Nieuws
WINTER 2015
38
NR
uit het park
EEN VERADEMING
DROMEN OVER HET PARK
Natuur in de stad is bijna een eerste levensbehoefte geworden. Een groengebied tussen drukke wegen is een verademing. Monumentale en oude bomen, verschillend in soort en leeftijd maken Utrecht Oost ook tot een prachtige wijk. Je kunt er hard doorheen fietsen, dan zie je dit niet. Maar op enig moment zal de lezer de waarde en betekenis wellicht ontdekken. Het park wordt tenslotte intensief gebruikt door mensen van alle leeftijden. Dat maakt het parkgebied nog aantrekkelijker. Mooi dat er voor jong en oud een hang-, sport- of speelplek is, dat er banken zijn voor wie daar behoefte aan heeft en er toch nog rustige momenten zijn om op adem te komen.
“Hoe ziet jouw park in jouw dromen eruit?” Dat was de centrale vraag waarover bewoners uit de omgeving van het Wilhelminapark op zondagmiddag 13 september zich hebben gebogen. Wat betekent het park voor jou? En hoe zorgen we ervoor dat het Wilhelminapark over twintig jaar nog altijd even tijdloos en betekenisvol is? Hierover is die middag in groepen gesproken. Op het grote veld voerden buurtbewoners, gemeenteambtenaren en vertegenwoordigers van stichting Wilhelminapark interessante gesprekken en discussies. Deze werden vertaald en vormgegeven op schildersdoeken. Aan het einde van de middag werden deze doeken per themagroep gepresenteerd en toegelicht.
Ook kinderen en studenten dachten actief mee. De kinderen zagen een zwembad wel zitten. En de studenten pleitten voor een openbaar toilet, een klimparcours, minder dronken mensen (!) en minder gevloek. Ook een jeu-de-boulesbaan werd genoemd. Maar wat als een rode draad door de middag liep was hoe iedereen vooral heel erg geniet van het park. En dat het zo mag, of eigenlijk moet, blijven. Alle ideeën zijn genoteerd en neemt de stichting mee in haar overleg met de gemeente.
De stichting Wilhelminapark e.o. zet zich in om het gebied zo mooi mogelijk in stand te houden. Wilt u bijdragen aan dit prachtige gebied? Word dan donateur van de stichting Wilhelminapark en omgeving. Via www.wilhelminapark.com kunt u zich aanmelden. Een kaartje naar postbus 14149, 3582 GC Utrecht is ook welkom. Dit blad wordt dankzij onze donateurs huis aan huis in de wijde omgeving bezorgd. Graag maken wij nieuwe vrienden met de gebruikers en bewonderaars.
COLUMN HET PARK EN IK
Cathrien Ruys voorzitter stichting Wilhelminapark e.o.
DE VIER JAARGETIJDEN
VEILIG HET LOOLAANTJE IN Eind van de zomer is de weginrichting van de oversteek voor fietsers vanuit de stad naar het Loolaantje door het park aangepast. De rijstroken zijn duidelijk gescheiden door een verhoogde middenberm en de fietsers hebben voorrang gekregen. De situatie is overzichtelijker en veiliger geworden. Voor deze optie is gekozen na uitgebreid overleg tussen de gemeente, de stichting en de Fietsersbond.
LICHTJESTOCHT Vrijwilligersorganisatie De Wilg organiseert voor de tweede keer een lichtjeswandeling op vrijdag 18 december. Een spoor van kerstlichtjes leidt u van de Holy Trinity Church aan het van Limburg Stirumplein door het Wilhelminapark, de Jan van Scorelstraat, Hobbemastraat tot en met de Aloysiuskerk in de Adriaen van Ostadelaan. Onderweg kom je scènes uit het kerstverhaal tegen, drink je warme chocomel of glühwein, luister je naar kerstliedjes, en kom je uit bij een levende kerststal. Het begint om 18 uur en de laatste tocht start om 19.20 uur. Wij hopen u allemaal te ontmoeten.
Dat is het Wilhelminapark. Waar zie je de seizoenen mooier voorbij komen? Nu de herfst met zijn prachtige kleuren, vallende bladeren, wind en regen. Straks de winter met hopelijk ijs op de vijver, kinderen die leren schaatsen, de sleetjes. Daarna de sneeuwklokjes en krokussen die het voorjaar inluiden. Het frisse lichte groen van het park in de lente. In de zomer biedt het dichte gebladerte schaduw in de hitte. Het Wilhelminapark van de vogels, de blaffende honden, de sporters met hun bootcamps, maar ook op een warme zomerdag van vele andere bewoners van de stad die genieten van ons park. Geweldig, al die vrijwilligers en vrienden van het park die zich inspannen om deze bijzondere plek in stand te houden. Pia Dijkstra
Lid Tweede Kamer voor D66
GEMEENTE GAAT BEUK IN DE WATTEN LEGGEN
Op zaterdag 5 maart 2016 wordt de jaarlijkse winterschoonmaakactie gehouden. Vrijwilligers kammen het groengebied grondig uit om achtergebleven rommel op te ruimen. De gemeente levert materialen en bestuursleden van onze stichting zorgen voor ‘koek en zopie’. Dit is een prima gelegenheid om iets voor het park te doen, buurtgenoten te ontmoeten en zo gezamenlijk een paar uur nuttig en gezellig bezig te zijn. Het zijn altijd gezellige ochtenden! Doet u mee? Geef u dan op bij
[email protected].
Zoals al een tijd bekend is, is de markante Rode beuk op de rotonde bij het Rosarium aangetast door de bodemschimmel Phytophthora plurivora. Betekent dit dat de boom op korte termijn gaat verdwijnen? Boomexpert Frank van den Brink van de gemeente Utrecht hoopt van niet. “We proberen de verdere aantasting van de boom zo veel mogelijk te beperken en de boom zo lang mogelijk te sparen,” zo vertelt hij. “Daarvoor is een speciaal behandelplan opgesteld. In het begin van het groeiseizoen gaan we de wortelkluit behandelen met ‘compostthee’. Dit is een waterig extract van rijpe houtcompost met goede schimmels dat de wortelgroei stimuleert en zorgt voor herstel van het bodemleven. Daarna, in juni/juli, brengen we onder de kroonprojectie van de boom een laagje hoogwaardige compost aan. Deze compost is ziektevrij, vrij van
Vriend van het park
WINTERSCHOONMAAK
onkruiden en heeft een hoog organische stofgehalte. Op deze manier hopen we nog een aantal jaren van deze prachtige boom te kunnen genieten. We blijven de beuk in de gaten houden en zullen hem in elk geval regelmatig visueel controleren.”
