Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid
Kruidtuinlaan, 50 – bus 150 B – 1000 BRUSSEL
Directie-generaal Personen met een Handicap Sociale Dienst Personen met een Handicap
Doel van vandaag?
Uitleg over FOD:
• Wie zijn we? • Wat doen we voor 65+? • Wat doen we niet? • Visie op “Doven”? • Medische visie
• Wijze van quoteren
Tijdsduur: 1,5u Vragen kan
Vragen over eigen situatie? Na lezing!
• Over wetgeving, over inhoud lezing
FOD Sociale Zekerheid FOD = Federale OverheidsDienst
FOD Sociale Zekerheid bevoegd voor:
• • • • • • • • • • • •
ouderdoms- en overlevingspensioenen werkloosheid arbeidsongevallenverzekering beroepsziektenverzekering gezinsbijslag ziekte- en invaliditeitsverzekering jaarlijkse vakantie leefloon (vroeger het "bestaansminimum" genoemd); inkomensgarantie voor ouderen; gewaarborgde gezinsbijslag; uitkeringen aan personen met een handicap sociale inspectie
Dus niét bevoegd voor: • Hulpmiddelen • Tolkuren leefsituatie • Internaat, thuisbegeleiding •… VAPH (Vl. Agentschap personen met een handicap)
• Aanpassingen werkpost • Tolkuren op het werk • VOP (terugbetaling deel loon werkgever)
VDAB (Vl. Dienst Arbeidsbemiddeling)
De tegemoetkomingen aan Personen met een Handicap (PMH)
“klassieke” Sociale Zekerheid
Bijdrageverplichting om te kunnen genieten
Je verzekert jezelf door bijdragen te betalen als je werkt. Als je lang genoeg gewerkt hebt, heb je dan recht op een uitkering.
Bvb.: ziekte-uitkering, werkloosheidsuitkering, pensioen,…
Sociale bijstand
De overheid betaalt dit volledig zelf, zonder een bijdrage te verwachten.
GEEN bijdrageverplichting, de overheid helpt hiermee de allerzwaksten van de maatschappij om te kunnen overleven.
Geen rechten opgebouwd voor sociale zekerheid (o.a. pensioen)
Eerst kijken of de « klassieke » sociale zekerheid jou kan helpen (werkloosheidsvergoeding, invaliditeit,…)
Bvb.: OCMW leefloon, inkomensgarantie voor ouderen, inkomensvervangende tegemoetkoming aan personen met een handicap
Gevolg: men krijgt hier enkel een tegemoetkoming als men op de arbeidsmarkt of via de « klassieke » sociale zekerheid niet genoeg inkomsten heeft.
Soorten tegemoetkomingen (wet van ’87)
Er zijn 3 soorten tegemoetkomingen aan personen met een handicap :
• • •
Inkomensvervangende tegemoetkoming (IVT) Integratietegemoetkoming (IT) Tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden (THAB)
Voorwaarden van toekenning
• • • • • • •
Aanvraag Leeftijd Nationaliteit Verblijf Gezinscategorie Medische erkenning Inkomsten
Voorwaarden van toekenning AANVRAAG:
Aanvraag via de gemeente
Dossiernummer = rijksregisternummer
Algemene regel: ingangsdatum (= datum vanaf wanneer men recht heeft) = maand volgend op de aanvraagdatum
Wat kan je aanvragen via de gemeente?
Aanvraag attesten Aanvraag tegemoetkoming Aanvraag parkeerkaart Aanvraag verminderingskaart voor het openbaar vervoer voor slechtzienden Aanvraag BTW-attest Mededeling van een wijziging
“Wijzigingen”?
ALTIJD BINNEN DE DRIE MAANDEN MELDEN!
•
• • • • • •
Wijziging van de medische situatie • Bij achteruitgang • Bij vooruitgang (!) Wijziging van de nationaliteit Wijziging van de gezinssamenstelling • Kinderen het huis uit, scheiding, overlijden,… Kind ten laste of niet meer Uw inkomen is veranderd (20% op jaarbasis!!!) Wijziging burgerlijke staat: alleenstaande, getrouwd, gescheiden,… Wijziging van de wetgeving
•
Als je stopt met werken en een werkloosheidsvergoeding of een ziekte-uitkering van de mutualiteit krijgt
•
Als je stopt met werken en geen uitkering krijgt.
