Duizelingwekkend Wat hebben we een duizelige patiënt te bieden? Jik Nihom, neuroloog Diederick van Zuijlen, KNO arts Mirella Nijmeijer, huisarts Anja van Kempen, huisarts
Leerdoelen • Duizeligheid is niet altijd moeilijk. • Wat is de beste verwijzing indien het bovenstaande niet opgaat?
WDH NASCHOLING 22-11-2012
2
Waar zit het? • Hoofd: draaierig → draaiduizeligheid • Benen: onvast → balansstoornis • Elders: zweverig → licht gevoel in het hoofd
WDH NASCHOLING 22-11-2012
3
Indeling Duizeligheid • Draaiduizeligheid • Licht gevoel in het hoofd • Balansstoornis
WDH NASCHOLING 22-11-2012
4
Wie ziet de duizelige patiënt?
KNO arts
1+1
Neuroloog
Cardioloog
Huisarts
WDH NASCHOLING 22-11-2012
5
Draaiduizeligheid 1. Benigne paroxismale positioneringsduizeligheid 2. Neuritis vestibularis 3. Ziekte van Ménière 4. CVA 5. Overige
WDH NASCHOLING 22-11-2012
6
Anamnese • Beloop • Uitlokkende factoren • Begeleidende factoren
WDH NASCHOLING 22-11-2012
7
Onderzoek bij draaiduizeligheid • Neurologisch onderzoek (volgens Nihom) • KNO onderzoek • Dix-Hallpike
WDH NASCHOLING 22-11-2012
8
Neurologische screening volgens Nihom • • • • • • •
Romberg Uitgestrekte armen Topneusproef Onderarm rol test Diadochokinese Visuele extinctie Hinkelen WDH NASCHOLING 22-11-2012
9
KNO onderzoek
WDH NASCHOLING 22-11-2012
10
BPPD Anamnese: •Aanvalsgewijs, kort •Verandering in stand van het hoofd •In rust geen klachten Onderzoek •Kiepproef volgens Dix-Hallpike positief Behandeling •Epley door dokter •Brandt-Daroff oefeningen door patiënt
WDH NASCHOLING 22-11-2012
11
WDH NASCHOLING 22-11-2012
12
Neuritis vestibularis Anamnese • Acuut ontstaan, aanhoudend aanwezig gedurende enkele dagen tot weken. • Beweging verergert klachten • Ziek
Onderzoek • Nystagmus en valneiging
Behandeling • Misselijkheid bestrijden, geruststelling WDH NASCHOLING 22-11-2012
13
CVA Anamnese • Per acuut ontstaan • CVR factoren • Neurologische symptomen van hersenstam en/of cerebellum
Onderzoek • Neurologische afwijkingen
Behandeling • Time is Brain WDH NASCHOLING 22-11-2012
14
Ziekte van Ménière Anamnese • Recidiverend • Wisselend gehoor en tinnitus • Vol gevoel in oor
Onderzoek • Perceptief gehoorverlies
Behandeling • Uitleg en medicatie(?)
WDH NASCHOLING 22-11-2012
15
Overige draaiduizeligheid • Migraine • Recidiverende vestibulopathie • Oorpathologie
WDH NASCHOLING 22-11-2012
16
Licht gevoel in het hoofd • • • • • •
Functionele klachten Orthostatische klachten Vasovagale klachten Cardiovasculaire aandoeningen Medicatie Anaemie
WDH NASCHOLING 22-11-2012
17
B. Licht gevoel in het hoofd • • • • • • • •
1. Psychische aandoeningen 2. Orthostatische klachten 3. Vasovagale klachten 4. Cardiovasculaire aandoeningen 5. Medicatie 6. Afwijkingen cervicale regio 7. Anaemie, vermoeidheid 8. Et Causa Ignota
Anamnese • Beloop • Uitlokkende factoren • Begeleidende factoren
Lichamelijk onderzoek • • • •
Polsfrequentie Hartritme Auscultatie Tensie
B1. Psychische aandoeningen Anamnese • Beloop: onvoorspelbaar • Uitlokkende factoren:onvoorspelbaar • Begeleidende factoren:meerdere klachten Onderzoek • Niet specifiek Behandeling • Divers
B2. Orthostatische klachten Anamnese • Beloop: vast patroon • Uitlokkende factoren: opstaan • Begeleidende factoren:Onderzoek • Systolische daling > 20 mmHg of diastolische daling > 10 mmHg, binnen 3 minuten na opstaan Behandeling • Medicatie wijziging?