HET PARK LOKT ELKE DAG
Marijke Garvelink heeft jaren geleden de bestrijding van de mineermot in de paardenkastanjes in gang gezet. “In 1997 viel het me in Wenen voor het eerst op dat de bladeren aan de kastanjebomen vroeg verkleurden. Toen ik zag dat de bomen in ons park er ook last van kregen heb ik het aangekaart bij de stichting. Vanaf 2009 heb ik samen met mijn man en andere vrijwilligers deze beestjes bestreden door in de zomermaanden vallen op te hangen. Ik zie dat
het echt heeft geholpen bij de veelarmige kastanjeboom op de hoek bij de Heilig Hartkerk. Het blad is groter, en ook zit er in het voorjaar weer bloesem in. Ik woon aan het park en hou van deze groene plek in Utrecht. Als het kan loop ik er elke dag even doorheen. Natuurlijk ben ik vriend van het park!” Na zeven jaar houden Marijke en Jan-Jur ermee op. Dus we zoeken nieuwe vrijwilligers om de mineermotten te bestrijden! Aanmelden kan bij de coördinator Anna Groot,
[email protected]. Wil je meer weten over de mineermotbestrijding? www.mineermot.blogspot.com
PROBLEMEN MET HET OPPERVLAKTEWATER Ondanks alle inspanningen van de gemeente de afgelopen jaren, zijn de problemen met de waterhuishouding in het park nog niet opgelost. Alhoewel de capaciteit is aangepast, is de aansturing van de pompen onregelmatig. Hierdoor fluctueert het waterpeil. Het aangevoerde water is uiterst voedselrijk. Dat komt door de bemesting van landbouw en veeteelt in het gebied van de Kromme Rijn, vanwaar het water wordt aangevoerd. Het gevolg is een explosieve kroosgroei. De stichting houdt de situatie nauwgezet in de gaten en gaat binnenkort met de gemeente hierover in gesprek.
AFSCHEID We nemen afscheid van twee leden van de stichting Wilhelminapark. Na een lange staat van dienst vonden Anton Verbunt en MarieJosé Brandenburg het tijd hun stokje over te dragen. Anton is jarenlang onze penningmeester geweest en beheerder van het donateursbestand. Marie-José, lid van de beheergroep, heeft zich veel bemoeid met de aanpak van het zwerfafval in het park. Heel veel dank en waardering gaat uit naar MarieJosé en Anton: twee actieve meedenkers en meehelpers! Onze stichting wordt gerund door allemaal bevlogen mensen die hun bijdrage leveren aan het in stand houden van een waardevol, deels rijksmonumentaal groengebied. Zij bewaken de kwaliteit van dit kostbare natuurgebied. Wilt u ook een bijdrage leveren? Dan kunt u dat kenbaar maken via www.wilhelminapark.com. Onderwerpen die belangrijk zijn geworden: milieu en verkeer, openbare orde, vergunningenbeleid, ruimtelijke ordening en beschermd stadsgezicht.
VRIENDEN GEZOCHT! Gaat het Wilhelminapark u ook aan het hart? Word vriend en steun de stichting die de belangen behartigt van het park en van (bewoners van) de omringende wijken. U bepaalt zelf uw bijdrage, het minimum is 15 euro per jaar. Elk jaar in december ontvangt u een betaalopdracht en een datum en locatie van de nieuwjaarsbijeenkomst. U kunt vriend worden via www.wilhelminapark.com. Maar schriftelijk kan ook! Stuur een kaartje naar: stichting Wilhelminapark e.o., Postbus 14149, 3582 GC Utrecht.
AGENDA
De aftrap van de vorige schoonmaakactie
GESL A AGDE ARCHITECTUURWANDELING In het najaar is de eerste architectuurwandeling gehouden. Kunsthistorica Go Bruêns schetste hoe de eerste bewoners van het Wilhelminapark zich in een echte nieuwbouwwijk hebben gevoeld. Ver weg van het centrum zonder openbaar vervoer, pionierden zij in de negentiende eeuw temidden van de hoveniers. Pas na de aanleg van de Burgemeester Reigerstraat in 1910 kwam hier een einde aan en werd de aansluiting beter. In 1898 en 1899 werden aan de westkant van de Emmalaan en aan de oostzijde van de Ramstraat, statige en hoge herenhuizen gebouwd. Architect P.J. Houtzagers ontwierp deze stadvilla’s met rijke detaillering, zowel binnen als buiten. Hier zijn later grote tegeltableaus aangebracht.
In die tijd was er veel vrijheid in bebouwing en aanleg - er waren nog geen schoonheidscommissies - en dat is duidelijk aan de architectuur te zien. Dit heeft ook de aantrekkelijkheid van de wijk verhoogd. Veel van de huizen uit de eerste jaren van de 20ste eeuw zijn een beetje traditioneel gebouwd met restanten van neogotische en neorenaissance kenmerken. Huizen in de art nouveaustijl, die met de gele stenen aan de Koningslaan, waren in die tijd het modernst. Mooie dingen om te weten!
18 december lic htjeswandeling 16 januari nieu wjaarsreceptie voor donateurs 5 maart winterschoonmaa k
Donaties aan stichting n Wilhelminapark e.o. zij op zeer welkom! Dat kan
70. NL25 INGB 0006 5470
COLOFON
Een uitgave van de stichting Wilhelminapark en omgeving. Deze nieuwsbrief wordt belangeloos gemaakt door Anna Groot, www.webletters.nl (tekst, fotografie en eindredactie). Vormgeving en opmaak: Seppie Groot Oplage 5000 exemplaren LEDEN VAN DE STICHTING Cathrien Ruys (voorzitter) 030 - 2513921, Martine ten Voorde (secretaris), Peter van Os (penningmeester) Michiel Wijn, Michiel Angenent; Roy Beijaert; Peter van Dijk; Mieke Oldenburg; Martin Roosloot; Hanny Sliepen
Nieuws
ZOMER 2015
37
NR
uit het park
EEN KOMEN EN GAAN
BODEM GROTE SPEELWEIDE VERDICHT
Wanneer dit Zomernieuws bezorgd wordt zijn velen in de ban van de Tour de France. Hetzij uit sportieve overwegingen, hetzij vanwege de organisatie van dit mega-evenement. De gemeente doet er natuurlijk alles aan om perfecte organisatie te combineren met maximale zorg voor deelnemende partijen en bezoekers. De bewoners van Utrecht-Oost zijn zo goed mogelijk geïnformeerd over de consequenties vanwege een beperkte bewegingsvrijheid. Maar ook over de kansen die geboden worden om het grootste wielerevenement ter wereld van dichtbij mee te maken.