•
Opname in of ontslag uit de gevangenis
•
Opname in of ontslag uit een instelling
•
Bij Hulp aan Bejaarden:
• •
Afstanden (verkoop of schenking) van huizen, gronden of spaargelden Spaargelden
Voorwaarden van toekenning LEEFTIJD:
Bijkomende KinderBijslag tot 21 jaar
IVT- IT : Minimum 21 jaar (aanvraag vanaf 20ste verjaardag + 1 dag)
THAB : Minimum 65 jaar (aanvraag vanaf 65ste verjaardag + 1 dag)
Vroeger dan 21 jaar is mogelijk, als de persoon - gehuwd is of was - ten minste 1 kind ten laste heeft - handicap gekregen heeft na wegvallen van de kinderbijslag
IVT en IT stoppen niet automatisch op de leeftijd van 65 jaar
Voorwaarden van toekenning NATIONALITEIT:
Belg zijn Gelijkgesteld met Belg - Europese Unie: (Nederland, Frankrijk Luxemburg, Duitsland, Italië, Griekenland, Spanje, Portugal, Denemarken, Ierland, Verenigd Koninkrijk, Finland, Oostenrijk, Zweden, Cyprus (Grieks gedeelte), Estland, Hongarije, Letland, Litouwen, Malta, Polen, Slowakije, Slovenië, Tsjechië, Roemenië, Bulgarije) - Erkend vluchteling - Staatloze Gelijkgesteld met Belg onder bepaalde voorwaarden (werknemerzelfstandige): - Marokko - Noorwegen - Lichtenstein - Algerije - Ijsland - Tunesië - Zwitserland Persoon verbonden met vorige 3 nationaliteitsgroepen (als echtgenootgezinslid-wettelijk samenwonende) Bijkomende kinderbijslag tot 21 jaar hebben genoten Andere nationaliteit: ingeschreven in het bevolkingsregister
Voorwaarden van toekenning VERBLIJF:
Domicilie en hoofdverblijfplaats in België
Je mag naar het buitenland maar: - Maximum 90 dagen / kalenderjaar - Een verblijf in het buitenland bij een ouder of aanverwante die op missie is voor de Belgische Staat - Hospitalisering - Beroepsredenen van de PMH
Buiten toegelaten verblijf: altijd op voorhand vragen aan de FOD Sociale Zekerheid.
Voorwaarden van toekenning CATEGORIEËN
Categorie C:
Ofwel een huishouden vormen met een persoon die geen bloed of aanverwant is in de eerste, tweede of derde graad. Ofwel een kind ten laste hebben. Dwz: - Ofwel kinderbijslag ontvangen voor een persoon jonger dan 25 jaar; - Ofwel onderhoudsgeld ontvangen voor een persoon jonger dan 25 jaar (vonnis of notaris); - Ofwel onderhoudsgeld betalen voor een persoon jonger dan 25 jaar (vonnis of notaris); - Bij co-ouderschap: als persoon met wie men voorheen een huishouden vormde, kinderbijslag ontvangt.
Voorwaarden van toekenning CATEGORIEËN Categorie B:
Ofwel alleen wonen; Ofwel geen huishouden hebben (geen categorie C) en minstens 3 maanden in een instelling verblijven (mét overnachting)
• •
Dan integratietegemoetkoming -28% Bvb: (psychiatrisch) ziekenhuis, internaat, tehuis voor nietwerkenden,…
Categorie A: Niet behoren tot categorie C noch tot categorie B. voorbeelden: jongvolwassen kinderen die nog bij ouders wonen, ouders die inwonen bij kind, pastoor die samenwoont met meid,…
Voorwaarden van toekenning: MEDISCHE ERKENNING
Medische formulieren: “medische evaluatie” Belangrijk bij doven: audiogram! Medische beslissing op basis van: - Medisch onderzoek in centrum - Huisbezoek (enkel bij bijzondere redenen) - Beslissing op stukken (o.a. bij terminale patiënten en personen >80jr) Beslissing voor bepaalde of onbepaalde duur
Wat doet de dokter?
• Géén medisch onderzoek • Vergelijken van de informatie die wij bezitten over • • •
de handicap, en de persoon die op consultatie komt. Gemiddelde duur van een bezoek: 10 à 20 min. Beoordeling van 2/3 vermindering verdienvermogen (voor IVT) (“66%”) Beoordeling van verminderde zelfredzaamheid op 6 domeinen (IT –THAB)
Men kijkt naar “zelfredzaamheid”
6 domeinen: 1.Verplaatsingsmogelijkheden 2.Voeding bereiden en zelfstandig eten 3.Persoonlijke hygiëne 4.Onderhoud van de woning 5.Leven zonder toezicht, besef van gevaar 6.Sociale contacten
Per domein beoordeling van 0 tot 3 punten
Voorwaarden van toekenning: INKOMSTEN
ALTIJD rekening houden met het inkomen dat er is.
