Driemaandelijks servicetijdschrift van het Vlaams Fonds voor Sociale Integratie van Personen met een Handicap Nr. 10 juni 2002 Afgiftekantoor Gent X

handblad

België-Belgique P.B./P.P. B/57

Driemaandelijks servicetijdschrift van het Vlaams Fonds voor Sociale Integratie van Personen met een Handicap – Nr. 10 – juni 2002 – Afgiftekantoor Gent X

www.vlafo.be

Nu inschrijven! Ontmoetingsprojecten maken kans op Europese subsidie 2003 is het Europees jaar van personen met een handicap. In Vlaanderen is iets meer dan 322000 euro beschikbaar voor kleinschalige sensibiliseringsacties die het publiek bewust maken van de gehandicaptenproblematiek en de uitwisseling van goede praktijken bevorderen. We lichten kort de voorwaarden toe om een subsidie te verkrijgen.

samen grenzen verleggen Wil uw vereniging in 2003 een activiteit organiseren die mensen met en zonder handicap samenbrengt? Dan kan het Vlaams Fonds u een extra ¤ helpen! Haal de folder in uw bibliotheek of gemeentehuis, surf naar www.vlafo.be of vraag meer info bij het Vlaams Fonds. Tel.: 02 225 84 99, e-mail: [email protected].

Europees Jaar van Personen met een Handicap

Verantwoordelijke uitgever: Jef Foubert, Sterrenkundelaan 30, 1210 Brussel.

>>> De doelstelling van het Europees jaar van personen met een handicap is om een mentaliteitsverandering teweeg te brengen in de maatschappij, informatie te geven over de talrijke hindernissen waarmee mensen met een handicap worden geconfronteerd en ook de positieve maatschappelijke bijdrage te benadrukken van mensen met een handicap.

Kleinschalige ontmoetingsprojecten Gezien het beperkte budget voor Vlaanderen is geopteerd voor een campagne met kleinschalige projecten, zodat zoveel mogelijk initiatieven over het jaar 2003 kunnen worden gespreid. Vlaanderen wil een beroep doen op allerhande verenigingen om gezamenlijke activiteiten op touw te zetten voor mensen met én zonder handicap. Dat kunnen activiteiten zijn in de sport, het onderwijs, vrijetijdsbesteding, de culturele sector, kortom: in alle domeinen waar mensen bijeenkomen. Een paar ideetjes? Een jeugdbeweging kan bijvoorbeeld een ontmoetingsdag of verschillende ontmoetingsdagen organiseren met een

➲

Binnen in dit nummer: De ombuds- en informatiedienst van het Vlaams Fonds • Limburgers shoppen met de Eurecard • Vakantietip: Infopunt Toegankelijk Reizen • Na de betoging van 25 april: stand van zaken

Vlaams Fonds kan in plaats treden van slachtoffers ongevallen Het Vlaams Parlement keurde een ontwerp van decreet goed waardoor het Vlaams Fonds ‘wettelijk in de plaats wordt gesteld’ van slachtoffers van een ongeval. Zodra het decreet in werking treedt (tien dagen na publicatie in het Staatsblad), zal het Vlaams Fonds die nieuwe regeling toepassen.

Wat houdt de regeling concreet in? Wie recht heeft op een tussenkomst van het Vlaams Fonds, zal die tussenkomst onmiddellijk verkrijgen, ook als een verzekering later nog een tegemoetkoming zal storten. Met andere woorden: wie een handicap heeft opgelopen door een ongeval, krijgt een tussenkomst van het Vlaams Fonds in afwachting van de verzekering waar hij of zij eventueel recht op heeft.

het automatisch voor de gehandicapte optreden om dat verzekeringsbedrag terug te krijgen. Vroeger was dat niet het geval: personen met een handicap moesten eerst hun toestemming geven voordat het Vlaams Fonds voor hen in de plaats kon treden.