De grote speelweide is een favoriete locatie voor evenementen. Ook onder de Utrechtse jongeren is dit veld een favoriete zomerse ontmoetingsplek. Begrijpelijk: het is een ruim zonnig veld, omzoomd met bomen. Maar door dit intensieve en massale gebruik raakt de bodem verdicht, en dit is vooral schadelijk voor de wortels van de bomen. Deze kunnen zich dan niet goed ontwikkelen, wat de kwaliteit en uiteindelijk de levensduur van de bomen aantast.
De Stichting Wilhelminapark e.o. denkt natuurlijk mee over het in goede banen leiden van de honderdduizendenen bezoekers. Wij doen dit vooral omdat veel gebruikers van het parkgebied niet weten wat de gevolgen zijn van massaal en intensief gebruik voor het openbare groen. Omdat fietsers niet uitsluitend op fietspaden rijden en struiken als stalling of toilet worden gebruikt. Het is een optelsom van grote en kleine activiteiten en evenementen, die hun sporen nalaten. Iedereen is welkom in het park omdat het een waardevolle recreatieplek is. Maar het is geen evenemententerrein. Zware voertuigen vernielen veel en brengen ook onzichtbare schade toe. Een mooi park dat goed gebruikt wordt is fantastisch. Buurtbewoners en gebruikers kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan het behoud van de kwaliteit ervan. Cathrien Ruys, voorzitter Stichting Wilhelminapark e.o.
ARCHITECTUURWANDELING We gaan het merken dat we een beeldend kunstenaar in onze beheergroep hebben; Mieke Oldenburg. Zij heeft voorgesteld om in het najaar een architectuurwandeling te houden door het park voor donateurs van onze stichting. Ook hier geeft architectuurhistorica Go Bruêns tekst en uitleg. Moet heel interessant worden! De precieze datum is nog niet bekend, dat maken we bekend via onze website en onze Facebookpagina. www.facebook.com/stichtingwilhelminapark
In opdracht van de gemeente Utrecht heeft bureau Boomtotaalzorg de bodemgesteldheid van de grote speelweide onderzocht. Bij een kwart van de meetpunten werd een goede tot optimale weerstand gemeten, bij 40% een hoge weerstand, en bij een derde werd een te sterke verdichting gemeten. Dit laatste veelal onder de bomenrand. Henk van Scherpenzeel van Boomtotaalzorg: “Wij adviseren de gemeente om de bodemverdichting in die zones aan te pakken. Dat kan bijvoorbeeld via de pneumatische verdichtingsmethode. Je gaat met een lans de bodem in, en werkt de grond los met luchtdruk. In de scheurtjes die ontstaan voeg je structuurverbeterende korrel toe, eventueel aangevuld met voeding.” Ook wordt aangeraden het lopen in en tussen de bomen te beperken. Het stichtingsbestuur en de beheergoep maken zich voor beide oplossingen sterk in hun contacten met de gemeente. www.boomtotaalzorg.nl
BUURTBIJEENKOMST WILHELMINAPARK OP ZONDAG 13 SEPTEMBER
DROOM JE PARK!
Velen – Utrechters en niet-Utrechters, jong en oud – hebben iets met het Wilhelminapark. Ieder op zijn of haar eigen manier.
Tijdens deze buurtbijeenkomst staan we met elkaar stil bij heden en toekomst van dit rijksmonument en deze unieke ontmoetingsplaats. Wat betekent het park voor jou? En hoe zorgen we ervoor dat het Wilhelminapark over twintig jaar nog altijd even tijdloos en betekenisvol is?
IN HET NAJAAR:
ONDERZOEK
Aan de hand van vijf thema’s proberen we met omwonenden tot nieuwe inzichten te komen. • Flora en fauna • De Rode beuk en de vleermuis • Spelen, sporten en vermaak • In en om het park, te voet en op wielen • Het Wilhelminapark, mijn buren en ik Tijd: zondagmiddag 13 september 2015 van 13.30 uur tot 17 uur. De locatie wordt later bekend gemaakt.
COLUMN
HET PARK EN IK IEDEREEN WEER BIJ DE LES
Al bijna 50 jaar studeer, werk en woon ik rondom het Wilhelminapark. Hoe meer ik reis, hoe meer ik besef hoe bijzonder dit park is. Het is niet alleen een beauty, ook functioneel is het een topper. Zelfs ’s winters proef je de klasse. Door mijn honden en joggen maakte ik honderden kilometers.
Mijn vrienden en ik begrijpen het niet. De laatste jaren is het park ‘s zomers soms een vuilnisbelt. Kennelijk is de sociale controle ook hier verdwenen. Dus iedereen weer bij de les. Het park gebruiken, prima. Een schoon Wilhelminapark begint bij jou! Mijn zoon, ook Wilhelminaparkgebruiker, maakte dit bord: Utrecht is ook jouw huis. Succes ermee! Bernard Tomlow Advocaat Foto: Rob Huibers
8
PLEK VOOR VLEERMUIZEN De tien vleermuiskasten die de Utrechtse schoolvereniging in het najaar aan de stichting heeft geschonken hangen nu in het park en op de Emmalaan. Het ophangen gebeurde in samenwerking met de gemeente. De geschikte locaties waren al eerder met stadsecologe Gitty Korsuize verkend. “We hebben gekeken naar plekken met een vrije aanvliegroute, tegen een stam zonder zijtakken”, zegt Gitty hierover. “Want op zo’n tak kan een uil de vleermuis opwachten als die de kast verlaat.”
In de lente zijn acht kuikentjes van de nijlganzen uit het ei gekropen. De ganzen hebben een hoog en groot nest in de moerascipressen aan de noordkant van de grote vijver. Het is daar een vrolijke boel. De ouders zorgen goed voor de kleintjes, wandelaars wordt aangeraden niet te dicht in de buurt te komen. Nijlganzen komen oorspronkelijk uit Afrika, maar ze veroveren terrein in Europa. De nijlgans begint een plaag te worden in Nederland. We gaan met de gemeente overleggen of we er iets aan moeten doen.
