Dutch Hall De duurzame hal die geld oplevert

Dutch Hall

De duurzame hal die geld oplevert

Dutch Hall De duurzame hal die geld oplevert

Inhoud 1. Wat is een Dutch Hall? 7 1.1 Lagere kosten in de gebruiksfase . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 1.2 Hogere restwaarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 2. Dutch Hall concept 11 2.1 Uitgangspunten concept Dutch Hall . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 2.2 1001 verschijningsvormen Dutch Hall . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 2.3 Reductie energiegebruik afhankelijk van proces . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 3. Dutch Hall Alliantie 19 3.1 Landelijke en regionale Dutch Hall Alliantie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 3.2 Deelnemers Dutch Hall Alliantie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 4. Duurzame bouw? 21 Verwijzingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

6

7


Kostprijs-plus denken

Life-cycle denken Restwaarde

Winst/risico aannemer

Exploitatiekosten Bouwkosten

Initiële investering

1. Wat is een Dutch Hall? Een Dutch Hall is een duurzame hal die u geld oplevert. Hoe?

De ontwikkeling van een duurzame hal is niet los te

Door lagere exploitatiekosten en een hogere restwaarde. De

zien van de huidige wereldwijde ontwikkelingen op het

initiële investering, bestaande uit grondprijs, bouwkosten

gebied van duurzaamheid. De vraag vanuit de samen-

en winst/risico aannemer, kan hoger zijn, maar de exploi-

leving en de politiek om een duurzamere wereld te

tatiekosten zullen lager uitvallen en de restwaarde is hoger.

creëren, groeit. Er is al veel wetgeving (in de maak) om

Daardoor is de netto contante waarde hoger. Dit is een

duurzaamheid ook in de bouw te bevorderen. Duur-

andere manier van denken; van kostprijs-plus denken naar

zaamheid is geen doel op zich. People, Planet en Profit

lifecycle denken.

kunnen best samengaan. De Dutch Hall moet de meest duurzame hal van de wereld worden en geld kunnen opleveren voor de eigenaar/gebruiker! Geld opleveren door energie te besparen of zelfs energie te leveren. Hiermee wordt direct op de exploitatiekosten bespaard. Geen maandelijkse facturen van energiemaatschappijen meer, behoort tot de opties! En wat betreft potentie: “In

Grondprijs

Netto contante waarde

de Nederlandse utiliteitsbouwsector vindt 16% van het Nederlands energiegebruik plaats, waarop naar schatting 80% valt te besparen.” (Bron: Agentschap NL2)

(Bron: ABN AMRO1)

8

Gebruikskosten Investeringskosten

Totale kosten

9


1.1 Lagere kosten in de gebruiksfase

1.2 Hogere restwaarde

De kosten in de gebruiksfase van de hal zullen lager zijn

Nog belangrijker wellicht is dat een duurzame hal waarde-

door reductie van energieverbruik. De Dutch Hall is name-

vaster is dan gewone hallen. Een duurzame hal heeft een

lijk energiezuinig of zelfs energieneutraal. De (eventu-

grotere restwaarde. Er zijn acht waardestuwers voor groene

ele) meerinvestering kan op de volgende manier worden

gebouwen:

terugverdiend: •• Beter arbeidsklimaat. •• Lagere energierekening.

•• Kleine kans op leegstand.

•• Geen relatie meer met toekomstige verhogingen van

•• Toenemende vraag.

(fossiele) energie. •• Energie over = geld verdienen.

•• Lagere energiekosten. •• Kleinere installaties. •• Toekomstvast (regelgeving).

Traditionele hal

Dutch Hall

•• Aantrekkelijke financiering. •• Langere levensduur. (Bron: Jones Lang LaSalle)

10

Dit is een oplopende schaal aan de hand van een

satie van een energiezuinige hal die ook duurzame energie

energielabel (EPC). De Dutch Hall scoort hoger

opwekt. De hal kan daardoor energieneutraal worden in de

als er energie wordt bespaard door bijvoorbeeld

gebruiksfase.

isolatie (wand, dak, vloer), HR++-glas, HR-ketel,

C D E F G

1

2 3

ag

Het belangrijkste uitgangspunt van de Dutch Hall is reali-

1

2

ik bru l rge iaa He ater m

> 100 kWh/m2/jaar

2.1 Uitgangspunten concept Dutch Hall

B

e

> 350 kWh/m2/jaar

A zam uur ik d gie bru er Ge en

> 500 kWh/m2/jaar

2. Dutch Hall concept

Energielabel

ma Bep ter er iaa k d laa e nvr a

Duurzame energieopbrengst

ene Bep rgi erk eaa de nvr aag

Getallen indicatief

11


3

Indien nodig, gebruik fossiele brandstoffen zo efficient en schoon mogelijk

Indien nodig, gebruik eindige materialen zo efficient en schoon mogelijk

Trias Energetica

Trias Mineralica

2. De mate waarin de Dutch Hall energiezuinig is.

zonneboiler, kierafdichting en/of warmtepomp. De energieprestatie van de Dutch Hall wordt gemeten door een norm/keurmerk. De Dutch Hall heeft een groenester-

De uitgangspunten voor deze classificatie zijn:

renclassificatie en een EPC-label. Beide worden nu ontwikkeld door de Dutch Hall Alliantie.

