen door schaalvoordeel bij aanbestedingen en door efficiënte bedrijfsvoering. Programmabegroting 2016
73
Baggerplan bebouwd gebied In de gemeente Vianen is ruim 26 hectare wateroppervlakte in beheer. De kwaliteit van het baggeren gaat uit van een schouwpeil van 0,5 meter. We streven naar een schouwpeil van 1 meter, waardoor de waterkwaliteit verbetert. In 2015 hebben we het beheerplan baggeren 2016-2019 opgesteld. Met het baggerplan willen we de volgende vier zaken inzichtelijk maken: • De werkelijke omvang van de problematiek. • Beheerstaken en verantwoordelijkheden. • Heldere technische, organisatorische en financiële uitgangspunten om later baggerwerkzaamheden uit te kunnen voeren. • Het onderhoudsbaggerwerk voor de komende jaren binnen de bebouwde kom. In het bestedingsplan 2016-2019 zijn onderstaande bedragen opgenomen: Baggeren
2016 156.000
2017 156.000
2018 156.000
2019 140.000
Meerjarenplan vervangen beschoeiingen In 2015 hebben we het beheerplan beschoeiingen 2016-2019 opgesteld. De doelstelling is om op basis van een inventarisatie inzicht te krijgen in de volgende punten: 1. De locaties van de beschoeiingen en de oevers. 2. De onderhoudsstaat van de oevers. 3. De locaties waar beschoeiingen vervangen moeten worden en waar mogelijkheden zijn voor natuurvriendelijke inrichting. 4. Financiële consequenties voor beheer en onderhoud voor de komende jaren. Bij beschoeiingen is dagelijks en groot onderhoud niet van toepassing. Het enige onderhoud dat plaatsvindt, is het vervangen van beschoeiingen. Het niveau ligt doorgaans op basis, laag (B,C). Er is in dit geval echter moeilijk te spreken van een algemeen kwaliteitsniveau: dit is per beschoeiing verschillend. Wel moeten we een aantal beschoeiingen vervangen. Als we dat doen, hoeven we de komende jaren nauwelijks onderhoud te plegen en is het nieuwe budget voldoende. Wel is, net zoals bij straatmeubilair, in het nieuwe budget geen rekening gehouden met het vervangen van beschoeiingen door onder andere vandalisme. In het bestedingsplan 2016-2019 zijn onderstaande bedragen opgenomen: Vervanging beschoeiingen
2016 71.000
2017 71.000
2018 71.000
2019 70.000
Deze bedragen worden geactiveerd en afgeschreven in 25 jaar. De zware beschoeiingen langs de stadsgracht en het Merwedekanaal zijn niet meegenomen in het beheerplan. Gebouwenbeheer In 2015 hebben we het beheerplan vastgoed geactualiseerd voor de jaren 2016-2024. Het gaat in totaal om 42 objecten. Het doel van het programma is om inzicht te krijgen in de meerjarenplanning van het onderhoud en de kosten die daarmee samenhangen. De kostennormen zijn gebaseerd op publicaties van Misset. In het algemeen willen we gemeentelijke gebouwen in stand houden, zonder het kwaliteitsniveau aan te tasten. In het bestedingsplan 2016-2019 staan onderstaande bedragen: Groot onderhoud gemeentelijke gebouwen
Programmabegroting 2016
2016 294.413
2017 224.682
2018 581.680
2019 178.927
74
Integraal Huisvestingsplan onderwijs In de raadsvergadering van 2 december 2013 is het Integraal huisvestingsplan onderwijs (IHP) Beleidsplan 2013-2020 vastgesteld. Daarop stelde het college in de vergadering van 4 februari 2014 het IHP Uitvoeringsplan vast. Beide documenten samen vormen het Integrale Huisvestingsplan 20132020. Het nieuwe IHP omvat ook het actuele Meerjaren Onderhoudsplan. Meerjaren Onderhoudsplan onderwijsgebouwen Voor het bekostigingsjaar 2015 konden de schoolbesturen géén aanvragen indienen voor bekostiging van huisvestingsvoorzieningen. Per 1 januari 2015 hebben de schoolbesturen namelijk via hun lumpsumbekostiging rechtstreeks geld van het Ministerie ontvangen om het volledige onderhoud van hun gebouwen te bekostigen. Aanvragen die toch zijn binnengekomen legden we terzijde, op basis van de gewijzigde Wet tot doordecentralisatie van het onderhoud. Alleen voor de gebouwen waarvan de gemeente eigenaar is, houden we – een gedeelte van - de voorziening in stand. Voor de bekostiging van het onderhoud van de schoolgebouwen hebben we sinds 1997 een voorziening. Het saldo van de voorziening Onderhoud schoolgebouwen MOP per 1 januari 2016 is € 245.333. Dit bedrag van €245.333 is nodig voor de afhandeling van de nog lopende projecten voor onderhoud van de schoolgebouwen. Dit bedrag moet nog in de voorziening blijven. Omdat het onderhoud van de schoolgebouwen per 1 januari 2015 aan de schoolbesturen is en de gemeente uitsluitend nog verantwoordelijk is voor het onderhoud van schoolgebouwen die zij in eigendom heeft, zijnde het schoolgebouwencomplex Monnikenhof, houden we rekening met de uitvoering van calamiteitenonderhoud in verband met geplande nieuwbouw. Het nieuwe schoolgebouw dragen we in eigendom over aan de schoolbesturen. Zij zijn verantwoordelijk voor de exploitatie en onderhoud van het nieuwe gebouw. Samenwerking maatschappelijk vastgoed In 2014 hebben we, op initiatief van de gemeente Houten, het plan opgevat om te onderzoeken of we als regio samen kunnen werken op het gebied van maatschappelijk vastgoed. Alle gemeenten vonden professionalisering wenselijk, omdat alle gemeenten tegen dezelfde problemen aanliepen. Uit de laatste businesscase en conceptbegroting voor de Regionale Vastgoed Organisatie van maart 2015 bleek dat de kosten voor de gemeente Vianen hoger uitvielen dan voorzien. Voornaamste reden hiervoor waren de achterblijvende overheadkosten. Bovendien is vastgesteld dat participatie in deze regionale organisatie voor ons een negatief rendement oplevert. Daarom hebben we besloten om uit dit project te stappen. We willen wel aangeven dat we als gemeente graag weer instappen in een samenwerkingsvorm waarmee we schaalvoordeel kunnen halen door gezamenlijke producten en diensten in te kopen.
Programmabegroting 2016
75
C.
Financiering
Inleiding Per 1 januari 2001 is de wet FIDO (Financiering Decentrale Overheden) van kracht. In het kader van deze wet dient er een treasuryparagraaf in zowel de begroting als in het jaarverslag opgenomen te worden. De wet FIDO definieert treasury als volgt: het sturen, beheersen, verantwoorden over en toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële geldstromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico’s. Het beleid van de gemeente Vianen voor de treasuryfunctie is vastgelegd in het treasurystatuut (vastgesteld in de Raad februari 2012) als onderdeel van de Verordening financieel beheer (artikel 212 Gemeentewet). Rentevisie De Europese Centrale Bank (ECB) blijft een ruim monetair beleid voeren. De lange rentetarieven lopen naar verwachting, onder invloed van het gematigde economisch herstel, wat op.4 In de begroting 2016 gaan we voor nieuwe te activeren kapitaaluitgaven uit van 3,5 % rente. Voor de rente over de algemene reserve gaan we uit van 3%, voor de reserve bedrijventerrein deels 1% en deels 3%. Aan voorzieningen wordt geen rente toegerekend, aan enkele onderhoudsegalisatievoorzieningen rekenen we echter wel een inflatiecorrectie van 4% toe. Gemeentefinanciering De gemeente Vianen beschikt over de volgende financieringsmiddelen: Liquiditeitensaldo Begin september 2015 hadden we te maken met een liquiditeitstekort van circa € 0.3 miljoen. Door het afsluiten van kasgeldleningen (kortlopende leningen < 1 jaar) vangen we het tekort op. Indien het zich er naar uit laat zien dat de geldstroom (liquide middelen )op de lange termijn niet leidt tot een positief saldo op de rekening courant van de bank, overwegen we of er een langlopende lening wordt aangetrokken. Een liquiditeitenplanning waarbij we vooral de geldstroom van grote projecten in beeld brengen bepaalt deze keuze. Grote projecten zijn de uitwerkingen van de investeringsagenda en overige investeringen. Daarnaast is de ontwikkeling van de grondexploitaties van grote invloed op het liquiditeitensaldo. Saldobeheer Vanaf 2014 zijn alle decentrale overheden verplicht deel te nemen aan schatkistbankieren. Schatkistbankieren wordt uitgevoerd door het Agentschap van de Generale Thesaurie (Ministerie van Financiën) en houdt in dat via een rekening courant verhouding met het Agentschap de dagelijkse tekorten of overschotten worden afgeroomd. Dit betekent dat geld en vermogen niet langer bij bijvoorbeeld banken buiten de schatkist mogen worden aangehouden. Overtollige middelen mogen alleen in rekening-courant en via deposito’s bij de schatkist worden aangehouden of onderling worden uitgeleend aan andere decentrale overheden. Vanzelfsprekend blijven decentrale overheden volledig vrij in de besteding van hun middelen zonder dat het Agentschap daar enige vorm van toezicht op uitoefent of kan uitoefenen. De schatkist biedt geen leen- of roodstandfaciliteit aan. Voor het betalingsverkeer blijven decentrale overheden aangewezen op het bankwezen. In de schatkist kan een decentrale overheid middelen aanhouden in rekening-courant en/of in een of meerdere deposito’s. Over het dagelijkse rekening-courantsaldo wordt de daggeldrente (EONIA) vergoed. Op deposito’s is de rente afhankelijk van de looptijd. 4
Bron: Bank Nederlandse Gemeenten
Programmabegroting 2016
76
Na deelname aan schatkistbankieren blijft het voor de decentrale overheid mogelijk uitzettingen te doen uit hoofde van de publieke taak. Als alternatief voor het aanhouden van overtollige middelen in de schatkist kunnen decentrale overheden ervoor kiezen deze middelen in te zetten om schulden af te lossen of om elkaar leningen te verstrekken. Waarom schatkistbankieren? Deelname van de decentrale overheden aan schatkistbankieren draagt bij aan een lagere EMUschuld van de collectieve sector (Rijk en decentrale overheden gezamenlijk). Iedere euro die decentrale overheden aanhouden in de schatkist, vermindert de externe financieringsbehoefte van het Rijk. Dat het Rijk minder hoeft te financieren op de markt vertaalt zich direct in een lagere staatsschuld. Een ander belangrijk gevolg van deelname aan schatkistbankieren is een vermindering van de beleggingsrisico’s waaraan decentrale overheden worden blootgesteld. Leningen • In april 2004 is een lening van € 10 miljoen opgenomen met een looptijd van 30 jaar tegen een percentage van 4,685% bij de Bank Nederlandse Gemeenten. • In januari 2008 is een lening van € 15 miljoen opgenomen met een looptijd van 30 jaar tegen een percentage van 4,537% bij de Bank Nederlandse Gemeenten. • In oktober 2013 is een lening van € 10 miljoen opgenomen met een looptijd van 30 jaar tegen een percentage van 3,27% bij de Nederlandse Waterschap Bank. • In maart 2014 is een lening van € 10 miljoen opgenomen met een looptijd van 30 jaar tegen een percentage van 3,175% bij de Bank Nederlandse Gemeenten. Kasgeldlimiet en renterisicobeheer Kasgeldlimiet Voor het bepalen van de liquiditeitspositie – dit is de mate waarin op korte termijn aan de opeisbare verplichtingen kan worden voldaan – is de zogenaamde kasgeldlimiet van belang. Hieronder wordt verstaan het bedrag dat maximaal als kasgeld mag worden opgenomen. Dit bedrag wordt berekend door middel van een door het Ministerie van Financiën vastgesteld percentage, vermenigvuldigd met het totaal van de jaarbegroting van de gemeente bij aanvang van het jaar. De vastgestelde kasgeldlimiet bedraagt 8,5% van het begrotingstotaal. De uitkomst van deze berekening wordt getoetst aan de werkelijke omvang van de kasgeldlimiet. Het begrotingstotaal voor 2016 bedraagt € 43 miljoen. De kasgeldlimiet voor 2016 komt daarmee op € 3.655.000. Renterisicobeheer Middels de renterisiconorm wordt een kader gesteld voor een zodanige opbouw van de leningenportefeuille van de gemeente, dat het renterisico uit hoofde van renteaanpassing en herfinanciering van leningen in voldoende mate wordt beperkt. De doelstelling van de renterisiconorm is dus in feite dat bij een gelijkmatige opbouw van de leningenportefeuille, waarbij niet in enig jaar een onevenredig deel van de leningenportefeuille geherfinancierd hoeft te worden, het renterisico op de vaste schuld over de jaren gespreid wordt. De renterisiconorm wordt volgens onderstaande berekening voor 2016 niet overschreden.
Programmabegroting 2016
77
1a. 1b. 2. (1a + 1b)
Renteherziening op vaste schuld o/g Renteherziening op vaste schuld u/g Netto renteherziening op vaste schuld
0 0 0
3a. 3b. 4. (3a + 3b)
Nieuw aangetrokken vaste schuld Nieuwe verstrekte leningen Netto nieuw aangetrokken vaste schuld
0 0 0
5. 6. 7. ( 2 + 6)
Betaalde aflossingen Herfinanciering Renterisico op vaste schuld
8. Begrotingstotaal 9. 10. Toets renterisiconorm 10. Renterisiconorm 7. Renterisico op vaste schuld 11. ( 10 - 7)
1500 0 0 43.000
Vastgesteld percentage Renterisiconorm
20% 8.600
Ruimte
8.600 0 8.600
Algemeen Relatiebeheer: • Huisbankier • Rekening Courant Schatkistbankieren • Rekening courant • Bedrijfsspaarrekening
BNG BNG Rabobank Rabobank
Indicatoren financiële positie Onderstaande kengetallen hebben betrekking op de schuld- vermogenspositie van de gemeente Vianen. De kengetallen worden berekend op basis van de balanscijfers. Voor de begroting wordt geen balans opgesteld. De kengetallen zijn derhalve gebaseerd op de laatste vastgestelde balans van de jaarrekening 2014. Debt Ratio: vreemd vermogen / totale vermogen De debt ratio geeft aan in welke mate een bedrijf is gefinancierd met vreemd vermogen. De uitkomst hiervan mag maximaal 75 % zijn (streefgetal). Hoe hoger hoe slechter de solvabiliteit. De debt ratio van de gemeente Vianen bedraagt 44 % per 31-12-2014. Per 31-12-2013 was dit 36 %. Netto schuld/ exploitatie Dit zijn de schulden minus op korte termijn opeisbare vorderingen minus liquide middelen/lasten (exclusief stortingen in de reserves): > 150% te hoog > 100% voorzichtigheid is geboden De netto schuld/exploitatie van de gemeente Vianen bedraagt 66% per 31-12-2014. Per 31-12-2013 was dit 52%. Programmabegroting 2016
78
Netto schuld/inwoners Dit zijn de schulden minus op korte termijn opeisbare vorderingen minus liquide middelen/aantal inwoners. Dit kengetal kan voornamelijk worden gebruikt ter vergelijking met andere gemeenten van dezelfde omvang. De netto schuld/aantal inwoners van de gemeente Vianen bedraagt € 1.495 per 31-12-2014. Per 3112-2013 was dit € 1.004. Risicobeheer Als de economie zich anders gaat ontwikkelen dan nu de verwachting is, kan hierdoor onze rentevisie gaan afwijken van de verwachting die we hierboven uitgesproken hebben. EMU-saldo Over de hoogte van het EMU-tekort zijn binnen Europa afspraken gemaakt die zijn neergelegd in het Verdrag van Maastricht en het Stabiliteits- en Groeipact. Zo mag het EMU-tekort van een land niet boven de 3% BBP uitkomen. Ook de lagere overheden hebben hun eigen aandeel in het EMU-tekort. Dit tekort wordt omgeslagen per gemeente/per inwoner en wordt de zogenaamde referentiewaarde genoemd. Voor de gemeente Vianen betekent dit een referentiewaarde van - € 1.688.000 (oktober 2015 volgt herziene waarde 2016). Gemeenten dienen de berekening van hun aandeel in het EMUsaldo in de begroting op te nemen. Naast de begroting van het Rijk zijn ook de begrotingen van gemeenten, provincies en waterschappen onderdeel van de totale overheidsbegroting. In de Wet Hof is opgenomen dat overschrijding van de micronorm (referentiewaarde) niet direct leidt tot sancties. Het sanctieinstrument is bedoeld als laatste redmiddel. In de Wet Hof is opgenomen dat er een sanctie kan komen als de macronorm structureel overschreden wordt. Of deze sanctie er komt hangt af van de uitkomst van bestuurlijk overleg: is of komt er meerjarig zicht op het voldoen aan de macronorm, dan is er geen reden een sanctie op te leggen. De uitkomst van de berekening van het EMU-saldo van de gemeente Vianen is € 3,2 miljoen negatief, waar we nog een tekort van € 1,688 miljoen mogen hebben.
.1 .+2 .+3 .-4 .+5 .+6a .-6b .-7 .+8a .-8b
Berekening EMU Saldo Exploit.saldo voor toevoeg.aan c.q. onttrekk.uit reserves exclusief de gem.“bedrijven” Afschrijvingen ten laste van de exploitatie Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de exploitatie Investeringen in materiële vaste activa die op de balans ultimo jaar worden geactiveerd Toegek.bijdr.van Rijk, prov, EU en overigen inzake de invest.die niet via de exploit. lopen Opbrengsten uit desinvesteringen in vaste activa in jaar (t)(tegen verkoopprijs) De boekwinst op desinvesteringen in vaste activa in jaar (t) Aankoop grond, bouw-, woonrijp maken e.d. in jaar (t) Opbrengsten uit verkoop van grond in jaar (t) (tegen verkoopprijs) De boekwinst op grondverkopen in jaar (t)
Programmabegroting 2016
2016
2017
2018
-194.000 3.339.254
-194.000 3.206.980
-194.000 3.068.873
979.861
1.138.313
1.019.892
-5.105.613
-7.856.255
-5.950.226
0
0
0
0 0 -1.859.761
0 0 -341.599
0 0 -718.521
3.195.636
4.232.036
3.211.063
79
.-9 .-10
.-11
Betalingen in jaar (t) ten laste van de voorzieningen Betalingen die niet via de exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de reserves worden gebracht die niet onder één van de andere genoemde posten vallen Boekwinst bij verkoop van deelnemingen en aandelen in jaar (t)
-1.135.653
-1.065.922
-1.300.253
-2.435.318
-2.157.845
-1.735.329
0 0
0 0
0 0
Berekend EMU-saldo
-3.215.821
-3.038.519
-2.597.638
Toelichting berekening EMU-tekort 1 2 3 4 5 6a 6b 7 8a 8b 9 10 11 =
Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan/onttrekking uit reserves Afschrijvingen ten laste van de exploitatie Dotaties aan voorzieningen ten laste van de exploitatie Investeringen in materiële vaste activa Toegekende bijdragen inzake investeringen van Rijk, provincie en EU Desinvesteringen in vaste activa De boekwinst op de onder 6a desinvesteringen in vaste activa Uitgaven aankoop grond en bouw- en woonrijp maken Opbrengsten uit verkoop grond De boekwinst op de onder 8a verkoop van grond Betalingen direct ten laste van voorzieningen Betalingen direct ten laste van reserves Boekwinst op verkoop van deelnemingen en aandelen Berekend EMU-saldo (1+2+3-4+5+6a-6b-7+8a-9-10-11)
+/- ** + + + + + +/- **
** Een exploitatietekort heeft een minteken. Een overschot heeft een plusteken. Informatievoorziening Een financieringsparagraaf in de begroting en de rekening; Afwijkingen worden gerapporteerd in de tweede bestuursrapportage; Het college wordt geïnformeerd bij het aangaan van een lening.
Programmabegroting 2016
80
D.
Bedrijfsvoering
In deze paragraaf staan de ontwikkelingen die onze bedrijfsvoering beïnvloeden en bepalen. Managementagenda 2015-2018: continu verbeteren De samenleving vraagt van ons dat we maatschappelijke ambities nastreven en maatschappelijke vragen concreet beantwoorden. En dat we zorgen voor goede dienstverlening tegen een redelijke prijs. Niet alleen het bestuur van de gemeente Vianen legt de lat daarin steeds hoger, ook de inwoners en organisaties waarmee Vianen samenwerkt en zaken doet, doen dat. Samenwerken, zowel intern als extern, is nodig om te kunnen excelleren en maximaal effect te hebben. De komende drie jaar zijn dit onze uitgangspunten: • Het faciliteren van krachten om maatschappelijke ambities en vragen aan te pakken (van buiten naar binnen). • Goede dienstverlening tegen een redelijke prijs. • Een krachtige organisatie die dienstbaar is aan de samenleving, proactief, zelfbewust en transparant. • Werken vanuit vertrouwen en verantwoordelijkheid met passie en plezier. Directie en management hebben de afgelopen jaren ingezet op de doorontwikkeling naar een slagvaardige, moderne en professionele organisatie onder de noemer ‘Avontuurlijk op weg naar vakmanschap’. Dit gebeurde door het versterken van de kwaliteit van onze dienstverlening, een cultuur van ‘anders denken, anders doen’, flexibiliteit van de organisatie, het versterken van resultaatgerichtheid, projectmatig en integraal werken, zowel in systemen als in werkprocessen, en het ontwikkelen van een robuuste organisatie. Er is veel gerealiseerd. We komen nu in de volgende fase van de doorontwikkeling waarin focus belangrijk is om te kunnen excelleren. Er zijn vier centrale doelen voor deze organisatieontwikkeling gekozen die recht doen aan de doelen uit het coalitieprogramma. 1. Regionale positionering De komende jaren is er veel aandacht voor het positioneren van Vianen. Vianen heeft ook een sterke band opgebouwd in Utrechtse samenwerkingsverbanden. In het sociale domein maken we onderdeel uit van de WIL. Maar ook op economisch en ruimtelijk terrein is er een groeiend belang voor Vianen om deel te nemen aan de stadsregio Utrecht. Ook loopt op dit moment het haalbaarheidsonderzoek naar een nieuwe fusiegemeente: Vijfheerenlanden. De gemeente heeft hierin een actieve rol. De komende periode willen we zowel in noordelijke als in zuidelijke richting mee de koers bepalen. 2. Toekomstvisie Vianen 2025 Het afgelopen jaar hebben we invulling gegeven aan de toekomstvisie. Initiatieven vanuit de samenleving ondersteunen we waar nodig en mogelijk. In een nieuwe rolverdeling tussen samenleving en overheid trekken we gezamenlijk op. Deze manier van werken past bij de gewenste cultuur ‘anders denken en anders doen’. In dialoog met onze omgeving ondersteunen, initiëren of regisseren we initiatieven. We zijn ook duidelijk als zaken niet (meer) tot onze verantwoordelijkheid horen. Dat vraagt van de organisatie en het bestuur om zaken los te laten, waarbij de eerder genoemde uitgangspunten in ons denken en handelen zitten. De toekomstvisie is opgebouwd uit een aantal thema’s. In de kadernota zijn deze thema’s vertaald naar concrete aandachtsgebieden In deze begroting stellen we voor te investeren in die aandachtsgebieden.