INSPECTIES
Vleermuizen wonen niet permanent op één plek, ze hebben meerdere verblijfplaatsen. Je zou de vleermuiskasten eigenlijk beter kunnen beschouwen als hotels. We hopen meer te weten te komen over de soorten boombewonende vleermuizen in ons park. Daarom gaan vrijwilligers de kasten maandelijks inspecteren. Gitty: “Vleermuizen jagen op insecten. Zij kunnen insectenplagen voorkomen en helpen zo de stad gezond te houden.”
Vriend van het park
“HET VERLENGDE VAN ONS HUIS” Merel Hoogland en Loek Muller wonen sinds enkele maanden op een etage in Utrecht Oost. Prachtig wonen hoor, maar zonder tuin. Gelukkig ligt het Wilhelminapark op steenworp afstand. Merel: “Het park vervangt onze tuin. Het is een heerlijke plek om te relaxen.” Loek: “We kunnen er goed ontspannen en lekker zitten op het gras. Soms nemen we stok-
HOE NU VERDER MET DE RODE BEUK?
brood en wijn mee. Heerlijk.” Merel: “Toen ik studeerde in Amsterdam zat ik veel in het Vondelpark. Daar doet dit park me aan denken, met z’n brede lanen en het water in het midden.” Loek: “Het Wilhelminapark is ons toevluchtsoord en is heerlijk dichtbij. Daar moeten we met z’n allen zuinig op zijn en daarom zijn wij vriend van het park.”
Op zaterdag 9 mei vond er voor het eerst een beeldenwandeling plaats in het Wilhelminapark, de Emmalaan, het Rosarium en het Hogelandse park. Een groep van twintig belangstellenden heeft stil gestaan bij verschillende beelden. De wandeling is geleid door architectuurhistorica Go Bruêns en Mieke Oldenburg, lid van de beheergroep.
VERRASSENDE DETAILS
“Velen van ons zijn dagelijks in het park, en ik dacht de beelden wel te kennen”, zegt Mieke Oldenburg, zelf beeldend kunstenaar. “Maar Go Bruêns had nog tal van interessante details en achtergrondverhalen. Zo is het paard bij de begraafplaats van Theresia van der Pant een koudbloedpaard, een werkpaard met een gecoupeerde staart. Niet zo fijn maar wel aangeboden door de Nederlandse Vereniging van Dierenartsen. Een ander verrassend detail was het geheime vrouwenfiguurtje achter het beeld van Sappho.” Na anderhalf uur werd de wandeling afgesloten met een kopje koffie in het Paviljoen. Het was een groot succes, dus volgend jaar doen we het weer!
Zoals iedereen inmiddels al weet, is de conditie van deze grote reus aan het verslechteren. De gemeente doet momenteel verschillende onderzoeken, maar heeft bij het ter perse gaan van dit nummer nog geen nieuws. “We willen helemaal zeker weten hoe het zit voordat we iets roepen”, zegt bomenexpert Frank van den Brink van de gemeente Utrecht. Houd onze website in de gaten voor het laatste nieuws! www.wilhelminapark.com
Gaat het Wilhelminapark u ook aan het hart? Word vriend en steun de stichting die de belangen behartigt van het park en van (bewoners van) de omringende wijken. U bepaalt zelf uw bijdrage, het minimum is 15 euro per jaar. Elk jaar in december ontvangt u een acceptgiro. U kunt vriend worden via www.wilhelminapark.com. Maar schriftelijk kan ook! Stuur een kaartje naar: Stichting Wilhelminapark e.o., Wilhelminapark 53, 3581 NM Utrecht.
BEELDENWANDELING
STEMMIGE HERDENKING 70 JAAR BEVRIJDING Op 7 mei werd herdacht dat 70 jaar geleden de stad Utrecht werd bevrijd door de 49ste West Riding Infanteriedivisie, 146ste Infanteriebrigade van het Eerste Canadese Leger, beter bekend als de Polar Bears. Daarvoor werd een kleine bijeenkomst gehouden rondom het beeld ‘Polar bear’ in het Hogelandse park. Burgemeester Jan van Zanen sprak een kort woord. Er werden bloemen en kransen gelegd. De Koninklijke Brassband speelde enkele muziekstukken. Een van de nog overlevende bevrijders, 92-jarige Joe Hoadley, haalde zijn mondharmonica tevoorschijn en speelde het oorlogsliedje van Vera Lynn: The White Cliffs of Dover.
Vrienden gezocht!
JONGE NIJLGANZEN ERBIJ. IS DAT GENIETEN? OF EEN PLAAG?
AGENDA
3 juli start Caravane d’Ut recht 4 + 5 juli ac tiviteiten vanweg e de Grand Depart en 1e etap pe Tour de France 10 augustus st art Utrechtse intr oductiedagen, verzamelen en lu nch nieuwe studenten 27 september Si ngelloop 2 - 4 oktober M agic Circus
Wilhelminapark Donaties aan Stichting e.o. zijn zeer welkom! B 0006 5470 70. Dat kan op NL25 ING
COLOFON Een uitgave van de Stichting Wilhelminapark en omgeving. Deze nieuwsbrief wordt belangeloos gemaakt door Anna Groot, www.webletters.nl (tekst, fotografie en eindredactie). Vormgeving en opmaak: Seppie Groot Oplage 5000 exemplaren HET BESTUUR VAN DE STICHTING Cathrien Ruys (voorzitter) 030 - 2513921 Anton Verbunt (penningmeester) 030 - 2541614 Martine ten Voorde (secretaris) 030 - 2520845 Peter van Os 030 - 2543665 Michiel Wijn 06 - 54263367 DE BEHEERGROEP Michiel Angenent, Marie-José Brandenburg, Peter van Dijk, Mieke Oldenburg, Martin Roosloot, Hanny Sliepen
NIEUWS winter 2014
Ruim tien jaar heeft het bureau Jong en Klasse als sponsor meegedacht en meegewerkt aan het Nieuws uit het Park. Recent zijn zij verhuisd naar een ander stadsdeel, wat de aanleiding vormt om dit stokje over te dragen. Hartelijk dank Nicole en Caroline voor jullie enthousiasme en betrokkenheid. Elk nieuwsexemplaar maakten jullie tot een schitterend visitekaartje van onze Stichting. Cathrien Ruys, voorzitter Stichting Wilhelminapark e.o.