B3. Vasovagale klachten Anamnese • Beloop: situatie gebonden • Uitlokkende factoren: emotie, lang staan • Begeleidende factoren:Bleek, zweten,collaps Onderzoek • Bleek, zweten , langzame pols Behandeling • Gaan zitten of liggen
B4. Cardiovasculaire aandoeningen Anamnese • Beloop: bij inspanning/aanvalsgewijs • Uitlokkende factoren: inspanning/? • Begeleidende factoren: syncope Onderzoek • Pols auscultatie: 1. Ritme-en geleidingsstoornissen 2. Uitstroombelemmering: aortastenose Behandeling • Cardioloog
B5. Medicatie Anamnese • Beloop: continu • Uitlokkende factoren: – – – – – – –
Antihypertensiva Diuretica Psychofarmaca Fenytoïne Carbamazepine Sommige antibiotica Sommige pijnstillers
• Begeleidende factoren:Onderzoek • Stoppen/hervatten Behandeling • Medicatie wijzigen
B6. Afwijkingen cervicale regio Anamnese • Beloop: • Uitlokkende factoren:• Begeleidende factoren:Onderzoek • Hypertonie, arthrose (vertebrobasilaire insufficiëntie?). Behandeling • • Geen evidence, geen therapeutische consequenties
B7. Anaemie Anamnese • Beloop: continu • Uitlokkende factoren: bloedverlies • Begeleidende factoren: moe Onderzoek • HB Behandeling • Medicatie/analyse
Lichamelijk onderzoek • • • •
Polsfrequentie Hartritme Auscultatie Tensie
WDH NASCHOLING 22-11-2012
28
Licht gevoel in het hoofd • • • • • •
Functionele klachten Orthostatische klachten Vasovagale klachten Cardiovasculaire aandoeningen Medicatie Anemie
WDH NASCHOLING 22-11-2012
29
Balansstoornis Anamnese • Continu bij staan en lopen, bij zitten afwezig
Oorzaak • Visusstoornissen, neuropathie, spierkracht, orthopedisch
Behandeling • Causaal en praktisch
WDH NASCHOLING 22-11-2012
30
Samenvatting 3 Deling • Draaiduizelig • Licht in hoofd • Balansstoornissen
Onderscheid maken • Beloop, uitlokkend,begeleidend
Beschouwing • Niet moeilijk, maar wat als dit niet klopt?
WDH NASCHOLING 22-11-2012
32
Als het niet zo eenvoudig is?
KNO arts
1+1
Neuroloog
Cardioloog
Huisarts
WDH NASCHOLING 22-11-2012
33
Verwijsindicaties • • • •
Twijfel over diagnose Aanwijzingen voor onderliggende aandoening Onvoldoende effect eigen behandeling Onvoldoende expertise
WDH NASCHOLING 22-11-2012
34
KNO
NEUROLOGIE
• • • •
• • • •
Tinnitus Gehoorverlies Provocatie bij bewegen Afwijkende otoscopie
Dubbelzien Spraakstoornis Verlamming Balansstoornissen
WDH NASCHOLING 22-11-2012
35
Duizeligheidspoli • Niet eenduidige duizeligheid met KNO en neurologische verschijnselen • Therapieresistentie
WDH NASCHOLING 22-11-2012
36
Samenwerking 1ste 2de Lijn
Werkafspraak Duizeligheid