Programmabegroting 2016
81
3. Robuuste organisatie Vianen is een zelfbewuste en krachtige organisatie en wil dat in de toekomst ook blijven. De vraagstukken en ontwikkelingen de komende jaren vragen om een robuuste organisatie. Het zaakgericht werken is inmiddels geïntegreerd in onze processen. Om onze dienstverlening nog efficiënter en effectiever te maken, zetten we de komende jaren in op innovatie. Onder andere het ‘lean maken’ van onze processen krijgt een nieuwe impuls. We willen 80% van het totale dienstverleningsportfolio van de gemeente via het KCC laten verlopen. Vanuit het motto: het eerste contact is ook het laatste contact. 4. Versterken bedrijfsvoering De eerste focus van de doorontwikkeling lag op de primaire dienstverlening naar bewoners. Met als doel dat de decentralisaties een goede start kenden en onze naar buiten gerichte activiteiten verbeterden. We zien nu dat, als we de dienstverlening verder willen verbeteren, we ons eerst moeten richten op datgene wat de directe dienstverlening naar buiten toe ondersteunt: onze bedrijfsvoering. Sinds 2013 werkt de gemeente zaakgericht. Dit heeft zijn positieve weerslag op de digitale dienstverlening en onze inwoners ervaren een efficiënte en transparante overheid. Vanaf eind 2015 zijn de meest voorkomende processen klantgericht. De komende jaren willen we steeds meer processen klantgericht maken. Een goed functionerend zaaksysteem is hiervoor een voorwaarde: in 2016 verbeteren we het beheer van het zaaksysteem, zodat het goed blijft functioneren. Planning en Control is het hart van de organisatie. Met goede planning en control besturen we de gemeente. De vraagstukken waar de gemeente mee te maken krijgt zijn vaak complex. In het programma Pepperflow rapporteren we wat we doen, wanneer we dit doen en wie het doet. Door op één plek alle informatie samen te brengen komt de complexiteit en eventuele risico’s in beeld en kunnen bestuur, directie en medewerkers tijdig bijsturen. Ook financiële risico’s zijn nu direct zichtbaar doordat actuele cijfers uit het financiële systeem Civision in Pepperflow staan. In 2016 geven we het projectmatig werken in de gemeente een impuls en willen we onderzoeken of het programma Pepperflow hierbij ondersteunend kan zijn. We streven naar een krachtige, proactieve, zelfbewuste en transparante bedrijfsvoering die dienstbaar is aan de samenleving.
Programmabegroting 2016
82
E.
Verbonden partijen
De gemeente Vianen kent een aantal verbonden partijen. Deze staan in deze paragraaf genoemd. Verbonden partijen zijn organisaties waarin de gemeente zowel een bestuurlijk als een financieel belang heeft. Het gaat hierbij om zelfstandige rechtspersonen zoals gemeenschappelijke regelingen en vennootschappen. Deze verbonden partijen voeren beleid uit dat hoort bij de publieke taak van de gemeente. De gemeente Vianen heeft een bestuurlijk belang wanneer ze een zetel heeft in het bestuur van een dergelijke rechtspersoon of op een andere manier stemrecht heeft. Van een financieel belang is sprake als middelen verloren kunnen gaan die we aan de betrokken partij ter beschikking hebben gesteld. Bijvoorbeeld door een faillissement of doordat financiële aanspraken op de gemeente kunnen worden verhaald. Financieel belang In totaal betaalt onze gemeente aan de gemeenschappelijke regelingen jaarlijks ongeveer € 3,3 miljoen aan bijdragen en voor verleende producten of diensten. Dat vormt ongeveer 8% van de totale begroting. Belangrijk genoeg om bij de verbonden partijen de vinger aan de pols te houden. Overzicht verbonden partijen De belangrijkste verbonden partijen van de gemeente worden hierna beschreven. Zij worden onderverdeeld in: A. Gemeenschappelijke regelingen (publiekrechtelijke organisaties) B. Overige verbonden partijen (privaatrechtelijke organisaties) 1. Deelnemingen 2. Stichtingen De opzet van dit onderdeel is ten opzichte van de vorige begrotingen sterk gewijzigd. De reden hiervoor is dat landelijk, maar ook in Vianen, meer inzicht wordt verlangd in de verbonden partijen zodat de ‘grip’ kan worden vergroot. Daarom hebben we een model in gebruik genomen om informatie te verstrekken over de verbonden partijen. Dit model is onder andere ontwikkeld door de gemeente Zeist. Hierna is dit model per verbonden partij ingevuld. Voor de financiële gegevens hebben we van de verbonden partij de meest recente begroting 2016 gebruikt. En anders de jaarrekening 2014. De Verbonden partijen voor de gemeente Vianen in 2016 zijn: A. Gemeenschappelijke Regelingen (Publiekrechtelijke organisaties)
• • • • • • • • •
Veiligheidsregio Utrecht (VRU) EBU / U10 Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst regio Utrecht (GGDrU) PAUW Bedrijven Afval Verwijdering Utrecht (AVU) Omgevingsdienst regio Utrecht (ODrU) Bureau Openbare Verlichting (OVL) RSD Werk en Inkomen Lekstroom (WIL) Regionaal Historisch Centrum Zuidoost Utrecht (RHCZOU)
Programmabegroting 2016
83
B. Overige verbonden partijen (privaatrechtelijke organisaties)
1. Deelnemingen • Oasen NV • N.V. Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) • NV Eneco • BV Vrijstad Vianen 2. Stichtingen • Stichting Openbaar Onderwijs Alblasserwaard en Vijfherenlanden (O2A5) • Stichting Inkoop Bureau Midden Nederland (IBMN) Hierna staan de verbonden partijen verder beschreven.
Programmabegroting 2016
84
A.
Gemeenschappelijke regelingen
Veiligheidsregio Utrecht (VRU) Vestigingsplaats Utrecht Doel Het doel van de Gemeenschappelijke Regeling Veiligheidsregio Utrecht is om de kwaliteit van de crisisbeheersing en noodhulpverlening in de regio Utrecht te verbeteren. Medio 2009 is de wet op de Veiligheidsregio’s ingegaan. Deze wet verplicht om de gemeentelijke brandweren onder de brengen in een veiligheidsregio. Programma Leefbaar Deelnemende partijen Alle gemeenten in de provincie Utrecht nemen deel aan de gemeenschappelijke regeling Openbaar belang dat wordt behartigd: Veiligheid Bestuurlijk belang Het Algemeen Bestuur wordt gevormd door de burgemeesters van de deelnemende gemeenten. De Commissaris van de Koningin neemt deel als waarnemer. Het lokaal gezag over de brandweer blijft bij de burgemeester van elke afzonderlijke deelnemende gemeente. Het lokale college van burgemeester en wethouders blijft verantwoordelijk voor het lokale veiligheidsbeleid. Het bestuur van de Veiligheidsregio is verantwoordelijk voor de beheersorganisatie. Financieel belang De gemeente betaalt jaarlijks een bijdrage op basis van het aantal inwoners op 1 januari van het jaar, voorafgaand aan het begrotingsjaar. In het jaar 2016 is de bijdrage geraamd op € 975.452 (Dit is aanzienlijk lager dan voorgaande jaren vanwege een nieuwe financieringssystematiek waartoe het AB VRU besloten heeft). Werkelijk eigen vermogen jaarrekening 2014 Begin boekjaar € 5,4 miljoen Einde boekjaar € 5,4 miljoen Werkelijk vreemd vermogen jaarrekening 2014 Begin boekjaar € 48,2 miljoen Einde boekjaar € 45,0 miljoen Verwachte omvang van het financiële resultaat begrotingsjaar 2016 €232.000 voordeel Risico’s Het Algemeen Bestuur heeft in 2013 besloten tot een taakstelling 2e tranche van 5% op de gemeentelijke bijdrage. In 2016 wordt dat ± 4%. Vanaf 2018 is het de volledige 5%. Dit is afhankelijk van diverse projecten die vanaf 2016 geïmplementeerd worden. Ontwikkelingen 2016 In juli 2014 zijn besluiten genomen over een aantal majeure projecten. Implementatie van een nieuw dekkingsplan loopt door tot en met 2016. Onderzoek naar de repressieve huisvesting start voor zowel het eigendom als het beheer. Daarnaast krijgt de doorontwikkeling van de organisatie verder vorm. In die doorontwikkeling is er extra aandacht voor de relatie tussen de gemeenten en de VRU. Beleidsvoornemens De beleidsvoornemens van de Veiligheidsregio Utrecht staan in het beleidsplan 2012-2015. In begin 2016 wordt het beleidsplan 2016 -2019 ter besluitvorming voorgelegd. Overige relevante gegevens De VRU heeft een financieel belang in de Gemeenschappelijke Meldkamer Utrecht (GMU). De gemeente draagt hier jaarlijks financieel aan bij. Uit praktische overwegingen incasseert de VRU deze bijdrage namens de GMU, tegelijk met de gemeentelijke bijdrage aan de VRU zelf.
Programmabegroting 2016
85
Samenwerking in de regio na opheffing Bestuur Regio Utrecht (BRU) (EBU/U10 ) Vestigingsplaats Utrecht Doel Netwerksamenwerking op de terreinen economie, ruimtelijk ontwikkeling, verkeer- en vervoer, sociaal domein en energietransitie om de maatschappelijke uitdagingen van de regio Utrecht om te zetten in kansen. Programma Groeiend Deelnemende partijen Het Bestuur Regio Utrecht was een wettelijk verplicht samenwerkingsverband op basis van de WGR+. De WGR+ is per 1 januari 2015 vervallen. De deelnemende gemeenten Bunnik, De Bilt, Houten, IJsselstein, Nieuwegein, Stichtse Vecht, Utrecht, Vianen en Zeist vormen samen de stadsregio Utrecht. Eind 2015 moeten de individuele raden besluiten het BRU per 31 december 2015 te liquideren. Inmiddels wordt gewerkt met nieuwe alternatieve vormen van niet verplichte samenwerking op basis van bestuursconvenanten. Naast de 9 voormalige BRU-gemeenten neemt ook Woerden aan deze netwerksamenwerking deel. Op deze drie thema’s zijn convenanten gesloten: • samenwerking op het gebied van verkeer- en vervoer • brede samenwerking binnen de U10 • aansluiting bij de Economic board Utrecht De gemeente Vianen wordt zolang de BRU nog niet is opgeheven vertegenwoordigd door wethouder J.A.E. Landwehr in het dagelijks bestuur en door raadslid H.C. van Tilburg in het algemeen bestuur. Openbaar belang Bij het BRU werd beleid voor de regio ontwikkeld en vastgesteld. Daarnaast begeleidde en behartigde het BRU de uitvoering en zag het toe op concrete resultaten. Zo kon de regio met één stem naar buiten treden. Met het besluit om de WGR+ regio’s op te heffen is dit veranderd. Het verkeer en vervoer is overgegaan naar de provincie. Het BRU heeft enkel nog de wettelijk verplichte taak inzake de huisvestingsverordening afgerond. De overige taken worden nu onder de vlag van de U10 opgepakt. Dit is een netwerkorganisatie waar op de diverse beleidsterreinen gekeken wordt naar meerwaarde in samenwerking en gelijke aanpak. Bestuurlijk belang Met het opheffen van het BRU zijn er geen bestuurders meer officieel vertegenwoordigd in een Algemeen en Dagelijks bestuur. De samenwerking is nu gestoeld op vrijwillige samenwerking waarbij per thema bestuurlijke trekkers worden aangewezen. Financieel belang De bijdrage per inwoner voor 2016 is als volgt opgebouwd: • bijdrage U10: 1,20 per inwoner. • convenant ‘Verkeer en vervoer’: € 0,30 per inwoner • deelname Economic Board Utrecht: € 1,00 per inwoner De gemeentelijke bijdrage in 2016 is geraamd op € 55.500. Werkelijk eigen vermogen jaarrekening 2014 Begin boekjaar €11,8 miljoen Einde boekjaar € 13,1 miljoen Werkelijk vreemd vermogen jaarrekening 2014 Begin boekjaar € 269,9 miljoen Einde boekjaar € 254,5 miljoen Verwachte omvang van het financiële resultaat begrotingsjaar 2016 Er is geen begroting 2016 Risico’s De deelname is vrijwillig er is geen financieel risico voor de uitvoeringsorganisatie, omdat er sprake is van netwerksamenwerking. Ontwikkelingen 2016 Per 1 januari 2015 zijn de WGR+-regio’s afgeschaft. Daarmee is een einde gekomen aan de verplichte samenwerking in bestuurlijke regio’s. 2015 heeft in het teken gestaan van de ontmanteling van het BRU en alle (financiële) gevolgen. In het najaar van 2015 is besloten tot liquidatie van het BRU. De verplichte zaken van Verkeer en Vervoer zijn overgegaan naar de provincie Utrecht. Op basis van een
Programmabegroting 2016
86
convenant voor verkeer- en vervoer is besloten deskundige ondersteuning voor de tien gemeenten te handhaven om de belangen van de regio richting provincie- en Rijk te blijven behartigen. De overige beleidsthema’s worden nu in U10-verband besproken. Er ligt geen gemeenschappelijke regeling aan ten grondslag. Per beleidsterrein is een bestuurstafel ingericht. Onderwerpen worden aangeleverd door gemeenten. Per onderwerp is een portefeuillehouder de zogenaamde trekker en elke gemeente is vrij om deel te nemen. In U10-verband is dus een actieve houding nodig van de deelnemende gemeenten. Om te profiteren van de economische kansen van de regio sluiten we aan bij de Economic Board Utrecht (EBU). EBU is een strategisch netwerk van ondernemers, overheden en kennisinstellingen dat samenkomt om de maatschappelijke uitdagingen van de regio Utrecht om te zetten in economische kansen. Beleidsvoornemens Als de raden daartoe besluiten voor eind 2015 houdt het BRU per 1 januari 2016 op te bestaan. Overige relevante gegevens Geen bijzonderheden.
Programmabegroting 2016
87
Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst regio Utrecht (GGDrU) Vestigingsplaats Zeist Doel De doelstelling van de GGDrU is drieledig: 1. Het bewaken en bevorderen van de gezondheid van alle inwoners in het werkgebied door onderzoek, voorlichting, advies en interventies. 2. Het bieden van zorg of het bemiddelen tussen aanbieders en afnemers van zorg waar dit in het openbaar belang is. 3. Het verlenen van alle overige diensten die tot doel hebben een bijdrage te leveren aan de gezondheid van individuen of groepen van individuen. Programma Stimulerend Deelnemende partijen De gemeenten Amersfoort, Baarn, Bunnik, Bunschoten, De Bilt, De Ronde Venen, Eemnes, Houten, Leusden, Lopik, Montfoort, Nieuwegein, Oudewater, Renswoude, Rhenen, Soest, Stichtse Vecht, Utrecht, Utrechtse Heuvelrug, Veenendaal, Vianen, Woerden, Woudenberg, Wijk bij Duurstede, IJsselstein en Zeist. Dat zijn alle gemeenten in de provincie Utrecht. Openbaar belang Bescherming en bevordering van de volksgezondheid op basis van de Wet publieke gezondheid. Bestuurlijk belang De gemeente Vianen is vertegenwoordigd in het Algemeen en Dagelijks Bestuur en in de bestuurscommissie van de GGDrU door wethouder de heer M.F.M. Verweij. Financieel belang De kosten van de wettelijke taken worden bij de deelnemende gemeenten in rekening gebracht via een bijdrage per inwoner. De lokale taken worden apart in rekening gebracht. De bijdrage per inwoner bedraagt in 2016 € 11,69. Daarnaast worden jaarlijks op afspraak diverse specifiek lokale taken afgenomen (o.a. opvoedspreekuur, meldpunt zorg & overlast, advisering publieksevenementen, advisering milieu en gezondheid en inspecteren peuterspeelzalen en kinderopvang). Werkelijk eigen vermogen jaarrekening 2014 Begin boekjaar € 2,6 miljoen Einde boekjaar € 3,2 miljoen Werkelijk vreemd vermogen jaarrekening 2014 Begin boekjaar € 10.9 miljoen Einde boekjaar € 12,9 miljoen Verwachte omvang van het financiële resultaat begrotingsjaar 2016 €300.000 nadeel Risico’s Voor de financiële administratie en controle van de dienst zijn de artikelen 212 t/m 215 van de Gemeentewet van toepassing. De GGDrU heeft zelf geen specifiek beleid op risicomanagement. In jaarrekeningen en begrotingen wordt wel altijd een toelichting gegeven op het weerstandsvermogen. Besluiten van het Algemeen Bestuur van een gemeenschappelijke regeling zijn bindend voor individuele gemeenten. Als zo’n besluit financiële consequenties heeft, is het een verplichte uitgave. De deelnemende gemeenten staan garant voor de betaling van rente en aflossing van de geldleningen die de GGDrU aangaat en voor eventuele schulden in rekening-courant. De garantstelling is naar verhouding van het aantal inwoners op 1 januari van het jaar waarin de garantieverplichting tot stand is gekomen. Ontwikkelingen 2016 Sociaal domein De transformaties in het sociaal domein vormen nu de belangrijkste ontwikkeling voor gemeenten en daarmee voor de GGD regio Utrecht. De gevolgen van de herinrichting van het sociaal domein van gemeenten worden als eerste gevoeld in de jeugd(gezondheids)zorg en de openbare geestelijke gezondheidszorg. Veranderende regelgeving
Programmabegroting 2016
88
Het nieuwe basispakket voor de jeugdgezondheidszorg is een belangrijke wetswijziging die rechtstreeks ingrijpt in het werk van de GGD. Dit in tegenstelling tot de transities die alleen indirect van invloed zijn op het werk van de GGDrU. De precieze consequenties van het nieuwe basispakket zijn nog niet helemaal duidelijk. Duidelijk is wel dat er geen taken verdwijnen uit het huidige basispakket en dat er taken uit het huidige maatwerk bij komen. Dit betekent dat, zolang het huidige maatwerk in stand blijft, het volume van werk gelijk zou kunnen blijven. Dan verschuiven middelen en werk van individuele afspraken naar collectieve afspraken. Het is dan belangrijk om afspraken te maken over de manier waarop we overheadkosten delen. De Wet veiligheidsregio’s is op 27 september 2012 veranderd. De vereiste gebiedscongruentie tussen veiligheidsregio’s en GGDen was voor de GGD de belangrijkste consequentie. Nu de gemeente Utrecht (de voormalige GG&GD) is toegetreden voldoen we aan de wettelijke eisen en kunnen we de rol invullen die de GGD heeft bij de bestrijding van crises en rampen. Daarnaast ziet het ernaar uit dat de inspectie voor de gezondheidszorg deze taak strikter gaat controleren. Dit gebeurt aan de hand van het landelijk ontwikkelde normenkader. Voor de GGDrU betekent dit een lichte uitbreiding van taken om beter voorbereid te zijn. Op 9 juli 2014 is de Wijzigingswet Wet gemeenschappelijke regelingen vastgesteld. Deze wet regelt een aantal wijzigingen in de Wet gemeenschappelijke regelingen. Dit zijn de belangrijkste: • aansluiten bij de gewijzigde gemeentewet (duale stelsel) • versterken van de democratische legitimatie • invoeren van de bedrijfsorganisatie Marktontwikkelingen De GGD voert tenminste één ‘markttaak’ uit: reizigersadvisering. Landelijk neemt daarvoor het aantal klanten af. Voor de GGDrU lijkt dit voorlopig beperkt van invloed. Met de inrichting van een flexibel en vast deel kan snel op ontwikkelingen worden ingespeeld. Beleidsvoornemens Overige relevante gegevens De GGDrU participeert bestuurlijk en financieel in de TBC-bestrijding regio Utrecht. Via het RIVM wordt het Rijksvaccinatieprogramma uitgevoerd. Deze organisatie zorgt voor doorbetaling van de AWBZ-gelden.