De nieuwe regeling heeft niets dan voordelen, zowel voor de persoon met een handicap als voor het Vlaams Fonds zelf. Het Vlaams Fonds zal het geld kunnen Aangezien het Vlaams Fonds met terugkrijgen dat het uitgeeft voor haar tussenkomst eigenlijk het ver- handicaps waarvoor een derde zekeringsgeld ‘voorschiet’, mag aansprakelijk is. Daardoor komen

middelen vrij waarmee meer personen met een handicap beter kunnen worden geïntegreerd in de maatschappij. En de persoon met een handicap zelf ondervindt geen hinder van het systeem: als de verzekeringsmaatschappij uiteindelijk minder geld geeft dan het Vlaams Fonds al heeft toegekend, betaalt het Vlaams Fonds die som. De toegekende tussenkomsten blijven wat ze zijn, de persoon met een handicap blijft recht hebben op bijstand van het Vlaams Fonds.

Zorgeloos de zon tegemoet Infopunt geeft gratis toegankelijkheidsinfo voor heel de wereld Vakantie, zomerzon en zee: voor veel mensen met een handicap is dat helemaal geen onverdeeld genoegen. Want zul je in Firenze wel op de trein geraken, is het hotel in Westende wel toegankelijk en kun je het museum van je keuze binnenrijden in een rolstoel? Sinds kort geeft het Infopunt Toegankelijk Reizen, een initiatief van Toerisme Vlaanderen, gratis een gepersonaliseerd antwoord op die vragen.

➲ plaatselijke gehandicaptenvereniging. Of leerlingen uit het Bijzonder secundair Onderwijs kunnen een gezamenlijke activiteit uitoefenen met leerlingen uit het Algemeen Secundair Onderwijs. Of een plaatselijke sportclub kan een sportdag organiseren waaraan ook personen met een handicap deelnemen.

Voorwaarden Alle organisaties die een activiteit of project willen ontwikkelen in 2003 kunnen een aanvraag tot sponsoring indienen bij het Vlaams Fonds. De voorwaarden: ¬ de sponsoring kan maximaal 2500 euro bedragen, maar afhankelijk van het aantal ingediende aanvragen zullen verdere toewijzingscriteria ontwikkeld worden, ¬ de activiteit moet mensen met en mensen zonder handicap samenbrengen. Activiteiten met uitsluitend personen met een handicap, zoals een daguitstap van een residentiële instelling, worden dus niet gesponsord. Maar als diezelfde instelling een sportwedstrijd organiseert met niet-gehandicapten, komt ze wel in aanmerking voor subsidie, ¬ het moet gaan om lokale projecten: groots opgezette nationale projecten komen dus niet in aanmerking. Projectvoorstellen die expliciet vermelden hoe ze de lokale media willen bereiken, krijgen voorrang. Het is immers de bedoeling om te sensibiliseren, en media-aandacht is daar een belangrijke hefboom voor.

Met de Eurecard naar Aken of Maastricht Limburgers kunnen sinds kort gebruikmaken van de Eurecard voor personen met een handicap. Die geeft kortingen voor toeristische, culturele of sportieve activiteiten in de regio Aken, Nederlands Limburg, Belgisch Limburg, de provincie Luik, de Duitstalige gemeenschap van België en de regio’s Bitburg-Prüm en Daun. Het gaat om een zogenaamd ‘Interreg’-project voor de grensoverschrijdende Euregio Maas-Rijn.

>>> Waarom bestaat er een Eurecard voor alleen die grensstreek en niet voor heel België, Duitsland en Nederland? Dat heeft te maken met het eigene van het Interreg-project, zegt Marcel Schuurmans van de Provinciale Afdeling Limburg (Vlaams Fonds). ‘Een Interreg-project wil de samenwerking tussen grensregio’s stimuleren. Maastricht, Luik en Aken liggen voor de meeste Limburgers dichter bij huis dan bijvoorbeeld Gent of Brussel. Het specifieke van een grensregio is dat de bewoners winkelen en zich ontspannen in een nabije regio: de landsgrenzen mogen in het Europa van morgen niet langer begrenzen.’