36
NO.
Al die mooie oude bomen weg. Moet dat?
een komen en gaan Onze Stichting leeft dankzij de inzet van vele vrijwilligers. Betrokkenheid bij een bijzonder groengebied vraagt de nodige aandacht en tijd. Enkele leden van de Beheergroep moeten helaas stoppen: Anneloek Bunnik, Joris van Leeuwen en Bart van der Sterre. In actieve zin moeten zij een stap terug doen. Hartelijk dank voor jullie jarenlange groene aandacht! Nieuwe leden hebben zich al aangemeld: Peter van Dijk, Mieke Oldenburg en Martin Roosloot. Leuk om nieuwe vrijwilligers met diverse aandachtsgebieden te kunnen verwelkomen.
UIT HET PARK
Er zijn de afgelopen maanden nogal wat monumentale bomen geveld in het park. We hebben gemerkt dat dat veel emoties losmaakt. We kunnen u verzekeren dat de bomen niet zonder reden worden gekapt.
De gemeente controleert alle bomen in het park jaarlijks op hun vitaliteit. Elf van hen verkeerden in een zodanig slechte conditie dat zij een gevaar vormden voor de bezoekers van het park. Onder deze elf bomen waren drie enorme beuken van ongeveer 115 jaar oud. Twee stonden langs de Koningssloot en één bij de kinderspeelplaats. De stamvoet en hoofdwortels waren aangetast door zwammen. Bomenplan
Of er bomen herplant worden, en welke dat dan zijn, staat beschreven in het Bomenplan dat de stichting samen met de gemeente heeft opgesteld. Zo wordt één van de twee beuken langs de Koningssloot niet herplant. En op de plek van de beuk bij de speeltuin komt een tamme kastanje. Een halfhoge boom is hier meer op zijn plaats. Deze geeft minder schaduw. En daarbij is het leuk als kinderen kastanjes kunnen gaan rapen.
Zorg voor de toekomst
In de laatste week van november zijn in totaal zeventien nieuwe bomen geplant. En later in de winter komen er nog minimaal tien bij. Zo worden er nieuwe lindes rond de grote weide geplant. Zij vullen de kring van lindes rond de weide verder aan. Het is de bedoeling dat alle bomen, die de afgelopen jaren zijn uitgevallen, uiteindelijk in 2015 herplant zijn. Zo waarborgen we dat het park er over vijftig jaar nog steeds prachtig uitziet.
Wilt u meer weten over het beleid en beheer van bomen in Utrecht? Kijk dan op: www.utrecht.nl/bomenzorg. Hier vindt u ook meer informatie over de gemeentelijke vellijst en noodkappen.
lo ek Bu nn ik: Be he er gr oe pli d An ne
t ei it l a w k e d en g r o b “We ie gebied” o o m it d n a v lius uard de Nooy en Ju met de oprichters Ed men Sa ep. ro Met rg d. hee er komm rlaat de be wee van het park be en Anneloek Bunnik ve l we t he om ng n h twintig jaar la stichting afscheid va Emmelot heeft zij zic de natuur neemt de or vo e fd lie ar ha grond en haar biologie-achter eplid. r kundig beheergro een bevlogen en zee aan het park? Wat vindt zij zo prachtig park door het ontwerp zo Een parel van rust “Dat dit toch relatief kleine
prachtig gebied. Een parel “Het Wilhelminapark is een het oorspronkelijke ontwerp van rust. Maar we zagen dat ben ons gebogen over het aan het vervagen was. We heb huishouding. Er is een bebeheer van het park. De water en- en een struikenplan.” leidsvisie gekomen, een bom terug op de aanpak van de Ook kijkt Anneloek tevreden niet helemaal zoals het waterhuishouding. “Het is nog rstand is nu beter te beheermoet zijn, maar de grondwate ls van de bomen. Zo kunnen sen. Dat is goed voor de worte ze rustig oud worden.”
verdiept aanleggen van de groot kan lijken. Zo zorgt het k effect. En terwijl je wanspeelweide voor een ruimtelij ats voor de andere. Dat is delt maakt de ene zichtlijn pla chtig dat er zo ontzettend heel bijzonder. Ook is het pra Anneloek heeft een groot veel variatie in bomen is.” het stokje gaan overnevertrouwen in de mensen die struiken- en bomenplan te men. “Ik raad ze aan om het is de kennisbank van het volgen en het beleidsplan. Dat hele gebied!”
column
het park en ik
pracht speelplek
Het Wilhelminapark is voor mij sinds een aantal jaren niet meer alleen een park waar ik doorheen fiets op weg naar het station, maar vooral een speelplek waar ik zeer graag met de beide kleine kinderen kom. Alle jaargetijden zijn even prachtig in de door hoge bomen omgeven speeltuin met veel zand, water in de zomer en altijd veel andere kinderen. Beide kinderen hebben leren fietsen op het fietspad in het park en sinds deze zomer hebben we de lekkerste ijszaak van Utrecht ook nog eens vlakbij: IJssalon Vorst. Hopelijk worden er in toekomst niet te veel oude bomen gekapt, want die horen wel heel erg bij het park!
Daniel Reuss Dirigent
fotowedst
rijd
kort ^ PARK ! nieuws # De Rode beuk is ziek De markante Rode beuk op de rotonde bij het Rosarium is ziek. De beuk is in 1850 geplant en heeft zich dankzij de uitgelezen plek ontwikkeld tot de mooiste boom van UtrechtOost en misschien wel van heel Utrecht. Op de stam zitten zwarte en roodbruine vochtige plekken, die lijken op de kastanjebloedingsziekte. De aantasting breidt zich snel uit. Het gaat hier waarschijnlijk om een schimmelachtige ziekteverwekker: Phytophtera. Onderzoek Er zijn boormonsters van de bast en het hout genomen om te onderzoeken of het hier inderdaad om Phytophtera gaat. De uitslag van dit onderzoek wordt in januari 2015 verwacht. We moeten er natuurlijk niet aan denken dat deze prachtige boom geveld zal moeten worden. De Stichting Wilhelminapark e.o. is in overleg met de Gemeente over eventuele vervolgstappen. Houd voor het laatste nieuws onze website in de gaten: www.wilhelminapark.com.