Programmabegroting 2016
89
PAUW Bedrijven Vestigingsplaats IJsselstein/Breukelen Doel PAUW Bedrijven heeft als Gemeenschappelijke Regeling voor negen deelnemende gemeenten slecht één programma: het integraal uitvoeren van de Wet Sociale Werkvoorziening (WSW). Het doel hiervan is om mensen met een beperking te begeleiden naar een zo regulier mogelijke plaats op de arbeidsmarkt. PAUW wil het volgende bereiken: • Bieden van aangepast werk om arbeidsvaardigheden te ontwikkelen • Bevorderen van doorstroom en uitstroom van individuele medewerkers met trajectplannen op basis van ‘werkladderscans’ • Optimaliseren van de verdiencapaciteit, onder meer door de verbreding van de doelgroep • Verstevigen van de positie op de regionale arbeidsmarkt en zoveel mogelijk bijdragen aan oplossing van arbeidsmarktproblematiek • Alle mensen begeleiden met een grote afstand tot de arbeidsmarkt, ook groepen uit de Participatiewet, WIA en Wajong Programma Groeiend Deelnemende partijen De gemeenten Lopik, Stichtse Vecht, Nieuwegein, De Ronde Venen, IJsselstein en Vianen Openbaar belang Het voorkomen van structurele uitsluiting van bepaalde groepen kansarme werklozen. Bestuurlijk belang De gemeente Vianen is vertegenwoordigd in het Algemeen Bestuur door wethouder de heer M.F.M. Verweij. Financieel belang De deelnemende gemeenten dragen bij in het exploitatietekort van PAUW Bedrijven naar rato van het aantal werknemers dat uit een gemeente afkomstig is. Voor 2016 is onze bijdrage geraamd op € 70.440. Werkelijk eigen vermogen jaarrekening 2014 Begin boekjaar € 2,2 miljoen Einde boekjaar € 1.8 miljoen Werkelijk vreemd vermogen jaarrekening 2014 Begin boekjaar € 5,8 miljoen Einde boekjaar € 6,3 miljoen Verwachte omvang van het financiële resultaat begrotingsjaar 2016 Sluitend Risico’s Ontwikkelingen 2016 Door de komst van de Participatiewet is per 1 januari 2015 de instroom in de Wsw gestopt. De nieuwe wet voorziet wel in 30.000 beschutte werkplekken. Bovendien komen er 125.000 garantiebanen in de private en publieke sector. Deze banen komen in eerste instantie beschikbaar voor Wajongers en mensen met een Wswindicatie. De Participatiewet geeft onze gemeente mogelijkheden om andere doelgroepen dan de Wsw te ondersteunen en nieuwe verbindingen te zoeken binnen het Sociale Domein. Denk bijvoorbeeld aan mensen met een bijstandsuitkering en mensen die binnen de arbeidsmatige dagbesteding werkzaam zijn. Door de bezuinigingen komt er meer nadruk op efficiency: waar en hoe kunnen we de dingen slimmer doen? Welke voorzieningen en faciliteiten zijn beschikbaar? Blijven die nodig? Welke kunnen we verder uitnutten? De ervaring leert dat met een (zeer) beperkt budget leidt tot innovatie: het biedt kansen voor nieuwe inzichten en manieren. Het dwingt ons als gemeente om te transformeren; zoveel mogelijk de verbindingen zoeken met Wmo en Jeugd. De zes gemeenten binnen deze Gemeenschappelijke Regeling kennen hun eigen dynamiek en er is sprake van een veelheid aan samenwerkingsverbanden op verschillend niveau. De samenhang tussen de zes gemeenten binnen PAUW wordt met name gevormd door de samenwerking op het gebied van de Wsw. Gezamenlijk zijn de gemeenten aandeelhouders van PAUW. PAUW is een uniek een solide partner vanwege: • verschillende vestigingen (Breukelen, IJsselstein, Nieuwegein, Kringloop in Mijdrecht)
Programmabegroting 2016
90
• • •
een solide infrastructuur voor werk (Detachering, Productie, Groenonderhoud en Schoonmaak) een uitgebreid werkgeversnetwerk in de regio expertise om mensen naar werk te bemiddelen
Beleidsvoornemens Bezuinigen, verbinden, raakvlakken zoeken en experimenteren: PAUW gaat een uitdagende periode in. Zij participeren in de werkgroep Lekstroom Werkt! Daar wordt een visie, een business case en een implementatieplan 2020 ontwikkeld over de toekomst van arbeidsparticipatie binnen de Lekstroom gemeenten. Voor de komende jaren geldt het nu geldende beleid voor de financiering van PAUW. Afhankelijk van onderzoeken naar de toekomstige SW-uitvoering kan dit veranderen. Overige relevante gegevens Niet van toepassing
Programmabegroting 2016
91
Afval Verwijdering Utrecht (AVU) Vestigingsplaats Nieuwegein Doel Het afvalstoffenbeleid in de provincie Utrecht doelmatig en milieuhygiënisch verantwoord sturen en uitvoeren Programma Leefbaar Deelnemende partijen De provincie Utrecht en de 26 deelnemende gemeenten Amersfoort, Baarn, Bunnik, Bunschoten, De Bilt, De Ronde Venen, Eemnes, Houten, Leusden, Lopik, Montfoort, Nieuwegein, Oudewater, Renswoude, Rhenen, Soest, Utrecht, Utrechtse Heuvelrug, Veenendaal, Vianen, Wijk bij Duurstede, Woerden, Woudenberg, IJsselstein en Zeist. Openbaar belang Huishoudelijke afvalstoffen en glas, papier en karton op een goede en milieuverantwoorde manier inzamelen, overladen, transporteren en verwerken. Bestuurlijk belang Het Algemeen Bestuur bestaat uit twee leden te benoemen door provinciale staten, twee leden uit de stad Utrecht te benoemen door de gemeenteraad en één lid per overige gemeente, te benoemen door de verschillende gemeenteraden. Wethouder de heer F.N.A. Meurs vertegenwoordigt de gemeente Vianen in het Algemeen Bestuur. Financieel belang De AVU sluit contracten af met verwerkers voor het transporteren en verwerken van diverse afvalstromen. Vervolgens brengt ze de kosten bij de deelnemende gemeenten in rekening op basis van de werkelijk aangeboden gewichten, met een opslag voor de apparaatskosten. Meedoen in de gemeenschappelijke regeling brengt weinig risico’s met zich mee voor de afvalinzameling. In het jaar 2016 is de bijdrage begroot op € 411.298. Werkelijk eigen vermogen jaarrekening 2014 Begin boekjaar € 0,3 miljoen Einde boekjaar € 0,2 miljoen Werkelijk vreemd vermogen jaarrekening 2014 Begin boekjaar € 9,3 miljoen Einde boekjaar € 8,4 miljoen Verwachte omvang van het financiële resultaat begrotingsjaar 2016 Sluitend Risico’s Door het ontbreken van reserves en/of voorzieningen heeft de gemeenschappelijke regeling AVU geen weerstandsvermogen. Eventuele tegenvallers worden direct verrekend met de deelnemende gemeenten. Ontwikkelingen 2016 De begroting van de AVU voor 2016 vertoont een verdere (lichte) daling van de hoeveelheid afval. Die daling is in 2008 ingezet. Ook dalen bij de AVU de beheerskosten enigszins. In 2016 besteden we het glas en papier opnieuw aan. Beleidsvoornemens De overslag, het transport en de verwerking van het restafval, het grof huishoudelijk restafval en het GFT-afval afkomstig uit de AVU-gemeenten zijn tot 2020 contractueel vastgelegd. Uitzondering hierop is de overslag en het transport vanaf de overslaglocatie in Utrecht. De overslag en het transport vanaf die overslaglocatie ligt vast in een contract tot en met 2018. De inzameling van het glas gebeurt door meerdere deelnemers aan de Gemeenschappelijke Regeling in eigen beheer en is daardoor gewaarborgd. Het contract voor de overslag en de verwerking van het ingezamelde glas loopt op 31 maart 2016 af en wordt in 2015 voor meerdere jaren aanbesteed. Het contract voor de inzameling en de verwerking van het oud papier loopt op 31 december 2016 af en wordt in 2016 ook voor meerdere jaren aanbesteed. De overslag, het transport, de sortering en de vermarkting van kunststofverpakkingsafval, drankenkartons en blik zijn met ingang van 1 januari 2015 voor meerdere jaren contractueel gewaarborgd. Overige relevante gegevens De parameters van de vereveningsregeling zijn in 2009 geëvalueerd en aangepast. De eerstvolgende evaluatie van de parameters gebeurt in de zittingsperiode van 2014-2018 van het Algemeen Bestuur. Het is de bedoeling dit halverwege de zittingsperiode van het bestuur, dus in 2016, te doen. Dan worden de resultaten in de begroting voor 2018 verwerkt.
Programmabegroting 2016
92
Omgevingsdienst Regio Utrecht Vestigingsplaats Utrecht Doel De Omgevingsdienst voert taken en beleid uit op het gebied van omgeving, milieu en duurzaamheid. Elke gemeente bepaalt zelf welke taken de Omgevingsdienst voor haar uitvoert binnen de volume-afspraken die zijn vastgelegd. De taken hebben betrekking op zaken als afvalmanagement, bodem en water, beleid en juridische (handhaving) zaken, duurzaam bouwen, klimaat en energie, externe veiligheid, geluid, lucht en licht, milieucommunicatie, archeologie, asbest en (omgevings)vergunningverlening. Programma Leefbaar en Groeiend, gericht op Duurzame Ruimtelijke Ontwikkeling Deelnemende partijen De gemeenten Bunnik, De Bilt, Montfoort, Oudewater, Renswoude, Rhenen, De Ronde Venen, Stichtse Vecht, Utrechtse Heuvelrug, Veenendaal, Vianen, Woerden, Wijk bij Duurstede en Zeist. Vanaf medio 2015 is de gemeente IJsselstein toegetreden tot de Gemeenschappelijke Regeling ODrU. Daarnaast verricht de Omgevingsdienst ook taken voor andere gemeenten in de regio, zoals Houten, Tiel en Woudenberg. Openbaar belang Door verdergaande samenwerking de kwaliteit en duurzaamheid van de leefomgeving verbeteren. Bestuurlijk belang De Omgevingsdienst heeft een Algemeen Bestuur, dat bestaat uit portefeuillehouders milieu van de aangesloten gemeenten. De gemeente Vianen heeft een zetel in het Algemeen Bestuur. Het Algemeen Bestuur heeft 14 leden. Het Dagelijks Bestuur bestaat uit 3 leden. De gemeente Vianen wordt in het Algemeen Bestuur vertegenwoordigd door wethouder de heer J.A.E. Landwehr. Financieel belang Er wordt jaarlijks een vast aantal uren afgenomen. Vanaf 2015 is het aantal van voorheen 4753 verminderd naar 4500. Die uren worden besteed aan wettelijke taken zoals milieuvergunningen en controles bij bedrijven. Ook adviseert de dienst over milieu en duurzaamheid. Dit vaste contract kost € 375.750-. Daarnaast voert de dienst de provinciale VTH-taken uit voor Vianen, waarvoor het budget is vastgesteld op € 63.979,- voor 2016. In 2014 – 2016 nemen alle eigenaar-gemeenten incidentele extra kosten op zich (totaal 3,3 miljoen). De e bijdrage van Vianen aan het tekort is maximaal € 180.000. Hiervan is € 102.000 t.l.v. de 1 bestuursrapportage e 2014 gebracht, € 57.000 t.l.v. de 1 bestuursrapportage 2015 en € 21.000 t.l.v. de bestuursrapportage 2016. Werkelijk eigen vermogen jaarrekening 2014 Begin boekjaar € -1,1 miljoen Einde boekjaar € -0,35 miljoen Werkelijk vreemd vermogen jaarrekening 2014 Begin boekjaar € 3,8 miljoen Einde boekjaar € 2,5 miljoen Verwachte omvang van het financiële resultaat begrotingsjaar 2016 €1.587 voordeel Risico’s De uiteindelijke samenvoeging met de RUD. Onduidelijk is wanneer dit gebeurt en wat het gaat kosten. Voorlopig is de samenvoeging van de baan, omdat zowel de ODrU als de RUD eerst de eigen bedrijfsvoering verder wil verbeteren. Ontwikkelingen 2016 In 2016 moet er duidelijkheid komen over de diensten en producten die ODrU aanbiedt aan de eigenaargemeentes. Dit kan namelijk gevolgen hebben voor de bedrijfsvoering/personeelsmanagement en daarmee voor de bijdrages van de eigenaar-gemeentes. De productendienstencatalogus (PDC) van de ODrU wordt in 2016 opgenomen in de uitvoeringsprogramma’s van de eigenaar-gemeenten. Het afrekenen gebeurt vanaf dan op basis van geleverde producten en niet langer op basis van geleverde uren. Beleidsvoornemens Volgen van het Koersdocument van de ODrU en een besluit nemen over de taken die de ODrU in de toekomst voor ons uitvoert. Overige relevante gegevens In 2016 is de lijn doorgezet door het bestuur van de ODrU om de bedrijfsvoering en financiën verder te verstevigen. Dit gebeurt op basis van het ODrU Koersdocument van juli 2015. Bovendien is het van belang om te bouwen aan weerstandsvermogen om de financiële risico’s van de eigenaar-gemeenten verder te verkleinen. verkleint.
Programmabegroting 2016
93
Bureau openbare Verlichting Lek Merwede Vestigingsplaats Hardinxveld-Giessendam Doel Het doel van het Bureau Openbare Verlichting (OVL) is ervoor te zorgen dat het strategisch en operationeel beheer van het areaal openbare verlichting in de gemeente effectief en efficiënt verloopt. Programma Leefbaar Deelnemende partijen Gemeenten Giessenlanden, Gorinchem, Hardinxveld-Giessendam, Henrik-Ido-Ambacht, Leerdam, Molenwaard, Nederlek (onderdeel gemeente Krimpenerwaard) Papendrecht, Vianen en Zederik. Openbaar belang Openbare verlichting. Bestuurlijk belang De portefeuillehouders van de deelnemende gemeenten vormen het Algemeen Bestuur. De gemeente Vianen wordt in het Algemeen Bestuur vertegenwoordigd door wethouder de heer F.N.A. Meurs. Financieel belang De gemeente betaalt jaarlijks een bijdrage op basis van het aantal lichtmasten. De bijdrage per lichtmast is € 7,88. De totale bijdrage voor het basisonderhoud 2016 is geraamd op € 37.659 (4.779 stuks x € 7,88). Werkelijk eigen vermogen jaarrekening 2014 Begin boekjaar € 0,15 miljoen Einde boekjaar € 0,13 miljoen Werkelijk vreemd vermogen jaarrekening 2014 Begin boekjaar € 0,29 miljoen Einde boekjaar € 0,28 miljoen Verwachte omvang van het financiële resultaat begrotingsjaar 2016 €2.679 voordeel Risico’s Voor het afdekken van risico’s van projectmatige activiteiten is een bestemmingsreserve van € 53.000 getroffen. Bureau OVL voert projecten uit om dit bedrag zelf te verdienen. Ontwikkelingen 2016 Het principe van Bureau OVL is een slimme, slanke en slagvaardige organisatie. De bedoeling is om meer gemeenten deel te laten nemen, zodat samenwerkingsvoordeel ontstaat. Bijvoorbeeld inkoopvoordeel, maar ook verbetering van de diensten van netwerkbeheerder Stedin, door samenwerking met de gemeente Rotterdam. Financiële middelen voor communicatie zijn ook in de begroting 2016 niet beschikbaar. Toch is het belangrijk om te zorgen voor een grotere naamsbekendheid van Bureau OVL. Dat begint bij een adequate afhandeling van storingen en een goede uitvoering door de aannemer. Inwoners zien dat en geven storingen eerder door. Beleidsvoornemens In het overheidsbeleid komt de duurzaamheidsgedachte nu steeds sterker naar voren. Ook voor de gemeenten krijgt het steeds meer prioriteit. Niet alleen bij nieuwe projecten, ook bij de realisatie van het onderhoud. Er komen steeds meer verzoeken om te adviseren op het gebied van energiebesparing en energiemonitoring. OVL past bijvoorbeeld al steeds meer LED armaturen en dimbare installaties toe. Naast beheer en onderhoud wil bureau OVL zich steeds meer richten op projecten. Overige relevante gegevens Niet van toepassing.
Programmabegroting 2016
94
RSD WIL Vestigingsplaats Nieuwegein Doel WIL is de regionale uitvoeringsorganisatie Werk en Inkomen, per 1 mei 2013, van de gemeenten Houten, Lopik, Nieuwegein, IJsselstein en Vianen. Een dienst van en voor de vijf Lekstroomgemeenten. Het werkterrein van WIL behelst: 1. De participatiewet 2. Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers 3. Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen 4. Besluit bijstandverlening Zelfstandigen 20014 5. Minimabeleid, waarbij bijzondere bijstand een onlosmakelijk onderdeel van de Participatiewet is. 6. Art. 1.22 tot en met 1.28 van de Wet kinderopvang 7. Wet gemeentelijke schuldhulpverlening. Door regionaal samen te werken binnen WIL willen de vijf Lekstroom gemeenten in ieder geval vier zaken realiseren: 1. een meer effectieve uitvoering en daardoor meer kansen voor alle inwoners in de Lekstroom om naar vermogen te participeren en/of uit de schulden, armoede of sociaal isolement te komen of te blijven; 2. een minder kwetsbare uitvoering en daardoor een betere borging van de kwaliteit van de dienstverlening aan inwoners; 3. een duurzaam efficiënte uitvoering en daardoor meer control en minder (financiële) risico’s voor alle afzonderlijke gemeenten en 4. WIL participeert in de regionale werkgroep: Visie Lekstroom Werkt! Door het verdwijnen van de regeling Wsw wordt binnen de werkgroep een gezamenlijke visie opgesteld over de wijze van participatie in de breedste zin van het woord. Van vrijwilligerswerk tot betaald werk en arbeidsmatige dagbesteding. In deze werkgroep participeert WIL met alle Lekstroomgemeenten, PAUW en het Utrechtse Werkbedrijf (UW). Programma Dienstverlenend Deelnemende partijen De gemeenten Lopik, Houten, Nieuwegein, IJsselstein en Vianen Openbaar belang Zoveel mogelijk inwoners participeren naar vermogen. Sociale uitsluiting, schulden en armoede worden zoveel mogelijk voorkomen. Aansluiting bij het Sociaal Team Vianen is geborgd. Bestuurlijk belang Wethouder de heer M.F.M. Verweij vertegenwoordigt de gemeente Vianen in het Algemeen Bestuur. Financieel belang WIL is een Gemeenschappelijke Regeling. Daarmee zijn en blijven de 5 gemeenten financieel verantwoordelijk. De kosten van re-integratie worden betaald uit de Rijksbijdrage die rechtstreeks bij WIL binnenkomt. Het gaat hierbij om de betaling van de uitkeringen en het Participatiebudget. Daarnaast betaalt de gemeente op basis van een verdeelsleutel (voor 2016 is dat 11,23%) een deel van de bedrijfsvoeringskosten. Voor de begroting 2016 is dit €1.024.496. Werkelijk eigen vermogen jaarrekening 2014 Begin boekjaar € 0 Einde boekjaar € 0 Werkelijk vreemd vermogen jaarrekening 2014 Begin boekjaar € 5 miljoen Einde boekjaar € 6.9 miljoen Verwachte omvang van het financiële resultaat begrotingsjaar 2016 Sluitend Risico’s Het aantal inwoners dat bij WIL aanklopt voor ondersteuning neemt toe, ook in 2016. Reden hiervoor is de slechte economische conjunctuur. Naast het feit dat banen nog steeds niet in grote getalen beschikbaar komen, krijgen we als gemeente ook te maken met grotere aantallen ‘taakstellers’(nieuwkomers). Het aantal ‘multi-problem’-klanten nemen toe en de hoogte van de schulden zijn hoger dan voor de crisis.
Programmabegroting 2016
95
WIL houdt via tussentijdse rapportages (per kwartaal) de vinger aan de pols en betrekt het college en de raad bij eventuele majeure keuzes. Ontwikkelingen 2016 De omgeving van WIL is flink in beweging. De 4 belangrijkste aspecten zijn: • de verbinding op het brede sociale domein van de gemeente • de arbeidsmarkt • wet- en regelgeving • de economische crisis • lokale ontwikkelingen (vanwege de transformatie). Beleidsvoornemens De basisinzet van WIL is op hoofdlijnen die van voorgaand jaar. Wil investeert in een stevige en goede toegangspoort, een effectieve werkgeversbenadering, handhaving, inkomensondersteuning voor wie dit nodig heeft en hier ook recht op heeft en effectieve dienstverlening op maat voor klanten met schulden of klanten die op zoek zijn naar werk. Overige relevante gegevens Geen
Programmabegroting 2016
96
Regionaal Historisch Centrum Zuidoost Utrecht (RHCZOU) Vestigingsplaats Wijk Bij Duurstede Doel Voldoen aan de wettelijke eisen zoals weergegeven in de Archiefwet 1995. Komen tot een historisch archief dat toegankelijk is voor inwoners, onderzoekers en andere belangstellenden. Toekomstbestendig zijn door de documenten volgens de wettelijke eisen te behouden en beheren. Daarnaast zorgt het centrum ook voor de museale collectie. De precieze invulling hiervan is onderwerp van overleg tussen het RHC, de gemeente en het Stedelijk Museum. Programma Leefbaar Deelnemende partijen Gemeenten Bunnik, Houten, Utrechtse heuvelrug, Rhenen, Wijk bij Duurstede en Vianen Openbaar belang Toegankelijkheid voor inwoners en andere belangstellenden/belanghebbenden. Het historisch archief op een goede manier behouden. Bestuurlijk belang De portefeuillehouders van de deelnemende gemeenten vormen het Algemeen Bestuur. Burgemeester de heer W.G. Groeneweg vertegenwoordigt daarin de gemeente Vianen. Financieel belang In de begroting 2016 is een jaarlijkse bijdrage geraamd van €69.301. Werkelijk eigen vermogen jaarrekening 2014 Begin boekjaar € 056 miljoen Einde boekjaar € 0.49 miljoen Werkelijk vreemd vermogen jaarrekening 2014 Begin boekjaar € 0,28 miljoen Einde boekjaar € 0,30 miljoen Verwachte omvang van het financiële resultaat begrotingsjaar 2016 Niet bekend Risico’s Niet bekend Ontwikkelingen 2016 • De digitale toegankelijkheid van de archieven en collecties verbeteren en de achterstanden wegwerken • De informatie uitbreiden op de eigen website van het RHC. • Duidelijkheid verschaffen over een gezamenlijk e-depot voor de RHC’s in de provincie: hoe richten we het in? Hoe groot zijn de digitale bestanden? Wat is de jaarlijkse aanwas? Wat zijn de kosten? Beleidsvoornemens Voldoen aan de wettelijke vereisten zoals weergegeven in de Archiefwet 1995 Overige relevante gegevens Het Regionaal Historisch Centrum werkt samen met de gemeente en de Stichting Stedelijk Museum Vianen aan het behoud en beheer van de museale collectie.