ALTIJD rekening houden met inkomsten van persoon met handicap en de eventuele partner. ALTIJD worden vrijstellingen voorzien op de inkomsten. hoogte van vrijstellingen is afhankelijk van soort inkomen
Inkomensvervangende Tegemoetkoming
Inkomensvervangende Tegemoetkoming
MEDISCHE VOORWAARDE:
Verdienvermogen beperkt tot 1/3 of minder. (is ongeveer hetzelfde als vroegere “66%”)
Inkomensvervangende Tegemoetkoming
MAXIMALE BEDRAGEN (bedragen geldig sinds 01/09/2013): categorie A categorie B categorie C
€ 6.542,20 € 9.813,30 € 13.084,40
€ 545,18 /maand € 817,78 /maand € 1090,37/maand
OPGELET: Per huishouden slechts één persoon bedrag van categorie C. 2 personen doen aanvraag -> elk van hen krijgt het bedrag van categorie B.
Inkomensvervangende Tegemoetkoming
INKOMSTEN:
We kijken naar de belastbare inkomsten van 2 jaar VOOR de aanvraag Belastbare inkomsten van de PMH en/of de partner (inkomsten worden zoveel mogelijk opgevraagd bij de belastingen). UITZONDERINGEN
• •
als 20% verschil in inkomsten: dan referentiejaar = -1 jaar Als
én inkomsten én gezinssituatie/kinderlast veranderd = situatie op moment van aanvraag.
Inkomensvervangende Tegemoetkoming VRIJSTELLINGEN:
Inkomsten van de partner: € 3.271,10
Arbeidsinkomsten van de PMH: - de helft van de inkomsten onder 4686,56€ - ¼ van de inkomsten tussen 4686,56 en 7029,83
Andere inkomsten PMH (bvb. via werkloosheid of ziekenkas):
€ 659,75
Inkomensvervangende Tegemoetkoming
Uitzonderingen:
• De levenslange kinderbijslag (bestaat bijna niet meer) • Schadeloosstellingen uitbetaald onder de vorm van een kapitaal. berekening afhankelijk van verschillende factoren
Hier is geen vrijstelling. Wordt integraal meeberekend volgens een schaal.
Integratietegemoetkoming
Integratietegemoetkoming
MEDISCHE VOORWAARDE:
Gebrek aan of vermindering van de zelfredzaamheid op 6 verschillende domeinen. Minimum 7 punten - maximum 18 punten
Integratietegemoetkoming BEDRAGEN (bedragen geldig sinds 01/09/2013): 0 tot 6 punten
medische afwijzing
Categorie I
7 en 8 punten
€ 1.148,76
/ jaar
Categorie II
9 tot en met 11 punten
€ 3.914,52
/ jaar
Categorie III
12 tot en met 14 punten
€ 6.254,92
/ jaar
Categorie IV
15 en 16 punten
€ 9.112,63
/ jaar
Categorie V
17 en 18 punten
€ 10.337,70
/ jaar
Integratietegemoetkoming VRIJSTELLINGEN: 1.
Inkomsten partner: € 21.579,27 + ½ van de rest
2.
Arbeidsinkomen PMH: € 21.579,27 + ½ van de rest
3.
Vervangingsinkomen PMH:
4.
Andere inkomsten:
• Arbeidsvrijstelling niet meer dan € 18.496,53: de eerste € 3.082,31 • Arbeidsvrijstelling meer dan € 18.496,53 : € 3.082,21 – (toegepaste arbeidsvrijstelling - € 18.496,53) • Het resultaat van deze berekening meenemen naar 4)
Categorievrijstelling op niet vrijgestelde vervangingsinkomen (3) + andere belastbare inkomsten van de PMH: A € 5.802,91 – (arbeidsvrijstelling + vrijstelling vervangingsinkomen) B € 8.704,37 – (arbeidsvrijstelling + vrijstelling vervangingsinkomen) C € 11.605,82 – (arbeidsvrijstelling + vrijstelling vervangingsinkomen)
Wat betekent dit juist?
Als u en/of uw partner een ander inkomen heeft, van welke vorm van ook, krijg je bijna zeker geen IVT meer Als u (en uw partner) elk minder dan 21.500 euro verdienen uit arbeid, krijgt de PMH de volledige IT Als u geen arbeidsinkomen hebt, liggen de vrijstellingen (véél) lager, en is de kans groter dat er geen IT is.