Plek voor vleermuizen Ooit troffen we een vleermuis aan in een van de vogelkasten. Dit bracht ons op het idee ze qua huisvesting een handje te helpen. Vleermuizen maken nooit zelf een verblijfplaats, ze wonen in kelders en zolders, het liefst in kieren en gaten. Of in boomholtes, maar veel monumentale bomen zijn de laatste jaren verdwenen.
Vrijwilligers gaan in gesprek over de rommel
Vrijwilligers gezocht De stichting is nog op zoek naar vrijwilligers die de kasten maandelijks willen controleren op gebruik. Heeft u interesse, neem dan contact op met Peter van Os,
[email protected].
Verkeer De drukste hoofdfietsroute van de stad gaat door het Wilhelminapark. De aansluitingen buiten het park leveren hachelijke situaties op, omdat het kruisend verkeer bijna net zo druk is. Voorrangsregels werken niet als je zo snel mogelijk op de plaats van bestemming wil zijn. Alle reden tot breed beraad om veilig fietsverkeer te bevorderen in een gebied waar de voetganger voorrang hoort te hebben. De ingang vanaf de Burgemeester Reigerrotonde naar het park zal in 2015 verbeterd en daarmee veiliger worden. Het probleem van (brom)fietsers die op wandelpaden en over het gras rijden lijkt onoplosbaar. Veel tijd en geld moet worden besteed aan onderhoud en behoud van de groenkwaliteit. Milieubewust gedrag is makkelijker gezegd dan waargemaakt. In oktober is de beukenhaag tussen wandel- en fietspad van het Loolaantje vernieuwd.
ief bezig geweest om het Afgelopen zomer zijn we act dacht te brengen van afval in het park onder de aan en juli en augustus wade bezoekers. In de maand erdag- en zondagavond ren duo’s vrijwilligers op zat n groene vuilniszakken zichtbaar aanwezig. Ze reikte bezoekers aan. uit en waar nodig spraken ze de nieuwe meente in de weekends en ctie zorgde afvalbakken. De vrijwilligersa rug. Marievoor een extra duwtje in de valueerd geë ie José: “We hebben de act 2015 gaan en besloten dat we dit in wat vroeger voortzetten. We zullen dan door-dein de zomer beginnen, op een nd.” avo weekse avond en een weekend-
“tjonge, zoveel verschillende bomen!” Wie kent hem niet? Herdershond Willum? Samen met zijn acht bazen woont hij in een studentenhuis in de Mauritsstraat. De jongens - die allemaal een speciale huisnaam hebben - laten Willum enkele keren per dag uit in het Wilhelminapark. “Iedereen die op dat moment thuis is loopt even mee,” zegt Djills. “Soms in de kamerjas, en op pantoffels”, vult Spoenky hem aan. “Het is een heel sociaal gebeuren”, vindt Frenk. “Iedereen kent Willum onderhand. We hebben dan ook vele leuke gesprekjes met andere hondenbezitters.” Bomenexcursie
Deze zomer hebben ze voor de nieuwkomers in het huis een excursie in het park georganiseerd. Ping herinnert het zich nog goed. “We kwamen er toen achter hoeveel verschillende bomen er wel niet zijn in het park. Ongelofelijk, daar stonden we echt van te kijken.” Ze zijn allemaal heel blij met zo’n mooi park om de hoek. “Je ziet dat het goed wordt onderhouden. En zeg nou zelf, het is toch heerlijk in de zomer: je koopt een stokbrood en wat Brie, een fles rosé erbij en genieten maar!”
Vrienden gezocht! Word vriend van het Wilhelminapark en steun de stichting die de belangen behartigt van het park en van (bewoners van) de omringende wijken. U bepaalt zelf uw bijdrage, het minimum is 15 euro per jaar. Elk jaar in december ontvangt u een acceptgiro. U kunt vriend worden via www.wilhelminapark.com. Het kan ook schriftelijk! Stuur een kaartje naar: Stichting Wilhelminapark e.o., Wilhelminapark 53, 3581 NM Utrecht.
Colofon Deze Nieuwsbrief is een uitgave van de Stichting Wilhelminapark en omgeving. De nieuwsbrief wordt belangeloos gemaakt door Jong en Klasse (ontwerp en eindredactie) en Anna Groot (tekst en fotografie). Oplage 5000 exemplaren. Het bestuur van de Stichting wordt gevormd door Cathrien Ruys (Voorzitter) 030 - 2513921 Anton Verbunt (Penningmeester) 030 - 2541614 Martine ten Voorde (Secretaris) 030 - 2520845 Peter van Os 030 - 2543665 Michiel Wijn 06 - 54263367 De Beheergroep van de Michiel Angenent Marie-José Brandenburg Peter van Dijk
Stichting wordt gevormd door Mieke Oldenburg Martin Roosloot Hanny Sliepen
www.wilhelminapark.com Gesponsored door: jongenklasse.nl en Anna groot
G
EN KL
SSE
n? Wilt u ook vrijwilliger worde Meldt u zich dan aan bij Marie-José Brandenburg, .
[email protected]
EA
ID
Iets schoner actie al schoner dan Het park was de tijd voor de ra inzet van de gevoorheen. Dat kwam door ext
We plaatsen de kasten deze winter of komend voorjaar. Het gebruik door vleermuizen van de kasten vraagt wat meer geduld dan vogelkasten. Het kan soms enkele jaren duren voor ze voor het eerst bewoond is. Dat zie je aan de ontlasting die je aantreft op de rand van de ingang van de kast.
vriend van het park
A
arbecued zonder het Bijvoorbeeld als er werd geb ndplekken. Of als er gras te beschermen tegen bra geparkeerd. Tegelijbromfietsen op het gras waren medewerkers er ook. kertijd waren gemeentelijke t met hen. Elke avond was er even contac ndenburg is tevreden Beheergroeplid Marie-José Bra verliepen altijd vrienover de actie. “De gesprekken kritiek waren. De bedelijk, ook als er punten van actie te vinden.” zoekers leken het een goede
We gaan daarom tien vleermuiskasten aanschaffen. Daarvoor gebruiken we een gedeelte van de opbrengst van de sponsorloop van de Utrechtse Schoolvereniging. Er is gekozen voor een platte kast van het merk Schwegler. Meer informatie: www.schwegler.nl.
Willum’s eerste lustrum is uitgebreid gevierd in het park.
