driemaandelijks magazine van Var november januari afgiftekantoor Gent X De mediaconsument aan het woord

157

driemaandelijks magazine van Var november – januari 2015-2016 afgiftekantoor Gent X

De mediaconsument aan het woord

IN DIT NUMMER

VOORAF

16

David Van Ooteghem (Radio 2): “We volgen continu wat in de wereld hierbuiten gebeurt” STRATEGIE Nachtelijk e-shoppen 4 Safeshops.be ondersteunde zijn digitale campagne 7 sleepless shopping nights met ­radiospots. Een slimme zet, zo bleek.

4 MEMO-studie: het vervolg 6 Na het eerste onderzoek in 2013 legt een n ­ ieuwe MEMO-studie van VRT de ­ mediagewoontes van vandaag bloot. Varia zet vijf opvallende ­conclusies op een rij.

Het radiolandschap in Scandinavië 9 Nu alle buurlanden aan bod gekomen zijn, ­steken we ons licht op in het hoge noorden. Hoe ziet het radiolandschap eruit in Denemarken, Finland, Noorwegen en Zweden?

9 ZENDER Canvas: de grootste facelift ooit 12 “Het nieuwe Canvas mikt niet alleen op fijn­ proevers, maar op iedereen die nieuwsgierig is.” Paul Peyskens over de vernieuwingsoperatie op het tweede net van VRT.

©VRT JOOST JOOSSEN

12

On air/Off air 16 Spits met David op Radio 2 maakt de rit naar huis voor de luisteraar een stuk aangenamer, met een mix van opmerkelijke nieuwsfeiten, ­muziek en humor.

Gebeten door de radiomicrobe S

ommigen onder jullie hebben het misschien al vernomen: eind dit jaar geef ik de scepter als CEO van Var door. Dat wil zeggen dat ik dus al geruime tijd deel uitmaak van de 55-plussers. Een doelgroep die vaak buiten het klassieke mediaplan valt. Wat jammer is aangezien dit best een koopkrachtige doelgroep is. Zo blijkt althans uit ConsumerScan, een panel van 5.000 gezinnen dat op regelmatige basis bevraagd wordt door GfK. De resultaten van dit onderzoek spreken voor zich: op jaarbasis ligt bij 55-plussers de koopkracht maar liefst 42% h ­ oger dan bij de leeftijdscategorie 18-54 die adverteerders traditioneel benaderen. Daarnaast gaat meer dan 60% van hun budget naar A-merken. Dat is bijna 10% meer dan bij diezelfde 18- tot 54-jarigen. Retailers hebben deze boodschap ondertussen begrepen. Zij zetten met hun radiocampagnes vaak sterk in op Radio 2. Een radionet dat een hoog percentage aan 55-plussers onder zijn luisteraars telt. Het verwondert mij niet dat de r­ etailsector hier het voortouw in neemt. Zij beschikken namelijk over de nodige data om hun strategieën haarscherp af te lijnen. De vraag is dus of we in de toekomst de mediastudies ook niet zouden kunnen baseren op psychografische segmentatie, op basis van ­levensstijl en attitude. Het aankoopgedrag van veertigers met kleine kinderen zal bijvoorbeeld grote overeenkomsten vertonen met dat van ­twintigers met een gelijkaardig gezinsleven. Singles daarentegen zullen heel ­andere keuzes maken. Ikzelf herken me wel in de resultaten van het GfK-onderzoek. Vanaf ­december zal ik meer vrije tijd hebben en dus ook meer tijd om al de plannen die ik in de loop der jaren gemaakt heb, uit te voeren. Maar ik verdwijn niet helemaal van het Var-toneel. De komende drie jaar zal ik de d ­ irectie en de raad van bestuur nog bijstaan als strategisch ­adviseur. Ik ben immers gebeten door de radiomicrobe en die raak je niet zomaar kwijt.

“De koopkracht bij 55-plussers ligt 42% hoger dan bij de 18- tot 54-jarigen”

VARIA is een uitgave van Var, Tollaan 107B Bus 3, B-1932 Sint-Stevens-Woluwe • Tel.: 02-716 34 11 • Fax: 02-725 39 77 • Verantwoordelijke uitgever: Hélène Van H ­ erreweghe, Tollaan 107B Bus 3, B-1932 Sint-Stevens-Woluwe • Tel.: 02-716 34 17 • E-mail: [email protected] • Redactie, vormgeving en productie: Jansen & Janssen Creative Content, www.jaja.be • Heeft u opmerkingen, vragen en tips i.v.m. onze dienstverlening? Contacteer ons op 02-716 34 11 • Op www.var.be vindt u dit magazine ook in een inter­ actieve bladermodule • Var is sponsor van STIMA, van de EFFIE Awards, van de AMMA Awards en van de CCB • La version française de Varia peut aussi être obtenue sur 25 simple demande. Varia wordt gedrukt op FSC-papier, afkomstig van duurzaam beheerde bossen.

2

Thierry Van Zeebroeck CEO van Var

3

STRATEGIE Case

VIJF KEER MEER RESPONS OP E-MAIL DANKZIJ RADIOSPOTS

Hoe zet je een jong en relatief onbekend merk meteen stevig op de kaart? SafeShops. be combineerde radio met een uitgebreide mailcampagne en boekte zowel business-toconsumer als business-to-business fraaie resultaten.

S

afeShops.be vzw werd in 2012 opgericht om het vertrouwen van de consument in internetverkoop een boost te geven. “Onderzoek wees uit dat dik 40% van de Belgen zich nog altijd zorgen maakte over de goede afloop van online bestellingen”, vertelt directeur Greet Dekocker. “Webwinkels die het SafeShops.be e-commerce kwaliteitslabel krijgen, hebben ­ een grondige screening door een ­onafhankelijk advocaten­ bureau doorstaan. Zij bieden hun klanten dus waterdichte garanties.”