Programmabegroting 2016
97
B.
Overige verbonden partijen
B.1 Deelnemingen Vanuit het oogpunt van het behartigen van het publieke belang, is de gemeente Vianen ook in het bezit van de aandelen in enkele vennootschappen (deelnemingen). Oasen NV Vestigingsplaats Gouda Doel De gemeente is bij Oasen betrokken vanwege de wezenlijk maatschappelijke behoefte aan drinkwater binnen onze gemeentegrenzen. Door in het bedrijf te participeren wil de gemeente aan haar maatschappelijke taak voldoen en voor de inwoners van de gemeente de drinkwatervoorziening duurzaam verzorgen. Door het bundelen van de krachten met andere gemeenten zijn belangrijke schaalvoordelen mogelijk. Programma Algemene dekkingsmiddelen Deelnemende partijen 36 gemeenten Openbaar belang Medeverantwoordelijkheid voor de gezondheid door het duurzaam leveren van veilig en betrouwbaar drinkwater met zorg voor de bescherming van natuur en milieu. Daarbij noemt Oasen als belangrijkste milieuaspecten: het voorkomen van verdroging of vernatting, het gebruik van duurzame energie, een verantwoorde omgang met reststoffen en ecologisch verantwoord beheer van waterwingebieden. Bestuurlijk belang De belangrijkste bevoegdheid, via stemrecht, van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders is het goedkeuren van de jaarrekening en het vaststellen van de prijzen voor de consumentenmarkt en de meerjareninvesteringsplannen. Wethouder de heer L.A. Wijnmaalen vertegenwoordigt de gemeente Vianen. Financieel belang Oasen is een structuurvennootschap. Er zijn 748 aandelen geplaatst bij de gemeenten. Per 1.000 inwoners heeft een gemeente recht op één aandeel. De gemeente Vianen bezit twintig aandelen van nominaal € 9.076. In 1998 is het aantal aandelen gefixeerd. Het aantal aandelen wijzigt alleen bij sterke fluctuatie van het aantal inwoners. Werkelijk eigen vermogen jaarrekening 2014 Begin boekjaar € 86,02 miljoen Einde boekjaar € 90,07 miljoen Werkelijk vreemd vermogen jaarrekening 2014 Begin boekjaar € 114,86 miljoen Einde boekjaar €128,73 miljoen Verwachte omvang van het financiële resultaat begrotingsjaar 2016 Niet bekend Risico’s Niet bekend. Ontwikkelingen 2016 Niet bekend. Beleidsvoornemens Niet bekend. Overige relevante gegevens Niet bekend.
Programmabegroting 2016
98
N.V. Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) Vestigingsplaats Den Haag Doel Met gespecialiseerde financiële dienstverlening draagt de BNG bij aan zo laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Daarmee is de bank essentieel voor de publieke taak. De strategie van de bank is gericht op het behouden van substantiële marktaandelen in het Nederlands maatschappelijk domein en het handhaven van een excellente kredietwaardigheid (Triple A). BNG keert dividend uit en levert daarmee een bijdrage aan de Algemene middelen. Programma Algemene dekkingsmiddelen Deelnemende partijen De bank is een structuurvennootschap. Het Rijk bezit de helft van de aandelen, de andere helft is in handen van gemeenten, provincies en één waterschap. Openbaar belang Ervoor zorgen dat haar klanten zo goedkoop mogelijk aan financiering kunnen komen, zodat de kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger zo laag mogelijk zijn. Bestuurlijk belang De gemeente heeft als aandeelhouder stemrecht in de algemene vergadering van aandeelhouders. Wethouder de heer L.A. Wijnmaalen vertegenwoordigt gemeente Vianen. Financieel belang De bank is een structuurvennootschap. De Staat is houder van de helft van de aandelen, de andere helft is in handen van gemeenten, provincies en een waterschap. De gemeente Vianen bezit 22.698 aandelen van € 2,50 nominaal per aandeel. Elk jaar keert de bank een dividend uit. De bank is per 1 januari 2005 vennootschapsbelastingplichtig geworden. Hierdoor is het dividend niet meer gefixeerd, maar is het afhankelijk geworden van het bedrijfsresultaat. Werkelijk eigen vermogen jaarrekening 2014 Begin boekjaar € 3.430 miljoen Einde boekjaar € 3.582 miljoen Werkelijk vreemd vermogen jaarrekening 2014 Begin boekjaar € 127.753 Einde boekjaar € 149.891 miljoen Verwachte omvang van het financiële resultaat begrotingsjaar 2016 Niet bekend Risico’s Financiers vertrouwen erop dat het risico van kredietverlening aan dit instituut zeer beperkt is. Reden hiervoor is het eigenaarschap van gemeenten, provincies en de Staat, maar ook het beperkte werkterrein van de bank. Ontwikkelingen 2016 In het kader van Basel-III moet de BNG haar reserves in de periode 2013 tot en met 2019 verhogen. Hierover wordt overleg gevoerd met de Europese Centrale Bank. Daarnaast zetten een aantal ontwikkelingen de winst van de BNG onder druk: het schatkistbankieren, de bankenbelasting en de introductie van de wet Hof en de aanhoudende lage lange rentetarieven. Dit kan gevolgen hebben voor de hoogte van onze dividenduitkering. Beleidsvoornemens Gelet op de wijze waarop BNG Bank het openbaar belang behartigt ligt het voor de hand dat de aandeelhouder zijn aandelenbezit in BNG Bank ziet als een duurzame belegging. Overige relevante gegevens BNG Bank emitteert leningen, die beursgenoteerd zijn. Om die reden is BNG Bank gehouden aan de regels die de Autoriteit Financiële Markten stelt aan het verstrekken van mogelijk koersgevoelige informatie. Het verstrekken van cijfers en verwachtingen over eigen vermogen en netto resultaat valt daar uitdrukkelijk onder. BNG Bank publiceert de gerealiseerde resultaten pas nadat de Raad van Commissarissen de door de externe accountant goedgekeurde jaarrekening en het voorstel tot winstuitkering behandeld heeft. De definitieve gegevens over het lopende jaar 2015 worden in de loop van maart 2016 beschikbaar gesteld. Deze tijd is nodig vanwege de complexiteit van de boekhoudkundige regelgeving die voor het bankwezen geldt en de omvang van de balans van BNG Bank.
Programmabegroting 2016
99
NV Eneco Vestigingsplaats Rotterdam Doel Het dienen van maatschappelijke belangen door een goede energievoorziening. Eneco zorgt voor continu beschikbare, veilige en toekomstgerichte energievoorziening aan particuliere en zakelijke eindgebruikers. Programma Algemene dekkingsmiddelen Deelnemende partijen Alle aandelen zijn in handen van 64 Nederlandse gemeenten. Openbaar belang Zie omschrijving bij doel. Bestuurlijk belang De gemeente heeft als aandeelhouder stemrecht in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Wethouder de heer L.A. Wijnmaalen vertegenwoordigt de gemeente Vianen. Financieel belang De gemeente Vianen bezit 56.417 aandelen van € 100 nominaal. Het gemeentelijk aandeel in Eneco bedraagt 1,13 %. Het dividend geraamd in de begroting 2016 bedraagt € 1.336.004. Werkelijk eigen vermogen jaarrekening 2014 Begin boekjaar € 4.593 miljoen Einde boekjaar € 5.188 miljoen Werkelijk vreemd vermogen jaarrekening 2014 Begin boekjaar € 4.592 miljoen Einde boekjaar € 4.963 miljoen Verwachte omvang van het financiële resultaat begrotingsjaar 2016 Niet bekend Risico’s Ondanks de terugverwijzing naar het Gerechtshof zijn we teleurgesteld over de recente uitspraak van de Hoge Raad die bepaalde dat de Splitsingswet niet in strijd is met het Europees recht. Gedwongen splitsing van Eneco Groep in een separaat netwerk- en leveringsbedrijf is niet in het belang van Eneco en de duurzame transitie van de energievoorziening. Nederland is het enige land in Europa dat binnenlandse energiebedrijven tot splitsing verplicht. Daar staat tegenover dat Nederland wel toestaat dat ongesplitste buitenlandse energiebedrijven op de Nederlandse markt opereren. Hierdoor ontstaat een geconstrueerd ongelijk speelveld waarin Eneco in het nadeel is ten opzichte van buitenlandse concurrenten. Daarom roepen wij nu de politiek op om te bepalen of nut en noodzaak aanwezig zijn om splitsing van een gezond Nederlands bedrijf ook daadwerkelijk af te dwingen. Ontwikkelingen 2016 Niet bekend. Beleidsvoornemens Niet bekend. Overige relevante gegevens Niet bekend.
Programmabegroting 2016
100
B.V. Vrijstad Vianen Vestigingsplaats Vianen Doel De BV Vrijstad richt zich op restauratie, opbouw, herbouw en exploitatie van gebouwen en bouwwerken in het belang van de volkshuisvesting. Het gaat in het bijzonder om panden die ingeschreven staan in het Rijksmonumentenregister en verloren dreigen te gaan. Programma Leefbaar Deelnemende partijen De BV Vrijstad is een Besloten Vennootschap, maar werkt meer als een stichting. Door uitgifte van nieuwe aandelen heeft woningbouwcorporatie LEKSTEDEwonen in 2009 een meerderheidsbelang verworven in de BV Vrijstad. Na LEKSTEDEwonen bezit de gemeente Vianen het grootste aandelenkapitaal. Openbaar belang Het behouden van het historische stadsgezicht Bestuurlijk belang Bouwvereniging LEKSTEDEwonen bestuurt de BV Vrijstad. De raad van toezicht bestaat uit 5 leden. In de aandeelhoudersvergadering vertegenwoordigt wethouder de heer L.A. Wijnmaalen de gemeente Vianen. Financieel belang De gemeente Vianen is aandeelhouder van de BV Vrijstad. De gemeente heeft aandelen in de BV Vrijstad omdat zij de doelstelling van de BV Vrijstad onderschrijft. Op de aandelen wordt geen dividend uitgekeerd. Het aandelenkapitaal bedraagt € 3.630. Werkelijk eigen vermogen jaarrekening 2014 Begin boekjaar € 138.462 Einde boekjaar € 75.209 Werkelijk vreemd vermogen jaarrekening 2014 Begin boekjaar € 204.160 Einde boekjaar € 46.123 Verwachte omvang van het financiële resultaat begrotingsjaar 2016 Niet bekend Risico’s: N.v.t. Ontwikkelingen 2016 Het doodgravershuisje aan de Sparrendreef is door brand zo goed als verwoest. Door de verzekering is een bedrag uitgekeerd. Inmiddels is opdracht verstrekt aan de aannemer om het pand te herbouwen. Beleidsvoornemens Niet van toepassing. Overige relevante gegevens Geen.
Programmabegroting 2016
101
B2 Stichtingen In een enkel gevallen is gekozen voor de stichtingsvorm c.q. het deelnemen aan een stichting om publieke belangen te waarborgen. De hieronder opgenomen stichting is overigens een verbonden partij waarin de gemeente niet rechtstreeks deelneemt, maar die wel belangrijk is voor de behartiging van een bepaald publiek belang.
Programmabegroting 2016
102
Stichting Openbaar Onderwijs Alblasserwaard en Vijfherenlanden (O2A5) Vestigingsplaats Arkel Doel Het geven van openbaar onderwijs aan scholen die onder haar gezag vallen, volgens artikel 46 van de Wet op het Primair Onderwijs, artikel 51 van de Wet op de Expertisecentra en artikel 42 van de Wet op het Voortgezet Onderwijs. Programma Stimulerend Deelnemende partijen De gemeenten Vianen, Giessenlanden, Leerdam, Lingewaal, Molenwaard (voorheen Liesveld, NieuwLekkerland en Graafstroom) en Zederik. Openbaar belang Deze stichting wil de afzonderlijke krachten van de scholen bundelen om zo een extra bijdrage te leveren aan het onderwijs op de scholen. Samen staan de scholen sterk voor openbaar basisonderwijs, dat voor ieder kind toegankelijk is. Door onze diversiteit en kwaliteit willen we de kinderen voorbereiden op een maatschappij waarin we te maken hebben met veelzijdige meningen, waarden en gebruiken. Bestuurlijk belang De Stichting heeft een College van bestuur en een Raad van Toezicht. In de Raad van Toezicht hebben vertegenwoordigers van de deelnemende gemeenten zitting. Het Gemeenschappelijk Orgaan blijft in stand en functioneert als adviseur aan het College van Bestuur. De taken van de Raad van Toezicht zijn: • toezicht houden op besluiten van en het besturen door het College van bestuur • bestuursleden benoemen • ontwerpbegroting en jaarrekening goedkeuren voordat het College van Bestuur die vaststelt. Ook het Gemeenschappelijk Orgaan brengt van tevoren advies uit • betrokken zijn bij iedere wijziging van de statuten Wethouder de heer F.N.A. Meurs vertegenwoordigt de gemeente Vianen in de stichting. Financieel belang De gemeente heeft geen rechtstreeks financieel belang meer in de stichting; de Rijksvergoedingen ontvangt de stichting zelf en zij doet ook haar eigen uitgaven. De Raad van Toezicht moet de begroting en jaarrekening goedkeuren. Die worden daarna ter kennisname aan de deelnemende gemeenteraden toegezonden. De kosten van de huisvesting van de scholen blijven voor rekening van de gemeente. De gemeente ontvangt hiervoor bijdragen uit het gemeentefonds, die gestort worden in de ‘reserve huisvestingsvoorzieningen onderwijs’. Voor het buitenonderhoud van de schoolgebouwen ontvangt het schoolbestuur rechtstreeks Rijksgelden in de budgetbekostiging. Werkelijk eigen vermogen jaarrekening 2014 Begin boekjaar € 3,46 miljoen Einde boekjaar € 3,13 miljoen Werkelijk vreemd vermogen jaarrekening 2014 Begin boekjaar € 4,28 miljoen Einde boekjaar € 4,19 miljoen Verwachte omvang van het financiële resultaat begrotingsjaar 2016 Niet bekend Risico’s Wanneer het stichtingsbestuur wanbeleid voert kunnen de scholen in de financiële problemen komen en in hun voortbestaan worden bedreigd. De gemeente moet dan én het bestuur overnemen én de financiële problemen oplossen. In het kader van de financiële gelijkstelling kan dit meteen gevolgen hebben voor de doorbetaling aan het bijzonder onderwijs. Vermindering Rijksvergoedingen De Rijksbekostiging van de scholen is afhankelijk van de aantallen leerlingen. De leerlingentellingen per 1 oktober 2011 (426), 1 oktober 2012 (406), 1 oktober 2013 (368) en 1 oktober 2014 (349) laten een gestage daling zien. De prognoses die voor de (openbare) basisscholen in 2012 zijn vastgesteld, laten een doorgaande dalende tendens zien. De Rijksbekostiging vermindert daardoor. Omdat de gemeente risicodraagster is, moeten we alert reageren op de financiële consequenties met effectieve maatregelen. Het schoolbestuur ziet
Programmabegroting 2016
103
deze dalende tendens eveneens en heeft daarom al maatregelen genomen. Beheersmaatregelen Onafhankelijke accountants controleren de jaarrekening en geven een accountantsverklaring af. Het Ministerie van Onderwijs ontvangt een exemplaar om de besteding van de ontvangen Rijksmiddelen te controleren. Er is verder geen instantie die controle uitoefent op de bedrijfsvoering. Ontwikkelingen 2016 Alle scholen hebben zodanige kwaliteit van het onderwijs dat zij voldoen aan de Rijksbekostigingsvoorwaarden. Alle basisscholen van Vianen staan daarom onder ‘regulier toezicht’ van de Inspectie van het Onderwijs. Onder het motto ‘Meer met Minder’ zet de stichting in op bezuiniging zonder verlies van kwaliteit. De bezuiniging is het gevolg van de tendentieuze daling van leerlingenaantallen met vermindering van de Rijksbekostiging als gevolg. Het aantal directiefuncties bij de basisscholen is drastisch verminderd. Er zijn clusters van scholen gevormd die aangestuurd worden door één directeur. Beleidsvoornemens De stichting bestaat sinds 1 januari 2007. Veel zaken zijn inmiddels ontwikkeld, zoals een meerjarenramingperspectief, een doorkijk naar financiële posities, benchmarking en dergelijke. De komende tijd blijft het bestuur vooral aandacht besteden aan de financiële positie. Overige relevante gegevens Voor een statutenwijziging is goedkeuring nodig van de gemeenteraden. De gemeenteraden kunnen de stichting ontbinden, na overleg met het bestuur, op grond van de wettelijke maatstaf. De gemeenteraad van een van de gemeenten kan op elk moment beslissen (maar niet binnen de eerste vijf jaar na datum van oprichting of toetreding) om de school of scholen waarvan de instandhouding is overgedragen, opnieuw zelf in stand te houden of aan een andere rechtspersoon over te dragen.
Programmabegroting 2016
104
Stichting Inkoop Bureau Midden Nederland (IBMN) Vestigingsplaats Vianen Doel Het IBMN wil financiële, kwalitatieve en procesmatige voordelen behalen voor haar leden, maar inkoop ook inzetten als strategisch en tactisch instrument voor waardecreatie. De dienstverlening is gericht op de professionalisering van het inkoop- en aanbestedingsbeleid van elke deelnemende gemeente. De inkopers begeleiden zowel individuele als gezamenlijke inkoop- en aanbestedingstrajecten, helpen bij het opstellen van het inkoop- en aanbestedingsbeleid en fungeren als vraagbaak/helpdesk op het gebied van inkoop- en aanbesteding. Programma Algemene dekkingsmiddelen Deelnemende partijen Een samenwerkingsverband tussen de gemeente Stichtse Vecht (Breukelen, Loenen en Maarssen), Montfoort, Scherpenzeel, Leusden, IJsselstein, Vianen, Woudenberg, Baarn, Giessenlanden, Leerdam en Zederik. Openbaar belang Voordelen behalen door efficiënte en effectieve inkoop en zo kosten reduceren. Dit is in het belang van onze inwoners. Bestuurlijk belang De gemeentesecretaris vertegenwoordigt de gemeente Vianen in het algemeen bestuur. Financieel belang De bijdrage wordt geraamd op € 60.451,Werkelijk eigen vermogen jaarrekening 2014 Begin boekjaar € 69.615,Einde boekjaar € 80.197,Werkelijk vreemd vermogen jaarrekening 2014 Begin boekjaar € 242.266,Einde boekjaar € 161.735,Verwachte omvang van het financiële resultaat begrotingsjaar 2016 Niet bekend Risico’s Eventuele juridische bijstand voor claims van derden naar aanleiding van afgesloten inkoopcontracten komt voor rekening van de gemeente. Ontwikkelingen 2016 Onbekend Beleidsvoornemens Onbekend Overige relevante gegevens Onbekend
Programmabegroting 2016
105
F.
Grondbeleid
Om de gemeenteraad in staat te stellen zijn kaderstellende en controlerende rol adequaat te kunnen uitvoeren is een actueel en transparant inzicht in de actieve grondexploitaties en de geprognosticeerde resultaten noodzakelijk. Jaarlijks worden de actieve grondexploitaties geactualiseerd. Aan de hand van de vastgestelde ruimtelijke kaders, uitgangspunten en planning kunnen we eventuele afwijkingen in programma, fasering en/of resultaat inzichtelijk maken. Op 22 mei 2012 is de Nota Grondbeleid door de gemeenteraad vastgesteld. In deze nota staat het gewenste grondbeleid van de gemeente Vianen. Ook staat hierin op welke manier de gemeente omgaat met het grondbeleid. De nota biedt handvatten op basis waarvan we per locatie kunnen beoordelen welk grondbeleid en welke samenwerkingsvorm het beste bij die ontwikkeling past. Waarom grondbeleid? Het grondbeleid kan tot (extra) baten van de gemeente leiden, maar ook tot (extra) lasten. De eventuele baten, maar vooral de financiële risico’s van het grondbeleid zijn van belang voor de financiële positie van de gemeente en voor de exploitatie zelf. Eind 2012 is tevens de Nota Bovenwijkse Voorzieningen door de gemeenteraad vastgesteld. Hierin staat het verhalen van kosten, verevening en locatie-eisen van voorzieningen die van nut zijn voor meerdere exploitatiegebieden. De gemeente Vianen voert elk begrotingsjaar een risicoanalyse uit voor haar grondposities (al dan niet in exploitatie). In iedere begroting en jaarrekening (paragraaf Weerstandsvermogen) rapporteren we de hieruit volgende weerstandscapaciteit. In mei 2015 hebben we, naast de risicoanalyse (deel uitmakend van het meerjarenperspectief grondexploitaties), ook de grondexploitaties voor de projecten De Bleek, Gaasperwaard en Helsdingen geactualiseerd. Financiële positie Voor de grondexploitatie is een algemene reserve grondexploitatie beschikbaar. Deze reserve is bedoeld voor het opvangen van onvoorziene risico’s en voor voeding van twee voorzieningen. Voor de voorzienbare risico’s in de grondexploitatie zijn twee voorzieningen gevormd: één voor geraamde verliezen op gronden in exploitatie en één ter afdekking van hoge boekwaarden van gronden welke nog niet in exploitatie genomen zijn. Nieuwe wetgeving Per 1 januari 2016 veranderen er een aantal zaken in de wetgeving die ook gevolgen hebben voor het grondbeleid. De boekhoudkundige regels van de gemeente (BBV: Besluit begroting en verantwoording) leveren een aantal wijzigingen op. De belangrijkste zijn: • De richttermijn voor Bouwgronden in exploitatie (BIE) geldt in principe voor maximaal 10 jaar. Hier kan alleen goed gemotiveerd van worden afgeweken. • Het is vanaf 1 januari 2016 verplicht om de kostentoerekening aan Bouwgronden in exploitatie binnen het BBV aan te laten sluiten op de kostenverhaalmogelijkheden zoals benoemd in de Wet ruimtelijke ordening (Wro)/ het Besluit ruimtelijke ordening (Bro). Het doel hiervan is een eenduidige toerekening van kosten aan BIE door gemeenten en aansluiting op fiscale toerekeningsmogelijkheden. (kosten Wro = kosten BBV = kosten Vennootschapsbelasting). • De rente die wordt toegerekend aan grondexploitaties moet worden gebaseerd op de werkelijke rente over het vreemd vermogen.