Integratietegemoetkoming
Uitzonderingen:
•
Schadeloosstellingen uitbetaald onder de vorm van een kapitaal.
Deze niet-belastbare inkomsten worden volledig aangerekend.
Tegemoetkoming Hulp aan Bejaarden
Tegemoetkoming Hulp aan Bejaarden
MEDISCHE VOORWAARDE:
Gebrek aan of vermindering van de zelfredzaamheid op 6 verschillende domeinen. Minimum 7 punten - maximum 18 punten
Tegemoetkoming Hulp aan Bejaarden BEDRAGEN (geldig sinds 01/02/2012) : 0 tot 6 punten
medische afwijzing
Categorie I
7 en 8 punten
€ 981,68
/ jaar
Categorie II
9 tot en met 11 punten
€ 3.747,30
/ jaar
Categorie III
12 tot en met 14 punten
€ 4556,11
/ jaar
Categorie IV
15 en 16 punten
€ 5364,69
/ jaar
Categorie V
17 en 18 punten
€ 6.589,77
/ jaar
Tegemoetkoming Hulp aan Bejaarden
INKOMSTEN:
Pensioenen PMH + partner: 90%
Loon, vervangingsinkomen PMH + partner van jaar -2: 100%
K.I. bebouwd: (K.I. vrijstelling van 1500€ + 250€ per kind ten laste). Wat overblijft x 3
K.I. onbebouwd: (K.I. - €60) x 9 (indien geen bebouwde K.I.) K.I. x 9 (indien wel bebouwde K.I.)
Kapitaal (spaargelden,…): 6%
Tegemoetkoming Hulp aan Bejaarden
INKOMSTEN (vervolg): (de volgende inkomsten worden gedurende 10 jaar meegerekend):
Afstand VE: (Verkoopwaarde in VE x ZR) – (abattement €125/maand tussen verkoop en ingangsdatum) x 6%
Afstand VG, NE: (verkoopwaarde in VE x ZR x coëff.successier.) – abattement €125/maand tussen verkoop en ingangsdatum) x 6%
Schenking VE: (Verkoopwaarde in VE x ZR) x 6%
Schenking VG,NE: (verkoopwaarde in VE x ZR x coëff.successier.) x 6%
Tegemoetkoming Hulp aan Bejaarden
VRIJSTELLINGEN: Categorie C:
€ 16120,23
Categorie B:
€ 12.900,46
Categorie A:
€ 12.900,46
Tegemoetkoming Hulp aan Bejaarden
BEREKENING: 1. 2. 3.
4.
Totale inkomsten bepalen Gezinscategorie bepalen (= maximaal bedrag) Totale inkomsten < maximaal bedrag: volledige tegemoetkoming (bedrag afhankelijk van categorie) Totale inkomsten > maximaal bedrag: verschil aftrekken van volledige tegemoetkoming (bedrag afhankelijk van categorie)
Attesten
Algemeen Attest
Als medische beslissing genomen is: Attest wordt naar huis gestuurd. Sinds voorjaar 2013 nieuwe attesten Alleen vermelding van:
•
•
Vermindering van het verdienvermogen tot 1/3de of minder van wat een valide persoon door één of ander beroep op de algemene arbeidsmarkt kan verdienen. Vermindering van de zelfredzaamheid met … punten, en punten per categorie
Geldigheidsperiode:
• •
Ofwel van onbepaalde duur Ofwel van bepaalde duur (einddatum vermeld op het attest)
Geen vermelding meer van % handicap
Sociale en Fiscale Voordelen
Gas en elektriciteit:
-
IVT of IT – THAB minstens categorie 1 Een tegemoetkoming krijgen Elektronische doorsturing sinds 2010 Attest op domicilieadres
Vrijstelling afvalwaterheffing:
-
IVT of IT – THAB minstens categorie 1 Een tegemoetkoming krijgen Eind april attest elektronisch naar watermaatschappij Attest op domicilieadres
Verhoogde tussenkomst gezondheidszorg:
-
IVT of IT – THAB minstens categorie 1 Recht hebben op een tegemoetkoming of na inkomstenonderzoek door ziekenfonds
Sociale maximumfactuur:
-
IVT of IT – THAB minstens categorie 1 Recht hebben op een tegemoetkoming of na inkomstenonderzoek door ziekenfonds
Chronisch zieken:
-
Minimum 12 punten Recht hebben op een tegemoetkoming of na inkomstenonderzoek door ziekenfonds
Sociale en Fiscale Voordelen (vervolg)
Vermindering van belastbaar inkomen en vermindering onroerende voorheffing:
-
IVT IT minimum categorie 2 Sociaal telefoontarief: - IVT - IT/THAB minimum categorie 2 Sociale huisvesting: - IVT - IT/THAB minimum categorie 2
Abonnement de Lijn:
-
IVT of IT of THAB minstens categorie 1 Een tegemoetkoming krijgen
Vrijstelling van taksen op autovoertuigen (BTW-attest):
-
Volledig blind Verlamming of amputatie van bovenste ledematen 50% onderste ledematen Militair of burgerlijk oorlogsinvalide 50% of 60%
Parkeerkaart
Aanvraag via gemeente Medisch onderzoek bij FOD IT/THAB minimum 12 punten Minstens 2 punten op verplaatsingsmoeilijkheden 50% onderste ledematen Volledige verlamming of amputatie bovenste ledematen Blijvende invaliditeit 80% Erkende burgerlijke en militaire oorlogsinvaliden tenminste 50% invaliditeit Kaart met foto Persoonlijk gebruik Nieuwe aanmaakprocedure met foto vanuit Rijksregister (vanaf 12 jaar)
Procedures BEROEPSPROCEDURE TEGEN BESLISSINGEN
Beroep mogelijk tegen medische beslissing en/of administratieve beslissing.