•• Beide onderdelen (duurzame energieopbrengst en energielabel) zijn te koppelen aan de schil en installaties

De classificatie scoort op twee items:

van een hal en daardoor mogelijk los te koppelen van het proces in de hal.

1. De mate waarin de Dutch Hall duurzame energie

•• Beide onderdelen kunnen direct gekoppeld worden

opwekt uit duurzame bronnen, zoals zon, wind en

aan geld verdienen (lagere exploitatiekosten en hogere

biomassa, maar ook uit bijvoorbeeld aardwarmte

meerwaarde).

of WKO-installaties. Dit is een oplopende schaal van geproduceerde kWh/m2/jaar.

•• Beide onderdelen kunnen ook gekoppeld worden aan het upgraden van hallen.

12


De ambitie van de Dutch Hall gaat verder

Actueel beleid duurzame nieuwbouw

Op termijn wil de Dutch Hall Alliantie de lat nog hoger leg-

(niet direct voor hallen)

gen, door ook te letten op het volgende:

• Kabinetsprogramma Schoon en Zuinig

•• De hal moet over de gehele levenscyclus energie- en CO2-

• Lente-akkoord 2008

-- Energieneutrale gebouwen in 2020 neutraal zijn.

-- 25% energiereductie per 2011 -- 50% energiereductie per 2015

•• De focus moet liggen op recyclebaarheid

• Aanscherping energie-eisen in Bouwbesluit 2009

(cradle-to-cradle) na de gebruiksfase.

-- EPC-eis kantoren van 1,5 naar 1,1 Overheidsbeleid ten aanzien van duurzame bouw en

De Dutch Hall is daarmee voorbereid op mogelijke toekom-

duurzame hallen

stige wetgeving. De hallen zullen flexibel en multifunctioneel

Er lopen verschillende initiatieven vanuit de overheid op

zijn en voornamelijk uit staal bestaan, omdat staal zeer goed

het gebied van duurzaam inkopen. Op dit moment zijn

is te recyclen.

er nog geen initiatieven voor hallen. Echter, de overheid kan duurzaam inkopen op drie manieren stimuleren; door de wortel, de preek en de stok. Op dit moment is het concept Dutch Hall vernieuwend en kan de overheid het op een positieve manier stimuleren door bijvoorbeeld subsidies (de wortel). In de toekomst kan de stok toegepast worden voor energieneutrale hallen (wetgeving). De bouwers van de Dutch Hall zijn daar dus op voorbereid.

-- Duurzaam inkopen: op GreenCalc een score van 200 en op GPR een score van 7

13

14


2.2 1001 verschijningsvormen Dutch Hall

Duurzame bronnen (volgens Agentschap NL) ‘Oneindige processen’

Hernieuwbare processen

Hernieuwbare energiebronnen/ energiedragers

Zwaartekracht

Getijdewerking

Getijde-energie

Verdamping/neerslag

Waterkracht

Winden

Windenergie

Golven

Golfenergie

Het smelten van ijs

Glaciale energie

Oceaanstromingen

Oceaanstr. energie

Secundaire energiedragers Elektriciteit, warmte en/of gas

De Dutch Hall is niet één concept, maar kan vele verschijningsvormen hebben: •• Verschillende oplossingen voor duurzame bronnen -- Er is vrijheid van keuze welke duurzame bronnen ingezet kunnen worden. Zonnepanelen liggen voor de hand, maar bijvoorbeeld de locatie van de hal aan open water maakt andere oplossingen mogelijk dan een hal midden op een industrieterrein. •• Verschillende soorten innovatieve oplossingen

Energieconversietechnologie(ën)

-- Het concept schrijft geen technologie voor, maar laat juist alle vrijheid om nieuwe technologie toe te passen, zoals energieopwekkende wanden, koelen door middel van adsorptie, bouwdeelactivering, nieuwe drielaagse isolatiewanden.

Zon fotovoltaïsch Zon fotoconversie Zon thermisch

Kernfusie in de zon

Zon passief Omgevingswarmte Verwarming oceanen Biomassaproductie Radioactief verval in de aardkorst

OTEC Afval- en reststoffen Energieteelt Aquifers

Geothermische energie

15

Aquifers ‘Hot Dry Rock’ ‘Geopressured Magma’

•• Alle vrijheid van vormen blijft mogelijk -- Vormgeving volgens de modernste inzichten blijft mogelijk. Alle vrijheid blijft behouden om een fraai object te realiseren.