Nachtelijk webplatform Na drie jaar in de luwte achtte SafeShops de tijd rijp om uit te pakken met een groot publieks­ evenement. Greet Dekocker: “De organisatie van

7 Sleepless Shopping Nights – in s­ amenwerking met onze vaste partners Hello bank! en PostNL – leek ons geknipt om meer awareness te ­creëren voor het merk SafeShops.be, het bijhorende kwaliteitslabel en de webshops die lid zijn van onze vereniging. Door onszelf te ­positioneren als de veilige shoppingcommunity wilden we zowel nieuwe winkels aantrekken als onze ­visibiliteit verhogen bij de doelgroep van ­online shoppers. Tegelijk wilden we voor de consu­ ment een ­unieke aankoopopportuniteit creëren, zodat zijn kennismaking met SafeShops in alle opzichten een positieve ervaring werd.” Van 25 april tot en met 1 mei opende het webplatform www.shoppingnights.be de ­ deuren tussen 19 en 7 uur. De geïnteresseerde s­urfer

“Met radio creëer je naambekendheid én zet je de luisteraar aan tot actie” Greet Dekocker, directeur van SafeShops.be vzw

vond er een overzicht van de promoties die meer dan vijftig webwinkels uit elf c­ ategorieën – van elektro/telco en baby/kids tot reizen/­vliegen en mode/schoenen/accessoires  – hem aanboden. Vervolgens kon hij doorklikken naar de site van zijn keuze en eventueel een aankoop verrichten. “Het is natuurlijk geen toeval dat het platform alleen ’s avonds en ’s nachts actief was”, zegt Greet Dekocker. “We wilden de gebruiker ­laten ondervinden hoe makkelijk online shoppen is. Je kunt in alle rust en veiligheid zaakjes doen, waar en wanneer jou dat het best uitkomt.”

Radio activeert online Een nieuw event als de 7 Sleepless Shopping Nights moet uiteraard goed gepromoot ­worden. Het stond van meet af aan vast dat ­radio deel zou uitmaken van de mediamix. Greet Dekocker: “Ik geloof sterk in de activerende kracht van het medium ten opzichte van online a ­ ctiviteiten. Je

4

creëert naambekendheid én zet de ­luisteraar op een overtuigende manier aan tot actie. Bovendien haal je snel een breed bereik voor een aanvaardbaar budget.” Enkele dagen voor de start van de actie wekte een aankondigingsspot (25") op Studio Brussel en MNM de nodige nieuwsgierigheid op. Vanaf 25 april liep dan dagelijks een reeks van licht variërende spots (5", 10" of 15"), aangepast aan het programma, het uitzenduur of de dag. Die keuze was weloverwogen. “Het publiek van de jongere radionetten is sowieso sterk o ­ nline gedreven. Studio Brussel spreekt bovendien ook iets oudere luisteraars aan die nieuwsgierig en onder­ nemend van aard zijn. Om radio in te schakelen in het Zuiden hadden we h ­ elaas geen b ­ udget. Maar net daardoor kunnen we nu wel haarfijn de ­impact van het m ­ edium a ­ nalyseren. ­Afgezien van de radio­campagne in het ­Noorden, hebben we ­namelijk in b ­ eide taalgebieden identieke ­middelen ingezet: online banners op nieuwssites, posts op sociale media, berichten op de eigen webstek en een e-mailcampagne in twee ­golven (net voor en tijdens de actieweek). Via ­ direct marketing ­specialist DBM beschikten we over een bestand van dik 32.000  adressen, allemaal personen die een ­grote affiniteit hebben met online verkoop en bankieren. In Vlaanderen werden de mails van de tweede communicatiegolf – toen onze spots op antenne waren – veel vaker geopend dan die van de eerste golf. Nog markanter: aan Nederlands­ talige kant lag de respons op het tweede bericht ruim vijfmaal hoger dan bij de Franstaligen. Het effect van de radio­campagne was dus onmisken­ baar en de combinatie van r­adio en e ­ -mail wérkt, zoveel is duidelijk.”

ADVERTEERDER SafeShops.be vzw RECLAMEBUREAU Grey Benelux RADIOPRODUCTIEHUIS Raygun

Meer diversifiëren En er is meer: SafeShops slaagde erin om de doelgroep echt te prikkelen. Het platform ­klokte tijdens de actie af op ongeveer 10.000  ­unieke bezoekers. 74% van de deelnemende web­ ­ winkels noteerde een verhoogde traffic en 61% realiseerde een effectieve verkoop, ­sommigen zelfs voor meer dan 20.000 euro. Tot slot maakte het b-to-b-luik van de campagne de verwachtingen eveneens meer dan waar: in enkele maanden tijd werd het ledenaantal van SafeShops.be vzw verdubbeld, van 100 naar 200. De evaluatie van de 7 Sleepless Shopping Nights was dus onverdeeld positief: “96% van de leden wil volgend jaar weer meedoen. Hopelijk kunnen we dan ook Franstalige spots maken en aan Vlaamse kant willen we er graag Radio 1 bij. Aangezien onze webwinkels een breed publiek aanspreken, moeten we onze media-aanwezigheid daar beter op afstemmen. Zo hopen we ook oudere consumenten vertrouwd te maken met de troeven van online shopping.”

 LUISTERPUNT  Ontdek de radiocampagne voor de 7 Sleepless Shopping Nights in de digitale versie van deze Varia op www.var.be.

5

STRATEGIE Onderzoek

2

Radio, het robuuste medium

Van het totale volume (bereik vermenig­ vuldigd met duurtijd) dat Vlamingen aan media ­ besteden, gaat er 34% naar radio en nét evenveel naar TV. Ver na radio en TV volgen websites (10%) en sociale media (8%). “De cijfers zijn opmerkelijk”, zegt Dirk Soetens. “De ­zogenoemde ‘­nieuwe ­media’ nemen minder volume in dan men zou vermoeden, terwijl de traditionele ­ media ­radio en TV (samen 68%) overeind blijven. Radio gaat er zelfs nog op vooruit: in 2015 ­besteedden de respondenten 2% meer van

MEDIAMOMENTEN-STUDIE (MEMO) 2015

Radio en tv hebben de wind in de zeilen

hun media­volume aan radio dan in 2013. Daarom spreekt het onderzoek over radio als ‘­ robuust’ medium. Ondanks de snelle ­evolutie van ons mediagebruik en ondanks de concurrentie op het vlak van ontspanning, blijft radio sterk in zowel bereik als duurtijd.” In vergelijking met de resultaten van 2013 gaat TV met 2% lichtjes achteruit. Dirk ­Soetens: “Die daling zou te maken kunnen hebben met het tijdstip van het onderzoek. De studie van 2013 liep in de winter; die van 2015 in de lente. Het is niet onlogisch dat respondenten van de recente studie iets minder TV keken.”