Gestage uitbreiding Indienen kan via het formulier op de Vlaams Fonds website: www.vlafo.be/nederlands/mededelingen/jaarvanhandicap.html. Daar vindt u ook meer informatie over het Europees Jaar. Wie meer inlichtingen wil krijgen, bijvoorbeeld waarop je moet letten om je lokalen toegankelijk te maken voor mensen met een handicap, kan ook altijd terecht op de adressen op pagina 7 van dit Handblad

2

De overheden of privé-bedrijven die korting geven op vertoon van de Eurecard, doen dat vrijwillig. ‘Maar het aanbod breidt zich gestaag uit’, zegt Marcel Schuurmans. ‘En ook de Eurecard zelf heeft veel succes: zonder enige propaganda zijn er op enkele maanden tijd al 150 de deur uit.’ Dat loopt dus vlot! De Eurecard wordt mee gesubsidieerd door de Europese Unie. Gezien het regionale karakter van de kaart kunnen alleen personen die in de provin-

>>> Wie wilde weten of een bepaald hotel toegankelijk was en hoe je er als persoon met een handicap naartoe kon gaan, was tot voor kort vooral aangewezen op eigen zoektalent. Sommige reisbureaus engageerden zich wel om de nodige informatie op te zoeken, maar reisbureaus werken nu eenmaal niet gratis en de rekening kon soms bijzonder hoog uitvallen. Sinds maart 2002 is er nu het Infopunt Toegankelijk Reizen. Dat zoekt voor elke aanvrager gratis alle toegankelijkheidsinformatie op. ‘Het gaat om heel gepersonaliseerde informatie’, zegt Infopunt-medewerkster Kathleen Van Autgaerden. ‘Een hotel dat toegankelijk is voor een rolstoelgebruiker is dat niet noodzakelijk voor een blinde, en bij de rolstoelen moet je vaak nog het onderscheid maken tussen elektrische rolstoelen en andere.’

Werkelijk mobiel worden

cie Limburg wonen de kaart aanvragen. Woont u in Limburg en bent u ingeschreven bij het Vlaams Fonds, dan kunt u de kaart gratis verkrijgen. De website www.eurecard.org geeft een overzicht van de uitbaters in de verschillende regio’s die meedoen met het project. Later kun je op website ook toegankelijkheidsgegevens vinden over de deelnemers. Op de website vindt u ook een aanvraagformulier voor de Eurecard.

Het Infopunt geeft niet alleen informatie over de toegankelijkheid van de hotels in een bepaalde streek, maar ook over de toegankelijkheid van de toeristische attractiepolen én over de manier om de eindbestemming te bereiken. ‘Zo hebben we daarnet een aanvraag gekregen van iemand die met de Thalys naar Parijs gaat en op luchthaven Charles de Gaulle zijn vliegtuig moet nemen. Normaal kun je met de metro van het station naar de luchthaven, maar hij vroeg zich af of de metro wel toegankelijk was voor rolstoelen. Niet dus. Daarom hebben we hem het nummer gegeven van een aantal taximaatschappijen met aangepaste wagens én van een organisatie die gespecialiseerd is in het vervoer van mensen met een handicap.’ Op die manier wil het Infopunt mensen met een handicap helpen om werkelijk mobiel te worden en op reis te gaan zoals ze het zelf willen. Kathleen Van Autgaerden: ‘Er bestaan natuurlijk georganiseerde groepsreizen voor mensen met een handicap en daar is op zichzelf niets tegen. Maar veel mensen voelen niets voor dergelijke reizen en willen zelf hun reis plannen, of ze willen in het reguliere circuit van de touringclubs reizen. Dat is onze doelgroep. Onze informatie vinden we via brochures en gidsen, maar vooral ook via het Internet. En langzamerhand sijpelen de eerste ervaringen en reisverslagen van mensen met een handicap binnen.’

Meer info? Meer info is te verkrijgen bij: Vlaams Fonds, Provinciale afdeling Limburg Ilgatlaan 7, 3500 Hasselt Tel.: 011 27 43 54 Fax: 011 28 51 09 E-mail: [email protected] of bij: Toegankelijkheidsbureau Koorstraat 1, 3510 Hasselt-Kermt Tel.: 011 87 41 38 Fax: 011 87 41 39 E-mail: [email protected]

Honderden aanvragen Het Infopunt voorziet duidelijk in een behoefte: op een paar maanden tijd heeft het al honderden oproepen te verwerken gekregen, vaak van mensen die voor het eerst de stap zetten om op reis te gaan. ‘Vaak gaat een eerste reisje nog niet echt ver: we krijgen veel vragen over Belgische bestemmingen. Maar de meer geroutineerde reizigers slaan steeds verder hun vleugels uit: eerst naar de buurlanden, dan verder Europa in en ten slotte ook naar exotische bestemmingen. Want ook daarvoor kunnen mensen bij ons toegankelijkheidsinformatie vragen.’ Meer info vindt u op de website www.toegankelijkreizen.be (terwijl we dit schrijven nog volop under construction maar normaal vanaf eind juni on line). Het Infopunt Toegankelijk Reizen is te bereiken iedere werkdag van 10 tot 16 uur. Het adres: Kroonstraat 48, 1750 Lennik of A. Goemaerelei 66, 2018 Antwerpen Tel.: 070 23 30 50 Fax: 070 23 30 51 E-mail: [email protected]