Programmabegroting 2016
106
•
Strategische gronden: de categorie NIEGG (niet in exploitatiegenomen gronden) wordt afgeschaft in het BBV en vervangen door ‘strategische gronden’.
Ook moet per 2016 over de eventuele winst op de grondexploitaties Vennootschapsbelasting worden betaald. Gelijktijdig met het opstellen van deze begroting onderzoeken wij, samen met fiscaal experts, de gevolgen hiervan voor de grondexploitaties van de gemeente Vianen. Algemene reserve grondexploitatie Per 1 januari 2015 (jaarrekening 2014) bedraagt de reserve € 3.903.070. Dit is exclusief de verwachte onttrekkingen en inclusief de grondverkoop 2015 en levert een vrij besteedbaar bedrag op van € 966.521.
bij af
Algemene reserve grondexploitatie Grondverkoop onttrekkingen vrij besteedbaar per 1-1-2015
3.903.071 55.000 2.991.550 966.521
Gronden nog niet in exploitatie De boekwaarde per 1 januari 2015 van gronden welke nog niet in de exploitatie zijn genomen bedraagt € 1.242.761. In dit bedrag zitten kleinere stukken grond waaronder Sluiseiland, Lange Waaysteeg en Panoven. Voorziening strategische gronden Voor strategische gronden welke nog niet in exploitatie zijn genomen (voorheen Niegg) en waarvoor dus ook geen exploitatie-berekening beschikbaar is , wordt een voorziening gevormd. Alles boven de € 5 per m2 (agrarische verkoopwaarde) is een potentieel risico, waar zoals gezegd een voorziening voor wordt ingesteld. De voorziening kan opgeheven worden op het moment dat de gronden in exploitatie genomen worden. Hieronder volgt een overzicht van de boekwaarden (jaarrekening 2014) van de gronden nog niet in exploitatie en de daar tegenover staande voorziening: Boekwaarden en voorzieningen niet in exploitatie genomen complexen: Niet in exploitatie genomen complexen Boekwaarde complex per 1-1-2015 a. b.
Boekwaarde Voorziening per 1-1-2015
Overige gronden Coupure/Klaverkamp
1.277.191 -34.430
262.291
Totaal
1.242.761
262.291
Gronden in exploitatie De boekwaarde van de gronden in exploitatie, per 1 januari 2015, bedraagt € 17.241.253. Voorziening gronden in exploitatie Voor geraamde verliezen van complexen in exploitatie is een voorziening gevormd die per 1 januari 2015 € 40.924 bedraagt.
Programmabegroting 2016
107
Hieronder volgt een overzicht van de boekwaarden (jaarrekening 2014) van de complexen in exploitatie en de daar tegenover staande voorziening voor geraamde verliezen: Boekwaarden en voorzieningen in exploitatie genomen complexen In exploitatie genomen complexen
A.
Gaasperwaard
B. C.
De Bleek Helsdingen Totaal
Boekwaarde complex per 1-1-2015 14.271.443
Boekwaarde Voorziening per 1-1-2015
684.286 2.285.524
40.924
17.241.253
40.924
Beschrijving projecten grondexploitatie Gaasperwaard In 2010 is de verkoop van Gaasperwaard gestart. Tot op heden is in totaal 9,5 ha grond uitgegeven. Met de inhuur van een bedrijfsmakelaar en een gespecialiseerd marketingbureau in 2015 is fors ingezet op de promotie van Gaasperwaard. Dit onder de merkwaarden ‘Bereikbaar, Allure en Flexibel’. De Bleek Op 6 maart 2009 is na een openbare aanbestedingsprocedure een koop- en realisatieovereenkomst afgesloten met Hegeman Bouwontwikkeling B.V. uit Almelo. In mei 2011 is gestart met de bouw van de woningen. Inmiddels zijn drie fasen gerealiseerd. Door de ontwikkelaar is eind 2014 in samenspraak met de gemeente voor de laatste fase 4 een alternatief woningtype ontwikkeld en op de markt gezet. De interesse in dit woningtype valt tegen. Helsdingen Halverwege 2014 zijn 28 rijwoningen en 42 appartementen in Helsdingen gerealiseerd. De overeenkomst met Ballast Nedam is in het voorjaar 2015 beëindigd. Met ontwikkelaar Blauwhoed heeft de gemeente een nieuwe overeenkomst gesloten voor de ontwikkeling van maximaal 150 woningen. De insteek hierbij is dat de markt bepaalt wat gerealiseerd wordt qua woningtypen en bouwstijl. De start van de bouw wordt verwacht in 2016. Sluiseiland Halverwege 2013 is besloten het complex af te sluiten en voor lopende en komende uitgaven tot eind 2015 een voorziening te vormen. Voor het project is vervolgens een nieuwe ontwikkelstrategie geformuleerd die als kan worden samengevat: ‘laat de markt reageren op onze vraag’. In 2014 hebben we gekeken naar ruimtelijke mogelijkheden op en rond het Sluiseiland, gestoeld op de ambities uit de Toekomstvisie Vianen 2025. Vervolgens zijn we halverwege 2015 gestart met de daarvoor benodigde vraagspecificatie en een ontwikkelstrategie. Zowel de vraagspecificatie als de ontwikkelstrategie worden in 2015 aan de raad voorgelegd. In 2016 gaat het project ‘de markt op’. Beschrijving strategische projecten (voorheen ‘niet in exploitatie genomen gronden’(Niegg)) Klaverkamp Voor de locatie Klaverkamp herzien we het bestemmingsplan zodat de gronden verkocht kunnen worden voor woningbouw. Programmabegroting 2016
108
Beschrijving projecten waar de gemeente Vianen geen grondposities heeft Hoef en Haag Nadat het bestemmingsplan onherroepelijk is geworden is het consortium, de C.V. Hoef en Haag, gestart met de voorbereidingen de uitvoering van de eerst fase van het project. Deze omvat zo’n 370 woningen. In het najaar van 2015 leggen we twee nieuwe toegangswegen aan, de Berchmansweg en het Hoevesteinse Lint, en maken we fase 1 bouwrijp. De eerste woningen worden vermoedelijk eind 2016 opgeleverd.
Programmabegroting 2016
109
G.
Lokale heffingen
In deze paragraaf gaan wij in op de lokale heffingen en onze voornemens voor 2016. De lokale heffingen zijn een belangrijke bron van inkomsten. Lokale heffingen bestaan uit algemene belastingen, bestemmingsbelastingen en retributies. Bij de retributies is sprake van een tegenprestatie van de gemeente en mogen de geraamde opbrengsten niet hoger zijn dan de geraamde kosten van de gemeente voor de uitoefening van de taak. In deze paragraaf gaan we ook in op het kwijtscheldingsbeleid van de gemeente Vianen. Uitgangspunten tariefbeleid • De tot op heden gevolgde systematiek (belastingscenario) voor bestemmingsbelastingen en retributies blijven als uitgangspunt gehanteerd. Hierbij gelden de principes van kostendekkendheid, profijtbeginsel (als men iets afneemt, betaalt men er ook voor) en de vervuiler betaalt. • Voor de algemene belastingen geldt dat de beleidslijn is om de tarieven jaarlijks te indexeren met een gemiddelde van 3 % (trendmatig). • Voor de algemene belasting onroerende-zaakbelasting (OZB) wordt het CBS prijsindexcijfer voor de gezinsconsumptie met een voortschrijdend 3-jaars (2012-2014) gemiddelde gehanteerd van 1.75%. Geraamde inkomsten In de onderstaande tabel zijn de volgende gegevens opgenomen: • Begroot 2015 is de raming inclusief begrotingswijzigingen van 2015. • Begroot 2016 is de primaire raming 2016 op basis van de tarieven van 2015 en waardeontwikkelingen. • De laatste kolom geeft de stijging weer uit het belastingscenario. Begroot 2015 Algemene belastingen OZB Hondenbelasting Precariobelasting Toeristenbelasting Bestemmingsbelastingen Afvalstoffenheffing Overige inkomsten afvalstromen Rioolheffing Retributies Algemene dienstverlening titel 1 Leef/omgevingsvergunning titel 2 Dienstverlening vallend onder Europese dienstverlening titel 3 Begraafrechten Week/jaarmarkt Passantenhaven Totaal (basis belastingscenario)
Programmabegroting 2016
Begroot 2016
Belastingscenario
3.731.537 131.152 20.600 113.300
3.979.580 131.158 20.600 113.300
69.643 3.935 618 3.399
1.721.292 11.181 2.166.984
1.704.631 11.020 2.165.877
41.851 331 0
392.155 691.373 12.674 220.592 39.200 23.280 € 9.275.320
418.695 691.373 12.674 220.592 39.200 23340 € 9.532.040
2.754 20.741 380 0 1.176 700 145.528
110
Algemene belastingen De gemeente Vianen heeft op dit moment vier belastingen: • De onroerende-zaakbelasting • De hondenbelasting • De toeristenbelasting • De precariobelasting De algemene belastingen komen ten goede aan de algemene middelen van de gemeente. Dit betekent dat de opbrengsten niet gelabeld zijn, maar voor alle gemeentelijke taken en voorzieningen kunnen worden ingezet. Met andere woorden: de inwoner draagt bij aan de algemene kas van de gemeente, waaruit een gedeelte van de gemeentelijke uitgaven worden betaald, bijvoorbeeld het onderhoud van wegen. Onroerende-zaakbelastingen (OZB) De OZB is een belasting die wordt geheven over binnen de gemeentegrenzen gelegen onroerende zaken (op basis van de woz-waarde). De WOZ-waarden worden met de peildatum 1 januari 2015 opnieuw getaxeerd. De uitkomsten hiervan zijn op dit moment nog niet bekend. Wanneer de resultaten van de hertaxaties in Vianen bekend zijn, stelt het college, naar verwachting in december, de gemeenteraad voor om de vastgestelde tarieven voor 2016 aan te passen. In de begroting 2016 hebben we als basis voor de OZB het CBS prijsindexcijfer voor de gezinsconsumptie met een voortschrijdend 3-jaars (2012-2014) gemiddelde gehanteerd. Het percentage bedraagt 1,75 %. Wij stellen voor om de tarieven van de OZB voor 2016 te verhogen met 1,75 %.
Onroerende zaakbelasting
2015
Tarieven Eigenaren woningen 0,1070% Eigenaren niet-woningen 0,2259% Gebruikers niet-woningen 0,1832% *zoals hierboven genoemd zijn de hertaxaties hierin nog niet verwerkt.
Voorstel 2016
0,1089% * 0,2299% * 0,1846% *
Belastingdruk De belastingdruk is de mate waarin belastingheffingen drukken op het besteedbaar inkomen. Onder belastingheffingen rekenen we de OZB, rioolheffing en afvalstoffenheffing. In onderstaand overzicht is de éénmalige korting in 2015 van € 20 niet in de berekening meegenomen om.
Programmabegroting 2016
111
WOZ waarde
tarief 2015
tarief 2016
Mutatie in €.
Mutatie in %
huurwoning met 140 liter grijs
nvt
439,93
444,45
4,52
1,0%
huurwoning met 240 liter grijs
nvt
505,28
511,42
6,14
1,2%
koopwoning met 140 liter grijs
175.000 225.000 300.000
615,46 665,61 740,83
631,71 685,21 765,46
16,26 19,61 24,63
2,6% 2,9% 3,3%
koopwoning met 240 liter grijs
175.000 225.000 300.000
680,81 730,96 806,18
698,67 752,17 832,42
17,87 21,22 26,24
2,6% 2,9% 3,3%
Hondenbelasting De hondenbelasting is een belasting die wordt geheven van de houder van één of meer honden. Wij stellen voor om de hondenbelasting voor 2016 volgens de beleidslijn te verhogen met 3 %. Actualiteiten hondenbelasting Jaarlijks wordt een derde van de gemeente op het houden van honden gecontroleerd. De controle wordt uitgevoerd door een gespecialiseerd bedrijf en vooraf aangekondigd. Door elk jaar een derde te controleren is na drie jaar de gehele gemeente gecontroleerd. Voorstel Hondenbelasting 2015 2016 Tarieven Per hond (1 of 2 honden) Per hond (meer dan 2 honden) Per Kennel
71,85 107,80 322,75
74,00 111,00 332,40
Toeristenbelasting Voor het houden van verblijf met overnachten binnen de gemeente in hotels/motels, pensions, recreatiewoningen, tenten en caravans. Wij stellen voor de toeristenbelasting voor 2016 volgens de beleidslijn te verhogen met 3%.
Toeristenbelasting Het tarief bedraagt per overnachting In een hotel/motel of pension of soortgelijk onderkomen In een stacaravan, toercaravan, kampeerauto/soortgelijk onderkomen In een tent, vouwwagen of soortgelijk onderkomen
2015
Voorstel 2016
1,60 1,06
1,65 1,10
0,53
0,55
Precariobelasting De precariobelasting is een heffing voor het hebben van voorwerpen onder, op of boven voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond. Ook terrassen vallen onder de precariobelasting. Wij stellen voor de precariobelasting voor 2016 volgens de beleidslijn te verhogen met 3%. Programmabegroting 2016
112
Precariobelasting
2015
Voorstel 2016
Tarieven (meest voorkomende tarieven) Uitstallen van goederen per m2 per jaar Terrassen per m2 per jaar
15,75 11,10
16,20 11,40
Bestemmingsbelastingen De gemeente Vianen kent op dit moment drie bestemmingsbelastingen: • De afvalstoffenheffing • De rioolheffing • De heffingen Bedrijven Investerings-Zones (BIZ) Kenmerkend aan de lokale belastingen is dat de opbrengst niet door de gemeente vrij te besteden is. De opbrengsten zijn bestemd voor specifieke taken en de gemeente mag niet meer heffen dan de kosten die zij voor de betreffende taak maakt. De stijging of daling van het tarief is afhankelijk van de stijging of daling van de kosten. Hieronder geven wij voor de afvalstoffenheffing en de rioolheffingen aan wat de door ons voorgestelde tarieven voor 2016 zijn en welke opbrengsten wij daarmee in 2016 denken te realiseren. Voor de afvalstoffenheffing en de rioolheffing bestaat de mogelijkheid van gehele of gedeeltelijke kwijtschelding. Verderop in deze paragraaf gaan we in op het kwijtscheldingsbeleid. Afvalstoffenheffing De afvalstoffenheffing is een bestemmingsreserve. Alleen de kosten die direct zijn gerelateerd aan het inzamelen en verwerken van afval mag de gemeente doorbereken in de afvalstoffenheffing. De kosten van het verwijderen van bedrijfsafval brengt de gemeente niet via de afvalstoffenheffing in rekening, maar via privaatrechtelijke overeenkomsten. Voorziening afvalstoffenheffing Door de herziene BBV-regels (de beleidsregels waarop gemeenten hun begroting moeten opstellen) hebben we bij de jaarrekening 2014 de ‘voorziening afvalstoffenheffing’ gevormd. In 2014 heeft de gemeente minder uitgegeven aan het inzamelen en verwerken van afval. Het resterende bedrag van € 29.621 hebben we gestort in de voorziening afvalstoffenheffing. Dit bedrag zetten we in 2016 volledig in en daardoor kunnen we de stijging van de afvalstoffenheffing terugbrengen van 4,19 % naar 2,46 %. Voor 2016 stellen wij voor het tarief voor 2016 met 2,46 % te verhogen. Deze verhoging is nodig doordat de gemeente onder andere hogere kosten heeft door kwijtschelding (meer toekenning ten opzichte van 2015) en doordat de overeenkomst met de AVU is uitgebreid voor overslag, transport en verwerking kunststofverpakkingsafval. Actualiteiten afvalstoffenheffing In 2016 moderniseren we het inzamelen van afval. In de Kadernota van 2016 zijn hiervoor de benodigde investeringen opgenomen. Volgens het belastingscenario zorgen deze investeringen voor een verhoging van 17% van de afvalstoffenheffing in 2017. Op het moment van samenstellen van deze begroting is het nieuwe afvalbeleid nog in ontwikkeling. In dit afvalbeleid moeten ook de effecten van het moderniseren, bijvoorbeeld het verminderen van kosten en hogere opbrengsten door het inzamelen van grondstoffen, in beeld gebracht worden en hoe we daarmee om willen gaan. Pas dan kunnen we een reële berekening maken van de afvalstoffenheffing in 2017. Programmabegroting 2016
113
Afvalstoffenheffing
2015
Voorstel 2016
Tarieven 140 liter en ondergronds 240 liter Extra 140 liter groen Extra 240 liter grijs
184,25 249,60 31,77 77,15
188,78 255,74 32,72 79,46
Rioolheffing De gemeente legt de rioolheffingen op voor het hebben van een aansluiting op de gemeentelijke riolering. Eigenaren van panden die op het gemeentelijk rioleringsstelsel zijn aangesloten, ontvangen elk jaar een aanslag rioolheffing voor een vast bedrag. Voor 2016 stellen wij voor om het tarief op hetzelfde niveau te houden als in 2015. Voorziening riolering Door de herziene BBV-regels hebben we bij de jaarrekening 2014 de ‘voorziening riolering’ gevormd. In 2014 heeft de gemeente minder uitgegeven aan de riolering. Het resterende bedrag van € 21.086 hebben we gestort in de voorziening riolering. Dit bedrag zetten we in 2017 volledig in en daardoor kunnen we de stijging van de rioolheffing terugbrengen van 4,60 % naar 3 63 %.
Rioolheffing
2015
Tarief Vast bedrag Eénmalige korting
255,68 -20,00
Voorstel 2016
255,68
Heffingen Bedrijven Investerings-Zones (BIZ) In de gemeente Vianen is een BI-zone. Bij deze heffing heft de gemeente een bedrag van alle ondernemers die in een bepaald gebied gevestigd zijn. Deze opbrengst geeft de gemeente, na aftrek van gemeentelijke kosten(uren), terug aan de vereniging van deze ondernemers. De betreffende ondernemers kunnen met dit geld hun plannen uitvoeren. Deze belastingheffing maakt het mogelijk dat alle ondernemers in het betreffende gebied ook daadwerkelijk meebetalen. Retributies De gemeente Vianen kent vier soorten retributies: • De leges • De marktgelden • De leges passantenhaven Blankenborch • De begraafrechten. Kenmerkend van retributies is dat er een direct aanwijsbare tegenprestatie tegenover staat. Met andere woorden: retributies zijn vergoedingen die de gemeente vraagt voor verleende diensten of het gebruik van voorzieningen. Net als bij bestemmingsbelastingen mogen de retributies niet meer dan kostendekkend zijn.
Programmabegroting 2016
114
Leges De gemeente levert op aanvraag van inwoners, bedrijven en instellingen diensten. Door leges te vragen betaalt de inwoner, het bedrijf of de instelling voor de door hen afgenomen dienst. Voorbeelden van diensten waarvoor leges worden geheven: voor het verstrekken van een paspoort of rijbewijs, voor het verstrekken van een vergunning, voor het voltrekken van een huwelijk. Actualiteiten leges De laatste jaren is er veel te doen over de gemeentelijke tarieven/leges en vooral over de verschillen tussen gemeenten. Zonder eenduidige vastlegging van de kosten en de daarbij behorende beleidskeuzes is het lastig te verklaren waaruit deze verschillen bestaan. Om de verschillen helder te verklaren moeten gemeenten duidelijk en eenduidig inzicht geven in de kosten, de activiteiten en de beleidskeuzes. De VNG heeft hiervoor standaard modellen ontwikkeld die gemeenten kunnen gebruiken, zodat een transparant beeld ontstaat van de kosten en kostendekking van leges. De legesverordening is verdeeld in drie titels (onderwerpen): Titel 1 Algemene dienstverlening, titel 2 Dienstverlening vallend onder fysieke leefomgeving/omgevingsvergunning en titel 3 dienstverlening vallend onder Europese dienstverlening. Titels bestaan vervolgens uit verschillende producten. Per titel mag de kostendekkendheid maximaal 100% zijn. Dit betekent dat er per product binnen een titel een over- of onderdekking mag zijn. De gemeente Vianen blijft bij alle titels onder de 100%. Overzicht percentage kostendekkendheid per titel Titel legesverordening Titel 1 Algemene dienstverlening Titel 2 Dienstverlening vallen onder fysieke leefomgeving/omgevingsvergunning Titel 3 Dienstverlening vallend onder Europese dienstverlening Kostendekking totale tarieventabel
Lasten 554.257 1.061.571
Baten Kostendekking 396.868 71,6 % 691.373 65,1 %
177.416
12.674
7,1 %
1.793.244
1.100.915
61,4 %
Wij stellen voor om de leges die vallen onder alle drie de titels voor 2016 te verhogen met 3 %. Leges burgerzaken Met uitzondering van de leges voor rijbewijzen, paspoorten, ID-kaarten, naturalisatie, eigen verklaringen, akten van de burgerlijke stand, verklaring van huwelijksbevoegdheid, attestatie de vita en de verklaringen omtrent gedrag. Deze leges bepaalt het Rijk. Het tarief van een aantal van deze leges is al op het niveau van door het Rijk vastgestelde maximum en kan de gemeente daardoor niet automatisch indexeren. Leges omgevingsvergunning De omgevingsvergunning is een vergunning waarbij slechts één vergunning aangevraagd hoeft te worden in plaats van meerdere vergunningen (onder andere bouwvergunning, milieuvergunning, gebruiksvergunning, aanlegvergunning en kapvergunning). De omgevingsvergunning is wettelijk geregeld met de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo).