3 troeven van de MEMO-studie Het Mediamomenten-onderzoek (MEMO) van de VRT-Studiedienst brengt in kaart hoe Vlamingen media gebruiken. In 2013 werd de studie voor het eerst uitgevoerd; dit jaar organiseerde de VRT-Studiedienst een vervolgonderzoek. In deze studie is een mediamoment een aaneengesloten periode waarbij de respondent hetzelfde mediamerk gebruikt, via dezelfde drager en op dezelfde locatie. Luistert iemand in de auto naar MNM onderweg naar het werk, dan is dat één mediamoment. Als die persoon op kantoor afstemt op MNM, is dat een ander mediamoment.

HET VOLUME VAN RADIO NEEMT TOE %, 2013-2015 2013

Klopt het idee dat de traditionele media achteruitgaan door

36

34

de komst van het internet en de smartphone? Niet helemaal.

32

2015

Wat maakt deze studie zo ­interessant?

34

De Vlaming luistert immers nog altijd vaak en lang naar radio en kijkt ook vaak en lang naar TV, zo blijkt uit de resultaten van 11 10

de tweede MEMO-studie van de VRT-Studiedienst. We zetten

6

8

de belangrijkste conclusies voor u op een rij. tv

1

Radio bereikt 70% van de Vlamingen

Op een gemiddelde dag kijkt 80% van de Vlamingen TV. Het medium is daarmee de kop­loper, voor radio (70%), websites (51%) en ­ sociale media (47%). “Dit zijn uiteraard de cijfers voor de doelgroep

van 12 tot 75  jaar”, zegt Dirk Soetens, ­research ­manager bij Var. “Als je je op meer ­specifieke doelgroepen richt, qua leeftijd of qua ­digitaal profiel, zullen de resultaten ­anders zijn. Maar het algemene plaatje is duidelijk: traditionele media doen het nog altijd ­uitstekend.”

70% VAN DE VLAMINGEN LUISTERT OP EEN GEMIDDELDE DAG NAAR DE RADIO Penetratie activiteit Basis: n=3.097 80% 70% 51%

47% Facebook 41%

28% 17% 12%

11%

10%

4%

3

websites

5

3

3

3

sociale ander geluid dag­ media (audio) bladen

3

3

2

gaming

1

1

1

0

ander magazines teletekst beeld (video)

RADIO IS DOMINANT AANWEZIG OVERDAG TV NEEMT OVER VAN RADIO VANAF 18 UUR

Overdag: radio en online

De grafiek toont dat radio en TV ­complementair zijn. Radio domineert het mediagebruik van ’s morgens vroeg (6 uur) tot op het ­einde van de werkdag. Vanaf 18 uur en ­zeker ­vanaf 19  uur speelt TV de hoofdrol in de Vlaamse huis­kamers. Websites en sociale media ­blijken minder afhankelijk van het dag­ verloop. Respondenten bekeken ze de hele dag door. Dirk ­ Soetens: “Dat maakt radio extra interessant voor ­adverteerders. Een radiospot kan ­ mensen oproepen om naar een website te s­urfen, om deel te nemen aan een wedstrijd, om een Facebookpagina te ­liken … Die combinatie kan perfect werken.”

radio

5

Aandeel van belangrijkste media-activiteiten in mediamomenten in % Basis: n=23.282 % 100

sociale media

websites

radio

televisie

90 80 70 60 50 40 30 20 10

23u – 24u

22u – 23u

21u – 22u

20u – 21u

19u – 20u

18u – 19u

17u – 18u

16u – 17u

15u – 16u

14u – 15u

magazines teletekst

13u – 14u

ander beeld (video)

12u – 13u

gaming

11u – 12u

ander geluid (audio)

10u – 11u

dag­ bladen

9u – 10u

sociale media

8u – 9u

websites

7u – 8u

6

radio

6u – 7u

0 tv

»

• Het is een overkoepelend onderzoek naar het gebruik van verschillende media bij dezelfde mensen, terwijl de meeste studies maar polsen naar één medium of een beperkt aantal media. • De steekproef van het MEMO-­onderzoek is uitgebreid en represen­tatief. In een eerste fase werd een profilerings­ vragenlijst voorgelegd, die onder ­andere peilde naar de leeftijd, woonplaats, het digitale profiel en het activiteiten­profiel (ontspannings- of meerwaarde­zoeker). Uit die groep ­werden 3.097 ­respondenten ­geselecteerd tussen 12 en 75 jaar. De ­respondenten met digitale ervaring konden de vragenlijst online invullen; de anderen kregen een enquêteur op bezoek om de vragenlijst op papier in te vullen. Het onderzoek gebeurde op basis van zelfrapportering: de respondenten gaven in een soort dagboek aan welke media ze de dag voordien hadden gebruikt. • De studie brengt per mediamoment vijf verschillende dimensies in kaart. Per mediamoment moesten de respondenten aangeven waar de activiteit plaatsvond, via welke drager, op welk moment van de dag, wat de inhoud was van het moment (nieuws, muziek, infotainment, fictie, sport …) en hoe ze het moment hebben beleefd (leren, rust, plezier, achtergrond …). Het onderzoek werd uitgevoerd door Ipsos in opdracht van de VRT-Studiedienst en liep van 25 maart tot 13 mei 2015.

7

STRATEGIE

STRATEGIE

Onderzoek

Onderzoek

INZICHT IN DE RADIOMARKT OVER DE GRENS (5): SCANDINAVIË

»

4

Meer, maar kortere sociale media-momenten

Van alle mediamomenten gaat 16% naar sociale media; dat is een verdubbeling ten ­opzichte van 2013. Dirk Soetens: “Het aantal momenten is gestegen, maar het volume is amper toegenomen. Er zijn ­ dus meer ­korte sociale media-­momenten. Dat komt door de grotere penetratie van ­smartphones, waarop mensen tussendoor snel hun Facebook-, Instagram- of Twitteraccount bekijken. In vergelijking met 2013 zijn er nu maar liefst vijf keer meer mediamomenten gemeten via een smartphone.” Met 16% van alle mediamomenten zijn

de ­sociale media de derde in de rij van de aan­delen in media­momenten. Het hoogste aandeel is voor radio (27% van alle mediamomenten), op de voet gevolgd door TV (26%). “Radio heeft niet alleen meer media­momenten, ook de volumes liggen hoger (zie punt  2). Mensen luisteren veel én lang naar de ­radio, en dat maakt het een interessant ­ ­ medium voor adverteerders. Een reclame­boodschap maakt meer kans om opgemerkt te worden bij iemand die 80 minuten naar de ­radio luistert, dan bij iemand die snel even een Facebook-­account bekijkt”, zegt Dirk Soetens.