16


2.3 Reductie energiegebruik afhankelijk

Energie

van proces Met name in de gebruiksfase van de hal is het energiegebruik HAL • Koelen/ verwarmen • Ventilatie • Licht

hoog; grofweg 80-90% van het energieverbruik is nodig voor de gebruiksfase, maar wordt gedicteerd door de ‘in huis’-processen. Afhankelijk van het proces dat zich in de hal afspeelt, varieert dat van 0 (bij alleen distributie) tot meer dan 3500 kWh/m2/jaar (bij chemische fabrieken).

producerende kassen voor die kunnen leveren aan de buren.

Proces • Koelen/verwarmen • Ventilatie • Licht • Aandrijving

Energie

energieverbruik 478 kWh/m2/jaar en voor nieuw te bouwen hallen (in de periode 2002 - 2010) wil men terug naar 350 kWh/m2/jaar voor het koelen/verwarmen, ventileren en

In een Dutch Hall wordt energie niet alleen meer verbruikt. Energie wordt ook: •• opgewekt •• omgevormd/opgeslagen •• gebruikt •• geleverd.

Functie

Verwarming

Anders

Totaal

Proces

Papierfabriek

298

88

386

2636

Productie

328

81

409

495

Textiel

303

38

341

479

Laboratorium

669

538

1207

346

Distributie

350

Vriesopslag

1029

Supermarkt

1155

de ‘in huis’-processen. In dat geval is er sprake van een energieproducerende hal. In de kassenbouw komen al energie-

Energie opwekken

Voor bestaande hallen in de utiliteitsbouw is het gemiddelde

verlichten van de hal.

Er kan ook meer energie opgewekt worden dan nodig is voor

17

18

19


3. Dutch Hall Alliantie 3.1 Landelijke en regionale Dutch Hall Alliantie

aan de hallenbouw en andere betrokken bedrijven zullen deelnemen.

Dutch Hall Alliantie is een initiatief om met een grote groep bedrijven een concept/keurmerk voor de duurzame Neder-

De Dutch Hall kan qua vormgeving en technologische oplos-

landse bedrijfshal te ontwikkelen.

singen verschillen. Elke hal vraagt om een maatoplossing. De Dutch Hall Alliantie bestaat uit een groot aantal partijen die

De alliantie werkt zowel regionaal als landelijk. Regionaal

uw maatwerkoplossing kunnen verzorgen. Zij kunnen een

zullen er samenwerkingsverbanden ontstaan om gezamenlijk

Dutch Hall voor u ontwerpen, bouwen en onderhouden.

turnkeyprojecten aan te bieden. Centraal wordt kennis en

• 2 bijeenkomsten per jaar • Collectieve marketing • Collectieve innovatie • Collectieve normering • Collectieve PR/lobby • Landelijk netwerk

Is een Dutch Hall interessant voor u? Eigenlijk weet u het

Dutch Hall uitgevoerd. De normering wordt ook centraal

antwoord al, maar toch... Neem contact op met een van

ontwikkeld.

deelnemende bedrijven. Zij gaan met u om de tafel zitten om uit te rekenen dat het inderdaad zo is.

DH label Sales support Demo sites

ervaring uitgewisseld en wordt de marketing voor het merk

• 3 regio’s • 2 bijeenkomsten per jaar per regio • Consortia voor sales, ontwerp, realisatie en onderhoud Dutch Hall • Kennisdeling • Regionaal netwerk

De betrokken bedrijven zijn doorgaans aangesloten bij landelijke brancheorganisaties, zoals de installateurs bij UnetoVni, de staalbouwers bij de Samenwerkende Nederlandse Staalbouw (SNS), ingenieursbureaus bij Bouwen met Staal, de staalhandelaren bij Staal Federatie Nederland (SFN) en de dak- en gevelbouwers bij Dumebo/DWS. Ook toeleveranciers

20

3.2 Deelnemers Dutch Hall Alliantie

21


Bedrijf

plaats

Bedrijf

plaats

1

ABN AMRO Bank nv

Amsterdam

19

Reesink Staal B.V.