3

Suggesties welkom

personen met een zeer uitzonderlijke zorgbehoefte kunnen zelfs volledige terugbetaling aanvragen via de Bijzondere Bijstandcommissie van het Vlaams Fonds.

4500 zorgvragen dat vaak wordt genoemd, slaat bovendien op àlle zorgvragen, zowel vragen voor opname in een voorziening als begeleiding thuis, en veel daarvan zijn minder dringend. Ze komen bijvoorbeeld van mensen die Blijft natuurlijk het feit dat een hulpmidde- binnen enkele jaren pas een beroep zullen lenbeleid dat over verschillende bevoegd- moeten doen op zorg, maar daarvoor nu al uit heidsniveaus verdeeld is, een grotere kans op voorzorg een aanvraag hebben ingediend. versnippering en misverstanden meebrengt. Om dat te vermijden, is een Interministeriële In elk geval: nog dit jaar komt er een oplossing Conferentie voor Personen met een Handicap voor 868 personen. Daarmee is de lijst van de opgericht die onder meer het beleid over de dringendste en zwaarste zorgvragen, zoals die terugbetaling van hulpmiddelen beter op op 1 juli 2001 werd opgesteld door de provinelkaar zal afstemmen. ciale wachtlijstwerkingen, met de helft weggewerkt.

We kijken met veel belangstelling uit naar uw suggesties. Hebt u ideeën voor artikels die veel mensen met een handicap kunnen interesseren? Laat het ons weten en schrijf, fax of mail naar: Redactie Handblad, Informatiedienst Vlaams Fonds, Sterrenkundelaan 30, 1 210 Brussel, fax: 02 225 84 05, e-mail: [email protected].

Wachtlijsten: dringendste en zwaarste zorgvragen weggewerkt Het probleem van de wachtlijsten is een oud zeer, maar tot voor kort was het niet becijferd. Iedereen wist dat mensen met een handicap soms lang moeten wachten om in een instelling binnen te raken, maar niemand wist om hoeveel mensen het precies ging en hoe lang ze moesten wachten.

De stand van zaken rond rolstoelen, wachtlijsten en hulpmiddelen >>>

Op 25 april liet de gehandicaptenbeweging Rolstoelen vooral zaak van Riziv Wat de rolstoelen betreft, stonden de betogers

haar tanden zien: een breed front van 1500 niet helemaal aan het juiste adres. De terugmensen met een handicap trok toen van de gebouwen van het Vlaams Fonds tot aan het kabinet van minister Mieke Vogels. De betogers eisten onder meer een versnelde afbouw van de wachtlijsten, een betere regeling voor de terugbetaling van

betaling is immers grotendeels een bevoegdheid van het Riziv, een federale instelling waar de Vlaamse regering geen bevoegdheid over heeft. Ingewikkeld misschien, maar zo zit het federale België nu eenmaal in elkaar. Wie een rolstoel heeft gekocht, moet dus in eerste instantie de terugbetaling aanvragen bij het Riziv, via het ziekenfonds. Pas als het Riziv niet bevoegd is, en dus niet terugbetaalt, kan het Vlaams Fonds bijspringen.

rolstoelen en een aantal wijzigingen aan de Het bedrag van die Vlaams Fonds-tussenkomst nieuwe wetgeving rond Individuele

is nu opgetrokken tot maximum 12611 euro. En

Vorig jaar zijn die cijfers voor het eerst wél bekendgemaakt. Door de wachtlijsten per provincie te centraliseren, kon de omvang van het probleem nauwkeuriger worden ingeschat en had de minister een goede basis om er gericht wat aan te doen. Daar werd ook geld voor vrijgemaakt: in de begroting van het Vlaams Fonds is 19,83 miljoen euro extra ingeschreven. Dat is de grootste stijging sinds het ontstaan van het Vlaams Fonds. Het overgrote deel van dat budget (19,33 miljoen euro) wordt ingezet om de wachtlijsten met vragen voor opname en Persoonlijke Assistentiebudgetten te verminderen. Elke niet-beantwoorde concrete zorgvraag is er één te veel. Maar anderzijds kan een probleem van dergelijke omvang niet van vandaag op morgen volledig verdwijnen, zelfs al wordt er veel geld voor vrijgemaakt. Het cijfer van