HET HOOGSTE AANDEEL IN MEDIAMOMENTEN IS VOOR RADIO, OP DE VOET GEVOLGD DOOR TV Penetratie activiteit – Gemiddeld aantal momenten/duurtijd (min) Basis: n=3.097 Gemiddeld aantal momenten Minuten

2,0

1,9

84

86

27%

26%

1,2 34

1,1 41

0,4 34

0,3 64

0,2 66

0,2 67

0,1 34

Radio in het hoge noorden 5

VRT geworteld in de Vlaamse samenleving

De VRT-merken zijn goed voor 30,6% van alle mediamomenten. De grootste merken zijn Eén, Studio  Brussel, Radio 2, MNM en Radio 1. Dirk Soetens: “In vergelijking met 2013 is het VRTaandeel zelfs 1% gestegen. Dat is toch een opmerkelijke prestatie, zeker met de grote keuze aan ontspannings­ mogelijkheden op mediavlak die er vandaag voor de Vlaming zijn.”

0,0 18

VRT-MOMENTEN = 30,6% VAN ALLE MEDIAMOMENTEN

YouTube: geen groeimerk, van 1% in 2013 naar 1,1% in 2015. Ook in Twitter, Spotify,… geen of nauwelijks groei

15% 5%

5% 3%

2%

2%

5

Denemarken, Finland, Noorwegen en Zweden hebben stuk voor stuk een sterke openbare omroep. Toch zijn er ook enkele verschillen tussen deze landen.

sociale media

websites dagbladen

ander geluid (audio)

gaming

ander beeld (video)

Danmarks Radio (DR), de publieke ­radio-­omroep in Denemarken, omvat vier ­nationale FM-­zenders en een aantal digitale radionetten (DAB). Het vierde net P4 bestaat eigenlijk uit elf regionale omroepen. Buiten de grote steden zijn deze zeer populair. Alle stations van DR zijn eveneens ­ online te beluisteren. De openbare omroep behaalt in Denemarken een marktaandeel van 76,3%. Bij de nationale private radiozenders is Bauer Media de grootste commerciële groep. De publieke Noorse omroep NRK (Norsk Rikskring­ kasting) heeft dertien ­ radionetten waarvan er vijf nationaal uitzenden. P1, het ­populairste radionet, heeft een markaandeel van »

29 11 1%

20

magazines teletekst

RESULTATEN NATIONALE LUISTERONDERZOEKEN

Publieke zenders

Commerciële zenders

14 Noorwegen

Denemarken Eén

Klara

Radio 2

Deredactie.be

Studio Brussel

Teletekst

MNM

Klara

Radio 1

Sporza.be

Canvas

23,7%

Zweden

Finland

35%

21% 51%

76,3%

Bron: TNS, PPM-panel, week 31-43 van 2015, marktaandeel, 12+.

8

De radiomarkten in Denemarken, Noorwegen en Zweden hebben allen een publieke ­omroep die marktleider is. In Finland is er, met een ­aandeel van 50% voor de commerciële g ­ roepen, meer evenwicht. De openbare ­ zenders in Scandinavië worden niet gefinancierd met reclame maar door middel van een s­ysteem waarbij elk huishouden betaalt voor radio- en ­televisie-ontvangst.

een bezoek aan Scandinavië.

2 3 2

12 tv

pese radiolandschap verder met

11 16%

radio

Stabiele openbare omroeporganisaties

Varia zet de studie van het Euro­

49%

65%

Bron: TNS, Sifo, PPM-panel 2014, marktaandeel, 12+.

79%

Bron: Finnpanel, juli-september 2015, marktaandeel, 9+.

Bron: TNS, Sifo, PPM-panel 2014, marktaandeel, 12+.

9

STRATEGIE Onderzoek

» maar liefst 46%. NRK behaalt in totaal een marktaandeel van 65%. Er zijn ook twee ­belangrijke commerciële spelers: Bauer Media en Modern Times Group Radio (MTG Radio). Binnen ­Bauer Media is Radio Norge de grootste radio met een marktaandeel van 10,7%. P4 is dan weer de grootste zender binnen MTG Radio (18,9%). De Finse openbare omroep Yle (Yleisradio) heeft zeven nationale FM-zenders waaronder Yle Radio Suomi, dat met voorsprong de grootste is (31%). De rest van de koek wordt gedeeld door drie commerciële radiogroepen. N ­ elonen Media – onderdeel van Sanoma – heeft een marktaandeel van 18%. Bauer Media haalt met vier zenders ongeveer 10%. MTV (13%) heeft twee netwerken. Zweden heeft twee nationale publieke omroepen. Sveriges Utbildningsradio AB (UR) maakt educatieve radioprogramma’s en ­uitzendingen

voor minderheden. Het krijgt daarvoor een aantal slots toegewezen op de openbare ­zenders van Sveriges Radio AB (SR) en de p ­ ublieke ­televisie STV. De grootste ­ openbare omroep ­ Sveriges ­Radio AB dankt zijn 79% marktaandeel vooral aan vier n ­ ationale FM-netten die ook online te beluisteren zijn. Het vierde net omvat 25 ­regionale kanalen en een t­iental ­kleinere zenders waarvan de ­meeste enkel o ­ nline te ­beluisteren zijn, onder meer via de app ­Radio  Play. De ­private radio­markt wordt ­gedomineerd door MTG Radio (6,6%) en SBS Radio (14,4%). Samen hebben zij het Radio A ­ dvertising Bureau o ­ pgericht om de belangen van c­ ommerciële radio te verdedigen.