Programmabegroting 2016
115
Leges die vallen onder de titels 1, 2 en 3 Tarieven (selectie) Huwelijk of registratie partnerschap Afschrift GBA (laagste tarief) Omgevingsvergunning Bouwactiviteiten indien bouwkosten < € 50.000 Vermeerderd met 3,5 % voor bouwkosten Welstand; minder dan € 4.000 Binnenplanse afwijking Aanlegactiviteiten (bijv. natuur, archeol.waarde) Leges evenementen; niet commercieel / kleinschalig Leges horeca; aanvraag tot verkrijgen van een vergunning op grond van artikel 3 van de Drank- en Horecawet
2015
Voorstel 2016
454,60 12,70
468,25 13,10
266,15
274,15
45,00 660,70 347,80 116,00
46,35 680,50 358,25 119,50
260,85
268,70
Marktgelden Indien een deel van voor de openbare dienst bestemde gemeentebezittingen wordt gebruikt voor het houden van markten, kan de gemeente voor het innemen van een standplaats marktgelden heffen. Kostendekkendheid Voor 2016 zijn de leges niet kostendekkend. Het tekort is € 11.400. Dit betekent een kostendekkendheid van 77%. Dit komt door: • Structureel zijn in de begroting lagere opbrengsten geraamd voor week- en jaarmarkt. • Gewijzigde systematiek: in 2016 is in de salarisbegroting rekening gehouden met overwerk. Voor de week/jaarmarkt betekent dit dat er 200 extra uren zijn doorbelast aan het product week/jaarmarkt. Voor 2016 stellen wij voor om het tarief trendmatig te verhogen met 3%.
Leges markt
2015
Voorstel 2016
Tarieven Tijdens weekmarkt € 2,60 per m1 met een minimum van Tijdens jaarmarkt bedraagt het tarief
10,40 66,50
10,70 68,50
Leges passantenhaven Blankenborch Voor alle vaartuigen, die in de passantenhaven Blankenborch langs de steiger overnachten, is liggeld verschuldigd. Voor 2016 stellen wij voor om het tarief trendmatig met 3 % te verhogen.
Passantenhaven Blankenborch
2015
Voorstel 2016
Tarieven Het liggeld voor een vaartuig per meter per overnachting Het liggeld voor de winterberging per m2 per maand
1,40 2,40
1,45 2,50
Programmabegroting 2016
116
Begraafrechten Begraafrechten zijn leges voor het gebruik van begraafplaatsen en voor de door de gemeente verlenen van diensten in verband met de begraafplaatsen. Voor 2016 stellen wij voor om het tarief te handhaven op het niveau van 2015. Voorziening Begraven Vanwege de nieuwe BBV- regels is bij de jaarrekening 2014 de ‘voorziening begraven’ gevormd. In 2014 heeft de gemeente minder uitgegeven aan begraven. Het resterende bedrag van € 41.035 hebben we gestort in de voorziening begraven. Voor 2016 is er geen aanleiding om het tarief te wijzigen (de kostendekking is 100%). Vanuit de voorziening begraven zetten we € 29.630 in voor de periode 2017 – 2020. Actualiteiten begraafrechten In 2011 heeft de gemeente nieuw begraafbeleid opgesteld voor een periode van vier jaar. Hierin staan prognoses over de periode 2012-2016 van de kosten en baten. Op basis van deze prognose hebben we een tarief vastgesteld voor deze vier jaar. In 2016 evalueren we het begraafbeleid en stellen we nieuw beleid voor de komende jaren.
Leges begraven Tarieven (selectie) Begraven inclusief uitsluitend recht voor 20 jaar inclusief onderhoud * In nieuw particulier graf * In nieuw particulier urnengraf *) in urnenzuil Begraving inclusief grandonderhoud voor tien jaar *) in algemeen graf
2015
Voorstel 2016
3.085 1.523 1.445
3.085 1.523 1.445
1.358
1.358
Kwijtscheldingsbeleid Voor mensen met een minimum inkomen en weinig/geen vermogen bestaat de mogelijkheid van gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van de lokale belastingen. Het Rijk bepaalt de regels voor het toekennen van deze kwijtschelding. Deze regels staan in de Uitvoeringsregeling Invorderingswet. Deze regels komen erop neer dat kwijtschelding mag worden verleend aan belastingplichtigen, die een inkomen hebben dat niet hoger ligt dan de bijstandsnorm. De gemeente Vianen hanteert de zogenaamde 100%-norm. Dit betekent dat inwoners van Vianen met inkomen op bijstandsniveau in beginsel voor kwijtschelding in aanmerking komen. Gemeenten mogen zelf bepalen voor welke belastingen zij kwijtschelding verlenen. De gemeente Vianen heeft bepaald, dat kwijtschelding van gemeentelijke heffingen mogelijk is voor: • Afvalstoffenheffing: waarbij kwijtschelding slechts mogelijk is voor één grijze container en maximaal twee groene containers. • Rioolheffing: waarbij kwijtschelding mogelijk is voor een minimumtarief dat geldt voor een waterverbruik tot 300 m3. De gemeente verwacht dat het aantal aanvragen om kwijtschelding in 2016 naar 525 aanvragen stijgt. Hiervan komen ongeveer 400 aanslagen voor (gedeeltelijke) kwijtschelding in aanmerking. Voor 2016 hebben we een bedrag begroot van € 181.045. Programmabegroting 2016
117
Kwijtschelding
2015
2016
Aanvragen Toekenningen
500 375
525 400
Kosten
€ 158.410
€ 181.045
De gemeente Vianen werkt samen met de Belastingsamenwerking Rivierenland (BSR). De BSR behandelt de kwijtscheldingsaanvragen voor Vianen. De BSR beoordeelt het verzoek. Het besluit van BSR neemt de gemeente over. Bij BSR kan ook kwijtschelding worden aangevraagd voor de waterschapsbelasting. Op deze manier hoeven inwoners slechts eenmaal kwijtschelding aan te vragen. Indien een inwoner de BSR toestemming verleent om gegevens te raadplegen bij het Inlichtingenbureau5, dan kan zelfs geautomatiseerd kwijtschelding worden verleend. Wanneer uit de raadpleging blijkt dat de gegevens ongewijzigd zijn ten opzichte van het vorige jaar waarin kwijtschelding is verleend, hoeft een inwoner niet opnieuw een kwijtschelding aan te vragen. Overzicht op hoofdlijnen van de diverse heffingen Hieronder geven we een overzicht van de kostenonderbouwing op hoofdlijnen van de afvalstoffenheffing, riool- en eenmalig aansluitrecht, grafrechten en marktgelden. Overzicht onderbouwing afvalstoffenheffing Overzicht verhaalbare kosten Inzameling Verwerking Straatvegen (25%) Overige kosten Beleid Communicatie Aanslagen opleggen/invordering Kwijtschelding Mutatie reserve Opbrengsten diverse afvalstromen Voorziening afvalstoffenheffing Totale kosten
Afvalstoffenheffing 1.285.497 529.112 28.313
Overzicht baten Opbrengst afvalstoffenheffing Totale baten
Afvalstoffenheffing 1.704.631 1.704.631
Kostendekkingspercentage
5
24.200 15.003 49.766 93.756 -9.800 - 239.744 -29.621 1.746.482
97 %
Het inlichtingenbureau beschikt over gegevens van de Belastingdienst, Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW) en het
Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV).
Programmabegroting 2016
118
Overzicht onderbouwing rioolrecht en eenmalig aansluitrecht Overzicht verhaalbare kosten Beleid, planvorming, advisering Onderzoek Onderhoud Facilitaire kosten Kapitaallasten riolering Huisaansluitingen vast en verrekenbaar Straatvegen (50%) Baggeren (100%) Beschoeiingen (100%) Overig Bestandsbeheer, ondersteuning aanslagoplegging (uren belastingen) Aanslagen opleggen + invorderingskosten Kwijtschelding Diverse posten Meerjarig perspectief (mutaties voorzieningen) Lasten bestedingsplan Totale kosten
Rioolrecht 215.943 60.594 154.114 88.886 951.227
Overzicht baten Rioolaansluitingen vast en verrekenbaar Opbrengst woningen Opbrengst niet-woningen Totale baten
Rioolrecht
Kostendekkingspercentage
Eenmalig aansluitrecht
14.882 56.629 121.764 145.277 10.433 33.004 101.256 32.050 154.771 39.930 2.165.877
14.882 Eenmalig aansluitrecht 14.970
1.987.812 178.065 2.165.877
14.970
100%
100%
Overzicht onderbouwing grafrechten Overzicht verhaalbare kosten Begraven Onderhoud Specifieke dienstverlening (diensten op verzoek) Uitsluitend recht (grafrechten, ook voor urnengraf, urnennis) Overige kosten Actualiseren verordening Aanslagen opleggen + invorderingskosten Communicatie Meerjarig perspectief Uitgaven bestedingsplan Totale kosten
Begraven 49.347 68.268 1.559 75.183
Overzicht baten Begraven Onderhoud (alg. + particuliere graven) Specifieke dienstverlening Uitsluitend recht (part. graven) Totale baten
Begraven 55.694 80.190 12.643 72.065 220.592
Kostendekkingspercentage
Programmabegroting 2016
367 9.518 4.312 4.614 7.286 220.454
100 %
119
Overzicht onderbouwing leges marktgelden Overzicht verhaalbare kosten Personeelslasten Exploitatielasten Perceptiekosten Totale kosten
Leges marktgelden 43.146 5.757 1.700 50.602
Overzicht baten Opbrengsten weekmarkt Opbrengsten jaarmarkt Totale baten
Leges marktgelden 28.000 11.200 39.200
Kostendekkingspercentage
Programmabegroting 2016
77 %
120
Vaststellingsbesluit Aldus vastgesteld door de raad van de gemeente Vianen in zijn openbare vergadering van 3 november 2015. de griffier, de voorzitter,
C.J. (Kees) Steehouwer
Programmabegroting 2016
W.G. (Wim) Groeneweg
121
Programmabegroting 2016
122
Deel 3 Bijlagen
Programmabegroting 2016
123
Bijlage 1. Meerjarenbegroting 2016-2019 2016 Saldo van de begroting 2016 Algemene uitkering (lopende prijzen) incl. juni circ.2015 Vrijvallende kapitaallasten Jaarlijks storting i.v.m. onderhoud gem. gebouwen Lasten bestaand beleid / aanmeldingen Kadernota 2016
Totaal saldo nog te dekken Dekkingsplan -
Onroerende zaakbelasting Hondenbelasting Precariobelasting Toeristenbelasting Afvalstoffenheffing Afvalstoffenheffing; inzetten voorziening Overige afvalstromen Rioolheffing Rioolheffing, inzetten voorziening Eenmalig aansluitrecht Titel 1 Titel 2 Titel 3 Begraafrechten Begraafrechten, inzetten voorziening Leges havengeld Leges week/jaarmarkt
Totaal dekkingsplan Stelposten Stelpost prijsstijgingen/relatie algemene uitkeringen Stelpost doorschuiven van projecten
Totaal stelposten Nieuwe Voorstellen Areaal uitbreiding/parkmanagement Gaasperwaard Toename algemene uitkering woningen en inwoners Taakstelling personeel Hogere bouwleges Bezuiniging roadblockers Bezuiniging buitenruimte Bezuiniging gemeenschappelijke regelingen Lagere rentetoerekening Kadernota: € 150.000 kunstgrasveld vervalt in 2017 € 329.600 BTW voordeel sport Exploitatievoordeel Sportcentrum Helsdingen PAUW bedrijven Rente reserve bedrijventerrein verlagen van 3 naar 2 % Rente grondexploitatie van 4,5 naar 4 %
Totaal nieuwe voorstellen Totaal saldo van de begroting
Programmabegroting 2016
-206.999
2017
2018
2019
-15.997 -236.375 -459.371
-206.999 -214.000 269.000 -15.997 -797.954 -965.950
-206.999 -236.000 519.000 -31.994 -1.262.017 -1.218.010
-206.999 -95.000 799.000 -47.991 -1.839.349 -1.390.339
69.643 3.935 618 3.399 41.851 29.621 331 0 0 0 2.754 20.741 380 0 0 700 1.176 175.149
140.504 7.988 1.255 6.900 345.286 0 672 65.744 21.086 0 5.591 42.105 772 0 554 1.421 2.387 642.264
212.605 12.162 1.911 10.506 402.455 0 1.023 58.128 0 0 8.513 64.109 1.175 0 26.451 2.164 3.635 804.836
285.968 16.462 2.586 14.220 394.797 0 1.384 125.167 0 0 11.523 86.773 1.591 0 30.184 2.929 4.920 978.502
200.000 200.000
-230.000 200.000 -30.000
-333.000 200.000 -133.000
-447.000 200.000 -247.000
55.000 220.000 50.000
115.000 220.000 50.000 55.000 50.000 55.000
170.000 220.000 50.000 55.000 50.000 55.000 100.000
-13.060 45.000 10.000 -4.021 82.974 -86.000 359.893 6.207
-13.060 45.000 15.000 -7.887 82.974 -86.000 581.027 34.853
-13.060 45.000 15.000 -19.885 82.974 -86.000 724.029 65.192
-50.000 120.000 50.000
-13.060 30.000 5.000 82.974 -86.000 138.914 54.692
124
Bijlage 2. Belastingscenario 2016-2019 STIJGING
IN % 2016
2017
2018
2019
Algemene belastingen Onroerende zaakbelasting Hondenbelasting Precariobelasting Toeristenbelasting
1,75 3 3 3
1,75 3 3 3
1,75 3 3 3
1,75 3 3 3
69.643 3.935 618 3.399
70.861 4.053 637 3.501
72.101 4.174 656 3.606
73.363 4.300 675 3.714
Bestemmingsbelastingen Rioolheffing Eenmalig aansluitrecht Afvalstoffenheffing Overige afvalstromen
0 0 2,46 3
3,04 0 17,37 3
-0,34 0 2,79 3
3,01 0 -0,36 3
0 0 41.851 331
65.743 0 303.435 341
-7.615 0 57.169 351
67.039 0 -7.658 361
3 3
3 3
3 3
3 3
2.754 20.741
2.837 21.363
2.922 22.004
3.010 22.664
3
3
3
3
380
392
403
415
3 3 0
3 3 0
3 3 0
3 3 0
700 1.176 0
721 1.211 0
743 1.248 0
765 1.285 0
145.528 145.528
475.095 620.623
157.762 778.385
169934 948.319
Retributies Titel 1: Alg.dienstverlening Titel 2: Leef/omgevingsvergunning Titel 3: Dienstverl.onder europese dienstverl. Leges Passantenhaven Leges week/jaarmarkt Begraafrechten TOTAAL PER JAAR Cumulatief
IN € 2016
2017
2018
2019
Algemene belastingen: • Onroerende zaakbelasting; CBS prijsindexcijfer voor de gezinsconsumptie met een voortschrijdend 3-jaars (2012-2014) gemiddelde. Het percentage bedraagt 1,75 % • Honden-, Precario- en toeristenbelasting; trendmatige stijging Bestemmingsbelastingen • Afvalstoffenheffing; kostendekkend in 2016 • Rioolheffing; kostendekkend in 2016 Retributies • Titel 1, 2 en 3; trendmatige stijging • Leges passantenhaven; trendmatige stijging • Week- en jaarmarkt; niet kostendekkend in 2016 (zie paragraaf lokale heffingen) • Begraafrechten; kostendekkend in 2016 en in afwachting van evaluatie begraafbeleid
Programmabegroting 2016
125
Bijlage 3. Bestedingsplan 2016-2019 Bestedingsplan 2016 - 2019:
rente
Omschrijving
(excl. BTW voor zover van toepassing)
3,50%
UITGAVEN: Totaal te Jaar van investeren uitvoering bedrag (€)
2016
2017
2018
2019
jaren dekking
toelichting
lasten 2016
lasten 2017
lasten 2018
lasten 2019
Programma 1 Dienstverlenend Bestaand beleid Leges reisdocumenten, rijbewijzen en naturalisaties (mutatie op bestaande begroting) Leges reisdocumenten, rijbewijzen en naturalisaties Leges reisdocumenten, rijbewijzen en naturalisaties
-24.287 42.065 89.470
Totaal bestaand beleid
107.248
2017 2018 2019
-24.287 42.065 89.470 0
-24.287
42.065
1 1 1
89.470
0 -24.287 0 0 0 0
0 42.065 0
0 0 89.470
0 -24.287
42.065
89.470
Nieuw beleid Invoeren exploitatievergunning en toepassen wet BIBOB
21.000
Totaal nieuw beleid
21.000
2016
21.000 21.000
1 0
0
res.impuls. 21.000 invest.
0
0
0
0
0
0
0
0
40 15 15 15
0 0 0 0
0 5.845 0 0
175.000 5.711 4.084 0
480.000 5.577 3.990 4.084
15
0
9.853
9.627
9.401
0
Programma 2 Stimulerend Bestaand beleid Vervangende nieuwbouw scholencomplex Vervangen spelmateriaal sportzalen 2016 Vervangen spelmateriaal sportzalen 2017 Vervangen spelmateriaal sportzalen 2018 Vervangen toestellen SC Helsdingen 2016
Programmabegroting 2016
8.000.000 57.488 40.168 40.168
2017 2016 2017 2018
96.916
2016
5.000.000 3.000.000 57.488 40.168 40.168 96.916
126
Bestedingsplan 2016 - 2019:
rente
Omschrijving
(excl. BTW voor zover van toepassing) Vervangen toestellen SC Helsdingen 2017 Vervangen toestellen SC Helsdingen 2018 Aanschaf chipkaarten Sportcentrum Aanschaf chipkaarten Sportcentrum Bedrijfskleding sportcentrum Bedrijfskleding sportcentrum Nieuwe Aanleg kunstgrasveld blankensteijn, toplaag (was 329.600) Renoveren toplaag veld 3 sportpark Everstein Aanhangwagen Iseki Vertidrain sportvelden Voortzetting wijkgericht werken/overheidsparticipatie Vervoersvoorzieningen WMO 2016 Rolstoelvoorzieningen WMO 2016 Vervoersvoorzieningen WMO 2018 Rolstoelvoorzieningen WMO 2018 Vervoersvoorzieningen WMO 2019 Rolstoelvoorzieningen WMO 2019 Vervanging theatervoorzieningen Stadshof 2016 Vervanging theatervoorzieningen Stadshof 2017 Vervanging theatervoorzieningen Stadshof 2018 Vervanging theatervoorzieningen Stadshof 2019 Totaal bestaand beleid
UITGAVEN: Totaal te Jaar van investeren uitvoering bedrag (€) 8.482 2017 8.482 2018 6.000 2018 6.000 2019 5.250 2017 6.500 2019 0 20.000 6.500 28.325 7.700 89.540 33.650 89.540 33.650 89.540 33.650 30.696 36.118 22.957 31.213 8.850.783
2017 2018 2016 2017 2016 2016 2016 2018 2018 2019 2019 2016 2017 2018 2019
2016
2017 8.482
2018 8.482 6.000
5.250
20.000 6.500 28.325 7.700 89.540 33.650 89.540 33.650
30.696 36.118 22.957
322.490 5.118.343 3.243.047
2019
jaren dekking 1 1 1 6.000 1 1 6.500 1
15 15 1 10 jrlks 10 10 10 10 89.540 10 33.650 10 10 15 15 31.213 10 166.903
Nieuw beleid
Programmabegroting 2016
3,50%
127
0
toelichting
lasten 2016 0 0 0 0 0 0
lasten 2017 8.482 0 0 0 5.250 0
0 0 6.500 0 7.700 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 14.200
lasten 2018
lasten 2019
0 8.482 6.000 0 0 0
0 0 0 6.000 0 6.500
0 0 0 0 7.700 12.088 4.543 0 0 0 0 4.144 0 0 0
0 0 0 3.824 7.700 11.775 4.425 0 0 0 0 4.037 3.672 0 0
0 2.033 0 3.725 7.700 11.461 4.307 12.088 4.543 0 0 3.929 3.588 2.333 0
57.905
244.337
574.819
Bestedingsplan 2016 - 2019:
rente
Omschrijving
(excl. BTW voor zover van toepassing)
3,50%
UITGAVEN: Totaal te Jaar van investeren uitvoering bedrag (€)
2016
2017
2018
2019
lasten 2016
lasten 2017
20 20 20 20 25 25 40 20 20 1 20 20 1 1 10 10 10 1 115.000 vrz kunstw 115.000 vrz kunstw
0 0 0 0 0 0 0 0 0 28.028 0 0 10.000 10.000 0 0 0 0 0
3.485 0 0 0 0 17.250 0 7.269 0 0 0 0 0 0 3.780 3.780 0 0 0
3.413 3.485 0 0 15.000 16.928 30.000 7.119 5.917 0 0 0 0 0 3.682 3.682 0 0 0
3.342 3.413 3.485 0 14.720 16.606 29.563 6.970 5.796 0 5.891 0 0 0 3.584 3.584 1.890 0 0
1 115.000 vrz kunstw
0
0
0
0
1 115.000 vrz kunstw 40 25
0 0 0
0 0 0
0 14.174 2.948
0 13.968 2.893
jaren dekking
toelichting
lasten 2018
lasten 2019
Programma 3 Leefbaar Bestaand beleid Vervanging straatmeubilair 2016 Vervanging straatmeubilair 2017 Vervanging straatmeubilair 2018 Vervanging straatmeubilair 2019 Herinrichting voorstraat Reconstructie gedeelte helsdingse achterweg Aanleg rondweg rondom de Buitenstad Beheersplan openbare verlichting 2016 Onderhoud openbare verlichting 2017 Uitbreiding areaal buitenruimte Onderhoud openbare verlichting 2018 Onderhoud openbare verlichting 2019 Sneeuwploeg Sneeuwploeg Zoutstrooier Zoutstrooier Vervanging sneeuwborstel Onderhoud Kunstwerken 2016 Onderhoud kunstwerken 2017
41.000 41.000 41.000 41.000 200.000 230.000 500.000 85.512 69.612 28.028 69.300 71.700 10.000 10.000 28.000 28.000 14.000 115.000 115.000
2016 2017 2018 2019 2017 2016 2017 2016 2017 2016 2018 2019 2016 2016 2016 2016 2018 2016 2017
Onderhoud kunstwerken 2018
115.000
2018
Onderhoud kunstwerken 2019 Vervanging 2 houten bruggen Vervanging stuw stadsgracht
115.000 236.235 39.308
2019 2017 2017
Programmabegroting 2016
41.000 41.000 41.000 41.000 200.000 230.000 500.000 85.512 69.612 28.028 69.300 71.700 10.000 10.000 28.000 28.000 14.000 115.000 115.000 115.000 115.000 236.235 39.308
128
Bestedingsplan 2016 - 2019:
rente
Omschrijving
(excl. BTW voor zover van toepassing) Vervanging houtachtige gewassen Vervangen bomen na einde levensduur Regionaal Historisch Centrum Zuidoost Utrecht Vervanging Tractor (New Holland) Tractor MC Cormick Mobilofoon
UITGAVEN: Totaal te Jaar van investeren uitvoering bedrag (€) 79.000 2017 136.000 2018
2016
2016 2019 2018 2018
30.000
80.000 12.000 37.000 22.500 32.000 47.000 47.000 47.000 47.000 300.000
2016 2019 2019 2019 2019 2016 2017 2018 2019 2016
80.000
Glasbakken 2016
24.000
2016
Glasbakken milieueilanden
26.573
2017
215.680 180.000 43.000 1.315.000 30.407 10.700 200.000 9.000 660.000
Ondergrondse vuilcontainers Vervanging renault haakarm auto Renault Master BZ HJ 61 Vervangen/renoveren riolering 2016 Vervangen gemalen elektromechanisch 2016 Vervanging 3 regenmeters Vervangen gemalen Vervangen rioolcamera Vervangen riolering 2018
Programmabegroting 2016
2017 79.000
2018
2019
jaren dekking jrlks 25
136.000
30.000 40.000 68.000 21.000
Onkruidbeheersing niet chemisch Vervanging prikrol Vervanging houtversnipperaar (groot) Vervanging houtversnipperaar (klein) Vervanging houtversnipperaar Vervanging speeltoestellen 2016 Vervanging speeltoestellen 2017 Vervanging speeltoestellen 2018 Vervanging speeltoestellen 2019 Vervangen zijlader 2016
3,50%
40.000 68.000 21.000
1 7 15 7
toelichting
res.impuls. 30.000 invest.
lasten 2016 0 0
lasten 2017 79.000 0
lasten 2018 79.000 0
lasten 2019 79.000 10.200
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 6.913 3.735
80.000 0 0 0 0 4.778 0 0 0 48.000
80.000 0 0 0 0 4.668 4.778 0 0 46.688
80.000 0 0 0 0 4.559 4.668 3.995 0 45.375
300.000
jrlks 20 8 8 8 15 15 20 47.000 15 8
Afvalstoffenh.