Hulpmiddelen: op weg naar verdere verfijningen We schreven het al in het vorige Handblad: de wet op de terugbetaling van hulpmiddelen is drastisch veranderd. Elke persoon met een handicap krijgt een budget voor een korf van hulpmiddelen en kan dan gedurende vier jaar zelf beslissen wanneer hij hulpmiddelen uit die korf aankoopt en hoeveel hij aan die hulpmiddelen uitgeeft. Hij kan bijvoorbeeld een hulpmiddel tweedehands kopen en het uitgespaarde geld besteden aan een duurdere uitvoering van een ander hulpmiddel. In elk geval moet hij niet altijd opnieuw een dossier indienen per nieuw hulpmiddel.

Waar liggen de spanningsvelden? Sommige mensen zouden liever zien dat de Individuele Materiële Bijstand terugkeert naar de nomenclatuurlijsten met een beslissing en een bedrag per hulpmiddel, terwijl anderen juist méér individuele keuzevrijheid willen. Daarnaast zijn er heel wat mensen die de hele dossierprocedure moeten doorlopen voor vaak eenvoudige zorgvragen, een vernieuwing van hun hulpmiddel of een herziening van hun dossier. Dat brengt ze in de problemen en doet bovendien wachtlijsten ontstaan bij de teams die deze dossiers moeten verzamelen en indienen. Veel mensen zijn bovendien ongerust over het meerjarenprincipe. Ze zijn van oordeel dat hun zorgbehoefte over een termijn van vier jaar niet kan worden ingeschat en vrezen onvoldoende mogelijkheden te hebben om in de loop van die vier jaar een herziening van de bijstandskorf te verkrijgen.

Ook al betekent dit nieuwe systeem voor een aantal mensen een verbetering, sommigen wezen op de spanningsvelden in het nieuwe systeem. De minister is daarom bereid om de nieuwe regeling bij te vijlen en de negatieve gevolgen weg te werken zonder alles volledig terug te draaien en het kind met het badwater weg te gooien. In overleg met mensen van het Vlaams Fonds, kabinetsmedewerkers en vertegenwoordigers van gehandicaptenvereni- Op die gebieden probeert men nu een comprogingen wordt bekeken wat moet worden bij- mis te vinden dat door de mensen met een hangestuurd en hoe dat moet gebeuren. dicap gedragen en ondersteund wordt.

Materiële Bijstand. Wat is er sindsdien veranderd en wat niet? Een overzicht.

4

5

Adressen Vlaams Fonds

Beter bij de tijd

• Website Vlaams Fonds: www.vlafo.be • Informatiedienst Vlaams Fonds: Sterrenkundelaan 30, 1210 Brussel, tel.: 02 225 84 63, fax: 02 225 84 05, e-mail: [email protected] • PAB: tel.: 0800 97 907 (gratis), e-mail: [email protected]

Nieuwe ICF-classificatie voor beschrijving handicap >>> De jongste jaren heeft het denken over en het omgaan met handicaps al een hele weg afgevan handicaps eindelijk veranderd. De legd. Vóór het Vlaams Fonds werd opgericht, nieuwe classificatie, de ICF was de benadering eerder medisch: op elk lichaamsdeel dat niet functioneerde zoals het (Internationale Classificatie van het moest, werd een percentage geplakt en de menselijk Functioneren) is een aanvulling optelsom van die percentages bepaalde of op de Internationale Classificatie van iemand al dan niet recht had op steun. Het Vlaams Fonds bracht daar een descriptief sysZiekten en Aandoeningen (ICD) die het teem voor in de plaats dat veel beter bij de Vlaams Fonds gebruikt om te beschrijven realiteit aansluit. ‘Het komt erop neer dat we kijken wat iemand nodig heeft om zich sociaal welke soort handicap iemand heeft. Ver te integreren en dus het hele plaatje van mijn bed? Niet helemaal, zegt dokter beschouwen’, zegt Jean Stevens. ‘Niet alleen Jean Stevens van het Vlaams Fonds: de iemands medische situatie is van belang: we bekijken ook zijn omgeving en de manier verandering weerspiegelt een algemene waarop hij daarbinnen functioneert.’