Elektronische meting of dagboek Noorwegen, Denemarken en Zweden ­brengen het radioluisteren op elektronische wijze in

Denen en Noren gaan digitaal In Noorwegen en Denemarken wil de overheid binnen afzien­ bare termijn stoppen met FMradio en overschakelen op DAB (Digital Audio Broad­casting). De radio-ontvangst via een digitaal DAB-toestel geeft geen storing en er zijn meer ­zenders mogelijk. In Zweden kwam de regering onlangs terug op de beslissing

10

om de overgang naar DAB te versoepelen. In Finland zijn er voorlopig geen plannen om het digitale radioverhaal verder te ontwikkelen. De Denen behoren tot de meest enthousiaste DAB-gebruikers in de wereld: 40% van hen heeft momenteel al toegang

tot digitale radio en de DABsignalen zijn bijna overal te ontvangen. Op dit moment is 28% van het totale luistervolume digitaal. Mocht midden 2018 de 50% bereikt zijn, gaat de overheid overwegen om in 2019 de analoge FM-frequenties af te schakelen. In Noorwegen heeft het parlement aangekondigd

dat in principe in 2017 de switch van FM naar digitale radio zal plaatsvinden. Dat zou dan een wereldprimeur zijn. De omschakeling slaat wel alleen op de nationale zenders en de commerciële radiostations in de grote steden. Kleinere stations mogen nog zeker vijf jaar langer in FM blijven uitzenden.

kaart. Finland houdt als enige vast aan een dagboek­ methode. Noorwegen schakelde in 2007 als eerste Scandinavische land over op een passieve elektronische meting. Daarna ­volgden Denemarken (2008) en Zweden (2013). Vergelijkende studies tonen aan dat volgens de nieuwe methodiek het gemeten bereik toeneemt maar de gemiddelde luisterduur daalt. De passieve meting wordt betrouwbaarder ­geacht omdat het systeem het radioluisteren auto­ matisch registreert, onafhankelijk van de locatie van de respondent. Bovendien hoeft het panellid zelf geen enkele actie te ondernemen. De drie landen kozen voor de PPM-­methode (Personal People Meter). De data worden verzameld via een panel waarbij elk lid een kleine elektronische ontvanger draagt die niet-­­hoor­ bare signalen opvangt van elke zender binnen de radio­studie. Voor het slapengaan plaatst hij/ zij de PPM-meter in een docking station dat de data naar een centrale database doorstuurt. Daarnaast is er in Noorwegen, Denemarken en ­Zweden nog een ­radiostudie op basis van CATI (Computer ­Aided Telephone Interviews) die de luistercijfers van de lokale zenders in kaart brengt.

Wellicht ligt de verklaring daarvoor in de imple­ mentatie van de elektronische radiostudie. Volgens schattingen van ZenithOptimedia zal de radiomarkt in Denemarken, Noorwegen en

Zweden in 2015 verder groeien. Voor Finland daarentegen wordt een daling verwacht. Zweden heeft netto het grootst aantal radio-­ inkomsten: zo’n 80 miljoen euro.

RADIOBESTEDINGEN IN ZWEDEN, NOORWEGEN, FINLAND EN DENEMARKEN 2010 – 2015

De onderstaande cijfers slaan op de nettobestedingen in radio. De resultaten van 2015 zijn gebaseerd op een schatting in juni jongstleden. Radiobestedingen in euro

Zweden

Finland

Noorwegen

Denemarken

100.000.000

80.000.000

60.000.000

Bescheiden radiobestedingen Aangezien er op de openbare zenders geen ­reclame te horen is, is het aandeel van radio in de totale netto-mediabestedingen relatief klein. In 2014 ging het om de volgende percentages: Denemarken 2,4%, Finland 4,6%, Noorwegen 4,0% en Zweden 2,7%. Ten opzichte van 2013 kwam dat in de eerste drie landen neer op een stijging van 6 à 7% en in Zweden zelfs van 16%.

40.000.000

20.000.000

0 2010

2011

2012

2013

2014

2015

Bron: ZenithOptimedia Adforecast

11

ZENDER Televisie

NETMANAGER PAUL PEYSKENS BOUWT AAN HET NIEUWE CANVAS

“Onze opdracht is tegelijk aartsmoeilijk en ongelooflijk plezant” Het najaar van Canvas werd ingezet met nieuwe programma’s en gezichten, een opgefriste netstijl en een verruimde aandacht voor de digitale en evenementiële aanwezigheid. Netmanager Paul Peyskens schonk het tweede net van de openbare omroep een grondig vernieuwde identiteit.

Neus voor talent Paul Peyskens werd in september 2014 ­netmanager van Canvas en kreeg meteen de eer om de zender grondig te hervormen. Hij verdiende eerder zijn strepen als presentator, regisseur en eindredacteur van documentairereeksen als De Wereld Van Tarantino, De Film van mijn Leven, De Canvasconnectie en ­Vormgevers. Hij staat bekend als iemand die gretig jonge televisiemakers aanmoedigt om van de gebaande paden af te wijken. Zo wist hij in de loop der jaren al heel wat nieuw talent te lanceren.

12

D

it is niet de eerste facelift in de 18-jarige geschiedenis van Canvas. Maar wel de grootste?

“Dat mag je wel stellen. De mediabehoeften van de meerwaardezoekers die het traditio­ nele ­ publiek van Canvas uitmaken, zijn de jongste tijd ingrijpend veranderd. De mensen volgen het nieuws heel de dag online, maken volop ­gebruik van sociale media en kijken op hun ­tablet of smartphone naar televisie. Canvas speelt daar vanaf nu beter op in door het aanbod te v ­ erfijnen en zijn kanalen te diversifiëren. Alleen de merknaam is gebleven, voor de rest gaat het eigenlijk om een totaal nieuw verhaal. Vanuit onze ­missie als openbare omroep willen we onder­scheidende en unieke content brengen. Dat moet ­gebeuren op een manier die ons publiek de best mogelijke media-ervaring biedt.”

nu voor staan. Onze opdracht is ­tegelijk aartsmoeilijk en ongelooflijk plezant. We b ­ ekijken de wereld met een a­ ndere blik en n ­ odigen ons publiek uit om ons voorbeeld te volgen. We willen de mensen inspireren en ­stimuleren. Lukt dat, dan hebben we in zekere zin al het v ­ erschil  ­gemaakt.”