80.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0
24.000
15
Afvalstoffenh.
0
2.440
2.384
2.328
26.573
8
Afvalstoffenh.
0
0
4.252
4.136
2017
215.680
15
Afvalstoffenh.
0
0
21.928
21.425
2017 2018 2016 2016 2017 2018 2018 2018
180.000
8 15 55 15 15 55 7 55
Afvalstoffenh.
0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 69.934 3.091 0 0 0 0
28.800 0 69.097 3.020 1.088 0 0 0
28.013 4.372 68.260 2.949 1.063 10.636 1.601 35.100
12.000 37.000 22.500 32.000 47.000 47.000 47.000
43.000 1.315.000 30.407 10.700 200.000 9.000 660.000
129
rioolrechten rioolrechten rioolrechten rioolrechten rioolrechten rioolrechten
Bestedingsplan 2016 - 2019:
rente
Omschrijving
(excl. BTW voor zover van toepassing) Vervangen riolering 2019 Vervangen mech. en elektrische installatie gemalen Samenwerking in de afvalwaterketen Ruimen gronddepot 2016 Ruimen gronddepot 2017 Ruimen gronddepot 2018 Ruimen gronddepot 2019 Baggeren watergangen 2016 Baggeren watergangen 2017 Baggeren watergangen 2018 Baggeren watergangen 2019 Beschoeiïng 2016 Beschoeiïng 2017 Beschoeiïng 2018 Beschoeiïng 2019 Begraafplaats, graflift 2016 Begraafplaats, tandem trolley 2016
3,50%
UITGAVEN: Totaal te Jaar van investeren uitvoering bedrag (€) 300.000 2019 377.160 2019 66.000 2016/2017 38.999 2016 38.999 2017 39.899 2018 39.900 2019 156.000 2016 156.000 2017 156.000 2018 140.000 2019 71.000 2016 71.000 2017 71.000 2018 70.000 2019 7.286 2016
2016
33.000 38.999
2017
2018
2019 jaren dekking toelichting 300.000 55 rioolrechten 377.160 15 rioolrechten
33.000 38.999 39.899 39.900
156.000 156.000 156.000 140.000 71.000 71.000 71.000 70.000 7.286
lasten 2017 0 0
33.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 7.286
lasten 2018
lasten 2019 0 0
0 0
33.000 3.965 0 0 0 0 0 0 0 5.325 0 0 0 0
0 3.874 3.965 0 0 0 0 0 0 5.226 5.325 0 0 0
0 3.783 3.874 4.056 0 0 0 0 0 5.126 5.226 5.325 0 0
1 15 15 15 15 1 156.000 156.000 0 156.000 1 140.000 25 25 25 25 1
rioolrechten rioolrechten rioolrechten rioolrechten rioolrechten vrz baggeren vrz baggeren vrz baggeren vrz baggeren rioolrechten rioolrechten rioolrechten rioolrechten Begraafr.
10
Begraafr.
0
2.716
2.646
2.575
20.117
2016
Vervanging gazonmaaier begraafplaatsen
9.075
2018
9.075
Begraafr.
0
0
9.075
0
Vervanging graflift
7.400
2018
7.400
Begraafr.
0
0
7.400
0
Vervanging bekistingen begraafplaatsen
7.260
2018
7.260
Begraafr.
0
0
7.260
0
Onderhoud informatie zuil Sparrendreef
20.117
lasten 2016 0 0
1.500
2017
Ruimen van graven 2016
21.000
2016
Ruimen van graven 2017
21.000
2017
Ruimen van graven 2018
21.000
2018
Ruimen van graven 2019
21.000
2019
Vervangen vitrineportalen begraafplaatsen
20.000
2016
20.000
6.889
2016
6.889
Ruimte voor de Lek (rbs 6-9-2011) exploitatielasten
Programmabegroting 2016
1.500
jrlks
21.000 21.000 21.000 21.000
Begraafr.
0
1.500
1.500
1.500
20
Begraafr.
0
1.785
1.748
1.712
20
Begraafr.
0
0
1.785
1.748
20
Begraafr.
0
0
0
1.785
20
Begraafr.
0
0
0
0
10
Begraafr.
0
2.700
2.630
2.560
6.889
6.889
6.889
6.889
jrlks
130
Bestedingsplan 2016 - 2019:
rente
Omschrijving
(excl. BTW voor zover van toepassing) Beheerskosten openbare ruimte exploitaties Beheerskosten openbare ruimte exploitaties Beheer openbare ruimte Helsdingen Totaal bestaand beleid
3,50%
UITGAVEN: Totaal te Jaar van investeren uitvoering bedrag (€) 16.272 2016 79.000 2017 15.700 2016 8.070.011
2016 16.272
2017
2018
2019
jaren dekking 1 jrlks jrlks
79.000 15.700
toelichting
2.808.210 2.160.607 1.734.934 1.366.260
lasten 2016 16.272 0 15.700
lasten 2017 0 79.000 15.700
lasten 2018
lasten 2019
0 79.000 15.700
0 79.000 15.700
207.175 475.387
606.074
674.892
0 119.876
116.506
113.136
Nieuw beleid Modernisering afvalverwerking, kraakperswagen met bovenlader Modernisering afvalverwerking, projectkosten Modernisering afvalverwerking, ondergrondse containers Totaal nieuw beleid
674.000
2016
674.000
7
299.000
2016
299.000
15
350.000
2016
350.000
15
1.323.000
1.323.000
0
0
Afvalstoffenh. Afvalstoffenh. Afvalstoffenh.
0
0
30.398
29.700
29.003
0
35.583
34.766
33.950
0 185.857
180.972
176.089
Programma 4 Groeiend Bestaand beleid Gemeentelijke gebouwen groot onderhoud 2016 Gemeentelijke gebouwen groot onderhoud 2017 Gemeentelijke gebouwen groot onderhoud 2018 Gemeentelijke gebouwen groot onderhoud 2019 Onderhoudkosten recreatieve voorzieningen Totaal bestaand beleid
294.413 224.682 581.680 178.927 10.000 1.289.702
2016 2017 2018 2019 2016
294.413
1 1 1 1
224.682 581.680 178.927 10.000 304.413
jrlks 224.682
581.680
178.927
Nieuw beleid -
Programmabegroting 2016
131
294.413 224.682 581.680 178.927
vrz oh geb vrz oh geb vrz oh geb vrz oh geb
0 0 0 0 10.000
0 0 0 0 10.000
0 0 0 0 10.000
0 0 0 0 10.000
10.000
10.000
10.000
10.000
Bestedingsplan 2016 - 2019:
rente
Omschrijving
(excl. BTW voor zover van toepassing)
3,50%
UITGAVEN: Totaal te Jaar van investeren uitvoering bedrag (€)
2016
2017
2018
2019
jaren dekking
toelichting
lasten 2016
lasten 2017
lasten 2018
lasten 2019
Programma 5 Politiek en Bestuur Bestaand beleid Verkiezingen 2017 2e kamer Gemeenteraadsverkiezingen 2018 Verkiezingen 3* in 2019 Totaal bestaand beleid
23.410 24.000 75.000
2017 2018 2019
122.410
23.410
0 0 0
23.410 0 0
0 24.000 0
0 0 75.000
0
23.410
24.000
75.000
5 7 4
0 0 0
9.400 12.450 5.130
9.120 12.100 4.973
8.840 11.750 4.815
40.000
7 5
0 0
8.893 0
8.643 9.400
8.393 9.120
24.000 75.000 0
23.410
24.000
1 1 1
75.000
Nieuw beleid
Programma 6 Algemene dekkingsmiddelen Bestaand beleid I&A 2016; Digitale dienstverlening I&A 2016; doorontwikk. Applicaties mid- en frontoff. I&A 2016; Migratie Windows server 2012 I&A 2016; Uitbreiding document management systeem I&A 2017; Digitale dienstverlening I&A 2017; doorontwikkeling applicatie mid- en frontoffice I&A 2017; Uitbreiding document management systeem I&A 2017; vervanging Centrale opslag desktopservers, backup fac. I&A 2018; Digitale dienstverlening
Programmabegroting 2016
40.000 70.000 18.000
2016 2016 2016
40.000 70.000 18.000
50.000 40.000
2016 2017
50.000
70.000
2017
70.000
7
0
0
12.450
12.100
50.000
2017
50.000
7
0
0
8.893
8.643
125.000 40.000
2017 2018
125.000
4 5
0 0
0 0
35.625 0
34.531 9.400
40.000
132
Bestedingsplan 2016 - 2019:
rente
Omschrijving
(excl. BTW voor zover van toepassing) I&A 2018; doorontwikkeling applicatie mid- en frontoffice I&A 2018; Uitbreiding document management systeem I&A 2018; vervanging core switches en thin clients I&A 2019; vervanging ICT componenten volgens meerjarenplanning I&A 2019; doorontwikkeling applicaties mid/frontoffice en basissoftware I&A 2019; uitbreiding documentmanagement en zaaksysteem I&A 2019; digitale dienstverlening DIV; vervangen verrijdbare archiefstelling archiefbewaarplaats Facilitair; Hoogwerker Facilitair; Mobiele geluidsinstallatie Facilitair; Electrische auto bodes Traktiemiddelen 2016 (renault BX GX 79) Traktiemiddelen 2016 (renault BX GX 80) Facilitair; Vervanging kantoormachines en kantoormeubilair 2016 Facilitair; Vervanging kantoormachines en kantoormeubilair 2017 Facilitair; Vervanging kantoormachines en kantoormeubilair 2017 I&A; Vervanging mobiele telefoons Stadhuis 2016 I&A; Vervanging telefooncentrale stadhuis I&A; Vervanging mobiele DECT telefoons Stadhuis 2017 I&A; Vervanging mobiele DECT telefoons Stadhuis 2018
Programmabegroting 2016
3,50%
UITGAVEN: Totaal te Jaar van investeren uitvoering bedrag (€)
2016
2017
2018
2019
jaren dekking
toelichting
lasten 2016
lasten 2017
lasten 2018
lasten 2019
70.000
2018
70.000
7
0
0
0
12.450
50.000 95.000
2018 2018
50.000 95.000
7 7
0 0
0 0
0 0
8.893 16.896
98.000
2019
98.000
4
0
0
0
0
70.000
2019
70.000
5
0
0
0
0
50.000 40.000
2019 2019
50.000 40.000
7 5
0 0
0 0
0 0
0 0
40.000 10.000 10.000 24.000 50.000 50.000
2019 2019 2019 2018 2016 2016
40.000 10.000 10.000 50.000 50.000
20 1 1 7 7 7
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 8.893 8.893
0 0 0 0 8.643 8.643
0 10.000 10.000 4.769 8.393 8.393
5.000
2016
5.000
1
5.000
0
0
0
16.000
2017
16.000
10
0
0
2.160
2.104
7.000 17.500 130.000
2017 2016 2019
7.000
5 3 10
0 0 0
0 6.446 0
1.645 6.241 0
1.596 6.037 0
17.500
2017
3
0
0
6.446
6.241
17.500
2018
3
0
0
0
6.446
24.000
17.500 130.000 17.500 17.500
133
Bestedingsplan 2016 - 2019:
rente
Omschrijving
(excl. BTW voor zover van toepassing) I&A; Vervanging mobile devices (ipad en iphones) 2016 I&A; Vervanging mobile devices (ipad en iphones) 2017 I&A; Vervanging mobile devices (ipad en iphones) 2018 I&A; Vervanging mobile devices (ipad en iphones) 2019
Totaal bestaand beleid
3,50%
UITGAVEN: Totaal te Jaar van investeren uitvoering bedrag (€) 26.000
2016
28.000
2017
28.000
2018
30.000
2019
1.482.500
2016
2017
2018
2019
jaren dekking
26.000 28.000 28.000 30.000
326.500
353.500
324.500
toelichting
lasten 2016
lasten 2017
lasten 2018
lasten 2019
3
0
9.577
9.274
8.970
3
0
0
10.313
9.986
3
0
0
0
10.313
3
0
0
0
0
5.000
69.682
154.569
239.079
478.000
0
Nieuw beleid -
Totalen Totaal bestaand beleid Totaal nieuw beleid
19.922.654 1.344.000
3.761.613 7.856.255 5.950.226 2.354.560 1.344.000 0 0 0
0 0
236.375 612.097 1.081.045 1.663.260 0 185.857 180.972 176.089
TOTAAL
21.266.654
5.105.613 7.856.255 5.950.226 2.354.560
0
236.375 797.954 1.262.017 1.839.349
Programmabegroting 2016
134
Bijlage 4. Overzicht programma’s en producten 2016-2019
Prod.
Programma’s Omschrijving
Subprod.
Omschrijving
Portefeuillehouder
003.0 003.0 003.0 003.0 003.0 003.0
Programma 1 Dienstverlenend Burgerdiensten Burgerdiensten Burgerdiensten Burgerdiensten Burgerdiensten Burgerdiensten
003.00 003.01 003.02 003.03 003.04 003.05
dhr. W.G. Groeneweg dhr. W.G. Groeneweg dhr. W.G. Groeneweg dhr. W.G. Groeneweg dhr. W.G. Groeneweg dhr. W.G. Groeneweg
110.0 610.0 820.0
Openbare orde Bijstandsverlening Volkshuisvesting
110.01 610.00 820.02
Persoonsdocumenten Reisdocumenten Rijbewijzen Burgerlijke stand G.B.A. Naturalisatie/naamswijzigingen/ vreemdelingenzaken Drank & Horeca Bijstandsverlening Vergunningen
420.0 421.0 441.0
Programma 2 Leefbaar Openbaar basisonderwijs Bijzonder basisonderwijs Bijzonder voortgezet onderwijs
420.00 421.00 441.00
480.0 480.0 480.0 480.0 480.0 482.0 510.0 511.0 511.1 511.2 530.0 530.0 530.0 530.1 540.0 540.1 580.0 580.1 610.1 620.0 620.0 620.0
Lokale onderwijsvoorzieningen Lokale onderwijsvoorzieningen Lokale onderwijsvoorzieningen Lokale onderwijsvoorzieningen Lokale onderwijsvoorzieningen Educatie Bibliotheek Amateurkunst Vorming Inburgering Sport Sport Sport Sportcentrum Helsdingen Kunst Stedelijk museum Dorpshuizen Culturele voorzieningen Lokaal minimabeleid Maatsch. voorzieningen Maatsch. voorzieningen Maatsch. voorzieningen
480.00 480.01 480.02 480.03 480.04 482.00 510.00 511.00 511.10 511.20 530.00 530.01 530.02 530.10 540.01 540.10 580.00 580.10 610.10 620.00 620.01 620.02
Programmabegroting 2016
Openbaar basisonderwijs Bijzonder basisonderwijs Bijzonder voortgezet onderwijs – Oosterlichtcollege Leerlingenvervoer Achterstandsvoorzieningen Overige lokale onderwijsvoorz. Leerplicht Brede school Educatie Bibliotheek Amateur kunst Vorming Inburgering Doelgroepensport Buitensport Binnensport Sportcentrum Helsdingen Gemeentelijk kunstbezit Stedelijk museum Dorpshuizen Culturele voorzieningen Lokaal minimabeleid Maatsch. dienstverlening Ouderenvoorzieningen Vrijwilligers
dhr. W.G. Groeneweg dhr. M.F.M. Verweij dhr. W.G. Groeneweg
dhr. F. Meurs dhr. F. Meurs dhr. F. Meurs dhr. F. Meurs dhr. F. Meurs dhr. F. Meurs dhr. F. Meurs dhr. F. Meurs dhr. F. Meurs dhr. M.F.M. Verweij dhr. M.F.M. Verweij dhr. M.F.M. Verweij dhr. M.F.M. Verweij dhr. M.F.M. Verweij dhr. M.F.M. Verweij dhr. M.F.M. Verweij dhr. M.F.M. Verweij dhr. M.F.M. Verweij dhr. M.F.M. Verweij dhr. M.F.M. Verweij dhr. M.F.M. Verweij dhr. M.F.M. Verweij dhr. M.F.M. Verweij dhr. M.F.M. Verweij dhr. M.F.M. Verweij
135
Prod. 620.3 620.4 620.5 621.0 623.0 630.0 650.0 650.0 670.0 822.0 822.0
Programma’s Omschrijving Gezondheidsvoorzieningen Schuldhulpvoorzieningen Integratie en participatie AWBZ-WMO Participatiewet Jeugd- en jongerenvoorz. Kinderopvang Kinderopvang Jeugdzorg Eigendommen Eigendommen
Subprod. 620.30 620.40 620.50 621.00 623.00 630.00 650.00 650.01 670.00 822.02 822.03
Omschrijving Gezondheidsvoorzieningen Schuldhulpvoorzieningen Integratie en participatie AWBZ-WMO Participatiewet Jeugd- en jongerenvoorz. Peuterspeelzalen Kinderopvang & BSO Jeugdzorg S.C.C. Stadshof Div.gebouwen beheer
Portefeuillehouder dhr. M.F.M. Verweij dhr. M.F.M. Verweij dhr. M.F.M. Verweij dhr. M.F.M. Verweij dhr. M.F.M. Verweij dhr. F. Meurs dhr. M.F.M. Verweij dhr. M.F.M. Verweij dhr. M.F.M. Verweij dhr. L.A. Wijnmaalen dhr. L.A. Wijnmaalen
110.0 110.0 110.0 120.0 120.1 140.0 210.0 210.1 210.2 210.3 214.0 221.0 240.0 540.0 541.0 560.0 560.0 580.2 721.0 722.0 723.0 724.0 725.0 820.0
Programma 3 Leefbaar Openbare orde Openbare orde Openbare orde Brandweer Rampen Zwerfdieren Wegen Openbare verlichting Gladheidbestrijding Verkeer en vervoer Parkeren Havens Waterlossingen Kunst Monumentenzorg en archeologie Openbaar groen Openbaar groen Speelplaatsen Afval Riolering Milieu Begraafplaatsen Ongediertebestrijding Volkshuisvesting
110.00 110.02 110.03 120.00 120.10 140.00 210.00 210.10 210.20 210.30 214.00 221.00 240.01 540.00 541.00 560.00 560.06 580.20 721.00 722.00 723.00 724.00 725.00 820.03
APV Ontruimingen Handhaving Preventie Crisisbeheersing Zwerfdieren Wegen Verlichting Gladheidbestrijding Verkeersmaatregelen Parkeren Havens Kunstwerken Kunst in de openbare ruimte Erfgoed Openbaar groen Volkstuinen Speelplaatsen Afval Riolering Milieu Begraafplaatsen Ongediertebestrijding Handhaving
dhr. W.G. Groeneweg dhr. W.G. Groeneweg dhr. W.G. Groeneweg dhr. W.G. Groeneweg dhr. W.G. Groeneweg dhr. F. Meurs dhr. F. Meurs dhr. F. Meurs dhr. F. Meurs dhr. F. Meurs dhr. F. Meurs dhr. F. Meurs dhr. F. Meurs dhr. M.F.M. Verweij dhr. J.A.E. Landwehr dhr. F. Meurs dhr. F. Meurs dhr. F. Meurs dhr. F. Meurs dhr. F. Meurs dhr. F. Meurs dhr. F. Meurs dhr. F. Meurs dhr. W.G. Groeneweg
211.0 310.0 310.0 310.1 560.2 560.2
Programma 4 Groeiend Verkeer en vervoer Markt Markt Economische ontwikkelingen Toerisme en recreatie Toerisme en recreatie
211.00 310.00 310.01 310.10 560.20 560.21
Openbaar vervoer Weekmarkt Jaarmarkt Economische ontwikkelingen VVV/Toerisme Recreatieve voorzieningen
dhr. J.A.E. Landwehr dhr. L.A. Wijnmaalen dhr. L.A. Wijnmaalen dhr. L.A. Wijnmaalen dhr. M.F.M. Verweij dhr. M.F.M. Verweij
Programmabegroting 2016
136
Prod. 560.2 611.0 611.0 810.0 810.0 820.0 822.0 822.0 830.0
Programma’s Omschrijving Toerisme en recreatie Werkgelegenheid Werkgelegenheid Ruimtelijke ordening Ruimtelijke ordening Volkshuisvesting Eigendommen Eigendommen Grondexploitatie
Subprod. 560.22 611.00 611.01 810.00 810.04 820.00 822.00 822.04 830.00
Omschrijving Evenementen Sociale werkvoorziening Reïntegratievoorzieningen Ruimtelijke ordening Geo-informatie Volkshuisvesting Beheer vastgoed BAG Grondexploitatie
Portefeuillehouder dhr. W.G. Groeneweg dhr. M.F.M. Verweij dhr. M.F.M. Verweij dhr. J.A.E. Landwehr dhr. W.G. Groeneweg dhr. J.A.E. Landwehr dhr. L.A. Wijnmaalen dhr. W.G. Groeneweg dhr. J.A.E. Landwehr
001.0 001.0 001.0
Programma 5 Politiek en Bestuur Bestuursorganen Bestuursorganen Bestuursorganen
001.00 001.01 001.02
dhr. W.G. Groeneweg dhr. W.G. Groeneweg dhr. W.G. Groeneweg
001.0 001.1 001.1 002.0 003.0
Bestuursorganen Bestuurlijke samenwerking Bestuurlijke samenwerking Bestuursondersteuning Burgerdiensten
001.03 001.10 001.11 002.01 003.06
Raad College van B&W Commissie voor de bezwaarschriften Representatie B.R.U. Stedenband Bestuurlijke communicatie Verkiezingen