Na een lange lijdensweg is de classificatie

evolutie in het denken over handicaps en uiteindelijk heeft dat ook op het terrein gevolgen.

Twee nieuwigheden

Kort gezegd introduceert het ICF twee grote nieuwigheden tegenover de vorige classificatie. ¬ Het begrip omgevingsfactoren komt erbij. Met andere woorden: nog meer dan vroeger erkent het ICF nu dat een handicap niet alleen voortkomt uit een bepaalde medische disfunctie, maar vooral ook uit de manier waarop die disfunctie ons belet om in onze omgeving te functioneren. ¬ Negatieve begrippen, zoals stoornis en beperking, zijn vervangen door neutralere begrippen als functies, structuren en activiteiten. In de praktijk maakt dat niet veel uit, maar het bepaalt opnieuw de manier waarop ICF-gebruikers tegen de handicap aankijken: minder gefocust op medische stoornissen, meer gefocust op de gevolgen ervan voor ons functioneren binnen Het nieuwe ICF gaat verder op die weg. ‘In de de omgeving en de maatschappij. onmiddellijke praktijk verandert het ICF niets’, benadrukt Jean Stevens. ‘Het is Met andere woorden: het ICF is een stap verder gewoon een soort standaardtaal voor specia- weg van het zuiver medisch en mechanistisch listen die concepten ontwikkelen en onder- denken over handicaps en biedt onze wetgezoek doen rond handicaps: wat is een handi- vers en beleidsmakers een instrument om cap, wat zijn de gevolgen van een bepaalde genuanceerder en realistischer na te denken aandoening, enzovoort. Maar daarom is het over het begrip handicap. ICF nog niet onbelangrijk, want het is bijvoorbeeld ook een referentiekader voor mensen die nadenken over nieuwe wetgeving. De nieuwe classificatie bepaalt dus hoe we tegen het begrip handicap aankijken en welke richting die wetgeving uitgaat.’

Provinciale Afdelingen Vlaams Fonds:

Klagen mag! Het bleek uit de klantentevredenheidsenquête: de diensten van het Vlaams Fonds, en dan vooral de ombuds- en informatiedienst, zijn nog te weinig bekend. Voor welke klachten kunt u de informatie- en ombudsdienst contacteren – en voor welke klachten kunt u beter ergens anders terecht? >>> De ombuds- en informatiedienst van het Vlaams Fonds wordt geleid door Bert De Groof. De dienst geeft de folders en brochures van het Vlaams Fonds uit, publiceert het jaarverslag en is verantwoordelijk voor de website en voor Handblad. Voorts kunt u er met uw vragen en klachten over het Vlaams Fonds terecht – maar niet voor elk onderwerp.

Waarvoor kunt u wel bij de Informatiedienst terecht? Ten eerste voor inlichtingen over wat het Vlaams Fonds voor u kan doen, over zijn werking, taken en opdrachten. En voor klachten over de werking van de diensten van het Vlaams Fonds. Waarvoor bent u bij de Voorlichtingsdienst dus niet aan het juiste adres? Voor concrete dossiers, bijvoorbeeld. Als u een dossier hebt lopen bij het Vlaams Fonds en u hebt daar vragen over, neemt u het best contact op met uw Provinciale Afdeling. Die beheert uw dossier en is er dus veel beter vertrouwd mee dan ‘Brussel’. Ook als u een klacht heeft over een voorziening die door het Vlaams Fonds erkend is, contacteert u in eerste instantie het best de voorziening zelf. Pas als u daar geen gehoor vindt, kunt u een beroep doen op de Voorlichtingsdienst. Maar voor de rest: laat maar komen! Klachten en vragen zijn een gelegenheid om onze werking kritisch tegen het licht te houden en te verbeteren. En daar wordt uiteindelijk iedereen beter van.