“Canvas speelt nu beter in op de veranderde mediabehoeften” Paul Peyskens, netmanager Canvas

Op welk doelpubliek mikt het nieuwe Canvas? “Ik vergelijk Canvas graag met een klein restau­ rant dat een eigenzinnig menu biedt. Fijnproevers zijn uiteraard welkom, maar Canvas is er voor ­iedereen die nieuwsgierig is. We ­sluiten niemand uit. Onze kijkers zijn op zoek naar ­kwaliteit en willen iets ontdekken wat ze gisteren nog niet ­kenden. Als je erin slaagt om iets h ­ elder uit te leggen, wordt een zogenaamd m ­ oeilijk o ­ nderwerp automatisch toegankelijk voor een breder ­publiek. Dat is de i­nteressante ­uit­daging waar we

Hoe vullen jullie dat concreet in? “Canvas wil in vijf kerndomeinen dé referentie in duiding zijn: nationale en internationale politiek, kunst en cultuur, wetenschappen, economie en ondernemen, en sport. Die thema’s vormen de kern van de dagelijkse actuaprogramma’s De  Afspraak en Terzake. Daarnaast zetten we vooral met documentaires en reportagereeksen onze nieuwe baseline De wereld is kracht bij. Zij »

13

ZENDER Televisie

Een pak nieuwe ­programma's Vaste ankerpunten in de week zijn de dagelijkse actualiteitsprogramma’s De Afspraak en Terzake. Op vrijdagavond brengt Ivan De Vadder Keien van de Wetstraat. In het weekend blijven Panorama en Vranckx op post.

Canvas zet zwaarder dan ooit in op documentaire-reeksen en reportage­ programma’s van alle slag, zoals Radio Gaga (human-interest­programma over bijzondere biotopen en de soms kwetsbare mensen die er verblijven), Off the Record (muziek­programma dat polst naar de muzikale invloeden van Belgische muzikanten) en Wetenschap redt de wereld (programma waarin op zoek gegaan wordt naar wetenschap­­ pelijke oplossingen voor grote en minder grote problemen). In de week van 7 december starten twee nieuwe documentairereeksen: Spul (over doping in de sport) en Het eerste kwartaal (over beginnende ondernemers). Op het vlak van entertainment wil ­Canvas een alternatief ­bieden voor wat elders te zien is. De absurde WestVlaamse fictiereeks Bevergem gooide alvast hoge ogen. Buiten­landse series en films krijgen ­voortaan een vaste stek. Sport blijft een belangrijke ­pijler en wordt beter ingebed in de programmatie van Canvas.

14

©VRT JOOST JOOSSEN SPORT BLIJFT EEN BELANGRIJKE PIJLER IN DE PROGRAMMATIE VAN CANVAS.

» zijn goed voor zowat 60% van het aanbod. Wij willen de samenleving op een diepgravende en prikkelende manier documenteren en zo extra inzicht verschaffen.”

Is het een bewuste keuze om in veel van die programma’s nieuwe gezichten naar voor te schuiven? “Canvas heeft altijd al een laboratoriumfunctie gehad. We bieden kansen aan heel divers talent en dagen hun creativiteit uit. We deden dat vroeger ook al, maar nu nemen we die taak nog meer ter harte. We laten veelbelovende programmamakers in primetime schitteren, in plaats van ­zoals vroeger hun werk op een o ­ nmogelijk laat uur uit te zenden.”

Moet deze vernieuwingsoperatie ook de definitieve doorbraak worden van Canvas als digitaal platform? “We willen absoluut meer zijn dan het tradi­ tionele lineaire tv-merk en gaan voluit voor een evenwaardig online aanbod. Het nieuwe Canvas

is 24 uur op 24 en 7 dagen op 7 open. ­Canvas.be wordt almaar nadrukkelijker een stek waar de mediagebruiker terecht kan om zich te informeren, zich te amuseren en te reageren op wat hij bij ons beleeft. Hij kan er programma’s, series en documentaires integraal streamen en er is exclusief materiaal. Zo was de fictiereeks Bevergem te herbeleven in een interactieve mix van tekst, beeld en geluid. Bart Peeters en zijn gasten ­kunnen in een reeks als Van Bowie tot onder hooguit enkele fragmenten tonen van mijlpalen uit de popmuziek. Wie zin heeft in meer, kan op canvas.be terecht voor podcasts, Spotify-lijsten en integrale muziekdocumentaires en concerten. Daarnaast bieden we content die helemaal losstaat van het tv-gebeuren. De web­redactie gaat met een grote gretigheid en gezonde nieuws­ gierigheid op zoek naar het beste wat wereldwijd te vinden is en deelt haar ontdek­kingen vrijuit met iedereen die ervoor openstaat. Ze maakt daarbij volop gebruik van sociale media als Facebook, Twitter en Instagram. Ook online opereren we trouwens vanuit de vijf ­vertrouwde

domeinen, met een extra focus op cultuur. Op die manier integreren we de taken van ­­cobra.be, de vroegere cultuurwebsite van VRT, in ons ­aanbod.”

vast en zeker even goed in terugvinden als ­oudere ­kijkers.”

Zien jullie in het online gebeuren een extra opportuniteit om meer jongeren in het verhaal van Canvas binnen te trekken?

“Die plannen zijn we momenteel nog aan het ­uitwerken. Het is in elk geval de bedoeling om vaker naar buiten te treden. Canvas moet z­ ichtbaarder worden in het straatbeeld. Evenementen z­ullen op termijn voor de mediagebruiker een d ­erde ­volwaardige toegangspoort vormen tot de wereld van Canvas. We hebben gesprekken aan­geknoopt met ruim honderd culturele ­instellingen. We ­willen actiever aan hun evenementen participeren en ­inhoudelijk de krachten ­bundelen.”

“Het klassieke tv-kanaal is niet langer de ­basis van waaruit alles vertrekt. Sommige programma’s, zoals het eerste seizoen van de documentaire­ reeks Slijk (waarin sporters w ­ orden gevolgd die hun passie beleven in weer en wind) zijn zelfs

“Het nieuwe Canvas is 24 uur op 24 en 7 dagen op 7 open” Paul Peyskens, netmanager Canvas

eerst op ons webplatform te bekijken. Onze reportages zijn stuk voor stuk ­ ­ meeslepende, goed vertelde en mooi in beeld gebrachte verhalen over ­creatieve en onder­nemende mensen, verfrissende trends, onderhuidse ontwikkelingen, onverwachte kenteringen of ­ broeiende conflicten. Jongere gene­raties kunnen zich daar

Canvas gaat ook meer inzetten op evenementen. Hoe ziet u dat luik?