Zutphen

2

ABT bv

Arnhem

20

SAB-profiel / Corus Building Systems

Ijsselstein Ut

3

ArcelorMittal Construction Nederland

Tiel

21

Staalbouw Trappen bv

Purmerend

4

ASK-Romein Roosendaal

Roosendaal

22

Adviesbureau Tielemans Eindhoven

Eindhoven

5

BBX Support

Oud Beijerland

23

Van Bon Installaties-Technisch Beheer bv

Heesch

6

Breedveld Staal bv

Krimpen Aan Den Ijssel

24

Van der Linden Groep bv

Veghel

7

Brusche Elektrotechniek

Almelo

25

Van Dorp Installaties

Zoetermeer

8

Buiting Machinebouw & Staalconstructie bv

Almelo

26

Voortman Staalbouw bv

Rijssen

9

Corus Building Systems

Ijmuiden

27

Willems Constructie bv

Boven-Leeuwen

10

Friesland Staal bv

Drachten

28

ZND Dakbedekking

Eindhoven

11

Derckx bv

Weert

29

Moeskops Staalbouw BV

Bergeijk

12

Geertsema Staal bv

Winschoten

30

Unidek BV

Gemert

13

Hollander Techniek bv

Apeldoorn

31

Copier Group BV

Giessen

14

IsoBouw Systems bv

Someren

32

Hollandia

Krimpen Aan Den Ijssel

15

JG Systeembouw bv

Nieuwpoort

33

Jan Kuipers Nunspeet B.V.

Nunspeet

16

K. Stok & Zn. bv

Sint Annaparochie

34

Hutten Metaal

Hardenberg

17

Nedicom dak en geveltechniek bv

Asten

35

Mansveld Projecten & Services B.V.

Eindhoven

18

ODS bv

Almelo

36

M3 Ruimtebouwers B.V.

Hoorn

22

23


4. Duurzame bouw? •• Onderzoek uit 2007 in de UK wees uit dat 77% van

38%. Ook constateren adviseurs en installateurs ten

de huurders bereid is meer te betalen voor een groen

opzichte van vorig jaar een toename van het aantal

gebouw; 50% geeft aan bereid te zijn tot 10% meer te

vragen uit de markt over dit onderwerp (van 52% naar

betalen.

76%), net als een stijging van het aantal verzoeken om energiebesparende maatregelen (van 6% naar 13%).

•• Een ander onderzoek van Jones Lang LaSalle en CoreNet Global in 2007 wees uit dat 70% van de ondervraagden

•• Onderzoek onder 1423 architecten, ontwikkelaars,

bereid was meer huur te betalen voor duurzame

bouwers en ingenieurs laat zien dat men verwacht dat de

gebouwen Uit een tweede onderzoek, tijdens de crisis,

bouw van een duurzaam gebouw 17% meer kost. Dit is

was dit wel minder; iets meer dan 40% was bereid meer

echter niet altijd het geval en de investeringen kunnen

te betalen en slechts 6% was bereid om tot 10% meer te

vaak in korte tijd worden terugverdiend. Dit geldt vooral

betalen.

voor relatief simpele energiebesparende maatregelen. Zo heeft LEED uitgezocht dat het gemiddelde gecertificeerde

•• Uit recent onderzoek van SenterNovem blijkt dat de aandacht voor energiebesparing in het bedrijfsleven

LEED-gebouw 32% minder elektriciteit, 26% minder gas en 36% minder energie verbruikt.

blijft groeien (met 17%). Uit dit onderzoek, dat is uitgevoerd onder facility managers, blijkt dat in 55%

•• Er zit nog een voordeel aan duurzame bouw, vooral

van de ondervraagde organisaties energiebesparing een

voor projectontwikkelaars. Volgens onderzoek

veelbesproken onderwerp is. In 2008 was dit percentage

van de Universiteit Maastricht en de University of

24

California (2008) stijgt de waarde van duurzaam


Verwijzingen

vastgoed: “De toepassing van duurzame materialen en groene technologie in de utiliteitsbouw levert meer

1 ABN AMRO, Presentatie Dutch Hall, 2009.

op. Door de hogere huur en een lager risico is het beleggingsrendement zo’n 16% hoger. De besparing op energiekosten is dan nog buiten beschouwing gelaten.” •• Voor investeerders is van belang te voorkomen dat nieuwe regelgeving en ontwikkelingen ervoor zorgen dat

2 Agentschap NL, Duurzaam vastgoed nieuwskrant, februari 2010. 3 Cushman & Wakefield, Green buildings, a behavioural change, London, 2008.

het gebouw in de toekomst onbruikbaar wordt. Voor de gebruiker is daarnaast het imago belangrijk. Werknemers werken liever in een groen gebouw. Het blijkt dat duurzame gebouwen hogere huurprijzen opleveren, snel te verhuren zijn en goedkoper zijn in onderhoud.

4 Studie Davis Langdon, 2007.

25

Bouwen met Staal Boerhaavelaan 40 2713 HX Zoetermeer Postbus 190 2700 AD tel +31(0)79 353 1277 fax +31(0)79 353 1278 [email protected]

Dutch Hall De duurzame hal die geld oplevert

Recommend Documents