• Prov. Afd. Antwerpen, Potvlietlaan 5, 2600 Berchem, tel.: 03 270 34 40, fax: 03 270 34 41 • Prov. Afd. Vl.-Brabant, Sterrenkundelaan 30, 1210 Brussel, tel.: 02 225 84 28, fax: 02 218 35 81 • Prov. Afd. Limburg, Ilgatlaan 7, 3500 Hasselt, tel.: 011 27 43 54, fax: 011 28 51 09 • Prov. Afd. Oost-Vlaanderen, Gustaaf Callierlaan 94-96, 9000 Gent, tel.: 09 225 26 90, fax: 09 233 93 87 • Prov. Afd. West-Vlaanderen, Magdalenastraat 20, 8200 Brugge, tel.: 050 39 09 21, fax: 050 39 36 80 ATB-diensten ArbeidsTrajectBegeleiding:

• ATB Regio Antwerpen, Doornstraat 331, 2610 Wilrijk, tel.: 03 828 57 95, fax: 03 830 66 31 • ATB Regio Brabant-Brussel, Kapucijnenvoer 10, 3000 Leuven, tel.: 016 20 15 99, fax: 016 22 10 18 • ATB Regio Limburg, Boddenveldweg 11, 3520 Zonhoven, tel.: 011 81 94 40, fax: 011 81 27 41 • ATB Regio Oost-Vlaanderen, Minnemeers 2, 9000 Gent, tel.: 09 225 81 34, fax: 09 233 02 12 • ATB Regio West-Vlaanderen, Henri Horriestraat 17, 8800 Roeselare, tel.: 051 25 32 25, fax: 051 25 32 27

Centrale wachtlijsten:

Supplementen: de regels

6

>>> Het is bekend dat de dagprijs van sommige (semi-)residentiële voorzieningen de werkelijke kosten niet dekt. Veel hangt af van de zorgintensiteit die de klanten van zo’n instelling nodig hebben, en dat kan sterk verschillen van voorziening tot voorziening. Daarom rekenen nogal wat instellingen een supplement aan boven op de normale dagprijs.

In principe is er geen bezwaar tegen dergelijke supplementen, maar er zijn wel een aantal vuistregels. ¬ Forfaitaire supplementen mogen niet. De instelling mag wel een supplement aanrekenen, maar dat moet gestaafd worden door individueel aanwijsbare uitgaven van de persoon met een handicap. Het supplement mag dus geen forfaitair bedrag zijn en het mag niet zomaar uit de lucht komen vallen: de extra kosten moeten bewijsbaar zijn.

¬ Sommige uitgaven kunnen nooit worden aangerekend. Een instelling mag nooit supplementen aanrekenen voor administratie-, energie- en infrastructuurkosten, kosten voor atelierwerking of aan de voorziening gebonden taksen en belastingen. ¬ Overleg als supplement maandinkomen overstijgt. Elke uitgave die hoger ligt dan het maandinkomen van de persoon met een handicap mag alleen worden aangerekend in overleg met de persoon zelf, of zijn of haar familie.

¬ Solidariteitsfonds niet verplicht. Bijdragen voor solidariteitsfondsen kunnen nooit worden verplicht. Deze regels moeten altijd worden gevolgd, zelfs als de gebruikersraad ermee akkoord gaat om ervan af te wijken. Maar natuurlijk moet een instelling altijd overleg plegen met de gebruikersraad als ze van plan is om supplementen aan te rekenen.

• Stichting Welzijnszorg Antwerpen, centrale wachtlijstwerking. Boomgaardstraat 22 bus 100, 2600 Berchem, tel.: 03 240 61 61 • Provincie Vlaams-Brabant, welzijn en volksgezondheid. Diestsesteenweg 52, 3010 Leuven, tel.: 016 26 73 06 • Provincie Limburg, provinciale sectie personen met een handicap. Universiteitslaan 1, 3500 Hasselt, tel.: 011 23 72 26 • Provincie Oost-Vlaanderen, centrale wachtlijstwerking. Gouvernementstraat 1, 9000 Gent, tel.: 09 267 75 30 • Provincie West-Vlaanderen, dienst welzijn. Koning Leopold III-laan 41, 8200 Sint-Andries, tel.: 050 40 32 93