Tot slot nog een persoonlijke vraag: u bent nu een dik jaar netmanager. Hoe kijkt u op die periode terug? “Ik ben in de eerste plaats heel trots. Wat de algemene kijkcijfers betreft, vraag ik wat geduld. We weten waar we naartoe willen en krijgen de ruimte om die missie zo goed mogelijk in te vullen. Het vraagt nu eenmaal tijd om een nieuw publiek te bereiken. Successen als Radio Gaga en Bevergem (zie ook het kader) tonen aan dat we op de goede weg zijn. Om nog even terug te keren naar mijn restaurant-metafoor van daarnet: eenmaal je van Canvas geproefd hebt, kom je telkens weer terug, want je weet dat je nooit teleurgesteld zal worden.”

© VRT PHILIPPE BANZE

Verrassende toppers Het vernieuwde Canvas scoorde al een aantal onverwachte hits, die zelfs tot hypes uitgroeiden. ­Radio Gaga (foto boven) won week na week aan populariteit. De human interest-reeks haalde gemiddeld 237.000 kijkers, 9,6% marktaandeel 15+ en een waarderingscijfer van 8,77 bij de kijker. Ondertussen werd al een vervolgreeks besteld. En met een gemiddeld marktaandeel 15+ van ruim 24% lokten standup­comedian Freddy De Vadder en de andere ontspoorde inwoners van het fictieve West-Vlaamse dorp ­Bevergem (foto onder) tijdens de eerste zes afleveringen gemiddeld 650.000 kijkers.

 INFO  www.canvas.be

© DE WERELDVREDE

15

ZENDER

On air/Off air

Spits met David Spits met David op Radio 2 loodst de luisteraar op weekdagen richting avond. De naam van het programma verwijst zowel naar het drukke verkeer als naar de spitante kijk van presentator David Van Ooteghem op het actuele nieuws.

W

oensdagmiddag, iets voor drieën: op de redactievloer van Spits met David krijgt eindredacteur Steven telefoon van reporter Niels: hij is naar een optocht van personen met een beperking geweest en laat weten hoe hij zijn verslag heeft aangepakt. Presentator D ­ avid zet de muziek en de jingles klaar. Reporter J­ olien

16

doet research voor een volgende uitzending. “Vandaag raakte alles uitzonderlijk vroeg rond”, legt Steven uit. “Vaak vallen de laatste puzzelstukken maar net op tijd op hun plaats.”

Stoute David “Onze werkdag begint rond kwart voor tien met de redactievergadering”, vervolgt Steven. “Voor we iemand op pad sturen, checken we of de regio­nale Radio 2-redacties het b ­ ewuste item al niet hebben opgepikt. Maar ook ­daarna ­blijven we de wereld hierbuiten op de voet ­volgen. Als er om 15 uur iets gebeurt waar we bij willen zijn, aarzelen we niet om onze p ­ lanning alsnog om te gooien. David heeft sowieso een b ­ eslissende stem. Hij draagt het programma en moet elk ­verhaal als het ware aan de luisteraar kunnen verkopen. Vrolijk als het kan, ernstig als het

moet en stouter dan je misschien op Radio 2 zou ­verwachten: zo kun je zijn stijl ­omschrijven. Bij de studiogesprekken is de inter­actie ­cruciaal, het mag er gerust gemoedelijk aan toegaan. Naast veel bekende VRT-koppen nodigen we ­geregeld andere mensen uit die om een of andere reden het nieuws hebben gehaald. Als de mogelijkheid zich voordoet, laten we graag luisteraars aan het woord. En verder serveren we tussen de file­ platen door de meest opmerkelijke actua­feiten. Dat is in een notendop waar Spits met David om draait.”

Even spannend Tijdens de openingsplaat The Boys of Summer van Don Henley komt de eerste gast er al aan: kersvers verkeersanker Hajo Beeckman ­biechtte gisteren op dat hij het VRT-omroepgebouw nog

een beetje een doolhof vond. Dat ­ inspireert David nu tot een geintje: “Geldt dat ook voor de weg, Hajo?” Over naar enkele quotes die hem de voorbije uren zijn opgevallen, van een grappige discussie in het Vlaams Parlement tot de verzuchting van de coach van AA Gent dat zijn spelers wat virieler zouden mogen zijn. Om 16.30 uur presenteren de redacties uit Antwerpen, Gent, Hasselt, Leuven en Kortrijk een korte nieuwsupdate, gevolgd door reclame. Omdat die regionale blokken in lengte kunnen variëren, worden ze gevolgd door twee opvulplaten. “Dat proces verloopt voor een groot deel automatisch, maar omdat er nogal wat over en weer moet worden geschakeld, blijft het altijd toch een beetje spannend”, verklaart Steven. Klokslag 16.39 uur neemt David de ether weer over. In de autobabbel geeft Guy De Pré

een t­opless cruise in een Mazda MX-5 naar de ­Ardennen weg, met overnachting in een Open Air B&B: het ideale bruggetje voor David om het met een knipoog over verkeer en weer te hebben. Naast verkeersanker Hajo is ditmaal ook weerman Frank Deboosere van de partij. We vernemen dat het onder de blote sterren­hemel toch wat fris aan de vis zal zijn. Tijdens Lola van The Kinks informeert David via de intercom of de reportage over Louis, een negentigjarige atletiek­trainer, al binnen is. Steven bevestigt: in de eerste montage zat de balans tussen stem en achtergrondmuziek niet helemaal goed, maar dat is intussen verholpen.

Terug naar BRT2? David las vanmiddag op Twitter dat de snoepreep Twix tijdelijk onder de oude naam Raider

wordt heruitgebracht. Dat brengt hem tot een lijst van enkele verdwenen merken die volgens hem evenzeer een revival verdienen: ­ het Gemeentekrediet, Samo chips en … BRT2! Daarmee is deze Spits met David halfweg. Ook het tweede uur is meer dan goedgevuld: Hajo komt nog tweemaal vertellen hoe de situatie op de weg evolueert en naast de provinciale ­update is er onder meer de showbizzrubriek Viva Vlaanderen en het filmpraatje. Benieuwd ­welke krenten David morgen weer uit het nieuws­ aanbod gaat plukken!