dhr. W.G. Groeneweg dhr. J.A.E. Landwehr dhr. W.G. Groeneweg dhr. W.G. Groeneweg dhr. W.G. Groeneweg
913.0 920.0 920.1 920.2 920.2 920.2 920.2 921.0 922.0 960.0 922.0
Programma 6 Algemene Dekkingsmiddelen Beleggingen Algemene belastingen Wet onroerende zaken Algemene belastingen Algemene belastingen Algemene belastingen Algemene belastingen Algemene uitkering Onvoorziene uitgaven Saldo kostenplaasten Overige baten en lasten
913.00 920.00 920.10 920.20 920.21 920.22 920.23 921.00 922.00 960.00 992.00
Beleggingen Onroerende zaakbelasting WOZ-bestand Hondenbelasting Precariobelasting Toeristenbelasting Invordering belastingen Algemene uitkering Onvoorziene uitgaven Saldo kostenplaatsen Overige baten en lasten
dhr. L.A. Wijnmaalen dhr. L.A. Wijnmaalen dhr. L.A. Wijnmaalen dhr. L.A. Wijnmaalen dhr. L.A. Wijnmaalen dhr. M.F.M. Verweij dhr. L.A. Wijnmaalen dhr. L.A. Wijnmaalen dhr. L.A. Wijnmaalen dhr. L.A. Wijnmaalen dhr. L.A. Wijnmaalen
Programmabegroting 2016
137
Bijlage 5. Kapitaallasten per programma Overzicht kapitaallasten per programma en product 2016
Programma 1 Dienstverlenend 003.04 GBA 820.02 Vergunningen
Programma 2 Leefbaar 420.00 Openbaar basisonderwijs 421.00 Bijzonder basisonderwijs 441.00 Bijzonder voortgezet onderwijs – Oosterlichtcollege 480.02 Overige lokale onderwijsvoorzieningen 480.04 Brede school 510.00 Bibliotheek 530.01 Buitensport 530.02 Binnensport 530.10 Sportcentrum Helsdingen 580.00 Dorpshuizen 620.00 Maatschappelijke dienstverlening 630.00 Jeugd- en jongerenvoorzieningen 650.00 Peuterspeelzalen 650.01 Kinderopvang & BSO 822.02 S.C.C. Stadshof
Programma 3 Leefbaar 120.00 Preventie 210.00 Wegen 210.10 Verlichting 210.20 Gladheidbestrijding 210.30 Verkeersmaatregelen 214.00 Parkeren 240.01 Kunstwerken 540.00 Kunst in de openbare ruimte 541.00 Erfgoed 560.00 Openbaar groen 580.20 Speelplaatsen 721.00 Afval 722.00 Riolering 724.00 Begraafplaatsen
Programma 4 Groeiend 310.00 Weekmarkt
Programmabegroting 2016
Afschrijving
Rente
Kapitaallasten
18.143 3.990 22.133
4.445 419 4.864
22.588 4.409 26.997
127.857 284.165 121.837 8.615 106.423 46.776 244.750 63.107 235.690 19.539 49.267 16.112 1.463 16.104 41.748 1.383.453
97.341 169.323 117.095 8.053 139.110 24.699 146.455 22.699 563.724 18.956 16.223 3.897 307 7.551 16.217 1.351.650
225.198 453.488 238.932 16.668 245.533 71.475 391.205 85.806 799.414 38.495 65.490 20.009 1.770 23.655 57.965 2.735.103
13.115 88.919 32.805 22.670 35.986 10.000 6.489 0 13.490 59.622 22.391 167.862 631.916 39.632 1.144.897
3.601 97.749 22.288 4.314 18.264 8.750 10.325 1.180 2.131 23.205 10.067 35.065 525.059 20.434 782.432
16.716 186.668 55.093 26.984 54.250 18.750 16.814 1.180 15.621 82.827 32.458 202.927 1.156.975 60.066 1.927.329
576
262
838
138
Overzicht kapitaallasten per programma en product 2016 310.10 Economische ontwikkelingen 560.21 Recreatieve voorzieningen 810.00 Ruimtelijke ordening 810.04 Geo-informatie 820.00 Volkshuisvesting 822.00 Beheer vastgoed 822.04 BAG
Programma 5 Politiek en Bestuur 001.00 Raad 002.01 Bestuurlijke communicatie 003.06 Verkiezingen
Programma 6 Algemene Dekkingsmiddelen 913.00 Beleggingen 920.10 WOZ-bestand
Interne producten Stadhuis Stadswerf Facilitair Automatisering
Totaal kapitaallasten
Programmabegroting 2016
Afschrijving
Rente
Kapitaallasten
1.214 8.131 9.301 12.000 0 15.643 73.834 120.699
866 4.766 1.069 2.100 39.374 1.675 6.254 56.366
2.080 12897 10.370 14.100 39.374 17.318 80.088 177.065
7.360 6.000 3.100 16.460
515 630 774 1.919
7.875 6.630 3.874 18.379
0 4.214 4.214
335.981 1.033 337.014
335.981 5.247 341.228
268.570 57.891 10.918 310.021 647.400
304.382 53.371 2.058 44.908 404.719
572.952 111.262 12.976 354.929 1.052.119
3.339.256
2.938.964
6.278.220
139
Bijlage 6. Overzicht reserves en voorzieningen 2016-2019 Reserves
1-1-2016
2016 (+)
2016 (-)
1-1-2017
2017 (+)
2017 (-)
1-1-2018
2018 (+)
2018 (-)
1-1-2019
2019 (+) 2019 (-)
1-1-2020
5.751.722
172.552
0
5.924.274
177.728
0
6.102.002
183.060
0
6.285.062
62.851
0
6.347.913
0 1.730.000
1.426.521
0
0
966.521
0
0
966.521
0
0
966.521
69.962 2.615.000
195.344
50.337
0
245.680
51.243
0
296.924
0 16.965.097
348.953
0 17.314.050
359.422
Algemene reserves Algemene reserve Bestemmingsreserves Algemene reserve grondexploitatie
3.156.521
Reserve bovenwijkse voorzieningen
1.615.631 1.124.751
Reserve voorlopige resultaten industrieterrein
0
2.740.382
16.297.386
328.922
Reserve aandelen Eneco
5.641.700
0
0
5.641.700
0
0
5.641.700
0
0
5.641.700
0
0
5.641.700
Reserve aandelen Oasen
9.076
0
0
9.076
0
0
9.076
0
0
9.076
0
0
9.076
Reserve volkshuisvesting
349.320
0
0
349.320
0
0
349.320
0
0
349.320
0
0
349.320
2.265.281
6.000
0
2.271.281
6.000
0
2.277.281
6.000
0
2.283.281
6.000
0
2.289.281
Reserve volkshuisvesting S.V.N.
0 16.626.308
338.789
0 17.673.472
Reserve risico beheerprogramma's
788.941
0
30.000
758.941
0
0
758.941
0
0
758.941
0
0
758.941
Reserve openbare verlichting Reserve klantbemiddeling voor act. en uitstroom
101.414
3.365
0
104.778
12.599
0
117.377
21.950
9.966
129.361
14.929
6.455
137.836
10.228
0
0
10.228
0
0
10.228
0
0
10.228
0
0
10.228
Reserve uitv. toekomstgericht pers.beleid
34.748
0
0
34.748
0
0
34.748
0
0
34.748
0
0
34.748
179.283
0
0
179.283
0
0
179.283
0
0
179.283
0
0
179.283
1.970.748
100.000
0
2.070.748
100.000
-100.000
2.170.748
100.000
0
2.270.748
100.000
0
2.370.748
Reserve oud papier
140.109
0
9.800
130.309
0
9.800
120.509
0
9.800
110.709
0
9.800
100.909
Reserve impulsinvesteringen
291.136
0
276.833
14.303
0
0
14.303
0
0
14.303
0
0
14.303
80.000
0
0
80.000
0
0
80.000
0
0
80.000
0
0
80.000
subtotaal bestemmingsreserves 32.931.522 1.563.037 2.046.633 32.447.926
527.350 2.524.800 29.890.475
527.240
19.766 30.397.949
531.594
16.255 30.913.288
Totaal reserves 38.683.244 1.735.589 2.046.633 38.372.200
705.078 2.524.800 35.992.478
710.300
19.766 36.683.012
594.444
16.255 37.261.201
Reserve beleid erfgoedwaardenkaart Reserve open einderegeling
Reserve De Villiers Rooseboom
Programmabegroting 2016
140
Voorzieningen
1-1-2016
2016 (+)
2016 (-)
1-1-2017
2017 (+)
2017 (-)
1-1-2018
2018 (+)
2018 (-)
1-1-2019
2019 (+) 2019 (-)
165.766
0
0
165.766
0
0
165.766
0
0
165.766
0
0
1-1-2020
Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's Voorziening dubieuze belastingdebiteuren Voorziening waarde gronden niet in exploitatie
165.766
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
40.926
0
0
40.926
0
0
40.926
0
0
40.926
0
0
40.926
243.657
0
0
243.657
0
0
243.657
0
0
243.657
0
0
243.657
60.949
0
0
60.949
0
0
60.949
0
0
60.949
0
0
60.949
Voorziening personeelsbeleid Voorziening Inflatiecorrectie exploitatietekort Brede School
339.314
0
0
339.314
0
0
339.314
0
0
339.314
0
0
339.314
6.000
2.000
0
8.000
2.000
0
10.000
2.000
0
12.000
0
0
14.000
Voorziening wachtgeld wethouders
500.356
0
0
500.356
0
0
500.356
0
0
500.356
0
0
500.356
2.181.822
0
0
2.181.822
0
0
2.181.822
0
0
2.181.822
0
0
2.181.822
300.000
0
300.000
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
3.838.791
2.000
300.000
3.540.791
2.000
0
3.542.791
2.000
0
3.544.791
0
0
3.546.791
Voorziening onderhoud gemeentelijke opstallen
2.149.631
315.604
354.413
2.110.822
473.049
284.682
2.299.189
353.581
641.680
2.011.089
0 238.927
2.130.216
Voorziening onderhoud wegen
3.229.860
377.321
368.080
3.239.101
377.691
368.080
3.248.712
378.075
368.080
3.258.708
378.475 368.080
3.269.103
21.086
0
0
21.086
0
0
21.086
0
0
21.086
Voorziening baggerwerken
140.975
153.639
156.000
138.614
153.545
156.000
136.158
153.446
156.000
Voorziening kunstwerken
869.572
131.883
115.000
886.455
132.558
115.000
904.013
133.261
115.000
Voorziening onderhoud schoolgebouwen
245.333
0
122.667
122.667
0
122.667
0
0
0
0
35.345
1.414
0
36.759
1.470
0
38.230
1.529
0
39.759
1.590
0
41.349
Voorziening verliesgev. complexen in exploitatie Voorziening dub. deb. Maatschappelijke Zaken Voorziening dubieuze debiteuren
Voorziening pensioen wethouders Voorziening loopbaanbudget subtotaal voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's Egalisatievoorzieningen
Voorziening riolering
Voorziening bewegwijzering Voorziening onderhoud busstation
0
0
21.086
133.605
153.344 140.000
146.949
922.274
133.991 115.000
941.265
331.383
0
19.493
311.890
0
19.493
292.397
0
19.493
272.904
0
19.493
253.411
Voorziening afvalstoffenheffing
29.621
0
0
29.621
0
0
29.621
0
0
29.621
0
0
29.621
Voorziening begraven
41.035
0
0
41.035
0
0
41.035
0
0
41.035
0
0
41.035
7.010.442 1.019.892 1.300.253
6.730.081
667.401 881.500
6.874.035
subtotaal egalisatievoorzieningen
7.093.842
Totaal voorzieningen 10.932.632
979.861 1.135.653
6.938.050 1.138.313 1.065.922
981.861 1.435.653 10.478.841 1.140.313 1.065.922 10.553.233 1.021.892 1.300.253 10.274.872
667.401 881.500 10.420.826
Totaal reserves en voorzieningen 49.615.876 2.717.450 3.482.286 48.851.041 1.845.391 3.590.722 46.545.710 1.732.192 1.320.019 46.957.884 1.261.845 897.755 47.682.027
Programmabegroting 2016
141
Overzicht reserves en voorzieningen 2016-2019 na herschikking Reserves (NA HERSCHIKKING)
1-1-2016
2016 (+)
2016 (-)
1-1-2017
2017 (+)
2017 (-)
1-1-2018
2018 (+)
2018 (-)
1-1-2019
2019 (+)
2019 (-)
1-1-2020
Algemene reserves Algemene reserve (0%)
10.000.000
0
0 10.000.000
0
0 10.000.000
0
0
10.000.000
0
Algemene bedrijfsreserve (3%) (rente 2016)
10.688.133
172.000 7.276.833
3.583.300
172.000
0
20.688.133
172.000 7.276.833 13.583.300
172.000
0 10.000.000
3.755.300
172.000
0
3.927.300
172.000
0
0 13.755.300
172.000
0
13.927.300
172.000
0 14.099.300
0
0
966.521
0
0
966.521
0
296.924
4.099.300
Bestemmingsreserves Algemene reserve grondexploitatie Reserve bovenwijkse voorzieningen
3.156.521
0 1.730.000
1.615.631 1.124.751
0
1.426.521 2.740.382
Reserve voorlopige resultaten industrieterrein
16.297.386
328.922
0 16.626.308
Reserve volkshuisvesting Reserve risico beheerprogramma's (min. € 1,0 miljoen)
349.320
0
0
349.320
1.000.000
0
30.000
101.414
3.365
0
34.748
0
1.970.748
0
460.000
966.521
69.962 2.615.000
195.344
50.337
0
245.680
51.243
0 16.965.097
348.953
0
17.314.050
359.422
0
0
349.320
0
338.789 0
0
349.320
970.000
0
0
970.000
0
0
970.000
104.778
12.599
0
117.377
21.950
9.966
129.361
0
34.748
0
0
34.748
0
0
34.748
100.000
0
2.070.748
100.000
0
2.170.748
100.000
0
140.109
0
9.800
130.309
0
9.800
120.509
0
80.000
0
0
80.000
0
0
80.000
0
6.000
6.000
0
12.000
6.000
0
18.000
Reserve aandelen Eneco
0
0
0
0
0
0
Reserve aandelen Oasen
0
0
0
0
0
Reserve beleid erfgoedwaardenkaart
0
0
0
0
Reserve Impulsinvesteringen
0
0
0
0
Reserve klantbemiddeling voor act. en uitstroom
0
0
0
0
0 17.673.472 0
349.320
0
0
970.000
14.929
6.455
137.836
0
0
34.748
2.270.748
100.000
0
2.370.748
9.800
110.709
0
9.800
100.909
0
80.000
0
0
80.000
6.000
0
24.000
6.000
0
30.000
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
subtotaal bestemmingsreserves 24.751.877 1.563.037 1.769.800 24.545.114
527.350 3.084.800 21.987.664
527.240
19.766
22.495.138
531.594
16.255 23.010.476
Totaal reserves 45.440.010 1.735.037 9.046.633 38.128.414
699.350 3.084.800 35.742.964
699.240
19.766
36.422.438
703.594
16.255 37.109.776
Reserve openbare verlichting Reserve uitv. toekomstgericht pers.beleid Reserve Openeinderegeling (min € 1,0 miljoen) Reserve oud papier Reserve De Villiers Rooseboom Te vervallen reserves Reserve volkshuisvesting S.V.N. (mut. nog naar exploitatie)
Programmabegroting 2016
142
Voorzieningen
1-1-2016
2016 (+)
2016 (-)
1-1-2017
2017 (+)
2017 (-)
1-1-2018
2018 (+)
2018 (-)
1-1-2019
2019 (+)
2019 (-)
1-1-2020
Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's Voorziening dubieuze belastingdebiteuren
165.766
0
0
165.766
0
0
165.766
0
0
165.766
0
0
165.766
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
40.926
0
0
40.926
0
0
40.926
0
0
40.926
0
0
40.926
243.657
0
0
243.657
0
0
243.657
0
0
243.657
0
0
243.657
60.949
0
0
60.949
0
0
60.949
0
0
60.949
0
0
60.949
Voorziening personeelsbeleid Voorziening Inflatiecorrectie exploitatietekort Brede School
339.314
0
0
339.314
0
0
339.314
0
0
339.314
0
0
339.314
6.000
2.000
0
8.000
2.000
0
10.000
2.000
0
12.000
0
0
14.000
Voorziening wachtgeld wethouders
500.356
0
0
500.356
0
0
500.356
0
0
500.356
0
0
500.356
2.181.822
0
0
2.181.822
0
0
2.181.822
0
0
2.181.822
0
0
2.181.822
300.000
0
300.000
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
3.838.791
2.000
300.000
3.540.791
2.000
0
3.542.791
2.000
0
3.544.791
0
0
3.546.791
Voorziening riolering
21.086
0
0
21.086
0
0
21.086
0
0
21.086
0
0
21.086
Voorziening afvalstoffenheffing
29.621
0
0
29.621
0
0
29.621
0
0
29.621
0
0
29.621
Voorziening begraven Voorziening onderhoud schoolgebouwen (vervalt per 2018)
41.035
0
0
41.035
0
0
41.035
0
0
41.035
0
0
41.035
245.333
0
122.667
122.667
0
122.667
0
0
0
0
0
0
0
Voorziening waarde gronden niet in exploitatie Voorziening verliesgev. complexen in exploitatie Voorziening sociale vernieuwing Voorziening overschrijdingsuitkering Voorziening dub. deb. Maatschappelijke Zaken Voorziening dubieuze debiteuren
Voorziening pensioen wethouders Voorziening loopbaanbudget subtotaal voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's Egalisatievoorzieningen In stand houden
Programmabegroting 2016
143
Voorzieningen
1-1-2016
2016 (+)
2016 (-)
1-1-2017
2017 (+)
2017 (-)
1-1-2018
2018 (+)
2018 (-)
1-1-2019
2019 (+)
2019 (-)
1-1-2020
Voorziening onderhoud gemeentelijke opstallen
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Voorziening onderhoud wegen
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Voorziening kunstwerken
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Voorziening bewegwijzering
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Voorziening onderhoud busstation
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Voorziening baggerwerken
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
subtotaal egalisatievoorzieningen
337.076
0
122.667
214.409
0
122.667
91.742
0
0
91.742
0
0
91.742
Totaal voorzieningen
4.175.866
2.000
422.667
3.755.200
2.000
122.667
3.634.533
2.000
0
3.636.533
0
0
3.638.533
701.350 3.207.467 39.377.497
701.240
19.766 40.058.971
703.594
Opgeheven
Totaal reserves en voorzieningen 49.615.876 1.737.037 9.469.300 41.883.614
Programmabegroting 2016
144
16.255 40.748.310
Bijlage 7 Meerjarig overzicht incidentele baten en lasten Meerjarig overzicht incidentele baten en lasten In het overzicht van incidentele lasten en baten dient op grond van de wijzigingen in de BBV met ingang van de begroting 2014 een aantal extra gegevens te worden opgenomen. De incidentele lasten en baten moeten meerjarig per programma worden weergegeven. Het inzicht in incidentele lasten en baten is van belang om te kunnen vaststellen in hoeverre structurele lasten door structurele baten worden gedekt. Dit is het zogenaamde Duurzaam financieel evenwicht wat betrokken wordt in het oordeel van de Provincie over de programmabegroting.
Overzicht incidentele baten en lasten
Incidentele lasten Programma 2 Programma 2 Programma 2 Programma 3 Programma 3 Programma 3 Programma 3 Programma 3 Programma 5 Programma 6 Programma 6
Toeslag Hulp in de Huishouding Gezond in de Stad Bedrijfskleding Sportcentrum Aanhangwagen Iseki Sneeuwploeg Gazonmaaier begraafplaats Graflift Bekisting begraafplaatsen Verkiezingen Hoogwerker Mobiele geluidsinstallatie
Incidentele baten Programma 6 Programma 6
Alg. Uitkering Toeslag Hulp in de Huishouding Alg. Uitkering Gezond in de stad
Saldo incidentele baten en lasten Saldo incidentele baten en lasten
Programmabegroting 2016
2016
88.000 20.000
2017
2018
20.000 5.250
2019
6.500
6.500 20.000
23.410
-88.000 -20.000
-20.000
26.500
28.660
9.075 7.400 7.260 24.000
47.735
75.000 10.000 10.000
101.500
145