ES
Onder de inze nders wordt ee n leuke attenti ste, leukste, or e verloot en de igineelste foto mooi's krijgen een in het zomern eervolle verm ummer. elding
JON
In het zomern ummer kondigd en we onze nie aan, maar we uwe fotowedst hebben nog n rijd al iet veel inzen een nieuwe op di n gen gehad. Daa roep met een rom en het Wilhelmin igszins ander apark’. Maak ee thema: ‘Selfies n mooie selfi in prachtig opstaa e, waar ook on t. Mail deze n s park aar foto@wilh er op dat de re elminapark.co solutie hoog ge m. Let noeg is. Wij plaatsen de ingezonden fo to’s op onze w www.wilhelmin ebsite: apark.com
T S & TI IDEN
I
NIEUWS ZOMER 2014
Zuinig op ons park Het is weer volop genieten in het Wilhelminapark en het Rosarium. We zien mensen enthousiast sporten, praten, drinken en gewoon kijken naar alles wat leeft en beweegt. In de zomer besteden we er extra veel aandacht aan om de conditie van het park optimaal te houden. Grote belangstelling heeft een keerzijde. Er blijft veel rotzooi achter en er wordt nog steeds veel gefietst op wandelpalen en over het gras. Bezoekers bewust maken van wat de consequenties zijn, vraagt om actie. Hopelijk merkt u hier iets van. De bunker in het park is inmiddels een zichtbaar monument geworden. Elke zaterdag- en zondagmiddag kunt u erin. Kunstenaars hebben er een mooie expositieruimte van gemaakt. De moeite waard om eens een kijkje te nemen.
Cathrien Ruys, voorzitter Stichting Wilhelminapark e.o.
“Ik geniet van de natuur tijdens het werk” Ze zijn al bijna niet meer uit het park weg te denken, de ve rke ers reg ela ars op het kruispunt van het Loolaantje met de Koningslaan. Sinds de brug op de Stadhouderslaan afgesloten is werkt verkeersregelaar Frans Sievers hier tijdens de spits. En met plezier. “Het is een uitdagende klus: het omleiden van de auto’s dwars door een drukke fietsroute. We staan hier fantastisch: al dat groen, daar hou ik van. Ik geniet van de vogels en de natuur om me heen. Mag ik de mensen hier een groot com pliment maken? Ze zijn altijd vriendelijk, wensen ons goe demorgen en volgen onze aanwijzingen ook nog eens goe d op."
UIT HET PARK
35
NO.
Dag van het Wilhelminapark: Het was de tiende keer dat de Dag van het Wilhelminapark is gehouden, en wel op zondag 15 juni. Wat ooit begonnen is als landelijk initiatief van de ANWB, is nu een volledig lokaal georganiseerd parkfeest. De totale organisatie en fondsenwerving zijn in handen van de stichting Dag van het Wilhelminapark.
“Een ontzettend leuke klus”, zegt scheidend voorzitter Christiaan Tieleman, “die we met onze zeven bestuursleden met veel enthousiasme neerzetten! Het was een hele toer om voldoende financiële middelen bij elkaar te krijgen om deze dag voor alle parkgasten mogelijk te kunnen maken. Voorheen droegen de ANWB en gemeente flink bij, tegenwoordig zijn we steeds meer aangewezen op de
Winnaar fotowedstrijd
In het winternummer van Nieuws uit het Park hebben we de lezers uitgenodigd om mee te doen aan een fotowedstrijd met als thema: ‘Het weer in het Wilhelminapark.'
Negen mensen stuurden werk in. Herfst, zomer, winter, sneeuw, zon, het park ziet er steeds anders uit. Uit al deze foto’s heeft de redactie van Nieuws uit het Park uiteindelijk een winnaar geselecteerd. Dat is deze foto van Christian Goedhart. Uit het juryrapport: ‘Mooi scherp; verrassend dat deze bomengroep toch zichtbaar en herkenbaar het Wilhelminapark is.’ En: ‘stoere bomen en Wilhelmina op de achtergrond’. Christian gefeliciteerd! Jij krijgt een afdruk van je foto op aluminium, beschikbaar gesteld door vaklaboratorium Color Utrecht. Op onze website: www.wilhelminapark.com tonen we van elke inzender een foto. Daar staat ook een link naar onze Facebookpagina, waar je alle inzendingen kunt bekijken.
lokale kracht van Utrecht Oost.” Dat er rondom het park volop betrokkenheid is bij de Dag van het Wilhelminapark mag duidelijk zijn: met behulp van lokale sponsoren, lokale bands en veel lokale winkeliers en activiteiten was ook dit jaar de Dag van het Wilhelminapark een feest voor iedereen!
www.facebook.com/wilhelmina.park.10
Vrienden gezocht!
Word vriend van het Wilhelminapark en steun de stichting die de belangen behartigt van het park en van (bewoners van) de omringende wijken. U bepaalt zelf uw bijdrage, het minimum is 15 euro per jaar. Elk jaar in december ontvangt u een acceptgiro. U kunt vriend worden via www.wilhelminapark.com. Het kan ook schriftelijk! Stuur een kaartje naar: Stichting Wilhelminapark e.o., Wilhelminapark 53, 3581 NN Utrecht.
column
Wilt u ook meedoen? Dat kan! We organiseren er nog een. Ditmaal is het thema: 'Mensen in het Wilhelminapark.’ Stuur uw foto naar
[email protected]. Ook selfies zijn welkom.
het park en ik
We worden een dagje ouder. Toen ik deed of ik studeerde heb ik heerlijke uren doorgebracht op het grote grasveld. Hangen met vrienden, in de nooit vergeefse hoop dat er nog iets leuks ging gebeuren. Melodramatisch in het zachte mos aan de waterkant ‘Narziss und Goldmund’ lezend (ik leefde mijn eigen Bildungsroman in die tijd). Middenin de nacht stiekem zoenend op een bankje. Later, de kinderwagend duwend, aangesproken door dezelfde zwerver die me destijds betrapte, maar nu met: ‘Mooi weer voor een wandeling met die kleine hè mevrouw?’ Nog een jaar of tig, en dan ga ik naast hem lekker bejaard zitten wezen. In het Wilhelminapark.
claudia de breij Cabaretière
Nieuwe opgave
10
De Stichting heeft een zienswijze bij de gemeente ingediend tegen het gebruik van het grote veld tijdens de Singelloop. Dit evenement is te grootschalig geworden. In 2013 waren er circa 20.000 mensen en veel tenten en kramen. Funest voor het groen, zeker wanneer het weer ongunstig is. Ons argument: een te grote druk op het veld veroorzaakt een verdichting van de bodem. Dit tast de kwaliteit van het groen aan en verkort de levensduur van bomen, planten en het gras. Het is slecht voor de uitwisseling van bodemgas, de biodiversiteit van de grond en wortelgroei. De gemeente heeft hier inmiddels onderzoek naar laten uitvoeren. Dit wijst uit dat de verdichting aan de buitenrand van het centrale gazon, tussen en nabij de bomen, het grootst is. Geadviseerd wordt om op die plaatsen de grond extra te bewerken. Een ander advies is om intensieve betreding in de toekomst te voorkomen.