7

Binnen zonder drummen Vlaamse festivals deze zomer een stuk toegankelijker Het festivalseizoen nadert met rasse schreden. Maar kun je als persoon met een handicap ook van zo’n muzikaal festijn genieten? Veel festivals waren tot voor kort één groot struikelblok: als je er al binnengeraakte, kon je vaak niets zien en was je bovendien fors in je mobiliteit beperkt. Daarom heeft minister Mieke Vogels het project Intro uitgewerkt om de festivals toegankelijker te maken. Een korte zoektocht op het Internet wijst uit dat veel grote festivals de Intro-regels vlot toepassen en nu keurig voorbereid zijn om mensen met een handicap te ontvangen. >>> Eén ding is zeker: de meeste festivalorganisatoren zijn niet echt van slechte wil om hun terreinen toegankelijk te maken. Maar in het verleden ontbrak vaak de knowhow. Organisatoren wisten niet altijd waar ze precies op moesten letten om de toegankelijkheid te verhogen. Anderen waren wel al een aantal jaren serieus met toegankelijkheid bezig en hadden al heel wat praktijkervaring opgedaan.

Handige leidraad Die ‘best practices’ heeft Intro nu gebundeld in een Leidraad voor toegankelijke muziekfestivals die een aantal praktische tips geeft om personen met een fysieke, mentale of visuele handicap het gebeuren zo zelfstandig mogelijk te laten beleven. Geen telefoonboek vol regels en regeltjes, maar een aantal minimumvereisten en eenvoudige aanpassingen die vaak ook het comfort en plezier van andere bezoekers vergroten. De festivals kunnen bovendien ook een beroep doen op de Katholieke Vereniging voor Gehandicapten (KVG), één van de partners van het project, om de richtlijnen zo goed mogelijk aan hun specifieke situatie aan te passen. Veel gevestigde muziekfestivals hebben blijkens hun website de boodschap goed begrepen. Ze pakken uit met de praktische oplossingen die de Leidraad biedt en verwijzen expliciet naar Intro. Zo voorziet Rock Werchter, zoals het hoort, in een minder drukke toegang voor mensen met een handicap en wordt een verhoogd platform opgesteld van waaruit je de acts beter kunt volgen. Er is een infofolder in braille, er zijn aangepaste toiletten en mensen met een handicap hebben een eigen kampeerterrein. Er zijn ook ‘ADL-assistenten’ aanwezig om bijvoorbeeld te helpen bij toiletbezoek. Festivals die al een lange traditie op het gebied van toegankelijkheid hebben, hebben Intro duidelijk aangegrepen om het nog beter te doen. Folkfestival Dranouter neemt de meeste Intro-regels over, net als het Cactusfestival in Brugge. Andere festivals vermelden nog niets expliciet op hun website, maar wat niet is kan nog komen: niet alle sites zijn momenteel al up to date.

Herkenbaar logo Organisatoren die met Intro samenwerken, zijn te herkennen aan het onderstaande logo. Bent u er niet zeker van of een festival goed toegankelijk is, dan kunt u vooraf even bellen. Dat is sowieso een goed idee, want vaak kunt u een speciale parkeerkaart verkrijgen die toegang geeft tot parkeerterreinen die veel dichter bij de festivalwei liggen dan de normale parkings. Ook Intro zelf heeft informatie over de toegankelijkheid op de verschillende festivals: Bart Parmentier p/a KVG St. Jorisstraat 1 8800 Roeselare Tel.: 051 24 88 06 Fax: 051 24 01 10 E-mail: [email protected]

Gratis abonnement of extra nummers? Hebt u Handblad via iemand anders te lezen gekregen en bent u geïnteresseerd? Dan kunt u een gratis jaarabonnement nemen. Schrijf, fax of mail uw naam en adres met de vermelding ‘abonnement Handblad’ naar: Redactie Handblad, Informatiedienst Vlaams Fonds, Sterrenkundelaan 30, 1210 Brussel, fax: 02 225 84 05, e-mail: [email protected]. Krijgt u Handblad nu al in de bus? Dan hoeft u verder niets te ondernemen: u zit in ons adressenbestand en blijft Handblad gewoon verder ontvangen.

8

Handblad is een driemaandelijks serviceblad van het Vlaams Fonds voor Sociale Integratie van Personen met een Handicap. Verantwoordelijke uitgever: Jef Foubert, Sterrenkundelaan 30, 1210 Brussel. Redactie en realisatie: Jansen & Janssen, www.jaja.be Volgend nummer: 15 september 2002. Het Vlaams Fonds voor Sociale Integratie van Personen met een Handicap is een Vlaamse openbare instelling.