 INFO  Spits met David, elke weekdag van 16 tot 18 uur op Radio 2. www.radio2.be/spits-met-david

17

MOZAÏEK

oktober Er is er een jarig Op 1 oktober was het precies 25 jaar geleden dat Var de aller­eerste radiospot uitzond op de toenmalige BRT. Anny Wuyts, general manager van Var, toen marketing ­manager, herinnert zich die dag nog als gisteren. “Het was een bijzonder spannende maandag. Ik had mijn wekker heel vroeg gezet zodat ik vanuit mijn bed kon afpunten of de spots wel in de juiste volgorde werden afgespeeld. Maar a­ lles liep perfect – een hele opluchting. Nu is dat vanzelf­ sprekend, maar toen moesten de audiobandjes nog ­manueel ­worden afgeleverd bij de BRT. En soms zaten ze al eens vast in de file.” Ook Johan Vanderschuren, ­project ­manager systems bij Var, die toen aan de slag was als t­ raffic mede­werker denkt vooral terug aan de pionierssfeer die er in de beginfase hing. “Samen stonden we aan de wieg van wat nu een ­bedrijf van een veertigtal mensen is – en eigenlijk was het nog vroeger dan dat; we waren ­betrokken bij de embryo­nale fase. We kregen de radiopots op compact ­cassette aan­geleverd en bij de open­bare omroep w ­ aren dan twee à drie mensen die al die spots op een spoel moesten m ­ onteren. Twintig blokken maal vier zenders, dat maakt tachtig spoelen per dag. Een titanen­werk. Dan gaat alles er nu toch iets efficiënter aan toe (lacht).” Nadine Van Rensbergen, nu media consultant bij Fimare Consulting, plant al 25 jaar radio­campagnes bij Var voor haar klanten. In 1990 ontdekte ze de kracht van het ­medium radio en na 25 jaar noemt ze zich nog steeds een echte radio ­lover. “Radioreclame kwam er vrij snel na de komst van VTM. Plots hadden we in Vlaanderen een volwaardig media­landschap! Cijfers waren in de eerste maanden niet voor­handen – die moesten we putten uit de rapporten van de BRT. Maar al snel ontdekten we hoe sterk het medium ­radio was om media-aandacht te veroveren. En dat is nog steeds zo.”

18

Var is dit jaar opnieuw partner van de Effie Awards, nog steeds een van de meest prestigieuze prijzen voor marketeers. En er is goed nieuws: voor deze editie zijn verschillende vernieuwingen doorgevoerd om de Effies bij de tijd te houden en de drempel voor deelnemers te verlagen. Marc Frederix, de nieuwe voorzitter van Effie B ­ elgium: “Voortaan komen alle marketingacties of –initiatieven in aanmerking, zolang ze maar bewijzen dat ze hun doelstellingen hebben behaald.” In de praktijk komen naast de traditionele campagnes ook campagnes in aanmerking binnen domeinen als brand experience, brand activation, shopper marketing, PR of content marketing. Voor wie een geslaagde campagne wil insturen ­waarin radiospots geïntegreerd werden: de resultaten van de DIVA-posttest van Var, die Effie approved is, kunnen ­ ­gebruikt worden als bewijs voor de effectiviteit van de campagne in een Effie-dossier. Wie aan de Effies wil deelnemen, moet vóór eind april zijn casemateriaal insturen. De prijsuitreiking vindt in juni plaats als afsluiter van het Effie ­Effectiveness Forum.

 INFO  www.effiebelgium.be

© vrt 2014 JOKKO

Effies in een nieuw kleedje

De Warmste Week komt eraan Van 18 tot en met 24 december organiseert Studio Brussel opnieuw de grootse actie Music For Life. Net als de voorbije jaren vindt het evenement plaats in de Schorre in Boom, en kunnen de deelnemers zelf kiezen welk goed doel ze met hun actie willen steunen. Vorig jaar werd bijna 2.800.000 euro ingezameld voor meer dan 800 goede doelen. Nieuw dit jaar is dat op 24 december, de slotdag van Music For Life, Studio Brussel een beroep doet op zijn collega’s. Die dag zal tussen 9 en 18 uur onder het motto De Warmste Dag op Radio 1, Radio 2, MNM en Studio Brussel éénzelfde programmatie lopen zodat nog meer luisteraars het goede doel een warm hart kunnen toedragen.

Radio wint (alweer)! Het Amerikaanse onderzoeks­ bureau Nielsen meet de impact van verschillende media in de VS. Wat blijkt? Ook nu video- en muziek­streaming steeds populairder worden over de plas, blijft radio het medium dat de meeste ­consumenten bereikt. 93% van de volwassenen gaf aan dat ze elke week naar de radio luisteren. ­ TV-kijken volgt op de tweede plaats met 87%. Opvallend is dat radio het bij de ­millenials nog steeds bijzonder goed doet, daar waar voor TV wel een verschuiving te merken is. Bij de 18-  tot 34-jarigen luistert 93% minstens eenmaal per week naar de radio. Dat ­percentage ligt een stuk hoger dan voor ­smartphones (80%) of TV (76%). Bijna een kwart van de respondenten in deze leeftijdscate­gorie ­verklaarde dat ze geen tv gekeken hadden ­tijdens de onderzoeks­periode.

De visie van Tell a vision Op 13 oktober vond in Brussel het seminarie Tell a v­ ision plaats voor een select mediapubliek. Het was de eerste keer dat de Belgische tv-regies, waaronder Var, samen hun licht lieten schijnen over de toekomst van de ­televisie als reclamemedium. Hoe zullen we tv-kijken in 2020? Welke nieuwe technologieën en formats zitten in de pijplijn? En hoe kunnen we de effectiviteit van tv-campagnes ­verhogen? Het waren maar enkele van de vragen waarop het ­seminarie een antwoord gaf. Na afloop van het seminarie waren de kritieken unaniem lovend. De kans is dus groot dat er een vervolg komt.

19

“Ik steun personen met een niet zichtbare aandoening”

Iedereen zorgt voor iedereen Steun ook 1 van de meer dan 900 goede doelen van Music For Life. dewarmsteweek.be