Beroep bij Arbeidsrechtbank binnen de 3m na ontvangen van administratieve beslissing.
Hoger Beroep kan bij Arbeidshof.
Onafhankelijke, medische expert, aangeduid door rechter, geeft advies over medische punten.
Rechter beslist en eventuele nieuwe punten worden toegekend.
Procedures BETALINGEN
Bij voorkeur op bankrekening (PMH is titularis) Kan ook per assignatie (niet aangeraden) Rond de 23ste van de maand 28% inhouding van IT na 3 maand verblijf in instelling (min.75 dagen niet in instelling -> inhouding terugvragen) Opschorting van uitbetaling bij opsluiting in gevangenis of in instelling van sociaal verweer Achterstallen worden eenmalig uitbetaald Tegemoetkoming is belastingvrij (dus niet invullen op belastingsaangifte!)
Procedures TERUGVORDERING EN KWIJTSCHELDING
Te veel ontvangen bedragen worden teruggevorderd.
• • • • • •
Verzaking binnen de 3 maanden na terugvordering Terugvordering wordt bij verzaking opgeschort
•
Geen verzaking: 10% inhouding op tegemoetkoming
Sociaal onderzoek door sociale dienst Commissie voor Sociaal Hulpbetoon beslist over kwijtschelding van terugvordering Ongeveer 4x per jaar vergadering Geen kwijtschelding: afbetalingsplan bepalen
Structuur en nieuwigheden
Kerncijfers 2010 Directie-generaal Personen met een Handicap
Aanvragen IVT/IT: 70.852 Aanvragen THAB: 70.600 Totaal aantal aanvragen IVT/IT + THAB: 141.452 Rechthebbenden IVT/IT: 158.662 Rechthebbenden THAB: 145.945 Totaal aantal rechthebbenden IVT/IT + THAB: 309.016 Totaal bedrag IVT/IT + THAB: 1,614 miljard euro Uitgevoerde medische expertises: 159.257 Aanvragen parkeerkaart: 64.954 Uitgereikte parkeerkaart: 59.267 parkeerkaarten in omloop: 322.903 Aantal personen met een medische erkenning op 31/12: 533.300 Callcenter: 528.594 ontvangen oproepen
Opdrachten sociale dienst
Aanspreekpunt voor de PMH en voor derden via: onthaal bezoekers in Brussel zitdagen in de provincies telefoon e-mail huisbezoeken
Begeleiding van PMH in de procedure
Informatie over wetgeving aan PMH en andere (sociale) diensten
Doorverwijzing naar de juiste instanties
Sociale onderzoeken - bij aanvraag kwijtschelding terugvordering - op vraag van het werkstation
“netwerken” - in de regio’s - binnen de DG HAN
HANDIWEB
Sinds 13 september 2010 operationeel Consultatie van zijn eigen dossier Via kaartlezer voor elektronische ID www.handiweb.be Mandaat geven aan iemand anders om uw dossier te raadplegen Op termijn: aanvragen zelf registreren + zijn dossier beheren (meldingen doorgeven, attesten opvragen, …)
VRAGEN ? ? ?
BEDANKT VOOR UW AANDACHT!!
Contactgegevens: Bart Verheyden FOD Sociale Zekerheid Sociale Dienst Personen met een Handicap
[email protected]