Vleermuizenkasten cadeau Ga het zien in de EXbunker Ons park heeft er weer een juweeltje bij: de EXbunker. De vroegere schuilplaats is momenteel een gratis podium voor jonge en vernieuwende kunstenaars.
Momenteel is er werk te zien van Daniel de Bruin, student visual arts en design aan de HKU. Hij maakte speciaal hiervoor geheel nieuw werk onder de titel ‘This New Technology’. De bedoeling is dat er elke maand een andere kunstenaar te zien is. Daan: “We sleutelen nu aan de winterprogrammering. Gedacht wordt aan een seizoensgerichte programmering. Wellicht van april tot en met september verschillende exposities, in de wintermaanden optredens. We gaan zien hoe het loopt.”
s Vuilnis tijden warme zomer avonden:
het Univeren was er in ed el g jaar den ee Een kleine tw van omwonen st jeenkom een bi g, waarin sity College en omgevin lminapark lhe van het van het Wi de gevolgen voor s a ied. cht w ons parkgeb veel aanda van ruik se geb gebleven intensieve zomer jes en achter uet c be bar van . Brandplekken ergernissen e grootste d jn zi l ui fv zwer
aaneen effectieve ar na ek zo is hard op aaronder de De gemeente betrokkenen, w et m gt le er ov zou mooi pak hiervan, en eergroep. Het eh B ze on n va n de den wust worden va be Stichting en le r ee m ch zi zoekers brandplekken zijn als de be ten van afval en la er ht ac t he gevolgen van dergelijke. in het gras en
De stadsecologe Gitty Korsuize is heel enthousiast over dit plan en gaat het ophangen en periodiek controleren van de kasten begeleiden. De school heeft al eerder twee bomen aan het park geschonken. We zijn heel blij dat de school van de Parkrangers nu weer een bijdrage wil leveren aan het park.
Al sinds eind mei is de bunker elke zaterdag en zondag tussen 12 en 17 uur geopend voor publiek. “En er lopen heel wat mensen binnen”, zegt initiatiefnemer en fotograaf Daan Bramer. “In de eerste twee weekenden hebben we een kleine driehonderd bezoekers gehad. En niet alleen nieuwsgierige wandelaars, maar ook mensen uit de andere kant van de stad die ervan gehoord hadden.”
Meer informatie: www.exbunker.nl
“Waar laten we de rommel?”
Op 24 april 2014 heeft de Utrechtse Schoolvereniging (USV) een sponsorloop georganiseerd voor goede doelen in de omgeving van de school in de Frans Halsstraat. De Stichting Wilhelminapark e.o. krijgt € 500 van de opbrengst voor de aanschaf van 8 - 10 vleermuizenkasten.
vriend van het park
Christel de Vletter: “Speurtocht is een aanrader!”
Christel de Vletter is regelmatig met haar zoontje Valentijn in het Wilhelminapark. 'We zitten veel in de speeltuin of voeren de eendjes. Samen met Valentijn heb ik de Speurtocht gedaan. Voor volwassenen minstens zo leuk als voor kinderen. Je leert er heel veel over bomen en planten. Dit was echt genieten met je kind en ik had enkele leuke ‘o-ja momenten’. Het park is alle seizoenen mooi. Sfeervol in de winter, spannend in de herfst en gezellig in de lente en de zomer.”
Colofon
ken UITDELEN is het aanspree Afvalzakk é Brandenburg
en zonMarie-Jos arme zaterdagBeheergroeplid w op er t da nte is nu n van de gemee se en punt. “Het plan m r uu 20 ssen 18 en . Ze vragen dagavonden tu ekers informeren zo be en rk pa t erbij afen en delen hi rondlopen in he im ru te op l va uders gen af ijke toezichtho el hen om hun ei nt ee m ge en De politie ing bieden.” valzakken uit. val ondersteun ge d en m ko or vo kunnen in een ers stien vrijwillig ze ’n zo é os -J bij Marie rgezellen. Er hebben zich erkers gaan ve ew ed em nt ee m ge te brenboodschap zo gemeld die deze de om t ns ku ”, zegt lijk de effect sorteert “Het is natuur ch to èn ft ij zellig bl we gaan het gen dat het ge gaat werken, t he of et ni en José. “We wet en.” er ob pr gewoon
Het bestuur van de Stichting wordt gevormd door Cathrien Ruys (Voorzitter) 030 - 2513921 Anton Verbunt (Penningmeester) 030 - 2541614 Martine ten Voorde (Secretaris) 030 - 2520845 Peter van Os (Verkeer) 030 - 2543665 Michiel Wijn 06 - 54263367 De Beheergroep van de Michiel Angenent Marie-José Brandenburg Anneloek Bunnik-Teenstra
Stichting wordt gevormd door Joris van Leeuwen Hanny Sliepen Bart van der Sterren
www.wilhelminapark.com G
EN KL
A SSE
Gesponsord door: jongenklasse.nl en Anna groot
EA
ID
lossing? n over een op ke n de ee m u t mailtje naar: Wil ten en afval? aag! Stuur een es gr sr e w en et en n or t. ve h onnummer nie de achtergeble inderen? Deze fo n rm le aa ve te k en oo en n s n ch re ku zi Ergert u probleem uw naam, ad ideeën die het idee. Vergeet of of e es ti ti es es gg gg su su et uw Heeft u inpark.com, m info@wilhelm
Deze Nieuwsbrief is een uitgave van de Stichting Wilhelminapark en omgeving. De nieuwsbrief wordt belangeloos gemaakt door Jong en Klasse (ontwerp en eindredactie) en Anna Groot (tekst en fotografie). Oplage 5000 exemplaren.
ES
Bodemgesteldheid grote weide
dag van het park
JON
Foto's zijn gemaakt door Martine ter Linden (Dag van het Park)
15 juni 2014
T S & TI IDEN
I
